OHM VANI 2e kwartaal 2000

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:27

Pagina 1

INFOBLAD OHM • PROGRAMMA’S

6 e jaargang nr.2 • april / juni 2000 • prijs ƒ 7,50 €3,41

• • •

Hindoekunst Oepanishads NLP n ee

r: eftmme e h M nnu H o 20 ! Olefo 9 p t o te 60 2 Le euw -6 ni

5 03

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

vr aag

13:27

GOEDKOPE KLM/SLM tickets naar Suriname SPECIALE

onze re bro chu BEZOEK

Pagina 2

!

AANBIEDING NAAR

SURINAME

MET

CITY BIRD VIA BRUSSEL

RONDREIS MAURITIUS 15 dagen

voor fl. 1.900,-

(verblijf in Dookee of Oceanic apt. 5 dagen tours, 1 boottocht en transfers)

SPECIALE RONDREIZEN IN LUXE APPARTEMENTEN EN HOTELS (vraag de brochure)

: WEBSITE ONZE m

els.co rcotrav www.e

ZEN IS LID ERCO REI VAN D U S. ., O P Z EK ER U R EI ST

VERZORGDE RONDREIS 16 22 22 15

daagse daagse daagse daagse

rondreis rondreis rondreis rondreis

vertrek vertrek vertrek vertrek

NAAR INDIA

8 juli, 22 juli en 5 aug. voor fl. 2.350,22 juli voor fl. 2.699,16 sept. voor fl. 2.699,9 sept. voor fl. 1.995,-

(p.p.) (p.p.) (p.p.) (p.p.)

VERRE OOSTEN 21 dgn

Thailand/Maleisie/Singapore/ Bangkok, Phuket, Penang, Kuala Lumpur vertrek: 14 sept. 2000, 5 oktober 2000

21 dgn

Grote rondreis Thailand vertrek: 16 juli 2000, 22 oktober 2000

voor fl. 2495,-

16 dgn

Thailand, Bangkok, Pattaya e.d. vertrek: elke dag

voor fl. 2.150,-

voor fl. 2.750,-

DORDTSELAAN 144-D • 3073 GL ROTTERDAM • TELEFOON 010-484 91 77 • FAX 010-4846534 REGENTESSEPLEIN 12A • 2562 EV DEN HAAG • TELEFOON 070-363 95 36 • E-mail:erco.reizen@wxs.nl

al 12 jaar lang, het beste indiase restaurant in de stad...!

INDIA PALACE DJ en dans mogelijkheden voor al uw feestjes, verjaardagen, trouwerijen, conferenties en andere soorten feestjes.

Menu voor kinderfeestjes vanaf ƒ 15,- per kind.

Carering service over heel Nederland.

Gevers Deynootplein 223 (links van het Kurhaus, achter Sea life Center)

Scheveningen Telefoon: (070) 354 44 57 Fax (070) 358 41 86 afhaalcentrum. ook voor uw catering

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:27

Pagina 3

april / juni 2000

C

O

L

O

F

O

N

I N H O U D OHM-Vani is een uitgave van de Stichting Organisatie voor Hindoe Media. OHM-Vani geeft achtergrond informatie over de programma’s van OHM en maakt melding van relevante ontwikkelingen in de Hindoegemeenschap. Wij nodigen u uit opmerkingen of commentaar op onze programma’s of op dit blad te zenden aan Stichting OHM. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden stukken in te korten, te redigeren of niet te plaatsen. Geplaatste stukken geven niet altijd de visie van de OHM weer.

Een jaarabonnement kost Fl. 20,-.

Opzegging dient uiterlijk 1 maand voor het verstrijken van dat jaar schriftelijk plaats te vinden.

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Stichting OHM. Eindredacteur: G. Rolsma De volgende personen hebben bijgedragen aan dit nummer: P.G. van Oyen, F. Krishna, P.J.J. de Bruijn, R.O. Dihal, Vaidya Robert, Swami Persaud, C.J.G. van der Burg, Jan Buikema, C. Morssink, Paul Liekens, Philip Renard,Ch.E.S. Choenni, A. Bierdja, S. Biere B. Lalbahadoersing Cover: Saraswati, Rijksmuseum voor Volkenkunde, Leiden zie pag. 24 Grafische verzorging: NOS-Omroepdrukkerij Adri Segaar Stg. OHM (redactie OHM-Vani) Koninginneweg 8 1217 KX Hilversum Telefoon 035 - 6260920 Fax: 035 - 6280843 E-mail: ohm@omroep.nl ABN-Amro: 44.09.38.694

Redactioneel

5.

TV

6.

TV Hindi

8.

Radio zondag 15.00-16.00 uur

10.

Radio Hindi

12.

Radio Maandag

14.

Over de Oepanishads

17.

Ravi Shankar

22.

Hindoekunst

24.

Het Swani Dayanand weeshuis

28.

Reacties bevrijdingsdag

31.

De Orissa-actie: De stand van zaken 34.

Ayurveda en suikerziekte

36.

Hindoe-fundamentalisme

38.

De Bergrede en de Bhagavad Gita

42.

Mens ken jezelf (NLP)

44.

Ramana Maharishi

49.

Verschillen hindoestaanse jongeren van andere jongeren?

Het nieuwe OHM-bestuur

50.

54.

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:27

Surinam Air Travel VOOR

AL

UW

REIZEN

Noord, Oost, Zuid, West Surinam Air Travel The Best!!

De laagste tarieven en groepskortingen naar o.a.

Azië, Mauritius, Suriname, Zuid Afrika enz., voor meer informatie: Telefoon: 030-2321516 Fax: 030-2322500 Amsterdamsestraatweg 91 3513 AC Utrecht Elke maand groepsreizen naar Mauritius!

Pagina 4

REDA

D

e kranten staan momenteel bol van de discussie over de mate waarin migranten zich moeten aanpassen aan de Nederlandse samenleving. Paul Scheffer pleitte in de NRC voor volledige en zonodig gedwongen aanpassing van migranten aan de Nederlandse cultuur en de Nederlandse waarden en normen. Paul Schnabel, directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau, is van mening dat migranten alleen succesvol kunnen zijn als zij hun eigen cultuur afzweren en de Nederlandse cultuur volledig overnemen.

Lid SGR nr 2319 - K.v.K. 072319

E Mr Drs T. Bissessur ADVOCAAT & PROCUREUR

• • • • • • • •

Strafzaken Echtscheidingen Kort Gedingen WAO-zaken Verblijfsvergunningen Letselschade Ontslagzaken Schadeprocedures

Grotewaard 1 • 2716 XP Zoetermeer Tel: 079 - 352 15 16 • Fax 079 - 352 19 82

en vreemde discussie. Hij gaat niet over Japanners, Amerkanen, Italianen of andere groepen die evenzeer een (sterk) van de Nederlandse afwijkende cultuur hebben, maar economisch succesvol zijn of in de beleving een gelijkwaardige of hoogwaardiger cultuur hebben.

De discussie gaat over groepen in Nederland die economisch tot de sociaal zwakkere stratificatie worden gerekend. In wezen is het een discussie over armoede.

Is cultuur dan niet belangrijk? Zeker wel, als het gaat om aansluiting te vinden bij de waarden en normen op de werkplek en wel zo dat iemand carrière kan maken. Ook deze waarden en normen op de werkplek zijn sterk aan verandering onderhevig.

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:27

Pagina 5

april / juni 2000

CTIONEEL E

rkenning van de eigen cultuur is voor een ieder belangrijk, zowel thuis als op de werkplek, om zich volwaardig te kunnen ontplooien.

Thuis en in de directe sociale omgeving is het gemakkelijker de eigen cultuur te beleven, om Hindoe te zijn en ‘exotisch’ te eten. In de brede maatschappelijke context is dat moeilijker, al is het zeer goed voorstelbaar dat bijvoorbeeld Holi of Divali één van de nationale feestdagen wordt.

V

eel Hindoes blijken in staat op een positieve manier te integreren zonder hun identiteit te verliezen. Veel jongeren weten met succes hun opleiding af te ronden en maken daarna maatschappelijk carrière. Hebben deze jongeren hun cultuur afgezworen. Geenszins. Wel zorgen zij ervoor dat zij de Nederlandse taal goed beheersen en flexibel van de ene naar de andere cultuur switchen. Dat gaat niet altijd even vlekkeloos en levert soms problemen op, maar is zeker mogelijk.

Cultuurbehoud van minderheden binnen de kaders van een Nederlandse samenleving (moord om iemands eer te redden is ontoelaatbaar) is eigenlijk geen issue.

De zaak is dat jongeren zich goed (kunnen) voorbereiden op deze maatschappij, zelf initiatieven nemen en kansen grijpen. Van de Nederlandse maatschappij mag ver-

wacht worden dat allochtonen voldoende kansen krijgen en ruimte om maatschappelijk te participeren.

O

HM-Vani heeft in het vorige nummer lezers gevraagd te reageren op het voorstel om het blad in kleur uit te brengen. Wij zijn verheugd dat slechts een zeer kleine groep daar bezwaar tegen heeft.

Hun argumenten wegen echter wel zwaar. De prijsverhoging naar fl. 25,wordt door sommigen als nadeel voor minder draagkrachtigen genoemd. Anderen zijn tevreden met de huidige kwaliteit. U hoort binnenkort onze keuze.

OHM-Vani begint in dit nummer met twee nieuwe series. De eerste serie gaat over gezondheid. Een ayurvedisch arts geeft adviezen hoe om te gaan met huis, tuin en keukenproblemen op het gebied van gezondheid.

De tweede serie gaat over de klassieke boeken van de Hindoes. De achtergronden, filosofie en betekenis van de geschriften worden door verschillende auteurs toegelicht. In deze OHM-Vani vindt u het eerste deel over de Oepanishads.

De redactie wenst u veel leesplezier.

Ger Rolsma

5

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:27

Pagina 6

april / juni 2000

TV

tweede Kwartaal 2000 op Nederland 1

Zondag 2 april 2000 van 12.30 - 13.00 uur

Herh. zat. 8 april om 10.30 uur

Kan goed ademhalen gelukkig maken?

Volgens Shri Ravi Shankar, een goeroe uit Bengalore, India, wel. Hij ontwikkelde een yogatechniek, die stress voorkomt of vermindert, ziekten geneest en het gevoel van welzijn vergroot. Goed ademhalen in combinatie met een positieve leefhouding ofwel ‘art of living’ reinigt volgens hem niet alleen ons lichaam, maar zorgt ook voor harmonie in onze natuurlijke ritmes. Wat is ‘art of living’ en hoe beïnvloedt dat ons denken en handelen?

Zondag 9 april 2000 van 12.30 - 13.00 uur

Herh. zat.15 april om 10.30 uur

‘Het museum, ik vind er niks aan.’

Sharda gaat graag naar het Tropenmuseum, maar alleen als er een Indiase dans- of muziekgroep optreedt. ‘In andere musea kom ik nooit, omdat die zelden iets herkenbaars in hun collectie hebben. Ook bij mijn Nederlandse vrienden zie ik de belangstelling voor kunst en cultuur uit India en Suriname toenemen. Ik begrijp niet waarom musea en theaters het niet de moeite waard vinden Hindoekunst in hun collectie op te nemen’.

In ons programma over Hindoekunst in Nederland gaan we op zoek naar het antwoord hierop.

Zondag 16 april 2000 van 12.30 - 13.00 uur

Herh. zat. 22 april om 10.30 uur

Weeskinderen misschien op straat gezet.

Kindertehuis Swami Dayanand in Paramaribo, Suriname verkeert in een zorgelijke staat. Hoewel het gebouw door gebrek aan geld zwaar bouwvallig is, wonen er toch nog 50 weeskinderen. Zij kunnen nergens heen. Directie en bestuur doen er alles aan om aan middelen te komen voor de meest noodzakelijke reparaties. Maar door de armoede in Suriname hebben ze tot nu weinig succes. Ze doen daarom een oproep aan mensen in Nederland 6

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:27

Pagina 7

april / juni 2000

hen te helpen. In ons programma een bezoek aan het Swami Dayanand weeshuis en haar 50 bewoners.

Zondag 23 april 2000 van 14.00 - 14.30 uur

Herh. zat. 29 april om 10.30 uur

In het Westen is de Bhagavad Gita in bijna alle westerse talen vertaald en daardoor waarschijnlijk het meest bekende Indiase geschrift. In deze uitzending vertelt de in Engeland woonachtige vredesactivist de heer Mansukh Patel hoe hij in zijn dagelijkse activiteiten de kennis en wijsheid van de Gita in praktijk brengt (herhaling).

Zondag 30 april 2000 van 12.30 - 13.00 uur

Herh. zat. 6 mei om 10.30 uur

Wat vieren Hindoes op 5 mei?

De betekenis van 5 mei als bevrijdingsdag is in de loop der jaren gewijzigd. Was het aanvankelijk een herdenking van het herstel van Nederland als soevereine staat, tegenwoordig gaat het op bevrijdingsdag om veel meer. Zaken als tolerantie, solidariteit, respect voor elkaar en zelfbeschikking horen er inmiddels ook bij. Hoe geven Hindoes in Nederland invulling aan bevrijdingsdag?

Zondag 07 mei 2000 van 12.30 - 13.00 uur

Herh. zat. 13 mei om 10.30 uur

Aanpassen voor succes?

De pers besteedt veel aandacht aan de stelling van Paul Scheffer, dat allochtonen in de Nederlandse samenleving zich volledig moeten aanpassen om succesvol te zijn. Jongeren praten over hun ervaringen om in twee verschillende culturen te leven. Wat zijn daarvan de belemmeringen en de voordelen.

Zondag 14 mei 2000 van 12.30 - 13.00 uur

Herh. zat. 20 mei om 10.30 uur

Is ontwikkelingshulp op hindoe誰stisch-islamitische basis nodig?

Volgens de Himos, een hindoe-moslimorganisatie, kan hulp niet los gezien worden van de lokale cultuur en religie. Hulp die ingebed wordt in de eigen cultuur en traditie blijkt effectiever. Himos ondersteunt daarom projecten in gebieden waarmee zij zelf een religieuze of culturele binding heeft. Hoe zien deze projecten eruit?

7

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:27

Pagina 8

april / juni 2000

Vertaling: A. Bierdja

8

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:27

Pagina 9

april / juni 2000

Zondag 21 mei 2000 van 12.30 - 13.00 uur

Herh. zat. 27 mei om 10.30 uur

Het OHM-Magazine met daarin actuele gebeurtenissen.

Dit keer speciaal aandacht voor de komende verkiezingen in Suriname. Hoe zien jongeren de politieke ontwikkelingen in Suriname?

Zondag 28 mei & 4 juni om 12.30 uur

Herh. zat.3 & 10 juni om 10.30 uur

Hoe lang overleeft de taal Sarnami nog?

De World Bhojpuri Convention maakt zich hierover grote zorgen. Landen waar Bhojpuri, wordt gesproken, zoals Nederland, Suriname, India, Guyana, Trinidad, Fiji en Mauritius, laten in zang, dans, dichtkunst zien hoe deze taal voor hen leeft. Jongeren leren deze taal echter steeds minder spreken. Hoe ziet de toekomst eruit.

In deel 1 wordt bekeken hoe de geïsoleerde positie van de taal Sarnami invloed heeft op haar ontwikkeling. In deel 2 staan kunstuitingen in Bhojpuri centraal: gedichten, liedjes, muziek, dans en films.

Zondag 11, 18 & 25 juni om 12.30 uur Herh. zat.17, 24 juni en 1 juli, 10.30 uur Inkt van de Veda’s 1, deel 1, 2 & 3 (herhaling) De herhaling van de driedelige serie ‘Inkt van de Veda’s’. Hierin ziet u hoe de klassieke veda’s (spiritueel-filosofische boeken) van generatie op generatie zijn doorgegeven. Dit gebeurde niet alleen door zang, poëzie, dans en muziek, maar ook via astrologie en wetenschap en tenslotte de boekdrukkunst en computertechnologie.

9

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:28

Pagina 10

april / juni 2000

zondag Radio 5 15.00-16.00 Zondag van 15.00-16.00 uur op Radio 5 of AM/MW 1008 KHZ en via de kabel: Den Haag 88.1 ◆ A’dam 96,6 FM ◆ R’dam 89.9 FM of vraag uw kabelexploitant naar de juiste frequentie in uw regio.

Zondag 2 april van 15.00-16.00 uur op Radio 5 Ravi Shankar, de maestro op de sitar Op 7 april wordt deze befaamde Indiase musicus 80 jaar. Ter gelegenheid hiervan blikt de Lotusvijver terug op zijn loopbaan als muzikale ambassadeur van India. Verder vertellen enkele muziekliefhebbers over hun bijzondere ontmoeting met Ravi Shanker.

Zondag 9 april van 15.00-16.00 uur op Radio 5 Hindoes en fundamentalisme In het afgelopen jaar hebben de media vaak bericht over conflicten tussen hindoes en christenen in India. Hierbij gaat het vooral om fundamentalistische hindoes die de bekeringsactiviteiten van christelijke missionarissen willen stoppen. De gewelddadige aanpak van deze hindoes lijkt een verschijnsel van de laatste jaren te zijn. Deze lijn kan worden doorgetrokken naar sterk nationalistische politieke partijen. De vraag rijst hoe het hindoeïsme, dat bekend staat om tolerantie en geweldloosheid, zo gewelddadig en fundamentalistisch kan zijn?

Zondag 16 april van 15.00-16.00 uur op Radio 5 Ramana’s ultieme inzicht Ramana Maharishi is één van de grootste hedendaagse Indiase mystici.

Nadat hij op jonge leeftijd de hoogste inzichten had verkregen, heeft hij duizenden spirituele zoekers geïnspireerd de weg van de advaitavedanta, het non-dualisme of monisme, te bewandelen. Nog steeds, 50 jaar na zijn heengaan, zijn de geschiedenis en woorden van de Ramana 10

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:28

Pagina 11

april / juni 2000

Maharishi een bron van inspiratie voor zoekers naar de waarheid. In dit programma hoort u een korte biografie van deze indrukwekkende heilige. Zie ook het artikel Ramana Maharishi op pag. 49.

Zondag 23 en 30 april van 15.00-16.00 uur op Radio 5 Cyberverlichting?

Het gebruik van internet is alledaags aan het worden. Internet geeft toegang tot de meest uiteenlopende informatie. Ook op het gebied van religie, levensbeschouwing en spiritualiteit kan men nu over meer en over verschillende soorten informatie beschikken. Heeft deze ontwikkeling invloed op de gelovige? En zo ja, welke invloed? In twee afleveringen onderneemt de Lotusvijver een zoektocht.

Zondag 7 mei van 15.00-16.00 uur op Radio 5 Spiritualiteit en broederschap ‘Als men niet naar elkaar kan luisteren zal er altijd onbegrip en onenigheid in de wereld zijn.’ Vanuit deze gedachte organiseert de School voor Filosofie en Meditatie op zondag 6 mei het symposium ‘Spiritualiteit, broederschap en dienstbaarheid.’ Het doel van deze bijeenkomst is aanwezigen te laten ontdekken dat alle mensen van alle geloven op zoek zijn naar hetzelfde, zij het langs verschillende wegen. In dit programma een uitgebreid verslag van het symposium.

Zondag 14 mei van 15.00-16.00 uur op Radio 5 De geest geweest Door de grote populariteit van de alternatieve geneeswijzen is ook bekender geworden dat er een sterke relatie bestaat tussen lichaam en geest. Het ontbreekt evenwel nog aan concrete praktische toepassingen. Hoe kan iemand door middel van zijn geest bijvoorbeeld van zijn allergie afkomen? Neuro-linguïstisch programmeren lijkt eenvoudige toepassingen te bieden voor het gebruik van de mogelijkheden van de geest ter bevordering van onze gezondheid. In dit programma kijken we naar deze mogelijkheden.

11

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:28

Pagina 12

april / juni 2000

Vertaling: A. Bierdja

12

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:28

Pagina 13

april / juni 2000

Zondag 21 en 28 mei van 15.00-16.00 uur op Radio 5 Hindoes en christenen in dialoog Nederland is zowel een multicultureel als een multireligieus land geworden. Een buurman of buurvrouw die een andere godsdienst beleid dan het christendom is niet meer zo opzienbarend als enkele decennia geleden. Langzamerhand ontstaat er een dialoog tussen de belijders van verschillende religies en de daarbij horende instituten.

OHM-radio brengt de dialoog tussen hindoes en christenen in beeld.

Hoe kunnen hindoes en christenen ondanks de religieuze verschillen met elkaar in gesprek treden?

Zie ook het artikel ‘de Bergrede en de Bhagavad Gita’ op pag. 42.

Zondag 4, 11, 18 en 25 juni van 15.00-16.00 uur op Radio 5 Oepanishads ‘Wat is mijn ware zelf?’ Met deze vraag bezoekt de spirituele zoeker zijn leermeester. De goeroe neemt zijn toegewijde en oprechte leerling mee op een reis naar het innerlijke.

Tijdens deze reis vormt het gesprek het hart van de Oepanishads. Dit zijn hindoegeschriften waarin de meest subtiele en verheven spirituele ervaringen van de grote leermeesters zijn weergegeven. De teksten gaan vooral over de ware natuur van het Zelf, van de wereld en van het Allerhoogste. Hierdoor zijn de Oepanishads een bron van inspiratie en inzicht voor iedere spirituele zoeker, ongeacht zijn of haar FOTO: W. VAN VLEDDER cultuur en/of religieuze achtergrond. ANKH-HERMES BV In de uitzendingen van de maand juni zal de Lotusvijver gesprekken uitzenden met spirituele zoekers die zich in de wijsheid van de Oepanishads hebben verdiept.

13

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:28

Pagina 14

april / juni 2000

5

RADIO maandag 21.00-22.00

MAANDAG van 21.00-22.00 uur op Radio 5 of AM/MW 1008 KHZ en via de kabel: Den Haag 88.1◆A’dam 96,6 FM◆R’dam 89.9 FM of vraag uw kabelexploitant naar de juiste frequentie in uw regio.

Maandag 3 april van 21.00-22.00 uur Ravi Shankar 80 jaar De legendarische sitarspeler Ravi Shankar viert op 7 april zijn tachtigste verjaardag. Op deze dag blikt hij natuurlijk terug op een fabuleuze loopbaan. Ravi Shankar heeft als danser kennisgemaakt met de artiestenwereld, maar de wereld leerde hem kennen als één van de grootste sitarspelers. Hoe is zijn talent ontdekt en wat heeft hem tot één van de groten gemaakt? In deze uitzending hoort u het bijzondere verhaal van de muzikale ambassadeur van India.

Maandag 10 april van 21.00-22.00 uur Shri Rama in de andere Ramayana’s De geboortedag van Shri Rama (12 april) wordt ook dit jaar in de mandirs en huiselijke kringen met veel devotie gevierd. Hierbij zullen ongetwijfeld passages uit het Ramayana van Tulsidas worden gelezen. Andere geschriften waarin de verhalen over Shri Rama worden verteld komen niet of nauwelijks in beeld. Hoe komt dat? OHM-radio gaat op onderzoek uit.

Maandag 17 april & maandag 24 april van 21.00-22.00 uur De oprichting van de Arya Samaj Swami Dayanand heeft in 1875 de Arya Samaj opgericht om de hindoes terug te voeren naar de oorspronkelijke Vedische kennis. Een 14

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:28

Pagina 15

april / juni 2000

van de belangrijkste kenmerken van de Veda’s is dat het dagelijkse leven doordrenkt is met spiritualiteit en filosofie. Dit zien we echter nauwelijks terug bij de Surinaams-Nederlandse hindoes. Hoe probeert de Arya Samaj in Nederland spiritualiteit en filosofie onder hindoes te propageren?

Maandag 1 & 8 mei van 21.00-22.00 uur Alternatieve geneeswijzen onder de Hindoestanen De meeste Hindoestanen zijn van oudsher bekend met alternatieve geneeswijzen. Als een arts de ziekte niet naar wens behandelt dan roept men de hulp in van een pandit of een ojha (genezer).

Afgaande op getuigenissen moet men concluderen dat het resultaat wisselend is; enerzijds spectaculaire genezingen en anderzijds ordinaire oplichterij. Toch gaat het bezoek aan de genezers onverminderd door. Waarom?

Maandag 15 mei van 21.00-22.00 uur Hulp aan Orissa De cycloonramp in de Indiase deelstaat Orissa heeft de Nederlandse Hindoestanen er bewust van gemaakt dat zij ook kunnen bijdragen aan rampenbestrijding en ontwikkelingshulp. Voor het eerst zijn er tijdens diverse locale acties tientallen duizenden guldens opgehaald en nu, ruim een half jaar later, komen de eerste projecten van de grond. Maar hoe is het nu gesteld met het enthousiasme van de Hindoestanen. Was Orissa een eenmalige actie?

Maandag 22 & 29 mei van 21.00-22.00 uur Surinaamse verkiezingen Op 25 mei worden er in Suriname parlementsverkiezingen gehouden. Meer dan ooit kunnen de kiesgerechtigden de toekomst van het land bepalen, dat vrijwel bankroet is en moreel sterk achteruit holt.

15

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:28

Pagina 16

april / juni 2000

Deze situatie zal Hindoestanen en hun cultuur niet onberoerd laten.

De ooit zo initiatiefrijke en ondernemende groep lijkt een gelaten houding aan te nemen. OHM-Radio onderzoekt de oorzaken van de omslag in de volksaard van de Surinaamse Hindoestanen.

Maandag 5, 12, 19 en 25 juni van 21.00-22.00 uur In de maand juni zal OHM-radio een serie uitzenden met verhalen van oudere Hindoestanen over het leven van weleer. De bedoeling is om op deze manier jonge Hindoestanen een kijkje te bieden in de recente geschiedenis van de Surinaamse Hindoestanen. Iedere uitzending bevat het levensverhaal van een oudere Hindoe-staan, die op zijn/haar eigen manier intensief betrokken is geweest bij bepaalde culturele of religieuze ontwikkelingen. De geïnterviewden schetsen een levendig beeld van Suriname tijdens hun jonge jaren en laten ons de ontwikkeling van de Hindoestaanse cultuur door de jaren heen meebeleven. Een unieke serie met zeldzame verhalen!

De vier afleveringen van deze serie zijn te beluisteren onder de naam ‘Het leven van vroeger’.

Tewarie & Partners Accountants en Belastingadviseurs Parmessar & Tjon A Ten Accountants en Belastingadviseurs T&H Groep Accountants & Belastingadviseurs bestaat uit: • Tewarie Accountants en Belastingadviseurs • Parmessar & Tjon A Ten Accountants & Belastingadviseurs • Admi Services, administratieve dienstverlening voor het midden & kleinbedrijf.

T&H Groep is uitgegroeid tot een organisatie met een gevarieerd samengestelde praktijk voor controle, beoordeling en samenstellingsopdrachten.

Naast adviespraktijk en de financiële-administratieve begeleiding biedt de organisatie tevens fiscale dienstverlening.

Een belangrijk uitgangspunt is de betrokkenheid bij de cliënt, waarbij korte communicatielijnen zowel binnen als in de relatie met de cliënt een belangrijke rol spelen.

Naast de specialisten in eigen huis beschikt T&H Groep over een met zorg ontwikkeld contactennetwerk van externe onafhankelijke adviseurs uit diverse disciplines.

Nederland: Suriname:

16

Oranje Nassaulaan 55 • 1075 AK Amsterdam.

Tel: 020-6711256 • Fax: 020-6737272 Mr. F.H.R. Lim A Poststraat 19 • Postbus 1700, Paramaribo.

Tel: 474452 • Fax: 474643 en Oranje Nassaustraat 53 • Nieuw Nickerie. Tel: 0231979

K.B. Tewarie RA P. Parmessar FB M.L.J. Braspenning AA Mr. L. Krokke-Toffoli Drs. Ing. W.N.B. Tewarie RE

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:28

Pagina 17

april / juni 2000

Over de Oepanishads PAUL G.

VAN

OYEN

Ohm begint een nieuwe serie over de klassieke boeken van de Hindoes. Het doel van deze serie is tweeledig. Enerzijds biedt de serie een oriëntatie op de verschillende boeken en hun filosofische rijkdom, anderzijds geeft het zicht op het erfgoed van de Hindoes in Nederland. Wij beginnen de serie met twee delen over de Oepanishads.

D D

e Oepanishads behoren tot de oudste geschriften uit de vedische traditie. We vinden er een begrijpelijk geheel van geestelijke inzichten, die ieder mens zelf gemakkelijk bij zichzelf kan herkennen en nagaan. Zij gaan gepaard met een veelheid van mythen, legenden en kosmologische bespiegelingen die dikwijls het ontstaan en het oplossen van de schepping tot onderwerp hebben. Een belangrijk aspect van de boodschap van de Oepanishads is haar tijdloosheid.

Positieve kennis is begrensd en wordt bepaald door de tijdgeest en door het wetenschappelijke bevattingsniveau van het moment.

Wanneer de tijdgeest en de ‘stand der wetenschap’ veranderen, heeft die verandering een onmiddellijke uitwerking op het geestelijke erfgoed van de mensheid. De praktijk leert ons echter dat de boodschap van de Oepanishads zich onttrekt aan deze ‘tirannie van de tijd’. Het lijkt wel alsof die boodschap onsterfelijk is. Zogenaamde vorderingen van de wetenschap hebben de waarheidswaarde van de Oepanishads onberoerd gelaten. Dat is niet

te verwonderen omdat de boodschap van de Oepanishads zelf ook het resultaat is van wetenschappelijk onderzoek. Dat onderzoek is echter gebaseerd op observatie en analyse op een ander ervaringsterrein dan die van de fysieke materie.

Dat andere terrein is de wereld van het innerlijk leven van de mens.

De Oepanishads zijn een indrukwekkende weerspiegeling van het ‘boek binnenin ons’. De heilige boeken van vrijwel iedere godsdienst vormen zo’n bespiegeling. Bovendien bevatten zij dikwijls ook elementen die niet tijdloos zijn zoals allerlei regels, voorschriften, geboden en verboden die hun gelding ontlenen aan een bepaald beschavingsniveau of tijdsbeeld. Zij beogen dan het persoonlijke en het collectieve gedrag van hun volgelingen te leiden.

Op dat terrein zijn de meeste geschriften van de grote godsdiensten der mensheid niet universeel van toepassing en niet van gelding voor altijd. Toepassing van de sha’ria (moslimwetgeving) in Europa, bijvoorbeeld, zou een regelrechte burgeroorlog veroorzaken. De funda17

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:28

Pagina 18

FILMS INTERNATIONAL

• Doku / Drama • Producent van film en video producties • Ruim 35 jaar ervaring in creativiteit en kwaliteit Laan van van Meerdervoort Meerdervoort 316 316 • • 2563 2563 AM AM Den Den Haag Haag Laan Te e ll e e ff o oo on n :: 0 07 70 0 -- 3 36 65 58 82 21 18 8• •F Fa ax x :: 0 07 70 0 -- 3 36 65 53 37 71 16 6 T e -- m ma a ii ll :: rr ff ii ff ii ll m m ss @ @c ca a ss e em ma a .. n ne e tt e

Ayurvedisch materiaal direct uit de bron CD-ROM

Dhanvantari-Ayurveda (Engelstalig) Deze CD-ROM geeft u inzicht in de kennis van Ayurveda, de Indiase holistische geneeswijze geba-seerd op een complete natuurlijke kruiden-filosofie.

CD-ROM

Patanjali-Yoga (Engelstalig) Deze CD-ROM geeft u een gedetailleerde introductie in ‘Patanjali Yoga’ en haar uitgangspunten. Een ‘must’ voor elke yogabeoefenaar.

CD-ROM

Massage & Marma Therapy (Engelstalig) Deze CD-ROM geeft u inzicht in de kennis van systematische lichaamsmassage t.b.v. comfort, ontspanning en een goede gezondheid. (IBM PC & MAC compatible) Min. systeemvereisten: MS-Windows 3.11 of hoger, 8 MB RAM (16 MB RAM aanbevolen), geluidskaart.

CD-ROM’s per stuk Fl. 145,- (bij alle drie tesamen Fl. 120,- per stuk).

Bestellen: giro 4208366, t.n.v. A.K. Mehta - Den Haag, o.v.v. Artikel.

Info en bestellingen, ook voor opleidingen en consulten: Ayurvedisch Gezondheidscentrum Nederland Thijssestraat 16, 2521 ZL Den Haag, telefoon: 070 - 319 25 46 Almere, Amsterdam, Borgerhout (B), Den Haag, Made, Nijmegen, Nijverdal, Zwolle

REGRESSIE REÏNCARNATIETHERAPIE Is een vorm van psycho/bewustzijnstherapie dat geschikt is voor werken met een breed scala aan klachten, problemen en levensthema's, waarvoor inzicht, verandering of meer dan wel andere keuze mogelijkheden worden gezocht.

" D AT J E V E R L E D E N JE ZO IN DE WEG KAN ZITTEN" Voor inlichtingen: Savita D. Harpal Tel. 035 - 6214405 ’s-Gravenlandseweg 152 a 1217 GA Hilversum

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:28

Pagina 19

april / juni 2000

mentele boodschap van alle godsdiensten komt echter vrijwel altijd voort uit wezenlijke waarheden die universeel en voor altijd geldend zijn. De Oepanishads zijn uniek onder de geschriften van de mensheid omdat zij zich richten op het ontdekken van die wezenlijke geestelijke waarheden. Zij be-ogen de mens te leiden tot de verwerkelijking ervan nog tijdens zijn leven, hier en nu, ongeacht ras, geloof, kaste, sociale status of welke andere kwalificatie dan ook. Daarom spreekt de Indische overlevering over de Oepanishads als shruti: zij zijn eeuwige principes die ‘gehoord’ zijn en opgetekend. De volgende klasse van religieus/filosofische geschriften zijn de smriti. Zij zijn ‘herinnerd’, dat wil zeggen zij zijn geplaatst in tijd en plaats. Daarmee zijn zij gebonden aan tijd en plaats, hoewel zij een zeer grote tijdsperiode kunnen omvatten en een universele weerklank kunnen hebben. Tot deze categorie behoren dus vrijwel alle heilige boeken van de grote wereldgodsdiensten. Zij ontlenen hun gezag meestal aan een persoonlijke, historische, stichter zoals Krishna, Jezus, Boeddha, Mahavira, Mohammed, Lao Tze, Rama en Manu. Onder de Indische heilige boeken, de smriti dus, rangschikken we bijvoorbeeld de Bhagavad Gita, het Mahabharata-epos, de Ramayana en de meeste Purana’s alsmede de Manu-smriti, Yajnavalkya-smriti, Yoga Vasishtha

enz. Zij bevatten allemaal een mengeling van shruti en smriti in wisselende verhoudingen. De Oepanishads worden echter beschouwd als de shruti bij uitnemendheid.

De universaliteit en de eeuwigheidswaarde van de boodschap van de Oepanishads verklaart hun grote gezag als shruti in de Indische (vedische) traditie. Zij worden ook wel de vedanta, het einde van de veda’s, genoemd omdat zij daar zijn ingedeeld. Het woord betekent zoveel als ‘kennis ontvangen door de leerling die dichtbij de leraar gezeten is’. De Oepanishads richten zich tot alle mensen, van alle tijden en overal, niemand uitgezonderd. De mensen zijn de leerlingen, de Oepanishads de leermeester. De smriti vormen een mengeling van tijdloze en tijdgebonden aspecten.

Hun geestelijk of spiritueel gezag is ondergeschikt aan dat van de Oepanishads. Smritis komen en gaan hoewel de tijdspan soms heel lang kan zijn.

Shruti zijn vastutantrajnana: kennis van de werkelijkheid zoals die is.

Smriti zijn purushatantrajnana: kennis afhankelijk van de persoon. De smriti kunnen een samenleving in de ene tijdsperiode in stand houden maar in een andere periode doen verstikken. De Egyptische beschaving, bijvoorbeeld, hield gedurende vele millennia stand. Die beschaving kende haar eigen heilige boeken en haar eigen mythen en legenden 19

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:28

Pagina 20

april / juni 2000

jaarlijks doet.

FOTO: W. VAN VLEDDER ANKH-HERMES BV

zoals wij die nu nog op de muren van de graftomben in de Nijldelta kunnen bewonderen. Tenslotte ging die beschaving op in de GrieksRomeinse en vervolgens werd Egypte geïslamiseerd. De oorspronkelijke Egyptische smritis raakten geheel vergeten. Alleen de Koptische kerk houdt nog stand, maar die traditie is nog relatief jong: 2000 jaar. Als de bast van een boom niet met de boom meegroeit en uitdijt, zal ze de boom uiteindelijk doen verstikken. Als er leven zit in de boom zal deze de bast afschudden en een nieuwe bast vormen zoals de Plataan dit, bijvoorbeeld, 20

Wereldwijd lijkt er sprake te zijn van een religieuze crisis. Die crisis houdt vooral verband met de huidige op consumptie en behoudzucht gerichte omstandigheden. Dit komt mede door de onbekendheid met dit onderscheid tussen shruti en smriti. Het essentiële element, de shruti, wordt niet langer onderscheiden van het tijdelijke element smriti. Het smriti-element gaat overheersen en dan treedt er een verstarring op. De godsdienst verliest dan haar universele karakter en daarmee haar aantrekkingskracht.

De tijdelijke elementen krijgen de overhand. Al spoedig dient zich dan een onvermogen aan om nieuwe smritis te scheppen die beantwoorden aan de nieuwe behoeften en omstandigheden van een veranderende tijdgeest. De eeuwige geestelijke en universele waarheden raken op de achtergrond en wat overblijft is de lege dop van dogma’s en regelgeving. Die eeuwige, universele waarheid die in de shrutis geformuleerd staan wordt ook wel sanatana dharma genoemd, ‘eeuwige, universele, beschaving’. Zij ontleent haar gezag aan de waarheid en transcendente werkelijkheid van haar leer en niet aan één persoon.

Wat waar is, is één en eenvoudig; tijdloos en altijd en overal geldend.

Daarom kan iedereen ongeacht rang of stand of welk ander onderscheid dan ook herkennen wat waar en waarachtig is. De menselijke

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:28

Pagina 21

april / juni 2000

rede is het unieke instrument om die waarheid te ontdekken en te formuleren. De rede is niet een intellectueel-logisch proces. Zij is veeleer een op intuĂŻtie en inspiratie geĂŤnte verfijnde staat van het innerlijk van de mens waar hart en hoofd in een harmonische verhouding samenwerken. Dan pas wordt het mogelijk om die universele, tijdloze en eeuwige waarheid te vinden en te formuleren.

De schepping bestaat uit drie werelden: een fysieke, een subtiele en een causale wereld. De subtiele en causale wereld bevinden zich achter de relatieve werkelijkheid van de fysieke wereld. Zij zijn metafysiek of transcendent. De Oepanishads spreken vergelijkenderwijs over deze metafysieke werkelijkheid door verhalen en legenden te geven over mensen, waarheidszoekers en anderen. Deze verhalen zijn een symbolische weergave van de diepere aspecten van het menselijke leven en hoe mensen daarmee om kunnen gaan. De kennis die in de Oepanishads ligt opgesloten wordt gegeven om het inzicht en begrip bij de mensen aan te kweken om uit te stijgen boven al het tijdelijke en voorbijgaande in het menselijke bestaan. Dit zijn dingen zoals plezier en pijn, gehechtheid, macht, positie en status, afkomst, succes en mislukking. Diegenen die de moed opbrengen om dit pad te bewandelen en die op zoek naar de echte werkelijkheid gaan laten langza-

merhand al die dingen achter zich.

Zo wandelen zij steeds meer in het licht en in de luister van hun eigen Zelf dat altijd aanwezig is en de constante factor in het hele bestaan. Daar is die echte, onveranderlijke werkelijkheid te vinden en daarmee tevens de gelukzaligheid en de intelligentie die ieder mens in feite zoekt.

FOTO: W. VAN VLEDDER ANKH-HERMES BV 21

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:28

Pagina 22

april / juni 2000

Pandit Ravi Shankar viert tachtigste verjaardag FRANK KRISHNA

Ik kan mij nog zo goed herinneren dat ik Pandit Ravi Shankar in de jaren tachtig ontmoette in zijn hotel in Amsterdam. De wereldbekende sitar maestro was na jaren weer in Nederland. Die ontmoeting had voor mij een bijzondere betekenis. Ik hoefde niet lang te wachten in de lobby, toen hij naar buiten kwam. Vriendelijk lachend liep hij naar mij toe en gaf me een handdruk alsof we elkaar jaren kenden. ‘Pandit ji,’ zei ik, ‘ik ben hier om u te interviewen.’

Lachend zei hij tegen mij dat hij zo blij was mij te ontmoeten, omdat ik de enige Hindoestaan was, die hem kwam opzoeken. En wat hij zo bijzonder vond, is dat ik hem niet Ravi Shankar, maar Pandit ji noemde, wat niet gebruikelijk is in het Westen. Niet lang daarna zocht ik hem op in zijn woning in Delhi. Hij sprak over zijn vele reizen en concerten in het Westen. Hij had grote waardering voor mensen in Nederland en andere Westerse landen die hij vanaf 1932 regelmatig heeft bezocht. Duitsland blijft in zijn herinnering, omdat dit het eerste land was waar de mensen tegen hem riepen ‘Gandhi, Gandhi und Tagore’. En volgens Pandit ji is Tsjechië een land waar men zeer veel weet over India zelfs over de Mahabharata en de Bhagavad Gita.

V V

oor velen is de naam Ravi Shankar synoniem aan klassieke Indiase muziek. De bijna tachtigjarige meester van de sitar heeft zich met name in het Westen onderscheiden als musicus van wereld formaat en als een charismatische persoonlijkheid, die het hart van vele honderdduizenden heeft gewonnen voor de verfijnde klanken van de Noord-Indiase klassieke muziektraditie.

Pandit ji is in feite de eerste Indiase musicus die een brug slaat tussen het Westen en Oosten. Hij kweekte waardering voor Indiase muziek in Europa en Amerika. Als een geves-

22

tigde internationale musicus combineerde hij zijn tijd in India met regelmatige reizen in het buitenland voor concerten, opnames en festivals. Zijn optredens op het rockfestival in augustus 1969 in Woodstock, The Concert for Bangla Desh en zijn contacten met grootheden als Lord Yehudi Menuhin en George Harrison maakten van de Indiase muziek wereldnieuws.

Pandit ji ontmoette George Harrison voor het eerst in 1966. Deze ontmoeting was het begin van een duurzame vriendschap en samenwerking. Het was in een periode dat de Beatles op het hoogtepunt van hun carrière waren. In die tijd hadden zij

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:28

Pagina 23

april / juni 2000

vele beroemdheden, hoogwaardigheidsbekleders en staatshoofden ontmoet, maar George Harrison wilde graag iemand ontmoeten, die hem werkelijk kon imponeren. De eerste ontmoeting met Ravi Shankar

betekende veel voor George Harrison. Hij ontdekte in hem een eigenschap waar hij altijd zelf naar had gestreefd. Pandit ji was voor hem de eerste persoon die meer was dan alleen een grote beroemdheid.

Hij verbond hem met een totale werkelijkheid.

Gedurende meer dan dertig tot veertig jaar heeft Ravi Shankar een continue stroom van topmusici uit India naar het westen gebracht. En nog steeds toont hij amper verschijnselen

van vermoeidheid, hoewel de meester op 7 april zijn tachtigste verjaardag viert. Tot voor kort was hij negen maanden per jaar op tournee, met recitals voor uitverkochte zalen.

Nu heeft hij voor de zoveelste keer besloten het wat rustiger aan te doen en meer aandacht te geven aan de opleiding van zijn leerlingen.

Over zijn muziek schrijft Pandit Ravi Shankar in zijn autobiografie het volgende: ‘Er is zoveel in de klassieke Indiase muziek dat zijn oorsprong vindt in een oude traditie die duizenden jaren teruggaat: de gebeden in de tempels, de strijd van het bestaan, het geluid van de rivieren, het tijdloze chanten. Dit alles is wat ik ervaar in mezelf als ik deze ten gehore breng.’

Dinsdag 16 februari 1999 heeft Pandit Ravi Shankar op het presidentiële paleis uit handen van de Indiase president de Bharat Ratna award ontvangen.❖

Luister ook naar de Lotusvijver op 2 april, 15.00 uur op Radio 5 23

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:28

Pagina 24

april / juni 2000

Hindoekunst in Nederland PETER J.J.

DE

BRUIJN,

INSTITUUT KERN, UNIVERSITEIT LEIDEN

Hieronder vindt u een afbeelding van de godin Durga die de buffeldemon Mahisha doodt. Deze afbeelding illustreert een van de hoogtepunten uit bijvoorbeeld het Markandeya of het Skandapurana, twee oude Indiase Sanskrietteksten, maar is tevens een van de hoogtepunten van hindoekunst in Nederland. De collectie hindoe-kunst in Nederland is niet erg groot, maar vaak van hoge kwaliteit en daardoor zeker de moeite waard om eens nader te bekijken.

I I

n het Skandapurana lezen we dat de hemelse verblijfplaats van de goden geteisterd werd door de buffeldemon Mahisha waardoor zij moesten vluchten naar de aarde. Uit de gebundelde krachten van de goden werd een godin geschapen die deze demon moest verslaan. Met onder andere het hoofd ontstaan uit de kracht van Shiva, armen uit de kracht van Vishnu en haar twee voeten ontstaan uit de kracht van Brahma, verscheen de godin Durga, sterker en gevaarlijker dan al de goden en demonen.

Deze afbeelding toont een stenen sculptuur van Durga die te bezichtigen is in het Rijksmuseum voor Volkenkunde in Leiden. Dit in de dertiende eeuw na Christus gedateerde beeld, dat oorspronkelijk afkomstig is van Oost Java (IndonesiĂŤ), illustreert goed hoe Durga uiteindelijk de demon

24 DURGA 13E

EEUW NCHR,

RIJKSMUSEUM

VOOR

VOLKENKUNDE

IN

LEIDEN.

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:29

Pagina 25

april / juni 2000

Mahisha versloeg.

Na een lange strijd heeft Durga de buffel gevangen met haar lasso, waarna zij met haar zwaard het hoofd van het dier afhakt. Hierdoor komt vanuit het verwonde dier de demon in de vorm van een dwerg te voorschijn en vecht verder, maar wordt al snel doorboort met pijlen die de godin afschiet. De demon geeft zich nog steeds niet gewonnen en verschijnt opnieuw als een buffel, krachtiger dan tevoren. Zijn hoefgetrappel doet de drie werelden beven en met zijn horens gooit hij hele bergen naar Durga. Nadat Durga de bergen met haar pijlen heeft verpulverd springt zij op zijn rug en houdt hem stevig vast aan zijn staart. Terwijl zij haar voet in de nek van de demon plaatst doorboort zij hem met haar wapen de drietand (trishula). Op dat moment komt de demon opnieuw te voorschijn als dwerg vanuit de buffel, maar geeft zichzelf nog

steeds niet gewonnen. Het beeld uit Leiden geeft de beslissende scène weer uit dit verhaal. Durga tilt haar arm met daarin het zwaard op en hakt het hoofd van de dwerg af, waarna de demon Mahisha voorgoed verslagen is.

In het Tropenmuseum te Amsterdam vinden we een bronzen beeldje van Krishna. De meest bekende afbeelding van Krishna in Indiase kunst is als een mooie fluit spelende koeherder die de melkmeisjes (gopis) verleidt, maar hier is hij afgebeeld als een jong kruipend kind. Uit onder andere de oude Indiase Sanskriettekst het Bhagavatapurana blijkt dat Krishna niet altijd een voorbeeldig kind was en dat is ook duidelijk te zien aan deze afbeelding van Krishna uit het Tropenmuseum. In zijn rechterhand heeft hij namelijk een boterbal vast, die hij even tevoren samen met zijn vrienden gestolen heeft van zijn peetmoeder

KIND KRISHNA, TROPENMUSEUM AMSTERDAM 25

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:29

Pagina 26

april / juni 2000

Yashoda of van een van de melkmeisjes. Een belangrijk verhaal over het kind Krishna is wanneer Yasoda beseft dat hij niet een gewoon kind, maar een god* is. De vrienden van Krishna vertellen Yashoda dat hij modder heeft gegeten en woedend loopt zij naar buiten om Krishna een standje te geven. Krishna ontkent dat hij modder in zijn mond heeft gestopt en Yashoda vraagt Krishna zijn mond te openen zodat zij dit kan controleren. Wanneer Krishna zijn mond opent ziet Yasoda geen modder, maar de drie werelden, de gehele kosmos is te zien in Krishna’s mond. Op dat moment beseft zij dat hij geen normaal kind is maar een god*.

Ongetwijfeld één van de topstukken van hindoekunst in Nederland is te zien in het Rijksmuseum te Amsterdam. Hier vinden we als pronkstuk van de Aziatische afdeling van het museum een gigantisch bronzen beeld van Nataraja, de dansende Shiva. Met licht opgeheven hoofd danst de vierarmige god gracieus op de dwerg genaamd Apasmarapurusha, die puffend bezwijkt onder het gewicht van Shiva.

Al dansende begeleidt Shiva zichzelf op een zandlopervormig trommeltje (damaru) dat hij in zijn rechterhand houdt en in zijn linkerhand heeft hij een vlam. Met zijn voorste twee armen maakt hij belangrijke gebaren afkomstig uit de Indiase dans26

* Manifestatie van het Goddelijke (red.)

kunst. Zijn rechterarm en hand maken het symbool van geruststelling, terwijl zijn linkerhand in de zogenaamde olifantshouding gehouden is. Hier is Shiva duidelijk afgebeeld als een asceet wat te zien is aan zijn onverzorgde geklitte haarstrengen die deels zijn opgebonden en deels uitwaaien. In zijn uitwaaiende haar is aan zijn rechterkant de godin Ganga te zien. Dit verwijst naar een verhaal waarin de hemelse rivier de Ganges via het haar van Shiva de aarde bereikt.

Deze Zuid-Indiase bronzen sculptuur van Shiva is te dateren in de twaalfde eeuw na Christus en doet sterk denken aan de omschrijvingen van de god zoals we die vinden in de oude devotionele Bhakti-literatuur uit het zuiden van India. Hierin wordt de god vaak omschreven als een dansende asceet die als visioen voor de devoot verschijnt in een fel vlammend licht. Shiva is hier duidelijk afgebeeld in een soort vlammende ring of aureool.

Tegenwoordig staat dit beeld ongestoord in het Rijksmuseum, maar de gaten onder in het voetstuk verklappen dat dit beeld gebruikt werd bij processies tijdens tempelfeesten.

Door de gaten werden palen gestoken die als draagsteunen dienden voor de dragers die het beeld door de stad droegen tijdens een festival.

Tegenwoordig worden dergelijke processies nog steeds gehouden. In Citambaram bijvoorbeeld, een tempelstad in het zuiden van India,

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:29

Pagina 27

april / juni 2000

wordt ieder jaar een festival georganiseerd waarbij een groot beeld van Shiva Nataraja uit de tempel wordt gehaald en op een soortgelijke manier wordt rondgedragen door de stad.

Op deze foto zijn helaas een aantal interessante kenmerken van de god niet te zien. Op zijn hoofd in het haar zijn bijvoorbeeld een schedel, een cobra, een Konnrai-bloem en een maansikkel afgebeeld, vele kleine kenmerken waaruit het vakmanschap en volledige toewijding van de beeldhouwer blijken. Wanneer u

zelf een bezoek brengt aan een van de Nederlandse musea die hindoekunst herbergen en deze kenmerken wel waarneemt, zult u ongetwijfeld opvallen dat de hindoekunst meer is dan alleen een afbeelding van een god of godin. Vaak zijn in de hindoekunst vele kenmerken te vinden die verwijzen naar andere verhalen of naar diepere religieuze betekenissen.â?– Kijk ook naar ons televisieprogramma op zat. 9 april om 12.30 uur op Nederland 1

NATARAJA, RIJKSMUSEUM AMSTERDAM 27

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:29

Pagina 28

april / juni 2000

Het Swami Dayanand Weeshuis Het eerste Hindoestaanse kinderhuis in Suriname Een noodkreet uit Suriname: het Swami Dayanand Weeshuis heeft dringend hulp nodig. Het gebouw is een bouwval. Het dak lekt en eigenlijk staan alleen de muren nog overeind. De 50 kinderen leven er onder erbarmelijke omstandigheden. In het onderstaande bespreekt dhr. Dihal de achtergronden van dit weeshuis in Suriname (red.)

R.O. DIHAL

I I

n het Paramaribo van de jaren dertig zagen priesters van de Arya Samaj dat weeskinderen nauwelijks werden opgevangen. Aan twee belangrijke grondbeginselen van de Arya Samaj, te weten de bevordering van het menselijk welzijn door middel van behartiging van alle lichamelijke, geestelijke, sociale en culturele belangen en het eigen welzijn ten dienste stellen van hulpbehoevenden (paropkar) werd in het geheel niet voldaan. Het Arya Dewaker bestuur besloot om deze redenen een tehuis op te zetten voor wezen.

Met steun van de Surinaamse gemeenschap kon op 30 oktober 1933, op een Divalidag, het Swami Dayanand Weeshuis geopend worden. Er kwamen 35 kinderen wonen. Binnen een tijdsbestek van slechts 2 jaar waren het er 100 geworden. Nog altijd krijgen de kinderen hier niet alleen onderdak en

28

voedsel, maar ontvangen ook onderwijs tot en met Mavo-niveau en worden gevormd op het vlak van cultuur en normen en waarden. In de eerste twintig jaar van het weeshuis moest het bestuur overal zelf voor zorgen. Met een groentetuin en enkele melkkoeien kon men zelf voor voedsel zorgen. Pas na 1953 besloot de regering financieel een steentje bij te dragen. Per kind werd een bijdrage verstrekt van 100 gulden per jaar. Onlangs is de subsidie verhoogd tot 72 Surinaamse guldens per maand per kind. FinanciĂŤle steun die niet toereikend is als men bedenkt dat een puntbrood al 60 Surinaamse guldens kost. Dat het kinderhuis nog bestaat is te danken aan de Surinaamse gemeenschap en incidentele giften van individuen en organisaties in het binnen- en buitenland.

Vroeger waren er voldoende vrijwilligers om het weeshuis draaiende te

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:29

Pagina 29

april / juni 2000

houden.In de bloeiperiode bestond deze groep uit een modiste, kok, zangleraar, arts, tuinman, gymnastiekleraar, maatschappelijk werker en enkele leerkrachten. De huidige economische situatie in Suriname maakt vrijwilligerswerk vrijwel onmogelijk. Een kok, een arts of een leraar wil tegenwoordig vergoed worden voor zijn werkzaamheden voor het kinderhuis. Wil het weeshuis kunnen voortbestaan dan zijn er eigenlijk voldoende donateurs in zowel binnen- als buitenland nodig.

In Nederland is vooral voor Hindoestanen een taak weggelegd zich dienstbaar te maken voor het welzijn van deze weeskinderen (paropkár). Individuen of bedrijven in Nederland zouden kinderen kunnen adopteren of de kosten van leermiddelen, meubilair of maaltijden op zich kunnen nemen. Door deze steun zou er geld vrijkomen,

dat gebruikt kan worden voor het aantrekken van medewerkers.

Daarnaast zou dit geld de basis moeten vormen voor het ontplooien van (commerciële) activiteiten die mogelijkheden creëren om het weeshuis zoveel mogelijk in haar eigen financiële onderhoud te kunnen laten voorzien. Reageer op de noodkreet! De kinderen in Suriname rekenen op uw steun!

Kijk ook naar het OHM Televisieprogramma op 16 april om 12.30 uur op Nederland 1

* Giften op rekeningnummer 55.07.51.424 van Ver. Arya Dewaker, Paramaribo.

29

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:29

STICHTING migranten televisie AMSTERDAM

Pagina 30

Lees 'India Nu' Het enige Nederlandstalige tijdschrift over India!

• • •

Cultuur en Religie Politiek en Economie Samenleving en Milieu

• video post produkties • video registraties • documentaires

Recent verschenen specials over o.m. vrouwen en gezondheidszorg (waaronder ayurveda). India Nu is een tweemaandelijks blad. Een jaarabonnement kost ƒ 35,- , losse nummers ƒ 7,-

• bedrijfsfilms • commercials • clips Rembrandtplein 17 • 1017 CT Amsterdam Tel.: 020-5353535 • Fax: 020-6384001 E-mail: mtvadam@wxs.nl Internet: www.mtv-adam.nl

India Nu wordt uitgegeven door de Landelijke India Werkgroep, een organisatie die vanuit Nederland wil bijdragen aan een menswaardig bestaan van (kans)armen in India.

Voor meer informatie: Tel: 030-2321340, www.antenna.nl/liw

F ROM I NDIA , W ITH L OVE .

Een groot deel van onze boeken over oosterse filisofie en religie importeren we rechtstreeks uit India, maar ook uit Sri Lanka, China, Hong Kong en Amerika Natuurlijk hebben we ook Nederlandse boeken over deze onderwerpen in huis!

Wilt u onze nieuwe catalogus met ruim 150 pagina’s informatie ontvangen?

Stort dan ƒ. 7,50 op giro 300744 t.n.v

AU BOUT DU MONDE

BOEKEN Singel 313 • 1012 WG Amsterdam Tel.: 020-625 13 97

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:29

Pagina 31

april / juni 2000

Reacties bevrijdingsdag Wat betekent 5 mei tegenwoordig nog, 55 jaar na de Tweede Wereldoorlog.

Mevr. A. Orie interviewde verschillende mensen in haar omgeving.

Hieronder het resultaat.

Stelling: wat betekent bevrijdingsdag voor jou?

Dheeraj Jagessar Leeftijd: 21 jaar Student: MER

Bevrijdingsdag staat voor zich, iedere Nederlander hervond op die dag haar/zijn land. Als Nederlander ben ik trots op die dag, het is mooi om een dergelijke dag te herdenken. Als hindoe denk ik internationaal, het is een bevrijding van een land, een hereniging van elk persoon met zichzelf. Mensen zijn vrij om te gaan en staan waar ze willen, hun eigen gedachten te uiten. Daarbij is het om het even om welk land het gaat. Een hindoe staat immers open voor iedereen, ongeacht zijn geloof of land. Al moet ik toegeven dat er zelfs op die dag toch een verlangen is naar het eigen land, Suriname.

Rakhee Jagesser Leeftijd: 18 Opleiding: HLO Vrijheid, blijheid, leuk om te zien dat mensen een verleden achter zich laten en zich focussen op nu. Leuk om allemaal vrolijke gezichten om je heen te zien.

31

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:29

Pagina 32

april / juni 2000

I. Ramdhiansing Leeftijd: 50 jaar Beroep: Leraar

Bevrijdingsdag: Het is nu bijna 55 jaar geleden dat de tweede wereldoorlog is afgelopen. Dat betekent dat er steeds minder mensen zijn die de oorlog bewust hebben meegemaakt.

De vraag is: ‘Moeten we de bevrijdingsdag nog vieren of de nadruk leggen op iets anders?’ Het lijkt mij nu goed de aandacht meer te richten op vrijheid in het algemeen, waarbij men de historische betekenis van bevrijdingsdag niet uit het oog moet verliezen.

Jerrel Lachman Leeftijd: 18 jaar Meao 2e jaars

Bevrijdingsdag: Ik ben blij dat die dag er is!!

Het betekent een vrije dag voor mij. Op school is er weinig over verteld en als dit wel gebeurd is, is het niet echt blijven hangen. Als ik precies zou weten wat het inhoudt zou er iets meer over kunnen zeggen.

Wilma Visser Leeftijd: 47 jaar Beroep: Receptioniste Ik vind bevrijdingsdag iets heels speciaals.

Voor de meeste is het iets gewoons. Ik kom uit een familie die de oorlog heeft meegemaakt. Familieleden hebben in een concentratiekamp in Duitsland gezeten.

Daarom werd het 5 meifeest gedenkwaardig gevierd.Zo eens in de 5 jaar vind ik goed dat we er dan extra bij stil staan en vooral nu, als je zo dicht bij ons eigen land weer geconfronteerd wordt met oorlogen.

Vrijheid is het mooiste bezit wat een mens zich maar kan bedenken en om er ook eens goed over na te denken, ook al is het geen 5 mei.

32

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:29

Pagina 33

april / juni 2000

Germaine de Haan Leeftijd: 26 jaar Beroep: Beleidsmedewerker WVS Bevrijdingsdag zoals dat nu gevierd en beleefd wordt betekent niet zoveel voor mij. Ik zou liever zien dat deze dag een bredere betekenis kreeg, in de zin van het bevrijd zijn van alle mensen in alle tijden van welke vorm van onderdrukking dan ook. Vrijheid is ontzettend waardevol, vaak beseffen we dat te weinig, daar mag je best een hele dag bij stilstaan. Maar eigenlijk zou je dat elke dag moeten doen.

Ashwin Ghiraw Leeftijd: 27 jaar Beroep: Docent Bevrijdingsdag betekent voor mij de herleving van al het goeds!

Albert Ramdhiansing Leeftijd 27 jaar Functie: Adviseur/Evaluator ICT Beveiliging TNO Wat betekent bevrijdingsdag voor mij?

Ondanks het nu al weer 55 jaar geleden is dat Europa werd bevrijd van de Duitse bezetting en ik de Tweede Wereldoorlog niet zelf heb meegemaakt, bedenk ik mij op 5 mei altijd weer hoe anders mijn leven had kunnen zijn als deze dag er niet zou zijn geweest. Het Naziregime zou met haar praktijken vooral racisme blijven stimuleren. Ik vraag mij dan ook af of ik dan, als hindoestaan zijnde, wel ooit in Nederland zou zijn beland. Ik geloof zelf niet in het goede van het Nazisme. Het communisme heeft het niet gered en naar mijn mening zou dus het Nazisme ook nooit lang stand hebben gehouden. Al met al ben ik dus zeer verheugd dat men op 5 mei 1945 Nederland heeft bevrijd van een onzekere toekomst.

33

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:29

Pagina 34

april / juni 2000

De Orissa-actie: stand van zaken.

Eind vorig jaar werd Orissa geteisterd door noodweer.

Tienduizenden mensen kwamen om het leven en honderdduizenden werden dakloos. In Nederland is een inzamelingsactie gestart door Himos, een ontwikkelingsamenwerkingsorganisatie van Hindoes en Moslims, die ongeveer fl. 80.000 gulden heeft opgebracht. OHM heeft HIMOS gevraagd waaraan het ingezamelde geld besteed wordt.

H H

IMOS is de ontwikkelingsorganisatie voor Hindoes en Moslims, die samen werkt met een partner in Orissa. Kort na de ramp is de schade geïnventariseerd. Als voorbeeld het verslag van één van de dorpen:

Totaal aantal huizen: 50; beschadigde en vernielde huizen: 48 Dakloze families: 48

nen vinden. Deze gebouwen zijn ook bruikbaar als community centra.

Momenteel zijn de gebouwen bijna afgerond. Alleen het dak moet nog aangebracht worden. In deze ruimte worden ook kleine bedrijfjes gevestigd.

Naast noodhulp is het belangrijk mensen de mogelijkheid te geven om zelfstandig Conditie van de oogst: totaal vernietigd in hun levensonderhoud te Mensen werkzaam buiten de landbouw: 24 voorzien en niet afhankelijk te blijven van hulp. Daartoe Werkloos na de cycloon: 24 worden met steun een aantal Kleine rurale bedrijven: 14 kleine bedrijven gestart.

Vernietigde bedrijven: 14 Negen vrouwen maken bijvoorbeeld wierookstaafjes en verkopen deze. Dit is een voorbeeld e partner van HIMOS heet DEIS van een bedrijfje dat goed loopt. Zij en is bezig geweest met noodverdienen momenteel tussen de Rs hulp: het verstrekken van voedsel 25 en 40 per dag. Bij Deis komen (25 ton) en kleding in twee dorpen. dagelijks verzoeken binnen om Daarnaast worden in twee dorpen ondersteuningvan andere groepen ruimten gebouwd die bestand zijn die een eigen bedrijfje willen begintegen cyclonen en waar mensen, als nen. Degenen die mee willen doen er gevaar dreigt, bescherming kunAantal boeren 10

D

34

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:29

Pagina 35

april / juni 2000

Premdani-Health-Clinic Levend-Bloed-Analyse Ayurveda Pancha Karma

Saidhanvantari-Ayurvedic-Institute Ayurvedische opleidingen European Academy of Ayurveda, verbonden aan de Open Universiteit van Poona 1 jarig: Ayurvedic Technician (diploma) 3 jarig: Ayurvedic Practitioner (diploma) Docenten Drs. Ing. E.B.S. Premdani, MD (Ayurveda) Prof. Dr. P.H. Kulkarni, Ayurvedic scientist

aan het programma krijgen een training. Elke training kost ongeveer Rs 10.000 - 15.000, waaraan 10 - 12 vrouwen kunnen deelnemen.

Hierin zijn de basismaterialen en gereedschappen inbegrepen. Dit vormt de basis voor de start van hun bedrijf.

Met het geld van Himos worden verder soortgelijke projecten opgezet in Sathilo, P. Patapur, Kakurudrapur Melok, Khamangashan, Jagannathpur, etc.

OHM dankt iedereen die een bijdrage heeft geleverd aan de Orissa, en vraagt u deze initatieven te blijven ondersteunen.

Cursus Levend-Bloed-Analyse en H.L.B. Diploma Bradford Research Institute

Ayurveda-Damyanti-Cosmetica Ayurvedische cosmetica

Ayurveda-Biological-Remedies Import en distributie van Ayurvedische voedingssupplementen Vademecum opvraagbaar alleen voor artsen en therapeuten

Premdani-Health-Clinic Ayurveda-Pancha-Karma

Drs. Ing. Etienne Premdani - MD (Ayurveda) Prof. Dr. P.H. Kulkarni - Ayurvedic scientist Rijksstraatweg 195, 3956 CM LEERSUM Tel. 0343 - 46 13 00 / Fax 0343 - 46 01 39 Mobiel 06 - 53 44 39 62 / E-mail e.premdani@hetnet.nl 06 - 28 81 81 74 / Internet http://www.ayurvedicclinic.com 35

Uw giften op rek. nr. 1824 t.n.v. Himos

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:29

Pagina 36

april / juni 2000

Ayurveda en: suikerziekte VAIDYA ROBERT SWAMI PERSAUD, AYURVEDISCH

GENEESHEER

Suikerziekte of diabetes mellitus is helaas een veel voorkomende ziekte bij Hindoestanen. Er zijn enkele Nederlandse onderzoeken uitgevoerd waaruit bleek dat statistisch gezien suikerziekte meer voorkwam onder Hindoestanen dan onder Nederlanders.

Bij deze ziekte onderscheiden we twee vormen die type I en type II genoemd worden. Bij de eerste vorm dient dagelijks insuline ingespoten te worden, bij de tweede vorm voldoet dikwijls een goed dieet en tabletten. De bedoeling van dit artikel is niet om de diabetes te analyseren maar om te kijken wat de Ayurveda daar nou over te zeggen heeft.

W W

ie de geschiedenis der geneeskunde bestudeert, zal ontdekken dat de diabetes voor het eerst beschreven wordt in de oude Indiase medische handboeken. Met name de Charaka Samhita beschrijft deze ziekte. In het oude India van meer dan 25 eeuwen geleden diagnosticeerde men deze ziekte door de patiënt te laten plassen in de buurt van enkele mieren. Normaal gesproken moeten mieren niets van menselijke urine hebben, maar bij een suikerpatiënt vlogen ze erop af om het op te sabbelen. De Ayurvedische artsen uit die tijd wisten dan dat de urine glucose bevatte (een symptoom wat wij vandaag glucosurie noemen). Samen met de andere symptomen wist men dat deze patiënt dan suikerziekte had, wat in het Sanskriet Madhumeha genoemd

36

wordt. In het woordje Madhumeha zit al het woord zoet (madhu).

De Ayurveda kent 20 verschillende typen van diabetes, gerelateerd aan de individuele constitutie van de patiënt. Het gaat te ver om al deze materie hier te behandelen en ik zal mij daarom beperken tot algemene Ayurvedische maatregelen welke een goed effect hebben bij deze ziekte. Voor een persoonlijk advies is een bezoek aan een Ayurvedisch geneesheer noodzakelijk.

Er zijn twee dingen waar volgens de Ayurveda goed op gelet dient te worden: het eigen gedrag en de voeding. Stress is een funeste factor voor de diabetespatiënt. Een verhoogde adrenalinespiegel veroorzaakt opnieuw hoge glucosewaarden in het bloed met alle gevolgen

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:29

Pagina 37

april / juni 2000

dan veel niembladeren mee om er thee van te zetten of om op te kauwen!), maĂŻsproducten, zwarte peper en gember. Medicinale geneeskruiden zijn: Bilva, Mehashringi en Shilajit. Zowel voeding als geneeskruiden zijn er op gericht genezing te brengen aan de pancreas waarvan de afscheiding van insuline door de eilandjes van Langerhans ernstig is verstoord. Daarom dient men ook twee maal daags een yoga-oefening te doen en wel de Pashtimottanasana die door een yogadocent aan u geleerd kan worden. Wat zeker strikt beperkt moet CISSAMPELOS

PAREIRA,

(VERZACHTEND

van dien. Daarom zijn tabakswaren ook taboe, net als alcohol en zwarte thee. Het is goed om bittere groenten te eten, vooral sopropo is bijzonder goed. Verder dient men te gebruiken: geelwortel (haradi), niem (bent u in Suriname, neem

HINDI: PATHA

BIJ COMPLICATIES)

worden is: yoghurt, vette voeding, voedingsmiddelen met veel zetmeel, slapen overdag en stress. Dagelijkse lichaamsbeweging is noodzakelijk, bijvoorbeeld door elke dag een uur te wandelen.

U mag het gebruik van medicijnen die u door een regulier arts zijn voorgeschreven nooit op eigen houtje staken. Bespreek de verschillende alternatieven die er zijn. â?– 37

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:30

Pagina 38

april / juni 2000

HINDOEFUNDAMENTALISME: enkele achtergronden Hindoefundamentalisme is een onderwerp dat regelmatig in de media terugkeert. Prof. C. van der Burg geeft in onderstaand artikel zijn visie op dit onderwerp. In een volgende OHM-Vani volgt een visie vanuit de hindoegemeenschap.

C.J.G.

VAN DER

H H

BURG

indoe-fundamentalisme is één van de aspecten geworden van het hindoeïstisch nationalisme, dat opkwam toen het Hindoeïsme in contact kwam met andere culturen, zoals de islam en de Westers-christelijke cultuur.

Ideologisch is het fundamentalisme vaak niet duidelijk te onderscheiden van het hedendaagse hindoeïsme, maar in zijn optreden des te meer.

Veel Hindoes in India verafschuwen het geweld van het fundamentalistisch extremisme, maar zijn het vaak met het gedachtengoed eens. Dit blijkt onder anderen uit het feit dat zoveel gezaghebbende Hindoe-leiders uit alle denominaties te vinden zijn binnen de gelederen van de nationalistische VHP, de Vishva Hindu Parishad en de ‘Wereld Hindoe-Assemblée’. Deze groeperingen streven ernaar het Hindoeïsme de nationale religie van India te laten zijn. Of de term ‘fundamentalisme’ wel van toepassing is op het

38

Hindoeïsme is de vraag.

Oorspronkelijk werd met dit begrip het verschijnsel binnen het Amerikaanse protestantisme uit het begin van de vorige eeuw aangeduid. Die kenmerkte zich door een radicaal-orthodoxe en conservatieve houding tegenover een modernere en kritische lezing van de bijbel en een daaruit voorvloeiend ‘liberaal’ standpunt tegen-

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:30

Pagina 39

april / juni 2000

over nieuwe ontwikkelingen in politiek en samenleving. Deze ‘fundamentalisten’ onderschreven een aantal absoluut geldige leerstukken, zoals de maagdelijke geboorte van Jezus en de bijbel als onfeilbaar woord van God. Kenmerken Fundamentalisme heeft de laatste tientallen jaren echter zo’n ruime betekenis gekregen, dat het ook gebruikt kan worden binnen het hindoeïsme. Het hindoeïstische fundamentalisme zou zich dan speciaal kenmerken door een bepaald vijandbeeld (de moslims, de Britten, het christelijke Westen, het secularisme in eigen land), een bepaald gebruik van de religieuze geschriften, en een bepaalde religie- en staats-opvatting en een daarmee verbonden toekomstverwachting.

Maar hoe speciaal zijn die kenmerken? Soms wordt een onderscheid

gemaakt tussen het ‘gewone’ hindoeïsme als religie en als ‘way of life’ en dit hindoe-fundamentalisme als een totaal andere ideologie, waarin de ‘gewone’ Hindoe zich amper herkent. De grens tussen beide is soms moeilijk te trekken, zoals de volgende gebeurtenis laat zien. Toen Mohandas Karamchand Gandhi op 30 januari 1948 vermoord werd, bekende zijn moordenaar, de hindoe Nathuram Vinayak Godse, naderhand dat hij zijn inspiratie voor zijn daad vooral geput had uit de Bhagavad Gita. In hoofdstuk 1, in de verzen 39 - 44, staat dat als de wetteloosheid (adharma) gaat overheersen, er ‘vermenging van standen’ (varnasamkara) ontstaat en dat dan de eeuwige wetten van kaste en familie verloren gaan.

Vrezend dat, door Gandhi’s al te grote toegevendheid tegenover de moslims, de dharma in het pas onafhankelijk geworden India ten onder zou gaan, zag Godse maar één oplossing.. Hier stonden twee Hindoes tegenover elkaar, die beiden hun ideaal van het toekomstige India koesterden. Waarschijnlijk verschilden die idealen in wezen niet eens zoveel van elkaar, zeker als we de rol die de Bhagavad Gita speelde bij de moord in aanmerking nemen.

Als we Godse als een fundamentalist of hindoe-fanaat willen stigmatiseren, dan vergeten we dat het juist Gandhi was, die de Bhagavad Gita zo populair heeft gemaakt door haar aan te bevelen als lei39

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:30

Pagina 40

april / juni 2000

draad voor het leven van iedere Hindoe die zichzelf respecteert. De zaken liggen dus kennelijk niet zo zwart-wit, al zou Gandhi nooit geweld gebruikt hebben.

Geschiedenis We kunnen deze aanslag daarom wellicht beter zien als een bloedig incident in een lange geschiedenis van verdeeldheid binnen de grote Hindoegemeenschap over de vraag hoe het hindoeïsme en speciaal de Hindoenatie vorm moet krijgen in de moderne tijd. Ook de reacties op de rechts-extremistische agitaties zoals het Ayodhya-incident uit 1992/93 - tegen alles wat de eigen cultuur bedreigt, de laatste tijd,

Ayurveda Kennis van het gezond leven. De Ayurveda is een gezondheidswetenschap, die afkomstig is uit India. Daar wordt zij al jaren beoefend. Ayurveda is gericht op het voorkomen en genezen van ziekten.

Ook in Nederland kunt u nu gebruikmaken van deze methode.

Voor diagnostiek, behandeling, voedingsadviezen, Pancha Karma en opleiding, kunt u contact opnemen met de Ayurvedische arts A.K. Mehta.

Ayurvedisch Gezondheid scentrum Nederland Thijssestraat 16 2521 ZL Den Haag

Tel.: 070 - 319 25 46 Almere, Amsterdam, Borgerhout (B), Den Haag, Made, Nijmegen, Nijverdal, Zwolle

40

geven er blijk van dat het gehele hindoeïsme op dit punt in zichzelf verdeeld is. In feite is er al meer dan een eeuw lang een intern cultureel debat gaande over wat Hindoeïsme is en wat de hindoenatie moet inhouden. Dit bewustwordingsproces is in gang gezet als een reactie op islamitische, Westerse en christelijke aanwezigheid in India. Daarin speelden niet alleen hindoes als Dayanand Sarasvati, Vivekananda en Gandhi hun rol, maar ook die van Vir Savarkar en Hedgewar. Hun opvattingen van spiritualiteit en tolerantie, van hindoeïsme en nationale eenheid, worden nu door de RSS, de VHP en de BJP in praktijk gebracht.

Uit de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw stamt het grootste deel van deze ideologie en de bijbehorende religieuze symboliek, die nog steeds gehanteerd wordt, zij het in militantere vorm. In 1923 publiceert Vir Savarkar zijn boek ‘Hindutva’ (‘Hindoedom’). Het is één van de geschriften die het meest heeft bijgedragen tot de ontwikkeling van een nationalistische ideologie, die als doel had het herstel van de hindoenatie die eens in de ‘Gouden Eeuw’ van koning Rama, de ideale vorst en als zodanig de held van het Ramayana, bestaan heeft. Deze natie zal zich weer uitstrekken over geheel ‘Bharat’, het moederland India, waar één volk zal wonen, homogeen in bloed, geschiedenis, religie, cultuur en taal.

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:30

Pagina 41

april / juni 2000

‘Moeder India’, ‘Bharat Mata’ werd de goddelijke verpersoonlijking van het ideaal van een eigen staat. Om deze hindoenatie te helpen verwezenlijken werd in 1925 de RSS, de ‘Rashtriya Svayamsevak Sangh’, het ‘nationale vrijwilligerscorps’, opgericht door Hedgewar. Binnen dit strak georganiseerde corps, verdeeld in duizenden afdelingen over het hele land, worden vrijwilligers opgevoed tot onderdanen van de toekomstige Hindoestaat. De in 1964 opgerichte VHP is de culturele tak van de RSS. Deze ‘Wereld Hindoe-Assemblée’ heeft overal waar Indiërs wonen afdelingen, zo ook in Nederland*, en is werkzaam op religieus, cultureel en sociaal ter-

rein. Ook bij de Indiase VHP staat de hindoe-ideologie centraal, en zelfs in die mate, dat het hindoeïsme als de oudste godsdienst ter wereld en het Sanskriet als de oertaal wordt beschouwd. Wijzen we deze beweringen als pseudo-wetenschappelijk van de hand, dan onderkennen we de bedoelingen erachter niet. Hoewel de idealen van deze bewegingen tevens economisch en politiek zijn, dienen wetenschap en religie niet alleen maar als dekmantel en rationalisatie van de eigenlijke doeleinden. Religie is in dit verband buitengewoon dienstig als organiserend principe en als instrument voor massamobilisering, terwijl religiositeit, de sterke emotionele betrokkenheid op religieuze zaken, op allerlei wijzen bespeeld wordt ten dienste van het gezamenlijke doel: de totale her-hindoeïsering van India.

De auteur doceert culturen en religies van Zuid-Azië en hun talen aan de Vrije Universiteit van Amsterdam.

Luister ook naar de Lotusvijver op zondag 9 april om 15.00 uur op Radio 5.

* De Nederlandse VHP is niet gelieerd aan de Indiase en wordt niet gekenmerkt door een fundamentalistisch karakter (red.)

41

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:30

Pagina 42

april / juni 2000

DE BERGREDE EN DE BHAGAVAD GITA JAN BUIKEMA

Het is niet zonder risico’s bepaalde elementen uit de ene godsdienst te vergelijken met die uit een andere. Immers de Bergrede ontvangt haar betekenis en functie binnen de context van het christelijk geloof zoals ook de Bhagavad Gita het beste uitgelegd kan worden door een hindoe. Niettemin voldoe ik graag aan het verzoek van OHM beide geschriften eens naast elkaar te leggen.

E E

en punt van overeenkomst in beide geschriften is in ieder geval dat de mens wordt aangesproken op hetgeen van een gelovig mens verwacht wordt. In beide gaat het om goddelijke aanwijzingen voor het handelen van de mens. In de Bhagavad Gita is het Arjuna die wordt onderwezen door Shri Krishna over hoe te handelen in een situatie waarin mensen wellicht het liefst helemaal niet zouden handelen. In de Bergrede worden de discipelen van Jezus onderwezen over het ma-ken van keuzes in het leven.

Geen wonder dat iemand als Mahatma Gandhi zoveel in de Bergrede herkende dat hij de lezing ervan aan bevolen heeft aan hindoes. Omgekeerd bevat de Bhagavad Gita heel veel uitspraken die christenen doen herinneren aan wat uit de mond van Jezus is opgetekend.

De Bergrede begint met de zogenaamde ‘zaligsprekingen’: ‘Zalig de

42

armen van geest, want hunner is het Koninkrijk der hemelen’. Jezus onderwijst hier aan zijn discipelen de nederigheid.

Wie trots is op zijn kennis, zijn macht of rijkdom is niet ontvankelijk voor God en voor de wil van God. Ook in de Bhagavad Gita wordt nederigheid van de leerling verwacht.

Ieder kent waarschijnlijk het verhaal van de man die bij een goeroe kwam en graag zijn leerling wilde worden. De goeroe vraagt: ‘Weet je wat je moet doen om een leerling te worden’. ‘Nee’, zei de man.

‘Welnu,’ zei de goeroe, ‘je moet water halen, hout sprokkelen, koken en heel veel zwaar werk ver-

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:30

Pagina 43

april / juni 2000

richten. Bovendien moet je studeren.’ Als christen hoor ik daarin dat dienstbaarheid aan de naaste voorop gaat in het leven. Wie zich verder wil verdiepen in een hindoelezing van de Bergrede verwijs ik graag naar het prachtige boekje van Swami Prabhavananda ‘De Bergrede in het licht van de Vedantaleer’, uitgegeven door uitgeverij de Driehoek in Amsterdam.

In het vervolg van de Bergrede komen we adviezen van Jezus tegen die onder andere betrekking hebben op het bidden en vasten, uitspraken over datgene waar het nu eigenlijk om draait in een mensenleven.

Bezorgdheid om dagelijks brood en kleding is niet nodig, want die ontvangt een mens van God. Evenmin moet je oordelen over een ander. Van groot belang is de gerechtigheid en het geven van aalmoezen. Ook in het hindoeïsme is vayragya, onthechting, belangrijk en bestaan er soortgelijke spreuken als in het christendom: ‘Als ge de geest tot vrede wenst te brengen, vindt dan geen fouten in anderen’.

‘Maar wat drijft de mens aan om

tegen zijn zin toch kwaad te doen?’, vraagt Arjuna, ‘Herken de stuwkracht in de drift, de hartstocht van begeerte en toorn; deze is uw vijand op aarde’, sprak Shri Krishna.

‘Volmaakte vrede valt hem ten deel, die vrij van begeerte, toegewijd zijn werk doet’.

Mijn kennis van de Bhagavad Gita is ontoereikend om diepgaand in te gaan op de inhoud ervan. Wel vermoed ik dat er diepgaande verschillen zijn tussen de Bergrede zoals die door de christelijke traditie wordt uitgelegd enerzijds en de (uitleg van) de Bhagavad Gita anderzijds als het gaat om onze verhouding tot de materiële wereld. Het Koninkrijk der hemelen in de Bergrede is immers niet een puur spirituele aangelegenheid. Veel christenen zullen geneigd zijn te zeggen dat de materie ook een zeker bestaansrecht heeft in zich zelf. Toch nemen dit soort verschillen niet weg dat veel herkenbaar is.

En het wordt helemaal spannend als mensen uit andere dan de christelijke traditie de Bijbel lezen vanuit hun context en hun traditie. Moet je als christen dan zeggen dat dat niet kan? Dat alleen christenen zelf de juiste uitleg kunnen geven? En omgekeerd: ‘Kunnen christenen ook zinnige dingen zeggen over de manier waarop zij de Bhagavad Gita lezen?’ Dat zijn spannende vragen aan het begin van een interreligieuze ontmoeting, waarvan ik hoop en verwacht dat we die in de komende jaren zullen aangaan.❖ 43

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:30

Pagina 44

april / juni 2000

‘Mens ken jezelf’ PAUL LIEKENS

Meer dan 2000 jaar geleden stond op de tempel van Apollo in het Griekse Delphi ‘ken u zelve’. Voor de Griekse filosofen was het zonneklaar dat wie zich zelf kent ook het geheim van de goden en het universum kent. Helaas heeft het al die tijd geduurd eer men hier in het Westen daar enigszins inzicht in begon te krijgen.

Rond 1970 deden Richard Bandler, informaticaspecialist, en John Grinder, taalkundige, onderzoek naar wat er precies omgaat in het brein van mensen die uitmuntend zijn in hun beroep en hun relaties en die een blijvend en groeiend succes boekten. Zij ontdekten daarbij iets totaal nieuws waar tot dan niemand ooit bij stilgestaan had, iets dat misschien ook pas dan mogelijk werd te ontdekken door analogie en hulp van de kennis van informatica.

Z Z

ij kwamen er onder andere achter hoe een beeld eruit ziet dat iemand zich maakt van de werkelijkheid. Zij ontdekten dat de vorm waarin iemand zich iets voorstelt de impact bepaalt op iemands gedrag.

Zij legden de structuur bloot die de hersenen gebruiken om het wereldje binnen in ons te organiseren, ons neurologisch systeem. Omdat taal hierbij als voertuig gebruikt werd, noemden zij dat Neuro-LinguïstischProgrammeren. NLP is in feite het blootleggen van de Natuurlijke Levens Processen die zich binnen in ons afspelen, en die onbewust de kwaliteit bepalen van ons leven.

Kort gezegd leggen zij uit ‘hoe’ we van een mug een olifant maken, van een muis een monster, of hoe we, als we smoorverliefd zijn, van een kikker een prins of een prinses

44

maken. We zijn daar allemaal zonder uitzondering heel goed in en niemand ontsnapt eraan.

Het is daarom zeer interessant te weten hoe we dat doen, want dan zijn wij in staat de olifanten opnieuw in muggen te veranderen, als we dat zouden willen.

De psychologie heeft al ontdekt, dat het niet ‘de muis’ is die ons bang maakt, maar ‘het idee’ dat wij van die muis hebben. Richard Bandler heeft echter ontdekt hoe dat idee samengesteld wordt in ons brein. Hij heeft de code ontdekt waardoor het brein ‘weet’ dat iets angstwekkend is of plezierig. Hij heeft bovendien ook ontdekt, dat het voldoende is om de ‘code’ (vorm) te veranderen om daardoor de ‘betekenis’ te veranderen, en ‘dat’ is spectaculair en helemaal

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:30

Pagina 45

april / juni 2000

nieuw als transformatietechniek.

Dat betekent, dat alleen maar werken met de ‘vorm’ en het ’proces’ binnenin ons, het mogelijk maakt om diepgaande, blijvende veranderingen te weeg te brengen, zonder over de inhoud te praten.

Daardoor komt het dat dezelfde witte muis voor de ene een nachtmerrie is, en voor de andere een leuk gezelschapsdiertje. ‘De kaart is niet het gebied’, de voorstelling die wij van de wereld hebben, is niet de wereld zelf. Daardoor kan NLP een bijdrage leveren aan de kwaliteit van ieders leven, niet alleen voor een kleine groep van uitverkorenen.

NLP geeft eenvoudige, tastbare inzichten, tips en oefeningen, waarvan de resultaten direct voelbaar zijn en getest of bijgestuurd kunnen worden. Zij is een denkmodel dat inzicht geeft in het innerlijke proces: hoe motiveert iemand zichzelf, hoe brengt iemand zichzelf tot rust, hoe herstelt iemand zelf kleine of grote ongemakken met betrekking tot zijn gezondheid. Kortom hoe verbetert iemand op een eenvoudige manier de kwaliteit van zijn leven door de innerlijke processen en schakelingen een andere richting uit te sturen. Fobieën, faalangsten, woede-uitbarstingen, allergieën, beperkende eetgewoonten, boulimie, anorexia nervosa, allemaal zijn zij het gevolg van zulke onnuttige schakelingen. Bij anorexia zitten die verbindingen meestal dieper dan bij

faalangst of een allergie. Het één vraagt meer tijd dan het ander, maar alles is te transformeren.

Wat kun je daar zelf mee in de praktijk?

Je kunt zelf op een eenvoudige en bewuste manier nieuwe neurologische verbindingen tot stand brengen tussen wat je ziet, hoort, en voelt.

Hoe doe je dat?

Door er voor te zorgen dat je gedurende 21 seconden een ondersteunend, nuttig gevoel en een zelf gekozen stimulus aanwezig laat zijn in je systeem.

Voorbeeld: Meer rust in je leven.

Oefening: Kies een moment van de dag en zorg ervoor dat jij op jouw manier tot rust komt. Op het moment dat jij die rust ervaart, breng dan met zachte druk duim en wijsvinger bij elkaar, maak een beeld van een parel in het midden van je borstkas en slaak innerlijk een zucht van verlichting (hhmmm).

Doe dat een aantal keren telkens gedurende minstens 21 seconden.

Test: Om te testen of de verbinding wel gemaakt is, richt je je aandacht even naar binnen, breng duim en wijsvinger bij elkaar op dezelfde manier als zoëven. Je zult merken dat binnen de tijd dat je hart nodig 45

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:30

Pagina 46

april / juni 2000

heeft om 8 keer te slaan, je dat gevoel van rust naar boven voelt komen, bovendien zal waarschijnlijk ook de parel automatisch in beeld komen, en zul je geneigd zijn innerlijk die zucht te slaken.

Sommigen zullen voldoende hebben aan het visualiseren van de parel, anderen alleen aan het maken van dat innerlijke geluid.

Hoe kan dat systeem in het dagelijks leven gebruikt worden?

Stel, je kunt heel goed vertellen en praten als je met bekenden samen bent, maar je wordt zenuwachtig als je met onbekenden moet praten.

Dan beleef je opnieuw een heerlijk moment met kennissen, als dat gevoel er is, dan breng je bijvoorbeeld duim en ringvinger van een hand samen. Houd dat 21 seconden vast. Terwijl je je duim en wijsvinger - en dus ook het prettige gevoel vasthoudt - maak je een stilstaand beeld van jezelf in de laatste situatie waarin je met onbekenden praatte en zenuwachtig was. Kijk 46

naar jezelf in dat stilstaande beeld, houd dat prettige gevoel vast zo goed je kunt gedurende 21 seconden.

Herhaal dat zeven keer tot je het prettige gevoel gekoppeld hebt aan die onprettige situatie.

Hoe weet je dat?

Denk aan een toekomstige situatie met onbekenden en voel of je daar nu rustig bij blijft. Zo niet, doe het dan nog enkele keren tot jij je goed blijft voelen.

Oefening met de vorm: Denk aan een gebeurtenis waar jij een vervelende ervaring van gemaakt hebt. Maak een beeld van die gebeurtenis en voel hoe vervelend jij je nu voelt als je daar nu naar kijkt. Plaats dit op een schaal van 0 tot 100 (0 is neutraal, 100 is zĂŠĂŠr vervelend), bijvoorbeeld 80, dat is behoorlijk vervelend.

Kijk naar het beeld van de gebeurtenis en zet het beeld 30 meter van je af, maak het klein, en zet er een kader omheen. Kijk naar het beeld

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:30

Pagina 47

april / juni 2000

dat ginds ver weg staat en voel wat je er nu bij voelt. Geef dat gevoel een nieuwe puntenwaarde. Laat het beeld ginds verdwijnen.

Je zult waarschijnlijk merken dat het vervelende gevoel minder is geworden, terwijl de inhoud van de gebeurtenis niet veranderd is, je hebt alleen iets gedaan met de vorm, het beeld. Als je nu in een nabije toekomst een dergelijke gebeurtenis zult tegenkomen, zul je doorverbonden worden naar het laatste, (verminderde) gevoel.

Wil je hier meer over weten, schrijf dan naar OHM-Magazine, en je krijgt een lijst van mensen waar je terecht bij kunt in Nederland om geholpen te worden met eventuele problemen plus info over een CD die je bij de oefeningen kan helpen.

De titel is ‘Mens ken jezelf’. ❖ Paul Liekens schreef ruim 14 boeken, waaronder 5 over NLP: ■ ■ ■ ■ ■

Het spel tussen bewuste en onderbewuste.

NLP-werkboek, uitgeverij Ankh-Hermes, NLP en relaties. Ankertjesreeks, NLP en spirituele ontwikkeling.

NLP voor Managers.

ISBN ISBN ISBN ISBN

90-202-5093-0 90-202-0079-8 90-202-0086-0 90-202-6004-9

pandits

In de vorige OHM-Vani verscheen een artikel over pandits van dhr. A. van Dijk.

Belangstellenden kunnen hierover meer lezen in: Hindoeïsme in Nederland, A.M.G. van Dijk (eindred.) uitgeverij Damon

AAKHRI BIDAAI uitvaartverzorging

Voor de melding van een sterfgeval zijn wij dag en nacht bereikbaar. bereikbaar.

Aakhri Bidaai is een uitvaartonderneming voor allochtonen.

Aakhri Bidaai regelt uitvaarten volgens uw geloof,cultuur en ook in uw eigen taal.

Statenlaan 78 * 2582 GR Den Haag

Tel. 070 - 3586187

JADE Health and Training Center Ayurvedische (Oud Indiase) behandelingen, Massage (Tuina, Shiatsu, Qi-Gong), Acupunctuur, Prana (Universele) Therapie, Touch For Health, Levend Bloed Analyse Lessen: Tai Chi Chuan, Kung Fu, Qirobics, Qi-Gong/Yoga/Meditatie Cursussen/Opleidingen: Ayurvedische Geneeswijzen, Oosterse Massage, Prana-Therapie, Acupunctuur, Afvallen Elke dinsdag van 10.00 - 11.30 uur Gratis diagnose en Prana-behandelingen Chan Makhan: Frieda de Putter:

Chinese Doctor/ Ayurvedisch Therapeut Acupuncturiste

Adelaarstraat 13, 3514 CA Utrecht Tel.: 030 - 2734171 47

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:30

Pagina 48

april / juni 2000

GEEF EEN KIND IN INDIA EEN KANS OM NAAR SCHOOL TE GAAN

Wilt U ook een kansarm kind in India steunen voor ƒ. 50,- per kwartaal? Daarvoor kan het naar school, omdat voor alle onderwijs in India betaald moet worden. Het kind hoeft dan niet al op zeer jonge leeftijd te gaan werken en krijgt door onderwijs een kans op een betere toekomst.

Het geld gaat voor 100% naar india.

Aanmelding:

J. Boekema, Hazalaar 112, 5664 VL Geldrop, Tel. 040-2857318, fax 040-2350189 of J. Jansen, tel/fax 020-6411885

Giften:

Postbank 39.74.200 of ABN-AMRO 54.96.20.168 t.n.v. Stichting Actie Calcutta, Oostkapelle.

De Stichting heeft een ”Verklaring van geen bezwaar” van het Centraal Bureau Fondsenwerving, Amsterdam

Traditionele gezondheidsleer

Ayurveda Lezingen, opleidingen en behandelingen zeer nauwkeurige constitutiebepaling Ayurvedische behandelingen, van massage tot kuren ● 4-jarige beroepsopleiding ● lezingen in het hele land ● ●

Ayurveda Health Center - gevestigd in SANADOME Nijmegen Postbus 463, 6600 AL Wijchen, tel.: 024 - 641 83 98, fax: 024 - 645 03 16 48

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:30

Pagina 49

april / juni 2000

RAMANA MAHARISHI PHILIP RENARD

Bhagavan Shri Ramana Maharshi (1879-1950) geldt als een van de grootste verlichte leermeesters van de twintigste eeuw. Hij is het voorbeeld bij uitstek van de mogelijkheid om in dit leven het non-dualistische zelf te verwezenlijken en werkelijk vrij te zijn. Dat wil zeggen dat hij in zichzelf datgene heeft ontdekt en waargemaakt dat altijd hetzelfde blijft, dat nooit geboren is en nooit zal sterven, en dat niets uitsluit. Dit niets-uitsluitende is één van de hoofdkenmerken van de Advaita Vedanta, de Indiase traditie van het non-dualisme.

R R

amana Maharishi’s bijdrage aan de Advaita Vedanta bestaat vooral uit eenvoud en directheid.

Hij was geen filosoof, hij bemoeide zich niet met denksystemen. Hij bracht iedere bezoeker terug bij zijn wezenlijke aard, de direct ervaarbare eenvoud van het eigen zijn. Het feit dat je er bent, dat zo makkelijk over het hoofd wordt gezien als iets vanzelfsprekends en onbelangrijks, maakte hij tot het uitgangspunt van een onderzoek naar de werkelijkheid. Vandaar dat in Ramana Maharishi’s benadering de vraag ‘Wie ben ik?’ volledig centraal staat.

Niet als vraag naar een persoonlijke invulling, zoals een talent of karaktereigenschap, maar als onderzoek naar de diepste grond van datgene wat wij hebben als ‘ik’, de ware natuur ervan.

Ramana Maharishi wijst ons met deze vraag naar de wortel van onze hele psychische inhoud, van al onze persoonlijke verwikkelingen. Wie of wat is het die al onze persoonlijke

belevenissen kan opmerken? Het als bekend veronderstelde ‘ik’ wordt door de vraag losgemaakt van zijn zogenaamde vertrouwde aspecten.

Wanneer de vraag wordt toegelaten zonder een mentaal antwoord te verwachten, blijken deze aspecten in feite niet echt ‘ik’ te zijn, maar eigenschappen die er steeds tijdelijk opgelegd zijn, en die nú zijn weggevallen. Wat dan opgemerkt kan worden is dat ‘ik’, in de ware zin van het woord, zonder deze opgelegde en houvast biedende eigenschappen, volkomen puur is, continu nieuw, op niet te bevatten wijze licht schenkend vanuit zichzelf.

Ramana Maharishi noemt dit ‘ik, ik’, en ook wel ‘het Oog van het oog’.

Het is louter Zijn, louter Bewustzijn, louter Vrede (Sat-Chit-Ananda), permanent aanwezig.

PHILIP RENARD

STELDE IN

1999

EEN

VRIJWEL VOLLEDIGE VERZAMELING SAMEN VAN DE GESCHRIFTEN VAN

RAMANA MAHARISHI

VERTALING, ONDER DE TITEL UITGEVERIJ

IN

NEDERLANDSE

RAMANA UPAMSHAD,

SERVIRE. 49

SRI RAMANA MAHARSHI, ARTHUR OSBORNE, ANKH-HERMES

BV

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:30

Pagina 50

april / juni 2000

Verschillen Hindoestaanse jongeren van andere jongeren?

CHAN E.S. CHOENNI

H H

et is alom bekend dat er weinig onderzoek is gedaan naar Hindoestaanse jongeren.

Hindoestaanse jongeren worden zelden als aparte groep onderscheiden, omdat zij niet problematisch zijn. Het onderzoeksrapport ‘Hindoejongeren en hun religieuze beleving’ uit 1998 is daarop een uitzondering. Onlangs is in opdracht van E-quality, een expertisebureau in gender (geslacht) en etniciteit, een oriënterend onderzoek verricht waarin Hindoestaanse jongeren wel als aparte categorie binnen de Surinaamse groep worden onderscheiden. Het betreft een enquête onder circa 900 jongeren van verschillende etnische afkomst. 278 Surinaamse, 200 Turkse, 220 Marokkaanse en 204 Nederlandse jongeren tussen de 15 en 25 jaar zijn geïnterviewd.

De Surinaamse jongeren werden onderverdeeld in Creoolse, Hindoestaanse en Moslimjongeren.

Hoe groot deze Surinaamse groepen in de steekproef zijn geweest wordt helaas niet vermeld. Wij gaan er gemakshalve van uit dat ze gelijkelijk verdeeld zijn geweest en dat

50

elke groep bijna 100 respondenten omvatte. Dit onderzoek heeft een aantal beperkingen. Er zijn vraagtekens te plaatsen bij de representativiteit van het onderzoek. Bovendien betreft het onderzoek waarbij - grotendeels aan de hand van stellingen - naar meningen wordt gevraagd.

Wat deze jongeren zeggen hoeft niet overeen te komen met wat ze werkelijk zouden doen indien zij voor bepaalde keuzen zouden staan. Ondanks deze beperkingen geeft dit onderzoek sterke indicaties van veranderingen bij Hindoestaanse jongeren. Voorts kan een vergelijking worden gemaakt met andere jongeren en tussen jongens en meisjes.

In veel opzichten verschillen Hindoestaanse jongeren nauwelijks van andere jongeren. Bijna alle jongeren zijn het bijvoorbeeld eens met de stelling ‘Voor mij is het belangrijk dat ik een goed contact met mijn familie houd’. Welhaast alle jongeren - 98% van de jongens en 91% van de meisjes - vinden het belangrijk dat zij later een goede baan hebben. Dit geldt iets minder

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:30

Pagina 51

april / juni 2000

voor Surinaamse Moslimmeisjes (76%) in tegenstelling tot Hindoestaanse meisjes (93%) en Nederlandse meisjes (87%). Hindoestaanse meisjes zijn evenals Creoolse meisjes (97%) dus meer geëmancipeerd althans als wij dit gegeven als indicator van emancipatie opvatten. Het overgrote deel van de jongeren vindt het belangrijk om tijd over te hebben om leuke dingen te doen.

Ruim de helft van de jongeren is ook eens met de stelling ‘Ik ben erg geïnteresseerd in de andere (etnisch)culturele achtergronden van mijn leeftijdsgenoten. Daarom wil ik zeker eens naar een land, stad, dorp of streek waar zij vandaan komen’.

Vermeldenswaard is dat Hindoestaanse meisjes in veel opzichten in hun mening vaak niet verschillen van Hindoestaanse jongens.

Gelijk(waardig)heid van seksen is bij de huidige generatie Hindoestaanse jongens en meisjes vrij algemeen erkend. Dit kwam ook uit het onderzoek onder Hindoejongeren in 1998 naar voren.

Keuze van partner Hindoestaanse jongeren minder etnisch bepaald Een opmerkelijke bevinding is dat slechts een derde van de Hindoestaanse jongeren (37% van de jongens en 33% van de meisjes) het met de stelling ‘Als ik een vaste relatie krijg, dan krijg ik dat het liefst met iemand met een zelfde (etnisch) culturele achtergrond als

ik’ eens is. Bijna de helft is het daarmee oneens en de overigen zijn neutraal. Vergeleken met de vorige generatie Hindoestaanse jongeren en de ouderen is er sprake van een teruggang in de voorkeur voor een partner uit Hindoestaanse groep.

Creoolse jongeren zijn echter nog minder sterk op de eigen culturele achtergrond gericht (minder dan een kwart), terwijl meer dan de helft van de Surinaamse Moslims en Turkse en Marokkaanse wel liefst een partner van de eigen culturele achtergrond wil. Hindoestaanse jongeren lijken in dit opzicht meer op de Nederlandse jongeren.

Dit wil nog niet zeggen dat de etnische identiteit van Hindoestaanse jongeren sterk aan het verwateren is. Hindoestaanse jongeren geven aan dat hun (etnisch)culturele achtergrond het meest blijkt uit hun geloof en cultuur, eetgewoonten, tradities en uiterlijk. Creoolse jongeren noemen vooral feesten, Surinaams eten, het uiterlijk (waaronder kleding en haar) en de manier van praten. Turkse jongeren noemen naast godsdienst en cultuur, vriendelijkheid, respect en opvliegerigheid. Marokkaanse jongeren noemen vooral ook de opvoeding, terwijl Nederlandse jongeren nuchterheid, tolerantie en open mentaliteit noemen.

Driekwart van de Hindoestaanse jongeren zegt het belangrijk te vinden om de plaats of land van herkomst te bezoeken. Voor Turkse en 51

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:30

Pagina 52

april / juni 2000

Marokkaanse jongeren geldt dit nog sterker en voor Nederlandse jongeren juist minder sterk.

Sterke emancipatie van Hindoestaanse meisjes De eerdergenoemde emancipatie van Hindoestaanse meisjes komt ook tot uitdrukking in het volgende. Terwijl gemiddeld tweederde (66%) van alle jongeren het niet eens is met de stelling ‘Ik hoef niet zoveel te verdienen als mijn part-

ner dat maar doet’, geldt dit voor liefst 80% van de Hindoestaanse meisjes. Van de Hindoestaanse jongens is 78% het oneens met deze stelling. Vergeleken met andere meisjes scoren de Hindoestaanse meisjes zeer hoog. Van de Surinaamse Moslimmeisjes is slechts 55% het - evenals de Turkse en Marokkaanse meisjes - oneens met deze stelling. Van de Nederlandse meisjes is 65% het oneens met deze stelling. Hindoestaanse meisjes lijken in dit opzicht meer op Creoolse meisjes.

52

Voor de Hindoestaanse jongeren, en dit geldt in nog sterkere mate voor meisjes (90%), is het hebben van een intieme relatie (of gelukkig zijn) veel belangrijker dan geld verdienen. Gemiddeld viervijfde van de jongeren vindt een intieme relatie belangrijker. Bij de Creoolse jongens is dat slechts 60%.

Verschilllen tussen Hindoestaanse jongens en meisjes Hindoestaanse jongens (49%) willen vaker dan Hindoestaanse meisjes (35%) - als zij zich het later zouden kunnen veroorloven - een hulp in de huishouding. Gemiddeld gezien wil meer dan de helft van alle jongeren echter geen hulp in de huishouding. Een nog sterker verschil tussen Hindoestaanse jongens en meisjes is waar te nemen bij de stelling over gelijke verdeling van de huishoudelijke taken. Terwijl 95% van de Hindoestaanse meisjes het eens is met deze stelling, geldt dit voor 77% van de jongens. De Hindoestaanse meisjes scoren het hoogst bij de meisjes. Van de Surinaamse Moslimmeisjes is 76% en van de Nederlandse meisjes 84% het eens met deze stelling. De meisjes zijn optimistischer dan de jongens over het gelijk verdelen van de huishoudelijke taken. Vooral strijken en het huis schoonmaken scoort ‘zeker niet’ bij de jongens. Bij jongens en meisjes uit de andere groepen is het verschil groter dan tussen Hindoestaanse jongens en meisjes.

Een verschil is ook waar te nemen bij de stelling ‘Sommige taken zijn

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:30

Pagina 53

april / juni 2000

echt vrouwentaken en andere taken zijn typisch mannentaken. Daar moet je niet ingewikkeld over doen’. Meisjes zijn het vaker dan jongens oneens met deze stelling.

Hoewel Hindoestaanse jongens (45%) minder vaak dan andere jongens het eens zijn met deze stelling is het verschil met Hindoestaanse meisjes (26%) groot te noemen.

Minder groot is het verschil bij de stelling of zij een deel van de betaalde baan thuis zouden willen doen.

Van de Hindoestaanse jongens is 29% het daarmee eens tegenover 40% van de Hindoe-staanse meisjes.

Wat betreft het gelijk verdelen van de zorgtaken (kinderen eten geven, wassen, aankleden, naar school brengen) bestaat er ook nauwelijks verschil tussen Hindoestaanse jongens (94%) en Hindoestaanse meisjes (89%). Hindoestaanse jongens scoren hier zelfs het hoogst en Marokkaanse (78%) en Nederlandse plattelandsjongeren het laagst (75%).

Tenslotte een bevinding die door de Hindoestaanse gemeenschap bepaald niet als een verassing zal worden gezien. Driekwart van de Hindoestaanse jongens (74%) en slechts de helft van de

Hindoestaanse meisjes (51%) zegt zeker de zorg voor (zieke) schoonouders te willen dragen. Ondanks de gesignaleerde emancipatie van Hindoestaanse meisjes en het feit dat de Hindoestaanse gezinnen kleiner worden (tegenwoordig meestal slechts twee kinderen, waardoor er slechts één of twee schoondochters zullen zijn) worden schoonouders bepaald niet positief beoordeeld.

Waarschijnlijk betreft het de relatie van de schoonmoeder (sas) met de schoondochter (patoh) die bij een aanzienlijk deel van de geïnterviewde meisjes kennelijk nog steeds als problematisch wordt beschouwd.

Al met al is de vraag of de Hindoestaanse jongeren verschillen van andere jongeren in Nederland zowel met ja als nee te beantwoorden. In veel opzichten lijken Hindoestaanse jongeren op Nederlandse jongeren. Het meest opmerkelijk is echter dat Hindoestaanse meisjes zich zeer geëmancipeerd opstellen.

Dat geldt evenzeer voor Hindoestaanse jongens. Ook zij stellen zich geëmancipeerd - zo men wilt modern - op. De emancipatie van Hindoestanen en in het bijzonder de gelijk(waardig)heid tussen de seksen heeft zich blijkbaar reeds voltrokken volgens dit onderzoek.

Maar nogmaals: wat mensen zeggen hoeven zij wanneer het moment daar is nog niet daadwerkelijk te doen. In de praktijk blijkt het immers vaak anders te liggen.❖

53

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:31

Pagina 54

april / juni 2000

Sinds het einde van vorig jaar heeft OHM een nieuw bestuur, een nieuwe programma- en deelnemersraad. In het bestuur en deze raden hebben de volgende personen zitting: Leden van de Stichting Organisatie voor Hindoe Media (OHM)

B

Bestuur:

Functie:

Hr. drs. A.B. Tewarie Hr. R. Ramnath Hr. drs. A. Baldew Hr.drs. pt. D. Shriemissier Hr. S. Rambocus Hr. pt. S. Ramdhani Hr. N. Darsan Hr. H.D. Djwalapersad Hr. I. Mataw Hr. ing. P. Rajaram Hr. A. Sewnath Hr. mr. S. Thakoerdin

Voorzitter Vice-voorzitter Penningmeester Secretaris Tweede secretaris Tweede penningmeester Lid Lid Lid Lid Lid Lid

P

Programmaraad:

Functie:

Hr. dr. M.K. Gautam Hr. A. Bierdja Hr. B. Jaipal Mw. S. Choenni Hr. T. Odiet Doebe Hr. R. Edoo Hr. P. Ramdoelare Panday Hr. A. Jangali Hr. W. Kalloe

Voorzitter Lid Lid Lid Lid Lid Lid Lid Lid

D 54

Deelnemersraad:

Functie:

Hr. S. Ramautar Hr. pt. S. Bansidhar Hr. S. Gangaram Panday Hr. R. Ganpat Hr. H. Ramautar Hr. H. Hoti Hr. K. Ramsoekh Panday Hr. A. Ramjanam Mw. G. Natoewal Hr. H. Raktoe

Voorzitter Lid Lid Lid Lid Lid Lid Lid Lid Lid

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:31

Pagina 55

Kervelstraat 30-34 • Telefoon: (31) 55 366.46.66 7322 PW Apeldoorn • Telefax: (31) 55 366.85.97 Nederland • E-mail: tavs@euronet.nl Digital International Tv Standards Conversion Video Duplication, TV-Postproduction Facility

15 Digital Video-normvertalen

TV-Postproductie

Wij kunnen video omzetten van en naar verschillende videosystemen: NTSC, PAL SECAM. (ook Braziliaans PAL-M en Argentijns PAL-N).

Wij werken met een HIGH BAND BROADCAST QUALITY Converter Compleet van en naar elke videomastertape: Digital D3, Digital Betacam, 1"C-Format Betacam-SP, Mll, BVU, U-matic, S-VHS, DV, Hi-8.

Wij verzorgen: op Lineair en op Non-Lineair Digitale normen de verwerkingen van TV-programma's, Commercials en Bedrijfsfilms.

Wij produceren van script tot eindmontage van: TVDocumentaires, Corporate-Video en Commercials.

Wij maken Computer-Animaties van logo's tot productie-processen.

Wij hebben ENG-Production-crews.

Video - dupliceren

Wij werken met kwaliteits VHS-video dupliceermachines.

Wij kunnen dupliceren in elke gewenste hoeveelheid, alles in real time.

Wij dupliceren op hoogwaardige TAVS videocassettes en op videocassettes naar keuze: BASF, SONY. Wij zorgen voor een professionele videoband-presentatie d.m.v. bedrukte stickers, diverse videoboxen en colour inlay.

15

ar ja

in

s es n i s bu

OHM VANI 2e kwart. 2000

09-08-2005

13:31

Pagina 56

De Vedische cultuur, filosofie, religie en wetenschap in de vorm van strip en literaire boeken.

Ook voor Bhagavad-Gita, Bhagavatam, Vegetarische kookboeken, etc.

Nieuw!

Interactieve CD engelse/sanskriet versie Niet-leden Ć’48,00 Leden Ć’33,00

Voor meer informatie over abonnementen: Gopal Jiu Publications, Postbus 21342, 3001 AH, Rotterdam.

Tel.: (010) 202 65 65, Fax: (010) 202 58 68.

Internet: www.gopaljiu.com