pantheon// 2019 | movement

panthe n// biannual publication of d.b.s.g. stylos / issue 1 / volume 24

movement

AUTHOR POTENTIAL 2ND AUTHOR

57

CHRISTOPHER CLARKSON TOV FRENCKEN

HUMANS OF BK CITY Iman Ramshini

Iman is one of the few international students studying bouwkunde as a first year, he comes from Iran, and this is how he got here:

Movement:

“When I was in Iran after finishing high school, I was expected to go to military service like all other high school graduates. This would mean serving for 2 years without reason – I figured the logical thing to do was to emigrate and study abroad, both avoiding military service, and allowing me to get better opportunities for jobs and so on for my future.”

/ˈmuːvm(ə)nt/

“Due to the bad Relationship between Iran and USA my visa application to study there was rejected.” But by the time he found this out, application dates to other architecture courses in Europe were closed, and so the only option he had left was to study business and economics at UVA for a year. He then tried to apply to Delft but realised he had to do a year long Dutch course before admission. This Dutch course was fully booked - meaning he nearly lost his visa.

1. noun;

Luckily a spot opened up in the course and after a year of studying dutch, he was officially accepted at the TU Delft one week before first semester started.

An act of changing physical location:

Iman says that as an international student, “In the beginning I felt kind of left out, and due to language difficulties, itThe was hard to socialise, but movement of a person in it has since improved and I now have some close friends and I feel like a a room is often determined by the member of the whole course.”

shape of the space through which they move.

2. noun; Linda van Keeken Terwijl we door de faculteit lopen op zoek naar een mooi plekje om deze foto te maken, valt gelijk op hoe Linda mensen links en rechts vriendelijk aanspreekt. Het is of ze overal met en voor iedereen bezig is. Linda van Keeken kreeg enkele weken Ageleden change or development relating to de titel “erelid” binnen studievereniging Stylos. Maar wat doet a speci�ic aspect of society� �e it the arts� politics� zij nu eigenlijk allemaal en hoe is haar leven vervlochten met Bouwkunde? philosophy etc.

Linda is op haar twintigste op de faculteit van Bouwkunde komen werken en werkt daar nu, 28 jaar later, nog altijd. Drie jaar geleden maakte zij de overstap van teamleider Secretariaat Urbanism naar ondersteuning van het decanaat en secretaris van de faculteit. Dat ze al langer op dezelfde plek werkt, mag de pret echter niet drukken. Juist om deze reden kent ze veel van deze mensen al voor een lange tijd en heeft ze hier fijne vrienden gemaakt. Hiernaast leidt ze het team bedrijfshulpverlening en is ze secretaris bij de Bouwpub. “Ik heb eigenlijk alles!”, zegt ze en legt vervolgens uit: “Ik heb de formaliteit van mijn baan bij het decanaat, ik heb de coziness van de youngsters bij de Bouwpub én ik heb een doel doordat ik in de praktijk bezig ben met het team bedrijfshulpverlening”. Linda is dé samenstelling van fijne motivatie en gezelligheid. Ze is erg druk met Bouwkunde maar doet het altijd met veel plezier.

“Het is eigenlijk een hobby, en ik word er ook nog voor betaald!”

or

Christopher wonders what the next movement in the ϔield of architecture will be.

57

02

biannual publication of study association Stylos faculty of Architecture, TU Delft Colophon: Volume 24, issue 1, March 2019 2.300 prints Stylos members and friends of the Stylos Foundation receive the pantheon// Editorial Office: BG.midden.110 Julianalaan 132-134 2628 BL Delft pantheon@stylos.nl

To This Issue Contributed: Selma Beltifa as Model of Cover Photo, Architect Habibeh Madjdabadi, Isa van Bussel as Guest Layouter, Michael Tsang as Guest Editor, Nikita Ham of Historie comissie, Luuk Goossen and Arno Freeke of the VR Lab TU Delft, Research Associate at ITKE Stuttgart Axel Körner,TU Delft Assistant Professor Michaela Turrin, Designer Oleg Soroko, Iman Ramshini as HoBK interviewee, Linda van Keeken as HoBK interviewee.

Advertisements 32 | Design Express 56 | Zwarte Hond

QQ (qualitate qua): Basia van Vliet Editors: Christopher Clarkson Maud Meijer Lara Walters Dorsa Ghaemi

Layouters: Tov Frencken, Mees van Rhijn, & Laura Savenije

Wieke van Lookeren Mees van Rhijn Laura Savenije

The Delftsch Bouwkundig Studenten Gezelschap Stylos was founded in 1894 to look after the study and student interests at the Faculty of Architecture and the Built Environment at the Delft University of Technology. chairman: secretary: treasurer: education bachelor: education master: external affairs: events and initiatives:

Publisher: Quantes, Den Haag

contact D.B.S.G. Stylos Julianalaan 132-134 2628 BL Delft

Cover: Selma Beltifa as Model, Isa van Bussel as lead designer in collaboration with pantheon// committee.

info@stylos.nl +31 (0)15 2783697 www.stylos.nl

board 125 Basia van Vliet Pieter Clemens Bernice Kieft Jolien Streng Nikolaj Liebregts Sebastiaan Vork Robin Weishaupt

MOVEMENT // 04

CHAIRMAN’S NOTE

28

BASIA VAN VLIET

AN EXPLORATION OF THE SPACES IN WHICH WE DANCE MICHAEL TSANG

05

MOVEMENT

06

@deArchitect: HABIBEH MADJABADI

30

VALENCIA PHOTO SERIES MEES VAN RHIJN

DORSA GHAEMI

HOW DID WE GET HERE?

CAN EARTH MOVEMENT CAUSE A NEW MOVEMENT?

CHRISTOPHER CLARKSON

MAUD MEIJER

32 09

12

WHERE ARE WE GOING?

36

CHRISTOPHER CLARKSON

14

VIRTUAL REALITY VROEGER EN NU

ZICHT OP EUROPA WIEKE LOOKEREN

38

WIEKE VAN LOOKEREN

NOMADEN VAN DE VOLGENDE DAG TOV FRENCKEN

17

DE GRANIETEN STAD - EEN STADSWANDELING

41

18

EEN STAD VAN KOMEN EN GAAN

44

POEM

46

EAST MEETS WEST

49

MEES VAN RHIJN

24

STILLNESS

THE BEAUTY OF UNDERSTANDING LARA WALTER

PARAMETRIC DESIGN DORSA GHAEMI

53

CHRISTOPHER CLARKSON

26

KINETISCHE ARCHITECTUUR TOV FRENCKEN

LARA WALTER

21

BIJLMER LARA WALTER

MAUD MEIJER, LAURA SAVENIJE

20

HET LELIJKSTE LAND TER WERELD WIEKE LOOKEREN

MAUD MEIJER

GET INSPIRED BASIA VAN VLIET

57

HUMANS OF BK TOV FRENCKEN, CHRISTOPHER CLARKSON

WANT TO FEATURE IN THE NEXT pantheon//?

ARE YOU AN ASPIRING WRITER, MAD LAY-OUTER OR JUST IN NEED OF A CREATIVE OUTLET? COME BY STYLOS OR MAIL US AT pantheon@stylos.nl

03

COMMITTEE

membership Stylos €10,- per year account number 296475

2018/2019

Stylos Foundation The pantheon// is funded by the Stylos Foundation.

The Stylos Foundation fulfills a flywheel function to stimulate student initiatives at the Faculty of Architecture and the Built Enivronment at the Delft University of Technology. The board of the Stylos Foundation offers financial and substantive support to these projects.

As a friend of the Stylos Foundation you will be informed on these projects by receiving the B-nieuws every two weeks and four publications of the pantheon//. We ask a donation of €90,- per year as a company and €45,- per year as an individual (recently graduated friends of the Foundation will pay €10,- the first two years).

BASIA VAN VLIET QQ

TOV FRENCKEN Chairman

account number 1673413 Disclaimer All photos are (c) the property of their respective owners. We are a non-profit organisation and we thank you for the use of these pictures.

EDITORIAL

MAUD MEIJER Editor

BY CHRISTOPHER CLARKSON Movement being the theme of this edition, we felt it important to provide a general flow to the magazine, whereby the topic of conversation moves from the beginning to the end. Much like many things, the magazine is no static object, after reading one article, your impression of the next is invariably altered. As such, the adjoining of articles next to each other is designed to give a specific experience – similar to how placing walls in particular arrangements determines one’s movement through space.

Beginning with a dialogue about the ‘-isms’ of architecture, we analyse a kind of mass movement, not per se physical but one of thought, movements that seized the world.

Of course, in order for these to come into existence, masses of people are required to collaborate, and so we then analyse this mass movement of people themselves, and the influence that this has on architecture – be it migrants as result of current refugee crisis, or changing religious landscapes as a result of new demographics. And as the masses are made of many ones, we then discuss the movement of the individual, and how architecture is responsible for the lines that you make through the world that you live in.

In addition, the ever increasingly important question of nature comes to foreground, where instead of the movement of Man, we focus on the movement of Nature, and how that is influencing architectural innovation.

Finally, the focus is turned once again to movements within architecture itself, a sort

CHRISTOPHER CLARKSON Editor-in-Chief

of analysis of the today and tomorrow, as opposed to one of yesterday.

Of course, the interesting thing about the concept of a magazine is that you are in fact at liberty to read the entire thing backwards, or jump from the 14th page all the way to the 30th and back to somewhere in between!

Though should you choose to humour us and read this as one would read a novel, or as one would enter a house and walk the route predetermined for them, then you’ll see that the topics shift so gracefully from one to the next, much like the gestures of a ballerina. As such, a succession of individual pirouettes, arabesques and so one form a cohesive dance.

From one article to another, from one side of a page to the next, and from one word to the following, from black and white to colour, you might notice that the story that we present to you here is also, a sort of dance, ever changing and ever in transition.

We hope that as you flip through the pages of this magazine that you find some sense of inspiration, a call to become more aware of all that is happening around you, and critically respond in step with the world. As it will not stop moving, neither should you.//

LARA WALTER Editor

DORSA GHAEMI Editor

WIEKE VAN LOOKEREN Editor

MEES VAN RHIJN Layouter

LAURA SAVENIJE Layouter

WITH THANKS TO: MICHAEL TSANG Guest Editor

ISA VAN BUSSEL Guest Layouter

PAST EVENTS

From the 27th of February till the 26th of March, the fith edition of BAU will take place at te Faculty of Architecture.

BAU is the perfect opportunity to meet companies through case-studies, workshops, speeddates and a business fair.

On the 30th of March a group of students will completely immerse themselves in a Design Challenge for 25 hours straight.

Food and teachers will be on sight, you only have to bring your own creativity.

CONTEST

To finish this festive year of celebrations we’re organizing a grand finale week on 6th - 10th of May. What will happen exactly is yet to be announced, but you’ll want to put this in your calendars for sure.

125 YEARS

Though the weather doesn’t scream summer yet, our own MidSummernight Festival is just around the corner. Join us on the 4th of July to celebrate the end of the academic year.

MZN

Basia van Vliet Board 125 of D.B.S.G. Stylos

UPCOMING EVENTS BAU

Because a thicker magazine isn’t automatically a better one.

The 13th of February D.B.S.G. Stylos celebrates her 125th anniversary. For this we have enjoyed a week of festivities hosting Daan Rosegaarde and Carel Weber at our Faculty and closing the week with a Anniversary Gala.

125 YEARS

In many ways putting together a magazine is quite like putting together a year of Stylos. You’ve got to start with painting the big picture, deciding what will be the main focus. Then slowly building around that, you can begin exploring what else there is that will interest the public.

And, however the focus stays clearly visible, both a magazine and a Stylos year have room for lots of playful creativity.

This Stylos year is about celebrating the 125 years existence of our association. It’s about remembering where we came from, appreciating where we are now and dreaming big for the future. But this doesn’t mean that the three separate anniversary weeks are all we’ve got to offer. We hope to inspire everyone this year to rethink the given standards, to create whatever they can imagine and to take a leap into their own creativity.

For only by reevaluating given ideas can we reach a higher level of quality.

The quality of Stylos, is that it has always been a platform that listens to the needs of the students. As the needs change, Stylos has to as reinvent its path as well. Focussing on the anniversary celebrations this year we are reinventing our approach as to events, asking ourselves the question, is this what the student wants, is this what the student needs? So let us know, what it is you’re missing in your daily life at the faculty. Inspire us with your ideas.

EXCHANGE

CHAIRMAN’S NOTE

Just after finishing up semester one, a group of 24 students went on Exchange to Valencia. Repaying the warm Spanish hospitality with a windy yet “gezellig“ Dutch welcome just two weeks later.

MOVEMENT

06

@HABIBEH MADJDABADI Habibeh Madjdabadi is one of the most outstanding architects of the younger generation in Iran. She established her design office, after winning first prize in a design competition for restoring historical buildings in Iran. In recent years, she has received several awards and recognitions,. Her project “House of 40 Knots”, was shortlisted amongst 19 projects for 2016’s Aga Khan Awards for Architecture.

Thanks for accepting the interview. Would you please tell us more about your Agha Khan short listed project, The House of 40 knots?

In the House of 40 knots, the façade was made out of firebricks. In order to work the façade dry and without mortar, we had to make holes in the bricks. If we wanted the factory to make holes in the bricks, it would be too expensive. Since we had a low budget, we decided to buy an inexpensive device to make wholes manually in the bricks. Therefore we hired a worker.

For installation of the bricks we had to find a common language with the worker. It was impossible to give him a complex detail drawing and ask him to implement that. We needed a common language so that there was no need to make him involved with all the complexities of the work. What we did was coding all the bricks manually and writing down a brick installation instruction text. For instance we wrote literally: first row, first rebar: one brick. First row, second rebar: empty.

First row, third rebar an outstanding brick. In total we had these three cases. One person was reading and the worker was entering the bricks in the rebars. There was no need to have any special knowledge for them to do this work and since they worked part by part, they didn’t need to get involved with the whole complexity of the work. They were themselves surprised how it was possible to do such a complicated work in a simple way. And this was the method that got attention for the Agha-Khan prize. My Works have their own particular aesthetic. Sometimes they might seem even ugly, but this happens because they are not done based on a certain aesthetic rule. We don’t think we need to do something which is identical to what we got as aesthetic from the past. I don’t do that. I think if the project has a proper and authentic process, the result will have its own particular aesthetics, which might be even surprising for me.

Since you are active in both, theory of architecture as a member of editorial board of Memar magazine and also practice of architecture, I would like to ask if your

theoretical and practical works have influence on each other?

I started writing about Architecture in the Memar Magazine directly after my graduation. Experienced architecture writers taught me how to write professional and objective texts . This helps a lot, because as an architect, the work is based on the reality and the Ideas must be taken out from the real conditions and the given circumstances. It’s the same in writing! The facts must be communicated. I think if someone just does theoretical work and writes critiques, they lose connection with the practice side and vice versa. How can someone write good critiques if she herself is not involved with the work? I believe these two help each other a lot. The practical work helps with writing better critiques, and writing enables one to think critically about her own work.

Do you also extract theory out of your own practice?

Yes, for example in the house of 40 knots, project circumstances made us reach that process. By analyzing the feedbacks, I realized that the project did not get attention because of its beauty, but because of the human mistake, which made it similar to a handmade peace of art. In the following project, The House of Approximation, we used the human mistake consciously and on purpose. This was a theory that came out of the practical work and served as a starting point for the following project.

Could you please tell us more about the house of approximation?

In the House of Approximation, the façade is made of about 3000 handmade pieces of wood. It took me about 4 to 5 hours to convince my client about the philosophy behind this handmade work. We could mass produce the pieces of wood by machiens, but there is a big difference between handmade work and machine work. The same as the difference between a handmade Persian carpet and a machine woven carpet.

The handmade carpet might embed a lot of human mistakes but this is exactly what makes it beautiful and

DORSA GHAEMI

07

valuable. Wood is a natural. We don’t have to dictate it a geometry. When you go into a jungle you cannot find two trees exactly the same. Therefore we sanded the wood pieces so that the unique texture of the trees cames out. Moreover it was recreating the natural roughness of the jungle. At the same time we gave freedom to the craftsmen to use their own creativity in forming the wood pieces. They were very excited and their energy is transformed into the façade of this building. In total we used about 3000 pieces that did not resemble each other and had organic forms. The result is an artistic performance. The process was a performance and the product is a unique and unrepeatable work of art which is done by collective participation.

In the House of Approximation, the client wanted to have green spaces but the site was small and we couldn’t have a garden. As a result we brought the green on the façade. Moreover the client was an introvert person. He didn’t liked to be seen by the people outside, while he is sitting in his balcony. But at the same time he wanted to enjoy the view. He liked the privacy that we created in the House of 40 Knots. There the balconies were designed behind the brick lattice façade. Therefore we designed the same effect with the wood pieces in the House of Approximation.

As you attend international conferences and gatherings, do you see a difference of architectural approach between Iranian and European architects?

We, the people who spent our childhood in the 70’s and 80’s in Iran, had a very difficult childhood with the revolution and the war afterwards. We didn’t had even a sport ground. We were playing on the asphalt of the school yard and if we were falling on the ground, we were injured. Maybe it was not important for us at that time. But all these experiences influenced us. Now when I look back and see how different our childhood was comparing to for example our European colleagues, I think that my approach to architecture must also not be the same.

I think it’s wrong to focus on our disadvantages. Our industrial products don’t have the quality of the German products and we can never beat China regarding the price. But we see that the world is looking at the Persian culture, literature, cinema and autochthonous architecture and other arts.

I read your article about Process and Anti-Process in the Memar magazine and I found it very interesting.

Could you maybe share your opinion about parametric architecture with us?

Parametric architecture is good but it is just a tool. I am not against technology and I think that the world is making progress. I neither want nor would I like to prevent it but what I say is that we need to have our tools

in our control and not the other way around. At the end, it is the human brain which is more complicated than anything else and therefore decisions must be taken by the human brain. The problem I see, is that these approaches are just based on form. When the architecture students work with softwares that generate parametric forms, they get the illusion, that it is them who created the forms. They think that they know how to do it. As Renzo Piano says: when you play a keyboard, you just press a button and you hear the melody, then press another button and hear another rhythm. The one behind the piano might think, ‘Wow! How good I am at playing the piano.’ But in reality, it is not her who made the music. On the other side, when you are making something with your hands, your brain gives signals to your hands and you start making it and at the same time a feedback from your hand goes to your brain.

This communication and cooperation of the brain and the hands, leads to production of a work of art. When something such as a computer comes in between, it disconnects or weakens the connection between you and your product.

Looking from outside, so many things are happening in the contemporary architecture in Iran. If you wanted to give a name to the contemporary movement of Iranian architecture, what would you call it?

It makes me happy and I think you recognized the movement correctly. Architecture offices in Iran are gaining more and more reputation in the world. In former times, the architectural theories were originating from one certain country. The other countries were not seen at all. Nowadays the world is going out of a unipolar state. You see for example how much the architectures of Bangladesh or Mexico are gaining the attention of the world.

There is a passion and excitement in Iran about architecture and amongst Iranian architects and also architects of countries like Iran. No one has payed attention to it up until now. This is coming out now and contributes to the existing diversity. This diversity is attractive. Especially the architecture of countries with certain climate conditions. As long as we work on creating solutions for our own climate condition, and pay attention to our context and our culture, it is interesting for the world. I hope the Iranian architects of our generation and the following generations pay attention to this. Maybe it is the others who must look from outside at the contemporary movement in the Iranian architecture and give it a name. Or maybe it is still too soon to categorize it.//

CHRISTOPHER CLARKSON

09

HOW DID WE GET HERE ?

The remarkable thing about history is the apparent ease and logic with which everything happened, as if any one action was predetermined by the one prior. As a result, it generates one big narrative, a kind of story that you can read and believe. Without any kind of exterior information that contradicts the story you read, there is seemingly no reason for you to doubt it. With that said, I hope to tell you a story that highlights the movements of architecture over the past century, with a special emphasis on how those movements came to be, and why. Namely, how the social, political, economic, as well as historical context influenced the actions of the contemporary architects to create a world that they dreamed of at the time. In so doing, it might encourage one to think about today, what our society is, and why we choose to design the buildings that we do, what impact they have, and so on.

to a strictly defined philosophy of ‘postmodernism’ that came to precedence in the late twentieth century and with it, the postmodernist architecture. These will be the two movements that I focus on in this essay, and, of course, the moments of transition leading up to them each, after all, these phases of transition are also phases of movement.

In order to understand what modernism is, it is perhaps better to have an understanding of the social, political context in which Modernism was born. At the turn of the 20th century, we see the effects of industrialisation and urbanisation coming into full swing. The aims of the leading creatives at the time was to more truly represent the needs and lives of the people living in these changed times. As such, many values, concepts, and ideas used in art formerly as a result of tradition were thrown out of the window, choosing to find new, more fitting, and often scandalously different techniques to present their ideas. Within visual art there was As with many movements, modernism encompassed not a, “tendency to abstraction; and an emphasis on materials, only architecture. It was also considered a movement within techniques and process.” (Tate). the visual art, music, and In place of the former attempts literature. Although there at realistic representation, is no specific, “Modernist styles such as cubism, and philosophy,” the decisions and underlying principles impressionism came to be, which all attempted to show guiding modernist art, a different kind of truth of architecture, and so on particular scenes. After and were in alignment. These underlying principles could during the horrors of the First World War, modernism and be defined as the umbrella abstraction became more that encapsulated all popular. Artists like Malevich modernist thinking and was responsible for the many painted abstracts that put all of its attention into the paint styles and subgenres of and canvas itself without any art within it. As the avantdefinite representation of the garde nature of modernism receded and it became a world outside of the painting, see Black Square by Malevich more accepted as a fact of Image1: Black Square by Kazimir Malevich for example. By disregarding history, it slowly gave form

10

the former standards that were used to judge art, people were forced to reassess their preconceived notions about art in general, and focus on new aspects of the painting as there was no clear ‘story’ to be seen. Similarly, architectural modernism sought to realise a of truth to materials and a way of designing that was detached from tradition. That is to say, where the building would be under tensile forces, exposed steel would be used. Where the building was to experience compressive forces, concrete would be made visible to the user of the building. In addition to this, decoration and ornamentation as seen in Baroque and rococo architecture was not honest to the use of the building, and was therefore not used; as Adolf Loos makes clear, the aesthetic value of objects diminishes much faster than the functional worth as the tastes of the society change (For further Reading see Ornament and Crime by Adolf Loos 1908). The rooms were made to be open plan, in place of using corridors. An emphasis of 90-degree angles was used as to do otherwise was simply impractical, and had no positive effect on the function. “Form follows function” was an axiom held by modernist architects that gave a rigid framework to design with (Designing Buildings Wiki).

In the year 1919, one year after the First World War, Bauhaus as a school of thought and architecture emerged (The Art Story). It strived to reintroduce a sense of humanity into the art of craft as opposed to the impersonal operations in factories since the industrial revolution. After WW1, the reconstruction of Germany, and much of the rest of Europe needed to be done, and modernism offered a utopian image of the city of tomorrow that people could believe in. It’s rigid structures and rules gave birth to logical and simple to understand buildings, a kind of stability in an otherwise chaotic political society.

Reaching the late 20th century, Modernism as it stood was beginning to become a cliché, and due to the repetitiveness, it became a collection of buildings that looked like each other without actually benefiting the function of that specific building, defeating its own purpose of ‘form follows function’.

The developments after World War Two were beginning to become more complex, and less strict to adhere to formal modernism. The matter of context was becoming increasingly important and as a result modernism evolved into a number of ideas; namely revolving around the development of technology, giving rise to the ‘anti-architecture’ high tech movement of Archigram that embraced consumerist pop culture, as well as futurism (Curtis 541). Although these ideas were being defined as ‘avant-garde’ in fact many of the newly implemented ideas were taking inspiration and reference from architecture from the century prior. For example, James Stirling and James Gowan’s Engineering building in Leicester University (1963) incorporates a slanted glass roof with slender steel construction that evokes images of the green houses of the 19th century (Curtis 536-537). As Curtis aptly puts it in page 547, “The post war developments lacked linear simplicity.”

Image 2:: Leicester Engineering building by James Gowan and James Stirling

As opposed to the intended humanisation of the city that modernism brought, attempting to bring stability, it was in fact openly critiqued as being too abstract, and alienating to the people that used the buildings; so much is made clear by the catastrophe that was the Bijlmermeer (Reference page 555). The counterculture that would later come to be ‘postmodernism’ held those such as Bruce Goff in high esteem for he rejected any kind of total design, as well as the corporate values of America that people were being exploited by with modernism (Curtis 557). Architectural design morphed from a ‘less is more’, ‘either-or’ consciousness, to a ‘less is a bore’, ‘both-and’ mentality as Robert Venturi described (Curtis 561). Where the general consensus was that a scepticism of any fast theories was to be embraced, and dogma to be avoided. Similar to the philosophy of the same name, postmodern architecture is a collection of clever contradiction, breaking of any preconceived rules of form, scale or function. Ultimately, postmodernism posed a collection of counter-logical buildings. Where ideas from the century past were ripped apart and glued to ideas of yesterday and named avant-garde, all as a result of reacting to the strict confines of Modernism, and the desire to find some kind of architectural solution that better spoke to the context of the people.

11

Modernism became dishonest to the needs of the people as the times changed. It started out as a utopian vision that would bring people forwards with the industrial revolution to a new world, a new world that was beautiful and clean and had right-angles and large windows. However, it became apparent that the new world which was so anticipated did not cater to the cultural needs of smaller communities, nor did its forms function as perfectly as imagined, and furthermore, as technology was advancing, it did not keep up with the ever-increasing complexity of the world. Post modernism has aimed to react to this false notion of certain truth, and reimplemented context into its design ethos. However, no movement is without its flaws, and no movement exists for an eternity, and this is precisely because no society is a static thing. The world we live in is dynamic, and so our architecture endeavours to keep up with, and react to the society, and in so doing simultaneously creates a new environment which can and will be reacted to. As such, this is not where we stand, but where we move, and this is how we got here.//

SOURCES - Tate. (n.d.). Modernism – Art Term. Retrieved from https://www.tate. org.uk/art/art-terms/m/modernism - Curtis, W.J.R. (2013). Modern architecture since 1900. New York, NY: Phaidon Press Inc. - Designing Buildings Wiki Share your construction industry knowledge www.designingbuildings.co.uk. (2018, October 15). Retrieved March 20, 2019, from https://www.designingbuildings.co.uk/wiki/ Form_follows_function - T. (2019, February 21). Designing Buildings Wiki Share your construction industry knowledge www.designingbuildings.co.uk. Retrieved March 20, 2019, from https://www.designingbuildings.co.uk/wiki/ Bauhaus Image 1: https://www.tate.org.uk/art/artists/kazimir-malevich-1561/ five-ways-look-malevichs-black-square Image 2: https://i.pinimg.com/736x/05/db/ec/05dbece07ab497cd6e d865bbb2eaf4d2--architecture-today-architecture-interiors.jpg Image 3: https://www.archdaily.com/171113/ray-house-apollo-architects-associates

SSOURCES SOUR SO OUR URCE CES CE ES

Image 3: Bruce Go Bavinger House

HERE ARE WE GOING

12

CHRISTOPHER CLARKSON

Having discussed the two largest overarching narratives of previous movements from the past century, we come to a point where with the introduction of digital technologies and rapid developments in society as a result the design philosophies of Postmodernism don’t really seem to apply anymore. In this period of globalisation, ever increasing awareness for the collapse of the environment which we depend on, the impacts and effects that digital space has on our lives, where lines between almost all definitions become blurred, be it gender, art, love, or equality, the question that we need to ask ourselves is: Where are we going? Or perhaps rather, where do we want to go?

Unlike the concrete storyline that history provides of overarching architectural movements and their philosophies that ignited the greatest architects, artists, and composers of the time to create, the responsibility lies in the hands of today’s students and architects to determine what kind of a world we want to live in. Much like the modernists who saw fault in the lack of personality in factory workers, or the postmodernists who realised that actually life is a little more complicated than the modernists would have liked to admit or accept, it requires a certain level of analytical observation of our today.

Based on this analysis, determine what’s dysfunctional, what’s problematic or concerning, and how do we in turn aim to either turn the public’s attention to these faults (such as the abstract supremacists like Kazimir Malevich did with his shocking paintings that through all predefined criteria art out of the window, or for that sake Marcel Duchamp with The Fountain 1917) or how do we aim to solve these problems with architecture?

One might rightfully say that these movements are only defined after they happen as a result of some kind of collective, shared knowledge among the architects, artists, and composers of the time. And I would agree, those that we now hold responsible for ‘The renaissance’ would not have been calling it such in their own time. They were however acutely attuned to the society around them, and were making things that they believed would speak to the people of the time.

We live in a time of instant gratification, and of clickbait politics. One just needs to look at the recent events of Brexit, or even more blatantly, the election

campaign and subsequent events of POTUS Trump.

Politics have become entertainment, and with the help of social media that feeds its users what they want to see instead of what the true events are, bias is encouraged within the population, and causes further separations between political supporters.

The irony behind this is that we’re also entering a period of almost total acceptance of individuality and self-expression. With definitions of gender needing to be readdressed as science has advanced to be able to help transgender people express themselves as they feel comfortable, our language needs to be updated to accommodate these changes. Artists need to move to social apps to present their work to the world to achieve some kind of acknowledgement, and so the emphasis becomes on attention grabbing work that will achieve some kind of reaction from someone scrolling past your post in a sea of other posts. Dating apps no longer mean you need to meet the person and speak to them in person to ask them on a date, all of this can now take place in a digital space. Lastly, in places such as South Africa, where post-colonial racial ethics are major concerns for almost all sectors of life, including university admission procedures and job applications. Thus the questions of equality are inherently tangled in historical context.

Whether these changes are objectively ‘good’ or ‘bad’ is irrelevant, in the postmodern sense there is no objective good or bad, it always depends on context and perspective. However, as an architecture student, being aware of these aspects of the now and forming some kind of opinion are crucial to my own ability to create and influence. Just as artists have moved to social media platforms, romance has taken refuge in virtual rooms, and language needs to conform to the ever-advancing technologies that are having impact on identity and self, what is to say that Architecture should not too be acknowledging and reacting to the world around it?

I challenge you, walk down the street, tell me if any of the buildings you see tell you a story about the people that serve your meal, the people that drive your bus, the people that attend lectures with you, or tell me if it tells a story about you.

You’re sitting in the driver’s seat, it’s up to you to tell us where we’re going.//

PHOTOGRAPH CHRISTOPHER CLARKSON

13

14

In 1997 kwam de allereerste editie van het pantheon// (destijds nog Pantheon) uit. Dit artikel over virtual reality stond in de vierde uitgave van dat jaar.

Twintig jaar later analyseren we de inhoud: wat is er veranderd op het gebied van VR en in hoeverre zijn de voorspellingen van de auteur uitgekomen?

Nikita Ham, Historie commissie

In de afgelopen twee decennia zijn grote sprongen gemaakt in de techniek van VR. De auteur beschrijft hier drie nadelen van de ‘helm’: te zwaar, zeeziek-makend en met beperkt gezichtsveld. Van dat eerste is geen sprake meer sinds de Oculus Rift in 2016 uitkwam. Zeeziekte wordt nu verholpen door camera’s die de bewegingen van de gebruiker volgen. Het gezichtsveld is flink vergroot, naar 110°. Ruimtes lijken hierdoor nu nog kleiner dan in het echt, maar binnenkort wordt een gezichtsveld van 180° mogelijk.

En qua diepte-effect: de technologie van eye-tracking is op dit moment in ontwikkeling en zal het focussen van je oog kunnen nabootsen.

15

De Historie commissie bezocht het VR Lab in Bouwkunde om een aantal vragen te stellen en natuurlijk om zelf virtual reality te ervaren. Ze krijgen daar wekelijks opdrachten vanuit onder andere de bouwwereld. Dit is lang anders geweest. De intrede van VR in de commerciĂŤle sector heeft na 1997 nog vijftien jaar op zich laten wachten, tegenover de voorspelde vijf jaar van de auteur. Op het moment van ons bezoek zijn ze bezig met het reconstrueren van een huis in een wijk waar gerenoveerd gaat worden.

Bewoners worden zo voorbereid op de overlast en verandering die het met zich meebrengt.

Architectenbureaus gebruiken virtuele omgevingen om producten aan klanten te presenteren die nog niet gebouwd zijn. Architectuur is in VR sowieso grenzeloos: er zijn geen fysische krachten die grenzen stellen aan het ontwerp.

Studenten kunnen ook gebruik maken van VR. Door in of tegenover je ontwerp te staan zijn foutjes te ontdekken in het ontwerp die je over het hoofd zou zien met een maquette. De techniek zal de komende jaren dan ook steeds vaker toegepast worden in ons onderwijs om een ontwerp te controleren of ter verduidelijking bij een presentatie.

Meerdere programma’s hebben nu al de functie om het ontwerp in VR om te zetten.

16

Ondanks, of misschien dankzij de grote stappen die in de technologie van virtual reality gezet zijn, staat VR na twintig jaar nog steeds in de kinderschoenen. En wij zijn er allemaal bij om het te zien opgroeien.

Ter ere van het 125-jarig bestaan van Stylos duikt de Historie commissie dit jaar het archief in. Eind april zal een week lang een tentoonstelling te zien zijn over de geschiedenis van de studievereniging en de faculteit.

Met dank aan Luuk Goossen en Arno Freeke van het VR Lab.//

MAUD MEIJER

17

‘de Granieten stad’ - EEN

STADSWANDELING

Aberdeen,

oftewel: ‘the Granite City’’, ligt in het Noorden van Schotland. In de kuststad zijn vrijwel alle huizen uit graniet gemaakt. Hierdoor kan de stad grijs en somber voorkomen. Wie goed kijkt kan er echter bijzondere gebouwen en plekken ontdekken...

Institute for Biological Studies, la Jolla, California 6

...Delft is niet de enige stad met een bijzondere universiteitsbibliotheek.

De prijswinnende Sir Duncan Rice library contrasteert met zijn spiraalvormige atrium het rechtlijnige exterieur. Het gebouw is ontworpen door Schmidt Hammer Lassen Architects. ...In

het oude vissersdorp Footdee zorgen passerende schepen voor een surrealistisch beeld.

SOURCES Larson, K. (2000). Louis Kahn: Unbuilt Masterworks. New York, The Monacelli Press.

2 Leslie, T. (2005). Louis I. Kahn Building Art, Building Science. New York, NY: George Braziller, Inc. 3 Wiseman, C. (2007). Louis I. Kahn – Beyond time and style: A life in Architecture. New York, NY: W.W. Norton & Company, Inc. 4 Rosa, J. (2010). Kahn. Steyl: de Volkskrant & Taschen.

5 Freedman, L. (1953). Louis Kahn [Photograph]. Retrieved from http://www.archdaily.com/ 6 Salk Biological Institute. (2014). Salk Biological Institute [Photograph]. Retrieved from http://architizer.com/ 1

...Het

NUART Festival zorgt elk jaar voor kleurrijke straatkunst verspreid over gevels door de hele stad

...Hierboven

is Union Street te zien, de hoofdstraat waar het drukke verkeer de stad recht doorkruisd.

Dit was Aberdeen, tot de volgende stadswandeling!

18

MAUD MEIJER LAURA SAVENIJE

EEN STAD VAN KOMEN EN GAAN In 2018 waren maar liefst 68,5 miljoen mensen op de vlucht.

Deze vluchtelingencrisis levert grote maatschappelijke, en dus ook architectonische vraagstukken op. Toch is er nog maar relatief weinig discussie over hoe de architectuur een antwoord zou kunnen geven op de hedendaagse vluchtelingencrisis.

Veel energie van architecten en ontwerpers die zich met dit onderwerp bezig houden, gaat op in het ontwerpen van goedkope en makkelijk op te bouwen huizen of gadgets voor mensen in vluchtelingenkampen. Maar is het wel goed dat architecten en ontwerpers vooral hier de focus opleggen? Zou het niet beter zijn om met een andere mentaliteit naar de vluchtelingencrisis te kijken, en zien hoe architectuur kan bijdragen aan de integratie van vluchtelingen in een nieuw land?

Migratie is iets van alle tijden. In de geschiedenis van de mens hebben altijd verplaatsingen van populaties plaatsgevonden. Het is een natuurlijk fenomeen wat je niet tegen kan houden of voorkomen. De vraag is dan ook waarom mensen nog steeds zo verbaasd zijn over dit fenomeen, en hoe het kan dat steden nog steeds niet zijn ingesteld voor de komst van nieuwe bewoners.

Een antwoord hierop zou kunnen zijn dat de komst van nieuwkomers wordt gezien als een tijdelijke gebeurtenis.

Dit is echter een verkeerde opvatting, aangezien migratie in de toekomst juist alleen maar zal toenemen door oorzaken als klimaatverandering en bevolkingstoename.

Om deze toenemende vluchtelingenstromen op te kunnen vangen moet de mindset van de samenleving tegenover vluchtelingen veranderen. De ideale vluchteling is voor veel mensen een vluchteling die zo snel mogelijk terugkeert naar waar hij vandaan komt.

Aankomende vluchtelingen in Nederland worden vaak geplaatst in asielzoekerscentra in grenzen van het land, waar weinig werk te vinden is. Deze opvangcentra hebben vaak geen goede verbinding met de omgeving, waardoor integratie erg moeilijk wordt.

19

Wij als toekomstige architecten en stedenbouwers hebben de taak om steden te ontwerpen die beter vluchtelingen kunnen opnemen. Om een stad van komen en gaan, een zogenaamde ‘arrival city’ te ontwerpen, zou een voorbeeld genomen kunnen worden aan landen waar dit al is gerealiseerd. Kijk bijvoorbeeld naar de Chinese stad Shenzen, een stad die leeft door het komen en gaan van miljoenen migranten ieder jaar.

Een groot probleem in Nederland is het tekort aan sociale woningen, en dit vooral in grote steden. Hierbij speelt de vraag wie voorrang heeft op sociale woning een rol: de migrant of de Nederlander. De problemen die hieruit ontstaan vergen creatieve oplossingen en een flexibele mindset van zowel de politiek als de ontwerpers.

Er is in Nederland bijvoorbeeld veel sprake van leegstand in kantoorpanden. Deze kantoorpanden liggen vaak dicht bij steden, en zijn goed bereikbaar. Deze plekken zijn niet interessant voor inwoners die al gevestigd zijn, maar hebben potentie om te ontwikkelen tot plekken voor migranten die een nieuw leven willen opbouwen.

Een goed begin zou zijn om verandering te brengen in de hoeveelheid aandacht die hier in het bouwkundig onderwijs aan wordt geschonken.

Ondanks dat het heel actueel en belangrijk is, wordt er niet veel tijd aan dit onderwerp besteed.

Architectuurhistoricus Michelle Provoost van Crimson zegt hierover: ‘’De ontwerp gemeenschap en de planning gemeenschap, vooral in West Europa, zien dit hele onderwerp over de behoefte om te denken over het ontwerpen en organiseren van steden en stedelijke gebieden in snel groeiende delen van onze wereld grotendeels over het hoofd’’ Dezelfde manier van stedelijke planning is al een lange tijd aangehouden, maar sluit eigenlijk niet meer aan op de realiteit. Het is tijd voor een nieuwe kijk op het ontwerpen van steden die zich kunnen aanpassen aan verandering in niet alleen aantallen inwoners maar ook aan de stroom van komen en gaan van verschillende bevolkingsgroepen.//

SOURCES - https://www.unhcr.org/nl/2018/06/aantal-vluchtelingen-wereldwijd-stijgt-opnieuw/ -Fairs, M. (2018. ‘‘ Don’t design yet another shelter’’ for refugees, say experts. Geraadpleegd van https://www.dezeen.com/2017/12/18/ dont-design-shelter-refugees-kilian-kleinschmidt-rene-boer-gooddesign-bad-world/#disqus_thread.

- Anderson, S. (2017). How architecture can help redefine the refugee crisis. Geraadpleegd van https://edition.cnn.com/style/article/ sean-anderson-moma-refugee-architecture/index.html.

- Vanstiphout, W en Provoost, M. (2015). Essay: A City of Comings and Goings. Geraadpleegd van https://www.crimsonweb.org/spip. php?article215

Image source: https://shenzhencontinues.wordpress.com/2011/09/07/shenzhen-panorama/

LARA WALTER

20 It started with a headache, that aggravated fast If only I had known back then this one would firmly last It spread into my body and it weakened me within I felt before I realized the burning of my skin I fainted and passed out a while before it had me woken I tried to stand back on my feet but all my bones were broken That’s when I started bleeding, my livelyhood astray Nothing left for all that’s life, nothing left to stay And so it keeps on flowing, I feel emptier inside It’s spreading all across the globe looking for a place to hide Now I am here still all battered, and burnt and in decay This of course is no place at all for blood to stay But without my blood how am I supposed to stay alive A city needs its people in order to survive I may have lost my beauty, I may be filled with dust I may seem like a place on earth where all the hope is lost Although my bones are broken and my skin is burned to coal My people wi will ill ll remember me an carry on my soul.

Painting by Brian Maguire: Aleppo 5 (2017). Source: http://www.kerlingallery.com/news/brian-maguirewar-changes-its-address-the-aleppo-paintings. Bewerkt van het origineel. © 2019 KERLIN GALLERY

21

The Western Mosque, BREITMAN & BREITMAN, Amsteram, 2013-2016

MEES VAN RHIJN

22

EAST MEETS WEST A piece of Istanbul in Amsterdam In April 2016 it was completed, the Western Mosque in Amsterdam, after three years of construction. It’s located in Amsterdam-West, in the city district called ‘De Baarsjes’. With the height of the minaret and dome reaching 42 and 25 meters respectively, and a capacity of housing 780 people, it’s become Amsterdam’s biggest mosque to date. It’s designed by architects BREITMAN & BREITMAN, who tried to bring together the Ottoman and Dutch architecture.

Marc Breitman and Nada Breitman-Jakov are a French couple and have been working together since 1989.

They’ve had many urban and architectural projects since, always trying to complement the existing architecture. According to them, ‘building in a city is not to invent, as it has been built over the centuries, from Athens to Rome and from Florence to Paris. All of this through the timeless language of classical architecture’.

Islamic architecture Western Mosque Thee We Th West ster ern n Mo Mosq sque ue portrays por p ortr tray ayss many many characteristics ccha hara ract cter eris isti tics cs found architecture.

Since founding foun fo und d in Islamic IIsl slam amic ic aarc rchi hite tect ctur ure. e. SSin ince ce tthe he ffou ound ndin ing g of Islam around A.D., Isla Is lam m ar arou ound nd the the 7th-8th 77th th-8 -8th th century ccen entu tury ry A A.D .D.,., iits ts architecture aarc rchi hite tect ctur uree heavily uenced Byzantine, Roman hass be ha been en h hea eavi vily ly iinfl nflu uen ence ced d by B Byz yzan anti tine ne,, Ro Roma man n an and d Persian empire Pers Pe rsia ian n architecture. arch ar chit itec ectu ture re.. As the the Muslim Mus M uslilim m em empi pire re grew gre rew w all all the the way way from from India IInd ndia ia in in

the East to Spain in the West, Islamic architecture was affected by all those different regions. The expansion of the empire led to the differentiating of individual styles within the Islamic movement as well. However, similar elements are found through different movements and in the Western Mosque as well, such as arches, columns and domes. Like almost all mosques, there’s a central prayer hall with a mihrab, a niche in the wall facing Mecca. From the mihrab, the prayer is led and this is the direction to which the Muslims face to pray.

It was the Ottomans that introduced mosques with a central dome in the 15th century. The Ottoman Empire was a state also known as the Turkish Empire, which controlled a large part of West Asia, Southeast Europe and North Africa from the 14th century to the early 20th century. In 1453, the Ottomans conquered Constantinople, now known as Istanbul. After having been p part of the Roman and Byzantine Empire y p for thousand over ov er a ttho hous usan and d of years, yyea ears rs,, It became bec b ecam amee the the capital capi ca pita tall of the the Turkish Empire.

Turk Tu rkis ish h Em Empi pire re.. building which experienced this grand shift, A bu buil ildi ding ng w whi hich ch h has as eexp xper erie ienc nced ed tthi hiss gr gran and d sh shif ift,t, known Hagia Sophia, is the the Aya Aya Sophia, SSop ophi hia, a, also aals lso o kn know own n as H Hag agia ia SSop ophi hia, a, meaning mean me anin ing g Ho Holy ly Wisdom.

Wis W isdo dom. m. The The Aya Aya Sophia SSop ophi hiaa has has been been inspiration BREITMAN BREITMAN, used us ed aass an iins nspi pira rati tion on b byy BR BREI EITM TMAN AN & B BRE REIT ITMA MAN, N, who wh o incorporated inco in corp rpor orat ated ed its its central ccen entr tral al dome dom d omee in the the Western Wes W este tern rn Mosque rich history dating back Mosq Mo sque ue too. ttoo oo.. It h has as a rric ich h hi hist stor oryy da dati ting ng b bac ackk to A.D., thee 6th th 6th century cent ce ntur uryy A. A.D. D.,, wh when en it it was was built buililtt under bu unde un derr the the direction dire di rect ctio ion n of Justinian JJus usti tini nian an I,I, an early eear arly ly Byzantine Byz B yzan anti tine ne emperor. eemp mper eror or.. then, magnifi cent domed cathedral Back Ba ck tthe hen, n, iitt wa wass a ma magn gnifi ificcen entt do dome med d ca cath thed edra rall been built remarkably short period that th at h had ad b bee een n bu buil iltt in a rrem emar arka kabl blyy sh shor ortt pe peri riod od o off time, building time ti me,, fr from om 532 532 to to 537 537 A.D. A.D. It It was was the the largest larg la rges estt bu buil ildi ding ng of its still considered epitome its time ttim imee an and d is ssti tillll ccon onsi side dere red d th thee ep epit itom omee of Byzantine architecture.

Byza By zant ntin inee ar arch chit itec ectu ture re.. For For over over a millennium, millllen mi enni nium um,,

23

it remained a cathedral, until the Ottoman Empire turned it into their mosque. Minarets and Islamic decorations were added, though not all Christian elements were destroyed.

Dutch architecture Another big influence for the Western Mosque is the Dutch architecture movement called the Amsterdam School which rose in the early 20th century and uses bricks to exuberantly decorate facades. Bricks are one of the most characteristic aspects of Dutch architecture because of the abundance of clay found in the large rivers that flow from the Swiss Alps, France, Germany and Belgium to the North Sea. Bricks have been used for thousands of years and are still popular because they’re low maintenance, weatherproof, energy efficient and sustainable. The main brick used for the Western Mosque has a red color, mirroring the surrounding buildings. A dark brown and a yellow shade of brick have been used in the to emphasize the direction of horizontal and round shapes in the mosque.

Another typical aspect of Dutch architecture, are the “ladder windows” with horizontal and vertical bars.

The white frames underline this and conform to the white frames of the buildings around the mosque.

These similarities let the mosque blend into the neighborhood, in spite of its huge area, which covers an astonishing 1.140 square meters.

Continuing work Though the exterior of the mosque has been completed in the spring of 2016, its interior is still not completely finished. It’s quite sober and uses mostly white plaster, in stark contrast to the richly embellished mosques of Istanbul. This is not a choice of style, more so a financial consideration. In the future, the interior will be extravagantly decorated with mosaic and wall paintings, creating geometrical patterns and intricate calligraphy, iconic for Islamic art.

The Western Mosque of Amsterdam is a beautiful example of Eastern architecture meeting Western

architecture, of different movements and cultures coming together instead of moving apart. In a city such as Amsterdam, with a rich history regarding Dutch culture but also with a multicultural identity, this building is the pinnacle of integration and a remarkable new feature of the capital of the Netherlands.// SOURCES - Van Asselt, R. (2007). [3D illustration]. Retrieved from: https:// www. arcam.nl/westermoskee/?map - Curtis, W.J.R. (2013). Modern architecture since 1900. New York, NY: Phaidon Press Inc. - Floorplan. Retrieved from: https://www.arcam.nl/ westermoskee/?map - Van Rhijn, M. (2018). [Pictures].

24

Architecture is defined by a series of physical movements, the stroke of a fine liner over the ripples of tracing paper, the tension in the shoulders, and the eyes carefully following the hand’s changing position. The movement of people into meetings and confrontations, and subsequently the movement of their opinions on design choices, a tactful mind game of creating compromises and repositioning priorities in order to move a project forward. And of course, eventually the levelling of a site, the flow of concrete, and the layering of bricks in order to finally produce a standing, still, construction; a kind of ironic monument to the movement that resulted in its existence.

The design and construction of a building will always entail a particular purpose or meaning, at the very least in the form of a function. Whether the function of a building is a jungle gym for a children’s playground or a conference hall for the united nations, or a public library, they all can be achieved with the relatively simple assembly of constructive elements, steel beams, concrete, bricks and so on. The difference, of course, is the atmosphere that these spaces create in order to facilitate their function. The loud vibrant colours and obstacles encouraging physical movement through a jungle gym would not be conducive to the purposes of a library or a church chapel. But the question becomes how does one in fact create the correct environment to facilitate these different experiences? With a focus on the experience of atmospheres that try to create a stillness of mind or physical movement in the user, I will try to analyse what elements of buildings are responsible for that experience. As a result, some kind of conclusion can be reached about a unifying set of principles that can allow buildings to create spaces of stillness.

In order to assess how spaces are designed to encourage stillness, one must first know how an individual actually reaches the feeling of tranquillity and calmness. We are by nature in constant motion, be it subtle like a blink of an eye, the walking and following of a path, or the commotion of one’s thoughts. One’s vision becomes fixated when given a particular view to behold, such as at an art gallery where you can stand before a Rothko for hours being totally visually absorbed by a couple of square metres on a wall. To cease physical movement, either the space could be formed so that there is no clear path, or alternatively many paths could be created to paralyse the user with indecision! However, the last element, and potentially most interesting, to still one’s thoughts and conjure an emotion of stillness and tranquillity is something that I feel is not often achieved, save by those artists that so masterfully attend to the smallest details. Those such as Luis Barragán who paid such intimate detail to the poetic dance between the light and the textures and colours of walls that cleanly joined at 90 degrees, creating a dynamic space that

remains unchanging and solid, and this is demonstrated by the movement of the light as an external factor. This subtle contrast (between the movement of external factors of nature and the stillness of the walls) is similar to the sensation of sitting inside a warm lounge with a cup of hot chocolate on a cold winter’s day, watching as the rain traces down the window, and listening to it gently fall upon the roof above you. A space designed to be lacking physical movement will be exaggerated by the use of the natural movements of the world surrounding it. Letting light create a moving arc throughout the day upon the interior surfaces shows how a building sits firmly on the ground, while the planet rotates around the Sun hurtling through space.

Despite the loud colours that confront the viewer in Baragán’s Casa Gilardi, the brilliance of execution, the sheer artistry and beauty of the surfaces render the viewer speechless, wanting nothing but to simply exist in that space. While using vibrant loud colours that excite and invigorate, one cannot help but stand and feel their

stillness

CHRISTOPHER CLARKSON

25

(n.) /’stɪlnəs/

the absence of movement.

Image 1 : Casa Gilardi, Luis Barragán, Mexico-stad 1

warm embrace. In a sense, the spectacle of such divine creation and the viewer’s sensitivity to that beauty is responsible for the sensation of awe and wonder that renders the viewer still.

and as it creates this spectacular view to the sky, one’s eyes are fixed. Thereafter, it is up to the viewer to reach a sense of tranquillity with themselves and achieve harmony.

Peter Zumthor is another master of creation of atmosphere. The Bruder-Klaus-Feldkapelle gives yet another example of space where the building does not remain neutral. Its massive exterior gives an instant impression of something totally unwavering. The interior tells a story of fire, with its charred concrete walls that now rest fixed, with its ribbed pattern oriented towards a singular oculus aimed at the heavens above. The almost claustrophobic space allows the user to breath as they look up, or equally as they look down at the reflection made by collected rain water in the open structure. This building forces the user to confront their spirituality, and the very essence of their soul and in that confrontation the viewer is rendered motionless, out of fear, or comfort in their faith. In any case, this space allows for no motion, its walls almost literally embrace you in the tight form,

It would seem that contrary to what might seem to be the intuitive solution of letting the building recede completely almost abandoning the user as to allow them to turn inwards for introspection it would seem that the building must not necessarily impose on the user, but step forward to meet them and in that interaction create the feeling that everything is and will be OK. This feeling of safety then allows for one to set their inner thoughts at ease and experience tranquillity.//

SOURCES Image 1 : Casa Gilardi. (1976). Luis Barragán [Photograph]. Retrieved from http://dezeen.com

26

What is the importance of the concept of movement in architecture? It depends on how we define movement or what aspect of it we’re referring to. A building made out of arced lines, wonky structures, wavy rooftops and skewed walls almost seems like it’s moving. Because the physical appearance can be directly perceived its importance is often very much overrated.

Besides understanding the quite literal interpretation of movement as visual agility of a building, it is even more important to understand what actually moves the architect in coming up with his particular concept.

In fully understanding his motivations it is possible to transfer visual cues, perhaps generally interpreted as unfathomable, against reason, or simply unpleasing to the eye, into the beauty of understanding. In many cases the link between architects’ motivations and their actual appearance in their designs is easy to find. This is especially true for the representatives of the modernist movement in which function stipulates shape and aspect.

It’s like walking through a museum of modern art, not really understanding why all these abstract “objects” surrounding you are worth so much and maybe because of that judging it too quickly by claiming even your “3 year old nephew would have done a better job”.

It’s only when we start to dig a little deeper we come to understand what moved these artists. You might instantly dislike the appearance but approve of the idea that’s behind it and for some of us, knowing that, the whole work of art suddenly becomes appealing.

To understand how the appearance of buildings around us is affected by an architect’s motivation we might best involve the artist and architect Friedrich Stowasser (19282000), who bestowed himself the name Friedensreich Regentag Dunkelbunt Hundertwasser, which is in a way foreshadowing his philosophy.

His extremely colourful paintings are pleasing to the eye, while at the same time his similar architectural designs seem practically impossible to physically realize.

It seems like someone gave a 3 year old girl a bunch of bright colored crayons, glitters and playdough to go wild with and asked her, if she were a princess, what castle she would like to live in?

The unique outrageous look of his work may give us the impression there hasn’t gone a lot of thought into the design process.

G ERSTANDIN Y OF UND T H E B E AU T

LARA WALTER

Image 2 : Waldspirale, Hundertwasser and Springmann, Germany

27

nder twasse e Third Skin, Hu Image 1: 839 Th

r (original)/ Je

own sse jackson br

At first sight it might seem more like an outburst of fantasy rather than a well thought through concept.

Quite the opposite! Because of his crooked walls, and wobbly facades he was known as “the opponent of straight lines”. He claimed the human eye wasn’t used to irregularities and unrefined structures and therefore didn’t understand the beauty of it. He loathed the idea of architecture being strictly functional. This was his way of protesting the modernist movement that dominated around that era.

His dislike of straight lines resulted in an extraordinary aspect. A very important part of the appearance of his architecture was how it tried to stimulate the connection between humans and nature. He distinguished horizontal from vertical with the idea that everything under the horizon in horizontal direction belonged directly to nature. This is why he filled rooftops with trees, grass and other rural elements, something that wasn’t very common in those days. His ideas went much further than designing living spaces: he wanted to reform public spaces by involving the people living in them. He thought up the concept of “tree duty”, stipulating that everyone who enjoys a view from his/ her own window has the responsibility to take care of the trees (and other green elements) in view. Hundertwasser championed the environmental movement we still know today.

The way in which the melancholic childhood-reminiscing colourfulness (Dunkelbunt) of Hundertwasser’s buildings tie into the peacefulness of a well maintained natural environment (Friedensreich) lies at the heart of the beauty of the understanding of his legacy.//

SOURCES Image 1 : 839 The Third Skin (original 1982). Hundertwasser (original)/ Jesse jackson brown. [Photograph]. Retrieved from https:// www.bing.com/images/search Image 2 : Waldspirale. (2000). Hundertwasser/Springmann. [Photograph]. Retrieved from https://www.bing.com/images/search

MICHAEL TSANG

28

AN EXPLORATION OF BATH THROUGH THE SPACES IN WHICH WE DANCE Dance; these atypical movements we make, be it in performance, celebration, even intoxication, are at a fundamental level about expression: from raving in a nightclub, to performing the Nutcracker upon a theatre stage, to festival celebrations on the street.

In exploring these different spaces; the nightclub, the theatre and the street, I look to examples with which I am familiar. As an exchange student from the UK this means looking to Bath, the city of my home university, and in this way I hope to draw from my personal experience of these places in the hopes of unveiling how the programme of dance may influence the spaces in which we dance, whilst providing a glimpse into the student-life of Bath.

NIGHTCLUB The Second Bridge is Bath’s largest and most popular nightclub, and so is a space explicitly shaped by the programme of dance, specifically for high-density dancing. It is a place to which you go for social dancing, this being spatially facilitated through darkness and density.

The nightclub is situated underground, an inherently dark space owing to its being hidden away from natural light, and consists of a main dance floor and a few secondary vaulted semi-private areas containing seating. This seating provides a space of respite and rest from the exhausting activity of dancing, and serves as a low-density area. On the other hand, the lack of seating in the main dance floor means that you must stand, and therefore dance, enforcing its programme as a highdensity space for dancing.

29

Through darkness anonymity is created as to allow individuals to dance uninhibited by self-consciousness, yet importantly enough light is preserved, typically as obscure flickering, colourful lights, such that social interaction may occur. Furthermore this is enforced through density - being amongst the crowd emphasises this sense of anonymity, whilst being in close-quarters within a group allows for more intimate social interaction.

STREET Taking place every spring, The Bath Festival and the Bath Fringe Festival, are two festivals which occur simultaneously, taking over the streets of Bath once a year, and include various programmes for art, music, and dance, in celebration of the city. Unlike the nightclub and theatre, however, the street is not a space explicitly shaped by the programme of dance; instead it is a public, shared space - a part of the city which is being celebrated - which may be adopted for dancing.

THEATRE An example of Georgian theatre architecture built in 1805, the Theatre Royal in Bath is another space specifically shaped by the programme of dance, in addition to other forms of performance, though it differs from the nightclub in that its programme must focus on two distinctly separate user groups - the performers and the audience - for the sake of storytelling.

The core of the programme, therefore, is the stage of which the Theatre Royal possess three different types: the Main House for the largest performances, the Ustinov Studio for smaller performances, and the egg for children’s and family theatre. Regardless of whichever you go to, all clearly make the distinction of the performance stage as the focal point, with the audience seating orientated around for optimal viewing.

Ironically, the purpose of this separation is for the sake of connection, though in a very controlled manner. The audience must be kept away from the stage such that the performers have space to move and tell the story of their performance, but simultaneously the audience must also be close enough in order to watch and engage in this movement and the story that it tells. The result is this strange juxtaposition whereby in order to synthesise this special connection, separation must first occur.

For any festival the aim is to bring people outside to the streets to engage and interact with the community. In the case of The Bath Festival and the Bath Fringe Festival this may take many forms, from bizarre costumes, to acrobatics, to Morris dancing - a traditional English folk dance. Through providing entertainment and spectacle, these all serve to enhance the atmosphere and draw people into engaging with the community, all within this public realm of sharing.

The nature of the street as a public, shared space is, therefore, reflected in the kind of dancing that it stages. Street performers will share their dancing with the public, and unlike in the theatre, there is no strict division between performer and audience - they occupy the same space. The result is a more direct interaction between the street performers and the public audience, who may even react with movements of their own, sharing in the dance, whilst celebrating the very space in which they are dancing, and the city in which it belongs.

CONCLUDING THOUGHTS In exploring these different spaces, it becomes evident that there are many reasons to dance: from socialising in a nightclub to storytelling upon a theatre stage to celebrating a shared community - these are simply some examples that I have come across whilst studying in Bath.

Dance is, however, not limited to only these reasons in these exact places - arguably dance may happen for any reason in any place, so long as there is a desire and capability for M O V E M E N T.//

El Museu de les Ciències Príncipe Felipe, 2000

In February 2019, fourteen Architecture students went on an exchange with Universitat Politècnica de València, organized by Stylos. These pictures were taken by Mees van Rhijn in the City of Arts and Sciences, located in the heart of Valencia and consisting of six buildings designed by Santiago Calatrava and Felix Candela, both of whom are of Spanish descent. It’s one of the Twelve Treasures of Spain and situated in Jardín del Turia, a former riverbed that has been turned into a picturesque sunken park.//

“I’m always searching for more light and space.”

Santiago Calatrava

MEES VAN RHIJN

31

L’Hemisfèric, 1998

L’Umbracle, 2001

L’Umbracle, 2001

MAUD MEIJER

33

Can earth movement cause

A NEW MOVEMENT? When we think of earthquakes, we usually think of big earthquakes in for instance Japan or Italy, that have a natural cause. Yet, you don’t have to travel far to experience earthquakes in the Netherlands. Groningen, the most northern province of the Netherlands, has been hit by over a thousand earthquakes since 1986, which are due to gas extraction. Even though these earthquakes can’t be compared to the natural disasters that occur in foreign countries, they are nonetheless a big problem for the local society and housing market as tens of thousands of homes have been damaged. These earthquakes also have a big effect on the design and construction of new buildings, as architects are forced to follow new guidelines to design earthquake-resistant buildings. What is the best way to repair houses in Groningen in a sustainable and efficient way? Could these earthquakes lead to a new architectural movement in Groningen?

In 1959, the NAM (the Dutch petroleum company, which is owned by Shell and ExxonMobil) discovered the biggest gas field in Europe underneath the clay soil of Groningen. When extraction began, people weren’t aware of the problems it would cause. At first people were excited by this new development, for gas extraction would mean more jobs and economic growth for the province, which experienced high rates of

unemployment and poverty at the time. However, since then it has become clear that a lot of promises weren’t kept and nearly all of the money it generated was lost to the State and Groningen is left with the consequences of gas extraction.

The natural gas is locked in a layer of porous sandstone, about three kilometres below the surface. There the gas is stored under high pressure, bearing the weight of the rock layers that lie above. When this gas is extracted the pressure in the cavities of the sandstone reduces, and causes them to shrink and the ground above to collapse.

The energy that is then released causes the earthquakes in Groningen.

The strength of the earthquakes determined by the scale of Richter is not necessarily a good indication of the impact that they have on the area. Even though the earthquakes are weak and of a short duration, the source of the earthquake is very near the surface. The damage that occurs in the houses is very dependent on what kind of soil the houses have been built. Research shows that soil that consists of a higher water percentage shakes more heavily due to the earthquakes. Even if the scale of Richter shows the same strength in two different areas , the amount of damage can be completely different due to the quality of the soil in these areas.

Image 1

34

Image 2

Especially in Groningen, where the soil consists mostly of clay, and has a high water percentage, a better indicator for damage caused by the earthquakes in Groningen would be the so called PGA: Peak Ground Acceleration.

PGA doesn’t show how strong an earthquake is, but rather shows how fast the ground moves due to the earthquake.

Traditional houses in Groningen have thin walls and are built out of clay bricks, which isn’t a very stable construction for an area that experiences earthquakes.

This heavy brick construction is not flexible, and even small shock waves can quickly cause rupture in the walls.

To construct earthquake resistant buildings, we can learn a lot from looking at other countries that are more familiar with earth quake resistant constructions. It is not a coincidence that timber frame construction is popular in Japan and North America, where earthquakes are not an uncommon event. The timber frame is a lot lighter than brick or steel construction, and because of this it is more shockproof.

It is also possible to apply shock absorbers beneath the foundation. Instead of the walls and floors, these shock

absorbers make sure that the foundation absorbs most forces caused by tremors. A new example of this is the so-called Donutsystem. This system, developed by the Groninger company Waddenland BV, consist of disks placed underneath the foundation. These disks are made of a material called Duratex, which has elastic properties capable of absorbing shocks from both horizontal and vertical forces.

Due to the earthquakes, architects are forced to look for new solutions and think in innovative ways, which has led to some interesting new architecture in Groningen.

An example of this is the Prince Claus Conservatory of Groningen. For the design of the new music school, architects of ‘BDG Architecten’ were faced with the challenge of realising a good acoustic quality as well as designing a building that is earthquake-proof. The result is a so called box-in-box-construction. The floors and weight-bearing walls can move along with earth vibrations. The two concert halls, the practice areas and the café are built like boxes that stand on big rubber springs on the floor. These boxes are well insulated, with a good acoustic quality as a result.

35

It can be said that the earthquakes in Groningen have caused a lot of damage and the amount of gas extraction should be reduced to prevent the situation from deteriorating. On the other hand, it is also important to take some positivity from it. The earthquakes have led to innovative and insightful solutions and it has made Groninger architects look at building construction in a different way. Over the course of history, the architecture in Groningen has always faced challenges in adapting to its situation, and who knows: maybe adapting to its current situation could be the start of a new architectural movement: ‘The Groningse school’?//

Another innovative building that was opened in 2017 is the Energy Academy Europe. This award winning piece of architecture is not only the most sustainable school building in the Netherlands, it is also earthquakeresistant. When you look at this building, you will notice that it has an asymmetrical shape, which is not favourable when you are building earthquake resistant. The facade consists of a wooden and aluminium construction that is more flexible than concrete. Rectangular glass panels cover the roof. These panels had to be extra hardened and layered, and the rebates had to be made deeper than usual to minimalize the risk of the glass panels crashing down due to an earthquake. The biggest technical challenge was due to the fact that the three solid cores in the building have varying heights, which means there is a possibility that they could shake in different directions. To solve this problem, the solid cores were interconnected by walkways and staircases made out of concrete and steel, which pull each other in the same direction during a quake.

SOURCES - Huismans, S. (2018). Waarom zijn er aarbevingen in Groningen? Geraadpleegd van https://npofocus.nl/ - Weessies, R. (2015). Aardbevingen kunnen leiden tot een nieuwe architectuur. Geraadpleegd van https://architectenweb.nl - Gerrits, S. (2018). Kunnen we in Groningen spreken van zware aardbevingen? Geraadpleegd van https://www.ftm.nl - Dockery, G. (2016). Shored-up homes are a common sight in earthquake-hit Groningen. Geraadpleegd van https://www.dutchnews.n - Colstee, F. (2018). Energy Academy Europe: duurzaamste aardbevingsbestendige onderwijsgebouw. Rijks Universiteit Groningen. Geraadpleegd van https://www.rug.nl - BDG Architecten (2018). Prins Claus Conservatorium. Geraadpleegd van https://www.bdgarchitecten.nl Het slimme bouwen (Brochure 2016). Geraadpleegd van https://archlokaal.nl Image 1: https://www.dvhn.nl/dossier/aardbevingen Image 2: https://www.bdgarchitecten.nl/projecten/prins-clausconservatorium-groningen/ Images 3 and image 4: https://www.energyacademy.org/energyacademy-europe-building/

Image 3

Image 4

WIEKE VAN LOOKEREN CAMPAGNE

36

Zicht op Europa

Berlijn, het duurt meer dan twee uur om tot aan de zee te rijden. Ook het land waarvan het de hoofdstad is, bezit in proportie over maar een matige kustlijn. Wel ligt het land in het centrum van Europa. Het Deutsches Historisches Museum in Berlijn liet in 2018 met een tijdelijke expositie de geschiedenis van Europa zien vanuit een inspirerend oogpunt: de zee.

Het silhouet van Europa bestaat uit inhammen, uitstekingen en eilanden, waardoor bijna 70 000 kilometer kust het continent omgrenst. Deze kustlijn trotseert twee oceanen en vier zeeën. Dit maakt Europa tot een waar maritiem continent. Hoewel het vaak niet het onderwerp van een discussie vormt, heeft de zee een zeer grote invloed gehad op de rijke geschiedenis van dit continent. En ook nu nog.

In het begin, zo een 2500 jaar geleden was de zee een grens die het volk verhinderde om te reizen, het was onheilspellend en onbetrouwbaar. Lees de Odyssee van Homerus en hij zal je vertellen over angstaanjagende zeemonsters die verslagen moeten worden. Rond 800 v.C. veranderde dit, de Grieken begonnen namelijk kolonies te stichten. Daartussen werd vervolgens in grote maten handel gedreven. Deze kolonies verspreidden zich over het hele middellandse zeegebied en de zwarte zee. De belangrijkste haven, Piraeus, lag in Athene. De Romeinen namen dit over en heersten meer dan 300 jaar over de gebieden rond de middellandse zee, mare nostrum noemden ze het.

Handel werd bepaald door zij die macht hadden over de zee. Op die manier was het voor kleinere steden aan de kust, zoals Venetië, mogelijk om toch veel politieke macht te bezitten. In de 12e tot de 16e eeuw was de haven hun grootste bron van inkomen en waren ze uiterst machtig ten opzichte van de andere landen in Europa, dit kwam o.a. door hun systeem om zeeroutes te controleren.

In de 15e en 16e eeuw begonnen Europeanen nieuwe gebieden over zee te veroveren. Een grote speler hierin was de haven van Sevilla van waaruit de Spanjaarden o.a. Amerika veroverden. Nieuwe

ontdekkingen, voorwerpen en voedsel werden op de terugweg meegenomen naar Europa, waardoor de handel oplaaide. Het verspreiden van het Christendom was ook een reden om rond te reizen. De reizen veranderden het zicht van Europeanen op de wereld, in perspectief met zichzelf. Voor de veroverde landen betekende dit vaak geweld en oppressie. Gedurende deze hele periode (tot in de 19e eeuw) werden meer dan 13 miljoen mensen uit Afrika als slaaf verkocht aan de gebieden in Amerika en de Caribische eilanden.

Daar werden ze gedwongen op suikerrietvelden en katoenvelden te werken. Dit gebeurde in een driehoekig systeem: Handelaren vertrokken vaak uit Nantes met geweren, brandewijn of stof om hiermee aan de West-Afrikaanse kust slaven te kopen. Vanuit Afrika vetrokken ze dan naar Amerika en ruilden hun in voor suiker of andere producten. Die op zijn beurt in Europa verkocht werden. Met de opbrengst werden weer nieuwe schepen gekocht om slaven te verhandelen.

De haven van Lissabon was de deur naar een zeer rijke uitwisseling van kennis met Azië. Europa leerde over hun taal, maar ook thee, porselein, ijs, briefgeld, etc. Zelf konden ze Azië hun kennis over geografie en astronomie aanbieden.

Ook Nederland deed mee aan de steeds groeiende zeehandel. Er ontstond een grote belangstelling voor grotere schepen en de Nederlanders konden deze technieken leveren. Van Amsterdam maakten ze het centrum van de scheepsbouw in Europa. Met behulp van nieuwe technologieën werd de tocht op zee een stuk veiliger en makkelijker.

Dankzij de industriële revolutie kreeg Engeland, door hun uitgestrekte netwerk, de macht over de internationale handel. De vraag naar een grotere hoeveelheid en verscheidenheid naar producten maakte Londen tot een enorme haven en opslagplaats.

In de 19e eeuw was de technologie van scheepsbouw zo ver gekomen dat voor de bevolking de omliggende zeeën en oceanen geen grens meer was, maar een

37

verbinding naar andere continenten. Miljoenen Europeanen emigreerden over zee, hopend op een beter leven en betere arbeidscondities of om politieke of religieuze vervolging te ontvluchten. Na twee wereldoorlogen keerde het tij en was het aan de beurt van de Europeanen om immigranten te ontvangen.

Er moest tijd overheen gaan om bij de bevolking de perceptie over de zee te veranderen. Tijdens de verlichting kreeg men nood aan verbinding met de natuur, de zee werd plots gezien als een plaats van schoonheid en geschikt voor recreatie, maar ook als een grote inspiratiebron voor schilderijen.

Een havenstad is de verbinding tussen de zee en het binnenland. Het heeft daarom de typerende infrastructuur om goederen te importeren en exporteren. Vroeger meer dan nu, was dit de plaats waar nieuwe informatie en bijzondere goederen voor het eerst in contact kwamen met Europa. De informatie kwam er ter sprake en werd gedelibereerd tevoren het land inwaarts werd gestuurd. De invloed die deze producten en uitvindingen op Europa zou hebben, was als eerst in deze steden aan het water voelbaar en het sterkst merkbaar in de structuur van de stad. Het is dan ook opvallend dat in de geschiedenis de intellectuele en culturele avant-garde in de havensteden opbloeide, om zich daarna naar het binnenland te verspreiden. Die informatiestroom is tegenwoordig en stuk minder doordat het een andere wegen heeft gevonden om het grote publiek te bereiken: het internet.

Duits hoogleraar Jürgen Elvert schreef: “It can be seen as a kind of dialogue between Europe and the rest of the world, which equally shaped the contours and character of both, and to this extent brought Europe and other parts of the world into new relationships with each other, bringing them closer in a way. The sea served as an intermediary in all this, linking parts of the Earth that had largely been separated by their respective geographies up to then, and linking the fates of their inhabitants.”//

SOURCES - Deutsches Historisches museum, tentoonstelling: Europa und das Meer (2018) - Elvert, J. Europe and the sea [Blog post]. Retrieved from https:// www.dhm.de/blog/2018/07/11/blog-parade-europe-and-the-seajuergen-elvert-dhmmeer/ - Hendrik Willem Mesdag. Branding op de Noordzee. 1870. olieverf op doek, 90 cm x 180.5 cm. Van Gogh Museum, Amsterdam.

TOV FRENCKEN

38

NOMADEN VAN DE VOLGENDE DAG De mens is van oudsher een jagend en verzamelend volk.

In onvruchtbare gebieden waar steppe, toendra, zand of ijs overheerst trokken hele volksstammen verder zodra voedsel in de omgeving schaars begon te worden. Na de eerste landbouw revolutie vond er echter een transitie plaats van deze rondtrekkende jagers en verzamelaars naar boeren.

Vanaf dat moment konden zij hun omgeving zo manipuleren en benutten dat ze niet meer afhankelijk waren van wat deze hen te bieden had. Dit resulteerde erin dat de nomadische volkeren hun levensstijl konden afzweren en zich konden vestigen op stukken vruchtbaar land.

Deze eerste landbouw revolutie vond 11.000 v.Chr. al plaats in het Midden-Oosten. We spreken over een levenswijze uit de prehistorie maar nog steeds zweert het gros van de maatschappij erbij. Logisch toch! Lekker praktisch en geen gezeik. Iedereen heeft zijn eigen plek en dat moet zo duidelijk mogelijk zijn. Als we echter kijken naar de verschillen tussen de samenleving van toen en de maatschappij waar wij nu in leven valt het te betwisten of dit millennia oude concept nog wel even van deze tijd is. Vooral in de afgelopen eeuwen neemt het tempo van ontwikkeling exponentieel toe.

De wereld wordt kleiner, of je nu in Delft zit of in Verweggistan. Je neemt even gemakkelijk contact op met je moeder door dat handige mobiele apparaatje in je broekzak. De globalisering door het internet kan mensen dichter bij elkaar brengen. Deze ontwikkeling zorgt er ook voor dat steeds meer mensen de mogelijkheid hebben om thuis te werken. Dit betekent dat je je niet meer persé in een stad hoeft te vestigen waar de werkgelegenheid is. Men kan wonen waar men wil en met wie men wil zonder op werkvlak in te leveren.

Deze hedendaagse stationaire levensstijl komt oorspronkelijk ook voort uit het idee dat mensen hun eigen voedsel rond hun woningen verbouwden.

Tegenwoordig gebeurt dit echter op veel grotere schaal op gecentraliseerde plekken.

Bijna niemand koopt meer uitsluitend lokale producten.

Tegenwoordig is de voedsel industrie gebaseerd op massaproductie. Deze producten kan men vervolgens afhalen bij “afhaalpunten” die door het hele land verspreid zijn, zoals de Jumbo of Albert Heijn.

Al met al komt het er dus op neer dat wonen op een vaste plek geen vereiste meer is in de maatschappij waar we momenteel in leven. Om de zoveel tijd wakker worden met een ander uitzicht kan! En als je wilt verhuizen hoef je niet persé het gemak van je eigen woning op te geven.

Het idee van een mobile woning valt de laatste tijd steeds meer in de smaak. En nu de tiny-houses tegenwoordig steeds populairder zijn kan ook flexibiliteit gemakkelijker verwerkt worden in de ontwerpen voor deze kleine woningen. Enkele van deze ontwerpen zullen verder in dit artikel in de spotlight worden gezet.//

39

Rolling Huts door Olson Sundberg Kundig Allen Architects - In het noordwesten van de Verenigde staten vind men deze eigenzinnige cabins. Meerdere vakantiehuisjes op poten zijn hier in een groep gezet en zo gepositioneerd dat elke cabin uitzicht heeft op de omliggende bergen. Door gebruik te maken van hout en staal krijgen de hutten een rauwe natuurlijke uitstraling waardoor ze goed opgaan in de omgeving.

Op de uiteindes van elke poot vindt men een duo van zware stalen wielen. Het sluit in principe dus aan op het idee van een mobiele woning maar met een kanttekening dat de wielen eerder esthetisch werken dan dat ze daadwerkelijk functioneel zullen zijn.

© Maxim Blinov © Tim Bies / Olson Kundig Bron: www.olsonkundig.com

M2-house door Michael Jantzen - Dit ontwerp bestaat uit meerdere rechthoekige panelen die met scharnieren op een grid van 7 kubussen kunnen worden bevestigd.

Ook wel “M-vironment system”. Deze panelen zijn verstelbaar en kunnen op verschillende plekken in het grid bevestigd worden. Hierom kunnen de panelen diverse functies krijgen.

Zo kan een paneel bijvoorbeeld beschermen tegen de elementen m maar aar ka kan he het ook functioneren als deur, luik zitplaats. ik of of zit tpl p aa a tss.

Door de panelen op verschillende manieren ersc er schi sc hillllllen hi ende en de m aniereen an te configureren kunnen n meerdere fu ffuncties ncties aan het gebouw worden orden gegeven. gegeveen. Van vakantiehuisje tot kantoor or en en van van speelplaats spee sp eelp lplaats lp tot winkel.

© Michael Jantzen Bron: n: www.e-architect.co.uk

40

XBO Mobile Unit door 70°N Arkitekture AS - Door de XBO Mobile Unit handig in elkaar te schuiven verdwijnt de 7 meter buitenruimte en is hij makkelijk achterop een vrachtwagen te laden. Laat je niet misleiden door de compacte look van de woning want alle gemakken van een woonhuis van normale schaal zijn gewoon aanwezig. Door verschillende functies te combineren wordt er erg efficiënt gebruik gemaakt van de beschikbare ruimte. Hierdoor is deze woning een mooi voorbeeld van tijdelijk en mobiele woningen.

Bron: www. architizer.com Bron

Floating house door Carl Turner - Deels huis en deels boot. Geen nieuw concept maar wel een nieuwe uitvoering ervan. Het is de oplossing voor de vele overstromingen die het Verenigd Koninkrijk momenteel kent, als je Carl Turner mag geloven. Deze woning bestaat uit lichte vooraf geproduceerde onderdelen en kan zowel op fundering als op een betonnen bak worden gebouwd. Zodra men de tweede basis kiest kan het gebouw het water in waardoor ook dit ontwerp mobiel wordt.

Fun-fact: dit project is open source en voor het publiek te downloaden via de website paperhouses.co. Een leuk klusprojectje voor iedereen die de zin en tijd kan vinden dus!

© Carl Turner Architects Bron: www.dezeen.com

WIEKE VAN LOOKEREN CAMPAGNE

41

WIE IS RENAAT BRAEM? Renaat Braem, geboren in 1910, is afkomstig uit Antwerpen. Hij studeert daar ook aan de Academie voor schone kunsten, waar hij in 1935 met een stedenbouwkundig ontwerp afstudeert. Namelijk een lijnstad over tientallenkilometers, waarmee hij blijk geeft zich ook op sociaal vlak te ontwikkelen.

Later zal hij dit plan voorstellen aan Le Corbusier, waardoor hij daar als stagiair mag gaan werken.

Daarop volgend wordt hij in 1937 lid van het CIAM (Congrès Internationaux dArchitecture Moderne).

Na de tweede wereldoorlog krijgt hij verschillende Institute for Biological Studies, la Jolla, California 6 openbare projecten, huisvestingscomplexen en vele private woningen te realiseren doorheen Vlaanderen, waardoor hij zich als architect zowel nationaal als internationaal op de kaart zet. In zijn projecten is telkens zichtbaar dat hij bezig is met het proberen te verwezenlijken van een utopie, een utopie die hij uiteindelijk uitlegt aan het einde van manifest ‘Het lelijkste land ter wereld’.

In Deurne zal hij aan het eind van zijn leven zijn eigen woonhuis bouwen. Hij sterft in 2001. Uit een briefwisseling gaf hij aan dat hij vond gefaald te hebben in het verbeteren van de wereld.

EN WIE IS LEO VAN BROECK? Leo Van Broeck, geboren in 1958, studeerde ingenieur-architectuur aan de KU Leuven en heeft daar daarna ook als praktijk-assistent en professor gewerkt. Ook hij is sociaal bewogen en deelt dit met Vlaanderen aan de hand van lezingen, debatten en tentoonstellingen. In 2016 werd hij verkozen tot Vlaamse Bouwmeester. De missie van het bouwmeesterschap is het bevorderen van de architectuurkwaliteit van de gebouwde omgeving, opgevat als een synthese van kwaliteiten op het vlak van stedenbouwkundige omgeving, gebruik en beleving, beeldwaarde, bouwtechniek, energie- en kostenbeheer, enz. Om deze missie te volbrengen is hij, net zoals Renaat Braem overtuigd de stem van het volk nodig te hebben, om die reden ging hij met de lezing ‘Antropocentrisme 2.0’ rond door Vlaanderen.

België, 50 jaar later, alsnog het lelijkste land ter wereld?

Het is 2019 en overal rondom mij wordt verteld, gediscussieerd en geschreeuwd over onderwerpen omtrent het milieu. Dit zie je weerspiegelt op politieke niveau. In verschillende Europese landen zijn er politieke partijen actief waarbij aandacht voor het milieu een zeer belangrijk onderwerp is. In Nederland kunnen we over Groenlinks spreken en in onze buurlanden zijn er als voorbeelden Groen (in België) en Die Grünen (in Duitsland) te vinden. Bij de recente verkiezingen in deze landen hebben deze partijen een duidelijke stijging in aanhang.

Ruwweg 50 jaar lang is dit begrip milieu al een thema. En in die beginjaren startte de Vlaming Renaat Braem in België een beweging met zijn manifest ‘Het lelijkste land ter wereld’. Dit was 1968, hetzelfde jaar als de oprichting van de Club van Rome en van de PPR in Nederland (Politieke Partij Radicalen, een partij gericht op het milieu; het vormde later samen met een aantal andere partijen de partij groen). Deze 50ste verjaardag werd eind 2018 ‘gevierd’ met een heruitgave van dit manifest met een nieuwe actuele inleiding, in combinatie met een theatervoorstelling. Wat blijkt, de tekst die zoveel jaar geleden geschreven werd, blijkt nog altijd pijnlijk actueel. Het was Leo Van Broeck die de nieuwe inleiding op het manifest schreef, eigenlijk alvorens het idee bestond om het boekje heruit te geven. De tekst kwam namelijk uit een manifest dat hij zelf schreef, ‘Antropocentrisme 2.0’ waarmee hij, Vlaamse Bouwmeester zijnde, door Vlaanderen ging om zijn ideeën te verspreiden onder het volk.

42

WAT HOUDT DIT MANIFEST IN? ‘Het lelijkste land ter wereld’ spreekt over meer dan het uiterlijk van het straatzicht in Vlaanderen, Braem zag het uiterlijk namelijk als de reflectie van een ziek lichaam binnenin. Hij vangt aan met ‘een blik op de jungle’, vertelt ons hoe we het zo ver hebben laten komen.

“Zo onze visie begrenzend tot het gewone gedoe zou de konklusie gemakkelijk kunnen getrokken worden, en het is een feit dat de dragers der reële macht inderdaad hun handel en wandel daarop richten, dat de mensheid in haar geheel en in haar onderdelen niets meer betekent dan een bende mieren of termieten, met uiterst primaire instikten en reakties, welke men met eenvoudige metoden langs enkele gekonditioneerde reflexen, naar de gewenste, voor de slimmeriken produktieve aktiviteiten, inclusief de kollektieve zelfmoord voor volkomen inhoudloos geworden principes: ‘vrijheid’, ‘vrije’ wereld, ‘kristelijke’ beschaving, de ziel van het kind, ‘democratie’, ‘het vaderland’, la Belgique, Europa, enzomeer kon africhten en die men intussen verleidt om te verbruiken, steeds meer te verbruiken.”1 Een zin die mij door zijn lengte, complexiteit en inhoud buikpijn geeft. Het boek heeft een zwaar begin waar de mensheid ondersteboven wordt gehouden en de grote boeman gekruisigd wordt. Hij verteld ons dat we niet terug kunnen, er wordt gevraagd naar een nieuwe mens, “die uit de schil van dodende denkpatronen moet ontbolsterd worden, wil hij er niet in stikken.”2 Hij haalt alle doeken uit de kast om de lezer ervan te overtuigen dat ook hij verantwoordelijk is, ook scherp taalgebruik: hij noemt de Vlaming rondkrabbelende kreefden in een mand en legt het rottingsproces van het land uit, het land zelf noemt hij a fools paradise. “Is het er dan zo erg mee gesteld? Overdrijven we niet vanuit een soort complex van afwezige liefde, een minderwaardigheidscomplex tegenover grotere volken? Ik meen van niet en wil er u van overtuigen, niet om gelijk te halen, maar omdat men op een zinkend schip alle hens aan dek roept om samen te pompen en niet te verdrinken.3 Hij verwijt de auto (en zijn massaproductie, het draait enkel om winst), het verkeer en het steeds creëren van nieuwe bottle-necks: de structuur van de stad hangt af van het verkeer. Elke regeling is geen oplossing maar leidt enkel tot het vermeerderen van verkeer.

Image 1

“Wonen we in de ontzaglijke huizenkoek, dan hebben we de auto nodig om ’s zaterdags en ’s zondags naar de zgn. vrije natuur te kunnen ontvluchten. Ofwel gaan we in die vrije natuur wonen, om ze zo allengs te vernietigen.”4 Deze exacte mening wordt gedeeld met die van Leo Van Broeck, de huidige Vlaamse Bouwmeester. In 2016 besloot de Belgische regering dat er vanaf 2040 een betonstop komt. Laat je niet misleiden door de term, de betonstop betekent dat er niet meer in open ruimte gebouwd mag worden en enkel de reeds verkavelde stukken grond benut mogen worden om te bouwen.

Met dit besluit zou België 10 jaar vooruitlopen op de rest van Europa, voor wie het in 2050 stopt. Leo Van Broeck is hier erg blij mee en zegt dat ik ook gepast is van België. De Vlaming hecht belang aan zijn eigen huis bouwen en het liefst ergens op het platteland, waardoor kavels overal in het land verspreid zijn, een verschil met Nederland, waar de bebouwing meer geconcentreerd is in verschillende kernen. En dat is precies het doel van Leo Van Broeck, de grens tussen de bebouwing en de natuur versterken door de bevolking naar de steden en de dorpen te trekken, waar mensen niet afhankelijk zijn van hun auto en het openbaar vervoer zege kan vieren.

Terug naar Renaat Braem, hij verdedigt zijn manifest: hij zegt dat het niet de bedoeling is van de brochure “de oplossing voor te stellen, wel bij zoveel mogelijk Vlamingen in het oor te schreeuwen dat het tijd wordt persoonlijk na te denken, persoonlijk te besluiten, persoonlijk te handelen.”5 Aan de hand van humoristische schetsen van alledaagse situaties benoemde hij in diverse opsommingen wat de gaten in het systeem waren en hoe de problemen in een vicieuze cirkel draaiden.

43

Image 2

Uiteindelijk geeft hij toch blijk nagedacht te hebben over oplossingen. Namelijk een 100 kilometer lange lijnstad (een idee dat hij al ontwikkelde bij het afstuderen aan de Academie te Antwerpen), van Antwerpen tot Luik. Het bestaat uit 6 evenwijdige stroken: een transportzone, een industriezone, een autosnelweg, een groenzone en een woonstrook. Door dit systeem zouden mensen in de nabijheid van hun werk wonen6. De woningen zijn opgestapeld, zo hoog mogelijk, om ruimte van cultivering te besparen. Met andere woorden: een utopisch project, passend bij zijn tijd.

Zo streng en onverbiddelijk hij zijn eigen volk toespreekt, zo ontroerend eindigt hij zijn manifest. “Positief tegen negatief afwegend, komen we tot het resultaat dat wij als volk, samen met de Walen, als federatie van volken, tot iets in staat zouden zijn maar onze krachten totnogtoe wel deerlijk hebben verspild.”7 “Laten wij België – Vlaanderen en Wallonië – behandelen als een samenhangend organisme dat ziek is maar genoeg levenskracht bezit om het schoonste land ter wereld te worden, de Stad België.”8 Dit was 50 jaar geleden, wat voor mij misschien veel langer geleden lijkt dan voor anderen. Maar momenteel zijn we in België nog niet zo ver als Braem misschien gehoopt had en ook elders zie ik niet iets anders. Maar men is er mee bezig, het beweegt; vooral bij jong, maar ook bij oud en er worden stappen gezet in de juiste richting. Laten we de energie die het geeft niet sussen maar gebruiken om telkens nog een stap verder te zetten en wie weet waar we over nog 50 jaar staan.//

SOURCES Braem, R., Van Broeck, L. (2018). Het lelijkste land ter wereld. Gent, België: Graphius Group, p. 11-12 2 Ibid p. 19-20 3 Ibid P. 21 4 Ibid p. 33 5 Braem, R., Van Broeck, L. (2018). Het lelijkste land ter wereld. Gent, België: Graphius Group, p. 38 6 https://www.dbnl.org/tekst/_vla016199101_01/_ vla016199101_01_0068.php 7 Braem, R., Van Broeck, L. (2018). Het lelijkste land ter wereld. Gent, België: Graphius Group, p. 63 8 Ibid, p. 64 8 https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/persoon/482 - Image 1: Braem, R. (1968). De dagelijkse kruistocht [Illustratie] - Image 2: Braem, R. (1968). [Illustratie] 1

LARA WALTER

44

“Toen waren we nog hartstikke hip” “Het was allemaal zo licht, ruim en overal groen, dat maakte de Bijlmer erg aantrekkelijk. En je moet weten, er was in die tijd ook eigenlijk geen echt alternatief: het was óf bij je schoonouders intrekken en met z’n achten op 75 m2, óf een krottig boven woninkje in de Jordaan! Ja, diezelfde Jordaan waar mensen nu grof geld voor neerleggen, dáár wilden de mensen toen echt niet meer wonen”.

Aan het woord zijn Ruud (81) en Ada (77) Gelderman, een van de eerste bewoners van de Bijlmermeer. Na een langjarig verblijf in Australië keerden zij in 1970 weer terug naar hun geboortestad Amsterdam. In hun afwezigheid was er teleurstellend weinig veranderd in de stad “Sterker nog, we vonden dat de stad er erg verlopen uit was gaan zien. Straten vol huizen met van die steunberen, bijna elk huis had last van vocht, het water condenseerde overal tegen de ramen. Daarnaast zag je ook veel afval op straat rondslingeren, nee onze stad was er in die jaren niet echt op vooruit gegaan!”

“Het was allemaal zo licht, ruim en overal groen dat maakte de Bijlmer erg aantrekkelijk. En je moet weten, er was in die tijd ook eigenlijk geen echt alternatief”

En laat de Bijlmermeer, toentertijd gezien als een baanbrekend modern sociaal woonproject, nou precies hierop inspelen: mensen uit de langzaam verkrottende binnenstad van een lichte en ruime woonomgeving voorzien. “Mijn zwager was jaloers op ons, die huurde in de 2de Jan Steenstraat (waar menig Amsterdammer nu een moord voor zou doen) en kon zich een flat in de Bijlmer echt niet veroorloven. Zó dachten de mensen toen, dat wij mazzel hadden dat we in het groen konden wonen. In onze kringen was men toen niet gewend een substantieel deel van het inkomen aan wonen uit te geven: wij kwamen uit Australië, waar we het volstrekt normaal was om 50% van je inkomen daaraan te besteden. De huur in de Bijlmer was ongeveer 400 gulden p.m. (ong. 180 euro), mijn zwager betaalde 59 gulden p.m. (25 euro!)”.

“Wij werden toen eigenlijk gezien als moderne mensen, je zou het nu misschien hip noemen! Er was zelfs sprake van dat hele delen van de stad platgegooid zouden worden om plaats te maken voor ruime flats.

Ik herinner me een bijeenkomst op het stadhuis geloof ik over Oud-Zuid, waar men met deze gedachte speelde. De hele 19de eeuwse ring werd als nagel aan de doodskist van de stad gezien. Men dacht: hoe heerlijk zou het zijn als iedereen in een Bijlmermeerachtige omgeving zou kunnen wonen? Ja, nu achteraf zeggen we; godzijdank was dat project te duur!”

45

images: https://bijlmermuseum.com/de-verguisde-bijlmer-jaren-70/

“In het begin was iedereen razend enthousiast. Ik herinner me het uitzicht op mooie bomen, speelvelden voor de kinderen, zwemvijvers waar ’s winters op geschaatst kon worden. Er was voor kinderen veel vrije ruimte, omdat het autoverkeer zich uitsluitend op verhoogde wegen afspeelde. Dat was natuurlijk ook het hele concept, het scheiden van die functies wonen, werken en recreëren.

De Bijlmermeer werd als een soort paradijs gezien, met als achterliggend concept dat de bewoners er tegelijk vrij als ook met elkaar verbonden konden zijn. Vrij, omdat ze allemaal ‘geen privacy beperkende inkijk’ meer hadden van al dan niet Jordanese overburen. Verbonden doordat er voorzieningen werden getroffen in de overdekte straat op 1 hoog om elkaar te ontmoeten.

Er werden koffiekamers en overblijfplekken voor schoolkinderen ingericht en bankjes neergezet met kleine speelpleintjes, waar moeders uit de buurt met hun kleintjes elkaar konden ontmoeten.”

“Waarom we er dan toch na 2 jaar weer weggingen?

Ik denk dat er verschillende redenen voor zijn. Ten eerste was de verbinding met de stad waar wij alle twee werkten erg slecht. De metro was er natuurlijk nog niet in die tijd, en ik herinner me dat we constant op de enige verbindingsweg bij Duivendrecht in de file stonden, samen met alle andere Bijlmerbewoners die in de stad werkten. Allemaal dus. De Bijlmer bleef een soort satelliet, en maakte gevoelsmatig geen deel uit van Amsterdam. Als je ’s avonds thuiskwam uit je werk ging je dan ook niet meer weg. Dat noem je een slaapstad, toch? Zo voelde het ook.”

“De Bijlmer bleef een soort satelliet, en maakte gevoelsmatig geen deel uit van Amsterdam. Als je ’s avonds thuiskwam uit je werk ging je dan ook niet meer weg. Dat noem je een slaapstad, toch? Zo voelde het ook.”

Daarnaast werd het grote voordeel van ‘modern zijn’ voor ons tegelijk ook een groot nadeel: er werd in het onderwijs naar onze smaak veel geëxperimenteerd met de kinderen. De antiautoritaire opvoeding stond erg in de belangstelling en leerkrachten op de nieuwe basisscholen waren niet voldoende geoutilleerd om met de zeer diverse populatie om te gaan. Dat moet je liggen. Ons lag het niet”.

“Toch denken we met veel plezier terug aan die jaren, ook al omdat we een tijd lang het gevoel hadden mee te mogen doen met het vormgeven en opbouwen van een nieuwe wereld. Het idee om “uit het niets” een gemeenschap op te bouwen was echt erg aantrekkelijk.

En het zou met de kennis van nu ook goed hebben kunnen lukken wanneer er meer oog was geweest voor de verschillen tussen mensen. We hadden er als maatschappij nog te weinig ervaring mee. De diversiteit vereist een andere aanpak en een andere manier van bouwen. Maar goed, dat weten we nu!”.//

TOV FRENCKEN

46

K K K K K K

i i i i i i

n n n n n n

e e e e e e

t t t t t t

i i i i i i

s s s s s s

c c c c c c

h h h h h h

e e e e e e

De mens is al een heel eind gekomen als je naar het contrast kijkt tussen de eerste primitieve hutten en de geavanceerde gebouwen die vandaag de dag worden opgetrokken. Terwijl de eerst genoemde hutten hoofdzakelijk bescherming boden aan de mens, kreeg latere architectuur een breder scala aan functies voor de gebruiker. Samen met de mens zijn ook hun bouwwerken door de tijd steeds verder geëvolueerd. Naast wonen zijn er gaandeweg steeds meer verschillende functies die aan een gebouw gekoppeld kunnen worden. Ook zijn er meer wensen en eisen gekomen waaraan een ontwerp moet voldoen.

De hedendaagse architectuur moet de gebruiker naast bescherming ook comfort bieden én moet vaak ook nog esthetisch prikkelend zijn. Daarnaast worden andere thema’s zoals duurzaamheid belangrijker bij het ontwerpen van een gebouw.

A A A A A A

r r r r r r

c c c c c c

h h h h h h

i i i i i i

t t t t t t

e e e e e e

c c c c c c

t t t t t t

u u u u u u

u u u u u u

r r r r r r

Zodra een gebouw (deels) aanpasbaar is kan men het laten reageren op bepaalde factoren uit haar omgeving om op deze manier de esthetiek of prestatie van een gebouw te optimaliseren. Zo kan de gebruiker van het gebouw of de directe omgeving beschermd worden voor bijvoorbeeld regen, zon of wind wanneer de vorm van het gebouw veranderd. Of kan de ventilatie, het energiegebruik of de verwarming van het gebouw verbeterd worden met oog op duurzaamheid.

Architectuur is dan geen passief ontwerp meer voor één specifieke situatie of klimaat maar kan zich als een organisme ten alle tijden aanpassen aan wat er op dat moment in de directe omgeving gebeurd.

Om aan al deze thema’s te voldoen blijft men alsmaar nieuwe technieken ontwikkelen en is de bouw vandaag de dag geavanceerder dan ooit tevoren. Dit artikel gaat over kinetische architectuur. Wellicht een van de manieren om aan de wensen en eisen te voldoen voor de gebouwen van nu en in de toekomst.

WAT IS KINETISCHE ARCHITECTUUR? Zoals de naam misschien al doet vermoeden heeft kinetische architectuur alles te maken met beweging.

Het is architectuur waar componenten van een gebouw zo zijn ontworpen dat ze kunnen bewegen.

Aan het begin van de vorige eeuw werd er al met dit concept geëxperimenteerd door architecten. Er zijn zelfs eerdere voorbeelden van deze beweegbare bouw.

Technologische ontwikkelingen zorgden ervoor dat het de afgelopen decennia mogelijk is geworden voor architecten om bewegende onderdelen in hun ontwerp te integreren. Deze beweging kan zich voordoen in zowel het exterieur als het interieur van een gebouw.

Afbeelding 1: The Burke Brise Soleil, de twee enorme vleugels aan weerszijde van het gebouw kunnen zich ontvouwen om de bezoeker te beschermen voor de zon.

47

Afbeelding 2: Walking City in New York, Ron Herron, Archigram 1964.

KINETISCHE ARCHITECTUUR IN HET VERLEDEN Door de jaren heen duiken her en der voorbeelden op van kinetische architectuur. Het Colosseum in Rome, gebouwd in de eerste eeuw na Christus, is een van de vroege voorbeelden van kinetische architectuur. Hoewel veel mensen het gebouw kennen weet men vaak niet dat er een overkapping kon worden uitgevouwen boven de zitplaatsen in het stadion. Een ander voorbeeld dat ook in Nederland kan worden teruggezien zijn de traditionele windmolens waar ons land zo vaak mee wordt geassocieerd. In het ontwerp van deze gebouwen zijn wieken verwerkt die de kracht van de wind over kunnen brengen op mechanismes die deze kracht vervolgens gebruiken voor verschillende doeleinden.

Afbeelding 3: Een illustratie van het uitvouwbare dak van het Colosseum in Rome.

Aan het begin van de twintigste eeuw werd kinetische architectuur weer op een frisse manier aangehaald door de futuristen. Beweging was een van de belangrijkste uitgangspunten van deze stroming en het is hierom ook voor de hand liggend dat dit dan ook binnen de architectuur werd geïmplementeerd. Er zijn meerdere tekeningen uit deze tijd van gebouwen met bewegende onderdelen. Maar hoewel de ideeën er destijds misschien al waren, was de technologie nog niet ver genoeg ontwikkeld om zulke radicale plannen te kunnen realiseren.

Een van de experimenten is bijvoorbeeld villa “Il Girasole” ontworpen door de architect Angelo Invernizzi en gebouwd in de jaren 30 van de vorige eeuw. De naam komt van het Italiaanse woord voor zonnebloem.

Omdat de villa 360 graden om zijn eigen as kan draaien zou het optimaal effect hebben van de zon wat de gezondheid van de bewoners positief zou beïnvloeden.

Afbeelding 4: Een tekening van de roterende villa “Il Girasole”.

48

Afbeelding 5: De beweegbare gevelelementen van One Ocean in Yeosu, Zuid-Korea. Door de gevel te openen kan er worden geventileerd.

© Kim Yong-Kwan

William Zuk and Roger H. Clark blazen het concept van bewegende architectuur in 1970 weer nieuw leven in met hun boek “Kinetic architecture”. Na de uitgave van dit boek werd er weer meer over dit thema gesproken onder de jonge generatie architecten van die tijd. Nu konden verschillende innovatieve plannen daadwerkelijk uitgevoerd worden omdat de technologie verder ontwikkeld was.

Vanaf dit moment komt er meer vaart in de ontwikkeling van kinetische architectuur. Mede dankzij de computer werd het mogelijk om flexibele componenten beter te ontwerpen en intelligenter aan te sturen. Zoals eerder vermeld zijn er nu hele gevels die zich automatisch aanpassen. Ze reageren bijvoorbeeld op de hoeveelheid zonlicht of openen om wind te vangen en deze op een slimme manier door het gebouw te leiden.

KINETISCHE ARCHITECTUUR IN DE TOEKOMST Door beweging in de architectuur te intergreren is erg veel te bereiken. Geavanceerdere gebouwen dan ooit tevoren ontstaan door een balans te zoeken tussen kunst, logica en nieuwe technieken. De vraag is nu hoe geavanceerd en fantasievol we het kunnen maken.

Op welke problemen is de kinetische architectuur het antwoord? In de komende tijd zullen we onszelf en elkaar steeds meer tegenkomen in de bebouwde omgeving.

Door verdichting van steden en het verandering in het klimaat worden we ons steeds bewuster van elkaar.

Is het wellicht een oplossing om bebouwing te ontwikkelen die zich aan zijn omgeving kan aanpassen om zo bijvoorbeeld duurzaamheidskwesties te tackelen?

Waar we precies gaan komen op het vlak van kinetische architectuur moet nog blijken. Door van het statisch karakter van architectuur af te stappen kunnen we nieuwe fundamenten leggen en kunnen we met frisse, betere en flexibele oplossingen komen voor de problemen in de snel veranderende samenleving waarin we leven.//

SOURCES - El Razaz, Z. (2010). Sustainable vision of kinetic architecture.

- Elkhayat, Y. O. (2014). Interactive movement in kinetic architecture, Journal of Engineering Sciences, 42(3), 816-845.

- Bharati, P. (2017). Kinetic Architecture, on sustainable means, 4-13 Afbeelding1: https://www.daniellaondesign.com/blog/santiagocalatrava-awarded Afbeelding2: https://www.curbed.com/2018/11/26/18113290/ design-architecture-archigram-book-interview Afbeelding3: http://chronistovisionfgr.e-monsite.com/pages/lesgrands-moments-de-l-histoire-du-monde/l-antiquite-sous-domination-romaine/les-premiers-empereurs-auguste-neron.html Afbeelding4: http://www.loftenberg.com/revolving-house-in-italy/ girasole_plan_2/ Afbeelding5: http://www.soma-architecture.com/index. php?page=theme_pavilion&parent=2#

DORSA GHAEMI

49

Parametric Design The Th he te term rm m parametric par aramet am met etrri ric comes come come co mes from frrom m mathematics mat ah he em maaati t ccss aand ti nd tthe nd he e use parameters mathematical order us se of of p aram ar ame eterss in eter et in a m atthe hema em maati t cal caal eq eequation qu uaati to on n iin no or rd de er manipulate the result off tth the orr th system to m anip an ipul ip ullat ate te th he re esu sult lt o he eq eequation uaati u tion no the e syst ssy ysttem em which based on whic wh icch iss described de esscr crib crib bed d by by that that equation. equ quat quat atio ion io n. IItt iss b n. a ed as ed o n design purpose. aalgorithms algo al lgo gori riith hms to to manipulate mani nipu ipu p la late equations late equ quat atio at io on nss ffor orr d o esig gn pu p purp urpos rp pos o e. e. producing TThere Th herre iss a wide wid i e range rang ra ng ge off aapplications, pplica ppli pp lica cati tion ti tion ons, s, ffrom s, rom ro m p pr rod oduc duccin ng and exploring experiments structural design aan nd ex xpl p orrin ing design ing desi de sign gn e xp per erimen erim im ment en nts ts tto o st stru ru ruct uct ctu tur ural al d e ig es gn nding and an d fr from from m aaesthetic esth es th het etic fform etic orm find or n ing to in o cconsidering on nsi side deri ring ng social ng so occia ial aspects design.

2008 as spe pect ctts of tthe he d esig es gn. n. TThe he e tterm erm is erm er is fi firrrst st iintroduced st nttrro od du uced ced in ce n2 008 00 Patrik partner off Z Zaha

by P by attri rikk Schumacher, Sch Sc chuma macch her er, an an architectural arcchi hitte tecttural urraall p aarrtn tne ne err o ah haa Hadid.

Parametricism promoted successor Ha H adi did. d. P aram mettrriici cism ism m iiss p ro om mot oted te ed d aass a ssu ucc ucc cces essso e or to tthe he e postmodern off d design po ost stm mode dern r architecture arc rchi chi hitte ect ctur tur ure e and a d a new an ne n ew paradigm para pa ara radi digm igm gm o de esi s gn thinking. th thin hinkking ng.

There pro parametricism believe Ther Th here e are are viewpoints ar vviie ew wpo oin inttss p r p ro aram ar met etrici rici ri c sm m tthat hat be ha beli eliiev eve parametricism design can pa ara ram metric trriccis ism m in i architectural arc rch hiite tect ctur uraall d ural esig es ig gn ca an be b rreferred efer ef errrre e ed as as a part p art rt of of the t e contemporary th cco on nttem mpo pora oraary ry avant-garde avaant nt-gar -g gar arde de architecture. arc rchite hite hi teccctture. urre. u e. They The he eyy even go further great have e ev en ng o fu furt rtthe her an aand nd sa ssay ay th tthat hat at g reat re eaatt aarchitects rchi rc ch hiitect te ecctts ha h ave e aalways lwayys lw been off multivalent parameters designed b be een n aaware ware wa re o mu ult ltiv ival alen len ent p pa arraame m tte ers rs aand nd n d d essig e siig gn ne ed based But critics ba b ase sed o on n tthem. he h em. B ut tthere he ere e aare re e aalso lso ccr lso ls rittic ics to t parametric par ara ram amet e ric ric ri design, that claim desi de ssiig gn n, th hat at cla aim m tthat haat th h tthe e so ssoftware’s oft f wa ft ware r ’s ’s aand nd ttools nd ools oo ls ffor or or parametric para pa r m ra me etrricc design de essig sig i n are are e placing placcin ng themselves th hem mse elv lves es in in between betw be tw we ee en the tth he designer her product de esi sign g er er aand nd dh er p er ro od du uct ct aand nd aare nd re ttaking re akkin ing ov overr tthe over h ccontrol he on ontr ntr t oll design while can never truly off tthe he d he esig es gn wh w hi hile in n rreality eali ea a ity t tthey he h ey cca an ne n ver tr ver rul uly re rreplicate repl epl p ic icat cate ate at human creativity. the h the th hu um maan cr rea e ti tiviity. ty.

Let’s leave this discussion Le et’ t s le eav ave tth his is d iscu isc cuss ssiio on op open pe en n aand nd n d llook oo ok in into tthe into he he practice opinion off tth the parametric design p pr rac acti cti ticce e aand nd d aask sk tthe sk he eo p ni pi n on on o he pa par rametr ra metr me tric tric ic d esig esig es ign ign and practitioners diff rresearchers rese re esse ear ear arch che errs an nd pr p raaccti tittiion one ers in ers nd iffe iff fferent ere rent nt aareas reas re ass ssuch uch as as digital building form form m generation, ge en nerraattio on, n d igital igit ig ittal al ffabrication, aab brica riica cati tion, b bu u uiliilldi ding ng ttechnology echnol ec hn h nol olog olog ogyy computational modeling. and integrated an and int nteg egra gra rate rat ted comp co omp mputtat atio ona nal mo ode elliing ng.

Our rst with Axel Corner, associate Ou O ur fi firs rsst in iinterview nte terrvvie iew is is w itth Ax A xel e C orne or ner, rresearch esse e eaarc rch h aas sso soci ciate ate at off B Building and att tthe he IInstitute he nssti titu t te te o Bu uildi ilild diing ing ng SStructures tru tr ucctu ture es aan nd St nd SStructural ru uct c tu urral a Design D De essiign gn ITKE ITK T E Stuttgart.

Stut Stu St uttg gaarrt rt. t.

What was rst confrontation with Parametric W Wh hat at w ass yyour ou ur fi firs rrs st cco onf nfro fro ront nttat n atiio on wi w tth h P aarraam met e ric rriic Design?

D De esi sign sign n? diffi question This Th is iiss a very very d ve iffi fficu ccult ultt q uest ue uest stio ion to ion to answer. ans nswe wer.rr.. I would wou ould d say, say, ayy, design, architectural design, tthat th att d e ig es gn, n, eespecially ssp pec eciiaalllly aar rch c ittec ectu ctu tura r l de ra d esi s gn gn, iss iinherently nh nher her erentl eren tlyy parametric. p pa raame ram metricc. SSo o called cal alleed parametric paara rame am meetr tric ic design des esig ig gn tools tools to tool olls only o only handle manipulate o er off er an a easier easie asieer way as waay to w to h andl an dle and dle dl and ma an m ani ani n pu pulaattee a ccertain errttaain number n nu umber mb ber of of parameters para pa ram rame meete terss and ters and d embed em mb beed d computational com ompu mpu put uta taati t on ti nal a operations ow. o op perrattio ons into in ntto the the workfl th work wo rkkflflow o . ow

Why was Parametroic Design Wh hy wa w as Pa ara rame metr me tro tr oic De oi D esiign iinteresting nter nt eres er esssti e ting ti ing ng ffor orr yyou? o ou? ou ou?

I go got interested the firs rst ot in nte tere restted rest re ed iin n PD D ffor orr sseveral ever ev eral al reasons. al reaso easo ea sons son ns. Maybe Maayyb M be th he firs st reason ago) was purely driven re eason ((aa lo llong ong ng ttime ime aag im go)) w as p as urrel ely su ssubjectively ubj bjec ective tiiveely ly d rive ri rive ven en and design Impressed possibilities off an nd de des sign gn rrelated. e aatteed el d. Im mpr pres esseed by by tthe he p he ossi os sibi biliiti bi bili ties es o generation. ttessellation te ssssel elllati lati tion n aand nd sshape nd haape h pe g en ener ner erattio ion. ion n.

Later, during architectural La ateer,r, d urin ur ng my my fifirrrst stt eexperiences xp per erieenc erie nces es iin n ar arch cch hittectu ecctu tura raal practices, more driven. pr p racti acttiicceess,, iitt was was mo m orree ccomputational om o mpu utati taatiional on o nal al d rive ri ven ve n. TThe hee possibility drawings byy ch changing p po oss ssib ibi ib bililitty to o aalter lteer cconstruction lt on o nsttru ruct ctio ct ctio ion dr draw awin aw ngs b han angi g ng g only parameters, o nlyy a ffew ew wp arram a et eteerrs, s, plus plus lu us the th he possibility p ss po ssib siib bililit ity to ity o associate asso sso ss occia iate tee other information o theer in nfo f rm maattion io on to o ccertain ertttaain er in geometric geo e me metr trricc ininn- and and outputs outtpu putss wass here off im importance. w wa he o mp po ortan nce ce..

Please more about work P Pl e se ttell ea e l us el us m orre ab o abou out yo ou your ur w ur o k and or an nd research re ese searrcch sear h interests. in nte tere est sts. mentioned rst Ass m A e tiio en on need d in in the tth he fifirs rst question: q es qu esti tion on o n: most most mo st design des esig sign ig gn problems parametric, pr p rob oble leem mss aare re p re aarram a et etri ric, ic, c aand nd d tthis h s is aalso hi lso va ls vvalid alid lilid for for my fo my current projects. cu urr r een nt pr p roj o ects eccttss.

M ccurrent My urrre u rent n research reesssea e rc ea rch h is concerned con once cern cern rned with rned with itth the the establishment th esta es taabl blis isshm hmen en nt design framework off a d esig es ign ig n fr fram am amew mewor ew wor orkk for for bio-inspired biobi o--in insp sp pirred d compliant com mpl plia iaan iant ntt mechanisms. working principles m me ecch han anis im mss. Th TTherefore, erref eref e or oree, e, I aabstract bst bs str trac trac act wo ork rkin king g p pr rin nci c pl pleess ofrommotions nature, mainly plants ofro of romm ro mmot mm mmot otio onss aass fo ffound und un d in n aturre, m at an ai nlly p pl lan ants ants ts wings. principles aand an nd d in iinsect inse nse secctt w in in ngs gss. Th g TThee pr prin in nciipl ples e aare ree aabstracted, bsttr bs traacctteed tra d,, aand nd d parameterised p par pa ara ram rame meete teriiseed tto o establish essttab blilish lissh h a design des e ig gn space spac sp pac a e and an nd scalability scallaab sc billiitty studies digital based on use bre st tud udie ieess in nd ig giittal ssimulation, im mul ulatio attio i n, n b assed do n th the he u us se o off fifib b re composites. co omp mpos osit ittes es.

Combinations (parametric?)

Co C omb mbin mbin inat atio onss aand nd d vvariations ariaatiio aria ar on ns (p (par aram ar am amet met etri ric? ri ric c?) off tthose h see ho principles pr p rin nci ciples pless aare pl re tthan re han evaluated ha evallua eval ev uate uate ted for ffo or their th heir eiir applicability ap ppl pliccab abilililit ityy it double geometries (which on ccomplex on om mp pllexx d oubl ou ble cu ccurved curv urved rved rv ed g eo ome metr trriees (wh trie (w whi hich ch aagain gaain in involves parametric tessellation parametric in nvo v lvves es p araam ar met me etrriic te tess sssellla lati tio ion on aand nd p nd aram aram ar meettriic translation into tran tr anssllat an atio tio on o off tthe he ttessellation he eessseellllat atio at tio ion in nto to tthe h kkinetic he in nettiicc eelements). leeme ment n s)).

What activities general PD? Wh W hat a aare re e IITKE’s TKEE’’s ac cti tivi ivviiti t ess iin n ge g ene nerraal in nP D? D? Maybe one common M Ma ayb yyb be o on ne cou ne ccould co oul uld id iidentify iden den nti t fy aass a co ommon mm mon ttheme heeme me iin n many projects integrative approach design, m ma any any ny iitke tkee pr tk ro ojjeeccts t aan n in ntteeg grraattiivve ap ppr proa proa o ch h tto o de esi sign gn, gn construction.

Here, not eengineering en ngi gine ine neeerrin ing ng an aand nd cco on nssttrru uccti tion. on n. He H ree, w wee ttry ryy n ot tthink ot hiinkk h design, engineering and d de esign esi sig si gn n, en ngi g ne neeerrin ng aan nd fabrication fabr fa bricaattio tio ion as a subsequent sub ubseequ q en e t steps step st ep ps process butt in integrated in n llinear in neeaar pr roces oces oc esss bu b in aan n in ntteegr g at ated e ccomputational om ompu mp pu utati tati ta tion ona on nal al model. obviously includes parametric models with m mo mode ode del. el.l. TThis his ob obvi bvi vo ou usl s y in nccllu ud des es p aram ar amet e ri ricc m mo ode delss w ih it needed information the design th the he n ne eed ded ed aassociated ssoc ss occiate ocia iaate ted ed in nffo ormat rmaattio rm on to o iinform nffor orm tth he de siign n process p pro pr roc ocess ess in es n aallllll stages sta tage gess with ge wiith w th the thee necessary neecceessssaaryy information inf nforrma matiion on and and d constraints. co ons nstr trai raaiin nttss..

Where Potential off PD PD? Wh he erre do o yyou ou u ssee ee e tthe he eP otten o enti tial o D? off thos those integrative design EExactly Ex xac actl ctl tlyy in in tthe hee eestablishment h stab st ablilish ab shme sh hme ment n o th hos ose inte in nte tegr g attive ivve de d siig gn n processes. proc pr ro occeessse ses. s.

© itke itke e – In IInstitute Inst nst stiitut tute o off B Building uilldin ui uildin uil di g SStructures di trru tru ructu ructu ure res ess an and SStructural and tructu tr tru c ral ct ra De D Design esig ig gn - Un U University nive ivversi rsiityy o off Stu SStuttgart tuttg t tg gar aart rt

50

Our second interview is with Dr. Michaela Turrin, Assistant Professor at Chair of Design Informatics TUDelft.

Where and how were you first exposed to PD? The first time, I became familiar with Parametric Design during my University’s studies at IUAV in Venice. On the one hand, we dived into the use of PD in conceptual approaches of architects such as Greg Lynn. On the other hand we looked into applications of PD in engineering and construction. Among these latter, the nearby headquarter of the Permasteelisa Group (an internationally leading contractor in architectural envelopes) had an important role in increasing my fascination for PD. Becoming familiar with Permasteelisa’s digital process for the Bilbao Museum

by Frank Gehry has been a mile stone in my interest for PD. During my studies and immediately after, my interest for PD grew quite naturally as I was fascinated by its diverse applications in practice. My interest originated especially by the opportunity PD offers to combine very creative and conceptually deep architectural ideas with wellstructured and integrated engineering approaches.

Please tell us more about your work and research interests.

Focusing on the last 10 years, I was involved in several topics and projects on PD at the TU Delft Chair of Design Informatics. The common ground all of them share, is the use of PD for Performative Architecture.

Most of the projects I was part of use PD in the early design stages in order to generate parametric design alternatives that can be assessed (for example based on performance simulations). Assessments may occur for different criteria. Assessing alternative design solutions help the designers (architects and engineers) to identify desired and well performing building designs. For example, with an interdisciplinary team at the TU Delft Faculty of Architecture, I was involved in the parametric design of a large roof in Italy, in which the assessment criteria focused on structural performance, daylight and thermal comfort. The parametric process focused on parametric alternatives for the overall shape of the roof, its structure and its cladding. In another example, with an interdisciplinary team at the TU Delft Faculty of Architecture, we used PD and performance simulations to understand the implications of different configurations of a large atrium in a building to be refurbished in the northern part of China. The assessment criteria focused on thermal comfort and daylight. The parametric process focused on parametric alternatives for the height of the atrium, the shape of its roof and the construction materials. As another example, with some of our PhDs at the TU Delft Chair of Design Informatics, I am involved in research and collaborations with an architectural office in South China for the parametric design of sport halls, in which the assessment criteria focuses on structural performance, daylight, thermal comfort, visual comfort and (multi-)functionality. So far, the parametric processes focused on parametric alternatives for the overall shapes,

structure, cladding and openings.

In addition to complex buildings, we also work at the scale of building components. As an example, with an interdisciplinary team at the TU Delft Department of Architectural Engineering + Technology, I have been involved in the PD of a sun-shading system for a large glazed façade in the Netherlands (Note: this sun-shading is currently not realized/built). The PD was organized in two stages. The first one regarded the optimization of the daylight and the amount of material used to fabricate the sun-shading. In this stage, the parameters regulated the width, the inclination and the distribution of the sun-shading modules. The second one regarded the detailed model for construction. In this stage, the parameters regulated the integration of structural as well as fabrication constrains and the customization of each joint. As another example, with an interdisciplinary team at the TU Delft Faculty of Architecture, currently I am involved in a project (ADAM) for acoustics in which PD is used to parametrically generate complex systems of tubes forming panels for broadband absorption.

The parameters regulate the geometry of the tubes based on optimized absorption of different frequencies.

The parameters included in the design also integrate constrains from the manufacturing process, which in this case is Additive Manufacturing. Another example regards the project (DoubleFace2.0) of a solar wall able to store heat from solar radiation and release it when needed.

The parameters regulate the geometry of the wall based on optimized thermal behaviour and needs from structural requirements. Also in this case, the parameters included in the design also integrate constraints from the manufacturing process, which in this case is Robotic Fused Deposition Modelling.

In addition to the research projects exemplified above (several of which in collaboration with practice), many other projects are shaped in form of MSc thesis. With our support as tutors, these projects are ideated by the graduating MSc student often together with a company.

There are many possible examples by successful students. Just to name a few, a graduation project (by Antonio D’Aquilio in collaboration with ARUP) focused on PD of atria for office buildings to optimize their thermal performance by integrating rapid assessments of airflows in the early stage of design. A graduation project (by Evangelia Despoina Giouri) used PD in combination with optimization and performance simulations to identify the impact of various design parameters on the energy consumption of high-rise buildings in different climates. An on-going graduation project (by Erron Estrado in collaboration with OMRT) focuses on PD of high-rise buildings including complex geometries to optimize their structural performance by integrating rapid assessments of wind-pressures in the early stage of design. The examples could be many more.

51

Where do you see the Potential of PD? PD has many potentials. The one I prefer regards its ability in bridging different disciplines toward a more integral design approach starting from the conceptual stage. This is for two main reasons.

Our third interview is with Oleg Soroko, a young architect and designer based to Moscow.

The first reason is: Defining a proper structure of the parametric model requires knowledge based on explicitly organized interdisciplinary collaborations and early brainstorming, which crosses traditional boundaries of expertise. Therefore parameterizing the geometry requires early interdisciplinary collaborations. It forces their formalization into the identification of meaningful parameters (parameters for individual disciplines as well as shared parameters). In order to be meaningful, PD imposes to the design team the need of setting explicit design strategies in their subtasks and interdisciplinary interrelations; of discussing and negotiating about them. In this light, PD encourages interdisciplinary communication and shared knowledge.

First time I saw it in works of Zaha Hadid studio. I was an architecture student. And I was so inspired. I started to learn Grasshopper and make something parametric.

Then I was invited to take a part in Joris Larmaan studio projects. And there was a lot of parametric challenges. So my skills grew a lot.

The second reason is: PD in its current direction is increasingly based on 3D models. These models are organized upon parametric procedures and allow both inputting and extracting data as numeric values (e.g. quantifiable performances). At the same time, these models can be used by designers and users to visualize (and sometime virtually experience – e.g. via VR) the architectural qualities of the spaces, their visual perception, their spatial composition. The possibility to embed in the same model both numeric data and soft qualities of an enormous number of parametric design alternatives opens huge potentials in bridging different disciplines toward a more integral design approach and informed design decisions.

How do you see the future of PD? I see the future direction of PD in collaborative interdisciplinary design, crossing bridges not only between architectural design and engineering – but also between an increasing number of other disciplines relevant for architecture. From large scale to building components, the built environment does require explicit knowledge and collaboration from a large set of disciplines, for example from technical to cultural, to socio-psychological, to environmental including biodiversity.

What was your first confrontation with Parametric Design?

Could you please tell more about your works on your furnitures and panels and prints and the fashion design.

I started with simple parametric benches. And show them on Behance and I got a lot of feedback. People really like them. And that was super motivational for me. Benches are my most know project. And we already manufacture and sell a lot of this furniture objects all over the world. But now I’m concentrating on other projects. I’m researching how procedural method can change shape of different objects. I’m testing now my patterns with cloth, jewelry, decorations to get feedback from people. I will exhibit some of my recent projects at I Salone 9-14 April. I think that algorithmic style is a next big style after postmodernism. Now it is very popular in architecture. But I think it should develop in other directions like furniture cloth etc.

Some critics to PD are that the machine lose overtakes and dictates the form and the architects loose control f their design. How do you see that? How do you generate the forms?

I have some experiments that made only with an algorithm and some which re made by hand lines or shapes. It depends on project. I think that designers should not limit themselves by only procedural approach. You can get interesting results mixing it with handmade things. At the end all your made by hands actions becomes numbers in pc anyway) Sometimes it works like this. You made something by hand and decide to convert it to parametric thing. You start to create your script and add some by hand changes to make the process easy. You can continue and make everything based on algorithm and some rules or you can let your hand control.

Your studios name is After-form. What does that mean?

By mixing, changing, hypertrophy of different physical and logical processes, the author creates a process of merging his inner creative perception with basic algorithms, that lays deep inside the universe structure.

Forms created in this process transforming into their third state. This form state I call After-Form. This state is between the bare natural algorithms and their

52

05

perception by man. After-Form is not image in mind or complete natural form this is the form state during the transition between of them.

Transformation, fluidity, incompleteness and selforganization are inherent to these forms and images. So After-Form is a name for state. // SOURCES - FUHRIMANN, L., MOOSAVI, V., OHLBROCK, P. O., & D’ACUNTO, P. (Reds.).

(2018). Creativity in Structural Design (-). Geraadpleegd van https:// arxiv.org/ftp/arxiv/papers/1809/1809.08660.pdf Gane, V. (2004). Parametric design : a paradigm shift?. Geraadpleegd van http://hdl.handle.net/1721.1/28478 - Gane, V. (2004). Parametric design : a paradigm shift?. http://hdl. handle.net/1721.1/28478 - ADAM: Project Leader: Prof.dr.ir. Arjan van Timmeren | Research Team: Ir. Foteini Setaki, dr. ir. Fengnian Tian, dr.MSc.Arch. Michela Turrin, dr.ir. Martin Tenpierik, Prof.dr.ir. Arjan van Timmeren | Partners: Arup, Merford, Materialise, Peutz | Period: January 2015 – December 2018 | Funded by: NOW - DoubleFace2.0: Project Leaders: Dr.ir. M.J. Tenpierik, Dr. MSc.Arch. M. Turrin | Research team: Stavroula Tsafou MSc, Tudor Cosmatu MSc, Ir. Yvonne Wattez, Dr.ir. Martin Tenpierik, Dr. MSc.Arch. Michela Turrin | Partners: GlassX, Esteco, Rubitherm, Arup, Shau Architecture and Urban design | Period: 2016-2018 | Founded by: Technology Foundation STW NOW

- PULSE – 3D printed sun shading: Parametric design and 3D printing: TUDelft Responsible Professor: Prof. dr. ir. Sevil Sariyildiz. TUDelft Project leader: ir. Paul de Ruiter. TUDelft team: ir. Mark van Erk, ir. Milou Teeling, dr. Michela Turrin. In collaboration with: YASAR UNIVERSITY (Responsible Professor: Prof. dr. ir. Sevil Sariyildiz. Team: Ioannis Chatzikonstantinou (TUDelft PhD), Cemre Çubukçuoğlu (TUDelft PhD), Ayça Kırımtat).

Structural design, TUDelft: Prof. Rob Nijsse, dr. ir. Fred Veer, ir. Peter Eigenraam.

Architects: Ector Hoogstad Architecten.

Period: July 2015 – July 2016 - Parametric Optimization for an atrium at the Shengyang Tobacco Factory, China. Project leader Michela Turrin. Executed by: Michela Turrin, Martin Tenpierik, Ioannis Chatzikonstantinou, Itai Cohen, Marina Stavrakantonaki. Period: April 2012 – April 2016. Funded by: Marie Curie Actions ‘International Research Staff Exchange Scheme’ (IRSES) of the European Union - Parametric design and optimization for an indoor sports building project in Wuhan University in China, designed by Sun Yimin Studio of the Architectural Design and Research Institute of South China University of Technology. PhD candidate: Ding Yang. Promoter(s): Prof. dr. ir. I.S. Sariyildiz Prof. dr. ir. Yimin Sun. Daily Supervisor: Assistant Prof. dr. MSc. Arch. Michela Turrin. A case study in collaboration with Arup Amsterdam. Arup’s researcher: Shibo Ren. - Thesis: Antonio D’Aquilio. Integrating Natural Ventilation within an optimization process of energy performance. Mentors: Turrin, M; Bokel, R.M.J; Martin, C.L. - Thesis: Evangelina Despoina Giouri: Zero Energy Potential of a High Rise Office Building in a Mediterranean Climate. Mentors: Tenpierik M., Turrin M.

BASIA VAN VLIET

53

JUST DO WHAT ? ©

54

HTTP:// TO SURF w w w. r i j k s m u s e u m . n l / n l / r i j k s s t u d i o

w w w. s t u d i o d r i f t . c o m

Rijks Studio is an extention of the Rijksmuseum website, hosting the complete collection of the museum.

Rijks Studio offers the user various options: you can add an object to your favorites, have an object printed, make your own creation and save an object for when you visit the Rijksmuseum. itself By making the collection accessible to everyone online, the world has become the playing field of the Rijksmuseum.

Studio Drift was established in 2007 by Lonneke Gordijn (1980) and Ralph Nauta (1978), who both graduated from the Design Academy Eindhoven (NL) in 2005. In their installations and interactive sculptures the relationship between nature/ human/technology is key. Gordijn’s fascination for nature and that of Nauta for science fiction and technology intersect in an intriguing way. Over more than a decade of their existence, Studio Drift’s work in product and furniture design has evolved into increasingly larger, often site-specific and moving installations which they have realized all over the world.

So be a Rembrandt yourself and surf to: www.rijksmuseum.nl/nl/rijksstudio

w w w.prec ht . at Precht is a group of creatives led by Fei & Chris. Their studio is located in the mountains of Austria. From this remote location they design projects around the world. Being passionate to create an ecological future they believe in green architecture.

Buildings that use natural materials and give space back to plants. They believe in diverse architecture that is specific to a certain place, a certain time and a certain culture. They also believe in adaptable architecture that is able to support a flexible generation and its global opportunities. Architecture needs fresh ideas. Currently, the building industry uses more than 50% of the global energy and produces 40% of CO2.

Their motto? We need to do better. It’s on us, the next generation of architects, to create a healthier future.

101 Things I Learned in Architecture School - Mat thew Frederick Studio Drift was established in 2007 by Lonneke Gordijn (1980) and Ralph Nauta (1978), who both graduated from the Design Academy Eindhoven (NL) in 2005. In their installations and interactive sculptures the relationship between nature/ human/technology is key. Gordijn’s fascination for nature and that of Nauta for science fiction and technology intersect in an intriguing way. Over more than a decade of their existence, Studio Drift’s work in product and furniture design has evolved into increasingly larger, often site-specific and moving installations which they have realized all over the world.

BOOKS TO READ

INSTAGRAMS TO FOLLOW @johnny_polygon

@ishihako

@stoptheroc

@constantine.al

@al_kapone____

@marisch44

@olle.l.olle

@hasiiff

@giuliomatric

@morfeum

@ilmassimo

@ralfpollack

55

THINGS TO DO Rotterdam Street Art Route https://rewriters010.nl/rotterdamstreet-art-route-rsar/

Just Jazz 2019 L i j m & C u l t u u r, D e l f t 2 9 m e i 2 019 17: 0 0 - 2 : 0 0

Rotterdam heeft een gigantische hoeveelheid indrukwekkende street art, die in de wandelroute van Rewriters010 uitgebreid te bewonderen is. De hoofdroute start bij het Centraal Station van Rotterdam en leidt je vervolgens door het centrum van onze prachtige Havenstad. Je komt daarbij op verschillende plekken en gaat de diverse gezichten van Rotterdam zien Voor Rewriters010 worden er muurschilderingen geschilderd door verschillende, lokale kunstenaars. Zij vertegenwoordigen allemaal een eigen unieke stijl waardoor ieder werk bijzonder is. Naast nieuw werk worden bestaande werken ook meegenomen in de route, waardoor deze zich constant blijft ontwikkelen. De route staat dus open voor alles waarin Rotterdam en streetart samenkomt, om die vervolgens aan de bezoeker te laten zien.

De route door het centrum kan ook gelopen worden middels de kaart die je op de site kan downloaden.

De studenten jazz vereniging Groover organiseert dit jaar voor de tiende keer het jazzfestival Just Jazz. Op 29 mei wordt evenementenlocatie Lijm & Cultuur omgebouwd tot jazz walhalla voor jong & oud. Middels het thema ‘New Generations’ wordt de focus gelegd op de nieuwe generatie jazzmuzikanten. Op het programma staan grote namen, aanstormend talent van de Nederlandse jazzscene en de beste bands van de vereniging. De nieuwe generatie staat te springen om het podium te betreden en de wereld te laten zien wat ze in huis heeft.

Earlybird tickets nu beschikbaar! -> 5€ (excl. servicekosten)

Bauhaus tentoonstelling in Booijmans van Beuningen msueum tm 26 mei Voordat renovatie van start gaat, pakt Museum Boijmans Van Beuningen nog één keer uit met de tentoonstelling ‘nederland � bauhaus – pioniers van een nieuwe wereld’. In 2019 is het honderd jaar geleden dat het Bauhaus werd opgericht, de revolutionaire kunst- en ontwerpschool waarvan de invloed nog steeds voelbaar is. Ruim 800 kunstwerken, meubels, keramiek, textiel, foto’s, typografie en architectuur, geven je inzage in de inspirerende wisselwerking tussen Nederland en het Bauhaus door de jaren heen.

Te n t o o n s t e l l i n g H o c k n e y - Va n G o g h Va n G o g h M u s e u m 1 maar t t /m 26 mei 2019 Een niet te missen visueel spektakel. Nooit eerder werden de raakvlakken tussen David Hockney en Vincent van Gogh zo groots en kleurrijk in beeld gebracht. De tentoonstelling ‘Hockney - Van Gogh: The Joy of Nature’ is nu te zien.

De wereldberoemde kunst van David Hockney (1937) is kleurrijk en kolossaal. Hockney haalt veel inspiratie uit de natuur, hij gebruikt felle kleuren en experimenteert met perspectief. Ook van Gogh hield zich hier mee bezig. Deze overeenkomsten zijn geen toeval. Vincent van Gogh was een grote bron van inspiratie voor David Hockney. Ontdek alle parallellen tussen de twee grote kunstenaars in de tentoonstelling Hockney - Van Gogh: The Joy of Nature.

Rotterdamse Nacht van de Filosofie Met Tim Fransen, Paul S c h e ff e r, Lammert Kamphuis en de nieuwe Denker d e s Va d e r l a n d s vr 29 mrt • 20:00 Op de vorig jaar uitverkochte Rotterdamse Nacht van de Filosofie treedt op: cabaretier Tim Fransen met 'Het leven als tragikomedie', over humor, kwetsbaarheid en solidariteit. De splinternieuwe Denker des Vaderlands. Paul Scheffer en de conservatieve denker Othman El Hammouchi over de klunzige integratie. Lammert Kamphuis over weergaloos leven. Ontmoet beroemde filosofen zoals Socrates of Kierkegaard en bezoek de workshop Falen.

54

INDESEM '19 International Design Seminar

10.05 - 17.05

Beyond the echo chamber Beyond the echo chamber, offers a platform for a new generation of architects to discuss and elaborate on the position of the architect in a rapidly changing, (digitally) connected society.

more information is coming soon www.indesem.nl

any plans for september? join our team! internships in Rotterdam, Groningen or Cologne www.dezwartehond.nl or mail jobs@dezwartehond.nl

Architecture | Urbanism

CHRISTOPHER CLARKSON TOV FRENCKEN

HUMANS OF BK CITY Iman Ramshini

Iman is one of the few international students studying bouwkunde as a first year, he comes from Iran, and this is how he got here: “When I was in Iran after finishing high school, I was expected to go to military service like all other high school graduates. This would mean serving for 2 years without reason – I figured the logical thing to do was to emigrate and study abroad, both avoiding military service, and allowing me to get better opportunities for jobs and so on for my future.”

“Due to the bad Relationship between Iran and USA my visa application to study there was rejected.” But by the time he found this out, application dates to other architecture courses in Europe were closed, and so the only option he had left was to study business and economics at UVA for a year. He then tried to apply to Delft but realised he had to do a year long Dutch course before admission. This Dutch course was fully booked - meaning he nearly lost his visa.

Luckily a spot opened up in the course and after a year of studying dutch, he was officially accepted at the TU Delft one week before first semester started.

Iman says that as an international student, “In the beginning I felt kind of left out, and due to language difficulties, it was hard to socialise, but it has since improved and I now have some close friends and I feel like a member of the whole course.”

Terwijl we door de faculteit lopen op zoek naar een mooi plekje om deze foto te maken, valt gelijk op hoe Linda mensen links en rechts vriendelijk aanspreekt. Het is of ze overal met en voor iedereen bezig is. Linda van Keeken kreeg enkele weken geleden de titel “erelid” binnen studievereniging Stylos. Maar wat doet zij nu eigenlijk allemaal en hoe is haar leven vervlochten met Bouwkunde?

Linda is op haar twintigste op de faculteit van Bouwkunde komen werken en werkt daar nu, 28 jaar later, nog altijd. Drie jaar geleden maakte zij de overstap van teamleider Secretariaat Urbanism naar ondersteuning van het decanaat en secretaris van de faculteit. Dat ze al langer op dezelfde plek werkt, mag de pret echter niet drukken. Juist om deze reden kent ze veel van deze mensen al voor een lange tijd en heeft ze hier fijne vrienden gemaakt. Hiernaast leidt ze het team bedrijfshulpverlening en is ze secretaris bij de Bouwpub. “Ik heb eigenlijk alles!”, zegt ze en legt vervolgens uit: “Ik heb de formaliteit van mijn baan bij het decanaat, ik heb de coziness van de youngsters bij de Bouwpub én ik heb een doel doordat ik in de praktijk bezig ben met het team bedrijfshulpverlening”. Linda is dé samenstelling van fijne motivatie en gezelligheid. Ze is erg druk met Bouwkunde maar doet het altijd met veel plezier.

“Het is eigenlijk een hobby, en ik word er ook nog voor betaald!”

Linda van Keeken

57

//