OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 1
INFOBLAD OHM • PROGRAMMA’S
7e jaargang nr. 3 • juli / september 2001 • prijs ƒ 7,50 (€ 3,41)
• Indiase Diaspora • Bhagavad Gita • God is klank • Ganesh Chaturthi
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 2
juli / september 2001
onze
vr aag bro chu
re me t
KLM / SLM
tickets naar Suriname gegarandeerd de goedkoopste! 21 daagse retourticket Paramaribo vanaf ƒl. 1.525,-
VERZORGDE RONDREIZEN: 8
e s p e c ia l t a r ie v e
n
!
OP: INGEN
AANBIED
els.com rcotrav www.e en.nl rcoreiz .e w w w
ZEN IS LID ERCO REI VAN D U S. ., O P Z EK ER U R EI ST
DAGEN
DUBAI MET KLM (verblijf in luxe appartamenten in Dubai) Vertrek: juli, aug., sept. en oktober
voor ƒl. 1.225,-
15
DAGEN NAAR INDIA MET
AIR INDIA (Bombay, Delhi, Agra, Mathura, Jahpur e.d.) Vertrek: 21 juli, 4 aug., 9 sept., 13 okt., 3 nov.
voor ƒl. 1.995,-
15
DAGEN NAAR
MAURITIUS MET MAURITIUS AIR (Verblijf in appartament en tours en tranfers) Vertrek: Om de twee weken.
voor ƒl. 1.995,-
21 21 22 22
dagen dagen dagen dagen
ƒl. ƒl. ƒl. ƒl.
SINGAPORE, MALEISIE, THAILAND INDIA / Varanasi, Sangam e.d. INDIA / Zuid en Noord India INDIA / THAILAND
2.950,2.495,2,950,2,795,-
SPECIALE AYURVEDIC BEHANDELINGEN in Delhi of Kerela, Yogo-tour Rishikesh,Roots reizen, Meditatiereizen, Culturele rondreizen (max. 8 deelnemers per reisleider).
DE INDIA
SPECIALIST EIGEN KANTOOR IN
INDIA
DORDTSELAAN 144-D • 3073 GL ROTTERDAM • TELEFOON 010-484 91 77 • FAX 010-4846534 REGENTESSEPLEIN 12A • 2562 EV DEN HAAG • TELEFOON 070-363 95 36 • E-mail:erco.reizen@wxs.nl
In onze wink el origineel handv aar dig kleder dr ac ht en kadoartik elen uit India,
• • • •
Traditionele kleding zoals: de sari, ghagra, salwaar, kurta’s Moderne avondjurken Allerlei geschenkartikelen en nog veel meer gezichtsbehandeling oosterse wijze
Ook bemiddelen wij voor de verhuur van trouwstoelen, maro’s etc. En niet te vergeten indien u een uitstapje wilt maken naar het Verre Oosten o.a. India, kunt u door een deskundige uw reis laten samenstellen.
Indian Light • • • • • •
Toegankelijk voor een ieder Betaalbare prijzen Oosterse & Westerse mode Makkelijk bereikbaar zowel openbaar als eigen vervoer Werkt aan klant tevredenheid Warme sfeer van echtheid
Kortom Indian Light is werkelijk een licht in de duisternis !! Openingstijden: Ma t/m Vr : 10.00-18.00 uur Zaterdag: 10.00-17.00 uur Donderdag koopavond
Adres: Burgemeester v.Leeuwenlaan 47 1064 KK Amsterdm Tel:020-4114782 Fax: 020 - 4116774
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 3
juli / september 2001
C
O
L
O
F
O
N
OHM-Vani is een uitgave van de Stichting Organisatie voor Hindoe Media. OHM-Vani geeft achtergrondinformatie over de programma’s van OHM en maakt melding van relevante ontwikkelingen in de Hindoegemeenschap. Wij nodigen u uit opmerkingen of commentaar op onze programma’s of op dit blad te zenden aan Stichting OHM.
I N H O U D • Redactioneel
4.
• TV
6.
• TV Hindi
11.
• Radio zaterdag
12.
• Radio Hindi
15.
• Radio Maandag
16.
• Terugkijken om vooruit te komen
21.
Stichting OHM Eindredacteur: Perdiep Ramesar
• Mijn eerste kennismaking met de Bhagavad Gita
23.
De volgende personen hebben bijgedragen aan dit nummer:
• Nada Brahma: God is klank
27.
De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden stukken in te korten, te redigeren of niet te plaatsen. Geplaatste stukken geven niet altijd de visie van de OHM weer. Een jaarabonnement kost Fl. 20,-. Opzegging dient uiterlijk 1 maand voor het verstrijken van dat jaar schriftelijk plaats te vinden. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van
S. Badloe, D. Gangaram Panday, S. Balla, C. Mathura, S. Biere, B. Lalbahadoersing, C. Morssink, R.S. Persaud, J. Eylers, B. Citroen, Navien, A. Bierdja.
• Ganesh, de personificatie van Aum 30. • Shri Krishna
33.
Coverfoto: Krishna Art ISBN 1-886069-15-8
• Mantra Yoga: Klank als sneltaxi naar je essentie
35.
• Opzet instituut Indiase Diaspora
39.
• Ayurveda en het eten van ijsjes
42.
• Hindoe Raad Nederland, officieel erkend
44.
• Het spirituele web
45.
Grafische verzorging: NOS-Omroepdrukkerij Adri Segaar Stg. OHM (redactie OHM-Vani) Koninginneweg 8 1217 KX Hilversum
Telefoon 035 - 6260920 Fax: 035 - 6280843 E-mail: info@ohm.to ABN-Amro: 44.09.38.694
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 4
juli / september 2001
Surinam Air Travel VOOR
AL
UW
REIZEN
Noord, Oost, Zuid, West Surinam Air Travel The Best!!
REDAC Beste lezer,
De laagste tarieven en groepskortingen naar o.a. Azië, Mauritius, Suriname, Dubai, Zuid Afrika,Turkye enz. voor meer informatie: Telefoon: 030-2321516 Fax: 030-2322500 Amsterdamsestraatweg 91 3513 AC Utrecht Elke maand groepsreizen naar Mauritius! Lid SGR nr 2319 - K.v.K. 072319
Mr Drs T. Bissessur ADVOCAAT & PROCUREUR
• • • • • • • •
Strafzaken Echtscheidingen Kort Gedingen WAO-zaken Verblijfsvergunningen Letselschade Ontslagzaken Schadeprocedures
Grotewaard 1 • 2716 XP Zoetermeer Tel: 079 - 352 15 16 • Fax 079 - 352 19 82 4
Hier ligt ze dan voor u, mijn eerste zelfstandig geproduceerde OHMVani. Na het vertrek van Ger Rolsma heb ik zijn eindredactietaak overgenomen. Het is een moeilijke taak om zijn OHM-Vani die hij in zes jaren heeft opgebouwd zo goed mogelijk te handhaven. Ik doe mijn uiterste best en ik hoop dat u ook vindt dat het ditmaal aardig is gelukt. Uiteraard is altijd alles voor verbetering vatbaar. Daarom zal ik de komende periode werken aan de nieuwe OHM-Vani. Het blad zal helemaal gerestyled worden. Het is de bedoeling dat het blad in full colour zal uitkomen. Ook zullen er vaste rubrieken gedefinieerd worden. Daarnaast zullen de oude bekende rubrieken verfrist worden en zullen er nieuwe rubrieken bij komen. Uiteraard zijn suggesties en adviezen altijd welkom, omdat het vooral ook een blad voor u, de lezer, zal moeten blijven. Qua inhoud zal er niet veel gesleuteld worden aan de formule, maar wel zal er gekeken worden naar een frissere presentatie van OHM-Vani. Niet alleen ter verbetering van het blad, maar ook door de snelle ver-
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 5
juli / september 2001
ACT IONEEL anderingen op de bladenmarkt zullen we moeten restylen. Maar, we moeten niet vergeten dat ook na de restyling de kracht van spiritualiteit in het blad gehandhaafd moet worden. De eerste gerestylede OHMVani zal hoogstwaarschijnlijk eind dit jaar uitkomen.
Ja, de zomer komt eraan. Ik hoop dat u dit blad ook in het mooie weer ter hand zult nemen. En mocht het onverhoopt toch slecht weer worden, dan heeft u in elk geval een alternatief: het lezen van OHM-Vani. Met vriendelijke groet,
In dit nummer is er onder andere aandacht voor Nada Brahma, oftewel Goddelijke klank, door John Eylers, de man die reeds vijfentwintig jaar bekendheid geniet met het organiseren van Indiase klassieke muziekconcerten. Ook staan er artikelen in over Ganesh en Krishna, twee bekende Hindoegoden. Sharmila Badloe heeft in dit nummer geschreven waarom het nuttig is om terug te kijken in het verleden. Ayurveda is een item dat in ieder nummer terugkomt. Dit keer gaat het over het eten van ijs. De zomer komt eraan en er zal weer veel ijs worden gegeten.
Perdiep Ramesar
5
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 6
juli / september 2001
TV
derde Kwartaal 2001 op Nederland 1
13.00 - 13.30 uur! Zondag 1 juli 2001 13.00 – 13.30 uur
herhaling:7 juli om 10.30 uur
Deepak Chopra deel 2 (herhaling) Zondag 8 juli 2001 13.00 – 13.30 uur
herhaling: 14 juli om 10.30 uur
Kinderen van contracten deel 1 - Terug in de tijd Na de afschaffing van de slavernij in Suriname kwamen Brits-Indische contractarbeiders op de plantages te werken. Het allereerste zeilschip met aan boord 399 mensen heette de ‘Lalla Rookh’ en bereikte de Surinaamse kust op 5 juni 1873. In totaal immigreerden ongeveer 35.000 Hindoestanen. Het grootste gedeelte ervan kwam met de bedoeling na een tijdelijk verblijf terug te keren naar India. De geschiedenis pakte echter anders uit. De Surinaamse historicus Andre Loor blikt samen met een Hindoestaans kind terug op deze bewogen geschiedenis. (herhaling) Zondag 15 juli 2001 13.00 – 13.30 uur
herhaling: 21 juli om 10.30 uur
Kinderen van contractanten deel 2 - Terug in de tijd Om welke redenen dan ook huis en haard verlaten en je vestigen in een ander land brengt heel wat teweeg. Cultuur, tradities en gebruiken moeten worden ingepast, aangepast en vernieuwd aan de omstandigheden die worden aangetroffen in het land waar men terechtkomt. Dit wil niet zeggen dat men het verleden moet vergeten. Integendeel, want zonder verleden bestaat er geen toekomst. Op een tocht terug in de tijd neemt historicus Andre Loor een Hindoestaans kind mee naar enkele plaatsen die in het leven van haar voorouders een belangrijke rol hebben gespeeld. (herhaling) Zondag 22 juli 2001 13.00 – 13.30 uur
herhaling: 28 juli om 10.30 uur
Tirth Yatra: pelgrimage Een mens kan zich op verschillende manieren richten tot het Goddelijke. Zo kun je fruit en bloemen offeren, wierook aansteken, een vuuroffer verrichten of bidden. Een andere populaire manier van godsdienstbeleving bij diverse Hindoestromingen is de pelgrimage of bedevaart naar heilige plaatsen; de Tirth Yatra. Vaak met als motief een gunst af te smeken of als boetedoening. In dit programma maken we kennis met een aantal pelgrims en de achtergronden van hun motieven om deze tocht te ondernemen. (herhaling) 6
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 7
juli / september 2001
Zondag 29 juli 2001 13.00 – 13.30
herhaling:4 augustus om 10.30 uur
Baithak Gana deel 1 In de culturele bagage van de Indiase contractarbeiders die naar Suriname immigreerden, zat een flinke dosis kunst en cultuur. Eén van de cultuuruitingen die nog steeds erg populair is onder Hindoestanen is de Baithak Gana muziek. Baithak betekent ‘zitting’ en Gana betekent ‘zang’. Oorspronkelijk ging het dan ook om het maken van muziek door tenminste drie personen, die in een kring op de grond zitten. De echte Surinaamse Baithak Gana-muziek is qua stijl nauw verbonden met de volksliederen van de Indiase deelstaten Bihar en Uttar Pradesh. De teksten en vooral de melodie waren immers uit de contracttijd uit India meegenomen. In een tweedelige documentaire zal het ontstaan en de verdere ontwikkeling van de Baithak Gana worden onderzocht. Enkele bekende Baithak Gana-zangers en muzikanten passeren de revue. (herhaling) Zondag 5 aug. 2001 13.00 – 13.30
herhaling: 11 augustus om 10.30 uur
Baithak Gana deel 2 In het tweede deel van deze documentaire ziet u dat Baithak Gana-muziek niet van het podium weg te denken valt. Op bijna alle feesten treden Baithak Gana-groepen op. Verschillende liederen worden door moderne muziekgroepen overgenomen en aangepast aan de Westerse vraag van het publiek. Toen deze muziekstijl nog in de kinderschoenen stond, was de inhoud van de teksten vooral religieus van aard. Liederen hadden een duidelijke moraal. Ook werd de liefde bezongen: de liefde tussen mens en God en tussen mensen onderling. Het huidige Baithak Ganarepertoire kenmerkt zich inhoudelijk door ernst, humor en erotiek. Had de Baithak Gana vroeger het doel om mensen tot bezinning te bewegen; nu voert amusement de boventoon. (herhaling) 7
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 8
juli / september 2001
Zondag 12 en 19 aug. 2001 13.00 – 13.30
herh:18 en 25 aug. om 10.30 uur
Hindoes op Bali deel 1 & 2 Tegenwoordig is het allang niet meer vanzelfsprekend dat de plek waar je geboren wordt, ook de plek is waar je je laatste adem uitblaast. De wereld is onder allerlei invloeden een ‘global village’: een wereldwijd dorp. Migratie speelt hier een rol in. Evenals in de Hindoegemeenschap over de hele wereld. Deze is namelijk een diasporagemeenschap. Zo vind je Hindoes, behalve in India, ook in Suriname, Mauritius, Amerika, Guyana, Fiji en Bali. Hoe zijn Hindoes terechtgekomen op Bali en hoe heeft het Hindoeisme zich daar ontwikkeld? In een tweedelige documentaire nemen wij u mee naar Bali op zoek naar deze en andere antwoorden. (herhaling) Zondag 26 aug. 2001 13.00 – 13.30
herhaling: 1 september om 10.30 uur
Rabindranath Tagore deel 1 ‘He, nieuwe dag. Opnieuw ben ik getuige van het gelukzalige moment van jouw geboorte. Kom tevoorschijn uit de mist, zoals ook de zon steeds doorbreekt. Ontsnap uit de kooi van wazigheid en laat jezelf weer zien. Laat zien dat het leven overwint.’ Een gedeelte uit het gedicht ‘He, nieuwe dag’ van Rabindranath Tagore. Als eerste Aziaat ontving hij in 1913 de Nobelprijs voor literatuur. Tagore was een veelzijdig mens; naast literatuur hield hij zich o.a. bezig met schilderen, filosofie en muziek. Zijn blik was even veelzijdig en niet beperkt tot India. Zo correspondeerde hij onder meer levendig met Albert Einstein. (herhaling) Zondag 2 sept. 2001 13.00 – 13.30
herhaling: 8 september om 10.30 uur
Rabindranath Tagore deel 2 Precies 100 jaar geleden stichtte Rabindranath Tagore zijn opleidingsinstituut Shantiniketan: ‘Oord van de Vrede’. Hier besteedde hij aandacht aan zowel de spirituele als de kunstzinnige ontwikkeling van de mens. Zijn tijdgenoot Jawaharlal Nehru (vader van Indira Gandhi) was één van de vele bewonderaars van Tagore’s onderwijsmethoden. Waar Mahatma Gandhi de politieke strijd om onafhankelijkheid leidde, droeg Tagore bij aan een nieuw zelfbewustzijn in cultureel opzicht. Rabindranath Tagore overleed in 1941. (herhaling) 8
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 9
juli / september 2001
Zondag 9 sept. 2001 13.00 – 13.30
herhaling: 15 september om 10.30 uur
Bhagavad Gita deel 12 De Kenner van het Veld In vier nieuwe delen neemt mysticus Mansukh Patel u weer mee naar de wereld van de Bhagavad Gita; één van de belangrijkste Hindoegeschriften. De Gita is in bijna alle Westerse talen vertaald en daardoor waarschijnlijk het meest bekende Indiase geschrift. Wanneer Arjuna zijn neven moet bevechten op het slagveld van Kurukshetra raakt hij in verwarring. Zijn wagenmenner Shri Krishna geeft antwoorden op zijn vragen en brengt helderheid. Deze dialoog tussen Shri Krishna en Arjuna staat in de Bhagavad Gita. In deze aflevering gaat Mansukh Patel onder andere in op prakirti oftewel de materiële wereld. Dat is de bestaansvorm waarvan we zelf deel uitmaken en die we om ons heen waarnemen. We worden uitgenodigd in ons leven te kijken naar iedere gelegenheid om goed te doen aan degenen die je kwaad berokkenen, om vriendelijk te zijn tegen mensen die jou haten. Dit waarmaken in iedere relatie, iedere dag kan een groot verschil uitmaken. (nieuw) Zondag 16 sept. 2001 13.00 – 13.30 Bhagavad Gita deel 13
herhaling: 22 september om 10.30 uur
De Kosmische Dansers
Shri Krishna zegt: “Ik heb je niet op deze aarde gezet om de tijd en dood te bedwingen, want dat kun je niet. Gebruik je menszijn optimaal om dat deel in jezelf te ontdekken dat tijdloos is.” Uit prakirti komen de drie gunas voort; sattva, rajas en tamas. En door deze te begrijpen, zoals Shri Krishna aan Arjuna uitlegt, geeft Hij ons de meest belangrijke geheimen en sleutels die een mens nodig heeft om voorbij de strijd van verdriet, voorbij de angst en pijn te komen. Zolang we deze drie gunas niet begrijpen kunnen we de illusoire wereld niet overstijgen. (nieuw) Zondag 23 sept. 2001 13.00 – 13.30
herhaling: 29 september om 10.30 uur
Bhagavad Gita deel 14 De Levensboom Het is de taak van een leraar, dus ook van Shri Krishna, om mensen uit te leggen wat de hoogste ondefinieerbare werkelijkheid is. Hiervoor gebruikt Shri Krishna het beeld van een boom; een levende manifestatie van levenskracht, want zonder bomen kan het leven op aarde niet voortgaan. De beeldende beschrijving van de boom, in hoofdstuk 15 van de Bhagavad Gita, verbindt hemel en aarde: het Goddelijke en het menselijke. (nieuw)
9
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 10
juli / september 2001
Zondag 30 sept. 2001 13.00 – 13.30
herhaling: 6 oktober om 10.30 uur
Bhagavad Gita deel 15 Licht en Duisternis De oevers van de levensstroom kennen een lichte kant met de Goddelijke kwaliteiten en de donkere kant met de niet-Goddelijke kwaliteiten. Ons doel is, zoals Shri Krishna in hoofdstuk 2 van de Gita uitlegt, herkenning. En het maakt niet uit of je op de donkere of lichte oever staat. Herken om te beginnen waar je staat en leer vanaf iedere kant de waarheid in je op te nemen. (nieuw) Zondag 7 okt. 2001 13.00 – 13.30
herhaling: 12 oktober om 10.30 uur
Magazine Aandacht voor actuele gebeurtenissen binnen de Hindoegemeenschap op sociaal-maatschappelijk, spiritueel en cultureel gebied. (nieuw)
FILMS INTERNATIONAL
• Doku / Drama • Producent van film en video producties • Ruim 35 jaar ervaring in creativiteit en kwaliteit Laan van van Meerdervoort Meerdervoort 316 316 • • 2563 2563 AM AM Den Den Haag Haag Laan Te e ll e e ff o oo on n :: 0 07 70 0 -- 3 36 65 58 82 21 18 8• •F Fa ax x :: 0 07 70 0 -- 3 36 65 53 37 71 16 6 T e -- m ma a ii ll :: rr ff ii ff ii ll m m ss @ @c ca a ss e em ma a .. n ne e tt e
10
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 11
juli / september 2001
(Vertaling A. Bierdja)
11
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 12
juli / september 2001
Zaterdag van 12.00-13.00 uur op Radio 747 AM en via de kabel: Den Haag 88.1 ◆ A’dam 96,6 FM ◆ R’dam 89.9 FM of vraag uw kabelexploitant naar de juiste frequentie in uw regio. In alle godsdiensten en culturen worden er bovennatuurlijke kwaliteiten aan geluid toegeschreven. De meeste scheppingsverhalen beginnen met geluid, het Woord. Ook zou alles om ons heen uit geluid bestaan. Hoewel we het meestal niet kunnen horen, produceert alles om ons heen geluid. Wanneer we ons bewust zijn van deze en andere feiten van geluid dan kunnen we geluid niet anders dan een mysterie noemen. In de Hindoefilosofie wordt geluid zelfs de allerhoogste goddelijke vorm genoemd, Nada Brahma. In de maand juli zendt De Lotusvijver een vierdelige serie over Nada Brahma uit. Hierbij zal de nadruk vooral op stem en muziek worden gelegd. Zaterdag Zaterdag Zaterdag Zaterdag
7 juli 14 juli 21 juli 28 juli
Nada Nada Nada Nada
Brahma Brahma Brahma Brahma
deel deel deel deel
1 2 3 4
Zaterdag 4 augustus 12.00 – 13.00 Studie van spiritualiteit Spiritualiteit is een steeds vaker voorkomende term in deze tijd. Spiritualiteit is een breed begrip. Vraag maar aan tien mensen wat spiritualiteit voor hen inhoudt en je zal waarschijnlijk tien verschillende dingen horen. Welke van de tien is dan juist? Is spiritualiteit wel te vangen in één enkele definitie? Een wetenschappelijke benadering van de spiritualiteit zou hier een antwoord op kunnen geven. Immers het doel van de wetenschap is te komen tot een waarheid betreffende het bestudeerde onderwerp. Rijst de vraag die in deze uitzending centraal staat: kan spiritualiteit op een objectief wetenschappelijke manier bestudeerd worden? Zaterdag 11 augustus 12.00 – 13.00 Mythen en verhalen in de religie Wie heeft het niet meegemaakt? Als klein jongetje of meisje in een kring, terwijl de juf een sprookje vertelt. Vaak had zo’n sprookje een 12
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 13
juli / september 2001
moraal, dat wisten we toen niet als zodanig te benoemen maar in elk geval voelde je als kind aan waar het om draaide. Naast de sprookjes kunnen we ons natuurlijk ook de Bijbelse verhalen herinneren of als u Hindoe bent de verhalen van Shri Ram of Shri Krishna. Zonder dat wij het eigenlijk beseffen spelen deze verhalen een hele belangrijke rol in ons leven. Wij ontlenen veel van ons cultuurbesef aan deze verhalen. Immers normen en waarden worden vanuit deze verhalen op ons overgedragen. Waarom spelen deze verhalen zo een belangrijke rol in de overdracht van cultuur en religie? En hebben ze nog steeds deze functie? Zaterdag 18 augustus 12.00 – 13.00 Krishna Janam Ashthami Op 12 augustus wordt de geboortedag van Shri Krishna gevierd. Op deze dag staat de baby of peuter Krishna centraal. Kleine Krishna wordt in een wiegje geplaatst en liefdevol heen en weer geschommeld. Hindoes en Krishnadevoten over de hele wereld vieren deze feestelijke dag uitgebreid met gebeden en zoetigheden. De Lotusvijver besteedt vandaag aandacht aan de festiviteiten rondom de geboorte van God Krishna. Zaterdag 25 augustus 12.00 – 13.00 Ganesh, Ganapati of Vighneshwara? Ganapati Bappa Moriya! Zo klinkt het door de straten van India tijdens de festiviteiten rondom Ganesh Chaturthi. Ganesh is een veel geziene en zeer geliefde God bij veel Hindoes. Met zijn vriendelijke uitstraling, zijn innemende verschijning en zijn menselijk karakter is Ganesh populair bij jong en oud. Hij wordt bij elk gebed als eerste aangeroepen. Hij verwijdert obstakels van de weg. En Hem wordt om zegen gevraagd wanneer men aan iets nieuws gaat beginnen. Vandaag in De Lotusvijver staat deze populaire Godheid centraal. Zaterdag 1 september 12.00 - 13.00 uur Mantra Yoga Er zijn verschillende vormen van Yoga zoals Raja Yoga, Bhakti Yoga, Karma Yoga en Jnana Yoga. Al deze vormen van yoga proberen op een specifieke manier een balans tussen lichaam, geest en ziel te bewerkstelligen. Tegenwoordig is de Mantra Yoga erg populair. Hierbij wordt er gebruik gemaakt van de eeuwenoude Hindoemantras. Het herhalende aspect bij mantras leidt vanzelf al tot een meditatieve geestestoestand. En aangezien het uitspreken van deze mant13
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 14
juli / september 2001
ras een krachtige uitwerking hebben, voelen mensen zich prettig bij deze yogamethodiek. Op zaterdag 1 september zal De Lotusvijver ingaan op wat Mantra Yoga precies is. Zaterdag 8 september 12.00 - 13.00 uur Europees Yoga Congres Jaarlijks wordt er in Zinal (Zwitserland) het Europese yogacongres gehouden. Het thema van dit jaar is “Yoga en Shakti”.Yoga is in wezen “Eenheid”. Het woord yoga onthult deze betekenis. Maar het EEN manifesteert zich in dualiteit. Dit wordt in het Tantrisme door Shiva en Shakti gesymboliseerd. Voor ons persoonlijk betekent dit dat ieder van ons een mannelijk en een vrouwelijk deel in zich heeft. Hoe zijn zij in ons aanwezig? Welke antwoorden geeft de yoga om de eenheid tussen Shiva en Shakti te realiseren? In deze uitzending hoort u de adviezen die op het congres zijn gegeven. Zaterdag 15 en 22 september 12.00 - 13.00 uur Gebed en genezing Zowel in het Hindoeïsme als in andere religieuze tradities wordt gebed ervaren als een belangrijk onderdeel van het genezingsproces. Door zich tot het Goddelijke te wenden, krijgt de patiënt kracht en steun. Door de kracht van het gebed, kan een innerlijke balans herwonnen worden, dat leidt tot genezing. Terwijl wij ons vroeger direct tot God wendden, lijkt dat nu de laatste optie te zijn. Wil dit zeggen dat wij nu meer in de medische praktijk geloven? Of zijn we op een andere manier gaan geloven? Geloven wij eigenlijk nog wel in genezing door gebed? De Lotusvijver spreekt in de programma’s van 15 en 22 september met enkele patiënten en critici over hun ervaringen met gebed en genezing. Zaterdag 29 september 12.00 - 13.00 uur Leven en dood Van 28 tot en met 30 september houdt de Nederlandse vereniging van yogaleerkrachten een driedaags congres over leven en dood in het perspectief van yoga. De Lotusvijver brengt op de tweede dag een rechtstreeks verslag van dit congres.
14
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 15
juli / september 2001
(Vertaling A. Bierdja)
15
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 16
juli / september 2001
maandag 21.00-22.00 MAANDAG van 21.00-22.00 uur op Radio 747 AM en via de kabel: Den Haag 88.1◆A’dam 96,6 FM◆R’dam 89.9 FM of vraag uw kabelexploitant naar de juiste frequentie in uw regio. De Hindoestaanse cultuur door vrouwen bezien Het is alom bekend dat de belevingswereld van de persoon grote invloed heeft op de waarneming van de werkelijkheid. Op welke manier geldt deze stelling voor de Hindoestaanse vrouw? Hoe beleeft de Hindoestaanse vrouw haar werkelijkheid op een andere manier dan de vaak dominante Hindoestaanse man? In een poging om een antwoord op deze vraag te geven maakte OHM-Radio een serie portretten van vijf Hindoestaanse vrouwen die een vooraanstaande positie in de culturele wereld hebben vervuld. Zij blikken terug op de hoogte en dieptepunten in hun leven en reconstrueren op een eigen manier de geschiedenis van de Hindoestaanse cultuur in Nederland en Suriname. Een boeiende serie met een nieuwe kijk op de Hindoestaanse cultuur! Maandag 2 juli Kamla Sukul Schrijfster en toneelregisseuse Kamla Sukul vertelt over haar passie voor de Bollywoodfilms en de strijd die ze heeft moeten leveren voordat zij de kansen kreeg om haar artistieke talenten te uiten. Maandag 9 juli Annie C. Bodha Baithak Gana-zangeres Annie Bodha blikt vanuit haar appartement in Groningen terug op haar snelle zangcarrière en hoe een hagelschot haar in de rolstoel deed belanden.
16
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 17
juli / september 2001
Maandag 16 juli Chandra Soekhai Danseres Chandra Soekhai heeft jaren geleden te maken gehad met een mannenwereld die haar danscarrière wilde frustreren. Inmiddels is ze door haar optredens en grote schare leerlingen, een gevestigde naam in de wereld van de Indiase klassieke dans. Samen met OHMRadio haalt ze de herinneringen op uit een strijdbaar verleden. Maandag 23 juli Indradevi Djwalapersad Ex-parlementsvoorzitter van het Nationale Assemblée in Suriname heeft onder de Hindoestaanse vrouwen waarschijnlijk het hoogste ambt behaald. Dit resultaat is door een ingewikkeld politiek proces bereikt. Anno 2001 lijkt haar rol in de politiek uitgespeeld te zijn. OHM-Radio sprak met haar ongeveer een jaar na de verkiezingsnederlaag van 25 mei 2000. Maandag 30 juli Kanta Adhin In de jaren ‘80, na de dramatische gebeurtenissen in Suriname, kwam ze met haar kind naar Nederland. Sindsdien heeft ze zich als bestuurslid van enkele stichtingen, maar ook privé, ingezet voor de Hindoestaanse gemeenschap. Tegenwoordig doet ze dat als hoofdredactrice van het blad Hindorama. In ons programma gaan wij op zoek naar de drijfveren en motivatie van Kanta Adhin om dit alles te kunnen doen. Maandag 6 augustus Bharata Natyam als gebed De Zuid-Indiase klassieke dansstijl Bharata Natyam is enorm populair onder de Hindoestaanse meisjes. Dit is onder andere af te lezen aan het grote aantal dansscholen en Bharata Natyam optredens, die zowel professioneel als recreatief van aard kunnen zijn. Critici vinden deze popularisering te ver gaan. Deze dans wordt op die manier uit de heilige 17
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 18
juli / september 2001
omgeving van de tempels gehaald en tot podiumkunst gemaakt, waarvan het uiteindelijke doel puur amusement is. Men vindt dat er na een periode van verbreding nu ook behoefte is aan verdieping. In deze uitzending vertellen enkele Bharata Natyam leraressen over hun pogingen om diepgang in de Bharata Natyam danskunst te brengen. Maandag 13 augustus Krishna Janam Ashtami Ter gelegenheid van de geboortedag van Shri Krishna brengt OHMRadio verslagen van uitgebreide vieringen van dit feest. Maandag 25 en 27 augustus Amateurkunst voor cultuurbehoud Vergeleken met andere bevolkingsgroepen in Nederland zijn er onder Hindoestanen weinig professionele kunstenaars. Soms wordt er wel beweerd dat de Hindoestanen nog altijd voor financiÍle zekerheid kiezen als het gaat om beroep en opleiding. Uiteraard verklaart dit niet alles. Aan de andere kant kent de Hindoestaanse gemeenschap een grote groep amateurkunstenaars. Men is actief op uiteenlopende terreinen zoals zang, dans, toneel en schrijven. Het resultaat hiervan wordt voornamelijk op Hindoestaanse culturele bijeenkomsten gepresenteerd. Op deze manier wordt er bijgedragen aan het behoud van de eigen cultuur. OHM-Radio zal in twee programma’s de wereld van de Hindoestaase amateurkunst behandelen. Hierbij staat de inspiratie van de amateurkunstenaar centraal. Ook wordt onderzocht in hoeverre de amateurkunstenaar, die vooral op de traditie is gericht, een obstakel is voor verdere culturele ontwikkelingen. 18
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 19
juli / september 2001
Maandag 3 en 10 september De pandit door de geschiedenis heen De pandit staat tegenwoordig onder zware kritiek. Hij zou niet voldoen aan de eisen die de moderne samenleving aan een geestelijke stelt. Dit is echter niet altijd het geval geweest. Na de komst van de Indiase contractarbeiders in Suriname aan het eind van de negentiende eeuw, waren het vooral de pandits die het culturele leven van de Hindoes hebben vormgegeven. Sindsdien was de priesterklasse de aangewezen en geaccepteerde groep die aan het hoofd stond van het Hindoeisme in Suriname. Deze situatie staat in schril contrast met de huidige positie van de pandit. Hoe is de respectabele leider van weleer het mikpunt van kritiek geworden? En hoe zien we de rol van de pandit in de geschiedenis van het Hindoeisme in Suriname? Maandag 17 september Hindi, aap kaise hai? Op 15 september organiseerde de Hindi Parishad Nederland de landelijke Hindidag in Utrecht. Op deze dag komen Hindi-vrienden en sympathisanten uit het hele land bijeen om elkaar te informeren over de verschillende Hindi-activiteiten. OHM-Radio maakte een verslag over de stand van zaken van het Hindi in Nederland. Maandag 24 september Er was eens‌. De Hindoecultuur kent een gigantische rijkdom aan verhalen. Voorbeelden zijn de bekende geschriften de Purana’s, de Mahabharat en de Ramayan. Deze literatuur is een indicatie van de rijke vertelcultuur van de Hindoestanen, die momenteel dreigt uit te sterven. Daarom organiseerde Saraswati Arts uit Amsterdam een workshop voor aankomende Hindoestaanse vertellers. OHM-Radio maakte een verslag van de workshop.
19
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 20
juli / september 2001
REGRESSIE REÏNCARNATIETHERAPIE
Lees 'India Nu' Het enige Nederlandstalige tijdschrift over India! • • •
Cultuur en Religie Politiek en Economie Samenleving en Milieu
Recent verschenen specials over o.m. vrouwen, gezondheidszorg, Religie en maatschappij, sport en milieu India. India Nu is een tweemaandelijks blad. Een jaarabonnement kost ƒ 35,- , losse nummers ƒ 7,-
India Nu wordt uitgegeven door de Landelijke India Werkgroep, een organisatie die vanuit Nederland wil bijdragen aan een menswaardig bestaan van (kans)armen in India.
Is een vorm van psycho/bewustzijnstherapie dat geschikt is voor werken met een breed scala aan klachten, problemen en levensthema's, waarvoor inzicht, verandering of meer dan wel andere keuze mogelijkheden worden gezocht. Totale gezichts- en lichaamsverzorging
" D AT J E V E R L E D E N JE ZO IN DE WEG KAN ZITTEN"
Voor meer informatie: Tel: 030-2321340, www.indianet.nl
Voor inlichtingen: Savita D. Harpal Tel. 035 - 6214405 ’s-Gravenlandseweg 152 a 1217 GA Hilversum
Tewarie & Partners Accountants en Belastingadviseurs Parmessar & Tjon A Ten Accountants en Belastingadviseurs T&H Groep Accountants & Belastingadviseurs bestaat uit: • Tewarie Accountants en Belastingadviseurs • Parmessar & Tjon A Ten Accountants & Belastingadviseurs • Admi Services, administratieve dienstverlening voor het midden & kleinbedrijf. T&H Groep is uitgegroeid tot een organisatie met een gevarieerd samengestelde praktijk voor controle, beoordeling en samenstellingsopdrachten. Naast adviespraktijk en de financiële-administratieve begeleiding biedt de organisatie tevens fiscale dienstverlening. Een belangrijk uitgangspunt is de betrokkenheid bij de cliënt, waarbij korte communicatielijnen zowel binnen als in de relatie met de cliënt een belangrijke rol spelen. Naast de specialisten in eigen huis beschikt T&H Groep over een met zorg ontwikkeld contactennetwerk van externe onafhankelijke adviseurs uit diverse disciplines. Nederland: Suriname:
20
Oranje Nassaulaan 55 • 1075 AK Amsterdam. Tel: 020-6711256 • Fax: 020-6737272 Mr. F.H.R. Lim A Poststraat 19 • Postbus 1700, Paramaribo. Tel: 474452 • Fax: 474643 en Oranje Nassaustraat 53 • Nieuw Nickerie. Tel: 0231979
K.B. Tewarie RA P. Parmessar FB M.L.J. Braspenning AA Mr. L. Krokke-Toffoli Drs. Ing. W.N.B. Tewarie RE
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 21
juli / september 2001
Terugkijken om vooruit te komen De plek waar je geboren wordt, hoeft tegenwoordig niet meer de plek te zijn waar je je laatste adem uitblaast. Onder invloed van verschillende ontwikkelingen is de wereld een groot dorp geworden; een ‘global village’. Eén van die ontwikkelingen is migratie. De Hindoestaanse gemeenschap in Nederland komt uit een diasporagemeenschap en wordt dus hierdoor gekenmerkt. Wat voor invloed heeft migratie op cultuur en moet je als gemeenschap ten allen tijde en onder alle omstandigheden je cultuur behouden zoals je die hebt meegenomen? SHARMILA BADLOE
E E
r wonen ongeveer 15 miljoen mensen met een Indiase achtergrond buiten India. De grootste Hindoestaanse gemeenschappen vindt men in Amerika (2 miljoen), Maleisië (1,9 miljoen), Zuid-Afrika (1,5 miljoen) en Engeland (1,3 miljoen). In Nederland en in Suriname wonen ongeveer hetzelfde aantal; 150 duizend. Deze ontwikkeling heeft natuurlijk zijn sporen achtergelaten. Want hoe houd je cultuur, waarden en normen, tradities en gebruiken, taal, rituelen en nog veel meer in stand binnen een vreemde omgeving, waar je als groep de minderheid vormt, zowel cultureel
als politiek als numeriek. De vraag die zich dan onmiddellijk aandient, is of we wel alles in stand moeten houden. Is het krampachtig vasthouden aan een cultuur van lang vervlogen tijden de ideale strategie om de jongere generatie mee op te voeden? Ik denk het niet, want is cultuur zelf niet dynamisch, past het zich niet aan, aan tijd en plaats? Eigenlijk bestaat er niet eens zoiets als dé Hindoestaanse cultuur. In Amerika ziet het er anders uit dan in Zuid-Afrika en Suriname is niet hetzelfde als Mauritius. Onder invloed van de gemeenschap waar de Hindoestanen in terechtkwamen, heeft 21
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 22
juli / september 2001
zich dus een geheel eigen vorm ontwikkeld van de Hindoestaanse cultuur. Niet alleen de vorm verschilt, maar ook de inhoud. En eigenlijk is dit niet zo vreemd, het gebeurde al in India. Ook de Indiase maatschappij is in de loop der tijd veranderd en samen met haar ook de cultuur. Zo kwam de hervormer Swami Dayanand bijvoorbeeld op voor de positie van de vrouw en legde hij de basis voor een groot aantal veranderingen. Het denken over de rol en positie van de vrouw, ook in religieus opzicht, stelde hij hierdoor ter discussie. Hiermee wil ik aangeven dat wat wij heden ten dage als vanzelfsprekend ervaren, niet altijd zo is geweest. Nu niet, vroeger niet en in de toekomst ook niet. Dit wil niet 22
zeggen dat het belang van terugkijken naar het verleden nutteloos is. Integendeel, het is van essentieel belang. Het nut van terugkijken naar het verleden ligt in het bewust worden van je eigen geschiedenis, van je wortels en van je eigen identiteit. Als wortels goed ingebed zijn, betekent dat de basis voor iemands identiteit en alleen dan kun je tot grote hoogten komen. Kennis van je eigen achtergrond stelt je in staat om beter te functioneren in de Nederlandse samenleving. Als een kind op school niet aan zijn of haar vriendjes kan uitleggen wat Divali is of wat Holi betekent, dan heeft dat invloed op de identiteitsbeleving en dat laat absoluut zijn sporen na. Kennis en informatie over de eigen cultuur is dus voor een gemeenschap die zo divers over de wereld is verspreid van heel grote waarde. In de meeste landen krijgt een kind op school niet alleen de wereldgeschiedenis mee, maar tegelijkertijd ook zijn eigen specifieke geschiedenis. Voor kinderen uit een diasporagemeenschap, die een minderheid vormen in het land waar ze wonen, is het belang van hun eigen geschiedenis niet minder, wellicht zelfs veel groter. De wijze lessen die de geschiedenis ons leert, moeten we daarom niet zomaar opzij zetten als onbetekenend, maar koesteren als leidraad in ons leven. En wortels vind je niet aan de oppervlakte, daarvoor moet je graven, graven in je eigen geschiedenis. â?–
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 23
juli / september 2001
“Mijn eerste kennismaking met de Bhagavad Gita” Mijn eerste kennismaking met de Bhagavad Gita was in de gevangenis. Ik zat ruim tien dagen vast en ik had nog zo'n 40 dagen te gaan. Ik was veroordeeld voor frauduleuze handelingen, zeg maar witteboordencriminaliteit. NAVIEN
T T
ijdens een van mijn weinige bezoekuren vertelde mijn vriendin dat een producent van OHM mij wilde bezoeken. Hij wilde met het oog op een mogelijk televisieprogramma iets meer weten hoe het hier binnen aan toegaat, maar vooral hoe een Hindoejongen hier terechtkomt, wat er in hem omgaat en hoe hij zijn dagen doorbrengt. Althans dat had mijn vriendin zo begrepen. Na enige aarzeling stemde ik toe. Na een week kwam die bewuste meneer bij mij langs. Ons gesprek begon aanvankelijk met oppervlakkige dingen, zoals: is het hier heel erg streng, hoe vaak mag je naar buiten, wat doe je de hele dag, is het eten lekker. Op de vraag wat doe je de hele dag zei ik dat ik nu na lange tijd weer tijd weer begonnen ben met lezen. Ik vertelde hem dat ik vooral amusante, populaire tijdschriften las. Maar dat ik vooral veel nadacht over hoe ik hierna ver-
der moet met mijn leven! Mijn bezoeker keek me nogal indringend aan en zei: ‘ik denk dat ik hier iets heb wat je kan helpen bij de beantwoording van de vraag: hoe verder hierna?’ Hij haalde een met een doorzichtig 23
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 24
juli / september 2001
24
papier ingepakt boekje tevoorschijn. Meer mocht ik niet meenemen zij hij en overhandigde mij het boekje. Het is de Bhagavad Gita. Ik had dat boekje tot dan nog nooit in mijn handen gehad. Ik nam het aan en legde het naast me. En we spraken verder. Hij vroeg me honderduit. Over van alles en nog wat. Hij was heel erg ge誰nteres-
Uren nadat hij was vertrokken deed ik het boekje achteloos open en begon te lezen. Niet op blz. 1 zoals ieder normaal mens het wellicht gedaan zou hebben, maar op blz. 707. Ik begreep er bar weinig van. Onbekende namen, lange zinnen en een schrijfstijl die helemaal niet overeenkwam met die van de boulevardbladen die ik bij me had.
seerd in hoe we, alle Hindoegedetineerden, het Holifeest hier binnen de muren hebben gevierd. Maar helaas, ik was daar de enige Hindoe. Hindoes zijn volgens mij, behalve ikzelf natuurlijk, hele brave mensen. De gevangenis zit vol met Turkse en Marokkaanse jongeren.
Ik legde het op een gegeven moment naast me neer en deed de televisie aan. Na helemaal verdoofd te zijn door Amerikaanse humor en geweld, deed ik uren later de televisie uit en wilde gaan slapen, toen mijn oog op het nog altijd geopende boekje viel.
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 25
juli / september 2001
Ik pakte het weer op en las verder. Hoe meer ik las hoe meer ik begreep dat ik de hoofdpersoon in het boekje was. Want die bladzijden hadden het allemaal over mij. Over iemand die heel erg veel van materie houdt, die het graag goed heeft, die er veel voor wil doen, zelfs creatief boekhouden en die door zijn omgeving gerespecteerd wil worden, die makkelijk met geld omgaat omdat hij het heeft, die veel op reis gaat, die zich niet alleen een villa maar ook een dure auto kan permitteren. Kortom, ik, die het ideaalbeeld van een succesvolle zoon wil zijn, ik werd in dit boekje als een soort achterlijke diersoort beschouwd, voor wie de kwalificaties hartstochtelijk en onwetendheid van toepassing zijn. Ik vond het wel een raar boekje. Voor ik hier binnenkwam keek mijn omgeving tegen mij op. Ik was een voorbeeld voor anderen. Een ieder die ik ken zou mijn plaats willen innemen. Ik wist dat mijn moeder heimelijk meer om mij gaf dan om mijn broers en zussen die het niet zo ver hebben geschopt als ik. En nu wordt mijn succes en alles waar voor ik ga, door een of ander onbekende mafkees beschreven als iets dat bij een onwetende diersoort thuishoort. Ik was behoorlijk pissig. Maar goed, boekje weg, televisie aan. De dagen die daarop volgden las ik dat boekje vaker. Telkens weer voor korte tijd. Want je moet je behoorlijk inspannen. Het is niet makkelijk.
Maar dan niet op blz. 707 maar gewoon vanaf blz. 1. Mijn straf is bijna voorbij. En gaandeweg begreep ik dat ik niet alleen nu, maar mijn hele leven al in de gevangenis zit. De gevangenis van verwachtingen van mij voor de buitenwereld; de gevangenis van mijn eigen drive om die verwachtingen waar te maken en de kick daarvan te ervaren. De gevangenis van een virtueel profiel van mij, die door anderen was samengesteld. De gevangenis van een leefstijl die mij maakte wat andere leeftijdgenoten niet waren; namelijk slim, succesvol, rijk, uitzonderlijk, maar vooral beter dan mijn vrienden en familie. Ik denk dat ik hier als een ander mens uit kom, dat ik veel familie en vrienden zal verliezen, omdat ze me niet meer zullen herkennen. Ik ben een beetje bang en onzeker. Wat zal er gebeuren als mijn vriendin mij niet meer als de oude herkent……………? ❖ (Om privacyredenen wil de auteur alleen bij zijn voornaam genoemd worden, red.)
25
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 26
juli / september 2001
spiritueel en Actueel
Stg. OHM ( re d a c t i e O H M - Va n i ) Koninginneweg 8 1217 KX Hilversum Te l e f o o n 0 3 5 - 6 2 6 0 9 2 0 Fax: 035 - 6280843 E-mail: info@ohm.to
Traditionele gezondheidsleer
Ayurveda Lezingen, opleidingen en behandelingen ● ● ● ● ●
zeer nauwkeurige constitutiebepaling Ayurvedische behandelingen beroepsopleiding lezingen in het hele land www.ayurveda-center.com
Ayurveda Health Center - gevestigd in DE HORIZON Ottersum o.l.v. vaidya R.H. Swami Persaud Postbus 463, 6600 AL Wijchen, tel.: 024 - 641 83 98, fax: 024 - 645 03 16
26
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 27
juli / september 2001
Nada Brahma: God is klank In de vorige eeuw ontdekten natuurkundigen dat ondeelbaar geachte atomen waren opgebouwd uit veel kleinere deeltjes -protonen, neutronen en elektronen- die op hun beurt weer bleken te bestaan uit quarks, ondefinieerbare dimensies van energie en trilling. Drieduizend jaar geleden schreven Indiase rishi’s dat de zichtbare werkelijkheid voortkomt uit klanken: God is klank, muziek, Nada Brahma. Yoga en meditatie had hun intuïtieve weten gevoelig gemaakt voor de diepere dimensies van de werkelijkheid. Terwijl de wetenschap verder onderzoekt, met complexe technieken, wat deze raadselachtige quarks precies zijn, geeft OHM-Radio in vier programma’s met meningen en muziek aandacht aan Nada Brahma en in het verlengde daarvan: Nada Yoga, de weg van de klank. Wat is daar over te zeggen? JOHN EYLERS
E E
envoudig gezegd: de Nadayogi leert zijn hele wezen tot klank (nada) te maken om zo tot God (Brahma) te komen. Hij oefent om zo te zingen dat zijn hele wezen, tot in de puntjes van zijn tenen, liefdevolle klank uitdrukt. Deze klanktrillingen openen alle energiebanen en -centra (chakra’s) in zijn lichaam, waardoor al zijn liefde, al zijn vreugde en verdriet, naar buiten kan stromen, ruimte makend voor de helende energie uit de kosmos. Zijn lichaam wordt klankkast én klankbord tegelijk, hij wordt één met God. Niet alleen in India, maar wereldwijd speelt zang in godsdiensten altijd een belangrijke rol. Zingend verbindt men zich met hogere machten en samen zingend brengt men saamhorigheid met de ander
tot stand: muziek houdt groepen, culturen bijeen. Ook bij genezingen werd in veel culturen zang en muziek gebruikt. Bekend is bijvoorbeeld het magisch en helende zingen van sjamanen in Centraal Azië en het bijbelverhaal over de genezende harpklanken voor koning David. Meer dan in andere culturen ontwikkelde India rond muziek een verfijnd en uitgebreid systeem dat eeuwen achtereen mondeling, of beter gezegd: ‘zingend’, werd doorgegeven. Indiaas’ heilige boek heeft ook een toepasselijke naam: ‘Bhagavad Gita’, ‘Lied van God’ en veel Hindoegoden zijn altijd aan het musiceren: Krishna op zijn bamboefluit, Saraswati op de veena en Shiva opgaand in zijn eeuwige kosmische dans.
27
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 28
juli / september 2001
‘Zo boven, zo beneden’ menen de Indiërs en geven muziek (en ook musici) in hun dagelijks en godsdienstige leven een belangrijke plaats. Het respect voor musici betreft ook hun rol in deze oude muziektraditie. Een traditie vol verhalen, meestal een mix van mythologie en ware geschiedenis, die morele codes bevatten hoe de musicus behoort te leven en met zijn muziek omgaan, om zo de oerkracht van muziek te bewaren. Dichter-filosoof Rabindranath Tagore wist deze mentaliteit mooi te verwoorden: “Laat mijn leven eenvoudig en recht zijn, als een bamboefluit, om door U met muziek gevuld te worden.” Klassieke musici zien het als hun plicht om hun traditie in stand te houden tegen ondermijnende krachten van de tijd in, want zij menen dat met hun muziek ook de Indiase cultuur verloren zal gaan. Een opvatting die ook in het Westen opgang maakt, namelijk dat de kwaliteit van veel hedendaagse muziek duidt op een teloorgang van de Westerse cultuur. In elk geval kan gezegd worden dat muzikale veranderingen invloed uitoefenen 28
op een cultuur. Al ongeveer drieduizend jaar geleden had de keizer van het Chinese rijk aan het hof een minister voor muziek om harmonie en vrede in het rijk te bewaken. Regelmatig zond hij medewerkers (vaak blinden met uitzonderlijk geoefend gehoor) naar de provincies om aan de hand van de muziek ter plekke te beoordelen hoe het met welvaart en welzijn van dat gebied was gesteld. De muzikale expressie in het rijk was geheel ondergeschikt aan de maatstaf van de keizer. Mao’s maatregel tijdens de culturele revolutie om alle Chinezen een uniform te laten dragen (en er uniforme ideeën op na te houden) kwam dus overeen met de uniforme muziekopvattingen van de oude keizers. Deze machtspositie van het Chinese hof is vergelijkbaar met die van Rome. Daar werd eeuwenlang voorgeschreven hoe in alle kerkprovincies van de Rooms Katholieke kerk het Gregoriaans precies gezongen moest worden, om eenheid (van zingen en denken) binnen de kerk te bewaren. De relatie tussen muziek en cultuur vinden we ook terug in opvattingen dat de
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 29
juli / september 2001
culturele veranderingen in de westerse wereld van de jaren zestig werden ingeluid door de nieuwe sound van de Beatles. Wat het eerst veranderde is moeilijk na te gaan, maar dat muziek kracht heeft is duidelijk. Muziek verbindt met generaties vroeger en met medemensen nu, met werelds gezag en met god. En nieuwe klanken kunnen oude banden doorbreken. Muziek vormt een schakel met het verleden van een cultuur. Normen en waarden, fijngevoeligheid voor melodie en maat, zijn in de muzikale traditie van een cultuur terug te horen. Het belang dat Indiase muziek aan traditie toekent houdt niet in dat de muziek eeuwig en altijd dezelfde moet blijven. God is weliswaar eeuwig, maar verandert wel steeds van gedaante; dag en nacht, jaargetijden en culturele ontwikkelingen wisselen elkaar telkens af. En daarom zal de muziek zich steeds weer moeten aanpassen om God en mens op elkaar af te stemmen. Daartoe kent Indiase muziek een complex systeem op basis waarvan de artiest op elk tijdstip van de dag, in elk seizoen en in alle tijden, zich steeds weer improvise-
rend leert af te stemmen op de klank, de melodie van god op dat moment. Daarom zijn er raga’s (melodieën) voor ochtend en avond, voor lente en regentijd. En in de loop der tijd passen ook de regels voor de raga’s zich geleidelijk aan. Een wisselwerking tussen cultuur en muziek om continuïteit en harmonie te bewaren. Deze traditie, die een ver verleden verbindt met het heden, lijkt op een rivier, afkomstig uit hoge bergen met de toppen in de hemel, die zijn bedding in het landschap aftekent, met musici als voelsprieten om deze eeuwige stroom van klanken zijn verdere loop te geven. Hoe dit proces precies verloopt ligt verborgen in het hart van de musicus, als onderdeel van een raadselachtig mysterie, het scheppingsverhaal van de artiest, van de mens. Zich oefenend in beheersing (van instrument en van zichzelf) en in toewijding (aan zijn muziek en aan God), tracht hij de diepste trillingen in zijn hart te voelen om deze in klanken en melodieën uit te drukken. Als hem dat lukt, al is het soms maar even, dan weet hij: ‘dat was God’. Muziek uit de hemel die de mens vorm geeft. ❖
29
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 30
juli / september 2001
Ganesh, de personificatie van Aum Rijdend op een muis, met grote oren, een lange slurf, een dikke ronde buik en vier armen is Ganesh, Ganapati of zoals hij in Zuid-India wordt genoemd Vinayaka, een olijke verschijning. Als zoon van Shiva en Parvati wordt hij aanbeden zowel in Noord- als in Zuid India. Als er iets leuks gaat gebeuren en bij het nemen van een nieuwe stap wordt eerst om de zegen van Ganesh gevraagd. SHARDA BALLA
G G
anesh verwijdert namelijk obstakels van het pad door de grote kracht van een olifant die hij bezit. Hij beschikt over de intelligentie van een mens en over het vermogen om kleine ruimtes binnen te dringen zoals zijn metgezel de muis. Zijn vier armen staan voor de vier elementen. Zijn grote hoofd staat voor grote kennis. Zijn grote oren staan voor zijn vermogen om goed te kunnen horen. Zijn kleine ogen staan voor zijn vermogen in de toekomst te kunnen kijken. En zijn grote neus staat voor het vermogen om goed en kwaad in een persoon van verre te onderscheiden. Zijn rijdier is een muis die garant staat voor snelheid. Symbolisch staat de muis voor gedachten en hoop die alle richtingen kunnen uitrennen. Wij moeten
30
trachten deze in bedwang te houden, net zoals de zware Ganesh de kleine beweeglijke muis in bedwang houdt. Ganesh is niet geboren met een olifantenhoofd maar heeft deze te danken aan de woede van zijn vader. Het verhaal gaat als volgt. Toen Shiva terugkeerde van meditatie wist hij nog niet dat hij een zoon had gekregen. Ganesh op zijn beurt wist niet dat Shiva zijn vader was en weigerde hem toegang tot het huis. Zijn moeder Parvati was namelijk bezig een bad te nemen. Hierop werd Shiva zo boos dat hij met zijn drietand het hoofd van zijn zoon eraf hakte en naar binnen ging. Toen Parvati haar echtgenoot zag staan met de bebloede trishul bekroop haar een
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:20
Pagina 31
juli / september 2001
angstig gevoel. Shiva vertelde haar over de brutale jongen die buiten stond en hem belette zijn eigen huis te betreden. Daarop begon Parvati te huilen en zij vertelde dat hij zijn eigen zoon om het leven had gebracht. Geschrokken beloofde Shiva voor een nieuw hoofd te zullen zorgen. Het hoofd van het eerste levende wezen dat hij tegenkwam zou hij zijn zoon schenken. Het eerste wezen dat zijn pad kruiste was een olifant en zodoende heeft Ganesh een olifantenhoofd gekregen. Maar zijn moeder Parvati was erg boos op haar echtgenoot dat hij nu een olifantenhoofd had want nu zou niemand hem als Godheid accepteren en aanbidden. Daarop heeft Shiva besloten dat bij elke vorm van aanbidding, voordat alle Goden zouden worden aanbeden, eerst de naam van Ganesh genoemd gaat worden. En nu wordt bij elke pooja (gebedsdienst), feest of huwelijk allereerst de naam van Ganesh genoemd. Hij is de personificatie van het Aum, de hoofdmantra. Niets kan worden ondernomen zonder eerst Aum aan te roepen en hiermee dus Ganesh aan te roepen. Zijn hoofd is het enige in de natuur dat de vorm van het Aum-teken benadert. Hij is nu bekend als de
God van onderwijs, kennis, wijsheid, kunst en literatuur. Ook kent Ganesh zijn eigen festival, de Ganesh Chaturthi. In heel India wordt deze geboortedag van Ganesh tien dagen lang uitbundig gevierd. Ganesh Chaturthi valt op de vierde dag van Bhadrapada (augustus-september) volgens de Hindoekalender. Op die dag worden Ganesh-figuren van klei in huis gebracht en twee dagen lang aanbeden, Ganapati Bappa Moriya, zingend. Elke ochtend en avond wordt een speciale puja voor hem gehouden zolang het beeld in huis staat. Ook maakt men zoete lekkernijen voor Ganesh waar Hij dol op is en offeren deze aan Hem. Na anderhalve dag, vijf, zeven of tien dagen wordt de Ganesh Visarjan uitgevoerd, waarbij het Ganeshbeeld te water wordt gelaten. Vrijheidsstrijder Lokmanya Tilak is begonnen met een publiek festival ‘Sarvajanik Ganeshotsav’ in Maharashtra tijdens de Britse overheersing. Het doel was mensen dichter bij elkaar te brengen. Vanaf die tijd wordt Ganesh Chaturthi in elke straat, huis en buurt in Maharashtra gevierd. ❖
31
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
juli / september 2001
32
23:21
Pagina 32
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:21
Pagina 33
juli / september 2001
Shri Krishna Toen mij laatst gevraagd werd wat het eerste was waar ik aan dacht bij de naam Krishna, vertelde ik meteen dat ik moest denken aan die vrolijke, stralende, bijdehande jongeman, die aan de ene kant met zijn vriendjes boter stal waarmee hij de moeders van het dorp tot wanhoop dreef en aan de andere kant die vrolijke jongen die met zijn uitstraling en zijn prachtige fluitspel de meisjes in vervoering wist te brengen. DHIREN GANGARAM PANDAY
D D
e verhalen over Shri Krishna werden mij verteld toen ik nog heel klein was. Ik herinner me dat ik ervan smulde. Leuker dan alle andere sprookjes die ik toen hoorde. Het eerste verhaaltje over Shri Krishna, was dat van zijn geboorte. Dat zijn oom (moeders broer), die een wrede koning was, had gehoord dat zijn zusters kind hem zou straffen voor zijn slechte daden. Om dat te voorkomen doodde de wrede koning alle pasgeboren baby’s van zijn zus. Op wonderlijke wijze werd de baby Krishna gered. Uiteraard met de hulp van God, die de bewakers van de gevangenis, waar Krishna geboren werd, in slaap liet vallen, de deuren liet openen en zo de vader van Krishna de kans gaf zijn kindje te redden, door te vluchten. Toen ik als kind meespeelde in een Krishna Lila toneelstuk en daar de rol had van gevangenisbewaker, ja, toen viel ik op het moment suprème met alle overtuiging op het podium in slaap, net zoals het hoorde.
Ik voelde me als kind ook heel erg tot Krishna aangetrokken, omdat hij zo’n gewone jongen was. Ook hij hield van lekker snoepen. Hij was gek op de lekkere boter en als hij het niet kreeg, dan ging hij er samen met zijn vriendjes op af, klom op hun rug om bij de hoog opgeslagen boter te komen, en stal de boter. Natuurlijk werd hij betrapt, waarna hij bij zijn moeder moest verschijnen. Met zijn honingzoete kinderstemmetje zei hij dan, maar mama, ik ben nog zo klein, hoe kan ik daar zo hoog komen om de boter te stelen? Ja, daar kan geen moeder tegenop. Dat Krishna ook erg populair was bij de meisjes, daar heb ik veel verhalen over gehoord. Zo’n knappe jongen die al op heel jonge leeftijd de harten van bijna alle dorpsmeisjes wist te beroeren. Niet allemaal, want Radha deed alsof ze hem niet interessant vond. En dat was voor Krishna een extra 33
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:21
Pagina 34
juli / september 2001
Andre’s Caribbean Travel PARAMARIBO! KLM/SLM/AIRFRANCE
Singel 240 (hoek Raadhuisstraat tegenover het postkantoor) 1016 AB AMSTERDAM-Centrum Tel: 020-6833840 Robin Premdhani Directeur
AAKHRI BIDAAI uitvaartverzorging
Voor de melding van een sterfgeval zijn wij dag en nacht bereikbaar. bereikbaar. Aakhri Bidaai is een uitvaartonderneming voor allochtonen. Aakhri Bidaai regelt uitvaarten volgens uw geloof,cultuur en ook in uw eigen taal.
Statenlaan 78 * 2582 GR Den Haag
Tel. 070 - 3586187 34
stimulans om zijn best te doen. Want van alle meisjes voelde hij zich toch het meeste tot Radha aangetrokken. Toen ze op een dag opeens prachtige fluitmuziek hoorde, smolt ze van binnen en ze was direct verkocht. Krishna en Radha hoorden gewoon bij elkaar. Behalve deze leuke verhalen zijn natuurlijk ook de heldhaftige daden van Krishna een graag gebruikt onderwerp in de vele verhalen. Zijn heldhaftige gevecht op hele jonge leeftijd met de demonische veelkoppige slang, die niemand eerder had kunnen verslaan. Krishna ging het gevecht aan en overwon met een glimlach. Natuurlijk over Krishna als wagenmenner van Arjun, leider van de Pandava’s in de strijd tegen hun neven, de Kaurava’s. De toen uitgesproken levenslessen die zijn opgetekend in de Bhagavad Gita. Over goed en kwaad, waarden en normen, leven en dood. Een belangrijke levenswijzer voor vele Hindoes. Kortom Shri Krishna is de leidraad voor een goed leven en niet alleen voor een Krishnabewonderaar als ik. ❖
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:21
Pagina 35
juli / september 2001
Mantra Yoga: klank als sneltaxi naar je essentie Het is al zo oud als de mensheid: het verlangen naar éénwording, diepe innerlijke vrede en eeuwig durend geluk. Er komt een moment, bij de een vroeger dan bij de ander, dat je er schoon genoeg van hebt om in stress en onvrede (afgescheidenheid) te leven. Zo gebeurde dat ook met mij. In 1976, toen ik nog maar net twintig was, werd ik zo gedomineerd door deze versluierende ervaringen, dat ik eigenlijk weinig zin had om zo verder te leven. Alles leek zinloos, maar gelukkig wist ik wel intuïtief dat er een andere wereld zou moeten bestaan. BANSI CITROEN
D D
at was het moment dat ik in aanraking kwam met een vorm van Mantra Yoga. Ik werd geïnitieerd in een mantra en dit had een onmiddellijk effect. Er volgde lichamelijke en geestelijke ontspanning en het leek alsof ik tijdens deze mantrameditaties het grote reservoir van energie aanraakte, wat me steeds weer oplaadde. Bovendien kwamen daar vaak ook gevoelens van diep geluk en innerlijke vrede bij. Het was in deze periode dat mijn interesse in het innerlijk mysterie definitief gewekt werd. Ik vroeg me af, hoe het kon dat er simpelweg door een combinatie van klinkers en medeklinkers na slechts vijftig minuten zo’n dramatisch effect kon worden bewerkstelligd. Wat ik ook opmerkte was dat die nare gevoelens kennelijk toch niet
zo massief waren zoals ze voor zo’n lange tijd geleken hadden en ik ging me afvragen hoe onze directe gevoelservaring gevormd werd. Door welke factoren werd deze ervaring veroorzaakt? Wat was de invloed van de stemmen, de klanken uit het verleden en zou het echt mogelijk zijn om met “nieuwe” klanken hun invloed in te dammen of te transformeren? Wat was de invloed van het denken? Kon het denken mijn gevoelsleven beïnvloeden of zelfs bepalen? Terwijl ik door de mantrarecitaties gelouterd werd van alles wat niet natuurlijk bij me hoort, kreeg ik antwoord op al deze vragen en dit proces zet zich voort tot op de dag van vandaag. Door de tientallen jaren heen werd het mij duidelijk, welke factoren de 35
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:21
Pagina 36
juli / september 2001
JADE Health and Training Center Ayurvedische behandelingen: pancha karma, masage, kruidentherapie Acupuntuur, Prana-therapie en levende Analyse Lessen: Tai Chi Chuan, Kung Fu, Qirobics, QiGong/Yoga/Meditatie Ayurvedische leef- en voedingsadviezen
STICHTING migranten televisie AMSTERDAM • video post produkties • video registraties • documentaires
Workshops/Opleidingen: Ayurvedische massage, Oosterse masage Prana-Therapie, Qigong en meditatie
• bedrijfsfilms
Import en distributie van Arjuna Ayurvedische kruiden
• commercials
Elke dinsdag van 10.00 - 11.30 uur Gratis diagnose en Prana-behandelingen Chan Makhan: Frieda de Putter:
Chinese Ayurvedisch Doctor Acupuncturiste en Ayurvedic Practitioner
Adelaarstraat 13, 3514 CA Utrecht Tel.: 030 - 2734171 www.jade-health.com
• clips Rembrandtplein 17 • 1017 CT Amsterdam Tel.: 020-5353535 • Fax: 020-6384001 E-mail: info@mtvasterdam.nl Internet: www.mtvamsterdam.nl
MBO- en HBO-opleidingen
Ayurvedische geneeswijze
In samenwerking met de stichting EISRA, de World Ayurvedic Health Organisation WAHO en universiteiten in India verzorgt ICAU een 2-jarige MBO-opleiding tot Ayurvedic Technician en een 4-jarige HBO-opleiding tot Ayurvedic Practitioner. De opleiding is in handen van het AGN Den Haag. De opleiding zal de vakgebieden van Ashtanga (achtvoudige) Ayurveda behandelen. Hoofddocent is de heer Dr. A.K. Mehta die tevens auteur is van diverse vakliteratuur publicaties op dit gebied: Ayurveda in de praktijk, Gezond met Ayurveda, Genezen met magneten, Acupuncture for everyone, Acupuncture & Magnet Therapy en Pancha Karma. Voor opleidingen en consulten: AGN Ayurvedisch Gezondheidscentrum Nederland Thijssestraat 16, 2521 ZL Den Haag, tel.: 070 - 319 25 46 / 399 36 05 Almere, Amsterdam, Borgerhout (B), Den Haag, Made, Nijmegen, Nijverdal, Zwolle
36
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:21
Pagina 37
juli / september 2001
kracht van de mantra bepalen. Dit zijn ook de elementen waarmee wij werken in onze workshops en trainingen. Ik noem er een aantal: De Shakti van de Goeroe. Zomaar een mantra zingen, die je uit een boek haalt heeft zeker effect. Maar wordt deze mantra je ingefluisterd door een gerealiseerde Meester, dan krijgt de mantra een energetische lading mee, die we de Shakti van de Meester of linie van leermeesters noemen. Zo mocht ik o.a. de beroemde Gayatri Mantra op deze manier ontvangen. Je gevoel van dit moment in de mantra leggen. Mantra’s zingen geeft je de mogelijkheid van expressie van alles wat je beroert. Je hoeft helemaal niet eerst in een bepaalde sfeer te komen, je heel vredig en sereen te voelen. Je kunt je klachten, je ongeduld, irritatie, stress, verlangens, liefde, vreugde, boosheid, opwinding, kortom het hele spectrum van menselijke gevoelens in de mantra kwijt. En door dit te doen glijd je vanzelf af naar de essentie van de mantra en gaat de mantra haar diepe geheimen blootgeven. Zowel de leermeesters van het westen als van het oosten zeggen, dat je namelijk eerst leeg moet worden van binnen voor-
dat er iets anders in gegoten kan worden. Het juiste metrum, uitspraak en de correcte melodielijn. Het is verbazingwekkend hoe ritme en melodie op je hele gesteldheid inwerken. Van het ene ritme raak je verstoord, terwijl het andere je heel blij maakt. Met melodieĂŤn is dat precies zo. Mantra Yoga is al zo oud, dat men door de eeuwen heen in vele culturen daar veel onderzoek naar heeft kunnen doen. Men hield en houdt zich bezig met het fascinerende vraagstuk hoe bepaalde klanken en ritmes inwerken op de verschillende fysieke en meer fijnere energielagen van de mens. Het is dan ook niet verwonderlijk dat door een juist metrum, uitspraak en melodielijn er heel specifiek gewerkt kan worden aan bijvoorbeeld. stressverlaging, het oproepen van vreugde en geluk, concentratieverhoging en aan het versnellen van genezing van diverse kwalen. De mate van concentratie. Als je met je gedachten bij de aanbiedingen van de supermarkt bent, terwijl de mantra gereciteerd wordt, verliest de mantra aan directe kracht. De aandacht dient zo gebundeld mogelijk te zijn. Elk uitstapje van de geest is een lek van energie. Jouw 37
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:21
Pagina 38
juli / september 2001
den ongevoelig en verdeeldheid zaaiend zijn. Het hart is in diepe vrede wanneer de taal die door haar heen stroomt liefdevol en zorgzaam is …”
intentie, concentratie en kracht zijn uiteindelijk beslissend voor het effect van de mantra. De intentie. Intentie is bedoeling. Met klank kun je een zware vloek over iemand uitspreken en met klank kun je door lieve woorden je geliefde in een diepe ontspanning toveren. Mijn leermeester Sri ShantiMayi zegt hierover in haar boek over de Gayatri Mantra: “… Het is verbazingwekkend dat we ons niet realiseren dat onze woorden door ons hart gaan, door het centrum van ons wezen. Zelfs onze bloedstroom voert de vibraties van onze woorden met zich mee. Daarom wordt iedere cel van ons lichaam beinvloed door ieder woord dat we spreken. Wanneer je woorden spreekt van integriteit, woorden die eenheid en oprechte liefde teweegbrengen, dan straalt het hart. Wanneer je woorden van onwetendheid en afscheiding spreekt, woorden die schadelijk zijn, verschrompelt het hart als een bloem die voortijdig sterft. Het hart gaat door zoveel pijn als je woor38
Ik eindig deze korte inleiding over Mantra Yoga met één van mijn favoriete mantra’s, de Gayatri Mantra. Deze moeder van alle mantra’s is zo krachtig voor ons geestelijk en lichamelijk welzijn als de zon voor onze planeet. ❖
Om Bhur Bhuvah Svah Ta t S a v i t u r V a r e n y a m Bhargo Devasya Dhimahi D h i y o Yo Yo n a h P r a c h o d a y a t
Door alle ervaringsgebieden heen is “Die” wezenlijke natuur die het bestaan verlicht, de aanbiddelijke Ene Moge alle wezens door verfijnd en meditatief intellect de prachtige schittering van het verlichte bewustzijn gewaar worden*
*Vertaling uit het Sanskriet door Sri ShantiMayi
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:21
Pagina 39
juli / september 2001
‘Een mens uit zijn cultuur is hetzelfde als een vis uit het water’
Opzet instituut Indiase Diaspora Voor een week was hij in Nederland. Overgekomen uit India om het Nederlandse deel van de Indiase Diaspora te bezoeken. De Hindi- en Engelssprekende professor Janak Pandey, een kalende grijze man die al een lang wetenschappelijk leven achter de rug heeft. Hij is professor in de ‘cross cultural psychology’, hetgeen zoiets betekent als ‘interculturele psychologie’. Pandey onderzoekt het gedrag van mensen binnen (verschillende) culturen. Hij is directeur van de Govind Ballabh Pant Social Science Institute in Allahabad, India. Een interview met een wetenschapper met een speciaal doel. PERDIEP RAMESAR
W ‘
W
ilt u een kopje thee?’, vraagt professor Janak Pandey toen ik ging zitten op de bank in zijn eenvoudige hotelkamer. Hij zet zelf thee in zijn kleine keukentje in het hotelkamertje waar hij de laatste week van mei logeert. De professor heeft zijn koffers al ingepakt. Hij gaat diezelfde middag weer terug naar India. Een drukke week was het voor hem met dagelijks meerdere bezoeken aan Hindoestaanse organisaties en instellingen. Professor Pandey is heel ‘down-to-earth’, een man van de wetenschap, geen overdaad aan dure hebbedingen. De man was goed voorbereid op het interview, hem hoefde haast geen vragen gesteld te worden, hij
gaf zijn eigen college aan de hand van zijn eigen doelstelling: de oprichting van een kenniscentrum gespecialiseerd in de Indiase Diaspora van de staten Uttar Pradesh en Bihar. ‘Ik heb psychologie gestudeerd. Mijn masterstitel heb ik gehaald aan de Patna University in India, waarna ik mijn doctoraat psychologie behaalde aan de Kansas State University in de Verenigde Staten’, vertelt Pandey, ‘ik werk al meer dan dertig jaar in de wetenschap en het onderwijs’. Professor Pandey heeft gedoceerd in de Verenigde Staten, Canada, de Indian Institute of Technology in Kanpur, India, en nu is hij directeur 39
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:21
Pagina 40
juli / september 2001
aan een gerenommeerd instituut voor sociale wetenschappen in Allahabad. Professor Pandey onderzoekt het gedrag van mensen die zich in een andere cultuur bewegen. ‘Het is interessant te zien hoe men leeft in een andere cultuur. Een mens kan niet zonder cultuur. Cultuur is overal in de wereld. Wat mijn interesse wekt? Een mens uit zijn eigen cultuur halen is hetzelfde als een vis uit het water halen. Er is echter een groot verschil, een vis maakt geen water, maar de mensheid maakt wel haar cultuur. Dat vind ik interessant’, legt de hoogleraar uit. ‘Ook vind ik fascinerend dat ik een band voel met mensen van Fiji en dat terwijl ik die mensen helemaal niet ken. Overal waar de Hindoestanen in de Diaspora zijn verspreid, hebben ze de neiging contacten met elkaar te leggen en de banden aan te halen’. Professor Janak Pandey heeft uit zijn onderzoek naar migratie en de gevolgen daarvan veel kennis opgedaan. Zo heeft hij ook zijn theorieën over de migratiegeschiedenis. ‘De migratiegeschiedenis kun je verdelen in drie perioden. De oude tijd, waarin de monniken overal in Azië kloosters oprichtten. Een bewijs hiervan is dat de Ramayan in veel verschillende soorten verkrijgbaar is, bijvoorbeeld in het Vietnamees, Indonesisch, Indiaas, etc. Hierdoor is de bekendheid van het Hindoeïsme flink uitgebreid, immers kennen 40
praktisch alle Aziatische landen de beeltenissen van Shiva en Ganesh. De tweede periode is de koloniale periode. In deze periode hadden de Europeanen koloniën overal in de wereld, bijvoorbeeld India, Suriname en de Guyana’s. De moeder van het koloniale regime was Engeland. Omdat die tijd vooral een agrarische periode was, hadden de kolonisten arbeiders nodig. Zo werden slaven uit Afrika naar Noorden Zuid-Amerika gehaald. Doordat Engeland het parlement kende zorgde de democratie ervoor dat de slavernij werd afgeschaft, maar na de afschaffing bleven de arbeiders nodig. Daarom werden er contractanten naar de koloniën gebracht. De kolonisten zorgden ervoor dat de arbeiders naar gebieden gingen waar ze makkelijk konden acclimatiseren. Het klimaat in Uttar Pradesh en Bihar kwam overeen met het klimaat in Suriname, dus vandaar dat ze de Indiërs meelokten naar Suriname’. Uit Bengalen kwamen geen arbeiders die naar Suriname gingen. De mensen uit dat gebied genoten onderwijs en daarom werden ze geronseld voor kantoorwerkzaamheden. Uit Bihar en Uttar Pradesh kwamen de Koelies. ‘Koelies zijn bagagedragers. Ze droegen flinke bepakkingen op hun hoofd. Vandaar dat Indiërs elders nog steeds schertsend Koelies worden genoemd. De Koelies werden gerekruteerd en door de Nederlanders naar Suriname gebracht. Eenderde is weer terugge-
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:21
Pagina 41
juli / september 2001
gaan naar India nadat hun contract was afgelopen, maar de kolonisten kwamen erachter dat het vertrek van hun arbeiders economisch niet handig was, vandaar dat ze stukken land ruilden voor arbeid’. Ondertussen was er amper communicatie mogelijk tussen Suriname en thuisland India. De banden werden steeds minder hecht. Pas na 1975 kwam een volgende golf van migratie op, namelijk die naar Nederland. ‘De derde grote migratieperiode duurt nu voort. Dat is de migratie die constant plaatsvindt. Door de ontwikkelingen op economisch en technologisch gebied worden de afstanden korter en gaat men steeds sneller weg van hun stekje’, verklaart professor Janak Pandey, die zelf nooit in Suriname is geweest. Zoals eerder beschreven heeft de professor een groot doel voor ogen, namelijk het opzetten van een groot academisch kenniscentrum ter bestudering van de Indiase Diaspora. ‘Het gaat hier niet om de volledige Indiase Diaspora, maar om de kleine Diaspora, de Bhojpuri Diaspora, vanuit Uttar Pradesh en Bihar. Ik kom er zelf ook vandaan, ik bestudeer eigenlijk mijn eigen wortels, mijn eigen roots, maar ook die van miljoenen andere Hindoestanen’, zegt Pandey. ‘We hebben een plek nodig om de migratiegeschiedenis te presenteren. Een museum is er al, het jaarlijkse Bhojpuricongres is er ook al,
maar er moet een groot documentatiecentrum komen met al het historisch materiaal dat gevonden kan worden met de steun van de gastlanden. Daar moeten literatuur, filmmateriaal, enzovoorts liggen dat voor iedereen toegankelijk is’. Niet alleen op geschiedkundig gebied, maar ook op sociaal-wetenschappelijk gebied moet er veel te leren zijn, volgens de geleerde. Voor dat gedeelte is er een Indo-Dutch Programme on Alternatives of Development (IDPAD). Zij zorgt ervoor dat er op sociaal-maatschappelijk gebied gewerkt kan worden. Het IDPAD kijkt naar de resultaten van migratie en het proces van acculturalisatie. Zo worden de banden aangehaald tussen het thuisland en de verschillende gastlanden, of zoals de professor het beter formuleert: ‘We moeten linken met de Bhojpuri Diaspora!’ Professor Janak Pandey komt eind juli weer terug om verdere onderzoeken te doen naar mogelijkheden voor samenwerking tussen Nederland en India op het gebied van migratie en de Indiase Diaspora. Hij zoekt vooral middelen voor samenwerking en onderzoek. Professor Janak Pandey zegt hierover: ‘Ik zal niet vragen om geld, maar samenwerking is nog belangrijker’. Maar, of hij het lang zonder geld volhoudt is nog maar de vraag. ❖
41
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:21
Pagina 42
juli / september 2001
Ayurveda en het eten van ijsjes De zomer komt er weer aan en er zijn al heel wat mooie, warme dagen geweest. Heerlijk weer om een ijsje te eten. In deze tijd wordt er heel veel ijs gegeten, maar waar staat het eten van ijs eigenlijk in de Ayurvedische voedingsleer? ROBERT SWAMI PERSAUD
Over de relatie tussen het eten van ijsjes en de voedingsleer der Ayurveda doen allerlei verhalen de ronde. Het zou je agni vernietigen, je vata opstuwen, en ga zo maar door. Het is goed dat er daarom een keer een wat meer genuanceerd beeld komt over ijsjes. Nu de zomer in aantocht is lopen we vaak weer massaal naar de ijscowagen om een heerlijk ijsje te nuttigen. Maar is dat wel voor iedereen goed? Wat doet een ijsje met onze constitutie? Wat zegt de Ayurvedische voedingsleer hiervan? In de eerste plaats leert de Ayurveda ons dat alle voeding met een aangename smaak gezond voor ons is. Immers, iets wat niet smaakt wordt onvoldoende in onze mond met speeksel bewerkt waardoor onze maag extra veel zuren moet aanmaken om het alsnog verteerbaar te maken. De 42
Ayurveda leert ons echter ook dat niet alle voeding met een lekkere smaak ‘dus’ goed is voor iedereen. Daarom staat de constitutieleer aan de basis van de Ayurveda, iets wat ik al eerder in mijn artikelen heb behandeld. Heel even ter herinnering: globaal deelt de Ayurveda de mens in in drie typen: vata, pitta en kapha. Nu heeft de vata een koude guna (eigenschap), net als de kapha. De pitta daarentegen heeft een warme guna. Niemand is alléén vata, pitta of kapha. Een goede Ayurvedische vaidya (dokter) zou je kunnen vertellen hoe het zit met je persoonlijke type-indeling. Stel nu dat je vata behoorlijk hoog is en je eet ijs, dan kun je verwachten dat je vata nog hoger gaat stijgen. Dan kan het ook ten koste gaan van je spijsverteringsvuur (agni). Je gaat je voeding minder goed verteren. Dus
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:21
Pagina 43
juli / september 2001
vata: ben je lekker uit eten gegaan neem dan géén ijsje als toetje want je eten wordt dan onvoldoende verwerkt met alle gevolgen van dien. Betekent dit dat de vata nooit een ijsje mag eten? Gelukkig mag de vata dat wel omdat ijsjes ook een zoete of zoetzure smaak (rasa en vipaka) hebben. Die zoetheid, die we in de Ayurveda madhura noemen, heeft weer een kalmerend effect op de vata. Toch moet er matigheid betracht worden vanwege de koude temperatuur (sitavirya) van het ijs. Als de verleiding niet weerstaan kan worden, kan de vata zijn ijsje het beste nuttigen tussen 10.00 en 14.00 uur, maar nooit vlak voor of na de maaltijden! De kapha’s moeten ook uitkijken
R OT T E R DA M
Round
Marquise
met het eten van ijsjes. Bij hen zijn er zelfs twee nadelige gevolgen: hun kapha kan gaan stijgen met als eventueel gevolg bronchiale problemen én hun gewicht kan te snel toenemen. Niet alleen de koude temperatuur is nadelig voor de kapha, ook de zoete smaak is niet goed voor hen. Voor de mens met een dominante pitta heeft het eten van ijsjes weer twee voordelen: zowel de koudheid van het ijsje als haar zoete smaak kalmeren het ‘vuur’ van de pitta. Je zou dus kunnen zeggen dat mensen met een pitta-type juist baat hebben bij het eten van ijsjes, alhoewel ook hierbij weer de matigheid het beste is. ❖
D I A M O N D
Pearl
Emerald
C E N T E R
Oval
Heart
Biedt u exclusieve briljantsieraden en diamanten uit eigen productie, of rechtstreeks van de Internationale Diamantbeurzen, met speciale kortingen. Bez oek onz e showr oom. showroom. Geopend: ma. t/m za. van 09.30 - 17.30 uur Rotter dam Diamond Center Kipstraat 7 b, 3011 RR Rotterdam Tel.: 010 - 4134551, Fax: 010 - 4045111 Lid Antwerpse Diamantbeurs
43
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:21
Pagina 44
juli / september 2001
Hindoe Raad Nederland officieel erkend door minister Van Boxtel In Den Haag werd de Hindoe Raad Nederland (HRN) officieel gepresenteerd aan publiek en politiek op dinsdag 5 juni. De Nederlandse Hindoe Raad vertegenwoordigt een Hindoegemeenschap bestaande uit verschillende stromingen die niet altijd even makkelijk verenigbaar waren in het verleden. Die onenigheden schijnen nu de wereld uit te zijn en de HRN kon officieel geïnstalleerd en erkend worden door de Nederlandse overheid. PERDIEP RAMESAR
De HRN zal de belangenbehartiger zijn van de Hindoes op sociaalmaatschappelijk gebied. De HRN zal namens alle Hindoeorganisaties overleg voeren met de overheid. Minister van Integratiebeleid heeft de Hindoe Raad Nederland officieel erkend als gesprekspartner. Nederland telt een Hindoegemeenschap van ongeveer 300.000 leden. Deze groep bestaat niet alleen uit Surinaamse Hindoes, maar ook uit Indiase Hindoes, Srilankese Hindoes, Hindoes uit andere delen van Azië en ook uit autochtone Nederlandse Hindoes. Er zijn geen officiele getal44
len bekend over het aantal Surinaamse Hindoes in Nederland. Zoals in de Nederlandse media is bekendgemaakt zijn er ongeveer 85.000 Surinaamse Hindoes in Nederland. Dat is een omstreden getal, want binnen de Hindoege-meenschap denkt men dat er nog veel meer Surinaamse Hindoes zijn. In de volgende OHM-Vani zal er uitgebreid aandacht zijn voor de rol en het ontstaan van de Hindoe Raad Nederland. ❖
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:21
Pagina 45
juli / september 2001
Vrindavan Music College
The Bhagavad Gita As It Is
www.vrindavan-music.com De officiële website van het Vrindavan Muziekcollege. Dit college is een trainingscentrum dat werkt met mantra’s. Mantra Yoga is een van de principes waarmee dit instituut werkt. Op deze website is te lezen wat voor workshops er zijn en wat voor soorten cursussen. Bansi Citroen is de iniatiefnemer van dit Vrindavan Muziekcollege.
www.asitis.com Een Bhagavad Gita-website met een Hare Krishna-invalshoek. De auteur van deze versie van het heilige geschrift is de bekende A.C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada. Hij meent de Bhagavad Gita zoals het is te hebben beschreven. Op deze site staan recensies, verklaringen, uitleg en u kunt er het boek zelfs downloaden.
Bhagavad Gita
Hare Krishna
www.bhagavad-gita.org De website over de Bhagavad Gita, een van de bekendste heilige Hindoegeschriften. Op deze website staat de Bhagavad Gita vertaald in maar liefst veertien talen. Ook in het Nederlands, zelfs in het Hebreeuws, Japans en Russisch. Tevens kan er geluisterd worden naar recitaties uit de Bhagavad Gita. Voor een ieder die geïnteresseerd is in de Hindoegeschriften is dit een aanwinst voor zijn of haar favorieten.
www.krishna.org De Hare Krishna beweging heeft vele websites. Dit is een van de bekendste. Dit is de site van het heuse Hare Krishna News Network. Met nieuws, links, verhalen, actualiteiten en andere wetenswaardigheden.
45
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:21
Pagina 46
juli / september 2001
Shree Ganesh
Hindustani.net
www.shreeganesh.com Dit is de website van de Shree Ganesh Temple in de Verenigde Staten. Op de site kunt u zelfs een Shree Ganesh-emailadres krijgen. Maar erg bijzonder op deze website is wel de virtuele mandir van Shree Ganesh. Daar kunt u op een moderne virtuele manier de Hindoegod Ganesh vereren. Verder is het een sobere site.
www.hindustani.net Een van de eerste Hindoestaanse websites in Nederland. Het is vooral bedoeld als portalsite met links. Speciaal zijn toch de Hindu Dharmalinks, met links naar Hindoesites, mandirs en Hindoe-organisaties. Wat de meeste bezoekers aantrekt zijn de zogenaamde meetingpoints, een twaalftal open boxen, waar een ieder een bericht kan plaatsen, voor een ieder wat wils en over de meest uiteenlopende onderwerpen. Hindustani.net is vooral bekend onder de internettende Hindoestaanse jongeren. â?–
Sree Vinayaka Mandir www.vinayaka.org Engelstalige website van de Vinayaka Mandir in New-Delhi. De Vinayaka Mandir staat vooral in het teken van Ganesh, de Hindoegod met een olifantenhoofd. De site heeft foto’s, een message board, een kalender en uitleg over de Vinayaka Mandir en het Hindoeisme dat daar beleden wordt.
46
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:21
Pagina 47
Kervelstraat 30-34 • Telefoon: (31) 55 366.46.66 7322 PW Apeldoorn • Telefax: (31) 55 366.85.97 Nederland • E-mail: tavs@euronet.nl Digital International Tv Standards Conversion Video Duplication, TV-Postproduction Facility
Digital Video-normvertalen
TV-Postproductie
Wij kunnen video omzetten van en naar verschillende videosystemen: NTSC, PAL SECAM. (ook Braziliaans PAL-M en Argentijns PAL-N). Wij werken met een HIGH BAND BROADCAST QUALITY Converter Compleet van en naar elke videomastertape: Digital D3, Digital Betacam, 1"C-Format Betacam-SP, Mll, BVU, U-matic, S-VHS, DV, Hi-8.
Video - dupliceren Wij werken met kwaliteits VHS-video dupliceermachines. Wij kunnen dupliceren in elke gewenste hoeveelheid, alles in real time. Wij dupliceren op hoogwaardige TAVS videocassettes en op videocassettes naar keuze: BASF, SONY. Wij zorgen voor een professionele videoband-presentatie d.m.v. bedrukte stickers, diverse videoboxen en colour inlay.
Wij verzorgen: op Lineair en op Non-Lineair Digitale normen de verwerkingen van TV-programma's, Commercials en Bedrijfsfilms. Wij produceren van script tot eindmontage van: TVDocumentaires, Corporate-Video en Commercials. Wij maken Computer-Animaties van logo's tot productie-processen. Wij hebben ENG-Production-crews.
OHM Vani 3e kwart. 2001
09-08-2005
23:21
Pagina 48