OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:26
Pagina 1
INFOBLAD OHM • PROGRAMMA’S 9e jaargang • juli/september 2003 • nr 3 • prijs € 10,00 per jaar
De laatste der Kantraki’s Sport en Meditatie Káma
OHM
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:26
Pagina 2
Colofon OHM-Vani is een uitgave van de Stichting Organisatie voor Hindoe Media. OHM-Vani geeft achtergrondinformatie over de programma’s van OHM en maakt melding van relevante ontwikkelingen in de Hindoegemeenschap. Wij nodigen u uit opmerkingen of commentaar op onze programma’s of op dit blad te zenden aan Stichting OHM. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden stukken in te korten, te redigeren of niet te plaatsen. Geplaatste stukken geven niet altijd de visie van de OHM weer. Een jaarabonnement kost F10,- Opzegging dient uiterlijk 1 maand voor het verstrijken van dat jaar schriftelijk plaats te vinden. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Stichting OHM Eindredactie Soeshma Pandohi – Mishre Caspar Dullemond Auteurs Perdiep Ramesar Svâmi Nityânanda Bhâratî H.Rambaran Lambèrt de Kwant Robert Swami Persaud Kirtie Ramdas Narsingh Balwantsingh Matthijs Jongepier Fons Delnooz Patricia Martinot Met dank aan: R. Chander C. Mathura B. Lalbahoersing Paul G. van Oyen A. Bierdja S. Biere Haagsche Courant
Grafische verzorging:
Adri Segaar
Stg. OHM (redactie OHM-Vani) Koninginneweg 8 1217 KX Hilversum Telefoon 035 - 6260920 Fax: 035 - 6280843 E-mail OHM: info@ohmnet.nl Website OHM: www.ohmnet.nl ABN-Amro: 44.09.38.694
2 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:26
Pagina 3
Inhoud pagina 5
Oproep aan onze lezers
pagina 6
Televisie zondag
pagina 10
Radio zaterdag
De Lotusvijver pagina 14
Radio maandag
pagina 18
TV Hindi
Pagina 19
Radio Hindi
pagina 20
De laatste der kantraki's
pagina 22
Heer en Meester van het universum
pagina 27
Sport en meditatie
Pagina 29
De OHM opent deuren
Pagina 31
Laatste Ch@tney.nl van dit seizoen
Pagina 34
Voeding is de basis voor de reis
Pagina 37
Kรกma
Pagina 40
Verlichting of gewaar worden
Pagina 43
Marma's
Pagina 46
Het spirituele web
3 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:26
Pagina 4
Advertenties
FILMS INTERNATIONAL
• Doku / Drama • Producent van film en video producties • Ruim 35 jaar ervaring in creativiteit en kwaliteit Laan van van Meerdervoort Meerdervoort 316 316 • • 2563 2563 AM AM Den Den Haag Haag Laan Te e ll e e ff o oo on n :: 0 07 70 0 -- 3 36 65 58 82 21 18 8• •F Fa ax x :: 0 07 70 0 -- 3 36 65 53 37 71 16 6 T e-mail: rfifilms@w d ao.on.entl c aasneam
Mr Drs T. Bissessur ADVOCAAT & PROCUREUR
• • • • • • • •
Surinam Air Travel VOOR
AL
UW
REIZEN
Noord, Oost, Zuid, West Surinam Air Travel The Best!!
Strafzaken Echtscheidingen Kort Gedingen WAO-zaken Verblijfsvergunningen Letselschade Ontslagzaken Schadeprocedures
De laagste tarieven en groepskortingen naar o.a. Azië, Mauritius, Suriname, Dubai, Zuid Afrika,Turkye enz. voor meer informatie: Telefoon: 030-2321516 Fax: 030-2322500 Amsterdamsestraatweg 91 3513 AC Utrecht Elke maand groepsreizen naar Mauritius!
Grotewaard 1 • 2716 XP Zoetermeer Tel: 079 - 352 15 16 • Fax 079 - 352 19 82
4 - juli/september
Lid SGR nr 2319 - K.v.K. 072319
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:26
Pagina 5
Oproep aan onze lezers Zoals u weet, bestaat de OHM dit najaar tien jaar. OHM Vani viert dit met een speciaal feestnummer. En daar hebben we u, als lezer, bij nodig. Heeft u wel eens gedacht: "Aan d谩t onderwerp zou de OHM eens aandacht moeten besteden?" Wij vragen u om een idee voor een programma te bedenken en dit aan ons toe te sturen. Het allerbeste idee werken wij uit tot een uitzending! En als u geen onderwerpen bij ons mist, mag u dat natuurlijk ook schrijven. Graag plaatsen wij in het feestnummer van OHM Vani een aantal brieven van kijkers en luisteraars. Wat betekent tien jaar OHM voor u? Doet de OHM het in uw ogen goed? Heeft u een bijzondere herinnering aan een OHM-programma? Weet u een leuke anekdote over de OHM? Klim v贸贸r 1 augustus a.s. in de pen of in het toetsenbord, en meldt het ons. En als u liever tekent - of als uw kinderen dat graag doen - dan kan dat natuurlijk ook. Wij willen een vrolijk en betekenisvol feestnummer van OHM Vani gaan maken. En uw hulp kunnen we daarbij niet missen. De redactie Reacties aan: Redactie OHM Vani Koninginneweg 8 1217 KX Hilversum info@ohmnet.nl
5 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 6
Televisie 3e
K W A R TA A L
2003
IEDERE ZONDAG NEDERLAND 1
OP
13.00 - 13.30 uur
ZONDAG 6 JULI
HERHALING: ZATERDAG 12 JULI
Kama "Leven is genieten." "Het leven hoort een feest te zijn." Uitspraken, die vooral jongeren veelvuldig in de mond nemen. Ouderen reageren daar vaak met afschuw op. Maar volgens het kamabeginsel, de derde waarde uit de reeks, is het streven naar genot en levensvreugde een van de doelen van het leven. Het is een opgave waarnaar elk mens zou moeten steven. Maar soms kan iemands persoonlijk genieten voor de ander juist een bron zijn van een pijnlijke ervaring. Het kamabeginsel geeft richtlijnen voor zowel het persoonlijk als het collectief genieten.
ZONDAG 13 JULI
HERHALING: ZATERDAG 19 JULI
Moksha Verlossing uit de cyclus van geboorte en dood, is wat wij allemaal zouden willen. Het mokshaprincipe, de vierde waarde, geeft ons daar richtlijnen voor. Maar hoe implementeer je die richtlijnen in je leven in een samenleving waarin je collega, buurman of zelfs partner niet gelooft in een leven na de dood of in het idee van de verlossing zelf? Kun je in deze westerse samenleving nog wel uit de voeten met een leefstijl die gericht is op het bereiken van de moksha? ZONDAG
20 JULI
Hindoes in Jamaica deel 1 Net als in Suriname, Guyana en Trinidad werden in de vorige eeuw ruim 38000 Hindoestanen uit India naar Jamaica gebracht. Als contractarbeiders. Van Hindoestanen uit Guyana, Trinidad en Suriname horen we regelmatig het een en ander. Bijvoorbeeld in de vorm van een muzikale hit,
6 - juli/september
HERHALING: ZATERDAG 26 JULI
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 7
boek, politiek standpunt of gewoon als toerist. Maar van Hindoestanen uit Jamaica hoor je nooit wat. Waarom? Wat maakt dat de Hindoestaan uit Jamaica zo onzichtbaar blijft en zich niet tot nauwelijks profileert? In een tweedelig programma over Hindoestanen uit Jamaica, gaan we op zoek naar antwoorden op deze en andere vragen. In deel 1 ligt het accent op hun migratiegeschiedenis en hun tewerkstelling in Jamaica. In deel 2 kijken we hoe deze groep zich in de afgelopen periode sociaal economisch heeft ontwikkeld. En proberen we antwoord te krijgen op de vraag, waarom we niets van ze horen.
ZATERDAG
HERHALING: 2 AUGUSTUS
ZONDAG
27 JULI
Hindoes in Jamaica deel 2 Zie tekst vorige week.
ZATERDAG
HERHALING: 9 AUGUSTUS
ZONDAG 3 AUGUSTUS
Tulsidas deel 1 Het Ramayana: het grootste en één van de oudste epossen ter wereld. Geschreven in ongeveer 1574 is dit boekwerk, op het gebied van inrichting en zingeving van het leven, ook vandaag nog een grote inspiratiebron voor veel mensen. Voor Indiase contractarbeiders die in de periode 1873 1916 als contractarbeiders naar verschillende overzeese gebieden werden gebracht, was de boodschap van het Ramayan de enige troost, die de leegte van hun isolement en de pijn van de zware arbeid op de plantages compensatie bood. Op de met regelmaat gehouden bijeenkomsten waarop deze arbeiders soms van veraf gelegen plantages bij elkaar kwamen, werd vaak uren achtereen uit dit grote werk van Tulsidas gelezen.Maar wie was deze Tulsidas? Wat inspireerde hem dit werk te schrijven. Tegen welke sociale, historische achtergrond werd hij gevormd en schreef hij zijn boeken? Welke andere boeken schreef hij? In een vierdelige serie gaan we op zoek naar antwoorden op deze en andere vragen. Maar we proberen vooral antwoord te krijgen op de vraag: wie was de mens in Tulsidas? In deel 1 staan we stil bij o.a. zijn geboorteplaats, tijd en zijn jeugdjaren, die voornamelijk uit studie en zoektocht naar guru’s bestond.
7 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 8
Televisie ZONDAG 10 AUGUSTUS
HERHALING: ZATERDAG 16 AUGUSTUS
Tulsidas deel 2 Met hierin o.a. zijn huwelijk, zijn relatie met de moslimoverheersers, en als schrijver van de Ramcharit Manas en andere boeken.
ZONDAG 17 AUGUSTUS
HERHALING: ZATERDAG 23 AUGUSTUS
Tulsidas deel 3 Onderwerpen: het Ramayan van Tulsidas als inspiratiebron voor hindoes in Suriname; hoe het Ramcharit Manas van Tulsidas nog in het huidige India voortleeft; de bhaktibeweging, die door Tulsidas werd ingeluid, in het huidige India.
ZONDAG 24 AUGUSTUS
HERHALING: ZATERDAG 30 AUGUSTUS
Tulsidas deel 4 Ramcharit Manas van Tulsidas als onderdeel van de Javaanse cultuur in Suriname; Tulsidas in Benares; vrienden ĂŠn vijanden van Tulsidas; ziekte en overlijden.
ZONDAG 31 AUGUSTUS EN ZONDAG 7 SEPTEMBER
HERHALINGEN: ZAT. 6 SEPTEMBER EN ZAT.13 SEPTEMBER
Taal van het Hart Hierin het gedramatiseerde verhaal van een modern in Nederland opgegroeid Hindoemeisje dat na een mislukte relatie verliefd raakt op een Hindoejongen die redelijk traditioneel is ingesteld. Als zij met hem ook nog volgens de Hindoeritus met alle bijbehorende ceremonies wil trouwen, ontstaan er spanningen, omdat volgens sommige ouderen ritueel trouwen vanwege haar vorige relatie niet kan. Die spanningen lopen hoog op als zij op zoek gaat naar de schriftelijke verklaring voor deze voor haar zo onlogische visie.
ZONDAG 14 SEPTEMBER
HERHALING: ZATERDAG 20 SEPTEMBER
Magazine Met hierin aandacht voor sociaal maatschappelijke en religieus culturele ontwikkelingen binnen de Hindoestaanse gemeenschap. Vast onderdeel: uitlichting van een Hindoestaan die op een bijzondere manier een plek heeft weten te verwerven in de Nederlandse samenleving. In het 8 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 9
ie onderdeel Typisch Hindoestaans belichten wij achtergronden van een cultureel of religieus gebruik uit de Hindoetraditie. ZATERDAG
HERHALING: 27 SEPTEMBER EN 4 OKTOBER
ZONDAG 21 SEPTEMBER EN ZONDAG 28 SEPTEMBER
Jongeren op bedevaart deel 1 en 2 In een tweedelige serie bezoeken jongeren tempels, feestelijke momenten, ceremonies of andere met heiligheid samenhangende zaken uit verschillende tradities: het Christendom, de Islam en het Hindoe誰sme. Tijden hun bezoek gaan ze in gesprek met elkaar en met voorgangers uit die tradities, over bijvoorbeeld actuele sociaal-maatschappelijke kwesties en de visies van de betrokken traditie erop. In het programma worden wij, als kijker, deelgenoot gemaakt van wat zij aan kennis en inzichten opdoen.
9 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 10
Radio de lo 13 e
K W A R TA A L
2 0 0 32
Zaterdag Maandag 21.00 - 13.00 12.00 22.00 uur uur R A D I O 747AM EN VIA DE KABEL: D E N H A A G 88.1 FM A M S T E R D A M 96.6 FM R O T T E R D A M 89.9 FM OP
OF VRAAG UW KABELEXPLOITANT NAAR DE JUISTE FREQUENTIE IN
Spirituele muziek Muziek kan je inspireren, je meevoeren naar een andere wereld, of gewoon je gedachten verzetten. Muziek maken is voor sommige musici meer dan geluid alleen. Het brengt hun naar eigen zeggen in contact met zichzelf. In de maand juli praten we in de Lotusvijver over de diepgang van muziek
ZATERDAG 5 JULI, 12.00 – 13.00 UUR
Het geheim van de klankschalen Erik Karsemeijer heeft een praktijk voor klankmassagetherapie. Hij gebruikt daarbij de klank van zijn stem, van klankschalen en van gongs. En hij zegt dat de boventonen in zijn stem in combinatie met het geluid van de klankschalen een harmoniserende werking hebben op lichaam en geest. In de uitzending legt hij uit hoe.
ZATERDAG 12 JULI, 12.00 – 13.00 UUR
Zen zang De klank diep vanuit je binnenste naar boven voelen komen. Door middel van de melodiestructuren uit de Indiase muziek, yogatechnieken, meditatie en concentratievormen uit de verschillende andere Oosterse disciplines heeft Carolina de Ruiter een methode ontwikkeld om dit proces van de stem op gang te brengen. In deze uitzending hoort u haar muziek en vertelt zij over haar methode.
10 - juli/september
UW REGIO.
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 11
de lotusvijver ZATERDAG 19 JULI, 12.00 – 13.00 UUR
De kracht van trilling Het woord is als de Godin Saraswati van wijsheid, schoonheid en kunsten: die danst op de tong. De helende stem is het middel waarmee we onze bron terug kunnen vinden. De ziel wordt hierdoor in trilling gezet. Lucas van den Berg is wetenschapper, spiritueel therapeut en musicus. Hij vertelt over de helende kracht van de trilling van de stem.
ZATERDAG 26 JULI, 12.00 – 13.00 UUR
De inspiratie van Amma Gitamba, letterlijk moeder van het lied, heeft jarenlang westerse klassieke muziek gestudeerd. Op een bepaald moment in haar leven ontmoette zij de Indiase Mata Amritanandamayi, ook wel Amma genoemd. Dit heeft haar kijk op muziek en op het leven totaal veranderd. Vandaag in de Lotusvijver haar verhaal.
Maand van de Verlichting Het welbekende gezegde luidt: Vele wegen leiden naar Rome. Zo is het uiteindelijke doel van alle religies en filosofieën het bereiken van een staat van verlichting. Een toestand waarbij alle vragen niet meer van belang zijn. Van vele grote geleerden en guru’s wordt gezegd dat zij deze verlichting in het leven hebben bereikt. In de maand augustus aandacht voor de denkwijze en de twijfels van grote denkers die tot verlichting zijn gekomen.
ZATERDAG 2 AUGUSTUS, 12.00 – 13.00 UUR
Osho over de weg naar binnen Osho, ook bekend als Bhagwan Sri Rajneesh, streefde naar een synthese tussen de weg naar binnen en het genieten van het aardse. In India en in Amerika leidde hij spirituele centra. Veel westerlingen voelden zich aangetrokken tot zijn leerstellingen. We praten in de Lotusvijver met zijn volgelingen over zijn weg.
11 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 12
Radio de lo 1e
ZATERDAG 9 AUGUSTUS, 12.00 – 13.00 UUR
Nisargadatta maharaj over zelfrealisatie
K W A R TA A L
2002
Maandag 21.00 - 22.00 uur
Een van de bekende geleerden in de advaita vedanta filosofie is Nisagargadatta Maharaj. Door zijn heldere uitleg van de non-dualiteit heeft hij vele volgelingen die zich in zijn gedachtegang kunnen vinden. Hij propageert geen weg, vorm of methode. Zijn benaderingswijze kenmerkt zich door de gerichtheid op Zelfrealisatie. In de Lotusvijver aandacht voor de leerstelling en de methode van deze geleerde.
R A D I O 747AM EN VIA DE KABEL: D E N H A A G 88.1 FM A M S T E R D A M 96.6 FM R O T T E R D A M 89.9 FM
ZATERDAG 16 AUGUSTUS, 12.00 – 13.00 UUR
NAAR DE JUISTE FREQUENTIE IN
Krishnamurti over de waarheid "De Waarheid is een land zonder pad, dat door geen enkele religie, sekte of langs wat voor weg dan ook benaderd kan worden." Dit is een van de bekende uitspraken van de Indiase filosoof Jiddu Krishnamurti. Jaren na zijn heengaan zijn zijn gesprekken met het publiek nog altijd actueel en relevant. De Lotusvijver volgde zijn zoektocht naar de Waarheid.
ZATERDAG 23 AUGUSTUS, 12.00 – 13.00 UUR
Leiden en geleid worden Grote Indiase yogi’s, swami’s, goeroe’s en geleerden hebben een doorbraak meegemaakt en zijn een bepaalde weg ingeslagen. Maar wat nu als je als yogi of swami de balans opmaakt en je jezelf afvraagt of de manier waarop je tot het einddoel bent gekomen wel de juiste was? En je niet goed weet of je je volgelingen wel de beste manier hebt aangereikt? De Lotusvijver praat over deze twijfels van verlichte goeroe’s.
ZATERDAG 30 AUGUSTUS, 12.00 – 13.00 UUR
Mijn weg is de beste Er zijn verschillende wegen om tot zelfrealisatie te komen. Een ieder is vrij om zijn eigen pad uit te kiezen. Maar hoe weet je nu dat juist deze weg de beste is? Vandaag een gesprek met zoekers die menen het gevonden te hebben.
12 - juli/september
OP
OF VRAAG UW KABELEXPLOITANT UW REGIO.
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 13
de lotusvijver ZATERDAG 6 SEPTEMBER, 12.00 – 13.00 UUR
Een spiritueel spel Sport en spel is voor iedereen een vorm van vermaak en ontspanning. Maar voor sommigen is er een hoger doel verbonden aan sporten. Lichamelijke inspanning kan ervoor zorgen dat energie vrijkomt waardoor je je gewaar wordt van je hogere bewustzijn. Vandaag praten we over het effect dat lichamelijke inspanning kan hebben op je spirituele ontwikkeling.
ZATERDAG 13 SEPTEMBER
Voeding voor spiritualiteit Denkt u na voordat u iets eet of drinkt? Wat voor effect heeft het voedsel dat u nuttigt op uw lichaam? Maar vooral: Wat voor invloed heeft het op uw geest? En belemmert verkeerde voeding de spirituele groei? De hindoegeneeswijze, de ayurveda, heeft daar zo zijn eigen visie op. In de Lotusvijver vandaag aandacht voor wat u eet en voor de effecten van voeding op spiritualiteit.
ZATERDAG 20 SEPTEMBER, 12.00 – 13.00 UUR
Nala en Damayanti In een eeuwenoud verhaal uit de Mahabharata, kiest de schone Damayanti voor de knappe en dappere Nala als echtgenoot. De godin Kali was het niet eens met haar keuze. Met een reeks van listen zorgt zij ervoor dat Nala zijn koninkrijk verliest en zijn geliefde Damayanti alleen in het woud achterlaat. Uiteraard gaat Damayanti op zoek naar haar echtgenoot. In deze uitzending een spannend hoorspel van dit verhaal uit de Mahabharata.
ZATERDAG 27 SEPTEMBER, 12.00 – 13.00 UUR
Eigenhandig het leven beëindigen Je leven voortijdig beëindigen is ingrijpend en geen makkelijk besluit. Alleen God mag immers beslissen over leven en dood. Wat gebeurt er met de ziel van iemand die zelf een eind aan het leven maakt? Is die ziel voortijdig uit het lichaam verwijderd? Vandaag in de Lotusvijver kijken we hoe verschillende spirituele tradities hier tegenaan kijken.
13 -juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 14
Radio 13 e
K W A R TA A L
2 0 0 32
Maandag 21.00 - 22.00 uur R A D I O 747AM EN VIA DE KABEL: D E N H A A G 88.1 FM A M S T E R D A M 96.6 FM R O T T E R D A M 89.9 FM OP
OF VRAAG UW KABELEXPLOITANT NAAR DE JUISTE FREQUENTIE IN
MAANDAG 7 JULI, 21.00 – 22.00 UUR
De fanatieke fan (deel 1) Waar muziek is, zijn er liefhebbers. Maar hoe ver gaat deze liefhebberij, het fan-zijn? In de ogen van een fan is alles geoorloofd in de liefde voor zijn of haar muziek. Is er dan nog sprake van een leuke hobby of van een obsessie?
MAANDAG 14 JULI, 21.00 – 22.00 UUR
De fanatieke fan (deel 2) Deel twee van de drieluik over fans en de invloed van hun fan-zijn op hun naaste omgeving.
MAANDAG 21 JULI, 21.00 – 22.00 UUR
De fanatieke fan (deel 3) Derde en laatste deel van de drieluik over fanatieke fans en de invloed van hun fan-zijn op hun naaste omgeving.
MAANDAG 28 JULI, 21.00 – 22.00 UUR
Zon, zomerfestivals en wij (deel 1) Tijdens de zomer genieten we niet alleen individueel, maar ook gezamenlijk, zoals op verschillende zomerfestivals. In een drieluik zal OHM Radio proberen na te gaan of Hindoeïstische zomerfestivals een gezellig dagje uit zijn, of komt er toch iets meer bij kijken? Vandaag kunt u luisteren naar de eerste in deze serie, multiculturele festivals met zang, dans en literatuur, onder de loop worden genomen.
14 - juli/september
UW REGIO.
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 15
MAANDAG 4 AUGUSTUS, 21.00 – 22.00 UUR
Zon, zomerfestivals en wij (deel 2) Jaarlijks wordt de Rath Yatra (wagen-processie) ter ere van de god Jagganath, heerser van het universum, gehouden in diverse steden in Nederland. De Rath Yatra is een processie van zelfgemaakte wagens. Deze Rath Yatra wordt in Nederland georganiseerd door ISKCON, ook wel bekend als de ‘Hare Rama, Hare Krishna’-beweging. In deel twee van deze serie besteden we aandacht aan de Rath Yatra.
MAANDAG 11 AUGUSTUS, 21.00 – 22.00 UUR
Zon, zomerfestivals en wij (deel 3) In de derde en laatste deel wordt gekeken naar het zomerfestival Milan, dat letterlijk "bijeenkomst" betekent. Een plek waar voornamelijk Surinamers, maar met name Surinaamse Hindoestanen, bij elkaar komen om samen te genieten van muziek, eten en elkaars gezelschap. Hoe anders is dit festival vergeleken met de anderen?
MAANDAG 18 AUGUSTUS, 21.00 – 22.00 UUR
En toen werd de almachtige geboren Tijdens Krishna Janamashtami wordt de geboorte van de god Krishna gevierd. Het doel van de komst van Krishna op aarde was om de goeden te beschermen en de slechten te vernietigen. Of Krishna uiteindelijk in zijn doel geslaagd is, dat hoort u in dit hoorspel: een terugblik op het leven van Krisna.
MAANDAG 25 AUGUSTUS, 21.00 – 22.00 UUR
Men neme een japmala… Elke Hindoe kent op zijn minst één mantra, namelijk AUM. Deze en andere mantra’s kunnen op verschillende manieren gereciteerd worden, zoals in zangvorm, hardop reciteren of juist alleen in gedachte. De veelheid aan technieken kan verwarrend werken en leiden tot de vraag: "Doe ik het wel goed?". In deze uitzending hoort u basisinstructies voor de mantrajab.
15 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 16
Radio 1e MAANDAG 1 SEPTEMBER, 21.00 – 22.00 UUR
K W A R TA A L
2002
De eerste steen leggen voor de toekomst
Maandag 21.00 - 22.00 uur
Het schooljaar begint weer, zo ook voor de Hindoescholen. Hindoescholen, die inmiddels alweer tien jaar geleden zijn opgericht. In die beginperiode hebben de Hindoescholen behoorlijk onder vuur gelegen. En niet alleen vanuit de Nederlandse samenleving, maar ook vanuit de eigen gemeenschap. Waren de argumenten van toen gegrond of niet? Wat heeft de tijd ons geleerd?
R A D I O 747AM EN VIA DE KABEL: D E N H A A G 88.1 FM A M S T E R D A M 96.6 FM R O T T E R D A M 89.9 FM
MAANDAG 8 SEPTEMBER, 21.00 – 22.00 UUR
UW REGIO.
Burnout Pandit We vinden het normaal dat een pandit 24 uur per dag, zeven dagen in de week, voor ons klaar staat. Want zowel goede als slechte tijden houden zich niet aan gewone werktijden. De pandit daarentegen heeft vaak nog wel gewone werktijden: die van zijn vaste baan. Daar komt nog bij dat de meeste pandits een eigen gezin hebben en nog andere bezigheden. Kunnen we dan nog wel op de meest ongebruikelijke tijden een beroep doen op de pandit? Zitten we straks met overspannen pandits?
MAANDAG 15 SEPTEMBER, 21.00 – 22.00 UUR
"Mama, waar komt god vandaan?" Wat doet u als uw kleuter u begint te vertellen over een vorig leven? Er zijn kinderen die op een hele jonge leeftijd al bewust zijn van hun ziel. Dat dit leven niet hun eerste leven is en niet hun laatste leven. Heeft uw kind dan alleen een levendige fantasie of is er meer aan de hand? Is uw kind soms gek geworden of is uw kind misschien een "nieuwe tijds-kind"? En hoe moet een "nieuwe tijds-kind" begeleid worden?
16 - juli/september
OP
OF VRAAG UW KABELEXPLOITANT NAAR DE JUISTE FREQUENTIE IN
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 17
MAANDAG 22 SEPTEMBER, 21.00 – 22.00 UUR
Oecumenische Hindoedienst De twee hoofdstromingen binnen het Hindoeïsme in Nederland zijn Arya Samaj en de Sanatan Dharma. Elke stroming heeft zijn eigen rituelen. Dit wordt het duidelijkst zichtbaar wanneer een huwelijk gesloten wordt tussen een Arya Samaj-gezin en een Sanatan-gezin. Welke rituelen worden wel gebruikt en welke niet? Kan men tot een compromis komen? OHM Radio ging op onderzoek uit.
MAANDAG 29 SEPTEMBER, 21.00 – 22.00 UUR
Eenheid of geen eenheid, dat is de vraag Een veel gehoorde klacht binnen de Hindoestaanse gemeenschap is dat er geen eenheid is. Maar wat verstaat de Hindoestaanse gemeenschap onder eenheid? Is er helemaal geen sprake van eenheid? Of is de eenheid die er is wel effectief, maar niet de gewenste eenheid?
17 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 18
VERTALING
A. BIERDJA
Televisie hindi
18 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 19
Radio hindi
19 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
"N A
09-08-2005
11:27
Pagina 20
D E M I G R AT I E H E B B E N W E W E L V O O R U I T G A N G G E B O E K T "
De laatste der kantraki's
PERDIEP RAMESAR
Meneer Girbaran is voorzover bekend de laatste nog levende Hindoestaanse immigrant in Nederland. Hij weet niet hoe jong hij precies was toen hij vanuit India naar Suriname kwam per schip. Hij vertelt dat Girbaran eigenlijk helemaal niet zijn achternaam is, maar zijn voornaam, want zijn vader heette Gurupersad. Zijn zoon en de begeleidster van het Haagse Zorgcentrum Transvaal zijn compleet verrast: op zijn leeftijd na weet Girbaran Gurupersad alles na te vertellen in geuren en kleuren in het Sarnami, de moedertaal van de Surinaamse Hindoestanen. Een interview dat eerder in de Haagsche Courant verscheen.
"Ik was, denk ik, ongeveer drie jaar toen ik naar Suriname kwam met mijn moeder en twee tantes. Oorspronkelijk komt mijn familie uit de Indiase deelstaat Bihar, wij kwamen uit een heel klein dorpje ergens in die provincie. Samen met ons voeren er zo'n vijf tot zeshonderd andere kantraki's mee naar Suriname. Deze contractanten kwamen niet alleen uit het toenmalige Brits-Indië (India), maar ook van het toenmalige Nederlands-Indië (Indonesië), Java. In India werden de mensen geworven door arkatia's, dat waren Indiërs die niets bezaten en voor een beetje geld, vooral armen, uit alle Indiase kasten, gingen ronselen om de oversteek te wagen. Deze wervers deden dit in opdracht van
de Britten. De mensen die inderdaad op reis gingen deden dit puur om het geld en voor een betere toekomst." "In Suriname kwamen we terecht op de suikerrietplantage Waterloo in het district Nickerie in het westen van het land. De plantages werden eerst geleid door Britten en later door Nederlanders. Daar overleed mijn moeder en kwam ik onder de hoede van pleegouders. Zij werkten op het land tussen het suikerriet. Ik hoefde nog niet te werken vanwege mijn jeugdige leeftijd. Na een paar vijfjaarscontracten waren we vrij om te gaan en staan waar we wilden. We kregen een lapje grond ergens in de buurt. Vanaf die stukjes grond ontstond de
20 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 21
bloeiende rijstindustrie, die tegenwoordig weer in het slop is geraakt. Ik heb gewerkt op het land met m'n handen, waarna we ossen gingen gebruiken om te eggen en te ploegen. Ook heb ik de eerste tractor meegemaakt en de dorsmachines, waarna de combine werd ingevoerd. Toen ik twee jaar geleden naar Nederland kwam gebruikten ze zelfs vliegtuigen om het rijst te zaaien in Nickerie. Dat heb ik allemaal van heel dichtbij meegemaakt." "Naar school ben ik nooit geweest. Ik heb altijd gewerkt. Later kwam er wel een school op de plantage, maar toen was ik daar al te oud voor. Ook was er een mandir (hindoetempel) op de plantage. Hindoes en moslims leefden prima naast elkaar, net zoals we het goed konden vinden met de Afro-Surinamers, afstammelingen van Afrikaanse slaven. Ik kan overigens wel Hindi en een beetje Sanskriet. Dat heb ik uit mezelf geleerd van pandits, waardoor ik de oude heilige hindoegeschriften in het Hindi en Sanskriet, Ramayana en Bhagavad Gita, kon lezen. Mijn eigen kinderen hebben wel gestudeerd." "Ik trouwde toen ik vijftien was met een meisje die nog jonger was. We woonden niet samen. Pas na een jaar kwam zij bij mij en mijn pleegouders inwonen. Het hindoehuwelijk zag er toen ongeveer
net zo uit als nu, alleen heb ik de indruk dat er toen meer waarde aan werd gehecht en dat men het feest nu belangrijker vindt dan de rituelen. Ik had acht kinderen, zes zonen en twee dochters, waarvan twee zonen zijn overleden. In Suriname staat mijn huis nog op een perceeltje. Vroeger had ik vele hectaren grond in meerdere Nickeriaanse polders. We hadden het niet slecht." "Als ik nu terugdenk waar we in huisjes van zinkplaten en zonder vloer, dus gewoon op de grond woonden, en later in stenen huizen in Suriname en Nederland, ik nu in een modern zorghuis woon, nou, dan zijn we wel vooruitgegaan."
21 - juli/september
(Bron: Haagsche Courant)
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
HEER
11:27
EN
Pagina 22
MEESTER
VA N H E T U N I V E R S U M
Vishva vidhâta
SVÂMI NITYÂNANDA BHÂRATÎ
Svami Nityananda Bharati is een sannyasi (monnik) van de Shankara orde. Hij is woonachtig in de Shringeri Matha van ZH Shri Bharati Tirtha. Hij besteedt zijn tijd aan meditatie, contemplatie en reflectie, voert gesprekken met mensen die hem bezoeken en geeft adviezen. Hij schreef deze bijdrage speciaal voor OHM Vani. Het artikel werd vertaald door Paul G. van Oyen.
We kunnen alle bezigheden en gebeurtenissen in de wereld van twee kanten bekijken. Er is het actuele, sociaal-maatschappelijke standpunt en er is het spirituele standpunt. Vanuit het sociaalmaatschappelijke standpunt bekeken zijn handeling goed of slecht, juist of onjuist. Goede en juiste handelingen zijn dan dié activiteiten die bijdragen aan het verbeteren van de kwaliteit van de maatschappij. Zij brengen economische voorspoed en stellen mensen tevreden en brengen overvloed. Het gevolg van dit soort activiteiten is dat het dagelijkse leven van de mensen aangenaam wordt, gemakkelijk en dat men ervan kan genieten. Wanneer mensen tevreden zijn en in voorspoed leven zullen zij zich gemakkelijker kunnen inzetten voor het verder verbeteren van de maatschappelijke kwaliteiten. Naarmate de
mensen afzonderlijk in voorspoed kunnen leven, zal de structuur van de maatschappij ook beter worden. Een ketting is zo sterk als de zwakste schakel. De individuele leden van de maatschappij zijn als de schakels in de ketting die maatschappij heet. Toch is het onrealistisch om ervan uit te gaan dat iedereen zich altijd voor de voorspoed en het welzijn van de maatschappij als geheel zal inzetten. Er zijn meer dan genoeg mensen die er maar al te vaak een negatieve houding op nahouden en deze houding in hun manier van leven ook uiten. Criminaliteit en asociaal gedrag in welke vorm dan ook vormen zo'n uiting van een negatieve en egoïstische kijk op de maatschappij. Deze houding vormt een rechtstreekse aanslag op het gevoel van
22 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 23
tevredenheid en welbehagen in de maatschappij. Gevoelens van onbehagen en onveiligheid komen er dan voor in de plaats. Have en goed zijn niet langer veilig. Zo bezien kan iedere handeling die de verdere maatschappelijke ontwikkeling naar voorspoed en tevredenheid belemmert als "slecht" en als "onjuist" worden beschouwd. Door dit soort "onjuiste" handelingen doen gevoelens van onbehagen, pijn en ellende hun intrede. Mensen lijden pijn en verlies en men loopt averij op. Verdere groei stagneert en ten slotte loopt alles vast. Oorlog is de meest destructieve activiteit die we kennen in de wereld. Steeds wordt er altijd wel ergens in de wereld oorlog gevoerd: tussen landen onderling of tussen diverse groeperingen. Het gevolg is een groot verlies aan have en goed en aan mensenlevens. Velen verliezen huis en haard en moeten als vluchteling verder gaan. Gezinnen verliezen een zoon, een vader, een echtgenoot of de enige kostwinner van de familie en worden in diepe ellende gestort. Landen vechten om de macht onder het voorwendsel van het brengen van Svami Nityananda Bharati vrede. In feite vormen hebzucht en haat de drijvende krachten achter deze destructieve bewegingen. Dikwijls gaat het om één enkel individu dat achter deze oorlogzuchtige drijfveren staat. In de naam van een godsdienst vinden duizenden de dood. Maar
er is geen enkele godsdienst op de wereld die moord en doodslag goedkeurt of het voeren van een oorlog. Toch worden vele oorlogen uit naam van een godsdienst gevoerd. Oorlogen zijn er altijd geweest, zo lang er mensen zijn. In de andere grote tijdperken van mensheid werd ook oorlog gevoerd. Ten tijde van Râma waren oorlogen geen uitzondering. Het Mahâbhârata-epos verhaalt van de grote oorlog die werd uitgevochten op het slagveld van Kurukshetra aan het einde van het bronzen tijdperk (dvapara yuga). Men zegt dat in de kali yuga het niveau van dharma op het laagste pitje staat. In de eerdere tijdperken werd meestal oorlog gevoerd door de strijd tussen goed en kwaad. In de Bhagavad Gîtâ wordt dit dilemma goed verwoord met de wanhoop van Arjuna en met de aansporing van Shrî Krishna om te vechten en de strijd te voeren. Râma moest ten strijde trekken tegen Ravana om de vrede te herstellen. In de Kali Yuga is dit onderscheid tussen goed en kwaad echter veel minder duidelijk geworden. Waar zijn in ons ijzeren tijdperk de Ravana's en Duryodhana's te vinden? Wie moet er gedood worden? Wordt de vrede hersteld door lukraak mensen te doden of door hele landen het bestaansrecht te ontnemen? Deze vragen zijn moeilijk te beantwoorden. Toch is het
23 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 24
Advertenties
Andre’s Caribbean Travel Betrouwbaar ver weg de beste!
(iedere werkdag van 9.00-17.00 u.)
Singel 240 www.hindoe-hulplijn.nl.
(hoek Raadhuisstraat tegenover het postkantoor) 1016 AB AMSTERDAM-Centrum Tel: 020-6833840 Robin Premdhani Directeur
REGRESSIE REÏNCARNATIETHERAPIE
Lees 'India Nu'
Is een vorm van psycho/bewustzijnstherapie dat geschikt is voor werken met een breed scala aan klachten, problemen en levensthema's, waarvoor inzicht, verandering of meer dan wel andere keuze mogelijkheden worden gezocht. *Totale gezichts- en lichaamsverzorging " D AT J E V E R L E D E N JE ZO IN DE WEG KAN ZITTEN" Voor inlichtingen: Savita D. Harpal Tel. 035 - 6214405 ’s-Gravenlandseweg 152 a 1217 GA Hilversum
Het enige Nederlandstalige tijdschrift over India! • Cultuur en Religie • Politiek en Economie • Samenleving en Milieu Recent verschenen specials over o.m. vrouwen, gezondheidszorg, Religie en maatschappij, sport en milieu India. India Nu is een tweemaandelijks blad. Een jaarabonnement kost €17,50, losse nummers € 3,50
India Nu wordt uitgegeven door de Landelijke India Werkgroep, een organisatie die vanuit Nederland wil bijdragen aan een menswaardig bestaan van (kans)armen in India.
24 - juli/september
Voor meer informatie: Tel: 030-2321340, www.indianet.nl
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 25
Vishva vidhâta zeker dat ook in de kali yuga hebzucht en machtzucht ruimschoots aanwezig zijn. Met alle negatieve gevoelens die daarbij horen, ongeacht of zij hun verpersoonlijking vinden in figuren zoals Ravana of Duryodhana. Het verschil met de andere tijdperken is dat na een oorlog de vrede hersteld werd terwijl in onze tijd het gevoel van onvrede steeds weer terugkomt. Er heerst geen blijvende vrede en een oorlog die alles tot een oplossing brengt is er evenmin. We hebben te maken met een eindeloze kettingreactie. Het einde van de ene oorlog draagt het zaad van onvrede in zich voor de volgende. Voor vredelievende mensen is hier weinig hoop te vinden. Waarom al deze oorlogen? Wie of wat is er de oorzaak van? Komt er dan werkelijk geen einde aan deze dwaasheid? Het is duidelijk dat het sociaal-maatschappelijke standpunt geen werkelijk antwoord heeft op deze vragen. Daarom gaan mensen op zoek naar een antwoord en dan komen zij soms terecht bij de grote geschriften van de mensheid en bij de kosmische wetten die alles reguleren. Geven de geschriften een duidelijk en afdoende antwoord? Ja. De uiteindelijke boodschap van de geschriften is dat alles wat in de schepping plaatsvindt voortkomt uit de creatieve bron zelf, uit de Heer. Men zegt: trunamapi na calate, tenavina: "Zonder Uw toedoen kan zelfs een grassprietje niet bewegen". Als een grassprietje niet kan bewegen zonder toedoen van de Heer, dan betekent dit dat alle andere wezens en schepselen evenmin kunnen bewegen zonder Zijn toedoen. De Schepper is Heer en Meester. De wereld beweegt vanwege Hem.
Shrî Krishna zegt tegen Arjuna: nimitta matrena bhava savyasaci. Ö Arjuna, je bent uitsluitend en alleen een instrument (in Zijn handen). Shrî Krishna bedoelt daarmee te zeggen dat Arjuna zelf in feite niet doodt. De kracht die verantwoordelijk is voor de strijd of de oorlog komt uit de Heer zelf voort. Maar dit geldt tevens voor zelfs de kleinste handeling die verricht wordt. "Zonder Uw toedoen kan zelfs een grassprietje niet bewegen". Shrî Krishna zegt hierover dat "Hij verantwoordelijk is zowel voor vergetelheid als voor herinnering". Niet alleen daarvoor maar ook voor het Vaishvanara-vuur dat het voedsel verteert in de spijsvertering. De boodschap van de Bhagavad Gîtâ houdt ons heel duidelijk voor dat uitsluitend en alleen Gods Almacht werkzaam is door de hele schepping heen. Vanuit spiritueel standpunt bezien valt geen enkel individu enig verwijt te maken voor wat dan ook. Alles gebeurt vanwege Hem. Een grote oorlog of een kleine moord, het maakt geen verschil. Alles gebeurt vanwege Hem. Voor een Kenner van het Zelf is er geen goed en slecht. Niemand is slecht want niemand is verantwoordelijk voor wat er gebeurt. Alles gebeurt vanwege Hem. Om deze reden moeten we geen wrok of haat koesteren tegen wie dan ook. Niemand is verkeerd of slecht. Niemand is wreed, niemand is anders dan wie dan ook. Daarom dienen we elkaar lief te hebben en laten we tenminste proberen in vrede met elkaar te leven, want zelfs die inspanning gebeurt uitsluitend en alleen vanwege Hem. Moge vrede, en vrede, en vrede overal zijn.
25 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 26
Advertenties
Tewarie & Partners Accountants en Belastingadviseurs Parmessar & Tjon A Ten Accountants en Belastingadviseurs T&H Groep Accountants & Belastingadviseurs bestaat uit: • Tewarie Accountants en Belastingadviseurs • Parmessar & Tjon A Ten Accountants & Belastingadviseurs • Admi Services, administratieve dienstverlening voor het midden & kleinbedrijf. T&H Groep is uitgegroeid tot een organisatie met een gevarieerd samengestelde praktijk voor controle, beoordeling en samenstellingsopdrachten. Naast adviespraktijk en de financiële-administratieve begeleiding biedt de organisatie tevens fiscale dienstverlening. Een belangrijk uitgangspunt is de betrokkenheid bij de cliënt, waarbij korte communicatielijnen zowel binnen als in de relatie met de cliënt een belangrijke rol spelen.
K.B. Tewarie RA
Naast de specialisten in eigen huis beschikt T&H Groep over een met zorg ontwikkeld contactennetwerk van externe onafhankelijke adviseurs uit diverse disciplines. Nederland: Suriname:
Oranje Nassaulaan 55 • 1075 AK Amsterdam. Tel: 020-6711256 • Fax: 020-6737272 Mr. F.H.R. Lim A Poststraat 19 • Postbus 1700, Paramaribo. Tel: 474452 • Fax: 474643 en Oranje Nassaustraat 53 • Nieuw Nickerie. Tel: 0231979
P. Parmessar FB M.L.J. Braspenning AA Mr. L. Krokke-Toffoli Drs. Ing. W.N.B. Tewarie RE
“Zoals een lotus die openbloeit geven wij ons over aan de helende liefde van het Goddelijke” D e
P r e m a
S a i
P a d u k a
H e a l i n g
T e m p e l
De Prema sai Paduka Foundation is ontstaan door inzegeningen: Het eerste paar paduka’s in India in 1995 door satya sai Baba. De inzegening van het tweede paar paduka’s in Lelystad in 1996 door de pandits van de Shirdi Baba Tempel in India. Door de genade, steun en liefde van Shirdi Baba en Satya Sai Baba helpt Joke de obstakels verwijderen die wij tegenkomen op de weg naar vrede, vreugde, vrijheid, wijsheid en eenheid. Joke is: • Kundalini-yoga lerares. Zij opent de Kundalini, het derde oog en de chakra’s (Shiva-Shakti). • Reincarnatie therapeute, regressie therapeute. • Spiritueel healer (helende handen). • Helderziende, medium. • Mantrazangeres (helende stem). Wil je een consult? Bel dan naar:
Joke Broeke Donaustraat 167, 8226 LD Lelystad Tel 0320 251116 E-mail: info@premasai.nl Website: www.premasai.nl
“God kan wonderen doen met een gebroken hart. Als je hem alle stukjes geef t” (Baba)
26 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 27
Sport en meditatie
MATTHIJS JONGEPIER
Sport maakt een belangrijk deel uit van ons leven. Of het nu een avond hardlopen is, een middag wandelen, squashen, voetballen, of een serieuze voorbereiding op de marathon – voor veel mensen is het belang van sport en lichaamsbeweging voor een gezond en gelukkig leven duidelijk. Daarnaast is er een toenemend aantal mensen in onze samenleving op zoek naar een diepere beleving van spiritualiteit. Wat hebben deze op het eerste gezicht totaal verschillende activiteiten met elkaar te maken?
Sport is een efficiĂŤnte manier om het lichaam fit en gezond te houden. Het positieve effect van sport beperkt zich echter niet alleen tot ons lichaam. Het regelmatig beoefenen van een sport geeft inspiratie tot het verleggen van grenzen. In die zin is sport karaktervormend. Een sporter stelt zich een bepaald doel voor ogen, bijvoorbeeld het lopen van een marathon, en zal zowel zijn lichaam als zijn gedachten en emoties moeten beheersen teneinde dit doel te bereiken. Dit vereist discipline, geduld, wilskracht en doorzettingsvermogen. Het op die manier verkrijgen van een sterk, gezond lichaam alsmede het overstijgen van onze limieten zijn een grote bron van vreugde en voldoening.
Meditatie is de zoektocht naar ons hogere Zelf. Het is een activiteit waarbij het lichaam ontspannen is en in rust verkeert, terwijl innerlijk een dieper bewustzijn zich openbaart. Dat diepere bewustzijn herbergt een bron van kwaliteiten, zoals innerlijke rust, harmonie, vreugde en liefde, en kan worden bereikt door gedachten en emoties onder controle en volledig tot rust te brengen. Ook dit vereist discipline, geduld, wilskracht en doorzettingsvermogen. Iemand die regelmatig en serieus mediteert, zal gaandeweg meer en meer in staat zijn z'n innerlijke kwaliteiten te integreren in het dagelijks bestaan, met als resultaat een groot concentratievermogen, een sterke wils-
27 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 28
Sport en meditatie in ons spirituele hart. Het is een gewaarwording van een innerlijke kracht, die het fysieke, emotionele en mentale bewustzijn overstijgt. De met deze ontwikkeling verkregen kwaliteiten als concentratievermogen en wilskracht geven de sportbeleving een hoger en dieper niveau. Zo laat sport zien hoe het innerlijke en uiterlijke leven samen kunnen gaan.
kracht en een diep gevoel van vreugde en voldoening. Spiritueel beschouwd kan gesteld worden dat ons lichaam een tempel is, waarin onze ziel voor een bepaalde tijd verblijft. In een evenwichtig spiritueel leven dient evenveel aandacht gegeven te worden aan het onderhouden van de tempel, ons lichaam, als aan de zorg voor het altaar, onze ziel. Het uiterlijke onderhoud is sport. Sporten maakt ons lichaam fit, ons vitale en emotionele deel rein en dynamisch, en brengt onze gedachten tot rust. Het leert ons de verschillende aspecten van ons leven in harmonie met elkaar te laten samenwerken. Op deze manier is sport een uitstekende voorbereiding voor het innerlijke leven van meditatie. Tijdens meditatie ontstaat een steeds grotere bewustwording van dat innerlijke altaar
Op basis van deze filosofie organiseert het Sri Chinmoy Marathon Team wereldwijd jaarlijks verschillende marathons en ultramarathons. Enkele voorbeelden zijn de 12-, 24- en 48-uur races, waarbij de lopers in de gestelde tijd zoveel mogelijk kilometers afleggen, en de 700-, 1000- en 1300-mijl races. Bij deze evenementen ligt de nadruk op de competitie met je eigen grenzen, en niet op het winnen of het verslaan van anderen. In de woorden van Sri Chinmoy, een Indiase spirituele leraar en zelf een begenadigd atleet: "Competie is goed, vooropgesteld dat het de competitie is van zelf-overstijging, en niet de competitie van egodemonstratie." Matthijs Jongepier mediteert al ruim acht jaar als student van Sri Chinmoy.
28 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 29
ie De OHM opent deuren
CASPAR DULLEMOND
"De OHM speelt heel wat klaar in dat halve uurtje televisie en die paar uur radio per week", zegt professor Kolff in zijn werkkamer op de Leidse universiteit. Het is een aardige samenvatting van de uitgebreide Zelfstudie, die hij onlangs op verzoek van de OHM schreef. In de Zelfstudie wordt de balans opgemaakt van tien jaar OHM; daarmee vormt dit rapport een goede opmaat voor de viering van dit tienjarig bestaan, in oktober van dit jaar.
De OHM heeft het knap gedaan in die tien jaar, vindt de hoogleraar Moderne Zuid-Aziatische Geschiedenis. "De omroep heeft zich een belangrijke plek in de hindoegemeenschap verworven", aldus Kolff, en zij is er in geslaagd om, ondanks uiteenlopende opvattingen en overtuigingen, met de hele breedte van deze gemeenschap in gesprek te blijven. De OHM durft daarbij ook kritisch te zijn, zegt Kolff. Zaken in de Hindoestaanse gemeenschap die eerder niet of nauwelijks besproken konden worden, zoals alcoholisme en echtscheiding, komen in uitzendingen van de OHM aan de orde. Ook de documentaire over Tulsidas van afgelopen najaar, waarin kritische uitspraken over de positie van de vrouw in het hindoe誰sme werden gedaan, toont volgens Kolff dat
de OHM de confrontatie niet uit de weg hoeft te gaan. De OHM maakt in de eerste plaats programma's voor de eigen achterban, maar de laatste jaren richt zij zich ook in toenemende mate op een breder publiek. Daarmee, zegt Kolff, is de OHM langzamerhand een levensbeschouwelijke omroep voor hindoes en andere nederlanders geworden, en minder een "verzuilde" allochtonenomroep. "De OHM wil actief deuren openen." Dat is ook een voorwaarde om te overleven. "Alleen naar de mate waarin het hindoe erfgoed weerklank vindt in de wijdere Nederlandse samenleving, kan aan de voorwaarden worden voldaan voor de volledige acceptatie en integra-
29 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 30
De OHM opent deuren tie van hindoes en Hindoestanen in ons land. (…) Zonder een open gezindheid bij de meerderheid en ook bij andere minderheden, zonder belangstelling en zelfs nieuwsgierigheid van die kant, blijft integratie een illusie", schrijft Kolff in de Zelfstudie. Er is nog een andere reden om een breder publiek te willen bereiken. Twintig procent van de Nederlandse bevolking kan getypeerd worden als "levensbeschouwelijke zoekers". Deze mensen zijn op zoek naar wijsheid en zingeving en beperken zich daarbij niet tot één maatschappelijke stroming of levensbeschouwing. "Het is een markt", zegt
Advertentie Ayurvedische behandelingen: pancha karma, masage, kruidentherapie, Acupuntuur, Prana-therapie en levende Analyse Lessen: Tai Chi Chuan, Kung Fu, Qirobics, QiGong/Yoga/Meditatie Ayurvedische leef- en voedingsadviezen Workshops/Opleidingen: Ayurvedische massage, Oosterse masage Prana-Therapie, Qigong en meditatie
Kolff. En de OHM gaat, middels het radioprogramma De Lotusvijver, in op de vragen die bij deze groep leven. De zelfstudie vormt een belangrijk onderdeel van de visitatie – een onderzoek door externen naar het functioneren van de gehele Publieke Omroep inclusief OHM. Kolff vindt dat de omroep tevreden mag zijn over wat zij in de afgelopen tien jaar heeft neergezet. Al kan het natuurlijk altijd beter. De kijk- en luistercijfers houden niet over. Het zou helpen, denkt Kolff, als de 39Fomroepen (de kleinere zendgemachtigden, waarvan de OHM er een is) beter verspreid werden over de publieke omroep. Nu wordt de OHM voorafgegaan door de NMO (de moslimomroep) en gevolgd door Omrop Fryslân, wat een weliswaar divers, maar "etnisch" blok oplevert. "Daarmee wordt aan OHM elk raakvlak met het autochtone deel van de kijkers van de publieke omroep ontnomen", zegt Kolff. De zelfstudie heeft hij geschreven vanuit zijn deskundigheid op het gebied van het hindoeïsme. Bovendien kende hij de OHM vrij goed. "Ik vind ook dat je als hoogleraar een zekere functie hebt in het publieke domein. Het schrijven van zo'n zelfstudie past daar goed in."
Import en distributie van Arjuna Ayurvedische kruiden Elke dinsdag van 10.00 - 11.30 uur Gratis diagnose en Prana-behandelingen Chan Makhan: Frieda de Putter:
Chinese Ayurvedisch Doctor Acupuncturiste en Ayurvedic Practitioner
Mississippidreef 81, 3565 CE Utrecht. Tel.: 030 - 2734171 www.jade-health.com
30 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 31
Kirtie en Narsingh blikken terug Op verzoek van OHM Vani blikten Kirtie Ramdas en Narsingh Balwantsingh, de presentatoren van Ch@tney.nl, terug op het afgelopen seizoen. Zij deden dit in de vorm van een email-wisseling.
Van: Kirtie Aan: Narsingh Onderwerp: laatste uitzending Hoi Narsingh! Hoe gaat het met jou? Met mij gaat het goed. Kan je het geloven dat zondag alweer de laatste uitzending van dit seizoen is? Acht Ch@tney's hebben we gemaakt. Ik kan me nog herinneren dat we vergaderden over de vorm en de naam van het programma. Nu kennen zoveel mensen het! Het lijkt zo vanzelfsprekend. Ik vond het echt een leuk onderwerp: de liefde. Ik ben benieuwd naar het eindresultaat. Liefs, Kirtie Van: Narsingh Aan: Kirtie Onderwerp: Re: laatste uitzending Hi Kirtie, met mij gaat het ook goed hoor. Ik ben aan de ene kant wel toe aan een rustperiode. Elke maand opnieuw een programma maken is
hartstikke leuk, maar het vergt een heleboel energie. De rustperiode kunnen we goed gebruiken om vooruit te werken. Volgens mij is het heel belangrijk om een bestand van jongeren te gaan samenstellen en een lijst van nieuwe deskundigen. Het is toch moeilijk gebleken om steeds een andere deskundige te vinden die van Hindoestaanse afkomst is. De Hindoestaanse vijver is heel klein, om in metaforen te spreken. Maar in elk geval ga ik eerst genieten van een paar vrije dagen, zodat we volgend seizoen weer leuke programma's kunnen maken, die hopelijk weer heel erg goed aanslaan. Bye, Narsingh Van: Kirtie Aan: Narsingh Onderwerp: volgend seizoen Hey Narsingh! Ik heb echt zin in volgend seizoen. We kunnen steeds andere onderwerpen aansnijden. Zo is elk uitzending een nieuwe uitdaging. Vanwege het feit dat de onderwerpen zo verschil-
31 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 32
Advertenties
32 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 33
ch@tney len per keer zijn mensen geneigd om te blijven kijken. Bij elke Ch@tney is er wel iets wat iedereen leuk vindt. Dat komt denk ik doordat we proberen het programma zo veelzijdig en afwisselend mogelijk te houden. Sketches, deskundige en dan weer de jongeren. Over jongeren gesproken. Ja, het is inderdaad moeilijk om jongeren te vinden. Het verbaast me toch dat van zoveel jongeren die ik spreek er maar zo weinig op tv willen komen. Vaak is er toch een soort van verlegenheid. Maar ik weet zeker dat er genoeg jongeren zijn die heel graag op tv willen komen, maar niet weten hoe ze het moeten aanpakken. Wat vond jij het leukste programma? Ik vond scheiden heel leuk, de sketches waren heel leuk om te doen. Tradities en vernieuwing was vernieuwend ;) omdat we die oud hollandse kleren aanhadden. Kirtie Van: Narsingh Aan: Kirtie Onderwerp: basisschool Hi Kirtie, op je vraag welke uitzendingen ik het leukste vond moet ik zeggen dat ik die over echtscheiding en alcohol het leukste vond en natuurlijk die over liefde! Dit waren voor mij de sterkste programma's, die ook bij het publiek het beste zijn aangeslagen. Ik ben benieuwd welke onderwerpen we volgend seizoen zullen behandelen. In elk geval zijn we erin geslaagd om een vernieuwend programma te maken, dat ook nog eens terugkerend is. Ik heb gemerkt dat mensen het in de gaten houden wanneer er een Ch@tney komt - zij kijken dan speciaal naar OHM voor
de Ch@tney uitzending. Ook bij jonge kinderen scoren we heel goed. Ik heb dat gemerkt toen ik laatst op de Shri saraswati basisschool was. De kinderen wisten wie ik was, ze noemden me meneer Ch@tney (hahahaha) en wisten ongeveer wanneer er weer een Ch@tney was. In elk geval steunt de doelgroep ons! Nou dit was het voor nu. Groetjes Doei! Narsingh Van: Kirtie Aan: Narsingh Onderwerp: tijd voor vakantie Hi Narsingh! Het is echt grappig hè, dat mensen ons herkennen. Ik vind het nog steeds het frappantste als Nederlanders naar me toe komen en zeggen: HÊ, je bent toch dat meisje van Ch@tney? Je doet het heel goed hoor! Dan is mijn hele dag goed! Haha. Wat je zegt over jonge kinderen, dat we daar bij scoren. Ik maak het wel eens mee dat ze me nadoen! Kan je het geloven? Haha. Ik vind dat als we de kleintjes hebben kunnen laten interesseren voor ons programma, dat we dan heel wat bereikt hebben. Kinderen zijn het eerlijkste en het oprechtste. Als zij het leuk vinden is dat volgens mij het grootste compliment wat je kunt krijgen. Nu genoeg zelfverheerlijking, tijd voor vakantie ;) Liefs, Kirtie
33 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 34
Voeding is de basis voor de reis Fons Delnooz en Patricia Martinot zijn zelfstandig gevestigde therapeuten. Zij schreven het boek Voeding en spiritualiteit. Een gesprek.
Is alle ‘gezonde’ voeding gezonde voeding? Patricia Martinot: "Beslist niet. Goede voeding moet veel vitaminen en mineralen bevatten, boordevol levenskracht zijn en liefst helemaal geen gifstoffen bevatten. In de landbouw zien we dat geprobeerd wordt de aarde als levengevende moeder uit te schakelen: op de akkers wordt met kunstmest gewerkt en in de kassen worden de gewassen vaak zelfs niet meer in de aarde geteeld. Die gewassen op de akker en in de kassen worden daar zo zwak van dat er veel pesticiden nodig zijn. Zo ontstaan zwakke gewassen met veel gif. De dieren die zulke gewassen eten, worden sneller ziek. Ze hebben weinig weerstand. Al die ziekten bij koeien, varkens en kippen getuigen daarvan. De mensen die die gewassen eten worden, evenals de dieren, zwakker. Zulke voeding is dus onvolwaardige voeding. Gelukkig bestaan er nog boeren die in plaats van kunstmest stalmest gebruiken van koeien die biologisch zijn gevoerd. Zulke stalmest zit vol biologisch leven. Dat is
de voeding voor de levende aarde. Wist u dat er in een handvol levende aarde meer bodemleven aanwezig is dan er mensen op aarde zijn? Al die kleine diertjes binden mineralen. Als ze dood zijn kunnen de planten die mineralen goed opnemen. Zo ontstaat krachtige voeding boordevol mineralen en levenskracht." Fons Delnooz: "We hebben het dan over biologische en biologisch dynamische landbouw. Die levert voeding die én het fysieke lichaam goed voedt én krachtige energie levert aan het energielichaam van de mens. Heel belangrijk! Zo voeden we namelijk én ons fysieke lichaam én ons energielichaam. Dat energielichaam stuurt ons fysieke lichaam aan. Juist dit energielichaam maakt het mogelijk dat we geestelijk ontwaken. Daarom moeten we dat goed voeden!" Patrica Martinot: "Het is ook belangrijk om te onderzoeken wat er met de grondstoffen gebeurt: hoe worden ze verwerkt? Hoe meer er in de fabriek
34 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
mee wordt gesold, des te meer verliezen ze aan voedingswaarde voor het fysieke lichaam én voor het energielichaam. Vaak worden producten zelfs enigszins giftig voor het lichaam. Zo is veel eten dat in supermarkten wordt aangeboden zeer onvolwaardig. Door met zo vers mogelijke ingrediënten zelf te koken behouden we de vitaminen, mineralen en de levenskracht." U schrijft in uw boek dat goede voeding een voorwaarde is voor spirituele ontwikkeling. Fons Delnooz: "Onze ziel heeft een ontwikkeling doorgemaakt. Die ziel wil zich uitdrukken via het lichaam. Anders gezegd: het lichaam is het voertuig waarmee de ziel ervaringen op wil doen. Dus is het heel belangrijk dat dat lichaam past bij de ziel. De voeding moet er voor zorgen dat de ziel en het lichaam op één lijn liggen. Dan kan de ziel zich verder ontwikkelen. Anders remt de voeding de ziel. Als we dus eten wat bij ons past, worden we wie we zijn. De vorm (het lichaam) past dan bij de inhoud (de ziel). Spiritualiteit is de weg naar binnen, de reis naar ons hogere Zelf. Voeding is de onmisbare basis voor die reis!"
Pagina 35
biologische of biologisch dynamische voeding. Dan komt stap twee: wat uit deze goede voeding past bij ons? Mensen zijn daar namelijk verschillend in. Wij beiden bijvoorbeeld, eten heel verschillende voeding. Dat hebben we ook echt nodig om dicht bij ons zelf te zijn." Hoe weet je welke voeding bij je past? Fons Delnooz: "Daarvoor moet je jezelf (of je kind of je partner) goed bestuderen: wat wil je eten als je uit balans bent? En wordt je gedrag daarna beter, of juist niet? De meeste mensen kiezen namelijk voeding die hen uit balans houdt, als ze eenmaal uit balans zijn!
Patricia Martinot: "Het is dus belangrijk dat we goede voeding kiezen:
35 - juli/september
En welke voeding kies je als je ín balans bent: hoe voel je je daarna?" Patricia Martinot: "Wil je een spirituele ontwikkeling, dan is het nodig dat je je meer naar binnen richt. Heel veel voeding richt ons niet naar binnen, maar juist naar buiten doordat de voeding ons onrustig maakt of naar buiten richt. Denk maar aan koffie, zwarte thee, witte suiker,
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 36
Voeding is de basis en chemische suikers als aspartaam (heel slecht overigens!). Dat soort voeding prikkelt. Die heeft een soort verslavende werking: dat komt de fabrikant goed uit! Alcohol en sigaretten verdoven de geest en vervuilen het energielichaam in hoge mate: beslist niet gewenst als je je spiritueel wilt ontwikkelen.
nen op een goede manier beter voor zichzelf opkomen. Heel opvallend is dat als kinderen consequent díe voeding krijgen die ze diep van binnen nodig hebben, dat dan de behoefte aan snoep verdwijnt. Dat komt doordat het kind zich zo diep gevoed voelt. Kinderen die steeds vragen om snoep krijgen blijkbaar veel prikkelende en lege voeding (de snoep voorop!). Daar zie je weer dat mechanisme dat iemand die uit balans is iets zoekt dat hem verder uit balans houdt!"
Fons Delnooz: Het is heel belangrijk om te begrijpen dat verkeerde voeding niet alleen ons lichaam ongunstig beïnvloedt, maar dat het ook door werkt op alle andere aspecten van wie Dit is jullie benadewe zijn. Onze geest ring. Wat vinden jullie wordt minder zuiver. van de ayurveda? Daardoor gaan we verkeerde gedachten krijFons Delnooz: "De ayurgen. We krijgen onzuiveda herbergt een schat Fons Delnooz en Patricia Martinot vere emoties en verlanaan kennis op het gens. Dat alles leidt tot verkeerde gebied van voeding. Ook de ayurveda beslissingen en tot verkeerd gedrag. De zegt, dat voeding de basis vormt voor invloed van voeding hierop is véél groeen goede spirituele ontwikkeling. Wij ter dan mensen zich doorgaans bewust hebben zelf vastgesteld dat heel indivizijn. Wij werken in onze praktijk ook dueel bekeken moet worden welke voemet kinderen die overactief zijn. ADHD ding bij iemand past en in ons boek wordt dat vaak genoemd. Alleen al door nauwkeurig beschreven hoe je dat te het individueel aanpassen van de voeweten kunt komen. De ayurveda onderding verandert er bij de meeste van zoekt hoe iemands constitutie is, en of deze kinderen heel veel. Dan zijn er hij in balans is met zijn constitutie. geen chemische ‘genees’-middelen Daarop wordt de voeding aangepast. nodig. We hebben zoveel klachten bij Naar onze indruk is het een prachtig mensen zien verdwijnen door hun voeen op zich volwaardig en compleet ding uit te testen en aan te passen!" systeem." Patricia Martinot: "Met voeding heb je iets heel moois in de hand voor de opvoeding van je kinderen. Kinderen die de juiste voeding krijgen, voelen zich veel zelfverzekerder. Ze weten beter wie ze diep van binnen willen zijn, kun-
Meer informatie vindt u op: www.de-verbinding.com. Het boek Voeding en spiritualiteit werd uitgegeven door Ankh-hermes.
36 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 37
Káma
H.RAMBARAN
In de vedische traditie, bekend als het hindoeïsme, wordt er naar gestreefd om de mens een evenwichtige ontwikkeling te bezorgen. Wat een mens gedurende zijn leven daarvoor zelf dient te doen heet prushártha. De levensdoelen zijn in vier groepen ingedeeld, t.w.: dharma, artha, káma en moksha. Vanwege dit viertal heet dit stelsel ‘caturvarga’. Deze levensdoelen hangen samen met de vier levens-fasen, de caturáshram, waarin de levensduur van een mens traditioneel wordt verdeeld. Van de genoemde levensdoelen heeft de mens de eerste drie zelf in de hand en kan die zelfs beïnvloeden. De vierde, moksha, hoopt men in het hiernamaals te verkrijgen. Maar men dient daar nu en hier op aarde er aan te werken.
De eerste fase (bramhacarya) is de periode van opvoeding en onderwijs. Je leert als jongeling al met de regels van dharma om te gaan: zich niet hechten aan, leren loslaten; niet verspillen; zich leren beheersen in je gedachten, woorden en daden; niet stelen; het dienen en het doorvorsen van de waarheid en het niet toebrengen van leed (eerbied voor het leven). Vroeg in het leven krijg je al kennis van en oefening in het toepassen van deze regels die je vervolgens je gehele leven lang blijft aanwenden. De belangrijkste regel die een kind krijgt aangeleerd heet ook bramhacarya en betekent "wandelen in het Brahma" (in God verzonken gaan). Bramhacarya
betekent: niet verspillen. Deze regel brengt met zich mee dat je doelbewust handelt en dus geen onnodige daden verricht; niet verspilt of verkwist! In de praktijk wordt deze deugd echter te eng weergegeven, namelijk "het niet hebben van een seksuele relatie" voor het huwelijk. Maar een dergelijk uitleg is te beperkt en eenzijdig. Niet verspillen strekt zich uit tot alle gebieden van het leven. Als in een ruimte het licht onnodig blijft branden, is dat verspilling en indien bij het poetsen van de tanden de kraan onnodig blijft lopen is dat ook verspilling. Iemand die veel praat en weinig zegt, waaraan met name politici zich weleens schuldig maken, overtreedt
37 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 38
Káma de regel van "niet verkwisten" grof. Als kind al leer je met respect om te gaan met alles en iedereen om je heen, ook met voedsel; dat je niet je bord vol opschept en later een deel van het eten weggooit omdat je het niet op kan. Dat is verspilling! De tweede levensfase (grihasti), de huwelijkse staat, is de periode waarin het individu zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid met nadruk draagt, zijn bijdrage levert aan de samenleving, helpt deze op gang te houden en de kwaliteit ervan te verbeteren. Onnodig en opzettelijk teren op de samenleving is voor een hindoe gedrag dat niet toelaatbaar is op basis van zijn dharma. Zoiets knaagt aan zijn geweten en bedoezelt zijn karma.
kracht in het leven, die men niet moet onderdrukken, maar moet kanaliseren. Er is zelfs een godheid naar genoemd: Kámadeva, de liefdesgod (Cupido). Kám-dhuksha (een mythisch wezen) brengt al je verlangens in vervulling. De huwelijkse staat is echter geen vrijplaats voor het wild botvieren van je lusten en driften. In een traditie waarin moksha, de bevrijding (uit de kringloop van geboren worden en dood gaan) het hoogste doel is, dient het handelen zo te zijn gekozen dat geluk, vrede en gerechtigheid bereikt worden op basis van een geestelijke discipline. Deze discipline wordt aangereikt door dharma. Moksha houdt ook in: zich bevrijden van alles wat je hecht en knecht, dus ook van dwangmatig gedrag. Het handelen dient derhalve weloverwogen te geschieden,
Artha, verwerven van welvaart en werken aan economische onafhankelijkheid (geld verdienen) en káma zijn dus typisch de doelen voor de tweede levensfase, de huwelijkse staat. Káma betekent werk of professie, maar in dit verband heeft het woord de betekenis van "het bevredigen van je verlangens" en dan wel van de seksuele behoeften. Ook dit geschiedt echter met het in acht nemen van de regels van dharma en is hoofdzakelijk gericht op het verwekken van nageslacht. Káma is een belangrijke aandrijvende
38 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
nadat er is gekeken naar de toelaatbaarheid en de billijkheid van de te verrichten handeling. Dit geldt onverminderd ook voor de behoeftebevrediging, voor káma dus. Traditioneel is seksuele omgang buiten het huwelijk voor hen die volgens deze (oude) normen willen leven dus niet toegestaan. Uiteraard is het aan de mens vrij de regels naar eigen welbevinden in zijn leven toe te passen. Het hindoeïsme biedt die vrijheid. Besef echter dat de ijzige wet van oorzaak en gevolg, karma, onverminderd blijft gelden: "Indien de oogst niet bevalt, dient men dan beter te zaaien". In de derde fase (vánprasti) wordt er gestreefd naar onthechting en vrijheid van alle maatschappelijke (ook familie)
Pagina 39
banden. In de vierde fase probeert de persoon als een wereldburger (sannyási) een spiritueel leven te leiden. De levensdoelen zijn niet gescheiden of bedoeld om slechts in een bepaalde levensfase te worden nagestreefd. In iedere volgende fase van het leven dient men zich te blijven houden aan de deugden die men eerder al heeft aangeleerd. Dus ook voor het getrouwde echtpaar geldt dat zij de deugd van bramhacarya, het niet verspillen of niet verkwisten, blijven toepassen en zich onthouden van onnodige handelingen. Handel, een mens kan niet zonder te handelen, maar doe het met mate!
39 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 40
Verlichting of gewaar worden
LAMBÈRT DE KWANT
Enkele jaren geleden deed een spreker tijdens zijn lezing een belangwekkende ontboezeming: hij had maar liefst elf inwijdingen gehad. De toehoorders keken verbaasd en vol bewondering naar de spreker. Elf inwijdingen… Deze man moest wel érg "verlicht" zijn.
Ik dacht even aan de kop van een column van Peter Kampschuur in Onkruid, alweer enkele jaren geleden: "Verlicht of gek…" Natuurlijk was de spreker met elf inwijdingen niet gek, maar de manier waarop hij hierover sprak geeft te denken. Een oude wijsheid zegt: Zij die zeggen weten niet; zij die weten zeggen niet. Wat je in de spirituele wereld nogal eens meemaakt, is dat mensen met enige trots zeggen "verlicht" te zijn. Je kunt zelfs voor een fors bedrag avatar worden... Maar het is voor een mens per definitie onmogelijk een verlicht avatar te zijn. Het gaat bij een avatar immers om de vleeswording van een godheid… In haar boek Halverwege de berg (Ankh-Hermes, 2002) gaat Marianne Kaplan uitvoerig in op dit koketteren van westerlingen met hun
verlichting. Niet dat zij verlichting afwijst. Verlichting noemt zij zelfs belangrijk. Die bevrijdt ons immers van illusies en misleidingen. Spreken of schrijven over verlichting nog vóórdat je die hebt verwezenlijkt is volgens haar gevaarlijk, omdat onze illusies en misleidingen dan nog steeds een grote rol spelen. De weg naar verlichting is er dan ook een vol valkuilen en struikrovers, waarop we niet alleen wijzen, maar ook gekken zullen tegenkomen. Halverwege de berg denk je dat je de top al bereikt hebt. De mysticus Johannes van het Kruis was bescheidener. Hij spreekt van de moeizame klim naar de top: wie de top bijna bereikt kan weer omlaag vallen, om opnieuw omhoog te klimmen, het oog op de top gevestigd, die eenmaal bereikt zal worden. Krishnamurti zei
40 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
het ook al: er is niemand om je te leiden, niemand om te zeggen dat je vooruit gaat, niemand om je moed in te spreken. "In meditatie moet je volkomen op eigen benen staan. En dit licht voor jezelf kan alleen ontstaan wanneer je in jezelf onderzoekt wat je bent. Dat is gewaar zijn, weten wie je bent‌" Hij had niet veel op met goeroes die beweren dat je een bepaald systeem van meditatie moet volgen, dat je moet oefenen om de geest tot kalmte te brengen, dat je stilte moet bereiken om verlicht te raken. Dat wordt meditatie genoemd, maar het is volgens hem onzin, want als je oefent, is er de entiteit die oefent, die steeds mechanischer wordt, en daarmee beperkt, gevoelloos, afgestompt raakt. "En waarom zou je oefenen? Waarom zou je een ander tussen jou en dat wat je aan het uitzoeken bent, laten komen? Is het angst? Heb je iemand nodig die je moed inspreekt? Wil je op iemand steunen als je zelf onzeker bent?" Als je onzeker bent, zegt hij, zoek je steun bij iemand, en je kunt er zeker van zijn dat je iemand kiest die even onzeker is als jijzelf. Een leraar of een goeroe kan je wellicht helpen op de weg naar verlichting, maar als het goed is wijst hij je naar de leraar in jezelf. "Zoek het Zelf in je", zegt Sri Vasudeva in het boek met de gelijknamige titel (Tattwa, 2000): "Je
Pagina 41
bent het Spirituele Zelf in je. Je bent de ziel in je, die verblijft in het voertuig van het lichaam en die het instrument van de geest gebruikt. Dat ben je werkelijk." Dan is de vraag of je verlicht bent ook niet zo belangrijk meer. Verlichting is volgens Krishnamurti niet een specifieke plek: "Alles wat je hoeft te doen is de chaos, de wanorde waarin we leven, begrijpen." Dat begrijpen geeft orde en daarin ontstaat helderheid, zekerheid. Een zekerheid die niet voor het denken bereikbaar is. Die zekerheid is weten/kennis. En als je daar bent aangekomen, als de geest dit allemaal heel helder ziet, gaat de deur open.Wat daarachter ligt is onnoembaar. Het kan niet beschreven worden, en wie het wel
beschrijft heeft het nooit gezien. Het kan niet in woorden worden gevat, want het woord is niet het ding, de beschrijving is niet het beschrevene. Alles wat je kunt doen is volkomen aandachtig zijn, en zien dat aandacht niet mogelijk is wanneer er beelden zijn; het hele wezen van genot en angst
41 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:27
Pagina 42
Verlichting
Krishnamurti
te begrijpen, en te zien dat genot en begeerte niet hetzelfde is als liefde." Krishnamurti zegt het haarscherp: het gaat niet zozeer om het streven naar verlichting, maar eerlijk te kijken naar de wanorde en de chaos in jezelf. Het gaat er niet alleen om je tijdens de meditatie lekker en ontspannen te voelen, maar om je tijdens je meditatie ook bewust te worden van je schaduwkant en zelfs van je weerstanden om te mediteren. Krishnamurti wijst erop dat veel mensen zo romantisch spreken over meditatie en verlichting, maar de waarheid is daar niet.
erom alleen maar gewaar te zijn, niet veranderen, niet transformeren, of er vrij van zijn; gewoon maar gadeslaan." Is dat niet waar het om gaat? In het gadeslaan kan het onnoembare worden bereikt en een stilte worden ervaren waarover je eigenlijk niet kunt spreken‌ Zou dit misschien verlichting zijn?
Romantiek is geen waarheid. "Waarheid is waar je bent. Niet in een ver, vreemd land als India, nee, precies daar waar je bent. Waarheid is wat je doet, hoe je je gedraagt. Daar is de waarheid. Het gaat
42 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:28
Pagina 43
DE DRUKPUNTEN UIT DE
AY U R V E D I S C H E
MASSAGE
Marma’s
ROBERT SWAMI PERSAUD
Marma’s (kwetsbare energiepunten) zijn locaties op en in het lichaam die een bijzondere betekenis hebben. De marma’s zijn al bekend sedert de oude Vedische tijden. Aanvankelijk behoorden zij tot het kennisdomein van de soldaten. Deze wisten precies dat er een aantal punten op het menselijk lichaam waren die bij een minieme beschadiging fatale gevolgen konden hebben. Maar ook de Vedische artsen kenden die punten. Zij wisten dat door lichte drukpuntmassage op die punten diverse ziekten en verwondingen goed te genezen waren. De marma’s werden in die tijd ook gebruikt om een plaatselijke verdoving te bewerkstelligen. Er zou zelfs sprake zijn geweest van een volledige anesthesiologie met behulp van de marma’s.
Vandaag de dag is die wetenschap praktisch verdwenen. Alleen in de deelstaat Kerala in Zuid-India bestaat nog de oude traditie der Kalarippayattu, een systeem waarin de oude geheimen der marma’s nog steeds toegepast worden. Er zijn precies 107 marma’s aangewezen. Ze zijn kwetsbaar maar ook vitaal. Vergelijk het met water. Je kunt water naar alle kanten sturen, dat is haar kwetsbaarheid, maar tegelijkertijd weten we dat water over een enorme kracht beschikt. De marma’s zijn aan elkaar gekoppeld door middel van nadi’s, die te vergelijken zijn met zenuwbanen. Er verschijnen steeds meer quasi-wetenschappelijke boeken die beweren dat de marma’s hetzelfde zijn als acupunctuurpunten. Maar de schrijver Sushruta wijst
ons er herhaaldelijk op dat de marma onder geen beding ingeprikt of op een andere manier beschadigd mag worden, omdat dit fatale ziekten tot gevolg kan hebben. Ook worden ze weleens in verband gebracht met chakra’s. Ook dat moeten wij met kracht ontzenuwen. Nergens in de klassieke Ayurveda wordt met ook maar één woord over chakra’s gerept omdat deze deel uitmaken van een occulte stroming (tantra) die geen enkel verband houdt met de Ayurveda. Sushruta was in zijn tijd een beroemd chirurg. Zijn werken waren in de eerste plaats bestemd voor zijn collega’s en voor zijn studenten. Met de hoofdstukken over de marma’s wilde hij aangeven dat bij het maken van incisies (chirurgische insnijdingen in het menselijk
43 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:28
Pagina 44
Advertenties
Zoekt u een Ayurvedische behandeling? De Ayurveda is de oudste en meest effectieve natuurgeneeskunde. Zij heeft haar wortels in het klassieke India en wordt daarom ook wel een ‘Hindoe-geneeskunde’ genoemd. In Nederland zijn de beste genezers aangesloten bij de NVAG. Deze vereniging garandeert een goede opleiding van de Ayurvedisch genezer. Zij hanteert de volgende regels: 1. alle medicinale kruiden worden geleverd op recept en kunt u bij iedere apotheek in Nederland verkrijgen; het zelf verkopen van geneesmiddelen is wettelijk niet toegestaan. Overigens past een goed voedingsadvies en goede levenswijze meer in de Ayurveda dan kruiden. 2. wij streven naar een vlot resultaat zonder u afhankelijk te maken van de geneesheer/vrouw. 3. ons consult duurt gemiddeld een tot anderhalf uur; de kosten bedragen nooit meer dan € 70,= á € 80,=. De meeste consulten zijn eenmalig. 4. 24 zorgverzekeraars in Nederland vergoeden onze consulten. 5. centraal binnen het consult staat de analyse van uw persoonlijke constitutie waarna via een uitgekiend voedingssysteem vele klachten te verhelpen zijn. 6. na ons medisch intake-consult in Nijmegen verwijzen wij u graag naar een onzer ervaren Ayurveda-therapeuten in uw eigen regio (er zijn meer dan 60). 7. door onze persoonlijke aandacht gaan onze patiënten altijd naar huis met degelijke informatie en een concreet behandelings- c.q. voedingsplan.
Uw Ayurvedisch geneesheer is vaidya R.H. Swami Persaud, professor Molkenboerstraat 30 A te Nijmegen. Tel. 024-641 83 98. www. ayurveda-center.com.
44 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:28
lichaam) de chirurg moest oppassen dat hij geen marma zou doorsnijden. Wie als Ayurvedisch arts thans met de marma’s omgaat, moet niet alleen kennis hebben van de dosha’s maar ook van de subdosha’s (de vijf onderafdelingen van elke dosha). Ook moet hij op de hoogte zijn van de anatomie zoals de Ayurveda die ons leert. Want met marma’s kun je veel bereiken, mits je daarin goed onderwezen bent. Wie namelijk goed met marma’s kan werken, kan invloed uitoefenen op de menselijke dosha’s en subdosha’s en daarmee op de totale gezondheid van de mens. Marma’s worden omschreven als lichaamslocaties waar ligamenten, spieren, bloedvaten, beenderen en gewrichten samenkomen. Soms komen er minder van deze weefsels samen, maar ze vormen toch steeds bepaalde "kruispunten". Ook al zou je beschikken over een goede wandplaat waarop de marma’s zichtbaar zijn - om de juiste locatie te vinden is tevens veel gevoel en ervaring vereist. We moeten ons namelijk goed realiseren dat er vóór Sushruta niemand geweest is die de marma’s beschreef. En Sushruta liet ons geen visueel overzicht na van de marma’s. Iedere locatie van de marma’s beschreef hij in vingerbreedten en vingerlengten
Pagina 45
ten opzichte van andere locaties, zoals de borsttepels, de navel, wenkbrauwen, lippen, bepaalde ribben... De ervaren vaidya (Ayurvedische arts) zal dan ook dikwijls marma’s kunnen voelen met de vingers. De marma zelf beschikt over een uiterst kleine temperatuursafwijking ten opzichte van haar omgeving en bovendien heeft zij een bepaalde vibratie die alleen onder de zeer ervaren hand van de marmatherapeut voelbaar is. Deze temperatuursafwijkingen en vibraties zijn zo miniem dat de ruwe of onervaren hand haar niet bemerkt. De meer ervaren vaidya zal zelfs marma’s kunnen ontwaren door de hand niet op de huid te leggen maar circa een centimeter daarboven. In de Ayurvedische massages spelen de marma’s een essentiële rol. Zij worden dan gezien als energielocaties die met behulp van een lichte druk worden geactiveerd hetgeen een weldadige invloed heeft op lichaam en geest. Is de druk echter te groot dan kan dat weer nadelige invloed hebben. Bovendien moet de marmatherapeut met grote behoedzaamheid met zijn vingers de nadi’s volgen die de marma’s met elkaar verbinden, kortom, het vereist veel kennis en ervaring om een juiste marmatherapie toe te passen.
De Ayurvedische geneeskunde baseert zich op drie klassieke medische werken: de Charaka Samhitâ, de Sushruta Samhitâ en de Ashtanga Hridâyam. Van deze drie werken is het de Sushruta Samhitâ uit de zesde eeuw voor Christus die een zeer belangwekkend overzicht gegeven heeft over de marma’s. Voor wie meer weten wil over marma’s kan o.m. bij de volgende boeken terecht: Kaviraj K. Bhishagratna: Sushruta Samhitâ (Chowkhamba Sanskrit Studies); S.G. Govindan: Massage for Health and Healing (Abhinav Publications, New Delhi); Robert H. Swami Persaud: Handboek Ayurveda (Servire, Utrecht); Hans Rhyner: Ayurveda, The Health System (Sterling Publishing Company, New York).
45 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:28
Pagina 46
Het Spirituele Web WWW.YOGA-ACTUEEL.NL Wil je meer weten over yoga? Bezoek deze site dan eens. De site geeft een overzicht van de verschillende yoga richtingen, de verschillende opleidingen die gevolgd kunnen worden en verder is er een uitgebreide agenda aanwezig met de verschillende activiteiten die in het land plaats vinden.
WWW.KRISHNAMURTI.NL Op geheel eigen wijze wist Krishnamurti om te gaan met verschillende levensvraagstukken. Ben je ge誰nteresseerd in deze grote persoonlijkheid en zijn filosofische uiteenzettingen, breng dan een bezoekje aan deze site. Je zult hier informatie aantreffen over zijn leringen, zijn leven, zijn boeken en de activiteiten van de Stichting Krishnamurti Nederland.
46 - juli/september
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:28
Pagina 47
WWW.OYP.NL Onlangs is de OHM jongerensite online gegaan. “Deze site is voor iedereen die zich jong voelt en zijn of haar stem wil laten horen�. Je kunt op deze site je mening kwijt op het forum over diverse onderwerpen, je kunt je eigen column schrijven en tal van andere zaken. Kortom, bezoek deze site en geef je mening!
Advertentie
OHMvani 3e Kwart2003
09-08-2005
11:28
Pagina 48
De programma's van OHM kunt u zien op
Nederland 1 op zondag van 13.00 uur tot 13.30 uur. De Lotusvijver kunt u beluisteren op
radio 747 van 12.00
AM, uur
op de zaterdag tot 13.00 uur.
Het maandagavondprogramma van OHM is te beluisteren
van 21.00 uur tot 22.00 uur, ook via radio 747 AM. Op de website van OHM,
www.ohmnet.nl kunt u veel achtergrondinformatie vinden over de programma's van OHM.
Wilt u lid worden van ons kwartaalblad OHM Vani, bel tijdens kantooruren:
035-6260920.