OHM Vani 4e kwartaal 2011

NR

4

17 e

J A A R G A N G O K TO B E R

/

DECEMBER

2011

PRIJS €

12,00

n

Lakshmi, godin van de rijkdom...

n

Samenwerken met het Licht

n

Mahabharata – een persoonlijke kijk

PER JAAR

COLOFON

OHM-Vani is een uitgave van de Stichting Organisatie voor Hindoe Media.

OHM-Vani geeft achtergrondinformatie over de programma’s van OHM en maakt melding van relevante ontwikkelingen in de hindoegemeenschap. Wij nodigen u uit opmerkingen of commentaar op onze programma’s of op dit blad te zenden aan Stichting OHM. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden stukken in te korten, te redigeren of niet te plaatsen. Geplaatste stukken geven niet altijd de visie van de OHM weer.

Een jaarabonnement kost € 12,-, opzegging dient uiterlijk 1 maand voor het verstrijken van dat jaar schriftelijk plaats te vinden.

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Stichting OHM. Eindredactie Savitrie Marhe-Benie Aat de Kwant Auteurs Mehdi Jiwa Klaas Laan Raj Mohan Rinku Kalsy Savitrie Marhe-Benie Aat-Lambert de Kwant Shantie Jagmohansingh Robert H. Swami Persaud Met dank aan Chander Mathura Frank Krishna Sharda Balla Mary Stam Carmen Sahadew Cover ontwerp en grafische verzorging ExLibras Adri Segaar

uitgave zintenz.nl n spreuk nisargadatta maharaj n beeld theodora plas n ontwerp ivarhamelink.nl

Alle medewerkers van

Foto Cover www.zintenz.nl Druk Practicum Grafimedia Groep b.v.

Hilversum Stichting OHM (redactie OHM-Vani) Koninginneweg 8 1217 KX Hilversum Telefoon: 035 - 6260920 Fax: 035 - 6280843 E-mail OHM: info@ohmnet.nl Website OHM: www.ohmnet.nl ABN-Amro: 44.09.38.694

wensen u een Shubh Diwali

2 - oktober / december 2011

INHOUD Pagina 5

Redactioneel

Pagina 6

Lakshmi, godin van de rijkdom, schoonheid en harmonie

Pagina 9 Gedicht:

Ode aan de vrouw en de moeder Pagina 10 Leren samenwerken met het licht

Pagina 14 Mahabharata:

een persoolijke kijk Pagina 17 De kracht van Lakshmi

Pagina 19 Meditatie:

hĂŠt medicijn voor een wereld in crisis Pagina 23 Filmbespreking:

De ondoorgrondelijkheid van de liefde Pagina 27 Filmbespreking:

Gangor Pagina30

Wijze Woorden

Pagina 31 Ayurveda:

massage, de genezende aanraking Pagina 34 OHM Televisie

Pagina 40 OHM Radio

de Lotusvijver Hindoewijzer de Bestemming 3 - oktober / december 2011

. . .

l a a t

u w

b l a n c o

p a p i e r

t o t

l e v e n

k o m e n . . .

Le u k a ls c vo o r eig e a d e a u o f.., n g e bru ik, de ni eu we or

ig in el e A 5 te le fo on ag en da m et ±55 ..!

He nk & In gr id ca rt oo ns

◆ Flyers/leaflets ◆ Advertenties ◆ Brochures ◆ Huisstijlen ◆ Posters

ge he el ge m aa kt in eig en be he er,

◆ Cartoons

te b e st ex libra sd e si e lle n via g n @g m a il.c

◆ logo’s etc.

11,95

om

Excl. verzendkosten

... meer informatie?

Bel of mail gerust, onze medewerkers zullen u graag te woord staan.

Adri Segaar Eerste Nieuwstraat 66 1211 JS Hilversum

Telefoon: 06 28 538 701 e-mail: exlibras@planet.nl www.exlibras.nl 4 - oktober / december 2011

R E D A C T I O N E E L

Miljoenen Hindoes in de wereld vieren op 26 oktober Divali. Dit feest heeft alles met Licht te maken, zoals dat in deze OMH-Vani door verschillende auteurs wordt beschreven. Voor velen staat de godin Lakshmi centraal zowel in gedachten als bij tal van rituelen.

Lakshmi staat voor welvaart, rijkdom, schoonheid, welzijn, geluk en deugd maar vooral voor harmonie.

Toch moet de godin Lakshmi begrepen worden in samenhang met de andere aspecten van de’ Goddelijke Moeder’, pas dan krijgt zij haar diepe en serene betekenis. Mehdi Jiwa legt dat heel mooi uit.

Licht speelt in vele religies een belangrijke rol en wordt ook in de muziek van alle tijden bezongen. Zo vieren Hindoes en christenen het feest van de geboorte van het Licht. Deze lichtfeesten staan dan ook meestal in het teken van de overwinning van het licht op het donker, van het goede op het kwade. Klaas Laan laat ons de overeenkomsten zien. Waar het om gaat is wat we in onszelf kunnen overwinnen.

Kiezen voor het licht of voor het donker?

Ook meditatie kan ons leiden tot ons innerlijk licht. Je kunt mediteren op het licht.

Meditatie lijkt ‘hot’ te worden in deze tijd. Het brengt ons bij onze bron, ons hart, ons innerlijke licht. Wie bewust mediteert, wordt hartmens in plaats van hoofdmens.

Dat wisten ze in het oude India.

Door geloofsrituelen waarbij een hoge concentratie vereist was, kwamen Vedische priesters steeds meer tot het inzicht dat wijzelf en het Goddelijke één zijn.

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat mediteren ook ontspanning biedt en de mentale prestaties verbetert.

Rinku Kalsy maakte de documentaire ‘Vrouwen in de Mahabharata’. Ze ging op zoek naar de overeenkomsten en verschillen tussen vrouwen in de Mahabharata en vrouwen van nu. Als fi lmmaker zocht zij naar beelden met een metaforische kwaliteit waarmee zij een artistieke vertaling kon maken van dat verhaal, zonder dat zij de beschikking had over acteurs of adembenemende decors als in Bollywoodfi lms.

Van 5 tot 9 oktober wordt het Internationale Indian Film Festival in Den Haag gehouden. Anders dan bij festivals in het verleden wordt er veel aandacht besteed aan artistieke arthouse fi lms. Shantie Jagmohansingh geeft ons alvast een voorproefje door dit keer, in plaats van een boek, 2 fi lms te recenseren.

Veel kijk-, luister- en leesplezier!

De redactie

Extra uitzending i.v.m. Divali op woensdag 26 oktober om 19.55 uur!

5 - oktober / december 2011

Godin

van de rijkdom , schoonheid en harmonie

Lakshmi

Mehdi Jiwa

In de Indiase traditie spelen goden en godinnen een grote rol. Vaak wordt het hindoeïsme gezien als een polytheïstische godsdienst, maar in wezen vertegenwoordigen de verschillende goden en godinnen verschillende aspecten van het Ene, Ondeelbare Goddelijke Bewustzijn. De goden belichamen veelal verschillende machten, terwijl de godinnen de belichaming zijn van de krachten, die geassocieerd zijn met de machten.

De verschillende godinnen belichamen de diverse aspecten van de ‘Goddelijke Moeder’. Eén van de belangrijkste godinnen is Lakshmi, de godin van de rijkdom, schoonheid en harmonie. Lakshmi vertegenwoordigt deze kwaliteiten in de schepping.

Omdat dikwijls het accent gelegd wordt op het aspect van ‘rijkdom’, is de aanbidding van Lakshmi vaak gericht op het verkrijgen van wereldse rijkdom en bezit. Het nastreven van een dergelijk doel lijkt haaks te staan op de weg van de geestelijke of spirituele ontwikkeling, waarbij het accent vaak gelegd wordt op soberheid en onthechting. Toch hoeven beide gezichtspunten elkaar niet te bijten!

Om de betekenis van Lakshmi goed te kunnen begrijpen, moeten wij ook de andere aspecten van de ‘Goddelijke Moeder’ overwegen.

Prachtige spirituele discipline De schepping heeft meerdere kanten: enerzijds is er schoonheid en volmaakte harmonie waar te nemen. Alles hangt met alles samen en de gehele schepping is één grote harmonie. Aan de andere kant zien we ook disharmonie in de schepping: er is lijden, zowel lichamelijk als geestelijk, er is pijn, armoede en dood. Hoe verhouden deze verschillende kanten zich tot elkaar? Lakshmi vertegenwoordigt de rijkdom, schoonheid en harmonie, maar haar innerlijke houding is volmaakt onzelfzuchtig. Vanaf haar geboorte was zij geheel gericht op het Allerhoogste, belichaamd door de God Vishnu. De rijkdom die via haar voortgebracht wordt, wordt geheel belangeloos ter beschikking gesteld aan de schepper, dat Zijn werk is. Hier ligt een belangrijke sleutel tot een goed begrip van de deugden waar de godin Lakshmi voor staat: innerlijk

6 - oktober / december 2011

gevestigd op het Allerhoogste stelt zij haar kwaliteiten geheel belangeloos ter beschikking aan de schepping. Het probleem zit hem niet in de vraag of rijkdom nuttig of niet nuttig is voor spirituele ontwikkeling, maar het probleem zit hem veel meer in het motief achter het verlangen naar rijkdom. Als wij rijkdom krijgen, wat gaan wij er dan mee doen? Wensen wij het alleen voor onszelf en ons gezin, of willen wij onze materiële en geestelijke rijkdom ook aanwenden voor een veel grotere maat?

Meditatie op Lakshmi is een prachtige spirituele discipline en een grote hulp om voorbij onze zelfzuchtige motieven te komen.

Serene betekenis De betekenis van de godin Lakshmi is echter niet goed te begrijpen als wij de andere aspecten van de ‘Goddelijke Moeder’ er niet bij betrekken, namelijk Kali en Saraswati. Kali staat voor een krachtig, ogenschijnlijk gewelddadig

aspect van de schepping: zij baart kinderen, maar verslindt ze ook weer.

Wat moeten wij met dit beeld? Door middel van Kali wordt de schepping die van geboorte naar door beweegt, gestalte gegeven. Deze beweging is onlosmakelijk verbonden met onze schepping. Alles wat geboren wordt, tot bestaan komt, zal uiteindelijk sterven of eindigen. Een misschien moeilijke gedachte, maar een realiteit!

In de Mahabharata, het grote Indiase epos, wordt op een bepaald moment aan de jonge kroonprins Yudhishthira gevraagd wat het meest verwonderlijke is in de wereld. Hij antwoordt dat het meest verwonderlijke in de wereld is dat de mensen keer op keer zien dat mensen sterven en naar het rijk van de dood verhuizen, maar toch doorgaan met te leven alsof zij het eeuwige leven hebben. Zo was het in lang vervlogen tijden, maar ook nu nog leven wij alsof wij het eeuwige leven hebben.

Kali staat voor het cyclische in de

7 - oktober / december 2011

schepping. Leven kan bestaan, doordat andere wezens als het ware worden opgeofferd. Ons leven is niet ons bezit, maar wordt weer gebruikt om andere levensvormen mogelijk te maken, zowel materieel als spiritueel.

Lakshmi verbeeldt de andere beweging in de schepping, namelijk de totale, onverwoestbare harmonie. Zij geeft; het effect is de beleving van rijkdom.

St. Franciscus verwoordde het ooit zo: ‘het is in het geven dat wij ontvangen’.

Als wij deze twee, ogenschijnlijk confl icterende bewegingen in de schepping waarnemen en doorgronden, dan verbinden wij ons als van zelf met het derde aspect van de ‘Goddelijke Moeder’, uitgebeeld door de godin Saraswati, de godin van de wijsheid, de taal en de muziek. Het is deze godin die de mens uittilt boven de wereld der dualiteit; het is de kennis die de mens verbindt met de schepping en zijn Schepper. De aanwijzing is niet dat de mens aan de fysieke schepping moet ontsnappen of de schepping moet verwerpen, absoluut

niet! We dienen de ogenschijnlijke tegenstrijdige aspecten met elkaar verbinden en met elkaar te laten versmelten. De meditatie op deze drie aspecten van de ‘Goddelijke Moeder’ is diep, veelomvattend en bijzonder inspirerend, niet alleen voor de Indiërs uit lang vervlogen tijden, maar ook voor Westerlingen, die putten uit een andere traditie.

De godin Lakshmi moet begrepen worden in samenhang met de andere aspecten van de’ Goddelijke Moeder’, pas dan krijgt zij haar diepe en serene betekenis. Dit is ook de betekenis van het jaarlijkse feest dat nog steeds gevierd wordt in India: de Navaratri, of de Negen dagen van de Goddelijke Moeder. De eerste drie dagen staan in het teken van Kali, de tweede drie dagen in het teken van Lakshmi en de laatste drie dagen in het teken van Saraswati. De tiende dag dient te worden gebruikt voor de vereniging van deze drie aspecten, zodat zij één en ondeelbaar worden. n

Mehdi Jiwa is voorzitter van de Stichting Filosofie en Meditatie.

Voor meer informatie: www.filosofieenmeditatie.nl Wilt u reageren op dit artikel, stuur dan een mail naar info@cynham.nl 8 - oktober / december 2011

Ode aan de vrouw en de moeder tore dulár ke ánch se chulhá bare hai tore ánchal ke hawá se ánkhi lage hai tore ánkhi ke joti se anjor rahe hai tore kangan ke áwáj se saber jage hai soch bichár ke gauná hoige jur gail nátá tor sáth denhi ke sab soná galge tor denhi ke ánch men chup cháp baithal báte jhalwá ke bagle kab jhoolab ham sanghe kab jhoolab hawá men sáthe

de warmte van jouw liefde door de warmte van jouw liefde brandt de kleioven de wind van jouw wapperende sjaal sust mij in slaap door het licht van jouw ogen blijft het licht door jouw rinkelende armbanden ontwaakt de morgen mijn gedachten zijn jong uitgehuwelijkt ik ben verbonden met jou al het goud van mijn lichaam is door de warmte van jouw lichaam gesmolten een beetje stil zit je naast de schommel wanneer gaan we samen schommelen wanneer gaan we beiden schommelen in de wind door de lijnen van jouw hand stroomt mijn lot

tore háth ke rekhá se takdeer hamár bahe 9 - oktober / december 2011

Raj Mohan

Leren samenwerken met het licht

dOOR klaas laan

Hindoes en christenen vieren, net als bij andere religies, het feest van de geboorte van het Licht. Zo’n lichtfeest staat meestal in het teken van de overwinning van het licht op het donker, van het goede op het kwade.

Het is geen grote stap om dit thema op onszelf als mens te betrekken.

Zo kan je bijvoorbeeld mediteren op wat het voor jou zelf betekent dat Rama de demonische koning Narakaasur overwon op de dag voor Divali; wat kan jij in jezelf overwinnen? Ook wordt verteld dat de godheid Vishnoe de godin Lakshmi bevrijdde op de dag van Divali; waarvan wordt het nu tijd dat je jezelf innerlijk bevrijdt?

Daarvoor is het zinvol de spirituele vermogens van het licht te onderzoeken en te ervaren.

Het licht verschaft ons inzicht in de mens, de natuur en God, het kan ons beschermen en voeden. Maar het licht is ook het enige werkelijk doeltreffende middel waarmee we onszelf en de wereld kunnen transformeren.

Oerstof Licht is de subtiele materie waardoor het Oervuur zich manifesteert. Dit vuur,dat in ons zonnestelsel zichtbaar wordt vertegenwoordigd door de zon, is van oorsprong het onzichtbare vuur van het begin van de schepping. In de Moendaka Oepanishad wordt dat prachtig beschreven; Stralend in zijn gouden glans is Brahman zuiver, puur, ondeelbaar Een, het Licht der Lichten; dat is wat zij weten, de zieners,die kenners zijn van het hoogste Zelf.

Daar schijnt geen zon,geen maan, geen ster, geen bliksemfl its verlicht het heelal, geen vuur, al het aardse licht verdwijnt in het niet,het is de glans van het Licht der Lichten, die zon, maan en sterren schijnen doet,de ganse wereld straalt door Zijn Licht.* De Bulgaarse fi losoof en mysticus Omraam Mikhaël Aïvanhov put uit zowel het Christendom als de Hindoewijsheid. De belangrijkste

10 - oktober / december 2011

yoga is voor hem “Surya-yoga”, de yoga van de zon. Als hij over de transformerende kracht van het Licht spreekt, haalt hij de eerste regels van het Evangelie van Johannes aan, waar naar het onzichtbare Oerlicht wordt verwezen. Ook wordt hier het verband gelegd met trilling, het woord, zoals de heilige syllabe AOUM; ‘In het begin was het Woord … Alles is erdoor ontstaan … In het Woord was het leven en het leven was het licht voor de mensen. Het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het niet in haar macht gekregen.” ** Aïvanhov komt tot de conclusie dat het Licht het Woord is waarmee de Schepper de wereld heeft geschapen.

Alle materie is oorspronkelijk licht, maar het bevindt zich in verschillende stadia van condensatie. Het Oerlicht is onzichtbaar,maar je kunt het “zien” met het innerlijk oog.

Lichtvoeding Toen Zarathustra aan de Oud Perzische God Ahura Mazda vroeg waarmee de eerste mens zich voedde, antwoordde deze hem; “hij at vuur

Ahura Mazda, uit het Louvre Museum

en hij dronk licht“. Aïvanhov vertelt ons dat, naarmate een wezen verder

op de ladder van de evolutie is voortgeschreden, zijn voedsel subtieler van aard is. Zo is het licht het meest verheven voedsel in het universum.

Om zoals de Vedische rishi’s te leren zien met het innerlijk oog, en jezelf te transformeren, hebben de ziel en de geest de meest subtiele bestanddelen nodig om zich mee te voeden. De ziel heeft honger en eet Vuur. De geest heeft dorst en drinkt Licht.

Spirituele waarde en praktische betekenis Aïvanhov verklaart de werking van de zon via haar stralen, en hoe zij ‘als wagonnetjes’ , gevuld met proviand hun werk doen tot in onze cellen.

“Alleen de stralen van de zon zijn in staat het leven in de mens in stand te houden, te voeden en te laten groeien, maar hij moet leren het te ontvangen”.

Dit proces verloopt vooral onbewust en op het fysieke niveau. Juist door onze doelbewuste inzet kunnen we er ook in psychisch en spiritueel opzicht veel meer uit halen. Hoe? Voor brood ga je naar de bakker, en je krijgt het pas mee als je hebt betaald.

In het spirituele leven gaat het precies zo; je hebt “honger”,bijvoorbeeld naar verlichting, wijsheid, liefde. Door je verlangen neem je een initiatief en breng je een offer, de “betaling”.

We nemen nu een voorbeeld om spiritueel aan de slag te gaan.

In hoeverre lukt het je om een verheven ideaal, bijvoorbeeld “Eenheid tussen alle mensen op aarde”, tot een stralende zon in jou te maken met behulp van de verbeelding? Door dit ideaal wordt het verlangen in je

11 - oktober / december 2011

versterkt om heel de mensheid lief te hebben, zoals de zon ook geen onderscheid maakt tussen wie zijn warmte wel of niet ontvangen.

Tot slot, de ‘betaling’; daartoe voeg je de daad bij het woord, je bezoekt bijvoorbeeld een eenzame kennis, geeft aan een goed doel, of je doet iets waarvan je weet dat het een meerwaarde heeft boven je eigenbelang; zo werk je aan de “lichtkwaliteit”van wat je denkt, wat je voelt en wat je intenties zijn van je daden.

Voor wie de smaak te pakken heeft gekregen, volgen hier nog enkele oefeningen: *Oefen om dankbaar te zijn ten opzichte van God en zijn vrouw, de Natuur. Zeg zo vaak als kan in stilte; dank U, dank U, dank U…

*Oefen om vriendelijk, mededogend te zijn ten opzichte van alle medeschepselen. *Leer mensen lief te hebben, zonder liefde terug te verwachten. *Leer vertrouwen, ook al wordt het wel eens beschaamd.

Leid het intense van het licht Voor wie leert het licht als richtpunt in zijn of haar leven te nemen, wordt alles veel intenser!

Zo wordt iets heel vanzelfsprekends, het licht, tot een wezen dat ook graag met jou wil samenwerken.

Eenvoudig omdat je jezelf zichtbaar hebt gemaakt. Jij moet echter wel de eerste stap te zetten… de bakker komt toch ook niet zomaar een brood langsbrengen? n

Literatuur; *Dr.W.H.van Vledder; “Upanishaden”, uitg. Ankh Hermes BV, Deventer. ** Omraam Mikhaël Aïvanhov, “Het licht, de levende geest” Uitgeverij Prosveta, Hoevelaken. www.prosveta.nl Klaas Laan heeft een praktijk voor Jungiaanse Therapie in Zandvoort. www.therapeutenkring.nl 12 - oktober / december 2011

REGRESSIE REÏNCARNATIETHERAPIE

ASBL

Radhadesh

Is een vorm van psycho/bewustzijnstherapie dat geschikt is voor werken met een breed scala aan klachten, problemen en levensthema's, waarvoor inzicht, verandering of meer dan wel andere keuze mogelijkheden worden gezocht.

Château de Petite Somme Dagelijkse ronDleiDingen inDiase boetiek Vegetarisch restaurant ambachtelijke bakkerij

* Totale gezichts- en lichaamsverzorging * Vergoeding zorgverzekeraar * Lid VNT " DAT J E V E R L E D E N

gastenVerblijf nieuw

museum Voor heilige kunst

JE ZO IN DE WEG KAN ZITTEN"

Voor inlichtingen: Savita D. Harpal Tel. 035 - 6214405 Noordse Bosje 33d 1211 BD Hilversum savitaharpal@gmail.com.

30 1980-2010 Petite somme 5 • 6940

ton • (Durbuy )

BELGIË • tel. +32 (0)86 32 29 26 krsna.tour@Pamho.net w w w.raDhaDesh.com

nr

16

4

e

jaarga

obe ng okt

r/dece

mber

2010

prijs E

nr

n n n

Diva li is van bete ken ofis che w De filos sch adu met je omg aan leve n Lere n elijk s het dag litei t in Spir itua

17

1

e

jaarga

uar ng jan

i/maar

t

2011

prijs E

nr

n

kenis van ere bete r onze tijd De diep voo ayana de Ram h holistisc ts als Is er zoie men? eid onderne van vrijh beleving a en de rved n Ayu

n

17

2

e

jaarga

i ng apr

/

juni

2011

prijs E

12,00

r per jaa

nr

n

n n

ar ijswinna ore Nobelpr Tag anath Rabindr 1 o 201 a’s ann De Ved

17

3

jaarga

el De cirk

n

i ng jul

/

septem

ber

2011

prijs E

oes de Hind leven bij van het uman? van Han

staart was de Hoe lang

n

ranten anse mig it Hindosta identite en hun

e

n

n

... muziek aanse heid Hindoest Indiase oud de vanuit Ganesha heid van De wijs

Ook in het najaar maken we graag anderen blij. Schenk uw relatie, uw goede vriend of uw familielid daarom een jaarabonnement op OHM Vani. Zo blijven ze een heel jaar op de hoogte van boeiende ontwikkelingen op het gebied van filosofie, religie, cultuur en spiritualiteit èn van alle programma’s die OHM op radio en televisie uitzendt.

Voor meer informatie neem contact op met:

CA

Stichting OHM (redactie OHM-Vani) Koninginneweg 8 1217 KX Hilversum Telefoon: 035 - 626 09 20 E-mail OHM: info@ohmnet.nl

DE AU -TI

P

Voor maar €12,- maakt u iemand één heel jaar lang blij.

13 - oktober / december 2011

Mahabharata een persoonlijke kijk

Rinku Kalsy

Als kind verslond ik stripboeken. Ik las alles wat los en vast zat, over superhelden, over Archie en Kuifje, tot mangastrips aan toe. Maar mijn lievelingsstrip was en is nog altijd Amar Chitra Katha. Letterlijk vertaald betekent dat ‘Onsterfelijke beeldverhalen’. Ik kwam ermee in contact via mijn vader. Het waren verhalen uit Indiase fabels, volksvertellingen, historische gebeurtenissen, uit de mythologie en de grote Indiase epische heldendichten.

Het zijn die strips geweest waardoor ik uiteindelijk kennismaakte met het beroemde epos van de Mahabharata.

Rond die tijd, in oktober 1988, stroomden de straten van Bombay zondagsavonds leeg als B.R. Chopra’s serie Mahabharat werd uitgezonden op Doordarshan (de Indiase publieke zender). Ik zat dan gekluisterd aan de buis, maakte aantekeningen en probeerde vergelijkingen te maken tussen wat ik op tv zag en wat ik in mijn strips had gelezen.

Zo werd mijn persoonlijke nieuwsgierigheid naar de Mahabharata gewekt. Die nieuwsgierigheid is me later ook goed van pas gekomen als onderzoeker en filmmaker.

Vrouwen in de Mahabharata’.

In 2010 werd ik door OHM gevraagd om een documentaire over Mahabharata te maken en meteen kwamen al mijn jeugdherinneringen weer boven. Ik kende inmiddels de

achtergronden van het verhaal en ik wist ook heel goed dat sommige mensen hun hele leven bezig kunnen zijn met het lezen en herlezen van de Mahabharata, en dat je er steeds weer nieuwe dingen uit kunt leren.

Er wordt wel gezegd: ‘Wat in de Mahabharata staat, kun je overal vinden. Maar wat niet in de Mahabharata staat, vind je nergens.’

Ik maakte in 2010 twee uitzendingen voor OHM. Het eerste deel ging over de strijdwagen waarin Arjuna en Shri Krishna rijden, en over de betekenis van die strijdwagen. Het tweede deel ging over de benadering van de dharma volgens de Mahabharata, en over hoe subtiel die is.

Inmiddels heb ik in 2011 opdracht gekregen voor een nieuwe documentaire, nu over ‘Vrouwen in de Mahabharata’. Daarin mag ik

14 - oktober / december 2011

Foto: www.columbia.edu

als filmmaker op zoek gaan naar de overeenkomsten en verschillen tussen vrouwen in de Mahabharata en vrouwen van nu.

Ik vind dat onderwerp uitermate fascinerend, niet alleen als filmmaker, maar ook als vrouw.

Voor mijn vooronderzoek ben ik moderne hervertellingen van de Mahabharata gaan lezen, waaronder Yuganta van Irawati Karve, The Palace of Illusions van Chitra Banerjee, Yajnaseni van Pratibha Ray en The Women of the Mahabharata van Chaturvedi Badrinath.

Deze boeken volgen het perspectief van vrouwen uit het epos, in het bijzonder dat van Draupadi. En als er één geweldig sterk vrouwelijk personage in de Mahabharata voorkomt, dan is het wel Draupadi.

Draupadi’s dilemma in de

Mahabharata heeft hetzelfde dilemma als dat waarvoor de moderne, intelligente vrouw zich gesteld ziet die een gelijkwaardige behandeling ten opzichte van de man wenst en respect voor haar beroep als volwaardig lid van de samenleving. Draupadi biedt vrouwen hoop omdat zij voor gelijkwaardigheid streed. Om haar slechts af te schilderen als de vrouw van de vijf Pandava-broers en als iemand die bijna publiekelijk ontkleed werd, zou heel denigrerend zijn voor de vrouw die werd getraind in de kunst van het oorlogvoeren en die ook politiek zeer bedreven was. Draupadi wordt wel gezien als een van de eerste feministes omdat ze onbevreesd mensen terecht wees die haar of haar familie kwaad wilden doen.

Toch is voor haar het hele epos één grote lijdensweg, tot aan haar dood toe.

15 - oktober / december 2011

Metaforische kwaliteit In april ben ik in India geweest om er opnamen te maken van interviews met allerlei mensen, van vooraanstaande Mahabharata-geleerden tot klassieke danseressen.

Ik heb er gesproken met de heer Satya Chaitanya, management consultant aan Tata’s XLRI, India’s leidende managementopleiding in Jamshedpur, die een grote voorliefde heeft voor de klassieke Sanskrietversie van de Mahabharata. Hij heeft ook Sanskriet gestudeerd en hij gaf me een voorproefje van hoe de klassieke Mahabharata in die taal klonk. Hij vertelde dat India een traditie kent van vrijwel absolute vrijheid op het gebied van literaire scheppingen. Het is dan ook heel gebruikelijk dat het epos steeds weer wordt herverteld. In elke taal vertellen de schrijvers het verhaal op hun eigen manier, waarbij ze zich veel creativiteit en vrijheid veroorloven.

Ik heb ook kennisgemaakt met de ‘Bheel’-versie van de Mahabharata.

De Bheel zijn een inheems volk uit centraal-India, dat een eigen versie heeft van de Mahabharata: de Bhilbharata. Bij hen komt die voort uit een orale traditie. Zij vertellen verhalen die niet voorkomen in de oorspronkelijke versie van Vyasa.

In Kolkata heb ik voormalig bestuursambtenaar Pradip Bhattacharya geïnterviewd. Hij is gepromoveerd in de vergelijkende literatuurwetenschap op een proefschrift over de Mahabharata.

Zijn opvattingen hebben de ideeën die ik van tevoren over het epos had,

volledig overhoop gehaald.

Hij ontvouwde een interessante theorie over hoe volgens hem de bloedlijn van de dynastie van de Pandava’s is terug te voeren op Kunti; en als dat geen vrouwelijke kracht is, wat dan wel?

Zijn lievelingsverzen zijn: ‘Ik hef mijn handen ten hemel en ik roep – maar niemand luistert! Dharma zorgt voor succes en welzijn: waarom leven we niet volgens de dharma?’

Ik heb tijdens de opnamedagen veel geleerd. Het was een echte openbaring – diepzinnig en verhelderend – die mij heeft duidelijk gemaakt hoe krachtig de Mahabharata werkelijk is. Ik heb een Mahabharata ontdekt die ik nog niet uit boeken kende. Het verhaal van het epos op zich is al pakkend genoeg, dat is zonder meer een feit.

Maar als filmmaker zoek ik ook naar beelden met een metaforische kwaliteit waarmee ik een artistieke vertaling kan maken van dat verhaal, zonder dat ik de beschikking heb over acteurs of adembenemende decors. Een sober gefilmd interview kan boeiend zijn, zolang de geïnterviewde iets te zeggen heeft en dat geïnspireerd doet.

Maar ik heb ook altijd de neiging om grenzen op te zoeken en ik hoop dan ook van harte dat ik recht kan doen aan dit wonderbaarlijke verhaal dat zo vast geworteld is in de Indiase geschiedenis.

En dat vandaag de dag nog even relevant is als 5000 jaar geleden. n

“Vrouwen in de Mahabharata” 14 en 21 november op OHM TV

16 - oktober / december 2011

De kracht van Lakshmi Op 26 oktober vieren, verspreid over de hele wereld, miljoenen hindoes het Divali feest. Voor velen van hen staat de godin Lakshmi centraal zowel in gedachten als bij de rituelen. Materiële welzijn is vaak een belangrijke wens. Sommigen vertalen dat met een avondje Holland Casino. In India zijn cardparty’s heel populair en er wordt vaak veel geld verspeeld. Maar is dat de bedoeling van Lakshmi Mata?

saViTRi MaRhe- Benie

Lakshmi staat voor welvaart, rijkdom, schoonheid, welzijn, geluk en deugd maar vooral voor harmonie. Ze is de goddelijke Moeder die haar toegewijden aanmoedigt hard te werken, te genieten van materiële en spirituele rijkdom waardoor welzijn ontstaat. Er zijn 8 soorten ‘rijkdom’.

Dhana Lakshmi staat voor materiële rijkdom en comfort.

Bhagya Lakshmi is voorspoed en geluk.

Vidya Lakshmi is de godin van kennis, talent en vakkundigheid.

Adi Lakshmi is de kennis van onze oorsprong. Als we vergeten dat we deel zijn van het universum voelen we ons klein en onzeker. Adi Lakshmi is die rijkdom die ons verbindt met onze oorsprong waardoor kracht en kalmte van geest ontstaat.

Dhanya Lakshmi is rijkdom in de vorm van voedsel. Er wordt gezegd dat je bent wat je eet.

De juiste hoeveelheid en soort voedsel gegeten op de juiste tijd en plaats heeft een positieve invloed op het lichaam en de geest.

Santaana Lakshmi openbaart zich in de vorm van nageslacht (kinderen/ gezin).

Dhairya Lakshmi zorgt voor zelfredzaamheid en moed.

Vijaya Lakshmi manifesteert zich als succes.

De acht soorten rijkdom zijn onderling van elkaar afhankelijk. Bijvoorbeeld, Dhairya Lakshmi kan iemand moedig maken, maar zonder Vijaya Lakshmi is overwinning niet mogelijk. Zo ook met kennis, Vidya Lakshmi, die sterk aanwezig is, maar alleen samen met Bhagya Lakshmi zal die kennis bloeien tot wijsheid en spiritualiteit. Daardoor kunnen wij ons bevrijden uit de cyclus van leven en dood en moksha verlichting bereiken.

17 - oktober / december 2011

Na de meditatie Dan zal de stilte alle woorden tot zich nemen en keren de golven terug naar de oceaan van grondeloosheid.

En alles wat ooit gezegd is over vrede en liefde zal als een stralend licht zichtbaar worden voor de tot rust gekomen geest.

Marcel Messing Uit: Er is geen dag, er is geen nacht – Gedichten, gedachten en mijmeringen.

Altamira-Bech 2002.

18 - oktober / december 2011

m ediTaTie:

hÉT medicijn voor een WereLd in crisis

Van hoofd naar ervaringsmensen

aaT-laMBÈRT de kwanT

Nog niet zo lang geleden was er wat ophef over meditatieruimtes bij ministeries. De overheid is neutraal en dient daaraan niet mee te werken, vonden politici. Ook dat stormpje waaide zoals gewoonlijk weer over. Nu, enkele jaren later, lijkt meditatie steeds meer geaccepteerd te worden. Steeds meer bedrijven onderkennen het belang van meditatie. Ze geven hun medewerkers de gelegenheid om in werktijd te mediteren. Ook wetenschappers ontdekken het heilzame effect van meditatie. Kortom, meditatie lijkt ‘hot’ te worden.

Er is niets nieuws onder de zon: de oude Veda’s wisten het al: meditatie brengt ons bij onze bron, ons hart.

Mediteren geeft ontspanning en verbetert de mentale prestaties. Je zou er een prettiger mens van worden en je zou ook beter gaan samenwerken.

Mensen die regelmatig mediteren zouden gezonder en gelukkiger zijn.

Stilte meditaties (stil zitten) zijn overigens niet voor iedereen in het Westen zo gemakkelijk te doen.

Sommigen zijn zo gewend om maar te rennen en er komen zoveel indrukken uit de buitenwereld op hen af dat er een voortdurende onrust in hun denken is.

Kick Bras

De stress heeft zich in hun lichaam als het ware vastgezet, wat zich ook uit in de lichaamstaal.

Daarom heeft bijvoorbeeld Osho een aantal (actieve) meditatievormen ontwikkeld waarbij er eerst een actieve fase is die het ons gemakkelijk maakt om al die onrust, spanning en stress af te voeren.

De een zal al meteen baat hebben bij bijvoorbeeld een stilte meditatie, een ander bij zo’n actieve meditatie.

“Het lukt niet iedereen,” zegt ook de predikant Kick Bras die lezingen en workshops geeft over meditatie “ Voor zeer onrustige en extraverte mensen is het vaak moeilijk stil te zitten en het hoofd een

19 - oktober / december 2011

beetje tot rust te laten komen, om zich leeg te maken en te gaan mediteren. “Als je alleen dat aspect als meditatie ziet, zullen ze moeilijker kunnen leren mediteren. Maar ook voor deze mensen zijn meditatievormen ontwikkeld die wij binnen Vacare (1) ook beoefenen.

Ik wijs bijvoorbeeld op meditatief wandelen of meditatief schilderen of dansen. (3) Daarbij gaat het om de fysieke beweging en creatieve vormen met een meditatieve inslag die veel voor deze mensen kunnen betekenen.

Meditatie in de zin van zitmeditatie, vergt nu eenmaal een grote mate van discipline.�

Mensen die moeite hebben geconfronteerd te worden met factoren en diepe lagen in zichzelf, waar ze bang voor zijn, hebben volgens Bras geestelijke begeleiding nodig.

Hij raadt ze dan ook aan iemand te

zoeken die hen een stukje persoonlijke begeleiding kan bieden.

Meditatie wordt ook binnen de kerken steeds populairder, waar daar nog niet zo lang geleden weerstand tegen bestond. Maar in het brede midden van de kerk is meditatie in opmars.

Kick Bras wijst in dit verband op Jeroen Witkam van het klooster in Zundert, die daar de zen-meditatie praktiseert en propageert. Ook binnen de katholieke charismatische beweging is meditatie populair.

Bovendien is er binnen de kerken vooral veel belangstelling voor de eigen christelijke vormen van meditatie, zoals de oude monastieke vormen van meditatie en de Ignatiaanse meditatie. De laatste jaren is er ook veel belangstelling voor contemplatief gebed en mantra-gebed, van John Maine waarin voortdurend het

20 - oktober / december 2011

woord maranatha wordt herhaald.

Naast de katholieke charismatische beweging is er ook de charismatische werkgemeenschap Nederland, de oecumenische charismatische beweging die grote conventies organiseren en ook workshops meditatie geven.

Krachtige mentale oefening Regelmatig mediteren zou hersenen doen groeien. Daarom beweren wetenschappers dat deze ‘gewoonte’ zoals zij dit noemen, mensen slimmer maakt.

“Onze onderzoeksresultaten laten zien dat in het brein van meditatiebeoefenaars meer witte stof aanwezig is,” zegt onderzoekster dr. Eileen Luders. “We ontdekten daarnaast dat de normale aan ouderdom gerelateerde afname van witte stof aanzienlijk wordt teruggedrongen bij mensen die aan meditatie doen.”

Het is volgens haar mogelijk dat actieve meditatie op de lange termijn veranderingen op een microanatomisch niveau kan veroorzaken.

Meditatie blijkt een krachtige mentale oefening met de potentie om de fysieke structuur van het brein in zijn geheel te veranderen. Meditatie houdt het brein jong, fit en maakt het groter en sneller, zelfs wanneer we ouder worden. (2) De moderne wetenschap bevestigt hiermee wat in de oude Vedische wijsheid al duizenden jaren geleden werd opgetekend. De oude spirituele tradities bevatten een schat aan ervaring rondom bewustzijnsontwikkeling en zijn voor iedereen beschikbaar.

Het is niet voor niets dat de echte aantoonbare meditatie-geschiedenis in India begint. Door geloofsrituelen waarbij een hoge concentratie vereist was, kwamen Vedische priesters steeds meer tot het inzicht dat wijzelf en het Goddelijke één zijn. Dit inzicht heeft tot op vandaag vele spirituele zoekers geïnspireerd.

Transcendentale Meditatie is slechts één voorbeeld van de grote verscheidenheid aan Hindoeïstische verering, waarin diverse symbolen, offergaven, vasten en dansen worden geïntegreerd. Veel hindoes aanbidden dagelijks een beeld van een god van hun keuze aangevuld met gezang (mantra’s), bloemen en wierook.

Volgens Hindoestanen is AUM/ OHM. de klank waarmee/waaruit het universum begon. Door het samen te zingen van zo’n klank, zoals ik dit zelf beoefen, ontstaat er een veilige en heilzame ruimte waarin je je hart kunt openen en je in verbinding komt met jezelf en Al Dat Is. Ook de mantra’s kennen een bijzondere diepgang in o.a. het Hindoestaanse geloof.

Meditatie een medicijn?

Meditatie is een woord dat dezelfde herkomst heeft als de woorden medicijn en remediëren.

Meditatie kan een medicijn voor lichaam, emoties en geest zijn.

Volgens leraren zoals Gurdjieff en Li Hongzhi is meditatie een methode voor het remediëren van de oriëntatie van de geest.

Dat meditatie een helende werking kan hebben, blijkt ook uit het boek van Tim Parks “Leer ons stil te zitten.

21 - oktober / december 2011

Een scepticus zoekt zin en gezondheid”.

(Arbeiderspers 2011) Het is het bijzonder onderhoudende verhaal van Tim Parks’ zoektocht naar genezing. Wanneer hij wordt gekweld door pijn die niemand lijkt te kunnen verklaren of verhelpen, wordt hij gedwongen een paar harde waarheden over de relatie tussen lichaam en geest, over onze hectische samenleving en over zijn schrijverschap onder ogen te zien. Na een vruchteloze gang langs de loketten van de traditionele geneeskunde vindt

hij tot zijn eigen verbazing verlichting in het doen van ademhalings- en ontspanningsoefeningen.

Mede uit zijn boek maar ook door de ervaringen van mensen die mediteren, blijkt dat hoofdmensen meer ervarings- en hartmensen worden.

Ze worden, als het goed is, ook zachter, milder en liefdevoller. Ook bij gevangen zijn aantoonbare resultaten geboekt toen zij leerden mediteren.

Meditatie is zo bezien hét medicijn voor een wereld in crisis. n

(1) Vacare (betekent ‘vrij zijn’) is een platform voor iedereen die zich wil verdiepen in christelijke vormen van meditatie en meditatief leven.

Zij is een initiatief van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN).

(2) ://www.meditation-live.com/content/9-achtergrondinformatie Bron http://www.nu.nl, 14 mei 2009 (3) Zie ook: Thich Nhat Hanh. Wandelen in vreugde. Een gids voor loopmeditatie.

Ankh-Hermes 1998.

Meditatief wandelen + cd met 5 geleide meditaties op CD. Pantra Rei 2008 22 - oktober / december 2011

FiLmBesPrekinG

De ondoorgrondelijkheid van de liefde

shanTie RaMlal-JaGMOhansinGh

Hindoestaanse jongeren geboren in Nederland groeien doorgaans op met twee filmwerelden. Hoewel deze twee werelden, Hollywood en Bollywood, in veel opzichten elkaars uiterste zijn, wordt het schakelen tussen de twee werelden door de jongeren veelal als vanzelfsprekend ervaren.

Gaandeweg komen deze jongeren erachter dat Bollywood, slechts een onderdeel is van de enorme Indiase filmwereld. Want naast de Mumbai Bollywoodfilms worden door de verschillende deelstaten uit het hele Indiase subcontinent films gemaakt.

Bollywood cinema geniet wereldwijd weliswaar de meeste populariteit, maar juist de fi lms buiten deze massaproducties betreffen veelal artistieke arthousefi lms.

Dit laatste is voor velen echter onbekend. De eerste editie van het International Indian Film Festival, die van 5 tot 9 oktober 2011 gehouden wordt in Den Haag, poogt hier verandering in te brengen. In tegenstelling tot eerdere Bollywoodfi lmfestivals, wordt dit keer een nauwkeurige samenstelling gemaakt uit de hele Indiase cinema, waardoor recht wordt gedaan aan de verscheidenheid van het grootste fi lmproducerende land ter wereld.

Het festival opent met de fi lm Noukadubi, een verfi lming van een roman van de veelgeprezen schrijver, dichter en nobelprijswinnaar Rabindranath Tagore door regisseur Rituparno Ghosh en producer Shubash Ghai. Dit verhaal is eerder verfi lmd in het Hindi (Milan in 1946, Ghunghat in 1960) en is in mei 2011 opnieuw uitgebracht in het Hindi en het Bengalees.

Dat Gods wegen ondoorgrondelijk zijn, is een veelgehoorde uitspraak, net zoals dat God in essentie zuivere liefde is. Als dat inderdaad het geval is, betekent dit dan ook dat de wegen van de liefde ondoorgrondelijk zijn? Dat is zeker het geval in de fi lm Noukadubi.

Noukadubi gaat over een schipbreuk

23 - oktober / december 2011

A still from “Noukadubi�

die de levens van vier mensen danig uit koers brengt. Het speelt zich af in het Kolkata van 1920. Advocaat Ramesh is verliefd op Hemnalini, een mooie geschoolde vrouw, die haar dagen doorbrengt tussen literatuur, dicht - en zangkunst. Alles lijkt aan te sturen op een huwelijk, totdat Ramesh met spoed naar huis wordt geroepen.

Daar vraagt zijn vader hem te trouwen met de dochter van een arme weduwe, genaamd Susheela. Geschokt geeft hij aan dat hij al heeft beloofd met een ander te trouwen, maar de druk wordt opgevoerd door zijn vader die op zijn gemoed speelt.

De weduwe raakt een snaar bij Ramesh en hij stemt toe. Na de huwelijksceremonie, waarbij hij het gezicht van de bruid nauwelijks kan ontwaren, vertrekken ze per boot naar Kolkata. In de nacht breekt

hevig onweer los, die bijna de hele bemanning het leven kost. De volgende ochtend ontwaakt Ramesh aan de oever van een rivier en niet ver van hem vandaan ligt een jonge vrouw in bruidssari. Hij neemt haar mee naar zijn huis in Kolkata. Zijn jonge bruid is verbaasd dat ze niet naar Kashi gaan, maar volgt hem in blind vertrouwen.

Thuis doen zich echter meer vreemde voorvallen voor. Hij noemt haar Susheela, maar zij geeft aan dat ze Kamala heet. Op haar beurt is zij ervan overtuigd dat hij dokter is, in plaats van advocaat. Dan dringt de waarheid zich aan hem op. Hij heeft na de schipbreuk niet de vrouw meegenomen met wie hij getrouwd is: Kamala, een jonge wees die eigenlijk getrouwd is met dokter Nalinaksha.

24 - oktober / december 2011

Ramesh probeert via een advertentie in de krant de echtgenoot van Kamala op te sporen, maar houdt ondertussen de schijn voor haar op. Kamala is zeer zorgzaam en liefdevol richting Ramesh. In het begin reageert hij hier zeer terughoudend op, maar gedurende de periode dat ze samenwonen, begint hij toch gevoelens voor haar te ontwikkelen. Het zijn gevoelens van affectie, genegenheid en respect. De verschillen met zijn voorgaande relatie worden duidelijk. De eerste relatie was zacht, intellectueel en dichterlijk.

Hemnalini was zijn evenknie qua intelligentie en ontwikkeling. Kamala is nog maar een tiener die niet foutloos kan spellen. Toch raakt ze hem, door de wijze waarop ze zich overgeeft aan haar rol als zijn vrouw, of door kleine voorvallen, als ze hem vraagt het verhaal van Shakuntala voor te lezen, het plezier waarmee ze speelt met de buurtkinderen.

Uiteindelijk komt alles uit en krijgt iedereen de kans om weer samen te zijn met de partner zoals het bedoeld was. Maar kiezen ze hier ook werkelijk voor?

Acteur Jishu Sengupta als Ramesh verbeeldt met een zorgelijk en gekweld gezicht goed in wat voor dilemma hij constant verkeert. Prosenjit Chatterjee is gedistingeerd als dokter Nalinaksha.

Toch wordt de show gestolen door de twee kleindochters van de Bengaalse actrice Suchitra Sen: Raima Sen is perfect als de mooie, aristocratische Hemnalini en zusje Riya Sen is betoverend als de lieve, vertederende Kamala.

De fi lm geeft een impressie van de jaren 20 in Kolkata, toen het gewoon was om huwelijken te arrangeren waarbij de bruid en bruidegom elkaar nog nooit hadden gezien en waarin vrij opgevoede zonen wel werden geacht te trouwen met het meisje die hun vader uitkoos. Kolkata staat bekend om haar literaire en artistieke erfgoed, wat goed terugkomt in de fi lm. Het huis van Hemnalini, met glas in loodramen, enorme boekenkasten en weelderige gordijnen, is een droom voor iedere literatuur- en kunstliefhebber.

Rabindranath Tagore is het centrum van Hemnalini’s universum. In ieder hoekje van het huis is hij aanwezig: in zijn schilderij aan de muur, in de gesprekken die ze voert met haar vader en vooral door zijn liederen die ze ten gehore brengt.

Net zoals het opgroeien met twee fi lmwerelden, die in menig aspect elkaars uiterste zijn, groeien Hindoestaanse jongeren ook op met twee verschillende benaderingen van de liefde. De Westerse kijk, die bestaat uit verliefdheid wat uit moet monden in vurige liefde. Blust deze liefde, dan gaat de zoektocht naar de ware voort. De Hindoestaanse kijk van de eerste generatie, waarin liefde iets is wat langzaam ontspruit na het huwelijk door het gezamenlijk opbouwen van een bestaan. Waarin verdraagzaamheid en acceptatie belangrijk zijn, omdat huwelijken voor het leven zijn. De Westerse kijk lijkt op het eerste gezicht logischer voor de tweede generatie Hindoestanen, die op zoek is naar het beste uit twee werelden. Maar juist op dit punt roept

25 - oktober / december 2011

Noukadubi interessante vragen op.

Liefde als gevolg van verliefdheid wordt geplaatst tegenover liefde die pas ontstaat als je met iemand bent getrouwd. De fi lm biedt een interessante kijk op de onzekerheid van de liefde. Vurig verliefd worden op een partner die je gelijke is op meerdere gebieden lijkt op papier de basis voor een perfecte relatie. Maar de fi lm Noukadubi toont dat de liefde haar eigen pad volgt. Dit kan zijn door een bootongeluk, maar vooral door het ontluiken van genegenheid op onverwachte momenten. In een van de laatste scènes vraagt Kamala aan Ramesh: “Welk huis is een leugen

en welke berust op de waarheid?”

Hiermee lijkt ze te suggereren dat de op papier perfecte partner, verliefdheid en zelfs trouwrituelen niet perse hoeven te leiden tot echte liefde, maar dat in de leugen die zij samen leefden wel degelijk echte liefde verscholen zat.

Voor wie zal Ramesh uiteindelijk kiezen? Zijn eerste grote liefde Hemnalini, of Kamala, het jonge meisje met wie hij door omstandigheden buiten zichzelf om samenleefde? Uiteindelijk gaat deze fi lm over de fragiele zekerheid van het menselijk handelen om het leven en de liefde te sturen zoals we dat willen. n

26 - oktober / december 2011

FiLmBesPrekinG

Gangor

shanTie RaMlal-JaGMOhansinGh

Kan een vrouw seksueel geweld uitlokken? Er zijn nog steeds mensen die van mening zijn dat een vrouw die verkracht wordt ‘daar zelf wel om gevraagd zal hebben’, terwijl anderen een dergelijke uitspraak hevig geschokt aanhoren. Doorgaans leidt dit onderwerp dan ook tot verhitte discussies. Niet verwonderlijk dus dat dit thema diverse keren uitwerking heeft gekregen op het witte doek, zoals bijvoorbeeld in ‘The Accused’ uit 1988, waarvoor hoofdrolvertolkster Jodie Foster een terechte Oscar won.

Ook de fi lm Gangor van de Italiaanse regisseur Italo Spinelli behandelt een dergelijke vraag: Kan een vrouw seksueel geweld uitlokken als ze haar schoonheid gebruikt?

In de fi lm krijgt Upin, een gerenommeerd Indiase fotojournalist de opdracht om een verhaal te schrijven over de grootschalige exploitatie en misbruik van plattelandsvrouwen. In het dorpje Purulia in de arme deelstaat WestBengalen, een plek die nog nooit eerder het nieuws heeft gehaald, ontmoet hij de jonge dorpsvrouw Gangor. Vanaf het begin is duidelijk dat zijn aandacht voor haar niet zuiver professioneel is. Hij is gefascineerd door haar uiterlijk, waarin hij de schoonheid van de klassieke Indiase tempelbeelden ontwaart. Terwijl Gangor haar baby de borst geeft en dus deels ontbloot is, maakt hij foto’s van haar, zonder hier

eerst toestemming voor te vragen.

Gebiologeerd blijft hij doorgaan met foto’s maken. Eerst vraagt Gangor hem voorzichtig daarmee te stoppen, maar als hij doorgaat, vraagt ze hem er geld voor. Later keert Upin weer terug, maakt opnieuw foto’s, ditmaal met toestemming van Gangor, en geeft haar in ruil hiervoor een horloge. Ze staan er niet bij stil hoe deze handelingen op de omgeving overkomen. Zoals iedere dorpsvrouw in de arme deelstaat kan Gangor het extra geld meer dan goed gebruiken en Upin vindt de handeling logisch.

Ook hij verdient immers geld met zijn foto’s voor de krant.

Dan verschijnt Gangors foto op de cover van een landelijk dagblad. De lezers zien een foto van een vrouw die door haar blik en rondingen inderdaad beelden oproepen uit een

27 - oktober / december 2011

andere tijd, wiens borsten inderdaad terug zijn te vinden in de erotische tempels van Khajuraho. Maar het is precies de erotische lading van de foto die tot een schandaal leidt. Gangor wordt verstoten door haar man, door haar dorp en wordt ontslagen op haar werk. Ze belandt op straat, en als ze daar wordt herkend door een aantal politiemannen, wordt ze op gruwelijke wijze slachtoffer van een groepsverkrachting. Uiteindelijk ziet Gangor geen andere uitweg meer dan op straat haar lichaam te verkopen in ruil voor geld. Als Upin achter de gevolgen van zijn foto komt, wordt hij verteerd van binnen. Door zijn immense schuldgevoelens, maar ook door de gevoelens die Gangor bij hem hebben wakker gemaakt.

Hypocriete houding Gangor is de tragische heldin in het verhaal. Door armoede gebruikt ze haar schoonheid om geld te verdienen, maar wordt uiteindelijk juist door haar bijzondere schoonheid genadeloos het slachtoffer. Haar foto die gebruikt wordt om aandacht te vragen voor het verscheurende leed van dorpsvrouwen, leidt paradoxaal genoeg tot de groepsverkrachting.

In de fi lm wordt Gangor door diverse dorpsmannen achterna gezeten terwijl ze het schunnige liedje ‘Choli ke peechhe kya hai’ zingen. In de Bollywoodfi lm Khal Nayak (1993) danst de beroemde actrice Madhurie Dixit op dit nummer. Dit gegeven zet de kijker aan het denken over een ander aspect: de complexe relatie en hypocriete houding ten aanzien van vrouwen en erotiek in India (maar 28 - oktober / december 2011

ook andere delen van de wereld).

Als mooie vrouwen op een ver onbereikbaar scherm sensueel dansen in korte topjes en rokjes worden ze bejubeld. Als een beeldschone, arme vrouw uit een dorpje erotisch in de krant verschijnt, verandert ze voor haar omgeving in een hoer, een wandelend prooi voor kwaadaardige mannen, die vervolgens zeggen dat ze er zelf om heeft gevraagd verkracht te worden.

In een scène verkeert Gangor op het randje van waanzinnigheid en schreeuwt haar gevoelens uit door een andere zin uit het nummer aan te halen: ‘choli mein dil hai meraa’, vrij vertaald, ‘onder mijn bloes zit mijn hart’. Met andere woorden: een mens van vlees en bloed, met gevoel, verstand en een eigen wil, geen wezen dat op gewelddadige wijze naar willekeur kan worden misbruikt.

De fi lm Gangor geeft een scherp beeld van de massale verkrachtingen van India’s arme dorpsvrouwen wiens schreeuwen om hulp vrij wel nauwelijks worden gehoord. De fi lm is misschien niet zo sterk als Lajja (2001), die haast als standaard onder

de Indiase vrouwenrechtenfi lms wordt beschouwd, maar door de acteerprestaties (vooral Priyanka Bose als Gangor maakt indruk) en het verhaal, zendt het een sterke boodschap uit: rechten van vrouwen kunnen niet gewaarborgd worden in landen met een patriarchaal rechtssysteem, waarin huiselijk geweld wordt gezien als een privékwestie en verkrachting als iets wat kan worden uitgelokt door het slachtoffer zelf. Vooral dit laatste wordt in de fi lm vakkundig weerlegd.

De schuld en verantwoordelijkheid liggen altijd voor de volle honderd procent bij de dader, en dit onrecht moet altijd worden aangekaart.

Gelukkig is Gangor hier, ondanks alle tegenslag heilig van overtuigd en vecht zij voor gerechtigheid, net zoals Sarah Tobias deed in The Accused. In beide fi lms zijn de vrouwen slachtoffer van groot onrecht, maar het bijzondere is dat zij weigeren verder als slachtoffer door het leven te gaan. n De film Gangor zal vertoond worden op het International Indian Film Festival The Hague dat zal plaatsvinden van 5 tot 9 oktober 2011 (www.indianffth.nl)

29 - oktober / december 2011

Wijze Woorden Licht schijnt altijd vooruit Er was eens een jongetje dat een heel eind door het donker moest lopen om thuis te komen. Zijn lantaarn gaf echter maar weinig licht. Het jongentje keek naar het zwakke schijnsel van zijn lamp en vroeg zich af hoe hij in die duisternis de weg zou kunnen vinden.

Gelukkig kwam hij onderweg een vrouw tegen. Zij vroeg hem waarom hij zo aarzeld over het pad liep. Het jongentje vertelde haar dat hij bang was om door het donker te lopen met een lantaarn die maar twee meter naar voren scheen. De vrouw glimlachte en zei tegen de jongen: “Ook het licht gaat met iedere stap die jij zet naar voren. Het licht zal altijd twee meter voor je uitschijnen, je hoeft je dus geen zorgen te maken. Je kunt met vertrouwen je weg vervolgen� Dat deed de jongen en zo kwam hij veilig thuis.

www.zintenz.nl n verhaal van zinnigeverhalen.nl

30 - oktober / december 2011

Ayurveda: massage, de genezende aanraking

ROBeRT h. swaMi PeRsaud

Massage vormt eigenlijk de oudste medische behandeling die er bestaat. Iedereen zal met de hand als een reflex naar een pijnlijke plek gaan op het lichaam; daar denk je niet over na, dat doé je gewoon. Menig kind voelt de pijn op de zere knie wegvloeien als moeder er een kusje op geeft.

Omdat de Ayurveda ook bekend staat als een eeuwenoude geneeskunde heeft zij de massage hoog in het vaandel zitten. Laten we eens gaan kijken wat die massage allemaal voor ons kan betekenen.

De Ayurvedische massage, die ook wel bekend staat als de 'abhyanga', is bepaald geen alledaagse massage zoals deze in de Westerse landen bekend is. Zij wordt toegepast met grote hoeveelheden oliën waarvan de selectie afhankelijk is van de constitutie van de cliënt en zijn of haar eventuele klachten. In de Ayurvedische ziekenhuizen in India worden de massages toegepast nadat de patiënt eerst goed is onderzocht door de Ayurvedische dokter. Deze zal vervolgens aan de masseurs doorgeven welke oliën gebruikt dienen te worden, hoe lang de massages moeten duren en hoe vaak ze moeten worden gegeven.

Meestal worden de massages door minimaal twee masseurs tegelijkertijd uitgevoerd, maar er kunnen ook zes aan deelnemen! De patiënt ligt daarbij op een houten droni, een soort holle plank met afvoergeultjes waarin de overblijvende olie wordt opgevangen.

Het is in India een norm dat mannen door mannen en vrouwen door vrouwen gemasseerd worden. Je hoort weleens van Westerse vrouwelijke toeristen dat zij in India door mannelijke masseurs Ayurvedisch zijn gemasseerd, maar dat zijn in de meeste gevallen eerder 'hotelmassages' die met de echte Ayurvedische massages weinig hebben uit te staan.

31 - oktober / december 2011

Houten droni (Foto: www.alibaba.com)

Preventie De Ayurvedische massages zijn nooit echt hard te noemen, het zijn ook geen drukpuntmassages of intuïtieve massages. Ze volgen immers bepaalde richtlijnen zoals deze door de Ayurvedische dokter zijn bepaald. Er zijn tal van ziekten die heel goed te behandelen zijn met behulp van deze massages. Pijnklachten en klachten als gevolg van stress en burn out zijn goed te behandelen. In India is het heel normaal om je om de zoveel tijd eens lekker te laten masseren; je hoeft immers niet ziek te zijn om dat te ondergaan. Integendeel: de oude wijsheidsboeken van de Ayurveda bevelen hen vooral aan ter preventie.

In de Charaka Samhita lezen wij: 'Oliemassages maken vitaal, geven energie en zijn genezend' (C.S.I/5, 71 e.v.).

In veel Westerse landen raakt de Ayurvedische massage steeds meer in trek. Ook in Nederland groeit de belangstelling. Omdat hier een andere cultuur heerst, weegt de code dat

mannen alleen mannen masseren en vrouwen alleen vrouwen, minder zwaar.

Jammer genoeg echter is de massage hier nog niet goed ingeburgerd. Aanraking wordt nog teveel geassocieerd met erotiek en dat maakt massage weleens verdacht als zij gepresenteerd wordt als een therapeutische behandeling.

In de Westerse landen vormt aanraking in de therapeutische sfeer steeds meer een probleem. Zowel therapeut als patiënt zijn huiverig voor het begrip 'ongewenste intimiteiten' en zullen er daarom op een bijna neurotische manier alles aan doen om elke aanraking te vermijden, tenzij het natuurlijk een lichamelijk onderzoek betreft. Maar het maakt de therapie echter onpersoonlijk, kil en leeg. Elkaar een hand geven gaat nog maar daarna is het afgelopen.

Maar niet alleen in de therapeutische praktijk, ook binnen het sociale verkeer is aanraking iets wat steeds meer vermeden wordt, en als het wel gebeurt als teken van begroeting, dan zijn ze niet spontaan maar eerder een beetje houterig. In mijn praktijk kom ik steeds vaker patiënten tegen die gewoon nooit meer aangeraakt worden wat letterlijk bijgedragen heeft aan hun ziekte. Wij mogen de waarde van de aanraking

32 - oktober / december 2011

daarom niet onderschatten. Een groot deel van de oorzaak, dat er steeds minder aangeraakt wordt binnen het sociale verkeer is een onterechte vorm van angst. Een aantal jaren geleden bijvoorbeeld heerste er een angst dat je door een gewone aanraking besmet kon raken door iemand die HIV had; inmiddels is de onzinnigheid van die gedachte allang aangetoond maar nog steeds lopen mensen rond die bang zijn om mensen met HIV aan te raken.

Ook zijn er mensen met ernstige huidziekten die niet meer aangeraakt worden, zoals mensen met uitgebreide en zichtbare psoriasis. Deze huidziekte is absoluut niet besmettelijk, maar toch vermijdt men de aanraking omdat men van al deze zaken niet op de hoogte is. In India is het nog veel erger; eeuwenlang is het de gewoonte geweest om iemand van een lagere kaste vooral niet aan te raken. Nog steeds kennen wij de aanduiding die de allerlaagste kasten hebben gekregen: de 'onaanraakbaren'. Het mag bij wet

verboden zijn, we zien de discriminatie als gevolg van de kaste-cultuur nog steeds in het straatbeeld van India, voor de toerist praktisch onzichtbaar, maar voor de IndiĂŤr duidelijk te zien.

Het was dan ook Mahatma Gandhi die deze 'onaanraakbaren' de 'Harijans' noemde, wat betekent: 'kinderen van God'. Wel mag gezegd worden dat de jonge generatie in India deze praktijken gelukkig verafschuwt en er steeds meer afstand van neemt. Volgens de Ayurveda is niemand onaanraakbaar.

Onaanraakbaarheid is immers niet menselijk en niet natuurlijk. Daarom zou iedereen zich vaker moeten laten masseren. Niet perse door een therapeut maar door elkaar. Wie beroepsmatig het vak Ayurvedische massage wil toepassen zal zich hierin serieus moeten scholen. Maar voor wie niet geschoold is in een massagevorm is het echt niet verboden om de andere mens lekker te masseren. Omdat niet alleen jijzelf, maar ook de andere mens een kind van God is. n

(Op de site: www.hogeschool-ayurveda-geneeskunde.nl staat een landelijke lijst van Ayurvedische massagetherapeuten vermeld).

33 - oktober / december 2011

Televisie 4E KWARTAAL 2011 IEDERE ZATERDAG OP NEDERLAND 2

11.30 uur Herhaling iedere zondag 15.00 uur

Zaterdag 1 oktober

heRhalinG ZOndaG 2 OkTOBeR

OHM Magazine OHM belicht actuele ontwikkelingen binnen de Hindoegemeenschap in Nederland. We besteden onder andere aandacht aan initiatieven en activiteiten die er binnen de Hindoegemeenschap worden ontwikkeld die het bevorderen van de eigen inworteling en burgerschap in de Nederlandse samenleving ten doel hebben.

Zaterdag 8 oktober

Vreedzaam ouder worden Volgens het Hindoe誰sme is het leven van geboorte tot de dood een ervarings-en leertraject dat tot doel heeft: intellectuele en spirituele groei. Hoe gaan Hindoe ouderen hier in Nederland mee om?

In de media komen er vaak berichten naar buiten over het onvreedzame leven van ouderen. Zij zijn eenzaam, worden slecht verzorgd en ga zo maar door. Maar hoe gaat het eigenlijk met onze Hindoe ouderen hier in Nederland?

34 - oktober / december 2011

heRhalinG ZOndaG 9 OkTOBeR

Televisie heRhalinG ZOndaG 16 OkT

Zaterdag 15 oktober

Vimanas, het Vedisch luchtvaartuig van de Goden Het woord Viman, letterlijk luchtvoertuig, wordt in de Veda’s herhaaldelijk genoemd. In deze teksten wordt Viman beschreven als een supersnel luchtvoertuig dat werd gebruikt door Devta’s om zich door de lucht te kunnen verplaatsen.

Deze teksten zijn vele duizenden jaren oud. Hoe kan het dat er in het oeroude India over luchtvoertuigen als vervoermiddel wordt gesproken. In ons programma gaan we op zoek naar het antwoord hierop.

heRhalinG ZOndaG 23 OkTOBeR

Zaterdag 22 oktober:

Het gezin van de toekomst Volgens onderzoekers zullen er in 2020 in Nederland meer gezinnen zijn met een stiefkind en stiefouder, dan het kern twee-oudergezin. Binnen de Hindoegemeenschap zal dit in 2020 niet het geval zijn. Maar de trend naar gezinnen met een stiefkind of stiefouder (ook wel bekend als een samengesteld gezin) is ook in onze gemeenschap zichtbaar. Opvoeden van kinderen binnen een gezin waarbij een ouder en een of meerdere kinderen vreemden voor elkaar zijn vergt andere vaardigheden dan opvoeden binnen het kerngezin. Welke inzichten biedt het Hindoeïsme ons hiervoor?

heRhalinG dOndeRdaG 27 OkTOBeR OM 9.15 uuR

Extra uitzending woensdag 26 oktober om 19.55 uur

Divali 2011

Divali, het lichtfeest van de Hindoes, is een feest van bezinning en vooral van overwinning. Overwinning van het licht op duisternis, van goed op kwaad, wijsheid op onwetendheid. Binnen het Hindoeïsme kennen we twee belangrijke verhalen die tijdens Divali centraal staan. Het eerste verhaal komt uit het Hindoegeschrift, de Ramayana.

Het gaat over de terugkeer van Ram en Sita naar Ajodhia na hun ballingschap. Het tweede verhaal gaat over het overlijden van de nobele hervormer Swami Dayanand.

35 - oktober / december 2011

Televisie Zaterdag 29 oktober

Chatney Special: Divali

heRhalinG ZOndaG 30 OkTOBeR

Divali, een van de belangrijkste hoogtijdagen binnen het Hindoe誰sme. Wat betekent Divali eigenlijk voor jongeren?

En wat betekent licht eigenlijk voor jongeren? Monique gaat samen met jongeren uit verschillende religies in gesprek over de betekenis van licht in hun leven.

Zaterdag 5 november

heRhalinG ZOndaG 6 nOVeMBeR

OHM Magazine OHM belicht actuele ontwikkelingen die zich binnen de HIndoegemeenschap in Nederland voordoen. We besteden onder andere aandacht aan initiatieven en activiteiten die binnen de Hindoegemeenschap worden ontwikkeld met als doel het bevorderen van de eigen inworteling en burgerschap in de Nederlandse samenleving.

Zaterdag 12 november

De Vrouw in de context van de Mahabharata dl 1 Mahabharata, het grootste epos ter wereld, is een verslag van een allesverwoestende oorlog, die duizenden jaren geleden in India plaatsvond. Het verhaal kent vele zeer uitgesproken personages die staan voor universele waarden.

In dit verhaal komen enkele sterke vrouwelijke personages aan het woord die een even sterke boodschap doorgeven.

Hun visie over gerechtigheid, over intermenselijke relaties, over goed en kwaad, wijkt af van de mannelijke leiders die toen de beslissingen namen. Zou deze oorlog ook hebben plaatsgevonden als deze vrouwen hierover besluiten hadden mogen nemen? En als zij toch hadden besloten oorlog te voeren, zou dat even verwoestend zijn geweest zoals dit in dit oude verhaal is beschreven?

Over deze vraag hebben vele filosofen uitgebreide verhandelingen geschreven.

In dit programma komen enkelen van hen aan het woord.

36 - oktober / december 2011

heRhalinG ZOndaG 13 nOVeMBeR

Televisie heRhalinG ZOndaG 20 nOVeMBeR

heRhalinG ZOndaG 27 nOVeMBeR

Zaterdag 19 november

De Vrouw in de context van de Mahabharata dl 2 Zaterdag 26 november

Chatney.nl

Het jongerenprogramma van de OHM. Monique Badloe praat met jong volwassenen over een actueel onderwerp dat dichtbij hen ligt. Hoe kijken Hindoes en het HindoeĂŻsme tegen deze actualiteit? heRhalinG kOMT Te VeRVallen

Zaterdag 3 december

Ganga Nahaan in Suriname Ganga nahaan, letterlijk een bad in de Gangs. Hindoes kennen het Gangeswater symbolische krachten toe. Omdat het ontstaan van de Ganges met Shiva, verbonden is.

Vanwege die zegening en de Goddelijke afkomst wordt aan dit water extra kracht toegekend. Het zou de mens niet alleen lichamelijk reinigen, maar als het ware ook je zonden wegwassen. Vanuit die gedachte komen Hindoes in Suriname een maal per jaar bij elkaar om samen en onder het uitspreken van mantra’s en gebeden een bad te nemen in de Suriname Rivier. Zij gaan ervan uit dat alle wateren op de wereld met elkaar verbonden zijn. De Ganges zou dus evengoed in Suriname stromen.

OHM nam een kijkje.

LeT

oP in de maand decemBer kan

in verBand meT de FeesTdaGen de ProGrammerinG van

kijk

ohm

WijZiGen.

voor acTUeLe inFormaTie oP

WWW.ohmneT.nL

37 - oktober / december 2011

Kantoren DELHI BOMBAY en GOA

ROTTERDAM Dordtselaan 144d Rotterdam Tel 010 484 91 77 mail: info@ercoreizen.nl Online: www.ercoreizen.nl

DEN HAAG Regentesseplein 12a Den Haag Tel 070 363 95 36 www.ercotravels.com

G o e d k o o p h o t e l s e n v l u c h t e n o n l i n e b o e k e n : W W W. M A S T H O L I D AY. C O M

✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔

8 8 15 22 15 15

daagse daagse daagse daagse daagse daagse

shopping tour INDIA reis DUBAI promotie reis INDIA rondreis BIHAR rondreis ZUID-INDIA reis GOA

VLIEGTICKETS: India Paramaribo

vanaf vanaf vanaf vanaf vanaf vanaf

€ 620,– € 650,– € 1280,– € 1750,– € 1500,– € 950,–

vanaf vanaf

€ €

425,– 620,–

Eigen appartement in Goa en Rishikesh, eigen luxe auto’s en mini-bussen in Delhi, Bombay en Goa ERCO REIZEN is lid van SGR en IATA, dus u reist op zeker

38 - oktober / december 2011

Welkom bij Jade Ayurvedic Healthcenter. Betreedt de wereld van Ayurveda, de eeuwenoude Indiase gezondheidswetenschap.

Gun uzelf ultieme ontspanning. Een bezoek aan Jade Ayurvedic Healthcenter betekent Pure Weldaad voor lichaam en geest.

Wat heeft Jade te bieden: U kunt elke dinsdag en vrijdag van 10.00 – 12.00 uur en van 14.00 tot 16.00 uur bij ons terecht voor een gratis diagnose en constitutiebepaling.

Wij, een team artsen en therapeuten kunnen voor uw gezondheid alle Ayurvedische behandelingen geven als massage, shirodhara, marma-therapie, darmspoelingen, vasti’s, nasya, enz.

Daarnaast geven wij ook voedings- en leefstijladviezen afgestemd op uw constitutie.

Voor ontspanning en verzorging van de huid kunt u ook bij ons terecht voor Ayurvedische schoonheidsbehandelingen en arrangementen. (zie onze website).

Wij kunnen Ayurveda met Acupunctuur combineren voor een sneller resultaat of voor behandeling van pijnklachten.

Als extra diagnose naast de tong en de polsdiagnose gebruiken we Levend bloed analyse: aan het bloed kun je de zien hoe gezond je bent. LBA is een boeiende combinatie van westerse diagnose en Ayurvedische adviezen.

Pancha karma (Ayurvedisch reinigen), Massage, Acupunctuur Ontspanning Hoge Ayurvedische darmspoelingen, Levend bloed analyse Ayurvedisch coachen, Voeding en leefstijl advies Opleiding Ayurvedische massage Yoga Meditatie Pranayama

In het centrum worden regelmatig workshops: Ayurvedisch koken, Ayurvedische massage, meditatie, Qigong enz. en lezingen gehouden.

De onderwerpen hiervan hebben te maken met gezondheid, spiritualiteit en een gezonde levensstijl.

En kunt u bij ons Yoga, Tai Chi en Kung Fu lessen volgen.

Wij geven een breed scala van opleidingen: Ayurvedische massage, Ayurvedisch voedingsdeskundige, Ayurveda (hbo opleiding tot practitioner), marma-therapie.

Deze opleidingen worden verzorgd door deskundige leraren, die zelf in de praktijk werkzaam zijn.

Bezoek nu ons Ayurvedisch vegetarisch restaurant waar zoveel mogelijk biologische producten worden gebruikt.

Kijk voor menu’s op onze website.

Of neem een kijkje in de winkel met Ayurvedische- en natuurvoedingsproducten (ook verkrijgbaar in onze webshop).

U vindt alle informatie terug op onze website: www.jade-health.nl en neem dan ook een kijkje in onze webshop.

Ons tel.nr. is 030-2734171.

Jade Ayurvedic Healthcenter – Tuibrug 1 – 3991 LC Houten

39 - oktober / december 2011

Radio 4e kwartaal 2011

Zaterdag 16.30 - 18.15 uur OP

RADIO 5

VIA DE ETHER:

747 AM

EN VIA DE KABEL :

DEN H AAG 88.1 FM A MSTERDAM 96.6 FM ROTTERDAM 90.0 FM

L OTUSVIJVER HINDOEWIJZER DE BESTEMMING

DE

OF VRAAG UW KABELEXPLOITANT NAAR DE JUISTE FREQUENTIE IN UW REGIO.

Zaterdag 1 oktober

De Lotusvijver

Maak goud van je leven

16.30 – 17.00

Sommige Spirituele leraren zien het als onze menselijke opdracht om spiritueel goud van ons leven te maken.

In de Bhagavad Gita vindt er in het leven van Arjuna een alchemistisch proces plaats vanaf het moment dat hij wordt gecoacht door Krishna. Was Arjuna in staat om goud van zijn leven te maken en zijn wij daar ook toe in staat?

Hindoewijzer

17.00 – 18.00

De kracht van de multiculturele samenleving Sommige Nederlandse politici mopperen op de multiculturele samenleving, en vinden die samenleving zelfs mislukt.

Internationaal zijn er mensen die juist denken aan de kracht van de culturele diversiteit. De Zuid-Indiase goeroe Sri Sri Ravi Shankar werkt aan wereldvrede juist door tienduizenden mensen uit verschillende culturen bij elkaar te brengen. Wat kunnen we hiervan leren voor Nederland?

De Bestemming

18.00 – 18.15

De gast in dit programma vertelt over de persoonlijke zoektocht naar zijn of haar levensbestemming.

40 - oktober / december 2011

Radio Zaterdag 8 oktober

De Lotusvijver

Is er leven na de dood?

16.30 – 17.00

In het westerse denken wordt er een onderscheid gemaakt tussen ‘deze’ en ‘gene’ zijde. We vatten vragen die met leven en dood te maken hebben bovendien vaak heel persoonlijk op. In de veda’s wordt er niet dualistisch gedacht. Maar wat zeggen de veda’s wel over de verhouding tussen leven en dood?

Hindoewijzer

Hanuman, de superheld

17.00 – 18.00

Het thema van de Kinderboekenweek 2011 is Superhelden!

Over dapper durven zijn. In de hindoetraditie staat de aapgod Hanuman bekend als een dappere man die alles gedaan krijgt. Onlangs verscheen de nieuwe druk van Hanuman de trouwe dienaar, een boek over zijn kinderjaren.

Hoe kijken Nederlandse kinderen naar dit verhaal en wat inspireerde de schrijver?

De Bestemming

18.00 – 18.15

De gast in dit programma vertelt over de persoonlijke zoektocht naar zijn of haar levensbestemming.

Zaterdag 15 oktober

De Lotusvijver

Bewustzijn of bewust-zijn?

16.30 – 17.00

In spirituele kringen wordt vaak over een hoger bewustzijn gesproken als mensen tot spirituele inzichten zijn gekomen.

Maar bewustzijn is geen zelfstandig gegeven, geen zijnsfeit.

De spiritueel leraar Alexander Smit zei eens: ‘Ik heb geen bewustzijn, ik ben bewustzijn.’ Ook arts Pim van Lommel spreekt over non-lokaal bewustzijn. Bewustzijn is geen product van de hersenen, de hersenen liggen vervat in bewustzijn. Wat betekent dat voor ons leven?

Hindoewijzer

De mooiste dag van je leven.

17.00 – 18.00

Trouwen volgens de hindoeritus, in traditionele Indiase kleding, is een droom van veel Hindoestaanse stellen.

Een nieuwe trend in de Indiase bruidsmode zijn de 41 - oktober / december 2011

Radio bruidsbeurzen. Alles op het gebied van het hindoehuwelijk is daar te zien en uit te kiezen. Door welke motieven laten toekomstige bruidsparen zich leiden in hun keuzes? En hoe kijken zij naar het hindoehuwelijk?

De Bestemming

18.00 – 18.15

De gast in dit programma vertelt over de persoonlijke zoektocht naar zijn of haar levensbestemming.

Zaterdag 22 oktober

De Lotusvijver

Het ene in het andere

16.30 – 17.00

De wereld is niet twee, maar één. Zo luidt de leer van de Advaita Vedanta. Advaita Vedanta is een van de oudste denkrichtingen in het oude India. Ze gaat uit van de eenheid van de gehele schepping. Er is in de diepste kern maar één realiteit. Advaita Vedanta is niet altijd populair bij westerse denkers. Maar wat kunnen westerse denkers leren van Advaita Vedanta? Bestaat er in het westen ook een niet-duale filosofie?

Hindoewijzer

Pastorale zorg voor hindoes

17.00 – 18.00

Voor de meeste hindoes is een pandit iemand die voornamelijk rituelen uitvoert. Vanuit de christelijke traditie omvat de taak van een geestelijke meer. Daarom kijken hindoes hoe pandits ook uitgerust kunnen worden om meer pastorale taken op zich te nemen, bijvoorbeeld in ziekenhuizen en gevangenissen. Welke hulp kunnen zij dan meer bieden? En hoe wordt deze ontvangen?

De Bestemming

18.00 – 18.15

De gast in dit programma vertelt over de persoonlijke zoektocht naar zijn of haar levensbestemming.

Zaterdag 29 oktober

De Lotusvijver

De weg van hoofd naar hart

16.30 – 17.00

De moeilijkste weg in het leven is de weg van het hoofd naar het hart. We hebben de neiging de wereld van de ratio, het denken serieus te nemen en het gevoel en de intuïtie te 42 - oktober / december 2011

Radio wantrouwen. Denken wordt geassocieerd met het mannelijke en gevoel met het vrouwelijke. In de hindoespiritualiteit staat de verbinding tussen het mannelijke en het vrouwelijke centraal. Hoe geeft het hindoeisme vorm aan de weg van het hoofd naar het hart

Hindoewijzer

Seksualiteit in de hindoecultuur

17.00 – 18.00

India lijkt behoorlijk conservatief als het aankomt op seksualiteit. Het laten zien van affectie in het openbaar is ‘not done’, sexy kleding kan een probleem zijn. Toch lijkt India zich te ontdoen van de oude gewoonten en gebruiken. Veel meisjes en jongens hebben tegenwoordig diverse partners voor ze het huwelijk instappen. Hoe open is de nieuwe generatie over seksualiteit in India? En verschilt dit van Hindoestanen in Nederland?

De Bestemming

18.00 – 18.15

De gast in dit programma vertelt over de persoonlijke zoektocht naar zijn of haar levensbestemming.

Zaterdag 5 november

De Lotusvijver

Meditatie als medicijn?

16.30 – 17.00

De oorsprong van meditatie ligt in India. Vedische priesters kwamen tot het inzicht dat het menselijke en het goddelijke één zijn. Dit inzicht heeft vele spirituele zoekers geïnspireerd. Meditatie wordt door velen in het Westen nog steeds met argusogen bekeken, hoewel de belangstelling toeneemt. Hoe kan er een bijdrage aan geleverd worden waardoor meditatie ook door meer christenen, joden en moslims beoefend gaat worden?

Hindoewijzer

India en medische trends

17.00 – 18.00

Sinds 2002 is het in India toegestaan om IVF behandelingen uit te besteden aan een draagmoeder. Veel buitenlanders, ook uit Nederland, komen naar India om een kindje door een Indiase draagmoeder te laten baren. Hoe is dit te rijmen met de hindoecultuur en traditie, die veelal de achtergrond is van 43 - oktober / december 2011

Radio de draagmoeders? En welke ethische kwesties komen erbij kijken?

De Bestemming

18.00 – 18.15

De gast in dit programma vertelt over de persoonlijke zoektocht naar zijn of haar levensbestemming.

Zaterdag 12 november

De Lotusvijver

Het klappen van één hand

16.30 – 17.00

Er zijn tientallen vormen van meditatie. De één gaat dagenlang stilzitten op een bankje, de ander wandelt en danst zichzelf ten leven. Een derde lacht tot de wereld een groot feest wordt. Sommigen zeggen dat je overal kunt mediteren, weer anderen gaan naar een klooster. Hoe kun je kiezen welke vorm van meditatie het beste bij je past?

Hindoewijzer

Nieuwe beleving van relaties

17.00 – 18.00

Hindoe-huwelijksrituelen zijn van oorsprong bedoeld voor gearrangeerde huwelijken, terwijl men tegenwoordig uit liefde met elkaar trouwt. Vroeger was het huwelijksritueel het startpunt van een relatie, nu is het de bekrachtiging van een relatie. Hoe krijgt de affectieve band een plek in de huidige rituelen?

De Bestemming

18.00 – 18.15

De gast in dit programma vertelt over de persoonlijke zoektocht naar zijn of haar levensbestemming.

Zaterdag 19 november

De Lotusvijver

De ene tussen de velen

16.30 – 17.00

Het hindoeïsme wordt in het westen nogal tijd gezien als een polytheïstische religie. Ten onrechte, zeggen vele hindoes. De goden en godinnen zijn manifestaties van het goddelijke. Ze belichamen de goddelijke oorsprong van mens, dier, plant en steen. Wat kunnen we in het westen leren van deze visie in de wereld van kerk, cultuur en wetenschap?

44 - oktober / december 2011

Radio Hindoewijzer

Hindoes in Suriname, deel 1

17.00 – 18.00

In Suriname zijn religie en etniciteit nauw verbonden met de politiek. Hindoes stemden traditioneel op de Vooruitstrevende Hervormings Partij (VHP). Maar hindoejongeren denken er anders over. Wat de VHP heeft nagelaten doet Bouterse nu. Na een jaar Bouterse maken we de balans op met Hindoejongeren. Wat is de positie van jonge hindoes in Suriname en hoe ziet de toekomst er voor hen nu uit?

De Bestemming

18.00 – 18.15

De gast in dit programma vertelt over de persoonlijke zoektocht naar zijn of haar levensbestemming.

Zaterdag 26 november

De Lotusvijver

Zo binnen, zo buiten

16.30 – 17.00

De mens is een klein universum, een weerspiegeling van het grote universum. De Vedische traditie houdt ons voor dat het licht (purusha) tot ons komt in de vorm bewustzijn.

De natuurlijke schepping, het lichaam (prakriti) is het veld waarin dat licht kan schijnen. Zo boven, zo beneden, zo binnen, zo buiten. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat onze binnen- en buitenwereld één wordt?

Hindoewijzer

Hindoes in Suriname, deel 2

17.00 – 18.00

De emigratie van Hindoestanen naar Nederland bracht veel leed met zich mee. Gezinnen en families zijn van elkaar gescheiden. Na ruim 36 jaar gaan kinderen van deze emigranten terug naar Suriname op zoek naar hun roots en hun achtergebleven familieleden. Hoe zijn deze ontmoetingen?

De Bestemming

18.00 – 18.15

De gast in dit programma vertelt over de persoonlijke zoektocht naar zijn of haar levensbestemming.

45 - oktober / december 2011

Radio Zaterdag 3 december

De Lotusvijver

16.30 – 17.00

West-Europa als culturele smeltkroes

De West-Europese samenleving is een smeltkroes van vijf culturen. De Kelten hielden zich bezig met gevoel, de Egyptenaren met het willen, de Grieken met het denken, de Turken met het spreken. Wat is de bijdrage van de vijfde loot aan de stam? Het oude India profileert zich dankzij het weten. Maar wat is dat Weten? Hoe krijgt de Indiase traditie vorm in het westen?

Hindoewijzer

17.00 – 18.00

Feestdagen! Vlees eten of vegetarisch?

Tijdens de komende feestdagen wordt graag en veel vlees gegeten. Maar veel mensen houden het toch op vegetarisch eten. Voor veel Hindoes geldt dat geweldloosheid en daarmee het niet doden van dieren een belangrijk uitgangspunt is. Zo maakt een ieder een eigen afweging om wel of geen vlees te nuttigen tijdens de feestdagen. Maar is dit wel een bewuste keuze? Een belangrijke vraag met de feestdagen op komst!

De Bestemming

18.00 – 18.15

De gast in dit programma vertelt over de persoonlijke zoektocht naar zijn of haar levensbestemming.

Zaterdag 10 december

De Lotusvijver

De mythe van het hier en nu

16.30 – 17.00

Het verleden bestaat niet en de toekomst is een fictie.

Er verschijnt maandelijks wel een boek waarin mensen uitgenodigd worden om alleen maar in het hier en nu te leven. Het lijkt een hype te worden. Maar is dit denken wel zo zinvol? Kunnen we in het heden niets leren van het verleden voor een beloftevolle toekomst?

Hindoewijzer

Op zoek naar een Guru

17.00 – 18.00

In Hindoewijzer gaan we vandaag op zoek naar een hedendaagse guru. In die Indiase traditie is het heel normaal dat je een guru oftewel leraar zoekt voor je spirituele ontwikkeling. En met de populariteit van yoga en meditatie 46 - oktober / december 2011

Radio hebben ook steeds meer westerlingen behoefte aan een guru.

Maar hoe vind je die en aan welke eigenschappen moet hij of zij voldoen?

De Bestemming

18.00 – 18.15

De gast in dit programma vertelt over de persoonlijke zoektocht naar zijn of haar levensbestemming.

Zaterdag 17 december

De Lotusvijver

Toen was geluk heel gewoon

16.30 – 17.00

Mensen zijn zin- en gelukszoekers. Ze zoeken zich soms te pletter in de hektiek van de buitenwereld. Maar hoe komt het dat we vaak niets meer te wensen hebben, maar toch niet gelukkig zijn? Misschien zijn we wel zo aan het zoeken dat we vergeten waar we naar op zoek zijn. Krishna leerde Arjuna dat slechts het innerlijke licht tot geluk leidt. Kan de Gita ons helpen op weg naar zin?

Hindoewijzer

Het religieus pluralisme omarmt

17.00 – 18.00

De Afghaans- Nederlandse Layla is op stage in India. Hoewel ze moslima is, begon ze zich tijdens haar verblijf in India te interesseren in het hindoeïsme. Is de God van de hindoes verschillend van Allah? Of is het een en dezelfde God? Layla gaat op onderzoek uit en bezoekt tempels en heiligen om meer over het hindoeïsme te weten te komen. Is er een gemeenschappelijke rode draad tussen de religies?

De Bestemming

18.00 – 18.15

De gast in dit programma vertelt over de persoonlijke zoektocht naar zijn of haar levensbestemming.

Zaterdag 24 december

De Lotusvijver

Het allermooiste moment

16.30 – 17.00

De dag waarop je trouwde was de mooiste dag van je leven.

De dag waarop je promotie maakte was het mooiste moment in je bestaan. Maar verder gebeurt er ogenschijnlijk in je leven niets meer dat het haalt bij dat ene moment, dat… tot onze spijt… al geweest is. Hoe kunnen we er voor zorgen 47 - oktober / december 2011

Radio dat we in staat zijn om waar te nemen wat het leven ons te bieden heeft. Door te ontwaken aan het leven.

Hindoewijzer

17.00 – 18.00

Een hindoe-identiteit in Nederland.

Is dat mogelijk?

Wat doen Nederlandse hindoejongeren om hun hindoezijn te behouden? Is het moeilijk om in een Westerse maatschappij normen en waarden vanuit het hindoeïsme te bewaren en eventueel door te geven? Tegen welke dilemma’s en conflictsituaties lopen zij aan?

De Bestemming

18.00 – 18.15

De gast in dit programma vertelt over de persoonlijke zoektocht naar zijn of haar levensbestemming.

Zaterdag 31 december

De Lotusvijver

De legende van tijd en ruimte

16.30 – 17.00

We krijgen al vroeg te leren dat er horloges en kalenders bestaan. We krijgen daarbij ook mee dat tijd en ruimte wezenlijke dimensies zijn. Wat we niet horen is dat wat wij tijd en ruimte noemen slechts menselijke afspraken zijn. In het lineaire denken is er sprake van begin en eind.

In het cyclische denken schuilt het gevaar van de tijd als gevangenis. Bestaan tijd en ruimte wel? Of zijn het slechts verzinsels?

Hindoewijzer

Terugblik

17.00 – 18.00

In de laatste uitzending van het jaar laten we enkele hoogteen dieptepunten de revue passeren. Denk daarbij aan inspirerende hindoeverhalen uit de kunst en cultuur. En u hoort hoe de hindoegemeenschap naar de actualiteit keek, zoals de bomaanslag en massamoord in Noorwegen. Maar ook over het zogenaamde mislukken van de multiculturele samenleving.

De Bestemming

18.00 – 18.15

De gast in dit programma vertelt over de persoonlijke zoektocht naar zijn of haar levensbestemming.

48 - oktober / december 2011

49 - oktober / december 2011

Reisbureau Capricho Tours n Albert Cuypstraat 43 n 1072 CL Amsterdam Tel.: +31(0)20 673 73 42 n www.caprichotours.nl n mail: info@caprichotours.nl

Paramaribo

Met KLM jaarretour reeds vanaf € 825,- (incl. alle belastingen).

Met Surinam Airways 1 maand reeds vanaf € 650,- (incl. alle belastingen).

Mauritius en Seychelles

Verzorgde reizen samengesteld naar uw wensen.

India

Met KLM, Air India, Jet Airways, Emirates, Britisch Airways, Austrian, Swiss, enz. naar diverse steden met lage retourtarieven, en extra bagage.

In India wordt de tour door erkende reisleiders begeleid.

Onze specialiteit is ook het samenstellen van individuele- en groepsreizen.

“Reisplezier begint hier...... al 30 jaar !”

Reisbureau Capricho Tours is lid van SGR en ANVR en is erkend IATA

50 - oktober / december 2011

Flying On Trusted Wings

Saraswati Art Publishers Gespecialiseerd in boeken over Hindoestaanse kunst & Cultuur

Verkrijgbaar boeken over: Hindoeïsme - Boeddisme - Islam - Yoga - Ayurveda - Indiase Astrologie - Geschiedenis Klassieke Indiase muziek & dans - Bollywood - Studie methoden Hindi - Urdu - Sanskriet - Hindiboeken

Bezoek onze webwinkel: www.indiaseboeken.com

en bestel nu bij de grootste webwinkel voor Hindoestaanse / Indiase boeken en CD’s

Geef eens een boek...

Woordenboek Nederlands - Hindi Hindi - Nederlands met Romaanse transcriptie.

Gebonden 790 pag prijs € 32,50 Introductieprijs t/m juni 2010

€ 29,50 !

nieuw

...of een CD cadeau!!

Saraswati Art publishers & Distributeurs

Bezoek onze Literatuurdagen & boekenmarkt Voor meer informatie: info@saraswatiart.com of bel telefoon 020 - 696 64 05

51 - oktober / december 2011

Ayurveda voor Iedereen.

Dit helder geschreven boek is voor iedereen die de Ayurveda echt wil leren kennen! Het is een praktisch boek dat zich niet verliest in allerlei moeilijke termen. Van seksualiteit tot spiritualiteit, van voeding tot behandelingen, de Ayurveda is een levenswetenschap.

Bestel dit boek eenvoudig bij: www.mijnbestseller.nl/robertpersaud

De Ayurveda Praktijk.

De medische Ayurveda praktijk in Nijmegen van vaidya Robert H. Swami Persaud is van maandag t/m vrijdag te bezoeken volgens afspraak. U komt voor een eenmalig en uitgebreid consult van ca. 2 uren, waarbij u zonder rompslomp, dure pillen of moeilijke oefeningen te weten komt hoe u uw lichamelijke en geestelijke gezondheid weer helemaal optimaal kunt krijgen!

U krijgt een zeer persoonlijk en duidelijk voedingsadvies en adviezen die uw leven betreffen. Zelfbewustzijn, inzichtsgroei en energie vormen sleutelwoorden in het consult. Langdurige chronische klachten, overgewicht en malaise nemen allemaal af door een juist voedings- en leefpatroon, geheel afgestemd op uw persoonlijke situatie. Indien gewenst, kunt u na afloop zelfs in uw eigen regio door een van onze meer dan 50 Ayurvedische therapeuten verder behandeld worden.

Bijna alle zorgverzekeraars vergoeden de consulten. Op de site www.ayurveda-center.com staat de meest actuele informatie, die moet u zeker even bezoeken!

Even bellen?

Onze telefonistes staan u elke werkdag van 08.00 tot 17.00 uur vriendelijk te woord.

Alle info: tel. 024-641 83 98 (buiten kantoortijden: 06-553 007 52)