OHM Vani 2e kwartaal 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

I

15:24

Pagina 1

N F O B LA D

OHM • PR

O G R A M M A ’S

10e jaargang • april/juni 2004 • nr 2 • prijs € 10,00 per jaar

Hindoeïsme en yoga Hanuman verleent kracht Hindoeïsme is het mooiste wat er is

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 2

Advertenties

2 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 3

Colofon OHM-Vani is een uitgave van de Stichting Organisatie voor Hindoe Media. OHM-Vani geeft achtergrondinformatie over de programma’s van OHM en maakt melding van relevante ontwikkelingen in de Hindoegemeenschap. Wij nodigen u uit opmerkingen of commentaar op onze programma’s of op dit blad te zenden aan Stichting OHM. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden stukken in te korten, te redigeren of niet te plaatsen. Geplaatste stukken geven niet altijd de visie van de OHM weer.

Een jaarabonnement kost €10,- Opzegging dient uiterlijk 1 maand voor het verstrijken van dat jaar schriftelijk plaats te vinden.

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Stichting OHM.

Eindredactie: Soeshma Pandohi – Mishre Caspar Dullemond Auteurs: Narsingh Balwantsingh Winand M. Callewaert Rabinder Gajadhar Mehdi Jiwa Bharty Shusama Murli Robert H. Swami Persaud Kirtie Ramdas Sasqhua Vanderscheer D. Shriemissier Met dank aan: R. Chander C. Mathura B. Lalbahadoersing D. Gangaram Panday A. Bierdja S. Marhe V. Ramrattansingh Grafische verzorging: Adri Segaar

Stg. OHM (redactie OHM-Vani) Koninginneweg 8 1217 KX Hilversum Telefoon 035 - 6260920 Fax: 035 - 6280843 E-mail OHM: info@ohmnet.nl Website OHM: www.ohmnet.nl ABN-Amro: 44.09.38.694

3 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 4

Advertenties

4 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 5

Inhoud pagina 6

Televisie zondag

pagina 12

Radio zondag De Lotusvijver

pagina 16

Radio maandag

pagina 20

Televisie hindi

pagina 21

Radio hindi

pagina 22

Hanuman verleent kracht

Pagina 25

Hindoeïsme en yoga

pagina 33

Zoveel verschillen – en toch ook weer niet

pagina 37

Hindoes op Guadeloupe en Martinique

pagina 40

Puja

Pagina 44

“Hindoeïsme is het mooiste wat er is!”

Pagina 46

Zelfonderzoek in het licht van de Vendanta

Pagina 50

Ayurveda en sport

Pagina 52

Lezen tussen twee culturen

Pagina 54

Het spirituele web

5 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 6

Televisie 2e

K W A R TA A L

2004

IEDERE ZONDAG OP NEDERLAND 1

13.00 - 13.30 uur

ZONDAG 4 APRIL 2004

HERHALING

Magazine

ZATERDAG OM

10 APRIL

10.30

Een actueel programma, dat ingaat op sociale, culturele en religieuze ontwikkelingen binnen de hindoe-samenleving in Nederland. In het magazine ook aandacht voor de beleving van het hindoe誰sme door autochtone hindoes. Vast onderdeel van het magazine is 'De Vraag', waarin een jonge hindoe vragen beantwoord krijgt over ceremonies, rituelen en gebruiken uit de hindoetraditie.

HERHALING

ZONDAG 11 APRIL 2004

Jongeren op werkbezoek op Mauritius

17 APRIL 10.30 UUR

ZATERDAG OM

Onlangs vierde de Arya Samaj-gemeenschap van het eiland Mauritius haar honderdjarig bestaan. De Arya Samaj, letterlijk een vereniging van nobelen, is een liberale stroming binnen de hindoetraditie. De belangstelling voor spiritualiteit is hier onder jongeren nogal toegenomen. Nederlandse Arya Samaj-jongeren brachten een bezoek aan het eiland. Een van de jongeren doet op pagina 33 verslag van dit bezoek.

HERHALING

ZONDAG 18 APRIL 2004

24 APRIL 10.30 UUR

ZATERDAG

Debat 4 Een discussieprogramma waarin deelnemers vraagstukken en hedendaagse ontwikkelingen vanuit een hindoevisie benaderen.

6 -april/juni 2004

OM

OHMvani 2e Kwart2004 FC

HERHALING

1 MEI OM 10.30 UUR

ZATERDAG

04-08-2005

15:24

Pagina 7

ZONDAG 25 APRIL 2004

Chatney.nl Een jongerenprogramma waarin Narsingh en Kirtie ons op humoristische wijze een spiegel voorhouden over hoe wij omgaan met tradities, religie, cultuur en maatschappelijke ontwikkelingen. Een column van Kirtie is te vinden op pagina 40.

HERHALING

8 MEI OM 10.30 UUR

ZATERDAG

ZONDAG 2 MEI 2004

Bhaktiyoga: de yoga van de overgave Binnen de hindoetraditie is het streven naar verlichting het hoogste doel in het leven. De hindoefilosofie kent meerdere wegen waarlangs je jezelf kunt ontwikkelen om tot verlichting te komen. Daardoor wordt het mogelijk dat mensen een ontwikkelingsweg kiezen die bij hun persoonlijke geaardheid past. Globaal zijn er vier wegen waarlangs je jezelf kunt realiseren: bhaktiyoga, jnanayoga, karmayoga en râjayoga. In deze eerste uitzending in een serie van vier komt Bhaktiyoga aan de orde. Bhaktiyoga is de yoga van de overgave of devotie. Het betekent dat je ernaar streeft alle begeerten op te geven en alle gedachten, woorden en handelingen aan God wilt opdragen. Het is volledige overgave aan God. Al onze daden moeten gemotiveerd zijn door toewijding. Bhaktiyoga wordt beschouwd als een eenvoudige weg naar zelfrealisatie.

Een weg van verbinding met God, die je ziet als gelijk aan Liefde. Je richt je emoties op God door middel van rituelen en gebed en je wijdt je leven aan Hem of Haar. Bhaktiyoga: de samenvoegende discipline van liefde en devotie, als uiteengezet bijvoorbeeld in de Bhagavadgîtâ, de Bhâgavatpurâna, en de andere geschriften van Shaivisme and Vaishnaisme. (Bhagavadgita 3.4; 3.22).

HERHALING

15 MEI OM 10.30 UUR

ZATERDAG

ZONDAG 9 MEI

Jnanayoga: de yoga van het inzicht.

Deze weg is het meest verbonden met de monistische advaita-vedantaschool van denken, een van de belangrijkste Indiase filosofische scholen. Als samenvatting van de Veda's legt zij de nadruk op een eenwording met het Absolute. De term Jnanayoga komt voor het eerst voor in de Bhagavadgita (3.3). Onwetendheid omtrent onszelf creëert angsten met

7 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 8

Televisie alle verschijnselen die psychologisch verklaarbaar zijn.

Kennis is de sleutel naar onszelf toe. Inzicht geeft uitzicht en daardoor verandering in iedere situatie. Wanneer je je bevindt op het pad van wijsheid zal er een diepe eerbied in je ontstaan voor de schepping, omdat je dan gaat inzien dat alles God is. Wijsheid is het bereiken van het doel van het leven. Al het geschapene wordt nog slechts gezien als de belichaming van liefde. Je bent je ervan bewust dat je ĂŠĂŠn bent met de grootste ster aan het firmament en met het kleinste grassprietje aan je voeten. Jnanayoga is een yogapad dat vooral wordt gevolgd door mensen met een intellectuele belangstelling, met een aanleg tot analyseren en redeneren.

Eigenlijk is het doel je te laten zien dat het goddelijke niet met het verstand te vatten is, dat analyseren en denken niet tot kennis van het goddelijke leiden. Wat er in feite gebeurt bij Jnanayoga is dat je je verstand gebruikt om je verstand te overstijgen.

HERHALING

ZONDAG 16 MEI

Karmayoga: de yoga van de onzelfzuchtige handeling Deze vorm van yoga is gebaseerd op de zuiverheid van de handeling en op het werken. Zij is een stelsel dat het werk als een middel beschouwt om het hoogste doel te bereiken.

Doordat men niet gehecht is aan handelingen en toch met volle inzet werkt zonder te streven naar resultaat, verkrijgt men juist toch dat resultaat op een niet zelfzuchtige wijze.

We doen meestal dingen om een verlangen in onszelf te bevredigen. Het vervelende is alleen dat een vervuld verlangen meteen plaats maakt voor een nieuw verlangen. Het houdt maar niet op, of het nu gaat om een nog snellere auto, een nog groter huis of..... de zoektocht naar verlichting. Karmayoga wil die spiraal doorbreken door je te leren iets te doen zonder gespitst te zijn op het resultaat. Je doet wat er gedaan moet worden, zonder je druk te maken over het resultaat. Het idee is, dat je dan compleet kunt bezig zijn met wat er op dat moment voorligt. Je bent helemaal "in het moment" en als gevolg daarvan kun je je helemaal richten op je "werk" als zodanig en niet op het resultaat (dat daardoor gegarandeerd beter wordt). Wat je doet, doe je niet voor jezelf. Je doet het zelfs niet om iets te bereiken.

Karmayoga is dus de yogaweg die zich richt op handelen.

Daarom kun je deze weg vaak goed in je leven integreren als je op handelen, op activiteit bent gericht. Karmayoga: de 8 -april/juni 2004

22 MEI 10.30 UUR

ZATERDAG OM

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 9

e samenvoegende discipline van zelfoverstijgende actie, als eerste expliciet uiteengezet in de Bhagavadgîtâ.

HERHALING

29 MEI 10.30 UUR

ZATERDAG

ZONDAG 23 MEI 2004

Râjayoga: de koninklijke samenvoegende discipline Deze vorm wordt ook wel Pâtanjali-Yoga, Ashtânga-Yoga, genoemd. Het koninklijke pad wordt beschouwd als de synthese van jnana-yoga, hatha-yoga, bhakti-yoga en karmayoga. Het is een achtvoudig pad ontwikkeld door Patanjali (tweede eeuw AD) en gaat ervan uit dat de uiterlijke wereld slechts een grovere vorm is van een meer verfijnde realiteit.

De raja-yoga gaat trapsgewijs omhoog, beginnend met de verschillende ethische regels en levensregels. Dan komt het beoefenen van pranayama (ademoefeningen) en yoga-asanas (lichaamshoudingen), vervolgens het terugtrekken van de zintuigen, de concentratie, de meditatie. Tot uiteindelijk samadhi of het bovenzintuiglijk bewustzijn wordt bereikt.

HERHALING

ZATERDAG 5 JUNI 2004 10.30 UUR

ZONDAG 30 MEI

Chatney.nl Een jongerenprogramma waarin Narsingh en Kirtie ons op humoristische wijze een spiegel voorhouden over hoe wij omgaan met tradities, religie, cultuur en maatschappelijke ontwikkelingen. Op pagina 48 staat een boekbespreking van Narsingh.

HERHALING ZATERDAG

12 JUNI 2004 10.30 UUR

ZONDAG 6 JUNI 2004

Hindoes op Guadeloupe In de periode 1854 – 1885 worden er door de Franse overheid 42.326 mensen uit India naar Guadeloupe verscheept.

Door de afschaffing van de slavernij in 1848 was er een tekort aan arbeidskrachten op de plantages ontstaan. Na een aantal mislukte immigraties besloot de Franse overheid Indiase arbeiders te werven. De recrutering vond aanvankelijk plaats vanuit Franse handelsposten Pondicherry en Karikal, en later uit heel India. De meerderheid van de arbeiders in Guadeloupe, zo’n 87 %, is van Tamil origine. In Guadeloupe worden ze Malabars genoemd.

De Indiase contractarbeiders en hun nakomelingen in Guadeloupe leefden lange tijd in en rond de suikerrietplantages waar ze aanvankelijk te werk waren gesteld. Het sterf9 -april/juni 20049 -januari/maart 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 10

Advertentie

10 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 11

tecijfer onder hen was hoog. Na 1885 keerden velen terug.

De groep die achterbleef bleef op het platteland wonen.

Volgens de volkstelling van 1967 is het aantal Indiërs op Guadeloupe vastgesteld op 23.000 of 7,8 % van de totale bevolking. 46 % hiervan was analfabeet. In ons programma over hindoes op Guadeloupe gaan we op zoek naar hun verdere ontwikkeling. Hebben zij zich, net als de Indiërs in het Caraïbisch gebied, na de Tweede wereldoorlog op maatschappelijk en economisch in snel tempo weten te ontwikkelen? Hebben zij net als bijvoorbeeld in Suriname hun culturele en religieuze tradities weten te behouden?

HERHALING

19 JUNI OM 10.30 UUR

ZATERDAG

ZONDAG 13 JUNI 2004

Hindoes op Martinique In de periode 1854 – 1889 worden er door de Franse overheid 25.509 mensen uit India naar Martinique verscheept.

Praktisch alle Indiase immigranten in Martinique zijn van Tamil origine. In de zeventiger jaren werd het aantal Indiërs geschat op 10000 of 3 % van de totale bevolking. Net als op Guadeloupe bleven de meeste van hen lange tijd rond de plantages wonen waar zij aanvankelijk te werk waren gesteld. En ook hier was de sterftecijfer onder hoog. Na de Tweede wereldoorlog verbeterde hun leefsituatie in snel tempo. Veel kinderen gingen naar school en inmiddels zijn er, net als op Guadeloupe, zelfs Indiërs lid van het parlement. In ons programma over hindoes op Martinique proberen we inzicht te krijgen in hun sociaal economische en politieke ontwikkeling. En in hun ontwikkeling in vergelijking met andere landen in het Caribische gebied op het gebied van religie en cultuur.

HERHALING

26 JUNI OM 10.30 UUR

ZATERDAG

ZONDAG 20 JUNI 2004

Mahabharata Mahabharata is een tweedelige serie waarin elementen uit het grootste epos ter wereld, namelijk de Mahabharata, worden besproken. Het programma gaat onder andere in op de historische context van dit grootse werk.

HERHALING

3 JULI OM 10.30 UUR

ZATERDAG

ZONDAG 27 JUNI 2004

Deel 2 Mahabharata 11 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 12

Radio de l 12 e

K W A R TA A L

2 0 0 42

Maandag Zondag 21.00 uur 14.00 -- 22.00 15.00 uur O OP P R R AA DD II OO 747AM 747AM EE N V N V II A A D D EE K KA AB B EE LL :: E N H A A G 88.1 D FM D E N H A A G 88.1 FM

A MS S TT EE R RD DA AM M AM R O T T E R D A M ROTTERDAM

96.6 96.6 89.9 89.9

FM FM FM FM

OF OF VRAAG VRAAG UW UW KABELEXPLOITANT KABELEXPLOITANT NAAR DE DE JUISTE JUISTE FREQUENTIE FREQUENTIE IN IN NAAR UW UW REGIO REGIO..

ZONDAG 4 APRIL

Pijn uit een vorig leven Iemand heeft onverklaarbare lichamelijke pijnen. Niets helpt. Dan krijgt die persoon te horen: "Misschien heeft het iets met een van uw voorgaande levens te maken. Iets wat u niet heeft kunnen verwerken uit zich nu op deze manier. Ga in regressietherapie." Hoe kan regressietherapie bij dergelijke onverklaarbare pijnen helpen?

ZONDAG 11 APRIL

Spirituele dialoog We kennen allerlei vormen van interreligieuze gesprekken en ontmoetingen. Daarin praten we over de verschillen en overeenkomsten in rituelen, verhalen en zienswijzen. Maar elke religie kent ook een spirituele dimensie. Wat zijn daarin de verschillen en overeenkomsten?

ZONDAG 18 APRIL

Zoek in jezelf De advaita vedanta filosofie uit de Oepanishaden gaat uit van zelfonderzoek om je ego te overstijgen en tot zelfrealisatie of verlichting te komen. Wat is nu zelfonderzoek?

Zie ook het artikel op pagina 42.

12 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 13

e lotusvijver ZONDAG 25 APRIL

Hindoecultuur of hindoereligie?

Een christen kan duidelijk aangeven waarom hij een gelovige is. Hij hangt namelijk een vorm van het christendom aan.

Een hindoe kan niet altijd duidelijk aangeven waarom hij hindoe is. Cultuur en religie zijn zo met elkaar verweven dat er nauwelijks onderscheid gemaakt wordt. Wat zijn daar de voor- en nadelen van?

TT

ZONDAG 2 MEI

Hanuman, een bhaktiyogi Hanuman is half mens, half aap en doet daardoor wat vreemd aan. Hij straalt kracht, energie en devotie uit, en daarom wordt hij ook door vele hindoes aanbeden. Vandaag in de Lotusvijver alles over devotie, toewijding en overgave belichaamd door Hanuman.

Zie ook het artikel op pagina 21.

ZONDAG 9 MEI

Yoga en hindoe誰sme Yoga komt uit India, dat weet iedereen. Maar dat yoga voortkomt uit en deel uitmaakt van het hindoe誰sme, dat weten minder mensen. En nog minder mensen weten dat yoga volgens het hindoe誰sme een manier is om tot het Goddelijke te komen. Wat is nu precies de relatie tussen yoga en het hindoe誰sme?

Zie ook het artikel op pagina 24.

ZONDAG 16 MEI

Spirituele dromen Dromen zijn het venster van wat de ziel beroert. Al eeuwen houden dromen en droomanalyse ons bezig. Sommige mensen beweren dat we in dromen niet alleen emoties verwerken maar ook spirituele informatie bevatten. Spirituele dromen, daarover gaat vandaag de Lotusvijver.

13 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 14

Radio de 1e

ZONDAG 23 MEI

Alternatieve versus reguliere geneeswijzen?

Alternatieve geneeswijzen zijn al een tijd gemeengoed in Nederland. Toch wordt er nog altijd een soort van strijd gevoerd tussen alternatieve en de reguliere geneeskunde.

Wordt het niet tijd dat zij eens gaan samenwerken? In de Lotusvijver een discussie tussen vertegenwoordigers van de reguliere en de alternatieve geneeswijzen.

K W A R TA A L

2002

Maandag 21.00 - 22.00 uur OP

R A D I O 747AM

EN VIA DE KABEL:

D E N H A A G 88.1 FM A M S T E R D A M 96.6 FM R O T T E R D A M 89.9 FM OF VRAAG UW KABELEXPLOITANT

ZONDAG 30 MEI

NAAR DE JUISTE FREQUENTIE IN

Goeroes uit Amerika

UW REGIO.

De ideeën en aanpak van Amerikaanse goeroes vallen in ons land vaak in de smaak. Neal Donald Walsh is daar een voorbeeld van. In hoeverre verschillen hij en andere Amerikaanse goeroes van de Europese?

Advertentie

Zoekt u een Ayurvedische behandeling?

De Ayurveda is de oudste en meest effectieve natuurgeneeskunde. Zij heeft haar wortels in het klassieke India en wordt daarom ook wel een ‘Hindoe-geneeskunde’ genoemd. In Nederland zijn de beste genezers aangesloten bij de NVAG. Deze vereniging garandeert een goede opleiding van de Ayurvedisch genezer. Zij hanteert de volgende regels: 1. alle medicinale kruiden worden geleverd op recept en kunt u bij iedere apotheek in Nederland verkrijgen; het zelf verkopen van geneesmiddelen is wettelijk niet toegestaan. Overigens past een goed voedingsadvies en goede levenswijze meer in de Ayurveda dan kruiden.

2. wij streven naar een vlot resultaat zonder u afhankelijk te maken van de geneesheer/vrouw.

3. ons consult duurt gemiddeld een tot anderhalf uur; de kosten bedragen nooit meer dan ¤ 70,= á ¤ 80,=.

De meeste consulten zijn eenmalig.

4. 24 zorgverzekeraars in Nederland vergoeden onze consulten.

5. centraal binnen het consult staat de analyse van uw persoonlijke constitutie waarna via een uitgekiend voedingssysteem vele klachten te verhelpen zijn.

6. na ons medisch intake-consult in Nijmegen verwijzen wij u graag naar een onzer ervaren Ayurveda-therapeuten in uw eigen regio (er zijn meer dan 60).

7. door onze persoonlijke aandacht gaan onze patiënten altijd naar huis met degelijke informatie en een concreet behandelings- c.q. voedingsplan.

Uw Ayurvedisch geneesheer is vaidya R.H. Swami Persaud, professor Molkenboerstraat 30 A te Nijmegen. Tel. 024-641 83 98. www. ayurveda-center.com.

14 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 15

e lotusvijver ZONDAG 6 JUNI

Pooja - het vereringsritueel Het hindoe誰sme kent vele pooja's ofwel rituelen: voor elke gelegenheid is er een ander. Wat is er nodig bij een pooja en waarom? De Lotusvijver neemt u mee naar een hindoeritueel.

ZONDAG 13 JUNI

Hindoes in multicultureel Nederland T

Er zijn al meer dan dertig jaar Surinaamse hindoes in Nederland. Toch wordt maar weinig over deze groep hindoes bericht. Op welke manier dragen zij het hindoe誰sme uit naar de bredere Nederlandse samenleving?

ZONDAG 20 JUNI

Wat het lichaam ons vertelt Vaak komen we er veel te laat achter laat dat er iets niet goed is met ons. We hebben nooit goed leren luisteren naar de signalen van ons lichaam. Onze ademhaling of lichaamshouding bijvoorbeeld vertelt ons meer over ons of onze gemoedstoestand dan we denken. De Lotusvijver gaat vandaag over het lichaam als sensor.

ZONDAG 27 JUNI

Indiase klassieke muziek en hindoe誰sme Indiase klassieke muziek wordt over het algemeen als devotioneel gezien. Door middel van deze muziek verbind je je met het Goddelijke. Wat is er zo spiritueel aan Indiase klassieke muziek? En welke plek heeft het hindoe誰sme in deze muziek?

15 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 16

Radio 12 e

K W A R TA A L

2 0 0 42

Maandag 21.00 -- 22.00 20.00 21.00 uur OP

R A D I O 747AM

EN VIA DE KABEL:

D E N H A A G 88.1 FM A M S T E R D A M 96.6 FM R O T T E R D A M 89.9 FM OF VRAAG UW KABELEXPLOITANT NAAR DE JUISTE FREQUENTIE IN UW REGIO.

MAANDAG 5 APRIL

De jhandi Bij pooja's en katha's planten veel Hindoes een gekleurde jhandi. In Suriname was het vanzelfsprekend een zo groot en hoog mogelijke. En ook in Nederland zien we de gekleurde driehoekjes op balkons en in tuinen. Wat is de betekenis van de jhandi?

MAANDAG 12 APRIL

Behoudend of vrijdenkend De Arya Samaaj was ooit een hervormingsbeweging die stond voor vernieuwing en herinterpretatie. Anno 2004 staan we weer voor nieuwe ontwikkelingen die roepen om herinterpretatie van geschriften en eeuwenoude waarden.

Hoever kunnen en durven we daarin te gaan?

MAANDAG 19 APRIL

Wat betekenen hindoegeschriften voor ons?

We gaan ervan uit dat iedere hindoe wel een Bhagvad Geeta, Ramayan, of de Veda's in huis heeft. Als dat al zo is, hoe worden ze dan gebruikt? Liggen ze onder een laag stof te wachten op een lezer? Worden ze nog zorgvuldig in een doek bewaard en aanbeden? Of slaan we ze alleen op als we een vraag hebben?

16 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 17

MAANDAG 26 APRIL

Hindoecultuur of hindoereligie Als je in een hindoegezin bent geboren dan ben je hindoe.

Je hoeft er niets meer voor te doen, denkt men. Cultuur en religie zijn zo met elkaar verweven dat het onderscheid nauwelijks gemaakt wordt. Wat maakt je een hindoe?

MAANDAG 3 MEI

Wegen naar verlossing T

Wegen naar moksha zijn divers. Overgave aan het Goddelijke (bhaktiyoga), kennis vergaren (gyaanyoga), het goede doen (karmayoga), en meditatie (rajayoga). Ohm radio sprak met beoefenaars van de wegen naar verlossing.

Een uitgebreidere omschrijving van deze begrippen vindt u bij de televisie-informatie.

MAANDAG 10 MEI

Boeddha in het hindoe誰sme Boeddha is een van de incarnaties van Vishnu. Hij kwam op aarde om vrede te prediken en geweld een halt toe te roepen. Later heeft het boeddhisme als een aparte stroming vele volgelingen gekregen in Azi谷. Wat betekent Boeddha voor hindoes?

MAANDAG 17 MEI

Regressietherapie In het hindoe誰sme gaan we uit van re誰ncarnatie en een onsterfelijke ziel. Dat maakt nieuwsgierig naar wat we in onze vorige levens zijn geweest. Er is een methode die ons daarnaar terug kan voeren. Ohm radio ging in regressietherapie.

MAANDAG 24 MEI

Moreel verval?

Regelmatig bereiken ons berichten uit Suriname over zogenoemd moreel verval. De Surinaamse samenleving zou hierdoor ontwricht raken. Maar wat wordt bedoeld met moreel verval? Ohm radio ging in Suriname op onderzoek.

17 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 18

Advertenties

Premdani Ayurveda Premdani-Health-Clinic

Ayurveda-Pancha-Karma

Gespecialiseerd in Levend-Bloed-Analyse (unieke geavanceerde microscopisch bloedonderzoek waarbij de patiënt meekijkt op de monitor), Pancha-Karma (ontgiften, onthaasten en vitaliseren), Hoge darmspoeling (met Ayurvedische kruiden en olieën), Mora therapie (meten van orgaanenergieën en uittesten van Ayurvedische kruiden), NAET (elimineren van allergieën en voedselintoleranties).

Ayurvedische behandelingen bij klachten zoals chronische vermoeidheid, stress, burnout, Candida-syndroom, parasieten, slaapstoornissen, darm-en spijsverteringsklachten, spieren gewrichtsklachten, etc. In onze kliniek krijgt u de volle aandacht en tijd!

Erkend lid van de NWP en LVNG. Verbonden aan de universiteit van Poona.

Prof. Dr. P.H. Kulkarni en Prof. Dr. Yogesh Bendale.

Etienne Premdani tijdens intakegesprek

Het onthaastingskliniek Premdani Ayurveda te Olst

Premdani-Health-Clinic, Rijksstraatweg 195, 3956 CM LEERSUM Tel. 0343-461300, E-mail etienne@premdani.nl, Internet http://www.premdani.nl

REGRESSIE REÏNCARNATIETHERAPIE Is een vorm van psycho/bewustzijnstherapie dat geschikt is voor werken met een breed scala aan klachten, problemen en levensthema's, waarvoor inzicht, verandering of meer dan wel andere keuze mogelijkheden worden gezocht. *Totale gezichts- en lichaamsverzorging " D AT J E V E R L E D E N JE ZO IN DE WEG KAN ZITTEN" Voor inlichtingen: Savita D. Harpal Tel. 035 - 6214405 ’s-Gravenlandseweg 152 a 1217 GA Hilversum

Lees 'India Nu' Het enige Nederlandstalige tijdschrift over India!

• Cultuur en Religie • Politiek en Economie • Samenleving en Milieu Recent verschenen specials over o.m. vrouwen, gezondheidszorg, Religie en maatschappij, sport en milieu India. India Nu is een tweemaandelijks blad.

Een jaarabonnement kost €17,50, losse nummers € 3,50

India Nu wordt uitgegeven door de Landelijke India Werkgroep, een organisatie die vanuit Nederland wil bijdragen aan een menswaardig bestaan van (kans)armen in India.

18 -april/juni 2004

Voor meer informatie: Tel: 030-2321340, www.indianet.nl

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 19

Radio MAANDAG 31 MEI

Wat gebeurt er bij een pooja?

Het hindoeïsme kent vele pooja's of vereringsrituelen: voor elke gelegenheid is er een ander. Wat zijn de kenmerken van een pooja? Ohm radio neemt u mee naar een vereringsritueel ter ere van een Godheid.

MAANDAG 7 JUNI

Hindoeisme in Nederland Surinaamse hindoes wonen al bijna dertig jaar in Nederland.

Toch moeten hindoes nog altijd uitleggen wat hun religie eigenlijk inhoudt. Op welke manier dragen deze hindoes het hindoeïsme uit naar de bredere Nederlandse samenleving?

MAANDAG 14 JUNI

Hoe onveilig is Suriname?

Mensen die op straat worden doodgeschoten. Iedereen is er in het bezit van steek en/of vuurwapens om zichzelf te beschermen tegen belagers en overvallers. Vrouwen die niet alleen boodschappen kunnen doen. We kennen allemaal de verhalen en waarschuwingen. Maar hoe onveilig is Suriname nu werkelijk? Onze Ohm verslaggever doet verslag ter plaatse.

MAANDAG 21 JUNI

Afrekenen met elk taboe?

We roepen al snel dat alles bespreekbaar moet zijn, in ieder geval binnen het gezin. We zijn tegen taboes. Maar sommigen onderwerpen wíllen we liever onbesproken of ongezien laten. Dan zijn we juist blij met taboes. Maar wat als we iets onbespreekbaars willen delen met een ander of hulp zoeken maar geen luisterend oor vinden? Wat kunnen we dan doen?

MAANDAG 28 JUNI

Afrekenen met elk taboe?

Vervolg van 21 juni.

19 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 20

VERTALING

A. BIERDJA

Televisie hindi

20 -april/juni 2004

R

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 21

VERTALING

A. BIERDJA

Radio hindi

21 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 22

Hanuman verleent kracht

WINAND M. CALLEWAERT

Ik kan het statistisch niet staven, maar volgens mij zijn tijdens het laatste decennium in India meer nieuwe, met vermiljoen beschilderde, beelden verschenen van Hanuman dan van welke andere hindoe godheid dan ook. De voor de hand liggende reden moet men ongetwijfeld zoeken in de deugden en capaciteiten die de gelovige in hem ziet: hij verleent kracht en potentie.

In zijn capaciteit van zegevierend generaal van Ram is hij bijvoorbeeld in Banaras de god die patroon is van de worstelaars - de jonge mannen die aan bodybuilding doen en martiale kunsten beoefenen in gymnasiums of clubhuizen die zich langs de ghats bevinden, en waarvan de meeste ook een schrijn van Hanuman hebben. Hanuman is tevens de patroon van de grammatici en van de studenten, vurig aanroepen v贸贸r de jaarlijkse examens, of als men problemen ondervindt in het algemeen. Hij is de god naar wie men zich wendt op 'gevaarlijke' dagen, zoals dinsdag en zaterdag, die verbonden zijn met kwaadaardige planetaire invloeden. In dit verband treedt hij vooral op als een bemiddelaar, een tussenpersoon.

Het is in deze laatste capaciteit dat ik een diepere reden wil zoeken, een reden die volledig past in de millennia oude traditie van gelovig hindoe India: de gelovige zoekt een middelaar, om de

eenvoudige reden dat voor ons stervelingen God toch een beetje ongenaakbaar blijft. Als je de beroemde Shiva tempels in het zuiden bezoekt, zie je de intense devotie van de bedevaarders v贸贸r het beeld van Nandi, de stier: je ziet velen iets in zijn oren fluisteren, wellicht iets als: "zeg eens dat Hij naar mij luistert". Is het trouwens tussen mensen ook niet zo? De sleutel tot het oor van de 'Grote Meneer' is bij 'de juiste persoon' in diens entourage. Die tussenpersoon moet je kennen.

Indien Ram, in zijn eindeloze perfectie, soms ver weg en onbereikbaar blijkt, is zijn aap-dienaar wel degelijk van deze aarde, en bereikbaar. Het feit dat Hanuman ook goddelijk is en, zoals alle goden, ingeroepen kan worden in de meest verheven woorden - "oceaan van wijsheid en deugd" en "licht van de drie werelden" - verdoezelt nooit volledig de realiteit dat hij tenslotte ook een aap is, of eerder een god in de gedaante van

22 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 23

Hanuman een aap. Verhalen over de 'daden' van Hanuman leveren meestal grappige episodes op, die voortkomen uit zijn 'apeneenvoud', zijn ruwe kracht en af en toe ook zijn vernielzucht. Gelovigen kunnen daar eens goed mee lachen en vinden dat niet strijdig met hun eerbied voor hem.

Een hoofdthema in de Manas van Tulsidas is de compatibiliteit van deRam/ Vishnoe verering met die van Shiva.

Ook in deze sfeer speelt Hanuman de rol van tussenpersoon. Hij 'overbrugt' de twee tradities, bijvoorbeeld als hij over de zee springt die het vasteland scheidt van Lanka. Daar verblijven de kidnapper Ravan en zijn trawanten die, zoals de meeste Poeranische demonen, navolger zijn van Shiva!

Men beweert in de Manas van Tulsidas (geschreven in Banaras, laat ons dat niet vergeten) dat, toen Ram geboren werd, "alle goden de vorm aannamen van apen" en in de bossen op Ram gingen wachten om hem bij te staan in zijn strijd tegen Ravan, de demoon die Sita kidnapte. Een vrij algemeen aan-

genomen traditie in de streek van Banaras wil dat Shiva zelf in Hanuman veranderde! Hanuman is dus niets anders dan een metamorfose van Shiva.

Deze Shiva is de voornaamste kenner van de avonturen van Ram en treedt niet enkel op in het verhaal van Tulsi als de oorspronkelijke verteller, maar zelf ook als ĂŠĂŠn van de meest geliefde personages: Hanuman!

Aangezien we nu toch in Banaras zijn wil ik een schrijn vermelden dat onze bijzondere aandacht verdient: de Sankat Mochan (of 'Bevrijder van angst') Hanuman Tempel, die zich aan de zuidkant van de stad bevindt, buiten de traditionele grenzen van de heilige zone. Al is de tempel veel minder oud dan de Vishvanath ('gouden') tempel, hij is nu toch misschien bijna even populair en trekt gelovigen aan van over geheel de stad en ver daarbuiten.

De meeste structuren van het Sankat Mochan complex werden in de laatste paar decennia opgericht, maar het hoofdschrijn bevat een stenen beeld van Hanuman, nu nauwelijks te zien onder de vele lagen vermiljoen.

Men zegt dat het dateert uit de tijd dat Tulsidas leefde. Het beeld wordt geassocieerd met een zeer belangrijke episode in de legenden over de dichter.

23 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 24

Hanuman Hanuman heeft lichamelijke onsterfelijkheid. Immers, zo beweert men, Ram heeft hem de gunst verleend dat hij in zijn lichaam zou blijven "zolang mijn geschiedenis in de wereld wordt verteld". De omstandigheden van de zegen suggereren een bijzondere associatie met de traditie van de vertellingen, want er wordt ook gezegd dat Hanuman nooit moe wordt van het eindeloos luisteren naar de verhalen van zijn heer. Daarom is hij ook de speciale patroon van allen die verbale uitleg geven. En nu nog gelooft men sterk dat Hanuman aanwezig is (al is het meestal vermomd) telkens als de Ramcharitmanas van Tulsidas in toneelvorm wordt opgevoerd.

Men beweert dat Tulsidas zich gewoonlijk terugtrok voor zijn morgen-abluties op een plaats in de bossen juist buiten Banaras, en dat hij dan een potje bij zich had om water te scheppen. Op de weg terug naar de stad goot hij steeds het overblijvende water aan de voet van een bepaalde boom. Toevallig was deze boom ook de woonplaats van een geest, die zeer blij was met het dagelijkse wateroffer. Geesten lijden immers altijd dorst en zijn dankbaar voor zelfs 'onrein' water. Op een dag verscheen de geest aan de dichter, dankte hem voor zijn bestendig dienstbetoon, en bood hem aan een wens te doen. Tulsidas antwoordde dat de grote droom van zijn leven was Ram eens te mogen aanschouwen. "Dat is nu meer dan ik aankan", zei de geest, "maar waarom vraag je niet aan Hanuman dit voor mekaar te krijgen? Hij komt elke dag naar Banaras terwijl jij je verzen van Ram reciteert.

Hij is vermomd, maar je kan hem her-

kennen aan het feit dat hij altijd de eerste is om aan te komen en de laatste is om te vertrekken".

Die avond, terwijl Tulsidas op de ghat zat aan de Ganges om zijn episch gedicht over Ram reciteren en uit te leggen, bemerkte hij dat de eerste luisteraar die aankwam een oude melaatse was, die zichzelf onopvallend op de achtergrond hield. Toen de lectuur voorbij was volgde Tulsidas stilletjes de oude man, die hem buiten de stad v贸贸rging naar een dicht beplant gedeelte van het bos - precies daar waar de Sankat Mochan tempel nu staat. Daar viel Tulsi voor de voeten van de melaatse neer, prees hem als Hanuman en vroeg hem om zijn zegen. "Ik weet wie u bent.

Help mij. Ik wil Ram aanschouwen!".

Eerst deed de oude man verveeld en beweerde dat hij er niets van verstond.

"Ga weg, je bent gek! Waarom plaag je een oude zieke man?". Maar de dichter bleef de voeten van de melaatse vastklemmen en tenslotte openbaarde de grote aap-god Hanuman zich in al zijn glorie. Hanuman zegende Tulsidas en beval hem naar Chitrakut te gaan, waar Ram zijn schuilplaats had in het woud.

Daar zou hij de fel verlangde glimp van Ram opvangen.

Tulsidas drukte later zijn dankbaarheid uit door het beeld van Hanuman te laten oprichten op de plek waar de god aan hem verschenen was, daar waar we nu de Sankat Mochan tempel vinden, in een wildernis van bamboe en zeer hoge bomen, en natuurlijk vol kwetterende apen.

24 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 25

Hindoeïsme en yoga

RABINDER GAJADHAR

Wat is hindoeïsme? Als we als buitenstaander naar het hindoeïsme kijken, dan zien we een veelheid van rituelen, boeken, godsbeelden en regels. Het is niet eenvoudig om hierin de samenhang meer te zien. Soms lijken zaken elkaar zelfs tegen te spreken.

Wat is yoga? Ook hier geldt dat je allerlei vormen hebt, zoals hatha yoga, raja yoga, kundalini yoga, mantra yoga, laya yoga, tantra yoga, karma yoga, bhakti yoga en ga zo maar door. De ene yogavorm lijkt de andere yogavorm tegen te spreken.

Wat is hier aan de hand? De tegenspraak en het ontbreken van samenhang bestaan alleen aan de oppervlakte.

Naarmate je je meer in het hindoeïsme en yoga verdiept, des te meer wordt de samenhang zichtbaar. Het is zelfs zo dat hindoeïsme en yoga onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. In dit artikel wil ik laten zien hoe nauw dit verband wel niet is.

Hoe komt het nu dat er zoveel verschillende vormen van yoga zijn? Binnen yoga wordt de gesteldheid van het lichaam en de geest als uitgangspunt genomen. Bij de beoefening van yoga zal naarmate het individu zich ontwikkelt daarom ook steeds iets anders centraal komen te staan. Als het lichaam en

de levenskracht bijvoorbeeld een probleem vormen zal de nadruk wat meer moeten liggen op het lichaam en de energieën. Hiervoor is de hatha yoga bijzonder geschikt. Vormen deze geen belemmering meer, dan verschuift de focus meer op de geestelijke arbeid.

Afhankelijk van welke geestelijke technieken toegepast worden, krijgt de yogabeoefening een bepaalde naam. Ligt de nadruk op het gebruik van mantra’s, dan heet de yoga Mantra Yoga. Ligt de nadruk op het laten ontwaken van de Kundalini energie, dan heet het Kundalini Yoga. En ga zo maar door.

Een persoon kan dus naarmate zijn ontwikkeling doorgaat, bezig zijn met steeds een andere yogavorm. Dit betekent niets anders dan dat de betreffende persoon gewoon yoga doet, maar afhankelijk van zijn ontwikkeling steeds andere yogatechnieken gebruikt. Je hebt dus maar één yoga! Alleen de gebruikte technieken verschillen naar gelang de behoefte.

25 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 26

Hindoeïsme en yoga Binnen de uiterlijke vormen van het hindoeïsme kun je deze kennis van yoga terugvinden in allerlei rituelen. Ik zal een voorbeeld geven uit mijn eigen ervaring met yoga. In de mandir wordt arti gedaan voor de verschillende godsbeelden. Hierbij wordt een thali (groot koperen bord) gebruikt met een diya (soort theelichtje). Bij het uitvoeren van arti staat iemand voor het godsbeeld en maakt cirkels met het blad terwijl er geluiden gemaakt worden met een belletje, een soort gong en een sankh (grote schelp). Eerst worden de geluiden één voor één gemaakt, daarna alle tegelijk.

Wat is nu het verband tussen dit ritueel en yoga? Deze uiterlijke handelingen zijn een symbool voor de toepassing van een techniek van yoga en de innerlijke ervaringen die je als gevolg daarvan

doormaakt. De techniek waar het om gaat heet dharana (concentratie) op nada. Nada is het innerlijke geluid wat je kunt horen als het in je omgeving helemaal stil is. Als je je hand in de vorm van een kommetje bij je oor zet, dan kun je het ook horen. Het klinkt als het ruisen van de zee. Dit is niet het stromen van het bloed in je hoofd, maar het geluid van je energieën die tegen weerstanden botsen.

Als je je concentreert op nada, dan kun je de volgende fasen doormaken: een fase waarin je belletjes hoort of rinkelende sieraden, een fase waarin je pauken en trommels hoort en een fase waarin je een hoge toon hoort.

Uiteindelijk mondt de oefening uit in een fase waarin je pranava (ohmgeluid) hoort. Als je het ohm-geluid hoort, dan is de dharana (concentratie) overgegaan in dhyana (meditatie). Je hebt nu innerlijk contact en er is een opgaan in het object van concentratie, in dit geval de essentie van het geluid.

Hoe moet je nu de uiterlijke handelingen van arti interpreteren? Het godsbeeld is het object van de dharana (concentratie). De thali met de diya staat voor het menselijke systeem. Het beschrijven van kringen met de thali voor het godsbeeld symboliseert de concentratie op het object.

26 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Concentratie betekent dat je in kringetjes rond het concentratieobject blijft draaien. Naarmate je concentratie zich verdiept, zul je in de fase komen dat je belletjes of het geluid van rinkelende sieraden hoort. Het geluid van de bel is het symbool van deze fase. Als de concentratie zich verder verdiept kom je in de fase dat je het geluid van trommels en daarna pauken hoort. De gong is het symbool van deze fase. Dan kom je in de fase dat je een hoge fluittoon hoort.

Het geluid dat gemaakt wordt door het blazen op de sankh is hier het symbool van. Uiteindelijk bereik je de toestand van meditatie. Deze fase wordt gesymboliseerd door het gelijktijdig laten klinken van alle geluiden.

Bekendheid met het mensbeeld van yoga laat ook de samenhang tussen hindoeïsme en yoga zien. Het mensbeeld ziet er als volgt uit: een mens bestaat net als een ui uit verschillende lagen: de sthula sarira (grofstoffelijke lichaam), suksma sarira (subtiele lichaam) en de karana sarira (oorzakelijke lichaam). De sthula sarira omvat het fysieke lichaam en de energieën die het fysieke lichaam in stand houden. De suksma sarira is de drager van de gedachten, emoties en verstand. De karana sarira is de drager van de samskara’s. De samskara’s zijn de subtiele geestelijke zaden die in de suksma sarira bijvoorbeeld de gedachten en emoties veroorzaken en in de sthula sarira de fysieke eigenschappen.

Verschillende technieken van de yoga zijn speciaal bedoeld voor de verschillende sarira’s. De asana’s (lichamelijke oefeningen) en pranayama (energetische oefeningen) zijn gericht op beïnvloeding

Pagina 27

van de sthula sarira. Dharana (concentratie) en dhyana (meditatie) zijn gericht op de suksma sarira. Samadhi (contemplatie) is gericht op de karana sarira.

Daarnaast bevat de sukshma sarira ook de zogenaamde cakra’s en twee “poorten” waardoor energie het menselijke systeem in- en uitstroomt: de surya bindu (zonnepunt) en de candra bindu (maanpunt). De surya bindu bevindt zich in de sukshma sarira ter hoogte van de stuit en de candra bindu bevindt zich in de sukshma sarira, enkele centimeters boven de kruin. De energie die door de candra bindu het menselijke systeem binnenstroomt houdt het leven in stand. In een van de standaardwerken op het gebied van yoga, de Hatha Yoga Pradipika van Swatmarama, worden deze twee poorten “neusgaten” genoemd. De letterlijke vertaling hiervan heeft ervoor gezorgd dat de zogenaamde pranayama-oefening met de fysieke neusgaten wordt gedaan. Dit is dus geen juiste uitvoering van deze oefening!

Een bekende afbeelding in het hindoeïsme is de afbeelding van de godheid Shiva met een maan op zijn haardos. Uit deze haardos valt ook een rivier naar beneden. De symboliek is duidelijk als je het mensbeeld van yoga kent. De maan is niets anders dan candra bindu en de rivier dat naar beneden valt is de energiestroom dat het menselijke systeem instroomt vanuit de hogere niveaus van de schepping door candra bindu.

Wat zijn de verschillende niveaus van de schepping? Hiervoor kijken we naar

27 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

een van de meest bekende mantra’s binnen het hindoeïsme: de Gayatri Mantra.

Binnen de yoga wordt de totale schepping grofweg ingedeeld in

Advertentie

Mr Drs T. Bissessur ADVOCAAT & PROCUREUR

• • • • • • • •

Strafzaken Echtscheidingen Kort Gedingen WAO-zaken Verblijfsvergunningen Letselschade Ontslagzaken Schadeprocedures

Grotewaard 1 • 2716 XP Zoetermeer

Pagina 28

zeven niveaus of werelden. De namen van deze zeven niveaus kun je vinden in de uitgebreide versie van de Gayatrie Mantra: bhur (fysieke wereld), bhuva (subtiele wereld of antariksha), svar (svarg of oorzakelijke wereld), maha (mahat of tussenwereld), jana (wereld van opperste vreugde), tapa (wereld van bewustzijn), satyam (wereld van opperste zijn). De laatste drie werelden worden vaak samengenomen tot één niveau, namelijk de sat-cit-anandaniveau, zodat je een indeling in vijf werelden krijgt.

De verschillende onderdelen van het menselijke systeem kunnen nu in verband gebracht worden met deze werelden. De sthula sarira hoort bij bhur, de suksma sarira hoort bij bhuva en de karana sarira hoort bij svarg. Yoga kan beschouwd worden als de verzameling van methoden en technieken bedoeld om deze drie werelden onder controle te brengen, zodat je met je bewustzijn er boven kunt uitstijgen. Omdat yoga met deze drie werelden werkt, zijn dit de belangrijkste. In de korte versie van de Gayatrie mantra vind je daarom ook alleen deze drie namen terug.

Hindoeïsme en yoga zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Eigenlijk is hindoeïsme niets anders dan de uiterlijke vormen waarin yoga zich manifesteert voor de buitenstaander. Yoga bestaat niet alleen uit een verzameling van eeuwenlang beproefde technieken, maar kent ook een logische en consistente theorie. Daardoor mag het ook met recht een “wetenschap van de spirituele groei” genoemd worden.

Tel: 079 - 352 15 16 • Fax 079 - 352 19 82

28 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 29

Karmayoga De yoga van de onzelfzuchtige handeling. Deze vorm van yoga baseert zich op de zuiverheid van alle handelingen. De gedachte van Karmayoga is dat er een stevige basis van goede daden gelegd moet worden om het hoogste doel te bereiken. Deze basis wordt onbaatzuchtige dienstverlening genoemd (seva). Op een hoger niveau - of dieper bewustzijnsniveau - wordt deze deugd ook toegepast om inzicht te verwerven, jezelf beter te leren kennen en het zuiveringsproces in werking te zetten. Hierbij gaat het om inzet en beleving. In eerste instantie is seva puur op een ander gericht. Het idee is, dat doordat je niet op resultaat uit bent, je compleet kunt bezig zijn “in het moment", dus in meditatie en als gevolg daarvan kun je je helemaal richten op je taak als zodanig en niet op het resultaat.

Dit betekent dus ook dat je niet moet streven naar bevrijding voor jezelf. Wanneer je jezelf in dienst stelt van anderen, komt die bevrijding of zelfrealisatie er namelijk vanzelf. De essentie van Karmayoga steunt dus op het concept actie. De theorie is dat opgestapelde zaden uit acties in het verleden consequenties hebben en positie bepalend zijn voor dit leven. Een ander belangrijk element van karmayoga is onthechting. Als je op handelen bent gericht, maar het resultaat daarvan wilt opdragen aan God, wat of wie je daaronder ook wilt verstaan. Wat je doet, doe je niet voor jezelf, je doet het zelfs niet om iets te bereiken. De gedachte is dat men meestal dingen doet om een verlangen te bevredigen. Echter, zodra een verlangen vervuld is, maakt het plaats voor een nieuw verlangen. Dit is een continu proces. Karmayoga wil die spiraal doorbreken door te leren iets te doen zonder geïnteresseerd te zijn in het resultaat of wat ermee te winnen is. Karma yoga is dus de yogaweg die zich richt op handelen. Daarom kun je deze weg vaak goed in je leven integreren als je op handelen, of op activiteit bent gericht. De samenvoegende discipline van Karmayoga, zelfoverstijgende actie, is als eerste expliciet uiteengezet in de Bhagavadgîtâ.

Bhaktiyoga De samenvoegende discipline van liefde en devotie, als uiteengezet bijvoorbeeld in de Bhagavadgîtâ en de Bhâgavatpurâna. Het pad van Bhaktiyoga streeft ernaar om alle begeerten op te geven, om het leven van alledag en alle gedachten, woorden en handelingen aan God op te dragen. Hierbij maken gebed en mantras evenzeer deel uit van de oefening als visualisaties. Bhaktiyoga is dus de weg van verbinding met God, die je ziet als gelijk aan liefde. Bhaktiyoga wordt beschouwd als een gemakkelijke weg naar zelfrealisatie, vooral in het Kaliyuga, het tijdperk waarin wij leven. Mede omdat zuiverheid dmv Bhaktiyoga makkelijker te verkrijgen is. Het pad van devotie (Bhakti) heeft haar basis in het mystieke ritualisme van de oude Vedas. Bijvoorbeeld, in Rigveda (4.24.6-7 en 11), opgedragen aan Indra. De Vedische benadering van toewijding leidde uiteindelijk tot een volwaardig pad

29 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 30

van verering welke altijd draait om de verering van het goddelijke als een opperwezen (uttama-purusha). Dus Bhaktiyoga is essentieel gezien dualistisch, waarbij de aanbidder altijd als een toegewijde blijft, zelfs op het hoogste niveau van spirituele zelfrealisatie. In andere woorden, in contrast met de andere scholen van Vedânta, of non-dualistische Yoga, erkennen de Bhakti scholen dat het opperwezen oneindig groter en hoger is dan zelfs de hoogst mogelijke zelfgerealiseerde wijze. Bhaktiyoga als een duidelijk geschetst pad ontstond eigenlijk pas echt ten tijde van de Shvetâshvatara-Upanishad en de Bhagavadgîtâ. De eerste tekst, plus minus uit de vijfde of zesde eeuw B.C., maar mogelijk ouder, noemt het woord Bhakti voor de eerste keer met betrekking tot de verering van het allerhoogste in de vorm van Shiva. Tegen de tijd van de Bhagavadgîtâ ongeveer rond 500 B.C., had het devotionele pad al meer prominentie gekregen. Hindoe devotie strekte zich natuurlijk ook uit naar vrouwelijke aspecten van het Absolute, bijvoorbeeld het Devî-Mâhâtmya. Het is geïncorporeerd in de Mârkandeya-Purâna (4e-6e eeuw A.D.). Het ideaal van devotie werd de concentratie van een hele culturele beweging, de zo geheten Bhakti-mârga of pad van devotie. Deze beweging bloeide in de periode tussen 800 - 1100 A.D.

Jnanayoga De yoga van het inzicht. Deze weg is het meest verbonden met de monistische Advaitavedantaschool van denken, een van de belangrijkste Indiase filosofische scholen. Als samenvatting van de Vedas legt zij de nadruk op eenwording met het Absolute. De Upanishads zijn in hoofdzaak een optekening van Jñanakanda. De latere Upanishads (c.

5e eeuw BC) speciaal zijn de uitingen van die Yatis (kluizenaars) welke J_anayoga praktiseerden. De term J_anayoga komt als eerst voor in de Bhagavadgîtâ (3.3).

Het doel van J_anayoga is het verkrijgen van kennis of liever gezegd inzicht. Met kennis wordt hier niet bedoeld boekenkennis, maar kennis van het oneindige bewustzijn, iets dat ongrijpbaar en onverwoordbaar is. Deze kennis wordt verkregen dmv denken, reflectie, en meditatie. Door diepe en intense reflectie op deze kennis raakt men volledig geabsorbeerd hierin. Men onderscheidt een aantal stappen: verzaking, onthechting, en de zuivering van het instrument. Volgens de Vedanta wordt de aadhaara (basis) gezuiverd door acties gericht op het absolute, God, met de juiste mentale instelling en is daardoor klaar om verder te gaan op het pad van Jnânayoga. De moeilijkste stap is het opgeven van het ego welke men vaak onterecht als het echte zelf ziet. De valsheden van het leven, welke verantwoordelijk zijn voor alle begeerten, verlangens en de dagelijkse vluchtige reeks van actie en reactie, moet worden opgegeven. Waardoor het echte zelf zal bloeien in oneindig geluk en kracht kan ontlenen van het hoogste bewustzijn. De valsheden van de zintuigen, welke het materiele bewustzijn van tegenstrijdigheden, van lijden en geluk, van wanhoop en hoop, van duisternis en licht veroorzaken, moeten dus opgegeven worden, zodat de echte subtiele zintuigen kunnen overnemen en de aanwezigheid van het hoogste bewustzijn erva-

30 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 31

ren kan worden zelfs in materiele zaken. Zuiverheid is een belangrijk element in Jnanayoga maar het is heel moeilijk om de meer subtiele onzuiverheden te ontdekken. De hoofdoorzaak van onzuiverheid is het ego. Ego is niet trots, arrogantie e.d, maar het is dat element in de schepping dat ons van God en al het andere scheidt, en waardoor wij geen eenheid met God en al het andere ervaren. Geduld en concentratie op ware kennis van het hogere zelf zijn daarom essentieel. Wanneer men kan realiseren dat men niet dit lichaam en de gedachtes is, maar dat men oneindig, eeuwig, en onsterfelijk is, wat het universum omvat en overstijgt (nididhyaasana) zal men in staat zijn om het bewustzijn in het hoogste bewustzijn op te laten gaan. Het Jnânayoga pad wordt als een van de moeilijkste wegen beschouwd. Eigenlijk is het doel je te laten zien, dat het goddelijke niet met het verstand te vatten is, dat analyseren en denken niet tot kennis van het goddelijke kan leiden. Deze realisatie leidt dus tot verlossing (Moksha), de absolute bevrijding van de Ziel (Atma of Jiva) van al de beperkingen en zorgen die het te verdragen heeft op het niveau van zinnelijk waarneembaar, lichamelijk bestaan. Het is ook bekend als de Yoga-Kanda.

Ekam Sat Tat Sat Tat Tvam Asi

Waarheid is het een Dat is waarheid Jij bent dat

Râjayoga De koninklijke samenvoegende discipline, ook wel Pâtanjali-Yoga genoemd. Het koninklijke pad, wordt beschouwd als de synthese van Jnânayoga, Hathayoga, Bhaktiyoga en Karmayoga. Het is een achtvoudig pad ontwikkeld door Pâtanjali (plus/minus tweede eeuw AD) en gaat ervan uit dat de uiterlijke wereld slechts een grovere vorm is van een meer verfijnde realiteit. De R_jayoga gaat trapsgewijs omhoog, beginnend met de verschillende ethische regels en leefregels, het beoefenen van Pranayama (ademoefeningen) en yoga-asanas (lichaamshoudingen), vervolgens het terugtrekken van de zintuigen, concentratie, meditatie tot uiteindelijk samadhi of het bovenzintuiglijk bewustzijn wordt bereikt. Deze universele ethische waarden en sociale gedragscodes zijn de basis van een spiritueel leven. Rechtvaardig en oprecht deugdzaam zijn in het dagelijkse leven is een morele plicht, oftewel Dharma. Het doel van het leven volgens deze universele waarden en normen is dat er een ander perspectief ten aanzien van dagelijkse levenservaringen ontstaat. De yoga houdingen (Asanas) maken het fysieke lichaam soepeler, en door de (mentale) concentratie op het fysieke lichaam tijdens deze specifieke houdingen, gaan de etherische chakra energieën beter stromen. Door de vorige stappen stimuleer je de mentale-, emotionele- en etherische energieën, waardoor energiebeheersing (Pranayama) mogelijk wordt, en harmonie of evenwicht (sattva) veroorzaakt worden. Een volgend stadium leert

30 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 32

om verschillende begeerten en hebzuchten met liefde voor spirituele ontwikkeling te beheersen door onthechting (pratyahara) in het dagelijks leven toe te passen.

Dan volgt de verhoging van de mentale kracht door het beoefenen van concentratie (Dharana). Concentratie is de aandacht op één punt te leren richten gedurende langere tijd en zonder onderbrekingen. Deze concentratie leidt tot het vermogen tot meditatie (Dhyana), het ononderbroken concentreren op een punt of een idee gedurende langere tijd en daar één mee te zijn. Hierbij is overgave van het grootste belang. Het hoogste doel van Râjayoga is eenwording (Samadhi). De schijnbare scheiding tussen het zelf, anderen, en het hoogste bewustzijn wordt opgeheven. Deze laatste stap van de Râjayoga is de som van de voorgaande en volgt op het daadwerkelijk leven van het Râjayoga pad. Pâtanjali definieert Yoga als de “stilstand van de bewegingen van het verstand”.

In de maand mei brengt OHM een serie over karma yoaga, bhakti yoga, jnanayoga en rajayoga.

Advertentie

Datum: Zondag 18 april 2004 Tijd: 13.00 uur – 21.00 uur Locatie: Darlingexpo Volmerstraat 12 2288 GD Rijswijk Hindoe hangama is een unieke gelegenheid voor geïnteresseerden om de Hindoe cultuur te proeven en zich te verdiepen in deze eeuwenoude beschaving.

Hangama betekent ‘spektakel’ en de werkgroep Hindoe Hangama is derhalve van plan om er een waar spektakel van te maken, op basis van de Hindoe cultuur en al haar facetten.

Aan de ene kant kunnen de gasten met familie en vrienden genieten van de ontspannen sfeer door de vele kraampjes en het podiumprogramma terwijl men aan de andere kant ook kennis kan nemen van de interessante workshops. Hindoe Hangama zal niet alleen een voor de nodige ontspanning zorgen maar men kan er ook wat leren. Alle opbrengsten gaan naar een goed doel: de bestrijding van het analfabetisme in India.

32 -april/juni 2004

Entree: € 3,00. www.hindoehangama.nl De participanten van de werkgroep Hindoe Hangama zijn: • Vedic Youth Netherlands, • Brahmrishi Mission Jongeren, • HinduLife, • Stichting IndianFeelings, • Hindoe Scholieren Vereniging Satya, • Hindu Swayamsevak Sangh, • Pandava Sena en Hindoe • Studenten Forum Nederland

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 33

Zoveel verschillen, en toch ook weer niet

BHARTY SHUSAMA MURLI

Nederlandse Arya Samaj-jongeren bezochten in januari Mauritius. Op zondag 11 april is een verslag van deze reis bij de OHM te zien. Een van de jongeren hield op verzoek van OHM Vani een dagboek bij.

Zaterdag 10 januari 2004 Vandaag is het zover. Na een paar dagen hectiek, geregel en toch een beetje zenuwen sta ik dan met m’n koffer opp Hollands Spoor. De bestemming?

Mauritius.

Om 13.30 uur gaat ons vliegtuig naar Parijs en vandaar vertrekken we om 16.30 uur richting Mauritius. Voor de jongeren van de Arya Samaj, bij wie de week zullen doorbrengen, hebben we op het laatste moment nog magneetklompjes gekocht.

Wat willen we van ze weten? Dat is tijdens de vliegreis deze belangrijkste vraag. Hoe staan zij tegenover milieuvervuiling? Tegenover eerlijkheid?

Tegenover abortus? Hoe brengen zij de vedische kennis in praktijk? En welke obstakels komen zij daarbij tegen?

Zondag 11 januari 2004 Even na zessen in de ochtend komen we aan op Mauritius. De controle bij de douane verloopt soepel.

Eenmaal buiten staat Vidjai, de producent, op ons te wachten. Of we even een bepaalde kant op willen lopen. Daar staan namelijk zes jongeren van de Arya Samaj Jongerenvereniging van Mauritius op ons te wachten om ons te verwelkomen. Echt geweldig! Dit hadden we nooit verwacht.

Onze eerste stop is bij Rakesh thuis.

Een heel warme ontvangst door zijn vrouw Ranee en twee kinderen - een zoontje van ongeveer 3 jaar en een zoontje van 6 maanden. Onderweg valt de gelijkenis met Suriname mij ontzettend op. Ten eerste het klimaat. Ook de huizen lijken enorm op die van Suriname. We zien heel veel Hindoestanen.

Onze tweede stop op dit eiland is de Mandir van de Arya Sabha. We wonen daar een havan-dienst bij. Shailesh houdt een korte toespraak waarin hij zegt dat we heel blij zijn om op Mauritius te zijn en dat hij hoopt dat we veel van elkaar zullen leren.

33 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 34

Zoveel verschillen, e Hierna eten we in de mandir. In het Mabelpark gaan we in gesprek. Hoe houden zij hun jongeren geĂŻnteresseerd?

Maakt de afzondering van een eiland dat gemakkelijker? Waarom mogen jongeren niet uitgaan?

Maandag: 12 januari 2004 ’s Ochtends doen we wat boodschappen. 's Middags gaan we op bezoek in een Gurukul.

Dit is een gebouw waar kinderen en volwassen les krijgen in verschillende zaken. Bijvoorbeeld in hindi, maar ook in de sanskaars. We krijgen de gelegenheid om een aantal vragen te stellen met als doel erachter te komen hoe deze mensen de Vaidiek Dharma toepassen in hun dagelijks leven. Door mensen te helpen, zo luidt het antwoord, en door ze thuis van jongs af aan te onderrichten in de Vaidiek Dharma.

Ik vraag hoe het komt dat er zo weinig jongeren zijn en of de jongeren die er zijn uit zich zelf zijn gekomen of dat ze ertoe verplicht werden. Het antwoord is dat de meeste jongeren op deze tijd op school zitten, maar dat ze zeker wel uit zichzelf de lessen bijwonen. De ouders proberen hun kinderen vanaf het begin mee te nemen naar de mandirs en hun uit te leggen wat het belang is van de Arya Samaj. Het gaat erom dat je een goed mens bent - daar moet je naar streven.

Dan gaan we naar het huis van Ganesh.

Ganesh is een lid van de Arya Sabha.

Het is zijn verjaardag, en wij zijn uitgenodigd om een lezing van de Ramayan

bij te wonen. Dit vinden wij heel vreemd. Hoe kan het zijn dat een persoon die de Vaidiek Dharma navolgt, naar de Ramayan luistert en beelden van bijvoorbeeld Krishna in zijn huis heeft?

Het doel van het bijwonen van deze ramayan is erachter te komen waarom Ganesh nu de Vaidiek Dharma volgt.

Later op de avond vindt een interview plaatsgevonden tussen Ganesh, Aartie en Soebhaash. Hoe komt het dat hij het pad van de Vaidiek Dharma heeft gekozen? Ganesh vertelt dat op hij op twaalfjarige leeftijd zich afvroeg wat hij deed en waarin hij geloofde. Zijn vader koos het pad van de Arya Samaj en dat was ook de zet die hij nodig had. Het sprak hem aan dat men in een kracht gelooft en niet in personificaties van God, dat Arya Samaj je tot niets verplicht en dat het enige wat het probeert te stimuleren

34 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 35

en toch ook weer niet is om een nobel mens te worden.

De familie van Ganesh aanbidt nog steeds Devi’s en Devta’s, vandaar dat er nog steeds beelden in het huis staan.

Hij is de enige die naar een bepaalde school is gegaan. Als zijn andere broers die kans ook hadden gehad, dan hadden ze misschien ook het pad van de Arya Samaj gevolgd, zegt hij.

Dinsdag: 13 januari 2004 Vandaag zijn we op een middelbare Arya Samaj school (Davi school, Dayanand Anglo Vedic Institution). We spreken met de manager en krijgen een rondleiding, waarbij we met enkele leraren in gesprek gaan. Opvallend is de ene lerares zegt dat meisjes doorstuderen en op “latere” leeftijd trouwen en kinderen krijgen. De andere lerares zegt juist dat meisjes juist heel vroeg stoppen met school, trouwen en dan huisvrouw worden. Wat is de waarheid? Als reden wordt genoemd dat de meeste kinderen van huishoudens zijn die weinig inkomen hebben waardoor snel trouwen een logische stap lijkt. Op deze school wordt er geen lesgeld gevraagd en ook geen bijkomende kosten, zoals boekengeld. Hiermee wil men de meisjes (en hun ouders) stimuleren om door te leren en hun studie af te maken.

Ik spreek ook met het hoofd van de afdeling biologie. Hij verbaast me met zijn opvatting over 'geloven'. Hij gelooft namelijk in delen van verschillende geloven: christendom, islam en hindoeïsme (Arya Samaj en Sanatan Dharm). Ik vraag hem wat hij zijn kinderen dan zou leren. Dat het belangrijkste is om een goed mens te zijn, zegt hij. Als zijn kinderen om dat te berei-

ken in meerdere religies zouden geloven, zou hij dat geen probleem vinden.

Deze man vond dus ook echt dat hij 'niet raar' bezig was. 's Avonds gaan we naar het restaurant Namaste in Port Louis, waar we met z’n allen (Vidjai, Timo, Bianca, Vishal, Vikram, Ajay, Satyam, Shailesh, Soebhaash, Aartie, Prabhoe en ik) Indiaas eten.

Woensdag: 14 januari 2004 Vandaag hebben we een vrije dag.

Aartie en ik gaan naar Goodlands; een wijk waar heel veel winkels zijn, vooral saree-winkels. Om een uur of vijf komen we terug. Shailesh en Soebhaash zijn aan het koken, en Aartie en ik gaan nog even lekker zwemmen.

Donderdag: 15, vrijdag 16, zaterdag: 17 januari 2004 Drie vrije dagen. Veel sightseeing. We gaan naar een strand waar we blauwe vissen zien en een haai. We gaan ook naar een ander strand, waar een stuk van de film “Kuch Kuch Hota Hai” is opgenomen. Verder gaan we naar de Sabha, waar de kinderen performances voor ons hebben ingestudeerd. Echt fantastisch. Ze doen het vanuit hun hart. Ik spreek een dankwoord uit in het engels, en Shailesh vertaalt het in het Hindi.

We wonen ook een deel van een bruiloft bij. Er zijn vrouwen die dansen en muziek maken. Echt heel erg leuk. Ik krijg mehendi op m’n linkerhand. En op een gegeven moment moeten Aartie en ik meedansen.

En natuurlijk proeven we een beetje van het nachtleven van Mauritius.

Lekker dansen in discotheek Zindix.

35 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Jammer dat we dit niet eerder hebben gedaan: het was een goede ijsbreker geweest.

Zondag: 18 januari 2004 Om half acht moeten wij naar een mandir zijn waar havan werd gehouden.

Aartie en ik hebben ons verslapen. Als we beneden komen zijn Vidjai en de jongens al weg. Vidjai komt ons later ophalen.

Om 11.30 uur komen we voor de laatste keer bij elkaar op Kapu Kai, een soort resort waar je kunt eten, relaxen en zwemmen. De echtgenotes van Satyam, Rakesh en Pandit-jie zijn er ook, evenals Dhima en nog een aantal andere jongeren.

Aartie en ik dragen ons gedichtje voor.

Bij de voorbereiding hadden we al ontelbare keren in een deuk gelegen.

Daarna houdt Aartie een toespraak als voorzitster van Arya Samaj Jongeren.

Vervolgens zeggen ook Satyam, Rakesh en Pandit-jie wat. We krijgen cadeautjes: een Arya Samaj shawl, een Arya Samaj doek, een dodo-beeldje, een model-schip.

Om 3.00 uur ben ik aan de beurt voor het interview met Vidjai. Vidjai wil van alles weten. Vind je dat er veel verschil is tussen de cultuur hier op Mauritius en in Nederland? Ken je een nobel persoon? Het interview is voor mij een goede gelegenheid om na te gaan wat ik eigenlijk vindt van alles wat in de afgelopen dagen op mij is afgekomen. Qua cultuur zijn er veel verschillen tussen Mauritius en Nederland. Vanzelfsprekend kunnen dingen niet exact hetzelfde zijn, maar de gelijkenissen vind ik toch opvallend: bijvoorbeeld die avond op het huwelijksfeest. Op de vraag of ik een nobel persoon ken, hoef ik niet

Pagina 36

lang na te denken. Ik zeg dat er is een nobel persoon in mijn leven is, maar dat dat natuurlijk iets is wat ík vind. Ik vind het belangrijk dat iemand te allen tijde behulpzaam is, en dat doet met overtuiging en een goed hart.

Maandag: 19 januari 2004 Maandagochtend staan we om 6.00 uur al klaar zijn om richting het vliegveld te gaan. Onderweg halen we Vishal op.

Op het vliegveld staat Dhima op ons te wachten. We hebben een half uurtje om van iedereen afscheid te nemen. In het vliegtuig slapen we bijna de hele tijd.

Zo moe zijn we.

Als ik deze reis in een zin zou moeten beschrijven dan zou ik zeggen: het was leuker en mooier dan ik ooit had gedacht en dat komt vooral door de mensen die ons hebben ontvangen. Wij kunnen alleen maar hopen dat we in staat zijn ze ooit zo’n welkom te geven.

Deze reis had ik voor geen goud willen missen. Heel cliché, maar absoluut waar.

We hebben niet op al onze vragen een antwoord gekregen. Sommige zaken zijn gewoon niet aan bod gekomen.

Andere dingen wel, zoals milieuvervuiling bijvoorbeeld. Daar zijn ze niet echt mee bezig. Batterijen worden gewoon in de prullenbak gegooid, evenals resten van chemische stoffen. Wel geven ze aan dat de overheid er steeds meer aandacht aan gaat besteden. Ook op de vraag hoe zij hun jongeren geïnteresseerd houden hebben we antwoord gekregen. Zij proberen activiteiten te organiseren die de jongeren aanspreken. Dit komt heel erg overeen met hoe we dat in Nederland doen.

36 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 37

SASQHUA VANDERSCHEER

Hindoes op Guadeloupe en Martinique In 1848 werd in de Franse koloniën de slavernij afgeschaft, waardoor in deze gebieden één serieus tekort aan mankracht ontstond. Immigratie vanuit India was een van de oplossingen. In het begin vond de rekrutering van Indiase 'koelies' plaats in de vijf Franse handelsposten in India, m.n. Pondicherry en Karikal, maar na de ondertekening van de Frans-Britse Conventie in 1861, werd ook elders in India geworven. Praktisch alle immigranten op Martinique zijn van Tamil origine.

In Guadeloupe ligt het percentage op 87%. Dit wijkt nogal af van de percentages in de rest van het Caribische gebied. Daar kwamen de meeste immigranten uit Bihar en Uttar Pradesh. De rest van de Indiase immigranten zijn van NoordIndiase origine en zij werden ‘Calcutta’ genoemd naar de haven van inscheping.

Immigranten vanuit Zuid-India werden meestal ‘Malabars’ genoemd. De immigratie van contractarbeiders

kwam op Guadeloupe en Martinique in 1885 op een laag pitje te staan en werd in 1917 definitief stop gezet. We weten niet veel over de numerieke evolutie van de Indiase bevolking in de eerste helft van de twintigste eeuw, maar gezien de hoge sterftecijfers en de grote aantallen repatriatie, kunnen we redelijk accuraat schatten dat het aantal Indiërs in de Franse overzeese gebieden constant daalde in deze periode.

Het is ook moeilijk om de numerieke groei van de Indiase bevolking in deze

37 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 38

Hindoes op Guadeloupe gebieden sinds de tweede wereldoorlog te bestuderen, omdat door de Franse census geen vermeldingen van etnische origine in de documentatie werd opgenomen. Op Martinique zijn de Indiërs en de gemengde Indiërs (of chappé-coulis) vooral te vinden in de noordwestelijke communes van het eiland, vaak zelfs op dezelfde plaatsen waar hun voorouders op de suikerrietvelden werkten. In Macouba en Basse-Pointe zijn de meeste Indiase communes op het eiland, gevolgd door Trinité en Sainte-Marie. De Indiërs hier zijn kleine boeren of agrarische arbeiders, en leven meestal in de meer afgelegen gebieden van de rurale communes. Op Guadeloupe is de meerderheid van de Indiërs en de gemengde Indiërs (bâtard-zindiens) verzameld in de communes aan de loefzijde van het vulkanische eiland rond Capesterre, op het plateau in het oosten en in van het noordwesten van Grand-Terre. In de commune van Moule is één van de vijf bewoners een Indiër, en in Petit-Canal en Port-Louis stijgt dit cijfer tot één van de vier van de bewoners. Saint-François is de meest Indiase commune met 40%.

Elders leven de Indiërs zeer verspreid.

De Indiase bevolking in de twee departementen, oorspronkelijk voornamelijk ruraal in karakter, bestaat ook nu nog voornamelijk uit boeren die op de suikerrietvelden werken. Een van de belangrijkste manieren om in status te stijgen is het kopen van land. Op Guadeloupe zijn er Indiërs geweest die grote hoeveelheden land bezaten, soms honderden hectares. Bijna alle Indiërs die op het platteland wonen hebben een eigen tuin waar ze groente en knolgewassen verbouwen voor eigen consumptie en voor verkoop

op de lokale markten of in stalletjes langs de weg. Er zijn echter ook gebieden waar voedsel op grote schaal verbouwd wordt, en waarvan de opbrengst op de grote stedelijke markten wordt verkocht.

In andere sectoren zijn de Indiërs niet zo goed vertegenwoordigd, al zijn er enkele gebieden die veelbelovend zijn voor de toekomst van de jongere generatie: transport, handel, onderwijswezen, en de vrije beroepen. Verbeteringen in scholing in de afgelopen dertig jaar hebben ervoor gezorgd dat Indiërs toegang kregen tot de vrije beroepen, het onderwijswezen, en gekwalificeerde beroepen in de bovenlaag van de dienstverlenende sector zoals in banken en verzekeringsmaatschappijen.

In tegenstelling tot Caribische eilanden als Guyana en Trinidad, waar Engels de voertaal is, ondervinden de Indiërs op Guadeloupe en Trinidad in de publieke dienstverlening sector geen etnische discriminatie. Verscheidene communes hebben raadsleden of plaatsvervangende burgemeesters van Indiase afkomst. In Guadeloupe zijn er algemene en regionale raadsleden van Indiase afkomst. Sinds 1981 heeft Guadeloupe een Indiase afgevaardigde gehad in het Franse parlement.

Pogingen om een Indiase partij op te richten zijn mislukt, maar er is wel een etnisch politiek bewustzijn.

Het Indiase culturele erfgoed is op deze eilanden uitgehold en de sociale gebruiken zijn in verval geraakt onder invloed van sociale druk en de cultuur van de Creolen en de westerlingen. Het kastenstelsel heeft geen enkele invloed meer op de hiërarchische status. Het brede familieverband is grotendeels verdwenen.

Hiervoor in de plaats is het kerngezin de

38 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:24

Pagina 39

en Martinique norm geworden. Er zijn ook sociaal-culturele aspecten die behouden zijn gebleven of zelfs versterkt zijn. Ook komt het steeds vaker voor dat Creolen bekeerd worden tot Indiase tradities en waarden, vooral met betrekking tot religie.

Het Hindoeïsme op deze eilanden is verre van authentiek. Door de afwezigheid van een strikt en goed ontwikkeld Hindoe-geloofssysteem, heeft het (katholieke) christendom een arsenaal aan theologische aanvullingen toegevoegd.

Vandaag de dag is de meerderheid van de Indiërs hier christen en het is zonder twijfel deze bekering die een belangrijke rol heeft ge-speeld in het versnellen van de assimilatie van westerse waarden en de creolisering van de Indiase bevolking.

Het verdwijnen van de Indiase talen en het aannemen van Creoolse talen zijn karakteristieke processen in de culturele assimilatie die al plaatsvond in de tijd voor de departementalisatie van de Franse gebieden. Er ontstond een soort van linguïstische erosie, waarbij het Tamil, de meest gesproken taal door de Indiase immigranten in de overzeese gebieden, verdween. De reden hiervoor was een bewuste poging van een groot aantal Indiërs om de kinderen die werden geboren in de kolonie niet de moedertaal te leren, om zo het integreren in de gastmaatschappij beter te doen verlopen. In religieuze en rituele context worden de gebeden in het Tamil gedaan, ondanks het feit dat een groot deel van zowel de priesters als de gemeenschap er vrijwel niets van begrijpt. De heilige component van de taal wordt op zo'n manier nog eens extra benadrukt. Het verlies van het Tamil ging samen met het

aannemen van het Creools, eerst als taal voor communicatie op de plantages, later als moedertaal.

Het beleid van de koloniale macht heeft een belangrijke rol gespeeld in het versnellen van de culturele integratie van de etnische minderheden. Sinds 1946, toen de twee koloniën overzeese departementen werden, is het beleid van integratie nog meer versterkt, eerst in de sociaalpolitieke sfeer, en meer recent in de economische en culturele sferen. Zonder bewust de Indiase minderheid te willen bevoordelen, heeft dit beleid er aan bijgedragen dat Indiërs makkelijker kunnen integreren in het economische leven van de departementen. Hierdoor is een nieuw soort concurrentie ontstaan tussen de Indiase en de Creoolse groepen om de beroepen in de tertiaire sector.

In de periode vanaf 1970 is er een verzwakking van de extreme vorm van integratiebeleid te zien, die tot een ontwikkeling van gelijkwaardig regionalisme leidde. Op Martinique is de kleine Indiase minderheid de eigen identiteit kwijtgeraakt, op een aantal sporen van de hindoe religie na. De economische integratie heeft zich voorspoedig ontwikkeld, en de culturele assimilatie is praktisch volledig voltooid. Op Guadeloupe is het aantal Indiërs groter dan op Martinique. Hier is men wel in staat geweest om een aantal culturele tradities te behouden. De Indiërs hier integreren vooral op sociaal economisch terrein. Net als op Martinique begint ook hier het integratiebeleid effect te krijgen.

Op 6 en 13 juni zendt de OHM documentaires uit over hindoes op Martinique en Guadeloupe.

39 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:25

Pagina 40

Puja

D. SHRIMISSIER

In het grijs verleden kende het hindoeïsme al het godsdienstig ritueel van een offer aan en een verering van de almachtige. Dit ritueel – Puja - kan omschreven worden als een sociaal-culturele, religieuze activiteit die leidt tot een gelukkiger bestaan, zowel voor de verrichter van de puja als voor de andere aanwezigen.

Daarnaast heeft de Puja tot doel: God vragen om spirituele bescherming tegen onheil en ongewenste invloeden van buitenaf; genade en zegen vragen om steeds het goede te mogen nastreven en het kwade en slechte te vermijden; vergiffenis vragen voor bewust of onbewust gepleegde onjuiste handelingen.

Het hindoeïsme kent naast de drie-eenheid Brahma, Vishnu en Shiva, een uitgebreid godenpantheon. Het bestaan van dit pantheon wil niet zeggen dat het hindoeïsme polytheïstisch is. Het hindoeïsme is een zuiver monotheïstisch geloof. De afbeeldingen in het pantheon stellen de verschillende aspecten voor van de alomaanwezige, almachtige oerkracht. De Godinnen worden Devi’s genoemd, de Goden Devata’s (onbaatzuchtige gevers en geefsters). De afgebeelde hoeveelheid armen, hoofden en

gebruikte attributen geven de toebedachte aspecten en vermogens van de ene Brahman aan.

In het algemeen bestaat iedere ceremoniële puja uit een aantal hoofdonderdelen: reinigingsrituelen en geestelijke voorbereiding op de dienst; devotionele offerhandelingen, het aanroepen van de Goden; het betuigen van respect, oprechtheid en edelmoedigheid alsmede het offeren van liefde en genegenheid aan de aangeroepen Goden; het opgeven van negatieve groei- en ontwikkelingsremmende factoren, en het aannemen van positieve groei- en ontwikkelingsbevorderende krachten.

Iedere puja begint na de reinigingsrituelen met een Swasti Vachan ( het uitspreken van geluk- en zegenbrengende mantra’s) en de Sankalpa. Dit is een

40 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:25

Pagina 41

intentieverklaring van de offeraar.

Respect van Dharti Mata (moeder aarde) en de Kalsa Sthaapna ( het bevestigen van een aarden of koperen kruik) gaan vooraf aan het aanroepen in de Kalsa van de spirituele krachten van de SaptTierth (zeven bedevaartzegeningen), SaptRishi (de zeven aartsvaderen), Sapt Dwiepa (de zeven werelddelen) en de Sapt Samudra (de zeven wereldzeeën).

geliefde en aansprekendste aspect van de Almachtige. Tot de Ishta Devata’s behoren onder meer Hanuman Swamie, Shri Ramchandra, Shri Krishnachandra en Durga Mata. Bij deze puja wordt veelal een beeld of plaat van de Ishta Devata op een altaartje geplaatst, waarna de te offeren ingrediënten ervoor worden neergezet. Tijdens het offeren worden speciale mantra’s uitgesproken.

Ganesh Bhagwaan (de verstandelijke manifestatie van Brahma) wordt dan aangeroepen en vereerd, waarna de negen planeten om hun zegen worden gevraagd. Voorts wordt de Kuldevata (de familie God) vereerd, daarna de Gram Devata (de Devata die de buurt beschermt) en dan de Ishta Devata. De Ishta Devata is het persoonlijke, meest

Na het offergedeelte van de Puja wordt er uit één van de heilige geschriften gelezen (paath en katha). De zin van het leven, de waarde van en de omgang met de materiele wereld evenals de relationele aspecten van de mens en de medemens, komen hier aan de orde. Door middel van teksten uit heilige boeken worden maatschappelijke problemen

41 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:25

Pagina 42

Advertenties

Tewarie & Partners Accountants en Belastingadviseurs Parmessar & Tjon A Ten Accountants en Belastingadviseurs T&H Groep Accountants & Belastingadviseurs bestaat uit: • Tewarie Accountants en Belastingadviseurs • Parmessar & Tjon A Ten Accountants & Belastingadviseurs • Admi Services, administratieve dienstverlening voor het midden & kleinbedrijf.

T&H Groep is uitgegroeid tot een organisatie met een gevarieerd samengestelde praktijk voor controle, beoordeling en samenstellingsopdrachten.

Naast adviespraktijk en de financiële-administratieve begeleiding biedt de organisatie tevens fiscale dienstverlening.

Een belangrijk uitgangspunt is de betrokkenheid bij de cliënt, waarbij korte communicatielijnen zowel binnen als in de relatie met de cliënt een belangrijke rol spelen.

K.B. Tewarie RA

Naast de specialisten in eigen huis beschikt T&H Groep over een met zorg ontwikkeld contactennetwerk van externe onafhankelijke adviseurs uit diverse disciplines.

Nederland: Suriname:

Oranje Nassaulaan 55 • 1075 AK Amsterdam.

Tel: 020-6711256 • Fax: 020-6737272 Mr. F.H.R. Lim A Poststraat 19 • Postbus 1700, Paramaribo.

Tel: 474452 • Fax: 474643 en Oranje Nassaustraat 53 • Nieuw Nickerie. Tel: 0231979

P. Parmessar FB M.L.J. Braspenning AA Mr. L. Krokke-Toffoli Drs. Ing. W.N.B. Tewarie RE

“Zoals een lotus die openbloeit geven wij ons over aan de helende liefde van het Goddelijke” Shri

Shirdi

Sai

Baba

Paduka

Healing

Te m p e l

In de Paduka healing tempel staan twee paar paduka's; de heilige sandalen van God. In 1995 te India zag Joke vanuit haar derde oog Shri Shirdi Sai Baba verschijnen.

Zij voelde dat ze geleid werd. Haar gevoel werd bevestigd toen Sathya Sai Baba zowel Joke als de paduka's inzegende.

In 1996 bezocht Pandit Abaji Panshikar ( van de Shri Shirdi Sai Baba tempel in India) Joke's tempel in Lelystad. Hij overhandigde haar het tweede paar paduka's en gaf haar de Lakshmi inwijding. Voor de tweede keer werd Joke volledig vanuit het hart ingewijdt.

Door de stem, de liefde en genade van Shirdi Baba en sathya Sai Baba, helpt Joke obstakels verwijderen.

Joke is: • Kundalini-yoga lerares.

Zij opent de Kundalini, het derde oog en de chakra’s (Shiva-Shakti).

• Reincarnatie therapeute, regressie therapeute.

• Spiritueel healer (helende handen).

• Helderziende, medium.

• Mantrazangeres (helende stem).

Wilt u een consult?

Bel Joke Broeke, Donaustraat 167, 8226 LD te Lelystad. Tel.: 0320-251116 E-mail: info@premasai.nl WWW.Premasai.nl

"The present i s a product of the past. But al sothe seed for the f uture". (Baba)

42 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:25

verklaard en toegelicht. De familie en andere aanwezigen worden door de Pandit gemotiveerd en geïnspireerd om welbewust en weloverwogen hun karma in overeenstemming met de Dharma te blijven doen.

Dit gedeelte wordt afgesloten met kirtan of bhadjan (devotionele liederen), waarna de Havan of Agnihotra plaatsvindt.

Dit is een offerande (bestaande uit welriekende ingrediënten) in het vuur ten behoeve van de Devie’s en Devata’s.

Vuur oftewel Agnie is als het ware de bemiddelaar tussen mens en de vele aspecten van Brahma. Agnie, het symbool van kennis, bevrijding en onsterfelijkheid brengt geluk, stralende rijkdom en glanzend luister.

Pagina 43

Tenslotte zij opgemerkt dat het bij de Puja niet primair te doen is om de ingrediënten en de ceremoniële handelingen, maar om de geestelijke instelling. Het gaat om Shraddha (liefde en genegenheid tot God) en om bhaktie (devotie en toewijding). Middels ceremoniële handelingen worden Shraddha en Bhaktie vergroot en bestendigd. Het offeren van ingrediënten wordt gezien als repetitie van het dagelijkse leven. Als mens behoor je iets af te staan en te doneren aan anderen die dat niet hebben, of als dat nodig is voor het hoger of algemeen belang. Heb je niets materieels te offeren dan kun je je kracht (lichamelijk of geestelijk) of je goede oprechte wensen en bedoelingen offeren. Met de Puja geeft de mens uitdrukking aan zijn eenheid met de hogere macht. De verrichting ervan is nodig en noodzakelijk voor het harmonisch functioneren van het universum.

De Puja kan de mens in staat stellen zich geestelijk en spiritueel te verheffen om de eventuele problemen en twijfel van het leven welbewust en met liefde tegemoet te treden.

43 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:25

Pagina 44

“Hindoeïsme is het mooiste wat er is!”

KIRTIE RAMDAS

Even terug naar het begin van het seizoen. De eerste aflevering van ons programma Ch@tney.nl. Het onderwerp was hindoe-zijn. We vroegen jongeren wat zij eronder verstonden. Uit de discussie die dat handjevol mensen voerde, bleek dat er geen consensus bestaat over wat een hindoe nou eigenlijk is - of hoort te zijn.

Zou dat liggen aan ons jongeren? Of is het inderdaad onduidelijk?

Ik denk dat het komt omdat het hindoeïsme zo lekker vrij is. Iedereen is verantwoordelijk voor zijn eigen daden.

Boontje komt om zijn loontje is de kern van karma en reïncarnatie, beetje cru gezegd, weet ik, maar wel helder. Ik vind het hindoeïsme het mooiste wat er is. Als mijn ouders geen hindoe waren was ik het zelf wel geworden. Maar wat maakt je dan eigenlijk tot hindoe? Zijn het de dingen die je doet of is het hoe je denkt? Misschien wel allebei. We kennen allemaal de term hindoe-filosofie.

Als in "Volgens de hindoe-filosofie mag je niet doden". Toch zijn veel hindoes geen vegetariër. Maar wat mij het meest verbaast is hoe mensen reageren op elkaars gedrag. Mijn collega Narsingh at in een sketch iets waar vlees in zat. De dag na de uitzending stond op een hindoestaanse jongerensite een ellenlange

discussie over het feit dat hij dat had gedaan. Iedereen had er zo zijn mening over. Is op zich niet erg, het is goed dat een programma iets losmaakt bij mensen. Ach ja, dat de pandit reïncarnatie relateerde aan vlees eten is natuurlijk heel bijzonder. Zo zie je maar weer hoe iedereen zijn eigen moraal heeft als het gaat om hindoe-zijn.

En dan laat ik het Hindoestaan-zijn nog buiten beschouwing. De Hindoestaanse cultuur is er een die zich over de hele wereld verspreid heeft. Cultuur is een vorm van etniciteit. Het laat zien waar je vandaan komt en met welke gebruiken je leeft. Zoals dat je danst op baithak gana of oerdi ke daal eet. Toch is er ook een filosofische kant. De meeste Hindoestanen zijn zeer gastvrij. Je bent altijd welkom en kan altijd aanschuiven

44 -april/juni 200444 -januari/maart 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:25

aan tafel. Sterker: je kunt vaak niet vertrekken zonder dat je dat hebt gedaan.

Dan vraag ik me af is dat puur Hindoestaans is, of dat er ook een stukje hindoeïsme achter zit. After all, elke mehmaan kan baghwaan zijn. Wat ik bedoel te zeggen: het is moeilijk om twee levenswijzen die zo met elkaar verweven zijn in een mens uit elkaar te halen. Je kunt niet zeggen: omdat ik zo doe ben ik hindoe en omdat ik zus doe ben ik Hindoestaan. Er zijn natuurlijk altijd uitersten waarbij het wel duidelijk is. Bij de meeste religieuze handelingen is er een deel cultuur aan verkleefd. Ja, het dragen van een sari op een pooja is niet per se volgens hindoe-voorschrift.

Toch doet iedereen het. Het maakt je niet tot slecht persoon of hindoe als je het nalaat, maar het staat toch vreemd om met je nieuwe broekpak van de mooiste kwaliteit op een pooja te zitten.

Pagina 45

De Hindoestanen houden zich vast aan hun cultuur.

Dat recht hebben ze. Het maakt je tot wat je bent.

Plots moet ik denken aan de term part-time hindoe.

Mensen die zogezegd op een bepaalde dag in de week geen vlees eten. Sommigen vinden dat hypocriet. Je kunt toch niet alleen een dag in de week hindoe zijn en de rest van de dagen niet? Ik zie het anders. Het zijn mensen die bewust kiezen om een bepaalde dag in de week te wijden aan een bepaalde incarnatie van god. Zoals dinsdag en zaterdag de dagen van Mahabier Swami zijn. Het is geen hypocrisie, het is een tussenstap naar volledig vegetarisme en volledige toewijding. Veel mensen staan nog een stapje verder hiervandaan, naar mijn mening dan. Dat zijn de mensen die alleen op feestdagen geen vlees eten en zich richten op god.

Het lijkt alsof vegetarisme een belangrijk goed is van het hindoeïsme. Dat beaam ik ook, het draait echter om nog veel meer. De omgang met je naasten, je ouders, de wereld om je heen, dat is allemaal net zo belangrijk. Niemand weet wat de ingrediënten zijn om de beste hindoe te zijn. Ik denk niet dat je daar naar moet streven. Ik denk dat je als tijdelijke bezoekers van deze planeet gezamenlijk het beste er van moet maken. De ellende gebeurt vanzelf wel.

Wij als hindoes moeten daar onze weg in vinden en als het even kan de ellende proberen op te lossen. Ohm Shanti Ohm.

45 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:25

Pagina 46

Zelfonderzoek in het licht van de Vedanta

MEHDI JIWA

Vooruitgang brengt geluk." Heel lang hebben we dat geloofd. Maar in de praktijk blijkt het toch bitter tegen te vallen. Ondanks alle materiĂŤle welstand, ondanks alle medische ontdekkingen die het leven veraangenamen en verlengen, zijn we niet gelukkiger geworden.

Psychische klachten als stress houden ons in de greep.

En we hebben steeds sterkere prikkels nodig om ons nog te vermaken. In de ons omringende wereld ligt het geluk blijkbaar niet. Maar waar dan wel?

In veel filosofische tradities, inclusief de Indiase Vedanta filosofie, hebben de oude wijzen diep nagedacht over dit probleem. Is er een andere weg dan de weg om het geluk in de ons omringende wereld te zoeken - een weg die ons in verbinding brengt met blijvend geluk?

Zij kwamen tot de conclusie dat werkelijk geluk niet in de buitenwereld gezocht moest worden, maar in de binnenwereld van de mens. Maar dit is geen eenvoudige weg. De zintuigen, die ons informatie verschaffen over de buitenwereld, zijn naar buiten gericht en wij hebben geen zintuigen om in de wereld van de geest te kijken. Studie van de werking van de geest is daarom

dan ook essentieel. Wie ben ik? Wat ben ik? Wat is mijn taak en functie in het leven? Hoe word ik gelukkig en welke factoren maken dat ik me 'verloren' voel? Deze en andere vragen zijn de grote vragen van het zelfonderzoek, maar een serieuze beantwoording van deze vragen vereist allereerst een gedegen studie van de werking van onze eigen geest. Helaas is er in de westerse filosofie en psychologie niet zo veel aandacht gegeven aan de werking en 'anatomie' van onze geest. Ook het begrip 'ziel' dat eens zo populair was, lijkt meer en meer naar de achtergrond te worden geschoven.

46 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:25

De Vedanta filosofie kan ons nu te hulp komen, omdat in deze filosofie een zeer uitgebreid model is ontwikkeld omtrent de 'anatomie'en de werking van onze geest. Studie van de Vedanta is een belangrijk hulpmiddel voor de moderne westerse mens om meer begrip te krijgen voor de mogelijkheid zich innerlijk te ontwikkelen en toegang te krijgen tot de diep verborgen innerlijke kern. Als men hiermee in verbinding kan komen en vanuit deze 'innerlijke kern' kan leven en functioneren gaat de wereld er heel anders uit zien.

Hoewel er verschillende modellen van de geest bestaan in de Vedanta filosofie, wordt het volgende schema veel gebruikt. Eerst zijn daar de organen om 'kennis' op te doen, de zintuigen in geestelijke zin of de subtiele zintuigen. Deze zintuigen laten ons informatie die door de fysieke zintuigen (de ogen, de oren, de neus, de tong en de huid) wordt aangedragen, ervaren. De subtiele zintuigen zijn: het zien, het horen, het ruiken, het proeven en het voelen. Een voorbeeld moge dit duidelijk maken. Hoewel de ogen heel veel zien, worden wij ons maar bewust van een klein deel van de indrukken die zij doorgeven. Als wij bijvoorbeeld buiten op straat lopen, dan zien onze ogen veel details, zoals de trottoir-

Pagina 47

tegels en de blaadjes en takjes die op de straat liggen. Onbewust stappen wij over takjes en stenen heen, zonder deze bewust waar te nemen. Het ons bewust worden van hetgeen wij zien wordt bedoeld met het 'innerlijke zien'. Hetzelfde geldt voor het horen, ruiken etc.

Naast deze subtiele zintuigen, zijn er ook de subtiele organen van handeling (het lopen, het hanteren, het spreken, het uitscheiden en het voortplanten).

Dan zijn er de verschillende verdelingen van de vitale energie, de pr창na, die ook in vijven is verdeeld. Daarna komen drie 'organen' die bijzonder interessant zijn, te weten de manas, de buddhi en ahankara.

Manas staat voor dat deel van de geest dat vol beweging is. Het is de brug tus-

47 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:25

Pagina 48

Zelfonderzoek in het sen de zintuiglijke indrukken en de diepere delen van onze geest. Het is altijd in beweging en daarnaast ook het orgaan dat continu ideeën en meningen formuleert; het is als het ware de grote commentator of, wat neutraler geformuleerd, de boodschapper.

De buddhi is het onderscheidingsvermogen. Dit spiegelt dat wat diep in onze geest verborgen is naar de buitenwereld en omgekeerd. Het maakt onderscheid en is van nature stil.

Ahankara staat voor het ego. Kennis omtrent de werking van deze laatste drie organen is bijzonder nuttig op de weg van zelfonderzoek. Over het algemeen is de manas in de westerse mens veel te actief en verbruikt op deze manier veel te veel energie. Bovendien, door zoveel opwinding is het niet mogelijk dat de buddhi optimaal functioneert. De mens kan gemakkelijk verkeerde beslissingen in zijn leven nemen als de manas ongedisciplineerd is. Men moet leren om de geest tot rust te brengen en manas af en toe te laten zwijgen, om te kunnen zien wat er zich afspeelt in de diepere lagen van onze geest.

Bovendien mag de buddhi en de ontwikkeling van de buddhi ook wel wat meer aandacht en zorg krijgen. Als wij kijken naar de onderwijssystemen in onze samenleving dan zal men zien dat er veel gedaan wordt om de manas bezig te houden en steeds weer te voorzien van nieuwe indrukken. Aan de andere kant wordt er maar weinig aandacht geschonken aan verstilling van de geest en veel mensen vinden het zelfs onprettig om in een stille omgeving te zijn. Om de manas meer tot rust te brengen en de buddhi sterker te maken

zijn veel spirituele disciplines voorhanden. Eén van de mooiste is misschien wel de meditatie. Meditatie helpt de mens om in verbinding te komen met zijn diepere lagen en te ontdekken wie hij in werkelijkheid is en wat werkelijk bij hem hoort in het leven. Op deze manier is het een weg om het innerlijke, blijvende geluk te vinden. Als wij de innerlijke bron kunnen ontdekken en daaruit kunnen putten, ervaren wij geen tekort meer en zal onze onstuitbare zoek- en rooftocht in de wereld tot rust komen.

Zelfonderzoek begint met onderzoek naar de werking van onze eigen geest.

De spirituele disciplines zijn niet bedoeld als een beperking of onderdrukking van de menselijke aspiraties, maar juist een weg om deze aspiraties te ontdekken en ten volle hieraan uiting te kunnen geven. Men moet ontdekken wat het 'grote Ideaal' is in het leven, en men moet het ook gaan leven.

Zelfonderzoek is een weg, een levenskunst, om 'te stappen uit dat wat men niet is' en te gaan functioneren vanuit ‘dat wat men in werkelijkheid wel is’.

Dit klinkt misschien cryptisch, maar als we ontdekken hoeveel we in het leven doen omdat mensen in onze omgeving het van ons verlangen, of omdat de maatschappij bepaalde beelden op ons projecteert, dan wordt ook duidelijk hoe weinig wij naar ons diepe innerlijke stem luisteren. Vaak zijn wij bang om te gaan functioneren vanuit dit diepe innerlijke weten en willen wij de mensen in onze omgeving tevreden stellen, maar niet zelden vergeten wij daarbij om op eigen benen te gaan staan. De maatschappij heeft zijn mond

48 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:25

Pagina 49

licht van de Vedanta vol van emancipatie, maar werkelijke emancipatie betekent dat wij vanuit ons eigen innerlijk functioneren en niet bang zijn om naar Onszelf te luisteren.

Vreesloosheid, liefde, mededogen en nog vele andere kwaliteiten moeten worden ontwikkeld, maar dit kan alleen als we leren wie we in werkelijkheid zijn en gaan functioneren vanuit een innerlijke kracht. Pas dan wordt de mens vrij, is hij of zij niet meer omkoopbaar en gevestigd in Zichzelf.

Dit is het doel van zelfonderzoek.

De kunst van het zelfonderzoek kan geleerd worden. Hopelijk krijgt onze samenleving meer aandacht voor deze 'wetenschap'. De Indiase Vedanta filosofie is bijzonder nuttig en bevat tal van

aanwijzingen die gebruikt kunnen worden. Nu de wereld 'klein' geworden is en wij kennis kunnen nemen van de verschillende culturen en filosofieĂŤn, is hopelijk de tijd aangebroken dat wij van elkaar leren. Het westen moet op de een of andere manier leren 'de weg naar binnen' te gaan om een antwoord te vinden op de innerlijke onrust en de stress met de daaraan gekoppelde innerlijke onvrede die onze samenleving zo in haar greep heeft. Vedanta heeft een antwoord dat heet: leer jezelf kennen en vind het geluk in jezelf.

Dr. N.M. Jiwa is voorzitter van de Stichting Filosofie en Meditatie (www.cynham.nl)

49 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:25

Pagina 50

Ayurveda en sport

ROBERT H. SWAMI PERSAUD

Over korte tijd is het weer zover: de Olympische spelen barsten los en in juni zet Nederland zich voor de buis voor het EK - Voetbal. Maar hoe staat het met onze eigen lichaamsbeweging? Beperken we die al televisiekijkend tot het grijpen naar een handvol chips of doen we er werkelijk wat aan? Wat voor tips geeft de Ayurveda om onze lichaamsconditie op een hoger peil te krijgen?

In de oude Charaka Samhit창, een der klassieke werken van de Ayurveda, wordt uiteengezet dat het belangrijk is om lichaamsbeweging te hebben, maar niet overdreven! Over echte sportprestaties rept de Ayurveda niet. Maar we mogen de lichaamsbeweging nooit verwaarlozen. Kinderen en jongeren doen vanuit hun school al redelijk aan lichaamsbeweging, maar bij volwassenen en ouderen zien we het te weinig.

We hebben een excuus: te weinig tijd.

Maar dit excuus is van alle tijden, ook van de tijden dat de boeken van de Ayurveda het licht zagen. Daarom zegt Charaka dat het voor ons belangrijk is om in de avond altijd een goede wandeling te maken. We moeten rechtop lopen, goed ademend, en ons bewust zijn van het lichaam. Gedurende een uur lopen we zo stevig door, het liefst in een omgeving die schoon is. In onze

moderne interpretatie zou dat betekenen dat we dus een stukje natuur zouden moeten opzoeken waar de atmosfeer niet vergiftigd is door allerlei uitlaatgassen en dergelijke. Charaka beveelt ook een stok aan, maar dat mag de moderne mens achterwege laten, want bij nadere bestudering blijkt die nodig te zijn om zich te verdedigen tegen slangen en wilde dieren!

Ook geeft de Ayurveda aanwijzingen om het eigen uithoudingsvermogen flink te verbeteren als daar aanleiding toe is. Die aanwijzingen bestaan in het algemeen uit drie maatregelen: 1.) De goede ademhaling, 2.) Het ondergaan van goede massages en 3.) Het gebruik van Rasayana. Het eerste, een goede ademhaling, moet dagelijks beoefend worden.

Een goede yogadocent zou je de pranayama kunnen leren, een beheerste

50 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:25

manier van ademen waarbij je volledige longen worden gebruikt (bij het ‘gewone’ ademen is dat lang niet het geval).

Maar als je geen pranayama doet kun je ook gewoon zelf dagelijks proberen je ademhaling zo bewust en goed mogelijk uit te oefenen. Het is meer een kwestie van bewust ademen. Het tweede punt vormen de massages. Wist u dat India eens het land van de worstelaars was? De ouderen onder ons kennen Darasingh nog, de grote worstelkampioen van India. De worstelaars bereikten hun prestaties niet alleen door discipline en oefening, maar ook door vakkundige en uitgebreide oliemassages. Vooral kokosolie (bekend als karporadi) vormt bij die massages een belangrijk bestanddeel. Ayurvedische massages vormen dan ook een onmisbaar onderdeel bij het vergroten van de algehele conditie. Zelf gebruiken we in onze praktijken vaak de Basugandar taila, een olie die het energieniveau behoorlijk kan doen toenemen. Het derde punt is ook van groot belang: de Rasayana. Dit Sanskriet-woord betekent letterlijk: verjonging. Het is vooral de Sushruta Samhitâ die daar diep op ingaat (Chikitsa Sthana, II. 27). Basale Rasayana zijn melk, water, honing en ghee (geklaarde boter). Deze dient men dagelijks tot zich te nemen. Maar de echte effectieve Rasayana worden gevormd door middelen als Chyavanprash, Brahma Rasayana, en

Pagina 51

vooral Ashwaganda, waarvan de laatste bij de meeste drogisten gewoon te koop is! In onze praktijken schrijven we ook dikwijls Yasti Madhu en Amalaki voor, waarvan de dosering dan aangepast wordt aan de conditie van de persoon. Maar de Ayurveda blijft wel zeggen dat de reinheid van het lichaam een voorwaarde is om deze stoffen goed in zich op te nemen. Het spreekt dus vanzelf dat er geen tabak of teveel alcohol gebruikt mag worden.

Om de conditie volgens de Ayurveda stevig op te vijzelen zou je kort samengevat dus kunnen zeggen: doe dagelijks een of twee goede wandelingen, in de ochtend en/of de avond, doe ademhalingsoefeningen, onderga massages met een rijkelijke hoeveelheid olie (kokos of Basugandar) en gebruik regelmatig een of meer Rasayana’s. Deze maatregelen zijn door iedereen op te volgen. De sporter die een persoonlijk Ayurvedisch voedingsadvies wil die zal zich moeten laten analyseren door een vaidya, een Ayurvedische dokter. Want ieder menstype heeft zo zijn mogelijkheden en grenzen. Maar het is niet alleen de fysieke conditie die toeneemt, want van de mens die de boven aangegeven maatregelen opvolgt, zegt Sushruta: "Zijn geheugen zal toenemen, alsmede zijn begripsvermogen. Door regelmatig gebruik zal die mens de leeftijd van honderd jaren halen." (II, 27,6).

5151-oktober/december -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:25

Pagina 52

Lezen tussen twee culturen

NARSINGH BALWANTSINGH

Een van de uitzendingen van Ch@tney.nl gaat dit kwartaal over literatuur. Presentator Narsingh Balwantsingh vertelt hier alvast wat over de betekenis die boeken voor hem hebben.

Het overkomt mij zo nu en dan dat ik mezelf afvraag waar ik nu eigenlijk thuishoor. Ik ben geboren in Nederland.

Mijn ouders komen uit Suriname. Mijn voorouders komen uit India. Ik spreek Nederlands. Ik spreek Sarnami. Ik woon in Nederland. Mijn belevingswereld wordt gevoed door Bollywood. Ik probeer er nog steeds achter te komen wie ik ben. Dit geldt niet alleen voor mij maar voor duizenden andere jongeren die leven tussen twee culturen.

Het lezen van boeken kan helpen bij deze worsteling. Veel migrantenschrijvers gebruiken de "worsteling met de culturele identiteit" als bron van con-

52 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:25

flict in hun boeken. Ik baseer dit op de ervaring die ik heb gehad door het lezen van een boek van V.S. Naipaul. Het eerste boek dat ik van hem las was De mystieke masseur. Het verhaal speelt zich af op Trinidad en de hoofdpersoon is een Hindoestaanse jongeman die door omstandigheden een soort dorpsheilige wordt. De jongeman worstelt met zijn culturele identiteit. Gek genoeg las ik dit boek toen ik op vakantie was in Turkije. Ik kon mezelf zodanig identificeren met de strijd die de jongeman uit het boek voerde dat ik soms vergat dat ik in Turkije was.

Een ander boek waar ik veel aan heb gehad is De naamgenoot van Jhumpa Lahiri. De naamgenoot gaat over twee generaties IndiĂŤrs, die een plek proberen te vinden in een nieuwe wereld (Amerika). De zoon van een Indiaas echtpaar zet zich naarmate hij ouder wordt steeds meer af tegen zijn Indiase achtergrond. Hij wil een echte

Pagina 53

Amerikaan zijn. Na het overlijden van zijn vader begint zijn 'Amerikaanse' identiteit scheurtjes te vertonen. Hierin herken ik mijn eigen leven in Nederland, het aanpassen aan de Nederlandse gewoonten en gebruiken met behoud van de Hindoestaanse cultuur. Wat ertoe leidt dat ik mezelf afvraag wie ik ben en waar ik thuishoor.

Schrijvers hebben de vaardigheid gevoelens te pakken in woorden. Door het lezen van boeken van schrijvers als V.S. Naipaul en Jhumpa Lahiri ben ik mezelf beter gaan begrijpen. Zij hebben in hun boeken de gevoelens waar duizenden mensen mee zitten geduid door de hoofdpersonen in hun boeken te laten worstelen met dezelfde gevoelens. Er wordt echter gezegd door een aantal deskundigen dat Surinaamse Hindoestanen geen leescultuur hebben.

Natuurlijk storten wij ons op vakliteratuur, omdat dat te maken heeft met onze studie of werk. Maar lezen voor onze ontspanning doen we niet genoeg.

Volgens dezelfde deskundigen komt dit doordat wij een plattelandsachtergrond hebben. Ik hoop dat deze deskundigen ongelijk hebben, want lezen biedt niet alleen ontspanning - je leert ook meer over jezelf.

53 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:25

Pagina 54

Het Spirituele Web www.musicindiaonline.com Deze site is een must voor u als u graag naar Hindoestaanse muziek luistert. Op deze site kunt u luisteren naar duizenden verschillende liedjes. Door de rangschikking naar genre is het erg makkelijk om uw favoriete lied of zanger/zangeres op te zoeken. Wilt u meer weten over Indiase klassieke muziek, klik voor de basisbeginselen op ‘Hindustani’. Door op ‘Vocal’ te klikken, kunt u tevens kennis maken met de verschillende artiesten en de door hun bezongen raga’s. Veel luisterplezier! www.omkriyayoga.org India bracht vele heiligen voort. Op deze site leest u het verhaal van enkelen van hen. Maak kennis met Jagadguru Ramanand Acharya, een uitzonderlijke Guru die middels de leer van de OmkriyaYoga duizenden helpt om een gefundeerder leven te leiden. Het levensverhaal van deze en andere heiligen geeft u ongetwijfeld veel inspiratie!

www.chopra.com Met recht wordt Deepak Chopra een van de grote westerse spirituele leiders genoemd. De auteur van verschillende zeer succesvolle boeken over spiritualiteit, heeft ook een website die een bezoek waard is. Het meest interessante op deze site is het kopje ‘Ask Deepak’.

Onder dit kopje vindt u de antwoorden die Deepak Chopra gegeven heeft op de vele vragen die aan hem gesteld zijn. Door het bezoeken van de site boort u letterlijk een bron aan van authentieke spiritualiteit.

54 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:25

Pagina 55

Advertenties

Ayurvedische behandelingen: pancha karma, masage, kruidentherapie, Acupuntuur, Prana-therapie en levende Analyse Lessen: Tai Chi Chuan, Kung Fu, Qirobics, QiGong/Yoga/Meditatie Ayurvedische leef- en voedingsadviezen

Voor alle verzekeringen, zoals auto-, inboedel-, uitvaart- reisverzekeringen (ook voor Nederland binnenkomende toeristen!), tegen prijsconcurrerende tarieven.

• Aansprakelijkheids• Ongevallen• of Rechtsbijstandsverzekering elk vanaf 3 tot 4 euro per maand.

Workshops/Opleidingen: Ayurvedische massage, Oosterse masage Prana-Therapie, Qigong en meditatie Import en distributie van Arjuna Ayurvedische kruiden

Het resultaat van Uw kredietaanvraag krijgt U bij ons binnen enkele uren.

Elke dinsdag van 10.00 - 11.30 uur Gratis diagnose en Prana-behandelingen Chan Makhan: Frieda de Putter:

Chinese Ayurvedisch Doctor Acupuncturiste en Ayurvedic Practitioner

Mississippidreef 81, 3565 CE Utrecht.

Tel.: 030 - 2734171 www.jade-health.com

Tedjai Assurantiën.

Voor totale dienstverlening, tegen concurrerende premies.

Tel: 0206370877 tijdens kantooruren, 0647434820 buiten kantooruren.

FILMS INTERNATIONAL

• Doku / Drama • Producent van film en video producties • Ruim 35 jaar ervaring in creativiteit en kwaliteit Laan van van Meerdervoort Meerdervoort 316 316 • • 2563 2563 AM AM Den Den Haag Haag Laan Te e ll e e ff o oo on n :: 0 07 70 0 -- 3 36 65 58 82 21 18 8• •F Fa ax x :: 0 07 70 0 -- 3 36 65 53 37 71 16 6 T e-mail: rfifilms@w d ao.on.entl c aasneam

55 -april/juni 2004

OHMvani 2e Kwart2004 FC

04-08-2005

15:25

Pagina 56

uitzendtijden OHM-radio en Televisie

De Lotusvijver kunt u beluisteren op de zondagmiddag van 14.00 tot 15.00 uur.

Het maandagavondprogramma van 20.00 tot 21.00 uur.

Beide programma's zijn te beluisteren op

Radio 747 AM.

Het televisieprogramma van OHM kunt u bekijken op Nederland 1 elke zondag van 13.00 tot 13.30 uur

Actuele informatie vindt u op

www.ohmnet.nl