OHM Vani 2e kwartaal 2008

nr

2

14e

jaargang

A p r i l / j u n i 20 0 8

prijs E

n Yoga en kanker n Karma of gewoon ziek? n Geweldloosheid

in de Mah창bh창rata

1 2 ,0 0

per jaar

COLOFON OHM-Vani is een uitgave van de Stichting Organisatie voor Hindoe Media.

OHM-Vani geeft achtergrondinformatie over de programma’s van OHM en maakt melding van relevante ontwikkelingen in de hindoegemeenschap. Wij nodigen u uit opmerkingen of commentaar op onze programma’s of op dit blad te zenden aan Stichting OHM. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden stukken in te korten, te redigeren of niet te plaatsen. Geplaatste stukken geven niet altijd de visie van de OHM weer.

Een jaarabonnement kost e 12,-, opzegging dient uiterlijk 1 maand voor het verstrijken van dat jaar schriftelijk plaats te vinden.

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Stichting OHM. Eindredactie Sawitrie Marhe-Benie Manon van Dijk Auteurs Chan E.S. Choenni Rob H. van Dijk Mehdi Jiwa Prekash Ramadhin Wierish Ramsoekh Robert H. Swami Persaud Douwe Tiemersma Met dank aan Ruud Chander Bikram Lalbahadoersing Chander Mathura Josette van Leeuwen Swami Viditatmananda Sharda Balla Grafische verzorging ExLibras Adri Segaar Druk Practicum Grafimedia Groep b.v.

Elke hoop is welkom, hoe dun de strohalm ook is!

Stichting OHM (redactie OHM-Vani) Koninginneweg 8 1217 KX Hilversum Telefoon: 035 - 6260920 Fax: 035 - 6280843 E-mail OHM: info@ohmnet.nl Website OHM: www.ohmnet.nl ABN-Amro: 44.09.38.694

Irda Raages

2 - april / juni 2008

INHOUD

Pagina 5 Redactioneel

Pagina 6 OHM Televisie

Pagina 10 OHM Televisie Hindi

Pagina 12 OHM Radio

De Lotusvijver

Pagina 18 OHM Radio

Darshan

Pagina 22 Interview - Yoga en kanker

Pagina 25 Karma of gewoon ziek?

Pagina 28 Wijze Woorden

Pagina 29 Geweldloosheid in de Mahâbhârata

Pagina 32 Mediteren kun je leren

Pagina 35 Hindoeïsme door de ogen van…

Rob van Dijk op Bali Pagina 38 135 jaar Hindostaanse integratie

Pagina 42 Pavan Varma’s waarheid over Indiërs

Pagina 46 Ayurveda en: de kleuren in je leven

3 - april / juni 2008

4 - april / juni 2008

R e d a c t ion e e l

Karma Kent u die momenten, waarin alles op zijn plaats valt? Op een zonnige, stralende dag is er een spontane ontmoeting met een vriend of u krijgt vanuit het niets een baan aangeboden die precies bij u past. Op dat moment weet u zeker: alles is in harmonie. U ervaart een schoonheid en orde in de schepping die niet te bevatten is. Maar er zijn ook tijden waarin het leven een grote chaos lijkt en we ons afvragen: ‘Waarom overkomt mij dit?’

In het hindoeïsme kennen we het begrip karma, dat ons vertelt dat er altijd een reden is voor een gebeurtenis. Het voorval kan het resultaat zijn van een handeling in dit leven of van dat in een vorige leven. Maar wélke handeling de oorzaak is, dat weten we niet.

In deze OHM Vani leest u verschillende verhalen over karma. In Karma of gewoon ziek? maakt u kennis met de familie Ramsingh die een moeilijke periode doormaakt. Zij vragen zich ook af: ‘Waarom overkomt ons dit?’

Het verhaal maakt duidelijk dat het er niet om gaat of er in karma geloofd wordt of niet, maar dat hulp gericht moet zijn op aanvaarding van de feiten.

Ook Josette van Leeuwen heeft zich jaren geleden afgevraagd waarom ze borstkanker kreeg. Uiteindelijk leerde ze haar ziekte met behulp van yoga accepteren en hield ze er een nieuwe carrière aan over. In deze OHM Vani een interview met haar.

We zijn lang niet altijd in staat om de orde en de schoonheid van het leven te zien, maar we kunnen dit leren door afstand te nemen. Als we een ruimere kijk op het leven hebben, kunnen we de orde blijven zien, ook als het even tegenzit. Meer hierover leest u in de nieuwe rubriek Wijze Woorden.

Wij wensen u veel wijsheid en leesplezier toe.

De redactie

5 - april / juni 2008

TELEVISIE 2e kwartaal 2008 Iedere zondag op

Nederland 2

15.30 uur Herhaling iedere zaterdag 11.25 uur

Zondag 6 april 2008

Herhaling zaterdag 12 april

OHM Magazine Actuele culturele en religieuze ontwikkelingen binnen de Hindoegemeenschap in Nederland. Een vast thema in het OHM Magazine is: hoe gaan autochtone hindoes, of belangstellenden, om met het hindoeïsme.

Zondag 13 april 2008

Herhaling zaterdag 19 april

Arya Staphana Divas De Arya Samaj is een hervormingsbeweging binnen het hindoeïsme die uitgaat van een liberaal mensbeeld en dienstbaarheid. De oprichter, Swami Dayanand, formuleerde een aantal regels over hoe je verlichting kunt bereiken, het ultieme levensdoel van elke hindoe. Maar hoe passen moderne ontwikkelingen als gevolg van o.a. technologische vooruitgang, zoals orgaandonatie en klonen, in de visie van deze beweging?

Zondag 20 april 2008

Mahâbhârata en geweldloosheid Geweldloosheid is een grondhouding binnen het hindoeïsme. Maar de meest bekende setting waarin de filosofie van geweldloosheid wordt uitgewerkt, is die van een oorlog bekend onder de naam Mahâbhârata.

Deze schijnbare tegenstelling is voor vele, vooral jonge hindoes, een moeilijk te begrijpen concept. Hoe kun je 6 - april / juni 2008

Herhaling zaterdag 26 april

geweldloosheid in een gewelddadige sfeer praktiseren? Dit is een vraag die veel jongeren bezighoudt. Een andere vraag is of het überhaupt mogelijk is geweldloos te leven in een competitief gerichte samenleving.

Herhaling zaterdag 3 mei

Zondag 27 april 2008

Chatney.nl

Een jongerenprogramma waarbij de presentatoren op humoristische maar ook kritische wijze de Hindoestaanse gemeenschap een spiegel voorhouden over de omgang met tradities, religie en cultuur. In deze Chatney.nl gaan we op onderzoek uit naar vrijheid van meningsuiting. Een belangrijk recht in de Nederlandse samenleving, waar telkens op gehamerd wordt. Maar mag je altijd maar zeggen wat je denkt? En wat zegt het hindoeïsme hierover?

Herhaling zaterdag 10 mei

Zondag 4 mei 2008

Voor moederland en koninkrijk De bezetting van Nederland in de Tweede Wereldoorlog bracht een grote schok teweeg onder de Surinaamse bevolking. Uit peilingen blijkt dat de Nederlandse samenleving hier weinig tot niets van afweet. Velen zijn niet bekend met de historische feiten die zich hebben afgespeeld in Suriname ten tijde van de oorlog.

In deze documentaire staat de betrokkenheid van oude koninkrijksoldaten en hun ervaringen in de periode van de Tweede Wereldoorlog centraal. Ook het verloop van de Tweede Wereldoorlog in Suriname en de impact die het gehad heeft op de Surinaamse samenleving worden belicht.

Herhaling zaterdag 17 mei

Zondag 11 mei 2008

Hindoeïsme en economie deel 1 Elke economische activiteit wordt als groei gezien. De westerse wereld gaat uit van een economisch systeem dat moet blijven groeien. Groei en winst kunnen echter ook schadelijk zijn. Te denken valt aan het milieu, waarbij we tegen de grenzen aan liggen. Wat is de Vedische visie op economie? En wat voor oplossingen bieden de Veda’s 7 - april / juni 2008

Televisie voor economische problemen als armoede of voor de milieuproblematiek?

Zondag 18 mei 2008

Hindoe誰sme en economie deel 2

Herhaling zaterdag 24 mei

Vervolg op Hindoe誰sme en economie deel 1, waarin we verder ingaan op de Vedische visie op economie.

Zondag 25 mei 2008

Herhaling zaterdag 31 mei

Chatney.nl Special In deze aflevering van Chatney.nl zullen wij het gevoelige onderwerp incest ter sprake brengen. Doordat de incest slachtoffers met hun verhaal niet in het openbaar wilde treden, vertellen wij hun verhaal in gedramatiseerde vorm.

Zondag 1 juni 2008

Herhaling zaterdag 7 juni

OHM Magazine Actuele culturele en religieuze ontwikkelingen binnen de Hindoegemeenschap in Nederland. Een vast thema in het OHM Magazine is: hoe gaan autochtone hindoes, of belangstellenden, om met het hindoe誰sme.

Zondag 8 juni 2008

135 jaar Hindoestaanse immigratie deel 1 In de multiculturele samenleving die Nederland nu is, neemt ook de Hindoestaanse gemeenschap haar plaats in. Haar wortels strekken zich uit over drie continenten: India, Suriname en Nederland. Op 5 juni 1873 zetten de eerste immigranten voet aan wal in Suriname. De meeste migranten kwamen uit de provincies Bihar of Uttar Pradesh.

In die periode tot aan 1916 kwamen ongeveer 34 duizend mensen naar Suriname. Vanuit Suriname migreerden velen weer naar Nederland. Dit jaar is het 135 jaar geleden dat de eerste Hindoestanen vanuit India aankwamen in Suriname.

Hoe kijken de Hindoestanen in Nederland naar hun eigen immigratiegeschiedenis?

8 - april / juni 2008

Herhaling zaterdag 14 juni

Televisie Herhaling zaterdag 21 juni

Zondag 15 juni 2008

135 jaar Hindoestaanse immigratie deel 2 Vervolg op 135 jaar Hindoestaanse immigratie.

Herhaling zaterdag 28 juni

Zondag 22 juni 2008

Momenten van stilte Ons leven bestaat uit een rommelig geheel van voornamelijk auditieve en visuele impulsen.

Mobiele telefoons, verkeer, radio, tv, mensen: allemaal hebben ze ons dag en nacht iets te melden. Als dat een keer ophoudt, dan is het onze eigen geest die voor het interne ‘lawaai’ zorgt in de vorm van aanhoudende gedachten, zorgen, stress, ergernissen, etc. Is het uiteindelijk toch stil dan weten we de stilte op te vullen met muziek, internet of een andere vorm van vermaak. Het hindoeĂŻsme pleit juist voor een leefstijl die structureel momenten van alleen zijn, stilte en gedachteloosheid kent. Deze dienen voor het voortbrengen van energie en evaluatie of overdenking. De momenten van stilte zijn processen die bijdragen aan succes en slagen. Hoe wordt het duidelijk dat stilte of leegte niets met eenzaamheid of angst te maken heeft, maar met contact maken met jezelf?

Herhaling zaterdag 5 juli

Zondag 29 juni 2008

Chatney.nl

Een jongerenprogramma waarbij de presentatoren op humoristische maar ook kritische wijze de Hindoestaanse gemeenschap een spiegel voorhouden over de omgang met tradities, religie en cultuur. In deze aflevering herhalen we de uitzending van 2007 over alcoholmisbruik onder jongeren.

9 - april / juni 2008

Vertaling door: Dr. pt. A. Bierdja

Televisie Hindi

10 - april / juni 2008

REGRESSIE REĂ?NCARNATIETHERAPIE Is een vorm van psycho/bewustzijnstherapie dat geschikt is voor werken met een breed scala aan klachten, problemen en levensthema's, waarvoor inzicht, verandering of meer dan wel andere keuze mogelijkheden worden gezocht. * Totale gezichts- en lichaamsverzorging * Vergoeding zorgverzekeraar * Lid VNT " DAT J E V E R L E D E N JE ZO IN DE WEG KAN ZITTEN"

Voor inlichtingen: Savita D. Harpal Tel. 035 - 6214405 Noordse Bosje 33d 1211 BD Hilversum savitaharpal@gmail.com.

11 - april / juni 2008

Radio 2e kwartaal 2008

Zondag 14.15 - 15.00 uur

de over weten r e en e M wden ervie t n ? ï e g grond chter hun a

op

747 AM

en via de kabel:

r de n voo je aa d l e sbrief M nieuw r e v j vi Lotus nl

w.ohm op ww

Radio 5

via de ether:

Den Haag 88.1 FM Amsterdam 96.6 FM Rotterdam 90.0 FM

net.

of vraag uw kabelexploitant naar de juiste frequentie in uw regio.

Zondag 6 april

Spiritualiteit in je werk Spiritualiteit is niet meer beperkt tot het meditatiekussentje of de yogales. Het is aanwezig in alle dagelijkse activiteiten, ook in de uitoefening van ons beroep. In dit programma een gesprek met Kees van Zijtveld hierover. Hij is ruim twintig jaar bezig om spiritualiteit in bedrijven te introduceren. Hoever zijn we nu?

Zondag 13 april

Visie op het lichaam Margot de Vries is jarenlang yogadocente als bij haar de diagnose kanker wordt vastgesteld. In de yoga maakt zij contact met het Zelf via het lichaam en nu lijkt datzelfde lichaam haar in de steek te laten. Maar via de yoga hervond zij het geloof in haar lichaam. Een portret.

Zondag 20 april

Hypersensitiviteit Volgens deskundigen is één op de vijf mensen hypersensitief. Zij voelen energieën, horen stemmen, ervaren gevoelens van anderen etc. Veel gevoelige mensen 12 - april / juni 2008

vinden het een last en weten er niet mee om te gaan. Welke methoden bestaan er om hypersensitieve mensen hierin te begeleiden?

Zondag 27 april

Lichaamsbewustzijn Veel mensen kunnen niet eens hun rug voelen, is de constatering van vele yogaleraren. Geen contact met het lichaam! Opmerkelijk, want we vinden het lichaam toch belangrijk? In deze uitzending eenvoudige oefeningen voor contact met jezelf.

Zondag 4 mei

Persoonlijke spirituele ervaringen We hebben persoonlijke spirituele ervaringen en vertellen graag erover aan anderen. Het belang van deze ervaringen is voor velen zo groot dat mensen gebaseerd op deze persoonlijke spiritualiteit afstand nemen van de eigen religieuze traditie. Waarom ontstaat die noodzaak?

Zondag 11 mei

Spiritueel lijden Er bestaan veel manieren om lichamelijk en geestelijk lijden te verlichten. Vrijwel alle zorginstellingen zijn op hulp voor deze twee vormen van lijden toegerust. Maar geleidelijk aan ontstaat er ook erkenning voor spiritueel lijden. Wat is spiritueel lijden en hoe kunnen mensen hierbij geholpen worden?

Zondag 18 mei

Kleuren en ayurveda Volgens de ayurveda be誰nvloeden kleuren je gezondheid en gevoelsleven. Sommige kleuren passen bij je, andere kunnen de balans verstoren. Hoe bepaal je welke kleuren bij jou passen?

13 - april / juni 2008

Zondag 25 mei

Massages in spirituele centra De meeste religies hebben een probleem met lichamelijkheid. Het is zondig, onrein enz. Daarentegen zien we dat massages heel erg centraal staan in spirituele centra. Maar heeft massage nu iets met spiritualiteit te maken of is het domweg een luxe?

Zondag 1 juni

Bijnadoodervaring Bij een bijnadoodervaring komt men bij een trauma bijvoorbeeld in contact met overleden familieleden, men ervaart een aanwezigheid van een groot bewustzijn, men ziet licht etc. De stichting Merkawah probeert sinds jaren BDE personen te begeleiden en erkenning te krijgen voor dit fenomeen. Is er acceptatie?

Zondag 8 juni & 15 juni

De kunst van onthechten Je bent niet je lichaam, je bezit, je opgedane kennis etc. Spirituele tradities spreken over onthechting als voorwaarde voor spirituele groei. Wat moet je hiervoor doen?

14 - april / juni 2008

Zondag 22 juni

Praten met overledenen Mensen kunnen contact voor jou leggen met een overleden broer, partner, moeder‌ Mediums als Char stemmen zich af en kunnen jouw vragen aan de doden voorleggen. Wat zegt dit over de dood?

Zondag 29 juni

Mag je bekeren?

Tegenwoordig kiezen velen vrijelijk hun eigen religie.

Dit gebeurt voornamelijk op basis van persoonlijke (religieuze) ervaringen. Dit vinden we allemaal een belangrijke vorm van vrijheid. Hoe staan we dan tegenover bekeringsactiviteiten?

15 - april / juni 2008

AYURVEDA:: Afstemming Afstemming tussen tussen lichaam, lichaam, geest geest en en ziel ziel Onder leiding van Chanderdath Makhan, Ayurvedische vaidya Onder leiding van Chanderdath Makhan (4e traditionele in de generatie en doctor in Chinese geneeswijzen, worden Ayurvedische vaidya’s) wordengegeven, traditionele Ayurvedische behandelingen afgestemd op de behandelingen westerse mens. gegeven, afgestemd op de westerse mens.

Frieda de Putter is gespecialiseerd is acupunctuur, ayurveda, Frieda de Putter is gespecialiseerd in acupunctuur, ayurveda, levend bloed analyse en ooracupunctuur. levend bloed analyse en ooracupunctuur.Verder is Ayurvedische er een team Een team van artsen en therapeuten zorgt voor de van artsen en therapeuten, die met veel zorg en toewijding de behandelingen. Alle behandelingen vinden plaats in het behandelingen verzorgen. Het centrum werkt samen met het centrum met veel zorg en toewijding.

Ayurvedisch research instituut Nagarjuna, India.

Met een multi disciplinair team willen we iedereen iedereen die die bij bij ons ons komt voor behandeling, in een zo kort mogelijke mogelijke tijd tijd helpen. helpen. voeding enenleefstijl Massage, shirodhara, kruidentherapie, voedingsleefstijl training, yoga en meditatie zijn onderdeel van een behandeling.

We behandelen o.a. o.a.:: reuma, reuma, migraine, migraine, fybromyalgie, fybromyalgie, hoge hoge huidaandoeningen, maagbloeddruk, prostaatklachten, huidklachten, RSI, maag en en darmklachten, diabetes, diabetes, menstruatie menstruatie en en menopauze menopauze klachten. klachten. darmklachten,

Pancha karma Pancha karma (Ayurvedisch reinigen), (Ayurvedisch reinigen), Massage, Massage, Acupunctuur Acupunctuur Ontspanning Ontspanning Hoge HogeAyurvedische Ayurvedische darmspoelingen, darmspoelingen, Levend bloed analyse Levend bloed analyse Ayurvedisch coachen, Ayurvedisch coachen, Voeding en leefstijl advies Voeding en leefstijl advies Opleiding Ayurvedische Opleiding Ayurvedische massage Yoga massage Meditatie Yoga Pranayama Meditatie Pranayama

Het centrum biedt speciale programma’s aan: Het centrumprogramma biedt speciale programma’s aan: 1. Burn-out 1.

2. Burn-out Obesitas programma (overgewicht) programma 2. (overgewicht) 3. Obesitas Gezond ouder worden programma 3. oudercoachen worden 4. Gezond Ayurvedisch Orthomanuele geneeskunde Ayurvedisch coachen.

Drs.zijn Seppo Lindroos, en acupuncturist, behandelt alle Wij blij dat we hetarts volgende in één sessie kunnen genezen: klachten die te maken hebben mettot de te wervelkolom.

Allerlei soorten allergieën, neiging veel alcohol drinken, Bijv. hoofdpijn, rugpijn,excessieve schouder eetbuien, en nekklachten, roken, eten van lage chocolade, fobieën en bekkeninstabiliteit en whiplash. post traumatische pijnen.

Scheefstaande wervels worden op een zachte manier weer gecorrigeerd.

Gratis diagnose : elke dinsdag van 10.00-12.00 uur en elke vrijdag van 09.00-11.00 is er een diagnose Gratis diagnose: elke dinsdag vangratis 10.00-12.00 uureneneen elke pranabehandeling. vrijdag van 09.00-11.00 is er een gratis diagnose en een pranabehandeling.

Voor meer informatie kunt u terecht op onze website of ons Voor meer informatie kunt u terecht op onze website of ons bellen. Mississippidreef 81, 3565 CE Utrecht, tel. 030 2734171, bellen. Mississippidreef 81, 3565 CE Utrecht, tel. 030 2734171, www.jade-health.nl, e: info@jade-health.nl www.jade-health.nl, e: info@jade-health.nl

16 - april / juni 2008

verdiepend & spiritueel

nieuwsbrief OHM stuurt maandelijks een nieuwsbrief met actuele programma informatie over haar spirituele programma’s op radio en televisie.

U kunt zich kosteloos aanmelden voor deze extra service via onze website.

Op dezelfde website kunt u overigens terecht voor allerhande informatie, en interactie mogelijkheden over spirituele onderwerpen.

www.lotusvijver.nl 17 - april / juni 2008

Radio 2e kwartaal 2008

Maandag 22.00 - 23.00 uur

t van he oogte h e d p de Blijf o uws via doenie in H e t f! laats wsbrie n nieu Darsha via e aan Meld j

op

Radio 5

via de ether:

747 AM

en via de kabel :

Den H aag 88.1 FM A msterdam 96.6 FM Rotterdam 90.0 FM

.nl hmnet www.o

of vraag uw kabelexploitant naar de juiste frequentie in uw regio.

Darshan, een wekelijks programma met:

l berichtgeving over de laatste ontwikkelingen

van de Hindoestaanse gemeenschap in Suriname, l achtergrondreportages uit Suriname, l nieuws uit de Hindoestaanse gemeenschap in Nederland, l prachtige Hindoestaanse muziek uit India, Suriname en Nederland, en l een onderwerp dat diepgravend wordt besproken en onderzocht.

Maandag 7 april

Eigen overlijdensrituelen Een crematie heeft voorgeschreven regels. Maar mensen hebben soms eigen wensen. Is er binnen de Hindoetraditie ruimte om een eigen invulling te geven aan de ceremonie?

Durven Hindoes dit ook te doen?

Maandag 14 & 21 april

Mijn ishtadevata?

Hindoes kennen het verschijnsel van een ishtadevata. Je kiest dan voor de aanbidding van één bepaalde hindoe godheid uit de vele. Maar hoe kom je tot de keuze? En hoe weet je of het de juiste keuze is? En móet je kiezen?

18 - april / juni 2008

Darshan Maandag 28 april

Denk aan je hart Hart en vaatziekten zijn onder Nederlanders groeiende.

Hindoestanen hebben hierin een nog groter probleem. Het schijnt dat sommige hindoestaanse leef- en eetgewoonten gevaarlijk zijn voor het hart. Artsen klagen dat er weinig naar hun adviezen wordt geluisterd. In Darshan hoort u van cardiologen en voorlichters over deze sluipende ziekte onder Hindoestanen.

Maandag 5 mei

Geen hulp nodig?

Zoals zoveel mensen hebben ook Hindoestanen te maken met problemen zoals schulden, gewelddadige relaties en psychische aandoeningen. Toch klopt deze groep, in tegenstelling tot andere bevolkingsgroepen, niet aan bij hulpverleners. Waarom?

Maandag 12 mei

Waarom overkomt dit mij?

Het is je karma, zegt men bij ongelukkige gebeurtenissen.

Deze constatering is wel heel kort door de bocht. Vooral wanneer je zoekende bent waarom dit nu jou moet overkomen. In Darshan hoort u van getroffenen hoe zij naar antwoorden zoeken.

Maandag 19 mei

Hindoe- Christen-Hindoe Het Christendom kent een sterke bekeringsdrang. Gedreven door armoede zijn veel Hindoes in Suriname in het verleden tot het Christendom bekeerd. Immers, veel hulp kwam vanuit de christelijke missie. Later kozen sommigen ervoor om terug te keren naar het Hindoe誰sme. In Darshan vertellen twee van hen hun verhaal.

19 - april / juni 2008

Radio Maandag 26 mei

Geen belangstelling voor Hindoestanen Soms krijgen mensen juist van buiten hun gemeenschap de nodige erkenning. Veel Hindoestanen klagen over het feit dat zij van andere mensen meer waardering krijgen dan van hun eigen landgenoten. Artiest Kries Ramkhelawan vindt het opmerkelijk dat zijn muziek in Trinidad, India en Nederland meer wordt gewaardeerd dan in zijn eigen Suriname. Waarom?

Maandag 2 juni

Kala ki pooja (verering van kunst) Iedere groep moet vechten voor zijn eigen plek. In de beginjaren van de Staatstelevisie in Suriname was maar een half uurtje ingeruimd voor een programma door en voor Hindoestanen: Kala ki pooja van Eugene Ramdien.

Waarom waren Hindoestanen tevreden met en marginale aanwezigheid in het openbare leven? En zet deze trend zich nu nog voort?

Maandag 9 juni

135 jaar Hindoestaanse immigratie 135 jaar geleden vertrokken de eerst IndiĂŤrs met de boot naar Suriname. Inmiddels woont een groot deel van hen in Nederland.

Dit jaar zijn er veel activiteiten gepland om, rondom 5 juni, de hindoestaanse immigratie te herdenken. Darshan doet verslag van de vele activiteiten in Nederland en Suriname.

20 - april / juni 2008

Darshan Maandag 16 juni

Shoppende Hindoes

Tegenwoordig stelt iedereen zijn eigen religieuze pakket samen. Zo brengen sommige Hindoes graag een bezoek aan de kerk met de kerstmis, vinden Zen-meditatie uit het Boeddhisme bij hen passen of luisteren graag naar soefi liederen uit de Moslim mystieke traditie. Wat vindt de Hindoegemeenschap van dit ‘shopgedrag’?

Maandag 23 juni

Schoonheidsidealen Iedere gemeenschap weet wat het mooi vindt. Het ideaal voor Hindoestaanse vrouwen: blank, lange haren en grote ogen, zoals Radha of Sita. Het ideaal voor Hindoestaanse mannen: lang, slank en in het bezit van een volle haardos, zoals Shri Rama of Arjuna. Zijn deze nog actueel? Darshan onderzoekt de hedendaagse schoonheidsidealen.

Maandag 30 juni

Yogaoefeningen helpen bij verwerken van kanker De diagnose kanker doet je hele beeld van het lichaam veranderen. Sommige yogabeoefenaars zeggen dat yoga kan helpen om dit beeld van het ‘zieke’ lichaam een plek te geven. Yoga maakt dat je diep contact maakt met lichaam en ziel. Darshan praat met yogadocenten over speciale lessen voor (ex) kankerpatiënten.

21 - april / juni 2008

Interview

Yoga en kanker

Door: de redactie

Foto: Pieter Claessen

Toen yogadocente Josette van Leeuwen (45) in 2003 borstkanker kreeg, ontdekte zij hoe waardevol yoga en meditatie kunnen zijn bij rouwverwerking. “… ik leerde mijn negatieve gevoelens te transformeren in positieve energie. Laagje voor laagje pelde ik mijn enorme verdriet af. Tot ik steeds vrijer en energieker werd en ten slotte mijn evenwicht hervond.” Haar eigen ervaringen brachten haar tot een voor Nederland nieuwe vorm van yoga: H-yoga, afgeleid van hatha yoga en healing yoga. Begin 2007 richtte zij Stichting Sara Nederland op die yoga voor (ex-) kankerpatiënten wil bevorderen.

Waarin verschilt H-yoga van andere vormen van yoga?

Het verschil is dat we met een hele groep mensen zijn die dezelfde ziekte hebben of hebben gehad, namelijk kanker, en we allemaal dezelfde ervaringen hebben met deze traumatische ziekte. Dat schept natuurlijk een band. De yogalessen pas ik aan op de beperkingen van deze groep mensen. Sommigen van hen hebben net een zware operatie gehad of ondergaan chemokuren.

Daarom zijn de oefeningen lichter en eenvoudiger dan in een hatha yogales en ligt het accent op ademoefeningen.

Ik leer ze goed te ademen wat het immuunsysteem versterkt. Ook laat ik ze ervaren hoe het lichaam nú

aanvoelt. Door de ziekte heb je het gevoel dat je lichaam je in de steek heeft gelaten. Vooral chemokuren vervreemden je van je lichaam. Door H-yoga leer je weer vertrouwen te krijgen in je eigen lichaam, grenzen te bewaken en open te staan voor wat zich aandient. Stapje voor stapje leer je contact te maken met je lichaam, inclusief alle emoties en gedachten, en kun je de traumatische ervaringen verwerken.

De H in H-yoga verwijst naar helende yoga, op welke manier kan yoga helen?

Hier ben ik heel voorzichtig mee.

Ik kan mensen niet helen en yoga pretendeert dat ook niet. Maar H-yoga kan wel een belangrijke

22 - april / juni 2008

ondersteunende rol spelen bij het herstelproces, zowel fysiek als mentaal.

Door de oefeningen wordt je lichaam soepeler en krachtiger en yoga leert je te ontspannen. In de les doen we veel meditatieve oefeningen. Met H-yoga activeer je het zelfhelend vermogen van het lichaam. Yoga doet z’n werk. Ik heb zelf mogen ervaren dat het je weer in balans brengt.

In deze OHM Vani hebben we het onder andere over karma (oorzaak-gevolg) en over de vraag: ‘Waarom overkomt mij dit?’ Is dat een vraag die veel bij u of uw cursisten speelt?

Ja, deze vraagt speelt zeker. Maar ik wil er zo min mogelijk nadruk op leggen, omdat het bij mensen vaak een schuldgevoel oplevert. Dat je als kankerpatiënt iets karmisch hebt uit te werken vind ik een buitengewoon veroordelende opmerking waar je niets mee kunt. Zelf heb ik dit thema ook als lastig ervaren. Ik besteed er in de les geen directe aandacht aan. Mensen komen in eerste instantie om zich te ontspannen en niet om iets over de karmische leer te horen. Ik vind het belangrijker om deelnemers te leren in het hier en nu te zijn. Want het is een feit dat je kanker hebt gekregen en hoe ga je daar dan nu mee om? Dat is veel praktischer.

Hoe ga je daar dan mee om, welke tips geeft u cursisten mee?

Elke les behandel ik een thema: loslaten, overgave, acceptatie. Ik probeer mensen te leren in het hier en nu te zijn en te accepteren wat er nu is.

Op die manier kun je leren loslaten, leren ontspannen. Het verleden kunnen

Foto: Gon Buurman

we niet veranderen en de toekomst is onzeker. Het huidige moment is het enige wat er is.

Wat wilt u bereiken met Stichting Sara Nederland?

We willen de kwaliteit van het leven van (ex-)kankerpatiënten helpen verbeteren door hen ontspanning- en yogaprogramma’s aan te bieden. Als mensen in het ziekenhuis de diagnose kanker gesteld krijgen, zouden ze op het bestaan van H-yoga gewezen moeten worden. Met de stichting hopen we een brug te slaan tussen yoga en de medische wetenschap.

Niet of of maar en en. We gaan bij- en nascholing geven aan geïnteresseerde yogadocenten en werken aan de opbouw van een netwerk van docenten die met deze gerichte doelgroep willen werken. Veel mensen krijgen met kanker te maken. Ik denk dat yoga voor hen een hele mooie aanvullende rol zou kunnen spelen in het herstelen verwerkingsproces. n www.stichtingsaranederland.nl

23 - april / juni 2008

lid van SGR en IATA

Kantoren in ROTTERDAM,

DEN HAAG,

ALMERE

Dordtselaan 144 D Rotterdam Tel. 010 -484 91 77 maar ook in BOMBAY & DELHI

Regentesseplein 12 A Den Haag Tel. 070 - 363 95 36

Allendestraat 115 Almere Tel. 036 - 530 00 33

ERCO REIZEN IS GESPECIALEERD OP RONDREIZEN OP MAAT .

(Inclusief privé-auto met chauffeur) Vertrekken wanneer u wilt.

GOEDKOPE TICKETS INDIA met KLM (2 mnd / 30 kg /1x kosteloos wijzigen) Air India met binnenlandse vluchten Jet Airways, Luft Hansa, Austrian Airlines, Swiss Air, Alitalia e.d.

DUBAI met KLM , Britisch Airways, Alitalia e.d.

BANGKOK met KLM, Eva, China Airlines e.d.

VERZORGDE RONDREIZEN: Vertrek op elk gewenst tijdstip. ● 8 ● 10 ● 15

voor ` 450,-voor ` 425,--

vanaf ` 249,-vanaf ` 479,--

Offerte aanvraag: info@ercoreizen.nl of ercoreizen@planet.nl Vliegticket naar SURINAME met KLM, SLM of MARTINAIR tegen zeer lage tarieven. Wij vezorgen gratis uw visum.

LAAGSTE PRIJSGARANTIE VOOR SURINAME TICKETS Voor spoedgevallen: 06 55 83 60 38 AGENTEN IN SURINAME: ARA TRAVE Tel. 437 887 RASONIC TRAVELS Tel. 231447 NATIONAL TOUR Tel. 472 887

Dhr. Randhir Narain Dhr. Sudhir Sookha Dhr. Riaz Mohamedjoesoef

Wij helpen u bij aanvraag van visum van uw familie/vrienden uit Suriname.

Bezoek:

WWW.ERCOREIZEN.NL

DAAGSE REIS DUBAI met KLM DAAGSE REIS DUBAI met Alitalia DAAGSE REIS MAURITIUS

` 649,-` 790,-` 850,--

● ● ● ● ● ● ● ● ●

10 15 22 22 18 16 24 22 22

DAAGSE REIS INDIA met KLM DAAGSE PROMOTIE REIS INDIA DAAGSE KLASSIEK INDIA DAAGSE NOORD-INDIA & HIMALAYA DAAGSE ZUID-INDIA TOUR DAAGSE ZUID-INDIA TOUR DAAGSE KERALA/GOA/NOORD-INDIA DAAGSE BIHAR TOUR DAAGSE YATRA TOUR INDIA

` ` ` ` ` ` ` ` `

685,-950,-1.250,-1.250,-1.350,-1.175,-1.495,-1.295,-1.295,--

● ● ● ● ● ● ● ●

15 15 15 21 15 16 14 15

DAAGSE REIS THAILAND / BANGKOK / PATTAYA DAAGSE REIS SINGAPORE/MALEISIE DAAGSE REIS MALEISIE met KLM DAAGSE REIS SINGAPORE/THAILAND/MALEISIE DAAGSE REIS SURINAME verblijf in Eco Resort DAAGSE REIS FIJI ( Nandi/Suva) en Korea DAAGSE REIS ZUID-AFRIKA DAAGSE REIS BALI / HONGKONG

` ` ` ` ` ` ` `

895,-1.199,-1.050,-1.440,-895,-1.750,-1.495,-1.195,--

Alle door ERCO REIZEN uitgevoerde rondreizen vallen onder de garantie van SGR. www.surinametour.nl voor rondreizen / hotelboekingen in Suriname

WWW.ERCOTRAVELS.COM

24 - april / juni 2008

WWW.SURINAMETOUR.NL

Karma of gewoon ziek?

Door: Pt. Drs. Prekash Ramadhin

De één wordt ernstig ziek, de ander krijgt een ongeluk of iemand wordt geboren met een bepaalde handicap. Zo zijn er tal van voorbeelden en situaties waarbij men zich afvraagt: Waarom overkomt dit mij nou? Waar heb ik dit aan verdiend? Is dit mijn karma, mijn lot (kismat) of heb ik gewoon pech?

Echtpaar Ramsingh heeft een dochter van 21 en twee zonen van 17 en 19.

Het is een goed ontwikkeld standaard gezin. Man en vrouw werken in het onderwijs en het gaat ze voor de wind. De kinderen doen het redelijk op school. De oudste zoon Sanjay volgt een Hbo-opleiding. Sanjay is wel wat teruggetrokken en heeft geen vrienden. Op een dag sluit Sanjay zich op in zijn kamer en dreigt met zelfmoord. De acute dienst van de RIAGG wordt ingeschakeld en dan blijkt dat Sanjay al drie maanden niet naar school is geweest. Zijn ouders weten van niets en zijn volkomen verrast door zijn actie. Na verder psychiatrisch onderzoek blijkt dat Sanjay de spanningen op school niet meer aankon en niet wilde falen in de ogen van zijn ouders. Hij voelde zich gevangen in zijn ‘wereldje’. Uit het leven stappen leek hem de beste oplossing.

indruk van de diagnose. Autisme is een hersenaandoening die niet te genezen is. Met adequate begeleiding kan iemand weer redelijk normaal functioneren. De eerste stap tot herstel is acceptatie. Daarom is psychoeducatie (het krijgen van informatie over autisme) een belangrijk onderdeel van de behandeling.

Voor de lezers die onvoldoende

Uiteindelijk stelt de psychiater de diagnose autisme vast bij Sanjay. De ouders raken erg onder de 25 - april / juni 2008

vertrouwd zijn met autisme volgen hier in een notendop de belangrijkste kenmerken. Mensen met autisme hebben in de eerste plaats moeite met sociale contacten. Autisme wordt om die reden ook wel een contactstoornis genoemd. In de tweede plaats is bij mensen met autisme sprake van moeilijkheden op het gebied van verbale en non-verbale communicatie.

In de derde plaats hebben mensen met autisme moeite met veranderingen en houden zij er speciale gewoontes of bezigheden op na.

Waarom ik?

De wereld van dit gezin is in één klap veranderd. Zij zullen hun verwachtingen op bepaalde punten moeten bijstellen. Sanjay en zijn familie zullen moeten leren om met deze handicap om te gaan. De vraag rijst al gauw: waarom moet mij dit overkomen? Deze vraag is wel begrijpelijk maar niet bevorderend voor het aanvaardingsproces.

Aanvaarding of acceptatie van de handicap is een belangrijke voorwaarde om een nieuw evenwicht te vinden.

Bij de familie Ramsingh rijst deze vraag ook. Als hindoe wil je daarnaast weten of het je karma of kismat (lot) is. Soms maakt men het nog ingewikkelder voor zichzelf, door te denken dat er misschien wel sprake zou zijn van graha (planetaire invloeden op de gezondheid van de persoon).

De kern van al deze vragen is eigenlijk: hoe word ik weer beter? Of anders gezegd: hoe kan ik weer gelukkig worden? In geval van een graha, zou

je met rituelen (puja) het nootlot kunnen verzachten of wegnemen.

Werkelijkheid is echter dat sommige biologische en medische afwijkingen (handicap) niet hersteld kunnen worden. Niet alles kan men genezen of ongedaan maken met een ritueel. De vraag die dan centraal komt te staan is: hoe kunnen we met deze nieuwe situatie omgaan? Hoe kunnen we het geluk hervinden?

De rol van karma De werkelijkheid is natuurlijk complexer dan je zou vermoeden.

Wij kunnen op verschillende manieren naar deze situatie kijken.

Ten eerste kun je denken dat karma een belangrijke rol speelt. Karma is de gedachte van oorzaak en gevolg.

De oorzaak ligt altijd in het verleden (de oorzaak kan zelfs in vorige levens liggen). In deze visie bepaalt het verleden het heden. Met andere woorden: men oogst datgene wat men heeft gezaaid. Dit geldt uiteraard niet alleen voor de negatieve maar ook voor de positieve dingen in het leven. Het verschil is dat we alleen bij de negatieve gevolgen ons afvragen waarom dit ons overkomt. Vanuit de karmatheorie komt het erop neer dat het krijgen van een bepaalde ziekte of handicap je eigen schuld is. Maar dat is niet de meest fijngevoelige gedachte die de cliënt of jadjmaan wil horen.

Dit soort complexe zaken stellen hoge eisen aan de competenties van de hulpverlener en de pandit. Naast kennis en vaardigheden is tactisch handelen ook heel belangrijk.

Het liefst wil de cliënt horen dat de oorzaak buiten de persoon ligt en

26 - april / juni 2008

dat er iets aan te doen is. Zoals bij graha het geval zou zijn. Maar met de astrologie ( Jyotish Vidya) is het niet altijd mogelijk om de onheil weg te nemen. Rituelen kunnen wel behulpzaam zijn bij de aanvaarding.

Het helpt je om je gedachten te ordenen. Aanvaarding is meestal de eerste stap naar het herstel van het evenwicht (gelukzaligheid).

Gewoon pech Een geheel andere visie is dat men gewoon pech heeft. Pech in de zin dat er een neurobiologische oorzaak ten grondslag ligt aan autisme. De psychiater stelt de diagnose vast en biedt de nodige begeleiding aan. De hulpverlener kan op basis van de medische wetenschap redelijk goed voorspellen hoe het proces verder gaat verlopen. De hulpverlener stippelt samen met de hulpvrager een begeleidingstraject uit. De cliënt aanvaardt dit als een biologisch (wetenschappelijk) gegeven. De cliënt

aanvaardt de situatie en werkt mee aan de mogelijke behandeling.

De overeenkomst in beide visies is de aanvaarding. Karma of pech, in beide gevallen zal de cliënt moeten aanvaarden dat er sprake is van een handicap. Dat vraagt om bijstelling van de verwachtingen. Aanvaarding en op een goede manier ermee leren omgaan is dan het doel geworden. De focus van hulp dient daarom te liggen bij aanvaarding en acceptatie. De cliënt dient begeleidt te worden bij de zoektocht naar een nieuw evenwicht (geluk).

De rol van de pandit is erg belangrijk.

Hij zal vanuit de hindoe-visie goed aan moeten sluiten bij de beleving van de cliënt. De pandit dient zich uiteraard ook aan te sluiten bij de medische discipline. Het is juist de synergie van karma en de wetenschappelijke benadering die de cliënt verder kan helpen bij het aanvaarden en het vinden van een nieuw evenwicht in het leven. n

27 - april / juni 2008

Wijze Woorden In deze rubriek leggen we filosofische vragen voor aan een deskundige.

Heeft u ook een prangende vraag op het gebied van hindoereligie en -filosofie?

Mail deze dan naar: info@ohmnet.nl en wie weet leest u volgend kwartaal het antwoord op uw vraag in OHM Vani.

De rechtvaardigheid van karma Vraag: Is de wet van karma rechtvaardig?

Sri Swami Viditatmananda: Ja, karma is rechtvaardig. Karma is de wet van oorzaak en gevolg, en het gevolg is altijd in overeenstemming met de oorzaak. Desondanks hebben we vaak het gevoel dat we niet voldoende worden beloond voor onze inspanningen. Soms hebben we ook het gevoel dat ons onrecht wordt aangedaan – dat de wereld niet rechtvaardig voor ons is.

kan ik de schoonheid en de harmonie van het schilderij zien. Op dezelfde manier kunnen we in het leven alleen de orde zien als we een groter perspectief hebben. Wanneer we een beperkt zicht hebben, lijkt er wanorde te zijn. Er kan misschien een lokale wanorde zijn, maar het valt binnen het bereik van de grotere orde. Zo zou rechtvaardigheid begrepen moeten worden.

We weten niet wat de oorzaak is van wat we nu ervaren. Er is rechtvaardigheid. We kunnen die rechtvaardigheid misschien niet zien, omdat onze kennis beperkt is. We kunnen alleen het nu beschouwen, of hoogstens een bepaalde tijdsspanne.

Wanneer je het totale overzicht hebt, zul je ontdekken dat de dingen binnen de orde vallen. Kijk je vanuit jezelf als individu, dan kan de orde je ontgaan.

Als rechtvaardigheid niet bestond zou de wereld niet kunnen voortbestaan. Het feit dat de wereld blijft voortbestaan betekent dat er rechtvaardigheid is, alleen dat het duizend jaar of misschien een paar duizend jaar kan duren voordat alles rechtgezet wordt. We kunnen zien hoe de geschiedenis dit feit illustreert.

We ontdekken dat wat vijfhonderd jaar geleden is gebeurd nu wordt terugbetaald en wat nu gebeurt zal later worden terugbetaald. Maar uiteindelijk wordt alles rechtgetrokken. n

Als ik een schilderij voor me heb en ik ga er vlak voor staan en tuur ernaar door een vergrootglas, dan zie ik alleen maar kloddertjes! Pas wanneer ik wegstap en een totaaloverzicht heb,

Vertaald uit: Satsang with Swami Viditatmananda www.avgsatsang.org

28 - april / juni 2008

Geweldloosheid in de Mahâbhârata

Door: Mehdi Jiwa

Geweldloosheid en de Mahâbhârata, het grote Indiase epos, lijken op het eerste gezicht twee zaken die niet rijmen. Aan de lopende band beschrijft dit werk intriges, aanslagen en geweld en het hoogtepunt is het verhaal van de grote, onafwendbare oorlog. Waar is hier het verheven begrip ahimsa, geweldloosheid, te vinden?

Om het begrip ahimsa beter te kunnen begrijpen, moeten wij dieper in de Mahâbhârata doordringen. Oppervlakkig gezien wordt er een strijd beschreven, een strijd tussen ‘goed’ en ‘kwaad’. De onenigheid tussen de zonen van Pandu, de Pandava’s en de zonen van de blinde koning Dhritarâshtra, de Kaurava’s is al vanaf hun jonge jaren aanwezig en neemt ernstiger vormen aan als zij ouder worden. Ondanks de aanwezigheid van grote zielen, zoals Bhîsma en de aanwezigheid van Sri Krishna, is de grote oorlog onvermijdelijk.

Als wij om ons heen kijken kunnen wij constateren dat geweldloosheid ook in de wereld niet makkelijk te vinden is. Dieren eten elkaar op en de menselijke geschiedenis is een lange lijst van oorlog, geweld en onderdrukking, waarin in onze huidige tijd

maar weinig verandering is gekomen.

Zelfs als wij ons voornemen om geen levende wezens te doden, dan blijkt dit in de praktijk nagenoeg onmogelijk te zijn. Als wij alleen al een wandeling maken vertrappen wij vele insecten en andere kleine dieren en een infectie met parasieten bestrijden wij met medicijnen. Als wij deze medicijnen niet zouden nemen, plegen wij geweld tegen ons eigen lichaam: zie hier een dilemma…

Sva-dharma: onze ‘eigenheid’ De Mahâbhârata nodigt ons uit om dieper te kijken en voert ons stap voor stap naar de kern. Het eerste wat wij moeten ontdekken is wie of wat wij in werkelijkheid zijn. De beroemde Bhagavad Gîtâ, een onderdeel van de Mahâbhârata, stelt vele malen dat wij niet het fysieke lichaam zijn. Wij

29 - april / juni 2008

moeten ontdekken wat wij dan wel zijn en hiervoor is het begrip svadharma onontbeerlijk. Sva-dharma is niet gemakkelijk te vertalen, maar het verwijst naar onze ‘eigenheid’, naar dat wat werkelijk bij ons hoort. Wij leven normaal gesproken een leven dat voor een belangrijk deel bepaald is door de ideeën en meningen van andere mensen, zoals onze ouders en vrienden. Wij maken keuzes in het leven die onze omgeving ‘goed’ vindt, zonder dat wij ons afvragen of deze keuzes wel onze keuzes zijn. Als wij dit gegeven in gedachten houden, kunnen wij geweld en geweldloosheid vanuit een ander standpunt beschouwen: als wij tegen onze sva-dharma ingaan is dit een vorm van geweld en als wij onze svadharma volgen, ook als het moeilijk is, is dit in lijn met geweldloosheid.

omschrijving van dharma is: ‘datgene dat alle wezens ondersteunt’. De bescherming van dharma is het eigenlijke onderwerp van de Mahâbhârata. Al voor de oorlog begon werd de respectabele en door alle partijen geliefde Bhîsma geconfronteerd met dit dilemma: kies je voor je familie of voor de bescherming van dharma? Toen Bhîsma in de positie was om een groot conflict tussen de Kaurava’s en de Pandava’s te stoppen, bezocht Sri Krishna hem in het geheim. Sri Krishna stelde hem voor de keus: wil je de zuivering van dharma ondersteunen of liever dit conflict stoppen? Als dit conflict nodig is om de dharma te beschermen, ben je dan bereid om je afzijdig te houden? Voor Bhîsma was dit een van de moeilijkste keuzes in zijn leven, maar hij koos voor de dharma.

Bescherming van dharma

Onderscheid maken

Als wij ons nog verder in de Mahâbhârata verdiepen, komen we uit op het niveau van de onveranderlijke dharma. Dharma wordt vaak vertaald met ‘wet’ of ‘plicht’, maar een poëtische

Een ander belangrijk moment dat in het boek beschreven wordt, was na de oorlog. De Pandava’s hadden de oorlog gewonnen en de oudste zoon, Yudhishthira werd de nieuwe koning.

30 - april / juni 2008

Echter, Yudhishthira keek om zich heen en zag overal bloed en dode en gewonde strijders. Hij walgde van het tafereel en verweet zich dit bloedbad aangericht te hebben. Hij weigerde om zijn taak als koning op te nemen en hij wilde vasten tot de dood erop volgde.

Zijn broers en vele anderen probeerden hem ervan te overtuigen dat dit geen goede beslissing was, maar hij was doof voor hun argumenten. Op een gegeven moment, zo wordt ons verteld, spreekt Sri Krishna hem aan en vertelt hem dat het heel moeilijk is om onderscheid te maken tussen dharma en het tegenovergestelde daarvan: a-dharma.

‘Soms ziet dharma eruit als a-dharma en soms als dharma’, stelt Sri Krishna.

Yudhishthira ziet in deze uitspraak een ondersteuning voor zijn besluit om het koningschap niet op zich te nemen, maar Sri Krishna verleidt hem ertoe om dieper te kijken. ‘Er is nog maar één mens over die je het onderscheid kan leren en dat is Bhîsma’, vervolgt Sri Krishna. Bhîsma ligt echter stervend op het slagveld van Kurukshetra, doorboord met pijlen en Yudhishthira durft aanvankelijk niet naar hem toe te gaan en hem om onderricht te vragen.

Uiteindelijk gaat hij toch en dan vindt het grote onderricht door Bhîsma plaats van ‘dat wat een koning weten moet’, zoals beschreven in de Shantiparva, het boek van de vrede.

of eigenheid van de mens, betekent geweldloosheid: respect hebben voor jezelf en de ander. In onze maatschappij vinden wij deze zienswijze terug in rechten op vrije meningsuiting en het recht op de vrijheid van religie of levensbeschouwing. Deze rechten beschouwen wij als fundamentele rechten en als ze geweld aangedaan worden, dan ervaren wij dat als een aantasting van onze integriteit. Op het niveau van dharma, de wet of plicht die ten grondslag ligt aan de gehele organisatie van deze schepping, kennen wij geweldloosheid als zorg voor alle wezens, zorg voor het milieu en eerlijke verdeling van rijkdom en goederen tussen alle mensen. Als op dit niveau tegen dharma ingegaan wordt, lijdt de aarde, ontstaat er een onrechtvaardige verdeling van rijkdom en wordt het milieu bedreigt. Zo komt de toekomst van de toekomstige generaties in gevaar.

Het is duidelijk dat in onze huidige maatschappij de dharma op dit niveau niet gevolgd wordt. Het is hard nodig dat wij de lessen uit de Mahâbhârata ter harte nemen en vooral oog krijgen voor geweldloosheid in relatie tot het welzijn van de aarde, het milieu en de verdeling van het voedsel, de olie en de rijkdom aarde. Het beoefenen van dit niveau van geweldloosheid is van onschatbare waarde voor onze aarde en voor alle levende wezens. n

Zorg en respect Het begrip geweldloosheid kan overwogen worden op het niveau van het fysieke lichaam en dan zal men ontdekken dat het nagenoeg onmogelijk is om geweldloos te leven. Op het niveau van de sva-dharma, de eigen plicht 31 - april / juni 2008

Mediteren kun je leren

Door: Douwe Tiemersma

Het leven in onze maatschappij vraagt veel. Niet alleen is het druk in werk en studie, maar ook daarbuiten. Er zijn steeds allerlei dingen die van anderen en van jezelf zo nodig moeten. Daarbij komen de altijd maar doorgaande psychische processen van denken en voelen, met daarin moeilijke vragen, conflicten en eenzijdigheden die om een oplossing vragen.

Meditatie laat al deze spanningen verdwijnen, en het goede nieuws is: je kunt het leren.

In de interne en externe krachtenvelden die er zijn, ervaren niet alleen ouderen, maar ook veel jongeren sterke spanningen en instabiliteit. De gevolgen zijn onder andere onzekerheid, piekeren, concentratieproblemen, slapeloosheid, depressiviteit, angsten, maar ook verharding en onverschilligheid.

Veel mensen beginnen met mediteren om de spanning en onrust te boven te komen. De Indiase traditie reikt hiervoor diverse meditatiemethoden aan. Natuurlijk, meditatie is niet alleen therapeutisch, want ze is traditioneel gericht op het vrij worden van alle spanningen en beperkingen, op de realisatie van eenheid met de oorsprong van alles (moksha).

Toch werkt mediteren ook op het vlak van mensen die actief zijn in de

maatschappij. In alle soorten meditatie zijn twee elementen erg belangrijk: ontspanning en bewust-zijn.

Gerichtheid Spanning zit in de gerichtheid op allerlei dingen, op allerlei problemen.

Ontspanning is mogelijk als je die gerichtheid terughaalt in jezelf. Je aandacht die van je uitgaat, laat je terugkeren naar de bron die je zelf bent, en: wĂŠg is de spanning. Dat is het begin van mediteren. In jezelf als bron van aandacht is er alleen maar stilte en vrede. Als je je hiervan bewust wordt door naar deze plek terug te keren, ben je zelf rust en vrede. Deze blijkt zich dan te ontplooien naar alle kanten, universeel: overal is vrede. Als je hierin thuis bent, hebben acties van buiten geen effect meer op je. Je zult merken

32 - april / juni 2008

dat juist het omgekeerde plaatsvindt: de ontspanning en vrede werken ook in anderen door!

om te leren ervaren dat je altijd ontspannen bij de bron van jezelf kunt blijven onder alle omstandigheden.

Meditatieve ontspanning

Voortdurende alertheid

Als je eenmaal hebt ervaren wat meditatieve ontspanning is, kun je steeds daarnaar terugkeren. Je hoeft je dan alleen maar een situatie voor te stellen waarin je totaal ontspannen was. Heb je zo’n herinnering? Dan ga je die situatie weer binnen en er is weer rust. Als je heel duidelijk die meditatieve ontspanning kent, kun je je er direct op richten, zodat zij steeds sterker wordt. Je hoeft alleen maar even aan die ontspanning te denken en je glijdt erin, spontaan. Daarom noem ik het ook de Spontane Ontspanning: ‘Word je bewust van je lichaam en je lichamelijke situatie hier en nu. Stel vast dat er spontaan een ontspanning kan optreden en een stilte van je geest.

Laat deze voortbestaan door daarop te letten. Laat de ontspanning dieper doorgaan en de stilte groter worden, terwijl je helder blijft. Geef je over aan die ontspanning en stilte. Zo ontplooit zich de meditatie. Alles komt open.

Doe dit zo vaak als maar mogelijk is.’ (Uit: Mediteren leren, p 22) Het is de moeite waard

Bewust blijven van jezelf is bij de ontspanning nodig, alleen al om niet al te gemakkelijk mee te gaan met alles wat om aandacht vraagt. Als je bewust wordt van je eigen ontspannen diepte, kan die ontspanning steeds gemakkelijker doorgaan of terugkeren en uiteindelijk altijd blijven. Verder is het goed om ook in het alledaagse leven meer bewust te blijven van jezelf, in alle situaties. Dan zie je tenminste in een grotere ruimte wat er gebeurt. Dan kun je ook gemakkelijker allerlei spanninggevende dingen loslaten en je eigen weg gaan. Als je je op dit bewustzijn toelegt, wordt dit inzichtmeditatie genoemd. Tegenwoordig is een aangepaste westerse vorm bekend onder mindfulness. Daarin wordt een voortdurende alertheid beoefend gedurende de gehele dag. Als speciale meditatie in zittende houding gaat het als volgt: ‘Ga door met de aandacht voor het ademproces in de onderbuik, maar blijf nu ook een open aandacht houden voor de ruimere sfeer waarin dit proces zich afspeelt. Merk direct op als iets deze open

33 - april / juni 2008

aandacht verstoort, ... laat dit los, ontspan je en keer terug tot de open uitgangspositie.’ (Uit: Mediteren leren, p 30)

Eenheid met God Deze meditaties met de nadruk respectievelijk op ontspanning en inzicht kunnen zich verdiepen. De meditatie op een beeld van Krishna, Kâlî, Shiva, Ganesha of andere goddelijke figuur laat de essentie van dat beeld in je eigen sfeer werkelijkheid worden. Door zo te mediteren kom je letterlijk in die goddelijke sfeer te leven en val je meer en meer samen met die god. Het is een mystieke beweging naar eenheid met God. In de Yogasûtra’s van Patañjali leidt de meditatie tot een één-zijn (samâdhi), waarin de geestelijke processen volledig stilliggen. Dan is er geen waarnemen en denken meer. In de Advaita Vedânta ligt de nadruk op het inzicht in het één-zijn van de grondslag van jezelf en van die van de wereld. Het gaat dan om een wakker-zijn, dat is een realisatie van dat hoogste één-zijn, terwijl de wereld en de persoon zonder problemen aanwezig kunnen blijven.

De meditatie is een bewust gericht blijven op deze grondslag en je daarin laten zakken; zie de beschrijving van Spontane Meditatie eerder in dit artikel.

Vertrouwd raken

te blijven. Daarvoor is het meestal nodig regelmatig te mediteren, maar ook een paar keer per dag naar die bewuste ontspanning terugkeren zou al veel problemen verhelpen. Vooral voor jongeren zou een vertrouwdheid met die bewuste ontspanning de moeite waard zijn, omdat zij nog een heel leven voor de boeg hebben. In een project van het Advaita Centrum leren veel jongeren dit met behulp van kleine oefeningetjes (pitstops).

De terugkeer naar de diepte van jezelf betekent ontspanning en vrede. Zij betekent ook onafhankelijkheid van de omstandigheden. Je laat je dan niet meer meeslepen door allerlei krachten die in en buiten je werkzaam zijn. Zo ga je ook niet meer mee met ideeën dat jij niet meer bent dan de werking van je hersenen; zie bijvoorbeeld ‘Mysticus denkt als een konijn’ (Volkskrant 7 januari 2008). Je bent meer dan wat de neurobiologische wetenschap kan zeggen, omdat je meer bent dan je hersenen. Je bent jezelf en als zelf-zijn ben je geen object van de wetenschap of van wie dan ook. Dat kan het mediteren je ook leren.

Douwe Tiemersma leidt het Advaita Centrum te Gouda. Zijn boekje ‘Mediteren leren’ is te bestellen via de website www.advaitacentrum.nl. Op deze site zijn onder ‘Jongeren’ meer meditatieoefeningen te vinden. n

Zo heeft iedereen dus de mogelijkheid om zich bewust te leren ontspannen, om meer inzicht te krijgen in je situatie van spanning-ontspanning en in je oorspronkelijke aard en om daarin

34 - april / juni 2008

Hindoeïsme

door de ogen van…

Rob van Dijk op Bali

Door: Rob H. van Dijk

Van de Balinese gerechten is nasi goreng met saté ayam mijn favoriet. Ik kan me daar nu suf aan eten, want ik woon sinds kort op Bali. Maar voor het eten ben ik hier niet naar toe gegaan. Wel voor rust, meditatie, studie en reflectie. Daartoe heb ik een prachtige villa aan zee betrokken.

Vanaf het moment dat ik op Bali ben, geniet ik van de vriendelijkheid, de rust en de gastvrijheid van de Balinezen. Als Nederlander die meer getraind is in Advaita filosofie dan in godsdienst, word ik echter voortdurend geconfronteerd met het Balinees hindoeïsme. Want net zomin als er valt te ontkomen aan de prachtige natuur en het lekkere eten, valt er ook absoluut niet te ontkomen aan de godsdienst hier.

Indonesië is het grootste moslimland ter wereld, maar Bali is voor negentig procent hindoeïstisch. Dat hindoeïsme is zeer nauw verweven met de Balinese cultuur en het dagelijks leven.

Tempeltjes bij elk huis en bij elke toko.

Alsmede bij bomen, op bergen, bij watervallen, bij bruggen, bij bochten in de weg. Er zijn vele grote tempels op Bali, dorpstempels, rijkstempels, beroepstempels, maar ook de kleine huis- tuin- en keukenofferplaatsen worden hier tempels genoemd.

Offers en rituelen Het hindoeïsme wordt enkele malen per dag actief en heel serieus beleden door middel van offers bij de huistempeltjes. Overal ziet men Balinese gelovigen offeren bij de huistempel en bij de voor- en achterdeur. Deze offers bestaan uit geurige bloemetjes op een kunstig gevouwen boomblad, samen met enkele wierookstokjes en water. Zo’n ritueel is een kort feest voor het oog: de gelovige heeft een kleurige sjerp om haar of zijn middel gebonden en biedt de offers aan met de gracieuze bewegingen die Balinese mensen zo eigen zijn.

Wat vervolgens opvalt zijn de religieuze ceremonies. Behalve de algemene ceremonies voor alle Balinezen, zijn er familieceremonies.

Een bruiloft, een geboorte, een overlijden, de voorouders, de toekomst, het gezin, de gezondheid, je kunt het zo gek niet bedenken of er wordt regelmatig een ceremonie voor

35 - april / juni 2008

gehouden. Zo’n ceremonie is goed zichtbaar: kleurige wimpels over de weg, prachtige kleding van Balinese mannen en vrouwen, luide muziek. En securities, vele mannen in traditionele kleding die het verkeer omleiden.

Alles wijkt voor een ceremonie, niet alleen het verkeer, maar ook werk en afspraken.

Angst voor demonen Volgens onze chauffeur zou hij als familiehoofd zeker 60% van zijn tijd aan ceremonies moeten besteden. Hij was het volkomen met me eens dat het grote aantal ceremonies een beetje uit de hand was gelopen. Maar alle Balinezen doen er aan mee. Waarom?

Eén factor is angst. Men heeft elkaar in een wurggreep. Er heerst enerzijds angst voor demonen, en anderzijds angst om uit de gratie te raken bij familieleden en dorpsgenoten waar iedereen wederzijds sociaal en financieel van afhankelijk is.

Aan de andere kant is het leven op Bali één groot feest. Bali is paradijselijk: alles hier is prachtig groen, opgeluisterd door de fantastische kleuren van bloemen en vlinders. De Balinezen kennen geen onderscheid tussen werken en feesten.

Ik verwonder me nog steeds over deze tegenstrijdigheid: als de Balinese hindoes geregeerd worden door angst, hoe kunnen ze dan toch zo vrolijk zijn? Heeft het misschien iets te maken met hun streven naar evenwicht?

Vroeger was Bali verdeeld in een aantal kleine koninkrijken, die allemaal drie belangrijke tempels hadden: een bergtempel, een kusttempel en

een tempel ertussenin. In de bergen woonden de goden, in de zee woonden de demonen. Ertussenin woonden de mensen. Balinezen zijn daarom altijd bang voor de zee geweest. Nog steeds is in de Balinese wereldbeschouwing de hele wereld verdeeld in goed en kwaad en elk mens dient te streven naar evenwicht tussen goed en kwaad.

Voorspoed en geluk komt van de goden. Demonen verspreiden ziekte en rampspoed zodra bepaalde ceremonies niet uitgevoerd worden. Geen enkele Balinees twijfelt daaraan. Bij de inwijdingsceremonie voor ons huis en onze huistempel kreeg ik daarmee te maken.

Aanpassingsvermogen Toen ik naar Bali ging, had ik me voorgenomen me aan te passen aan de Balinese gebruiken. Ik diende voor het huispersoneel een huistempeltje te kopen en een inwijdingsceremonie te organiseren. Rituelen prima, maar Balinese religieuze ceremonies gaan alle perken te buiten. Vrouwen kunnen dagen en nachten bezig zijn met de voorbereidingen. De dieroffers zijn weerzinwekkend. Meerdere kippen moeten ten offer vallen, waaronder een vijfkleurige. Wie bedenkt zoiets? Eén kip wordt zelfs onderin het tempeltje gemetseld. Ook een varkentje moet er aan geloven. Gelukkig vooraf en niet ter plekke geslacht, want daar zou mijn aanpassingsvermogen een grens bereikt hebben. Ik kan me echt niet voorstellen dat welke God dan ook, erg blij zal worden van het ritueel afslachten van zijn dieren. Op mijn vraag of het niet wat minder kon, werd angstig nee geschud. Nee, nee, want

36 -april / juni 2008

anders zou rampspoed mijn deel zijn.

Dit kon alleen met een ceremonie, inclusief dieroffers, afgewend worden.

Bij bepaalde religieuze ceremonies moeten weerzinwekkende hanengevechten gehouden worden, waarbij vlijmscherpe mesjes aan hanenpoten veel hanenbloed doet vloeien. Er moet een prachtige haan sterven om de goden te plezieren.

Kunt u zich misschien voorstellen dat ik weinig op heb met dat deel van het Balinese hindoeïsme?

Perfecte danskunst Er is echter ook een andere kant aan de Balinese godsdienst: de wereldberoemde Balinese danskunst.

Prachtig aangeklede en opgemaakte danseressen, verfijnde bewegingen, perfect evenwicht. De danseres heeft elke spier, ook de gezichts- en oogspieren, onder controle. Elke beweging heeft een betekenis.

Hoe konden binnen één cultuur, één godsdienst, één volk, zich zulke tegenstellingen ontwikkelen? Ik verbaas me er nog steeds over. Aan de ene kant zie ik een godsdienst met talloze dieroffers, weerzinwekkende hanengevechten en angstige gelovigen. Aan de andere kant zie ik de kunstzinnige uitbeelding van hindoeïstische mythologische verhalen met de meest verfijnde dansbewegingen die er in deze wereld te vinden zijn, waarin de danskunst tot perfectie is gekomen.

Deze discrepantie werd laatst letterlijk vormgegeven bij de inwijding van het huis van onze buren. Achter het huis vielen dieren ten offer aan de priester en Balinese gelovigen liepen hun rituele rondje om het tempeltje.

Vóór het huis dansten Balinese schonen. Daar genoten Nederlandse bleekneuzen van Balinese dansen - èn van de saté ayam natuurlijk. n Bali Villa Viveka: www.inter-esse.nl

Bali en het hindoeïsme

Bali werd in 1343 veroverd door de hindoeïstische Javanen. Daarop namen de animistische Balinezen de hindoegodsdienst van de Javanen over, maar ze lieten hun oude tradities van voorouderverering niet los. Gedurende de zestiende eeuw werden de Javanen uit Java verdreven door moslims en zo bleef alleen Bali hindoeïstisch.

37 -april / juni 2008

135 jaar Hindoestaanse integratie

Door: Chan E.S. Choenni

Op 4 juni 2008 is het 135 jaar geleden dat het immigrantenschip Lalla Rookh Suriname bereikte. Ongeveer 22.000 Hindostaanse contractarbeiders vestigden zich voorgoed in Suriname. Hun nakomelingen werden gaandeweg de grootste en de meest succesvolle bevolkingsgroep van Suriname. Maar zijn zij na hun emigratie net zo succesvol geworden in Nederland? Een grote groep van hen emigreerde in de jaren zeventig naar Nederland. Hoe heeft deze groep Hindostanen zich ge誰ntegreerd in de Nederlandse samenleving?

Vooral voorafgaand aan de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 vond een massale emigratie van Hindostanen (moslims en hindoes afkomstig uit India, red.) naar Nederland plaatst. De Hindostaanse gemeenschap in Nederland omvat ongeveer 1% van de Nederlandse bevolking. De naar schatting 160.000 Hindostanen zijn ook in Nederland geleidelijk een succesvolle etnische groep geworden. Toch zijn zij over het algemeen nogal onzichtbaar gebleven.

Hoewel Hindostanen in etnisch opzicht herkenbaar zijn, worden zij niet als een aparte groep geregistreerd.

Het is dan ook lastig om over de integratie van Hindostanen in Nederland precieze uitspraken te doen die gebaseerd zijn op cijfers.

Over Surinamers zijn er wel gegevens beschikbaar. Omdat Hindostanen bijna de helft uitmaken van de groep Surinamers, gelden deze cijfers over Surinamers in Nederland globaal ook voor de Hindostanen. Wat betreft de stand van zaken met betrekking tot integratie van Hindostanen in Nederland kunnen wij drie dimensies in ogenschouw nemen: de structurele, de culturele en de politiekinstitutionele integratie.

38 - april / juni 2008

Structureel Wat betreft de structurele dimensie zijn Hindostanen over het algemeen succesvol. Dat wil zeggen dat zij onder andere op het terrein van arbeid(positie) en onderwijs – volgens het Jaarrapport Integratie 2007 – verhoudingsgewijs goed presteren vergeleken met andere minderheidsgroepen in Nederland.

De arbeidsparticipatie onder Hindostanen (van 15 - 65 jaar) is bijna net zo hoog als onder autochtone Nederlanders: 60% respectievelijk 67%. Bij Hindostaanse vrouwen is de arbeidsparticipatie weliswaar iets lager, maar niettemin even hoog als bij autochtone vrouwen. Ter vergelijking: ruim meer dan de helft (55%) van de Hindostaanse vrouwen werkt beroepshalve tegenover minder dan een kwart van de Marokkaanse vrouwen.

De werkloosheid onder Hindostanen bedroeg in 2001 net onder de 10%, maar steeg vanwege de slechte economische ontwikkelingen tot boven de 15% en daalde tot 12% in 2006. De laatste jaren is door de economische groei een daling van de werkloosheid waar te nemen, maar de jeugdwerkloosheid blijft nog hoog. De werkloosheid onder Hindostanen is

echter nog steeds driemaal hoger dan onder autochtone Nederlanders (4%).

Ook op het terrein van onderwijs is er sprake van vooruitgang, zij het dat er nog steeds sprake is van een hogere uitval in het middelbaar onderwijs. Er wordt gesignaleerd dat vooral sprake is van doorstroom van Hindostanen naar het hoger onderwijs. Precieze cijfers ontbreken echter. Wel wordt de tendens gesignaleerd dat Hindostaanse vrouwen vaker dan mannen hoger onderwijs volgen.

Cultureel Wat betreft culturele dimensie is eveneens sprake van vooruitgang.

Hindostanen onderhouden interetnische contacten en oriënteren zich op de bredere samenleving. Er is ook sprake van een toenemend aantal gemengde relaties. De hindoes ondervinden nauwelijks problemen om zich aan te sluiten bij de geldende grondwaarden en normen in Nederland. Ook de Hindostaanse moslims schijnen veel minder problemen te hebben met de religieuze inpassing in Nederland dan bijvoorbeeld Marokkaanse moslims.

De emancipatie van de Hindostaanse vrouw is al een eind op de goede weg.

De Hindostanen behouden en vernieuwen de eigen cultuur. Mede door de opkomst van de Indiase diaspora en transnationale verbanden – denk ook aan de impact van Bollywood – wordt de culturele identiteit versterkt. De toenemende prominentie van India op het wereldtoneel zorgt voor trots, positieve beeldvorming en vooral voor positieve identificatie bij de tweede generatie

39 - april / juni 2008

met hun Indiase roots. Bovendien hebben Hindostanen gaandeweg een eigen culturele infrastructuur opgebouwd variërend van televisiezenders tot zeer succesvolle radiozenders die een belangrijke rol spelen in de informatievoorziening en cultuuruitwisseling tussen Suriname, India en Nederland.

Politieke integratie Wat betreft de politiek-institutionele dimensie is het beeld echter enigszins teleurstellend. In de politiek zijn weinig Hindostanen te vinden.

Naast een succesvolle wethouder in Den Haag en enkele raadsleden in steden zijn Hindostanen nauwelijks prominent aanwezig in politieke partijen en vakbonden. Ook de opkomst tijdens verkiezingen is laag.

Overigens moet ook worden erkend dat er sociale problemen zijn zoals alcoholmisbruik, een hoog aantal zelfmoord(neiging)en, echtscheidingen en aan drugs gerelateerde criminaliteit.

De laatste jaren zijn bepaalde beroepssectoren zoals de media maar ook de kunst-, amusementen sportsector door de hoge attentiewaarde zeer belangrijk geworden voor de beeldvorming over groepen. En juist in deze sectoren zijn Hindostanen sterk ondervertegenwoordigd, terwijl zij (waarschijnlijk) zijn oververtegenwoordigd in de intellectuele en commerciële sector. Dit verklaart de relatieve onzichtbaarheid van de Hindostanen in Nederland.

Kwestie van tijd?

Bij politieke debatten zijn Hindostanen veelal afwezig, zij het dat er enkele succesvolle columnisten zijn, zoals Anil Ramdas en Adjiedj Bakas. Wat betreft participatie in de zin van deelname aan (besturen van) algemene organisaties, loopt de Hindostaanse groep vergeleken met andere groepen behoorlijk achter. Wel is er sprake van voldoende participatie aan de ‘eigen’ organisaties.

Als we de integratiebalans opmaken kunnen we constateren dat Hindostanen wat betreft structurele dimensie succesvol zijn. Ook met betrekking tot de culturele dimensie is er sprake van vooruitgang, zij het dat Hindostanen over het algemeen sterk op de eigen groep gericht blijven.

Wat betreft de politiek-institutionele dimensie zijn de Hindostanen minder succesvol en ook daardoor weinig zichtbaar. De ongelijkmatige integratie

40 - april / juni 2008

van Hindostanen in Nederland kan worden gekenschetst als een integratieparadox. Een paradox is echter een schijnbare tegenstelling.

De vraag is of het gegeven dat Hindostanen niet op alle terreinen succesvol zijn een kwestie van tijd is. Neem nou de onmiskenbare ondervertegenwoordiging van Hindostanen in de sportsector. Zal deze ondervertegenwoordiging, in het bijzonder in de topsport, binnen afzienbare tijd zijn opgeheven? Ik waag dit te betwijfelen.

Tijdens de Olympische Spelen in juli en augustus 2008 zal de

pijnlijke ondervertegenwoordiging van het Zuid-Aziatische volksdeel (India, Pakistan, Bangladesh, Sri Lanka, Nepal dat bijna een kwart van de wereldbevolking omvat) zichtbaar worden. Zal deze ondervertegenwoordiging bij de volgende Olympische Spelen zijn opgeheven? Ook dit waag ik te betwijfelen.

Intussen zal met name de tweede generatie Hindostanen die op zoek is naar positieve identificatie en helden niet kunnen volstaan met Bollywood helden. Al met al ligt de uitdaging voor het Hindostaanse volksdeel om te presteren in de topsport levensgroot op tafel. Zouden de nakomelingen van Hindostaanse contractarbeiders hierin een rol kunnen spelen? Hoe dit aan te pakken en waarom het nog niet gelukt is, is echter een andere discussie. n Dr. Chan E.S. Choenni is Beleidsadviseur Kennis en Verkenningen bij het ministerie van VROM.

Hoe het begon Op 4 juni 2008 is het 135 jaar geleden dat het immigrantenschip Lalla Rookh Suriname bereikte. Circa 33 duizend Hindostaanse contractarbeiders zijn vanaf 1873 tot 1916 met 64 scheepstransporten uit het voormalige Brits India vervoerd naar Suriname. Ongeveer 22 duizend vestigden zich voorgoed in Suriname, terwijl de rest – ongeveer een derde – na hun contractperiode terugkeerde naar Brits India. De nakomelingen van deze Hindostaanse contractarbeiders staan bekend als Hindostanen. Zij zijn geleidelijk de grootste en de meest succesvolle bevolkingsgroep van Suriname geworden. Hun ijver, spaarzaamheid en doorzettingsvermogen, maar ook de meegebrachte cultuur die in Suriname verder werd ontwikkeld, hebben in belangrijke mate hiertoe bijgedragen.

41 - april / juni 2008

Boekrecensie

Pavan Varma’s waarheid over Indiërs

Door: Wierish Ramsoekh

In een tijd waarin we haast bedolven raken onder informatie van krant, tv en internet, raakt ook ons vermogen tot verbazen afgestompt. En toch is er een boek dat mij onlangs van verbazing rechtovereind deed zitten in mijn bed. Hoewel ‘Being Indian’ (Indiër zijn) van Pavan Varma helaas niet in een Nederlandse vertaling beschikbaar is, maakt de inhoud het de moeite waard om eventueel ongemak van het Engels te overwinnen.

Het boek is zeldzaam kritisch over de Indiase cultuur en biedt ook stof tot nadenken voor Hindoestanen in de diaspora. Dit is in lijn met Varma’s bewering dat culturele kenmerken als waarden, gebruiken en instituties, die in een proces van eeuwen totstandkomen, niet zo makkelijk veranderen. Dus ook niet door 135 jaar diaspora.

Pavan Varma is een Indiase diplomaat, die buiten het werk aardig wat literaire publicaties op zijn naam heeft staan. Voor een hoge Indiase ambtenaar is Being Indian behoorlijk prikkelend over de Indiase cultuur.

Des te opmerkelijker is het dat Varma tegenwoordig de baas is van de Indian Council for Cultural Relations, dat tot taak heeft de Indiase cultuur in de wereld te bevorderen.

42 - april / juni 2008

Onjuist zelfbeeld Varma’s startpunt is de constatering dat Indiërs een verkeerd beeld van zichzelf hebben, dat wordt gevoed door hoe buitenlanders naar Indiërs kijken.

Indiërs zien zichzelf als spiritueel, democratisch, tolerant en geweldloos.

Dit beeld is niet juist volgens Varma.

Het idee dat Indiërs spiritueel zijn, vooral bezig met de geestelijke wereld, is onzin. Integendeel, Indiërs zijn erg materialistisch en sterk gericht op eigen gewin. Het doel heiligt de middelen. Dat voedt ook de corruptie.

Zelfs in het geloof is men erop gericht om middels goddelijke steun zaken als macht en rijkdom te verkrijgen. ‘Er is geen ultieme zonde in het Hindoeïsme.

Elke daad is gerechtvaardigd in bepaalde omstandigheden en het is gewoon om goden om te kopen’, aldus Varma. Door de materialistische kijk is er sprake van egocentrisme en onverschilligheid ten aanzien van de omgeving. Daarom worden Indiërs zo weinig geraakt door de ongelijkheid, het menselijke lijden en de vuiligheid om hen heen. Dat is niet hun zaak.

Zijn Indiërs – zo trots op ‘hun grootste democratie in de wereld’ – zelf van nature democratisch?

Nee, aldus Varma. Indiërs zijn niet van nature democratisch. Indiërs hebben juist groot ontzag voor macht, hoe dat ook is verkregen, en vooral als ze deze in hun eigen voordeel kunnen aanwenden. Daarom zijn Indiërs zo hiërarchisch ingesteld; overdreven buigend naar superieuren en overdreven neerkijkend op minderen. Status is voor hen heel belangrijk. Gandhi werd bewonderd,

niet omdat hij zo’n moreel voorbeeld was, maar omdat hij in staat was om alle materiële verleidingen te weerstaan. Morele principes worden in algemene zin onderschreven, maar in het dagelijkse leven als onpraktisch genegeerd. De reden dat India een werkende democratie is, ligt vooral in het feit dat leiders en hun volgelingen de mogelijkheid zien om zich naar boven op te werken en macht en rijkdom te verwerven.

Wat tolerantie betreft is het volgens Varma niet zo dat Indiërs vreedzamer zijn dan andere mensen. Het is meer dat ze pragmatisch zijn en oog hebben voor de risico’s van geweld: ‘Ze kijken wel uit om geweld te gebruiken tegen een sterkere macht en verkiezen het samenleven – mits ze het eigene kunnen behouden – boven dappere zelfvernietiging.’ Door dit sterke instinct voor zelfbehoud, de aversie tegen chaos, konden Indiërs zo

43 - april / juni 2008

gemakkelijk de heerschappij van de islamitische Moghuls en de christelijke Britten aanvaarden. Indiërs waren bereid compromissen te sluiten.

Overigens wel op een wijze die behoud van de eigen identiteit niet in gevaar bracht.

Eigenbelang en Indiase groei Tussen de regels door lees je wel dat Varma moeite heeft met een aantal gedragingen van zijn landgenoten.

Het kastensysteem, een sociaal geaccepteerde vorm van geweld volgens Varma, laat zien dat Indiërs hard kunnen zijn. Ook schrijft hij dat Indiërs vaster zitten aan traditie dan westerlingen denken, hoe modern sommige Indiërs ook mogen lijken.

Maar Indiërs zijn zoals ze zijn en het verrassende is, dat volgens Varma juist dát ervoor zal zorgen dat India een belangrijke rol krijgt te spelen in de 21e eeuw. Rijk willen worden, macht en aanzien krijgen en een beter leven voor de kinderen mogelijk maken, zullen ervoor zorgen dat de miljoenen Indiërs knoerthard zullen werken nu het door politieke hervormingen mogelijk wordt loon naar werken te krijgen. En doordat al die individuele mensen streven naar meer, zal ook India vooruitkomen.

Een spiegel?

Nu terug naar Surinaams-Nederlandse Hindoestanen. Verschaft Varma ons ook een spiegel om kritisch naar onszelf te kijken? Klopt het dat wij niet spiritueel zijn, maar juist materialistisch en gericht op eigen gewin? Zijn we onverschillig ten aanzien van onze omgeving? Een

eerste antwoord is uiteraard dat men ten aanzien van zulke vragen niet kan generaliseren. En natuurlijk kennen we allemaal mensen die met spiritualiteit bezig zijn. Naast internetjongeren zeker ook oudere mensen, die overeenkomstig de vier levensdoelen van hindoes zich aan het einde van hun leven richten op het geestelijke.

Door de oudedagsvoorzieningen in Nederland kan men zich dat ook financieel vaker veroorloven. Zegt genoemde levensdoelentheorie bovendien niet, dat er niks mis mee is als mensen in de familiefase zich richten op welvaart (artha) en lust (kama)?

Anderzijds, zeggen die vier levensdoelen ook niet dat dit moet gebeuren in het bredere kader van dharma? Als de hindoestaanse wethouder, die onze subcultuur omschreven zou hebben met de drie d’s van daroe (alcohol), doksa (eend, metafoor voor eten) en dansie (feesten), maar een beetje gelijk heeft, is de dharma dan verder weg dan we zouden mogen hopen?

Mala’s en Lachmon En hoe zit het met wat Varma schrijft over het ontzag voor macht en de bereidheid uit zelfbehoud de heerschappij van anderen te accepteren? Bij het opkijken naar macht kan ik mij wel wat voorstellen.

Dan krijg ik beelden als de eeuwige mala’s (bloemenkransen) in Suriname voor de hoge heren van de gemeenschap, de bobo’s die zelfs in de tempel (zou in God’s huis niet iedereen gelijk moeten zijn?) vooraan moeten zitten, pandits die in Nederland

44 - april / juni 2008

moesten wennen aan de ‘waaromvragen’ van de moderne jeugd. Aan de andere kant: geldt dit niet ook voor veel andere gemeenschappen die van een traditionele naar een moderne samenleving gingen?

Wat betreft de bereidheid tot buigen uit zelfbehoud, daarbij komt natuurlijk de riethalmtheorie van Jagernath Lachmon in gedachten. Waar sommige Hindoestanen in Suriname hoopten dat hun leider Lachmon assertiever zou zijn in het opkomen voor Hindoestaanse belangen, koos deze voor het riet dat door mee te buigen verschillende stormen zou doorstaan.

Critici noemden dit wel eens laf en ‘met alle winden meewaaien’. Na lezing van Varma’s boek komt echter de gedachte op, dat Lachmons politiek gebaseerd was op klassieke Indiase

receptuur. Door confrontatie uit de weg te gaan en compromissen te sluiten, waar nodig het hoofd te buigen en trots in te slikken, kent Suriname nu een verrassend vreedzame samenleving waarin Hindoestanen het maatschappelijk goed gaat.

Niet India Varma’s Being Indian levert dus veel tegenstrijdige gedachten op. Maar het zet je wel aan het denken. Al mijmerend kom ik zelf tot de conclusie dat het feit dat Nederland een heel andere samenleving is dan India van groot belang is. Zelfs als je accepteert dat 135 jaar diaspora Indiase culturele sporen niet hebben uitgewist, speelt de omgeving een belangrijke rol bij daadwerkelijk gedrag. Nederland is niet zo’n hiërarchische samenleving als India en je hebt meer kans om op basis van eigen talenten vooruit te komen. Binnen de Hindoestaanse gemeenschap in Nederland speelt anders dan in India het kastenstelsel nauwelijks meer een rol. De democratische cultuur is in Nederland in alle levenssferen sterk verankerd. Omdat de basisbehoeften van mensen beter vervuld zijn dan in India is er minder stress door economische overleving en meer ruimte voor immateriële waarden.

Kortom, het beeld van de Indiër als spiritueel, democratisch, tolerant en sociaal, dat Varma naar het rijk der fabelen verwijst, zou voor de Nederlandse Hindoestaan nog steeds kunnen gelden als een te verwezenlijken ideaal. Of is de wens de vader van de gedachte? n

45 - april / juni 2008

Ayurveda en… de kleuren in je leven!

Door: Vaidya Robert Swami Persaud

Kleuren zijn zó belangrijk in je leven. Een kleurrijk leven, een kleurrijke ervaring, een kleurrijke carrière, kleurrijk voedsel, alles wat met kleuren beschreven wordt krijgt daar als het ware een bepaalde lading door. Maar in hoeverre kunnen kleuren je leven beïnvloeden? En kun je met kleuren je gezondheid beïnvloeden? Het antwoord daarop luidt bevestigend. Laten we eens kijken naar de kleurrijke beschrijving die de Ayurveda daarover geeft.

De grote kracht van kleuren wordt nog steeds erg onderschat. In mijn praktijk heb ik menig patiënt serieus moeten adviseren om bijvoorbeeld de kleur van zijn of haar kleding te veranderen teneinde de genezing van een voortdurende depressie of andere geestelijke klachten te bevorderen.

Elke kleur vertegenwoordigt immers een bepaalde gemoedstoestand en deze kun je met kleuren ook veranderen.

Clichébeeld Maar we moeten af van het clichébeeld dat bijvoorbeeld gele of roze kleuren vrolijker maken dan zwarte kleuren. Ieder mens heeft namelijk een zekere kleurschakering nodig die helemaal bij hem of haar past. Daarnaast hebben kleuren ook hun eigen werking, maar dat heeft te

maken met welke andere kleuren ze gecombineerd worden.

Hoewel wij tegenwoordig, dankzij de modernste wetenschappelijke technieken, duizenden kleuren kunnen scheppen, moeten we in de eerste plaats uitgaan van de zeven basiskleuren: rood, blauw, groen, oranje, geel, violet en indigo. Ook moeten we een onderscheid maken tussen de warme kleuren geel, rood en oranje en de koele kleuren groen, blauw, paars en violet.

Kleur in voeding De Ayurveda geeft ook aandacht aan de kleur van voeding. Niet alleen de zes basissmaken zoet, zuur, zout, bitter, wrang en scherp moeten vertegenwoordigd zijn op tafel, ook de bovengenoemde basiskleuren moeten te zien zijn. Een maaltijd met

46 - april / juni 2008

vrolijke kleuren doet de smaakpapillen namelijk al activeren en dat is zeer bevorderlijk voor de spijsvertering.

In de voedingswetenschap van het westen heeft men dit ook al lang door; zo zie je ieder vleeslapje in de koeling van de supermarkt er letterlijk gekleurd bij liggen vanwege de kleurbehandeling die ze eerst onderging. Zou men dat niet doen, dan koopt niemand het, want ongekleurd dood vlees ziet er afstotelijk uit. Hetzelfde geldt voor vitaminepillen en medicinale tabletten, dragees enz. Ze worden allemaal met kleurstoffen behandeld zodat ze er aantrekkelijker uitzien.

Een kleurrijke maaltijd wekt onze eetlust op, waardoor we met meer smaak eten. De meest onsmakelijke maaltijd kun je met kleur nog een beetje ‘oppimpen’ zodat er toch nog wat speeksel vrijgemaakt wordt om de spijsvertering te redden. Maar een smakelijke maaltijd die er kleurloos bij ligt, wekt de eetlust niet op met

alle gevolgen van dien. Vooral Indiase maaltijden vallen op door hun prachtige kleurschakeringen. Als het eten in een van mijn favoriete Indiase restaurants in Nederland wordt opgediend, maak ik nooit mee dat bij een van mijn gasten het water níet spontaan in de mond loopt.

Kleur in kleding Ook de verschillende menstypen hebben er belang bij om op de kleurschakeringen van hun kleding te letten. Mensen bij wie de vataelementen dominant zijn hebben veel baat bij zwarte, rode en gele kleuren; mensen met een overheersende pitta voelen zich beter met blauw en groen en bij mensen met een overheersende kapha hoort juist weer geel, wit en rood. Maar je moet er ook weer rekening mee houden dat zwarte kleuren juist slanker doen lijken; dus ben je een forse kapha dan heeft lichtgekleurde kleding ook weer zo zijn nadeel.

47 - april / juni 2008

M M A ’ S PROGRA O H M • Ê ÀÊ£ÊUÊ«À ÃÊ%£Ó]ääÊ«iÀÊ >>À ÊÊÓääÈÊU

EEN HENK AAN (OLI GESC SAMENLEVING GESPLETEN EN GELUK 4ROUWEN

’S A M M A • P R O G R%12,00 per jaar D O H M I N F O B L •A juli/september 2006 • nr 3 • prijs 12e jaargan

g

mer: Themanum nden Familieba ofie De filos

atie van medit

INFOBL

A D

In de aanloop naar de zomer maken we graag anderen blij.

Schenk uw relatie, uw goede vriend of uw familielid daarom een jaarabonnement op OHM Vani. Zo blijven ze een heel jaar op de hoogte van boeiende ontwikkelingen op het gebied van filosofie, religie, cultuur en spiritualiteit èn van alle programma’s die OHM op radio en televisie uitzendt.

Voor e 12,- maakt u iemand een heel jaar lang blij.

Voor meer informatie neem contact op met:

M M A ’ S PROGRA per jaar OHM • 3 • prijs %12,00

2006 • nr /december g • oktober 12e jaargan

Divali 2006 a: worden

wie je bent

Svadharm

ipe ch princ

taris Het vege

Shubh Divali

Stichting OHM (redactie OHM-Vani) Koninginneweg 8 1217 KX Hilversum Telefoon: 035 - 6260920 E-mail OHM: info@ohmnet.nl

48 - april / juni 2008

AU -TI P

RGTOP

EN ÏÏN BE

6ELE WEG

DE

Ê > Õ>À É >>ÀÌ

CA

A D

INFOBL

£ÓiÊ >>À}> }ÊU

Wanneer je depressief bent is het niet verboden om zwart te dragen, maar zorg er dan minstens voor dat je die kleur breekt met andere kleuren.

Draag dan bijvoorbeeld géén donkere oogschaduw en lippenstift, draag geen donker horlogebandje of donkere kettingen. Draag dan juist zilveren of gouden sieraden en vermijdt alle paars. Heb je gitzwart haar, draag dan alleen zwarte kleding als je je helemaal in balans voelt. Voel je je niet in balans draag dan meer rood of wit. Hier volgt een korte opsomming van wat de kleuren die je draagt vertegenwoordigen:

de kleuren (donkerbruin, zwart) binnen een groep mensen, hoe steviger hun eenheid. De eventuele gewelddadigheid vanuit zo’n groep naar buiten toe, is daarom altijd gevaarlijker dan acties vanuit groepen die uniform licht gekleurde kleding dragen, of kleding die opvalt door meerdere kleurschakeringen. Kortom, via de kleuren die je draagt geef je onbewust boodschappen door aan de ander. Die ander vangt ze meestal ook onbewust op en zijn reacties zullen daar onder andere op gebaseerd zijn.

Zo zien we dat de kleuren van voeding en kleding bijdragen aan ons welzijn

n Blauw : je wilt met mensen in contact komen, je zoekt aandacht. n Zwart : je wilt gepaste afstand bewaren. n Wit : je voelt je één met iedereen of je hebt behoefte aan die eenheid. n Paars : je bent helemaal op het hogere gericht, niet op de mensen. n Oranje : je wilt geestelijke zaken mededelen aan anderen. n Grijs : je voelt je sterk en in balans en je laat je niet van de wijs brengen. n Groen : je bent onzeker van jezelf en je zoekt begrip en goedkeuring. n Rood n Roze n Geel n Bruin

: voor jou is de aanval de beste verdediging. : je voelt je ontspannen en hebt een luisterend oor. : je wilt als volkomen onschuldig overkomen. : je bent veel met jezelf bezig en wilt anderen geen echte aandacht geven.

Natuurlijk draag je meestal diverse combinaties van kleuren dus je kunt de interpretaties niet al te letterlijk nemen. Bovendien is iedere kleur in verschillende tinten te zien die hun omschrijvingen relativeren.

Kleur heeft invloed Het is interessant om ook eens naar de kleuren te kijken binnen groepsvorming. Hoe donkerder

en van invloed zijn op ons gevoel.

Je kunt dit hele verhaal ook van toepassing verklaren op de kleuren van de inrichting van je huis, je kantoor en wat dies meer zij. Kleuren vormen altijd boodschappen naar de wereld toe. Het is mooi als je je daar wat bewuster van wordt, dat vergroot ook je invloed op de wereld. Zo zie je hoe universeel de toepassing van de Ayurveda is! n

49 - april / juni 2008

Saraswati Art Publishers

Gespecialiseerd in boeken over Hindoestaanse kunst & Cultuur Verkrijgbaar boeken over: HindoeĂŻsme - Boeddisme - Islam - Yoga - Ayurveda - Indiase Astrologie - Geschiedenis Klassieke Indiase muziek & dans - Bollywood - Studie methoden Hindi - Urdu - Sanskriet - Hindiboeken

Bezoek onze webwinkel: www.saraswatiart.com

en bestel nu bij de grootste webwinkel voor Hindoestaanse / Indiase boeken en CD’s

Geef eens een boek cadeau!

Saraswati Art publishers & Distributeurs

Bezoek onze Literatuurdagen & boekenmarkt Voor meer informatie: saraswati.art@planet.nl of bel Telefoon 020 - 696 64 05

50 - april / juni 2008

51 - april / juni 2008

Ayurveda Massagetherapeut: een boeiend vak!

De Hogeschool Ayurveda Geneeskunde verzorgt al jarenlang haar Ayurvedische opleidingen; tientallen Ayurvedische Massagetherapeuten met een goed draaiende praktijk in Nederland, België en Duitsland hebben hun waardevolle diploma’s bij ons gehaald. Onze lessen zijn boeiend, zeer gericht op de praktijk en in helder Nederlands.

De Hogeschool staat onder leiding van de ervaren geneesheer en filosoof vaidya Robert H. Swami Persaud, die ook diverse boeken schreef welke allemaal door Servire/Kosmos Z&K (Utrecht) worden uitgegeven.

De opleidingen worden gegeven in Nijmegen en starten steeds in vooren najaar.

De Ayurveda Praktijk.

De medische Ayurveda praktijk van vaidya Robert H. Swami Persaud is van maandag t/m vrijdag te bezoeken volgens afspraak. U komt voor een eenmalig en uitgebreid consult van ca. 2 uren, waarbij u zonder rompslomp, dure pillen of moeilijke oefeningen te weten komt hoe u uw lichamelijke en geestelijke gezondheid weer helemaal optimaal kunt krijgen!

U krijgt een zeer persoonlijk en duidelijk voedingsadvies en adviezen welke uw leven betreffen. Zelfbewustzijn, inzichtsgroei en energie vormen sleutelwoorden in het consult. Langdurige chronische klachten, overgewicht en malaise nemen allemaal af door een juist voedings- en leefpatroon, geheel afgestemd op uw persoonlijke situatie. Indien gewenst, kunt u na afloop zelfs in uw eigen regio door een van onze meer dan 50 Ayurvedische therapeuten verder behandeld worden.

Het tarief voor het eenmalig, ca. twee uur durende consult bedraagt niet meer dan € 135,- welke door de meeste zorgverzekeraars wordt vergoed. Op de site www.ayurveda-center.com staat de meest aktuele informatie, die moet u zeker even bezoeken!

Even bellen?

Onze telefonistes staan u elke werkdag van 08.00 tot 17.00 uur vriendelijk te woord.

Alle info: tel. 024-641 83 98 (buiten kantoortijden: 024-645 03 16).

52 - april / juni 2008