De verdwenen mitrailleur

Het verhaal van Hans van Arkel (1932) uit Opijnen

Aan het begin van de oorlog was Hans van Arkel uit Opijnen een jongetje van acht jaar oud. Hij zag de Duitse vliegtuigen overkomen, die op weg waren naar Rotterdam. ‘Manœuvres’ zeiden de mensen. Hij zal dat woord nooit meer vergeten. Dat het bittere ernst was, bleek later toen de bommen op Rotterdam waren gevallen. De Tweede Wereldoorlog was begonnen.

Duitsers in huis

“In september 1940 kregen we Duitsers in huis. Die kwamen uit Frankrijk, een hele divisie die onderdak zocht tussen Herwijnen en Zennewijnen. De gemeentesecretaris en de burgemeester kwamen dan kijken hoeveel je er in huis kon hebben. Om een lang verhaal kort te maken, op 13 september 1940 kwam er een Opel Blitz voorrijden en daar stapte een jonge soldaat uit: Paul Lehman. Negentien jaar was hij. Hij is twee maanden in huis geweest. Later hadden we geregeld zo’n vier of vijf Duitsers in huis. In het begin vonden we dat geweldige mensen. Ze maakten muziek en namen een borreltje mee. Mijn opa die toen ook nog in huis woonde had er grote schik mee.”

Dat veranderde in 1941 toen de bezetter zijn ware gezicht liet zien. “Als achtjarig jongetje was ik me daar maar ten dele van bewust. De joden moesten een ster dragen en hen werd de toegang ontzegd bij openbare gelegenheden. Later werden de bronzen klokken uit de kerken gehaald en toen mijn vader op bed lag met longontsteking waren er geen medicijnen. Ook moesten we fietsen en radio’s inleveren, we mochten na acht uur ’s avonds niet meer naar buiten, er kwamen steeds meer beperkingen.”

Ooggetuige

Op 30 juli1943 stond Hans ’s morgens om half tien buiten en zag dat een Amerikaanse B-17 bommenwerper duidelijk in de problemen zat: “Een van de motoren was door het luchtafweer geraakt en terwijl ik stond te kijken werd ook een tweede motor geraakt. Het vliegtuig viel in stukken uit elkaar en kwam neer op zo’n 400 meter van ons huis. Acht mannen sprongen eruit, maar die werden vanaf de grond allemaal neergemaaid. Twee mannen, bleek later, waren al eerder gesprongen en leefden nog. Ze werden door de Duitsers gevangengenomen en urenlang verhoord.”

Warme mitrailleurloop

Ondertussen was Hans naar het wrak gelopen. Onder de cockpit lag een mitrailleur, compleet met voet en twee patronengordels met munitie. De loop was nog warm. Hij sleepte het ding uit het zicht met de bedoeling het later op te halen. Maar de volgende dag was de mitrailleur verdwenen.

Op zaterdag 25 november 1944 vertrok deze Noorse piloot om 10.00 uur met zijn Spitfire vanaf vliegveld B78 Eindhoven voor een vlucht over midden Nederland. Hij raakte op onverklaarbare wijze de weg kwijt en werd neergehaald door het luchtdoelgeschut. Hij overleefde wonderwel een noodlanding in de uiterwaarden van Hurwenen, maar werd wel krijgsgevangen genomen. Na drie maanden werd hij door de Russen bevrijd. Na de oorlog maakte Nils carriëre bij de Noorse luchtmacht. Zijn herinneringsbord wordt op 5 mei om 11.00 uur onthuld door familie uit Noorwegen. Het is geplaatst op de Waaldijk te Hurwenen, ca. 200 meter in westelijke richting vanaf de kruising met de Dorpsstraat (bij Hurns kerkje).

Pas in 1980 werd het raadsel opgelost en werd de mitrailleur bij graafwerkzaamheden in de tuin gevonden. De vader van Hans had het verstandiger gevonden om zo’n gevaarlijk ding niet in huis te hebben.

Frans-Willem Deliën en Henry Mentink - jawel, de man die met een kruiwagen naar Parijs liep - staan met open armen klaar om er vooral een positieve dag van te maken. Letterlijk. Want helemaal in de geest van Joyce Bloem kiezen zij voor verbondenheid en vreugde. En dat heeft alles te maken met de planeet die wij bewonen.

Op het terrein waar de veerboot aankomt, loopt een wereldwandelaarster op een gigantische wereldbol. Je moet maar durven. Aandacht voor de Aarde, het stokpaardje van Henry, maar ook voor het Water dat Frans-Willem vooral ziet als een verbindende factor. Precies zoals Joyce Bloem met de oranje linten heeft laten zien (lees daarover elders in deze krant). Een uitgelezen plek om ideeën over een