Brood vanuit de hemel

“Kijk, daar komt het eten!” Het zware geronk van laag overvliegende Amerikaans B-17 vliegtuigen klonk op 1 mei 1945 als muziek in de oren van de hongerende bevolking in Noord-Nederland.

Met de Duitsers was na moeizame onderhandelingen een overeenkomst gesloten, er mochten voedselpakketten vanuit de lucht gedropt worden. Het luchtafweergeschut zou zwijgen. Natuurlijk was het absoluut verboden om parachutisten of wapens te droppen. De Duitsers controleerden dat door steekproeven te nemen.

Onder de naam Operatie Chowhound werden er door de Amerikanen duizenden pakketten met levensmiddelen gedropt. De Britten hadden Operatie Manna, een zelfde soort operatie. Via de lucht kreeg de bevolking allerlei soorten voedsel en hulpgoederen.

De inhoud van de voedselpakketten bestond uit: zakken meel, blikken scheepsbeschuit, legerrantsoenen, thee, eipoeder, bonen, Spam (nu bekend als Smac), sigaretten, chocolade en margarine.

Ter herdenking aan deze hongervluchten, zijn elk jaar weer veel enthousiaste vrijwilligers bezig om duizenden broodjes in te pakken voor de traditionele broodjesdropping. Vooral kinderen vinden het geweldig om de uiterwaarden in te rennen en de broodjes te verzamelen.

De broodjesdroppings worden uitgevoerd door de mensen van Skydive ENPC. Zij nemen ook een aantal parachutisten mee die een sprong zullen maken. Dit jaar in Hellouw, Dreumel en Zaltbommel.

4 vragen over de broodjes:

Waar komt het meel vandaan?

1

Heliaro is een hele oude tarwesoort die groeit op de natuurakkers in Doornik (bij Bemmel). Het wordt daarna tot meel vermalen in een echte molen: de Witte Molen in Nijmegen.

Worden de broodjes gebakken door een echte bakker?

Jazeker! De broodjes worden gebakken door Arjan Bakker van Bakkerij Bakker in Herwijnen. Bakker genoeg? :-)

4

3 2

Hoe komen al die broodjes in een zakje? We hebben daarvoor heel veel vrijwilligers in Hellouw, die op 4 mei uren bezig zijn om de broodjes per stuk in te pakken. Een enorm karwei!

Hoe komen de broodjes in het vliegtuig?

Als ze ingepakt zijn gaan de broodjes naar vliegveld Breda. De mensen van Skydive ENPC zorgen er al sinds 2015 voor dat de broodjes op de juiste plek komen. En dat gaat spectaculair hoor! Bekijk dit filmpje hiernaast maar met de QR code:

De Veertien van Wamel

Een eenvoudig houten kruis vertelt het verhaal van veertien onschuldige mannen uit het dorpje Wamel die toevallig op de verkeerde tijd op de verkeerde plaats waren.

Het is september 1944, twee dagen na de bevrijding van Eindhoven, zo’n 70 kilometer ten zuiden van Wamel. Het land van Maas en Waal was toen al bevrijd, maar aan de noordkant van de rivier - in Tiel - was de Duitse bezetter nog heer en meester.

Het was een angstige tijd. De Duitsers staken soms de Waal over om huizen in brand te steken. Op een van die tochten werden ze beschoten door mensen uit het verzet. De Duitse commandant was woest. Hij gaf het bevel om veertien mannen uit hun huizen te sleuren en mee te nemen naar Tiel, aan de overkant van de Waal.

Daar aangekomen wachtten ze angstig op hun lot, terwijl de commandant zich ondertussen moed indronk in het café. Toen hij genoeg gedronken had, smeet hij de deur van het café open en stomdronken richtte hij zijn wapen op de onschuldige mannen. Hoeveel kogels hij daarvoor nodig had, vertelt het verhaal niet. Maar minuten later lagen er veertien doden op de kade. De jongste was 21 jaar, de oudste 68. Er ging een schok door het dorp, zo krachtig dat de bevolking het tot op de dag van vandaag in herinnering draagt.

Op de plek waar het gebeurde werd een tijdelijk kruis neergezet. Nadat er een mooie gedenkplaat werd geplaatst, verhuisde het kruis naar het Flipje- en Streekmuseum Tiel waar je het nog altijd kunt vinden.

Het negengangenmenu

De coronatijd ligt nog vers in het geheugen, een tijd waarin mensen soms lijnrecht tegenover elkaar kwamen te staan. Zelfs binnen families zorgde dit voor veel problemen. Beeldend kunstenaar Joris Baudoin, zijn broer Jeroen en zus Caro hadden een compleet andere kijk op deze pandemie en de gevolgen en beperkingen die erbij kwamen kijken. Waar Jeroen en Caro zich richtten op het gevaar van vaccinaties en inperken van de vrijheid koos Joris voor een nuchtere kijk en vertrouwen in de wetenschap.

Hét recept voor een scheuring in het gezin, zou je zeggen. Maar er gebeurde iets anders: de drie veroordeelden elkaar niet en bleven met elkaar praten. De warme familiebanden bleven zo bestaan en werden zelfs sterker. Het boek Het negengangenmenu, met e-mailcorrespondentie van Joris, Caro en Jeroen, is een goed voorbeeld van hoe je iemand in zijn waarde kan laten, ook al heeft die een andere mening. Want daar gaat het natuurlijk om, respect en compassie voor elkaar. Eet smakelijk!

Het Negengangenmenu is te koop via de boekwinkel en op 5 mei bij Zinder in Tiel.

Kunstmarkt Tiel

Verrassend en gezellig is de jaarlijkse

Kunstmarkt in Tiel. Kom en geniet van de grote variatie kunst tussen 12:00 en 17:00 uur in de Waterstraat, Voorstad en Varkensmarkt. De muzikale omlijsting wordt verzorgd door Dick Steenbergen, alias De Dansende Balg, met zijn trekharmonica. De markt wordt geopend als rond

12:00 uur de historische colonne de binnenstad inrijdt, voorafgegaan door de lopers van Astylos. Zij brengen het vrijheidsvuur, dat op de Markt (naast Flipje) wordt ontstoken. De organisatie is ook dit jaar weer in handen van Oranjevereniging Tiel.

Eenmaal, andermaal…

Ella Kok-Majewska veilingmeester in Zinder

Op vrijdag 5 mei om 14.00 uur is Cultureel Centrum Zinder het decor van een heuse kunstveiling. Ella Kok-Majewska, directeur van het Regionaal Archief Rivierenland (RAR) is voor de gelegenheid veilingmeester. Waarom zij? Ella: “Omdat ik een vlotte babbel heb, mensen gerust kan stellen en tegelijkertijd enthousiast kan maken.” werden boterhammen van gemaakt. Een nicht van mij deelde dat samen met een team vrijwilligers uit, aan de mensen die dat het hardst nodig hadden. Moet je voorstellen. Van de ene op de andere dag ben je niet meer vrij in je eigen land. Je kunt bijna niks meenemen. Vreselijk.” over Tiel en het Rivierengebied in de Tweede Wereldoorlog. Start je bezoek met de lm over Tiel in de frontlinie en het verzet van de Waalcrossers.

Lees verschillende dappere, ontroerende en soms ronduit ongelofelijke verhalen van bezetter, verzetsstrijder, geallieerde en slachtoffers. En ontdek andere historische plekken, monumenten en musea in de regio op de interactieve kaart.

ArcheoHotspot Archeo Hotspot Tiel maakt archeologie voor iedereen tastbaar en toegankelijk. Elke woensdagmiddag tussen 13:30 uur en 16:30 uur ben je van harte welkom om mee te werken aan de scherventafel in het Flipje en Streekmuseum Tiel. Samen met vrijwilligers en archeologen kun je meewerken aan de determinatie van archeologische vondsten uit het Bleekveld in Tiel.

Natuurlijk zijn er meer redenen. Zo is Ella betrokken bij het de Stichting Beeldende Kunst Evenementen in Rivierenland (BKE) en kent zij veel kunstenaars persoonlijk. Daarnaast zat zij in het bestuur van de Stichting vrienden van Coen Kaayk, waarvan een prachtig ruimtelijk werk te zien is in de hal van Zinder. En als je dan weet dat Ella al eens assistent-veilingmeester is geweest, dan ligt de keuze voor de hand.

Maar er is nog een belangrijke reden, vertelt Ella.: “Ik kom oorspronkelijk uit Oost-Polen, zo’n 30 kilometer van de grens met Oekraïne. Direct na het begin van de oorlog heb ik geld ingezameld om vluchtelingen te helpen. Er kwamen elke dag wel twee of drie treinen binnen met vooral vrouwen en kinderen die huis en haard hals over kop hadden moeten verlaten. Van het ingezamelde geld kocht ik in Polen brood, kaas en vleeswaren. Die werden daar geleverd en er

Er worden enkele tientallen kunstwerken van regionale kunstenaars geveild. De opbrengst hiervan gaat naar Oekraïense kunstenaars. Als teken van solidariteit en medeleven. Ella: “Ik hoop dat er veel mensen naar de veiling komen en dat er flink geboden wordt. Hoe betekenisvol is dat niet?”