OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:02
Pagina 1
INFOBLAD OHM • PROGRAMMA’S 11e jaargang • juli/september 2005 • nr 3 • prijs € 12,00 per jaar
Indiase cinema in Nederland De pijn van het niet geleefde leven Ayurveda en geestelijke harmonie
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:02
Pagina 2
Colofon OHM-Vani is een uitgave van de Stichting Organisatie voor Hindoe Media. OHM-Vani geeft achtergrondinformatie over de programma’s van OHM en maakt melding van relevante ontwikkelingen in de hindoegemeenschap. Wij nodigen u uit opmerkingen of commentaar op onze programma’s of op dit blad te zenden aan Stichting OHM. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden stukken in te korten, te redigeren of niet te plaatsen. Geplaatste stukken geven niet altijd de visie van de OHM weer. Een jaarabonnement kost €12,- Opzegging dient uiterlijk 1 maand voor het verstrijken van dat jaar schriftelijk plaats te vinden. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Stichting OHM. Eindredactie Savitrie Marhe-Benie Caspar Dullemond Auteurs Narsingh Balwantsingh Rishi Chamman Tara Gautam Aafke de Geus Tessa Gottschal Raj Mohan Robert H. Swami Persaud Kirtie Ramdas Wierish Ramsoekh Douwe Tiemersma
Hij is het vuur en de zon; Hij is de maan en de sterren; Hij is de lucht en de zee. Hij is deze jongen en dit meisje. Hij kent geen begin en geen einde. Hij is de bron van alle dingen. Iedere levenssoort is onderscheiden en verschillend. Maar als we de sluier van het verschil optillen zien we de eenheid van alle wezens Svetasvatara Upanishad Uit: Wijsheid uit India 365 dagen van Danielle & Olivier Föllmi (Uitgeverij: Lannoa)
Met dank aan R. Chander C. Mathura Foto’s IIFA Dhiren Gangaram Panday Grafische verzorging Adri Segaar Logistiek René van der Linden Druk PRACTICUM GRAFIMEDIA GROEP B.V. Stichting OHM (redactie OHM-Vani) Koninginneweg 8 1217 KX Hilversum Telefoon 035 - 6260920 Fax: 035 - 6280843 E-mail OHM: info@ohmnet.nl Website OHM: www.ohmnet.nl ABN-Amro: 44.09.38.694
2 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:02
Pagina 3
Inhoud pagina 4
Televisie zondag
pagina 9
Televisie Hindi
pagina 10
Radio zondag De Lotusvijver
pagina 14
Radio maandag Darshan
pagina 18
Indiase cinema in Nederland
Pagina 23
De Bhagavadgita en Advaita Vedanta: devotie en inzicht
pagina 26
Farmaish: Een traditie van verzoekliederen
pagina 29
De pijn van het niet geleefde leven
pagina 33
Chakra’s: Een brug tussen oosterse en westerse psychologie
Pagina 37
Ayurveda en geestelijke harmonie
Pagina 39
Matidhyan: Aandacht voor de Moeder
3 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:02
Pagina 4
Televisie Televisie 3e
K W A R TA A L
2005
IEDERE ZONDAG OP NEDERLAND 1
13.00 - 13.30 uur
3 JULI 2005 13.00 UUR
HERHALING
Jnana Yoga
9 JULI 2005 OM 10.00 UUR
Binnen de hindoetraditie is het streven naar verlichting het hoogste doel in het leven. De hindoefilosofie kent meerdere wegen waarlangs je jezelf kunt ontwikkelen om tot verlichting te komen. Globaal zijn er vier wegen waarlangs je jezelf kunt realiseren. In deel 2: Jnana yoga, de yoga van het inzicht. Onwetendheid omtrent onszelf creĂŤert angsten. Inzicht geeft uitzicht en maakt verandering mogelijk. Het doel van deze vorm van yoga is om te laten zien dat het goddelijke niet met het verstand te vatten is. Deze weg wordt dan ook vaak gevolgd door mensen met een intellectuele belangstelling en met aanleg tot analyseren en redeneren.
10 JULI 2005 13.00 UUR
HERHALING
Karma yoga
16 JULI 2005 OM 10.00 UUR
Binnen de hindoetraditie zijn er vier wegen waarlangs je jezelf kunt realiseren. In deel 3 van deze serie: Karma yoga, de yoga van de onzelfzuchtige handeling. Deze baseert zich op de zuiverheid van de handeling en op het werken: het werk wordt als middel gebruikt om het hoogste doel te bereiken. Door je volledig in te zetten zonder te streven naar resultaat, verkrijg je dit op een niet zelfzuchtige wijze. 4 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:02
Pagina 5
17 JULI 2005 13.00 UUR Geen uitzending in verband met Davis Cup-tennis. HERHALING 23 JULI 2005 OM 10.00 UUR
ZATERDAG 23 JULI 2005 10.00 UUR
Ch@tney.nl: Lezen en schrijven tussen twee culturen Een jongerenprogramma waarin Narsingh en Kirtie op humoristische wijze de Hindoestaanse gemeenschap een spiegel voorhouden. In deze aflevering praten Narsingh en Kirtie over literatuur. Lezen Hindoestaanse jongeren wel genoeg?
HERHALING
30 JULI 2005 OM 10.00 UUR
24 JULI 2005 13.00 UUR
Raja yoga, Binnen de Hindoe traditie zijn er vier wegen waarlangs je jezelf kunt realiseren. In deel 4 van deze serie: Raja yoga, de koninklijke samenvoegende discipline. Het is een achtvoudig pad, ontwikkeld door Patanjali. Het gaat er vanuit dat de uiterlijke wereld slechts een grovere vorm is van een meer verfijnde realiteit. De Raja yoga gaat trapsgewijs omhoog, beginnend met verschillende ethische regels, vervolgens het uitvoeren van ademhalingsoefeningen en verschillende lichaamshoudingen, daarna het terugtrekken van de zintuigen en ten slotte het bereiken van het bovenbewustzijn.
HERHALING
6 AUGUSTUS OM 10.00 UUR
31 JULI 2005 13.00 UUR
Hindoes op Guadeloupe In de periode 1854-1885 rekruteerde de Franse overheid ruim 40.000 Indiërs om te werken op plantages op Guadeloupe. Velen stierven, anderen keerden rond 1885 terug naar hun geboorteland. De groep die achterbleef, bleef op het platteland wonen. Bij de volkstelling van 1967 werd het aantal Indiërs op Guadeloupe vastgesteld op 23.000, ofwel 7,8% van de bevolking. Van deze groep was 46% analfabeet. In ons programma over hindoes op Guadeloupe gaan we op zoek naar hun verdere ontwikkeling. Hebben zij net als de Indiërs in andere delen van het Caraïbisch gebied zich na de Tweede Wereldoorlog op maatschappelijk en eco5 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:02
Pagina 6
Televisie nomisch niveau in een rap tempo kunnen ontwikkelen? En hebben zij net als bijvoorbeeld in Suriname hun culturele en religieuze tradities kunnen behouden?
7 AUGUSTUS 2005 13.00 UUR
Hindoes op Martinique
HERHALING 13 AUGUSTUS 2005 OM 10.00 UUR
In de periode 1854-1889 rekruteerde de Franse overheid ruim 25.000 Indiërs – vrijwel allen Tamil - om te werken op plantages op Martinique. En net als op Guadeloupe was het sterftecijfer onder hen hoog. Na de Tweede Wereldoorlog verbeterde hun leefsituatie in een hoog tempo. Veel kinderen gingen naar school en inmiddels zijn er Indiërs lid van het parlement. In ons programma over hindoes op Martinique proberen wij inzicht te krijgen in hun sociaaleconomische en politieke ontwikkeling, ook in vergelijking met andere landen in het Caraïbisch gebied.
14 AUGUSTUS 2005 13.00 UUR
Ch@tney.nl: homoseksualiteit
HERHALING 20 AUGUSTUS 2005 OM 10.00 UUR
Een jongerenprogramma waarin Narsingh en Kirtie op humoristische, maar vooral kritische wijze de Hindoestaanse gemeenschap de spiegel voorhouden. In deze aflevering praten Narsingh en Kirtie over homoseksualiteit: hoe gaan Hindoestanen hier mee om?
21 AUGUSTUS 2005 13.00 UUR
Wetenschap en spiritualiteit deel 1 Wetenschap en spiritualiteit worden vaak als onverenigbare domeinen gezien. Toch hebben wij mensen vragen aan beide domeinen. Niet alleen als het om doel en zingeving aan het leven gaat, maar vooral voor begrip en inzicht in onszelf en onze omgeving. Wetenschap en spiritualiteit worden vaak aan elkaar getoetst en soms wordt er een wisselwerking geforceerd. Wat zijn de consequenties hiervan? Wat voor relatie hebben wetenschap en spiritualiteit met elkaar? Mag je ze met elkaar verbinden of zijn het gescheiden domeinen?
6 - juli/september 2005
HERHALING 27 AUGUSTUS 2005 OM 10.00 UUR
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:02
Pagina 7
Televisie HERHALING 03 SEPTEMBER 2005 OM 10.00 UUR
28 AUGUSTUS 2005 13.00 UUR
Wetenschap en spiritualiteit deel 2 Volgens kenners komen er veel wetenschappelijke feiten in de Veda’s en de Upanishads voor. Welke zijn die precies? Waarom staan deze feiten in een filosofisch boek vermeld? Wat is de relatie met de andere teksten in dit boek, die een meer filosofisch karakter hebben? Waarom de keuze van de grote Rishi’s om wetenschappelijke en spirituele inzichten door elkaar te bespreken?
HERHALING 10 SEPTEMBER 2005 OM 10.00 UUR
4 SEPTEMBER 2005 13.00 UUR
OHM Magazine Een actueel programma dat ingaat op de sociale, culturele en religieuze ontwikkelingen binnen de hindoe-samenleving in Nederland. In het Magazine ook aandacht voor de beleving van autochtone hindoes. Vast onderdeel is ‘De Vraag’, waarin een jonge hindoe antwoord krijgt op zijn of haar vragen over ceremonies, rituelen en gebruiken uit de hindoetraditie.
HERHALING 17 SEPTEMBER 2005 OM 10.00 UUR
11 SEPTEMBER 2005 13.00 UUR
Chakra’s Dat ons lichaam en onze geest een energiebron zijn, is zo vanzelfsprekend dat we er pas bij stilstaan als we een tekort aan energie ervaren. Chakra’s zijn centra in ons lichaam, die onze energiehuishouding reguleren. Waar zitten de chakra’s precies? Welke chakra’s zijn er? En hoe moeten we de chakra’s activeren en onderhouden zodat ze voor ons een bron worden voor optimale en uitgebalanceerde energiehuishouding?
HERHALING 24 SEPTEMBER 2005 OM 10.00 UUR
18 SEPTEMBER 2005 13.00 UUR
Pandits in een spanningsveld Gelovigen stellen hoge eisen aan hun pandit. Hij moet niet alleen integer zijn, maar ook zuiver en trouw aan de voorschriften, als het gaat om uitvoering van rituelen, ceremonies en gebedsdiensten. Maar de gelovigen zelf nemen alle
7 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:02
Pagina 8
Televisie ruimte om rituelen en voorschriften aan te passen aan de veranderde omstandigheden. Wat kan de pandit betekenen in deze moderne wereld, waarin haast, drang naar gemak en eenvoud, rationaliteit en planning bepalend zijn voor de gedachtevorming van de gelovige?
25 SEPTEMBER 2005 13.00 UUR
HERHALING 1 OKTOBER 2005 OM 10.00 UUR
Ch@tney.nl Een jongerenprogramma waarin Narsingh en Kirtie op humoristische wijze de Hindoestaanse gemeenschap een spiegel voorhouden hoe zij omgaan met tradities, religie, cultuur en maatschappelijke ontwikkelingen.
Advertentie
Jade Ayurvedic Health Center Ontspanning Pancha Karma Massage Yoga - Meditatie - Pranayama Voedings- en leefstijladvies Opleiding Ayurvedische massage J a d e H e a l t h C e n t e r i s h e t g r o o t s t e Ay u r v e d i s c h e c e n t r u m v a n N e d e r l a n d . Onder leiding van Chanderdath Makhan (4e in de generatie Ayurvedische artsen) worden traditionele Ayurvedische behandelingen gegeven, afgestemd op de westerse mens. Frieda de Putter is gespecialiseerd in Ayurveda, naast Levend Bloed Analyse, acupunctuur en ooracupunctuur. Een team van massagetherapeuten zorgt voor de Ayurvedische behandelingen. integraal kankeronderzoek Samen met arts Prem Heera worden Ayurveda en reguliere geneeskunde complementair gebruikt om tot een integrale behandeling van kanker te komen. Het centrum verzorgt een 1-jarige opleiding traditionele Ayurvedische massage en geeft regelmatig workshops Ayurvedisch koken. Hieronder volgt een selectie uit de aandoeningen die wij behandelen. burn-out slapeloosheid menstruatieklachten RSI hoge bloeddruk diabetes reuma huidklachten maag- en darmklachten
migraine fybromyalgie whiplash
Elke dinsdag van 10.00 tot 11.00 en vrijdag van 9.00 tot 10.00 is er een gratis diagnose en een pranabehandeling.
Voor meer informatie kunt u terecht op onze website of ons bellen: Mississippidreef 81 • 3565 CE Utrecht • Tel. 030-2734171 • www.jade-health.nl • E: info@jade-health.nl
8 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:03
Pagina 9
VERTALING DOOR:
DR. PT. A. BIERDJA
Televisie hindi
9 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:03
Pagina 10
Radio de 3e
K W A R TA A L
2005
Zondag 14.00 - 15.00 uur OP
R A D I O 747AM
EN VIA DE KABEL:
D E N H A A G 88.1 FM A M S T E R D A M 96.6 FM R O T T E R D A M 90.0 FM OF VRAAG UW KABELEXPLOITANT NAAR DE JUISTE FREQUENTIE IN
M AANDTHEMA
JULI :
L EVEN
MET DE YOGAFILOSOFIE
Yoga is zo langzamerhand een ingeburgerde term in Nederland. Oorspronkelijk is yoga één van de filosofische systemen uit het hindoeïsme met als doel de verbinding met het Goddelijke te bewerkstelligen. Gaandeweg zijn er vele vormen en benaderingen ontstaan. De Lotusvijver bespreekt in de maand juli een aantal toepassingen en benaderingen van de yoga.
ZONDAG 3 JULI
Yoga volgens Patanjali De grondlegger van de yogafilosofie is Patanjali. Later zijn zijn yogasutra’s vertaald en geïnterpreteerd door velen. Nu lijkt elke lichaamsbeweging of houding wel onder yoga te kunnen vallen. Maar met het achtvoudige pad had Patanjali een duidelijk beeld van de doelen en methoden van yoga. Wat is nu yoga volgens Patanjali?
ZONDAG 10 JULI
Yoga en het Goddelijke? Er zijn zeer veel verschillende vormen van yoga: van zwangerschapsyoga tot yoga voor ouderen. En soms lijkt het meer een vorm van gymnastiek voor de sportschool. Maar hoe zit het dan met de oorspronkelijke bedoeling, namelijk de verbinding met het Goddelijke zoals dit in de hindoefilosofie wordt beschreven? In deze uitzending wordt het verband tussen yoga en hindoeïsme uitgelegd. 10 - juli/september 2005
UW REGIO.
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:03
Pagina 11
e lotusvijver ZONDAG 17 JULI
Nieuwe vormen van yoga Er zijn vier hoofdvormen van yoga: karma yoga, bhakti yoga, raja yoga en jnana yoga. Uit deze vier vormen zijn weer nieuwe vormen te destilleren. Sommigen vinden deze nieuwe vormen geen yoga meer omdat de nadruk op andere zaken ligt. Hoe zit dat? In deze uitzending bespreken we de methoden en effecten van een aantal nieuwe vormen van yoga.
ZONDAG 24 JULI
De genezende werking van yoga Soms wordt yoga door artsen en therapeuten aangeraden omdat het heilzaam kan zijn voor het hervinden van de balans tussen lichaam en geest. In bepaalde gevallen wordt yoga zelfs ingezet als middel tegen allerlei soorten pijnen. In deze Lotusvijver wordt gekeken naar de genezende kracht van yoga.
ZONDAG 31 JULI
Yoga voor ontspanning Veel mensen doen aan yoga omdat ze in het dagelijks leven teveel stress ervaren. Yogahoudingen zouden daarbij ontspannend kunnen werken. Maar we zien vaak juist hele inspannende houdingen bij yoga. Waarin zit dan die ontspannende werking?
MAANDTHEMA AUGUSTUS: OP ZOEK NAAR HET ATMAN Wat is de kern van de mens? De Lotusvijver besteedt in de maand augustus aandacht aan verschillende benaderingen van de ziel.
ZONDAG 7 AUGUSTUS
Het vinden van het Zelf Volgens de hindoefilosofie heeft ieder mens een onsterfelijke ziel in zich die onderdeel is van het Brahman, het Goddelijke. Als je Jezelf, je eigen ziel, leert kennen leer je ook de wijsheid van het Atman kennen. Dan besef je dat jij dat Atman bent. Maar hoe kom je tot dat besef? In deze Lotusvijver aandacht voor zelfonderzoek. 11 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:03
Pagina 12
Radio de ZONDAG 14 AUGUSTUS
Onderzoek naar het Atman Het heeft mensen altijd beziggehouden hoe je wetenschappelijk kunt aantonen dat er daadwerkelijk een Atman bestaat. Sommigen zeggen dat herinneringen uit een ander leven of na een bijna dood-ervaring dit bevestigen. De Lotusvijver bespreekt een aantal vormen van onderzoek naar het Atman.
ZONDAG 21 AUGUSTUS
De Ziel in de Bhagavadgita Het Atman is puur ongeacht het lichaam dat eromheen zit. Sri Krisna zei in de Bhagavadgita: ‘Zoals je je kleding uitdoet en nieuwe kleren aandoet zo verlaat de ziel het lichaam om in een ander lichaam weer geboren te worden’. Wat zegt de Bhagavadgita over het Atman?
ZONDAG 28 AUGUSTUS
De Ziel in de Advaita Vedanta Het Atman, de ziel, verschilt niet van het Allerhoogste, van het Brahman. Wanneer we moksha, verlossing, bereiken zal het Atman terugkeren naar zijn bron, het Brahman. Blijft de vraag in dit leven: Wat is mijn ware Zelf? En in hoeverre verschilt dit van die van een ander? De Advaita Vedanta geeft hier antwoorden op.
ZONDAG 4 SEPTEMBER
Nieuwe tijdskinderen Kinderen die extra gevoelig zijn worden sinds enige tijd aangeduid als nieuwe tijdskinderen. Sommigen zijn paranormaal begaafd, anderen kennen een hoge mate van sensitiviteit en weer anderen zijn gewoon ‘anders’. Er zijn verschillende organisaties die erkenning proberen te krijgen voor het bestaan van deze kinderen. Hoe gaan we nu om met de bijzondere eigenschappen van deze kinderen?
12 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:03
Pagina 13
lotusvijver ZONDAG 11 SEPTEMBER
Kundalini-energie We hebben allemaal verborgen energie in ons lichaam die de bron vormt van onze creativiteit en onze bewustwording. Het vrijkomen van deze kundalini-energie kan zorgen voor mystieke, paranormale en magische ervaringen. Deze energie zit in een van onze energiecentra of chakra’s in de wervelkolom gebundeld. Hoe maak je die vrij en wat kun je ermee?
ZONDAG 18 SEPTEMBER
Discipline in spiritualiteit ’s Ochtends om vijf uur mediteren, yogaoefeningen doen, een strikt dieet houden, reciteren uit heilige geschriften en lezen over de goeroe of filosofie. Het lijkt alsof een bepaald dagschema noodzakelijk is voor spirituele groei. Waarom is deze dagelijkse discipline voor de spirituele beleving van zo groot belang?
ZONDAG 25 SEPTEMBER
De relatie met de overledenen Hindoes bidden voor de zielerust van de overledenen. De relatie met de voorouders blijft voortbestaan en moet onderhouden worden. Soms ervaren mensen een positieve of negatieve aanwezigheid van overleden voorouders.
13 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:03
Pagina 14
Radio 13 e
K W A R TA A L
2 0 0 52
Maandag 21.00 - 22.00 16.00 17.00 uur uur R A D I O 747AM EN VIA DE KABEL: D E N H A A G 88.1 FM A M S T E R D A M 96.6 FM 89.9 FM R O T T E R D A M 90.0 OP
OF VRAAG UW KABELEXPLOITANT NAAR DE JUISTE FREQUENTIE IN UW REGIO.
MAANDTHEMA JULI: VROUW EN ONDERNEMER Op de arbeidsmarkt zijn vrouwen ondervertegenwoordigd. Sommige vrouwen krijgen - of grijpen - wel de kans zichzelf in dit opzicht te ontplooien. Welke barrières moeten Hindoestaanse vrouwen overwinnen, welke steun van de familie hebben zij nodig en tegen welke dilemma’s lopen zij aan?
MAANDAG 4 JULI
Een Hindoestaanse in de Punjabi gemeenschap Het lijkt niet eenvoudig om je aan te passen aan specifieke normen en waarden van een andere cultuur, ook als de verschillen relatief klein zijn. Pooja Kumar heeft een Surinaams-Hindoestaanse achtergrond. Ze is de spil in de culturele activiteiten van de Punjabi gemeenschap in Nederland. Hoe is dit zo gekomen?
MAANDAG 11 JULI
Vrouw in een mannenwereld Voor verzekeringen, hypotheken, leningen en financiële afhandeling van zaken komen we van oudsher veelal bij mannen terecht. Maar steeds vaker bewegen ook vrouwen zich op dit terrein. Zo heeft Anoeradha Jagesar, samen met haar broer, een vastgoedbedrijf. Hoe beweegt zij zich in deze mannenwereld? 14 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:03
Pagina 15
Darshan MAANDAG 18 JULI
Grote risico’s durven nemen Je moet er wat over hebben om de culturele elementen die jij belangrijk vindt over te brengen aan anderen. Tijd, geld en inspanning zijn noodzakelijke voorwaarden. Bollywooddansen is de grote passie van Sandhya Manniesing. Hoe combineert zij haar passie met haar privéleven? En hoe ver gaat haar liefde voor de dans?
MAANDAG 25 JULI
Hindoestaanse zeden In Nederland is het tamelijk gewoon om naar een beautyfarm te gaan, de sauna te bezoeken en topless te zwemmen en te zonnen. Sherita Narain is Hindoestaanse - én eigenaar van een beautyfarm waar naaktheid vanzelfsprekend is. Hoe gaat zij met dit gegeven om? En hoe wordt er in de Hindoestaanse cultuur naar naaktheid gekeken?
MAANDTHEMA AUGUSTUS: HINDOESTAANSE MUZIEK Hindoestanen groeien op met zang en muziek uit Bollywoodfilms. In veel muziek worden delen van het hindoeïsme en de Hindoestaanse cultuur op eenvoudige wijze naar de mensen gebracht. Zonder de context rondom een bepaald lied is het lastig de inhoud te begrijpen. In de maand augustus hoort u bij Darshan veel liederen waarin iets specifieks uit de hindoecultuur en -religie naar voren komt.
MAANDAG 1 AUGUSTUS
Visies op leven en dood Wat betekent het als je dood bent? We kennen allemaal het beroemde lied Jane chale jate hain kahan (‘Wie weet waar men heen gaat’) gezongen door Mukesh. Of Zindagi ka safar (‘De reis van het leven’) van Kishore Kumar. Wat proberen schrijvers van songteksten te verwoorden over leven en dood?
15 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:03
Pagina 16
Radio MAANDAG 8 AUGUSTUS
Hartverscheurend afscheid Het ontroert elke ouder en ieder kind: de bidai-liederen. Een symbolisch maar ook daadwerkelijk afscheid van jeugd, huis, vrienden en familie wordt in deze liederen geuit. In deze uitzending komt u meer te weten over de achtergronden van de bidai.
MAANDAG 15 AUGUSTUS
Jij bent voor mij… Er zijn vele lyrische uitingen van de liefde tussen man en vrouw. De schoonheid van de vrouw, de toewijding van de man en het gevoel één te zijn met de ander… Ook de Hindoestaanse muziek is er vol van. Darshan bespreekt een selectie van de meest betekenisvolle liederen.
MAANDAG 22 AUGUSTUS
Broers en zussen In de Hindoestaanse cultuur heeft ieder familielid een speciale rol, die bij huwelijken, geboorte en andere familiebijeenkomsten nog eens wordt benadrukt. Bij Raksha Bandhan denkt men aan de band tussen broers en zussen. De liederen herinneren je aan die broer die er altijd voor je was. Of die zus die zo voor jou zorgde. In Darshan deze keer liederen over de verbondenheid tussen broer en zus.
MAANDAG 29 AUGUSTUS
Spiritualiteit in liederen De relatie tussen de mens en het Goddelijke is altijd al een bron van inspiratie voor kunstenaars. Welke band onderhouden mensen met het Hogere, en waar bidt men voor? Van bhajans tot filosofisch-spirituele liederen over de verbintenis met het Goddelijke, vandaag in Darshan.
16 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:03
Pagina 17
Darshan MAANDAG 5 SEPTEMBER
Wie zorgt voor mijn huis? Veel Hindoestanen zijn uit Suriname naar Nederland gekomen en hebben zich hier blijvend gevestigd. Maar hoe moet het dan met de bezittingen die ze daar hebben achtergelaten of waarin ze hebben geïnvesteerd? Soms past iemand anders op het huis, en dit kan leiden tot grote spanningen. Je komt erachter dat deze persoon je spullen heeft overgenomen, of zich er niet verantwoordelijk voor voelt. Wat te doen?
MAANDAG 12 SEPTEMBER
Spiritualisering van de hindoecultuur Hindoestanen beleven het hindoeïsme anders dan de zogenoemde ‘nieuwe hindoes’ in Nederland. De laatsten spreken over chakra’s, een onpersoonlijk Brahman, advaita en bewustzijn. Hindoestanen denken veel minder in dat soort termen. Wat vinden zij van de spiritualisering van de culturele kennis?
MAANDAG 19 SEPTEMBER
De verdeling van de erfenis De verdeling van iemands bezit kan een bron van spanning en problemen zijn. Dit geldt ook in Hindoestaanse families. Wie krijgt wat en waarom? Het is jarenlang niet gebruikelijk geweest om bijvoorbeeld testamenten vast te leggen. Is het tij aan het keren in de Hindoestaanse gemeenschap?
MAANDAG 26 SEPTEMBER
Het offer voor de voorouders In sommige hindoestaanse families is het gebruikelijk om op gezette tijden aandacht te besteden aan de zielenrust van de gestorven voorouders. Anderen noemen het bijgeloof en doen er niets aan. Maar wat als je ‘last‘ hebt van de voorouders? Of als je voelt of droomt dat je hen aandacht moet geven? Wat kan de pitri pooja dan voor je doen?
17 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:03
Pagina 18
Indiase cinema in Nederland De afgelopen weken was Nederland maar vooral de Hindoestaanse gemeenschap in de ban van de Indiase cinema. Jarenlang werden deze films bekeken door Indiërs in India, Indiërs in diaspora, Oost-Europeanen en Afrikanen. Daar is nu verandering in gekomen. Het westen en de Indiase cinema, schertsend Bollywood genoemd, hebben elkaar ontdekt. Dat brengt met zich mee dat het cultuurgoed van India geëxporteerd wordt naar het westen, wat heel goed is, maar er zijn ook wel wat vraagtekens. Dit jaar vond voor de zesde keer het Hindoestaans Filmfestival in Den Haag en andere grote steden plaats. Het thema was Bollywood en de ‘Global Force’. Het aanbod was een mooie mix van mainstream-films, arthouse-films, zang-en dansvoorstellingen maar ook lezingen en een debat. En hier kwamen de vraagtekens naar voren. Moeten we wel zo blij zijn met de westerse invloeden? Enerzijds wel want de wensen van het individu worden bespreekbaar gemaakt in de ‘familiecultuur’, zoals in de openingsfilm ‘Waqt’ maar in de film ‘Murder’ b.v. maakt de mooie manier van omgaan met erotiek plaats voor, zeggen velen, westerse platheid. De meningen zijn verdeeld dus genoeg stof voor discussie de komende tijd. Het Hindoestaans Festival heeft de afgelopen jaren een grote bijdrage geleverd aan de opmars van de Indiase cinema in Nederland - met als hoogtepunt het
IIFA-festival. Vier programmamakers van de OHM geven een korte impressie van wat zij meemaakten tijdens hun werk bij dit evenement.
SPORT
IS EERLIJK
NARSINGH BALWANTSINGH
Toen de Indiase film Kaal in première ging in Den Haag, was een heuse filmster, John Abraham, om deze bijeenkomst bij te wonen. Mij was gevraagd om de persconferentie die na afloop werd gehouden, voor te zitten. Na afloop ben ik een broodje gaan eten. Het was tijdens deze pauze dat ik gebeld werd door Kemna Casting. Het was een heel bijzonder telefoontje. Over twee weken zouden de IIFA awards, de oscars van de Indiase filmindustrie, worden uitgereikt. De dag ervoor zou een cricketmatch gespeeld worden tussen Bollywood-acteurs en Nederlandse acteurs en de vraag was of ik wilde meespelen. Ik kon mijn oren niet geloven. Natuurlijk wilde ik dat! Ik was al gevraagd om de ontvangst van de sterren te doen op Schiphol, en dan nu dit! Meteen heb ik ja gezegd. De wedstrijd werd gespeeld in het Olympisch stadion te Amsterdam. Ik was ingedeeld in het team van Hritik Roshan… Nu ik het zo opschrijf vind ik het nog steeds onwerkelijk klinken. Verder speelden in mijn team ook nog Saif Ali Khan, Aftaab Shivdesani, Sohail
18 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:04
Khan en nog een paar sterren die ik eerlijk gezegd niet ken. Het team waar we het tegen moesten opnemen bestond uit onder andere, hou je vast, Shah Rukh Khan, Fardeen Khan en Zayed Khan (bekend uit de film Main Hoon Na). Om vier uur moest ik mij melden bij de speciaal met rode loper ingerichte ingang. Ik de rode loper op en zo snel mogelijk naar binnen, want eerlijk gezegd ben ik het niet zo gewend om tussen drommen mensen die achter dranghekken staan door te lopen en toegejuicht te worden. Want geloof het of niet, de meeste mensen die daar achter de hekken stonden kenden Ch@tney.nl! En dat lieten ze merken ook. Eenmaal binnen meteen door naar de kleedkamer. Zit ik daar tussen de ‘onbereikbare’ filmsterren uit India. En dan komt nu het meest bijzondere van deze © Foto: www.bollywood.nl
Pagina 19
ervaring. Ik zal het uitleggen. Ik ben al eens tot de analyse gekomen dat sport eerlijk is. Ik bedoel, niemand maakt zich druk over wat voor een lelijk gezicht je trekt en wat voor sprongen je maakt als je een doelpunt scoort en ik kan je verzekeren, het ziet er vaak heel raar uit. En niemand kan zijn tranen bedwingen als je een bijzondere sportprestatie levert of een belangrijke wedstrijd verliest. Sport is eerlijk. Het bewijs werd weer eens geleverd. Al deze sterren veranderden plotseling allemaal in gewone mensen, die het in teamverband tegen elkaar moesten opnemen. En ik maakte deel uit van dat team. Dus stonden we met zijn allen in de kleedkamer om Hritik Roshan heen en benadrukte hij dat we een wedstrijd gingen spelen en dat de opbrengst van deze wedstrijd naar een goed doel zou gaan en dat hij koste wat kost wilde winnen. Daarna gingen we het veld op en hoorde ik het publiek juichen om de sterren, maar op het veld zag ik geen sterren. Ik zag alleen maar mensen om mij heen, mensen die hun stinkende best deden. Mensen die wilden winnen. Mensen die aan het sporten waren. Natuurlijk duurde dat maar net zolang als dat de wedstrijd
19 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:04
duurde, maar ach, dat neemt niemand, maar dan ook niemand mij meer af.
ABHISHEK BACHCHAN
Pagina 20
film Dhoom is een hit en hij is genomineerd voor de beste acteur in een bijrol voor de krachtige film Yuva.
S TA P T U I T
D E S C H A D U W VA N Z I J N VA D E R
TARA GAUTAM EN RISHI CHAMMAN
Een aantal maanden geleden komt er in het nieuws dat de IIFA Awards in Nederland plaatsvindt. Wij hebben het gevoel dat dit een groot spektakel zal gaan worden, waar wij iets mee moeten doen. Een gebeurtenis die belangrijk is voor de Hindoestaanse gemeenschap. Vier dagen lang zullen Hindoestanen op de een of andere manier op de voor-
grond geplaatst worden. De nationale en internationale media zullen verslag doen van de sterren, de films en de uitreiking. Maar wij willen graag iets maken wat minder op de actualiteit en meer op het verhaal is gebaseerd.
Wij maken een persoonlijke documentaire over een jonge acteur vechtend voor erkenning, met als achtergrond een grote internationale awarduitreiking. Na veel bloed, zweet en tranen is het ons uiteindelijk gelukt om Abhishek Bachchan overal te volgen en hem te interviewen. We zien de jonge ster dag en nacht zwoegen voor zijn eerste internationale dansoptreden met zijn vader en Aishwarya Rai. Tot vijf uur ’s ochtends is hij nog in zijn eentje de energieke danspassen aan het oefenen terwijl de zweetdruppels van zijn gezicht rollen. De opkomende ster blijkt niet alleen professioneel, maar ook speels en onbevangen te zijn. De stoere man voor de buitenwereld is achter de schermen een zenuwachtig jochie dat zich druk maakt over zijn twee linkervoeten. Het is dan ook mooi om te zien dat het publiek uitzinnig reageert op zijn optreden. De ultieme beloning is zijn overwinning in de categorie ‘Beste bijrol’. Hij maakt ons gedurende vier dagen duidelijk dat ‘hard work always pays’.
We besluiten Abhishek Bachchan, de zoon van Amitabh Bachchan, de grootste superster van India, te volgen vanaf het moment dat hij aankomt op Schiphol tot het moment van de daadwerkelijke uitreiking. Na jarenlang te zijn vergeleken met zijn beroemde vader lijkt hij eindelijk wat erkenning te krijgen en uit diens schaduw te treden. Zijn 20 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
‘E S P E C I A L LY KIRTIE RAMDAS
21-09-2005
15:04
F O R Y O U !’
Het begon een paar weken voor de IIFA awards. Een vriend van me, Bidjai, werd gevraagd of hij mensen wist die een show konden hosten. Bidjai zei: ‘Ja, hoor: Kirtie. En ze heeft ook een goede collega, Narsingh. Ze zouden samen de presentatie kunnen doen.’ Schiphol had een driedaags evenement georganiseerd om de Indiase sterren met een wervelende show te verwelkomen. We hebben ontzettend veel sterren ontmoet, zoals de legendarische Amitabh Bachchan, Hritik Roshan, Abishek Bachchan, Preity Zintha, Mainsha Koirala, Anu Malik, Shilpa Shetty, Daler Mehndi, Chunkey Panday, Hari Haran, Karan Johar, Dia Mirza, Saif Ali, Fardeen, Zayed, Irfan, Sharukh en Feroz Khan. Iedere keer als de deuren van de gate opengingen, ging het publiek helemaal los. Het was een gekte. Het was uniek om zoveel beroemdheden te spreken.
Pagina 21
Zal ik je vertellen wat echt een heerlijk gevoel was? Het moment dat je aankondigde dat er een ster kwam, barstte er zo een groot massaal gebrul en gegil uit vanuit de menigte, dat je er gewoon kippenvel van kreeg. Op de derde dag kwam Sharukh Khan aan in Nederland. En wat een charmante man is dat! Ik stelde hem een aantal vragen op het podium over zijn carrière. Als laatste vroeg ik hem een gunst. Het publiek werd doodstil. Ik zei: ‘Een van uw eerste films was Darr. U speelde een jongen die vreselijk verliefd was op een meisje. Op een bepaald moment zei u: “I love you K-k-k-k-k-kiran”. Mijn naam is Kirtie. Zou u zo aardig willen zijn om te zeggen: “I love you K-k-k-k-k-kirtie?” Hij sloeg zijn arm om me heen en zei: “Dit is voor al die meisjes wier namen met een k beginnen, en dan vooral voor Kirtie: I love you K-k-k-k-k-kirtie!”’ Een meisjesdroom waargemaakt! Het waren dagen die gevuld waren met liefde en emotie: een spetterende show met dromen die werkelijkheid werden.
21 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:04
Pagina 22
Advertenties
EEN AYURVEDISCHE BEHANDELING VOOR U? De Ayurveda is een bijzonder effectieve natuurgeneeskunde. Het Ayurveda Health Center met praktijken in Nijmegen, Gouda en Bloemendaal bestaat thans meer dan 20 jaar en is vermaard om haar resultaatgerichte behandelingen zoals zeer veel patiënten in binnen- en buitenland hiervan mogen getuigen. Wat bieden wij u? 1. krachtige medicinale geneeskruiden die úw apotheek levert op ons recept. 2. een vlot resultaat zonder u afhankelijk te maken van een arts. 3. een consult tussen de anderhalf en twee uur. Het tarief bedraagt nooit meer dan tussen de € 80,- en € 100,-. Vanwege hun lengte zijn de meeste consulten éénmalig! 4. meer dan 30 zorgverzekeraars vergoeden onze behandelingen. 5. wij analyseren zeer nauwkeurig uw persoonlijke type, uw medicijngebruik en probleemstelling; wij geven daarbij waardevolle voedingsadviezen en vele aanwijzingen. 6. Indien nodig verwijzen wij u na het consult door naar een van onze ervaren therapeuten in uw eigen regio (we hebben er meer dan 60). 7. in sommige gevallen zijn ook e-mail consulten mogelijk: effectief en betrouwbaar. Zie daarvoor onze website. Uw Ayurvedisch geneesheer is vaidya R.H. Swami Persaud. Prof. Molkenboerstraat 30 A, Nijmegen. Tel. 024-641 83 98. www.ayurveda-center.com
Ayurvedisch kuren in Bloemendaal - Consulten - Individuele behandelingen - Hoge Darmspoelingen - Ayurvedische verwendag - Panchakarma (kuur) De consulten worden gegeven door geneesheer Robert H. Swami Persaud. Ook de Panchakarma en het Ayurvedisch geschoolde team staan geheel onder zijn leiding.
Rijperweg 9, 2061 BG, Bloemendaal, www.mayura.nl
Bel voor gratis brochure en/of info: 023 - 5254897
22 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:04
Pagina 23
De Bhagavadgita en Advaita Vedanta: devotie en inzicht
DOUWE TIEMERSMA
Iedereen leest teksten op een eigen wijze. Ook voor de Bhagavadgita geldt dit. Ramana Maharshi (1879-1950) en anderen gaven een interpretatie van de Bhagavadgita vanuit de Advaita Vedanta. Daarin staat het inzicht centraal als middel tot bevrijding.
De Bhagavadgita bevat vele verschillende soorten aanwijzingen op het pad naar bevrijding. De belangrijkste is die van de liefdevolle toewijding aan God (bhakti). Door een voortdurende gerichtheid en overgave zullen mensen God bereiken. Zij die ‘steeds aan Mij denken, worden spoedig door Mij gered uit de oceaan van geboorte en dood’ (Bh.G. 12.7). De Advaita Vedanta gaat terug op de Upanishaden met hun boodschap dat het Allerhoogste en het hoogste zelf niet verschillend zijn en dat een levend inzicht (jñana) hierin bevrijding betekent. Hoe verschijnt de Bhagavadgita in deze optiek, waarin soms het inzicht tegenover de devotie wordt gezet? Een van de bekendste advaitaleraren van de twintigste eeuw is Ramana Maharshi. Bij hem is er geen tegenstelling tussen
jñana en bhakti, maar een samengaan van beide. In zijn onderricht stelde Ramana Maharshi het onderzoek van het ‘ik’ centraal. Toch sloot hij steeds aan bij de mensen die bij hem kwamen. Soms raadde hij mensen aan dóór te gaan met hun devotie, hun meditatie op God en herhaling van zijn naam (japa). Door deze oefeningen wordt de ‘ik’gedachte minder belangrijk en kan het proces dat tot overgave voert, doorgaan. Als men in een persoonlijke God gelooft, bestaat die God werkelijk. Dan gaat het om een volledige overgave aan God. Bij de overgave verdwijnt de persoon die zich als verschillend van God zag. In zijn onderricht benadrukte Ramana dan ook het inzicht: weet dat jij-Zelf en God niet verschillend zijn. Hierbij verwees hij naar de Bhagavadgita. Toen een leerling van
23 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:05
Pagina 24
De Bhagavadgita hem klaagde over de moeilijkheid alle 700 verzen van de Bhagavadgita te onthouden, gaf hij hem één vers dat de essentie van de Gita bevat: ‘Ik ben het Zelf, tronend in het hart van alle schepselen. Ik ben het begin, het midden en het einde van alle schepselen’ (10.20). Het inzicht kan de overgave gemakkelijker maken. In de overgave aan God is er een levend inzicht in het gegeven dat je Zelf-zijn en God samenvallen. In de liefde (bhakti) is er het echte kennen (jñana). De weg van het inzicht in de aard van het zelf-zijn levert een overeenkomstig resultaat op. Als je steeds verder doorvraagt ‘Wie ben ik?’, vallen steeds meer elementen weg die je eerst als vorm vasthield, zoals je lichaam en je denken. Ten slotte is er de zijnservaring en zijns-
kennis van je eigen oorspronkelijke zelf-zijn dat geen grenzen kent, dat geen dood kent. Dat staat in het tweede hoofdstuk van de Bhagavadgita: ‘Hij wordt nooit geboren en sterft ook nooit; en na Zijn ontstaan houdt hij nooit op te bestaan. Hij is ongeboren, eeuwig, permanent en de oorsprong van alles. Hij gaat niet dood als het lichaam gedood wordt’ (2.20). Dat betekent dat de vormen van de ik-persoon zijn losgelaten, het betekent dat er een overgave is van het beperkte zelfzijn (ego) aan het oorspronkelijke Zelf dat al identiek was aan God. In wezen zijn God, de Goeroe en het Zelf één. Zo verwees Ramana ook naar het dertiende hoofdstuk van de Bhagavadgita over de het veld en de Kenner van het veld: ‘Dát [het Hoogste] is het Licht van alle lichten en is boven alle duisternis verheven. Dát is kennis, het object van kennis en het doel van kennis, Dát woont in de harten van alle schepselen. ... Zoals de ene zon deze hele wereld verlicht, zo verlicht de Kenner van het veld de gehele wereld, Arjuna’ (13.17 en 33). Dát (het Hoogste) en de Kenner (jeZelf) zijn beide oorspronkelijke Licht en daarom identiek. Dit totaal accepteren en realiseren betekent een volledige overgave. Het echte kennen vindt plaats in de liefdevolle overgave. Kennis en liefde zijn uiteindelijk één. Van hieruit worden de devotionele
24 - juli/september 2005
Sri Ramana Maharshi
Foto: © Abichal 2003
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:05
Pagina 25
en Advaita Vedanta
Foto: Copyright © 2003 Ajati
gedichten van Ramana begrijpelijk, onder andere dit vers: ‘In mijn zelf dat de liefde niet kende hebt Gij een hartstocht voor U ontketend; verlaat mij daarom niet, o Arunachala.’ Het verrichten van werk, het doen van wat je plicht is, is voor Ramana Maharshi geen hinderpaal. Hij gaf nooit iemand de raad zich uit het leven terug te trekken. Wanneer je werkt gaat het alleen om de instelling waarmee je werkt, niet om het resultaat. Dit is de karmayoga, die in de Bhagavadgita 3 en 5 centraal staat. Naar deze hoofdstukken verwees Ramana steeds weer, maar daarbij radicaliseerde hij de situatie. Iemand vroeg hem iets te zeggen over de betekenis van het eigen dharma (plicht): ‘Het is beter zijn eigen plicht (svadharma) te doen, zelfs onvoldoende, dan de plicht van een ander (paradharma) volmaakt te volbrengen ...’ (Bh.G. 3.35). Ramana gaf als antwoord, dat svadharma betekent: blijf in de sfeer van Zelf-zijn, zonder dat er iets ‘anders’ is.
Dit zag hij als de essentie van de Bhagavadgita. Dan is er een handelen zonder iets te doen, een doen van wat voor de hand ligt om te doen zonder eigenbelang. Daarom geeft het handelen hier geen karmische resten en blijft er vrijheid. Ramana Maharshi zag dus geen verschil tussen zijn onderricht waarin hij steeds verwees naar het meditatieve onderzoek van ‘Ik’ en het verblijven in het ‘Ik-Ik’, en dat van Krishna in de Bhagavadgita. Op de vraag: ‘Is het goed af en toe de Bhagavadgita te lezen?’, antwoordde hij daarom ook: ‘Altijd.’ Douwe Tiemersma geeft advaita-onderricht in het Advaita Centrum te Gouda (www. advaitacentrum.nl). Vanaf september geeft hij daar een cursus ‘Non-dualiteit (advaita – advaya – eenheid). De zijnservaring, de filosofie en de tradities’. De citaten uit de Bhagavadgita zijn uit: ‘Bhagavad Gita’, Uitgeverij Davidsfonds, Leuven 2001.
25 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:05
Pagina 26
Farmaish: een traditie van verzoekliederen
RAJ MOHAN
Op zomaar een zaterdagochtend, terwijl ik slurp aan mijn eerste kopje thee en mij verheug op de twee vrije dagen die ik in het vooruitzicht heb, hoor ik op de radio de namen noemen van twee mij onbekende families - die mijn moeder vast wel kent - die vanavond met elkaar worden verbonden door het huwelijk. Dit heugelijke feit wordt alvast gevierd met een paar prachtige liederen uit Bollywoodfilms, aangevraagd door familieleden van het bruidspaar.
De traditie van farmaish, verzoeknummers die Hindoestanen voor elkaar aanvragen via de radio, kent zijn oorsprong in India maar heeft in Suriname een geheel eigen vorm gekregen. Deze eigen vorm heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat de Hindoestaanse gemeenschap zowel in Suriname als in Nederland klein en hecht is. Hierdoor kennen veel mensen elkaar of elkaars familie. Dit is in India zeker niet het geval waar families vaak, door huwelijk, ver van elkaar wonen. Deze vorm heeft zich zonder noemenswaardige veranderingen voortgezet in Nederland. De farmaish kun je dan ook elke dag horen op de radio. Enkele populaire zenders in de randstad zijn: de Amsterdamse radio Ujala, de Rotterdamse radio Amor, de Haagse Haagstad Radio en de Utrechtse radio SBS.
Later die dag hoor ik de farmaish van een bekende die wordt gefeliciteerd met zijn verjaardag door zowat de hele familie, van opa tot kleinkinderen, die met naam en toenaam worden genoemd. Rond de klok van zes uur gaat het radiostation weer over op ‘Maut ke khabar’, het bekende dodenbericht. Tussen de informatie door wordt verteld wie die persoon was, wanneer hij of zij is overleden en waar en wanneer de crematie zal plaatsvinden. Soms worden er ook een paar verzoeknummers gedraaid. Dit zijn vaak liederen met een devotioneel signatuur. Een geboorte, verjaardag, of het ritueel kaalscheren van een kind (muran) zijn bij uitstek gelegenheden waarbij vaak en veel farmaish wordt aangevraagd.
26 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:05
In de verzoeknummers wordt met uiterste precisie de gevoelens van menig Hindoestaan verwoord, die zelf vaak ver verwijderd is van dichterlijke kwaliteiten
en zangtalent zoals een Anand Bakshi, Sameer, Udit Narayan of Alka Yagnik (Dit zijn populaire dichters en vocalisten uit Bombay films). Muziek krijgt
Udit Narayan
door de farmaish een extra dimensie omdat zij ook gebruikt wordt als een medium (het lied) om weer via een andere medium (de radio) dingen tegen elkaar te zeggen die men anders zo moeilijk kan verwoorden maar nu op een palet van zang, lyriek en compositie op afstand kan presenteren aan zijn of haar dierbaren. Bij al deze belangrijke gebeurtenissen vragen hindoestanen liederen aan om zo hun gevoelens uit te drukken, hetzij om iets te vieren, of uit piëteit. Deze vorm van gevoelsuiting is kenmerkend voor de Hindoestaan die het vaak moeilijk vindt zijn gevoelens te uiten, met name als het gaat om de liefde. Maar bij verdriet zoals het verlies van een dierbare, of een heugelijke feit als het huwelijk, gaat het ons wat makkelijker af om die liefde direct te tonen. Een filmliedje op
27 - juli/september 2005
Copyright © MARK PREMJI PROMOTIONS 2003
De liefde van een broer voor zijn zus wordt via de ether verspreid in de verschillende huiskamers, keukens en slaapkamers van vele Hindoestanen in de vorm van het lied Meri pyari bahenia banegi dulhania (‘Mijn lieve zus zal een bruid worden’). Deze genegenheid wordt niet alleen gevoeld en herkend door de familie, vrienden en kennissen van deze broer en zus maar raakt ook bijna alle luisteraars van het radioprogramma op dat moment. Bij het horen van zo’n lied heeft iedereen zijn of haar voorstelling van de emoties die Alka Yagnik boven komen bij de familieleden van een jong meisje dat als bruid haar eerste stappen zet in een nieuw leven. Zoals de bloemen geen grip hebben op de geur die ze verspreiden, zo verspreidt zich de liefde van Hindoestanen via de ether naar een ieder die daarvoor ontvankelijk is. Dat het om veel luisteraars gaat wordt bevestigd door de hoeveelheid Hindoe-staanse radiostations in de randstad en daarbuiten. Tegelijkertijd geeft het ook aan dat de farmaishcultuur bijzonder is, omdat zij op zichzelf staat sinds haar ontstaan in deze unieke vorm in Suriname. En ondanks alle maatschappelijke veranderingen heeft zij niet ingeboet aan populariteit in Nederland.
Pagina 27
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:05
de radio voor je geliefde - zeker als je de film en de clip ervan kent - kan behoorlijk bijdragen aan het upgraden van je liefdesleven. Dit kun je een voordeel van farmaish noemen. Een ander voordeel is dat het kan helpen bij het verwerken van het verlies van een dierbare. Als ik in India ben, zoals onlangs voor drie maanden, en ik zit in een internetcafé, dan kan ik het niet nalaten om even naar een bekend Hindoestaans radiostation in Nederland te surfen. Of het nu een liefdesliedje Kaho na pyar hai (‘Zeg toch dat je van me houdt’) van Udit Narayan & Alka Yagnik, een bha-
Pagina 28
jan (devotioneel lied) ter gelegenheid van iemands verjaardag, Chale aaj tum jahaan se (‘Nu je de wereld hebt verlaten’) van Mohammed Rafi bij een overlijdensbericht, een prachtige qawwali ter gelegenheid van de ramadan is - het is mij om het even, ik heb het gevoel dat ik even weer in Nederland ben. Vreemd dat ik dat gevoel kan hebben bij het horen van een Indiaas lied in India. Terwijl ik een slokje neem van mijn zoveelste kopje Indiase thee dat ik ter plekke heb besteld hoor ik door de hoofdtelefoon de farmaish van mijn nichtje, die vandaag 18 jaar is geworden. Aangevraagd door mijn moeder. Ook namens mij.
Advertentie
28 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:05
Pagina 29
De pijn van het niet geleefde leven
WIERISH RAMSOEKH
Vanaf dit nummer gaan we in OHM Vani met enige regelmaat recensies, bijvoorbeeld van boeken en films, plaatsen. Wierish Ramsoekh bijt het spits af met een beschouwing over De naamgenoot van Jhumpa Lahiri.
Een naam die de ver weggestopte poĂŤtische diepten van de mannelijke ziel weet te bereiken: Jhumpa Lahiri. Een foto van de schrijfster op de achterflap, die de veertiger herinnert aan jongere dagen. Het cadeau gekregen boek. Allemaal foute redenen om een boek te lezen, maar De naamgenoot van Jhumpa Lahiri bracht mij een paar dagen de melancholieke roes van het terugdenken aan het geleefde leven van de hoofdpersonen. En ook, vanwege de herkenning, aan dat van mijzelf en de mijnen. De naamgenoot maakt deel uit van die groeiende stroom van literatuur en andere kunst uit de Indiase diaspora. Waarschijnlijk is het moment nu daar dat de tweede generatie migranten volwassen wordt en met voldoende afstand kan schrijven over de migratiegeschiedenis, waar de ouders zelf te veel pijn voelden om hieraan herinnerd te willen worden. Nadat ze met een verhalenbundel als eerste persoon van Indiase origine de
prestigieuze Pullitzer Prize had gewonnen, is De naamgenoot de eerste roman van de in 1967 in Londen geboren Jhumpa Lahiri. Haar ouders komen uit de Indiase staat Bengalen en deze achtergrond speelt een belangrijke rol in haar werk. Na dertig jaar geleefd te hebben in de VS zegt Lahiri dat ze er zich weliswaar thuis voelt, maar toch nog Jhumpa Lahiri een beetje een outsider blijft. Inmiddels is de bekende regiseusse Mrina Nair bezig met een project om De naamgenoot te verfilmen. De naamgenoot beslaat een periode van dertig jaar, waarin het leven van de Bengaalse familie Ganguli wordt beschreven. Na een gearrangeerd huwelijk vertrekken Ashoke, een onderzoeksbeurs electrotechniek op zak, en Ashima uit Calcutta naar de VS. In eerste instantie is de schijnwerper op beide echtelieden gericht. Vooral in de persoon van Ashima komt de pijn van de migratie tot uiting. Ver weg van haar
29 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:05
familie en vertrouwde wereld moet zij een bestaan opbouwen, waarbij heimwee altijd in de buurt is. Welke Surinaamse Hindoestaan zal de pijn niet herkennen van de geboorte van een kind ver weg van de familie overzee (‘Moeder zijn in een vreemd land’). Het verlangen naar brieven, waarover Jan Wolkers in Turks fruit zo treffend schreef: ‘Niets triesters dan relaties die alleen bijeen gehouden worden door de lijm van postzegels’. Het lange sparen voor de vakantie terug naar huis. De angst voor dat telefoontje midden in de nacht, dat niets anders kon betekenen dan ziekte of dood van een dierbare ver weg. En dan natuurlijk het onpeilbare verdriet van het er niet zijn als je vader of moeder oceanen ver weg sterft.
Pagina 30
Amerikaanse vriendinnen en weet de weg naar het ouderlijk huis steeds moeilijker te vinden. De omgang met de intellectuele ouders van zijn vriendin Maxine doet zijn ouders nog verder wegzinken in onbeduidendheid: ‘Als hij die twee 's avonds tegen elkaar genesteld op de bank ziet liggen, beseft Gogol dat hij in heel zijn leven nooit een moment van fysieke genegenheid tussen zijn ouders heeft gezien’. Als hij eindelijk met Maxine zijn ouders bezoekt: ‘Hij is zich er pijnlijk van bewust dat ze niet gewend zijn elkaar aan tafel iets door te geven, of bij het kauwen hun mond helemaal dicht te houden’. De dood van zijn vader leidt tot herbezinning. Het lijkt er dan op, dat Gogol tot herwaardering van zijn ouders en achtergrond komt. Hij trouwt zelfs met de
Langzamerhand verlegt Lahiri de schijnwerper steeds meer naar Gogol, de uiteindelijke hoofdpersoon van het boek. Via hem zien we de generatieproblematiek ontstaan als Gogol steeds minder Indiër en steeds meer ABCD'er wordt: American Born Confused Deshi (‘In Amerika geboren gedesoriënteerde Indiër’). Het haast vanzelfsprekende dubbelleven van een migrantenkind thuis een Indiër en daarbuiten een Amerikaanse tiener - gaat langzamerhand over in een Amerikaanse identiteit met steeds meer schaamte voor zijn achtergrond en familie: ‘Hij heeft in zijn afdeling geen ABCD' ers als vrienden. Hij mijdt ze, want ze doen hem te veel denken aan de manier waarop zijn ouders verkiezen te leven, die geen mensen als vriend hebben omdat ze hen aardig vinden, maar vanwege een verleden dat ze toevallig gemeen hebben’. Gogol leeft als architect in New York, heeft 30 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:05
ABCD’er Moushumi, een Bengaals meisje uit zijn kindertijd. Lahiri schrijft over de huwelijksceremonie: ‘Hij denkt aan zijn ouders, vreemden tot op dit moment, twee mensen die elkaar niet hadden gesproken voordat ze daadwerkelijk waren getrouwd. Zittend naast Moushumi beseft hij plotseling wat dat betekent, en hij verbaast zich over de moed van zijn ouders, de gehoorzaamheid die nodig was om zoiets te doen’. Maar Lahiri wentelt zich niet in sentimentaliteit. Bij Moushumi is er geen herwaardering voor haar verleden en ze verlaat Gogol, die zij vanuit haar eigen perspectief daarmee gaat associëren. Aan het einde van het boek komt de schijnwerper ook nog weer terug bij Ashima, die besluit haar huis op te geven en te gaan pendelen tussen deeltijdlevens in India en in de VS om zo de balans in haar leven te herstellen. Wat de thematiek betreft, noemde ik hierboven al de pijn van de migratie, gevolg van het eeuwige zoeken naar geluk. Waar Gogol’s ouders in stilte treuren om de kinderen die hun eigen Amerikaanse weg gaan, hebben zijzelf hun ouders verdrietig gemaakt door hun vertrek uit India. Verbonden met de migratie is de heldhaftigheid, waarmee doodgewone mensen verreikende beslissingen nemen op zoek naar een beter leven voor zichzelf, maar vooral voor hun kinderen. Pas later weten hun kinderen daar vaak de moed van in te zien. Voor mij is het standbeeld van Mai aur Baap in Suriname daar een voorbeeld van. Een ander herkenbaar thema is de moeilijkheid van het vasthouden aan de
Pagina 31
oude manier van leven. Ashima en Ashoke kunnen niet tegenhouden, dat Kerstmis voor de kinderen belangrijker wordt dan de eigen hindoefeestdagen: ‘Ashima en Ashoke blijven het verontrustend vinden dat, als ze hun ogen dichtdoen, hun kinderen precies klinken als Amerikanen’. Uiteraard gaat niet al het oude verloren: ‘Ze leren met Thanksgiving kalkoenen te braden, hoewel ingewreven met knoflook, komijn en rode peper’. Dit doet toch denken aan onze ouderen die stiekem niemak mertja bij zich hebben als ze meegevoerd worden naar een sjiek restaurant. Het thema ‘berouw komt na de zonde’ is zichtbaar in het schuldgevoel van Gogol om de verwaarlozing van zijn vader. Waar Ashima het toonbeeld is van de emancipatie van de Indiase vrouw van huisvrouw via de tussenstap van parttime werken in de plaatselijke bibliotheek tot zelfstandigheid, weerspiegelt Moushumi de onderdrukte vrouw die in de vlucht een uitweg vindt. Moe van de spanningen tussen het Indiase en het Amerikaanse, kiest ze voor een studie Frans: ‘Het was gemakkelijker die twee landen de rug toe te keren die iets van haar verlangden en zich te wijden aan een land dat helemaal niets van haar wilde’. Los van de thema's herkende ik met mijn Surinaams-Hindoestaanse ogen veel details. Een korte opsomming: de kennismakingsscènes bij uithuwelijken (je leert je partner pas kennen na het huwelijk); de focus van Indiase ouders op geldmakende beroepen als ingenieur en arts (Gogol wist deze claim te combi-
31 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:05
neren met zijn talent voor tekenen door te kiezen voor de architectuur); de naam van de partner die niet wordt uitgesproken (‘Hoor eens…’); de andere vorm van romantiek, waar ‘ik hou van jou’ niet direct bij past; het vertrek uit India, waarbij hordes familieleden naar het vliegveld komen voor het uitzwaaien; het dragen van het horloge aan de binnenkant van de pols; het ontmoeten van mede-Hindoestanen in blanke supermarkten en het opbouwen van een substituut-netwerk; de namenproblematiek: de vreemde naam die altijd wordt opgemerkt in de klas, je zenuwachtig maakt; de Indiër die als student beter gekleed is dan de professor, met das en al; het kauwen van kippebotjes tot een rossig moes; de lange kookpartijen voor feestjes, want gastvrijheid vereist overdaad; de centrale rol van families, want Indiërs ‘geloven niet in babysitters’; cadeaus pas uitpakken als de gasten weg zijn; de angst dat de douane alle vreemde dingen in de koffer gaat controleren. Uiteraard is niet alles een feest van herkenning. De Indiase ervaring in de VS is niet gelijk aan de SurinaamsHindoestaanse ervaring. Door het Amerikaanse immigratiesysteem is er meer sprake van een middenklassemilieu met veel docenten, artsen en ingenieurs. Wellicht dat hierdoor de Amerikaanse Indiërs zo makkelijk feestdagen als Thanksgiving overnemen. En wellicht ook dat het eten van rundvlees daarom geen issue is. Dit laatste brengt mij wel van mijn stuk. Immers, de rechtvaardiging van mijn eigen rundvlees-taboe wordt danig op de proef gesteld bij de constatering dat Indiërs zelf in het buitenland vaak heel makke-
Pagina 32
lijk doen over het eten van hamburgers en worst. Zo voel ik mij steeds meer behoren tot de laatsten der Mohikanen. Ook valt op dat het hebben van een blanke partner door de IndiaasAmerikaanse ouders makkelijker wordt geaccepteerd dan lange tijd in Nederland het geval is geweest bij de Surinaamse Hindoestanen. Na het lezen van De naamgenoot blijft ten aanzien van de familie Ganguli de vraag hangen, die voor elke migrant geldt: ‘Was het dit uiteindelijk allemaal waard?’ Weegt de bereikte materiële (en eventuele geestelijke) vooruitgang op tegen het niet geleefde leven in het land van geboorte? Ashima staat model voor de eerste generatie migranten: ‘Want buitenlander zijn, zo wordt Ashima zo langzamerhand duidelijk, is een soort levenslange zwangerschap - een eeuwig wachten, een constante last, een zich voortdurend niet lekker voelen. Het is een blijvende verantwoordelijkheid, een intermezzo in wat ooit een gewoon leven is geweest, om dan te ontdekken dat dat vorige leven verdwenen is, vervangen door iets dat gecompliceerder is en veeleisender’. Gogol staat model voor de tweede generatie, die een balans zoekt tussen het verleden en het heden. Soms met een pijnlijke omweg, zoals Gogol’s treuren om het niet door hemzelf geleefde Amerikaanse leven van Maxine en haar gezin. Rijst de vraag wat de derde generatie wacht, die in ieder geval in het land van herkomst nu buitenlander is geworden.
32 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:05
Pagina 33
Chakra’s: Een brug tussen oosterse en westerse psychologie
TESSA GOTTSCHAL
In het boek Ik ben van gisteren, dat binnenkort verschijnt, brengt Tessa Gottschal de oosterse en westerse psychologie nader tot elkaar. In dit artikel licht ze alvast een tipje van de sluier op.
lichamen en worden omschreven als chakra's.
Velen kennen Sigmund Freud als de grondlegger van de hedendaagse psychologie. Minder bekend is dat hij zichzelf de vraag stelde: ‘Is er een plek waar psychische energie het lichaam in komt? En waar is dat dan?’ In zijn laatste boek Das Unvollendetes beschrijft hij hoe hij er tot zijn teleurstelling niet in slaagt dat te vinden. Dit is niet vreemd want Freud zocht een fysieke plek - zo tastbaar als een arm of een lever. Hij zou deze nooit vinden om de simpele reden dat ze niet bestaat. De oosterse psychologie, de chakrapsychologie, kent deze plek echter wel! Alleen liggen de ingangen van de psychische energie niet in het fysieke lichaam. Ze liggen zo’n tien tot vijftien centimeter ervoor in de fijnstoffelijke
Kunnen die twee werelden - de westerse en de oosterse psychologie - tot elkaar komen? Freuds vraag is boeiend. Net als de vraag hoe het kan dat psychische energie zich de ene keer fysiek uit in lichamelijke klachten en de andere keer in emotionele klachten. Door mijn studie van zowel westerse als oosterse psychologie kwam ik er achter dat bepaalde fysieke klachten samenvallen met psychische én met energetische onevenwichtigheden. Een voorbeeld is de combinatie van suikerstofwisselingsproblemen, moeite met wilskracht en energetisch snel beïnvloedbaar zijn. De chakra33 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:05
Pagina 34
oosterse dit verschijnsel ook en beschrijft iemand die geen weerstand heeft als een energie die soepel, open, warm en uitnodigend is. Vertoont hij wel weerstand dan spreken ze over stugge, ijle, ontwijkende of harde energie. Er zijn situaties dat mensen hun energie met een andere willen mengen, of juist niet. Dit kun je schetsen als klevend, trekkend, duwend of afstotend.
psychologie schetst iemands gedrag in termen van energie - bijvoorbeeld open, soepel, meegaand versus hard, dicht en wegtrekkend. Westerse psychologie gebruikt termen als ‘hulp-afwijzend-klagen’, rationaliseren, ontkenning en somatiseren. Een verharding van iemands energie zie ik bijvoorbeeld ook terug in zijn gebruik van daarop gelijkende westerse afweermechanismen – de manieren waarop iemand laat blijken dat hij moeite met veranderen heeft. Er zijn meer overeenkomsten tussen de westerse en oosterse psychologie. Het westen praat over weerstand. Dat is het verzet dat iemand toont wanneer hij moet veranderen maar dit nog niet wil. Zo’n weerstand kun je zien aan iemands gedrag, zijn woordkeuze, stemming en houding. De oosterse psychologie kent
Hetzelfde mengen van energie wordt in de westerse psychologie overdracht genoemd. Het registreren van al dit soort zaken vraagt niets anders dan oplettendheid, kennis, een verfijnd gevoel en vooral ervaring. Of iemand nu afweermechanismen en overdracht registreert, of chakra’s en aura’s – dat maakt niet zoveel uit. Wat verschilt is de terminologie. Het voelen van een wijziging in iemands voetchakra’s als hij angstig wordt is niet veel moeilijker dan voelen hoe achter een vraag de afweer ‘hulpafwijzend-klagen’ schuilt. Het is precies dit terrein van gevoelsmatig waarnemen waarop volgens mij de westerse en oosterse psychologie tot elkaar kunnen komen; waar ze met elkaar kunnen uitwisselen wat ze hebben waargenomen en welke betekenis dit heeft. Tenslotte praten beide richtingen vanuit hun menselijk vermogen tot gevoelsmatig waarnemen. Dit vermogen gebruikt de westerse
34 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:05
Pagina 35
e en westerse psychologie psychologie in beginsel bij het voeren van gesprekken als therapeutische mogelijkheid. De oosterse psychologie zal eerder kiezen voor diverse vormen van meditatie en in het corrigeren van een fysieke disbalans door bijvoorbeeld yoga. Het oosten noemt een geestelijke verandering verlichting of bewustzijn, het westen noemt die verandering inzicht. Beide invalshoeken geven goede resultaten. Kunt u zich voorstellen dat een combinatie van beide nog meer resultaat geeft? Dat is precies mijn ervaring. Ik geef er hieronder graag twee voorbeelden van. Praktijkvoorbeeld 1: Psychische energie onjuist verwerken Joke heeft onvoldoende geleerd haar gevoel te uiten. Ze zegt niet openlijk wat ze ergens van denkt en haar mening houdt ze voor zich. Ze kleedt zich zoals haar moeder het wil, doet een opleiding die haar vader juist vindt etc. Door zichzelf vaak weg te cijferen (de afweer ‘altruïsme’) en de wensen van de omgeving voor te laten gaan is de oorspronkelijke verbinding tussen haar tweede en vijfde (keel-) chakra achtergebleven in ontwikkeling. Ze heeft daarvoor in de plaats een verbinding geprobeerd te leggen tussen het tweede en het zes (voorhoofds-) chakra. Dat werkt wel, maar niet echt lekker. Het is als spaghetti eten met een vork en een schaar. Met technieken uit de oosterse psychologie herstel ik de oorspronkelijke verbinding tussen het tweede en het vijfde chakra en leg de verbinding van het zesde naar het derde chakra, waar hij veel beter thuis is. Dit creëert meer rust bij Joke.
De verbeterde verbindingen zorgen dat ze makkelijker kan waarnemen wat ze voelt. Ik leer haar later hoe ze met speciale meditaties die verbindingen zelf kan verstevigen. Met westerse gesprekstechnieken en rollenspelen leert ze dit gevoel beter vast te houden, zodat ze aan het eind van de therapie meer trouw aan zichzelf is en minder de omgeving laat bepalen wat ze wel en niet mag voelen. Praktijkvoorbeeld 2: Energetisch en psychisch huiswerk Marja vertoont dwanghandelingen en eetstoornissen. Ze heeft de neiging haar energie op te trekken. Een gevolg daarvan is dat ze veel piekert en snel angstig wordt, waardoor ze in dwanghandelingen terechtkomt. In termen van afweer past ze ageergedrag toe. De energie van haar chakra’s zijn ongelijk verdeeld, wat ertoe bijdraagt dat ze chaotisch wordt. Ik besluit als eerste met een oosterse techniek haar eerste chakra stabieler te maken en adviseer haar in ieder geval bij het ontbijt iets van een eiwit te nemen, en liefst ook ‘s middags en ‘s avonds. Dat is goed voor dit chakra. Hierdoor trekt ze minder gemakkelijk haar energie op en krijgt ze meer greep op haar angsten. Registratie-opdrachten uit de westerse psychologie geven meer inzicht en leiden tot nieuwe aangrijpingspunten om haar gedrag te veranderen. Tessa Gottschal heeft een natuurgeneeskundige praktijk in Zuid-Scharwoude (N.H.). Voor meer informatie zie: www.gottswaal.nl
35 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:05
Pagina 36
Advertenties
REGRESSIE REÏNCARNATIETHERAPIE Is een vorm van psycho/bewustzijnstherapie dat geschikt is voor werken met een breed scala aan klachten, problemen en levensthema's, waarvoor inzicht, verandering of meer dan wel andere keuze mogelijkheden worden gezocht. * Totale gezichts- en lichaamsverzorging * Vergoeding zorgverzekeraar * Lid VNT " D AT J E V E R L E D E N JE ZO IN DE WEG KAN ZITTEN"
Voor inlichtingen: Savita D. Harpal Tel. 035 - 6214405 Noordse Bosje 33d 1211 BD Hilversum
Lees 'India Nu' Het enige Nederlandstalige tijdschrift over India! • Cultuur en Religie • Politiek en Economie • Samenleving en Milieu Recent verschenen specials over o.m. vrouwen, gezondheidszorg, Religie en maatschappij, sport en milieu India. India Nu is een tweemaandelijks blad. Een jaarabonnement kost €17,50, losse nummers € 3,50
India Nu wordt uitgegeven door de Landelijke India Werkgroep, een organisatie die vanuit Nederland wil bijdragen aan een menswaardig bestaan van (kans)armen in India. Voor meer informatie: Tel: 030-2321340, www.indianet.nl
“Every living being in this world is knowingly or unknowingly on a spiritual pilgrimage” (Baba) H e a l i n g
T e m p e l
S h r i
S h i r d i
B a b a
Uit dankbaarheid is de stichting Shri Shirdi Baba in Holland opgezet. Joke Broeke is al jaren
W ilt u een consult? W ilt u meer weten?
een devotee van
Of helpen een tempel voor Shri Shirdi Baba in Holland te realiseren, dan bent u van harte welkom.
Shri Shirdi Baba. Zij gebruikt nu haar gaven om te helpen bij geestelijke, lichamelijke of spirituele problemen.
Stichting Shri Shir di Baba Donaustraat 167 • LD Lelystad • Tel.: 0320-251116 Vo o r d o n a t i e s : R e k e n i n g n u m m e r : 8 7 5 4 0 3 4 "The present i s a product of the past. But al sothe seed for the f uture". (Baba) 36 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:05
Pagina 37
Ayurveda en geestelijke harmonie
ROBERT H. SWAMI PERSAUD
Een toenemend aantal mensen kan steeds slechter opboksen tegen de haastige en vaak chaotische tijden waarin zij moeten leven. Depressieklachten nemen dan ook hand over hand toe. Een paar cijfers: volgens de WHO zal over 15 jaar depressie de meest voorkomende ziekte ter wereld zijn en momenteel zou zo’n 17% van alle Nederlanders hieraan lijden. Welke oplossingen kent de Ayurveda voor deze ernstige ontwikkeling?
Ayurveda is een geneeskunde voor lichaam én geest. Als wij patiënten behandelen met depressieve klachten zullen wij ons nooit beperken tot de psyche maar betrekken wij ook het lichaam daarbij. Depressie immers zit net zo goed in je lijf als in je geest! Patiënten met depressie zullen wij natuurlijk eerst nauwkeurig analyseren naar hun constitutie, omdat de verstoring daarin moet worden aangepakt. Heel vaak blijkt een te hoge kapha in geest en/of lichaam een oorzakelijke factor te zijn. Het is echter ook de aard van de verstoring die een bepaalde vorm van depressie aangeeft: is er een kapha-verstoring, dan ziet men vaak grote neerslachtigheid en zelfmedelijden, bij pittaverstoringen is er grote drift waarbij de patiënt veel aan het schelden is en bij vata-verstoringen zijn er angstgevoelens en huilbuien.
Dat maakt een juist voedingspatroon noodzakelijk. Er zijn echter ook maatregelen die voor ieder mens die met min of meer ernstige geestelijke problemen te kampen heeft, gelden. Zo speekt de oude dokter Sushruta in zijn Sushruta Samhita (400 jaar v.C.) over het maken van wandelingen. Dagelijks dient de patient een flinke wandeling te maken van ongeveer een uur of langer. Reinigingsmethoden zijn daar erg belangrijk bij. Zelf spoelen wij de patient die depressieve klachten heeft letterlijk schoon via hoge darmspoelingen, gecombineerd met Ayurvedische massages. Maar zelf kan de patient ook veel bereiken met zijn voeding. De voeding dienst steeds vers te zijn en waar mogelijk natriumarm en suikervrij. Vis is altijd toegestaan, maar vlees moet men beperken. Bereidt de voeding nooit
37 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:05
in de magnetron: deze ontdoet alle voeding van haar ‘prana’, dat kan vreemd klinken maar wie de Ayurveda goed begrijpt weet dat je voeding met veel aandacht moet bereiden en nooit op een snelle manier. Tegen depressie worden vaak bekende antidepressiva voorgeschreven zoals Prozac en Seroxat. Velen gebruiken ook St. Janskruid, maar dit kan gevaarlijk zijn wanneer er nog andere geneesmiddelen geslikt worden. Er zijn enkele veilige Ayurvedische kruiden tegen depressie; zo is Ashwaganda Vitotaal een veel gebruikt kruid dat gewoon bij de drogist te koop is. Dat geldt ook voor de Guarana. Het is overigens niet verstandig om meerdere middelen tegen depressie tegelijkertijd te gebruiken.
Pagina 38
De Ayurveda geeft erg veel aandacht aan het bereiken van geestelijke harmonie. Wat zijn de beste methoden om deze te bereiken en om zo allerlei geestelijke aandoeningen zoals depressie en agressie te doen verminderen of verdwijnen? Een veel voorkomende methode is de stiltemeditatie waarbij veel op de ademhaling gelet wordt. Je gaat twee keer per dag op een rustige plek lekker even zitten in een gemakkelijke houding. Je haalt twee keer een heel diepe ademhaling, en vervolgens adem je natuurlijk, zonder enige inspanning. Doe dit zo’n tien minuten, gewoon je adem geconcentreerd volgen en je bewust zijn van je totale fysieke en geestelijke ontspanning. Het is alsof je adem door je hele lichaam stroomt, alsof elke cel van je lichaam doortrild raakt van je adem; je verbeeldt je dat je je adem betrekt uit de hoogste sferen van het universum en dat zij aldus een genezende werking op je heeft. Dit is een van de beste middelen om je geestelijke harmonie te optimaliseren. Combineer deze oefening met een regelmatige goede reiniging, enkele goede kruiden en de juiste voeding en je geestelijke harmonie kan sterker worden dan ooit!
38 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:05
Pagina 39
Matidhyan: Aandacht voor de Moeder
AAFKE DE GEUS
Het is ongeveer tien jaar geleden dat er een zwangere vrouw bij mij op de yogales kwam die ook verloskundige was. Zij was enthousiast over de lessen. Voor haar was de yoga voor zwangeren een moment waarop zij haar aandacht even helemaal op zichzelf en de relatie met de baby kon richten. Dit heb ik heel vaak gehoord van deelnemers. Veelal komen zij naar de yogalessen als zij hun eerste kind verwachten. Ze werken nog en hebben het vaak druk.
Ik sprak er met deze verloskundige / aanstaande moeder over dat er een grote tegenstelling is tussen de periode van de zwangerschap en de periode na de bevalling. Als aanstaande moeder leer je bewust je met de baby in je buik te verbinden, terwijl je na de geboorte en eigenlijk al tijdens de bevalling bewust afscheid neemt van de periode van zwangerschap. Zij bleek dit in haar praktijk ook tegen te komen en vond dat hier eigenlijk meer aandacht voor moest komen. Zo ontstonden in het Ganesha-centrum voor Yoga en Ayurveda, de lessen Matidhyan: ‘Aandacht voor de Moeder’. Een kenmerkend uitgangspunt is dat de moeders zich bewust worden van de verantwoordelijkheid die zij dragen ten aanzien van hun herstel. Dit is van fundamenteel belang voor het hervinden van
hun lichamelijke en emotionele evenwicht. Veel jonge moeders kunnen moeilijk afscheid nemen van de periode dat de baby in de buik groeit en kunnen op die manier in een proces terecht komen, waarbij de baby het leven van de jonge moeder regeert. Zij kan niet tot een daadwerkelijke verwerking en herstel van haar bevalling komen. Dit is een situatie die heel vaak voorkomt, veel vaker dan men denkt. De meeste vrouwen die recent zijn bevallen, hebben zich redelijk tot goed voorbereid op de bevalling. Wanneer zij het voordeel hebben gehad van de yoga voor zwangeren zal het scala van fysieke oefeningen (asana’s) hen ook na de bevalling tot steun kunnen zijn. Hebben
39 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:05
Pagina 40
Aandacht
40 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:06
Pagina 41
voor de Moeder zij tijdens de cursus behalve de adem- en energiebeheersing (pranayama) en de ontspanningsoefeningen (yoga nidra) ook de kringspieroefeningen en de warme sesamoliemassage voor het hele lichaam (abhyanga) geleerd, dan hebben zij de belangrijkste gereedschappen in handen voor een evenwichtig herstel van de hormoonspiegel. Er wordt echter over het algemeen na de bevalling weinig met de oefeningen gedaan. De reden hiervoor blijkt te zijn Copyright © 2002 Alternative Medicine Integration dat de jonge moeders niet of nauwelijks zijn voorbereid op de ling verzwakt en kwetsbaar. Je hebt nu grote veranderingen van de eerste paar de verantwoordelijkheid voor een kleine dagen na de bevalling en de vermoeidbaby die in het begin volledig van jou heid die tijdens de eerste zes weken kan afhankelijk is. Daarbij komt dat je partontstaan. Bevallen eist over het algener verwacht dat dit het moment is om meen al hun kracht op, lichamelijk en jullie belemmerde seksuele leven te heremotioneel. De Matidhyan zet de belangvatten”. Zij onderschrijft in haar boek het belang van asana’s, pranayama, yoga rijkste oefeningen nog eens op een rijtje en plaatst die in de veranderde levensnidra en abhyanga. omstandigheden. De zwangerschap duurt negen maanEen bron van inspiratie werd het boek den. ‘Geef jezelf ook weer negen maanden voor herstel’, is het advies. In de Kama Sutra for Women van Vinod nieuwe samenstelling van het gezin hebVerma. Deze schrijfster is in de moderne ben de moeder en de baby tijd nodig geneeskunde even thuis als in de ayurom te leren leven als aparte individuen. veda en raja yoga van het oude India. Tijdens de Matidhyan wordt erop geweZij schrijft in het hoofdstuk ‘Zwangerschap, bevalling en seksualiteit’ zen om, in elk geval zo’n veertig dagen over de tijd na de bevalling: ‘Dit is voor lang, teveel spanningen van buitenaf te een vrouw een nogal ingewikkelde en vermijden, je regelmatig te laten massemoeilijke periode, die veel organisatieren met warme olie of een zelfmassage vermogen vraagt. Je bent door de bevalmet warme olie te doen, je aan het nieu41 - juli/september 2005
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:06
we ritme aan te passen in eigen tempo, omdat met een baby de dagindeling heel anders wordt. Het kan dan misschien moeilijk zijn om te komen tot rek- en strekoefeningen, vitaliserende oefeningen of massage, vooral als er meer kinderen in het gezin zijn. Maar de tijd die je hieraan besteedt wordt beloond met nieuwe energie en kracht. Afhankelijk van het verloop van de bevalling zul je bepaalde oefeningen in een eerder of later stadium kunnen doen. Al vrij snel kun je beginnen met lichte oefeningen. Als oefeningen niet goed aanvoelen, bijvoorbeeld vanwege hechtingen, kun je de oefeningen eenvoudiger of op een later moment doen. Je dient daarbij je gezonde verstand te gebruiken. Na een keizersnee is het verstandig om voordat je gaat oefenen
Pagina 42
advies aan de gynaecoloog te vragen. Overigens worden de kringspieroefeningen juist in dit geval sterk aanbevolen. Er is slechts een beperkt aantal lessen nodig om de vrouwen inzicht te geven in het bewaken van een harmonieuze leefstijl. De deelnemende vrouwen spreken hun grote dankbaarheid uit over de kennisoverdracht die plaats vindt tijdens de lessen. Kennis waar ze in hun hele verdere leven wat aan kunnen hebben. Ganesha-centrum voor Yoga en Ayurveda Nieuwstraat 3, 1781 TE Den Helder, (0223) 626 175, Scheldestraat 50, 1823 WB Alkmaar, (072) 5127413. aafkedegeus@planet.nl www.ganesha-centrum.nl
Advertentie
Tewarie & Partners Accountants en Belastingadviseurs Parmessar & Tjon A Ten Accountants en Belastingadviseurs T&H Groep Accountants & Belastingadviseurs bestaat uit: • Tewarie Accountants en Belastingadviseurs • Parmessar & Tjon A Ten Accountants & Belastingadviseurs • Admi Services, administratieve dienstverlening voor het midden & kleinbedrijf. T&H Groep is uitgegroeid tot een organisatie met een gevarieerd samengestelde praktijk voor controle, beoordeling en samenstellingsopdrachten. Naast adviespraktijk en de financiële-administratieve begeleiding biedt de organisatie tevens fiscale dienstverlening. Een belangrijk uitgangspunt is de betrokkenheid bij de cliënt, waarbij korte communicatielijnen zowel binnen als in de relatie met de cliënt een belangrijke rol spelen. Naast de specialisten in eigen huis beschikt T&H Groep over een met zorg ontwikkeld contactennetwerk van externe onafhankelijke adviseurs uit diverse disciplines. Nederland:
Oranje Nassaulaan 55 • 1075 AK Amsterdam Tel: 020-6711256 • Fax: 020-6737272 • info@thgroep.nl
Suriname:
Mr. F.H.R. Lim A Poststraat 19 • Postbus 1700 • Paramaribo Tel: 474452 • Fax: 474643 • thgroep@parbo.net en G.G. Maynardstraat • Nieuw Nickerie. Tel: 00-597-232955
K.B. Tewarie RA P. Parmessar FB M.L.J. Braspenning AA Mr. L. Krokke-Toffoli Drs. Ing. W.N.B. Tewarie RE
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:06
Pagina 43
Advertenties
Bezoek: www.ercoreizen.nl www.ercotravels.com www.mauritiustours.com
VERZORGDE RONDREIZEN € €
15 dgn Promotie tour India 10 dgn Shopping tour India
Mr Drs T. Bissessur ADVOCAAT & PROCUREUR
895,-700,--
• • • • • • • •
Vertrek: 20 aug. 2 sept. - 23 sept. 2005 15 dgn Mauritius tour 10 dgn Mauritius tour
€ €
850,-750,--
10 dgn Dubai tour
€
750,--
Vertrek: 5 juli - 23 juli 2005 21 dgn Singapore, Maleisie, Thailand
€ 1.440,--
KLM/SLM ticket vanaf € Autoverhuur in Suriname €15,-- per dag
449,--
Strafzaken Echtscheidingen Kort Gedingen WAO-zaken Verblijfsvergunningen Letselschade Ontslagzaken Schadeprocedures
Eigen kantoren in India, Mauritius, Suriname. Dordtselaan 144 3073 GL ROTTERDAM Tel. 010 - 484 91 77
Regentesseplein 12 2562 EV DEN HAAG Tel. 070 - 363 95 36
ercoreizen@planet.nl
Grotewaard 1 • 2716 XP Zoetermeer
Lid van SGR en IATA, dus u reist op zeker !!
Tel: 079 - 352 15 16 • Fax 079 - 352 19 82
FILMS INTERNATIONAL
• Doku / Drama • Producent van film en video producties • Ruim 35 jaar ervaring in creativiteit en kwaliteit Laan van van Meerdervoort Meerdervoort 316 316 • • 2563 2563 AM AM Den Den Haag Haag Laan Te e ll e e ff o oo on n :: 0 07 70 0 -- 3 36 65 58 82 21 18 8• •F Fa ax x :: 0 07 70 0 -- 3 36 65 53 37 71 16 6 T e-mail: rfifilms@w d ao.on.entl c aasneam
OHM Vani 3e kwart 2005 FC
21-09-2005
15:06
Premdani
Pagina 44
Ayurveda
Ayurvedische behandelingen bij klachten zoals chronische vermoeidheid, stress, burnout, Candida-syndroom, parasieten, slaapstoornissen, darm-en spijsverteringsklachten, spier- en gewrichtsklachten, etc. Gespecialiseerd in Levend-Bloed-Analyse (geavanceerde microscopisch bloedonderzoek waarbij u meekijkt op de monitor), Pancha-Karma (ontgiften, onthaasten, verjongen en vitaliseren), Hoge darmspoeling (met Ayurvedische kruiden en olieën), Mora therapie (meten van orgaan-energieën en uittesten van Ayurvedische kruiden), NAET (elimineren van allergieën). Tevens verzorgen wij erkende opleidingen op het gebied van Levend-Bloed-Analyse (diploma Bradford) en Ayurvedische massages (diploma Poona).
Premdani-Health-Clinic te Leersum
Premdani Onthaastingskliniek te Olst
Etienne Premdani en de Bradford microscoop
Beena Premdani en een hoofdmassage
Verbonden aan de universiteit van Poona. Prof. Dr. P.H. Kulkarni en Prof. Dr. Yogesh Bendale. Erkend lid van de NWP en LVNG.
Premdani-Health-Clinic, Rijksstraatweg 195, 3956 CM LEERSUM Tel. 0343-461300, ayurveda@premdani.nl, www.premdani.nl