AO 21 (June 2003) by Onassis Stegi

Περιοδικό ΑΩ Τεύχος 21 Ιούνιος 2003

Περιεχόμενα Σημείωμα Ειδήσεις του Συνδέσμου •

Εκδηλώσεις του Συνδέσμου.................................................................................................................................................................................2

Δραστηριότητες Υποτρόφων • • • • •

Επιτυχίες...................................................................................................................................................................................................................3 Μουσική ...................................................................................................................................................................................................................5 Εικαστικά..................................................................................................................................................................................................................7 Χορός.........................................................................................................................................................................................................................9 Θέατρο....................................................................................................................................................................................................................10

Ειδήσεις του Ιδρύματος • •

Mεταβυζαντινοί θησαυροί στη Nέα Yόρκη.......................................................................................................................................................11 Πρωτοποριακή, σωτήρια μεταμόσχευση..........................................................................................................................................................14

Διάλεξη •

“O Pόλος της Eπιχειρησιακής Στρατηγικής στη Nέα Oικονομία: Aνταγωνισμός ή Συνεργασία;”......................................................... 16

Άρθρο •

Aνάπλαση-Διαμόρφωση του πάρκου στην περιοχή “ΔEH-A.H.Σ. AΓ. ΓEΩPΓIOY” στο Kερατσίνι........................................................17

Βιβλιοπαρουσίαση •

Georgios Lekkas, Liberte et progres chez Origene, Turnhout (Belg.), Brepols 2001, σελ. 277.........................................................19

Σημείωμα Επιβράβευση και ανανέωση Τη νέα σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου, ανανεωμένη κατά το ένα τέταρτο περίπου των μελών του, ανέδειξαν οι αρχαιρεσίες της 1ης Ιουνίου 2003. Ύστερα από την πρώτη συνεδρίαση του νέου 15μελούς σώματος στις 3 Ιουνίου, η σύνθεση του Δ.Σ. διαμορφώθηκε ως εξής: πρόεδρος Ιωάννα Κονδύλη (νομικός), αντιπρόεδρος Α΄ Kαλλιόπη Χρηστοφή (αρχαιολόγος), αντιπρόεδρος Β΄ Ευρυπίδης Λουκής (ειδικός πληροφορικής), γενικός γραμματέας Γιώργος Καλόφωνος (βυζαντινολόγος), ειδικός γραμματέας Γιώργος Τριανταφυλλίδης (βιολόγος), ταμίας Παναγής Μαρκέτος (χημικός), αναπληρωτής ταμίας Διονύσης Καμπόλης (εικαστικός), μέλη: Μαρία Ανθυμίδου (χορογράφος), Αντώνης Αντωνίου (ειδικός πληροφορικής), Σοφία Καμβύση (φλαουτίστα), Ιφιγένεια Κατίκα (πιανίστα), Λήδα Μπουζάλη (δημοσιογράφος), Γιάννης Πετρόπουλος (κλασικός φιλόλογος), Γιάννης Ρούσσος (μουσειολόγος) και Κάτια Σαβράμη (χορολόγος). Στη Γενική Συνέλευση των μελών του Συνδέσμου, η πρόεδρος Ιωάννα Κονδύλη έκανε τον απολογισμό του περασμένου 12μηνου, θυμίζοντας την πληθώρα των επιτυχημένων εκδηλώσεων που οργάνωσε ο Σύνδεσμος: τις διαλέξεις Ελλήνων και αλλοδαπών υποτρόφων, τις πολυπληθείς μουσικές εκδηλώσεις και τα ρεσιτάλ πιάνου, το διήμερο συνέδριο για τον Χορό κ.ά. Aναφερόμενη στον προγραμματισμό της επόμενης ακαδημαϊκής χρονιάς, η Ιωάννα Κονδύλη ανακοίνωσε ότι θα συνεχιστούν οι επιτυχημένες βραδιές πιάνου με την Στέλλα Περάκη τον Νοέμβριο και την Κωνσταντίνα Γύφτουλα τον Δεκέμβριο, θα διοργανωθεί η καθιερωμένη μουσική βραδιά των Χριστουγέννων με το σύνολο The New Artists Ensemble, ενώ ο Σύνδεσμος θα φιλοξενήσει μεταξύ άλλων και τον διακεκριμένο ιστορικό καθηγητή Richard Clogg για μια διάλεξη στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ιδρύματος. Eκ μέρους του Ιδρύματος ο κ. Αντώνης Παπαδημητρίου εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συνολική δραστηριότητα του Συνδέσμου και σημείωσε ότι το συνέδριο του Χορού, καθώς και η επικείμενη έκδοση των πρακτικών του, αποτελούν σταθμό στην πορεία του Συνδέσμου αλλά και του κλάδου του Χορού στην Ελλάδα. Aναφερόμενος στο Ενημερωτικό Δελτίο ΑΩ σημείωσε ότι με τη νέα μορφή περιοδικού που πρόκειται να λάβει από το φθινόπωρο θα αναδειχθεί σε ακόμη πιο ουσιαστικό μέσο επικοινωνίας και πληροφόρησης των μελών του Συνδέσμου και όχι μόνο. O κ. Παπαδημητρίου ανακοίνωσε επίσης ότι το Ίδρυμα Ωνάση ανοίγει νέους ορίζοντες προόδου για τους Έλληνες υποτρόφους στο εξωτερικό, εγκαινιάζοντας έναν κύκλο καλλιτεχνικών εκδηλώσεων στο πολιτισμικό κέντρο του θυγατρικού Ιδρύματος στη Νέα Υόρκη με τη συμμετοχή Eλλήνων και αλλοδαπών υποτρόφων, όπως ο μαέστρος Μίλτος Λογιάδης και η κιθαρίστα Χριστίνα Τραυλοπούλου και οι καθηγητές ελληνικής φιλολογίας David Konstan και Pedro Olalla. Εξάλλου, στα μελλοντικά σχέδια του Ιδρύματος περιλαμβάνεται η διοργάνωση έκθεσης έργων των εικαστικών υποτρόφων στον Ολυμπιακό Πύργο στο Μανχάτταν. Στη συνέχεια, ο ταμίας του Συνδέσμου Παναγής Μαρκέτος έκανε τον οικονομικό απολογισμό του απερχομένου Συμβουλίου, επισημαίνοντας ότι η αύξηση των συνδρομών φανερώνει την ενίσχυση του ενδιαφέροντος των μελών του Συνδέσμου για το πλούσιο έργο του. Mετά από την καθιερωμένη αποχαιρετιστήρια συναυλία του καλοκαιριού, με το Κουιντέτο Ξύλινων Πνευστών Septeria στο Αίθριο της Στοάς του Βιβλίου στις 19 Ιουνίου, το νέο Δ.Σ. δίνει ραντεβού με τα μέλη του Συνδέσμου για τον Οκτώβριο. Και το περιοδικό μας, το ΑΩ, υπόσχεται πολλές ευχάριστες εκπλήξεις με μια εντελώς ανανεωμένη μορφή και πολύ περισσότερες σελίδες το φθινόπωρο. Καλό καλοκαιρι

Λήδα Μπουζάλη

Ειδήσεις του Συνδέσμου

Εκδηλώσεις του Συνδέσμου • «Υδροθεραπεία και λουτροθεραπεία στην Ελλάδα της τρίτης χιλιετίας» ήταν το θέμα της διάλεξης που έδωσε ο ιατρός Γιώργος Γλυκός, ειδικός υδροκλιματολόγος, Διδάκτωρ του Πανεπ. Πάβιας, στις 22 Μαΐου 2003. • Μια βραδιά μουσικής και λόγου με τίτλο «Δος μοι τούτον τον ξένον» διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Υποτρόφων στις 19 Απριλίου 2003, με τη συμμετοχή της υποτρόφου πιανίστας Αλεξάνδρας Παπαστεφάνου και της ποιήτριας Ιουλίτας Ηλιοπούλου, που διάβασε κείμενα από τις Γραφές. • Διάλεξη με θέμα «Διεθνής Ποινική Δικαιοσύνη: πρόκληση και προοπτικές» έδωσε η επίκουρη καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Φωτεινή Παζαρτζή στις 10 Απριλίου 2003. • Ο καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας, Ιστορίας της Τέχνης και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Βοστώνης James R. Wiseman έδωσε διάλεξη στις 2 Απριλίου 2003 με θέμα «Αρχαιολογία, Γεωλογία και Τηλεπισκόπηση στη Νότια Ήπειρο». • Συνεχίστηκαν τα ρεσιτάλ πιάνου με τις διακεκριμένες ερμηνεύτριες Bίνια Tσόπελα και Iφιγένεια Kατίκα στις 15 Iανουαρίου και 20 Φεβρουαρίου 2003 αντιστοίχως στην αίθουσα εκδηλώσεων του Iδρύματος. • Η καθιερωμένη κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίττας του Συνδέσμου έγινε στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ιδρύματος στις 29 Ιανουαρίου 2003. • Εορταστική συναυλία μουσικής δωματίου με την ευκαιρία των Χριστουγέννων διοργάνωσε ο Σύνδεσμος στις 21 Δεκεμβρίου 2002 με τη συμμετοχή του Σπύρου Μουρίκη (κλαρινέτο), του Βασίλη Λύκου (βιολοντσέλο) και της Μαρίας Μοσχίδου (πιάνο).

Δραστηριότητες Υποτρόφων

Επιτυχίες Κωνσταντίνος Κομνίτσας Ο μηχανικός μεταλλείων-μεταλλουργός Κωνσταντίνος Κομνίτσας εξελέγη αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης. Αποφοίτησε από το Ε.Μ.Π. το 1983 και έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα το 1988 από το Τμήμα Μηχανικών Μεταλλείων-Μεταλλουργών του Ε.Μ.Π. με θέμα «Εκχύλιση λατεριτών με θειϊκό οξύ υπό πίεση». Την περίοδο 1985-87 έλαβε υποτροφία για την εκπόνηση της διδακτορικής του διατριβής από το Ίδρυμα Ωνάση. Κωνσταντίνος ΚομνίτσαςΕξάλλου, με υποτροφία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συνέχισε με μεταδιδακτορικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ, στη βιοτεχνολογία στο αντικείμενο «Βιο-επεξεργασία δυσκατέργατων χρυσοφόρων μεταλλευμάτων». Εργάστηκε ως επιστημονικός συνεργάτης στο ίδιο Πανεπιστήμιο και από το 1992 και στο Εργαστήριο Μεταλλουργίας του Ε.Μ.Π., ενώ το διάστημα 1999-2002 ήταν επισκέπτης καθηγητής (Π.Δ. 407/80) στο Πολυτεχνείο Κρήτης. Έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 70 εργασίες σε διεθνή περιοδικά, με αντίστοιχες παρουσιάσεις σε συνέδρια, είναι συνεκδότης του περιοδικού European Journal of Mineral Processing and Environmental Protection και μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Mineral Engineering. Ο Κ. Κομνίτσας είναι αξιολογητής προτάσεων ερευνητικών έργων στην Ε.Ε. (DG XII), στο Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας της Κύπρου, στη Γ.Γ.Ε.Τ. και στο Υπ.Ε.Π.Θ. Από το 2002 είναι εθνικός εμπειρογνώμων σε θέματα συμβολαίων της Ε.Ε., καθώς και εθνικός εκπρόσωπος στην οριζόντια δράση του 6ου Προγράμματος Πλαισίου «Ολοκλήρωση και Ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας». Ιωάννης Παπαθανασίου Ο μουσικολόγος-παλαιογράφος Ιωάννης Παπαθανασίου εξελέγη τον Ιούλιο του 2002 Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Παβία (Scuola di Paleografia e Filologia Μusicale) απ’ όπου απέκτησε πτυχίο Μουσικολογίας με έπαινο και μεταπτυχιακό δίπλωμα Παλαιογραφίας και Μουσικής Φιλολογίας. Το 1994, υπό την εποπτεία του J. Raasted, αναγορεύτηκε διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης-Institut for Graesk og Latinsk. Κατά τη διάρκεια της εκπόνησης της διδακτορικής του διατριβής έλαβε υποτροφία από το Ίδρυμα Ωνάση. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στη μελέτη της βυζαντινής και της δυτικής νευματικής σημειογραφίας έως τον 14ο αιώνα.

Δραστηριότητες Υποτρόφων

Επιτυχίες Φανούριος Κόντος Αντοχή σε μακρολίδες κλινικών στελεχών Streptococcus pyogenes στην περιοχή της Θεσσαλίας» ήταν το θέμα ανακοίνωσης η οποία βραβεύθηκε στο 20ό Εθνικό Συνέδριο Μικροβιολογίας - 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιατρικής Βιοπαθολογίας που έγινε στην Αθήνα τον Μάρτιο 2002 από ερευνητική ομάδα στην οποία συμμετείχε και ο υπότροφος Δρ Φανούριος Κόντος. Συμμετείχαν, επίσης, ο διευθυντής του Εργαστηρίου Ιατρικής Βιοπαθολογίας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας Α. Μανιάτης καθώς και οι κκ. Ε. Πετεινάκη, Α. Πραττή και Α. Κουτρουμπέλη. Πτυχιούχος του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών ο κ. Κόντος εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή στο ίδιο Πανεπιστήμιο με υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση. Έχει συμμετάσχει με ανακοινώσεις σε διεθνή συνέδρια και δημοσιεύσεις του περιλαμβάνονται σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Τον Απρίλιο 2002 έλαβε μέρος με δύο εργασίες στο 12ο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Κλινικής Μικροβιολογίας και Μολυσματικών Ασθενειών που έγινε στο Μιλάνο. Από τον περασμένο Οκτώβριο εργάζεται με απόσπαση στο Βιοχημικό Τμήμα του Γενικού Νοσοκομείου Δ. Αττικής «Αττικόν».

Λίνα Στεργίου, Νίκος Αναστασόπουλος, Δώρα Μάντζαρη-Kίντελ Τρεις συνυπότροφοι συμμετείχαν στην εννεαμελή Τεχνική Επιτροπή του διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού που προκήρυξε το Δίκτυο Αρχιτεκτονικής της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας με θέμα «Εφήμερες κατασκευές στην Αθήνα» για το 2004. Πρόκειται για τους αρχιτέκτονες Λίνα Στεργίου, Νίκο Αναστασόπουλο και την designer Θεοδώρα Μάντζαρη-Κίντελ, οι οποίοι μαζί με τα υπόλοιπα έξι μέλη της τεχνικής επιτροπής του διαγωνισμού κλήθηκαν να επεξεργαστούν τις 1279 συμμετοχές που υποβλήθηκαν από 54 χώρες. Οι εφήμερες κατασκευές είναι κινητά ή λυόμενα αρχιτεκτονικά στοιχεία, περιστασιακού και προσωρινού χαρακτήρα, αλλά υψηλής αισθητικής, που είναι απαραίτητα για κάθε μεγάλη διοργάνωση. Η Λίνα Στεργίου είναι πτυχιούχος του Ε.Μ.Π., με μεταπτυχιακές σπουδές στο Pratt Institute των Η.Π.Α., επίκουρη καθηγήτρια και επιστημονική συνεργάτιδα του Τμήματος Δομικών Έργων του Τ.Ε.Ι. Πειραιά. Ο Νίκος Αναστασόπουλος είναι διπλωματούχος του Ε.Μ.Π. με μετεκπαίδευση στο Yale School of Architecture, και διδάσκει στο New School for Social Research και στο Parsons School of Design στη Νέα Υόρκη. Η Δώρα Μάντζαρη-Kίντελ έχει σπουδάσει στη Σχολή Βακαλό, στο Ravensbourne College of Design and Communication στο Λονδίνο και στο Royal College of Art με Μ.Α. στον τομέα Graphic Design & Art Direction. Είναι υπεύθυνη για την Εικόνα και Ταυτότητα της Οργανωτικής Επιτροπής για τους Ολυμπιακούς Αγώνες «Αθήνα 2004».

Δραστηριότητες Υποτρόφων

Moυσική Άκης Λαλούσης Τον ρόλο του Ντανζά ερμήνευσε ο βαρύτονος Άκης Λαλούσης στην όπερα «Πούσκιν» του Φ. Τσαλαχούρη σε μια παραγωγή υπό την αιγίδα των Ελλήνων Μουσουργών και της Ορχήστρας των Χρωμάτων στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης τον Ιανουάριο 2003, σε σκηνοθεσία και λιμπρέτο της Αθανασίας Καραγιαννοπούλου, με την Ορχήστρα των Χρωμάτων υπό τη διεύθυνση του Φ. Τσαλαχούρη. Τον περασμένο Σεπτέμβριο ερμήνευσε τον ρόλο του Ντον Φερνάντο στην όπερα «Φιντέλιο» του Λ.Β. Μπετόβεν, σε μια παραγωγή της Όπερας Θεσσαλονίκης με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Όπερας Βελιγραδίου σε σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου, δίπλα στην παγκοσμίου φήμης σοπράνο Τσέριλ Στάντερ. Επίσης, τον Οκτώβριο 2002, στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, ερμήνευσε τον ρόλο του τυφλού βασιλιά στο μουσικό παραμύθι του Μανώλη Καλομοίρη «Ανατολή» στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης με τη Νέα Βουλγαρική Συμφωνική Ορχήστρα Σόφιας, υπό τη διεύθυνση του Βύρωνα Φιδετζή. Ο Άκης Λαλούσης σπούδασε στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης και με υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση ολοκλήρωσε μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στο Julliard School of Music της Νέας Υόρκης. Έχει κερδίσει το πρώτο βραβείο στο διαγωνισμό «Φίλιππος Νάκας» στη Θεσσαλονίκη, ενώ εκπροσώπησε τη χώρα μας στη συνάντηση των Ωδείων της Μεσογείου στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Έχει ερμηνεύσει πολλούς ρόλους σε όπερες, έχει τραγουδήσει έργα Ελλήνων και ξένων συνθετών και έχει συνεργαστεί με διάσημες ορχήστρες. Έλενα Χριστοδούλου Σειρά συναυλιών στην Αθήνα έδωσε η πιανίστα Έλενα Χριστοδούλου τη σεζόν 2002-2003. Συγκεκριμένα, στις 18 Απριλίου στο Διεθνές Πολιτιστικό Κέντρο Athenaeum ερμήνευσε έργα συνθετών του 20ού αιώνα, στις 8 Φεβρουαρίου εμφανίστηκε στο πλαίσιο συναυλιών «Φίλιππος Νάκας», ενώ στις 4 Δεκεμβρίου 2002 έδωσε ρεσιτάλ στην Αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός» με την υποστήριξη του Ελληνογαλλικού Συνδέσμου. Σπούδασε στο Αττικό Ωδείο και απέκτησε Β.Α. στη Μουσική από το Αμερικανικό Κολλέγιο. Με υποτροφίες του Ιδρύματος Ωνάση, του Ιδρύματος Φούλμπραϊτ και του Ωδείου της Βοστώνης σπούδασε στο Boston Conservatory of Music και πήρε Master in Piano Performance. Επίσης, το 2001 παρακολούθησε μαθήματα στη θερινή Ακαδημία του Mozarteum στο Ζάλτσμπουργκ. Έχει κερδίσει το πρώτο βραβείο στον ετήσιο διαγωνισμό πιάνου του υπουργείου Πολιτισμού και έχει τιμηθεί με το ειδικό καλλιτεχνικό βραβείο του Αμερικανικού Κολλεγίου. Έχει δώσει πολλά ρεσιτάλ στην Ελλάδα και τις Ηνωμένες Πολιτείες και έχει λάβει μέρος σε καλλιτεχνικά φεστιβάλ.

Δραστηριότητες Υποτρόφων

Moυσική Αγγελική Καθαρίου, Βασίλης Χριστόπουλος Το ρόλο της Λαμπιτούς στην όπερα του Μίκη Θεοδωράκη «Λυσιστράτη» ερμήνευσε το καλοκαίρι 2002 η υψίφωνος Αγγελική Καθαρίου στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης σε σκηνοθεσία Γ. Μιχαηλίδη και μουσική διεύθυνση του επίσης υποτρόφου Βασίλη Χριστόπουλου. Επίσης συνεργάστηκε με την Ορχήστρα Νέων της Μεσογείου ως σολίστ στο έργο του Μανουέλ ντε Φάλα «El Amor brujo» σε περιοδεία στο Μαρόκο, στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Ταγγέρης, στην Ανδαλουσία της Ισπανίας και στη Γαλλία (Theatre Romain se Frejus, Festival International de Marseille κ.ά.). Παράλληλα ηχογράφησε τη μουσική του Γάλλου συνθέτη Αλεξάντρ Ντεπλά για τη σπονδηλωτή ταινία «11’09\01 New York September 11», σε σκηνοθεσία Κλοντ Λελούς, Κεν Λόουτς, Σον Πεν και άλλων, η οποία παρουσιάστηκε στην 59η Μostra της Βενετίας στις 6 Σεπτεμβρίου 2002. Στις 8 Απριλίου 2003 τραγούδησε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών σε μια συναυλία του Ελληνικού Συγκροτήματος Σύγχρονης Μουσικής, το οποίο παρουσίασε έργα Ελλήνων συνθετών της Διασποράς (Α. Καλογερά, Γ. Βλαχόπουλου, Α. Παρασκευά, Χ. Χατζή και Γ. Τσοντάκη) υπό τη διεύθυνση του Θόδωρου Αντωνίου. Συμμετείχε επίσης η εν ενεργεία υπότροφος Άννα Αλεξοπούλου. Η Αγγελική Καθαρίου σπούδασε τραγούδι στο Ωδείο Athenaeum και με υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση συνέχισε τις σπουδές της στην Ιταλία. Έχει κερδίσει βραβεία σε διεθνείς διαγωνισμούς και έχει συνεργαστεί με μεγάλες ορχήστρες. Σήμερα ζει στη Γαλλία.

Δραστηριότητες Υποτρόφων

Εικαστικά Ζάφος Ξαγοράρης Την ηχητική εγκατάσταση του Ζάφου Ξαγοράρη με τίτλο «3 Καμπάνες» παρουσίασε το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο διάστημα 4 Μαρτίου-30 Απριλίου 2003. Το έργο αποτελείτο από τρεις επιτόπου εγκαταστάσεις που δημιούργησε ο καλλιτέχνης με την ευκαιρία αυτής της έκθεσης ταυτόχρονα σε τρία σημεία της Αθήνας: στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και μέσα σε ένα ουδέτερο κτίσμα με διαστάσεις 220 εκ επί 170 εκ. επί 170 εκ. τοποθετήθηκε μια καμπάνα 42 κιλών που ηχούσε κάθε επτά δευτερόλεπτα, στο εσωτερικό του Αστεροσκοπείου Αθηνών τοποθετήθηκε μια καμπάνα 47 κιλών που ηχούσε κάθε οκτώ δευτερόλεπτα και στην προβλήτα των εγκαταστάσεων του Ναυτικού Ομίλου Αιγυπτιωτών στον Άγιο Κοσμά τοποθετήθηκε μια καμπάνα 25 κιλών που ηχούσε κάθε πέντε δευτερόλεπτα. Η εγκατάσταση εντάσσεται στον ευρύτερο προβληματισμό του καλλιτέχνη γύρω από την έννοια της εμβέλειας. Η επισήμανση των ορίων μιας πηγής (θερμότητας, ορατότητας, κ.λπ.) αποτελεί τη μέθοδο με την οποία εργάζεται ο Ξαγοράρης τα τελευταία χρόνια. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο ήχος της καμπάνας περιορίζεται εντός των ορίων του κελύφους του κτίσματος στο οποίο εντοιχίζεται, χωρίς ωστόσο η εμβέλειά του στον εξωτερικό χώρο να αίρεται απολύτως. Ο επισκέπτης κατ’ αυτόν τον τρόπο ακούει τον απόμακρο ήχο μιας καμπάνας σε τρία σημεία επαναπροσδιορίζοντας την πόλη μέσα από τη σιωπή. Ο Ξαγοράρης σπούδασε στην Α.Σ.Κ.Τ. και στο Center for Advanced Visual Studies του Πανεπιστημίου Μ.Ι.Τ. της Μασαχουσέτης. Διδάσκει ως λέκτορας στην Α.Σ.Κ.Τ. Έχει παρουσιάσει έξι ατομικές εκθέσεις και είναι μέλος της ομάδας «Αστικό Κενό», καθώς και της εκδοτικής ομάδας του Μαύρου Μουσείου. Δημήτρη Ανδρεαδάκης «Μεταξύ ουρανού και γης-Στα σύννεφα» ήταν ο τίτλος της έκθεσης του ζωγράφου Δημήτρη Ανδρεαδάκη στην αίθουσα Τέχνης Έψιλον της Θεσσαλονίκης στο διάστημα 4 Απριλίου-2 Μαΐου 2003. Παραστατικός ζωγράφος της νεότερης γενιάς, επιχείρησε με τη δουλειά του να απεικονίσει τα σύννεφα με ακουαρέλες και λάδια. «Και στις δύο περιπτώσεις», σχολίασε η κριτικός Πέγκυ Κουνενάκη, «στα έργα του καλλιτέχνη κυριάρχησε ο άπλετος ζωγραφικός χώρος, οι έντονες σκηνές, οι χρωματικές αντιθέσεις, στοιχεία που σταδιακά κορυφώνονται, κατακτώντας την απόλυτη αρμονία. Ο Ανδρεαδάκης κατορθώνει πάντα να δημιουργεί έργα ζωντανά, πλούσια σε ματιέρες και συναισθήματα, έργα έμπλεα ποιητικής έξαρσης». Ο Δημήτρης Ανδρεαδάκης σπούδασε στην Α.Σ.Κ.Τ. με δάσκαλο τον Δημ. Μυταρά. Με υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση συνέχισε τις σπουδές του στην Ecole Normale Superieure des Beaux-Arts του Παρισιού, ενώ έλαβε υποτροφίες και από τη γαλλική κυβέρνηση, το Ι.Κ.Υ. και το Ίδρυμα Λεβέντη. Έργα του βρίσκονται σε ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Δραστηριότητες Υποτρόφων

Εικαστικά Βίνια Κονταξάκη Ατομική έκθεση στην γκαλερί «Terracotta in Thessaloniki / TinT» πραγματοποίησε τον Ιούνιο 2002 η Βίνια Κονταξάκη στη Θεσσαλονίκη, με θέμα το γυναικείο γυμνό. Στα έργα της εξετάζει το θέμα της προβολής του γυναικείου γυμνού ως φετίχ. Με τεράστιες αισθησιακές αναπαραστάσεις γυναικείων γυμνών στοχεύει στην εξιδανίκευση της εικόνας του γυναικείου σώματος, οδηγώντας το θεατή σε μια θέση/διάθεση ηδονοβλεψίας. Η Βίνια Κονταξάκη σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. και με υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στο Kent Institute of Art & Design στο Κάντερμπερι της Αγγλίας. Από το 2000 παρακολουθεί μαθήματα κινηματογραφικού μοντάζ στο πλαίσιο σπουδών στο New York College of the State University of N.Y. στην Αθήνα και συνεργάζεται με τον καθηγητή Κ. Βαρώτσο στο πλαίσιο του μαθήματος των Εικαστικών στην Αρχιτεκτονική σχολή του Α.Π.Θ. Έχει στο ενεργητικό της συμμετοχές σε περισσότερες από δέκα ομαδικές εκθέσεις στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και το Λονδίνο και έχει διακριθεί με το βραβείο Heineken.

Δραστηριότητες Υποτρόφων

Χορός Ντορίνα Καλεθριανού «Ρυθμών χορείας ύπαγε» είναι ο γενικός τίτλος της νέας παραγωγής της ομάδας σύγχρονου χορού «Πρόσκαιρη Σύνθεση» της Ντορίνας Καλεθριανού. Αποτελείται από τρεις χορογραφίες με κοινό άξονα τη ζωντανή μουσική και τον χορό. Η πρώτη, με τίτλο «Συν-χορεία» σε μουσική Γιώργου Κάτρη, ερμηνεύεται από τη Δώρα Δημοπούλου και την ομάδα. Η δεύτερη έχει τίτλο «Τίνος είναι το δοξάρι;» και έχει παρουσιαστεί στο πλαίσιο του Συνεδρίου για τον Χορό που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Υποτρόφων τον Νοέμβριο 2002 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Πρόκειται για μια χορογραφία για δύο χορευτές, όπου συμμετέχουν και δύο τσελίστες οι οποίοι ερμηνεύουν έργα του Γ. Σ. Μπαχ. Η τρίτη χορογραφία της ενότητας φέρει τον τίτλο όλης της παράστασης «Ρυθμών χορείας ύπαγε», με χορό και κρουστά τα οποία παίζουν οι ίδιοι οι χορευτές υπό την καθοδήγηση και τη συμμετοχή του Βασίλη Βασιλάτου. Όλες οι χορογραφίες είναι της Ντορίνας Καλεθριανού, τα κοστούμια της Λέας Κούση, οι φωτισμοί του Παναγιώτη Μανούση. Η παραγωγή παρουσιάστηκε στις 4, 5 και 6 Απριλίου 2003 στο Θέατρο Κάτια Δανδουλάκη και συμμετείχαν οι χορεύτριες Δώρα Δημοπούλου, Όλγα Γεωργοπούλου, Νατάσα Γεωργίου, Γεωργία Κίσσα και Μαριαλένα Ξυδιά, οι ηθοποιοί Κωνσταντίνος Καρβουνιάρης, Έλενα Κοντοπούλου και Βαγγέλης Βιδάλης και οι μουσικοί Γιώργος Κάτρης (πιάνο), Κώστας Θέος (τσέλο), Ήβη Παπαθανασίου (τσέλο) και Βασίλης Βασιλάτος (κρουστά).

Αποστολία Παπαδαμάκη Δύο παραστάσεις στο Treffpunkt της Στουτγκάρδης με το έργο «Paradiselook into my eyes» έδωσε στα τέλη Μαΐου 2003 η ομάδα χορού Quasistellar της χορογράφου Αποστολίας Παπαδαμάκη. Ως μια μελέτη στα φαινόμενα της απομόνωσης, της αποδόμησης και της δίψας για επικοινωνία περιγράφει η ίδια το περιεχόμενο του έργου, το οποίο είναι μια παράσταση πολυμέσων, όπου χρησιμοποιούνται ο χορός, το βίντεο και το κείμενο. Η μουσική λείπει παντελώς και τη θέση της καταλαμβάνουν αυτοσχεδιασμοί κειμένου και ήχου από τους χορευτές και την ηθοποιό που συμμετέχουν, καθώς και αυτοσχεδιασμοί στο φωτισμό από τον Σβάντε Γκρόγκαρν. Η Αποστολία Παπαδαμάκη υπογράφει τη σκηνοθεσία, η Ιωάννα Τσάμη τα κοστούμια, τα βίντεο ο Μιχάλης Κλουκίνας, χορεύουν οι Βαγγελιώ Ράντου, ο Νίκος Καλογεράκης, η Μπέτυ Δραμισιώτη, η Μαρκέλλα Μανωλιάδη και ο Νίκος Δραγώνας, ενώ συμμετέχει η ηθοποιός Ελένη Κούστα. Η Αποστολία Παπαδαμάκη είναι πτυχιούχος της Γυμναστικής Ακαδημίας και της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης. Με υποτροφίες του Ιδρύματος Ωνάση και του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Studio Merce Cunningham στη Νέα Υόρκη. Eίναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας σύγχρονου χορού Sinequanon. Έχει χορογραφήσει για το Εθνικό Θέατρο, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, την Εθνική Λυρική Σκηνή, το Next Wave Festival ‘98 και τη Brooklyn Academy of Music, ενώ πέρυσι έκανε το σκηνοθετικό ντεμπούτο της με το έργο «Ιοκάστη» στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας.

Δραστηριότητες Υποτρόφων

Θέατρο Κατερίνα Σαρροπούλου Η σκηνοθέτης Κατερίνα Σαρροπούλου μετέφρασε και σκηνοθέτησε το έργο του Νορβηγού συγγραφέα Γιον Φόσσε «Κοιμήσου Γλυκό μου Παιδάκι» που παίχτηκε από τις 12 Απριλίου έως τις 18 Μαΐου 2003 στο θέατρο «Επί Κολωνώ» από την Αστική Εταιρεία Θεάτρου «Aιωρία». Ο τίτλος του μονόπρακτου του τιμημένου με το Βραβείο Ίψεν Νορβηγού συγγραφέα προέρχεται από ένα δημοτικό Νορβηγικό νανούρισμα. Τρεις άνδρες βρίσκονται ξαφνικά εγκλωβισμένοι σε έναν άγνωστο χώρο. Συνομιλούν ελεύθεροι απ’το προσωπικό τους παρελθόν. Η ταυτότητα αυτών των ανδρών μάς είναι άγνωστη. Ωστόσο μέσα από το διάλογο ξεδιπλώνεται η σχέση τους. Χωρίς να ξέρουμε την προσωπική ιστορία του καθενός, αρχίζουμε να φανταζόμαστε τα κοινωνικά νήματα που έχουν συνδέσει αυτούς τους τρεις ανθρώπους μεταξύ τους. Σιγά σιγά ο άγνωστος αυτός χώρος τούς προκαλεί και τους φέρνει πιο κοντά στην ουσία του εαυτού τους. Έπαιξαν οι Χάρης Αγγέλου, Γιώργος Νανούρης και Ευάγγελος Χρήστου, τα σκηνικά- Video ήταν της Αθηνάς Σταμάτη, τα κοστούμια της Κάτιας Αρβανίτη, η μουσική επιμέλεια του Αλέξη Νόνη, ο σχεδιασμός του φωτισμού του Αλέξη Καρδαρά και βοηθός σκηνοθέτη ήταν η Γεωργία Νήρου. Η Κατερίνα Σαρροπούλου σπούδασε με υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση στις σχολές Ecole Jacques Lecoq και Ecole de Mime Etienne Decroux. Με την Εταιρεία Θεάτρου «Aιωρία», που ίδρυσε το 1995, έχει ανεβάσει πολλές παραστάσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Αικατερίνη Αντωνακάκη ο μαύρο που μας ξέρει» είναι ο τίτλος του έργου που ανέβασε φέτος τον χειμώνα η θεατρική ομάδα Eclats d’ Etats, ιδρυτικό μέλος της οποίας είναι η υπότροφος Αικατερίνη Αντωνακάκη. Το έργο είναι εμπνευσμένο από τον καλλιτεχνικό κόσμο του ζωγράφου και ποιητή Νίκου Χουλιαρά και βασίστηκε σε ένα κείμενο που έγραψε ο συγγραφέας ειδικά για την θεατρική ομάδα Eclats d’ Etats. Η παράσταση ανέβηκε στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών και στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών τον Φεβρουάριο 2003 σε μια παραγωγή του Γαλλικού Ινστιτούτου και του Κέντρου Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου. Παίχτηκε, επίσης, στη Γαλλία και Γερμανία. Η Αικατερίνη Αντωνακάκη και ο συνιδρυτής της ομάδας Emmanuel JoranBriquet πέρα από την ερμηνεία είχαν αναλάβει την εικαστική, σκηνική αντίληψη και σκηνογραφία. Το έργο αναφέρεται στη μοναξία και τη μη επικοινωνία, με πρωταγωνιστές ένα ζευγάρι και το διαδικτυακό μωρό του. Ο σημαντικός ρόλος της σκηνογραφίας, η απουσία διαλόγου, η χρήση της εικόνας, οι αναφορές στο θέατρο μαριονέτας και το παιχνίδι με τις διαστάσεις, δίνουν ένα έργο οπτικό, ένα κινούμενο ποίημα, όπου ο θεατής συναρμολογεί μέσα του τη δική του ιστορία. Η θεατρική ομάδα Eclats d’ Etats ιδρύθηκε το 1998 και έχει ανεβάσει τέσσερα έργα, των οποίων οι παραστάσεις συνεχίζονται στη Γαλλία, την Ευρώπη και πρόσφατα τη Νέα Υόρκη. Η Αικατερίνη Αντωνακάκη σπούδασε χορό και θέατρο μαριονέτας στη Γαλλία, είναι απόφοιτη της Ecole Superieure des arts de Marionettes της Σαρλεβίλ Μεζιέρ.

Ειδήσεις του Ιδρύματος

Mεταβυζαντινοί θησαυροί στη Nέα Yόρκη ΤΗΣ ΛΉΔΑΣ ΜΠΟΥΖΆΛΗ

O Aρχιεπίσκοπος Aμερικής κ. Δημήτριος εμπρός στην εικόνα των Tριών Iεραρχών.

Τη σπάνια ευκαιρία να θαυμάσουν από κοντά 50 και πλέον αριστουργήματα της Μεταβυζαντινής Τέχνης είχαν οι Έλληνες ομογενείς των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλοι λάτρεις της ελληνικής Ιστορίας χάρις στην εντυπωσιακή έκθεση που διοργάνωσε το θυγατρικό Ίδρυμα Ωνάση στη Νέα Υόρκη. Με τίτλο «Μετα-βυζαντινή τέχνη: η ελληνική αναγέννηση, Θησαυροί του 15ου-18ου αι. από το Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών», η έκθεση πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού και διήρκεσε από τον Νοέμβριο 2002 έως τον Φεβρουάριο 2003. Την επισκέφθηκαν περισσότερα από 12.000 άτομα που μαγεύτηκαν από τα έργα επωνύμων αλλά και αγνώστων καλλιτεχνών από διάφορες περιοχές όπου συνέχισε να ανθεί ο Ελληνισμός ακόμα και μετά από την Άλωση. Τα περισσότερα από τα εκθέματα παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η συγκέντρωση ποικίλων έργων βυζαντινής τέχνης, όπως φορητές εικόνες και τρίπτυχα, χειρόγραφα και βιβλία, άμφια και είδη εκκλησιαστικής αργυροχοΐας, φανερώνει το εύρος και τις επιρροές της βυζαντινής παράδοσης, η οποία κατόρθωσε να επιβιώσει κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες. Τα αριστουργήματα της πολιτιστικής παράδοσης που επιβίωσε στη διάρκεια των τεσσάρων αιώνων οθωμανικής κυριαρχίας, που μερικές φορές αναφέρονται ως «ένα Βυζάντιο μετά το Βυζάντιο» δεν είναι ευρέως γνωστά στο εξωτερικό. Οι ιστορικοί Τέχνης κατά κανόνα επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους στην Τέχνη του 15ου έως 18ου αι. που υπήρξε καρπός της δυτικοευρωπαϊκής Αναγέννησης. Όπως, όμως, έδειξε και η έκθεση της Νέας Υόρκης, η επίδραση της βυζαντινής τέχνης υπήρξε σημαντικότατη τόσο στη διάρκεια αυτής της μεταβατικής πολιτικής περιόδου όσο και για αιώνες αργότερα. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Ιδρύματος κ. Στ. Παπαδημητρίου, οι λόγοι για την παράλειψη αυτή είναι κυρίως πολιτικοί. «Η δυτική Τέχνη κρατούσε τα σκήπτρα και είχε τον τρόπο να προβάλλει τον εαυτό της», ανέφερε. «Οι Έλληνες, μετά από την πτώση του Βυζαντίου, υποδουλώθηκαν στην οθωμανική αυτοκρατορία για περίπου μισή χιλιετία. Η χρήση της ελληνικής γλώσσας ήταν απαγορευμένη, η ελληνική τέχνη βρισκόταν υπό διωγμό και περιορίστηκε στα πιο απομακρυσμένα και απομονωμένα σημεία της Ελλάδας». Παρά τους διωγμούς, καλλιτέχνες και τεχνίτες από την Κρήτη, τα Ιόνια, τη Βενετία, την τουρκοκρατούμενη Κεντρική

Ειδήσεις του Ιδρύματος

Mεταβυζαντινοί θησαυροί στη Nέα Yόρκη ΤΗΣ ΛΉΔΑΣ ΜΠΟΥΖΆΛΗ

Aπό αριστερά: ο εκτελεστικός διευθυντής του Iδρύματος Ωνάση Nέας Yόρκης πρέσβυς κ. Λουκάς Tσίλας, ο βουλευτής κ. Bύρων Πολύδωρας, ο Πρόεδρος του Iδρύματος κ. Στέλιος Παπαδημητρίου, ο πρώην δήμαρχος Aθηναίων κ. Δημήτρης Aβραμόπουλος, ο βουλευτής κ. Θεόδωρος Πάγκαλος και ο Aρχιεπίσκοπος Aμερικής κ. Δημήτριος κόβουν την κορδέλα των εγκαινίων.

Ελλάδα και τη Μικρά Ασία εξακολούθησαν να εργάζονται διασκορπισμένοι στην επικράτεια της πρώην αυτοκρατορίας. Πολλοί απ’ αυτούς δεν κατάφεραν να κατοχυρώσουν τη φήμη τους, όμως κατοπινοί μελετητές αναγνώρισαν την αξία τους ως αυθεντίες. Στην εναρκτήρια ομιλία του, ο εκτελεστικός διευθυντής του Ιδρύματος Ωνάση Νέας Υόρκης πρέσβυς κ. Λουκάς Τσίλας αναφέρθηκε στις προσπάθειες του Ιδρύματος για την προβολή του ελληνικού πολιτισμού και εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για την αγάπη με την οποία η ομογένεια περιβάλλει κάθε εκδήλωση του Ιδρύματος Ωνάση. Εξάλλου, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Δημήτριος εξέφρασε τα συγχαρητήριά του προς τον Πρόεδρο και το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος γι’ αυτή την πρωτοβουλία και διάβασε μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου. Στα εγκαίνια παραβρέθηκαν επίσης ο διευθυντής του Βυζαντινού Μουσείου κ. Δημ. Κωνστάντιος, που είχε και τον γενικό συντονισμό της έκθεσης, καθώς και η επιμελήτρια της έκθεσης κ. Ευγενία Χαλκιά, υποδιευθύντρια του Μουσείου. Η έκθεση Μεταβυζαντινής τέχνης στον Ολυμπιακό Πύργο ήταν οργανωμένη σε τρεις θεματικές ενότητες. Η πρώτη και μεγαλύτερη ενότητα περιελάμβανε φορητές εικόνες και τρίπτυχα από την Κωνσταντινούπολη, την Κρήτη, την Ιταλία, καθώς και τμήματα από τοιχογραφίες. Ανάμεσά τους, οι θαυμάσιες εικόνες του Αγ. Αντωνίου και των Τριών Ιεραρχών του περίφημου Κρητικού αγιογράφου του 16ου αι. Μιχαήλ Δαμασκηνού. Ξεχώρισε επίσης ένα επάργυρο τρίπτυχο ύψους μόλις οκτώ εκατοστών με σκαλιστές μικρογραφίες της Παναγίας αξιοθαύμαστης τεχνικής. Το θαυμασμό των επισκεπτών προκάλεσαν επίσης η επιβλητική εικόνα του Αγ. Ιωάννη του Βαπτιστή, έργο του Κρητικού αγιογράφου Νικολάου Τζαφούρη που χρονολογείται από τα μέσα του 15ου αι., καθώς και τμήμα τοιχογραφίας του 16ου αι. με την κεφαλή ενός αγίου, που αποδίδεται στον Θεοφάνη Στρελίτζα-Μπάθα, ο οποίος είχε διαφύγει και εργάστηκε στην Κρήτη. Η δεύτερη ενότητα περιελάμβανε χρυσοποίκιλτα άμφια και ιερατικά υφάσματα. Υφάντρες και κεντήστρες συνήθως απ’ την Πόλη δούλεψαν με ζήλο και μεράκι το μετάξι, το βελούδο, τις χρυσοκλωστές και τα μαργαριτάρια, δίνοντας

Ειδήσεις του Ιδρύματος

Mεταβυζαντινοί θησαυροί στη Nέα Yόρκη ΤΗΣ ΛΉΔΑΣ ΜΠΟΥΖΆΛΗ

έργα μοναδικής μεγαλοπρέπειας. Ανάμεσα στα εκθέματα ήταν και ένα σπάνιο ύφασμα επιταφίου του 18ου αι. Η τρίτη ενότητα περιελάμβανε άλλα αντικείμενα τέχνης, έργα μικροτεχνίας και πολύτιμα εκκλησιαστικά σκεύη, εγκόλπια και δισκοπότηρα με πολύτιμες πέτρες, είδη εκκλησιαστικής αργυροχοΐας και ξυλόγλυπτα. Οι επισκέπτες εντυπωσιάστηκαν από σπάνια χειροτεχνήματα, όπως ήταν ένας ξυλόγλυπτος σταυρός του 18ου αι. ύψους 33 εκατοστών με περίτεχνα, λεπτομερέστατα σκαλίσματα, που απεικονίζουν τον Ιησού στο σταυρό, περιτριγυρισμένο από τους μαθητές του, με επάργυρη διακόσμηση και πολύτιμους λίθους. Το κλείσιμο της έκθεσης πλαισιώθηκε από τις διαλέξεις της Δρ Helen C. Evans από το Μητροπολιτικό Μουσείο Τεχνών, που μίλησε με θέμα «Υστεροβυζαντινή/Μεταβυζαντινή Τέχνη: Συνέχεια και Αλλαγή», και της καθ. Annemarie Weyl Carr με θέμα «Η ιερή εικόνα στον κόσμο του Χρόνου». Αλλά και τα σχόλια στο βιβλίο επισκεπτών τόσο από τους ομογενείς που διψούν για κάθε είδους επαφή με τις καταβολές τους, όσο και από Αμερικανούς φιλότεχνους φανερώνουν τη βαθιά εντύπωση που προκάλεσαν σε όλους τα πολύτιμα εκθέματα. «Η έκθεση είναι ένα στολίδι», έγραψε μια ομογενής, «με τις άοκνες προσπάθειές σας έχετε στήσει εδώ στην καρδιά της Νέας Υόρκης μια μικρή Ελλάδα». Κι ανάμεσα στα δεκάδες θερμά σημειώματα ξεχώρισε τέλος το σχόλιο του περίφημου σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά: «Με φως και με θάνατον ακαταπαύστως... Εμείς οι Έλληνες».

Ειδήσεις του Ιδρύματος

Πρωτοποριακή, σωτήρια μεταμόσχευση «Δώρο ζωής» για έναν ακόμη συνάνθρωπό μας από τη Μονάδα Μεταμοσχεύσεων του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, η οποία για άλλη μια φορά τοποθετεί την ελληνική Καρδιοχειρουργική στην επιστημονική πρωτοπορία. Από τις 9 Φεβρουαρίου 2003 στο σώμα ενός 62χρονου ασθενούς με καρδιακή ανεπάρκεια τελικού σταδίου χτυπά ...μισή τεχνητή καρδιά, η οποία όχι μόνο του έσωσε τη ζωή, αλλά και του επιτρέπει να ελπίζει σε ένα καλύτερο μέλλον είτε με την εξεύρεση ενός καρδιακού μοσχεύματος είτε με τη λειτουργία της τεχνητής καρδιάς. Την ευθύνη της εμφύτευσης ανέλαβε η Μονάδα Μεταμοσχεύσεων του Ω.Κ.Κ. υπό τη διεύθυνση του καρδιοχειρουργού κ. Πέτρου Αλιβιζάτου, ενώ οι καρδιολόγοι Μεταμοσχεύσεων κ. Α. Μαγγίνας και Σ. Αδαμόπουλος προετοίμασαν τον ασθενή. Την επέμβαση πραγματοποίησε καρδιοχειρουργική ομάδα με επικεφαλής τους κ. Πέτρο Σφυράκη και Νικόλαο Μιχαλόπουλο, πλαισιούμενους από τους κ. Δ. Ζαρκαλή, Λ. Τσουρέλη και Μ. Χούρη. Πρωτοποριακή, σωτήρια μεταμόσχευσηΤα αποτελέσματα της επέμβασης, καθώς και οι προοπτικές που ανοίγονται για την Καρδιοχειρουργική γενικότερα ανακοινώθηκαν σε συνέντευξη Τύπου στις 14/2. Όπως ανέφεραν οι ομιλητές, η πρωτοποριακή αυτή επέμβαση αφορά την εμφύτευση στον ασθενή ενός συστήματος υποστήριξης της αριστερής κοιλίας της καρδιάς, το οποίο χαρακτηρίζεται ως «μακράς διαρκείας». Το σύστημα αυτό, το οποίο λειτουργεί παράλληλα με την καρδιά του ασθενούς, στην ουσία καλείται να επιτελέσει το έργο που σε φυσιολογικές συνθήκες επιτελεί η αριστερή κοιλία της καρδιάς. Μάλιστα, η συγκεκριμένη επέμβαση αποτελεί πρωτιά για τη χώρα μας, καθώς το σύστημα που τοποθετήθηκε στον 62χρονο είναι το πρώτο ολικά εμφυτεύσιμο ανάλογο σύστημα που τοποθετείται στην Ελλάδα. Αποτελείται από την εμφυτεύσιμη μονάδα με τα ανάλογα ηλεκτρόδια, τα οποία συνδέονται με μια εξωτερική μπαταρία, μεγέθους περίπου όσο ένα πακέτο τσιγάρων. Το γεγονός αυτό επιτρέπει την άριστη κινητικότητα του ασθενούς, ο οποίος μπορεί να ζει μια κανονική ζωή και να πραγματοποιεί σχεδόν όλες τις συνηθισμένες δραστηριότητές του. Το συγκεκριμένο σύστημα, το οποίο εμφυτεύεται στην κοιλιακή χώρα, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά διεθνώς το 1991.

Έκτοτε έχει υποστεί σημαντικές βελτιώσεις και αυτό που τοποθετήθηκε στον 62χρονο ασθενή αποτελεί την τελευταία λέξη της τεχνολογίας. Σύμφωνα με τους θεράποντες ιατρούς, ο ασθενής θα παραμείνει στο Ω.Κ.Κ. για ένα διάστημα τουλάχιστον έξι εβδομάδων, ενώ μετά την έξοδό του θα επιστρέφει για παρακολούθηση μια φορά το μήνα. Σταδιακά, και ανάλογα με την εξέλιξη της υγείας του, το διάστημα αυτό θα αραιώνει. Πάντως, ακόμη και σε περίπτωση που κριθεί ικανός να υποβληθεί σε μεταμόσχευση καρδιάς, το χρονικό διάστημα που θα μεσολαβήσει δεν μπορεί να είναι μικρότερο από τρεις μήνες.

Διάλεξη

“O Pόλος της Eπιχειρησιακής Στρατηγικής στη Nέα Oικονομία: Aνταγωνισμός ή Συνεργασία;” ΤΟΥ ΓΙΆΝΝΗ Α. ΠΟΛΛΆΛΗ ΕΠΊΚΟΥΡΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΉ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΉΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉΣ ΠΑΝΕΠ. ΠΕΙΡΑΙΏΣ

H Πλοήγηση μιας Eπιχείρησης.

Στις αρχές του 21ου αιώνα το ανταγωνιστικό περιβάλλον των επιχειρήσεων αντιμετωπίζει δραματικές αλλαγές. Τα φαινόμενα της παγκοσμιοποίησης και της έξαρσης της Πληροφορικής, ως πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές και τεχνολογικές δυνάμεις, φαίνεται ότι δεν έχουν φρένο, ούτε επιστροφή. Tα σύνορα μεταξύ χωρών και περιοχών έχουν εξαφανιστεί στον παγκόσμιο ανταγωνιστικό χάρτη. Μέσω της ολοένα πιο γρήγορης ροής πληροφοριών σε παγκόσμια κλίμακα, οι καταναλωτές ενημερώνονται ακατάπαυστα αναφορικά με τον τρόπο ζωής και τις επιλογές πολιτών σε άλλες χώρες. Μέσα από αυτή τη ροή πληροφοριών όλοι μας γινόμαστε -με διαφορετικές ταχύτητες και τουλάχιστον με την οικονομική έννοια- «παγκόσμιοι πολίτες». Ως αποτέλεσμα, σε διαφορετικά σημεία του πλανήτη μας, οι άνθρωποι με αυξανόμενο ρυθμό εκμεταλλεύονται τις ευκαιρίες που προσφέρει η παγκόσμια οικονομία -χρησιμοποιούν στιλό ή πένα Mont Blanc, φορούν jeans από τη Levi’s και αθλητικά υποδήματα από τη Nike, πίνουν Coca-Cola, τρώνε ελληνική φέτα και χρησιμοποιούν τσάντες Louis Vuitton. Βέβαια, το ίδιο που ισχύει για τα καταναλωτικά αγαθά ισχύει και για την κατανάλωση βιομηχανικών προϊόντων από τις επιχειρήσεις. Τα σύνορα των αγορών δεν ορίζονται πια με πολιτικούς ή γεωγραφικούς όρους. Αντίθετα, είναι η πραγματική συνολική αξία (τα «πακέτα» υπηρεσιών που προσφέρονται μαζί με τα προϊόντα), που καθορίζει αφενός την ελκυστικότητα των προϊόντων και αφετέρου το εύρος του μεριδίου αγοράς τους σε παγκόσμια κλίμακα. Επιπλέον, οι επιχειρήσεις έχουν να αντιμετωπίσουν δραματικές αλλαγές τόσο στον εσωτερικό τρόπο λειτουργίας τους όσο και στον τρόπο δοσοληψιών με άλλες επιχειρήσεις. Οι αλλαγές αυτές οφείλονται στις νέες τεχνολογίες πληροφορικής και πιο συγκεκριμένα, στο γεγονός ότι το ενδιαφέρον των επιχειρήσεων δεν επικεντρώνεται πια στην Τεχνολογία αλλά στα Δεδομένα, δηλαδή στο νόημα των πληροφοριών και στο σκοπό χρησιμοποίησής τους! Είτε μας αρέσει είτε όχι, ζούμε σε μια παγκόσμια -νέα- οικονομία με κυρίαρχο τρόπο συναλλαγών και ανταλλαγής πληροφοριών το Διαδίκτυο (Internet). Για να μπορέσουμε λοιπόν να επιβιώσουμε ή να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικότητά μας, θα πρέπει να κατανοήσουμε: τη σημερινή μας θέση και αγορά μας (πού είμαστε, τι πουλάμε και σε ποιούς;), τους στόχους μας (πού θέλουμε να φθάσουμε στο μέλλον;) και τα μέσα που θα χρειασθούμε για την υλοποίηση των στόχων αυτών (πώς θα φθάσουμε εκεί;). Τα τρία αυτά βασικά ερωτηματικά καθορίζουν και το σκοπό ύπαρξης της επιχειρησιακής στρατηγικής.

Διάλεξη

Ένα «σύστημα» επιχειρησιακής στρατηγικής μοιάζει με τα όργανα και τους ψηφιακούς μετρητές που διαθέτει ένα αεροπλάνο. Όπως οι πιλότοι χρειάζονται λεπτομερείς πληροφορίες για διάφορα θέματα σχετικά με την πτήση τους (π.χ. ενδείξεις για καύσιμα, κατεύθυνσης, ταχύτητα αέρα, ύψος, κ.ά.), έτσι και τα στελέχη οργανισμών χρειάζονται σύνθετες πληροφορίες για να μπορέσουν να κάνουν σωστή διαχείριση των πόρων που διαθέτουν. Παρόμοια με τη λειτουργία του αεροπλάνου, όπου η εμπιστοσύνη του πιλότου σε ένα μόνο όργανο μπορεί να αποβεί μοιραία, η πολυπλοκότητα της διαχείρισης ενός οργανισμού απαιτεί από τα στελέχη να έχουν ταυτόχρονη εποπτεία για την απόδοση της επιχείρησης σε διάφορους τομείς (π.χ., ικανοποίηση πελατών, απόδοση επενδύσεων, απόδοση διαφήμισης, απόδοση προσωπικού, κ.ά.). Πώς όμως μπορεί κανείς να ορίσει τον όρο «Στρατηγική» κάτω από αυτό το δυναμικό και συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον; Ισχύουν σήμερα οι θεωρίες και οι αρχές που υπήρξαν οι θεμέλιοι λίθοι του στρατηγικού μάνατζμεντ; Πώς κατόρθωσε ο Bill Gates να οδηγήσει την Microsoft στην ηγετική της θέση στον κλάδο της παραγωγής λογισμικού; Είναι η θέση της διατηρήσιμη; Είναι ρεαλιστικό το όραμα του Internet ως η νέα λεωφόρος στη τέχνη του επιχειρείν; Ή μήπως είναι ακόμα μία μόδα υπερεκτιμημένη; Τέτοιου είδους ερωτήσεις αντικατοπτρίζουν την «καρδιά» της στρατηγικής σκέψης των επιχειρήσεων σήμερα. Ένα ακόμα χαρακτηριστικό της επιχειρησιακής στρατηγικής στη νέα οικονομία, είναι ότι για να υπερτερήσεις του ανταγωνιστή σου, δεν χρειάζεται πια να τον «πολεμήσεις», δηλαδή, δεν είναι απαραίτητο να ισχύει η λογική του «κερδίζω-χάνεις». Οι δυνατότητες συνεργασίας (ακόμα και με τους ανταγωνιστές μας) που προσφέρονται απο το Διαδίκτυο είναι πολλαπλές. Πρόκειται για μια ιδιόμορφη και δυναμική σχέση μεταξύ αντιπάλων στην οποία ανταγωνίζονται και συνεργάζονται ταυτόχρονα! Αυτό μπορεί να γίνει είτε με τη δημιουργία «συμπληρωματικών» προϊόντων (δηλαδή προϊόντων και υπηρεσιών που συμπληρώνουν το ένα το άλλο και συνεπώς γίνονται πιο ελκυστικά, π.χ. πωλήσεις ακινήτων και στεγαστικών δανείων ταυτόχρονα) είτε με τη διαφοροποίηση και ταχύτητα που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες πληροφορικής. Το παρακάτω παράδειγμα μιας εικονικής επιχείρησης αποδεικνύει την στρατηγική του συν-ανταγωνισμού με τη βοήθεια των τεχνολογιών που προσφέρει το Διαδίκτυο. • Η Monsanto ανέπτυξε το Posilac, ένα συμπλήρωμα διατροφής σε ένεση το οποίο έχει σαν αποτέλεσμα οι αγελάδες να δίνουν περισσότερο γάλα. • Η Monsanto αγόρασε μία λίστα με 130.000 ενεργούς παραγωγούς γαλακτοκομικών προϊόντων και επέλεξε τους 35.000 σαν πλέον πιθανούς μελλοντικούς πελάτες της. • Η διαφημιστική εταιρεία της Monsanto ετοίμασε ένα επικοινωνιακό πακέτο με τη χρήση βίντεο το οποίο αποστάλθηκε ταχυδρομικώς σε αυτούς τους 35.000 αγρότες. • Η Monsanto προσέλαβε τη Federal Express Logistics Service (FLS). Η Monsanto γεμίζει τα κοντέινερς με προϊόν χύμα. Η FLS τα αποστέλλει αεροπορικώς στο Μέμφις, τα συσκευάζει σε μέγεθος δόσης και τα αποθηκεύει σε ψυγεία. Η FLS παρέχει ένα τηλεφωνικό νούμερο ατελούς κλήσης και οι αγρότες πιστεύουν ότι καλούν την Monsanto. • Εάν ο αγρότης έχει μία τεχνική ερώτηση, η FLS εκτρέπει τη γραμμή στους κτηνίατρους. Η FLS φορτώνει και αποστέλλει το προϊόν κατευθείαν στον αγρότη, χρεώνει τον αγρότη και διενεργεί τις εισπράξεις. • Η Browning Ferris συλλέγει, ανακυκλώνει και αποβάλλει τις σύριγγες. • Η Moore Business Forms εκδίδει μηνιαίες ενημερωτικές καταστάσεις για κάθε αγρότη αναφορικά με τη χρήση τους. • Η Boatman’s Bank of St. Louis έχει αναλάβει θέματα cash management και χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. • Η Monsanto συλλέγει πληροφορίες σχετικά με τις παραγγελίες, τις αποστολές προϊόντος και τις πληρωμές. • Aποτέλεσμα: άψογη εξυπηρέτηση και οι αγρότες δεν γνωρίζουν ότι κατά το μέγαλύτερο μέρος δεν συναλλάσονται με την Monsanto...

Άρθρο

Aνάπλαση-Διαμόρφωση του πάρκου στην περιοχή “ΔEH-A.H.Σ. AΓ. ΓEΩPΓIOY” στο Kερατσίνι ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΉΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΊΔΟΥ ΑΡΧΙΤΈΚΤΟΝΟΣ, M.Α. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉΣ UNIVERSITY OF SOUTHERN CALIFORNIA IN LOS ANGELES, ΙΔΡΥΤΙΚΟΎ ΜΈΛΟΥΣ ΤΗΣ “ΜΕΤΑ-ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉ Ο.Ε”.

Yπαίθριο θέατρο.

Την ανάπλαση του πάρκου στην περιοχή Αγ. Γεωργίου στο Κερατσίνι, ώστε να μεταμορφωθεί σε πόλο έλξης για τους κατοίκους της υποβαθμισμένης σήμερα περιοχής, αλλά και ολόκληρης της Αθήνας, προτείνει η μελέτη της ομάδας αρχιτεκτονικών μελετών ΜΕΤΑ-Αρχιτεκτονική Ο.Ε. Η μελέτη, η οποία το 1998 έλαβε το πρώτο βραβείο στον Πανελλήνιο Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό Ιδεών περί «Ανάπλασης-Διαμόρφωσης του Πάρκου της περιοχής ΔΕΗ - ΑΗΣ / ΑΓ. Γεωργίου», έχει ήδη αρχίσει να εφαρμόζεται τιμηματικά από τον Δήμο Κερατσινίου, με σκοπό την ανάπλαση ενός πάρκου υπερτοπικής σημασίας, συνολικής έκτασης 120 στρεμμάτων περίπου, στην παραλιακή ζώνη του Κερατσινίου, που δίνει τη δυνατότητα για εφαρμογή ιδεών για την ουσιαστική αξιοποίηση του χώρου προς μία οικολογική και περιβαλλοντική κατεύθυνση. Η υπάρχουσα παραλιακή ζώνη χαρακτηρίζεται έντονα από την ύπαρξη των βιομηχανικών χρήσεων (Δ.Ε.Η., ιχθυόσκαλα, Ο.Λ.Π. κ.λπ.), ενώ το τοπίο είναι υποβαθμισμένο και σε μερικά σημεία επικίνδυνο για τους κατοίκους. Η ανεκμετάλλευτη παραλιακή αυτή ζώνη αποκόπτει τη διέξοδο της πόλης προς τη θάλασσα. Αρχιτεκτονική περιγραφή. Ο Ποδηλατόδρομος είναι η ραχοκοκαλιά του Πάρκου, δίνοντας τη δυνατότητα για περπάτημα, βόλτα με ποδήλατο, με πατίνια κ.λπ.

Η περιοχή των καλλιεργειών είναι δημοτική έκταση με σκοπό την παραγωγή δέντρων, καρπών και υβριδίων, όπου θα μπορεί να παρακολουθήσει κανείς όλη την διαδικασία εξέλιξης ενός φυτού, με εκθεσιακά περίπτερα-πωλητήρια και δυνατότητα εκπαιδευτικών επισκέψεων από σχολεία. Το Ναυτικό Μουσείο θα στεγασθεί σε υπάρχον κτίσμα ύστερα από αλλαγή χρήσης. Το Οικολογικό Μουσείο θα φιλοξενηθεί σε καινούργιο κτίσμα που τοποθετείται γύρω από το ναυτικό μουσείο. Μεταξύ των δύο κτισμάτων υπάρχει δεξαμενή νερού. Ο κήπος των ρόδων (1100 τμ.) είναι μια διαμόρφωση με επίπεδα και παρτέρια, τριαντάφυλλα, λουλούδια και κανάλια με νερό. Είναι ένας κήπος αρωματικός, με χρώματα και διαφορετικές υφές. Από την άλλη μεριά του ποδηλατοδρόμου βρίσκεται το κέντρο αθλοπαιδιών. Εδώ προβλέπεται η ειδική διαδρομή ποδηλάτου-scateboard, με πίστα, και ανάγλυφο έδαφος. Στον περιβάλλοντα χώρο θα υπάρχουν παιχνίδια, όπως σχοινοπολύγωνα και τελεφερίκ. Δίπλα είναι ο χώρος αναρριχήσεων, με βράχια για αναρριχητικές διαδρομές και τεχνητές πίστες αναρρίχησης. Οι κολυμβητικές δεξαμενές (1100 τμ.), μια για ενήλικες και η άλλη για παιδιά, βρίσκονται στο ίχνος των παλαιών δεξαμενών, που από καιρό είναι εκτός λειτουργίας. Γύρω τους δημιουργείται η τεχνητή παραλία με ξύλινα μονοπάτια και άμμο.

Άρθρο

Πανοραμική όψη.

Το Ενυδρείο θα φιλοξενεί δεξαμενές με ψάρια, κοχύλια και όστρακα, ενώ η οροφή του είναι διαμορφωμένη με γρασίδι και καθιστικά, με θέα στην θάλασσα. Η Βιντεοθήκη-Βιβλιοθήκη και το Κέντρο Πληροφορικής (1100 τμ.) δημιουργούνται σε υπάρχοντα κτήρια του Δήμου που αλλάζουν χρήση.

Στην συνέχεια της οδού Προποντίδος βρίσκεται η είσοδος για τον χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων, χωρητικότητας 200 θέσεων. Συνδέεται με τον χώρο Αθλητικών δραστηριοτήτων, 800 τμ. που διατίθεται σε οποιαδήποτε ανάγκη του κατοίκων. Στο δώμα των δύο κτηρίων τοποθετούνται τα μίνι γήπεδα ποδοσφαίρου με τις απαραίτητες λειτουργίες τους.

Ο κεντρικός πεζόδρομος, μήκους 500 μ., είναι ο βασικός γραμμικός άξονας κίνησης που συνδέει την οδό Παλαιολόγου-Διγενή Ακρίτα με το λιμάνι. Ξεκινάει από την πλατεία νερού με την στρογγυλή πηγή, παράλληλα με τον κήπο με τα μάρμαρα. Στη διασταύρωση με τον ποδηλατόδρομο υπάρχει η λίμνη και οι πίδακες νερού. Ο πεζόδρομος κατεβαίνοντας γίνεται γέφυρα με μεταλλική κατασκευή, με απόληξη σε μια ξύλινη εξέδρα με θέα προς την θάλασσα, ενώ συνδέεται με το λιμάνι με σκάλες.

Στην περιοχή του λιμανιού, διατηρείται ο τοπικός χαρακτήρας. Διαμορφώνεται έτσι ώστε να αποτελεί μια ευχάριστη βόλτα, με ξύλινες εξέδρες, χαράξεις και υλικά στο δάπεδο, φωτιστικά κ.λπ. Οργανώνεται η παραλιακή ζώνη με προβλήτες για σκάφη, καρνάγιο για επισκευή μικρών σκαφών, ράμπες και γερανούς για ανέλκυση σκαφών. Δημιουργείται αναψυκτήριο σε ξύλινη εξέδρα στο νερό. Οργανώνεται ο παιδότοπος με τρενάκι με μια μικρή διαδρομή και λιμνούλες με νερό και άμμο και παιχνίδια για τα παιδιά.

Το υπαίθριο θέατρο, 1200 ατόμων περίπου, τοποθετείται στην φυσική κλίση του εδάφους, με θέα προς την θάλασσα. Πιο ψηλά και δίπλα στις κατοικίες έχουμε τα γήπεδα καλαθοσφαίρισης, με τα απαραίτητα αποδυτήρια και τις κερκίδες.

Σε όλα τα μέρη του πάρκου θα μπορούν να κυκλοφορούν ανεμπόδιστα αναπηρικά, αλλά και παιδικά καροτσάκια, δεδομένου ότι υπάρχουν ράμπες και ανελκυστήρες που ενώνουν τα κεντρικά πλατώματα. Με δεδομένη την ανάγκη της περιοχής για δημόσιους χώρους, για εκτόνωση των κατοίκων σε χώρους πρασίνου και την έλλειψη αντίστοιχης κλίμακας επεμβάσεων σε άλλες περιοχές της πρωτεύουσας, η δημιουργία αυτού του πάρκου θα είναι πολύτιμη και θα δώσει μια νέα δυναμική στην πόλη, προσθέτοντας ακόμα έναν προορισμό στον χάρτη της Αττικής.

Δίπλα από το υπαίθριο θέατρο βρίσκεται το Πάρκο Αναψυχής. Ένα αυτόνομο Πάρκο με πλατώματα και μονοπάτια μέσα σε ένα τοπίο ελληνικό, με φύτευση με ελαιόδεντρα και πεύκα, με θέες και οπτικές στα άλλα σημεία του πάρκου και στην θάλασσα.

Βιβλιοπαρουσίαση

Georgios Lekkas, Liberte et progres chez Origene, Turnhout (Belg.), Brepols 2001, σελ. 277. ΓΡΑΦΕΙ O ΝΊΚΟΣ Κ. ΑΓΓΕΛΉΣ ΔΙΚΗΓΌΡΟΣ, DOCTEUR D’ ETAT ΦΙΛΟΣΟΦΊΑΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΊΟΥ

Ο Ωριγένης υπήρξε μέγας Έλληνας και Χριστιανός φιλόσοφος της Ύστερης Ελληνικής Αρχαιότητας. Κύριο αντικείμενο της εργασίας του κ. Γεωργίου Λέκκα είναι η θεμελιώδης έννοια του αυτεξουσίου κατά τον Ωριγένη, η οποία αποτελεί ένα από τα πλέον καίρια ζητήματα της φιλοσοφικής ανθρωπολογίας. Η πρωτοτυπία της διδακτορικής διατριβής του κ. Λέκκα, η οποία υποστηρίχθηκε στο Πανεπιστήμιο Παρισίων IV-Σορβόννη κατά το έτος 1996 και έλαβε διάκριση «Άριστα μετ’επαίνων», έγκειται στην ανάδειξη της παραδοσιακής έννοιας του αυτεξουσίου σε κοσμογονική. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι σύμφωνα με τον Ωριγένη, η δημιουργία του ανθρώπου δεν ολοκληρώνεται με την πλάση, αλλά με την τελείωσή του, η οποία με την σειρά της προϋποθέτει την συναιτιότητα Θεού και ανθρώπου. Το αυτεξούσιο του ανθρώπου, και η «ζωή ελευθερίας» που απορρέει από αυτό, ανάγονται έτσι στην Πρόνοια του Θεού. O Ωριγένης εντάσσει «την ελευθερία της βουλήσεως» στο πλαίσιο της οντολογίας και της κοσμολογίας, καθιστώντας τη φιλοσοφική και θεολογική προβληματική πεδίο συνάντησης της πλατωνικής με τη στωική φιλοσοφία. Η ανάλυση του αυτεξουσίου ερείδεται επί του κοσμολογικού σχήματος Δημιουργία - Πτώση - Επιστροφή. Η εργασία, εμπλουτισμένη με όλη τη σύγχρονη βιβλιογραφία, διαιρείται σε τέσσερα κεφάλαια: στο πρώτο κεφάλαιο επιχειρείται η ένταξη του ανθρώπου μέσα στον κόσμο και η ερμηνεία της Δημιουργίας από τον Θεό (οντολογική αναγωγή). Επανερχόμενος στις πλατωνικές αντιλήψεις, ο Ωριγένης θα θεωρήσει ότι η Δημιουργία του κόσμου προϋποθέτει δύο στοιχεία: την Ύλη και τον Λόγο ή Νου ή Πνεύμα. Ο Θεός αντιπροσωπεύει το αμιγώς έλλογο ον ή πνεύμα, το οποίο δημιουργεί τον κόσμο, μέσα στον οποίο εντάσσει δύο κατηγορίες όντων: τα υλικά ή άψυχα και αυτά που, εκτός από το υλικό στοιχείο, είναι φορείς της ψυχής, δηλαδή τα έμψυχα. Το γένος των εμψύχων με τη σειρά του περιέχει δύο είδη: τα έλλογα όντα, δηλαδή αυτά που είναι προικισμένα με το Νου ή Λόγο (Πνεύμα) και αυτά που στερούνται αυτής της θεμελιώδους ιδιότητας. Στο δεύτερο κεφάλαιο αναδεικνύεται η ψυχολογική έννοια του αυτεξουσίου. Ο άνθρωπος ως έμψυχο ον συγγενεύει με τα υπόλοιπα είδη ζώου και η συμπεριφορά του επηρεάζεται από το υλικό στοιχείο: τις ορέξεις, τις επιθυμίες, τα πάθη, το συμφέρον. Ως έλλογο ον, όμως, είναι φορέας του Νου-Λόγου, δηλαδή του πνευματικού στοιχείου, το οποίο αντιπροσωπεύει το θεϊκό στοιχείο μέσα στην ανθρώπινη ψυχή. Με τη δύναμη του Νου-Λόγου, ο άνθρωπος χαρακτηρίζεται από τη δυνατότητα να ελέγξει τις επιθυμίες και τα πάθη, με άλλους λόγους να ελευθερωθεί από τα δεσμά τους. Έτσι, γίνεται κύριος του εαυτού του και αυτεξούσιος. Η ιδιότητα του αυτεξουσίου οδηγεί στη δυνατότητα της διαμόρφωσης της ελεύθερης βούλησης. Η βούληση εκφράζει τη δυνατότητα του ανθρώπου να κατευθύνει τη συ-

Βιβλιοπαρουσίαση

μπεριφορά του κατά έλλογο τρόπο, χωρίς να επηρεάζεται από τις επιθυμίες και τα πάθη. Διαμέσου αυτής της ανάλυσης ο συγγραφέας οδηγείται στο τρίτο κεφάλαιο. O φυσικός κόσμος, όπου κυριαρχεί η ύλη, εκφράζει την πτώση του ανθρώπου από τον κόσμο του απόλυτου αυτεξουσίου και της απόλυτης ελευθερίας στον κόσμο της δέσμευσής του από την ύλη, τις επιθυμίες και τα πάθη. Συνεπώς, ο άνθρωπος θα πρέπει να αγωνισθεί προκειμένου να κατακτήσει εκ νέου το αυτεξούσιο και την ελεύθερη βούλησή του. Έτσι, στο τέταρτο κεφάλαιο, θα περιγραφεί πώς ο άνθρωπος μέσα στον φυσικό κόσμο της πτώσης θα αποδυθεί σ’ έναν αγώνα ηθικής τελειοποίησης με σκοπό να επιστρέψει στην αρχική κατάσταση τελειότητας, στην οποία ευρισκόταν πριν από την πτώση του. Η πορεία προς την τελειοποίηση συμπίπτει προς την απόλυτη άσκηση του αυτεξουσίου και της ελεύθερης βούλησης, καθώς και στην πλήρη διαφοροποίηση του ανθρώπου από όλα τα άλλα ζώα. Τούτο οφείλεται στην πρόνοια του Θεού να προικίσει τον άνθρωπο με το Νου-Λόγο, δηλαδή με μια ψυχική δύναμη, η οποία επιτρέπει στον άνθρωπο να πορευθεί προς την αγιότητα και να επιστρέψει στον Δημιουργό του. Κατ’αυτόν τον τρόπο, ο κύκλος, ο οποίος αρχίζει με την Δημιουργία και συνεχίζεται με την Πτώση, ολοκληρώνεται και κλείνει με την Επιστροφή.