pantheon// 2013 | power

tweemaandelijkse uitgave van d.b.s.g. stylos / nummer 3 / jaargang 2013

pantheon// power

power towers the other half of power macht door structuur

bimonthly edition of the study association Stylos faculty of Architecture, TU Delft

colofon jaargang 17, editie 3, juni 2013 oplage: 2.500 Stylosleden en vrienden van de Stylos Stichting ontvangen pantheon// vijf maal per jaar redactieadres BG. midden 110 Julianalaan 132-134 2628 BL Delft pantheon@stylos.nl eindredactie Margot Overvoorde hoofdredactie Antje Adriaens Nina Bohm redactie Marie d’Oncieu Talya ten Brink Isabel Potworowski Roos van Riggelen Marthe van Gils Rosa Stapel Lillian Tran aan dit nummer werkten mee Pierre Mostert, Bestuur 120, Onderwijs commissie, Teake Offringa, Gerben Hofmeijer, Lustrum commissie, Lianne Siemensma, Stephanie Koning, Christian Maijstre, Marianne Mentink, Dion Mengerink, Nick de Lange, Robin Gringhuis, Alexis Iederis advertenties 6 | MHB 6 | BNA 25 | Waltman 25 | de Swart drukker De Swart, ‘s-Gravenhage omslag Antje Adriaens

About the cover The picture on the cover is a portrait of Cindy Crawford, shot by Helmut Newton in front of a statue in Monaco. Newton, famous for his nonconcealing photographs of women, portraits these females in a strong and powerful way, despite the common fragility of female nudity. This banal nakedness would probably, according to some feminists, confirm the female (sexual) oppression. Whatever your associations, it is at least an image that cannot be ignored, and although we are not implying the female architects should use their bodies to acquire attention, their presence could be more acknowledged, as can be read in the article on page 20.

editorial Antje Adriaens & Nina Bohm The end of the educational year is near, which means it is almost time for a shift of power. In this issue, we introduce the 120th Stylos board, of which one of yours truly will proudly be a part.

Furthermore the Stylos section mainly looks forward, to the big trip that will be undertaken during the summer, as well as towards the new educational system for the bachelor and some of the lustrum activities that will take place in the new academic year.

The theme section focuses on power in many respects. Architects and designers are able to shape peoples lifes by shaping their

Het Delftsch Bouwkundig Studenten Gezelschap Stylos werd in 1894 opgericht ter behartiging van studie- en studentenbelangen van studenten aan de faculteit Bouwkunde van de TU Delft.

surroundings. Where some architects consciously use this power

bestuur 119 D.B.S.G. Stylos voorzitter: Pierre Mostert secretaris: Sebastiaan Huls penningmeester - evenementen: Marissa van der Veer onderwijs bachelor: Margot Overvoorde onderwijs master: Ilse Galama extern: Melanie van Laak

use it to make the world a little better. Read all about it from page

adres BG. midden 110 Julianalaan 132-134 2628 BL Delft info@stylos.nl telefoonnummers bestuur 015 2783697 internet www.stylos.nl lidmaatschap Stylos 10 euro per jaar gironummer 296475 Stylos Stichting De Stylos Stichting vervult een vliegwielfunctie ter stimulering van initiatieven van en voor studenten van de faculteit Bouwkunde van de TU Delft. Zij kunnen bij het bestuur van de Stylos Stichting terecht voor financiële en inhoudelijke ondersteuning van hun project. Om u hiervan op de hoogte te houden ontvangt u elke 2 weken B-nieuws en 5 maal per jaar de pantheon//.

Wij vragen om een donatie van 45 euro per jaar (pas afgestudeerden betalen de eerste twee jaar 10 euro). Aan bedrijven vragen wij 90 euro. gironummer 1673413 disclaimer All photos are (c) the property of their respective owners. We are a non-profit organisation and we thank you for the use of these pictures.

to express their personal importance, others get overlooked, or 14 onwards.

The recommend reading suggests some power related books to keep you occupied on the beach or long train trips you might take this summer. When you’re up for something more active, check out the agenda. If you are tired by the Dutch summer climate, the special sunny @architect in Barcelona might inspire you to head out for warmer climates. Hope you come back though, to read a brand new pantheon// in the new year.//

stylos 2 chairman’s note Pierre Mostert

17 stad van de zon Marthe van Gils

18 artifacts of growth Talya ten Brink

2 nieuw bestuur Bestuur 120

22

20 the other half of power Lilian Tran

3 commissies Bestuur 120

21 power Talya ten Brink

4 bachelorvernieuwing Onderwijs commissiet

22 collective imagination |sabel Potworowski

7 olifantenpaadjes Teake Offringa

24 macht door structuur Roos van Riggelen

8 de kracht van glas Gerben Hofmeijer

8 24e lustrum Lustrum commissie

general

27

26 cartoon Marie d’Oncieu

9 de bezetting Rosa Stapel

27 get inspired Nina Bohm

10 maleisië, singapore, dubai Lianne Siemensma Stephanie Koning

28 @architect

12 Dutch architecture abroad

30 power of failure

Christian Maijstre

Antje Adriaens

13 stylos in de lente

30 scale matters

Marianne Mentink Dion Mengerink Nick de Lange

Robin Gringhuis

Marie d’Oncieu

31 Alexis’ indesem

9

Alexis Ierides

power 16 power towers Marie d’Oncieu

32 agenda Nina Bohm

33 recommended reading Antje Adriaens

18

nieuw

chairman’s note

bestuur

For us, the Stylos board, the end is getting close. Just a few weeks and we will continue our studies. But we are not done yet.

Zeven nieuwe bestuursleden bereiden zich deze zomer voor op een jaar lang Stylos. Een bijzonder jaar, want de studievereniging viert het 24e lustrum. Het feestelijke bestuur stelt zich voor.

Pierre Mostert

Bestuur 120

June was a very busy month with up to seven activities a week. We’ll end the academic year with the great MZN festival for students and employees where we want to look back not only at the last year but further back as well, to ‘what used to be cool’.

During the summer there will be a lot of activity at Stylos because of the annual study trip to Dubai, Singapore and Malaysia. The SteeOwee committee will be working towards the Freshmens’ introduction weekend in the third week of August. The six girls from the Yearbook committee might be seen at Stylos too. Beside all the committee members, the

Filip Pliakis // Voorzitter

new board will be preparing for their first General Members Meeting on the 17th of September. In the meantime, we will help the new board during their startup and finish our own year. We will look back at all our activities and evaluate them so the new board can get the most out of their year. It will also be fun to recall what we have achieved in only 12 months.

Daarnaast zal ik op bepaalde momenten Stylos vertegenwoordigen tijdens grote evenementen en bij overleg met andere verenigingen.

It is exciting to see what’s possible when we combine the power of 120 students: organize tremendous activities and keep organizing them. This power grants Stylos its position in our faculty. This power is only possible through the symbiosis of energies, philosophies and motivations and, as the word symbiosis states, diversity.

This is the last ‘chairman’s note’ I will be writing, Filip will take over as new chairman. So thanks everyone for reading.//

Tweedejaars Bachelor f.pliakis@stylos.nl Tijdens het 120ste jaar van Stylos vervul ik de rol van voorzitter. In dit drukke jaar zal het mijn taak zijn het overzicht te behouden en de rest van het bestuur goed te kunnen laten samenwerken. Dit zal erg nodig zijn gezien de vele activiteiten die we volgend jaar met hulp van al onze commissies neer gaan zetten.

Ons 24ste lustrum is bovendien een uitgelezen kans om Stylos goed op de kaart te zetten.

Roel Kosters // Secretaris

Nikki de Boer // Penningmeester Tweedejaars Bachelor n.deboer@stylos.nl Als Penningmeester ben ik verantwoordelijk voor de financiële zaken binnen Stylos. Waar de functie van penningmeester in voorgaande jaren werd gecombineerd met een andere functie, zal ik me dit jaar volledig op de financiën gaan richten. Een goede en overzichtelijke financiële structuur is daarbij voor mij het belangrijkste doel.

Charlotte Ros // Onderwijs BSc Tweedejaars Bachelor c.ros@stylos.nl

Aankomend Master r.kosters@stylos.nl Volgend jaar zal ik de functie van secretaris vervullen binnen het bestuur. Ik houd me vanuit die rol bezig met de communicatie tussen Stylos en haar leden, maar ook partijen binnen de faculteit en daarbuiten. Mijn doel is om Stylos op een professionele en eenduidige manier over het voetlicht te brengen en om de leden goed op de hoogte te houden van wat er gaande is binnen de vereniging. Openheid en transparantie staan bij mij hoog in het

v.l.n.r. Lisa, Nina, Filip, Roel, Nikki, Charlotte en Oukje

2

vaandel en ik sta altijd open voor suggesties en vragen. Kom dus vooral langs als je nieuwschierig bent of ideeën hebt!

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

Volgend jaar ben ik de commissaris onderwijs bachelor. Met de komst van de nieuwe bachelor is nogal wat op de schop gegaan en daar zal ik me mee bezighouden. Ik vind het het zeer belangrijk is dat bouwkundestudenten kritisch blijven over het aangeboden onderwijs, zéker met de huidige bachelorvernieuwingen op komst. De onderwijscommissie is een goed middel om met een groep gemotiveerde studenten bewust stil te staan bij de inhoud van Bouwkunde. In mijn functie

oude én nieuwe

commissies Bestuur 120

heb ik bovendien contact met verschillende betrokken partijen binnen de faculteit, de FSR en studenten. Kom dus vooral met vragen of opmerkingen eens langs op Stylos!

Nina Bohm // Onderwijs MSc Derdejaars Bachelor n.bohm@stylos.nl Het nieuwe curriculum in het bachelor onderwijs zal natuurlijk een belangrijk onderwerp worden in de gesprekken over Bouwkunde komend jaar. Samen met Charlotte zal ik mij gaan inzetten voor de kwaliteit van het onderwijs op de hele faculteit. Mijn focus zal zich in het bijzonder richten op het masteronderwijs binnen de faculteit en het betrekken van masterstudenten bij Stylos. Ik benieuwd om van zo dichtbij te zien hoe Stylos zich dit jaar verder gaat ontwikkelen.

Oukje van Merle // Extern Tweedejaars Bachelor o.vanmerle@stylos.nl Volgend jaar mag ik me met trots commissaris Extern van Stylos bestuur 120 noemen. Dat betekent dat ik me ga inzetten om het contact met externe partijen te onderhouden en sponsoring te vinden voor alle gave activiteiten die aankomend jaar georganiseerd zullen worden.

Een pittige taak vanwege de crisis, maar zeker haalbaar gezien de mogelijkheden die Stylos te bieden heeft. Tot volgend jaar!

Lisa Oosterwijk // Lustrum Derdejaars Bachor l.oosterwijk@stylos.nl Komend jaar zal ik de extra functie vervullen binnen het bestuur, die van commissaris Lustrum. Volgend jaar is viert Stylos haar 120ste verjaardag en dat moet uiteraard goed gevierd worden. Ik zorg ervoor dat alle activiteiten en evenementen rond het lustrum goed verlopen en dat het overzicht gehandhaafd blijft. Zo komt er bijvoorbeeld een speciaal lustrumgala. Naast lustrumactiviteiten vinden ook de ‘gewone’ evenementen plaats volgend jaar, zoals een MZN en de eindejaarsborrel .

Ook is het volgend jaar weer tijd voor BkBeats.

Ik ga me er voor inzetten al deze activiteiten soepel te laten verlopen en het Styloslustrum goed op de kaart te zetten zodat jullie maximaal kunnen genieten.//

Het 24e lustrum van Stylos duikt volgend jaar overal in de faculteit op. Hier in de pantheon// kan je je eens goed verdiepen in de bijzondere commissies, die het lustrum met zich meebrengt.

Naast de lustrumcommissies, die dit jaar al druk bezig zijn met het voorbereiden van de 120e verjaardag van de studievereniging, krijgen ook alle andere commissies de kans om een bijzondere lustrumactiviteit te organiseren. Wil jij dit bijzondere spektakel jaar van heel dichtbij meemaken? Misschien is een van deze commissies dan wel iets voor jou. Hopelijk zien we elkaar op de Infomarkt in september of praten we verder op het Stylos hok.

Alle commissies op een rijtje Niet alleen op de TU kan je veel leren, ook buiten de veilige omgeving van je projectgroep kan je van alles opdoen en de Excursie commissie neemt je mee!

Is er een leven na je studie? Jazeker, en de Business commissie brengt dit voor de bouwkunde studenten in beeld.

Weet jij wat kunst is? Dan is de KunstCo misschien wel iets voor jou, want door middel van excursies en workshops kan je hier als kunstliefhebber samen met andere studenten je hart ophalen.

Lezingen en workshops gegeven door bekende architecten of andere interessante personen, daar zorgt de Masterclass commissie voor.

De Grote Reis commissie organiseert in de zomervakantie een drieweekse studietrip naar het verre buitenland.

De Symposium commissie biedt een serie lezingen aan van bekende en interessante sprekers, voor studenten die hun vakkennis willen verbreden.

Als je leuke en gekke ideeën hebt is LUDIC dé passende commissie. Van een bioscoop tot pastasalade, alles is mogelijk!

Ben jij kritisch over het onderwijs op Bouwkunde? Laat je stem dan horen in de Onderwijs commissie.

Activiteiten voor én door eerstejaars, dat is de EJC in een notendop.

De SteeOwee commissie organiseert het alom bekende eerstejaarsweekend van Stylos.

Om commissies elkaar beter te laten leren kennen organiseert de CoCo door het jaar heen paar bijzondere activiteiten, zoals het commis-

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

sieweekend.

De Eveneco is verantwoordelijk voor een aantal feestelijke evenementen, zoals de bekende eindejaarsborrel, MZN en (jawel) een Stylos WisSpo. Heb jij een schrijverstalent? Of ben je juist heel snel in InDesign? Of wil je gewoon graag leren hoe je een pantheon// maakt? Kom dan de commissie van het magazine dat nu voor je ligt versterken.

Thinking International is gericht op de internationale studenten op de faculteit en maakt het buddysysteem en nog veel meer internationale activiteiten mogelijk.

MediaCo Een lustrumjaar is natuurlijk onvergetelijk, maar dat betekent niet dat wat extra hulp om het geheugen op te frissen niet welkom is. De MediaCo is de nieuwe commissie, die dit lustrumjaar tot in het detail gaat vastleggen. In beeld, geluid en tekst zorgen zij door het jaar heen voor de rapportage van iedere gebeurtenis. Heb je dan toch iets gemist? Kan je het aan het eind van het jaar nog eens rustig terug kijken, lezen of luisteren.

BkBeats is al jarenlang een begrip in Delft en daarbuiten. Als commissie zet je het grootste faculteitsfeest van Nederland neer! Iedere twee jaar is Stylos verantwoordelijk voor dit fenomenale evenement. Een lustrumeditie van dit feest belooft iets bijzonders.

Lustrum De Lustrum commissie is al lange tijd bezig om alles voor komend jaar klaar te zetten. Ook de stunt-, gala- en theatercommissie zijn druk in de weer om het lustrum tot een succes te maken. Door het hele jaar zullen in het kader hiervan zowel feestelijke als inhoudelijke activiteiten binnen het lustrumthema plaatsvinden.

Dat thema wordt bekend gemaakt op MZN en deze zomer nog fijn rond zoemen tot het academisch jaar in september eindelijk los barst (lees verder over het lustrum op p. 8 en 9).//

3

nieuw!

onderwijs

bachelorvernieuwing Onderwijs commissie

In de eerste pantheon// van dit jaar is uitgelegd hoe het nieuwe bachelorcurriculum is vormgegeven.

Aangezien het nieuwe curriculum vanaf September ingaat wordt er steeds meer bekend over de inhoud van de vakken. Dit artikel geeft meer duidelijkheid over de huidige stand van zaken.

Ontwerpen De leerlijn ontwerpen bestaat volgend jaar uit zes projecten. Alle projecten worden gegeven in kwartaal 2 en 4 en worden één keer per jaar aangeboden. Een grote verandering met het huidige curriculum, ook de inhoud verandert.

Project 1 (ON1) ‘Huis en Verankering’ bestaat uit het ontwerpen van een object en een vakantiehuisje in Zuid-Holland. Het verschil met het huidige BSc1-project is de timing van het project. Vroeger werd je als eerstejaars Bouwkunde student meteen in het diepe gegooid.

Zonder bouwkundige kennis ging je aan de slag. Dat is nu anders: de vakken Grondslagen, Technologie en Overdrachtstechnieken worden al in het eerste kwartaal gegeven.

Het tweede project in het eerste jaar ON2 ‘Gebouw en Constructie’ gaat over het ontwerpen van een roeiverenigingsgebouw waarbij technologie voorop staat. Daarnaast wordt er gewerkt aan een plananalyse.

Om stedenbouw ook een plek te geven in het curriculum wordt er in het project ON3 ‘Stad en Openbare Ruimte’ een visie voor een gebied in Vlaardingen gevraagd. De student doet een strategische ingreep en werkt het ontwerp uit tot in detail.

In ON4 ‘Woningbouw en Woonomgeving’ wordt er gewerkt aan een ontwerp voor een ensemble van vier woongebouwen en de verbindende collectieve ruimte ertussen in Slotervaart, Amsterdam. De combinatie van nieuwbouw en hergebruik van de bestaande woongebouwen staat hierbij centraal.

Bachelor 5 blijft hetzelfde in de vorm van de minor. Bachelor 6 gaat daarentegen drastisch veranderen. Waar de student eerst nog kon kiezen voor een bepaalde richting, komen nu in twee projecten van 10 weken de hoofdrichtingen Urbanism, Real Estate & Housing, Architecture en Building Technology aan de orde.

Het eerste project ON5 ‘Managementgame Gebiedsontwikkeling’ omvat de richtingen Urbanism en RE&H. De studenten stellen een

4

gezamenlijke gebiedsstrategie op voor een complexe (her)ontwikkelingsopgave. BK6MA3 en het project zijn nauw aan elkaar verbonden. Het tweede project in de afsluiting van het bachelor curriculum is ON6 ‘Ontwerp en Techniek’, een ontwerpoefening voor een middelgroot openbaar gebouw, waarin alle technische en architectonische kennis en vaardigheden die eerder zijn verworven integraal worden ingezet. De Kunsthal in Rotterdam is afgebrand en de opgave is: ontwerp een nieuwe Kunsthal die voldoet aan de nu gel-

waar de student wordt rondgeleid en waar hij het geleerde toepast in het lezen van een stad.

Dit is waar alle kennis van architectonische en stedenbouwkundige begrippen samen met de (architectuur) geschiedenis samenkomen.

dende eisen.

met de ontwerpprojecten en, waar mogelijk, kleine ontwerpopgaven te geven die de verkregen kennis toetst in een praktische vorm, waardoor de student weet wat hij leert, waarvoor hij het leert en hoe hij het moet leren.

Grondslagen In de nieuwe bachelor worden de vakken architectonische basisbegrippen, stedenbouwkundige basisbegrippen en architectuur-, stedenbouw-, en kunstgeschiedenis samengevoegd tot één module. Deze module bestaat uit vier delen die gedurende de eerste twee jaar van de bachelor worden gegeven. In deze nieuwe opzet wordt getracht de drie verschillende vakken meer tot elkaar te relateren om zo de kennis integraal over te brengen. Dit zal worden gedaan in verschillende analyse opdrachten, colleges en een excursie.

De eerste drie grondslagen zullen aan de hand van canonprojecten, groeiend in complexiteit, de basisbegrippen en de ontwikkelingen van stedenbouw en architectuur behandelen.

Door in de colleges elke week een thema te behandelen, waarin alle drie de vak aspecten worden behandeld wordt overlap voorkomen.

Anders dan vroeger, waar geschiedenis, architectonische basisbegrippen en stedenbouwkundige basisbegrippen als aparte vakken werden gegeven, leidt dit niet tot het zes keer behandelen van bijvoorbeeld Villa Rotonda in de bachelor. De analyseopdrachten vormen het praktijk gedeelte van grondslagen. Hier wordt de student uitgedaagd analyses te doen van bepaalde projecten uit het canon. Deze analyses bouwen op in complexiteit en weging van het totaalcijfer.

Om dit allemaal af te toppen is er op het eind een excursie naar een metropool in Europa

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

Er is te hopen dat de studenten al deze prachtige kennis ook leren toepassen in hun eigen ontwerp en ontwerpproces. Slechts begrip van zaken leidt niet per se tot het goed kunnen toepassen van de kennis. Er ligt nog de mogelijkheid om Grondslagen te verbinden

Technologie De leerlijn technologie zal na de bachelor vernieuwing eerder in het curriculum verschijnen.

De leerlijn bestaat uit vijf vakken, waarvan er maar liefst drie al in het eerste leerjaar zullen komen. Hierdoor zal er al in een vroeg stadium veel kennis zijn verworven over constructies en stabiliteit, die goed gebruikt kan worden bij het tweede ontwerpproject.

Ook binnen de leerlijn is een duidelijke opbouw en afwisseling zichtbaar. Eerst de kennis verwerven en dit vervolgens toepassen bij een opdracht die een kwartaal later loopt. Zo bestaan de technologievakken TE1 en TE3 uit het huidige klimaatontwerp en mechanica.

Deze vakken geven basiskennis die nodig is voor respectievelijk TE2 en TE4. Bij de laatste twee genoemde vakken, gaat het om een analyse. Het vak bevat een opdracht waarin een driedeling is gemaakt. Eerst is het de bedoeling dat er geanalyseerd wordt, een canon aan gebouwen is geselecteerd voor deze analyse. Vervolgens gaat er geordend worden.

De laatste stap van dit proces is de verklaring: Waarom loopt die ligger nou precies daar?

Deze opdrachten zullen nog versterkt worden door een collegereeks die gedurende de looptijd van het vak gegeven wordt. Hierin zal extra informatie gegeven worden, en er zul-

Najaar Bsc1

Voorjaar Bsc2

Grondslagen 1

Technologie 1 5EC

Ontwerpen 1 5EC

Overdrachtstechnieken 1

10 EC

5EC

Technologie 3

Grondslagen 2

Technologie 2

5 EC

5EC

Overdrachtstechnieken 2

5EC

Bsc3

Ontwerpen 2

5 EC

10 EC

Academische vaardigheden 1

5 EC

Bsc4 Technologie 4

Overdrachtstechnieken 3

Ontwerpen 3 5EC

5 EC

Maatschappij, proces & praktijk 1

Grondslagen 4

Technologie 5 5 EC

10 EC

Grondslagen 3

Ontwerpen 4 5EC

Academische vaardigheden 2

5EC

5EC

5EC

10 EC

Maatchappij, proces & praktijk 2

5EC

Minor

Bsc6

Bsc6 Ontwerpen 5 (U+REH)

Ontwerpen 6 (A+BT)

Ontwerpen 5 (U+REH)

10 EC

Maatchappij, proces & praktijk 3 Wk

10 EC

5EC

5EC

10

15

10 EC

Maatchappij, proces & praktijk 3

Acad. vaard. 3

5

Ontwerpen 6 (A+BT)

20

25

10 EC

Academische vaardigheden 3

5EC

30

5 EC

35

40

len aspecten besproken worden aan de hand van de bestaande projecten. De vernieuwing zal op de eerste plaats zorgen voor meer in-

Vormstudie en Informatica als losse onderdelen? De lesstof van Overdrachtstechnieken is meer op de praktische toepassing gericht,.

en zit in het 6e semester. Verder geldt dat MA1 de focus heeft liggen bij de woningvoorraad, MA2 bij een object en MA3 bij de bestaande

tegratie van de vakken. Kennis wordt vooraf gegeven en kan direct toegepast worden in de daaropvolgende opdrachten. Hierdoor kan er sneller doorgebouwd worden op de vergaarde kennis.

Bovendien is er een duidelijke rode draad in de modules te vinden, wat het tot een samenhangend en vooral interessant geheel maakt.

voorraad.

Overdrachtstechnieken

Academische vaardigheden sluit goed aan op het werk dat gedaan wordt door de student tijdens projecten en andere vakken. Dit maakt het interessant voor de student omdat hij een reflectie maakt van zijn eigen ontwerp. De student wordt gestimuleerd om meer input te geven, wat resulteerd in een beter begrip van het vakgebied.

In de nieuwe bachelor zullen de vakken Handtekenen, Vormstudie en Informatica samengevoegd worden tot één nieuw vak: Overdrachtstechnieken (OV). In de structuur van dit vak zijn de drie losse vakken nog terug te herkennen, maar ze staan allemaal in relatie tot elkaar en ze worden geïntegreerd in de opdrachten die gegeven worden. Deze opdrachten staan steeds in het teken van een thema dat elke twee weken wisselt. Voor iedereen die Vormstudie heeft gehad, klinken deze thema’s al behoorlijik bekend in de oren. Voor dit onderdeel blijft een deel van de huidige opdrachten hetzelfde. Wat ook hetzelfde blijft, is het bijhouden van een portfolio. Naarmate de modules vorderen, verschuift de nadruk van Vormstudie en Handtekenen naar Informatica.

In OV1 is het Informatica-onderdeel vooral op de praktische toepassingen ervan gericht met onderwijs in programma’s als SketchUp, Photoshop en Indesign, maar in OV2 wordt al de stap gezet naar Revit en wordt de studenten BIM aangeleerd. In OV3 wordt er nog een tandje bij gedaan en staat parametrisch ontwerpen met Grasshopper en Rhino op het programma.

Wat is nu eigenlijk het grootste verschil tussen Overdrachtstechnieken en Handtekenen,

Academische vaardigheden

In de bachelorvernieuwing zal de student de leerdoelen die zich tot heden pas in het eindwerkstuk bevinden al in de eerste jaar krijgen. Hierdoor krijgen studenten voor hun eindwerkstuk (AC3) al een duidelijk en doordacht idee over het maken van een scriptie.Er worden veel debatten (AC1) en workshops gegeven (AC2). De interactiviteit speelt mee met het stimuleren van de bewustheid van de student. Een antwoord op de vraag van de onderwijscommissie “Wat doe je hier eigenlijk?!” zou aan bod kunnen komen bij de AC-modules.

MA1 kent themadagen met workshops. De module maakt je bekend met de vastgoedcyclus en de focus ligt op een te hergebruiken deel van een stad: de woningvoorraad. In de workshops wordt aandacht besteed aan een wetenschappelijke basis, aan actuele problemen en aan de dagelijkse praktijk. Deze reeks wordt afgesloten met een tentamen. Naast dit onderdeel is er een schrijfopdracht, waarbij een Programma van Eisen voor het derde ontwerpproject zal worden opgesteld.

MA2 heeft een verregaande relatie met het vierde ontwerpproject, waarbij een bouwblok wordt herontwikkeld. Met behulp van BIM wordt de link gelegd tussen ontwerp- en bouwmanagement aan de ene kant en de uitwerking van ontwerpen aan de andere kant.

MA2 is de eerste kennismaking met het managen van het bouwproces.

Maatschappij, proces en praktijk

MA3 geeft een voorbereiding op de management game van semester 6. Er zijn 8 collegesessie die worden afgesloten met een deeltentamen in week 3 en een tentamen in week 5.

Het centrale thema is beheer en herontwikkeling van de stad.

De leerlijn Maatschappij, Proces & Praktijk bestaat uit drie modules die de hele cyclus van de gebouwde omgeving omvatten. MA1 richt zich op de initiatief/programmafase en zit in semester 3. MA2 focust zich op de voorbereidings/bouwfase en loopt in semester 4. MA3 tot slot gaat over de beheer- en gebruiksfase

Het verschil met de huidige vakken (BK1050, BK2050, BK3050, BK4050, BK6015 & BK6050) is vooral de verdere integratie met de ontwerpprojecten. Op deze manier worden de vakken van RE&H op een veel betere manier toegepast en geven ze een duidelijker beeld van alle kansen en mogelijkheden in die richting.//

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

5

de grote reis

maleisië, singapore, dubai Lianne Siemensma & Stephanie Koning

Ook dit jaar gaat Stylos weer op studiereis. Van 8 tot 29 juli zullen 27 studenten en een docent afreizen naar Dubai, Kuala Lumpur en Singapore. Daarnaast zullen ze een tocht maken over het vaste land van Maleisië waarbij verschillende kleinere steden worden aangedaan en de jungle.

Zowel Dubai als Kuala Lumpur en Singapore staan bekend om enorme bouwprojecten, waarbij de meest moderne gebouwen in rap tempo de grond uit worden gestampt. Tijdens de reis kunnen we deze enorme projecten, zoals de Burj Khalifa en de Petronas towers, uiteraard niet missenmaar de Grote Reis zal naast deze explosie aan moderne architectuur ook opzoek gaan naar de historie en oude (bouw)tradities van deze wereldsteden.

Dubai

den. Dubai is getransformeerd van een klein handelsstadje in de Perzische Golf, naar een spectaculaire en luxe stad met een miljoen toeristen per jaar waar geld totaal geen rol lijkt te spelen, met een 7 sterren hotel geïnspireerd op een Arabische zeilboot als icoon.

Dubai, de eerste bestemming, is één van de 7 Arabische Emiraten en heeft 1,7 miljoen inwoners. Dubai heeft zijn rijkdom te danken aan de vondst van olie. De enorme groei van de stad komt echter juist doordat het land beseft dat de inkomsten uit olie niet eeuwig zijn. Om een rijk land te blijven richt Dubai zich nu op de toerisme. Er wordt gezegd dat Dubai de snelst groeiende stad is in de afgelopen 400 jaar waarbij zelfs de kust aanzienlijk is vergroot door het aanleggen van kunstmatige eilan-

gaan we het moderne en luxe Dubai ervaren waar alles draait om de beleving van de rijke toerist, in de Dubai Mall en het compleet uit het niets ontwikkelde Dubai Marina, met zijn vele op elkaar gepropte vreemd uitziende replica’s van beroemde wolkenkrabbers. Daarnaast worden uiteraard de twee iconen van Dubai bezocht, het 7 sterren hotel de Burj Al Arab en het hoogste gebouw ter wereld, de Burj Khalifa, dat onderdeel was van het ontwikkelingsproject Down Town Dubai waarbij een zakendistrict werd gebouwd ter waarde van 20 miljard dollar.

Maleisië

Tijdens de reis zal de groep proberen een beeld te krijgen van het oude traditionele stadje waar de Islam een belangrijke rol speelde in het dagelijks leven, met zijn traditionele Arabische huizen en de vele Souks. Daarnaast

Nadat de hoogtepunten van Dubai in een rap tempo zijn bekeken vertrekt de groep naar Maleisië. Maleisië werd pas in 1957 na ruim vier eeuwen kolonisatie onafhankelijk. Vooral de Engelse periode heeft duidelijk sporen in de cultuur van de Maleisiërs achtergelaten, getuigend de Engelse taal als tweede taal en het gebruik van het Engelse rechtssysteem.

Dankzij de productie van rubber en tin heeft Maleisië een enorme economische groei doorgemaakt na de Tweede Wereldoorlog.

Nadat Maleisië onafhankelijk werd is de goede economie vooral te danken aan de toerisme en wetenschap. Maleisië staat bekend om zijn multiculturele samenleving.

Kuala Lumpur, de hoofdstad van Maleisië, telt 2,3 miljoen inwoners en is een stad van contrasten. Voor de enorme groei van de stad was Kuala Lumpur een nederzetting waar veel tin werd gewonnen en verhandeld. De Petronas Towers zijn de wolkenkrabbers die zo bepa-

6

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

lend zijn voor het huidige Kuala Lumpur. Deze twee torens, die allebei een andere aannemer hadden om de bouw te versnellen door middel van competitie hebben een plattegrond die zijn afgeleid van religieuze islamitische vormen. Bij de oplevering van de torens waren het de hoogste gebouwen ter wereld. Naast de enorme wolkenkrabbers die sinds de jaren ‘90 de skyline van Kuala Lumpur bepalen, vind je in Kuala Lumpur veel gebouwen uit de tijd van de Engelse overheersing alsook verschillende tempels. Tijdens de reis zal ook Putrajaya worden bezocht. Dit is een geplande stad die in 1995 is opgezet en nu fungeert als het administratief centrum van Maleisië. De stad moet als voorbeeld dienen voor een ideale stad om te wonen, recreëren en te werken. De drijfveren achter de enorme groei van Kuala Lumpur zijn vooral de ontwikkelaars die positieve winsten zien in het ontwikkelen van deze enorme projecten in de stad. (bij stukje over kuala lumpur zetten, niet na putrajaya, of weglaten) Niet alleen in Kuala Lumpur zijn sporen terug te vinden van de Engelse overheersing. Ook in de Carmeron Highlands is duidelijk te zien dat de Engelsen hier vroeger de dienst uitmaakten. De Engelsen zagen dit als een ideaal gebied om vakantie te vieren, omdat het hier koeler was dan in de rest van Maleisië door de hoge ligging. De theeplantages voorzagen de kolonisten van een prachtige omgeving en rust. Ook het eiland Penang met de stad George Town, vernoemd naar de Britse koning George III, heeft veel gebouwen uit de tijd van de Engelse kolonisten.

Singapore Singapore is een klein land in zuidoost Azië.

Singapore heeft een hoog welstandsniveau als gevolg van een bloeiende en nog steeds groeiende economie. Na de afscheiding van Singapore van Maleisië heeft de overheid van Singapore ervoor gezorgd dat het land zeer aantrekkelijk werd voor buitenlandse multinationals en investeerders. De haven van Singapore is inmiddels een van de grootste havens ter wereld en de beurs is de meest invloed-

Dubai 1991

Dubai 2005

rijke uit de regio. Singapore is een veilige stad

Veel van de vroegere gebouwen in Singapore

jaren enorme ontwikkelingen hebben door-

door de strenge regelgeving. Eigenlijk alle invloeden die de regering ziet als een bedreiging van uit het Westen voor het kleine staatje zijn verboden, zoals kauwgom. De drijvende kracht achter de enorme ontwikkelingen is in tegenstelling tot Kuala Lumpur (waar de private markt verantwoordelijk is voor de meeste bouwprojecten) de overheid van Singapore.

Een van de grootste en belangrijkste ontwikkelingsprojecten van Singapore is Marina Bay. In 1970 is men begonnen met stukken van de zee droog te leggen om nieuw land te creĂŤren.

Hier moest een nieuw stuk stad komen, waar mensen eindeloze mogelijkheden kunnen ontdekken op het gebied van economie en cultuur.

hebben plaats moeten maken voor nieuwe en moderne kantoorgebouwen en woontorens.

In de loop der jaren heeft de overheid van Singapore het besef gekregen dat ook de historie de stad maakt tot wat het nu is. Verschillende gebieden zijn daarna aangewezen als erfgoed en worden beschermd tegen de enorme transformatie van de stad. Midden in Singapore ligt het koloniale centrum waar nog veel gebouwen staan uit de tijd dat Europa de macht had in het land. Ook China Town geeft nog een goed beeld van hoe Singapore er vroeger uit heeft gezien.

gemaakt . De drijfveren achter deze ontwikkelingen zijn echter totaal anders. De groei van Dubai en Singapore komen allebei vanuit de overheid, alleen doet Dubai dit met name om toeristen te trekken en Singapore om het bedrijfsleven aan te trekken. MaleisiĂŤ heeft de private sector als drijfveer die de stad als gunstige investeringsmogelijkeheid zien.

Om onze ontdekkingen en belevenissen te communiceren naar alle studenten en medewerkers van Bouwkunde, zal na de reis een expositie worden georganiseerd. //

Alle drie de bestemmingen hebben dus met elkaar gemeen dat de steden in de afgelopen

Singapore 1960

Singapore 2013

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

7

de kracht van glas

Gerben Hofmeijer

Het eerste gebruik van glas als constructief materiaal stamt uit het begin van de jaren ‘90. Enkel (gelamineerd) glas was toen en is nog steeds een uitspatting van het modernisme, waar schoonheid niet meer te vinden is in decoratie, maar in het materiaal en de vorm. De fascinatie voor glasarchitectuur bestaat al veel langer, sinds de vroege 19e eeuw, toen tuinbouwers en landschapsarchitecten als Claudius Loudon (1783 - 1843) en Joseph Paxton (1803 – 1865) een nieuwe tijd van techniek met glas en staal inluidden.

24e lustrum

monumentaal Lustrum commissie

Het lijkt nog ver weg, maar het nieuwe academisch jaar is al heel dichtbij. Volgend jaar is voor Stylos een speciaal jaar, de vereniging viert haart 120 jarig bestaan!

Met de voor die tijd nieuwe methoden om staal en glas te gebruiken werden gebouwen verwezenlijkt die ervaren konden worden als ‘gewichtsloos’, iets wat al werd geprobeerd sinds de gotische kathe-

Dit zal gevierd gaan worden met het 24e lustrum met bijzondere activiteiten, speciaal voor alle bouwkundestudenten van nu én vroeger.

We zullen volgend jaar stil staan bij de historie van onze studievereniging en faculteit. Stylos heeft zich altijd hard gemaakt voor elke bouwkundestudent, in betere en mindere tijden, zowel toen we nog onder één dak zaten met Civiele Techniek, als aan de Berlageweg, als nu in ons prachtige pand aan de Julianalaan. Ook ons huidige pand kent een rijke geschiedenis en is daarnaast onze toekomst.

dralen. Dit was niet het enige wat werd bereikt met deze uit de kluiten gewassen kassen. Het zorgde namelijk ook voor een nieuwe manier van kijken naar deze materialen en naar de technologie, die niet langer werd verborgen maar openlijk werd getoond.

Naarmate de kennis van deze constructies vergroot werd groeide ook het idee van skeletconstructies voor andere gebouwen. Tegelijkertijd werd er ook meer aandacht besteed aan de productie van glas, wat leidde tot grotere maten van panelen en betere kwaliteit. Men ging dit uiteindelijk doen om de grenzen tussen binnen en buiten te doen vervagen door een geheel transparant gebouw te maken.

Tegelijkertijd zijn we ons bewust van het unieke van onze studie en van ons vakgebied.

Bouwkundestudenten zijn van alle markten thuis en gaan altijd tot het uiterste om ontwerpen te maken die indrukwekkend zijn. Dat is wat de bouwkundestudent onderscheidt van welke andere student dan ook. Deze combinatie van inzet, kijken naar de toekomst en stilstaan bij het verleden is wat op Bouwkunde gebeurt en waar Stylos zich ook mee bezig houdt. Daarom luidt het 24e lustrumthema van Stylos: MONUMENTAAL.

Glas is net zo druksterk als beton, zo lang de krachten maar op een goede manier in het glasvlak worden geleid. De toepassing van glas als constructiemateriaal is erg interessant maar vereist een goede beheersing van de theorie en de praktijk. Er zijn dan ook niet veel mensen die het echt kunnen. De aan de TU Delft verbonden mensen die we kennen en met glas kunnen ontwerpen zijn de professoren Mick Eekhout van Octatube en Rob Nijsse.

De goede eigenschappen voor drukkracht van glas gaan samen met erg lage sterkte bij trekkracht. Daar komt bij dat glas bros is en zonder waarschuwing kan breken. Construeren met glas is daarom veeleisend voor het ontwerp. Je moet uitgaan van een vorm, opgebouwd uit elementen die allemaal enkel op druk zijn belast en een gelimiteerde grootte hebben. Daarnaast moeten deze elementen ook met elkaar worden verbonden op een manier die de trekbelasting zo veel mogelijk beperkt.// OBJECTUUR is hét nieuwe online magazine over architectuur en design. Hier delen enthousiaste Delftse studenten hun bevindingen en kritiek op het gebied van techniek, materiaal, ontwerp, beeld en ook de opleiding aan de TUDelft. Voor interesse of contact, kijk op www.objectuur.nl.

8

Lustrum commissie Met een overkoepelende blik coördineert de lustrumcommissie het lustrum. Na eindeloze uren van brainstormen zijn onder andere het thema, de bijbehorende film en veel activiteiten bedacht. Zij kijken naar de planning, de promotie en de acquisitie. Daarnaast wordt de lustrumcommissie bijgestaan door diverse ondercommissies, zonder hen zouden alle vette activiteiten nooit mogelijk kunnen worden!

Lustrum Stunt commissie

Volgend studiejaar zullen we stilstaan bij onze kwaliteiten en rijke historie. Met een theaterstuk willen we stilstaan bij de studiecultuur van veertig jaar geleden. Een gala is er om ons 24e lustrum op chique en traditionele wijze op een monumentale locatie te vieren. Ook op het studie- en ontwerpvlak zijn er plannen: een 24 uur durende ontwerpworkshop en diverse sprekers en symposia staan ook op de planning om met actuele thema’s aan de slag te gaan.

Behalve een thema komt er nog veel meer bij kijken. We zijn druk bezig met het opzetten van een plan voor volgend jaar en de ondercommissies zijn al van start gegaan. Heb jij nog gave suggesties voor een mooie activiteit, een inspirerende spreker of een bijzondere workshop? Denk jij het lustrum met jouw bijdrage nóg monumentaler te kunnen maken?

Spreek ons aan, want het lustrum vieren we met z’n allen!

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

Een dergelijk spectaculair lustum jaar behoeft een grandioze opening. Deze zal in de vorm van een openingsstunt gerealiseerd worden.

Hierbij zal in de vierde week van het nieuwe jaar Bouwkunde een feestelijke additie krijgen.

Hoe deze eruit gaat zien en wat je er kunt beleven is natuurlijk nog even geheim. Beste manier om erachter te komen? Zorg dat je goed oplet, en er zeker bij bent!

Lustrum Gala commissie Net zoals vijf jaar geleden zal ook komend jaar een gala onderdeel uitmaken van het lustrumjaar. Dit grandioze feest zal vlak voor de kerstvakantie plaatsvinden op een monumentale locatie. We kunnen nog niet veel verklappen, maar de voorbereidingen zijn in volle gang en dat dit een decadent evenement wordt om niet snel te vergeten staat vast!

Lustrum Theater commissie We willen het 24e lustrum aangrijpen om een bijzonder evenement te gaan neerzetten, namelijk een theaterstuk. Het stuk zal gaan over de studentenbezetting in de jaren ‘70 en het wordt uitgevoerd eind februari in de Oostserre van onze eigen faculteit. Meer lezen over theater? Zie het artikel hiernaast! Heb jij interesse in theater en zou je graag je steentje willen bijdragen of graag willen meespelen? Mail dan naar lustrumtheater@stylos.nl!//

lustrumtheater

de bezetting Rosa Stapel

Nog voordat de plannen van het lustrum gelanceerd waren, werd er al druk gebrainstormd over Stylos’ allereerste theaterproductie. De inspiratie voor dit stuk zijn de roerige jaren ‘70, waarin ons huidige faculteitsgebouw een belangrijke rol heeft gespeeld.

12 december 1972. Onze faculteit, het toenmalige hoofdgebouw van de TH, werd bezet door studenten die het niet eens waren met het bestuur. Deze gebeurtenis en de tijdgeest van protest en het streven naar inspraak bood ons aanleiding om eens na te denken over de verschillen tussen de betrokkenheid en het activisme van de bouwkundestudent van toen en nu.

Geschiedenis Deze gebeurtenis is slechts een klein onderdeel van een proces dat democratisering van het onderwijs heet. Om te begrijpen waarom deze studenten een bezetting de beste oplossing vonden om hun eisen ingewilligd te krijgen moeten we terug naar de periode na de Tweede Wereldoorlog.

Tijdens de wederopbouw was er een enorme toename in vraag naar ingenieurs. Tot die tijd was universitair onderwijs slechts toegankelijk voor de elite, lagere klassen studeerden niet.

Om aan de nieuwe vraag naar ingenieurs te voldoen werd de Technische Hogeschool Delft opengesteld voor iedereen.

De hiërarchische verhoudingen op de universiteit waren daarmee niet van de baan. Hoogleraren zwaaiden de scepter en lieten dat ook duidelijk blijken in hun gedrag. Ondersteunend personeel werd respectloos behandeld en studenten hadden geen enkel inspraak op de beleidsvoering van de universiteit.

Eind jaren ’60 was voor de studenten de maat vol. Met de protesten van de Parijse Lente in 1968 werd een nieuw tijdperk ingeluid. In mei 1969 werd de faculteit Bouwkunde gedemocratiseerd. Landelijke ingrepen volgden in 1971 met de Wet op Universitair Bestuur (WUB), die bepaalde dat iedere universiteit een universiteitsraad zou krijgen met 1/3 student, 1/3 wetenschappelijk en 1/3 ondersteunend personeel die de beslissingen zouden nemen.

Hoe mooi dit allemaal ook klinkt, nog niet alles was veranderd. Toen landelijke maatregelen

ervoor zouden zorgen dat het collegegeld verhoogd werd van 250 gulden per jaar naar 1100 gulden, was voor veel studenten uit armere milieus de maat vol. Ze konden en wilden dit niet betalen, waarop de regering hun ouders niet meer de extra kinderbijslag voor studerende kinderen (vergelijkbaar met de huidige studiefinanciering wilde geven. Dit resulteerde in Delft in een bezetting van het hoofdgebouw van de toenmalige TH. Vanaf 19 december 1972 bezette een groep van 500 studenten de faculteit en legden de bestuurders hun eisen voor. De kinderbijslag moest weer gestort worden, ook als de studenten niet het verhoogd collegegeld zouden betalen. Na drie dagen werden hun eisen ingewilligd en vreedzaam verlieten de studenten het pand.

Dit incident is interessant, omdat het de betrokkenheid van de studenten laat zien.

Daarnaast is het onderwerp bezuinigingen op onderwijs(toeslagen) nu weer actueel met de invoering van het sociaal leenstelsel. We kunnen de vergelijking trekken tussen toen en nu.

Gedragen we ons anders dan vroeger? Laten we over ons heen lopen? Deze vragen willen we oproepen met dit stuk over een belangrijke gebeurtenis in de geschiedenis van student en universiteit.

Improvisatiesessies Dit zijn de historische achtergronden die we de deelnemers van de improvisatiesessies meegaven. Zij gingen hier mee aan de slag en maakten korte stukjes op basis van thema’s als ’50 jaar na de bezetting’, ‘aan de vooravond van de bezetting’ en ’20 jaar eerder’. Hieruit bleek hoeveel discussie en inspiratie dit geschiedenisverhaal opwekte. Komt het door de individualisering van de samenleving dat de student alleen nog maar aan z’n eigen hachje denkt? Moet het onderwijs niet aangepast worden in tijden van crisis? En wie bepaalt er eigenlijk wie je lesgeeft en wat de leerdoelen zijn? Moet de student dat niet zelf kunnen bepalen?

Er werden stukjes gemaakt in de herkenbare

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

Beeld uit filmmateriaal van de bezetting door Marc Ibelings

situatie van de stress voor een deadline, waar studenten opeens de wildste plannen hebben om de revolutie te starten. Uit de tekst ‘Kom, we maken een facebookpagina aan, dan kan iedereen het leuk vinden!’ spreekt nog een lichtelijk saamhorigheidsgevoel, maar dat wordt vervolgens weer de grond in geboord door het egoistische ‘Dan zijn wij de studenten die dit hebben opgestart!’ De herkenbare commentaren van vage ontwerpdocenten komen terug: ‘Begin maar weer ‘even’ vanaf het begin’ of ‘Ik voel het niet echt’ zijn schrijnend. Tot de student in kwestie de verlossende woorden van zijn medestudent hoort: ‘Ik heb nog wel ergens een oud postertje liggen voor je!’. Een ander groepje storte zich op de bezetting zelf, wat resulteerde in een komisch stukje: want hoe werkt zo’n bezetting eigenlijk? ‘Meneer de rector, wij melden u ... u bent bezet.’ ‘Anders gooien we u uit het raam!’

De ideeën uit de improvisatiesessies worden meegenomen door ons en de regisseur, wanneer we ons deze zomer zullen richten op het schrijven van het script voor de voorstelling.

In september zullen dan de audities plaatsvinden, waarna we tot februari wekelijks zullen gaan repeteren. De audities zijn open voor iedereen, dus ben je geinteresseerd: kom vooral!

Eind februari zullen de voorstellingen gegeven worden in de Oostserre. Komt dat zien!//

9

MHB renoveert Nedinsco MHB SL30-ISO® en Classic-ISO®

Klassieke en strakke vormgeving voor renovatie en restauratie.

SL30- ISO® en het stoeltjesprofiel Classic-ISO® zijn de slankste stalen profielsystemen op de markt die volledig thermisch geïsoleerd en 100% wind- en waterdicht zijn. Toe te passen met naar binnen en buiten draaiende ramen en deuren. Draai- of valraam. Kortom vele mogelijkheden gecombineerd met grote glasoppervlakten.

Staal inspireert MHB al 75 jaar.

In het stalen SL30-ISO® profielsysteem zijn alle kennis en ervaring van MHB met de kwaliteiten van staal optimaal geïntegreerd. Een aantal vernuftige technische hoogstandjes is ontwikkeld en gepatenteerd voor dit unieke SL30-ISO® profielsysteem.

SL30-ISO® profielsysteem kent dankzij thermisch gescheiden binnen- en buitenprofiel een goede thermische isolatie en dus lage isolatiewaarden. Het staal dat we voor dit stalen profielsysteem gebruiken is 100% afkomstig uit gerecycled staal. MHB paste dit stalen gepatenteerde profielsysteem toe bij het project Nedinsco.

MHB renoveert Nedinsco MHB SL30-ISO® en Classic-ISO®

Klassieke en strakke vormgeving voor renovatie en restauratie.

SL30- ISO® en het stoeltjesprofiel Classic-ISO® zijn de slankste stalen profielsystemen op de markt die volledig thermisch geïsoleerd en 100% wind- en waterdicht zijn.

Toe te passen met naar binnen en buiten draaiende ramen en deuren. Draai- of valraam.

Kortom vele mogelijkheden gecombineerd met grote glasoppervlakten.

Staal inspireert MHB al 75 jaar.

In het stalen SL30-ISO® profielsysteem zijn alle kennis en ervaring van MHB met de kwaliteiten van staal optimaal geïntegreerd. Een aantal vernuftige technische hoogstandjes is ontwikkeld en gepatenteerd voor dit unieke SL30-ISO® profielsysteem.

SL30-ISO® profielsysteem kent dankzij thermisch gescheiden binnen- en buitenprofiel een goede thermische isolatie en dus lage isolatiewaarden.

Het staal dat we voor dit stalen profielsysteem gebruiken is 100% afkomstig uit gerecycled staal.

MHB paste dit gepatenteerde stalen profielsysteem toe bij het project Nedinsco.

Voor meer informatie over SL30-ISO® en Classic-ISO® kunt u contact opnemen met: MHB b.v.

Postbus 6, 6674 ZG Herveld 0488 - 45 19 51 www.mhb.nl Roland Werring rw@mhb.nl

10

MEER LICHT

Ernst Mahler em@mhb.nl

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

chepos

olifantenpaadjes Teake Offringa

Chepos is het onafhankelijke architectuurtijdschrift van de studievereniging Cheops van de Technische Universiteit Eindhoven. Iedere editie wisselen Chepos en pantheon// een artikel uit. Deze editie een artikel over olifantenpaadjes, instinctief, recalcitrant, de kortste weg.

Dagelijks lopen we voorbij of over een route die zijn oorsprong heeft in een combinatie van menselijk instinct en burgerlijke recalcitrantie. Het zijn paadjes die een route van A naar B afsnijden en zó vaak al bewandeld zijn, dat ze uitgesleten zijn en onderdeel zijn geworden van onze dagelijkse route. Het zijn olifantenpaadjes.

De naam van dit alledaagse fenomeen – met enige raakvlakken aan stedebouw en planologie – komt van olifanten, die zich door hun omvang niet aan gebaande en geplaveide routes hoeven te houden, maar zich doodeenvoudig van A naar B verplaatsen door de kortste route te nemen. Desnoods door een enorme bos struiken. Het Engelse “desire path” vertelt iets meer over wat het begrip nu precies inhoudt.

olifantenpaadjesgebruik. Vaak met weinig succes; mensen blijken koppig te zijn en het als een uitdaging te zien.

Er is natuurlijk ook een andere aanpak: die van de acceptatie. Veel eeuwenoude routes zijn ontstaan als olifantenpaadjes, maar zijn inmiddels verharde wegen. Ook nu gebeurt het nog dat gemeentes inzien dat het ontmoedigingsbeleid niet altijd werkt en een olifantenpaadje verhard wordt.

Voor studenten aan de TU/e is het bekendste voorbeeld hiervan waarschijnlijk het bekende Limbopad. Vroeger was het de bedoeling van de TU (toen nog THE) dat voetgangers vanaf het station de campus betraden via de ingang bij T-laag. Het grasveld tussen de campus en de TU wilde men graag netjes houden. Stu-

denten bedachten echter dat er een kortere route was. Ontmoediging werd genegeerd, prikkeldraad werd doorgeknipt en zo ontstond een gekronkeld olifantenpaadje als ingang voor de thuiswonende Limburgers.

Na verloop van tijd werd het verhard en later herontworpen door Koen van Velsen, architect van de Kennispoort.

Denk voortaan bij het belopen van het Limbopad of een ander olifantenpaadje nog eens aan de recalcitrantie, de ongehoorzaamheid, het vertoon van menselijk instinct, waar dat stukje openbare ruimte een voorbeeld van is.//

>> Olifantenpaadjes, desire lines. Amsterdam, Van der Burg, 2013 >> Limbopad, www.tuencyclopedie.nl/index.php?title

Instinctief probeert de mens zijn route te verkorten en, waar mogelijk, af te snijden. Dit instinct resulteert in een staaltje burgerlijke ongehoorzaamheid waar we dagelijks de vruchten van plukken. Er kan worden gediscussieerd of het mooi of lelijk is, maar soms kan er ook nuttig gebruik van worden gemaakt. Het is bijvoorbeeld bekend van sommige Finse stedebouwkundigen, dat zij na sneeuwval gaan kijken hoe mensen zich bewegen als de verharde paden niet zichtbaar zijn. In plaats van een openbare ruimte meteen te voorzien van verharde loop- en fietsroutes zou het in Nederland ook geen kwaad kunnen eens een groot grasveld aan te leggen en na verloop van tijd te analyseren wat mensen als ideale route beschouwen.

Een opvallend kenmerk van olifantenpaadjes is ook de manier waarop de gemeente zo’n pad vaak behandelt. Na het verschijnen van een gloednieuw stukje asfalt voor ongemotoriseerd verkeer, verschijnt er vaak al gauw een sympathieke afsnijdroute. Na zo’n vijftien voetgangers is er vaak al een route te zien. Een route die de gemeente vaak een doorn in het oog is. Er zijn legio voorbeelden te noemen van hekken, struiken en soms zelfs geulen, die zijn aangelegd ter demotivering van het

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

11

symposium

Dutch architecture abroad Christian Maijstré

On the sixth of June the symposium committee organized another symposium. This time the symposium was titled ‘Dutch architecture in foreign countries’. Working abroad is very popular with Dutch architects. Why is that and what are they building there?

The theme was conceived out of the contemporary issues within the field of the Dutch architect, which forces a bulk of them find their luck abroad. Issuing how to deal with the different cultures: how would one position himor herself as a Dutch architect abroad? Would one submerge into the local approach of the assignment by ways of techniques and architecture, or would a Dutch identity still be seen in the result, or would perhaps an international approach be more fitting?

tries also. While having worked with a lot of local architects he gave us a good example of Erick van Egeraat, who had designed and redesigned some of Budapest’s most well known buildings. During that period, he guided some interns on which he had a clear influence. In return, Hungary also had influence on Emiel Lamers: in 2007 he designed a pavilion in Amsterdam taking Hungarian vernacular design characteristics and molding them into a pavilion which fit perfectly in any Dutch city.

ficient, they found out that countries such as China were not incompatible with this, limiting their activities to European countries.

Next, Friso van der Steen, currently the manager of international projects at Mecanoo, told of his activities in Korea, China and Taiwan. His lecture shed light on a big issue in East Asia: a diminishing understanding of building scale.

Clients want to see a design first, before knowing the necessary program to design proper architecture. In contests, superficial jury members select winners by skimming over

To answer these questions, we sought out a variety of people that we deemed able to shed a light on the topic. The day was divided in two shifts, each with offices of comparable size. This would make a following debate more interesting because the comparable size would supposedly shed different lights on problems or events the offices would come across. The first shift would feature the firms OKRA landscape-architects, Emiel Lamers Architectures and Next Architects, while the firms Cepezed, Mecanoo and Soeters van Eldonk would speak in the final shift.

The architect who would end the first shift was Marijn Schenk, a co-founder of Next Architects known for the book “You can’t change China, China changes you.” As the title suggests, they have ventured into China, where they had set up a second office in Beijing in 2005.

He explained how different a country could be: whereas the former lecturers had noticed some differences, China seemed to be a whole different level. The selection of designs was done quite differently: seeing a mouse eating money in a small pavilion which meant it was sure to be a profitable building. Other projects had been of immense scale with a supply greater than the demand, concluding they actually contributed to building ghost cities.

large papers explaining a design hardly paying attention to the user, or knowing who will be using the design. After being active in Taiwan for an extended period of time, he knows now when a design will be successful, using impressions and films to attract the jury, rather than explaining why and how the design ‘works’. As Marijn Schenk had pointed out, it seemed that designs worked better when clearly resembling favorable symbolism.

The symposium was initiated at 11:20 by Boudewijn Almekinders of OKRA landscape architects, a firm he has co-founded. They preferred to have a young team, consisting of various disciplined architects and they had a special department called the adventure department, in which they seek out new ventures in foreign countries. They found it takes about 2 years time before a new venture was successfully addressed. From then on he mentioned some of their projects abroad noting the specific problems they found per country: whereas Belgium was much more hands-on and worked fast: in Ireland for example they almost got lost in bureaucratic mazes. Luxembourg had extended amounts of building phases and in London they had to follow directions and personal taste of a Lord in that area.

The second architect to talk was Emiel Lamers, who had lived in Budapest, Paris and Ljubljana for the last 9 years. His lecture gave us views on other Dutch architects active in other coun-

12

In the discussion following all the architects had shown that it is easier to work abroad with a local office. OKRA always did so, Emiel Lamers did so too, and Next used to work with a large Chinese office, but had just moved out, continuing with a Chinese partner to co-lead their Chinese annex. But with the variety of countries discussed another conclusion was made: every country had different ways of dealing with architecture.

The shift next started with Ronald Schleurholts, partner of Cepezed, who are quite active in at the moment. He explained their usual mode of operation, a fast and less expensive use of pre-fabrication with an assembly on site, fitting in the context of the building but inserting their own designs and technologies, and as concluded before: also using a local firm. While their way of working is quite ef-

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

Jos van Eldonk signed off the second shift.

While telling of their design for the Chinese Wuhan Energy Institute, he conveyed some knowledge they came across during the project. First of all, it was clear that there simply was no context: any context available would soon be replaced, making it only temporary.

Second, they too found that they were designing facades before program: the institute the building would house was not yet existent. It only required floor space, sustainability and the necessity for offices and laboratories.

Using the jury’s superficiality to their own ends, the cup-shaped building providing its own shade, was dubbed a flower. It worked.

The project could be described with two perhaps paradoxical statements: the boss is always right, and never to change your mind.// OKRA: >> http://www.okra.nl/ Emiel Lamers Architectures: >> http://www.architectures.nl/ Next Architects: >> http://www.nextarchitects.com/ Cepezed: >> http://www.cepezed.nl/ Mecanoo: >> http://www.mecanoo.nl/ Soeters van Eldonk: >> http://www.soetersvaneldonk.nl/

ejc, business & ludic

stylos in de lente Marianne Mentink, Dion Mengerink & Nick de Lange

Op 16 mei 2013 heeft de eerstejaarscommissie van Stylos weer een groot feest neergezet. De BKBios van Ludic heeft dit jaar twee keer plaatsgevonden. And Business undertook an excursion to Cepezed and Broekbakema on the 26th of april.

Eerstejaarsfeest Crea met Bea Samen met de eerstejaarscommissie van Industrieel Ontwerpen hebben we dit jaar wederom het eerstejaars feest neegezet. Te beginnen met een geschikte locatie vinden, waarna er goed wordt gebrainstormd over een geschikt thema. Na lange discussies en veel gelach is het thema ontstaan, Crea met Bea. De twee creatieve studies in Delft zullen de koningin eens laten zien wat een goed feestje is.

Met een eindeloze stroom van posters, flyers en filmpjes op facebook kwam de promotie op een hoogtepunt de dag voor het feest. Voor Bouwkunde stond er een grote opblaas-opa die iedereen er nog even aan herinnerde dat ze een kaartje voor het beste feest van het jaar moesten kopen; al werden we toch wel een beetje raar aangekeken door het personeel van de faculteit toen we om toestemming vroegen.

een goede indruk had achtergelaten, waarna wij hem ook graag opnieuw uitnodigden. De afsluiter van de avond was Sella V, die tot het einde de mensen aan het dansen heeft gehouden. Tijdens het feest moesten wij als commissies de bouwkunde- en IO-studenten zoveel mogelijk met elkaar in contact brengen. En hoe breng je oude mensen bij elkaar? Door een goed potje Bingo te spelen. Als bouwkundestudent zocht je IO-studenten en andersom, waarna aan de bar een lekker shotje kon worden gehaald.

him a chance to sharing his perspective.

Met de fotocommissie van IO konden de opa’s en oma’s relaxen in de fotobooth, een gezellige woonkamer. Na veel enthousiaste eerstejaars te hebben gesproken en heel wat biertjes verder was het feest voorbij. Een mooie avond en ervaring rijker is iedereen voldaan zijn bedje in gekropen. Om ‘s ochtends met een vies grijs kapsel wakker te worden.

Cepezed en Broekbakema En toen was de dag van het feest toch echt aangebroken. De eerste dj, Akmet, heeft het feest goed afgetrapt met aansprekende muziek voor iedereen. Na Akmet stond Pim Klaassen op het programma, een eerstejaars bouwkundestudent die het feest goed op gang heeft gekregen. De derde DJ was Tim Bale, een goeie dj die vorig jaar op het EJC feest

BKBios Sinds vorig jaar organiseert de Ludic commissie van Stylos de BkBios. Hierbij worden op verschillende avonden in het jaar onder het genot van een pizza en een beugelbiertje, in een als bioscoop ingerichte zaal in bouwkunde een interessante film vertoont. Op deze manier proberen we de bouwkundestudent wat extra’s te geven en een gelegenheid te bieden om wat stoom af te blazen van het studeren. Ook dit jaar heeft Ludic weer meerdere malen de BkBios georganiseerd. Waar de films vorige jaar echter meer entertainment dan educatief waren, met films als “Angels & Demons” en “Enter the Void”, zijn de films dit

buildings of the TU Delft. Currently located near the historic van Nellefabriek in Rotterdam, BroekBakema is a middle-size firm, designing many buildings across the Netherlands, specialising in educational buildings. We were shown around by one of the partners of the company, Aldo Vos, who also informed us of the working process. Their way of dealing with projects was discussed according to a number of projects by BroekBakema. After that, there was space for the participants to ask questions to Aldo on how the company worked, giving

Business undertook an excursion to Cepezed and Broekbakema on the 26th of april. Getting to know the workfield of the built environment is what the business committee is about. For this we undertook an excursion to two distinct architecture firms. We travelled to BroekBakema, original designer of many

After that, visited CePeZed. Known for its hightech architecture, they inhabit the steel and glass office building at the Phoenixstreet in Delft. Here we also received information on their designs, but more importantly, on their way of developing techniques and the implementation of sustainability in buildings, with user comfort up front in the techniques of the buildings. After this we were shown around on the premises. Behind the main building, there also was a second building, which interior clearly showed the working structure of the office, characterised by “islands”. Despite it being Friday afternoon work was still in full swing. The note with which we ended this excursion was that, despite the current crisis, some companies still prosper. //

jaar meer bouwkunde-gerelateerd. Onder andere is de documentaire-achtige film “ My Architect: A Son’s Journey” vertoont, waarin de zoon van Louis Kahn opzoek gaat naar het verhaal achter zijn vader. Ook de documentaire “Eames: The Architect and the Painter” dat het verhaal achter de ontwerpers Charles and Ray Eames vertelt werd vertoont. Op deze interessante films kwamen positieve reacties, waardoor we graag zouden zien dat dit soort films bij volgende edities van de BkBios vaker langs zullen komen.

Houd Ludic in de gaten als je benieuwd bent naar wanneer de volgende BkBios is. Film suggesties zijn uiteraard altijd welkom!// At the office of Broekbakema

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

13

power 14

“Come, let’s make bricks and bake them thoroughly.”

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

As the story on the tower of Babel goes, all people living on the earth spoke one language. They wanted to build a city with a tower that would reach into heaven. As God came down to see what they where doing, he decided to take away their common language and scatter them across the face of the earth, to stop their presumptuous behavior. Due to this lack of communication they where forced to stop building the tower, and with the simple means of breaking the communication, God showed the people their humble place.

A similar story is told by Aristophanes at Plato’s symposium. Originally people where not like we know them today, but round, with four arms, four legs and two faces. These people moved by rolling around and where very strong. They attempted to reach for the Gods living on mount Olympus To stop them, Zeus decided to split the people in half, right through the middle, so they would have two arms and two legs and one face. After this, the people where looking for their other half, and this is what has kept them occupied

until today. Although the Gods have tried to keep us from taking over their power with different means, in current times there are those who feel superior, building towers that reach towards the sky, challenging the rules of physics rather than the Gods. How male architects build to show their manliness can be read in the power towers article. In this sense power is akin to domination, but it can also be considered as the effect architects and designers have on peoples life. For example through organizing the city, a way of life can

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

be distorted or created, like happened in Paris in the late 19th century. Even without intending to be superior, architects can still control or influence peoples lives. This is a great responsibility, and as architects we should be conscious of this power and act accordingly. Fortunately this power also means we are able to set an example and make a turn towards the good, for example by making an energy neutral city, like ‘de stad van de zon’.// >>Pieter Breugel’s ‘de “kleine” toren van Babel’ (1563)

15

why build high-rise?

power towers Marie d’Oncieu

The Egyptians built pyramids and the 13th century Italian lords of San Gimignano erected stone towers. Pretending high-rise buildings are a symbol of modernity is a white lie. Man has always built vertically to express power. But how does the construction of towers fit in our modern society?

Historically, towers were built either for defense or for worship. Cathedrals and pyramids exalted gods; ziggurats and fortifications protected cities from attack. Already, the theme of domination and competition was essential. Which lord would build the highest spire?

Which abbot could construct the highest cathedral? Erecting towers to flatter one’s ego is certainly not a profligacy initiated by the current generation of starchitects.

In early 20th century Manhattan, the symbol of power conveyed by the tower was appropriated by novel economic groups such as banks, insurance companies and newspapers.

The USA was not yet a political leader and it was the burgeoning economic scene that wanted to flaunt its newly acquired power.

Chicago and Manhattan set a model which quickly spread to other capitals. A firm’s power was, and still is, asserted by the height of its headquarters. Our city centers were overswarmed by these massive, high, neon-bedizen, fortresses; consecrating the deification of the capitalist market.

However, the hopeful times of 1930s Chicago are gone. Our generation is dominated by the economic crisis and the general opinion of towers is at an all time low. We see instances of active demonstration against projects like with the Gazprom tower in St Petersbourg or, most recently the development of 12 new towers at the gates of Paris.

The major issue is the divergence of interests.

Developers seek profits, architects seek fees and visibility and governments, especially in recession, seek to jumpstart the economy and secure their re-election. In this win-win-win equation, it seems like the citizen is overlooked. It is the architect’s role to put aside his selfish ambitions and design for the citizens.

He mustn’t be motivated by his childhood dreams of building castles; by the pride of exceeding his colleague’s accomplishments; by the phallic aspect, especially for 60-something architects of erecting the highest tower as a

16

symbol of manhood. BBC writer John Laurenson believes that “Modern architects make no attempt to fit in with the cities they build in. Usually the architect makes a project, then tries to sell it in any place in the world”.

Jerome Coumet, current Parisian mayor disagrees and states, regarding the strong popular opposition to new tower projects that “French architects work all over the world.

They should be able to express themselves in Paris”. This mentality is precisely the problem!

Are the towers really benefiting those that will use or inhabit them? Coumet explains his motivations for the construction of towers in such attractive terms: “These new towers are beautiful, sustainable, mixed and allow high density in a capital city” In terms of beauty, I will let you be the judge; but all other points can be checked, and the result is deceiving.

On an economical and ecological level, towers have come a long way in improving since the 20th century. But they remain 2 or 3 times more expensive to build than a typical building block with energy consumption averaging at 50kWh/m²/year instead of the required 0! Architects brag their sustainable advancements (wind turbines, PV, green roofs) but these still need to be developed. The tower’s construction itself is an environmental nightmare, using materials with the worst carbon footprint. Additional problems include ground wind effects, heat island effects, canyons of pollution and extra energy requirements for superfluous lighting and ventilation.

In terms of social mix, here again, the tower model disappoints. They become like vertical gated communities, creating a selective, often discriminating urbanity. Gated communities can be dangerous as they protect you from your own environment. Towers which used to defend the city now defend only some people inside. And they do not even re-create a city microcosm. Each level is separated by the elevators; the social mix is controlled by the verti-

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

cality of circulation. After all, the very concept of the tower creates inequality. Those at the bottom are always inferior.

Lastly, while towers seem like an obvious solution for urban density, quick calculations dismantle the argument. A tower of 35 stories achieves a density of 17 000 people/km².

But the land base necessary brings it down to 12500 If you add the gardens and circulation, the number drops to 6000. Meanwhile the average density in Paris, achieved by the Haussmann block, reaches 21000. It is the 10th densest capital in the world despite its lowrise typology.

Therefore, should developers really insist on building these energivore beasts, violators of our historic cities’ skylines, perpetrators of the urban harmony? Office work is destined to disappear or change drastically. An increasing amount of work is exported to third-world countries. We are moving to a world where many people work at homes or in cafés. And when they have to meet, they don’t want to do it in a skyscraper. Alcatel and AXA have left their towers in la Défense; Facebook, Google and Skype are building single-storey headquarters stretching on huge sites in California; there are 133 hectares of empty office space in Amsterdam.

Towers should not be demonized in any way, but neither should their impact be discarded.

We’ve come to a dictating of life through architecture; through towers of ego.

In the popular TV Series “How I met your mother”, Ted Mosby narrates: [Some kids dream of being astronauts.

Some kids dream of playing baseball.

When I was a kid, I had only one dream.

To build a skyscraper] Perhaps it’s time for all architects to put these dreams away and build urbanity for everyone.// >> Thierry Paquet - La Folie des Hauteurs >> SOS Paris- Receuil de textes

energieneutraal bouwen

stad van de zon Marthe van Gils

Zo’n twintig jaar geleden stond duurzaam bouwen nog in zijn kinderschoenen. Nu zijn zonne-energie en duurzaamheid bijna niet meer weg te denken uit de bouw in Nederland. Bij deze een blik op het in 2009 opgeleverde Stad van de Zon. Een goed functionerende duurzame wijk die een bezoek waard is!

Luchtfoto Stad van de Zon // KuiperCompagnons

Al vanaf het prille begin van de ontwikkeling van de duurzame VINEX-wijk in gemeente Heerhugowaard was er het idee om een ‘Stad van de zon’ te creëren. Het doel van het project was een icoonproject op zetten waarbij zonne-energie centraal staat. De wijk zelf moet evenveel energie opwekken als dat zij met al haar functies verbruikt. Op dit moment is de Stad van de Zon de grootste energieneutrale wijk ter wereld.

Zon op het zuiden Het idee van de Stad van de Zon ontstond ongeveer twintig jaar geleden, op het moment dat de architect en stedenbouwkundige Ashok Bhalotra van Bureau Kuiper Compagnons in Rotterdam de eerste schetsen op papier zette. De gemeente had als doel gesteld een CO2-neutrale wijk te bouwen. Dit werd vertaalt naar de ‘Stad van de zon ’ waarbij, zoals de naam al doet vermoeden, de zon een prominente rol speelt. Dit concept komt tot uitdrukking in zowel de beleving, de leefomgeving als in de energievoorziening van de wijk.

De daken in Heerhugowaard kleuren blauw van de zonnecellen die, samen met drie grote windmolens, de energievoorziening van de wijk compleet verzorgen. Daarnaast is er om

de wijk een klimaatbos geplant om de overige emissies te compenseren.

De ‘Stad van de Zon’ bestaat uit 1.400 woningen, bijeengebracht op en rond een vierkant eiland. De zijden van het eiland zijn georiënteerd op het noord-zuiden. Ook in het ontwerp van de woningen en kavels is de oriëntatie terug te vinden. De zuidkant van de woning opent zich om het zonlicht op te vangen, de noordzijde is gesloten. Voor de meeste woningen geldt dat er dakoppervlak op het zuiden georiënteerd is om de PV-panelen op te plaatsen.

Stad van de zon is opgezet als onderdeel van het Europese project Suncities en dient als voorbeeldproject voor volgende energieneutrale wijken. Omdat de Stad van de Zon een primeur is in het behalen van zijn ambities waren er nog geen vergelijkbare projecten en zijn er veel actoren betrokken geweest op het project te kunnen realiseren. Volgens Cees Bakker, een van de initiatiefnemers van de Stad van de Zon, is het betrekken en samenwerken van zoveel partijen uiteindelijk de succesformule geweest: “Het project was zo ingewikkeld, met zoveel deelnemers, dat niemand het op zijn geweten wilde hebben het te laten mislukken

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

door er uit te stappen.”

Haaks tegenover wat de gemeente vooraf verwachtte is de samenstelling van de bewoners in de wijk nauwelijks afgeweken van die van andere wijken in de omgeving. Het energiethema was voor hooguit 10% van de nieuwe bewoners de doorslaggevende reden om te kiezen voor de Stad van de Zon. De meeste mensen waren gewoon op zoek naar een mooie woning met een goede prijs/kwaliteit verhouding in een aantrekkelijke wijk.

Toekomst Het project heeft zichtbaar bijgedragen aan kennis en productvernieuwing van zonnecellen in de woningbouw. Nuttige kennis die nu elders wordt toegepast en daarom is de Stad van de Zon een belangrijk voorbeeld voor andere nieuwbouw- en herstructureringswijken.

Na het behalen van de doelen in één wijk, wil Heerhugowaard in 2030 het verbruik van energie in de gemeente volledig compenseren door het opwekken van duurzame energie.// >> Portfolio duurzame stedenbouw © Agentschap NL | oktober 2011

17

duisburg nord

artifacts of growth Talya ten Brink

Post-industrial parks are becoming more popular, for example the Highline in New York City, and Gasworks Park in Seattle. To keep the ruins of lost power, we must design for the future. What kind of future do we want?

Nature + building adapted from photo by Marcel Bruinshoofd.

Derelict industrial sites are ripe for transformation. They have already mutated from the old paradigm of controlled, company-owned, single-minded industry into messy, overgrown, forbidden playgrounds for teenagers from the neighborhood. Post-industrial designs valorize that transformation.

Landschaftspark Duisburg Nord, in the Ruhr region of Germany, is a park built on the site of a polluted 230-hectare old steel mill factory, designed by Latz and Partner. The Ruhr region was a stronghold of industrial mills in Germany but as the steel industry relocated; the policy in the area is trying to fill the holes with culture.

Post-industrial landscapes are symptomatic of a new power dynamic in which the community is given the power to decide the future of the landscape in a form of ‘open-space planning.’ The power has shifted from the industrial priorities to the community priorities, and this new layer of use is demonstrated in the interplay between old and new; the prioritizing of ecology, water management, and community activities. Latz clarified that it is “what force the existing objects already have and what density of information they already possess, that should guide the design process” (Loures and Panagopoulos, 799). It is how the teenagers could use the ruins that should determine how the design can succeed.

18

Emancipated landscapes

Revitalization

There is something easy to love about ruins – the romantic image, the grounding of the community, and the exploration of the past.

But in the design of the parks around the ruins, the future has to come from a highlighting of the community – designing from and for the people, from and for the place. Authors Loures and Panagopoulos note that Latz and Partner attempted with Duisburg Nord to promote “sustainable development, and maintaining

The design of the flow of processes, both in nature and in culture, requires an understanding of the site-specific components and interactions, in both ecology and politics. In ecology, it requires making phased goals, planting base species that other species can grow upon, and defining a maintenance regime. In policy, it requires defining and creating successful spaces, giving power to community organizations to develop those spaces, defining

the spirit of the place … creating a perfect symbiosis between the past, the present, and the future landscape” (795). The park takes into account both the flows of natural processes, designing for the overgrowth of plants in many areas, as well as the flow of human intervention – giving community organizations such as the German Alpine Association space to build their own ‘climbing garden.’

maintenance regimes, and planning the future of the park in relationship to city policy.

Post-industrial landscapes, as heritage landscapes, give designers a chance to tell the story of the past as well as a story for the future.

What story do we chose to tell? For example, in the courthouse square of Lexington, Kentucky, there are statues of slave owners like Confederate General John Hunt Morgan and John Breckinridge, but only recently was the fact that the “cheap side” of the square held a slave market commemorated; this omission, as researcher Julie Risenweber notes, “both reflected the racist practice of omitting African Americans when interpreting the past and shaped social relations by implying this was the ‘normal’ or appropriate way of doing things” (30).

The creation of emancipated landscapes; that empower the individual and the community, requires both connecting to the past as well as envisioning the future. Through socio-cultural programming that directs and allows the development of both natural and social processes, designers can both build on the past and move towards an individually-actualized and free reality.

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

By choosing the threads of stories to tell and the processes to encourage, designers can make spaces for many individual stories and understandings; inspire love of playing outside with friends, appreciation and understanding of natural processes, pride in community, and leadership in programming activities.

Bulldoze and build By building on the past yet looking towards the future, designers can, in the words of Issac Newton, ‘see farther by standing on the shoulders of giants,’ yet make different choices, with different values, and create architecture that empowers the individual and respects the beauty of nature. If we just bulldoze and build, we not only design for photos we see while at home on our computers, satisfying the ego of the starchitect, but we also create a world in which we all live among ruins of ego.//

>> Loures L. and Panagopoulos T. Sustainable reclamation of industrial areas in urban landscapes. (2007).

Sustainable Development and Planning III. WIT Press: Transactions on Ecology and the Environment Vol. 102. >> Riesenweber, J. Landscape Preservation and Cultural Geography. In: Richard Longstreth, ed. (2008) Cultural Landscapes: Balancing Nature and Heritage in Preservation Practice. University of Minnesota Press.

Made by Talya ten Brink

Latz and Partner

Made by Talya ten Brink

Piazza Metallica by Landezine.com

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

19

feminism

the other half of power Lilian Tran

Most architecture students would agree that architecture courses comprise an almost 50/50 ratio of males to females, but the architecture industry continues to be a male-dominated profession – why?

Gender imbalance The issue of gender imbalance has always been a controversial one, and it is a particular topic of interest in architecture, as the industry does not reflect the gender ratio of architecture students. Statistics from the RIBA (Royal Institute of British Architects) show that in the UK 44.5% of students who entered an architecture course in 2010/11 were women, 90.5 % of whom passed. But at the moment only 17% of registered architects in the UK are female, and these figures are similar right across the world.

fession, including mistreatment in the work place, poor work culture, low/unequal pay, high stress, long hours and unpaid overtime.

The long hours

According to the report ”Why do women leave architecture?” (funded by the University of West England and the RIBA) British female architects list many reasons for leaving the pro-

Women architects sidelined

Long hours in particular are quoted as a key reason for leaving. It is seen by many big firms that to obtain top positions it is necessary for people to work 50+ hours a week. These longer work hours not only lead to less productivity and lower quality work, but are essenti-

A review of the women involved in architectural history shows that their numbers in architecture has always been low, and that a rigid structure of society has often lead to the contributions of women being overlooked.

ally impossible for mothers and by extension, many women, to achieve.

Unacknowledged

“Only 17% of registered architects are female” This then leads to the question of what happens between these two stages. Why are there so few women architects?

of work, which equates to 60 hours a week).

Until this machismo attitude changes it will be difficult to increase the power of women in the workplace.

There also tends to be a competitive culture associated with how many hours someone is able to work for. People sometimes boast of how little sleep they’ve had, and this seems to come from an overlap of a culture of extreme work hours from architectural schooling (a TU Delft semester is 14 weeks and comprises of 30 credits, each requiring a suggested 28 hours

One key example of this is Marion Mahony Griffin, who was one of the first licensed female architects in the world and the first employee of Frank Lloyd Wright. She had significant influence over the Prairie Style, and her beautiful watercolour renderings became synonymous with Wright. Approximately half the drawings of Wright’s famous Wasmuth Portfolio were made by Marion Griffin but he never gave her any credit.

Similarly there is the case of Eileen Gray, a significant contributor to modern architecture, though her name remains fairly obscure.

Trained as an interior designer, and not an architect, her design for her holiday home in the South of France is particularly impressive.

She and her lover Badovici built the E-1027 in 1924, a building that Le Corbusier became obsessed with.

He attempted and failed to purchase it on more than one occasion, and later bought some nearby land and built a small house there. For some time people believed that the E-1027 was Le Corbusier’s building, and it has some similaries to his Villa Savoye. Therefore it has been speculated that Corbusier had a role in keeping Gray from becoming more wellknown, and he later painted sexually explicit murals on the villa while Gray was not there, which she saw to be obvious vandalism of her house.

Marion Mahony’s rendering of a house designed by Frank Lloyd Wright

20

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

power Talya ten Brink

E-1027 Villa 1924, by Eileen Gray. It was once taken over by squatters and continual neglect has left it in disrepair

“It’s important to move the discussion away from essentialist arguments of sexual difference and into debates about why women don’t succeed even though they demonstrate skills and aptitudes that are clearly highly applicable to the profession.”

- Architect Sarah Wiggleworth The first firm I worked at had two women principals, and three other women designers. It was a very encouraging environment – even though I was an intern, the principals asked my opinion about the designs. I worked for two summers – one summer, one principal was pregnant, and the other summer, the other. Sometimes the children and husbands would come to the office to play or wait until one of my coworkers finished working. We ate lunch together around an oval table. Even though we all worked 8 to 9 hours a day (longer for competition deadlines), life and work were intertwined, and the principals were strong women in the sense that they strove for the best product, but also the growth and happiness of the people who worked in their office.

Denise Scott Brown and her husband Robert Venturi were best known for their seminal book ‘Learning from Las Vegas’. This photo shows Scott Brown with Vegas in the background, 1960s.

Inequalities existing today This unequal gender status in architecture is still prevalent today. A prominent example of this is the renewed interest in the 1991 Pritzker Prize that was awarded to only Robert Venturi, and did not acknowledge his wife and architect Denise Scott Brown, with whom he had

“A rigid structure of society has often lead to the contributions of women being overlooked. always worked in partnership with. They ran a practice together (Venturi Scott Brown and Associates) and their research work, writings, theories and buildings are inseparable.

In response a petition was started by two Harvard design graduates to demand that the Pritzker Prize panel reconsider their decision, which now has 9000 signatures including six prior Pritzker Prize winners.

It’s a sad reflection of the modern day that such prejudices are still rife in the architectural profession. I think it’s important to recognise the achievements of the many female architects who have been unfairly overshadowed, past and present, and to return the other half of power to the women who have been consistently denied the credit they deserve.// >> http://www.architecture.com/Files/RIBAProfessionalServices/Education/Validation/EducationStatistics2011-12.pdf >> http://women-in-architecture.com/index.php?id=39 >> http://www.architecture.com/files/ribaprofessionalservices/education/discussionpapers/whydowomenleavearchitecture.pdf

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

In the choices of where I work, I gravitate towards positions in which there is a strong women presence in the office (by this I mean that women are in the positions of power, not simply that there are many women in the office). In these firms I find it easier to speak my mind and be myself without feeling that I appear emotional, weak, flirtatious, native or ditzy; instead, I feel more relaxed, accepted, encouraging, open-minded, hardworking and flexible; judged as an individual, not as a woman. I also feel that the ideals of many women-strong workplaces are holistic and in line with my ideals as a person; many accept the importance of children and family life.

My mother was one of the first women to graduate in Geochemistry from Columbia University, and when I was younger I thought that her struggles in the workplace were not applicable in current society. But now I see how the stereotypes and pressures on a woman in current society continue to have a negative effect on her ability to work and feel fulfilled in her work. As women become better designers, smarter business people and more critical thinkers, we can reshape the norms so that both women and men feel fulfilled in work and family life in a gender-mixed world.//

21

Parijs en Haussmann

macht door structuur Roos van Riggelen

Voor velen is bekend hoe Parijs in zijn huidige vorm is ontstaan. Rond 1850 wilden Napoleon III en Haussmann van Parijs een wereldstad maken: een bloeiende stad vol cultuur, als uiting van macht.

En nu, tweehonderd jaar later, zijn Haussmanns boulevards het kenmerk van de straten van Parijs.

Zo blijkt de macht van een stedenbouwkundige: je bepaalt de vorm van een stad als Parijs en maakt andere steden stikjaloers, zelfs tweehonderd jaar later. Napoleon III was niet de eerste keizer die het plan had om van Parijs een wereldstad te maken. Velen voor hem hadden hetzelfde ambitieuze plan, maar niemand had eerder genoeg macht om zulke grote veranderingen te durven of kunnen maken. Het begin van de negentiende eeuw was een rumoerige tijd geweest voor Frankrijk en in korte tijd waren veel verschillende personen

Baron Georges-Eugène Haussmann werd aangesteld als prefect en kreeg van Napoleon de opdracht om van Parijs een jaloersmakend moderne stad te maken. Een stad die klaar was voor de twintigste eeuw, met een goed werkend riool- en waterstelsel en zelfs straatverlichting. Een stad waarin de militaire macht alle ruimte kreeg om te marcheren of barricades uit de weg te ruimen.

Dwars door de duizenden dichte en onregelmatige straten sneed Haussmann de nieuwe

Parijs had een heldere opbouw gekregen en was goed te overzien. De militaire macht kreeg meer grip op de stad en kon ongegeneerd door de stad marcheren om zonder moeite eventuele barricades op te ruimen. Napoleon had hierdoor meer grip op de publieke orde, precies zoals hij het graag zag. Na achttien jaar Parijs op de schop, had het volk er echter genoeg van. Te lang lag hun stad overhoop en toen ook nog bleek dat Haussmann te veel geld had uitgegeven was de maat

aan de macht geweest. Na de revolutie van 1848, waarbij Lodewijk Filips I werd afgezet, werd Napoleon als president gekozen. Een paar jaar later pleegde Napoleon een staatsgreep, omdat hij zich niet herkiesbaar kon stellen terwijl zijn plan voor Parijs nog lang niet af was.

boulevards, waarvoor twintigduizend huizen gesloopt werden, met in één huis soms wel drie of vier huishoudens. Alle grote Europese steden hadden hetzelfde probleem: de ruimtelijke capaciteit was niet voldoende om de enorme aantallen mensen op het bestaande stuk grond te huisvesten. Wat Parijs bijzonder

vol. In een laatste poging het volk gunstig te stemmen ontsloeg Napoleon in 1870 de man waar hij veel succes aan te danken had: Baron Haussmann. En hoewel de opstand van 1871, mede dankzij de boulevards, succesvol neergeslagen kon worden, was het voor Napoleon te laat. Al in 1870 was hij gevangen genomen

“Tot op de dag van vandaag bepalen Haussmanns uitgestrekte boulevards het straatbeeld van Parijs” maakte, was dat het de enige stad was die zo veel bestaande bebouwing sloopte om de problemen op te lossen. Door deze maatregel kon de vernieuwing grondig aangepakt worden.

Luchtfoto van Parijs met de duidelijke structuren die Haussmann toevoegde.

Napoleon slaagde erin om in achttien jaar het totale aanzien van Parijs te veranderen. Het Parijs van voorheen was nog een Middeleeuwse stad met overbevolkte wijken vol ontevreden arbeiders, kleine kronkelige straatjes en steegjes en vele pleinen waar ziekten de kop op staken, kortom: een broedplaats voor opstanden en barricades. Parijs moest grondig gestructureerd worden om de leefbaarheid van de stad en de gezondheid van haar inwoners te verbeteren. Op zichzelf goede redenen om de stad te herstructureren, veel critici denken echter dat Napoleon zich hierachter verschuilde en dat zijn belangrijkste reden het handhaven van de publieke orde was.

22

Haussmann heeft veel betekend voor de gezondheid van de stad. Het rioleringsstelsel was van levensbelang om ziekten als cholera tegen te gaan, waaraan in 1848 alleen al zo’n twintigduizend mensen stierven. De levensomstandigheden werden ook bevorderd door de vele parken die Napoleon, geïnspireerd door die van Londen, aan liet leggen. Met het bouwen aan de stad, groeide de welvaart en het welzijn van de inwoners. De vele boulevards waren assen die belangrijke plekken in Parijs met elkaar verbonden. Deze rechte lijnen door de stad zorgden voor een duidelijk hoofdstructuur. Hierdoor kreeg de stad een goede ontsluiting en werd het treinstation goed bereikbaar. Parijs begon steeds meer te lijken op de beoogde moderne stad: ze functioneerde goed en straalde met haar monumentale uiterlijk de macht van Napoleon en Haussmann uit.

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

door de Pruisen en hoefde niet meer terug te keren van het Franse volk.

Hoewel Napoleon niet eeuwig aan de macht wist te blijven, is hij samen met Haussmann wel degene geweest die Parijs zijn huidige kenmerken heeft gegeven. Tot op de dag van vandaag bepalen de uitgestrekte, brede boulevards met hun cafés en winkels, de monumentale plattegrond en de eenduidige architectuur het straatbeeld van Parijs.

Het stedenbouwkundig plan van toen is nog precies hetzelfde en de aangelegde systemen functioneren nog altijd. Haussmann had de bekwaamheid om het Middeleeuwse Parijs te transformeren tot een moderne stad die in de eenentwintigste eeuw nog steeds zijn karakter heeft behouden. Zo blijkt de macht van de stedenbouwkundige.//

>> Haussmann: Paris Transformed Howard Saalman General editor: George R. Collins, Columbia University Georde Braziller New York 1871 >> Parijs Rudolph Chelminski 1977 Time-Life amsterdam

cartoon Marie D’Oncieu mariedodrawing.blogspot.com

What not to say to an architecture student before a deadline

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

23

soviet constructions

collective imagination Isabel Potworowski

Out of the Soviet Union in the Cold War period, a regime known for control and uniformity, there emerged some of the most powerful architectural expressions. What were the conditions that provoked this experimentation?

Aesthetic outsiders in a sea of grey

The Druzhba in Yalta

Recently, there has been interest in the curious architecture that arose in the peripheries of the Soviet Union in the years before its collapse. Among the predominantly monotonous and bare-minimum construction, there were exceptions that began to appear. They were documented, for instance, in Frédéric Chaubin’s publication CCCP (Cosmic Communist Constructions Photographed). The projects are located in countries such as Geor-

The boldness and powerful expression of these architectural exceptions of the cold war period is perhaps the most immediate association with the early avant-gardes. The Druzhba resort in Yalta, southern Ukraine, whose bold form pictured on cover of Chaubin’s collection of photos, resembles a flying saucer dramatically cantilevering towards the Black Sea. The strong purity of the circular form, the display of the daring steel supporting structure, and

gia, Lithuania, Czechoslovakia, Ukraine and Estonia; in other words, most of them far from Russia’s political centre. Chaubin suggests two explanations; one – that as the soviet union was weakening, it was beginning to lose control over the peripheral states, letting more expressive and elaborate architecture “pass through the cracks,” turning a blind. And two – that these aesthetic exceptions were intentional, strategically commissioned by the state to rekindle the energy of the soviet union’s beginnings, a kind of last desperate attempt at preventing total collapse. Whichever of these hypotheses is true, whether these bold constructions had the same impulse as the revolutionary years of the 1920s or were a completely separate phenomenon, it is nevertheless revealing to link these two periods in soviet architectural history.

the angular forms of individual room contribute to a powerful form that stands out from soviet constructions of the time.

Curiously, it strongly expresses resource strength and technical know-how, when in fact the Soviet Union was lacking in both. In reality, the steel was supplied by Czechoslovakia, and concrete was one of the few abundant materials. Perhaps it was exactly for this reason that these aspects were emphasized.

The avant-gardes and the building of a new world The projects designed by the Soviet avantgardes of the 1920s expressed a similar exaggeration: projects like Vladimir Tatlin’s paper project for a Monument to the Third Interna-

The Druzhba in Yalta by Igor Vasilevsky (photo by Frederic Chaubin)

24

s t y l o s // t h r o u g h s t r a n g e e y e s // a l g e m e e n

tional, with its spiralling, angled steel lattice, or the platforms of the Vkhutemas atelier’s restaurant that boldly cantilevered from a cliff face, or El Lissitzky’s boldly angled design for a Lenin Tribune.

The revolutionaries had set themselves the task of building a socialist state, “a new world”.

One that would require the rapid industrialization of a predominantly peasant society. In this situation, there was a large gap between the projected future of the soviet project and the reality of a lack of material resources and technique. The daring and exaggerated avantgarde structures, most of which could not be built with the available technical know-how, embodied, in a way, the promise of this future, and served to inspire the nation to attain it.

The Cold War and the American temptation If the ambition to give a semblance of material and technical strength was one of the main driving forces behind the constructions of the avant-gardes, then the competition with America during the cold war bears certain similarities, especially since material and technique were the domains in which America surpassed the Soviet Union. This disparity was especially evident in housing. The “kitchen debate” between Nixon and Krushchev that marked the beginning of the conflict took place in a mock-up of an American home exhibited in 1959 in Moscow. It was filled with labour- and time-saving devices, as well as accessories for entertainment. The exhibition claimed that anyone in America could afford such a house, demonstrating the fruits of the capitalist American consumer market. Communist Russia, in comparison, provided only the basic needs for living, operating under the belief that any added luxury for one citizen giving less to his neighbour. Russia was also struggling to catch up with the West’s postwar reconstruction effort, and had adopted prefabricated concrete construction with a simplicity taken from the International Style to reconstruct as many dwellings, as quickly as

possible. This approach resulted in forests of grey concrete housing, building an image of monotony and austerity.

Return to building the ideal state The confrontation with the achievements of American consumer society highlighted the disparity between the bleak reality of the reconstruction struggle and the ideal socialist state that communism first set out to build.

This disparity bears a certain resemblance to the Soviet Union’s beginnings, when the technically ambitious projects imagined by the avant-gardes pointed towards a future in which the achievements of socialism would make such constructions possible. The contrast between strong ideals and a difficult reality may likewise have been the driving force that produced the powerful forms of the Druzhba.

Besides its structural boldness, the building’s resemblance to a flying saucer is revealing as an expression of pointing towards an ideal.

The use of cosmic imagery is not surprising, given the importance of the space race and the fact that this race was one of the few areas in which Russia was equal with America, head and shoulders above the rest. The Druzhba was in fact mistaken by the Americans to be a launching pad. The rush towards the future was also the context for the St.Petersburg Central R&D Institute of Robotics and Technical Cybernetics, a hollow tower that serves for testing the resistance of materials when falling at high speeds, resembling a rocket about to take off.

Chaubin links this cosmic imagery with a kind of science fiction, which is interesting because it then represents an escape from reality and the speculation on future worlds. Like religion, science fiction is concerned with the unknown source of things, and directing attention towards the cosmos would have served as a vector of belief.

The bold imagery of such elementary forms

St.Petersburg Central R&D Institute of Robotics and Technical Cybernetics (photo by Frederic Chaubin)

is characteristic of revolutions, when strong ideals need to be stated clearly. These simple forms were a defining trait of the Constructivist images of the revolutionary years, when a new order was being defined that needed to be communicated to the public. Cosmic imagery was then also used, for instance in Tatlin’s monument. Inside the interlacing spirals of lattice-work were suspended three volumes – a cube, a pyramid, and a cylinder – containing congress halls. Each volume was to revolve at a different speed – once a year, once a month, and once a day – according to their importance, not unlike the celestial bodies of the solar system.

imagined ideal. When Stalinist Russia was celebrating its victory in the Second World War, and it seemed that the project of communism was succeeding, the architecture regressed to an archaic neoclassicism. Also, in cold war America, where material wealth was already a reality, architectural expression was not as bold as in soviet Russia, where this wealth was but a distant future. Perhaps only the urgency of a present lack or need is strong enough to inspire a creativity and invention that parallels the projects of soviet Russia.//

Comparing the “aesthetic outsiders” that started to appear among the sea of grey that characterized soviet architecture of the cold war period with the similarly bold projects envisioned by the earlier Constructivists suggests a relation between the power of invention and experiment and the strength of an

>>Chaubin, Frédéric. Cosmic Communist Constructions Photographed. Köln: Taschen, 2011. >>Curtis, William J. R. “Architecture and Revolution in Russia.” Modern Architecture since 1900. [London]: Phaidon, 1996. 201-15. >>Frampton, Kenneth. “The New Collectivity: Art and Architecture in the Soviet Union 1918-32.” Modern Architecture: A Critical History. London: Thames and Hudson, 1992. 167-77. >>“Kitchen Debate.” Wikipedia. Wikimedia Foundation, 16 June 2013. Web. 28 June 2013.

s t y l o s // t h r o u g h s t r a n g e e y e s // a l g e m e e n

25

power of failure Antje Adriaens

As students in a creative course at a technical university it is expected of us to try out new things, to come up with nonstandard solutions, to invent.

Architects, urbanists and landscape designers alike are those who shape the world, and in doing so, try to make the world a little better. Their job is to implement new inventions, or to come up with new solutions to new problems. This often means working in unfamiliar situations or on projects where no standard solutions exist. As there isn’t one correct answer in design practice, students should be trained in detailed analysis of the project, but also in critical reflection on their own ideas. In this way they will be able to comprehend whether their concepts fit their analysis, and thus the situation they are designing for. As there is not a predefined result both students and practicing designers are working towards, one can only test ideas by trying them out. This means students as well as professional architects should experiment and make as much as possible. Only through finding what does not work, will one know why and how something else will work. In any other case, a design would just be a random guess. To educate future architects with this mentality, space for experiment within the educational system is essential. If students are not able to fail, they will never be daring to try something different or new.

Unfortunately the current system, with checklists of deliverables combined with a high workload, does not particularly allow for this kind of behavior. If, as is the case in some master studios, people with good ideas fail and people with shitty ideas but the required drawings pass, there is something greatly wrong with the assessment model.

Although the system in its current state might not stimulate being experimental and failing while getting the benefits out of it, I would still suggest students to do so. Do not accepts the checklists, be smarter than that. Direct your own process and your own learning. What do yóu want to make? Where do you want to be? Yes, the system has power, because it decides whether you pass. But if you already adjust your designs during education, how strong are you going to be in practice? Perhaps if you are trying out new stuff you need to prove your ideas more, work a little harder than by following the rules. But aren’t rules just really boring? At least this system trains you to be strong, to keep believing in your own ideas although others will not always support them.

Just keep going, experiment, fail, improve and prove them wrong, eventually it will make you stand out.//

26

indesem

scale matters Robin Gringhuis

In April fifty (inter)national students from the USA to Spain, Eindhoven, or even Delft, descended to the faculty. Indesem interests architecture students from universities all over the world.

Indesem’13 Scale Matters is a biennial seminar with workshops and publicly accessible lectures that were hosted from the 19th until the 26th of April 2013 at the Faculty of Architecture at the TU Delft. This year’s edition was also privileged to be able to celebrate Indesem’s fiftieth anniversary.

Workshops Designing an intervention in Amsterdam North, based on a self-defined problem in the neighbourhood, was the task given to the students. In groups of five they worked for a full week in this area of Amsterdam North, originally designed by Koolhaas. The groups read about, visited and researched the location as much as possible, before defining an important issue that they could tackle in a week. The group was free to define the scale of this issue, and accordingly also the scale on which they chose to work. The final product was presented to and judged by a renowned jury, consisting of Marc Koehler, Patrick Healy,

the goal of intensifying and diversifying the public space.

The proposal is to set up a catalogue of affordable instruments that could be used all over the neighbourhood. Instruments like paint, pergolas, sand, wooden boards, parasols, etc.

According to the current situation the best location is chosen for every instrument and placed there temporarily. From this moment on, the residents are free to adapt and even relocate the object to fit their needs. They could also choose to copy an instrument and place it in other locations, if it has proven to work exceptionally well.

The instruments from the catalogue address the human scale, but as a whole influence several other scales as well. They allow activities to be spread more equally across the neighbourhood. Quiet, abandoned areas can be given a certain quality, or character, that makes them interesting again for certain users and/ or times during the year. For instance, several

“When you design a city it’s not all about buildings (…) You have to jump scales all the time.”

Mark Pimlott, Gemma Koppen and Machiel van Dorst. Of all ten groups, three projects were chosen as winners. These projects stood out, either by their radical vision and/or their smart choice of interventions.

Winning project The winning intervention’s vision was that the waterfront of the IJ should be used more intensely. Analyses show that the current plan has two main streets that define the area. By utilizing these lines, the plan strengthens the relationship between the neighbourhood and its surroundings, especially towards the IJ. The elongated lines stretch from within the neighbourhood like fingers into the water, with each their own theme and characteristics, and with

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

activities in and around the water will spark lively use of the waterfront in the summer in this area. Not only for the residents in the immediate surroundings, but for Amsterdam North as a whole. Additionally these interventions change the identity of Amsterdam North for the whole city as they create a varied and diverse image of the built city from the water and from the city centre of Amsterdam.

Speakers In support of the workshop, 12 publicly accessible lectures were hosted in the Oostserre of the Faculty of Architecture. The lectures were intended not only to inspire the workshop students, but also to attract all people that were interested in architecture and

Alexis’ Indesem Alexis Ierides

Ik ben Alexis, een derdejaars bouwkunde student aan de TU Delft. Ik heb deelgenomen aan International Designing Seminars, omdat ik het interessant vond om samen te werken met docenten, architecten en studenten uit verschillende instellingen, landen en opleidingen over een thema dat te maken heeft met hedendaagse problemen. Maatschappelijke discussiepunten, die ook belangrijk zijn voor architecten.

Het thema van deze workshop ‘Scale Matters’ werd toegepast op gebiedstransformatie in AmsterdamNoord. We werkten in groepen van 5 personen met 1 tot 3 begeleiders.

Het was een geheel nieuwe ervaring voor mij. Ten eerste om samen te werken met bouwkunde studenten uit verschillende landen en instellingen. Ten tweede om te werken met begeleiders uit verschillende landen, met verschillende invalshoeken. Mijn begeleider schreef voor een architectuurtijdschrift.

De begeleider voor een groep naast die van ons was freelance architect en weer een ander was stedebouwkundige.

urban design. The speakers spoke about their vision on Indesem’s topic, “Scale Matters”.

On Friday, Irene Gallou made us realize that “when you design a city it’s not all about buildings […] You have to jump scales all the time.” Herman Hertzberger added on Monday that “It’s not local vs. global. It’s local and global […] How can we combine local and global?

That is our power!” He continued by stating that the Borneokade as the “now,” is in fact the Herengracht of the past. Gert Urhahn talked about the Spontaneous City and how projects and locations should have the opportunity to “let it grow!” And according to Sjoerd Soeters, “’Scale Matters’ in the sense of proportion.”//

Ik stel het op prijs dat onze faculteit en studenten van onze faculteit dat organiseren en de mogelijkheid bieden aan ons om mee te doen. En dat zeg ik niet om aardig te zijn. Voor mij was het echt een leerzame ervaring. Door samen te werken met studenten van verschillende nationaliteiten, sommigen waren al werkende architecten, realiseerde ik me hoe belangrijk communicatie is voor een project.

Voor een architect, maar eigenlijk voor alle vormen van samenwerking.

Niet alleen communicatie op het gebied van taal is belangrijk, maar ook de manier van denken: Hoe kan je ideeën van anderen begrijpen, die uit een andere opleiding komen, of van een ander land? Dit vond ik heel interessant. Ik hoop dat deze workshops altijd beschikbaar zullen zijn voor studenten en iedereen die geïnteresseerd is. Dit zijn échte educatieve projecten, die belangrijk zijn voor de opleiding van iedere student.//

>> From top to bottom: Presentation by Neil Leach in the Oostserre, Faculty of Architecture.

Judging by F.L.T.R. Marc Koehler, Patrick Healy, Mark Pimlott, Gemma Koppen en Machiel van Dorst (Not in photograph).

Excursion on location and past the North-/ and Southern waterfront of the IJ Conversations between students and tutors in the Oostserre in the Faculty of Architecture.

Getting to know each other, the theme and the influence of scale on designduring a workshop in The New Institute.

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

27

@architect

flores prats Marie D’Oncieu

For this issue, @architect went all the way to Barcelona to talk with Ricardo Flores and Eva Prats. In Spanish fashion, they kindly met with me in the afternoon (at 21:00) on their return from Copenhagen to discuss their practice, their architectural approach and share some Danish licorice.

After climbing up 5 flights of stairs, I arrived in a welcoming traditional Barcelona apartment.

If it wasn’t for all the models, drawings and formwork displayed in the corridor, it could have almost been a family flat.

Were you always in this building?

We’ve been here, working together since 1998 but Eva was here since 1994. It seems like a strange place for an office no? The size of things we use, the furniture we make, might be better for a studio on ground level, with big storage… but we got used to this area. Actually, the “apartment” structure fits us well. The models, the drawing space, the common area, each function has its space and there isn’t any interference of noise. The space itself has organized us and structured our way of working.

We’re not in a typical Barcelona block, we’re at the edge of the old town. So we have amazing views onto the Palau de la Musica and a south facing balcony. In the summer time we use this part also for making models or having tea all together. When you put down the shutters and it stays fresh. And look at the quality of the windows, very beautiful, very rich. That’s one of the strengths of being in a historic building like this one. So we never moved.

Speaking of historic buildings, many of your projects are interventions and re-use of old buildings. What is your approach to

28

heritage?

We like it very much; working with re-use. We love the dialogue with the history. When you start from zero, you talk to yourself. Of course you have the site, which always has a history, but old buildings have ghosts, elements that we don’t understand, previous owners…

identify what you like and you respect it, but at the same time, you are allowed some licenses. You must to change some things of the old and create something new. We often work with the scale of spaces while keeping the qualities we identified in the old.

Currently we are working on the re-use for this beautiful palace in Majorca. The palace expresses the many centuries that have occupied it.

So you get there and there are many things

The key is identifying these qualities. For that, you need your own experience, moral values, common sense. You might think:“Oh, this is fantastic, we should try to keep it, even if it doesn’t have a big historical value, it has a va-

you don’t understand; additions, connections, demolitions. The result is unexpected. It’s a

lue of light”.. It is something very personal. It is a dialogue between you and the building.

‘‘We envision our practice like a craftsmanship.

You have to be committed, and attentive to what’s going on.’’ baroque way of thinking actually, but we like it; working with the joints between styles and interventions.

Then how do you make your design decisions?

That is very interesting. We also worked in a 17th century wind mill in Majorca, turning it into a museum. It was very low but for it to become a public building, we decided to excavate the floors, sometimes link two levels together to give more space. When you bring a new use, you appreciate the building, you

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

Do you keep some parts of the building just for historical preservation?

No. We act as if the building was ours. You work the building for now. Historically, that’s how re-use has always happened. People were building for now, for themselves, not thinking about history. I think each moment has its necessities. You have to think about what the city needs now. I’m sure in 50 years, someone else will come with new necessities and it will change again. You keep some elements for respect of course. But you have to modify.

We do a very actual architecture in that way,

we give the building back to the city; because if we kept it as a relic, it would be worse. It’s more respectful to maybe, cut something off but allow the city to come through, bring life inside.

Are there some themes, interests that have been constant in your work?

Yes, certainly the light. In the mill project, it’s quite clear. It was the first project we did together. It was a kind of laboratory to test our ideas on heritage and on light. And we discovered a lot on how to manipulate light. In the Mediterranean countries, light comes down vertically. It is like water. But in Scandinavia however, the light comes horizontally, like wind.

With projects in Spain, we work light like a liquid. In one of our current project we introduced skylights to bring the light pouring down into the staircase. Light is an element which orients you and helps to connect. It is the most constant thing in our work.

Already, in the pictures we take of the site, in our preliminary drawings, you can see our attention to light. Look, in this picture, how the dust reveals the sun rays! Fascinating!

How is the work organized in the studio?

How does the team work together?

The office usually has about 8 people. We control every step very well, so it is not easy for us to have more. We would lose some of the process.

In this office, architects come to learn. Everything must be done very carefully. Since there are few people, we do more continuous work.

Each person depends on the others and you have to be very concentrated. We envision our practice like a craftsmanship. You can’t spend days on end doing something systematic.

Here you have to be committed, and attentive to what’s going on.

Our work is very much directed by ourselves.

In a small office like this, the quality is achieved because we are on top of everything. Some people don’t accept that, and maybe it’s not their place. The tracing on top of our drawings, for example, is a way of learning our thoughts.

Every craftsmanship is taught this way. We both learned this way from this repetition.

Some people think they can design right away.

But our thoughts are developed for many months, years, and a new addition needs to copy our work to get into the mind-set. The length of the stay of a person will depend on their character and their capacity of resistance!

profile name: born: city:

Ricardo Flores 1965 Buenos Aires

name: born: city:

website: http://www.floresprats.com/

You are currently working on an exhibition in Copenhagen about a housing project that you completed and you show the entire process, from preliminary ideas to drawings, to construction, all the way to the inhabitant’s appreciation of the building.

What is it like, going back to there a year after the tenants have moved in?

Yes. This post-occupational interest of ours, of going back after the building is finished, not just dropping it when it’s finished, of knowing the neighbors and understanding their experience, is important for the students to know.

You have to continue being responsible of what you have done.

Eva Prats 1965 Barcelona

contact: studio@floresprats.com

don’t share your opinion. They hate what you think is fantastic. We think when you design for a client that you don’t know, you have to think for yourself. If you design something you would like to live in, then it’s the best you can do.

So what part of that project works the best?

Well, what we understand is that they really like meeting in the courtyard. It’s very successful. That was something we valued very much, this communal place where you can meet your neighbors.

‘‘In Mediterranean countries, light comes down vertically. It is like water. But when you go to Scandinavia, the light comes horizontally, like wind. ’’ In the case of the housing block 111, it was great. An architect coming back to a social housing project is unusual. They respect this.

And they know us now, they invite us to some parties and we go, we sit with them, they make jokes, they play lottery. And sometimes they turn to us suddenly and start giving a list of things that don’t work! [laughs] Because sometimes we propose something that we like, that we think everyone will like and it turns out differently; for example, opening up the kitchen so you can share the experience with friends or family. We loved the idea. But when we go there, half of the people hate us because of that. “I like my kitchen closed! It’s my place in the house” “I have a kid, why is everything open? What does it mean?”.

So it’s difficult. You have your morals and ideas, you make a decision, but a lot of people

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

It was a risk. You make a space but you don’t know who will take care of it, or if it will be accepted. That is why we did thousands of models, drawings, and tests. Because if the communal space fails, everything fails; it’s a disaster. We measured some squares in Barcelona, to feel the proportions. The ones we liked, we superimposed in our drawings, to see how they felt. Testing with the reality is important.

And we are glad of the result. Out of 7 new housing blocks it’s the one that works the most like a community. And it’s mainly because the tenants know each other, from crossing the courtyard. They feel like the building is working. And it gives them an identity.

And that is the most rewarding comment they could make.//

29

Technische boekhandel Waltman is een van de oudere boekhandels in Nederland. Sinds de oprichting in 1863 heeft de boekhandel zich gespecialiseerd in technische en wetenschappelijk literatuur, studieboeken, populair wetenschappelijke boeken, en is er op de faculteit Bouwkunde een ruim assortiment aan kantoor-, maquette- en tekenartikelen.

Binnenwatersloot 33 | 015 - 2123775 | info@waltman.nl Julianalaan 134 | 015-2783529| waltmanbouwshop@tudelft.nl

(Advertentieruimte beschikbaar gesteld door De Swart Den Haag)

MEDICIJNENONDERZOEK VOOR KINDEREN MET KANKER IS NOODZAKELIJK Go4Children is een stichting die fondsen werft om geneesmiddelenonderzoek bij kinderen met kanker mogelijk te maken. Zodat deze kinderen de juiste, dus goed uitgeteste, medicatie krijgen. Met als resultaat dat de behandeling effectiever en veiliger wordt. Zo worden meer kinderen beter, met minder bijwerkingen.

JULLIE KUNNEN ONS HELPEN Doe dan hetzelfde als wij: geld ophalen! Bijvoorbeeld door het organiseren van een actie of evenement, waarvan de opbrengst ten goede komt aan Go4Children.

Om je op weg te helpen stellen we gratis een digitaal ontwerp voor een flyer beschikbaar. Heb je vragen of - nog mooier - een idee? Stuur dan een mail naar info@go4children.nl of bel naar 010-5069176. Alvast bedankt!

30

WWW.GO4CHILDREN.COM

DE JUISTE MEDICATIE VOOR s t y l o s / / MET p o w e r KANKER // g e n e r a l KINDEREN

get inspired Nina Bohm

rndrd.com RNDRD is a frequently updated feed of images from published architectural projects of the 20th century. They do not publish photographs of completed work, only renderings: hand-drawing, collage, models and graphics of all sorts.

With the different filters you can search for either the doodles of Frank Gehry or sketches from the 1930s. This website provides inspiration for your own presentation drawings.//

museum de fundatie Buildings that get nicknamed ‘the eye’ or ‘the UFO’ are often interesting to have a closer look at. Since April the ‘Museum de Fundatie’ has reopened its doors. Not only the fine arts collection is worth paying a visit, the new crystal glistering egg-shaped extension on the roof might be even more inspiring. The design by the Dutch architect Hubert-Jan Henket has great potential as a short trip during the summer. museumdefundatie.nl//

tandem delft Are you an international student trying to learn Dutch? Of vind je het leuk jouw Nederlands uit te wisselen met iemand, die een hele andere taal spreekt? This is a webpage that links TU students together to exchange languages. Make a simple profile and find your own native speaking buddy, because the best way to learn a language is to practise. language.tudelft.nl//

locatie z For ideas on culture and events to see in Delft, head over to plan D at gewoonoverdelft.nl, where you can find out about great music, new artists and exciting parties. The blog uses a simple post-it note format, designed to help you stay up to date with all that is creative. locatiezet.net//

objectuur.nl Objectuur.nl is een online magazine over architectuur, design, industriële vormgeving, gadgets, trends, kunst, stedenbouw, techniek en beeldcultuur. De site is een initiatief van een groep bouwkunde studenten uit Delft die dagelijks bloggen over alles wat hen inspireert. Ook jij kan je inspiratie kwijt, want Objectuur. nl staat ook open voor ingezonden stukken.//

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

31

agenda Nina Bohm

Parade June 10-30 // Rotterdam July 5-14 // The Hague July 19-Augustus 4 // Utrecht Augustus 5-29 // Amsterdam

This is the place to have a quick look at all the theatre performances in the Netherlands. Actors, musicians, poets, comedians and others artist show short trailers of their performances in the different tents on the festival site. But the Parade is not only meant as a stage, it is also a great place to have dinner or enjoy a ride in the carousel. The festival travels from Rotterdam, The Hague, Utrecht and Amsterdam and is the ideal place to relish the summer. //

The Ruin June 22-September 15 NAi // Rotterdam

After a few months of reconciliation the NAi (Dutch Architecture Institute) opens its doors again, but with a new name: The New Institute. This organisation is a result of the merging of the NAi, Premsela en Virtueel Platform. The exposition that has resently opened therefor is not only related to architecture, but also to all other kinds of design. ‘The Ruin’ marks the transition to the coming cultural year, in which The New Institute will make use of various projects to give form to the multi-faceted ambitions. //

Architects of Air July 6-28 ZvA // Antwerpen

Alan Parkinson and his ‘Architects of Air’ travel around the world together with the phenomenal, inflatable structures. Everything in these artworks is about light and colour. ‘MIRACOCO’ by Architects of Air is a beautifull cathedral with gloomy passages and brightly coloured rooms. This magical labyrinth is part of the ‘Zomer van Antwerpen’. //

INTBAU summerschool September 7-14 Italy

It’s a programme especially aimed at students and young professionals. We are starting in the South of Italy, in the traditional set of the Mediterranean region of Puglia. There we will experiment traditional and 3D techniques of survey and design a rural hamlet nicked as Contrada. The program ends with a charrette about traditional building and design skills and a public exhibition of works. The program is enriched with visits to delicatessen factories and to the town of Polignano & Torre Guaceto natural park. //

AFFR October 10-13 Rotterdam

32

Already making new plans for the academic year? This date should not be missing in you diary. The Architecture Film Festival in Rotterdam shows a variety of architecture related movies. The overall theme this year is ‘Time Machine’. It is a concept that was often used in times of transformation, both film and architecture. //

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

recommended reading Antje Adriaens

The Death and Life of Great American Cities

The Edifice Complex: The Architecture of Power

The Fountainhead

Jane Jacobs was a journalist and activist who has mainly been influential in the sixties New York. By observing and analyzing streets, neighborhoods and public life she concluded that something was greatly wrong with the urban planning of that time. The general approach, led by Robert Moses, was that of creating big breakthroughs and favoring city highways above public transit. Amongst others through this book, Jacobs raised awareness for the need of lively streets for urban quality. Although these descriptions are mainly based on sixties New York, they are more than ever relevant, which makes this book a must read for all those interested in urbanism and public space.//

That architecture can and has been used to either convey or show power is not a very new idea. However, how broadly spread architecture as a means of power is, has now been captured in this book. Architecture critic Deyan Sudjic explores the political uses of buildings of different leaders, ranging from the obvious like Hitler to more contemporary like Tony Blair and his Millennium Dome. Also the resulting places are described, and the powers that are at stake in the creation of such a building. According to Sudjic the world of architecture is not that bright, as many famous architects are often persuaded off their idealistic path in return for power and fame. Perhaps an inspiration for those seeking world domination through architecture, or a warning for those thinking they’ll make it with just ideals. //

Although this work of fiction was already published in 1943, it is still highly inspirational and relevant. The novel follows the lives of two male architects, who are opposites. Howard Roark is Ayn Rands protégé, the embodiment of the writers ideas. As a person and as an architect Roark is extremely individualistic and stays true to his ideals, whatever the costs. This starts when he is expelled from architecture school and continues throughout his working life when his designs are ridiculed. To not design things that he is not entirely convinced about is more important than food or sleep, because once you adjust for a client, when will you stop? His counterpart is Peter Keating, a mommy’s boy with good connections but no drive or opinion, except for being ‘succesful’. As an architect he dances along with society, and at times even asks Roark for help. In the world of the Fountainhead, classicist architecture is the commonly appreciated aesthetic. Facades are what makes the architecture, circulation is not even an issue. In this world the modernist Roark, said to be inspired by Frank Lloyd Wright, tries to pursue his ideal architecture. This plea for individualism, interwoven with a challenging love story, will surely keep you occupied this summer.//

Jane Jacobs // Random House // 1961 // 16,95

Deyan Sudjic // Penguin // 2011 // 15,99

Ayn Rand // Penguin // 1943 // 12,99

s t y l o s // p o w e r // g e n e r a l

33

power energy

towers failure

landscape

Barcelona

glass

female collective

recognition egocentricity

architecture Paris