015 2 T R A MA
d a t s de
3
a l e u z vene
nieuws uit studio globo
Congokoffer
123 piano Maak via het SuperWereldTijdschrift kennis met 3 wereldreporters: Ogo uit Senegal, Maria uit Guatemala en Samiksha uit India. Rijd mee met de camioneta naar Guatemala-stad, proef de heerlijke aloo tikki burgers uit Mumbai en leer Awa kennen, Ogo's lieve oma. Met dit SuperWereldTijdschrift maak je thema's (vervoer, familie, spelen, humor, taal,…) die aan bod komen in de tweede graad mondiaal rijker. Maak van je leerlingen ook echte wereldreporters!
Dankzij de Congokoffer maken je leerlingen kennis met Yanga. Zij woont in Kwamouth, een dorp aan de monding van de rivier Kwa in de Congostroom. Kijkend naar de boten die voorbij varen, droomt ze ervan om ooit naar de grote stad Kinshasa te reizen. Ze besluit brieven te schrijven aan Pangi, haar neef die in de hoofdstad woont. Pangi vertelt over de drukke gezelligheid op de markt, de spelletjes die hij speelt met zijn vrienden en de voorbereidingen voor het huwelijksfeest van zijn zus. De briefwisseling van de kinderen is gekoppeld aan drie lesactiviteiten rond de thema's markt, spel en schoonheid. • 2de en 3de graad lager onderwijs • 24 euro huur per week • www.studioglobo.be/koffers
1,2,3 Piano werd ontwikkeld met de steun van Vlaanderen. • 2de graad lager onderwijs • 25 euro voor 1 SuperWereldTijdschrift + dvd + digitale handleiding (exclusief verzendkosten) • Duur: 8 lesuren die je kan spreiden over het schooljaar • www.studioglobo.be/123piano
Bedankt! In maart zetten we onze vrijwilligers in de bloemetjes! Aan Wereldreis werken ook tal van vrijwilligers mee, die zich onvoorwaardelijk inzetten voor de kwaliteit van dit maandblad en die met passie en liefde sleutelen aan de inhoud van elk nummer. Heel erg bedankt! Wil je zelf ook graag meewerken aan Wereldreis? Laat het ons weten! wereldreis@studioglobo.be
Goeiedag! Ik heet Andrea. Ik woon in Venezuela in de stad Caracas.
• Dit is Andrea • Een veelkleurige wijk
• De e-mail van Andrea • De kabelbaan • De stad Caracas
• Een wandeling in de wijk • De barrios van Caracas • Grote steden van Zuid-Amerika
Fot o: A lejan dro M orales
• De kabelbaan van Caracas
oplo s s i n g e n , e i n d t e r m e n , w e b t i p s e n bee l d e n v i n d j e v ia o n z e w eb sit e w w w. s t u d io gl o b o . b e wereldreis - nummer 3 / maart 2015
3
d e sta d Op de foto staat een zelfgebouwd huis in de sloppenwijk van Las Mayas in Caracas, de hoofdstad van Venezuela. Deze stad telt 3,3 miljoen inwoners en de verstedelijkte zone ligt op een hoogte tussen 870 en 1043 m boven de zeespiegel. Het huis is opgetrokken uit recuperatiemateriaal (golfplaten, takken, karton enz.) en heeft een aarden vloer. Het werd er nog niet zo lang geleden gebouwd door een landbouwgezin dat het platteland heeft verlaten omdat het leven er te moeilijk werd. Heel wat families maken diezelfde tocht van het platteland naar de stad. Dit zorgt ervoor dat de sloppenwijken van grote steden in Venezuela, maar ook in andere landen in Latijns-Amerika sterk groeien. Deze plattelandsvlucht is de hoofdoorzaak van de stadsgroei in alle landen in het Zuiden. De stad vormt zich meer door binnenlandse migratie dan door de groei van zijn oorspronkelijke bewoners.
4
wereldreis - nummer 3 / maart 2015
Het is boeiend te bekijken hoe steden tot stand komen. In Europa zijn ze op verschillende manieren ontstaan. Sommige Europese steden zijn gesticht door het Romeinse Rijk en men wandelt er ook nu nog door de hoofdstraten uit die tijd. De meeste van onze steden hebben zich gevormd in de middeleeuwen. Sinds de 19de eeuw kende hun bevolking een sterke groei. Enerzijds kwam dit door de geneeskunde, anderzijds ook door verschillende golven van plattelandsvlucht. De oorzaken hiervan waren crisissen op het platteland en de modernisering van de landbouw, waardoor minder arbeidskrachten nodig waren, en de industrialisering in de steden. In 1846 was 45% van de inwoners van Brussel niet in de hoofdstad zelf geboren. Ze kwamen dus van elders. Veel Walen en Vlamingen zijn naar Brussel verhuisd op de vlucht voor mislukte roggeoogsten en de plantenziekte meeldauw. Velen van hen kwamen in de Marrollen terecht, een wijk die beetje bij beetje uitbreidde door de aankomst van deze nieuwkomers. In Brussel zijn de (rijkere) hoog- en de (armere) laagstad met elkaar verbonden door liften.
venezu el a Geografie en geschiedenis Venezuela (28 000 000 inwoners) ligt in het noorden van Zuid-Amerika. Het land is gedeeltelijk bergachtig en wordt doorkruist door het bekken van de Orinoco. De meeste steden liggen in het noorden van het land. In de 16de eeuw werd in het huidige Venezuela een Spaanse kolonie gesticht. Tijdens de 17de en de 18de eeuw was de economie gebaseerd op de teelt van koffie en cacao voor de export. Dit gebeurde op grote plantages met de inzet van slavenarbeiders. Door de tussenkomst van Simón Bolívar werd Venezuela in 1821 onafhankelijk. De huidige grenzen werden verworven in 1830. Het land werd geteisterd door een lange reeks van revoluties en contrarevoluties en kende pas politieke stabiliteit vanaf de jaren 1960. Olie als economisch en politiek hart Venezuela beschikt over aanzienlijke voorraden aardolie. Als je de teerzanden* meerekent, die op middellange termijn kunnen worden ontgonnen, heeft het land de grootste reserves ter wereld, groter dan die van Saoedi-Arabië. De Venezolaanse olie werd pas vanaf 1920 industrieel ontgonnen, zowel voor de uitvoer als voor binnenlands verbruik. Vanaf dan vormde olie het hart van de Venezolaanse economie. Tijdens de jaren 1970 werd de staat eigenaar van de infrastructuur om olie te ontginnen. Volgens de overheid zouden de winsten uit petroleum herverdeeld worden over de bevolking door het voorzien van gezondheidszorg, onderwijs enz. Dit beleid bleef echter afhankelijk van de prijsschommelingen op de internationale markt. De socialist Hugo Chávez werd na een lange periode van prijsdalingen in 1998 tot president verkozen. Dankzij een stijging van de olieprijzen heeft hij belangrijke hervormingen kunnen doorvoeren om de armoede drastisch terug te dringen en ontwikkeling te stimuleren. Huidig president Nicolás Maduro groeide op in de volkswijken van Caracas. Landbouwers aan hun lot overgelaten In veel olie-uitvoerende landen verstikt de olie-industrie uiteindelijk de andere economische sectoren. In Venezuela draagt de landbouw slechts voor 6 % bij aan de nationale rijkdom. Dit zorgt voor een verarming van de landbouwers, die sinds de ontwikkeling van de olie-industrie één voor één hun lapje grond verlaten om zich te vestigen in de sloppenwijken in de stad. HDI: op de 67ste plaats met 0,764 heeft het land een hoge index (2013). Munt: Venezolaanse bolivar fuerte, EUR 1 = VEF 7,12.
Heb je al geHoord van... de ‘metroCable’ van CaraCas? Om de volkswijken van Caracas te verbinden met het centrum van de stad in het dal, wordt vanaf 2006 een net van kabelbanen gebouwd. Als voorbeeld diende de Colombiaanse stad Medellín. De eerste verbinding tussen Parco Central en San Augustín is in werking sedert 2010. Zij heeft drie tussenhalten in de moeilijk bereikbare heuvels. 52 cabines voor 8 personen leggen in 9 minuten tijd de afstand van 1,8 km af. De kabelbaan sluit aan op metrolijn 4. Elders in de stad zijn nog drie kabelbanen gepland die ook verbinding geven met het metronet.
* ar ep a: tra dit ion ee l m aïs broodje dat zeer populair is in Venezuela en Colombia ; so m s ge vu ld m et ka as , vlees, bonen, eieren, av ocado, zeevruchten enz. * ba rri o: sta ds de el, na am va n de slo pp en wi jke n in Ve ne zu ela (< Sp aa ns Arabisch ‘bárri’: buitenkan t). * teerzanden: deze afzett ingen bevatten teer die ka n worden omgezet in aardo lie via zeer vervuilende sche ikundige processen. wereldreis - nummer 3 / maart 2015
5
Wijk in caracas
Foto: Wikimedia
ontdeKKin g van Ka l e n d er F o to
10'
Werkvorm
Verloop
Dit heb je nodig
Laat de leerlingen hun ideeën verwoorden. Daarna lezen ze werkblad A. Verbeter en bespreek klassikaal. Om het zelfstandig lezen te kunnen controleren, kun je er een quizje aan koppelen.
zelfstandig lezen klasgesprek kalenderfoto werkblad A
Wat staat er op de foto? Werd de foto in de stad of op het platteland genomen? Is dit huis gebouwd door metselaars?
een veelK l e u r i g e w i j K Werkvorm
grafische creatie
Dit heb je nodig werkblad B kleurpotloden
Ve rloop
Zoals de inwoners van verschillende wijken in Caracas, geven de leerlingen hun wijk een kleurtje. Met de tekeningen kun je een tentoonstelling maken. Om je te laten inspireren, kun je foto’s zoeken via Google Afbeeldingen. Als zoekterm gebruik je “barrios Caracas”. Je zult zien dat meerdere sloppenwoningen in verschillende kleuren worden geschilderd.
10'
mi j n wijK Werkvorm klasgesprek
Dit heb je nodig werkblad A en B spiegelfoto
6
wereldreis - nummer 3 / maart 2015
30'
Verloop
De leerlingen verwoorden de gelijkenissen en verschillen tussen hun eigen wijk en de wijk waar Andrea woont. Wonen ze zelf in een appartement of in een huis? Staan de huizen in hun wijk ook zo dicht bij elkaar? Of los? Zijn ze even groot? Wonen zij ook op een heuvel? Vergelijk ook met een Brusselse straat.
d i t is a n d r ea
. ndrea a s i aam ad mijn n n in de st o ik wo as. Carac
dit is ons h uis. het z mijn oude rs he elf ge bben bouw d. Foto: J orge
s Morale lejandro Foto: A
Silva
Foto: SĂŠbastien Brulez
Hier zie je mijn moeder, broer en grootmoeder
in mij n wijk staan veel k h u leine izen. Foto: D ario Alv arez
en ebouw g e t ro ook g stad. n j i z er
n in mij
omain ublic D Foto: P
n aam : wereldreis - nummer 3 / maart 2015
7
een veelKleurige wijK
In de wijk van Andrea hebben de inwoners potten verf gekregen om hun huizen in allerlei kleuren te schilderen. Neem zelf je kleurpotloden en kleur de wijk van Andrea hieronder in verschillende kleuren.
naam :
8
wereldreis - nummer 3 / maart 2015
Steile trappen in een sloppenwijk
Foto: Jaume Escofet
15'
b i j de Kal e n d e rFo to Werkvorm
Verloop
Dit heb je nodig
Laat de leerlingen de mail van Andrea lezen. Bespreek klassikaal. Waarom is het huis van golfplaten en niet van steen? Waaraan kun je de huizen van de nieuwe mensen uit de wijk herkennen?
klasgesprek zelfstandig lezen kalenderfoto werkblad C
Wat staat er op de foto? Werd de foto in de stad of op het platteland genomen? Is dit huis gebouwd van steen?
20'
de Kabelbaan Werkvorm
klasgesprek beelden ontleden
Dit heb je nodig
filmpje: “De stad Caracas”
Verloop
Nadat de leerlingen de mail van Andrea hebben gelezen, kun je een klasgesprek starten a.d.h.v. volgende vragen: Waarvoor dient een kabelbaan gewoonlijk? Kennen jullie kabelbanen? Waar heb je al eens een kabelbaan gezien? In steden? In de bergen? Laat de leerlingen de kabelbanen die ze kennen, vergelijken met de kabelbaan die Andrea beschrijft (Dinant, Hoei, Heuvelland...). Toon het filmpje in zijn geheel. Overloop het dan opnieuw per onderdeel en laat de leerlingen verwoorden wat ze zagen: instappen in de cabine, uitzicht vanaf de kabelbaan op het stadscentrum en op de hoger gelegen wijken, de bouw van een huis daar…
de s tad Ca ra C a s Werkvorm
bekijken van foto’s reflectie in groep
Dit heb je nodig werkblad D spiegelfoto
15' Ve rl oop
Met de opgedane kennis bekijken de leerlingen de foto’s op het werkblad. Zij duiden aan welke in het stadscentrum zijn gemaakt en welke in de volkswijken. Welke verschillen zien ze tussen de wijken op de heuvels en het centrum van Caracas? In het stadscentrum staan grote gebouwen. Je vindt er kantoren, theaters, winkelcentra... In de wijken op de heuvels wonen heel wat arme gezinnen. Het vervoer is er moeilijk, maar de kabelbaan is een goede oplossing. Stenen huizen worden bewoond door mensen die het beter hebben dan de nieuw aangekomen bewoners die zelf een onderkomen bouwen. Vergelijk met de spiegelfoto. Ook bij ons verandert de bevolking van de stad voortdurend. wereldreis - nummer 3 / maart 2015
9
Nieuw Beantwoorden Archiveren Verplaatsen naar
E-mail zoeken
Postvak IN 5
Onderwerp: onze kabelbaan
Ongewenst
Van: Andrea
Concepten 2
Datum:
Verzonden
Agenda
1 maart 2015
Aan: ...............................................................................................................................
Verwijderd Personen
<barriomayas@gmail.com>
Hola, Mijn naam is Andrea. Ik ben 11 jaar oud. Ik woon in Caracas in Venezuela. Mijn familie en ik wonen in een barrio*. Dat is een sloppenwijk. Er zijn veel sloppenwijken in Caracas. Wij zijn nog niet zo lang geleden verhuisd. We komen van het platteland. De meeste families die in een sloppenwijk wonen, komen van buiten de stad en zo wordt de wijk steeds groter. Elke familie die aankomt, bouwt een huis met wat ze vindt of met wat de mensen die er al wonen haar geven: stukken hout, golfplaten, oud karton enz. Omdat we niet teveel plaats mogen innemen, bouwen we de huizen heel dicht tegen elkaar aan.
Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s 1
Op een dag zal mijn familie meer geld verdienen. Dan kunnen we bakstenen kopen en daarmee ons huis opnieuw bouwen. Zo doen de inwoners van de sloppenwijken dat al lang. De barrios, met hun duizenden kleine huizen uit baksteen, bedekken de heuvels rond de stad.
De kabelbaan van Caracas Foto: Steven Dale
De straten van de sloppenwijken zijn heel smal en steil. Dikwijls zijn het kleine weggetjes of zelfs trappen die in de heuvel zijn uitgegraven. Het duurt lang om een wijk te doorkruisen. Wanneer je helemaal bovenaan woont en elke dag gaat werken in het centrum van Caracas, verlies je ongelooflijk veel tijd. Daarom heeft de burgemeester een kabelbaan laten aanleggen die het centrum van de stad met de hogere delen verbindt. Het is heel handig en het is leuk om zo over de stad te zweven. Zijn er ook kabelbanen in de steden in BelgiĂŤ? Veel liefs, Andrea
naam :
10
wereldreis - nummer 3 / maart 2015
d e s ta d Ca r a Ca s
e en w
fruit
en
kop Hier nte. sa r Me groe ulio Césa :J
Foto
Er is v
eel ho
Gebouwen in de benedenstad.
ogbou
w in m
Foto: J
ulio C
Foto: Public Domain
ijn sta
ésar M
trokopge al. n e d r ateria n wo Huize n allerlei m a a ken v César Mes Foto:
d.
esa
Julio
Wie kan, woont in een stenen huis.
n zijn huize ile helling e z e e D de st tegen wd. u de gebo a Bly
Foto: Julio César Mesa
sin
Alfon
Foto:
In deze torengebouwen zijn kantoren. Foto: Julio César Mesa
Je kunt de h euvel op langs de tra ppen. Foto: Jaume Esco
fet
Dit theater was het eerste gebouw in Venezuela met een ijzeren geraamte. Foto: Julio Yacot
Op deze heuvel ligt een wijk van Caracas. Foto: Wikimedia
wereldreis - nummer 3 / maart 2015
11
30' tot 45'
bi j d e Kal e n d e rFo to Werkvorm
klasgesprek zelfstandig lezen
Verloop
Wat staat er op de foto? Welke werelddelen ken je? (Europa, Afrika, Azië, Noord-Amerika, Zuid-Amerika, Australië, Antarctica). In welk werelddeel staat dit huis? Waarom denk je dat? Wat valt je op aan de omgeving van dit huis? Waar denk je aan als je deze foto ziet ?
Dit heb je nodig
kalenderfoto werkblad E en F (verhaal) werkblad G computer met internet
De leerlingen vertellen over eigen reiservaringen, indrukken, meningen… Daarna lezen ze het verhaal “Een wandeling in de wijk”. Herkennen ze gelijkenissen of verschillen met elementen uit het verhaal? Ter aanvulling zoeken de leerlingen ook luchtfoto’s van de wijken in Caracas op aan de hand van werkblad G.
g r ote sted e n va n z u id - a mer iK a Werkvorm
de wereldkaart verkennen a.d.h.v. gerichte vragen partnerwerk
Dit heb je nodig
1 atlas per twee leerlingen werkblad H minstens 5 kleurpotloden computer met internet
50’
Verloop
De leerlingen zoeken de steden en landen op in hun atlas en vullen ze in op het werkblad. Snelle werkers verkennen ter verdieping het deel van de tabel met het aantal mensen in de steden. Het percentage wordt weergegeven voor twee verschillende jaartallen met een interval van dertig jaar. Wat valt je op? Wat kun je daar uit afleiden? (Het percentage stijgt). Waarom zouden veel mensen naar de stad trekken? Dit gebeurt in heel veel landen in de wereld.
plattelan d s v l u C H t
5’
Werkvorm
Verloop
Dit heb je nodig
De leerlingen antwoorden. In het huis van Andrea woont een familie die het platteland moest verlaten. De foto van de Marollen toont dit ook: in ons land verlieten in de 19de eeuw veel Vlamingen en Walen het platteland omdat zij de kost niet meer konden verdienen in de landbouw. Ze gingen noodgedwongen werken in de fabrieken die in die tijd in de steden werden gebouwd.
observeren van foto’s klasgesprek foto van de maand spiegelfoto
12
wereldreis - nummer 3 / maart 2015
Na het lezen van het verhaal, toon je de leerlingen de twee foto’s. Wat zie je op de foto’s? Wat valt je op? Wat hebben ze gemeen?
e e n wan d e l in g in d e w ij K
Foto: Alopresidente
De wijk van Andrea
Beneden aan de trappen speelt de kleine Leyerly met enkele buurmeisjes. Haar grote zus Andrea ziet hoe ze van de ene trede naar de andere springen. Ze houdt ervan om net voor de zon ondergaat door de doolhof van kleine straatjes te wandelen. “Kom Leyerly, we gaan”, zegt ze en ze neemt haar zus bij de hand. Met grote ogen kijkt de zesjarige Leyerly naar hoe alle mensen in de wijk druk bezig zijn. Vanavond wil Andrea haar de kinderen tonen die in het hoger gelegen deel van de wijk aan het vliegeren zijn. Van daarboven heb je een vrij uitzicht op het westelijke deel van Caracas. Terwijl ze de vleugels boven de lichtjes van de stad laten draaien, voelen de jongeren zich een beetje heerser over de wereld.
“Wat een stad! Er zijn hier zoveel mensen! Van alle kanten komen auto’s, bussen, fietsers…” Andrea herinnert zich de plek waar ze geboren is, op het platteland, op meer dan 1 000 km van hier. Voordat haar familie naar de stad verhuisde, woonde ze in een alleenstaand huis in Apure, dicht bij de grens met Colombia. Maar er kwamen gewapende mannen. Ze bedreigden hun vader, stalen hun vee en wilden ook hun grond afpakken. De familie verkoos om te vertrekken en werk te zoeken in de stad. Maar hier is het niet veel veiliger, integendeel. Andrea weet dat ze niet te laat op straat mag blijven, want dat is gevaarlijk. Er zijn vaak problemen. Ze herinnert zich dat haar grootmoeder, samen met hun vrienden, een ritueel heeft uitgevoerd om haar en haar familie geluk te wensen bij hun vertrek uit het dorp. Men noemt dat een “santería”. De grootouders hebben een kip geofferd en rum over het altaar van Simón Bolívar gegoten. Naar het schijnt heeft hij Latijns-Amerika bevrijd van de Spaanse overheersers. Dat is toch wat ze onthouden heeft van de lessen geschiedenis. Sinds ze in Caracas zijn aangekomen, gaat ze minder vaak naar school. ’s Morgens helpt ze haar mama met het verkopen van koffie bij de bushaltes. Eigenlijk zijn het geen echte bussen die er stoppen, maar 4x4-auto’s. Omdat de wijk zo hoog ligt en de straten zo smal zijn, hebben ze die nodig om er te geraken. Sinds enkele jaren heeft de burgemeester een kabelbaan laten bouwen die de wijk verbindt met de lager gelegen delen van de stad. Zo geraken de bewoners in enkele minuten bij de metrolijn en sparen ze enorm veel tijd uit om naar het centrum te gaan. Ze moeten niet meer in de file staan en het is veiliger. Ze wonen in een levendige buurt, waar veel activiteiten doorgaan. Er is een volksraad, dat is een groep mensen die samen nadenken over het verbeteren van het leven in de wijk. De volksraad werd ook geraadpleegd in verband met de bouw van de kabelbaan. Er zijn veel noden in de wijk. Zo heb je het probleem van water. Andrea en haar familie hebben geen stromend water in hun huis. Ze gaan het water verder in de straat halen bij een pomp en vullen dan tonnen in hun huis om genoeg water te hebben. Het stoort Andrea niet dat ze zich moet douchen met een emmer water, ze vindt het zelfs leuk. Maar ’s morgens is het wel fris daar boven op de heuvel, dan vindt ze het minder aangenaam om koud water over haar hoofd te gieten. Het voordeel is wel dat ze dan ineens klaarwakker is! wereldreis - nummer 3 / maart 2015
13
De zon gaat onder achter de heuvels rond de stad. Andrea zal moeten terugkeren met Leyerly. In vergelijking met het huis op het platteland zijn het huis en de omgeving heel anders. Haar ouders bouwden het met behulp van de buurtbewoners. Andrea denkt aan haar kleine zus. Zij herinnert zich nog goed de geboorte van Leyerly. Wat een avontuur! De openbare ziekenhuizen zijn hier vaak helemaal vol. Haar ouders hebben geen geld om een verzekering te betalen waarmee ze naar een privĂŠziekenhuis kunnen gaan. Na uren rondrijden in Caracas om een hospitaal te vinden, werd haar mama uiteindelijk verzorgd door Cubaanse artsen. Andrea hoopt binnenkort opnieuw vaker naar school te gaan. Misschien lukt dat als haar papa beter werk heeft gevonden en zij haar mama niet meer moet helpen bij de bushalte. Later zou ze lerares willen worden. Ze vindt kleine kinderen leuk en ze zou kinderen willen helpen. Ondertussen wandelt ze met Leyerly naar huis. Hun ouders wachten op hen voor het avondeten. Ze eten arepas* en gaan dan slapen. Ook al is haar huis gemaakt van golfplaten, ze vindt er altijd de warmte van haar familie.
Foto: Steven Dale
De 'Metrocable' verbindt woonwijken op de hellingen met het centrum van de stad.
naam :
14
wereldreis - nummer 3 / maart 2015
Kijk naar de sloppenwijken van Caracas vanuit de lucht. Surf naar https://www.google.be/maps. Zoek naar de kaart van de stad Caracas door de naam in te geven in het zoekvenster. Vergroot de kaart en zoek een wijk door te vergelijken met de kaart hierboven. Wanneer je een wijk hebt gevonden, bekijk de kaart op satelietweergave door te klikken op het vierkantje links onderaan en vergroot ze zo veel mogelijk.
d e b a r r i o s * va n C a r a C a s
n aam :
wereldreis - nummer 3 / maart 2015
15
g r o t e s t e d e n va n z ui d- a m e r iK a Zoek grote steden van Zuid-Amerika uit de tabel en het land waar ze zich bevinden op in een atlas. Vervolledig de kaart door de plaats van elke stad aan te duiden. Noteer er de naam van de stad bij. Kleur de landen op de kaart en de naam van elk land in de tabel als legende. Voor de snelle werkers: voeg de namen van de andere landen en de hoofdsteden toe op de kaart. Opdracht: wat kun je nu al afleiden uit onderstaande tabel? ................................................................................................... ................................................................................................... ........................................................................................................ ........................................................................................................ ........................................................................................................
Stad
Inwoneraantal van de stad
Land
Inwoners Inwoneraantal van steden van steden van het land in 1980 in 2010
Bogotá
.................................. Colombia
..................................
62%
76%
Lima
.................................. Peru
..................................
65%
78%
..................................
66%
85%
Rio de Janeiro ..................................
Brazilië
Sao Paulo
..................................
Caracas
.................................. Venezuela
..................................
79%
94%
Buenos Aires
.................................. Argentinië
..................................
83%
93%
Ga naar deze site op het internet: http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_grootste_metropolen Vul in hoeveel inwoners de steden in bovenstaande tabel hebben. Zoek op hoeveel inwoners het land heeft.
naam :
16
wereldreis - nummer 3 / maart 2015
ZWAAN WIL EEN FIETS! Dit prettige prentenboek komt origineel uit Venezuela met als titel ‘Rosaura en bicicleta’ Daarin wil de kip met de mooie naam Zwaan een heuse fiets. En Mevrouw De Haan wil niets liever dan Zwaan plezieren. Een boekje rond dieren met een eigen karakter. BARBOT, D. Haarlem: Gottmer, 2013. Leeftijd: vanaf 4 jaar.
REISGIDS VENEZUELA In de landenreeks vind je deze reisgids in het Nederlands. 129 bladzijden vol informatie over dit mooie land. KOOPMAN, E. Amsterdam: K.I.T. Publishers, 2008. Voor volwassenen.
DE OLIEKONING. HUGO CHÁVEZ EN DE BELOFTES VAN ZIJN LATIJNSAMERIKAANSE REVOLUTIE. De meeste boeken over Hugo Chavez, de vorige Venezolaanse president, zijn ofwel voor ofwel tegen. Gelukkig is dit boek heel wat genuanceerder en schetst het de kansen en bedreigingen voor dit mooie land. KOOPMAN, E. Amsterdam: Uitgeverij Podium, 2011. Voor volwassenen.
LIVE IN CARACAS Oscar D’Leon is een salsa-artiest, geboren en getogen in Caracas. Kreeg veel internationale erkenning en released deze cd in 2012. D’LEON, O. Cd verkrijgbaar via i-tunes. Voor volwassenen.
HERMANO De film ‘Hermano’ (vertaling: Broer) speelt zich af in de barrios van Venezuela. Jongeren willen een toekomst en hopen een voetbalcarrière uit te bouwen in de eerste ploeg van Caracas FC. Maar geweld en rivaliteit spelen hun eigen gemene rol. Deze film won enkele prijzen. AULAR, E. 2010. Voor volwassenen.
BLUE AND NOT SO PINK In Venezolaanse termen een controversiële film omdat hij het holebi-thema en huiselijk geweld uitdrukkelijk aankaart. In Europa is hij veel vertoond op holebifilmfestivals. In het Spaans uitgegeven onder de titel “Azul y no tan rosa”.
CARACAS, THE INFORMAL CITY Wanneer je deze zoekterm in youtube opgeeft, kom je uit bij zes korte reportages over het leven in de barrios in Caracas. Twee architecten geven door hun dynamische kijk op de wijken nieuwe impulsen aan het leven dat de bewoners er zelf willen vormgeven. SCHRÖDER, Rob. Documentaire van in totaal 49 minuten met: BRILLEMBOURG, Alfredo & KLUMPNER, Hubert. Voor volwassenen.
Ferrari, M., 2012. Voor volwassenen.
wereldreis - nummer 3 / maart 2015
17
1) Kleur een gondel van de kabelbaan in de kleuren die je wil. 2) Knip de gondel uit. 3) Kleef een woord op de gondel: libertad (vrijheid), sinceridad (oprechtheid), equidad (gelijkheid), moral (moraal) enz. 4) Plooi volgens de lijnen en kleef de boorden op elkaar om de gondel te vormen. 5) Span een touw door de klas en hang er alle gondels aan.
DE KABELBAAN VAN CARACAS
naam:
18
wereldreis - nummer 3 / maart 2015
leerKraCHt aan Het woord
Foto: Joke Goffin
Ik ben Simon Dehantschutter … en ik geef les in het zesde leerjaar in basisschool De Brug in Antwerpen. Ik geef sinds 2006 les. Tijdens mijn opleiding als leerkracht ben ik een jaar naar Bolivië geweest als uitwisselingsstudent. Na mijn opleiding ben ik voor 1 jaar als vrijwilliger van Broederlijk Delen naar Honduras getrokken. Samen met mijn vrouw, die Mexicaanse is, heb ik ook een jaar in Mexico gewoond en gewerkt. Hoe breng jij de wereld in je klas binnen? Onze school is erg multicultureel. Op maandag vraag ik bijvoorbeeld aan de kinderen wat ze gedaan hebben tijdens het weekend. Dit brengt vanzelf al een grote diversiteit binnen in de klas. Ik vind het daarbij heel belangrijk dat er openheid en respect is. Ik ga graag de dialoog aan met mijn leerlingen en maak hierbij gebruik van hun nieuwsgierigheid. Het is belangrijk dat clichés worden vermeden en dat ze ervaren dat er veel gelijkenissen zijn. Daarbinnen zullen ze vanzelf wel ontdekken dat er ook verschillen zijn. Ik werk ook regelmatig rond de actualiteit, bijvoorbeeld aan de hand van de Kits jongerenkrant. Onze wereldbol wordt bij nieuws-uit-het-buitenland vaak gebruikt. We zoeken op waar het land ligt en ik vind het dan heel belangrijk om de leerlingen wat meer te weten te laten komen over het land in kwestie. Niet alleen de problemen moeten aan bod komen. Want dit geeft vaak een vertekend beeld. Elk jaar nemen we met de hele school ook deel aan het vastenproject van Broederlijk Delen en de Damiaanactie.
STUDIO GLOBO
Huidevettersstraat 165 1000 Brussel 02 520 05 30 wereldreis@studioglobo.be www.studioglobo.be/wereldreis
Ik vind het hierbij belangrijk dat de leerlingen kennismaken met de alledaagse dingen, bijvoorbeeld via leeftijdsgenoten, van het land in het Zuiden. Er moet herkenbaarheid zijn en dan komt de openheid vanzelf. En als het gaat over het inzamelen van geld dan is het belangrijk dat de leerlingen zeer concreet weten waarvoor het geld zal worden gebruikt. Wij zien natuurlijk ook de ouders als 'partners die de wereld in de klas brengen'. Mondiaal leren is heel breed en gaat dus niet alleen over landen in het Zuiden maar ook bijvoorbeeld over Rusland, Polen… Helpt Studio Globo je hierbij? Studio Globo heeft goede materialen. Ik vond het dan ook zeer interessant om vorig schooljaar te mogen meewerken aan het nieuwe lesmateriaal voor het project 'wonen en leven in Peru'. Als leerkracht vond ik dit een uitdaging. De leerlingen hebben er ook enorm van genoten. Ze waren heel nieuwsgierig en hebben er veel van opgestoken. Vooral het bezoek aan het inleefatelier zullen ze nog lang onthouden. Ik zou het zelf wel fijn vinden mocht Studio Globo het ganse schooljaar 'aanwezig' blijven in de klas. Door bijvoorbeeld ook lesmaterialen aan te bieden die inspelen op de actualiteit. Hoe belangrijk vind jij intercultureel en mondiaal leren? Ik vind het belangrijk dat dit doorheen het ganse schooljaar aanwezig is in de klas. Dus niet enkel in het kader van een project of tijdens de lessen wereldoriëntatie. Op het boekenrek in de klas staan er bijvoorbeeld kookboeken van verschillende 'keukens'. Als tussendoortje neem ik ze soms mee op 'reis' door via google streetview een land te verkennen. Wij zijn een katholieke school , maar tijdens de lessen godsdienst is er ook veel aandacht voor andere godsdiensten en culturen. Zo hebben we tijdens het thema Allerheiligen ook bekeken hoe er in andere culturen wordt omgegaan met de dood.
© 2015 – ISSN: 1375-2219 – 28ste jaargang, nummer 3 VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel | ABONNEMENTEN lopen per schooljaar of per kalenderjaar en worden automatisch verlengd. Vraag wijzigingen schriftelijk of via e-mail aan tot één maand voor het aflopen van het abonnement. 10 nummers voor € 17, andere formules mogelijk | INFO EN ADMINISTRATIE Jan Wynants (02 520 05 30, wereldreis@studioglobo.be) | LE MONDE EN CLASSE, de Franstalige uitgave van Wereldreis, wordt uitgebracht door CNCD-11.11.11, www.cncd.be/ lemondeenclasse | REDACTIE EN MEDEWERKERS Helga Vande Voorde (02 526 10 92, helga.vandevoorde@studioglobo.be), Geert Van Malderen, Alain De Mûelenaere, Sébastien Brulez, Frédéric Lévêque, Joke Goffin, Tine Lassuyt | FOTO’S Jorge Silva (p. 1, 4), Studio Globo (p. 2), Jean Houben (p. 4, 20), Joke Goffin (p. 19) | TEKENINGEN Cédric De Mûelenaere | VORMGEVING Marc Vermeiren | DRUK De Wrikker cvba, Berchem
De Ma r o plattela llen, een wij k n Foto: J d ontvluchtte in Brussel. H ean Ho ier kw n, zich a u in b d e n e 19de e men veel la ndb euw o v u e w s e t igen. rs, die h
et