OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:08
Pagina 1
INFOBLAD OHM • PROGRAMMA’S 9e jaargang • oktober/december 2003 • nr 4 • prijs € 10,00 per jaar
Circuskinderen Upanishaden Divali-ballet
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:08
Pagina 2
Colofon OHM-Vani is een uitgave van de Stichting Organisatie voor Hindoe Media. OHM-Vani geeft achtergrondinformatie over de programma’s van OHM en maakt melding van relevante ontwikkelingen in de Hindoegemeenschap. Wij nodigen u uit opmerkingen of commentaar op onze programma’s of op dit blad te zenden aan Stichting OHM. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden stukken in te korten, te redigeren of niet te plaatsen. Geplaatste stukken geven niet altijd de visie van de OHM weer. Een jaarabonnement kost €10,- Opzegging dient uiterlijk 1 maand voor het verstrijken van dat jaar schriftelijk plaats te vinden. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Stichting OHM.
Eindredactie Soeshma Pandohi – Mishre Caspar Dullemond Auteurs Perdiep Ramesar Soeshma Pandohi – Mishre Wouter Snip W.H. van Vledder Gâtske Postma Jandirk Veenstra Robert Swami Persaud Archena Soekhai Met dank aan R. Chander C. Mathura Caroline Bont B. Labbahadoersing D. Gangaram Panday S. Biere S. Marke Grafische verzorging: Adri Segaar
Stg. OHM (redactie OHM-Vani) Koninginneweg 8 1217 KX Hilversum Telefoon 035 - 6260920 Fax: 035 - 6280843 E-mail OHM: info@ohmnet.nl Website OHM: www.ohmnet.nl ABN-Amro: 44.09.38.694
2 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:08
Pagina 3
Inhoud pagina 6
Televisie zondag
pagina 12
Radio zaterdag De Lotusvijver
pagina 16
Radio maandag
pagina 20
TV Hindi
pagina 21
Radio Hindi
pagina 23
Ch@tney.nl: staan voor je hindoe-zijn?
Pagina 25
Geef ons geen vis maar een hengel
pagina 30
Divali-ballet: dansen naar het licht
pagina 33
De dwingende kracht van de Upanishaden
pagina 36
Kinderen van het circus
Pagina 39
De omhelzende moeder komt weer naar Nederland
Pagina 42
Intu誰tie: ons spiritueel vermogen
Pagina 44
Melk niet goed voor elk
Pagina 47
Het spirituele web
3 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:08
Pagina 4
Advertenties
FILMS INTERNATIONAL
• Doku / Drama • Producent van film en video producties • Ruim 35 jaar ervaring in creativiteit en kwaliteit Laan van van Meerdervoort Meerdervoort 316 316 • • 2563 2563 AM AM Den Den Haag Haag Laan Te e ll e e ff o oo on n :: 0 07 70 0 -- 3 36 65 58 82 21 18 8• •F Fa ax x :: 0 07 70 0 -- 3 36 65 53 37 71 16 6 T e-mail: rfifilms@w d ao.on.entl c aasneam
Mr Drs T. Bissessur ADVOCAAT & PROCUREUR
• • • • • • • •
Surinam Air Travel VOOR
AL
UW
REIZEN
Noord, Oost, Zuid, West Surinam Air Travel The Best!!
Strafzaken Echtscheidingen Kort Gedingen WAO-zaken Verblijfsvergunningen Letselschade Ontslagzaken Schadeprocedures
De laagste tarieven en groepskortingen naar o.a. Azië, Mauritius, Suriname, Dubai, Zuid Afrika,Turkye enz. voor meer informatie: Telefoon: 030-2321516 Fax: 030-2322500 Amsterdamsestraatweg 91 3513 AC Utrecht Elke maand groepsreizen naar Mauritius!
Grotewaard 1 • 2716 XP Zoetermeer Tel: 079 - 352 15 16 • Fax 079 - 352 19 82
4 - oktober/december
Lid SGR nr 2319 - K.v.K. 072319
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:08
Pagina 5
Advertenties
5 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:08
Pagina 6
Televisie 4e
K W A R TA A L
2003
IEDERE ZONDAG NEDERLAND 1
OP
13.00 - 13.30 uur
ZONDAG 5 OKTOBER 2003: 13.00 TOT 14.00 UUR
OHM lustrumprogramma deel 1
HERHALING ZATERDAG 11 OKTOBER 2003 OM 10.30 UUR
OHM bestaat 10 jaar. Ter gelegenheid hiervan zendt de omroep een uur durend programma uit, waaraan zowel Nederlandse als buitenlandse artiesten meewerken. Het thema is: de ontwikkeling van de hindoe-cultuur in de Nederlandse samenleving. De authentieke, door onze voorouders uit India meegenomen cultuur, is allang niet meer hetzelfde als toen. Niet alleen onze eigen ontwikkeling, maar ook de ontmoeting met andere culturen, hebben onze cultuuruitingen in de loop der jaren sterk be誰nvloed. Maar hoe was die ontwikkeling precies? En wat is er van de hierboven genoemde oorspronkelijke cultuur geworden?
ZONDAG 12 OKTOBER 2003 OM 13.00 UUR
Vervolg Ohm lustrumprogramma. ZONDAG 19 OKTOBER 2003 OM 13.00 UUR
HERHALING ZATERDAG 18 OKTOBER 2003 OM 10.30 UUR. HERHALING ZATERDAG 25 OKTOBER 2003 OM 10.30 UUR
Angst bij jongeren Angst, bijvoorbeeld om niet te kunnen voldoen aan de verwachtingen van ouders, is bij een groeiend aantal jongeren aanleiding tot psychosomatische klachten. Dat zeggen decanen van middelbare scholen waar veel Hindoestaanse kinderen op zitten. Vergelijkingen met succesvolle leeftijdgenoten in de familie, die vaak als maat dienen voor wat het eigen kind zou moeten kunnen presteren, maken de onzekerheid en angstgevoelens alleen maar groter. Maar angst en gevoelens van onzekerheid zijn slechte raadgevers voor het leven. Met als gevolg een stagnerende zelfontplooiing. Maar wat
6 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:08
Pagina 7
doen ouders precies dat bij sommige kinderen het zelfvertrouwen afbrokkelt en in angst overslaat? En komt dit werkelijk steeds meer voor, zoals de betrokken schoolbegeleiders beweren? Wat voor invloed heeft angst precies bij kinderen? En hoe kun je het ontstaan van die gevoelens voorkomen?
25 OKTOBER 17.42 UUR
HERHALING 28 OKTOBER 2003 TIJD: NOG NIET BEKEND.
ZATERDAG
HERHALING: 1 NOVEMBER 2003 OM 10.30 UUR
ZONDAG 26 OKTOBER 2003
DINSDAG
ZATERDAG
EXTRA UITZENDING !!!
Divali Het Divalifeest, door velen ook het lichtfeest genoemd, staat voor de overwinning van licht op duisternis. Licht stelt het goede voor en duisternis het kwade. Maar Divali staat ook voor iets anders. Bijvoorbeeld voor kunst en cultuur. Het verhaal gaat dat Saraswati - de Goddelijke vorm zowel voor kunstvormen als muziek, poÍzie en schilderkunst - op Divalidag de mensheid het schrift schonk, zodat zij in staat zou zijn haar verworvenheden vast te leggen en door te geven aan de volgende generaties. Dit jaar staat ons Divaliprogramma in het teken van kunst. Claudia d’Evelina, balletdocente, choreografeerde een dansdrama waarbij zij technieken uit de Indiase danstraditie, bijvoorbeeld de kathak en de bharat natyam, en technieken uit de westerse danstraditie, met name ballet, bij elkaar bracht. OM
13.00 UUR
Ch@tney.nl Hindoestaans is een etnisch begrip. Het definieert een bevolkingsgroep met specifieke etnische kenmerken, cultuur, leefgewoonten en afkomst. Het Hindoestaanse laat zien hoe je je kleedt, praat, feestviert, eet, gedraagt, etc. De taal, de zang, de dans, de kleuren die je kiest zijn uitdrukkingen van jouw Hindoestaans zijn Hindoe-zijn daarentegen staat los van geografie, cultuur, tijd en plaats. Het definieert een bepaalde visie op het leven, een levenswijze, een houding, een grondgedachte die het leven stuurt en gidst, een soort collectief besef van goed en kwaad. Bij hindoe is er sprake van een levensfilosofie van binnenuit.Onder jongeren in Nederland wordt de vorming van het Hindoestaans zijn sterk verwaarloosd. Hindoe-zijn wordt belangrijker gevonden dan het Hindoestaans zijn.
7 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:08
Pagina 8
Televisie Maar wat mis je als je minder Hindoe-staans bent? En wat win je als je meer hindoe bent? Ch@tney.nl gaat op onderzoek en probeert antwoorden te krijgen op deze en andere vragen die bij jongeren over dit onderwerp leven.
ZONDAG 2 NOVEMBER 2003
OM
13.00 UUR
HERHALING ZATERDAG 8 NOVEMBER 2003 OM 10.30 UUR
Wie ben ik ? Wie ben ik? Hoe kom ik aan spirituele kennis? Wat gebeurt er na de dood? In de Upanishaden vinden we uitgebreide en diepgaand filosofische verhandelingen over deze en andere vragen. Ohm maakte met deze vragen als leidraad een driedelige gedramatiseerde serie over de Upanishaden. Met in deel 1 de behandeling van de vraag : wie ben ik?
ZONDAG 9 NOVEMBER 2003 Deel 2 van de driedelige gedramatiseerde serie over de Upanishaden. Ditmaal met als thema: de weg naar kennis.
ZONDAG 16 NOVEMBER 2003 Derde en laatste deel van de gedramatiseerde serie over de Upanishaden. Ditmaal rond de vraag: sterven‌ en dan?
ZONDAG 23 NOVEMBER 2003 OM 13.00 UUR
Dertig jaar hindoes in Nederland Dit jaar is het dertig jaar geleden dat een deel van de Hindoestaanse gemeenschap in Suriname zich in Nederland vestigde. In de afgelopen jaren is er als gevolg van interacties met de Nederlanders veel in het eigen sociale en culturele leven van de Hindoestanen veranderd. Omgekeerd zijn er in de Nederlandse cultuur ongemerkt invloeden uit de Hindoestaanse cultuur binnengeslopen. Hierbij valt te denken aan verschillende exotische gerechten uit de Hindoestaanse keuken, maar ook aan invloeden in de modewereld, die zijn ingegeven door de onder Hindoestanen zeer geliefde Bollywoodfilms. Over de komst van Hindoestanen naar Nederland, hun verwachtingen, de invloeden over en weer, maar ook de plek die zij in de Nederlandse gemeenschap thans innemen maakten OHM en Omrop Fryslân samen een documentaire. Op pagina 25 vindt u een artikel over dit onderwerp.
8 - oktober/december
HERHALING ZATERDAG 15 NOVEMBER 2003 OM 10.30 UUR HERHALING ZATERDAG 22 NOVEMBER 2003 OM 10.30 UUR HERHALING ZATERDAG 29 NOVEMBER 2003 OM 10.25 UUR
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:08
Pagina 9
e HERHALING ZATERDAG 6 DECEMBER 2003 OM 10.30 UUR
ZONDAG 30 NOVEMBER 2003 OM 13.00 UUR
Ch@tney.nl Narsingh en Kirtie hebben dit keer een ontmoeting met de internationaal populaire Indiase zangeres Usha Uthup. Usha is een van de weinige Indiase zangeressen die zich in de jazz-traditie heeft gespecialiseerd. Bijzonder in haar repertoire is de combinatie van jazzmuziek en zang, met Indiase teksten en instrumenten. Want deze veelzijdige zangeres is, ondanks haar grote belangstelling voor de jazz, de Indiase traditionele muziek trouw gebleven. Met evenveel gemak zingt ze behalve jazz ook bhajans, devotionele liedjes, en moderne Hindiliedjes uit de Bollywoodscene. Waar komt haar liefde voor de jazzmuziek vandaan? En wat is het resultaat van haar nieuwe muziekstijl, die een mix vormt van jazz en Indiase traditionele zang en muziek?
HERHALING ZATERDAG 13 DECEMBER 2003 OM 10.30
ZONDAG 7 DECEMBER 2003 OM 13.00 UUR
Vrede van binnenuit Geweld met geweld bestrijden lijkt na 11 september 2001 de gewoonste zaak van de wereld te zijn. Tegengeweld als bestrijdingsmiddel van gewelddadigheid lijkt in de geopolitiek nu meer dan ooit een geaccepteerd verschijnsel te worden. Zeker in gebieden als Israel en Palestina maar ook bijvoorbeeld in Irak. Maar lost tegengeweld als sanctie daadwerkelijk iets op? Brengt het vrede dichterbij of werkt het juist escalatie in de hand?
9 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:08
Pagina 10
Advertentie
10 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:08
Pagina 11
De Israelische beweging voor geweldloosheid Peace Now en de Palestijnse organisatie Library on wheels zijn beide geïnspireerd door de filosofie van Mahatma Gandhi. Zij zeggen dat geweldloosheid en waarheidsliefde, zoals door Gandhi gepropageerd, de enige alternatievem zijn voor een echte en duurzame vrede in hun regio. HERHALING ZATERDAG 20 DECEMBER 2003 OM 10.30 UUR
ZONDAG 14 DECEMBER 2003
OHM-magazine Met hierin actuele gebeurtenissen en religieuze en culturele ontwikkelingen binnen de hindoegemeenschap in Nederland.
HERHALING ZATERDAG 27 DECEMBER OM 10.30 UUR
ZONDAG 21 DECEMBER 2003 13.00 UUR
Rayman Circus, deel 1 Wervelende circusacts, uitgevoerd door vrolijk en behendige kinderen. Daar gaat het om bij dit in India rondreizende circus. Maar achter elk ogenschijnlijk blij kindergezicht gaat een verhaal schuil van verdriet en pijn, als gevolg van gemis van ouders, broers en zussen, die heel ver weg wonen. Maar hoe komen deze kinderen in het circus terecht? Wat drijft deze soms zeer jonge kinderen tot acceptatie van zo’n uitputtende werksituatie en eenzaamheid ver van ouders en familie. Een indringende film die op deze en andere vragen op openhartige wijze antwoord geeft.
ZONDAG 28 DECEMBER 2003 13.00 UUR
Rayman Circus, deel 2
11 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:08
Pagina 12
Radio de 14 e
K W A R TA A L
2 0 0 32
Zaterdag Maandag 21.00 - 13.00 12.00 22.00 uur OP
R A D I O 747AM
EN VIA DE KABEL:
D E N H A A G 88.1 FM A M S T E R D A M 96.6 FM R O T T E R D A M 89.9 FM OF VRAAG UW KABELEXPLOITANT NAAR DE JUISTE FREQUENTIE IN
ZATERDAG 4 OKTOBER
UW REGIO.
Hindoe誰sme in de media De Organisatie voor Hindoe Media (OHM) viert dit jaar haar tienjarig jubileum. De OHM heeft tot doel het hindoegedachtegoed in de Nederlandse samenleving zichtbaar en kenbaar te maken. Toch blijkt vaak dat hindoes weinig zichtbaar zijn voor het grote publiek in Nederland. Wat is de bijdrage van het hindoe誰sme in Nederland?
ZATERDAG 11 OKTOBER
De verering van het vrouwelijke Het leven dient in evenwicht te zijn. Mannelijke en vrouwelijke eigenschappen in de mens moeten evenredig verdeeld zijn om in harmonie met jezelf en je omgeving te zijn. Toch vereren we veelal het Goddelijke in mannelijke verschijningsvormen. Durga is een van de weinige Godinnen die echt een cultus kent. Waarom heeft de vrouwelijke verschijningsvorm van het Goddelijke weinig culten?
ZATERDAG 18 OKTOBER
Nectar van onsterfelijkheid Elke religie kent zijn eigen (mythologische) verhalen over de nectar van onsterfelijkheid. Al sinds mensenheugenis is men op zoek naar een manier om de dood te overwinnen. Ook in de huidige samenleving zoeken we naar manieren om de dood zo lang mogelijk uit stellen. Volgens de hindoefilosofie is de dood niet het einde en toch zouden veel mensen het eeuwige leven op aarde willen. De Lotusvijver van vandaag behandelt deze fascinatie met onsterfelijkheid. 12 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:08
Pagina 13
e lotusvijver ZATERDAG 25 OKTOBER
Rijkdom versus spiritualiteit?
T
Vandaag vieren hindoes het Divalifeest. Bij dit feest wordt gebeden tot de Godin Lakshmi voor rijkdom, voorspoed en welvaart in het leven. In veel religies en levensbeschouwingen wordt het streven naar materiële welvaart als obstakel voor spirituele groei beschouwd, terwijl het hindoeïsme hiervoor zelfs een Godin kent. Hoe is deze (schijnbare) paradox te begrijpen?
ZATERDAG 1 NOVEMBER
Alles is maya In de Upanishaden, het filosofische gedeelte van de Veda’s, staat het concept maya, illusie, uitgebreid beschreven. De wereld die wij als de waarheid zien en ervaren is ‘slechts’ illusie. Als we blijven steken in deze illusie zullen we nooit het Allerhoogste, het Brahman herkennen. De Lotusvijver spreekt met mensen die zich in deze materie hebben verdiept.
ZATERDAG 8 NOVEMBER
Atman is Brahman Onze ziel (Atman) verschilt niet van het Allerhoogste (Brahman). De Upanishaden beschrijven dit principe uitvoerig. Ramana Maharishi is een van de grote verlichte filosofen van de twintigste eeuw die deze denkwijze voorleefde. In dit programma hoort u over hem, zijn filosofie en zijn denkwijze, van mensen die zijn ashram in India bezoeken en daar verblijven.
ZATERDAG 15 NOVEMBER
Vrouwelijke goeroes Bij een goeroe denkt men over het algemeen aan een man. Maar er bestaan steeds meer vrouwelijke goeroes die een schare volgelingen weten te inspireren. Amma, die over de wereld reist en iedereen omhelst, is hiervan een voorbeeld. Maar ook in Nederland zijn vrouwen die een dergelijke rol vervullen. Waarin verschillen zij van mannelijke goeroes? In de Lotusvijver gesprekken met een aantal van hen.
13 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:08
Pagina 14
Radio de 1e
ZATERDAG 22 NOVEMBER
Ervaringen met astrale wezens Iedereen zou een gids hebben in het leven, die je begeleidt en je beschermt. Sommigen zijn zich bewust van deze hulp en anderen vinden het klinkklare onzin. Toch zijn er veel verhalen van mensen die hun gids ontmoeten en met deze kunnen communiceren. Zij vertellen over hun ervaringen met deze "begeleiders" in de Lotusvijver.
K W A R TA A L
2002
Maandag 21.00 - 22.00 uur OP
R A D I O 747AM
EN VIA DE KABEL:
D E N H A A G 88.1 FM A M S T E R D A M 96.6 FM R O T T E R D A M 89.9 FM OF VRAAG UW KABELEXPLOITANT
ZATERDAG 29 NOVEMBER
NAAR DE JUISTE FREQUENTIE IN
Innerlijk weten
UW REGIO.
Iedereen heeft intuïtie. Sommige dingen die je doet, krijg je door je gevoel ingegeven en je verstand staat daar compleet buiten. Dan sta je achteraf te kijken: wat maakte dat je zo hebt kunnen handelen? Wat is deze intuïtie? Waar komt het vandaan? De Lotusvijver zoekt naar het geheim van het innerlijk weten. Advertentie
Zoekt u een Ayurvedische behandeling? De Ayurveda is de oudste en meest effectieve natuurgeneeskunde. Zij heeft haar wortels in het klassieke India en wordt daarom ook wel een ‘Hindoe-geneeskunde’ genoemd. In Nederland zijn de beste genezers aangesloten bij de NVAG. Deze vereniging garandeert een goede opleiding van de Ayurvedisch genezer. Zij hanteert de volgende regels: 1. alle medicinale kruiden worden geleverd op recept en kunt u bij iedere apotheek in Nederland verkrijgen; het zelf verkopen van geneesmiddelen is wettelijk niet toegestaan. Overigens past een goed voedingsadvies en goede levenswijze meer in de Ayurveda dan kruiden. 2. wij streven naar een vlot resultaat zonder u afhankelijk te maken van de geneesheer/vrouw. 3. ons consult duurt gemiddeld een tot anderhalf uur; de kosten bedragen nooit meer dan € 70,= á € 80,=. De meeste consulten zijn eenmalig. 4. 24 zorgverzekeraars in Nederland vergoeden onze consulten. 5. centraal binnen het consult staat de analyse van uw persoonlijke constitutie waarna via een uitgekiend voedingssysteem vele klachten te verhelpen zijn. 6. na ons medisch intake-consult in Nijmegen verwijzen wij u graag naar een onzer ervaren Ayurveda-therapeuten in uw eigen regio (er zijn meer dan 60). 7. door onze persoonlijke aandacht gaan onze patiënten altijd naar huis met degelijke informatie en een concreet behandelings- c.q. voedingsplan.
Uw Ayurvedisch geneesheer is vaidya R.H. Swami Persaud, professor Molkenboerstraat 30 A te Nijmegen. Tel. 024-641 83 98. www. ayurveda-center.com.
14 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:08
Pagina 15
e lotusvijver ZATERDAG 6 DECEMBER
In elk leven een ander doel Binnen de hindoefilosofie gaat men ervan uit dat er leven is na dit leven en dat dit een cyclisch proces betreft, waarbij je uiteindelijk de verlossing bereikt uit het aardse bestaan. In elk van die levens zou je iets moeten leren dat je dichter bij het Goddelijke brengt en dat tot verlossing zou moeten leiden. De Lotusvijver sprak met mensen over hun levensdoelen in dĂt leven. T
ZATERDAG 13 DECEMBER
Visioenen en godservaringen Sommige mensen dromen van een Goddelijke kracht die hen helpt in een benarde situatie. "Het licht zien" is een uitdrukking voor mensen die de religie (her)ontdekken. En soms is de aanwezigheid of hulp van een hogere kracht voelbaar. Verbeelden we ons maar wat of is er meer dan we denken?
ZATERDAG 20 DECEMBER
"Aum sarve bhavantu sukhina" De maand december heeft in het westen, naast alle feestelijkheden, ook een bezinningsmoment. Met kerst en tegen het einde van het jaar willen we allemaal bidden voor vrede en geluk in de wereld. In een gebed richt je je tot een hogere kracht en bidt je om rust en tevredenheid in je diepste wezen en in dat van alle anderen. Hoe doen hindoes dat eigenlijk? De Lotusvijver wijdt u in in de beginselen van een hindoegebed.
ZATERDAG 27 DECEMBER
Als Jezus en Krishna gaan praten‌. Jezus en Krishna kijken naar de wereld en peinzen hoe het toch zover gekomen is. Krishna heeft vragen aan Jezus: "Waar denk jij dat al die mensen op Aarde naar op zoek zijn?" En Jezus heeft vragen aan Krishna: "Waarin verschil jij eigenlijk van mij?" Twee heiligen die meer over elkaar willen weten en de wereld door de ogen van de ander willen zien. De Lotusvijver maakt een hoorspel over deze bijzondere ontmoeting. 15 -juli/september
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:08
Pagina 16
Radio 14 e
K W A R TA A L
2 0 0 32
Maandag 21.00 - 22.00 uur OP
R A D I O 747AM
EN VIA DE KABEL:
D E N H A A G 88.1 FM A M S T E R D A M 96.6 FM R O T T E R D A M 89.9 FM OF VRAAG UW KABELEXPLOITANT NAAR DE JUISTE FREQUENTIE IN
MAANDAG 6 OKTOBER 2003
UW REGIO.
Tien jaar OHM Dit najaar is het tien jaar geleden dat OHM, zowel op tv als op de radio, voor het eerst uitzond. Dit is onder andere gevierd samen met de hindoegemeenschap in Enschede. In deze uitzending hoort u een verslag van deze viering.
MAANDAG 13 OKTOBER 2003
Tegenover elkaar of met elkaar? Het aantal hindoes onder de autochtone Nederlandse bevolking is gegroeid. Deze groeiende groep heeft een spirituelere kijk op het hindoeïsme dan de Surinaamse hindoe. Hoe kijken deze nieuwe hindoes en de Surinaamse hindoes naar elkaar?
MAANDAG 20 OKTOBER 2003
In moeders schoot Tijdens de negen nachten van Navratrie worden de negen vormen van de moedergodin vereerd. Voor sommigen is één vorm meer dan een inspiratiebron. Hoe een bepaalde vorm een belangrijke rol kan spelen in het leven van een jong iemand hoort u in dit hoorspel.
MAANDAG 27 OKTOBER 2003
Van geld tot god In het hindoeïsme is het leven verdeeld in vier stadia. Naar mate men van het ene naar het andere stadium gaat, wordt 16 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:08
Pagina 17
men geacht zich minder te hechten aan het materiële en steeds meer gericht te zijn op God. Maar lukt dit onze ouderen nog wel in deze consumptiemaatschappij?
MAANDAG 3 NOVEMBER 2003
Upanishaden
T
De Upanishaden zijn één van de oudsten en volgens sommigen de belangrijkste geschriften van het hindoeïsme. In de verschillende delen is de filosofie van het leven neergelegd. Is er in de huidige samenleving nog wel interesse in dergelijke filosofische literatuur?
MAANDAG 10 NOVEMBER 2003
Gij zult niet stoppen met leren Onderwijsresultaten zijn voor Hindoestaanse ouders vaak de graadmeter voor het succes van hun kinderen. Maar wat als de zoon of dochter, om wat voor reden dan ook, niet meer wil leren? Hoe worden deze drop outs begeleid door hun ouders en andere naasten?
MAANDAG 17 NOVEMBER 2003
Desurinamisering Na dertig jaar in Nederland is de band met Suriname voor sommigen op een positieve en voor anderen op een negatieve manier veranderd. De mate van verandering werkt als een spiegel voor hun kinderen en hún band met Suriname. Daarnaast wordt de band van de kinderen met Suriname zwakker en de band met de plek waar zij nu wonen sterker. Is er nu echt sprake van "desurinamisering"?
MAANDAG 24 NOVEMBER 2003
Het glas is half vol. Of juist half leeg? Ook tegenwoordig trouwen jongeren uit Nederland met iemand uit Suriname, die vervolgens naar Nederland komt. Net als in alle andere huwelijken gaat het soms goed en soms mis. De factor die deze huwelijken net iets anders maakt dan anderen is integratie. Kan iemand te langzaam of te snel integreren? Of juist net genoeg? En wat is het effect daarvan op een pril huwelijk?
17 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:09
Pagina 18
Radio MAANDAG 1 DECEMBER 2003
Een nieuwe lifestyle? Het aantal alleenstaanden onder de Hindoestanen stijgt. Maar dat zij alleenstaand zijn wil niet zeggen dat zij niet als ieder mens behoeften hebben. Hoe kan men daar gehoor aan geven, zonder de eigen leefsituatie te veranderen? Kan men een beroep doen op elkaar? Wat zijn de voordelen en nadelen van deze "lifestyle"?
MAANDAG 8 DECEMBER 2003
Waar blijven die pleeggezinnen? Enkele jaren geleden werd een oproep geplaatst door diverse hulpinstanties: er was een tekort aan Hindoestaanse pleegoudergezinnen voor Hindoestaanse kinderen. Nu is deze oproep opnieuw gedaan. Wat is er toen misgegaan? Heeft het soms iets te maken met onze huidige invulling van sewa?
18 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:09
Pagina 19
MAANDAG 15 DECEMBER 2003
Bijbel vs Bhagvatam In Suriname is het christendom naast het hindoeïsme en de islam één van de belangrijke godsdiensten. Er wordt tussen deze godsdiensten onderling mensen geworven ten dienste van god. Zo ook in Saramacca, waar ongeveer tien jaar spanning bestaat tussen de Evangelische Broeder-gemeenschap en het hindoeïsme. De inzet: de zielerust van de bewoners van Saramacca.
MAANDAG 22 DECEMBER 2003
Ouderen in geldnood Er zijn ouderen in Nederland met een klein pensioen en weinig tot geen aanvulling hierop. Ze hebben moeite om de eindjes aan elkaar te knopen. En dan moeten ze ook nog eens koken en cadeautjes kopen als de kinderen en kleinkinderen langskomen. Met name rond de feestdagen kan dit een probleem zijn. Zijn hun kinderen zich niet bewust van de financiële situatie van hun ouders? Of laten de ouders niets merken? En waarom niet?
MAANDAG 29 DECEMBER 2003
Eindejaarsuitzending De hoogte en dieptepunten van de Hindoestaanse gemeenschap van het afgelopen jaar worden voor u nog eens samengevat in deze laatste uitzending van het jaar.
19 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:09
Pagina 20
VERTALING
A. BIERDJA
Televisie hindi
20 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:09
Pagina 21
VERTALING
A. BIERDJA
Radio hindi
21 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:09
Pagina 22
Advertentie
22 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:09
Pagina 23
Ch@tney.nl: staan voor je hindoe-zijn?
ARCHENA SOEKHAI
Ben ik nou hindoe of Hindoestaans? Dat je Hindoestaans bent, maakt dat je nou direct tot een hindoe? Dit lijken vragen waar makkelijk antwoord op te geven valt, maar dat valt tegen. Want wat is nou eigenlijk Hindoestaans? En wat wordt er bedoeld met hindoe? Hindoestaan betekent letterlijk: iemand afkomstig uit India. Je bent het of je bent het niet! Met hindoe-zijn ligt dat anders. Met een Hindoe wordt letterlijk bedoeld: iemand die het hindoeïsme belijdt; een persoon dus die vanuit de hindoeïstische overtuiging zijn / haar leven leidt. Zo iemand hoeft dus niet perse een Hindoestaan te zijn.
Zoals je ziet zit hier heel wat verschil in. Zijn de Hindoestaanse jongeren bekend met dit verschil of is hindoe en Hindoestaans voor hen hetzelfde? Voor het komende programma van Ch@tney.nl is hier onderzoek naar gedaan. De uitkomst is dat de meeste jongeren zich meer Hindoestaans dan hindoe voelen. Je kunt je dan afvragen wat precies dat Hindoestaanse gevoel is. Is dat het culturele aspect of iets anders? "Mijn ouders zijn hindoe dus ik ook." De meerderheid van de jongeren is het met deze stelling eens. Automatisch nemen ze aan dat ze ook gelijk hindoe zijn. Maar is dat eigenlijk wel zo? Hindoe ben je als je leeft volgens de hindoe dharm. Maar wat is dan de hin-
doe dharm? Bestaat hier wel een eenduidig antwoord op? Het Hindoeïsme kan op vele manieren worden geïnterpreteerd. Het panel is verdeeld over de stellingen. Zo is er onder de jongeren uiteindelijk nog geen totaalbeeld van wat je nou tot een (goede) hindoe maakt en er heerst nog veel verwarring over het verschil tussen hindoe en Hindoestaans. Wanneer ben ik nou een hindoe? Dat is in de uitzending van 26 oktober van Ch@tney.nl de vraag. Reportages 1. Den Helder, een stad zonder grote Hindoestaanse gemeenschap. Een vrouw die geïsoleerd leeft ten opzichte van de
2323- oktober/december - juli/september
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:09
Pagina 24
staan voor je hindoe-zijn? vele Hindoestanen. Het is een gemis voor haar, ze vindt het belangrijk dat Hindoestanen veel tijd en aandacht aan elkaar besteden. Ze mist de Hindoestaanse cultuur, het feesten met de familie, gezellig eten en drinken. Het samenzijn is voor deze mevrouw erg belangrijk. Zij hecht veel waarde aan het culturele aspect. Maar als je zo ge誰soleerd van andere Hindoestanen woont zijn er maar weinig mogelijkheden om met elkaar op te trekken. Hoe vult ze dan de leegte? 2. Een hindoe hoeft niet per se een Hindoestaan te zijn. 'Witte' hindoes bestaan ook. In het programma laten we zien hoe een 'witte' hindoe omgaat met de hindoe dharm. Vanuit zijn eigen basis heeft hij deze niet meegekregen. Hij merkt zelf op dat hij heel bewust en respectvol omgaat met het hindoe誰sme.
Sketches "Ik ben een part-time hindoe!" Wat moeten we ons daarbij voorstellen? Ben ik alleen een hindoe wanneer het me uitkomt? "Ik ben hindoe in de mandir, ik ben hindoe bij rituelen thuis, maar voor de rest maakt het me niet uit of ik hindoe ben of niet." Dit is iets wat veel jongeren zullen herkennen. Narsingh en Kirtie proberen met deze insteek het onderwerp een komische lading te geven. Het programma probeert zo, vanuit het jongerenperspectief, een veelzijdig beeld te geven van wat hindoe en Hindoestaan betekenen. Ch@tney.nl wordt uitgezonden op zondag 26 oktober om 13.00 uur (herhaling zaterdag 1 november om 10.30 uur) en op zondag 30 november om 13.00 uur (herhaling zaterdag 7 december om 10.30 uur). Bovenstaand stuk gaat over de uitzending van 26 oktober.
24 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:09
Pagina 25
Geef ons geen vis maar een hengel
W. SNIP
De voorzitter van de VHP, Jagernath Lachmon, ook wel bekend als de Voorzitter van Suriname, had het al heel vroeg in 1974 tegen Joop Den Uyl gezegd: "Als jullie die zelfstandigheid van ons heel snel gaan doordrukken, loopt het land hier leeg". De Nederlandse minister-president reageerde daar nuchter op: "Zolang de mensen daar zijn is het jullie verantwoordelijkheid, komen ze hier dan is het onze verantwoordelijkheid". Die woorden werden nog regelmatig in zijn herinnering teruggeroepen.
Het was de tijd van het kabinet Den Uyl en van Keerpunt '72. We gingen ervan uit dat de samenleving maakbaar was en het dus mogelijk moest zijn rijksgenoten van overzee op te vangen en te herbergen in het Europese deel van het Koninkrijk. Het bleek al snel iets minder eenvoudig. Sinds de jaren vijftig waren enkele duizenden mensen uit Suriname naar Nederland gekomen om te studeren of te werken, en zonder de directe bedoeling ook te blijven. Toen het echter met de komende zelfstandigheid van Suriname menens bleek te worden kwam daar verandering in. Vanwege de zeer instabiele politieke situatie en de toch al heersende raciale conflicten, besloten veel Creolen, Javanen,
Chinezen en Hindoestanen het land te verlaten en hun heil te zoeken in Nederland, voordat die zelfstandigheid bereikt zou worden. Men vreesde voor de toekomst, en keek daarbij naar de ontwikkelingen na de verzelfstandiging van Brits-Guyana in 1966. De macht was daar in handen gekomen van de PNC, een partij die gedomineerd werd door Creolen. Hindoestanen voelden zich duidelijk achtergesteld. De sterke nadruk op assimilatie creĂŤerde een sfeer die Hindoestanen als bedreigend ervoeren. Kleine groepen aanhangers van de PNC en de door Hindoestanen gedomineerde partij PPP gingen over tot geweldadigheden. Verkrachtingen, moorden, brandstichtingen versterkten het gevoel van onveiligheid bij, vooral, de Hindoestanen, ook omdat zij het gevoel
25 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:09
Pagina 26
Advertenties
Andre’s Caribbean Travel Betrouwbaar ver weg de beste!
(iedere werkdag van 9.00-17.00 u.)
Singel 240 www.hindoe-hulplijn.nl.
(hoek Raadhuisstraat tegenover het postkantoor) 1016 AB AMSTERDAM-Centrum Tel: 020-6833840 Robin Premdhani Directeur
REGRESSIE REÏNCARNATIETHERAPIE Is een vorm van psycho/bewustzijnstherapie dat geschikt is voor werken met een breed scala aan klachten, problemen en levensthema's, waarvoor inzicht, verandering of meer dan wel andere keuze mogelijkheden worden gezocht. *Totale gezichts- en lichaamsverzorging " D AT J E V E R L E D E N JE ZO IN DE WEG KAN ZITTEN" Voor inlichtingen: Savita D. Harpal Tel. 035 - 6214405 ’s-Gravenlandseweg 152 a 1217 GA Hilversum
Lees 'India Nu' Het enige Nederlandstalige tijdschrift over India! • Cultuur en Religie • Politiek en Economie • Samenleving en Milieu Recent verschenen specials over o.m. vrouwen, gezondheidszorg, Religie en maatschappij, sport en milieu India. India Nu is een tweemaandelijks blad. Een jaarabonnement kost €17,50, losse nummers € 3,50
India Nu wordt uitgegeven door de Landelijke India Werkgroep, een organisatie die vanuit Nederland wil bijdragen aan een menswaardig bestaan van (kans)armen in India.
26 - oktober/december
Voor meer informatie: Tel: 030-2321340, www.indianet.nl
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:09
Pagina 27
Geef ons geen vis hadden onvoldoende beschermd te worden door de politie en het leger. Tienduizenden verlieten het land. Toen Henck Arron op 15 februari 1974 plotseling in de Staten bekend maakte dat het land op 25 november 1975 onafhankelijk zou worden, raakte een groot deel van de bevolking in rep en roer. Tot aan die datum hadden alle Surinamers nog de Nederlandse nationaliteit en konden zich dus in principe ook in Nederland vestigen. Bovendien had de Nederlandse overheid meegedeeld dat niemand de toegang zou worden geweigerd.
zeker niet gemakkelijk. In hoog tempo reisde hij het hele land af op zoek naar gebouwen die konden dienen als opvangcentra. Ook zocht hij ook woningen waar de emigranten zich uiteindelijk konden vestigen. Allerlei lieden die in de gaten kregen dat er geld te verdienen viel boden hem van alles en nog wat aan: oude hotels, bungalowparken en leegstaande tehuizen. "We hebben een hoop mensen miljonair gemaakt in die dagen maar het kon niet anders", zegt Breddels nu. Bovendien had hij van Den Uyl vrijwel carte blanche gekregen omdat die er alle belang bij had dat de "Kamer rustig zou blijven".
In een onrustige en gewelddadige sfeer kwam een enorme exodus op gang waarbij honderden mensen per week van Zanderij vertrokken. De tickets waren duur en velen moesten hun bezittingen verkopen om de overtocht te kunnen betalen. Er waren er die in Nederland introkken bij al eerder vertrokken familieleden. Maar er waren ook vele families die het land verlieten met slechts een paar koffers en de wetenschap dat ze in Nederland 'opgevangen' zouden worden. Die opvang werd gecoรถrdineerd door Jan Breddels, directeur van het Centraal Bureau Uitvoering Vestigingsbeleid Rijksgenoten. Hij had het Joop Den Uyl
27 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:09
Pagina 28
Advertenties
Tewarie & Partners Accountants en Belastingadviseurs Parmessar & Tjon A Ten Accountants en Belastingadviseurs T&H Groep Accountants & Belastingadviseurs bestaat uit: • Tewarie Accountants en Belastingadviseurs • Parmessar & Tjon A Ten Accountants & Belastingadviseurs • Admi Services, administratieve dienstverlening voor het midden & kleinbedrijf. T&H Groep is uitgegroeid tot een organisatie met een gevarieerd samengestelde praktijk voor controle, beoordeling en samenstellingsopdrachten. Naast adviespraktijk en de financiële-administratieve begeleiding biedt de organisatie tevens fiscale dienstverlening. Een belangrijk uitgangspunt is de betrokkenheid bij de cliënt, waarbij korte communicatielijnen zowel binnen als in de relatie met de cliënt een belangrijke rol spelen. Naast de specialisten in eigen huis beschikt T&H Groep over een met zorg ontwikkeld contactennetwerk van externe onafhankelijke adviseurs uit diverse disciplines. Nederland: Suriname:
Oranje Nassaulaan 55 • 1075 AK Amsterdam. Tel: 020-6711256 • Fax: 020-6737272 Mr. F.H.R. Lim A Poststraat 19 • Postbus 1700, Paramaribo. Tel: 474452 • Fax: 474643 en Oranje Nassaustraat 53 • Nieuw Nickerie. Tel: 0231979
K.B. Tewarie RA P. Parmessar FB M.L.J. Braspenning AA Mr. L. Krokke-Toffoli Drs. Ing. W.N.B. Tewarie RE
“Zoals een lotus die openbloeit geven wij ons over aan de helende liefde van het Goddelijke” P r e m a
S a i
P a d u k a
H e a l i n g
T e m p e l
De Prema sai Paduka Foundation is ontstaan door inzegeningen: Het eerste paar paduka’s in India in 1995 door satya sai Baba. De inzegening van het tweede paar paduka’s in Lelystad in 1996 door de pandits van de Shirdi Baba Tempel in India. Door de genade, steun en liefde van Shirdi Baba en Satya Sai Baba helpt Joke de obstakels verwijderen die wij tegenkomen op de weg naar vrede, vreugde, vrijheid, wijsheid en eenheid. Joke is: • Kundalini-yoga lerares. Zij opent de Kundalini, het derde oog en de chakra’s (Shiva-Shakti). • Reincarnatie therapeute, regressie therapeute. • Spiritueel healer (helende handen). • Helderziende, medium. • Mantrazangeres (helende stem). Wil je een consult? Bel dan naar:
Joke Broeke Prema Sai Paduka Healing Foundation Donaustraat 167, 8226 LD Lelystad Tel 0320 251116 E-mail: info@premasai.nl Website: www.premasai.nl
“God kan wonderen doen met een gebroken hart. Als je hem alle stukjes geef t” (Baba)
28 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:09
Pagina 29
maar een hengel Zo kwam Breddels terecht in een voormalig Joods kindertehuis in Noordwijk dat in de oorlog door de Duitsers was leeggehaald. Ruim 25 jaar had het leeggestaan. Toen hij er ging kijken zag het eruit alsof de kinderen zojuist waren weggegaan want overal lagen nog speelgoed en kinderboekjes. Een schokkend beeld. Uiteindelijk had zijn dienst halverwege 1975 27 opvangcentra ingericht. Bij zijn bureau werkten ruim honderd mensen die zich inspanden om de emigranten te huisvesten en waar nodig van kleding, huisraad en voedsel te voorzien. Bij dit laatste ontstonden nog rare situaties omdat er voedselpakketten werden verdeeld vol met producten die de mensen niet kenden of wilden eten. Wat moest je met een pak Brinta? Tegelijkertijd voelde men zich teveel afhankelijk. "U geeft ons vis maar u moet ons een hengel geven. Dan kunnen we zelf gaan vissen", werd er gezegd.
precieze getallen zijn niet bekend, maar het aantal emigranten uit Suriname in die tijd wordt op 78.000 mensen geschat. Op een bepaald ogenblik riep Breddels de hulp in van het leger en kreeg onder andere de beschikking over de Prins Frederik kazerne in Leeuwarden. Hoewel er ook enkele gemeenten bang waren door teveel "Surinamers" overspoeld te worden en zich verzetten, was de medewerking van de bevolking veelal groot. Met name de Hindoestanen en de Javanen hebben veel krediet verworven omdat zij vrijwel geruisloos in de Nederlandse samenleving werden opgenomen. Wat de Hindoestanen beleefden en hoe zij reageerden op die opvang kunt u zien in een documentaire die op zondag 23 november om 13.00 uur (herhaling zaterdag 29 november, 10.25 uur) bij de OHM wordt uitgezonden.
Het waren hectische tijden. Medio 1975 waren zo'n 12000 mensen 'opgevangen' en de KLM voerde dagelijks nog nieuwe mensen aan. De instroom werd groter en groter en de situatie nijpender. De
29 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:09
Pagina 30
Divali-ballet: dansen naar het licht
SOESHMA PANDOHI-MISHRE
Claudia d’Evelina is klassiek balletdocente in Amsterdam. Ter gelegenheid van Divali heeft zij een dansdrama voor OHM gechoreografeerd. Dit project betekende voor haar een innige kennismaking met het hindoeïsme en het Divali-feest, maar ook met de verschillende Indiase dansstijlen. In een gesprek vertelt zij over de totstandkoming van het dansdrama en de betekenis die Divali voortaan in haar leven zal hebben.
"Toen ik ter voorbereiding op het choreograferen op zoek was naar informatie, ging een geheel nieuwe wereld voor mij open. Het hindoeïsme met die vele mythische verhalen vol kleuren en geuren en de mooie sprookjesbeelden leverden veel stof op voor een mooi Divaliverhaal", aldus Claudia. Het viel haar op dat het voor Hindoes erg belangrijk is om naar binnen te kijken, het licht in jezelf te zoeken en naar dat licht toe te gaan. Het duistere in de mens mag niet meer zo belangrijk zijn: er moet in licht geleefd worden. Niet dat het duistere ooit helemaal zal verdwijnen, maar dat geeft niet, zegt Claudia: "Het duistere moet onderkend worden. Maar men moet ernaar streven meer en meer in licht te leven." Licht en duisternis vormen dan ook de basis-
ingrediënten van de dans die Claudia bedacht. De dans wordt uitgevoerd worden in de klassieke westerse balletstijl, gecombineerd met de klassieke Indiase dansstijlen Bharat Natyam, Kathak en Odissi. Claudia heeft verschillende dansscholen in het land bezocht om zich te verdiepen in de verschillende Indiase dansstijlen, en om talentvolle dansers en danseresjes aan te trekken. Uiteindelijk wist Claudia een uniek team vast te stellen. Leerlingen van Satish Makhan dansen in Bharatnatyamstijl, en leerlingen van Kelly Varma nemen het Kathakgedeelte op zich. De Odissi-stijl wordt vertolkt door de leerlingen van Namita Mathura. En de leerlingen van dansschool De Toverfluit en dansschool
30 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:09
Van den Ende Adolphos doen het 'westerse' gedeelte. Claudia is onder de indruk van de dansen die ze heeft leren kennen. "De Bharat Natyam is een zeer gegronde en geaarde dans. Heel ritmisch en bij uitstek geschikt om een verhaal te vertolken. Bij Kathak krijg je heel veel te maken met ritmisch voetenwerk. Die dans is heel stijlvol en doet hier en daar denken aan de Flamenco, ook al ligt er een heel andere techniek aan ten grondslag en is de Kathakstijl niet zo trots. De Odissi met haar sierlijke bewegingen geeft je het gevoel dat je op een andere planeet zit. Het is een dans met zachte, vrouwelijke bewegingen, zeer spiritueel." Deze dansstijlen worden dus gecombineerd met het westerse klassieke ballet dat zeer vloeiend en stijlvol van aard is. “ De meisjes vinden de samenwerking geweldig en leren een heleboel, doordat hun techniek in een nieuwe vorm wordt geplaatst. Ik ben trost op ze!”, aldus Claudia
Pagina 31
de begrippen een duidelijker betekenis gekregen. Ik heb het gevoel dat alles op zijn plek is terecht is gekomen." Divali zal een rol in haar leven blijven spelen, zegt ze: "Ik ben heel erg geïnspireerd geraakt door het lichtfeest. Ik vind het ontzettend mooi dat hindoes rond Divali zo rein mogelijk proberen te leven, door vegetarisch te eten en het huis schoon te maken. Ook vind ik het prachtig dat men een plekje in huis creëert voor het licht. Ik zal deze zaken zeker meenemen in mijn leven, en proberen zoveel mogelijk in licht te leven." Het ballet van Claudia is te zien op zaterdag 25 oktober om 18.35 uur. Dit is een extra uitzending ter gelegenheid van Divali. Het programma wordt herhaald op dinsdag 28 oktober (tijd nog niet bekend).
Claudia was al eerder in haar leven bezig met spiritualiteit. Zij heeft onder andere reiki cursussen gevolgd en houdt zich bezig met de zeven chakra’s in het lichaam. "Hierbij had ik al te maken met licht en duisternis. Maar door het choreograferen van de Divali-dans hebben Claudia d’Evelina
31 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:09
Pagina 32
Advertenties
32 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:09
Pagina 33
De dwingende kracht van de Upanishaden
DR. W.H. VAN VLEDDER
In de eerste helft van november zendt de OHM een driedelige serie over de Upanishaden uit. Wat is de betekenis van deze boeken? Dr. W.H. van Vledder legt het uit, maar hij waarschuwt: pas op, ze kunnen verslavend werken!
Er is iets vreemds aan de hand met de Upanishaden. Het lijkt wel of er een merkwaardige, bijna dwingende kracht van uitgaat. Bekend is dat Gandhi in zijn strijd voor de onafhankelijkheid van India zich voortdurend liet inspireren door de Isha Upanishad. In de eerste strofe daarvan lezen wij: "Weet dat het Al. Dit dynamisch heelal, met al wat leeft, beweegt en is, doordrongen is van God, begeer niets en zie af van rijkdom en bezit." De Duitse filosoof Schopenhauer voorspelt dat de leer van de Upanishaden eens "het geloof van alle volkeren" zal worden. Rohit Mehta is van mening dat de culturele en spirituele erfenis van India zo universeel is dat zij toebehoort aan de gehele wereld. "Wij mogen zonder enige aarzeling zeggen", schrijft hij: "dat de bron van deze erfenis ligt in de grote Upanishaden.�
Wat zijn dan wel die Upanishaden? Waar komen ze vandaan? Waar ligt de bron van die merkwaardige geschriften die steeds weer opduiken in de wereldliteratuur en in het denken en handelen van tallozen? Sommigen zeggen dat de Upanishaden zo’n tien tot vijftien eeuwen voor onze jaartelling zijn ontstaan. Dat geldt misschien voor de geschreven teksten, maar de mondelinge overlevering is veel ouder. "De Upanishaden zijn de mens door de Goden ingefluisterd", zeggen velen in India. Shivananda schrijft: "Ze zijn eeuwig. Zij kwamen uit de mond van Brahman. Hoe kan iemand proberen de datum van de Upanishaden vast te stellen? Zij bestonden voor het ontstaan van deze wereld." Het woord Upanishad betekent op zijn simpelst gezegd: "Ga zitten en luister." Dat klinkt nogal autoritair. Toch is het niet zo bedoeld. Wel is er in de Upanishaden steeds sprake van een
33 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:10
Pagina 34
De dwingende kracht v leraar en een leerling. Die leraar is soms een vader, soms een wijze goeroe, en soms is er een leraar van een heel andere orde, veel en veel groter dan de mens. Van de leerling wordt verwacht dat hij stil en vol eerbied luistert. Er wordt hem iets heel bijzonders geleerd, iets waarvoor hij eerst 'rijp' moet zijn. Diepe eerbied, uiterste concentratie en gespannen luisteren worden verwacht van de leerling die het mysterie de Upanishaden te horen krijgt: "Dit allerhoogste Mysterie, dat het geheim der wijzen is, ligt sinds het begin der tijden verborgen in de Upanishaden. Dat diepste geheim wordt slechts onthuld Aan de leerling die dat waardig is of aan een eigen zoon."
Betekent dit nu dat degene die straks gaat kijken naar de verfilming van drie van die verhalen uit de Upanishaden eerst aan zelfonderzoek moet doen: "Moet ik mij afvragen of ik wel waardig ben om te kijken?" Dat niet, maar het is wel een feit dat men gegrepen kan worden door die boeiende teksten. Dan blijf je ze lezen, dan blijf je er aan denken en erover mediteren. Zelf ben ik zo’n 'slachtoffer' van die wijsgerige fragmenten uit de Veda’s. Met enige aarzeling heb ik jaren geleden de in twee delen verschenen vertaling gekocht van Gambhirananda van Eight Upanishads. Na drie keer heen en weer lopen in een bekende zaak voor tweedehands boeken heb ik ze meegenomen. Later heb ik altijd gezegd: "Ik kon het niet laten, die boeken zelf riepen me achterna dat ik ze moest meenemen en lezen." Het is het begin geworden van een passie. Toen wij terugkwamen uit India na het filmen heb ik zelfs kleding achtergelaten in het hotelletje waar wij zaten. Anders had ik geen plaats gehad voor mijn nieuwe boeken: vertalingen van de Upanishaden en commentaren daarop. De Upanishaden spreken over de relatie tussen God en schepping, God en mens, God en universum. Dat klinkt heel nuchter. Het gaat erom dat de grote vra-
34 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:10
Pagina 35
t van de Upanishaden gen die de mens zich stelt besproken worden op een onnavolgbare manier. Wij zijn als lezers rechtstreeks betrokken bij de vragen die de mens zich stelt en waarop schijnbaar nooit een bevredigend antwoord gegeven wordt. Nooit? Dat niet. De Upanishaden geven heel duidelijke antwoorden, maar men moet er de tijd voor nemen om na te denken, te mediteren en vooral er naar te leven. Wie leeft zoals geleerd wordt in de Upanishaden kan uiteindelijk zichzelf leren kennen, kan God leren kennen: "Ken Hem als Bouwheer van het heelal, de grote Architect, Die het heelal ontworpen heeft en voortleeft in Zijn werk; Hij is de denker van het Al, in Zijn heelal verborgen, Ken hem dan met uw hart, uw ziel, van duisternis bevrijd." Hebben wij, mensen, de mogelijkheid om het Allerhoogste te kennen? Is er voor ons een manier om het Onkenbare te kennen? Met grote stelligheid antwoordt de Upanishad dat wij ons zoiets niet moeten afvragen. Het Mysterie is dichterbij dan we vermoeden. Dat allerhoogste Mysterie woont "in de holte van het hart", klinkt het herhaaldelijk in de Upanishaden. Die vreemde, bijna dwingende kracht die uitgaat van de Upanishaden ligt misschien wel in het feit dat wij onszelf in onze ware aard gaan leren kennen: "Het goddelijk Zelf verblijft in het hart, het is het goddelijk Denkvermogen. Het is zuiver Kennis en Bewustzijn. Het is Brahman in openbaring. Alle wezens worden geleid door dat zuiver Bewustzijn."
Dit alles klinkt zo theoretisch, zo ongrijpbaar voor ons. Toch kunnen wij niet zeggen: "Dat snap ik niet, dat is mij te moeilijk." De Upanishaden blijven namelijk in ons doorklinken. We kunnen de teksten wel even aan de kant leggen, maar dan blijven de grote vragen ons toch bezighouden, of we willen of niet. Wie kan zijn eigen Zelf ontlopen? Wie kan doof zijn voor die stem van de Allerhoogste die ons spreekt over Waarheid en Werkelijkheid? Wie zich de tijd gunt om rustig en stil te luisteren naar de Upanishaden gaat zichzelf en de wereld anders bezien. De kans is groot dat degenen die eenmaal de Upanishaden gelezen hebben, daar niet meer mee ophouden. Ik ken veel mensen die elke dag een paar strofen uit de Upanishaden lezen: "Omdat ze zo mooi, boeiend, inspirerend zijn." Die mensen volgen dan het voorbeeld van de tallozen die hen zijn voorgegaan, zoals Gandhi. En wie hunkert er nu niet naar zichzelf te leren kennen en in vrede te leven in een wereld zonder geweld? Het is de moeite waard om te kijken naar de drie afleveringen die gemaakt zijn van de Upanishaden, maar pas op, het kan verslavend werken! •
Alle citaten zijn afkomstig uit: dr. W.H. van Vledder, Upanishaden, Het mysterie van het Zelf, Ankh-Hermes, Deventer, 2000
De uitzendingen over de Upanishaden vinden plaats op de zondagen 2, 9 en 16 november om 13.00 uur. De herhalingen zijn op de zaterdagen 8, 15 en 22 november om 10.30 uur. In het speciale jubileumnummer van OHM Vani vindt u een interview met de regisseur, Jonne Severijn. Zie ook www.upanishads.nl
35 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:10
Pagina 36
Kinderen van het circus
PERDIEP RAMESAR
India is rijk aan historie, cultuur, kunst en intellect. De informatietechnologie en de Indiase cinema zijn de best draaiende sectoren in dit op een na dichtstbevolkte land ter wereld. Schrijvers als V.S. Naipaul en Salman Rushdie domineren de intellectuelen: de koloniale kosmopolieten en de progressieve visionairen. Dat de Veda's, de Upanishaden, de Ramayana en de Mahabharata uit het oude India komen weten we. Dat India een van de grootste nucleaire grootmachten ter wereld wil worden is ook bekend. Dat India een zeer hoog sterftecijfer heeft door de ziekte AIDS weten we inmiddels ook. Maar dat India circussen heeft waar minderjarige meisjes, verkocht door hun ouders, misbruikt worden om geld te verdienen voor de baas door levensgevaarlijke capriolen uit te halen op de piste, wisten we niet. OHM zendt dit najaar een film uit van de filmers Jascha de Wilde en Chris Relleke. Zij brengen de waarheid over India dichterbij de mensen thuis. Namelijk dat India niet het paradijs is dat het soms lijkt.
Het Great Rayman Circus is het oudste circus in India. Het trekt vooral rond in het noorden van het land. Het circus wordt geleid door een vader en zoon. Het verhaal gaat dat het circus is genoemd naar de olifant Rayman, die een eeuw geleden geschonken werd door een Indiase vorst. Het beest vertoonde jarenlang zijn kunstjes en stierf in het harnas, middenin de circuspiste, en uit respect voor hem kreeg het circus zijn naam. Het Great Rayman Circus
heeft olifanten en tijgers, maar ook veel dwergen, en meisjes, veel te jonge meisjes. 'Starkiss, circus girls in India' heet de documentaire van Wilderell Film. Starkiss is de naam van een act waarbij jonge meisjes aan een bit, dat vastzit aan een touw in de nok van de circustent, omhoog in de rondte worden geslingerd. De meisjes komen vooral uit Nepal en zijn verkocht door hun ouders.
36 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:10
In het Great Rayman Circus zorgen onder meer clowns voor amusement. Geen gewone clowns zoals we die in Nederland kennen. Wie zich de 'Elephant Man' en de 'Hunchback of the Notre Dame' kan herinneren, begrijpt al wat voor clowns er ingezet worden om het publiek te vermaken. Ze worden mismaakten, 'freaks', genoemd. Het zijn mensen met achondroplasie, ofwel dwergen. Achondroplasie is een erfelijke stoornis in de ontwikkeling van het kraakbeen. Het kraakbeen wordt dan gewoon bot. Deze ziekte zorgt voor gebrekkige groei en vervorming van de beenderen. Hierdoor ontstaat dwerggroei. Ook in het boek 'The son of the circus' van John Irving komen deze mensen voor en lijden ze onder het juk van hun bestaan als circusattribuut. In het Great Rayman Circus is de 29-jarige Johnson zo'n dwerg. Hij is nauwelijks een meter hoog en gebocheld. Eigenlijk heet hij Satish Kumar. Zijn act is op niets anders gebaseerd dan op zijn geringe lengte. Hij is geschminkt als een clown en eigenlijk diepongelukkig. Hij wacht op het moment dat hij een vrouw vindt die langer is dan hij en die voor hem zorgt. Een lastig probleem, omdat er weinig grotere vrouwen zijn
Pagina 37
die met hem zouden willen trouwen. Het zijn allemaal mannen, die dwergen. Ze worden door de eigenaars binnengehaald, omdat het Indiase publiek ze vermakelijk vindt. Het publiek lacht ze uit en behandelt ze als vuil. Zo wordt Johnson bijna ondergelopen door de menigte als hij bij de ingang van het circus staat. De eigenaars buiten deze jongens uit. Het maakt de eigenaars niet uit hoe oud of gehandicapt ze zijn, als ze maar kunnen werken. Wat de eigenaars waarschijnlijk niet weten, is dat deze dwergen vroeger oud worden, doordat hun botten sneller slijten. Wat de eigenaars wellicht wel weten is dat deze minimensen veel pijn lijden. Gokverslaving komt veel voor. Onderling gaan ze dobbelen of kaarten en verliezen veel geld aan elkaar, waarna het geld opgaat in alcohol. Gokken mag eigenlijk niet in het circus. "We waarschuwen ze een keer en bij de volgende keren pakken we het geld af. Zo hebben ze geen geld meer om te gokken", zegt de zoon van de eigenaar. Het geld verdwijnt dan in de zak van de eigenaar. Saipan is een tiener, maar ook een dwerg. Hij ziet eruit als een jochie van drie en gedraagt zich er ook naar. Behalve als hij dagdroomt over zijn toekomst of als hij huilend vertelt over zijn verleden. Hij weet precies waar hij is beland, maar
37 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:10
hij weet ook dat hij geen beste toekomst voor zich heeft. Saipan blijft dagdromen dat hij met een mooi meisje zal trouwen. Hij is de enige dwerg die bij de meisjes mag komen, "omdat hij zo kinderlijk is". Johnson klaagt over hem: Saipan zou de meisjes zomaar betasten, terwijl hij ondertussen de vermoorde onschuld uithangt. "Ze worden toch niet boos op hem, omdat hij zo'n jongetje speelt." Johnson wil ook wel in Saipan's schoentjes staan. Hij is jaloers op hem. Misschien komt zijn droom van een vrouw dan eindelijk uit. Saipan past overigens helemaal in een boodschappentas. Dat is zijn optreden in Great Rayman Circus: uit de tas en in de tas. Waar de makers de film eigenlijk over hebben gemaakt zijn de circusmeisjes. Deze meisjes komen vanaf kleuterleeftijd in het circus om getraind te worden tot 'echte' acrobates. Ze leven opgesloten in het damescompartiment. Alleen de nachtwaker Bishamtru, bijgenaamd Ali Baba, en de dwerg Saipan komen binnen de schotten van het compartiment. De enigen die echt contact mogen hebben met de meisjes zijn de trainers. Als de camera draait zien we inderdaad trainende meisjes met hun begeleidende strenge trainers. Soms valt er een klap, maar niet meer. Wat er gebeurt als de camera niet draait is voor ons de vraag, maar voor de meisjes een weet. De meisjes zijn verkocht door hun ouders aan ronselaars die de meisjes op hun beurt weer doorverkopen aan het circus. De ouders krijgen hun kind maar sporadisch te zien. Het circus trekt rond en is vaak te ver weg voor de ouders. Bovendien zijn het verkochte meisjes, dus eigenlijk geen dochters meer voor
Pagina 38
de ouders. Zoals een meisje dat getrouwd is, volgens de hindoecultuur, de rijkdom is van de vreemde, 'paraya dhan', zijn deze meisjes eigendom van het circus. Elk meisje dat in het circus verblijft zou wel willen trouwen. Maar niet met iemand van 'buiten'. De meisjes hopen bij elke show dat er geen mannen zijn uit het publiek die ze na de show ten huwelijk vragen. In India weet je het namelijk nooit. "De mensen buiten het circus begrijpen toch niet wat we doormaken, wat voor pijn we hebben", mijmert Anita Das (17). Zij zou dan ook het liefst willen huwen met iemand van het circus. Anita Das is het mooiste meisje van de klas, die wel een beetje lijkt op de Bollywoodactrice Aishwariya Rai. Anita Das is het papegaaienmeisje dat het liefst een knappe lange man wil, die haar twee maaltijden per dag bezorgt. Diegene vindt ze in het Great Rayman Circus in de clown Ravi Kumar. Hij is knap en lang. Hun relatie ontwikkelt zich in het geniep, omdat relaties in het circus verboden zijn. Dat gaat per brief, terwijl ze slechts een paar meter van elkaar verwijderd zijn. Als ze betrapt worden is de consequentie dat ze uit het circus gezet worden, "omdat ze anders de andere meisjes verpesten". De meisjes hebben een haast onvoorstelbaar moeilijk leven. Zelfs de liefde is onmogelijk. De documentaire wordt in twee delen uitgezonden, op zondag 21 december en zondag 28 december, om 13.00 uur. De herhaling vindt plaats op zaterdag 27 december en zaterdag 3 januari 2004, om 10.30 uur.
38 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:10
Pagina 39
De 'omhelzende moeder' komt weer naar Nederland
GÂTSKE POSTMA EN JANDIRK VEENSTRA
Mata Amritanandamayi, Indiaas "Hugging Mother" en een van de opmerkelijkste spirituele leiders, vierde in september haar vijftigste verjaardag met een groot gebed in het teken van de vrede. Amma, zoals haar volgelingen haar liefdevol noemen, is vooral beroemd om haar toegankelijkheid: iedereen die bij haar komt krijgt een moederlijke omhelzing. Ze doet dit tientallen keren per dag en neemt daarbij duizenden in haar armen. Van 6 tot 8 november 2003 is ze in de Maaspoort in ’s Hertogenbosch.
Haar verjaardag wilde ze alleen vieren als die in het teken zou staan van de Wereldvrede: "Amritavarsham 50 Embracing the World - for peace and harmony". Zo heette de viering in het Internationaal Sportstadion in Cochin, waar honderdduizenden mensen uit tientallen landen bijeenkwamen. In haar onnavolgbare energie, heeft Amma allemaal omhelsd. De Indiase president A. P. J. Abdul Kalam zat in aanwezigheid van Amma een speciale conferentie voor waarin kopstukken uit het internationale zakenleven bij elkaar kwamen om de economische ontwikkeling van India een impuls te geven. Hoogtepunt was een groots ritueel waarin water uit de rivie-
ren van bijna alle landen in de oceaan werd gegoten, als een symbool van harmonie en vrede in de wereld. Amma heeft zich al vaker uitgesproken over wereldvrede. In augustus 2000 sprak zij de Verenigde Naties toe over de rol van religie bij het oplossen van conflicten en het vergroten van vrede in de wereld: "Als mensen niet tot de essentie van hun religie doordringen ontstaan gemakkelijk conflicten en geweld, vaak op grond van verschillen in uiterlijke tradities en rituelen. Maar alle religies hebben slechts één doel: ons egoïsme overwinnen en onze medemens liefhebben en dienen. Als wereldvrede werkelijkheid wil worden moeten vrede
39 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:10
Pagina 40
en harmonie eerst het hart van ieder individu vullen. We moeten eerst zaden van liefde, vrede en geduld in ons zelf planten." Toen een journalist na afloop aan Amma vroeg wat zij wilde zijn als zij de wereld zou kunnen regeren zei ze: "Ik zou een veger willen zijn. Ik zou ieders geest willen schoonvegen!" De verontreiniging van de geest is volgens Amma in veel opzichten fataler dan de milieuvervuiling, want de geest heeft de kracht om de mensheid elk moment te vernietigen. "We moeten onze geest zuiveren. Onze samenleving leert vooral aan jongeren: wat kan ik krijgen? Het zou beter zijn ze te leren: wat kan ik de wereld geven?" Volgens Amma is uiteindelijk liefde de enige medicijn die de wereld kan genezen. In dit universum is het de liefde die alles met elkaar verbindt. In oktober vorig jaar ontving Amma de Ghandi-King Award voor haar inzet voor vrede en geweldloosheid uit handen van Jane Goodall en Velor de Mello, de onlangs bij een bomaanslag in Bagdad om het leven gekomen Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties. In haar toespraak riep Amma vrouwen, en indirect ook mannen, op de kwaliteiten van Universeel Moederschap, zoals liefde
voor alles wat leeft en vergevingsgezindheid, te ontwikkelen. Met deze kwaliteiten kunnen we conflicten en geweld oplossen. In haar speech vertelde ze de volgende anekdote, die dit onderstreept. Er kwam een jongeman bij Amma. En hoewel hij uit een streek kwam waar veel geweld plaatsvond, behoorde hij tot een groep jongeren die vooral veel sociaal werk deed. Amma vroeg wat hem daartoe inspireerde. Hij zei: "Mijn moeder heeft me dit geleerd. Toen ik zes was, werd mijn vader bruut door terroristen vermoord. Mijn leven was in ĂŠĂŠn klap kapot. Ik wilde alleen wraak. Maar mijn moeder veranderde mijn houding. Ze zei: 'zoon, zal je vader weer tot leven komen als je die mensen doodt? Kijk hoe bedroefd je grootmoeder altijd is. Kijk naar mij, hoe moeilijk
40 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:10
Pagina 41
De 'omhelzende moeder' het is om rond te komen. Kijk naar jezelf, hoe verdrietig je bent omdat je vader niet bij je is. Wil je dat meer moeders en kinderen net zo erg zullen lijden? De pijn zou voor hen hetzelfde zijn. Probeer de moordenaars van je vader hun verschrikkelijke daden te vergeven. En verspreid in plaats daarvan de boodschap van liefde en universele verbondenheid.' Steeds probeerden mensen mij over te halen me bij terroristische groepen aan te sluiten. Maar het zaad van vergevingsgezindheid dat mijn moeder gezaaid had, droeg vrucht en ik deed het niet. Ik gaf jongeren hetzelfde advies van mijn moeder. Dit veranderde het hart van veel mensen, die nu net als ik hulp verle-
nen aan anderen." Amma eindigde haar toespraak met hetzelfde oude vedische gebed dat ook centraal stond tijdens haar verjaardag: "Om Lokah Samastah Sukinho Bavantu" ("Moge heel het universum vol geluk en vrede zijn") "Om Santih, Santih, Santih" ("Om, Vrede, Vrede, Vrede") Informatie over Amma’s bezoek aan Nederland staat op www.amma.nl. Daar zijn ook de brochures met de volledige teksten van de genoemde speeches te bestellen. Overdag en ’s avonds zullen er programma’s zijn met meditatie, bhajans (devotionele liederen) en Amma’s darshan.
41 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:10
Pagina 42
Intuïtie: ons spiritueel vermogen Carolina Bont is directeur van het Centrum voor Effectieve Intuïtie, auteur van verschillende boeken op het gebied van intuïtieve ontwikkeling, intuïtief bedrijfsanaliste en aurareader. Een gesprek.
Wat is intuïtie? Als we ons gespannen, onzeker en vastgelopen voelen dan komt dat meestal omdat we maar een deel van het geheel zien. Een intuïtief signaal sluit daarentegen aan bij het gehele plaatje en een intuïtieve visie laat nieuwe mogelijkheden zien waar we eerder niet aan dachten. Of het nu gaat over werk, carrière, relaties, opvoeding, gezondheid of eenvoudige dagelijkse beslissingen, intuïtie werkt verhelderend. Ze is een innerlijke wijsheid die komt van een dieper deel van je wezen. Ze gaat verder dan je verstand en je emoties, ook al werkt ze via je gedachten en je gevoelens. Is iedereen van nature intuïtief? Ik heb geleerd van cursisten, cliënten en de bedrijven met wie ik werk dat de
meeste mensen hun intuïtie gebruiken maar het vaak niet zo noemen. Iedereen weet echter dat er een inzichtgevende kracht is die je op onbekende terreinen kan helpen. Men zegt dan bijvoorbeeld: "ik heb er nog een nachtje over geslapen" of "het was zo moeilijk om te zien wat de beste keus zou zijn dat we uiteindelijk iets besloten hebben dat ons het meeste aansprak" of "ondanks de feiten gingen we op ons gevoel af ..." Kun je intuïtie trainen? Sommige mensen zijn van nature meer ingesteld op hun intuïtie dan anderen maar iedereen kan zijn of haar intuïtie ontwikkelen. Ook al ben je intuïtief, de vaardigheid ontstaat pas als je deze kwaliteit ziet en bewust gaat toepassen. Dat wil zeggen dat je leert de signalen op te merken en te gebruiken. Intuïtie
42 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:10
Pagina 43
Carolina Bont
kun je niet dwingen, het is een spontane innerlijke impuls. Maar je kunt je oefenen om ontvankelijker te worden voor je intuïtie. Het bewust toepassen van intuïtie, geeft meer mogelijkheden. Dit verheldert bovendien je denken en je emotionele beleving. Wat heeft intuïtie met spiritualiteit te maken? Ons intuïtieve vermogen laat zien dat alles tot op een bepaald niveau met elkaar verbonden is. Het vergroot onze zelfkennis. En brengt ons niet alleen in contact met onze verschillen, maar ook met onze verbondenheid. Je zou kunnen zeggen dat intuïtie de taal van je ziel spreekt. Ze komt vanzelf op wanneer je geest rustig is. Ze is verbonden met de hoogst ontwikkelde universele kracht en ze heeft altijd het beste met
jou en met alle betrokken partijen voor. We weten meer dan we beseffen. En we kunnen meer betekenen voor onszelf en en anderen dan we ons vaak realiseren. Onze intuïtieve vaardigheden zijn voor het grootste deel nog onontgonnen gebied. Intuïtie is een sterke doch rustgevende kracht die niet alleen handig is maar ook je groei en innerlijke ontwikkeling stimuleert. Voor meer informatie: centrum@carolinabont.com www.carolinabont.com
43 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:10
Pagina 44
Melk niet goed voor elk
ROBERT H. SWAMI PERSAUD
Het is raar maar waar: bijna driekwart van de mensheid verdraagt geen melk. Om het wetenschappelijk te zeggen: deze mensen hebben een lactose-intolerantie vanwege een lage lactasespiegel. Met name bij Aziaten, de bevolking rond de Middellandse zee en Afrikanen komt dit voor. Maar wat zegt de Ayurveda over melk?
In de oude hindoeverhalen speelt melk een belangrijke rol. Zij wordt de 'levensnectar' genoemd, vanwege haar opbouwende krachten en genezende effecten. Het zal er aan hebben bijgedragen dat de belangrijkste leverancier van melk de koe - een heilige status verkreeg. En inderdaad, in de oude tijden was melk letterlijk levensreddend wanneer de baby om welke reden dan ook geen borstmelk kreeg. Bijna ieder mens bezit tijdens de eerste zes levensjaren een belangrijk enzym, de lactase, die noodzakelijk is om het bestanddeel lactose (een bepaalde suiker in de melk) af te breken. Vooral de westerse, blanke bevolking behoudt dit enzym, bij de meeste Afrikanen en Aziaten echter wordt dat enzym na het
zesde levensjaar verlaagd. Het een en ander heeft vooral te maken met de klimatologische omstandigheden; in tropische landen zorgt het zonlicht voor vitamine D, in koude landen moet je die vitamine vooral uit de melk halen, vandaar. In onze praktijken krijgen we heel vaak te maken met ouders die maatregelen zoeken voor hun kinderen met een koemelk-allergie. Wij proberen dan steeds duidelijk te maken dat je daar gewoon niets tegen moet doen. Als je kind koemelk-allergie heeft is er sprake van een verlaagde lactasespiegel en dat hoeft helemaal niet tot problemen te leiden. We raden zelfs sterk af om allerlei (zogenaamd gezonde) maatregelen te nemen want deze verstoren het natuurlijk ontwikkelingsproces van het jonge kind.
44 -oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:10
In onze serie artikelen over de Ayurveda hebben we vaker gesproken over de menselijke constituties (dosha’s) kapha, pitta en vata. De Ayurveda beveelt melk niet in z’n algemeenheid aan. Mensen met een hoge kapha-dosha bijvoorbeeld dienen hun melkconsumptie zeer te beperken of liever helemaal te stoppen, omdat hun kapha door de melk alleen maar toeneemt. We weten inmiddels dat melk bijvoorbeeld de slijmvorming bevordert. Kaphatypen zijn erg gevoelig voor slijmvorming, dus ook dat is een reden om geen melk meer te gebruiken. Vatatypen daarentegen kunnen baat hebben bij melk. Het vatatype kampt vaak met droogte van huid en slijmvliezen en een regelmatige melkconsumptie, vooral warme melk, helpt daar goed tegen. Pittatypen mogen ook wel melk, maar dan moet die wel koud zijn. Nu is het zo dat bij veel Ayurvedische medicijnen wordt aanbevolen om daar melk bij te drinken. Wij moeten echter duidelijk stellen dat dit vaak moderne aanbevelingen zijn die men zeker niet moet opvolgen. Want nogmaals: het al of niet gebruiken van melk is afhankelijk van je constitutie. Maar hoe zit het dan met zuivelproducten die van melk gemaakt zijn? Welnu, dat ligt een beetje anders. In kaas, yoghurt, karnemelk, zure room, boter enz. zit veel minder lactose dan in gewone melk, omdat deze als het ware is ‘voorverteerd’. Maar ook dan speelt het menstype een rol. Zo is karnemelk goed voor de vata maar verkeerd voor de pitta en kapha. IJs is goed voor de pitta, maar verkeerd voor de vata en kapha.
Pagina 45
Geitenmelk is weer goed voor de kapha en pitta, maar verkeerd voor de vata. Alleen de ghee is voor alle dosha’s goed, mits deze van goede kwaliteit is. Ghee is een typisch Ayurvedisch recept dat in de Hindoestaanse keuken bijna niet meer weg te denken is. Ook bij godsdienstige Hindoe-rituelen speelt ghee een rol. Zij bestaat uit geklaarde boter, welke volgens de oude tradities weer gemaakt moet zijn van een uitmuntende kwaliteit melk. In de oude tijden werd zelfs het soort gras voorgeschreven voor de koe die de melk moest leveren waarvan de ghee gemaakt zou worden. Bij verschillende Ayurvedische behandelingen speelt melk een bepaalde rol, maar deze wordt dan niet altijd als voedingsmiddel gezien. Bekend in onze klinieken is bijvoorbeeld de 'navarakizhi', een behandeling waarbij de patiënt zakjes kruiden over zich heen gewreven krijgt, die eerst helemaal ondergedompeld werden in hete melk. Je hele huid wordt dan met melk behandeld hetgeen – in combinatie met die kruiden - een opvallend genezende werking geeft bij tal van huidklachten. Ook met ghee kunnen massages plaatsvinden. Kortom, melk vormt een speciaal thema binnen de Ayurveda, voor zowel inwendig als uitwendig gebruik. Maar de uitspraak ‘melk is goed voor elk’ wordt door de Ayurveda stellig afgewezen.
45 45 -oktober/december -oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:10
Pagina 46
Het S p
Advertenties
Ayurvedische behandelingen: pancha karma, masage, kruidentherapie, Acupuntuur, Prana-therapie en levende Analyse Lessen: Tai Chi Chuan, Kung Fu, Qirobics, QiGong/Yoga/Meditatie Ayurvedische leef- en voedingsadviezen Workshops/Opleidingen: Ayurvedische massage, Oosterse masage Prana-Therapie, Qigong en meditatie Import en distributie van Arjuna Ayurvedische kruiden Elke dinsdag van 10.00 - 11.30 uur Gratis diagnose en Prana-behandelingen Chan Makhan: Frieda de Putter:
Chinese Ayurvedisch Doctor Acupuncturiste en Ayurvedic Practitioner
Mississippidreef 81, 3565 CE Utrecht. Tel.: 030 - 2734171 www.jade-health.com
AVONDCURSUS SARNAMI Wilt u Sarnami (Surinaams Hindostaans) leren spreken en schrijven (in het Nederlandse schrift)? De grammatica en officiĂŤle spelling leren kennen, ook als u de taal al spreekt? Geef u dan op voor de avondcursus Sarnami aan de Universiteit Leiden! Cursustijd: woensdagen 18.45-2015 uur. Start: 17 september 2003 Einde: half mei 2004 Bel voor informatie over inhoud, kosten, inschrijving etc. 071 527 25 03 (maandag-, dinsdag- en vrijdagochtend)
46 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:10
Pagina 47
S pirituele Web W W W . U PA N I S H A D S . N L
Op 2, 9 en 16 november 2003 zendt OHM een 3-delige serie uit over de Upanishaden. De Upanishaden behoren tot de oudste heilige boeken van de hindoes en bevatten kennis over de aard van God, de Goddelijke schepping en de plaats en betekenis van de mens in de Goddelijke schepping. Wilt u meer weten over de inhoud en totstandkoming van de serie, bezoek dan www.upanishads.nl
W W W. S A F F R O N S O U L . C O M
Deze veelomvattende site biedt u informatie over ayurveda, yoga, muziektherapie en nog veel meer. Wilt u zichzelf bijvoorbeeld dagelijks een ayurvedische massage geven? Op deze site vindt u daar informatie over. Wilt u weten welke yoga-oefeningen u het beste kunt beoefenen? Ook hierover vindt informatie. Bent u op zoek naar een geheel nieuwe vorm van gezichts- en lichaamverzorging? Ook daarvoor kunt u hier terecht. Kortom, bezoek de site en er gaat een wereld voor u open.
W W W . D A AW AT . C O M
Voor degenen die tijdens de feestdagen eens een lekker Indiase curry of iets anders exotisch willen proberen, is deze site een aanrader. U komt hier een variĂŤteit aan lekkere recepten van verschillende soorten gerechten tegen.
W W W . L I F E F O U N D AT I O N . C O M
De Life Foundation koestert de droom een leefbare wereld te creeren, een wereld waarin een ieder in vrede met elkaar kan leven. Praktische methoden worden door de Life Foundation aangereikt om het leven positief in te richten, gezond te leven en onze natuurlijke talenten tot ontwikkeling te brengen. Mansukh Patel, een geestelijke leider die al velen op het spirituele pad geinspireerd heeft draagt via deze Foundation zijn boodschap van liefde en compassie uit. Bent u zoek naar inspiratie, bezoek dan deze site.
47 - oktober/december
OHMvani4e Kwart2003 FC
17-09-2003
11:10
Pagina 48
De programma's van OHM kunt u zien op
Nederland 1 op zondag van 13.00 uur tot 13.30 uur. De Lotusvijver kunt u beluisteren op
radio 747 AM, op de zaterdag van 12.00 uur tot 13.00 uur. Het maandagavondprogramma van OHM is te beluisteren
van 21.00 uur tot 22.00 uur, ook via radio 747 AM. Op de website van OHM,
www.ohmnet.nl kunt u veel achtergrondinformatie vinden over de programma's van OHM.
Wilt u lid worden van ons kwartaalblad OHM Vani, bel tijdens kantooruren:
035-6260920.