OHM Vani 1e kwartaal 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:14

Pagina 1

INFOBLAD OHM • PROGRAMMA’S 11e jaargang • januari/maart 2005 • nr 1 • prijs € 12,00 per jaar

Borstkanker: "Dat overkomt mij niet!"

De deugd van mededogen Rolmodel Amitabh in Nederland

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:14

Pagina 2

OHM wenst u een gelukkig nieuwjaar toe.

Subh Naya Saal

Happy New Year

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:14

Pagina 3

Advertentie

ASVERSTROOIING OP DE NOORDZEE

Mr Drs T. Bissessur ADVOCAAT & PROCUREUR

AQUAMOTION B.V. BIEDT OOK DIT JAAR DE MOGELIJKHEID TOT ASVERSTROOIING VANAF EEN BOOT OP DE NOORDZEE.TIJDENS DE VERSTROOIING STAAN DE WENSEN VAN DE AANWEZIGEN CENTRAAL.

• • • • • • • •

ER KUNNEN ZICH MAXIMAAL ZES PERSONEN INSCHEPEN.AFVAART VINDT PLAATS VANUIT STELLENDAM (GOEREE/OVERFLAKKEE) TUSSEN 08.00 UUR EN 16.00 UUR.IN ONDERLING OVERLEG KAN DE EXACTE VERTREKTIJD WORDEN VASTGESTELD. INLICHTINGEN EN BOEKINGEN BIJ EIGENAAR EN SCHIPPER : IR. R.E.M. MATTHEWS NACHTEGAALLAAN 34 3722 AB BILTHOVEN TEL. : 030-2287276 OF 0651348170 E-MAIL : matthews@worldonline.nl www.aquamotion.nl

Strafzaken Echtscheidingen Kort Gedingen WAO-zaken Verblijfsvergunningen Letselschade Ontslagzaken Schadeprocedures

Grotewaard 1 • 2716 XP Zoetermeer Tel: 079 - 352 15 16 • Fax 079 - 352 19 82

FILMS INTERNATIONAL

• Doku / Drama • Producent van film en video producties • Ruim 35 jaar ervaring in creativiteit en kwaliteit Laan van van Meerdervoort Meerdervoort 316 316 • • 2563 2563 AM AM Den Den Haag Haag Laan Te e ll e e ff o oo on n :: 0 07 70 0 -- 3 36 65 58 82 21 18 8• •F Fa ax x :: 0 07 70 0 -- 3 36 65 53 37 71 16 6 T e-mail: rfifilms@w d ao.on.entl c aasneam

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:14

Colofon OHM-Vani is een uitgave van de Stichting Organisatie voor Hindoe Media. OHM-Vani geeft achtergrondinformatie over de programma’s van OHM en maakt melding van relevante ontwikkelingen in de hindoegemeenschap. Wij nodigen u uit opmerkingen of commentaar op onze programma’s of op dit blad te zenden aan Stichting OHM. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden stukken in te korten, te redigeren of niet te plaatsen. Geplaatste stukken geven niet altijd de visie van de OHM weer.

Een jaarabonnement kost €12,- Opzegging dient uiterlijk 1 maand voor het verstrijken van dat jaar schriftelijk plaats te vinden.

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Stichting OHM. Eindredactie: Soeshma Pandohi – Mishre Caspar Dullemond Auteurs drs. S. Harinandan Singh H.Rambaran Chanderdath Makhan Frieda de Putter Robert H. Swami Persaud Marianne Raad Nico Waagmeester Marja Lensink Soeshma Pandohi – Mishre dr. M. Gautam Met dank aan R. Chander C. Mathura Grafische verzorging: Adri Segaar Logistiek René van der Linden Druk Van Werkhovens drukkerij bv maarssen Stichting OHM (redactie OHM-Vani) Koninginneweg 8 1217 KX Hilversum Telefoon 035 - 6260920 Fax: 035 - 6280843 E-mail OHM: info@ohmnet.nl Website OHM: www.ohmnet.nl ABN-Amro: 44.09.38.694

4 - januari/maart 2005

Pagina 4

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:14

Pagina 5

Inhoud pagina 6

Televisie zondag

pagina 10

Radio zondag De Lotusvijver

pagina 14

Radio maandag Darshan

pagina 18

Televisie Hindi

pagina 19

Radio Hindi

pagina 20

Amitabh Bachchan: acteur en rolmodel

Pagina 23

Kiezen tussen verlossing en Verlossing

pagina 26

Het tijdperk van Kaliyuga is bijna voorbij

pagina 29

Borstkanker: "Dat overkomt mij niet!"

pagina 32

Voor ieder mens een eigen Godsbeeld

Pagina 35

Ayurvedische massage is voor iedereen

Pagina 38

Kruiden als natuurlijk hulpmiddel

Pagina 40

Een hart in Heidelberg

Pagina 42

Liefde is de basis van alle andere waarden

Pagina 44

Daya: de deugd van mededogen

5 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:14

Pagina 6

Televisie 1e

K W A R TA A L

2005

IEDERE ZONDAG OP NEDERLAND 1

13.00 - 13.30 uur

ZONDAG 2 JANUARI OM 13.00 UUR

Bollywood Voor generaties was de Bollywoodfilm een van de belangrijkste vertolkers van Indiase traditionele waarden als respect, familieband en sterk besef van goed en kwaad. Dit was in sterke mate ook bepalend voor het succes die deze film hadden. Technologische, sociaal maatschappelijke en filmische ontwikkelingen hadden hierop tot voor kort weinig invloed. De Bollywoodfilm van nu benadrukt vooral veranderende waarden en conflicten als gevolg daarvan. Een verschuiving die mede werd ingegeven door de grote groep IndiĂŤrs die buiten India leeft. Amitabh Bachchan, een van de grote acteurs die Bollywood rijk is, maakte enkele wereldwijd zeer succesvolle films over dit thema. In onze documentaire hierover praten we met Amitabh Bachchan, Sharuh Khan en drie generaties kijkers in Nederland. Welk aspect van de Bollywoodfilm vormde voor elke generatie de grote aantrekkingskracht?

ZONDAG 9 JANUARI OM 13.00 UUR

Discussie Een discussieprogramma waarin deelnemers vraagstukken van het leven in deze tijd vanuit een hindoevisie benaderen.

Voegt het hindoeĂŻsme een nieuwe dimensie toe? Hoe verdiept of verbreedt de hindoevisie de discussie? Zie het artikel op pagina 30.

ZONDAG 16 JANUARI OM 13.00 UUR

Individualisering van hindoe jongeren De individualisering onder jongeren wordt ook in de hindoegemeenschap steeds zichtbaarder. Maar omdat de Hindoestaanse traditie is een familietraditie is, treden er spanningen binnen families op. Ouderen willen dat jonge6 - januari/maart 2005

HERHALING: ZATERDAG 8 JANUARI OM 10.00 UUR

HERHALING: ZATERDAG 15 JANUARI OM 10.00 UUR

HERHALING: ZATERDAG 22 JANUARI OM 10.00 UUR

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:14

Pagina 7

ren zich ontwikkelen langs de lijnen van de eigen traditie, terwijl jongeren zich meer op de Nederlandse leefstijl richten. Spanningsvelden in de opvoeding komen bijvoorbeeld tot uiting in de discussie over op kamers wonen, en uitgaan.

In dit programma een kijkje in beide werelden. Hoe proberen jongeren een balans te vinden tussen individualisering en familietradities?

HERHALING: 29 JANUARI OM 10.00 UUR

ZONDAG 23 JANUARI OM 13.00 UUR

HERHALING: 5 FEBRUARI OM 10.00 UUR

ZONDAG 30 JANUARI OM 13.00 UUR

HERHALING: 12 FEBRUARI OM 10.00 UUR

ZONDAG 6 FEBRUARI OM 13.00 UUR

HERHALING: 19 FEBRUARI OM 10.00 UUR

ZONDAG 13 FEBRUARI OM 13.00 UUR

ZATERDAG

ZATERDAG

ZATERDAG

ZATERDAG

Magazine Een actueel programma, dat verslag doet van en interpretatie geeft aan sociale, culturele, en religieuze ontwikkelingen binnen de hindoegemeenschap in Nederland. In het magazine ook aandacht voor de beleving van het hindoeïsme door autochtone hindoes. Vast onderdeel van het magazine is "De vraag". In deze rubriek gaat een jonge kijker op zoek naar het antwoord op een vraag die hij of zij heeft aangaande ceremonies, rituelen, gebruiken en andere uitingsvormen binnen de hindoetraditie.

Ch@tney.nl Een jongerenprogramma waarin Narsingh en Kirtie op humoristische en kritische wijze de Hindoestaanse gemeenschap een spiegel voorhouden over de omgang met tradities, religie en cultuur. Dit keer over uitgaan binnen de “eigen scene”. Remt dat de integratie?

Opvoeden volgens de hindoe Dharma De Dharmshastra geeft een aantal voorwaarden c.q. regels die ten grondslag liggen aan een (dharmisch) ethisch verantwoord leven. Hoe kunnen deze regels samen met de Nederlandse opvoedingsidealen aan kinderen worden overgedragen zodat zij zich ontwikkelen tot burgers die kwaliteiten als medemenselijkheid, betrokkenheid, en ethische verantwoordelijkheid in zich herbergen?

Discussie Een discussieprogramma waarin deelnemers vraagstukken van het leven in deze tijd vanuit een hindoevisie benaderen.

Voegt het hindoeïsme een nieuwe dimensie toe? Hoe ver-

7 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:14

Pagina 8

Televisie diept of verbreedt de hindoevisie de discussie? Zie ook het artikel op pagina 30.

ZONDAG 20 FEBRUARI OM 13.00 UUR

Swami Dayanand Jayanti De stichter van de Arya Samaj beweging was Swami Dayanand Saraswati, geboren in Kathiawar in 1824. Deze documentaire behandelt Daya, het spirituele principe waarnaar Swami Dayanand is genoemd. Daya is een levensprincipe dat de Indiase religieuze hervormer Swami Dayanand zich door spirituele groei eigen maakte en dat hij als grondhouding gebruikte in zijn omgang met anderen. Volgens de Swami resulteert een door mededogen ingegeven levenswijze in een respectvolle bejegening van anderen en een persoonlijke zelfwaardering. Maar wat is mededogen precies?

Hoe ontwikkel je het? En hoe uit het zich in het dagelijks leven? Zie ook het artikel op pagina 44.

ZONDAG 27 FEBRUARI OM 13.00 UUR

Ch@tney.nl Een jongerenprogramma waarin Narsingh en Kirtie op humoristische en kritische wijze de Hindoestaanse gemeenschap een spiegel voorhouden over de omgang met tradities, religie en cultuur.

ZONDAG 6 MAART OM 13.00 UUR

Mahashivaratri In de goddelijke drie-eenheid is Shiva behalve het aspect voor regeneratie van het leven ook het symbool van de Yogi’s. Mahashivraatri is het belangrijkste feest ter ere van Shiva. Raatri betekent nacht en Shivaraatri is dus de nacht van Shiva. De vereerders van Shiva vasten die dag en houden een nachtwake in de tempel. Ze zingen kirtan ter ere van Shiva, herhalen de mantra: "Ohm Namah Shivaya" en vertellen zijn verhalen over uit de Puranas. Shiva is het aspect van God dat ons zuivert van onze onwetendheid en ons brengt naar ware kennis. Deze dag vindt plaats veertien dagen na volle maan in februari. In de Bhagavadgîtâ staat: "De wijze waakt in dat wat nacht is voor alle wezens. Dat waarin de mensen waken is nacht voor de wijze die ziet."

Omdat Shiva ook het symbool van de yogi’s is, is Shivaraatri ook het feest van alle yogi’s. Welke betekenis schuilt er achter het aspect van Shiva dat hem tot symbool maakt van de yogi’s?

8 - januari/maart 2005

HERHALING: ZATERDAG 26 FEBRUARI OM 10.00 UUR

HERHALING: ZATERDAG 5 MAART OM 10.00 UUR

HERHALING: ZATERDAG 12 MAART OM 10.00 UUR

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:14

Pagina 9

e HERHALING: 19 MAART OM 10.00 UUR

ZONDAG 13 MAART OM 13.00 UUR

HERHALING: 26 MAART OM 10.00 UUR

ZONDAG 20 MAART OM 13.00 UUR

ZATERDAG

ZATERDAG

Discussie Een discussieprogramma waarin deelnemers vraagstukken van het leven in deze tijd vanuit een hindoevisie benaderen.

Voegt het hindoe誰sme een nieuwe dimensie toe? Hoe verdiept of verbreedt de hindoevisie de discussie?

Magazine Een actueel programma, dat verslag doet van en interpretatie geeft aan sociale, culturele, en religieuze ontwikkelingen binnen de hindoegemeenschap in Nederland. In het magazine ook aandacht voor de beleving van het hindoe誰sme door autochtone hindoes. Vast onderdeel van het magazine is "De vraag". In deze rubriek gaat een jonge kijker op zoek naar het antwoord op een vraag die hij of zij heeft aangaande ceremonies, rituelen, gebruiken en andere uitingsvormen binnen de hindoetraditie.

HERHALING:

ZATERDAG 26 MAART OM 18.00 UUR

NIET BEKEND

Holi 2005 Het Holifeest is een lentefeest, maar ook een nieuwjaarsfeest en een overwinningsfeest. Het Holifeest symboliseert de overwinning van het goede op het kwade, van licht op duisternis, van kennis op onwetendheid, van recht en waarheid op onrecht en onwaarheid. Elk jaar luiden bij de eerste volle maan in maart miljoenen hindoes in de gehele wereld op zeer kleurrijke wijze de lente en het nieuwe jaar in. Zingend gaan zij, vaak in groepen, de straat op om uitbundig feest te vieren. Men gooit gekleurd poeder en gekleurd water over elkaar heen, wat Holi tot het meest kleurrijke feest ter wereld maakt.

HERHALING: 2 APRIL OM 10.00 UUR

ZATERDAG

ZONDAG 27 MAART OM 13.00 UUR

Ch@tney.nl Een jongerenprogramma waarin Narsingh en Kirtie op humoristische en kritische wijze de Hindoestaanse gemeenschap een spiegel voorhouden over de omgang met tradities, religie en cultuur.

9 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:14

Pagina 10

Radio de l 1e

K W A R TA A L

2 0 0 52

Maandag Zondag 21.00 22.00 uur uur 14.00 -- 15.00 O OP P R R AA DD II OO 747AM 747AM EE N V N V II A A D D EE K KA AB B EE LL :: E N H A A G 88.1 D FM D E N H A A G 88.1 FM

A MS S TT EE R RD DA AM M AM R O T T E R D A M ROTTERDAM

96.6 96.6 89.9 90.0

FM FM FM FM

OF OF VRAAG VRAAG UW UW KABELEXPLOITANT KABELEXPLOITANT NAAR DE DE JUISTE JUISTE FREQUENTIE FREQUENTIE IN IN NAAR

ZONDAG 2 JANUARI

Hoe bijzonder is dit tijdperk?

Wat is zo kenmerkend aan deze tijd waarin we leven? Aan de ene kant zien we mensen die spiritueler en bewuster worden en aan de andere kant zien we steeds meer ontevredenheid en agressie. Sommigen beweren dat juist dit de tijd is waarin de overgang van materialisme naar gerichtheid op de geest plaats vindt. De Lotusvijver kijkt naar ideeĂŤn rondom de nieuwe tijd. Zie ook het artikel op pagina .

ZONDAG 9 JANUARI

Kijken in de toekomst Zou u willen weten hoe uw toekomst eruit zal zien? Er zijn legio mogelijkheden om voorspellingen te doen. Van tarot tot handlijnkunde en van pendelen tot horoscopen. Het oude India kende al vele methoden om voorspellingen te doen. Ook nu nog wordt veel waarde aan voorspellingen gehecht. De Lotusvijver bespreekt een aantal methoden.

ZONDAG 16 JANUARI

De Transcendente Meditatie anno 2005 De Maharishi Mahesh Yogi, stichter van de TM in Nederland, houdt ieder jaar een toespraak waarin hij een speciale boodschap heeft voor het nieuwe jaar. Ieder jaar weer wachten honderden mensen vol spanning op wat de Maharishi dit jaar weer zal zeggen. De Lotusvijver kijkt mee met de beoefenaars van de TM naar de boodschap van hun leider.

10 - januari/maart 2005

UW UW REGIO REGIO..

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:14

Pagina 11

e lotusvijver ZONDAG 23 JANUARI

Stemmen horen Men denkt al gauw aan een psychiatrische ziekte wanneer mensen stemmen horen die er niet lijken te zijn. In het alternatieve circuit denkt men aan helderhorendheid, helderziendheid of heldervoelendheid. Mensen die stemmen horen zijn daar vaak bang voor, zeker als de stemmen negatief zijn. In de Lotusvijver onderzoekers en mensen die het aan den lijve ondervinden.

TT

ZONDAG 30 JANUARI

Uittredingen Bij een uittreding kijkt men naar de wereld vanuit een locatie buiten het lichaam. Dit lijkt te duiden op het bestaan van een bewustzijn dat niet per se met het fysieke lichaam samenvalt. De Lotusvijver praat met mensen die een uittreding hebben ervaren waardoor zij een andere kijk op het bestaan hebben gekregen.

ZONDAG 6 FEBRUARI

Vastu Shastra Slapen met je hoofd naar het oosten. De voordeur moet gericht zijn op het oosten. Het nakomen van deze en andere voorschriften maakt dat de energieĂŤn in uw woonomgeving in harmonie zijn met de energie van u en uw gezinsleden.

In het westen is de feng shui nu een ingeburgerd begrip.

Maar het hindoeĂŻsme kent een vergelijkbaar systeem. De Lotusvijver brengt u de beginselen van deze hindoefilosofie.

ZONDAG 13 & 20 FEBRUARI

Wil je gelukkig zijn?

Er zijn legio omschrijvingen van geluk. Afwezigheid van lijden, zegt de een. Een ander kunnen helpen, zegt de ander.

We zijn nu in een tijd beland waar er pillen zijn tegen pijn en er legio stichtingen bestaan om de medemens te helpen.

Hoe willen wij Nederlanders gelukkig worden? En welke plek kennen we hierbij aan de levensbeschouwing toe? Wat zeggen verschillende levensbeschouwingen over geluk? De Lotusvijver gaat op zoek.

11 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:14

Pagina 12

Advertenties

12 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:14

Pagina 13

Radio de lotusvijver ZONDAG 27 FEBRUARI

Spiritualiteit uit verloren beschavingen Atlantis, het oude Egypte en de Indus cultuur. Er is weinig meer van terug te vinden. Maar wat nog altijd aanwezig is, zijn de spirituele inzichten uit deze verloren beschavingen.

Wat zeggen deze oude en vergane beschavingen over de mens en het bewustzijn?

ZONDAG 6 MAART

Shiva en Shakti Zonder de energie van Shakti kan Shiva niet bestaan en evolueren. Maar zonder Shiva bestaat Shakti ook niet. Shakti is de creatieve, actieve energie terwijl Shiva puur bewustzijn is.

Dit zijn de principes uit de tantra filosofie. De Lotusvijver van deze week gaat over verbinding met het Goddelijke, niet door de wereld te verzaken, maar juist door midden in het leven te staan.

ZONDAG 13 & 20 MAART

Verlicht of gestoord?

Psychiatrische patiënten ervaren een andere werkelijkheid dan "gezonde" mensen. Waar in westerse culturen het afwijkende als gek wordt gezien kan in andere culturen deze afwijking anders geïnterpreteerd worden. Psychiatrische stoornissen kunnen ook in een spiritueel licht worden gezien. In deze Lotusvijver worden de theorieën hieromtrent besproken.

ZONDAG 27 MAART

Het Holifeest Net als iedere religie kent het hindoeïsme een aantal feestdagen ter ere van het Hogere. Met Holi Phagwa wordt vooral de overwinning van het goede op het kwade herdacht en gevierd. Het goede in de mens moet gekoesterd worden en het kwade bestreden. Er bestaan netwerken van mensen over de hele wereld met juist dit doel. De Lotusvijver bespreekt dit fenomeen en praat met mensen die erachter zitten.

13 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:14

Pagina 14

Radio 1e

K W A R TA A L

2 0 0 52

Maandag 21.00 - 22.00 16.00 17.00 uur uur

MAANDAG 3 JANUARI

Handlijnkunde

OP

Je lot is bepaald en ligt in je eigen handen. India kent een oude tradities in het ontcijferen van de lijnen in de handen.

Er staat bijvoorbeeld in hoe lang je zult leven, hoeveel kinderen je zult krijgen en hoe het met je gezondheid gesteld zal zijn. Wilt u ook weten hoe handen gelezen worden, luister dan naar de uitzending van Darshan.

R A D I O 747AM

EN VIA DE KABEL:

D E N H A A G 88.1 FM A M S T E R D A M 96.6 FM R O T T E R D A M 90.0 89.9 FM OF VRAAG UW KABELEXPLOITANT NAAR DE JUISTE FREQUENTIE IN UW REGIO.

MAANDAG 10 JANUARI

Ayurveda voor Hindoestanen De Ayurveda komt uit India maar vindt in verhouding maar weinig belangstelling bij Hindoestanen in Nederland en Suriname. Het geloof in de Westerse geneeswijzen is veel groter. Toch lijkt ook de Hindoestaan de Ayurveda te hebben herontdekt. Welke plek heeft de Ayurvedische benadering van gezondheid en ziekte onder Hindoestanen?

MAANDAG 17 JANUARI

Wat mogen onze dochters niet?

Alle ouders worstelen wel met de vraag welke mate van vrijheid zij hun dochters moeten geven. Aan de ene kant willen we onze dochters beschermen en aan de andere kant hebben zij ook recht op een eigen leven en moeten zij kunnen leren van hun eigen fouten. Wel of niet naar een dansavond? Wel of niet een vriend? Ingrijpen zorgt voor frictie maar het gewoon maar laten gaan willen we ook niet. Wat moeten we doen?

MAANDAG 24 JANUARI

Hindoestanitown Net als Southhall in London voor de IndiĂŤrs de plek is, is in Den Haag de Chinatown met de Chinese ondernemers een welbekend verschijnsel. Deze wordt door de gemeente zelfs aangemoedigd en gepromoot. Er zijn natuurlijk ook veel Hindoestaanse ondernemers in Nederland, maar deze zijn niet exclusief gesitueerd in een bepaalde wijk. Is een dergelijke plek ook wenselijk voor Hindoestanen?

14 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:14

Pagina 15

Darshan MAANDAG 31 JANUARI

Vastu Shastra Slapen met je hoofd naar het oosten. De voordeur moet gericht zijn op het oosten. Het nakomen van deze en andere voorschriften maakt dat de energieĂŤn in uw woonomgeving in harmonie zijn met de energie van u en uw gezinsleden.

In het westen is de feng shui nu een ingeburgerd begrip.

Maar het hindoeĂŻsme kent een vergelijkbaar systeem.

Darshan toont u de beginselen van deze hindoefilosofie.

T

MAANDAG 7 FEBRUARI

Jeffrey of Jayant In Nederland komen er jaarlijks honderden nieuwe namen bij door de komst van mensen uit diverse vele culturen. Een tijdlang was het mode om te integreren en kregen mensen westerse namen. Nu lijkt het tij gekeerd. Hoe Hindoestaanser hoe mooier. Een naam verleent identiteit en onderscheidt je van anderen. Darshan bespreekt de trends in namen.

MAANDAG 14 FEBRUARI

Arya Samaj trouwt met Sanatan Dharam Ieder kent wel verhalen waarin de verschillen tussen de twee grootste hindoestromingen in Nederland en Suriname onoverkomelijk leken. Het huwelijk is bij uitstek zo'n gelegenheid. In deze uitzending hoort u hoe een dergelijk huwelijk tot stand kwam en wat de angsten en de wederzijdse verwachtingen zijn.

MAANDAG 21 FEBRUARI

Leid mij van duisternis naar licht De Arya Samaj heeft het initiatief genomen om mantras van het Sanskrit naar het Nederlands te vertalen. Zo weet men wat er tijdens een ritueel wordt uitgesproken. Maar bij elke vertaling is het onvermijdelijk dat er iets in de oorspronkelijke inhoud, ritme en bedoeling verandert. Nemen we dat voor lief of moet alles blijven zoals het was? Darshan bespreekt de voor- en nadelen.

MAANDAG 28 FEBRUARI

25 jaar revolutie in Suriname In februari 1980 pleegde een groep militairen een coup om zo een revolutie in Suriname te ontketenen. Men had het 15 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 16

Advertentie

Zoekt u een Ayurvedische behandeling?

De Ayurveda is de oudste en meest effectieve natuurgeneeskunde. Zij heeft haar wortels in het klassieke India en wordt daarom ook wel een ‘Hindoe-geneeskunde’ genoemd. In Nederland zijn de beste genezers aangesloten bij de NVAG. Deze vereniging garandeert een goede opleiding van de Ayurvedisch genezer. Zij hanteert de volgende regels: 1. alle medicinale kruiden worden geleverd op recept en kunt u bij iedere apotheek in Nederland verkrijgen; het zelf verkopen van geneesmiddelen is wettelijk niet toegestaan. Overigens past een goed voedingsadvies en goede levenswijze meer in de Ayurveda dan kruiden.

2. wij streven naar een vlot resultaat zonder u afhankelijk te maken van de geneesheer/vrouw.

3. ons consult duurt gemiddeld een tot anderhalf uur; de kosten bedragen nooit meer dan € 70,= á € 80,=.

De meeste consulten zijn eenmalig.

4. 24 zorgverzekeraars in Nederland vergoeden onze consulten.

5. centraal binnen het consult staat de analyse van uw persoonlijke constitutie waarna via een uitgekiend voedingssysteem vele klachten te verhelpen zijn.

6. na ons medisch intake-consult in Nijmegen verwijzen wij u graag naar een onzer ervaren Ayurveda-therapeuten in uw eigen regio (er zijn meer dan 60).

7. door onze persoonlijke aandacht gaan onze patiënten altijd naar huis met degelijke informatie en een concreet behandelings- c.q. voedingsplan.

Uw Ayurvedisch geneesheer is vaidya R.H. Swami Persaud, professor Molkenboerstraat 30 A te Nijmegen. Tel. 024-641 83 98. www. ayurveda-center.com.

Tewarie & Partners Accountants en Belastingadviseurs Parmessar & Tjon A Ten Accountants en Belastingadviseurs T&H Groep Accountants & Belastingadviseurs bestaat uit: • Tewarie Accountants en Belastingadviseurs • Parmessar & Tjon A Ten Accountants & Belastingadviseurs • Admi Services, administratieve dienstverlening voor het midden & kleinbedrijf.

T&H Groep is uitgegroeid tot een organisatie met een gevarieerd samengestelde praktijk voor controle, beoordeling en samenstellingsopdrachten.

Naast adviespraktijk en de financiële-administratieve begeleiding biedt de organisatie tevens fiscale dienstverlening.

Een belangrijk uitgangspunt is de betrokkenheid bij de cliënt, waarbij korte communicatielijnen zowel binnen als in de relatie met de cliënt een belangrijke rol spelen.

Naast de specialisten in eigen huis beschikt T&H Groep over een met zorg ontwikkeld contactennetwerk van externe onafhankelijke adviseurs uit diverse disciplines.

Nederland: Suriname:

Oranje Nassaulaan 55 • 1075 AK Amsterdam.

Tel: 020-6711256 • Fax: 020-6737272 Mr. F.H.R. Lim A Poststraat 19 • Postbus 1700, Paramaribo.

Tel: 474452 • Fax: 474643 en Oranje Nassaustraat 53 • Nieuw Nickerie. Tel: 0231979

K.B. Tewarie RA P. Parmessar FB M.L.J. Braspenning AA Mr. L. Krokke-Toffoli Drs. Ing. W.N.B. Tewarie RE

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 17

Radio Darshan idee dat het land in een impasse was geraakt nadat het optimisme van de onafhankelijkheid was weggeĂŤbd. Wat was er met Suriname aan de hand? Een reconstructie.

MAANDAG 7 MAART

Maha Shivaratri Er zijn vele wegen naar het Goddelijke. Een daarvan is de tantra, waarmee Shiva wordt vaak verbonden De meeste Hindoestanen hebben bij tantra de associatie van zwarte magie. Wat heeft zwarte magie met tantra te maken?

MAANDAG 14 MAART

Ik kom morgen aan op Schiphol!

Net zoals Nederlandse Hindoestanen graag naar Suriname gaan, komen ook met regelmaat Surinamers naar Nederland. De hele familie bezoeken, Europa zien, de toeristische trekpleisters aandoen en logeren bij familieleden.

Maar Nederlanders hebben ook hun eigen leven, werk en gezin en dus geen tijd, geen plaats en soms ook geen zin.

Hoe moet het dan met de Surinaamse familie die ook bepaalde verwachtingen heeft van de Nederlandse familieleden?

MAANDAG 21 MAART

Holi Er zijn vele redenen om het Holifeest te vieren maar Holi is in de eerste plaats een religieuze feestdag. In Nederland zien we dat Holi steeds meer een familieaangelegenheid wordt met lekker eten, drinken en de familiebijeenkomst voorop.

Darshan kijkt naar verschillende invullingen van het Holi Phagwafeest.

MAANDAG 28 MAART

Agni: met vuur Sinds enige tijd is er een zeer actieve groep Nederlandse Hindoes die op internationaal niveau zich inzet om op te komen voor de belangen van Hindoes waar ook ter wereld.

Agni heeft al enkele successen geboekt in het vragen om aandacht voor onderdrukking van Hindoes door andere groeperingen. Wie zijn deze gedreven Hindoes en waarover maken zij zich zo druk?

17 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 18

VERTALING DOOR:

DR. PT. A. BIERDJA

Televisie hindi

18 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 19

VERTALING DOOR:

DR. PT. A. BIERDJA

Radio hindi

19 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 20

Amitabh Bachchan: acteur en rolmodel

SOESHMA PANDOHI-MISHRE

Als je aan een Hindoestaan vraagt wie de beste Indiase filmster is, dan kun je er je hand voor in het vuur steken dat je als antwoord krijgt: "Amitabh Bachchan".

Met hem sprak OHM toen hij onlangs op bezoek in Nederland was. Het interview is onderdeel van een thema-uitzending over Bollywood, waarin behalve Bachchan ook Shah Rukhk Khan aan het woord komt.

Op 2 januari 2005 zendt OHM dit programma uit. In OHM Vani nu alvast een voorproefje.

De immens populaire Amitabh Bachchan maakte zijn eerste films in de jaren zestig en scoorde sindsdien hit na hit. Zanjeer, Deewaar, Shaan, Kabhie Khusie Kabhie Gham en Baghban zijn enkele van zijn bekendste titels. In India won hij vele awards. Daar waar in India acteurs en actrices door de filmindustrie afgeschreven worden zodra ze een rimpel of een grijs haar vertonen, staan producers in de rij om de nu 61jarige Amitabh een rol aan te bieden.

Voor Amitabh worden zelfs rollen gecreĂŤerd. Ooit werd Amitabh Bachchan tijdens een pelgrimstocht in een grot in de Himalaya door de grotbewoners aangesproken over een project dat net een paar dagen daarvoor gelanceerd was. Zelf was hij daar erg verbaasd over. Zelfs over de grenzen stijgt zijn roem naar een ongekend

hoogtepunt: de BBC riep hem in 2001 uit tot de populairste entertainer van de vorige eeuw. In deze verkiezing versloeg hij onder andere Charlie Chaplin en Marlon Brando.

Als hem gevraagd wordt naar zijn succes en de daarmee gepaard gaande 'rolmodel status', zegt de bescheiden acteur dat het medium film daar debet aan is.

"Film is een bijzonder en populair medium. Bijzonder omdat het mensen gelijk maakt. Als de lichten in de bioscoop uitgaan lacht en huilt iedereen om hetzelfde. En film slaat erg aan omdat het publiek zich waarschijnlijk herkent in het verhaal, in de neergezette karakters. En film is natuurlijk als eerste bedoeld om het publiek te entertainen."

Zijn role-model status hangt daarmee

20 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

samen. Men bewondert de door hem neergezette rollen. Men houdt van de door hem uitgebeelde persoon en niet van hem. "Misschien ben ik in werkelijkheid helemaal niet zo'n aardige man.

Vraag maar aan mijn vrouw, zij zal dat beamen. En op straat zal het mij helemaal niet lukken om met tien man te vechten."

Over zijn succes zegt Amitabh Bachchan dat hij beseft dat hij is wat hij is door de goede wensen van zijn fans, die zijn films in de loop der tijd zijn blijven waarderen. God is hem welgezind geweest. Verder is het keihard werken, volgens de aanwijzingen van de regisseur. Ook vindt hij het belangrijk steeds nieuwe uitdagingen te krijgen.

10:15

Pagina 21

Over zijn kinderen zegt hij dat hij hun altijd geleerd heeft om goed te zijn.

"Doe altijd je uiterste best. Respecteer en verzorg ouderen." Daar waar veel ouders hun kinderen bijna dwingen een academische studie te voltooien, leert Amitabh Bacchan zijn kinderen dat dit niet per se hoeft als het niet lukt. Als je maar je datgene doet wat je graag wilt.

Zijn vader, de beroemde Indiase dichter, wijlen Harivansh Rai Bachchan, zei hem dat als zijn hart bij het acteren lag, hij dat ook moest doen. Van jongs af aan was Amitabh namelijk gefascineerd door theater en wilde hij zoveel mogelijk verschillende rollen kunnen spelen.

Ook leerde hij de belangrijkste levensles van zijn vader. "Als je iets overkomt dat naar je zin is, dan is dat iets positiefs. Overkomt je iets dat niet naar je zin is, dan is dat nog beter voor je, omdat God het zo gewild heeft.

En God zal je nooit iets slechts laten overkomen."

Wat zijn hindoe-zijn betreft en de invloed daarvan op zijn films zegt Amitabh Bachchan dat hij erg gelovig is.

Hoe hij het hindoe誰sme praktiseert, daar loopt hij niet mee te koop.

Op zijn acteerwerk heeft dat echter geen invloed: hij speelt net zo gemakkelijk een hindoe, een moslim of een Sikh. "Er zijn heel wat hindoe-acteurs die een goeie moslim neerzetten

21 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 22

acteur en rolmodel en andersom. In de filmindustrie werken hindoes en moslims nauw samen.

Op grond van de ethiek van het acteren wordt je geacht de rol neer te zetten zoals dat van je verwacht wordt, zonder onderscheid te maken naar geloof."

Ook al vindt hij zichzelf maar een mens als ieder ander en probeert hij als acteur alleen maar zoveel mogelijk interessante rollen neer te zetten, bewonderenswaardige resultaten boekte hij als ambassadeur voor Unicef. Op tv roept hij namelijk moeders op om hun kinderen tegen polio te laten vaccineren.

De opkomst voor poliovaccinaties steeg met 900% en op een enkele uitzondering na is polio uitgeroeid in India. Een ander project waarvan de resultaten nog niet gemeten zijn: in tvspotjes veroordeelt hij de gruwelijke praktijk van het vermoorden van meisjes-baby’s. En roept hij op meisjes een beter bestaan te geven door hen te scholen. Het vragen van een bruidsschat wijst hij af.

neer zijn eigen vrouw ineens meer succes heeft met haar zangcarrière dan hijzelf. Door zijn hoogmoedige en koppige gedrag ruïneert hij zijn carrière en zijn huwelijk. In tegenstelling tot Subir laat Amitabh Bachchan zich absoluut de roem niet naar zijn hoofd stijgen. Hard werken zonder de zucht naar roem, maakt van Amitabh een persoon wiens prestaties misschien niet te evenaren zijn, maar wel nastrevenswaardig. Ook al vindt hijzelf van niet, misschien is hij toch wel een rolmodel.

In een van zijn vroege hits, Abhimaan (Hoogmoed), speelt Amitabh de rol van Subir, een succesvolle zanger die aanbeden wordt door vele fans, voornamelijk vrouwelijke. De roem stijgt Subir naar het hoofd.

Dat blijkt vooral wan-

22 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 23

Kiezen tussen verlossing en Verlossing

DRS.

S. HARINANDAN SINGH

In het vergrijzend Nederland van vandaag komen ook Hindoestaanse ouderen in verpleeg- en zorgcentra terecht. Uit onderzoek blijkt dat bij veel langdurig zieke ouderen met aanhoudende pijn het leven wordt beëindigd door middel van terminale sedatie. Deze niet-natuurlijke wijze van sterven is in tegenstelling tot euthanasie nog maar weinig bekend. Voor de uitvoerende arts geldt nog geen meldingsplicht, terwijl bij euthanasie dit wel het geval is. Hindoes die met deze sterfmethode worden geconfronteerd weten er niet goed raad mee. Confrontatie met deze sterfmethode kan hen voor ernstige religieuze en ethische dilemma’s plaatsen. Want vroegtijdig beëindigen van het leven vertraagt de weg naar de Eeuwige Verlossing.

De term sedatie komt van het Latijnse woord sedativum dat kalmering of pijnstillen betekent. Terminaal betekent eind, beëindigen of eindigend. In de geneeskunde wordt terminale sedatie (TS) gedefinieerd als het bespoedigen van de dood met pijnstillers. Patiënten die langdurig ziek zijn, hevige pijn hebben, en geen zicht hebben op herstel worden kunstmatig in een diepe slaap gebracht. Daarbij worden voeding en medicatie gestopt tot de dood daarop volgt. Op deze wijze wordt de dood bespoedigd. Het Rotterdams Dagblad van 3 augustus 2004 meldt dat jaarlijks bij ongeveer tien procent van de sterfgevallen sprake is van TS. Dat is ruim 14.000 mensen per jaar. Gebleken is dat

tweeënvijftig procent van de artsen wel eens een patiënt op deze manier heeft laten 'inslapen'. Het is niet bekend in hoeverre dat in overleg met de nabestaanden is gebeurd. Bij euthanasie is toestemming van de patiënt vereist.

De scheidslijn tussen euthanasie en terminale sedatie is niet altijd duidelijk.

Het vormt de laatste jaren onderwerp van debat onder medici, juristen en in de politiek. Euthanasie is een actieve, snelle manier van levensbeëindiging en mag alleen op uitdrukkelijk verzoek van de patiënt worden uitgevoerd. Zo'n verzoek is bij terminale sedatie niet nodig.

Zoals eerder gesteld wordt de zieke in slaap gebracht en gehouden, krijgt niets

23 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 24

Kiezen tussen verlossing e meer toegediend en 'versterft' door gebrek aan voeding. Hoewel de TS geen euthanasie is, gaat de arts hier toch actief te werk door het stopzetten van voeding en medicatie, en het toedienen van slaappillen.

Er zijn twee argumenten om deze versterfmethode strafrechtelijk te toetsen.

In de eerste plaats wordt het sterven van een persoon die langdurig ziek is en hevig pijn lijdt met een dosis slaapmiddelen bespoedigd. Dit is een bewuste ingreep tot de dood. Dit strookt niet met de medische beroepseed van de behandelaar. In de tweede plaats wordt de patiënt voedsel en geneesmiddelen onthouden teneinde via deze uithongeringsmethode het einde van een leven te bespoedigen. Kortom, in beide opzichten handelt de arts doelbewust om de dood te bespoedigen.

Dit is een medische ingreep zonder een wettelijke basis en zou daarom strafbaar kunnen zijn.

argumenten werd aangevoerd. Ruim de helft van de ziektegevallen had kanker.

En hiervan was bijna tachtig procent ouder dan 65 jaar. Je zou kunnen zeggen dat de barmhartigheid hier wel op zijn plaats is geweest. Niet alleen de patiënt is uit het eindeloze lijden verlost, ook de familie en andere nabestaanden kunnen weer de draad van het leven oppakken. Het pragmatisme zou voor de TS kunnen pleiten. Maar de barmhartigheid wordt in het kader van de hindoedharma moeilijk verdedigbaar.

Van heel dichtbij heb ik een geval van terminale sedatie meegemaakt in een hindoefamilie. Door de TS werd een eind gemaakt aan de lange lijdensweg van een tachtig jaar oude vrouw die

Het argument van de arts om de TS uit te voeren, lijkt op het eerste gezicht pragmatisch en barmhartig. Zeker als met deze sterfmethode een einde komt aan de uitzichtloze situatie van patiënt en de nabestaanden. Onderzocht is dat bij zevenenveertig procent van de TS-gevallen het beëindigen van hevige pijn als één van de 24 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 25

g en Verlossing heel lang met hevige pijn bedlegerig was. Maar het leek erop dat ze nog wilde leven. Soms lachte ze, zong met een geluidsbandje mee en klapte daarbij in haar handen. Ze toonde ook blijdschap en plezier naast de vele momenten van verdriet en pijn. Ze kon ook bijna al haar bezoekers herkennen. Haar geheugen was zelfs zo dat ze enkele dagen voor haar dood zich heel goed wist te herinneren wat ze in haar prille kinderjaren had meegemaakt. Dit gaf hoop op langer leven. Maar helaas. Een paar dagen voor haar dood werd de familie gevraagd haar rouwkleding naar het verzorgingstehuis mee te nemen.

Want, zo bleek, de TS was al ingezet.

Uiteindelijk overleed ze in haar slaap. Je zou zeggen, dat ze was verlost van een lange lijdensweg.

Het hindoeïsme heeft een duidelijke opvatting over leven en dood. De TS of euthanasie past niet in de hindoeïstische levensbeschouwing.

Heel basaal is de leer van karma. Door het karma wordt de cirkelgang van leven en dood in gang gehouden. Als het karma niet of niet voldoende in het ene leven is volbracht, zal de atma na de dood opnieuw één of meer levens moeten aanvaarden om te kunnen komen tot de moksha. Moksha is de Ware Verlossing waartoe de persoonlijke atma genoodzaakt is te reïncarneren. Atma is de spirituele substantie die geboorte en leven mogelijk maakt. De

hindoe gelooft dat er maar liefst 840.000 soorten aardse levensvormen beschikbaar zijn, waarin de atma zich manifesteert op basis van het individuele karma. Het karma bevat een registratie van goede en slechte daden uit het huidige en vorige leven. Maar karma kan ook handelingen en daden van de voorouders representeren. Meer nog, het karma kan ook betrekking hebben op het leven van de nakomelingen. Over karma, atma en moksha kan ik in deze bijdrage niet te veel uitweiden, maar relevant is dat karma ongehinderd zijn loop moet kunnen krijgen. Want anders moet de atma weer reïncarneren om het draaiboek van het onafgemaakte karma uit te spelen, teneinde de moksha te bereiken. Zoals geluk en welvaart door het karma worden ingegeven, zo zijn ook ziekte en pijn onmisbare manifestaties van het karma. Welnu, wie het leven eerder eindigt dan het geval zou zijn bij het natuurlijk verloop van het karma belemmert het evolutieproces op het pad van moksha of de Spirituele Verlossing. Voor de hindoe betekent elke vorm van doding of zelfdoding een vertraging naar de moksha. Bij de terminale sedatie staat de betrokkene voor een ernstig dilemma: verlossing van ondraaglijk leed versus belemmering van de Eeuwige Verlossing.

25 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 26

Het tijdperk van Kaliyuga is bijna voorbij

Nico Waagmeester

Wie het geweld en de corruptie in de wereld van vandaag ziet, en vertrouwd is met het hindoedenken aangaande de tijdperken van de geschiedenis, komt tot de conclusie dat we in het tijdperk van Kaliyuga leven. Wie daarnaast getroffen wordt door de groei alom van de intense belangstelling voor spirituele zaken, ziet daarin de komst van een nieuwe tijd, de Satya- of Kritayuga. We maken deel uit van de geschiedenis, en we hebben in zekere zin het geluk om de overgang mee te maken van een oud-verworden naar een nieuw-ontspruitend tijdperk. Het laatste is een tijdperk van waarheid en gerechtigheid. Maar hebben wij eigenlijk iets in te brengen in dit brede historische proces, of zijn we enkel toeschouwers of misschien zelfs slachtoffers van ontwikkelingen, die als een noodlot over ons heenrazen?

Maar eerst iets over die tijdperken. De duur van de vier opeenvolgende tijdperken van het hindoe denken (Kritayuga, Tretayuga, Dwáparyuga en Kaliyuga) worden niet berekend in enkele, maar in honderdduizenden jaren. Kaliyuga, waarin wij zouden leven, heeft een duur van 1200 jaar, godenjaren wel te verstaan, ofwel 432.000 mensenjaren. Een

volledige cyclus van deze vier tijdperken, maháyuga of manwantara genoemd, duurt 4.320.000 jaar.

Tweeduizend van deze ‘manwantaras’ (8,6 miljard jaar) wordt een ‘kalpa’genoemd, en dat is de duur van een dag en nacht van Brahmá. Kortom: we hebben hier te maken met een ander dan ons historisch denken. De oudste mens,

26 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

die nu opgegraven is, dateert van 200.000 jaar geleden, dus halverwege de Kaliyuga waarin wij ons nu zouden bevinden. Wat doen we dan met die andere yugas, manwantaras en kalpas?

We moeten een onderscheid maken tussen menselijke en goddelijke tijden, een menselijke kalender en een goddelijke kalender. Het is onzinnig te proberen om de ene kalender in de ander te schuiven. Het werkt niet. Het heeft niets met elkaar te maken. Of misschien toch wel, maar dan op een andere manier dan we denken.

Het gebruik van de yuga-perioden in het hindoe denken is relatief van recente datum. In de Rig-veda wordt er geen melding van gemaakt, wat aangeeft dat in de periode waarin de Vedas op schrift werden gesteld men nog niet vertrouwd was met het denken in deze tijdperken. De eerste geschriften die er

10:15

Pagina 27

wel en omstandig melding van maken zijn de boeken van de Mahabharata. Over de tijd waarin beide geschriften werden samengesteld bestaat grote onenigheid onder wetenschappers. Waar moet je dan ongeveer de 'ontdekking' plaatsen van deze tijdperken?

Tweeduizend jaar geleden, wordt wel gesteld.

Want ook de geschiedschrijvers die met Alexander de Grote naar India waren gekomen, rond 330 voor Christus, maakten er geen melding van, terwijl zij toch opmerkelijke details konden vermelden van het leven van de IndiĂŤrs in die tijd.

In de Mahabharata wordt nog een interessante melding gemaakt van de Satyayuga, namelijk dat er toen alleen brahmanen op aarde woonden. Dat geeft een houvast om de yugas (de goddelijke tijden) een andere dan een mens-historische dimensie te geven.

De Kritayuga wordt gekenmerkt door een leven van waarheid en gerechtigheid. Mensen zijn die gerechtigheid, zo leven ze, als vanzelf. Er is geen onrecht, geen valse trots, geen hoogmoed, geen bedrog. De mensen leven volgens de Hoogste Wet, de Dharma, en niet aangeleerd, maar authentiek. Van het tijdperk van Tretayuga wordt gezegd dat de rechtvaardigheid met een kwart is afgenomen. Het wil zeggen dat mensen nog steeds spontaan, authentiek en recht-

27 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

vaardig leven, ze zijn dienstbaar voor hun naasten, maar er komen momenten waarop zij even af kunnen wijken als dat in hun voordeel uitvalt. Ze beginnen een verborgen agenda te hanteren en de mooiste woorden te gebruiken als dekmantel voor minder edele zaken. Maar dit zijn nog uitzonderingen. Dat gaat verder door in de Dwáparyuga. In die tijd leren de mensen waarden en beginselen, zij worden vertrouwd gemaakt met waarheid en gerechtigheid, en ze houden zich er ook veelal aan. Het waarheidlievende kenmerk van een persoon is de vrucht van zijn opvoeding, niet van zijn eigen authenticiteit.

Met Kaliyuga gaat het dan echt fout. De mensen leren de waarden en de beginselen nog wel, maar ze passen ze alleen nog toe, wanneer het ze goed uitkomt. Het leven wordt gekenmerkt door onzekerheid, angst en, als vervolg daarvan, conflicten, oorlogen en wreedheden. De mensen zelf worden gekenmerkt door een zwakke wil als het om de dharma en het algemeen welzijn gaat. De wil is bijna uitsluitend gefocust op het persoonlijke materiële welzijn.

10:15

Pagina 28

Zo geven de yugas menselijke karakters weer - altijd in ontwikkeling. We hebben er allemaal prachtige of pijnlijke voorbeelden van. Mensen die de taal van Kritayuga gebruiken, maar de mentaliteit van Kaliyuga vertonen. Maar ook mensen die zich bewust worden van een dominantie van Kaliyuga om hen heen, daartegen in verzet komen, op zoek gaan en het pad van spiritualiteit vinden om Satyayuga te bereiken.

Waarmee ik bij mijn aanvankelijke vraagstelling kom: ben ik slachtoffer of heb ik invloed op wat er gebeurt? De lange duur van de perioden geeft aan dat het niet makkelijk is om van het ene tijdperk naar het andere over te gaan.

Daar zijn meerdere mensenlevens voor nodig, hoe moeilijk dat ook te begrijpen is, want uiteindelijk is een kalpa niet meer dan een dag en een nacht in het leven van Brahmá. Wat op het menselijke niveau miljoenen jaren kan duren, is op het goddelijke niveau (genade, oprechte devotie) binnen een mensenleven te realiseren. Dus is het inderdaad een persoonlijke keuze.

28 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 29

Dat overkomt mij niet!

S. PANDOHI-MISHRE

Dit najaar zond OHM een programma uit over borstkanker.

In het programma vertelde Tania wat er allemaal op haar afkwam nadat er kanker in haar lichaam ontdekt was.

Toen Tania met borstkanker werd geconfronteerd, kwam zij in het luchtledige terecht, in een onwerkelijke wereld. Ze kreeg met zoveel tegelijk te maken. Als patiënt moet je met de ziekte leren omgaan. Je moet het aan anderen vertellen. De partner, kinderen en familie krijgen ermee te maken. De hele medische wereld wordt over je heen gestort. En hoe graag iedereen je ook wil helpen, je staat er alleen voor. Jij hebt de ziekte, jij kan je dagen niet bewegen omdat de chemotherapie al je energie opgezogen heeft en je ziek achterlaat.

dat zij regelmatig een zelfonderzoek deed.

Nu beseft Tania dat zij heel veel geluk heeft gehad met haar familie, vrienden en buren. Zij stonden voor haar klaar.

Als het nodig was werd er gekookt, gewassen, boodschappen gedaan. Haar kind werd opgevangen. Warme herinneringen koestert ze aan haar vader, die met geen woord over haar ziekte sprak, maar er altijd was, met iets lekkers om haar op te beuren, of met een nieuwe yogaoefening die haar zou helpen zich beter te voelen.

Uit dit besef wil zij graag iets betekenen voor anderen. Anderen die het misschien niet goed treffen als zij. Als zij het al zo moeilijk had, hoe moeilijk zullen de anderen het dan wel niet hebben?

Daarom is Tania aan een missie begonnen. Zij wil graag een bewustwording op gang brengen, bij vrouwen maar ook bij hun omgeving. Ze wil het taboe die op het onderwerp borstkanker rust, doorbreken. Ze wil dat vrouwen zich bewust worden van het gevaar van kanker, maar vooral wat het kan betekenen als je vroegtijdig ontdekt dat je kanker hebt. Het kan het verschil tussen leven en dood betekenen. Op dit moment is borstkanker de belangrijkste doodsoorzaak onder vrouwen, in de leeftijd tussen 35 en 50 jaar. Je kunt niet voorkomen dat je kanker ontwikkelt, dus moet je zorgen dat je er op tijd bij bent. Hoe eerder je het ontdekt, hoe groter de kans dat je het overleeft. De kans op een minder ingrijpende behandeling is ook groter. De prognose is beter.

Ook beseft Tania dat zij geluk heeft gehad dat ze de ziekte op tijd heeft kunnen signaleren en naar de dokter is gegaan. Dat was te danken aan het feit

Mensen denken altijd: “Kanker, dat overkomt mij niet”. Maar Tania had er ook nooit bij stil gestaan. Ze werkte, studeerde, had een gezin met een jong

29 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 30

Dat overkomt m kind. Ze ondernam veel met haar gezinnetje. De wereld stond voor haar open.

En toch overkwam het haar.

en eenzamer als je de behoefte hebt om erover te praten, maar geen gehoor vindt in je omgeving.

Het is dus heel belangrijk voor vrouwen om regelmatig een zelfonderzoek uit te voeren. Het hoeft geen tijdrovende bedoening te zijn: het kan gewoon even onder de douche. Zo leer je je borsten kennen en afwijkingen herkennen. En als je iets afwijkends ontdekt hebt, laat je dan niet verlammen door angst. Afwijkingen hoeven niet altijd kanker te betekenen. En denken dat het vanzelf overgaat omdat je het niet onder ogen durft te zien, iets wat vaak gebeurt, is ook geen goeie optie. Hoe begrijpelijk angst ook is, het gaat om jouw lichaam, jouw leven.

Als je om je heen kijkt, word je geconfronteerd met plaatjes en afbeeldingen van mooie vrouwen. Het moet steeds mooier, slanker, gladder. Dat maakt het leven met een prothese erg moeilijk. De confrontatie met je lichamelijke incompleetheid is erg moeilijk. Je voelt je aangetast in je vrouwzijn. Borstkanker moet bespreekbaar worden gemaakt, zodat het een minder zware belasting is voor de patiënt.

Ook moet het onderwerp bespreekbaar zijn in het gezin, zodat de gezinsleden weten hoe ze moeten handelen als ze te maken krijgen met iemand die kanker heeft. De patiënte mag niet als een melaatse behandeld worden, maar dient de behandeling en zorg te krijgen die zij verdient. Het is een moeizame en moeilijke weg om te gaan als je ziek wordt. Deze weg wordt nog zwaarder

Vanuit het hindoeïsme heeft Tania geleerd in de moeilijke tijden rust te zoeken in zichzelf. Ze deed dit door meditatie en contemplatie. Het was niet makkelijk. Ze stelde zichzelf vele vragen. Waarom is het mij overkomen?

Wat heb ik fout gedaan? Dat zijn vragen waar niemand antwoord op kan geven.

Je hebt niets fout gedaan. Het is niet je eigen schuld, één van de vele vooroordelen dat bij velen leeft. Opmerkingen vanuit het hindoeïsme over karma en schuld, dat is het laatste waar je een patiënt mee moet confronteren. Het is

30 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 31

mij niet! zelfs a-hindoeïstisch om te beweren dat een patiënt het zelf verdiend heeft.

Patiënten zouden naast de reguliere medische behandeling overladen moeten worden met liefde, zorg en begrip.

Samen met Mala Eckhardt-Angna van Stichting Anand Jotie Welcare is Tania een project begonnen om borstkanker onder het bewustzijn van mensen te brengen. Een voorlichtingsdag die zij organiseerden, trok meer belangstellenden dan verwacht. De vele uiteenlopen-

de vragen, ook over bijvoorbeeld prostaatkanker, wezen erop dat er qua voorlichting nog veel werk te verrichten is. Stichting Anand Jotie Welware streeft ernaar om een centraal punt in het leven te roepen dat kan dienen als verwijs- en aanhoorloket voor iedereen die informatie wil. Ook wordt het mogelijk om via dit punt lotgenoten in contact met elkaar te brengen.

Voor meer informatie: (0610) 939593 of malaeckhardt@planet.nl

SASQHUA VANDERSCHEER

“Daar waar het mij goed gaat is mijn vaderland” Afgelopen zomer werd met veel nadruk het Hindoestaans immigratiemonument in Den Haag onthuld. Dit monument symboliseert de migratiegeschiedenis van Hindoestanen; zowel die vanuit India naar Suriname als die vanuit Suriname naar Nederland. Het monument bestaat uit twee delen: een beeld van Mahatma Gandhi, een van de grote voorbeeldfiguren uit de Indiase traditie. En een beeld van een man en vrouw, naar een gelijkenis van de eerste Indiase immigranten, die in Suriname aankwamen. Het immigratiemonument communiceert een tweevoudig signaal.

Het monument is ten eerste een statement waarmee Hindoestanen aan anderen buiten hun gemeenschap willen zeggen dat ook zij een vanzelfsprekend deel van deze samenleving uitmaken. Hun immigratiemonument wordt vanaf nu daarom niet alleen een onderdeel van het Nederlandse straatbeeld, maar ook van het Nederlandse cultuurgoed.

Voorts is het een roep naar erkenning als volwaardig deel van de Nederlandse samenleving; met name door anderen dan de eigen gemeenschap. Daarnaast is het monument een uitdrukking van de behoefte van de Hindoestanen om als gemeenschap hier te wortelen, te ontplooien, met eigenheid erkend en herkend te worden en vooral om de eigen geschiedenis in ere te houden.

Voor onze praatprogramma’s zijn vooral de tekstuele boodschappen van Mahatma Gandhi die op het monument staan belangrijk. Één ervan luidt: “Daar waar het mij goed gaat is mijn vaderland”. Aan de hand van deze uitspraak, gaat Tanja Jadnanansing in het eerste programma op zoek op welke manier dit gedachtegoed van Gandhi leeft onder Hindoestanen in Nederland anno 2005. Een andere uitspraak op het monument verklaart “Ik wil dat alle culturen van alle landen zo vrij mogelijk door mijn huis waaien. Maar ik weiger van mijn voeten geblazen te worden door welke dan ook”. Aan de hand van deze uitspraak gaat Tanja Jadnanansing in het tweede programma kijken op welke manier dit gedachtegoed van Gandhi invulling heeft onder Hindoestanen in Nederland anno 2005.

31 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 32

Voor ieder mens een eigen Godsbeeld

H.RAMBARAN

Naar inzichten uit de vedische filosofie is asat sat geworden, wat dit (heelal) is. De fenomenale wereld der verschijnselen is waar, maar niet de hele waarheid. De wereld is immers vorm geworden.

Waarheid, een uitwerking van maya; is dus relatief en kan voor een kort moment waar zijn. Het woord asat kan het beste vertaald worden met 'niets'; echter niet met 'het niets', want door er een lidwoord voor te plaatsen, wordt niets (het niet-ding) een object en belandt het absolute en het objectieve in het relatieve en het subjectieve. Niets is dus niet 'het niets', maar is simpelweg 'niets'. Het ligt buiten elke orde waarin 'iets' om duiding, verantwoording dan wel om een verklaring vraagt. Asat is ook niet de ontkenning van sat: dat wat (concreet) is. Het voorvoegsel ‘a’ voor een zelfstandig naamwoord ontkent dat wat het ding duidt. De ontkenning van iets houdt logischer-wijs in dat het te ontkennen ding bestaat of bestaan heeft. Door het te ontkennen zou men het bestaan ervan – althans theoretisch - kunnen opheffen.

In de Vedische visie ten aanzien van Het Zijn, is juist 'sat', het concrete zijn, de ontkenning van niet-zijn, 'asat'. Let wel: niet van 'het niet-zijn', maar van eenvoudig 'niet-zijn'; dus zonder het bepaald lidwoord. Ten aanzien van asat wordt gezegd dat het niet dit is en ook niet dat: na-iti na-iti. Ontologisch gesproken, volgens de leer van het zijn, was asat eerder en is sat, dit alles, daarna. Vandaar dat sat - het concrete zijn de ontkenning is van asat, van Niet-

Zijn, hoewel het taalfilosofisch net andersom dient te gaan. Over asat, Niets, kan dus niet gesproken worden alsof het iets is, want 'het niets' spreekt 'niets' juist tegen, omdat 'het niets' van 'niets' iets maakt, namelijk het object dat niets is. 'Niets' is dus buiten iedere orde en sluit zich af van alle vormen van communicatie met het 'denken-over'; dus ook met denkende wezens, waaronder de mens. Hierdoor raakt de filosofie in de knoop omdat de mogelijkheden

32 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

van het filosofisch denken juist door logica worden bepaald. Wie tegen de logica ingaat (zie Nyaya en Sankhya), plaatst zich buiten de wetenschap van de filosofie. Het zou daarom beter zijn om niet over Niets (asat) te spreken, althans indien dat enigszins mogelijk zou zijn.

In de vedische traditie is voor dit dilemma een oplossing gegeven, namelijk: Niets dat Iets is geworden, bracht uit zichzelf ook Ishvara (God) voort: het concreet handelend Opperwezen dat de schepping vorm en inhoud geeft, schraagt en naar een hoger plan stuwt.

God is niet meer abstract en een object van het hoofd (het denken). Over God kan ook niet gezegd worden dat Hij of Zij niet dit is of niet zo is. God is concreet werkzaam in het leven van de mens, want God is er voor de mens. In plaats van over God te filosoferen, is God een object van het gevoel (de ervaring), van het hart gemaakt: er wordt niet op logische gronden over God nagedacht, maar getracht God te ervaren in het hart. Deze traditie heet onder hindoes 'bhaktî', waar de gavasv_mi’s veel over hebben geschreven.

Ook vragen naar en over 'de schepping' worden vanuit het subjectieve bewustzijn gesteld, omdat daarin 'God' actief aanwezig is. Die vragen kunnen niet duiden op de absolute werkelijkheid van Het Zijn. Ook de antwoorden die in de diverse tradities gegeven worden op vragen omtrent de schepping, zijn van dezelfde subjectieve orde, vandaar de talloze scheppingsverhalen in de eveneens talloze tradities die de mens heeft opgebouwd. De vraag naar 'Het Zijn'

10:15

Pagina 33

zelf (Hetzelf) daarentegen is van een hogere orde die transcendentaal genoemd wordt. Het absolute ligt buiten de gewone orde van de dingen. In de vedische traditie wordt deze werkelijkheid met 'Brahma' (Brahman) aangegeven.

De aanduiding brahma - vergelijk apeiron in het Grieks - doelt op een harmonie en orde scheppende entiteit die in het universum aanwezig en werkzaam is, de grond vormt van het heelal en van alles daarin, maar ondanks alle veranderingen in de wereld, zelf onveranderlijk en eeuwig is. Het is evenwel enig en alleen: de rest is een modificatie dan wel een transformatie van het Ene. In de Atharva-veda (13:5) o.a. lezen we: sa eva eka, ekvrideka eva: "het is één en slechts één"; sarve asmin deva, ekvrito bhavanti: "alle deva’s zijn één (in Hem)".

God is relatief (immanent), verbonden met de concrete wereld en komt voort uit het subjectieve bewustzijn van de mens, waarin het denken plaats heeft gemaakt voor het gevoel, de belevenis.

Omdat ieder mens de wereld anders beleeft - een ieder op zijn of haar subjectieve wijze - is er ook plaats voor een eindeloos aantal duidingen voor Ishvara, God. Niet dat daardoor het absolute, waarover het beste niets gezegd kan worden, talloos is, maar de duidingen verwijzen naar de talloze vormen waarin het absolute zich uit. De actieve kracht van het absolute, kriya-shakti heeft twee aspecten: avaran shakti: het vermogen om te versluieren en vikshepa shakti, het vermogen om te projecteren.

Uit het onpersoonlijke transcendente Brahma ontwikkelt zich de immanente

33 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 34

een eigen Godsbeeld (persoonlijke) Ishvara (God), als bron van kennis, wijsheid, liefde en mededogen. Ishvara kent drie hoedanigheden, nl: Karana Ishvara: als oorzaak van het universum; Hinanya garbha: het universum vullend als de heilige geest; en Virata rupa: als het universum zelf.

Verder heeft Ishvara drie potenties (vermogens). Deze worden als 'mannen' voorgesteld. Het zijn: Brahma, het cratieve aspect; Vishnu, het voedend en het onderhoudend aspect en Shiva, het regenererend aspect. Indien deze vermogens in werking zijn - en dat is een constante in de wereld - worden zij als 'vrouwen' voorgesteld en de Moeder (mata) of Sri genoemd. Het zijn Sri Sarasvati Mata, Sri Lakshmi Mata en Sri Parbati Mata (Durga of Kali).

Gestadig zoekt de mens een weg en probeert hij een brug te slaan tussen het immanente en het transcendente, maar hij interpreteert de dingen die er zijn in termen van eindige en het tijdelijke.

Hoe wonderschoon moeten de zeldzame momenten er dan niet zijn, wanneer de geest van de discipel verlicht wordt door wijsheid en hoe anders moet de wereld er voor iemand niet uitzien als hij bestraald wordt door mede-dogen en door liefde. In zijn gebeden en rituelen, in zijn feesten en vieringen, kan de mens niet veel meer doen dan ootmoedig en nederig zijn eerbied en dankbaarheid betuigen aan Dat, wat niet voor te stellen is of uit te beelden, en nog minder onder woorden te brengen.

Advertentie

Jade Ayurveda Health Center Ontspanning Pancha Karma Massage Yoga – Meditatie – Pranayama Voedings- en leefstijladvies Opleiding Ayurvedische massage J a d e H e a l t h C e n t e r i s h e t g r o o t s t e Ay u r v e d i s c h e c e n t r u m v a n N e d e r l a n d .

Onder leiding van Chanderdath Makhan (4e in de generatie Ayurvedische artsen) worden traditionele Ayurvedische behandelingen gegeven, afgestemd op de westerse mens.

Nieuw:

integraal kankeronderzoek Samen met arts Prem Heera worden Ayurveda en reguliere geneeskunde complementair gebruikt om tot een integrale behandeling van kanker te komen.

Frieda de Putter is gespecialiseerd in Ayurveda, naast Levend Bloed Analyse, acupunctuur en ooracupunctuur.

Een team van massagetherapeuten zorgt voor de Ayurvedische behandelingen.

Hieronder volgt een selectie uit de aandoeningen die wij behandelen.

• Burn-out • Slapeloosheid • Menstruatieklachten • RSI • Hoge bloeddruk • Diabetes • Verlies van potentie bij mannen en vrouwen

• Migraine • Fybromyalgie

Elke dinsdag van 10.00 tot 11.00 en vrijdag van 9.00 tot 10.00 is er een gratis diagnose en een pranabehandeling.

Voor meer informatie kunt u terecht op onze website of ons bellen: Mississippidreef 81, 3565 CE Utrecht. Tel. 030-2734171 - www.jade-health.nl - E: info@jade-health.nl

34 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 35

Ayurvedische massage is voor iedereen

CHANDERDATH MAKHAN EN FRIEDA DE PUTTER

Ayurvedische massage is onderdeel van de Ayurveda. Ayurveda is samengesteld uit de woorden ayu (leven) en veda (kennis van of wetenschap). Het is dus meer dan een geneeswijze: het is een levensfilosofie.

Meer dan in Nederland is massage in India onderdeel van het normale leven.

Massage zorgt er voor dat afvalstoffen worden afgevoerd, het lichaam wordt versterkt en verjongd. Daarnaast heeft het een ontspannende werking op zowel lichaam als geest. Massage is iets dat met respect gebeurt. Baby’s worden gemasseerd door hun moeders, ouders gemasseerd door hun kinderen enz.

Voor de kinderen is het een eer om hun ouders te mogen masseren.

Bij Ayurvedische massage wordt gewerkt met veel warme oliesoorten en er wordt stevig gemasseerd. Omdat de basis van de Ayurveda de drie constitutietypes namelijk Vata (wind), Pitta (vuur) en Kapha (aarde) zijn, bestaan er ook oliën voor elk type. Daarnaast is het van belang om te kijken naar het klimaat en het seizoen. Traditioneel wordt een Pitta-type met verkoelende kokosolie gemasseerd. Maar in ons klimaat, in de winter, kun je beter bijvoorbeeld amandelolie met roos of sandelhout gebruiken.

In de Ayurveda zijn de dagelijkse routines belangrijk. ‘s Ochtends na het opstaan dient u de mond en de tong te reinigen en daarna uzelf te masseren.

U kunt de volgende massage toepassen: 1. Neem wat warme olie in uw hand.

Smeer uw hele lichaam in met deze olie.

Beweeg nu met uw hele hand en met een flinke druk vanaf de binnenkant van de pols langs de binnenkant van uw arm omhoog, draai over uw bovenarm heen en strijk over de buitenkant weer naar beneden. Herhaal dit tien maal bij beide armen.

2. Maak draaiende bewegingen (rechtsom) over uw borst en buik. Vrouwen dienen hun borsten goed te masseren. Elke borst tien keer rechtsom en tien keer linksom cirkels draaien.

3. Ga met uw rechterhand naar de linkerkant van uw nek en beweeg vanuit de nek, met stevige druk en met de vlakke hand, over de schouder richting bovenarm en weer terug. Laat uw hand meevloeien met de vorm van uw schouder.

35 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 36

A Advertentie

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 37

Ayurvedische massage Doe hetzelfde aan de andere kant.

4. Daarna zijn de benen aan de beurt. U kunt nu beter gaan zitten. Zet uw hand net boven de binnenkant van de enkel.

Wrijf langs de binnenkant van het been naar boven, ga naar de buitenkant (de heup) en draai cirkels over de buitenkant naar beneden. Elk been tien keer.

5. Masseer met uw vingers goed uw tenen en wrijf met de volle hand goed langs de onderkant van uw voeten.

6. Als laatste kunt u een beetje warme olie op uw fontanel zetten. Met vlakke hand goed inwrijven en daarna uw gezicht wrijven. Met de wijsvinger en middelvinger uw slapen masseren (rondjes draaien). Wrijf goed in uw handen en leg ze op uw gezicht. Maak een paar cirkels over uw gezicht.

7. Neem nu een lekkere warme douche en sluit af met een wisseldouche (koud/warm). U zult zich nu energiek voelen.

Bovenstaande massage kan ook toegepast worden voor uw partner. Dit kan op een stevig bed of op de grond.

Uw partner ligt op zijn of haar buik. Wrijf de hele achterkant in met warme olie. Ga naast uw partner staan of zitten. Leg nu uw linkerhand op uw rechterhand en plaats ze op de schouder aan de overzijde.

Draai cirkels (met de klok mee) vanaf de rechterschouder naar beneden tot aan de heup. Steek over naar de linkerkant en doe dezelfde beweging (nu tegen de klok in) over de linkerkant omhoog. Doe beide kanten tien keer.

Voor de armen, benen en voorkant kunt u de bovenstaande massage gebruiken.

Het masseren van kinderen bevordert de groei van het kind, het ontspant en zorgt voor een goede band tussen ouders en kind. U kunt het beste kleine kinderen masseren voordat ze in bad gaan. Neem neutrale (baby)olie en verwarm het (au bain marie).

1. Laat het kind op de buik liggen, eventueel op uw schoot. Smeer het in met warme olie.

Gebruik zoveel zodat het niet stroef aanvoelt. Maak cirkels, met de klok mee, over de rug. Ga van de schouders naar de billen.

Maak strijkende bewegingen met de volle hand over de armen en benen. Masseer zo lang als het kind het prettig vindt.

2. Laat het kind omdraaien. Smeer het weer in met olie. Strijk over de benen van boven naar beneden. Masseer de buik met draaiende bewegingen heel zachtjes en neem ook weer de armen mee.

3. Dek het kind toe en wrijf met uw vingertoppen langs de nek aan beide zijden. Van de schedelrand naar de schouders en terug.

4. Als laatste kunt u met olie de fontanel wrijven (niet bij kinderen onder 1 jaar) en daarna de hele schedel met de vingertoppen goed wrijven.

Als u uw kind nu in bad gaat doen let dan op, want door de olie is uw kind erg glad!

Voor meer informatie: www.jade-health.nl of (030) 2734171.

37 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 38

Kruiden als natuurlijk hulpmiddel

ROBERT H. SWAMI PERSAUD

Seksualiteit in het leven van ieder mens een wezenlijk onderdeel van een gezond leven. In de oude hindoecultuur speelt de erotiek zelfs een belangrijke rol in de kunst, zoals we dat op tal van afbeeldingen mogen zien: van Vishnu die door tal van masseuses verwend wordt tot Krishna in zijn spel met de koeienherderinnetjes.

Door het ontbreken van een calvinistisch schuld- en boetebewustzijn in het hindoeïsme gaat ook haar geneeskunde, de Ayurveda, hier nuchter mee om.

Het zou van hypocrisie getuigen indien wij enerzijds beweren dat de Ayurveda een geneeskunde is die de totale mens behandelt, en anderzijds de seksualiteit van de mens om religieuze of andere redenen terzijde zouden schuiven. Juist in deze moderne wereld wordt de seksualiteit een steeds groter probleem; veel roken, stress en alcoholgebruik vormen een oorzakelijke factor bij impotentie en frigiditeit en de daartoe voorgeschreven geneesmiddelen kennen weer serieuze risico’s bij hart- en vaatziekten. Zelfs kruidenpreparaten die een potentiebevorderend effect hebben kunnen riskant zijn indien bij de patiënt sprake is van verhoogde bloeddruk of hartproblemen, variërend van hartkloppingen tot hartfalen. In de Vajikarana, de seksualiteitsleer van de Ayurveda, wordt veel aandacht

gegeven aan middelen die een positieve uitwerking hebben op de fertiliteit (vruchtbaarheid) en het seksueel vermogen van de mens. Maar altijd wordt eerst een onderzoek verricht naar zijn of haar constitutie (menstype) zodat er geen risico’s gelopen worden.

Impotentie en frigiditeit worden dan behandeld met behulp van effectieve kruiden en gezonde voeding. De kruiden worden rasayana genoemd, wat zoveel wil zeggen als "versterkend voor lichaam en geest". Enkele hiervan zijn de Ayurvedische middelen Ashwagandha en Shatavari, die je gewoon bij de drogist kunt halen. Maar de Ayurveda leert ons dat in vele andere plantaardige middelen veel zit dat ons een gezond seksueel leven belooft en waar je echt geen dokter bij nodig hebt.

38 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

We kennen bijvoorbeeld allemaal wel de kokosnoot. Welnu, als het witte vruchtvlees van de kokosnoot gegeten wordt met een klein beetje honing, zou dat een werkelijk afrodisiacum (medische term voor seksueel opwekkend) vormen. In Sri Lanka gebruikt men bij seksualiteitsproblemen vooral nootmuskaat, dat niet alleen een probaat geneesmiddel is bij veel ziekten, maar tevens stimulerende oliĂŤn bevat zoals myristicine. Het is voldoende om dagelijks een klein scheutje muskaat in thee of melk te doen en lekker warm op te drinken. Een kruid dat meer dan tweeduizend jaar geleden in India al geprezen werd als heilzaam afrodisiacum was cardemom, dat in de oude Ayurvedische literatuur ook wel wordt aangeduid als ela of suksmaila.

Cardemom kun je op verschillende manieren gebruiken: natuurlijk als lekker kruid voor in tal van gerechten, maar ook in thee of zelfs koffie. Een wat moeilijker verkrijgbaar, maar uiterst effectief kruid is de galgant (Alpinia officinarium) dat in India bekend staat als kulanjan. Vooral mannen die ten gevolge van suikerziekte problemen hebben met hun potentie vinden veel baat bij dit middel. Natuurlijk moeten we ook gember niet vergeten, dat tot de gezondste gewassen behoort en ook over stimulerende stoffen beschikt.

Andere kruiden die een stimulerend effect hebben en zonder risico in het dagelijks menu gebruikt kunnen wor-

10:15

Pagina 39

den zijn ondermeer: ananas (strooi er een klein beetje chilipoeder overheen), guarana, koriander, saffraan en kaneel.

En laten we vooral onze meest bekende plant niet vergeten: de tulsi (Ocimum sanctum) die in de Hindoecultuur als een heilige plant wordt beschouwd.

Ook zij kent (net als het bekende basilicum) een lustopwekkend vermogen en is gezond voor lichaam en geest. We zien dat je door een goede keus in de dagelijkse voeding als heel wat problemen die met seksualiteit te maken hebben kunt oplossen zonder dat je enig risico loopt.

Een vraag die zich veelvuldig voordoet is of er een relatie bestaat tussen seksualiteit en een geestelijk leven. Immers: van mensen die een geestelijk leven ambiÍren, zoals monniken en yogi’s, hoor je vaak dat zij celibatair leven, dus zonder seks. Nu is de seksuele energie de sterkste kracht waar de mens aan onderworpen is, en het is dus niet ondenkbaar dat wanneer men die enorme kracht kan ombuigen naar de geest, dat daar een grote geestelijke kracht door ontstaat. Velen hebben dit geprobeerd en velen proberen dit nog dagelijks; maar de onprettige neurologische stoornissen die daar het gevolg van kunnen zijn, roepen toch vragen op. De hindoecultuur heeft ook daar in haar Ayurvedische benadering veel antwoorden op geformuleerd waar ik graag in een volgend artikel aandacht aan willen geven.

39 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 40

Een hart in Heidelberg

MARJA LENSINK

De man van Mary Plaswijk is al een tijdje geleden overleden en Mary vertelt mij haar levensverhaal. Het is een heel lieve vrouw, ze spreekt foutloos Nederlands, maar heel vaag kan ik aan haar spraak horen dat ze uit het buitenland komt. Ze blijkt Duitse van geboorte.

(Als jong meisje is ze naar Heidelberg gegaan om daar aan de Kunstacademie een opleiding in tekenen te volgen. Het was slechts enkele jaren voor het uitbreken van de tweede wereldoorlog. De jonge studente in Heidelberg leefde een vrolijk leven en merkte weinig van de oorlogsdreiging.

Eens liep ze na de tekenlessen met een vriendin in de stad en zag aan de overkant van de straat een knappe jongeman lopen. Op dat moment wist ze gelijk dat hij ooit haar man zou worden.

De vriendinnen gingen een studentencafé binnen en even later kwam ook de jongeman binnen. Hij bleek een Nederlander te zijn die daar aan de Technische Hogeschool studeerde en hij stelde zich aan de beide meisjes voor als Dick. Zoals Mary voorvoeld had kregen zij en Dick een liefdesrelatie. Maar toen de oorlog uitbrak werd het leven moeilijk en werd het jonge paar uit elkaar gerukt. De jonge studente werd opgepakt en naar een werkkamp gestuurd.

Het was daar een zwaar en hard leven met heel weinig voedsel. Ze werd dan ook zeer ernstig ziek. Een medebewoonster van het werkkamp, een Tsjechisch

meisje heeft Mary’s leven gered door haar te verzorgen en het eten met haar te delen.)

Na de oorlog hebben Dick en zijn liefste elkaar weer gevonden. Hij trouwde haar en nam haar mee naar Nederland, waar hij als ingenieur een goede baan kreeg.

Ze hadden een heel gelukkig huwelijk.

Wel was het wonen in Nederland als Duitse vrouw, zo kort na die oorlogstijd, zeker geen pretje. De mensen keken haar altijd met scheve ogen aan en niemand wist hoe moeilijk ook zij het had gehad tijdens die oorlogsjaren.

De band die Dick en zij met elkaar hadden, is blijven bestaan. Een paar weken na zijn overlijden voelde ze ’s nachts in bed plotseling iemand naast zich in bed stappen, de matras van het bed werd ingedrukt. Mary voelde een arm om zich heen slaan en ze kreeg een kus op haar hoofd, precies zoals Dick vroeger deed. Een paar weken later gebeurde dat tot haar grote vreugde nog een keer.

Voor haar staat het vast, dat Dick haar even heeft bezocht om haar te troosten.

Een ander raadselachtig voorval is, dat

40 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

ze op een avond koortsachtig op zoek was naar een bepaald boek, toen dat boek plotseling uit de boekenkast viel vanuit een heel andere plek dan waar zij aan het zoeken was.

Elke avond schreef ze in een dagboekje naar haar man, ze vertelde daarin ook over haar problemen. Zo had ze moeilijkheden met een nieuwe buurman over de erfscheiding. Deze beweerde dat zij een stukje grond dat hem toebehoorde had ingepikt. De man ging zelfs zo ver dat hij dreigde een rechtszaak te beginnen. Op een gegeven moment kwam zomaar, alsof hij gestuurd was, de nieuwe wijkvoorzitter van het tuindorp waar ze woont, op kennismakingsbezoek bij Mary. Ze vertelde hem van haar moeilijkheden met de buurman over de grens van haar tuin. Deze bezorgde haar korte tijd later oude bouwtekeningen van de architect en de benodigde kadasterpapieren, waarin duidelijk werd dat de betwiste grond wel degelijk haar eigendom was.

Een paar jaar na de oorlog hebben Mary en haar man geprobeerd het Tsjechische

10:15

Pagina 41

meisje op te sporen. Ze wilden haar bedanken voor het redden van haar leven in het werkkamp. Dat is toen, ondanks vele pogingen, niet gelukt. Na de dood van Dick wilde ze dat toch opnieuw proberen via een Duits televisieprogramma van Thomas Heck, een soort Spoorloos. Achteraf blijkt dat het Tsjechische meisje na de oorlog met een Duitse man is getrouwd. Het hele oorlogsverleden heeft de Tsjechische verdrongen en daardoor haast vergeten Maar het frappante van dit verhaal is dat drie dagen voor de oproep op de tv gedaan werd, de Tsjechische vrouw over die hele akelige oorlogstijd droomde.

Alles wat ze uit die verschrikkelijke periode was vergeten kwam weer boven en ze vertelde daarover aan haar man.

Ook vertelde ze hem over het zieke meisje dat ze destijds het leven had gered. Zo kon het echtpaar die oproep op de televisie beantwoorden en daardoor hebben de twee vrouwen elkaar na vele jaren weer ontmoet. Mary heeft haar persoonlijk kunnen bedanken en ze is ervan overtuigd dat haar man vanuit die andere wereld daarvoor heeft gezorgd.

41 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 42

Liefde is de basis van alle andere waarden

MARIANNE RAAD

Sai Spiritueel Onderwijs is ontstaan in India rond 1969 en is geïnspireerd door de wereldleraar Sathya Sai Baba. Via de Sathya Sai Baba Organisatie, waar het Sai Spiritueel Onderwijs een onderdeel van is, wordt het nu naar buiten gebracht in vele landen. Het wordt gegeven aan leerkrachten, ouders, kinderen, jeugd en volwassenen. Een groeiend aantal scholen heeft dit onderwijs als grondslag, met scholen en universiteiten in India als voorbeeld.

Dit onderwijs is gebaseerd op de vijf universele menselijke waarden, satya (waarheid), dharma (juist gedrag), shanti (vrede), prema (liefde) en ahimsa (geweldloosheid), en gaat uit van het principe van Educare. Educare betekent letterlijk: aan het licht brengen wat al aanwezig is. Het is een proces van het manifesteren van de al aanwezige waarden in onszelf. Educare gaat uit van onze innerlijke kennis, onze aangeboren goedheid en goddelijkheid. Het dient alleen nog bewust gemaakt te worden, om ook naar deze kennis te kunnen leven.

Educare vult het reguliere onderwijs (of ook wel educatie) aan. Educatie heeft te maken met kennis van de uiterlijke wereld. Het komt als informatie via onze zintuigen en ons denken binnen en wordt vooral gebruikt om in ons

levensonderhoud te voorzien. Door Educare kan het hart innerlijke kennis naar buiten brengen. Het is het spirituele onderwijs waardoor een mens kan transformeren. Educare helpt ons het doel van het leven beter te begrijpen en de holistische relatie tussen alles in de schepping te zien. Ons leven wordt ideaal als beide soorten kennis in evenwicht worden gebracht. In de westerse samenleving ligt de nadruk echter nog vooral op educatie. Educatie verscherpt het intellect, bindt ons aan de materiële wereld, kan een persoon groot maken.

Educare versterkt de intuïtie, bevrijdt onze binding met de materiële wereld, maakt een persoon goed.

Liefde in het denken geeft waarheid.

Liefde in handelen brengt juist gedrag voort. Ons gedrag is dan gebaseerd op waarheid. Wanneer er liefde in onze

42 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 43

emoties is, ontstaat vrede. Er kan alleen vrede ontstaan als onze gedachten, woorden en daden een eenheid vormen en gebaseerd zijn op waarheid en liefde.

Liefde in begrip geeft geweldloosheid en maakt dat we verdraagzaam kunnen zijn en respect hebben voor de schepping en alle schepselen, doordat we de eenheid in verscheidenheid gaan ervaren. Zo zijn alle waarden onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Door de verschillende lestechnieken en de verschillende waarden wordt het kind aangesproken op zijn fysieke, emotionele, mentale, psychische en spirituele aspecten, wat deze vorm van onderwijs zo totaal maakt. Bovendien wordt aandacht besteed aan de eenheid van godsdiensten, het belang van respect voor ouders en het hebben van respect voor verschillende culturen, religies en leefwijzen.

In Nederland organiseert de Sai organisatie naast het spirituele onderwijs voor volwassenen ook klasjes voor kinderen, vroeger bekend onder de naam Bal Vikas, door speciaal hiervoor opgeleide leerkrachten. Zij zijn opgeleid om het voorbeeld te leven. Er wordt gebruik gemaakt van vijf lestechnieken om de al aanwezige waarden bij de kinderen bewust te maken. Deze technieken zijn: vertellen van een verhaal; gebed / citaat of spreuk; meditatie; zingen en groepsactiviteiten. Deze groepsactiviteiten kunnen bestaan uit dans, drama, knutselen, yoga, schilderen, de natuur in gaan, enzovoort.

Educare onderwijs is een kostbaar geschenk dat Sai Baba uit liefde aan de wereld geschonken heeft om de mens en zo de wereld te transformeren naar een plek waar liefde, vrede, waarheid, juist gedrag en geweldloosheid zegevieren.

Waarden waar de wereld nu om schreeuwt. Verander de wereld, begin bij jezelf! En begin bij de kinderen, want zij zijn onze toekomst!

Voor meer inhoudelijke informatie over Educare onderwijs: Marianne Raad, mmraad@zeelandnet.nl Meer informatie over de Sai Organisatie is te vinden op www.sathyasai.nl.

43 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:15

Pagina 44

Daya: de deugd van mededogen

DR.

M GAUTAM

De eigenschap om de behoeftigen, de gehandicapten, de zieken, de armen, de ouderen of de kleine kinderen te helpen zonder enig persoonlijk voordeel te verwerven of verwachtingen te hebben, heet daya in het hindoeĂŻsme.

Het is een deugd, het betekent mededogen hebben, medelijden hebben en mee kunnen voelen.

De andere deugden kshma (vergiffenis schenken), karuna (het leed delen) en mangal (zegen) zijn daarmee nauw verbonden.

Voor de mens is satya (waarheid en eerlijkheid) het dekzeil waaronder daya zich kan bergen. Het andere begrip kripa (zegen) is daaraan verwant. Er wordt gezegd dat God (Ishwar) daarvan de oorzaak, de bron is en dat daarom de creatie (schepping) in evenwicht blijft.

Zijn creatie, de mens, gebruikt daya met behulp van liefde (bhakti) en geweldloosheid (ahimsa) om een vredelievende maatschappij via hulpvaardigheid (seva) en zonder verwachtingen op te bouwen (nishkama karma). Om die geven ouders vaak aan hun kinderen een naam met een voorvoegsel van "daya",

zoals Dayanand, Daya Krishna of of Daya Devi. De grondlegger van de Arya Samaj, Swami Dayanand Saraswatie, wordt verondersteld al deze eigenschappen te bezitten.

In hindoegeschriften zijn verhalen te vinden die gebaseerd zijn op de eigenschap van daya. In de Rigveda wordt de Prajapati (de schepper) Daksha genoemd, de vader van Jyotishkaran (zonlicht). In de Gurura Purana, Vayu Purana en Vishnu Purana is het verhaal anders. Brahma (de schepper) creĂŤerde 4 openbaringen: Dharma, Rudra, Bhrigu Sanakadi. Vanuit zijn rechterduim verscheen Daksha en vanuit zijn linkerduim diens echtgenote, Akshini genaamd. Zij kregen veel kinderen, van wie 16 dochters. Hun namen

44 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

zijn Sradha (geloof/vertrouwen), Maitrie (vriendschap), Daya (mededogen), Shanti (vrede), Tushti (tevredenheid), Pushti (voeding en welzijn), Kriya (proces), Unnati (vooruitgang), Buddhi (intelligentie / verstand), megha (begrip), Murti (toonbeeld/visualisatie), Titiksha (verdraagzaamheid), Hri (zedigheid), Swaha (offer), Svdha (geloof) en sati (zelfopoffering). Zij vormen de energiebron om de mens te inspireren respect te hebben voor de schepping van de mens, de dieren, de vegetatie en de vijf elementen (Panch maha butas), lucht, water, hemel, vuur en aarde.

Daya is getrouwd met Dharma. Beide ouders wensen hun kinderen welzijn en vooruitgang toe. Iemand die met deze daya en dharma-ideeĂŤn leeft, zal automatisch zijn wereldlijke conflicten en zorgen (klesh), inclusief zijn tekortko-

10:16

Pagina 45

mingen (abhava), zijn onwetendheid (ajnana) en zijn onrechtvaardigheid (anyaya) zien verdwijnen. In de Indiase literatuur hebben dichters en geleerden (zoals Kalidas, surdas, Tulsidas, Keshavdas) daya altijd gebruikt als een unieke deugd (rasa, gevoelen).God wordt dayalu, Kripalu, Dayavan en Karuna sagar (in artis, gebeden) genoemd. Bhakti en Karma yoga in Srimad Bhagvad Gita vormen de weg naar Daya met liefde en zorg zonder verwachting te verwerven.

In een gesprek dankt Angad de heer Rama en zegt: "Oh Heer, u bent alomtegenwoordig en de oceaan van mededogen en geluk. U bent het gevoel van medeleven en vriend op het moment van verdriet." Suni sarvagya kripa sukh sindhu, Din daya kar arati bandho.

45 - januari/maart 2005

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:16

Pagina 46

Advertenties

EEN AYURVEDISCHE BEHANDELING VOOR U? De Ayurveda is een bijzonder effectieve natuurgeneeskunde. Het Ayurveda Health Center met praktijken in Nijmegen, Gouda en Bloemendaal bestaat thans meer dan 20 jaar en is vermaard om haar resultaatgerichte behandelingen zoals zeer veel patiënten in binnen- en buitenland hiervan mogen getuigen. Wat bieden wij u?

1. krachtige medicinale geneeskruiden die úw apotheek levert op ons recept.

2. een vlot resultaat zonder u afhankelijk te maken van een arts.

3. een consult tussen de anderhalf en twee uur. Het tarief bedraagt nooit meer dan tussen de € 80,- en € 100,-. Vanwege hun lengte zijn de meeste consulten éénmalig!

4. meer dan 30 zorgverzekeraars vergoeden onze behandelingen.

5. wij analyseren zeer nauwkeurig uw persoonlijke type, uw medicijngebruik en probleemstelling; wij geven daarbij waardevolle voedingsadviezen en vele aanwijzingen.

6. Indien nodig verwijzen wij u na het consult door naar een van onze ervaren therapeuten in uw eigen regio (we hebben er meer dan 60).

7. in sommige gevallen zijn ook e-mail consulten mogelijk: effectief en betrouwbaar.

Zie daarvoor onze website.

Uw Ayurvedisch geneesheer is vaidya R.H. Swami Persaud. Prof. Molkenboerstraat 30 A, Nijmegen. Tel. 024-641 83 98. www.ayurveda-center.com

“Every living being in this world is knowingly or unknowingly on a spiritual pilgrimage” (Baba) H e a l i n g

T e m p e l

S h r i

S h i r d i

B a b a

In de healing tempel staan twee paar paduka's; de heilige sandalen van God. In 1995 te India zag Joke vanuit haar derde oog Shri Shirdi Sai Baba verschijnen.

Zij voelde dat ze geleid werd. Haar gevoel werd bevestigd toen Sathya Sai Baba zowel Joke als de paduka's inzegende.

In 1996 bezocht Pandit Abaji Panshikar ( van de Shri Shirdi Sai Baba tempel in India) Joke's tempel in Lelystad. Hij overhandigde haar het tweede paar paduka's en gaf haar de Lakshmi inwijding. Voor de tweede keer werd Joke volledig vanuit het hart ingewijdt.

Door de stem, de liefde en genade van Shirdi Baba en sathya Sai Baba, helpt Joke obstakels verwijderen.

Joke is: • Kundalini-yoga lerares.

Zij opent de Kundalini, het derde oog en de chakra’s (Shiva-Shakti).

• Reïncarnatie therapeute, regressie therapeute.

• Spiritueel healer (helende handen).

• Helderziende, medium.

• Mantrazangeres (helende stem).

Wilt u een consult?

Bel Joke Broeke, Donaustraat 167, 8226 LD te Lelystad. Tel.: 0320-251116 E-mail: info@premasai.nl WWW.Premasai.nl

"The present i s a product of the past. But al sothe seed for the f uture". (Baba)

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

10:16

Pagina 47

Advertenties

REGRESSIE REÏNCARNATIETHERAPIE Is een vorm van psycho/bewustzijnstherapie dat geschikt is voor werken met een breed scala aan klachten, problemen en levensthema's, waarvoor inzicht, verandering of meer dan wel andere keuze mogelijkheden worden gezocht. * Totale gezichts- en lichaamsverzorging * Vergoeding zorgverzekeraar * Lid VNT " D AT J E V E R L E D E N JE ZO IN DE WEG KAN ZITTEN"

Voor inlichtingen: Savita D. Harpal Tel. 035 - 6214405 Noordse Bosje 33d 1211 BD Hilversum

Lees 'India Nu' Het enige Nederlandstalige tijdschrift over India!

• Cultuur en Religie • Politiek en Economie • Samenleving en Milieu Recent verschenen specials over o.m. vrouwen, gezondheidszorg, Religie en maatschappij, sport en milieu India. India Nu is een tweemaandelijks blad.

Een jaarabonnement kost €17,50, losse nummers € 3,50

India Nu wordt uitgegeven door de Landelijke India Werkgroep, een organisatie die vanuit Nederland wil bijdragen aan een menswaardig bestaan van (kans)armen in India.

Voor meer informatie: Tel: 030-2321340, www.indianet.nl

OHM Vani 1e kwart 2005 FC def.

21-09-2005

Premdani

10:16

Pagina 48

Ayurveda

Ayurvedische behandelingen bij klachten zoals chronische vermoeidheid, stress, burnout, Candida-syndroom, parasieten, slaapstoornissen, darm-en spijsverteringsklachten, spier- en gewrichtsklachten, etc.

Gespecialiseerd in Levend-Bloed-Analyse (geavanceerde microscopisch bloedonderzoek waarbij u meekijkt op de monitor), Pancha-Karma (ontgiften, onthaasten, verjongen en vitaliseren), Hoge darmspoeling (met Ayurvedische kruiden en olieën), Mora therapie (meten van orgaan-energieën en uittesten van Ayurvedische kruiden), NAET (elimineren van allergieën).

Tevens verzorgen wij erkende opleidingen op het gebied van Levend-Bloed-Analyse (diploma Bradford) en Ayurvedische massages (diploma Poona).

Premdani-Health-Clinic te Leersum

Premdani Onthaastingskliniek te Olst

Etienne Premdani en de Bradford microscoop

Beena Premdani en een hoofdmassage

Verbonden aan de universiteit van Poona. Prof. Dr. P.H. Kulkarni en Prof. Dr. Yogesh Bendale. Erkend lid van de NWP en LVNG.

Premdani-Health-Clinic, Rijksstraatweg 195, 3956 CM LEERSUM Tel. 0343-461300, ayurveda@premdani.nl, www.premdani.nl