OHM Vani 2e kwartaal 2010

NR

2

16 e

JAARGANG APRIL/JUNI

2010

■

Regels die ontregelen

■

Hoe om te gaan met lijden

■

Kan jezelf wegcijferen een bevrijding zijn?

PRIJS €

12,00

PER JAAR

COLOFON

OHM-Vani is een uitgave van de Stichting Organisatie voor Hindoe Media.

OHM-Vani geeft achtergrondinformatie over de programma’s van OHM en maakt melding van relevante ontwikkelingen in de hindoegemeenschap. Wij nodigen u uit opmerkingen of commentaar op onze programma’s of op dit blad te zenden aan Stichting OHM. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden stukken in te korten, te redigeren of niet te plaatsen. Geplaatste stukken geven niet altijd de visie van de OHM weer.

Een jaarabonnement kost € 12,-, opzegging dient uiterlijk 1 maand voor het verstrijken van dat jaar schriftelijk plaats te vinden.

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Stichting OHM. Eindredactie Savitrie Marhe-Benie Aat-Lambert de Kwant Auteurs Ojas de Ronde Robert H. Swami Persaud Aat-Lambert de Kwant Medhi Jiwa Vincent Duindam Liselotte Gootjes Shantie Ramlal-Jagmohansingh Hein Stufkens Met dank aan Bikram Lalbahadoersing Chander Mathura Sharda Balla Eekta Trienekens Cover: Eekta Trienekens

Grafische verzorging

Adri Segaar

Stichting OHM (redactie OHM-Vani) Koninginneweg 8 1217 KX Hilversum Telefoon: 035 - 6260920 Fax: 035 - 6280843 E-mail OHM: info@ohmnet.nl Website OHM: www.ohmnet.nl ABN-Amro: 44.09.38.694

2010

Druk Practicum Grafimedia Groep b.v.

Hilversum

De lente laat de natuur uitlopen, het spirituele menselijke humeur reageert dan met vrolijkheid; De zomer is in aantocht!

2 - april / juni 2010

INHOUD Pagina 5 Redactioneel

Pagina 6 Regels die ontregelen

Pagina 9 Kan jezelf wegcijferen een bevrijding zijn?

Pagina 12 Hoe om te gaan met lijden?

Pagina 16 Wijze Woorden

Pagina 17 Een confronterende ervaring

Pagina 22 Wetenschappelijk onderzoek naar meditatie

Pagina 25 Alleen en samen op de spirituele weg

Pagina 29 De verbeeldingskracht van Tarun Tejpal

Pagina 33 De ayurveda over relaties en regels

Pagina 38 OHM Televisie

Pagina 42 OHM Radio De Lotusvijver

Pagina 46 Radio De Zevende Hemel

3 - april / juni 2010

...laat uw blanco papier tot leven komen...

DTP | Vormgeving | Grafisch Ontwerp

◆ Flyers/leaflets ◆ Advertenties ◆ Brochures

vallen .., r e e w

...en

◆ Huisstijlen ◆ Posters ◆ Fotomontages ◆ logo’s etc.

Wilt u meer informatie?

Bel of mail gerust, onze medewerkers zullen u graag te woord staan.

Eerste Nieuwstraat 66 1211 JS Hilversum

Telefoon: 06 28 538 701 e-mail: exlibras@planet.nl 4 - april / juni 2010

R E D A C T I O N E E L

Over noodzakelijke regels, jezelf wegcijferen en samenwonen met gelijkgezinden.

Een organisatie, zeker als het gaat om een snelgroeiende asram zoals destijds in Poona kan niet zonder regels. De Ashram, die aanvankelijk uit een groepje van enkele honderden mensen bestond, was in de jaren dat Ojas de Ronde er woonde en werkte uitgegroeid tot enkele duizenden leerlingen. . En telkens kwamen er nieuwe regels bij. Osho kreeg daar ook vragen over. In zijn boeiende artikel “Regels die ontregelen” van Ojas de Ronde lezen we welke antwoorden Osho gaf.

In zijn artikel “Kan jezelf wegcijferen een bevrijding zijn?” werkt Vincent Duindam deze vraag verder uit. De vraag is: wat moet je opofferen, wat moet je wegcijferen. Jezelf?

Medhi Jiwa gaat in op de vraag hoe we om kunnen gaan met lijden. De Vedanta en yoga systemen zijn, zo zegt hij, bijzonder behulpzaam bij dit leerproces; zij leren dat de mens een enorme innerlijke kracht heeft. Als wij vanuit deze kracht leven zijn wij beter bestand tegen de ‘stormen’ in het leven. Hij gaat in dit artikel nader op het lijden dat gepaard gaat met ziekte en het sterven.

Dat een eerste ervaring met Osho- meditaties heel confronterend kan zijn, beschrijft Aat de Kwant in zijn artikel: “Meedoen met actieve en sociale meditaties: Een confronterende ervaring. “Dat is wel even wat anders dan in je uppie proberen te mediteren en je gedachten over elkaar heen buitelen”, zo was zijn ervaring.

Liselotte Gootjes gaat in op wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van meditatie.

In deze onderzoeken wordt bekeken of de positieve effecten van meditatie die beoefenaars ervaren, ook objectief vast te stellen zijn. Gebleken is dat mindfulness de aanwezigheid van stressvolle en angstige gevoelens vermindert, dat het piekeren tegengaat en dat het positieve emoties bevordert.

Wie een spirituele weg wil gaan krijgt meer en meer de behoefte om de eenzaamheid te zoeken en zich terug te trekken in stilte en contemplatie. Maar anderzijds is er ook het verlangen om zich in liefde met anderen te verbinden en met hen samen te zijn. Hein Stufkens laat zien dat het belangrijk is om te erkennen dat we anderen nodig hebben om mee samen te reizen op de pelgrimstocht van het leven.

In het artikel De verbeeldingskracht van Tarun Tejpal, bespreekt Shantie Ramlal het boek “De alchemie van het verlangen” van Tarun Tejpal. Haar conclusie: Tejpal heeft met zijn eerste roman bewezen niet alleen in de journalistiek, maar ook bij het schrijven van romans tot een zeldzame uitblinker te behoren. Tejpal beschrijft de wereld op een frisse scherpe wijze, gedetailleerd, poëtisch en met grote kennis van zowel de Oosterse als de Westerse wereld.

Robert H. Swami Persaud gaat in op wat de ayurveda zegt over relaties en regels.

AdK

5 - april / juni 2010

Regels die ontregelen

OJaS tH. De ROnDe

Regels kunnen soms erg frustrerend zijn, ook als ze ontstaan in een ashram onder de ogen van je spirituele Leraar. Als het lang duurt en de regels beginnen te knellen probeer je er onderuit te komen en ga je je afvragen: komen ze wel van mijn geliefde Meester? Of worden ze verzonnen door de organisatie om hem heen? In dit dilemma raakte ik eens verstrikt in de ashram van Osho in Pune (India). Ik stelde hem er een directe vraag over, en het antwoord is me altijd bij gebleven.

Praktische noodzaak.

De reden voor mijn vraag vond ik duidelijk. De ashram, die aanvankelijk uit een groepje van enkele honderden mensen bestond, was in de jaren dat ik er woonde en werkte uitgegroeid tot enkele duizenden leerlingen. En telkens kwamen er nieuwe regels bij.

Voor het opstaan, ontbijt, werken, schoonmaken, ontvangen van gasten, slapen gaan, noem maar op. Regels die ik soms begreep, maar ook andere regels die ik totaal overbodig vond.

Toen ik Osho hierover een vraag stelde, begon hij in de Boeddhahal waar al zijn leerlingen verzameld waren, geduldig uiteen te zetten dat regels gewoon nodig waren voor de praktische gang van zaken. Uitvoerig ging hij in op de Chinese wijze Kung Fu Tze die een heel stelsel van regels had opgezet om het Rijk van de Opkomende Zon op orde te krijgen en

te houden. ‘Ook de ashram groeit en groeit,’ zei Osho, ‘en er zullen steeds meer regels komen. Duizende regels uit praktische noodzaak.’ Ik herinner me dat we elkaar onthutst aankeken.

Daar zaten we, de vrije vogels uit het Westen. In een ashram waarin regels exponentieel zouden groeien!

Ontregeling Toen stopte Osho, en hij keek ons vol liefde aan. We wisten dat er nu iets ging komen. Dat gebeurde ook.

‘Maar,’ zei hij, ‘in China leefde ook een andere wijze, de oude Lao Tze. Die zag dieper en die doorbrak voortdurend die formele regels. En herinner je dit. Ik woon in een huisje achter de Boeddhahal en dat huisje heet Lao Tze.’ Dat was een hele opluchting. Die regels waren natuurlijk nodig. Want er werd gebouwd en dat moest volgens de regels gebeuren. Er kwamen steeds

6 - april / juni 2010

huisje. De klagers kwamen onthutst meer gasten, en die moesten goed terug. Osho had niets dan lof over deze worden ontvangen. En er moest stilte vrouw en zij werd tot hoofd van de zijn in de ashram, want het was een mala-shop benoemd. Het wonderlijke plaats waar mensen tot rust moesten was overigens wel dat het daarna weer komen om zichzelf te hervinden. Veel heel rustig werd op deze plek. regels in de ashram waren bedoeld om deze ontspannen, meditatieve sfeer te Persoonlijke adviezen creëren.

Zo’n moment maakte ik onlangs weer Helder. mee bij Sogyal Rinpoche, een bekende Maar spoedig hierna, toen we boeddhistische leraar uit de Tibetaanse meenden begrepen te hebben wat Vajrayana traditie. In deze traditie, Osho bedoelde, haalde hij ook dit waarin veel hindoeïstische tradities begrip onderuit. ‘Iets begrijpen’ was zijn opgenomen, speelt de relatie voor hem niet voldoende. Hij wilde leraar- leerling een grote rol en dat ons wakker maken. Hij vroeg ons was bij zijn optreden in Amsterdam bewust in het hier-en- nu te leven, dan ook duidelijk te merken. Hij werd los van de ‘normale’ manieren van ontvangen in twee grote sporthallen, denken. Daarvoor ontregelde hij die door zijn leerlingen in de avond herhaaldelijk onze zo vertrouwde eigen en nacht tevoren tot een prachtige denkpatronen. meditatieruimte waren omgebouwd.

Het gebeurde toen ook, in de ‘malaOveral rode doeken, versierd met shop’, de plek waar mala’s kleurige Tibetaanse thanka’s gemaakt werden die nodig en een altaar en erezetel waren voor de initiatie voor de Meester. . in sannyas. Osho had Toen Sogyal Rinpoche dit uitdrukkelijk tot was gaan zitten, keek een ontspannen hij vergenoegd rond, stilteplek verklaard, maar toen betrok en dat was ook zijn gezicht. Bij een altijd zo. Tot er een nooduitgang waren vrouw kwam die een paar doeken de hele dag maar ongelukkig gedrapeerd zat te kletsen en en een thanka hing voortdurend luidkeels niet helemaal recht. Hij aandacht vroeg. Iedereen Statue of Lao Tze vroeg wie dat had gedaan. De raakte gefrustreerd en men (photo by Tom@HK) persoon kwam in gebogen houding besloot Osho te vragen deze naar voren en kreeg te horen dat hij persoon naar een ander departement niet met volle aandacht zijn werk had over te plaatsen. De vraag werd bij gedaan. Er was een diepe stilte in de administratie ingeleverd en het de hal en mijn buurvrouw snauwde: departement werd de volgende avond ‘Wat een dictator’. Maar ik kon haar uitgenodigd voor een ‘darshan’, een toefluisteren: ‘Dat doet hij uit liefde. avondsessie met Osho in zijn Lao Tze 7 - april / juni 2010

Het is een wake up call.’

En dat laatste klopte ook. Toen ik die leerling later sprak zei hij hoe hij in deze opmerking de liefde van zijn Meester gevoeld had. ‘Hij maakte me er opmerkzaam op dat ik half slapend bezig was geweest. Maar ik moet wakker blijven. Spirituele groei vraagt dat je wakker blijft en daarvoor alles geeft, elke dag, elk moment. Alleen dan is het mogelijk tot een transformatie van je ego te komen. Mijn Meester wees me hierop en maakte me op een pijnlijke manier wakker. Daar kan ik alleen maar dankbaar voor zijn.’

Moeder Amma Dit ‘wakker worden in het hier en nu’ is een boodschap van alle spirituele tradities en spirituele leraren zijn ervoor om ons hierbij te helpen, vaak op een pijnlijk directe manier. Iedere leraar doet dit overigens op zijn eigen manier. Osho deed het anders dan Sogyal Rinpoche of bijvoorbeeld Moeder Amma in haar ‘ashram’ in Amritapura in Zuid India.

Zij creëert een heel bijzondere, vrouwelijke sfeer in haar ashram. Zij wordt de ‘Godin van het Universele Moederschap’ genoemd. Voor de Westerling is haar koosnaampje de ‘knuffelgodin’. Waarom? Na het reciteren van de 1000 namen van de Goddelijke Moeder geeft zij dagelijks onvermoeid ‘darshans’ waarin zij iedere bezoeker een liefdevolle knuffel geeft. Door velen wordt die ervaren als een stoot Onvoorwaardelijke Liefde, vergelijkbaar met die van moeders, echte moeders dan.

Tegelijkertijd is haar ashram een enorme grote community, die

functioneert als een goed geoliede machine waar de duizenden spirituele zoekers een gastvrij onthaal vinden.

Door strakke taakverdelingen is hier een soort samenleving in het klein ontstaan. En het is begrijpelijk dat diegenen die deel uit maken van deze community soms moeite hebben met de talloze regels die hier gehandhaafd moeten worden. Daarom houden veel Westerlingen het hier dan ook niet lang uit. Maar een vriendin van me, die al lang in deze ashram werkzaam is, legde me eens het geheim ervan uit: ‘Natuurlijk kunnen deze regels je soms beknellen. Maar dan zie je ze, zoals in de maatschappij, als gewone regels, waar je onderuit probeert te komen.

Maar hier leer je de liefde te zien die uit deze regels spreekt. En je leert ze ook met hart en ziel te onderhouden.

Dan gebeurt er iets wonderlijks.

Dan knellen ze helemaal niet meer.

Ze houden je wakker en werken bevrijdend. Zo zijn ze een prachtig middel om spiritueel te groeien.‘ In onze tijd, nu we vaak op onze spirituele zoektocht de blik naar het Oosten wenden, is vooral in India een buitengewone rijkdom aan spirituele leraren die, elk op hun eigen manier, onze geconditioneerde denk- en leefgewoontes ontregelen en ons zo wakker maken. Ook met soms saaie regels. Gelukkig dat we in deze tijd mogen leven. ■ Ojas Th. de Ronde www.denieuwemens.eu

8 - april / juni 2010

Kan jezelf wegcijferen een bevrijding zijn?

Ik heb een katholieke opvoeding gekregen, ben misdienaar geweest, bad rozenkransen. En toen ik klein was heb ik ook vaak de boodschap gekregen dat het goed was om jezelf weg te cijferen, om ‘offertjes te doen’.

En ik las jeugdboeken, waarin mensen vlekken op hun ziel probeerden weg te werken. Hiertegen heb ik me later, al op de middelbare school en vooral tijdens mijn studie, sterk afgezet. Op formulieren vulde ik ‘plus minus humanist’ in. Ik ontdekte het Boeddhisme. En nog later vond ik mijn goeroe in Eknath Easwaran (1910-1999), Hindoe, maar eigenlijk universeel mysticus.

Vincent Duindam

Dankzij Sri Easwaran leerde ik zien dat alle grote religies en wereldbeschouwingen een mystieke richting hebben met exact dezelfde boodschap. En in zijn boeken laat hij mystici uit al deze stromingen aan het woord. Ze zeggen hetzelfde.

Een voorbeeld:

Of:

Nu ik anders tegen het geloof van mijn jeugd aan kan kijken, wordt het misschien ook mogelijk om te bezien of ‘jezelf weg cijferen’ toch iets moois kan zijn. En hoe dan? In bovenstaande twee citaten heb ik de richting al een beetje aangegeven. De vraag is: wat moet je opofferen,

There is no greater trouble for thee than thine own self, for when thou art occupied with thyself, thou remainest away from God. – Abu Sa’id Thou must be emptied of that wherewith thou art full, that thou mayest be filled with that whereof thou art empty.

– Saint Augustine 9 - april / juni 2010

vakantie met mijn gezin? wat moet je wegcijferen.

Voor de TV blijven hangen Jezelf. Maar welk zelf? of een wandeling met mijn Niet je Hogere Zelf, dat is partner? Taken thuis eerlijk onaantastbaar, dat draag delen of surfen op internet? je altijd met je mee, dat De grap, of misschien het is de Goddelijke Vonk, je Geheim, is dat je wanneer kompas. Dat is er altijd, het goed is, wanneer het hoewel soms overwoekerd echt met je spirituele door allerlei dingen die ontwikkeling te maken ons afleiden. heeft, het offer uiteindelijk We hebben natuurlijk ook geen offer geweest blijkt te tal van ‘kleinere’ zelven, zijn, maar een bevrijding, ons ego, onze verzameling of verlossing. Je verliest conditioneringen, reeksen Photo of Eknath Easwaran je (kleine) zelf in iets (aangeleerde) voorkeuren courtesy of the Blue Mountain Center of Meditation groters. Dat kun je al en afkeren, ons kleine merken wanneer je compleet opgaat en grote wensen, verlangens en in de prachtige muziek waar je naar behoeften, onze verkrampingen, onze luistert, of de roman waarin je verdiept verslavingen. Enerzijds moeten we niet bent. Even is er geen ruimte voor het te hard zijn voor onszelf, en mogen piekeren of dagdromen waar we zo we alle stemmen en energieën in vaak mee bezig zijn. onszelf een plek geven en onder ogen Ook een negatief voorbeeld kan iets zien. Schaduwen in onszelf die we verhelderen. Zeer onlangs had ik last verdringen komen immers als spoken van hyperventilatie. Dan ben je je terug. volkomen bewust van je kleine zelf, Flow ervaring je angst, je paniek, je kwetsbaarheid, je ademnood. Af en toe kon ik Anderzijds als er gesnoeid moet ‘mezelf even vergeten’ in die periode. worden, dan is dit wel een goede plek.

Dat waren de beste momenten, Eerst maar een duidelijk voorbeeld, topervaringen. waarmee iedereen in kan stemmen.

Een ander veel positiever voorbeeld Stel ik ben verslaafd aan roken. Dan is een ‘Flow’ ervaring. Je doet iets kan ik zeggen: we hebben allemaal waar je talent voor hebt, het vraagt al zo onze zwakheden. Ik kan echter je aandacht, het daagt je uit, je voelt beter beginnen met te stoppen je gelukkig, en tegelijkertijd ben je binnenshuis te roken. Zo voorkom ik je niet zo ‘bewust van jezelf’. Het in elk geval fysieke schade bij mijn kan dan gaan om zeer uiteenlopende partner en kinderen. Hier zal iedereen ervaringen: een sportprestatie, een mee instemmen. Maar zou niet iets partijtje schaak, voorlezen aan je kind, soortgelijks kunnen gelden voor mijn intiem zijn met je partner. veel te dure hobby’s. Waarom zou ik Hoe zouden we dit kunnen oefenen? investeren in peperdure modeltreintjes “Nergens zijn zoveel mogelijkheden en niet liever gaan voor een kampeer10 - april / juni 2010

om je spiritueel te ontwikkelen als in het reilen en zeilen van alledaagse relaties. Dit komt heel mooi naar voren in een verhaal over Sint Franciscus.

Drie jonge mannen waren naar hem toegekomen om hem zijn zegen te vragen. Ze wilden kluizenaars worden, elk in een eigen grot –diep in de bergen van Umbrië. Franciscus glimlachte. Hij droeg ze op om inderdaad kluizenaar te worden, maar met zijn allen in één hut. Eén zou de rol van vader op zich moeten nemen, de tweede zou zich als moeder moeten zien en de derde zou hun kind zijn.

Om de paar maanden zouden ze van rol moeten wisselen. En zo zouden ze in perfecte harmonie samen moeten leven, altijd met het belang van de ander in gedachten.”

Fundamentele verwevenheid’ Eknath Easwaran, aan wie ik dit verhaal ontleen, heeft er het volgende commentaar bij: “Je kunt de kluizenaars-in-spe bijna veelbetekenend naar elkaar zien kijken. Hun leraar bood ze eigenlijk een veel grotere uitdaging dan zij zelf in gedachten hadden gehad.

Niettemin voerden ze de opdracht van Sint Franciscus uit, en kwamen tot de ontdekking dat relaties tussen mensen bij uitstek geschikt zijn om onze lastige kanten bij te veilen en tot de meest zuivere kern in onszelf te komen. Dus als we ons spiritueel willen ontwikkelen, kunnen we op elk moment beginnen in het gezelschap van wie ons het meest nabij zijn.”Je zou bijna zeggen: als ‘het gezin’ niet bestond, zou het uitgevonden moeten worden –ten behoeve van

onze spirituele ontwikkeling: wakker worden doen we voor onze kinderen – en zij helpen ons daarbij.

Er is een ‘fundamentele verwevenheid’ tussen hoe je zelf opgevoed bent, en hoe je start met de opvoeding (of omgang) met je eigen kind(eren). Ook als je je tegen je ouders afzet. Daarom is het belangrijk om inzicht te hebben in je eigen opvoeding. Hoe kan ik een goede opvoeder worden, vroeg men Freud; door in psycho-analyse te gaan, was zijn antwoord. Opvoeder: ken jezelf, is wat algemener. Dit is meer dan cognitief, rationeel of verstandelijk. En ook dieper dan het gevoelsleven, emoties, affecten, etc. Dit zijn wezenlijke eerste stappen, maar uiteindelijk gaat het om jezelf leren kennen als de stille ruimte waarin dit alles zich toont.

Daar kun je komen wanneer je je oude ballast als ballast gaat zien, transparant maakt, hoe meer je kwijt raakt, hoe leger je wordt, des te meer ruimte voor God: Vacare Deo staat er bij de ingang van de St. Adelbertabdij van de Benedictijner Monniken in Egmond.

Zo bezien kan ‘ jezelf wegcijferen’ dus een bevrijding zijn. Het is wel heel belangrijk om je te realiseren dat je dit zelf moet doen. Je kunt het niet iemand anders voorschrijven, of als (leef)regel oplegen. Voor ouders is dus de les: schrijf het niet voor, maar ‘leef het voor’. ■ Eknath Easwaran, Words to Live by, Nilgiri Press, 2009 Vincent Duindam, Spiritualiteit werkt in de opvoeding, Ten Have, 2009.

11 - april / juni 2010

Hoe om te gaan met lijden?

DOOR:

meHDi JiWa

De meeste mensen komen tijdens hun leven in aanraking met leed.

Velen lijden onder de gevolgen van oorlog en geweld, van honger en droogte, maar ook tengevolge van ziekte en het sterven. Daarnaast lijden mensen omdat zij zich afgewezen voelen, buitengesloten worden of omdat zij ‘slecht’ of ‘zondig’ zouden zijn. Hoe gaan mensen om met hun lijden en kunnen wij ons lijden beïnvloeden? Wat heeft de Indiase Vedanta ons te leren t.a.v. het omgaan met lijden?

Leerproces Lijden is niet alleen afhankelijk van wat ons overkomt, maar wordt ook bepaald door hoe wij er mee omgaan.

Vele religies en levensbeschouwingen zijn erop gericht de mensen te leren om de kracht in zichzelf te ontdekken en van hieruit te leven en te werken.

Het is niet zo eenvoudig dit te leren en het is verstandig dit te leren in de periode in het leven dat wij nog niet geconfronteerd worden met grote tegenslagen. Het is net als het leren zwemmen: we kunnen dit beter leren voordat wij in het water vallen, want in dat geval is het te laat om het te leren. De Vedanta en yoga systemen zijn bijzonder behulpzaam bij dit leerproces; zij leren dat de mens een enorme innerlijke kracht heeft. Als wij vanuit deze kracht leven zijn wij beter bestand tegen de ‘stormen’ in het

leven. Laten wij voor dit artikel nader ingaan op het lijden dat gepaard gaat met ziekte en het sterven.

Sri Shankaracarya Sarasvati zegt het volgende over dit omgaan met lijden: Er zijn twee soorten ziekten, of liever twee soorten van uitwerking van ziekten: de ene is pijn veroorzaakt door fysieke ziekte, de andere is het lijden zoals verdriet en smart die door fysieke ziekte wordt veroorzaakt. Ook kan het zijn dat dit lijden zich zonder ziektebeeld vertoont, omdat er nu eenmaal veel mensen zijn die zonder enige lichamelijke kwaal of zonder enig ander gebrek in hun leven, toch lijden; het lijden laat hen niet los, en zij leven in zorg en ellende. Fysieke ziekten veroorzaken soms veel pijn, omdat het nu eenmaal fysiek is. De pijn is fysiek, maar deze pijn kan heel erg toenemen door innerlijk

12 - april / juni 2010

verdriet of emotioneel lijden. Zo kan het resultaat verergeren of men kan het verminderen. Er zijn voorbeelden van mensen die ondanks fysieke pijn, geen innerlijk verdriet hadden of hebben; de pijn kwam, en verliet hen zonder veel indruk op hen te hebben gemaakt. Het verliet hen als de tijd daarvoor was aangebroken.

Ramakrishna leed aan een kanker in de keel, men bood hem medicijn die hij weigerde in te nemen. Hij zei: ‘ik lijd er helemaal niet onder. De pijn van de ziekte is er wel, en soms moet ik ervan huilen; maar dit veroorzaakt geen werkelijk verdriet in mij - ik ben zo gelukkig als maar kan, dus ga ik hier gewoon doorheen.’

Het omgaan met ziekte wordt voor een belangrijk deel bepaald door de innerlijke staat van de persoon zelf.

Hierbij zijn de kracht van meditatie, geloof en hoop van cruciaal belang.

Ook de invloed van de omgeving heeft een grote invloed op de dragelijkheid van de ziekte en dus op de beleving van het lijden. Als men alleen is en zonder zorg, dan kan het lijden al heel snel ondragelijk worden en neemt men zijn toevlucht tot sterke medicijnen. Als er daarentegen een liefdevolle, zorgzame omgeving is,

kan de persoon zijn lijden over het algemeen beter dragen. Het proces van het sterven wordt in de Bhagavad Gîtâ o.a. beschreven in het 8e hoofdstuk.

Het proces wordt als volgt beschreven: wie op het moment van sterven met een onbewogen geest en één geworden door yoga (yukta yoga), de levensadem concentreert op de plek tussen de wenkbrauwen en zich vol liefde en toewijding Mij herinnert, zal het Allerhoogste bereiken (B.G. VIII, 10).

Innerlijke balans De keuzes die wij tijdens ziekte en het sterven maken, de middelen die wij nodig hebben om de pijn en onrust te kunnen verdragen, worden dus voor een belangrijk deel bepaald door onze innerlijk staat, de invloed van onze omgeving en het geloof en vertrouwen dat wij hebben. Belangrijk is om tijdens ons gezonde leven ons voldoende te verdiepen in hoe wij een betere innerlijke balans kunnen opbouwen en hoe technieken, zoals meditatie ons hierbij kunnen helpen.

Uiteindelijk zal dit ons ten goede komen in moeilijke situaties en helpen ons lijden gemakkelijker te dragen.

Op het moment van de confrontatie met ziekte en sterven is zeker nog veel

13 - april / juni 2010

Wat de één nodig heeft, zegt niets over wat de ander nodig heeft.

Een citaat uit de Gîtâ kan een grote troost zijn: Voor alle schepselen ben Ik dezelfde, voor niemand koester Ik voorliefde of afkeer. Maar zij die Mij vol devotie aanbidden, zij zijn in Mij en Ik in hen. Zelfs als een grote zondaar alleen Mij, en Mij alleen vereert, moet men hem als deugdzaam zien omdat hij het juiste besluit heeft genomen. O zoon van Kuntî, hij zal weldra een rechtvaardig mens worden en eeuwige vrede verkrijgen; weet dat iemand die Mij is toegewijd nooit verloren gaat! (B.G. IX: 29-31).

mogelijk, maar verstandiger is het om gedurende het leven ons voldoende voor te bereiden op deze fase. Het is toch wonderlijk dat de meeste van ons leven alsof zij het eeuwige leven hebben, terwijl iedereen weet dat dit niet het geval is. Dat mensen in het ene geval een ziekte goed kunnen verdragen en in een ander geval veel sedatie en pijnbestrijding nodig hebben, is van veel factoren afhankelijk. We moeten doen wat nodig is om de geest van de zieke zo rustig en vredig mogelijk te stemmen.

Oordelen of bepaalde middelen wel of niet zijn toegestaan is niet aan ons.

Dr. Mehdi Jiwa is arts en voorzitter van de Stichting Filosofie en Meditatie. De SFM organiseert diverse cursussen rond innerlijke ontwikkeling en meditatie. Voor informatie zie www.cynham.nl Heeft u vragen of opmerkingen t.a.v. dit artikel, zend deze dan naar info@cynham.nl

Bent U toe aan een positieve verandering in Uw leven?

KUSH CONSULTANCY LELYSTAD

De essentie van de Bhagavad Gita

Consulten, Workshops, Opleiding

Al eeuwenlang is de Bhagavad Gita de belangrijkste filosofische tekst die richting geeft aan het Indiase denken en leven. Haar boodschap is universeel. De Gita legt zich toe op de drie beperkingen die ieder mens ondervindt: onwetendheid, verdriet en sterfelijkheid.

Swami Dayananda (1930) geeft in dit boek een klassieke Vedantainterpretatie van de Bhagavad Gita. Hij duikt met grote bezieling en energie in het centrale thema en weet feilloos de belangrijkste verzen te selecteren om haar boodschap naar voren te brengen.

Swami Dayananda is een zeer gerespecteerde en geliefde Vedantaleraar uit India, die al meer dan veertig jaar over de hele wereld lesgeeft. Hij is erin geslaagd om de diepte van de Bhagavad Gita te ontvouwen, met een helderheid die elke moderne geest zal aanspreken. www.viveki.nl

Tel. 06-45052524 www.naradakush.nl

De essentie van de Bhagavad Gita Swami Dayananda

Viveki

Viveki

Praktijk voor Vedische Astrologie, Ayurveda, Yoga & Meditatie

De essentie van de Bhagavad Gita

Het onderwijs van de Bhagavad Gita begint met de gewaagde bewering dat dit stuk voor stuk ongeldige problemen zijn. Ze worden veroorzaakt door onze onwetendheid over de werkelijke natuur van het zelf. Puttend uit de essentie van alle Upanishads, legt de Gita uit hoe het zelf onbeperkt is, onverwoestbaar en ongeboren. Deze kennis bevrijdt je van elk gevoel van beperking. Dit is de essentie van de Bhagavad Gita.

Swami Dayananda

Een klassieke interpretatie voor de moderne geest

In eenvoudige en directe taal legt Swami Dayananda de essentie van de Gita uit. Het boek bevat naast gezonde denkwijzen en waarden, alles wat je wilt weten over de spirituele zoektocht.

Helder, diepgaand en begrijpelijk voor iedereen.

Nu verkrijgbaar via www.viveki.nl en in de boekhandel.

€ 18,50 ISBN 9789078555070, Paperback, 200 blz.

14 - april / juni 2010

Kantoren DELHI BOMBAY en GOA

ROTTERDAM Dordtselaan 144d Rotterdam Tel 010 484 91 77 mail: info@ercoreizen.nl Online: www.ercoreizen.nl

DEN HAAG Regentesseplein 12a Den Haag Tel 070 363 95 36 www.ercotravels.com

G o e d k o o p h o t e l s e n v l u c h t e n o n l i n e b o e k e n : W W W. M A S T H O L I D AY. C O M

✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔

8 8 15 22 15 15

daagse daagse daagse daagse daagse daagse

shopping tour INDIA reis DUBAI promotie reis INDIA rondreis BIHAR rondreis ZUID-INDIA reis GOA

VLIEGTICKETS: India Paramaribo

vanaf vanaf vanaf vanaf vanaf vanaf

€ 620,– € 650,– € 1280,– € 1750,– € 1500,– € 950,–

vanaf vanaf

€ €

425,– 620,–

Eigen appartement in Goa en Rishikesh, eigen luxe auto’s en mini-bussen in Delhi, Bombay en Goa ERCO REIZEN is lid van SGR en IATA, dus u reist op zeker

15 - april / juni 2010

Wijze

woorden

T

Tijd strekt zich uit van verleden naar toekomst. Tijd betekent dat je je op het lineaire vlak beweegt. Op een rechte lijn. We kunnen het horizontaal noemen. Maar zodra je in het heden bent, verandert de dimensie. Dan beweeg je je op het verticale vlak – naar boven of naar beneden, naar de hoogte of naar de diepte. Maar dan beweeg je je nooit horizontaal. Iemand als Boeddha, als Shiva, leeft in eeuwigheid, niet in de tijd OSHO

E

Een heilige is niet iemand die nooit valt;. Het is iemand die, telkens als hij valt, opstaat en verdergaat

M

Auteur onbekend

Maak je los van het geraas. Ga heen naar rustige velden, waarover de weidse hemel zich uitstrekt en waar, tussen ons en de sterren, slechts stilte ligt; en laat ons daar, in de stilte luisteren naar de stem die in ons spreekt

R

Jerome K. Jerome (1859-1927)

D D

Dat vrede en vrede en vrede overal zal zijn

De Upanishaden (ca 900-600 V.C)

De armen verlangen naar rijkdom En de rijken naar de hemel Maar de wijzen verlangen naar een toestand van rust

G

swami Rama

Gedachten zijn net als het donker: ze kunnen alleen binnenkomen als er geen licht is.Bewustzijn is als vuur: Hoe bewuster je wordt, Des te minder gedachten komen er binnen.

Osho

J

Je gaat je identificeren met je emoties, met je gedachtes, Je overtuigingen, je lichaam en je relaties. Toch heeft iedereen diep van binnen nog een, zij het, vage herinnering aan zijn natuurlijke zelf

Uit “ Je eigen-wijze weg.”

Heel het innerlijke kind Omkar Dingjan & Dyvyam Kranenburg

Rituelen waarin overal ter wereld mensen proberen zichzelf te verheffen, zijn een voortdurend opduikend refrein in dit leven. Samen zingen en samen klinken, is ook helend. Van stamceremonies tot gregoriaanse gezangen in kloosters. Van Hindoestaanse bahjans tot sjamanen en genezers. Van Ohm tot Amen en van klassieke muziek tot klankschalen en dance. Muziek zegt: welkom in mijn Universum en in mijn huis voor onderweg. Is dat niet muziek als transformerend vermogen? Ik zing dus ik ben. Spontane ervaring en respect voor de ‘heilige’ kracht van geluid dat samenvalt met de melodie van ons leven is het verbluffende gevolg. Zo kun je als mens door middel van gebruik van geluid je eigen hersenen beïnvloeden en trainen naar meer geoptimaliseerde patronen. eRic G. GunS

16 - april / juni 2010

MEEDOEN

MET ACTIEVE EN SOCIALE MEDITATIES:

een confronterende ervaring

DOOR:

aat (LamBÈRt) De KWant

Spirituele leraren en Meesters zijn er om je persoonlijkheid als een illusie te ontmaskeren. Een soort bal demasqué dus.

Maskers af!

Geen komedie meer.

Tja en wat er dan zichtbaar wordt is je oorspronkelijk gezicht, je ware wezen. Dat spiegelen zij. Dat ontmaskeren gebeurt soms hardhandig, maar altijd met liefde Van komedie maar de goddelijke komedie.

De Indiase mysticus Osho (1931 – 1990) was zo’n spirituele leraar, die er tuk op was heilige huisjes omver te kegelen en de vermeende poten van zekerheid onder je stoel vandaan te schoppen.

Een sannyasin had een geweldige ervaring toen zij Osho voor het eerst had ervaren, maar wachtte nog steeds op weer zo’n ervaring.”Vergeet die eerste ervaring, maar”, zei Osho, waarmee hij bedoelde dat zij, door zich zo te hechten aan die ervaring, nieuwe ervaringen blokkeerde.

Daar kon ze het mee doen.

Toen hij twintig jaar geleden, in januari 1990 overleed, was hij over de hele wereld bekend om zijn onorthodoxe methodes. En nog steeds is de storm die hij teweegbracht

niet tot rust gekomen. De kern van zijn boodschap is de weg om werkelijk vrij te worden. Het is er een van bewustwording in het hier en nu en daarbij helpt meditatie. Hij heeft oeroude meditatie- methoden aangereikt. Er zijn verschillende, actievere meditatievormen, waarbij de invalshoek telkens anders is: beweging, geluid, adem. Maar de basis van de meditaties blijft dezelfde: ontspanning, gewaar-zijn, niet oordelen.

Meditaties die later naadloos in bepaalde therapieën werden geïntegreerd.

Voor het tijdschrift Prana schrijf ik op dit moment artikelen over ‘Klanken, kleuren en beelden’ en ‘Adem en levensenergie’. Tot mijn verbazing stuitte ik in mijn research hierbij op

17 - april / juni 2010

tal van mensen die destijds in Poona door Osho geïnspireerd zijn om met klanken, licht, kleuren, adem en muziek te werken. Nog steeds is hij voor hen een inspiratiebron, zoals Prevaata Timmermans (1) die met kleurenpunctuur werkt en haar scholing in Poona ontving. Ik denk ook aan een Baul Verhulst die met helende klankschalen bezig is Ook sannyasins als Omkar Dingjan & Dyvyam Kranenburg (2) en Bauke Raadgever (3) die door hun werken met adem eveneens door Osho zijn geïnspireerd. Ook mij heeft Osho geraakt nadat ik door research bij OHM, betrokken was bij een radioprogramma over hem en ik me verder in hem ben gaan verdiepen, waar ik dat eerder nooit deed.

Jammer eigenlijk.

Teveel ruis blokkeert je meditatie Tijdens de door hem geleide meditatiekampen ontdekte Osho dat de mens van nu niet in staat was te mediteren. Er was teveel onrust, teveel ruis in de mens. Vanuit deze observaties ontwikkelde hij de actieve meditaties.

De actieve of chaotische methoden zijn een manier om jezelf voor te bereiden op meditatie.

Natuurlijk is het voor iedereen verschillend. De een zal via verstilling tot rust komen; anderen zoals ik, hebben die zogenaamde ‘chaotische’ methoden nodig. Voor OMH, was ik betrokken bij de voorbereiding over sociale meditatie, waaraan ook op zondag 13 juni een programma is gewijd.

Behalve de door Swami Anand Veeresh, oprichter van de Humaniversity in Egmond aan Zee, ontwikkelde AUM en Love Meditation, is zijn eveneens door Osho geïnspireerde sociale meditatie een heel actuele en vooral eigentijdse meditatietechniek. Uitgangspunt is dat als de eigen ziel vrede met zichzelf heeft gevonden, in staat is vrede in zijn omgeving te realiseren. Het biedt de mogelijkheid in het dagelijks leven situaties te simuleren en te oefenen, zowel in verbinding met de ander als in contact met jezelf. Belangrijk, zo werd me verteld, is dat je elkaar ondersteunt in het proces van het raken en uiten van je emoties.(4) Ik heb er actief aan meegedaan en heb dat geweten!

Mediteren mag dan in principe een individuele aangelegenheid zijn, een van de moderne meditatietechnieken is dit actief mediteren in groepsverband.

Zo kun je elkaar steunen en toch meer over jezelf te weten komen, zo had ik begrepen. Dat is wel even wat anders dan in je uppie proberen te mediteren en je gedachten over elkaar heen te te laten buitelen. Het lukte me voor geen meter en in sombere buien dacht ik dat ik mijn verlichting ook wel kon schudden, want om verlicht te worden is immers innerlijke rust en stilte nodig, dacht ik. Over onderstaand citaat moest ik even goed nadenken: Gedachten zijn net als het donker: ze kunnen alleen binnenkomen als er geen licht is.

Bewustzijn is als vuur: Hoe bewuster je wordt, Des te minder gedachten komen er binnen.

Nou, daar zat ik mee; ik had bij die meditaties nog vele gedachten die door

18 - april / juni 2010

2010

me heen fl itsten, dus was er minder echt bewustzijn, dacht ik. Osho hielp me uit de droom. Hij zegt: “Sla je gedachten gade, sla je gevoelens gade, en door ze gewoon gade te slaan zul je een nieuwe factor gaan ontdekken: de toeschouwer.

Die ontdekking is het begin van een innerlijke revolutie: jij bent de toeschouwer, niet datgene wat bekeken wordt.

Je bent niet de denker, de mind, niet het lichaam, maar iets wat diep in je verborgen is: de toeschouwer.”

Duidelijk.

Onlangs zag ik weer die fi lm met een eigentijdse variant op Robinson Crusoe: na een vliegtuigcrash belandt de hoofdpersoon op een onbewoond eiland.

Leek me wel wat.

In zo’n situatie moeten je gedachten wel sterven, maar tegelijk besef ik dat ook dit weer zo’n ego oprisping is. Het lukte ook monniken niet zo’n tweeduizend jaar geleden, toen ze de woestijn in vluchten, ver van de zondige wereld en begeerten.

Maar daar, in die woestijn, werden ze ’s nachts in hun dromen toch door wat ze noemden, hun demonen bezocht; ze hadden toch last van, in hun ogen, zondige beelden. Toch werden ze heilig verklaard, maar dat zit er voor mij in dit leven niet in.

Spirituele papagaai Ik heb in de Osho Humaniversity in Egmond ook een weekend aan o.a. de Aum-mediatie meegedaan. Pffff, ook dat heb ik geweten! Als hoofdmens, als journalist,- publicist

19 - april / juni 2010

en programmamaker, met veel boekenkennis en kennis van horen zeggen.

Een soort spirituele papegaai dus.

En dan…die Aum-meditatie; uit je hoofd, je energielichaam ervaren en daarmee je ziel zoals ook Ojas de Ronde dit heeft ervaren toen hij als theoloog en ambtenaar in de jaren ’70 in Puna (India) aan de dynamische meditatie meedeed.

Hij zou nooit meer dezelfde zijn…

Voor mij stond na dit weekend de wereld ook zo ongeveer op z’n kop. Er kwam, tijdens een van de onderdelen veel onderdrukte boosheid, agressie en heel oud verdriet boven, dat wel leidde tot een soort catharsis, een zuivering. Daarna kon de verstilling komen en kon ik hand in hand met anderen het ‘aum’ zingen. Ook het fysieke contact met mannen en vrouwen was voor mij een totaal nieuwe, maar ook heel confronterende ervaring. Da’s heel wat anders dan als journalist contact met mensen maken; dit was direct en er kwamen veel emoties los.

Het paradijs is hier en nu Ik heb weet van de ‘tirannie’ van het verleden en de toekomst maar Osho leert me dat morgen niet bestaat. Dat er geen toekomst bestaat, en dat de hoop op een betere toekomst hetzelfde is als mijzelf een worst voorhouden om mij in beweging te houden.

Ergo, dat de toekomst waarvan ik droom(de), slechts een projectie is van mijn verleden dat ik óf wil herhalen óf wil vermijden. Osho maakt haarscherp duidelijk dat het paradijs hier en nu is en dat dit de enige tijd en ruimte is die er is.

Ik ben perfect zoals ik nu ben zegt hij terecht, een Boeddha. Het probleem is niet zozeer mijn verleden, maar mijn denken dat zich vastklampt aan dat verleden.

Mijn paradijs is dus hier en nu, in mijzelf of wie dan ook. We mogen soms een stukje 20 - april / juni 2010

paradijs beleven, maar het ís niet het paradijs, want als je dat zo ervaart ga je je eraan hechten. Ik hoef niet zo m’n best te doen te veranderen, een ander mens te worden, maar door gewoon in de stroom en de flow van het leven mee gaan, komen de veranderingen als vanzelf, zoals door die meditaties.

Die kwamen op mijn weg en ik kon daar ja of nee tegen zeggen en ik boog net als het riet mee…

Een riet is heel sterk en krachtig, maar buigt wel met de wind mee.

Een riet denkt niet: hoe kan ik die storm overleven, maar buigt vanzelf mee.

Denkt niet meer aan die vorige heftige storm.

Denkt ook niet aan de storm van morgen.

Dat riet is dus verlicht.

Ik hoef dus niet zo m’n best doen verlicht te worden, te veranderen, maar mij door het leven laten veranderen.

Ik heb m’n best gedaan een ander mens te worden, maar onder andere door de Oshomeditaties merk ik dat die veranderingen als vanzelf komen.

Ik buig mee, net als dat verlichte riet.

Er is dus nog hoop.

Laat die stormen maar komen! ■

(1) praveeta@kleurenpunctuur.nl (2) www.aumm.nl (3) www.kirtan.nl (4) www.vrienden-van-osho.nl/meditatie2a.htm (5) Op dit moment volsta ik met een aantal Osho meditaties die zich ertoe lenen om ze zowel alleen als in groepsverband te doen.

Osho Dynamic Meditation, Osho Kundaluni Meditation en de Osho Nataraj Meditation.

Meer info via google. Zie ook:www.osho. nl 21 - april / juni 2010

Wetenschappelijk onder zoek naar meditatie

DOOR:

LiSeLOtte GOOtJeS

“Druk, druk…, zo veel te doen…, dit nog doen, dat nog doen…”

Door alle drukte hebben we soms het gevoel dat ons hoofd overloopt.

Wie herkent het niet?

Steeds meer mensen gebruiken meditatie om iets aan die stressgevoelens te doen en wat meer rust en ontspanning te ervaren in hun leven.

Wat is meditatie? Er wordt wel eens gedacht dat meditatie ‘niets meer denken, totale leegte in je gedachten’ is. Dit is voor velen van ons moeilijk te ervaren, en wellicht ook moeilijk om iets bij voor te stellen. Simpel gezegd kun je meditatie zien als een manier om je gedachten tot rust te brengen; het kalmeert en ontspant de geest. Er zijn veel verschillende technieken om te mediteren, en dit tot rust brengen van de gedachten staat centraal bij vrijwel alle technieken.

Meditatie wordt binnen de Indiase yoga traditie al eeuwen beoefend.

De yoga traditie is een systeem van mentale, fysieke en spirituele oefeningen, waarbinnen meditatie één van de aspecten is. Mensen mediteren vanwege spirituele verdieping, vanwege ontspanning, en ook vanwege

de gunstige effecten op de gezondheid.

Veel beoefenaars van meditatie zeggen dat sinds ze mediteren, ze zich beter voelen minder last van stress hebben, zich beter op hun plek voelen in het leven, maar ook dat ze minder vatbaar zijn voor verkoudheid, hoofdpijn, gevoelens van onrust, etcetera.

In de laatste 50 jaar is er steeds meer wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van meditatie van de grond gekomen. In deze onderzoeken wordt bekeken of de positieve effecten van meditatie die beoefenaars ervaren, ook objectief vast te stellen zijn.

Veel van de eerste onderzoeken richtten zich op de effecten van transcendente meditatie, maar ook andere vormen van meditatie zijn onderzocht, zoals sahaja meditatie, zen meditatie en vipassana meditatie.

22 - april / juni 2010

Uit deze onderzoeken kwam naar voren dat meditatie een effect lijkt te hebben op een verscheidenheid van aandoeningen. Meditatie zou onder andere helpen bij een hoge bloeddruk, hartproblemen, migraine, astma, stemmingsaandoeningen zoals depressie en angststoornissen, en aandachtsproblemen. Onderzoeken naar de fysiologische achtergrond van de effecten naar meditatie lijken er op te wijzen dat meditatie de lichamelijke effecten van stress vermindert en dat het specifieke gebieden in de hersenen beïnvloedt die betrokken zijn bij emoties en aandacht.

Bewustwording van alles Een moeilijkheid bij onderzoek naar meditatie is de aanwezigheid van controle groepen en controle condities.

Helaas ontbraken deze vaak bij de eerste onderzoeken. Veel van deze onderzoeken zijn gedaan bij mensen die al lang mediteerden of die zichzelf hadden aangemeld voor het onderzoek.

Deze mensen hebben dus zelf gekozen om meditatie te beoefenen en het zou kunnen zijn dat zij gevoeliger zijn voor de effecten, dan mensen die zich niet aangetrokken voelen om te

“Bekeken door een wetenschappelijke bril”.

mediteren. Daarnaast zijn de effecten van meditatie vaak niet los te zien van andere effecten. Door meditatie word je meer bewust van je omgeving en van je eigen gedrag en gedachten.

Hierdoor veranderen mensen vaak hun levensstijl. Ze gaan bijvoorbeeld minder alcohol drinken, minder roken, of gaan vegetarisch eten. Deze veranderingen hebben natuurlijk een grote invloed op het lichaam en op hoe we ons voelen. Meditatie beoefenen heeft op die manier een indirect effect op de gezondheid, en wetenschappelijk gezien is het een interessante vraag of deze effecten even groot zijn als mensen hun levensstijl veranderen zonder dat er aan meditatie wordt gedaan.

De laatste tien jaar wordt er ook veel onderzoek gedaan naar ‘mindfulness’.

Mindfulness meditatie is een onderdeel van mindfulness trainingen die in de jaren 70 door prof. dr. Jon Kabat-Zinn ontwikkeld werden.

Mindfulness training is een training van de aandacht. Door bewust waar te nemen ‘wat is’, in plaats van daar ogenblikkelijk oordelen en verdere gedachten bij te hebben, kun je meer

2010

23 - april / juni 2010

rust ervaren. Dit kun je beoefenen tijdens een zittende meditatie, maar kun je ook gedurende de dag tijdens al je dagelijkse handelingen beoefenen.

Het gaat om een bewustwording van alles, dus ook van je eigen acties.

Jon Kabat-Zinn is een van de pioniers die geprobeerd heeft mindfulness een plek binnen de reguliere geneeskunde te geven. Mindfulness wordt bijvoorbeeld ingezet om mensen te leren omgaan met stress, angst, pijn en ziekte. Wetenschappelijke studies naar de effecten van meditatie laten zien dat mindfulness inderdaad een rol kan spelen bij het herstel van diverse

aandoeningen. Daarnaast zijn er ook onderzoeken gedaan naar het effect bij gezonde mensen. Daarbij is gebleken dat mindfulness de aanwezigheid van stressvolle en angstige gevoelens vermindert, dat het piekeren, tegengaat en dat het positieve emoties bevordert.

Over het algemeen wijst onderzoek naar meditatie en mindfulness op veelbelovende effecten, maar meer onderzoek is nodig om te kijken hoe deze effecten precies tot stand komen en hoe effectief verschillende vormen van meditatie zijn bij gezonde mensen maar ook bij patiëntengroepen. ■

Liselotte Gootjes werkt als universitair docent en onderzoeker aan het Instituut voor Psychologie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Daarnaast is ze docent bij Stichting Art of Living die ademhalings-, yoga- en meditatie-cursussen verzorgt; www.aofl.nl.

REGRESSIE REÏNCARNATIETHERAPIE Is een vorm van psycho/bewustzijnstherapie dat geschikt is voor werken met een breed scala aan klachten, problemen en levensthema's, waarvoor inzicht, verandering of meer dan wel andere keuze mogelijkheden worden gezocht. * Totale gezichts- en lichaamsverzorging * Vergoeding zorgverzekeraar * Lid VNT " DAT J E V E R L E D E N JE ZO IN DE WEG KAN ZITTEN"

Voor inlichtingen: Savita D. Harpal Tel. 035 - 6214405 Noordse Bosje 33d 1211 BD Hilversum savitaharpal@gmail.com.

24 - april / juni 2010

SAMENWONEN

MET GELIJKGEZINDEN?

Alleen en samen op de spirituele weg

DOOR: Hein StuFKenS

Wie een spirituele weg wil gaan krijgt meer en meer de behoefte om de eenzaamheid te zoeken en zich terug te trekken in stilte en contemplatie.

Maar anderzijds is er ook het verlangen om zich in liefde met anderen te verbinden en met hen samen te zijn. Ik geloof dat elke exclusieve keuze voor slechts één van die twee polen ons uit balans brengt: ik word ofwel een weinig sociale zonderling, of ik verlies mezelf in een teveel aan sociale contacten.

De spirituele traditie in alle religies leert ons dat het de kunst is om die twee stukken van jezelf bij elkaar te houden.

Alleen Raimon Panikkar, een beroemde Spaanse jezuïet die – als zoon van een Indiase vader – zichzelf zowel als christen als hindoe beschouwt, schrijft: ‘Een monnik hoeft niet alleen te blijven en in die zin een ‘monakhos’ te zijn, maar hij moet streven naar innerlijke eenwording, hij moet ‘monos’ worden, dat wil zeggen: ‘alleen’ in de zin van ‘al-een’.

Het woord ‘monnik’ werd in de eerste eeuwen van het christendom gebruikt voor mensen die een eenzaam zwervend bestaan leidden, omdat ze op die manier het contact met God levend wilden houden. Maar dat was slechts een uiterlijk kenmerk van hun bestaan.

De binnenkant van dat bestaan was overgave aan en innerlijke eenwording met God, het opheffen van de tweeheid (‘advaita’ in de hindoe-traditie).

De monnik leeft dus de paradox van het enerzijds alleen zijn, en het anderzijds totaal verbonden zijn met de bron van het Zijn. Hij leeft alléén, maar tegelijk in de meest intense gemeenschap met zijn Schepper en mede-schepselen. Hij is alleen en aleen.

Daarmee wijst hij ons vandaag een weg uit onze grootste neurose en angst, namelijk het gevoel fragment te zijn, een los ding in een uit andere losse fragmenten samengesteld onbekend en vreemd heelal.

Veel twintigste-eeuwse fi losofen en

25 - april / juni 2010

psychotherapeuten hebben gewezen op dit moderne gevoel van vervreemding: het gevoel dat we geen eenheid vormen met dat wat ons omringt (de mensen, de maatschappij, de natuur, het universum). We worden achtervolgd door het idee dat datgene wat wij ‘ik’ noemen een eenzame wees is, die door een of ander zinloos toeval hier op aarde terecht is gekomen.

Wie de eenzaamheid zoekt, vindt echter in die eenzaamheid juist genezing van dat lijden aan afgescheidenheid en vervreemding.

Luister hoe de fi losoof Alan Watts (in ‘Verstilde Geest’) omschrijft wat er gebeurt als we de eenzaamheid in durven gaan en ons als klein nietig wezentje laten confronteren met de oneindigheid om ons heen: ‘Wat ervaart u als u omhoog kijkt naar al die melkwegstelsels?

Als u een woestijn intrekt of hoog de bergen ingaat, daar waar de hemel helder is, ziet u dat kolossale iets waar u allen deel van uitmaakt.

Veel mensen voelen zich daardoor heel klein, maar zo zou het niet hoeven zijn.

Het zou u het gevoel kunnen geven dat u even groot bent als dat alles, omdat het allemaal onlosmakelijk verbonden is met wat u ‘uzelf’ noemt.

De hele energie van het universum komt naar u toe en gaat door u heen - u bent die energie.’

Wil je je minder eenzaam voelen, zoek dan de afzondering!

Om het gevoel van eenheid te ervaren dat hier wordt beschreven is het overigens niet altijd noodzakelijk om ver weg te gaan uit de bewoonde wereld, al is dat soms wel bevorderlijk.

Het zou al heel wat zijn als we ons regelmatig eens een half uurtje terug zouden trekken zonder afgeleid te worden door een veelheid aan indrukken van buitenaf; als we onszelf eens af en toe zouden toestaan om alleen te zijn en stil te vallen op een plek, binnen of buiten, die we daarvoor uitkiezen.

Samen Als we die innerlijke weg gaan, krijgen we dus steeds meer het besef dat we deel zijn van het grote geheel van de schepping. Maar naast dit besef van eenheid blijft er ook altijd die behoefte om concreet gemeenschap te stichten of te zoeken.

Benedictus, de stichter van de orde der Benedictijnen (rond 500 n.C.) zei al dat het niet goed is om de spirituele weg alléén te gaan.

Hij is negatief over het soort monniken dat eenzaam rondtrekt en slechts zijn eigen grillen en wensen tot maatstaf heeft. Dan noemt hij nog een ander soort monniken: zij die weliswaar met twee of drie anderen samenleven, maar door gebrek aan training en discipline in feite toch te zwak zijn om niet almaar in de valkuil van de verlangens van hun kleine ‘ik’ te vallen.

Hij pleit daarom voor een leven in gemeenschap. Daar word je, zo zegt hij, ‘als goud in de oven beproefd’.

Voor zulke gemeenschappen schreef hij zijn Regel: een hulp voor hen die in een klooster samenwonen en daar in verbondenheid met anderen de weg gaan.

Die Regel is volgens Benedictus niet bedoeld om mensen een zwaar juk op te leggen of ergens toe te dwingen,

26 - april / juni 2010

maar als een handleiding in de oefenschool van de liefde!

Het looprek dat hij biedt is toegespitst op de gang van zaken in een klooster.

Maar het is ook zo universeel dat het uiterst bruikbaar zou zijn in de normen- en waarden-discussie in de samenleving van vandaag. We merken steeds meer dat het gebrek aan regels of aan respect daarvoor leidt tot onbarmhartigheid en liefdeloosheid.

Een gemeenschap zonder regels wordt een chaos. Veel woongemeenschappen (denk aan de vele communes uit de jaren ‘60 en ’70) zijn daaraan ten onder gegaan.

Benedictus zegt dus dat het van groot belang is om niet op je eentje te pionieren op de spirituele weg. Hij adviseert: doe het samen met anderen, engageer je met gelijkgezinden.

Ook in andere, niet-westerse monnikentradities vind je deze wijze raad.

Zo zegt men in Tibet: ‘Alleen de sneeuwluipaarden onder ons kunnen de eenzaamheid van de wildernis verdragen en in afzondering de verlichting bereiken.’ Voor alle anderen, de overgrote meerderheid, is er de ‘sangha’, de gemeenschap van medebroeders of medezusters in de vorm van het boeddhistisch klooster.

En hindoe’s hebben al duizenden jaren hun ashrams, waar mensen onder leiding van een guru samenleven, samen arbeiden en samen oefenen.

Veel westerlingen vonden bij voorbeeld in de twintigste eeuw de weg naar de grote ashrams van spirituele leiders als Sri Aurobindo, Osho of Sai Baba, of – dichter bij huis – naar TM-gemeenschappen, in de dru-yoga

beweging rond Mansukh Patel of in de boeddhistische leerschool van Sogyal Rinpoche. Het is belangrijk om te erkennen dat we anderen nodig hebben om mee samen te reizen op de pelgrimstocht van het leven. Waar twee of drie in mijn naam samen zijn, zei Jezus, daar ben ik in hun midden.

Waar mensen elkaar opzoeken om samen de spirituele weg te gaan, daar waait de Geest binnen en ontstaat een groeizaam en inspirerend klimaat.

Wie zijn mijn reisgenoten?

De kwaliteit van ons leven wordt sterk beïnvloed en bepaald door de mensen met wie we omgaan. Naarmate je je bewuster wordt van waar het in het leven om gaat, zal je meer en meer oppervlakkige contacten vermijden en de mensen zoeken die je inspireren tot geestelijke groei.

Zo ontstaat spontaan een kring van reisgenoten, die, zelfs als je ze nog nooit als zodanig benoemd hebt, jouw medebroeders en medezusters vormen, jouw kloostergemeenschap, jouw ashram of sangha. Dat hoeft niet per se de vorm te krijgen van een woongemeenschap.

Het is interessant je eens af te vragen wie jouw spirituele reisgenoten zijn op dit moment.

Met wie kan de monnik in jou delen wat hem of haar beweegt, samen oefenen, samen een stuk van de weg gaan? Misschien zijn het mensen van de yoga-cursus die je volgt of van een gespreksgroep of een leesclub waar je aan deelneemt, leden van een kerkelijk of ander spiritueel verband waar je toe behoort, misschien is het een collega op je werk die op dezelfde golflengte

27 - april / juni 2010

zit als jij, je partner, een goede vriend of vriendin, of welke andere bekende dan ook in wie je een zielsverwant herkent.

Er zijn veel vormen van samenmonnik-zijn denkbaar, naast de klassieke vormen van religieuze woon- of leefgemeenschappen. En er worden ook vandaag nog altijd nieuwe eigentijdse vormen gecreëerd om de spirituele energie van enkelingen te bundelen tot de syn-energie van een gemeenschap: nieuwe religieus geïnspireerde bewegingen, (woon) groepen, bezinningshuizen, centra voor spirituele groei (van allerlei signatuur). De behoefte daaraan is groot. Dat merken wij bij voorbeeld al jaren in ons eigen bezinningscentrum ‘La Cordelle’ in Cadzand, waar we in de vorm van cursussen en retraites mensen de gelegenheid bieden om zichzelf en de ander te ontmoeten en samen een stuk van de weg te gaan.

Een religieus mens weet zich echter niet alleen verbonden met gelijkgestemden, maar ook met een veel grotere gemeenschap. Franciscus van Assisi (rond 1200 n.C.), de stichter van de orde der minderbroeders, zei al: de wereld is ons klooster! De boeddhistische monnik lama Surya Das bedoelt hetzelfde als hij schrijft (in ‘De ontwakende Boeddha’): ‘In ruimere zin staat de sangha voor veel meer dan een bepaalde groep mensen in gele, oranje of rode gewaden die in dezelfde ruimte mediteren of reciteren. Het is waar dat de mensen met wie je mediteert en bidt leden van je sangha zijn, maar dat geldt ook voor de mensen met wie je de ruimte

op kantoor deelt en voor de vogels die elke ochtend hun lied voor je raam zingen.

De sangha staat voor samenwerking, medewerking, deel uitmaken van een groter geheel en verbondenheid met anderen. Hieronder valt de volledige gemeenschap van alle wezens, zichtbaar en onzichtbaar, menselijk en anderszins, de gehele oneindige cirkel.

De toewijding aan en diepe verbondenheid met die alomvattende en altijd aanwezige gemeenschap, vormt de schakel tussen alleen zijn en al-een zijn! Zo worden niet alleen de ruimten van stilte en afzondering die we regelmatig bezoeken, maar ook de ruimten van de relaties die we met anderen onderhouden, geschikte plekken om te groeien in liefde en in verbondenheid. We ontmoeten er onszelf, de ander, en het mysterie dat zich in heel de schepping en in alle wezens manifesteert. En we kunnen er op gezegende momenten ervaren dat elk onderscheid tussen onszelf en de ander wegvalt, en we opgenomen worden in diepe en vreugdevolle wezenseenheid met de ander en met al wat leeft. Dan is ons diepste heimwee, het heimwee naar de oorspronkelijke eenheid, vervuld. n.b. In dit artikel heeft de auteur gebruik gemaakt van enkele passages uit zijn boek ‘Gelukkig zijn – de monnik als model’.

28 - april / juni 2010

RECENSIE: DE

ALCHEMIE VAN HET VERLANGEN

– TARUN TEJPAL

De verbeeldingskracht van Tarun Tejpal

DOOR: SHantie RamLaL-JaGmOHanSinGH

Aan het begin van dit jaar vond in Den Haag het internationale literatuurfestival Winternachten plaats. De Indiase schrijver Tarun Tejpal wist indruk te maken tijdens dit evenement door de volgende gouden regel te introduceren: ‘Always keep the imagination alive!’ Hij bedoelde hiermee dat we mensen nooit in hokjes moeten stoppen of louter moeten identificeren met (vooroordelen over) hun geloof of cultuur. Door nieuwsgierigheid, verbeelding en kennis ontstaat kennis over de gehele persoon. Dit kan ertoe leiden dat mensen zich veel minder makkelijk tegen elkaar zullen keren.

Tarun Tejpal is in ons land nog relatief onbekend. Zijn levensloop en carrière zijn echter zonder meer imposant te noemen. Door zijn werk als onderzoeksjournalist bij prominente Indiase en internationale kranten werd Tejpal onder meer uitgeroepen tot een van de vijftig meest invloedrijke personen in Azië en een van de vijftig leiders die in de voorhoede staan bij de toenemende verandering van dit continent. Tejpal richtte in 2000 het magazine Tehelka op en werd hiermee de luis in de pels van de Indiase media. Vrijwel onmiddellijk na oprichting werd Tehelka een sensatie omdat het blad een corruptiezaak op landelijk niveau onthulde. Naast baanbrekende journalistiek kan Tejpal

ook romans schrijven die zowel op nationaal als internationaal niveau bijzonder goed zijn ontvangen. Reden genoeg om meer aandacht te schenken aan zijn in 2005 gepubliceerde debuutroman. Een roman die door de doorgaans zo zuinige V.S. Naipaul wordt aangeprezen als ‘virtuoos en origineel’.

Pijnlijke zoektocht Het boek van Tejpal wordt op de achterfl ap aangeprezen als een gedurfde sensuele roman en een hoogst erotisch liefdesverhaal. De eerste zin zet meteen de toon, door te beginnen met het prikkelende statement dat het niet de liefde is dat twee mensen het sterkst bindt, maar seks. Het boek

29 - april / juni 2010

eindigt echter met de tegenovergestelde bewering, waardoor de liefde uiteindelijk toch overwint. Tussen deze twee zinnen ontvouwt zich een buitengewoon caleidoscopisch verhaal van ruim 600 bladzijdes, waarin alle facetten van de begeerte en het verlangen aan bod komen, de mooie en extatische kant, maar ook de tragische, wrede en obsessieve kant. Het boek beschrijft de pijnlijke zoektocht van een kunstenaar, het uiteenvallen van een wondermooie relatie, maar het bevat ook scherpe politieke analyses en gaat in op de naweeĂŤn van het kolonialisme.

Door middel van een dagboek word je als het ware wordt meegesleurd in een spirituele reis terug in de tijd.

Het klinkt duizelingwekkend en wordt ook nog eens versterkt door de onchronologische wijze van vertellen, maar Tejpal weet het geheel op ingenieuze wijze te construeren.

De naamloze mannelijke hoofdpersoon en diens vrouw Fizz (Fiza) hebben aan het begin van het verhaal al vijftien jaar een buitengewoon passionele liefdesrelatie. Van de ene op de andere dag verliest hij echter zijn gevoelens naar haar. Dat de aanvankelijk onuitputtelijke begeerte opeens verdwenen is, heeft te maken met de obsessie van de hoofdpersoon voor een serie mysterieuze dagboeken.

Je komt er er niet meteen achter wat de dagboeken nu zo bijzonder maakt. Tejpal neemt eerst uitgebreid de tijd om de ontstaansgeschiedenis van de zinderende liefdesrelatie te schetsen, waarbij verschillende tijdsperspectieven door elkaar lopen.

Moeizame zoektocht De belevenissen van de intrigerende hoofdpersonen blijven het hele boek boeiend om te lezen. Ze zijn namelijk absoluut niet doorsnee of in een hokje te stoppen. De hoofdpersonen zijn twee jonge, intelligente, breed ontwikkelde mensen met een bijzonder passionele relatie. Hij is Hindoe en zij is Moslim. Hun relatie is niet het gevolg van een koppelpoging of uithuwelijking, maar het resultaat van een vurige verliefdheid. Ze hebben weinig geld, omdat ze hier weinig waarde aan hechten, maar ze leven van hun glorieuze liefde en omringen zich met stapels boeken van schrijvers over heel de wereld. Ze willen groots en meeslepend leven, zonder beperkingen. Op zijn 26ste neemt de hoofdpersoon ontslag bij de krant om fulltime aan zijn boek te werken. Fizz, gedurende het hele boek een wonderlijk raadsel, doet haar uiterste best om hem in zijn doel te ondersteunen. De moeizame zoektocht naar zijn schrijverschap is helder in beeld gebracht. De dieptepunten die erbij komen kijken en de manier waarop hij na ieder mislukt project met hernieuwde energie en ambitie begint aan een nieuw verhaal, terwijl hij kampt met een steeds groter tekort aan geld, zullen menig (aspirant) kunstenaar bekend voorkomen.

Door het hele boek lopen scherpe politieke analyses van India. Hierbij komen de journalistieke roots van Tejpal duidelijk naar boven drijven.

Het eerste ďŹ ctieve verhaal van de schrijvende hoofdpersoon gaat bijvoorbeeld over drie generaties vaders en zonen. De eerste generatie

30 - april / juni 2010

speelt zich in de tijd van de koloniale overheersing, de onafhankelijksstrijd speelt een centrale rol bij de identiteitsvorming van de tweede generatie en de derde generatie bestaat uit de erfgenamen van de mythes van de vrijheidsstrijd, maar is gedoemd om te leven in het corrupte heden.

Dit verhaal biedt een interessante blik op de huidige politieke situatie in India, hoe deze onlosmakelijk verbonden is met de geschiedenis en de wijze waarop de ontwikkelingen van grote vloed zijn op de identiteit van de mensen. Tejpal maakt in het boek gebruik van een techniek die we kennen uit de Mahabharat; eenverhaal-in-een-verhaal-in-een-verhaal.

Hiermee presenteert hij talloze emoties en invalshoeken Het boek bevat verder een rijke schakering van de meest uiteenlopende observaties. Van het dagelijkse leven in India en alle wonderlijkheden die daarbij komen kijken (in de fi le staan krijgt in India een nieuwe betekenis), het verbluffende natuurschoon in de bergen (tijdens het lezen waan je je in het paradijs op aarde) tot de harde journalistieke wereld in Delhi (de strebers op de redactiecultuur hebben hilarische bijnamen als Shulteri, Hail Selassie en koning Kraaiennest) Obsessionele begeerte Na ongeveer 400 pagina’s komen de mysterieuze dagboeken die aan het begin van het boek werden genoemd, eindelijk aan bod. De dagboeken blijken toe te behoren aan de Amerikaanse Catherine, de voormalige bewoonster van het huis. De dagboeken onthullen een

opzienbarend, kolkend verhaal, waarin Catherine uiteindelijk in India terecht komt en de vrouw wordt van een homoseksuele hoogst intelligente nawab in Jagdevpur. Obsessionele begeerte en verlangen spelen een belangrijke rol in de dagboeken van Catherine, net als in het leven van de hoofdpersoon. Maar in tegenstelling tot de verhalen van de hoofdpersoon en zijn vrouw Fizz wordt de overdaad aan begeerte in de verhalen van Catherine soms bijna bizar. De hoofdpersoon komt erachter dat zijn leven en dat van zijn geliefde Fizz overeenkomsten vertoont met dat van Catherine en haar minnaar. In beide gevallen is het verlangen van de geliefden naar elkaar immens, in beide gevallen loopt het fout af. De boeken van Joost Zwagerman en Jan Wolkers, twee van Nederlands bekendste schrijvers, staan net als het eerste boek van Tejpal, vol met erotiek. Maar waar menigeen de beschrijvingen van Wolkers en Zwagerman als te expliciet en bijna platvloers omschrijft, zijn de beschrijvingen van Tejpal een geheel andere ervaring. Tejpal´s wereld van verlangen en begeerte wordt ook expliciet in beeld gebracht, maar tegelijkertijd staan de beschrijvingen vol met poëtische metaforen. Tejpal lijkt geen remmingen te hebben en zijn fantasie is werkelijk eindeloos waardoor de verbintenis tussen twee geliefden werkelijk iets verhevens krijgt. Veel (Hindoestaanse) Nederlanders vinden de expliciete en tegelijkertijd poëtisch erotische beschrijvingen bijzonder verrassend voor een schrijver uit het cultureel conservatieve India. Maar stemt dit

31 - april / juni 2010

conservatieve beeld van India wel overeen met de werkelijkheid? Zelf zegt Tejpal er in een interview het volgende over: “Als schrijver probeerde ik me open te stellen voor de benadering van het lichaam in het klassieke hindoeïsme.

Dat gaat uit van de vergankelijkheid van het lichaam, maar koestert het lichaam ook, net zoals het de geest en het hart koestert. Het klassieke hindoeïsme celebreert het lichaam, het geeft hoog op van seksueel genot. De Kamasutra is een bekend voorbeeld, maar ook de oude hindoetempels getuigen daarvan. Het klassieke hindoeïsme zegt dat je als mens je lichaam hebt gekregen om het te vieren. Dat verschilt sterk van het schuldcomplex waarmee andere religies het lichaam overladen.”

Zeldzame uitblinker Schrijvers van Indiase afkomst, woonachtig in landen buiten India, doen het bijzonder goed op

het internationale podium. Denk bijvoorbeeld aan gerenommeerde prijswinnaars als Kiran Desai, V.S. Naipaul en Jhumpa Lahiri. Ook In Nederland worden hun boeken veel gelezen. Boeken geschreven door Indiërs daadwerkelijk afkomstig uit India zijn in Nederland veel minder bekend. Het is te hopen dat Tejpal hierop een uitzondering zal vormen.

Tejpal heeft met zijn eerste roman bewezen niet alleen in de journalistiek, maar ook bij het schrijven van romans tot een zeldzame uitblinker te behoren.

Tejpal beschrijft de wereld op een frisse scherpe wijze, gedetailleerd, poëtisch en met grote kennis van zowel de Oosterse als de Westerse wereld. Met een gewichtige wijsheid, die hij soms verbloemt door een fl inke dosis humor, stipt hij belangrijke levenslessen aan.

Maar Tejpal heeft vooral een uniek en origineel boek geschreven, dat je niet snel tegenkomt in de hedendaagse literatuur. ■

Citaat uit het boek: “Ik vertelde maar door – met invoeling, betovering – en het werden een soort sprookjes van Scheherazade, verhalen om mij in haar leven in leven te houden. Zoals mijn moeders vader in mijn leven in leven was gebleven doordat hij me verhalen uit de Mahabharata vertelde: toen zijn verhalenbron opdroogde kwijnde hij weg en toen hij doodging, bestond hij bijna niet meer voor me, een onbeduidend omhulsel van de eens zo hypnotiserende verteller van spannende verhalen.

Toen begreep ik voor het eerst dat het verhaal altijd belangrijker is dan de verteller. Niet de verteller brengt het verhaal tot leven, maar het verhaal houdt de verteller in leven (pag. 628).

32 - april / juni 2010

De ayurveda over relaties en regels

DOOR: ROBeRt H. SWami PeRSauD

Dat de Ayurveda méér is dan alleen een geneeskunde bewijst ook haar houding naar de intermenselijke relaties en de diverse regels die daar verband mee houden.Wie past bij wie?

Welke typen kunnen goed samen gaan en welke typen weer niet? En hoe zit het met allerlei opgelegde regels die er zouden gelden binnen bepaalde relaties?

Laten we ook daar eens naar kijken.

Zoals we in onze serie artikelen vaker uitgebreid uitlegden, bestaan wij allemaal uit een unieke combinatie van de elementen aarde, water, vuur, lucht en ether. De wijze waarop deze elementen zich tot elkaar verhouden noemen we de constitutie. Zijn de aarde- en waterelementen dominant, word je een kapha-dosha (of type) genoemd. Wanneer je vuurelement dominant is, ben je een pitta-dosha en zijn juist je lucht- en etherelementen dominant en ga je door het leven als een vata-dosha. Natuurlijk heeft niemand slechts één zo'n aanduiding; wij zijn allemaal uniek in een bepaalde verhouding van die elementen. Binnen de Ayurveda praktijk wordt dat nauwkeurig uit de doeken gedaan.

Hoe meer je jezelf kent, hoe beter je ook de ander begrijpt. Partners die elkaar naar het leven staan begrijpen vaak zichzelf niet zo goed. Een man

die zijn vrouw bijvoorbeeld op een tweede plaats stelt, projecteert als het ware zijn eigen verborgen kanten, die hij niet wil kennen, op die vrouw.

Een voorbeeld: stel dat de man een dominant kapha-type is en zijn vrouw een vata-type en het gaat niet zo goed tussen die twee, dan komt dat omdat zij in de eerste plaats hun eigen constitutie én die van de ander niet kennen.

Rots in de branding Mensen met een aarde-dominantie in zich (dus kapha) zijn in de regel wat teruggetrokken in zichzelf en kunnen wat minder goed luisteren naar een ander. Ze zeggen weinig maar potten als het ware van alles op. Het vata-type is juist het omgekeerde. Zij fl appen er van alles uit, horen alles en lopen zichzelf vaak voorbij. Hebben ze samen een relatie dan is het erg belangrijk dat

33 - april / juni 2010

ze deze constitutionele aspecten van elkaar kennen. Omdat een kapha-type veel binnenhoudt, kan deze letterlijk zijn hart 'niet luchten'. Op een gegeven moment is het te laat en barst de bom.

Maar omdat vata-types vaak eerder praten en dan pas denken kan ook dat voor fricties zorgen. Deze twee types kunnen elkaar dus  ink irriteren. In onze Ayurvedische relatietherapie leggen we dan ook uit dat we eigenlijk een geheel nieuwe kijk moeten krijgen op onze relaties. Het vata type moet het kapha-type juist gaan beschouwen als een rots in de branding en het kapha-type moet het vatatype gaan zien als een noodzakelijke stroming.

Ze moeten het van de ander juist waarderen wat ze zelf niet hebben.

Hetzelfde geldt voor weer heel andere combinaties, zoals een vuur-type (pitta) in combinatie met een vata of een kapha. Het moeilijkst is het meestal bij mensen met hetzelfde type. Als twee kapha's, twee pitta's of twee vata's een relatie met elkaar hebben kan het natuurlijk uitstekend gaan maar dan is het een voorwaarde dat zij er alle twee een persoonlijk levensdoel op na houden.

Zij moeten zich niet teveel op elkaar gaan richten. Ze dienen zich juist op te trekken aan een persoonlijke passie en daarmee de ander eventueel mee te inspireren. Doen ze dat niet dan is het risico erg groot dat ze al snel op elkaar uitgekeken raken. Tussen twee 34 - april / juni 2010

dezelfde types kan een relatie al snel gaan bevriezen, dat betekent dat de onderlinge houding geen warmte en genegenheid meer kent maar dat men alleen vanwege economische redenen of het hebben van kinderen bij elkaar blijft.

Vrij van regels Binnen de Hindoecultuur zien wij ook veel regels waaraan echtelieden zich zouden moeten houden en ook waaraan kinderen zouden moeten voldoen. Deze regels zijn niet ergens genoteerd of zo, maar maken deel uit van de overgeleverde cultuur. Het bijzondere van de Ayurveda is echter dat zij de mens juist vrij wenst te maken van opgelegde regels. In een van haar klassieke boeken zegt ze zelfs dat je in principe je arts moet gehoorzamen, behalve wanneer je vindt dat jouw geweten er niet mee strookt.

Een dergelijk houding is trouwens de grondhouding die binnen de hele Vedische cultuur wordt aangeraden.

Het is daarom wel eens vreemd om te zien dat er binnen de Hindoecultuur zoveel intermenselijke regels zijn opgesteld terwijl de Vedische cultuur juist voor vrijheid pleit. Maar dan wel een vrijheid die op kennis gebaseerd is. Kennis van jezelf en daardoor kennis van de ander. Vandaar dat de Ayurveda er is om niet alleen onze fysieke en geestelijke gezondheid te optimaliseren, maar ook onze relaties tot een uniek gebeuren te maken! â– 35 - april / juni 2010

: Afstemming tussen lichaam, geest en ziel Onder leiding van Chanderdath Makhan (4e in de generatie Ayurvedische vaidya’s) worden traditionele Ayurvedische behandelingen gegeven, afgestemd op de westerse mens.

Frieda de Putter is gespecialiseerd is acupunctuur, ayurveda, levend bloed analyse en ooracupunctuur.

Een team van artsen en therapeuten zorgt voor de Ayurvedische behandelingen. Alle behandelingen vinden plaats in het centrum met veel zorg en toewijding.

Met een multi disciplinair team willen we iedereen die bij ons komt voor behandeling, in een zo kort mogelijke tijd helpen.

Massage, shirodhara, kruidentherapie, voedings- en leefstijl training, yoga en meditatie zijn onderdeel van een behandeling.

We behandelen o.a. : reuma, migraine, fybromyalgie, hoge bloeddruk, prostaatklachten, huidklachten, RSI, maag en darmklachten, diabetes, menstruatie en menopauze klachten.

Pancha karma (Ayurvedisch reinigen), Massage, Acupunctuur Ontspanning Hoge Ayurvedische darmspoelingen, Levend bloed analyse Ayurvedisch coachen, Voeding en leefstijl advies Opleiding Ayurvedische massage Yoga Meditatie Pranayama

Het centrum biedt speciale programma’s aan: 1. Burn-out programma 2. Obesitas (overgewicht) programma 3. Gezond ouder worden Ayurvedisch coachen.

Wij zijn blij dat we het volgende in één sessie kunnen genezen: Allerlei soorten allergieën, neiging tot te veel alcohol drinken, roken, eten van chocolade, excessieve eetbuien, fobieën en post traumatische pijnen.

Gratis diagnose : elke dinsdag van 10.00-12.00 uur en elke vrijdag van 09.00-11.00 is er een gratis diagnose en een pranabehandeling.

Voor meer informatie kunt u terecht op onze website of ons bellen. Mississippidreef 81, 3565 CE Utrecht, tel. 030 2734171, www.jade-health.nl, e: info@jade-health.nl

36 - april / juni 2010

37 - april / juni 2010

Televisie 2E KWARTAAL 2010 IEDERE ZONDAG OP

NEDERLAND 2

15.30 uur Herhaling iedere zaterdag 11.25 uur

Zondag 4 april 2010

HeRHaLinG ZateRDaG 10 aPRiL

OHM Magazine Met achtergrondinformatie over actuele ontwikkelingen binnen de Hindoegemeenschap.

Zondag 11 april 2010

HeRHaLinG ZateRDaG 17 aPRiL

Veda’s in deze tijd Veda’s, zijn de oudste geschriften uit het oude India.

Inzichten uit de Veda’s vormen voor miljoenen Hindoes wereldwijd een inspiratie voor hun persoonlijke groei. Maar wat vertellen deze teksten ons als het gaat om zingeving aan het leven van alledag?

Zondag 18 april 2010

HeRHaLinG ZateRDaG 24 aPRiL

Mantrameditatie Dr Mohini Heitel is arts, én mantra-healer. Behalve een recept schrijft ze haar patienten mantra’s voor. Want zegt ze, mantrarecitatie heeft invloed op praktisch elke cel van je lichaam. Trillingen, vibraties en andere kosmische krachten die door mantrarecitatie worden geactiveerd, hebben een diepe positieve werking op onze gezondheid of herstel na een ziekte.

Wat vinden haar patiënten hiervan? Hielp mantrarecitatie bij hun genezing? Welke ziekten genazen en wat is de oorsprong?

38 - april / juni 2010

Televisie HeRHaLinG ZateRDaG 1 mei

Zondag 28 april 2010

Chatney.nl

In dit programma worden op een humoristische manier onderwerpen aan de orde gesteld die binnen veel Hindoegezinnen een bron zijn van conflict. Met name als gevolg van verschil in inzicht tussen de oude en de jonge generatie.

HeRHaLinG ZateRDaG 8 mei

Zondag 2 mei 2010

OHM Magazine Achtergrondinformatie over actuele ontwikkelingen binnen de Hindoegemeenschap.

HeRHaLinG ZateRDaG 15 mei

Zondag 9 mei 2010

Hindoestaanse Threenagers Mensen in de leeftijd van 25 tot 34 jaar blijken het meest gelukkig en zelfverzekerd te zijn. In deze periode hebben deze ‘Threenagers’ – dertigers die zich gedragen als tieners - al wel financiële zelfstandigheid, maar ze stellen de ‘traditionele’ verantwoordelijkheden zoals het kopen van een huis of het krijgen van kinderen nog even uit. Deze ‘gouden jeugd’ heeft nog steeds sterke interesse in jongerenactiviteiten en populaire cultuur. Hoe motiveer je jonge mensen om ondanks alle verworvenheden en verleidingen die de moderne wereld biedt, toch nog te kiezen voor een inrichting van het leven die wordt ingegeven door de filosofie van de vier levensfasen.

HeRHaLinG ZateRDaG 22 mei

Zondag 16 mei

Mahabharata volgens Gurcharan Das De Mahabharata is de grote oorlog die in het oude India vele duizenden jaren geleden plaatsvond, met als doel: recht en orde te herstellen. Dit gebeurde omdat de samenleving van toen moreel en ethisch sterk in verval was. Meer dan een historische betekenis heeft de Mahbharata vooral een symbolische betekenis. Voor de meeste mensen staat de Mahabharat symbool voor de innerlijke strijd die wij elke seconde in onszelf voeren inzake keuzes als wel of niet 39 - april / juni 2010

Televisie handelen. In dit kader is de Mahabharata ook nu nog voor veel Hindoes een belangrijke inspiratiebron voor de inrichting van hun leven. Zo ook voor publicist en wetenschapper Gurcharan Das. In zijn boek : ‘the difficulty of being good”schrijft hij over dilemma’s in zijn leven die hij met behulp van inzichten uit de Mahabharata wist op te lossen.

In ons programma hierover zijn visie op de Mahbharata in relatie tot het leven van alledag

Zondag 23 mei 2010

Hindoeïsme en Democratie

HeRHaLinG ZateRDaG 29 mei

Op 9 juni worden er in Nederland vervroegde parlementsverkiezingen gehouden. Ongeveer 2 weken (25 mei) voorgaand hieraan worden er in Suriname ook parlementsverkiezingen gehouden. De opkomst bij de vorige verkiezingen onder Surinamers (ook Hindoestanen) was volgens meerdere onderzoeken vrij laag.

Bij de recente gemeenteraadsverkiezingen was dat ongeveer 35%. Hindoes zijn al vanouds vertrouwd met het democratisch stelsel. Democratie als model voor de inrichting van de staat is al heel lang bekend in de Hindoetraditie. De geleerde Chanakya schreef en propageerde het systeem van democratie vele duizenden jaren geleden. Vele oude Indiase koninkrijken in die tijd kozen voor een democratische inrichting. Hoe komt het dan dat hun participatie in het democratisch proces in Nederland zo laag is?

OHM gaat in ons programma hierover op zoek naar het waarom ervan.

Zondag 6 juni 2010

HeRHaLinG ZateRDaG 12 Juni

OHM Magazine Achtergrondinformatie over actuele ontwikkelingen binnen de Hindoegemeenschap.

40 - april / juni 2010

Televisie HeRHaLinG ZateRDaG 19 Juni

Zondag 13 juni 2010

Partnerkeuze volgens de Ayurveda De keuze van een partner wordt ons ingegeven door ervaringen van emoties als affectie, schoonheid en aantrekkingskracht. Maar als je vanuit Ayurvedische principes zoals je dosha, een partner kiest, spelen deze emoties een secundaire rol. Volgens de Ayurveda heeft keuze gebaseerd op inzichten uit dit geschrift meer kans van slagen, dan een keuze puur vanuit je emoties. Hoe kan de Ayurveda vanuit haar inzichten je helpen met het optimaliseren van je relatie?

HeRHaLinG ZateRDaG 26 Juni

Zondag 20 juni 2010

Nada Yoga Nada Yogi is een weg van eenwording met het kosmisch bewustzijn door klank ; meestal door middel mantra’s.

Volgens kenners is Nada Yoga heilzaam voor lichaam en geest. Nada yogi Surajt Das combineert Nada Yoga met Indiase klassieke muziek. Deze combinatie heeft een helende werking en brengt je in contact met je innerlijke diepten.

Maar wat is Nada Yoga precies?

Hoe werkt het?

HeRHaLinG ZateRDaG 3 JuLi

Zondag 27 juni 2010

Chatnety.nl (Hindoejongerendag.)

Enkele honderden Hindoejongeren komen bij elkaar voor het volgen van workshops over mantrazang, yoga meditatie en succesvol zijn in het leven .

En voor het bijwonen van een lezing over Hindoeisme en wetenschap.

In deze Chatney. nl een verslag van deze bijzondere dag.

41 - april / juni 2010

Radio

de over eten w r n e Me den e rview e t n ? 誰 ge grond chter a n u h

2E KWARTAAL 2010

Zondag 14.15 - 15.00 UUR

r de n voo je aa d l brief e M ieuws ver n j i v s u Lot nl

w.o op ww

hmne

t.

OP

RADIO 5

VIA DE ETHER:

747 AM

EN VIA DE KABEL:

DEN HAAG 88.1 FM AMSTERDAM 96.6 FM ROTTERDAM 90.0 FM OF VRAAG UW KABELEXPLOITANT NAAR DE JUISTE FREQUENTIE IN UW REGIO.

Maandthema april Regels in religie Religieuze regels zijn beperkend. In vrijheid leven lijkt zondig. Waarom? De Lotusvijver onderzoekt in de maand april -de zin en onzin- van regels in de religie.

De Lotusvijver 4 april

Stagneren regels spirituele groei?

Religies hebben regels. Ze geven houvast en reiken handvaten aan voor het dagelijks leven. Maar niet iedereen vindt alle geboden even belangrijk voor de spirituele groei.

Kan je deze regels negeren en toch verder groeien?

De Lotusvijver 11 april

Is opoffering een achterhaald begrip?

In veel religies staat opoffering van oudsher hoog in het vaandel. Maar de huidige mens wil een leuk leven.

Waarom zou je jezelf dan iets ontzeggen?

42 - april / juni 2010

De Lotusvijver 18 april

Onthecht leven Om echt gelukkig te zijn zou je, naar de idealen van het Hindoeïsme, onthecht moeten leven. Gehechtheden zorgen immers voor pijn en verdriet. Wat betekent het om onthecht te leven? Is het dan een leven zonder gevoelens en emoties?

De Lotusvijver 25 april

Acceptatie van verlangens Volgens Mona van Weerdenburg is tantra het accepteren van verlangens in jezelf. Ergens de beste in willen zijn, om je mooi te willen voelen of waardering te krijgen.

Tantratechnieken kunnen helpen om dergelijke verlangens te erkennen. Dit leidt tot zelfinzicht en misschien wel realisatie van de verlangens.

Maandthema mei Spirituele ervaringen Steeds meer mensen zeggen spirituele ervaringen te hebben. De belangstelling hiervoor is ook groeiende. In mei zendt OHM een serie radioprogramma’s uit over het verlangen naar spirituele ervaringen.

De Lotusvijver 2 mei

Zó graag een spirituele ervaring Velen zijn koortsachtig op zoek naar een spirituele ervaring.

Het moet bijzonder en mooi zijn om dat te ervaren. Maar hoeveel zin heeft het om een spirituele ervaring na te jagen?

En hoe teleurgesteld ben je bij het uitblijven ervan?

43 - april / juni 2010

De Lotusvijver 9 mei

Dader in het vorige leven Sander van Ankeren ontdekte dat hij in zijn vorige leven, tijdens de Tweede Wereldoorlog, aan de kant van de Nazi’s stond en mensen heeft vermoord. In sessies van regressietherapie kwam deze informatie aan het licht. Hoe gaat Sander nu met dat verleden om? Ook een gesprek met Hans ten Dam, die veel publiceerde over reïncarnatie.

De Lotusvijver 16 mei

Spirituele ervaringen, wat moeten we ermee?

We horen tegenwoordig volop over mensen die een spirituele of religieuze ervaring hebben gehad. Het zijn lang niet alleen heiligen of spirituele meesters die zeggen dat het hen is overkomen. Maar als je iets heb ervaren, wat moet je er dan verder mee? Verandert het je leven, of ga je gewoon over tot de orde van de dag?

De Lotusvijver 23 mei

Snelle spirituele groei in 2010?

Er wordt beweerd dat dit tijdperk een bijzondere is.

Mensen zijn zich steeds meer bewust van spirituele gaven of ervaringen en de spiritualiteit zou zich als een olievlek uitbreiden. Juist nu groeien mensen spiritueel gezien sneller dan ooit. Hoe waar zijn deze beweringen?

De Lotusvijver 30 mei

Spirituele hulp Als de remmen van je auto kapot zijn dan ga je naar een garage. Bij kiespijn ga je naar een tandarts. Maar naar wie ga je als je spirituele hulp nodig hebt? In de Lotusvijver gaan we te rade bij tal van spirituele hulpverleners.

Wegwijzers of dwaallichten? Hoe is het gesteld met de spirituele hulpverlening in Nederland?

44 - april / juni 2010

De Lotusvijver 6 juni

Het voelt goed…

Er is steeds meer aandacht voor het gevoelsleven en mensen varen vaker op dat kompas. Maar is het ‘goed voelen’ wel zo’n goede raadgever? Kan het gevoel je soms toch nog in de steek laten? En is dat ‘iets goed voelt’ wel genoeg reden om besluiten te nemen?

De Lotusvijver 13 juni

Sociale meditatie Mediteren is in beginsel een individuele aangelegenheid.

Maar een van de moderne meditatietechnieken is mediteren in groepsverband. Zo kun je elkaar steunen en toch meer over jezelf te weten komen. Innerlijke rust is immers niet afhankelijk van anderen. Hoe gaat sociale meditatie in z’n werk?

De Lotusvijver 20 juni

Gevoelige mannen Vooral vrouwen gaan naar yogalessen en bijeenkomsten over zingeving. Mannen schijnen moeite te hebben om bij hun gevoel te komen. In deze Lotusvijver vertellen mannen hoe ze de reis van hoofd naar hart hebben afgelegd.

De Lotusvijver 27 juni

Voortekenen Weinig mensen zijn zich bewust van de voortekenen die hun pad dagelijks kruisen. Uit de voortekenen kan worden afgeleid dat er iets staat te gebeuren. Narada Kush, Vedisch astroloog, vertelt in deze Lotusvijver hoe we een aantal veelvoorkomende voortekenen kunnen interpreteren.

45 - april / juni 2010

Radio 2e kwartaal 2010

Zaterdag 16.00 - 17.00 uur OP

RADIO 5

VIA DE ETHER:

747 AM

EN VIA DE KABEL :

DEN H AAG 88.1 FM A MSTERDAM 96.6 FM ROTTERDAM 90.0 FM OF VRAAG UW KABELEXPLOITANT NAAR DE JUISTE FREQUENTIE IN UW REGIO.

De Zevende Hemel 3 april

Schuif aan in De Zevende Hemel In deze Zevende Hemel een discussie over een actueel onderwerp.

De Zevende Hemel 10 april

Nederland wordt vegetariërvriendelijker!

In het kader van Wereldgezondheidsdag op 7 april kijkt OHM in De Zevende Hemel naar de acceptatie van een vegetarische leefwijze in Nederland. Steeds meer Nederlanders eten een of meer dagen per week geen vis of vlees. Luister naar wat er allemaal is voor vegetariërs.

De Zevende Hemel 17 april

Op bedevaart De Kumbha Mela is het grootste religieuze festival ter wereld waar de belangrijkste hindoe heiligen aanwezig zijn. Het hoogtepunt is het rituele bad in de rivier. In zes weken tijd komen er enkele tientallen miljoenen hindoes een bad in het heilige water nemen.

46 - april / juni 2010

De Zevende Hemel De Zevende Hemel 24 apri

Steun incestslachtoffers!

‘Ik moest maar verdergaan met mijn leven en het niet meer erover hebben’, zo vertelt een Hindoestaanse incestslachtoffer.

Dit terwijl zij steun van haar familie had verwacht.

Familieleden ervaren een loyaliteitsconflict en lopen weg voor de kwestie. Sommigen willen haar niet meer zien. Hoe kunnen incestslachtoffers wel gesteund worden?

De Zevende Hemel 1 mei

Schuif aan in De Zevende Hemel In deze Zevende hemel een discussie over een actueel onderwerp.

De Zevende Hemel 8 mei

De reis van Gangeswater Water uit de heilige rivier Ganges is nodig bij hindoe rituelen.

Hoe komen Nederlandse hindoes aan dat water? We volgen het traject van India tot aan de mandir en huiskamer.

De Zevende Hemel 15 mei

Schuif aan in De Zevende Hemel In deze Zevende hemel een discussie over een actueel onderwerp.

De Zevende Hemel 22 mei

Ze mag zelf weten wat ze wil!

Hindoestaanse meisjes hoeven niet gelukkig te zijn, als de ouders maar trots zijn op hun dochter.Verwachtingen van ouders spelen een doorslaggevende rol bij belangrijke beslissingen. Wat meisjes zelf willen is minder relevant. Hoe bewegen deze jonge vrouwen zich tussen de vrijheid die zij wensen en de ruimte die zij daadwerkelijk krijgen?

47 - april / juni 2010

Radio De Zevende Hemel 29 mei

Eer gerelateerd geweld Eer gerelateerd geweld wordt direct in verband gebracht met de moslim gemeenschap. Daarmee mag er niet worden verondersteld dat het in andere groepen niet voorkomt. In deze Zevende Hemel een zoektocht naar eer gerelateerd geweld bij Hindoestanen.

De Zevende Hemel 5 juni

Schuif aan in De Zevende Hemel In deze Zevende hemel een discussie over een actueel onderwerp.

De Zevende Hemel 12 juni

‘Goede’ meisjes gaan niet in discussie Hindoe(staanse) vrouwen hebben een lang emancipatieproces doorgemaakt. Van lid van een familie tot aan een zelfstandig, individueel denkend persoon, gelijkwaardig aan de man.

Toch zijn er een aantal beperkingen waar vrouwen mee te maken krijgen; zo gaat een respectabele hindoe vrouw niet in discussie met mannen of ouderen.

Hebben Hindoestaanse vrouwen wel een gelijkwaardige plaats?

De Zevende Hemel 19 juni

Schuif aan in De Zevende Hemel In deze Zevende hemel een discussie over een actueel onderwerp.

De Zevende Hemel 26 juni

Schuif aan in De Zevende Hemel In deze Zevende hemel een discussie over een actueel onderwerp.

48 - april / juni 2010

VeRtaLinG DOOR: DicK PLuKKeR

Televisie Hindi

jaar

jaar t / m juli

nr

2009

prijs E

2

nr

ns med eme met de omg aan oeïs me en het Lijd en het hind van uit gezi en id , kelij khe Dro men derv olle Wer een won sh i itav Gho Kala Pan n Am reis tot en de

15

3

jaarga

t / m septemb ng juli

er

2009

prijs E

nr

n

n

e

n n n

n hou den het leve n en van enla nd het buit zijn in Indi ër plic ity er of sim The pow

Los late

15

4

e

jaarga

ng oktober

/ deceme r

2009

prijs E

12,00

jaar

jaar

nr

n n n

Muz iek Gew

itua en spir

16

1

n

litei t

blijf t in wat orte ld

n

Gita gav ad De Bha lijks leven in het dage

n

e

jaarga

uar ng jan

i

maart

2010

prijs E

kelin son twik nlijk heid Gita Per soo van de Bhag avad in het licht n ken nen lf lere Hoe jeze eien el gro Spir itue lijks leven in het dage

in

g

rela ties

Ook in de lente van 2010 maken we graag anderen blij. Schenk uw relatie, uw goede vriend of uw familielid daarom een jaarabonnement op OHM Vani. Zo blijven ze een heel jaar op de hoogte van boeiende ontwikkelingen op het gebied van filosofie, religie, cultuur en spiritualiteit èn van alle programma’s die OHM op radio en televisie uitzendt.

TIP

Voor maar €12,- maakt u iemand één heel jaar lang blij.

49 - april / juni 2010

DE

CA

Stichting OHM (redactie OHM-Vani) Koninginneweg 8 1217 KX Hilversum Telefoon: 035 - 6260920 E-mail OHM: info@ohmnet.nl

AU -

Voor meer informatie neem contact op met:

Reisbureau Capricho Tours

■

Albert Cuypstraat 43

■

1072 CL Amsterdam

Tel.: +31(0)20 673 73 42 ■ Fax: +31(0)20 375 46 75 ■ e-mail: info@caprichotours.nl

Paramaribo

KLM en SLM retourtarieven laagseizoen 1 maand reeds vanaf 635,- euro, (incl. alle belastingen).

India

KLM - AI - OS - AY enz. naar diverse steden met lage retourtarieven, met extra bagage en één keer de terugreis kosteloos wijzigen.

Verzorgde reizen samengesteld naar uw wensen.

De tours met het aantal dagen en de gewenste steden/plaatsen worden in overleg met u samengesteld.

Onze specialiteit is ook het samenstellen van spirituele- en religieuze reizen.

In India wordt de tour door erkende reisleiders begeleid.

Tevens bemiddelen wij voor Suriname de hotelreserveringen en vakantiehuizen.

Reisbureau Capricho Tours is lid van SGR en ANVR en is erkend IATA

50 - april / juni 2010

Saraswati Art Publishers Gespecialiseerd in boeken over Hindoestaanse kunst & Cultuur

Verkrijgbaar boeken over: Hindoeïsme - Boeddisme - Islam - Yoga - Ayurveda - Indiase Astrologie - Geschiedenis Klassieke Indiase muziek & dans - Bollywood - Studie methoden Hindi - Urdu - Sanskriet - Hindiboeken

Bezoek onze webwinkel: www.indiaseboeken.com

en bestel nu bij de grootste webwinkel voor Hindoestaanse / Indiase boeken en CD’s

Geef eens een boek...

Woordenboek Nederlands - Hindi Hindi - Nederlands met Romaanse transcriptie.

Gebonden 790 pag prijs € 32,50 Introductieprijs t/m juni 2010

€ 29,50 !

nieuw

...of een CD cadeau!!

Saraswati Art publishers & Distributeurs

Bezoek onze Literatuurdagen & boekenmarkt Voor meer informatie: info@saraswatiart.com of bel telefoon 020 - 696 64 05

51 - april / juni 2010

Ayurveda Massagetherapeut: een boeiend vak!

De Hogeschool Ayurveda Geneeskunde verzorgt al jarenlang haar Ayurvedische opleidingen; tientallen Ayurvedische Massagetherapeuten met een goed draaiende praktijk in Nederland, België en Duitsland hebben hun waardevolle diploma’s bij ons gehaald. Onze lessen zijn boeiend, zeer gericht op de praktijk en in helder Nederlands. De Hogeschool staat onder leiding van de ervaren geneesheer en filosoof vaidya Robert H. Swami Persaud, die ook diverse boeken schreef welke allemaal door Servire/Kosmos Z&K (Utrecht) worden uitgegeven.

De opleidingen worden gegeven in Nijmegen en starten steeds in vooren najaar.

De Ayurveda Praktijk.

De medische Ayurveda praktijk van vaidya Robert H. Swami Persaud is van maandag t/m vrijdag te bezoeken volgens afspraak. U komt voor een eenmalig en uitgebreid consult van ca. 2 uren, waarbij u zonder rompslomp, dure pillen of moeilijke oefeningen te weten komt hoe u uw lichamelijke en geestelijke gezondheid weer helemaal optimaal kunt krijgen!

U krijgt een zeer persoonlijk en duidelijk voedingsadvies en adviezen welke uw leven betreffen. Zelfbewustzijn, inzichtsgroei en energie vormen sleutelwoorden in het consult. Langdurige chronische klachten, overgewicht en malaise nemen allemaal af door een juist voedingsen leefpatroon, geheel afgestemd op uw persoonlijke situatie. Indien gewenst, kunt u na afloop zelfs in uw eigen regio door een van onze meer dan 50 Ayurvedische therapeuten verder behandeld worden.

Er geldt een laag uurtarief van niet meer dan € 76,50 dat door de meeste zorgverzekeraars wordt vergoed. Op de site www.ayurveda-center.com staat de meest aktuele informatie, die moet u zeker even bezoeken!

Even bellen?

Onze telefonistes staan u elke werkdag van 08.00 tot 17.00 uur vriendelijk te woord.

Alle info: tel. 024-641 83 98 (buiten kantoortijden: 024-645 03 16).