NR
3
17 e
JAARGANG JULI
/
SEPTEMBER
2011
PRIJS €
12,00
PER JAAR
■
De cirkel van het leven bij de Hindoes
■
Hoe lang was de staart van Hanuman?
■
Hindoestaanse muziek ... vanuit de Indiase oudheid
■
De wijsheid van Ganesha
COLOFON
OHM-Vani is een uitgave van de Stichting Organisatie voor Hindoe Media. OHM-Vani geeft achtergrondinformatie over de programma’s van OHM en maakt melding van relevante ontwikkelingen in de hindoegemeenschap. Wij nodigen u uit opmerkingen of commentaar op onze programma’s of op dit blad te zenden aan Stichting OHM. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden stukken in te korten, te redigeren of niet te plaatsen. Geplaatste stukken geven niet altijd de visie van de OHM weer. Een jaarabonnement kost e 12,-, opzegging dient uiterlijk 1 maand voor het verstrijken van dat jaar schriftelijk plaats te vinden. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Stichting OHM. Eindredactie Savitrie Marhe-Benie Aat de Kwant Auteurs Kush Visser Mehdi JIwa Petra Maartense Sanne Veel Shantie Ramlal-Jagmohansing Frank Krishna Sharda Badloe-Balla Robert H.Swami Persaud Met dank aan Chander Mathura Pandit Attry Ramdhanie Mary Stam Cover ontwerp en grafische verzorging ExLibras Adri Segaar
Druk Practicum Grafimedia Groep b.v. Hilversum Stichting OHM (redactie OHM-Vani) Koninginneweg 8 1217 KX Hilversum Telefoon: 035 - 6260920 Fax: 035 - 6280843 E-mail OHM: info@ohmnet.nl Website OHM: www.ohmnet.nl ABN-Amro: 44.09.38.694
De ene is de andere niet. Wie is de ene dan? Hij is uniek. Swami Prajnanpad
2 - juli /september 2011
INHOUD Pagina 6 De betekenis van Shiva voor onze tijd
Pagina 8 Hoe lang was de staart van Hanuman?
Pagina 11 De wijsheid van Ganesha:
Er zijn geen obstakels. Pagina 15 De cirkel van het leven bij de Hindoes
Pagina 22 Ook Nederland stelt teleur
Pagina 26 Hindoestaanse muziek ...
vanuit de Indiase oudheid Pagina 29 Hindoestaanse coming out?
Pagina 19 Wijze Woorden
Pagina 32 Ayurveda en de Indiase cultuur
Pagina36 OHM Televisie
Pagina 42 De Lotusvijver
Pagina 46 De zevende Hemel
3 - juli /september 2011
. . .
l a a t
u w
b l a n c o
p a p i e r
t o t
l e v e n
k o m e n . . .
◆ Flyers/leaflets ◆ Advertenties
... maar ehhe... het moet wel snel..! AG
... ... ov © over © tekst er hum tekst humor, en enteke or, hum tekeninge ningen humeur Adri n Adri Sega eur en Segaar. en and ar. andere ere zak zaken. en.
EN
◆ Brochures
20D 12A
Elke Elke geli geli jken jken is is met met de de get get oon oon de de indi indi vidu vidu en en of pers of per one son n en ber berust ust op op lout louter er toeval. toe val.
◆ Huisstijlen ◆ Posters ◆ Cartoons ◆ logo’s etc.
... meer informatie? Bel of mail gerust, onze medewerkers zullen u graag te woord staan. Adri Segaar Eerste Nieuwstraat 66 1211 JS Hilversum
Telefoon: 06 28 538 701 e-mail: exlibras@planet.nl www.exlibras.nl 4 - juli /september 2011
R E D A C T I O N E E L
Kurt Visser staat stil bij de betekenis van Shiva voor deze tijd. Behalve dat we Shiva als een gepersonifieerde godheid kunnen beschouwen, kunnen we Hem ook als een kosmisch principe zien dat in het universum, in de natuur en in onszelf werkzaam is. In de Hindoetraditie neemt de aap god Hanuman een bijzondere positie in. Hanuman was de toegewijde, dienaar, strijder van Rama en zijn verhaal is uitgebreid opgetekend in de beroemde Ramayana, een werk dat tot op de dag van vandaag bijzonder populair is. Op 23 en 30 juli gaat OHM-tv in op de betekenis van Hanuman. Hanuman ziet eruit als een aap, maar is in feite een groot leraar en zijn lessen zijn tot op de dag van vandaag actueel, niet alleen voor de inwoners van India, maar ook voor de mensen hier in het Westen. Ganesh bestaande uit half mens, en half olifant staat voor de synthese tussen mens en natuur. ‘Ganpati Spirit’ noemde Adri van den Bosch zijn project. Hij organiseerde bijeenkomsten, op het strand, in het park, aan een meer, in het bos en zette dan een Ganeshabeeld neer. Met haar camera volgde documentairemaker Petra Maartense het hele avontuur. Omdat De Zevende hemel in september twee radioprogramma’s zal wijden aan rituelen rondom de dood legt Sanne Veel uit hoe Hindoes denken over de dood en wat de betekenis is van de rituelen
die ze verrichten rondom crematie en dodenverering. Tijdens haar lange reis door de geschiedenis heeft de Hindoestaanse muziek verschillende fasen doorlopen en is het onderworpen aan invloeden van buitenlandse heerschappijen. Desondanks heeft de Indiase muziek haar identiteit en haar eigen unieke karakter nooit verloren. In plaats daarvan nam zij het beste in haar schoot van wat zij te bieden hadden en volgde er een proces van continue vernieuwing. Een aantal Hindoestaanse homoseksuelen vaart dit jaar op 6 augustus mee met de Gayparade. Ramesh vindt het fijn dat de Hindoestaanse gemeenschap in Nederland zover is dat hij gewoon met zijn vriend bij zijn familie kan komen. Sharda BadloeBalla verdiepte zich in dit gevoelige thema en ging ten rade bij Pandit Dharm Shriemissier. “In de Veda’s wordt gezegd dat het onze opdracht is kennis te maken met nieuwe dingen.” Over het algemeen worden zaken in de literatuur beschouwd door autochtonen, die niet in staat zijn dit volledig vanuit de andere kant te bezien. Hoe die beschouwing van ‘de andere kant‘ eruit ziet laat Shantie Ramlal zien in haar recensie van Badal, een roman van Anil Ramdas. In de ayurvedische rubriek van Robert H. Swami Persaud deze keer over Ayurveda en de Indiase cultuur. De redactie
5 - juli /september 2011
De betekenis van Shiva voor onze tijd
Mr. Kush Visser
Behalve dat we Shiva als een gepersonifieerde godheid kunnen beschouwen kunnen we Hem ook als een kosmisch principe zien dat in het universum, in de natuur en in onszelf werkzaam is. In die zin staat het zowel voor het onbegrensde, transcendente Zijn (Brahman) als voor het principe van ontbinding en vernieuwing op de subatomaire en grovere niveaus van het bestaan.
Shiva-Shakti Shiva vertegenwoordigt in de eerste plaats het onbegrensde, transcendente veld van kosmische intelligentie dat eeuwig en alomtegenwoordig is. Om die reden wordt Hij ook Mahadeva genoemd, de grote god waaruit alles ontstaat en die door alle lagen van het bestaan aanwezig is en blijft. Zijn natuurlijke transcendente aard is Shakti die zich manifesteert als een groot kosmisch verlangen naar vervulling van leven. Beide principes, het eeuwig onveranderlijke en het eeuwig veranderlijke principe, zijn onafscheidelijk en voor eeuwig met elkaar verbonden (Shiva-Parvati). Shakti bestaat uit het samenspel van de drie guna’s – sattva, rajas en tamas – die haar drievoudige aard vormen. Sattva is de scheppende, ordenende kracht in de natuur (en in onszelf), rajas is de actieve
handhavende kracht en tamas is de vertragende, ontbindende kracht. Van deze drie vertegenwoordigt Shiva het ontbindende principe, dat noodzakelijk is om de evolutie gaande te houden en steeds weer te vernieuwen. In die zin is Shiva ook de eeuwige vernieuwer van de impulsen van creatieve intelligentie die uit het transcendente veld van bestaan opkomen en daarin cycligewijs ook weer terugkeren. *) Het onmanifeste, absolute principe van Shiva wordt vaak voorgesteld als de Shiva lingam en het eeuwigdurende proces van schepping en ontbinding als Nataraj, de dansende Shiva. Beide symbolen zijn al duizenden jaren oud. Nataraj vertegenwoordigt de subatomaire, pulserende dans van schepping en ontbinding aan de basis van alle bestaan. Het principe van deze kosmische dans vinden we niet
6 - juli /september 2011
meer dan ooit de hoogste prioriteit. Het maakt het mogelijk open te staan voor en vertrouwen te hebben in de huidige transformaties op wereldniveau, in de samenleving en in onszelf. Ons volledig af te stemmen op het Shivaprincipe is de hoogste en zuiverste mentale en geestelijke verruiming van het bewustzijn die denkbaar is.
alleen in de oude Vedische kunst en cultuur terug maar ook in de moderne kwantumfysica, zoals de wetenschapper Fritzof Capra ooit in zijn beroemde artikel ‘De Dans van Shiva’ vaststelde. Verering van het Shiva-principe Shiva is de Heer van genade en mededogen. We behagen Shiva en vereren Hem door gebed, meditatie, pooja, het reciteren van de Shiva Mahimna Stotram of door er een sobere levensstijl op na te houden. Shiva’s oertrilling manifesteert zich in onszelf als Atman, het innerlijke Zelf dat eveneens eeuwig en onbegrensd is. Wanneer wij door de realisering van het innerlijke Zelf opgaan in de gelukzaligheid van het Absolute, verwerven wij een hogere bewustzijnstoestand die het doel van de menselijke evolutie is.
We spreken van het Shiva-bewustzijn als ons kruincentrum (sahasrara) volledig met de kosmos verbonden is en de subjectieve en objectieve wereld als een heelheid van Bewustzijn, Licht en Vrede wordt ervaren. Op dat moment is er volledige Eenheid van Shiva-Shakti. In deze ultieme ervaring ligt de kern en de vervulling van het Hindoeïsme en wat zij in al haar manifestaties sinds mensenheugenis uitdraagt. ■ Hare, Hare, Hare Mahadev! www.naradakush.nl
Het Shiva-principe in onze tijd In onze tijd verdient het streven naar verbinding met het goddelijke bewustzijn *) Vanwege Zijn multidimensionale karakter is Shiva met talloze symbolen omkleed, zoals de drietand (trishula), kleine trommel (damru) en Zijn blauwe keel (Neelkand). Voor de symbolische betekenissen hiervan, zie mijn boek Hindoeïsme terug naar de Bron, 4de druk 2009, ISBN 90-76389-02-2, Uitgeverij Saraswati Art, Amsterdam 7 - juli /september 2011
Hoe lang was de staart van Hanuman?
MehDi JiWA
In de Hindoetraditie neemt de aap god Hanuman een bijzondere positie in. Hanuman was de toegewijde, dienaar, strijder van Rama en zijn verhaal is uitgebreid opgetekend in de beroemde Ramayana, een werk dat tot op de dag van vandaag bijzonder populair is.
Hoewel Hanuman afgebeeld wordt als aap, een niet al te hoogstaand wezen, is hij onlosmakelijk verbonden met Rama, de incarnatie van God en zijn vrouw Sita. Hanuman is uitnemend in allerlei aspecten: bijzonder geleerd, een perfecte ambassadeur, een nagenoeg onoverwinnelijke strijder, extreem toegewijd en de belichaming van de karma-yogi (hij die de yoga van handeling volgt), die zijn eigen ego in al zijn aspecten heeft overwonnen. Een god in de vorm van een aap. Wat heeft ons dit te zeggen? In de eerste plaats dat wij ons niet moeten laten misleiden door de uiterlijke verschijning van iemand of iets. Wij zijn maar al te zeer geneigd om Hanuman te onderschatten en zijn immense kwaliteiten over het hoofd te zien. Uiterlijke vorm Deze les is ook van toepassing op iedereen en alles wat wij in ons dagelijks leven tegenkomen: wij
hebben over iedereen en alles een mening, maar dringen zelden of nooit dieper door en maken zelden verbinding met de essentie. Hanuman leert ons, tot op de dag van vandaag, wat de essentie van een karma-yogi is en bovendien toont Hanuman ons ook de weg van toewijding (bhakta-yoga). Ook in India blijft de aandacht voor Hanuman vaak beperkt tot de uiterlijke vorm en kijkt men niet verder. Op scholen worden, bij het bespreken van ‘wie was Hanuman’, bijvoorbeeld vragen gesteld als: ‘hoe lang was de staart van Hanuman?’ Hanuman had vele bovennatuurlijke eigenschappen. Hij was de zoon van de God van de wind en derhalve bijzonder sterk. Hij kon zich naar believen heel groot of heel klein maken en kon over de zee springen. Het is gemakkelijk om in deze beelden te blijven steken, maar er schuilt een diepe betekenis in al deze eigenschappen, die ook voor ons eigen leven belangrijk zijn. Om dit beter te
8 - juli /september 2011
begrijpen moeten wij de Ramayana bestuderen en niet alleen het verhaal volgen, maar ook oog krijgen voor de lessen die erin verborgen zijn. Een belangrijke episode is dat de vrouw van Rama, Sita geschaakt wordt door het grote kwaad, Ravana. Het is o.a. aan Hanuman om haar terug te vinden. Na vele avonturen slaagt Hanuman erin haar op het eiland Lanka te vinden en tijdens deze zoektocht leren wij zijn grootsheid goed kennen. Er wordt bijvoorbeeld verhaald dat Hanuman op een gegeven moment over de zeestraat van Lanka springt. Een enorme afstand, maar zoals gezegd, hij is de zoon van de god van de wind en kan verschrikkelijk
ver springen. Terwijl hij over de zee vliegt verschijnt er een enorm wezen voor hem dat zijn weg blokkeert. Het is de moeder der slangen, Surasa, die van de goden de moed van Hanuman moet testen. Zij verspert zijn weg en wenst hem geen doorgang te verlenen en wil hem verzwelgen. Hanuman kan zich erg groot maken en doet dat ook, maar Surasa doet hetzelfde. Nog groter maakt Hanuman zich, maar opnieuw volgt Surasa zijn voorbeeld. Vervolgens maakt hij zich zo klein als een vlieg en vliegt haar mond binnen tot in haar maag om vervolgens weer via haar neus naar buiten te vliegen. ‘U heeft mij verzwolgen, zoals u wenste, laat mij nu verder gaan en de opdracht van mijn meester Rama uitvoeren’, spreekt hij tot haar. Surana is tevreden met de intelligente en moedige Hanuman en verleent hem doorgang. Als hij eenmaal op het eiland Lanka is aangekomen, is er nog een gebeurtenis waarbij Hanuman zich eerst heel sterk voordoet en vervolgens heel zwak. Om de aandacht van Ravana te trekken maakt hij zich groot en begint een mooi park te vernielen. Hoewel hij zich gemakkelijk had kunnen bevrijden, laat hij zich gevangen nemen. Hij wordt voor Ravana geleid en kan zo de situatie ter plaatse goed bestuderen. Prachtige lessen Deze kennis blijkt later van vitaal belang te zijn in de strijd tussen Rama en Ravana die later zou plaatsvinden. Ravana laat Hanuman vastbinden en
9 - juli /september 2011
© Illustratie: www.santabanta.com.
zijn staart wordt in brand gestoken. Zo wordt hij door de straten van de stad geleid, zodat alle inwoners kunnen zien dat de grote helper van Rama hulpeloos gevangengenomen is. Op een gegeven moment maakt Hanuman zich echter heel klein; de boeien vallen af en in plaats van onmiddellijk zijn staart te doven, neemt hij zijn gewone vorm weer aan en springt op de daken van de huizen en steekt zo een groot deel van de stad in brand. Daarna pas ontsnapt hij en keert naar Rama terug. Wat hebben deze twee episodes ons te leren? Het is een kunst om te weten wanneer je je ‘groot’ en sterk moet maken en wanneer je je ‘klein’ en onopvallend moet gedragen. Soms moet je, om voor een rechtvaardige zaak te kunnen strijden, in je kracht
gaan staan en niet denken aan je eigen belang. Soms vraagt de situatie van ons dat wij op de achtergrond treden en moeten afwachten. Hanuman verstaat deze kunst als geen ander. Afhankelijk van de situatie maakt hij zich groot of klein en bekommert zich niet om zijn eigen welzijn. Hij is vol vertrouwen en volgt altijd de wens van Rama. Dat geeft hem de kracht om zich volledig te wijden aan zijn missie. Ziehier, een van de vele prachtige lessen in karma-yoga die ons door Hanuman geleerd wordt en die verborgen zitten in de verhalen van de Ramayana. Hanuman ziet eruit als een aap, maar is in feite een groot leraar en zijn lessen zijn tot op de dag van vandaag actueel, niet alleen voor de inwoners van India, maar ook voor de mensen hier in het Westen. ■
Mehdi Jiwa, Is voorzitter van de Stichting Filosofie en Meditatie www.filosofieenmeditatie.nl Voor reacties: info@cynham.nl 10 - juli /september 2011
ER
ZIJN GEEN OBSTAKELS:
De wijsheid van Ganesha
PeTrA MAArTeNse
Met de kracht van een olifant maakt Ganesha de weg vrij. Wil je aan iets nieuws beginnen of heb je het gevoel dat iets je in de weg zit, roep dan Ganesha aan en de ‘remover of all obstacles’ schiet je te hulp. Hij laat je zien dat er in wezen helemaal geen obstakels zijn, die creëren wij mensen zelf. Met onze gedachten, door onze aandacht te vestigen op problemen of ze zelf te bedenken.
De vrolijke, liefdevolle, vriendelijke, maar o zo sterke Ganesha is verreweg de populairste Hindoe-godheid, ook buiten India. De oerhollandse Adri van den Bos uit Zandvoort maakte hem populair in spirituele kringen en ver daarbuiten door zijn strandtent Ganpati te noemen. Dat is de koosnaam van Ganesha. Hij had ooit in een winkel een groot Ganeshabeeld gezien, maar was dat allang weer vergeten toen hij een naam zocht voor zijn zaak. Op een nacht droomde hij dat Ganesha naast z’n bed stond, zo levensecht dat hij zich naar de winkel spoedde om het beeld te kopen. Het stond er nog. De winkeljuffrouw bracht hem op het idee van Ganpati, omdat de domeinnaam Ganesha op internet al volop in gebruik was. Als vanzelf trok de strandtent een spirituele doelgroep aan, er werden yogalessen en meditaties op het
strand georganiseerd, biodanzafeesten gehouden en zo werd het, in de woorden van Adri ‘een stap uit de wereld’. ‘Ganpati Spirit’ Ik ontmoette Adri in de zomer van 2010. De strandtent bestond niet meer. Die was tot twee keer toe weggespoeld met de zee en dat had hem doen besluiten om uit Nederland te vertrekken. Hij dacht de Ganpatidroom vaarwel gezegd te hebben door het beeld te begraven, de zee zou ‘m wel meenemen. Tot zijn grote verbazing kreeg hij echter opeens allerlei berichten van mensen, die Ganpati nog op het strand hadden zien staan. ‘Is het dan toch nog niet afgelopen?’ vroeg hij zich af en keerde terug. De strandtent was er dan wel niet meer, maar de spirit van Ganpati bleek nog sterk aanwezig.
11 - juli /september 2011
‘Ganpati Spirit’ noemde hij z’n nieuwe project. Hij organiseerde bijeenkomsten, op het strand, in het park, aan een meer, in het bos en zette dan het beeld neer. Er werd muziek gemaakt, mensen namen hapjes en drankjes mee en konden elkaar ontmoeten in een sfeer, die een beetje deed denken aan de hippietijd. “Ganpati Spirit brengt mensen samen en bij zichzelf in de geest van Ganesha. We creëren een wereld, waarin je helemaal jezelf mag zijn, anderen kunt ontmoeten en waar oude belemmerende patronen en vaste structuren verdwijnen. Een wereld waarin angst en onzekerheid plaats maken voor vertrouwen, het voelen van de eenheid. Pure liefde en aandacht voor elkaar brengt vrede en harmonie in de wereld.”
Waar het heenging met Ganpati wisten we niet, maar overal waar het beeld stond, gebeurden bijzondere dingen. Zo kwam op het Binnenhof in Den Haag Maxima net langs wandelen, bijvoorbeeld. Met de camera volgde ik het hele avontuur. Van Den Haag naar Groningen, naar Leeuwarden, Zutphen en Arnhem. Ganpati had overal veel bekijks en leverde bijzondere ontmoetingen en ontboezemingen op. Dat is binnenkort (augustus) allemaal uitgebreid te zien in de documentaire die de OHM hierover uitzendt. In de sokkel waar Ganesha op stond, had Adri inmiddels een gat geboord. “Heb jij een droom, een doel, wat is jouw intentie, voor jezelf of voor de wereld?” vroeg hij willekeurige voorbijgangers. “En wat moet je ervoor loslaten?” Dat
12 - juli /september 2011
schreven mensen op en dropten het vervolgens eerbiedig bij Ganesha in de sokkel. Op die manier werd hun persoonlijke droom kracht bij gezet. Welke intentie mensen ook hadden, bijna allemaal noemden ze hun onzekerheid ergens over, het idee wat anderen zouden vinden, een bepaalde angst als object om los te laten. Dat is wat Ganesha ook bedoelt: Wat houd je tegen op je pad? Waar ben je bang voor? Waarom maak je je zorgen? Gewoon doen! “Rechtdoor,” riep Adri zelf regelmatig uit, al wist hij niet precies waarheen de weg ging. Er op vertrouwen dat alles wat je met de juiste intenties doet, z’n vruchten zal afwerpen. Obstakels zijn de zelf opgeworpen drempels van het ego. De mitsen en maren, waar we onszelf mee bezwaren. Ganesha leert ons de eenheid zien, de verandering zit in onszelf. Ons idee van afgescheidenheid van het geheel levert ons de angsten en zorgen op, waar we last van hebben. In feite zijn we helemaal niet afgescheiden, we zijn deel van het geheel. Zoals elke bloem, elke plant, elke mug en elke olifant
dat is. Zijn eigen verschijning, de olijke olifantenkop, een lekker dik buikje, z’n scherpe, geconcentreerde blik, en de muis aan z’n voeten (die het beheersen van de verlangens symboliseert) getuigt van die eenheid. Mens en natuur zijn één, maar ook is de mens een met het Goddelijke. Niets staat dat in de weg. Ganesha maakt de weg dus vrij door je te laten zien dat er geen belemmeringen zijn. “Voor mij staat Ganesha dan ook vooral voor de reis in jezelf,” zegt Adri. “Angsten overwinnen, loslaten en opnieuw beginnen.” Zelf is hij het levende voorbeeld daarvan en daarmee voor velen een spiegel. Niet altijd een aangename spiegel voor anderen, want al je zekerheden keer op keer loslaten, maakt veel mensen huiverig. Maar Ganesha brengt ons de wijsheid, die we nodig hebben om de juiste keuzes te maken. Niet voor niets is het de ‘God’ van de wijsheid en de kennis. Als je je eigen wereld weet te zuiveren van alle angsten en hindernissen, ontdek je een nieuwe wereld: De wereld van harmonie, overvloed, geluk en onvoorwaardelijke liefde. Alles is er al. ■
Petra Maartense is documentairemaker en volgde Adri van den Bos met Ganpati Spirit op zijn missie door het land. Deze documentaire wordt in augustus uitgezonden bij de OHM 13 - juli /september 2011
Kantoren DELHI BOMBAY en GOA
ROTTERDAM Dordtselaan 144d Rotterdam Tel 010 484 91 77 mail: info@ercoreizen.nl Online: www.ercoreizen.nl
DEN HAAG Regentesseplein 12a Den Haag Tel 070 363 95 36 www.ercotravels.com
G o e d k o o p h o t e l s e n v l u c h t e n o n l i n e b o e k e n : W W W. M A S T H O L I D AY. C O M
✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔
8 8 15 22 15 15
daagse daagse daagse daagse daagse daagse
shopping tour INDIA reis DUBAI promotie reis INDIA rondreis BIHAR rondreis ZUID-INDIA reis GOA
VLIEGTICKETS: India Paramaribo
vanaf vanaf vanaf vanaf vanaf vanaf
e 620,– e 650,– e 1280,– e 1750,– e 1500,– e 950,–
vanaf vanaf
e e
425,– 620,–
Eigen appartement in Goa en Rishikesh, eigen luxe auto’s en mini-bussen in Delhi, Bombay en Goa ERCO REIZEN is lid van SGR en IATA, dus u reist op zeker
14 - juli /september 2011
De cirkel van het leven bij de Hindoes
sANNe VeeL
De dood... doodgewoon maar toch één groot mysterie. Ook binnen het Hindoeïsme is er veel nagedacht over een antwoord op de vraag waar we heen gaan wanneer we sterven.Hoe denken de Hindoes over de dood en wat is de betekenis van de rituelen die ze verrichten rondom crematie en dodenverering?
In tegenstelling tot andere religies, geloven Hindoes dat ze niet maar één leven te leven hebben waarin ze worden beoordeeld voor hun daden. Zij geloven dat wanneer iemand sterft, zijn ziel weer wordt wedergeboren. Dit proces wordt reïncarnatie genoemd. De dood is bij de Hindoe dus niet het einde en iets om te vrezen, maar slechts een link in de schakel van het eeuwigdurende, altijd veranderende proces van de cirkel van het leven. Het gaat dus niet alleen om het einde van een periode, maar ook het begin van een nieuwe fase in het leven. Geboorte en dood zijn slechts overgangen, waarbij niets wordt vernietigd, maar slechts van vorm verandert. Dit zie je ook in de natuur; het water dat zich in de zee bevindt wordt verdampt door de zon, als waterdamp vliegt het door de lucht, om vervolgens als een waterdruppel neer te regenen op
aarde, waar het samenstroomt tot een rivier, om weer terug te keren naar de zee. Net zoals deze waterdruppel zal ook de ziel altijd blijven voortbestaan. Anthyeshthi samskara Wanneer iemand sterft... is het leven van die persoon dus niet echt beëindigd. Maar voordat de ziel zijn reis zal voortzetten in het land der levenden verblijft hij in een soort tussengebied, wachtend tot hij weer deel mag nemen aan de cirkel van wedergeboortes. De los dwalende ziel zal zich dan voor onbepaalde tijd moeten voegen bij de geesten van de voorouders. Maar om deze overgang vredig te laten verlopen zijn rituelen nodig van de nabestaanden. De verzamelnaam van de rituelen rondom de dood is Anthyeshthi samskara, ‘het laatste ritueel’ uit het leven van de Hindoe. Het doel hiervan is om
15 - juli /september 2011
er voor te zorgen dat de ziel van de overledene in een zo vreedzaam mogelijke staat naar het hiernamaals wordt begeleid. Zelfs voordat iemand overlijdt, kunnen er al bepaalde handeling verricht worden. Zo dient de te overlijden persoon vlak voor zijn dood geen zakelijke, materiÍle gedachten te hebben maar te praten over spirituele zaken. Ook worden er Vedische mantra’s gereciteerd. Deze activiteiten voorzien de stervende van rust en vrede. Op het moment dat iemand sterft dient hij op een rieten mat op de grond gelegd te worden, en worden er weer gebeden opgezegd. Vanaf dit punt verschillen de rituelen sterk per regio en kaste. Maar er zijn enkele
overkoepelende elementen; zo worden de meeste hindoes gecremeerd, al is begraven ook een toegestane optie, dit wordt vooral gedaan bij heilige personen. Crematie heeft de voorkeur omdat zo op een snelle, en hygiĂŤnische manier het lichaam terug wordt gegeven aan de elementen. De gift van het leven wordt teruggeven aan de gever van het leven zelf; de aarde. De familie draagt de dode, gewikkeld in een simpele witte doek, op een lijkbaar naar de crematiegrond waar vervolgens de brandstapel wordt opgebouwd. Deze staat langs water, het liefst een van de heilige rivieren van India. Dit omdat, wanneer het lichaam geheel tot as vergaan is, deze in de rivier zal worden verstrooid waar het
16 - juli /september 2011
gezuiverd wordt. Het lichaam wordt met zijn hoofd richting het zuiden gelegd, omdat dat de richting is van het heiligdom van Yama, god van de dood. De familieleden leggen bloemenkransen op het lichaam van de overledene en zeggen hun laatste woorden van vaarwel. De geleider van het ritueel, bijna altijd de oudste zoon, zal de belangrijkste rituelen verrichten en de brandstapel met een brandend stuk hout aansteken. Ook zal hij de schedel met een bamboestok kapot slaan, zodat de ziel van de overledene kan ontsnappen. Na de dood worden enkele dagen van rouw in acht genomen, dit verschilt per regio van een dag tot dertien dagen. Elke dag wordt er water en
eten aan de preta, de ziel van de overledene, geofferd. Deze periode wordt afgesloten met een groots feest. Na deze periode van rouw zal er slechts eens per maand een offer aan de preta worden gedaan, voor een jaar lang. Hierna zal de preta zich bij de rest van de voorouders voegen. Pitra paksh... is een periode van twee weken waarin de voorouders, dus de overleden familieleden, de pitra, worden herdacht en vereerd. Dit jaar valt het op 12 tot en met 26 september. Tijdens pitra paksh betuigen Hindoe’s dank aan de voorouders voor wat ze allemaal voor hen gedaan hebben, en vragen ze om geluk en voorspoed voor het komende jaar.
17 - juli /september 2011
Dodenrituelen, ook wel Shraadh genoemd, staan centraal in deze periode, deze dienen met uiterste toewijding en liefde te worden verricht, want alleen dan zorgt het voor een grote zegen. De rituelen bestaan uit het doen van puja’s, gedaan door priesters, het opzeggen van bepaalde mantra’s en het geven van bloemen- en voedseloffers. Deze rituelen zorgen voor een positieve wedergeboorte voor de pitra’s en deze gunstige verstandhouding geeft de brenger van de offers vervolgens goed geluk in zijn aardse leven. Het is dus een win-win situatie! Een soort deur tussen de twee werelden Ook het maken van offers en donaties aan goede doelen of arme mensen
wordt in deze periode gezien als zeer gunstig, vooral het geven van voedsel. Deze periode zorgt dus voor verschillende dingen; het zorgt ervoor dat de rijkdommen van de samenleving weer gelijkmatig verdeeld worden doordat de armen te eten krijgen, en het zorgt ervoor dat mensen zich weer bewust worden van zaken als reïncarnatie en karma. Pitra paksh is hierdoor een soort deur tussen de twee werelden, die van de levenden en de pitra’s, de geesten, zodat ze met elkaar communiceren en elkaar beïnvloeden. Een kijkgat waarin je kan zien hoe iedereen weer met elkaar in verbinding staat, in ieders individuele cirkel van het leven… ■
18 - juli /september 2011
REGRESSIE REÏNCARNATIETHERAPIE
ASBL
Radhadesh
Is een vorm van psycho/bewustzijnstherapie dat geschikt is voor werken met een breed scala aan klachten, problemen en levensthema's, waarvoor inzicht, verandering of meer dan wel andere keuze mogelijkheden worden gezocht.
Château de Petite Somme Dagelijkse ronDleiDingen inDiase boetiek Vegetarisch restaurant ambachtelijke bakkerij
* Totale gezichts- en lichaamsverzorging * Vergoeding zorgverzekeraar * Lid VNT " DAT J E V E R L E D E N
gastenVerblijf nieuw
museum Voor heilige kunst
JE ZO IN DE WEG KAN ZITTEN"
Voor inlichtingen: Savita D. Harpal Tel. 035 - 6214405 Noordse Bosje 33d 1211 BD Hilversum savitaharpal@gmail.com.
30 1980-2010 Petite somme 5 • 6940
ton • (Durbuy )
BELGIË • krsna.tour@Pamho.net w w w.raDhaDesh.com
nr
16
3
e
jaarga
i/se ng jul
ptembe
r
2010
prijs E
nr
n n
n
t itua litei ie en spir a van Indi ighe id De heil lere n zien je moe t
Vak ant
e. de toeko mst Eco loni eiland en van Een van de
16
4
e
jaarga
obe ng okt
r/dece
mber
2010
prijs E
/ m a a r t 2011 nr
n n n
Diva li is van bete ken ofis che w De filos sch adu met je omg aan s leve n Lere n dag elijk t in het litei Spir itua
prijs E
r per jaa
jaar
1
nr
n
n
n
kenis van ere bete r onze tijd De diep voo ayana de Ram h holistisc ts als Is er zoie men? eid onderne van vrijh beleving de a en Ayurved
17 e
2
n
n n
jaarga
i ng apr
/
juni
2011
prijs E
ar ijswinna ore Nobelpr Tag anath Rabindr 1 o 201 a’s ann De Ved
ranten
anse mig it Hindosta identite en hun
Ook in de zomer maken we graag anderen blij. Schenk uw relatie, uw goede vriend of uw familielid daarom een jaarabonnement op OHM Vani. Zo blijven ze een heel jaar op de hoogte van boeiende ontwikkelingen op het gebied van filosofie, religie, cultuur en spiritualiteit èn van alle programma’s die OHM op radio en televisie uitzendt.
TIP
Voor maar €12,- maakt u iemand één heel jaar lang blij.
19 - juli /september 2011
CA
Stichting OHM (redactie OHM-Vani) Koninginneweg 8 1217 KX Hilversum Telefoon: 035 - 6260920 E-mail OHM: info@ohmnet.nl
DE AU -
Voor meer informatie neem contact op met:
BOEKBESPREKING
Ook Nederland stelt teleur
shANTie rAMLAL-JAGMOhANsiNGh
De werkelijkheid bestaat niet, percepties wel. De politieke en mediawerkelijkheid wordt dan ook gekenmerkt door ‘frames’ die voor een groot deel bepalen hoe we de werkelijkheid tot ons nemen. Het integratiedebat is hierbij een goed voorbeeld. Denk aan Paul Scheffers essay ‘Het multiculturele drama’, waarmee het problematiseren van alles wat multicultureel was een ware vlucht nam.
In het nieuwste boek ‘Badal’ van de publicist en schrijver Anil Ramdas, zegt de hoofdpersoon hierover: “Scheffer leek zich met zijn multiculturele drama het lot van de kansarme allochtonen aan te trekken. Maar eigenlijk interesseren die allochtonen hem niet – nee, het zijn de arme oude witte mensen die last van de allochtonen krijgen, dáár maakt hij zich zorgen over!’ Dit scherpe citaat is kenmerkend voor het boek waarin uitgebreid wordt gesproken over zaken als de multiculturele samenleving, integratie, migratie, kolonialisme en imperialisme, maar dan voor de verandering eens door de ogen van een allochtone intellectueel. In zijn voorgaande boek ‘Paramaribo, de vrolijkste stad in de jungle’,
beschreef Ramdas hoe gefrustreerd hij is door het gebrek aan stimulering van de Surinaamse bevolking vanuit wereldliteratuur, kunst en muziek. Hij beschreef een vrolijkheid die wordt ingegeven door een leegte die men niet anders weet op te vullen dan door dansen en feesten. Hoe het land uit zijn jeugd hem genadeloos in de steek had gelaten en verraden. Op 31 maart 2011 werd zijn nieuwste boek gepresenteerd. Na jarenlang het werk van zijn twee grote voorbeelden Naipaul en Rushdie te hebben gelezen, bestudeerd en geanalyseerd, heeft ook Ramdas een roman geschreven. En ook in dit boek is teleurstelling een belangrijk thema. Deze keer betreft het een ander land: Nederland. Het boek gaat over de SurinaamsHindoestaanse Harry Badal, die in
20 - juli /september 2011
Nederland bekend wordt met essays over de multiculturele samenleving. Maar de bekendheid gaat over in een neerwaartse spiraal; hij belandt in een alcoholverslaving die hem nog verder wegdrijft van zijn gezin dan de overgave op zijn werk voorheen al deed. Om weer grip te krijgen op zijn leven trekt hij zich terug op Zandvoort en samen met vriendin S. kijkt hij terug op zijn carrière in de journalistiek waarin alles draaide om kastijden en het schrijven over mensen die niet je publiek zijn. Tijdens deze gesprekken wordt de lezer getrakteerd op feitjes en weetjes over de meest uiteenlopende onderwerpen; over het verschil tussen spoorlijnen in Amerika en India, over het verschil tussen Perzisch-Indiase en Westerse muziek, over de ruim drieduizend Indiase soldaten tijdens WO2 in Zandvoort die door de Hollandse meisjes zeer aantrekkelijk werden gevonden. Maar voornamelijk lezen we over de teleurstelling in het culturele niveau van de doorsnee Nederlander. Een teleurstelling die breder lijkt te zijn dan die van Badal alleen, maar die lijkt te gelden voor een hele generatie.
vertellen over het negerjongetje Dandiloo. Maar toen zij eenmaal in Nederland arriveerden, kwamen de migranten tot de ontluisterende ontdekking dat er ook andere typen Nederlanders waren. De groep die in de huidige politieke tijdsgeest steeds vaker wordt aangeduid onder de noemer ‘Henk en Ingrid’.
Ramdas/Badal en zijn HindoestaansNederlandse generatiegenoten migreerden in de jaren zeventig vanuit Suriname naar Nederland, met een bepaalde voorkennis in het achterhoofd. Vóór de migratie kenden zij Nederlanders hoofdzakelijk als beschaafd en hoogopgeleid. De Nederlanders die toen in Suriname rondliepen waren vooral docenten die van alles wisten over taal, rekenen en aardrijkskunde, die verhalen konden
Dat was lange tijd alleen maar verwonderlijk. De laatste jaren is deze verwondering echter omgeslagen in teleurstelling. De teleurstelling van een generatie die dacht te migreren naar een land waar hun kinderen het beter zouden hebben, dan als ze in hun moederland waren gebleven. Een generatie die daar toch hun twijfels bij heeft als ze kijken naar de huidige tijd, waarin een essay als ‘Het multiculturele drama’ furore maakt,
...wij zijn ook heel gewone mensen.., toch!?
21 - juli /september 2011
‘het mislukken van de multiculturele samenleving’ opeens een veelgehoorde kreet is en de premier van het land spreekt over ‘het teruggeven van dit land aan de Nederlanders.’ De eerste generatie Surinaamse Hindoestanen hield zich voor een groot deel bezig met overleven en aanpassen in een vreemd land. In Badal schrijft Ramdas: “Migranten ontbeerden meer dan economische of culturele kansen; ze ontbeerden hun herinneringen, de stille getuigen van hun herkomst (p.233).” Dat was moeilijk, maar werd op de
koop toe genomen, want hun kinderen zouden hier geboren worden en dus echte Nederlanders zijn. Voor hen werd alles anders. Zij zouden wel in staat zijn hun jeugdherinneringen op te slaan (dat is precies de reden waarom de hoofdpersoon in Badal een huis met ruime zolder koopt). Maar nu ziet deze eerste generatie dat ook de identiteit van hun kinderen niet automatisch en geheel wordt geaccepteerd in het land waar ze geboren en getogen zijn. De ‘Nederlandse identiteit’ wordt door de doorsnee burger en de media vaak nog steeds benaderd alsof Nederland zo mono-etnisch is als in de jaren
22 - juli /september 2011
vijftig. Door het ‘multicultureel-isproblematisch’-frame, is het feit dat de jongere allochtone generatie al vanaf hun geboorte onderdeel is van Nederland, schokkend genoeg niet eens vanzelfsprekend en dat is voor veel eerste generatie Surinamers misschien wel de grootste domper van het migratieavontuur. Het is voor hen een deceptie dat er anno 2011 jongeren zijn die niet helemaal zeker weten of de premier hen wel of niet tot ‘de Nederlanders van dit prachtige land’ rekent, omdat de wieg van hun ouders toevallig in Suriname stond. Hoe kan het dat dit hun kinderen overkomt? Wat Badal dan ook zo interessant maakt voor zowel eerste als tweede generatie allochtonen, is om te lezen hoe een volwaardige
intellectuele allochtone hoofdpersoon, denkt over zaken als migratie, integratie, populisme, kolonialisme, imperialisme en de multiculturele samenleving. Over het algemeen worden deze zaken in de literatuur beschouwd door autochtonen, die eigenlijk niet in staat zijn dit volledig vanuit de andere kant te bezien: namelijk hoe bepaalde uitspraken door politici of burgers of beleidsplannen aankomen als je zelf een migrant of allochtoon bent. Of hoe het voelt als je beter presteert dan ‘Henk en Ingrid’, die je desondanks de maat nemen. Eigenlijk is Badal een essayistische roman geworden waarin de afgelopen twee decennia worden beschouwd door de ogen van degene die normaal wordt aangeduid als ‘de ander’. En dat is precies wat dit boek zo interessant maakt. ■
23 - juli /september 2011
REIS
DOOR DE TIJD VANUIT DE INDIASE OUDHEID...
Hindoestaanse muziek
FrANK KrishNA
Iedereen kent de Indiase muziek door haar karakteristieke klank. Het klinkt mysterieus, is verleidend, spiritueel, en wordt bespeeld door specifieke, exotische instrumenten. Maar deze muziek is ook nog eens hoog ontwikkeld en kent een zeer lange en complexe geschiedenis. Vele legenden en mythen zijn er rondom de oorsprong van de Indiase beschaving gevormd, zo ook over haar muziek. Later is zij beïnvloed door vele volken en culturen die in de ban raakten van haar schoonheid. Tegenwoordig heeft ze een enorme aantrekkingskracht op mensen van binnen en buiten haar geboorteland.
Oorsprong Indiase muziek kent haar oorsprong in de Veda’s, de oudste teksten van India die maar liefst zo’n zes tot drie duizend jaar oud zijn. In deze Veda’s werd de techniek en de toonladders van de muziek al beschreven. Muziek werd in deze periode gebruikt om de religieuze gebeden en hymen muzikaal te ondersteunen en spirituele kracht bij te zetten. Maar ook werden de epische verhalen en vertellingen zoals de Mahabharata en het Ramayana door middel van zang en muziek verteld en verspreid. Bijzonder is dat vandaag de dag de Indiase muziek nog steeds doordrongen is van religieuze en klassieke thema’s uit de oudheid.
Latere invloeden India kent een rijke geschiedenis, en heeft vele overheersers gekend die het land voor bepaalde tijd geregeerd hebben. Hierdoor is er door de eeuwen heen ook veel invloed uitgeoefend op haar muziek. Nu is de Indiase muziek grofweg onder te verdelen in Hindoestaanse muziek (Noord-India) en carnatische muziek (Zuid-India). Dit komt omdat er in de middeleeuwen vanuit het noorden vele invloeden kwamen van buiten India die vooral hun stempel hebben achter gelaten op de Noord-Indiase muziek. Het meest vormend is de heerschappij van de moslims geweest, zij hebben de Indiase muziek een ware metamorfose
24 - juli /september 2011
Shubha Mudgal is een bekende Indiase zangeres van klassieke muziek die vooral Khayal, Thumri, Ghazals en Bhajans zingt. (©Photo: www.suraurtaal.com)
laten ondergaan. Nieuwe vormen ontstonden door Arabische, Perzische en Turkse invloeden. Enkele nieuwe muziekvormen die toen ontstonden zijn Khayal, Thumri, Ghazal en Kawali. Deze stijlen overleefden vele eeuwen en zijn zelfs vandaag de dag nog zeer populair. In de moderne periode hebben westerse instrumenten hun intrede gedaan in de Indiase muziek, zoals de viool en de gitaar. Met de komst van fi lm en andere publieke media werd muziek steeds toegankelijk en voor een breder publiek waardoor Indiase artiesten steeds bekender werden en een naam voor zichzelf konden maken, ook internationaal. Hierdoor trad er een steeds grotere muzikale samenwerking en samensmelting op tussen oost en west. Dit kan je merken
aan de invloed van de westerse popmuziek in huidige Bollywood fi lms. De fi lmmuziek is dan ook de populairste moderne muziekvorm in India. Bij deze muziekvorm zijn er geen vaste stijlen in het componeren. De muziek wordt meestal tegen de achtergrond van de traditionele Indiase muziek met westerse invloeden gecomponeerd. De aantrekkingskracht Tijdens zijn lange reis door de geschiedenis heeft de Hindoestaanse muziek verschillende fasen doorlopen en is het onderworpen aan invloeden van buitenlandse heerschappijen. Desondanks heeft de Indiase muziek haar identiteit en haar eigen unieke karakter nooit verloren. In plaats daarvan nam het de beste
25 - juli /september 2011
in haar schoot van wat zij te bieden hadden en volgde er een proces van continue vernieuwing. In feite kunnen wij de Indiase muziektraditie vergelijken met een machtige rivier waarin verschillende zijrivieren uitmondden en samengevoegd zijn, waardoor het rijker, kleurrijker en gevarieerder werd, maar met behoud van zijn oorspronkelijke schoonheid en grandeur. De aantrekkingskracht van de muziek was zo groot dat het als een betoverende magneet de koningen en heiligen, de elite en de gewone man, de pandits en de mystici aantrok. Zij raakten allen verliefd op haar charme, gratie en subtiliteit en haar vermogen om te inspireren. De Indiase muziek bezit ook het vermogen om de diepe en soms extatische gevoelens te raken. De muziek bij OHM. OHM Radio zendt 3 september en in december, programma’s op Radio5 uit over de Hindoestaanse Muziek. Dit is dus de Noord-Indiase muziek die haar oorsprong kent in de Vedische geschriften en latere Perzische en Arabische invloeden kent. Deze muziekstijl maakt gebruik van een specifieke melodieuze toonladder (raga), dit is het raamwerk van tonen waarbinnen de muzikant tijdens het spelen improviseert. Een muziekstuk ligt dus niet vast, zoals we gewend zijn van westerse klassieke muziek. Aan elke raga wordt een bepaalde emotie toebedeeld, dit noemt men rasa. Het ritme, de tala, is een ritmische cyclus van een bepaald aantal tellen. Deze
regels rondom tonen en ritmes zijn anders dan in de westerse muziek, waardoor Indiase muziek zo anders klinkt en aanvoelt. In een van onze programma’s zal een concert te beluisteren zijn van drie muzikanten uit India die een viool, sarod en tabla bespelen. De viool is een van origine westers instrument, de sarod komt oorspronkelijk uit Afghanistan en de tabla is een tweedelig percussie
instrument die erg populair is binnen de Hindoestaanse muziek. Met behulp van deze instrumenten zullen zij een eeuwenoud muziekstuk ten gehore brengen. Dit muziekstuk is zo oud dat het zou zijn gemaakt en overgeleverd door de Goden, en bestaat uit verschillende ragas. ■
26 - juli /september 2011
Hindoestaanse coming out?
mannen, maar ik kende het verschijnsel homoseksualiteit ook niet. Dus ik deed niets ermee.’ Inmiddels heeft hij al 13 jaar een relatie. Toen hij als vrijgezel bij familieleden kwam, vroeg men hem regelmatig wanneer hij zou trouwen. Omdat hij bang was voor negatieve reacties en zich aanvankelijk ervoor schaamde, vertelde hij nooit dat hij niet op vrouwen viel. Zijn vader, die twee jaar
fo t
o: A
nn
et
va n
Ra
a lt
en
Een aantal Hindoestaanse homoseksuelen varen dit jaar op 6 augustus mee met de Gayparade. Ramesh (42) vindt het fijn dat de Hindoestaanse gemeenschap in Nederland zover is dat hij gewoon met zijn vriend bij zijn familie kan komen. Sinds zijn twintigste weet hij al dat hij homoseksueel is, maar in Suriname, twintig jaar geleden, gaf hij geen uiting aan dat gevoel. ‘Natuurlijk keek ik wel naar
©
shArDA BADLOe-BALLA
‘Aan mijn kind kom je niet’, zo zeggen tegenwoordig ook Hindoestaanse ouders met een homoseksueel kind. Hoewel het overgrote deel van de mensen het nog steeds vies vindt om bijvoorbeeld twee mannen te zien zoenen of er zelfs maar aan te denken, lijkt het tijd om het tij te keren.
27 - juli /september 2011
geleden overleed, heeft het zelfs nooit geweten. Nu is hij zover dat hij deel zou willen nemen aan de Gayparade. Verdriet ‘Zoals een mooie vrouw mij iets doet, doet een mooie man een homoseksuele man iets’, zo vertelt Sandew Hira, auteur van het nieuw verschenen boek Verboden liefde -homoseksualiteit in de Surinaamse gemeenschap. De rode draad in het boek is het enorme verdriet, zowel bij homo’s als bij de familie. Hij hoorde schrijnende verhalen over zelfmoord en uithuwelijking,maar ook reacties die hartverwarmend waren. Ouders die zich onvoorwaardelijk achter hun kind scharen, broers die het voor hun broer of zus opnemen en vrienden die hun homoseksuele vriend(in) blijven steunen. ‘Natuurlijk is het beeld dat homo’s een extravagante levensstijl erop nahouden, maar ja het gewone leven van een homo is gewoon saai. Daar valt in de media nu eenmaal niets over te melden.’ Hira denkt dat de oplossing in de samenleving gezocht moet worden, niet bij de homo’s en hun familie. De familie reageert op geluiden van afwijzing uit de samenleving en bezwijkt vaak onder die sociale druk. Coming out Dat men homoseksuele gevoelens het liefst verborgen houdt beaamt ook Fred Kleian, voorzitter van de Stichting
Rainbow in Den Haag. Zelf heeft hij een Indische achtergrond en maakte zelf mee hoe moeilijk het kan zijn om in de eigen gemeenschap. als homoseksuele man geaccepteerd te worden Hij besloot zich in te zetten voor de emancipatie van de allochtone homo’s. ‘Goed initiatief om met een Hindoestaanse boot mee te varen op de Gayparade, maar ik vraag me af hoe men denkt de boot te vullen. Mijn ervaring in 25 jaar is dat het taboe is. Ze willen zelfs aan gewone discussies over homoseksualiteit niet meedoen. Ik ken maar weinig Hindoestanen die er echt voor willen uitkomen. Ook zie ik zelden een allochtoon gezicht langs de kant staan kijken naar de optocht.’ Hij denkt dat het Westers model van coming out niet werkt voor allochtonen. Een coming out kun je niet eisen, dat gaat in allochtone kringen stapje voor stapje. Meer openheid Toch is Shanta Bhikharie, initiatiefneemster van de Hindoestaanse
28 - juli /september 2011
Ik weet ook niet of deelname aan de Gayparade de juiste manier is om meer openheid te creëren, maar ik hoop wel dat het zo uitpakt.’
deelname aan de Gayparade, erg enthousiast erover. Het idee ontstond bij een bollywoodsongtekst waarin de zangeres zich afvraagt wat de wereld haar uiteindelijk gebracht heeft en waarom zij zich druk zou moeten maken om wat andere mensen van haar denken. Dat riep veel herkenning op omdat iedere Hindoestaan zich druk maakt om ‘wat men er wel niet van zal zeggen’. ‘Iedereen die ik erover vertel doet er een beetje lacherig over, maar de meeste vinden het wel een goed idee.’ Ook zij is grootgebracht met het idee dat het vies is om homo te zijn. Dit beeld bleef bij haar tot zij in contact kwam met een homoseksuele man. ‘Ik wist me geen houding te geven, het was ook nog zo’n lieve man.’ Ze ging het gesprek met hem aan en raakte ervan overtuigd dat het een geaardheid is. ‘Zoals ik hou van mijn man en er niet aan moet denken iets met een vrouw te hebben, hebben homoseksuelen het omgekeerde. Het grootste misverstand in Hindoestaanse kringen is dat het een ziekte is. Zolang er niet gewoon over gepraat kan worden zullen mensen niet weten wat het wel is en zal de schaamte blijven.
Grote stap Pandit Dharm Shriemissier reageert verrast op de deelname: ‘Dat het al zover is. In het kader van de emancipatie en het naar buiten treden vind ik dit een grote stap.’ In het verleden heeft de pandit een relatie tussen twee mannen ingezegend. ‘Er zijn geen mantra’s of rituelen om een homostel te huwen volgens de hindoeritus, maar als twee vrienden komen ben ik bereid ze in te zegenen.’ Wel zegt hij een relatie tussen twee mensen van hetzelfde geslacht vreemd te vinden omdat hij niet in die sfeer is opgegroeid. Toch vindt hij dat iedereen vrij is zijn eigen leven te leiden. Zolang ze hem en de gemeenschap er niet mee ’ lastig vallen’ heeft hij er geen moeite mee. Wel denkt hij dat de gemiddelde hindoe of Hindoestaan niet zover is om het verschijnsel te accepteren. Maar hoewel hij zichzelf onder de behoudende pandits schaart, staat hij wel open voor de gemeenschap. ‘Ik kan het niet goedkeuren of afkeuren. Beter zou zijn als deze dingen niet voorkwamen, maar het is nu eenmaal wel het geval. In de Veda’s wordt gezegd dat het onze opdracht is kennis te maken met nieuwe dingen. Ook Mahatma Gandhi onderschreef dat. Alles wordt aangepast aan tijd, plaats en omstandigheden. Als je maar je eigen wortels en overtuiging niet prijsgeeft.’ ■
29 - juli /september 2011
Wijze Woorden
Mantra’s die de kwaliteiten onthullen van drie Goddelijke krachten:
Shri Ganesha heeft een fraai uiterlijk, heeft één hele tand, is rood gekleurd, is gesierd met olifantenoren, heeft een grootse buik, schenkt ons plezier, vernietigt obstakels, is de leider van alle Goddelijke krachten, draagt de vlag van overwinning, leidt ook daadwerkelijk de goede krachten, draagt de maan op zijn voorhoofd en heeft een olifantenhoofd. Wie deze twaalf namen reciteert of beluistert, zal ten tijde van bijzondere situaties (zoals: studie, huwelijksrituelen, een nieuwe woning betrekken, een reis, een oorlog of andere moeilijkheden), nooit hinder ondervinden van tegenwerking en zelfs vooruitgang boeken.
30 - juli /september 2011
Ik begroet de zoon van de wind, Hij is de bron van een onvergelijkbare kracht, Hij heeft een lichaam dat schijnt als een gouden berg, Hij is als het vuur voor de wouden der demonen en de voornaamste der wijzen. Hij bezit alle deugden, de leider der apen en meest dierbare der toegewijden van Shri Rama. (Hanuman was de verschijning van Shiva in de gedaante van een aap, om Shri Rama te dienen. Zo ook dient men de innerlijke dwalingen - net zo onbeteugels als een aap - te richten naar het Goddelijke)
O Shiva, Uw lichaam is zo wit als kamfer (drager van as/vibhuti). U bent verschenen vanuit mededogen. U bent de essentie binnen de stoffelijke openbaring. O Drager van slangen als sieraad om Uw hals, U verblijft in het hart van toegewijden. Ik begroet U samen met Uw wederhelft Bhavaani. (Het as en de slangen symboliseren de overwinning op gehechtheid en angst. Alle angsten worden geboren uit gehechtheid. Shiva schenkt Zijn toegewijden de overwinning op beiden eigenschappen die ontwikkeling en groei in de weg staan.)
31 - juli /september 2011
Ayurveda en de Indiase cultuur.
rOBerT h. sWAMi PersAuD
Hoewel de Ayurvedische geneeskunde steeds meer aanvaard wordt als een bijzondere natuurgeneeskunde, mogen wij niet vergeten dat zij deel uitmaakt van en voortkomt uit een zeer oude Indiase cultuur. Zij werd om die reden vroeger ook wel een ‘Hindoegeneeskunde’ genoemd maar daar is men van afgestapt omdat dit teveel associeerde met een religieuze geneeskunde, en dat is ze allerminst. De Ayurveda is een culturele geneeskunde en daarom is het goed om ook af en die cultuur wat nader te bekijken.
De cultuur van India wordt ook weleens de ‘Vedische’ cultuur genoemd; dat komt omdat deze cultuur gebaseerd is op enkele belangrijke geschriften die als de ‘Vedische geschriften’ bekend staan.
www.mijnbestseller.nl/robertpersaud
De grondslag van die Vedische geschriften vormen de vier Veda’s die allen gaan over spiritualiteit, politiek, de natuur, en hoe talloze goden onze wereld en de kosmos besturen. Zij worden ook wel de ‘shruti’ genoemd, dat betekent dat zij geopenbaard werden aan de zieners, dus ze werden als het ware kant en klaar aan hun overgedragen. Later ontstonden er meer Vedische geschriften zoals de ‘Brahmana’, zogenaamde gebruiksaanwijzingen van de Veda’s. Ze waren namelijk niet eenvoudig te begrijpen voor de eenvoudige ziel en in elke Brahmana werden daarom aanwijzingen gegeven hoe het precies zat. Ze werden vooral door de priesters gebruikt bij het verrichten van allerlei rituele handelingen zoalsonder andere bij geboorte, huwelijk, overlijden.
32 - juli /september 2011
Diverse filosofische scholen Veel mensen vonden al dat gedoe maar niets en trokken zich terug ter meditatie en overdenking. Zij voelden zich geïnspireerd door de mysterieuze Veda’s maar wilden niets te maken hebben met riten en verplichtingen. Zij schreven mystieke teksten en omdat zij veelal woudbewoners waren werden die geschriften de ‘Aranyaka’ genoemd, hetgeen ‘woudboeken’ betekent. Maar daar bleef het niet bij. Nog later ontstonden nog meer boeken die de Upanishads genoemd werden. Een andere naam daarvoor was de ‘Vedanta’, en zij vormden als het ware de afsluiting van deze hele serie geschriften. Alles bijelkaar worden ze ook wel de ‘Vaidik’ genoemd, de ‘Vedische cultuur’, in tegenstelling tot
de ‘Avaidik’, de niet-Vedische cultuur waar dan met name het Boeddhisme mee bedoeld werd. Wij hebben hiermee nog bij lange na niet de Indiase cultuur mee samengevat. Uit die Vedische cultuur ontstonden diverse fi losofi sche scholen die allemaal op hun eigen wijze de Vedische geschriften interpreteerden. In het algemeen worden er zes van die scholen erkend als ‘Vedische school’ die dan officieel met de naam ‘Darshan’ wordt aanduid. We gaan die scholen hier niet bespreken want daar is geen ruimte voor. Wel dient gezegd te worden dat de oudste school bekend staat als de Samkhya. Wij noemen díe wel omdat deze school de twee allerbekendste Indiase cultuuruitingen heeft voortgebracht: yoga en Ayurveda.
33 - juli /september 2011
Yoga kent iedereen wel, althans: men meent die te kennen. De yoga die je in het plaatselijk wijkcentrum beoefent heeft echt weinig tot niets te maken met de yoga zoals dat oorspronkelijk bedoeld werd, en die nog hooguit terug te vinden is in de Bhagavad Gita, het zeer oude geestelijke werk waarin in het gesprek tussen Krishna en Arjuna de zin en de bedoeling van het leven wordt uitgelegd. Geestelijke wortels Maar ook de Ayurveda heeft haar geestelijke wortels in de Samkhya. Niet helemaal, want in één van de zojuist genoemde Veda’s (de Atharvaveda) wordt al veel over medicinale planten gesproken en daarom wordt díe Veda ook wel als een soort bron gezien van de Ayurveda. De geschiedenis van de Ayurveda is gehuld in mythen en legenden die allemaal door de Indiase cultuur gevormd zijn. Zo zien wij bijvoorbeeld dat de allereerste bezitter der Ayurvedische teksten de god Brahman was, de schepper van wereld en kosmos. Het verhaal gaat dat deze de teksten aan steeds lagere goden doorgaf zodat het de mensheid kon bereiken. De laatste schakel tussen mensen en goden was
dan ook Dhanvantari, die als een legendarisch figuur beschouwd wordt. In India zien we daarom in menig Ayurvedisch ziekenhuis Dhanvantari terug in beelden of in schilderijen; hij wordt in het algemeen als een soort ‘patroonheilige’ beschouwd van de Ayurveda. Door dit alles zien wij hoe de Indiase cultuur vervlochten is met de Ayurveda. Het is opvallend dat deze vervlechting in de Westerse landen steeds losser gemaakt wordt. In het Ayurvedisch onderwijs binnen de moderne Westerse instituten zien we de Indiase cultuur steeds minder. Sommige westerlingen maken een vergissing door te denken dat de Indiase cultuur een soort godsdienst is en gaan hun Ayurvedisch onderwijs vermengen met vormen van Hindoeïsme, maar dat dus dus helemaal vreemd en zelfs in strijd met de oorspronkelijke Ayurveda. Kortom, we hebben nog heel veel te doen om de Ayurveda uit te leggen en hoe ze in wezen bedoeld is; niet met religie, maar wel met een heel bijzondere cultuur. ■
34 - juli /september 2011
35 - juli /september 2011
Televisie 3E KWARTAAL 2011 IEDERE ZATERDAG OP NEDERLAND 2
11.30 uur Herhaling iedere zondag 15.00 uur
Zaterdag 2 juli 2011
herhALiNG
Stilte retraite
GeeN
Om contact te maken met je diepste zelf is stilte een belangrijke voorwaarde. Maar hoe word je innerlijk stil? Kries Manniesing vertelt tijdens een stilte retraite hoe hij door stilte innerlijk en uiterlijk contact probeert te maken met zijn ziel.
Zaterdag 9 juli 2011
Viman, het Vedisch luchtvoertuig van de Goden Het woord Viman, letterlijk luchtvoertuig, wordt in de Veda’s herhaaldelijk genoemd. In deze teksten wordt Viman beschreven als een supersnel luchtvoertuig dat werd gebruikt door Devta’s om zich door de lucht te kunnen verplaatsen. Deze teksten zijn vele duizenden jaren oud. Hoe kan het dat er in het oeroude India over luchtvoertuigen als vervoermiddel wordt gesproken. In ons programma gaan we op zoek naar het antwoord hierop ?
36 - juli /september 2011
herhALiNG ZONDAG 10 JuLi
Televisie herhALiNG ZONDAG 17 JuLi
Zaterdag 16 juli 2011
De plastic verzamelaar In de ogen van anderen heb je geluk. Omdat jij bijvoorbeeld gespaard blijft van een ongeluk die vele anderen treft en jou niet. Maar wanneer vind jezelf dat je geluk hebt? Een gedramatiseerd volksverhaal uit Rajasthan, dat antwoord probeert te geven op deze vraag.
herhALiNG ZONDAG 24 JuLi
Zaterdag 23 juli 2011
Hanuman Jayanti dl 1 Hanuman, levensgids voor devotie en innerlijke kracht. Hij is mens en aap tegelijk. Westerlingen noemen hem de aapgod uit de Indiase traditie. Steeds meer mensen, ook jongeren, wenden zich in devotie tot deze Godheid. Want Hanuman leert je hoe je een zuivere relatie met het Goddelijke kunt ontwikkelen. Maar ook hoe je je eigen innerlijke krachten ten volle kunt ontwikkelen. In India wordt het openbare leven in grote steden opgesierd door reusachtige beelden van Hanuman. Wie is deze Hanuman? Vanwaar de groter wordende aandacht voor hem?
herhALiNG ZONDAG 31 JuLi
Zaterdag 30 juli 2011
Hanuman Jayanti dl 2 Volgens de volgelingen van Hanuman heeft devotie aan deze Godheid een sterke invloed op je leven; ook in het hier en nu. Want hij is altijd in de nabijheid van zijn toegewijde, klaar om te helpen, met name in moeilijke tijden. Maar wat zegt Hanuman over de weg van devotie in deze moderne samenleving?
herhALiNG ZONDAG 7 AuGusTusi
Zaterdag 6 augustus 2011
Mantrameditatie Mantrarecitatie heeft volgens de Hindoedharma, mits natuurlijk op juiste wijze gedaan, een meervoudige werking. Er zijn reciterende groepen die zeggen dat mantrarecitatie een helend effect heeft, groepsmeditatie wereldvrede bevordert of dat door meditatie de natuur zichzelf helpt te herstellen 37 - juli /september 2011
Televisie van schade. Over de manier waarop de inwerking op zowel mens als natuur plaatsvindt, hebben Rishi’s heel veel geschreven. De laatste jaren zijn er verschillende wetenschappelijke onderzoekingen gedaan naar het effect van mantrameditatie .Hoe verhouden de wetenschappelijke opvattingen en de kennisbronnen van de Rishi’s zich t.o.v. elkaar?
Zaterdag 13 augustus 2011
Persoonlijkheidsontwikkeling volgens de Bhagavad Gita
herhALiNG ZONDAG 14 AuGusTus
De inzichten in de Bhagavad Gita hebben als ultieme doel: bevrijding uit de karmische cyclus van leven en dood. Voorwaarde hiervoor is dat je juist (volgens de principes van Dharma) denkt, spreekt en handelt. De basis voor deze eigenschappen ligt in een goede opvoeding en een goede karaktervorming. Mehdi Jiwa is een arts die werkt in Alkmaar. Samen met zijn gezin leeft hij volgens Hindoeïstische inzichten. Hij probeert ook de kennis van de Bhagavad Gita door te geven aan jongeren door o.a. workshops te organiseren. Volgens Mehdi is een goede karaktervorming en de vorming van een evenwichtig en mensvriendelijke levenshouding alleen mogelijk als je die op de Bhagavad Gita baseert.
Zaterdag 20 augustus 2011
herhALiNG ZONDAG 21 AuGusTus
Kids & Docs Special Kids & Docs is initiatief van Cinekid, IDFA en het Mediafonds. Samen willen zij de productie van jeugddocumentaires bevorderen en dit genre onder aandacht brengen bij filmmakers en natuurlijk kinderen. Kinderen tussen 8 en 13 jaar konden meedoen aan een prijsvraag, waarbij zij ideeën opstuurden voor jeugddocumentaires over gebeurtenissen of situaties die zij zelf belangrijk vonden. In deze uitzending komen de verhalen van Arjun en Tanvi aan bod. Arjun zijn broertje is autistisch. En Tanvi’s wordt door haar hormonen heen en weer geslingerd tussen haar hoofd en hart en tussen verlangens en veiligheid.
38 - juli /september 2011
Televisie herhALiNG ZONDAG 28 AuGusTus
Zaterdag 27 augustus 2011
Art of living: World Culture Festival in Berlijn Art of living, een organisatie dat pleit voor een stressloze en geweldloze samenleving, organiseert op 2, 3, en 4 juli een cultureel festival in het Olympisch Stadion in Berlijn. Duizenden deelnemers uit meer dan honderd verschillende landen. Met veel muziek, dans en toespraken van o.a. de populaire Sri Sri Ravi Shankar. Hij zal het belang van Sudarshan Kriya, een yogavorm, die zich concentreert op de ademhaling, voor het overwinnen van stress en geweld opnieuw benadrukken. In deze uitzending een verslag van dit festival.
herhALiNG ZONDAG 4 sePTeMBer
Zaterdag 3 september 2011
Ganesh Chaturthi Het vereringsfeest voor Ganesh. In India wordt dit feest groots gevierd en duurt tien dagen. Ganesh bestaande uit half mens, en half olifant staat voor de synthese tussen mens en natuur. Het geeft de verbondenheid en wederzijdse afhankelijkheid weer en dat in gelijkwaardigheid tussen mens en natuur. Met de viering wordt het belang van respect voor de natuur, maar ook de heelheid van de schepping benadrukt
39 - juli /september 2011
Televisie Zaterdag 10 september 2011
Acute verandering in het leven
herhALiNG ZONDAG 11 sePTeMBer
Shailendra verloor van het ene moment op het andere zijn moeder die onder een vrachtwagen terecht kwam. Zelf was hij toen in de bloei van zijn carrière als muzikant. Hij was ervan overtuigd dat hij het zou gaan maken. Het verlies van zijn moeder kon hij niet verwerken. Hij raakte aan de drugs. Dat duurde jaren. Hij typeert deze periode als de tijd van seks, drugs en rock en roll. Totdat hij in India terechtkwam en rituelen hem hielpen om het verlies van zijn moeder te accepteren zelfs te begrijpen. Shailendra veranderde langzamerhand. Hij heeft zijn drugsgebruik met behulp van Indiase guru’s overwonnen. Hij werkt nu aan zijn comeback als muzikant. Zijn leven typeert hij als die van seks, rock en rol en bhakti. Welke rituelen en inzichten hielpen hem uit zijn depressie en verslaving?
Zaterdag 17 september 2011
herhALiNG ZONDAG18 sePTeMBer
Uttam yoga
Hoe word ik succesvoller in het leven? Volgens beoefenaars van uttam yoga is succes in het leven maakbaar. Want beoefening van deze vorm van yoga helpt je om je innerlijke potenties te ontdekken en deze aan te wenden om op die manier meer uit je leven te halen. Maar wat houdt deze vorm van yoga precies en hoe helpt het jou je innerlijke potenties te ontdekken?
Zaterdag 24 september 2011
herhALiNG ZONDAG 25 sePTeMBer
Chatney
Monique Badloe praat met jong volwassenen over de maatschappelijke actualiteit van dat moment. Hoe kijken Hindoes en het Hindoeisme tegen deze actualiteit?
40 - juli /september 2011
Welkom bij Jade Ayurvedic Healthcenter. Betreedt de wereld van Ayurveda, de eeuwenoude Indiase gezondheidswetenschap. Gun uzelf ultieme ontspanning. Een bezoek aan Jade Ayurvedic Healthcenter betekent Pure Weldaad voor lichaam en geest. Wat heeft Jade te bieden: U kunt elke dinsdag en vrijdag van 10.00 – 12.00 uur en van 14.00 tot 16.00 uur bij ons terecht voor een gratis diagnose en constitutiebepaling. Wij, een team artsen en therapeuten kunnen voor uw gezondheid alle Ayurvedische behandelingen geven als massage, shirodhara, marma-therapie, darmspoelingen, vasti’s, nasya, enz. Daarnaast geven wij ook voedings- en leefstijladviezen afgestemd op uw constitutie. Voor ontspanning en verzorging van de huid kunt u ook bij ons terecht voor Ayurvedische schoonheidsbehandelingen en arrangementen. (zie onze website). Wij kunnen Ayurveda met Acupunctuur combineren voor een sneller resultaat of voor behandeling van pijnklachten. Als extra diagnose naast de tong en de polsdiagnose gebruiken we Levend bloed analyse: aan het bloed kun je de zien hoe gezond je bent. LBA is een boeiende combinatie van westerse diagnose en Ayurvedische adviezen.
Pancha karma (Ayurvedisch reinigen), Massage, Acupunctuur Ontspanning Hoge Ayurvedische darmspoelingen, Levend bloed analyse Ayurvedisch coachen, Voeding en leefstijl advies Opleiding Ayurvedische massage Yoga Meditatie Pranayama
In het centrum worden regelmatig workshops: Ayurvedisch koken, Ayurvedische massage, meditatie, Qigong enz. en lezingen gehouden. De onderwerpen hiervan hebben te maken met gezondheid, spiritualiteit en een gezonde levensstijl. En kunt u bij ons Yoga, Tai Chi en Kung Fu lessen volgen. Wij geven een breed scala van opleidingen: Ayurvedische massage, Ayurvedisch voedingsdeskundige, Ayurveda (hbo opleiding tot practitioner), marma-therapie. Deze opleidingen worden verzorgd door deskundige leraren, die zelf in de praktijk werkzaam zijn. Bezoek nu ons Ayurvedisch vegetarisch restaurant waar zoveel mogelijk biologische producten worden gebruikt. Kijk voor menu’s op onze website. Of neem een kijkje in de winkel met Ayurvedische- en natuurvoedingsproducten (ook verkrijgbaar in onze webshop). U vindt alle informatie terug op onze website: www.jade-health.nl en neem dan ook een kijkje in onze webshop. Ons tel.nr. is 030-2734171. Jade Ayurvedic Healthcenter – Tuibrug 1 – 3991 LC Houten
41 - juli /september 2011
ver de eten o w r e Me en en viewd r e t ïn ? ge grond chter a n u h
Radio 3E KWARTAAL 2011
e voor d je aan ief ld e b M uws r ver nie ij v s u Lot t.nl
Zondag 14.15 - 15.00 UUR
ne w.ohm op ww
OP
RADIO 5
VIA DE ETHER:
747 AM
EN VIA DE KABEL:
DEN HAAG 88.1 FM AMSTERDAM 96.6 FM ROTTERDAM 90.0 FM
OF VRAAG UW KABELEXPLOITANT NAAR DE JUISTE FREQUENTIE IN UW REGIO.
De Lotusvijver 3 juli
De kracht van verandering Eén van de centrale thema’s van de Bhagavad Gita het begrip verandering. Arjuna wordt door Krishna voortdurend uitgenodigd om aan verandering te werken. Als we durven veranderen, maken verwarring, angst en boosheid plaats voor rust en vrede. Hoe kunnen veranderingen ons helpen om te leren leven?
De Lotusvijver 10 juli
Massage heelt Zoals een hand op de schouder en een aai over de bol helend kunnen werken, zo is de Ayurvedische massage een bijzondere methode van heling. Door aanraking kun je (weer) in contact komen met je lichaam en ervaren wat er zich in je lichaam afspeelt. Een stap verder is dat je komt tot bewustwording en zelfacceptatie. Wat zijn de dieper liggende principes achter deze massage?
42 - juli /september 2011
De Lotusvijver 17 jul
Shiva en westerse mystiek Shiva is één van de bekende manifestaties van het goddelijke. Shiva staat voor een wereldbeeld dat beschouwd kan worden als de kern van de Indiase filosofie. Dit wereldbeeld is ook te herkennen in de westerse mystiek, o.m. bij Johannes van het Kruis. Wat zijn de overeenkomsten tussen de mystieke traditie van Oost en West?
De Lotusvijver 24 juli
De Bhagavad Gita voor mensen die lijden aan kanker Als je getroffen wordt door een levensbedreigende ziekte verandert er van alles. Je kijk op je lichaam, je toekomstplannen, de manier waarop je in het leven staat en de dingen die je belangrijk gaat vinden. De inzichten uit de Bhagavad Gita kunnen helpen bij het geven van betekenis aan de veranderde levenshouding. Luister naar de ervaring van mensen die dit proces doormaken.
De Lotusvijver 7 augustus
Meereizen met de overledene Naasten zijn vaak getuige van de overgang van dit leven naar het volgende van hun dierbaren. Soms krijgen zij daarbij een inzicht over leven en dood van de stervende. Nu het steeds meer is toegestaan om bij het sterven aanwezig te zijn, maken familieleden bijzondere dingen mee. In de Lotusvijver vandaag bijzondere ervaringen met stervenden.
43 - juli /september 2011
De Lotusvijver 14 augustus
Omgaan met het donker De nacht kent schoonheid, stilte, zachtheid en diepte. We hebben het donker van de nacht nodig om overdag te kunnen leven. Duister en donker kunnen ons helpen om dwars door pijn, verdriet en lijden heen om de weg naar het licht terug te vinden. In de Lotusvijver gaan we op zoek naar de kwaliteiten van het donker die voor elk mens van groot belang zijn.
De Lotusvijver 21 augustus
De mystiek van de liefde Liefde is niet een vorm van bezit, waarbij je naar believen over de ander beschikt. Liefde is een relatie met een ander, die vrij is, met wie je verbonden bent, maar die toch ook altijd een ander blijft. Een programma over liefde en bewustzijn. Liefde zonder bewustzijn is doelloos, bewustzijn zonder liefde in zinloos.
De Lotusvijver 28 augustus
Wonderen in het dagelijks leven Veel mensen vluchten in spirituele ervaringen. Men hunkert naar ‘wonderen’, maar staan nauwelijks stil bij het wonder van hun leven: kinderen, partner, vrienden, familie, werk en al die andere wonderen die we op ons pad tegenkomen. Maar wat kunnen we leren van de wonderen het leven zo de moeite waard maken?
In september worden de programmatijden van zowel de Lotusvijver als De zevende Hemel, gewijzigd. Beide programma’s zullen in het vervolg op zaterdag worden uitgezonden. Bij het ter perse gaan van deze OHM-Vani waren de uitzendtijden nog niet bekend. In het komend nummer van OHM-Vani èn op onze website www.ohmnet.nl zullen de juiste tijden worden gepubliceerd.
44 - juli /september 2011
De Lotusvijver 4 september
Weg uit de ashram Er verschijnen steeds meer boeken van mensen – zowel in Oost als West – van mensen die het leven in een klooster of ashram voor gezien houden. Waarom kiezen ze voor een ander leven? Wat bracht ze tot hun nieuwe keuze en wat verwachten ze van een leven buiten het klooster?
De Lotusvijver 11 september
Het pad van inwijding Hoe kom je van donker (onwetendheid) naar licht? Of van stilstand naar beweging? Volgens de Indiase traditie heb je een goeroe nodig, een leraar die je de weg laat zien. In vrijwel alle spirituele tradities gaat het over de vraag hoe de mens in beweging te krijgen is. Wat zijn de mogelijkheden die volgens deze tradities de mens op weg kunnen helpen? En hoe gaat dat dan?
De Lotusvijver 18 september
Is een leraar nodig voor je spirituele groei? Er zijn in Nederland diverse leraren die zich bezighouden met het overdragen van spirituele kennis. In satsangs en retraites gaan zij het gesprek aan en inspireren zij mensen. Wie zijn deze leraren? Hoe verhouden zij zich tot de Indiase Satsang-traditie?
De Lotusvijver 25 september
Oost versus West De Oosterse en de Westerse filosofie worden vaak als tegengesteld gezien. Zo is het Westerse denken rationeel en het Oosterse denken mystiek. Voor veel wetenschappers zijn de inzichten uit Oost en West niet met elkaar in overeenstemming te brengen. Maar de Indiase traditie herbergt talloze inzichten die aansluiten bij het westerse denken. Om welke inzichten gaat het?
45 - juli /september 2011
Radio 3e kwartaal 2011
Zaterdag 16.00 - 17.00 uur OP
RADIO 5
VIA DE ETHER:
747 AM
EN VIA DE KABEL :
DEN H AAG 88.1 FM A MSTERDAM 96.6 FM ROTTERDAM 90.0 FM OF VRAAG UW KABELEXPLOITANT NAAR DE JUISTE FREQUENTIE IN UW REGIO.
Zaterdag 2 juli
10 miljoen goden, aspecten van het Allerhoogste Hoewel er in het hindoeïsme vele afbeeldingen zijn van goden en godinnen, wordt toch uitgegaan van één alomvattende Allerhoogste. Waarom bestaan er dan toch zoveel vormen van deze Ene? Wat betekenen deze goden, godinnen, halfgoden en zelfs demonen voor een hindoe?
Zaterdag 9 juli
Ik wil nog niet sterven… Door het grote tekort aan orgaandonoren wordt iedereen gedwongen een standpunt in te nemen. Binnen de hindoetraditie is er geen vastomlijnde regel hiervoor. Daarom weet niet iedereen hoe te handelen. Welke standpunten zijn er en waarom?
Zaterdag 16 juli
Sociaal samenzijn Samen eten heeft een sociale functie, die kinderen al op jonge leeftijd aanleren. Toch eten we tegenwoordig minder vaak samen. Door het drukke leven van alledag, de 24 uurs economie, onafhankelijke tieners en verschillende interesses veranderen de eetgewoonten. Hoe eten Hindoestanen tegenwoordig? 46 - juli /september 2011
De Zevende Hemel Zaterdag 23 juli
De plek van de Veda’s in het Hindoeïsme deel 1 Weinig mensen lijken te kunnen vatten waar de Veda’s eigenlijk over gaan. In moderne commentaren worden ze soms simpelweg gekenmerkt als lofzangen voor de goden. Ze worden dan opgevat als een soort primitieve geschriften die weinig of geen aansluiting meer hebben bij deze tijd. Maar de Veda’s zijn voor hindoes van veel grotere waarde. Luister in deel 1 naar de wijsheid en reikwijdte van de Veda’s.
Zaterdag 30 juli
De plek van de Veda’s in het Hindoeïsme deel 2 Een programma over de praktische toepassing van de Veda’s in het dagelijks leven. Pradeep en Abhinaba proberen een leven volgens de Veda’s te leven in de geest van hun goeroe Sri Chinmoy. Wat dat inhoudt en wat zij doen hoort u in deze uitzending van de Zevende Hemel.
Zaterdag 6 augustus
Het 10 jarig bestaan van de Dag van de Vrijwilliger 10 jaar geleden voerde de VN de Internationale Dag van de Vrijwilliger in, om het werk van vrijwilligers meer zichtbaar te maken. Ook Mahatma Gandhi had het zich belangeloos inzetten hoog in het vaandel en India kent vandaag de dag naar schatting meer dan 3,3 miljoen vrijwilligersorganisaties. Wat is hun rol in de samenleving en wat voor werk doen deze organisaties? Wat drijft de mensen die zich inzetten voor hun medemens en is het wel altijd belangeloos?
47 - juli /september 2011
Radio Zaterdag 13 augustus
Uitkomen voor je homoseksualiteit Elk jaar wordt er een Gaypride gehouden ter bevordering van de emancipatie van de Nederlandse homo’s. Maar de uitbundige, exhibitionistische sfeer die erbij hoort past niet altijd bij de Hindoestaanse cultuur. Dus nemen weinig Hindoestaanse homoseksuelen deel eraan. Dit jaar doen een paar dat wel. We nemen u mee naar de sfeer en kijken of de gemeenschap klaar is voor deze stap.
Zaterdag 20 augustus
Satsang
Satsang betekent ‘waar gezelschap’ en kan duiden op het gezelschap van een goeroe, of wordt gebruikt om een bijeenkomst van een groep mensen mee aan te duiden die praten over de juiste waarheid. Bij satsangs van hindoes wordt dan bijvoorbeeld uit heilige geschriften zoals de Ramayan en de Bhagavad Gita gelezen, of men maakt muziek met elkaar en zingt devotionele liederen. Maar wat halen mensen uit deze bijeenkomsten?
Zaterdag 27 augustus
Na het heengaan van Sai Baba Op 24 april jl. heeft de internationaal bekende hindoeheilige Shri Satya Sai Baba zijn lichaam op waarschijnlijk 84-jarige leeftijd verlaten. Duizenden mensen zijn naar Puttaparthi vertrokken om hem de laatste eer te bewijzen. We praten met Nederlandse volgelingen over hun bijzondere ervaringen met deze goeroe. Hoe moet het verder nu de leider niet meer onder ons is?
Zaterdag 3 september
Hindoestaanse muziek en haar reis door de tijd Indiase muziek kent haar oorsprong in de Veda’s, die maar liefst zes tot drie duizend jaar oud zijn. Hindoestaanse muziek is muziek uit Noord-India die door de eeuwen heen beïnvloed is door
48 - juli /september 2011
De Zevende Hemel vele culturen die in de ban raakten van haar schoonheid. In dit programma een concert van drie Indiase musici die viool, sarod en tabla bespelen. Zij spelen een eeuwenoud muziekstuk waarvan wordt gezegd dat het zou zijn gemaakt door de goden.
9 september 2011
Hindoe rituelen rondom sterven in de Nederland. Hindoes geloven dat de ziel doorleeft wanneer het lichaam sterft, om weer wedergeboren te worden in een nieuw lichaam. Om deze overgang goed te laten verlopen verrichten familieleden tal van rituelen. In dit programma wordt ingegaan op de vraag welke rol deze rituelen spelen en in hoeverre ze aan verandering onderhevig zijn onder invloed van de Nederlandse maatschappij.
17 september 2011
Pitra paksh herdenking van de voorouders Van 12 tot en met 26 september is het Pitra Paksh. In deze periode worden de voorouders, de pitri’s, herdacht en vereerd. Er worden bloemen en fruit geofferd en mantra’s worden gereciteerd om de voorouders gunstig te stemmen. Ook laat men door middel van de offers zien hoe dankbaar men is voor alles wat de voorouders voor hen hebben gedaan. Welke rol spelen de voorouders nog in het leven van hindoes?
Zaterdag 24 septembe
Als je alleen achterblijft Van oudsher hebben weduwen in de hindoe gemeenschap het moeilijk. Heel vroeger werd het de vrouw verweten dat de dood van haar man door haar slechte karma zou zijn veroorzaakt. Gelukkig weten we nu beter. Toch blijft hun positie een moeilijke. Luister naar de strijd die zij soms nog altijd moeten leveren om in de gemeenschap geaccepteerd te blijven.
49 - juli /september 2011
Reisbureau Capricho Tours ■ Albert Cuypstraat 43 ■ 1072 CL Amsterdam Tel.: +31(0)20 673 73 42 ■ www.caprichotours.nl ■ mail: info@caprichotours.nl
Paramaribo
Met KLM jaarretour reeds vanaf € 825,- (incl. alle belastingen). Met Surinam Airways 1 maand reeds vanaf € 650,- (incl. alle belastingen).
Mauritius en Seychelles
Verzorgde reizen samengesteld naar uw wensen.
India
Met KLM, Air India, Jet Airways, Emirates, Britisch Airways, Austrian, Swiss, enz. naar diverse steden met lage retourtarieven, en extra bagage. In India wordt de tour door erkende reisleiders begeleid. Onze specialiteit is ook het samenstellen van individuele- en groepsreizen.
“Reisplezier begint hier...... al 30 jaar !” Reisbureau Capricho Tours is lid van SGR en ANVR en is erkend IATA
50 - juli /september 2011
Flying On Trusted Wings
Saraswati Art Publishers Gespecialiseerd in boeken over Hindoestaanse kunst & Cultuur
Verkrijgbaar boeken over: Hindoeïsme - Boeddisme - Islam - Yoga - Ayurveda - Indiase Astrologie - Geschiedenis Klassieke Indiase muziek & dans - Bollywood - Studie methoden Hindi - Urdu - Sanskriet - Hindiboeken
Bezoek onze webwinkel: www.indiaseboeken.com
en bestel nu bij de grootste webwinkel voor Hindoestaanse / Indiase boeken en CD’s
Geef eens een boek...
Woordenboek Nederlands - Hindi Hindi - Nederlands met Romaanse transcriptie. Gebonden 790 pag prijs 32,50 Introductieprijs t/m juni 2010
€ 29,50 !
nieuw
...of een CD cadeau!!
Saraswati Art publishers & Distributeurs
Bezoek onze Literatuurdagen & boekenmarkt Voor meer informatie: info@saraswatiart.com of bel telefoon 020 - 696 64 05
51 - juli /september 2011
Ayurveda voor Iedereen. Dit helder geschreven boek is voor iedereen die de Ayurveda echt wil leren kennen! Het is een praktisch boek dat zich niet verliest in allerlei moeilijke termen. Van seksualiteit tot spiritualiteit, van voeding tot behandelingen, de Ayurveda is een levenswetenschap. Bestel dit boek eenvoudig bij: www.mijnbestseller.nl/robertpersaud
De Ayurveda Praktijk. De medische Ayurveda praktijk in Nijmegen van vaidya Robert H. Swami Persaud is van maandag t/m vrijdag te bezoeken volgens afspraak. U komt voor een eenmalig en uitgebreid consult van ca. 2 uren, waarbij u zonder rompslomp, dure pillen of moeilijke oefeningen te weten komt hoe u uw lichamelijke en geestelijke gezondheid weer helemaal optimaal kunt krijgen! U krijgt een zeer persoonlijk en duidelijk voedingsadvies en adviezen die uw leven betreffen. Zelfbewustzijn, inzichtsgroei en energie vormen sleutelwoorden in het consult. Langdurige chronische klachten, overgewicht en malaise nemen allemaal af door een juist voedings- en leefpatroon, geheel afgestemd op uw persoonlijke situatie. Indien gewenst, kunt u na afloop zelfs in uw eigen regio door een van onze meer dan 50 Ayurvedische therapeuten verder behandeld worden. Bijna alle zorgverzekeraars vergoeden de consulten. Op de site www.ayurveda-center.com staat de meest actuele informatie, die moet u zeker even bezoeken!
Even bellen? Onze telefonistes staan u elke werkdag van 08.00 tot 17.00 uur vriendelijk te woord. Alle info: tel. 024-641 83 98 (buiten kantoortijden: 06-553 007 52)