SUBS
SUBS
DE PRAKTISCHE OPLEIDING TOT
MEIDENVAARDAG
2006
OFFICIER
DER MARINIERS
MATROOS
OPERATIONELE DIENST ALLES OVER
DE TORPEDO EN MEER...
SUBS-MAGAZINE
NUMMER 4
MAGAZINE
JAARGANG 6
VOORWOORD / INHOUDSOPGAVE
SUBS-MAGAZINE
RUBRIEK
VOORWOORD
TERUGKIJKEN EN NAGENIETEN De vakantie lijkt alweer even geleden, maar hopelijk geniet je nog steeds een beetje na van een leuke zomer. Wij hebben in elk geval niet stilgezeten, en als het goed is, heb jij dat zelf ook wel gemerkt… Zoals we in het vorige magazine al aankondigden, stonden we in juli namelijk met de SUBS-tent op de Nationale Vlootdagen. Natuurlijk hadden we ook dit jaar weer een speciaal SUBS-programma voor jullie georganiseerd. Bovendien konden alle leden een SUBS-gadget bij ons ophalen. Leuk gezicht: dat knalgele T-shirt overal! Heb jij ze gemist, deze Vlootdagen? Blader dan snel door naar pagina 16 en 17 om de sfeer toch nog een beetje mee te proeven. En als je er wél bij was, dan kun je op deze twee pagina’s lekker even terugkijken en nagenieten! SUBS-lid Tamara van Wissen was op 5 juli ook al in Den Helder. Speciaal voor ons magazine schreef ze een verslag van de Meidenvaardag van dit jaar. Op pagina 8 en 9 lees je wat ze allemaal beleefd heeft – en of ze nog steeds enthousiast is over de marine...
INHOUD
WIST JE DAT DE TORPEDO PAGINA 03 MAARTJE EN DE MARINE PAGINA 06 MEIDENVAARDAG 2006 PAGINA 08
Weet jij wat het zwaarste en gevaarlijkste wapen van de marine is? De torpedo! Benieuwd wat dit ding allemaal kan en waar het precies voor dient? De ins en outs vind je op pagina 3, 4 en 5. Verder proberen we het SUBS-magazine steeds weer te verbeteren. Soms betekent dat een verandering. Vandaar dat je de rubriek Sea Sights deze keer voor het allerlaatst aantreft. Maar niet getreurd, want interessante links blijf je gewoon van ons krijgen. Alleen zetten we die voortaan onder aan de artikelen zelf! Dus… blader maar gauw verder! Silvana Amerika Coördinator SUBS P.S. Heb jij ideeën over de invulling van het SUBS-magazine? Of tips om het blad voor jou nog interessanter te maken? Surf dan naar het forum op www.subs.nl, ga naar het topic DO’S & DONT’S en laat daar je suggesties achter!
DE WERKWEEK VAN DE MATROOS OD PAGINA 13 NATIONALE VLOOTDAGEN 2006 PAGINA 16 VAN HET SUBS-FORUM GEPLUKT PAGINA 18
BACK TO SCHOOL... POTOM PAGINA 10
SEA SIGHTS PAGINA 19
FOTO COVER: HET BESTUREN VAN DE RHIB IS EEN VAN DE TAKEN VAN DE OD
PAGINA 2
SUBS 4, JAARGANG 6
OKTOBER 2006
RUBRIEK
WIST JE DAT...
DE TORPEDO
Zodra hij gelanceerd is, zie je hem niet meer, en ook de lancering zelf is niet echt spectaculair. Misschien dat ‘ie dáárom niet zo heel erg bekend is: de Torpedo MK 48. Maar opvallend of niet, dit is wél het zwaarste en gevaarlijkste wapen dat de Koninklijke Marine bezit!
Torpedo’s worden ingezet tegen onderzeeboten en schepen: daar varen ze onder water op af, om erónder te ontploffen. Vroeger kon je ze dankzij een enorme witte bellenbaan nog door het water zien schieten, en voeren ze altijd alleen maar rechtdoor – maar die tijden zijn voorbij. De torpedo van nu is een super-sneaky wapen!
DE MK 48 WORDT AFGEVUURD VANAF EEN ONDERZEEBOOT
OKTOBER 2006
DE TORPEDO
SUBS 4, JAARGANG 6
Tegen ‘de Russen’ De MK 48 werd in 1972 voor het eerst in gebruik genomen door de Amerikaanse marine, tegen de steeds sneller varende en dieper duikende Russische onderzeeboten. Sindsdien is hij op allerlei fronten verbeterd. De variant die je bij de Nederlandse marine tegenkomt, is de MK 48 Mod 4.
DOOR DE PERISCOOP DE WATEROPPERVLAKTE SCANNEN
PAGINA 3
Wat maakt de MK 48 nou zo’n gevaarlijk wapen? Allereerst het feit dat ‘ie door een onderzeeboot wordt afgevuurd, want die zijn nauwelijks op te sporen. Ook de torpedo zelf wordt door veel schepen pas opgemerkt als hij al redelijk dicht in de buurt is. Er is dan al kostbare tijd verloren gegaan. Maar dan nog… wat kun je doen tegen een eenmaal afgevuurde torpedo? Extreem weinig. Een systeem om zo’n ding uit te schakelen, moet namelijk nog worden uitgevonden!
WIST JE DAT...
DE TORPEDO
RUBRIEK
Bijsturen – met een draad! In veruit de meeste gevallen is één torpedo genoeg om een schip in tweeën te breken. Mist de torpedo zijn doel, dan keert ‘ie om en probeert ‘ie het nog een keer – en als het moet nóg een keer. Dat het schip inmiddels een stukje verder is gevaren, maakt de torpedo niet uit, want die vaart altijd nog sneller. Ondertussen probeert het schip natuurlijk toch nog zo snel mogelijk weg te komen, maar daarbij maakt het wel heel veel lawaai. Zo kan de onderzeeboot die een heel eind verderop ligt, zijn doel des te beter in de gaten houden… en de afgevuurde torpedo bijsturen – met een draad. Dat klinkt ouderwets, maar onder water is er gewoon geen betere manier! EEN VOORZICHTIG KLUSJE
Ook al vaart een torpedo sneller dan een schip, vergeleken met een raket gaat hij nog steeds met een slakkengangetje. De MK 48 lanceer je dan ook niet naar de plek waar je doelwit op dat moment waarneembaar is, maar naar het punt waar het vijandelijke schip zich volgens de computer zal bevinden wanneer de torpedo aankomt. Merk je dat dat schip ondertussen van koers of snelheid verandert, dan kun je de torpedo dus nog bijsturen, net zo lang totdat de brandstof op is of het doel is bereikt. Wanneer de MK 48 eenmaal dicht in de buurt van het doel is, gaat hij met zijn eigen sonar op zoek naar het midden van het schip.
PAGINA 4
Schokgolf en gasbel Zodra de MK 48 het vijandelijke schip eenmaal heeft bereikt, gaat hij daar ver onder varen; hij botst er niet tegenaan. Het is namelijk veel effectiever als hij ónder het schip tot ontploffing komt. Er gaat dan een enorme schok door het water, met een snelheid van meer dan 5000 kilometer per uur. Deze schokgolf slaat tegen de onderkant van het schip, waardoor de romp wordt opgetild en direct breekt. Meteen na de eerste schokgolf volgt er een enorme gasbel, die de onderkant van het schip met een nóg grotere snelheid raakt. .
SUBS 4, JAARGANG 6
OKTOBER 2006
RUBRIEK
Hierdoor wordt het midden van het schip nog verder uit het water getild. Vervolgens krimpt de gasbel weer heel snel en wordt het midden van het schip naar beneden getrokken. Maar dan zet dezelfde gasbel plotseling weer uit. Ditmaal gaat hij dwars door het schip heen. De bovenkant van het schip wordt eraf geblazen en het schip is nu echt in twee stukken gebroken. Vijf seconden na het ontploffen van de torpedo beginnen de twee delen te zinken.
OKTOBER 2006
WIST JE DAT...
DE TORPEDO
0
1
2
3
4
5
Verder gemoderniseerd De torpedo’s aan boord van de Nederlandse onderzeeboten worden langzaam maar zeker gemoderniseerd, want ook rondom dit doeltreffende wapen is de technologie niet stil blijven staan: de nieuwe MK 48 is stiller en sneller, en kan z’n doelwit op meerdere manieren aanvallen. Zo blijven de onderzeeboten van de Walrusklasse over een wapen beschikken waar de tegenstander rekening mee heeft te houden!
SUBS 4, JAARGANG 6
PAGINA 5
SPECIFICATIES FABRIKANT: Raytheon Systems LENGTE: 5,79 m DIAMETER: 533 mm GEWICHT: 1545 kg BRANDSTOF: Otto fuel AAN BOORD VAN: Amerikaanse, Canadese, Australische, en Nederlandse onderzeeboten
MAARTJE & DE MARINE
WIE WINT?
Maandagochtend, zeven uur. In de hangar van Hr.Ms. Willem van der Zaan is een groot scherm opgetuigd. Ernaast staat het Hoofd van de Operationele Dienst (HOD) te popelen om zijn verhaal te vertellen. Ik probeer een plaatsje voor het scherm te bemachtigen: wat gaat er allemaal gebeuren de komende week?
COLUMN
RUBRIEK
Maartje van der Maas uit Spaarndam is LTZ 2 (luitenant ter zee der tweede klasse) bij de Koninklijke Marine. Ze werkt als wachtsofficier aan boord van de Hr.Ms. Willem van der Zaan en is net terug van een vaarperiode in de Oostzee. In haar column in SUBS-magazine vertelt ze elk kwartaal over haar persoonlijke ervaringen bij de marine.
Na een enthousiaste introductie van het HOD wordt het al snel duidelijk: er staat een grote internationale oefening voor de deur. Samen met 56 andere eenheden (varend, onder en boven water, en vliegend) worden de wateren rond Denemarken onveilig gemaakt in een echt oorlogsspel. Alle 56 eenheden worden verdeeld in twee groepen: de Bruinen en de Groenen. Volgens het spel zijn de Bruinen de slechteriken die het land van de Groenen willen inpikken. De Groenen hebben helemaal geen zin in een Bruine overheersing en moeten hun land verdedigen. Wij maken deel uit van de Groenen en moeten ons dus de hele week zo goed mogelijk weren tegen de Bruinen.
MET HET ZWEET OP MN VOORHOOFD
Na de briefing in de hangar krijg ik het oefenprogramma te zien. Pfff‌ dat wordt hard werken! Alle dienstvakken zullen het beste van zichzelf moeten laten zien om de Bruinen te kunnen verslaan!
HET SCHIP VERDEDIGEN
PAGINA 6
SUBS 4, JAARGANG 6
OKTOBER 2006
RUBRIEK
COLUMN
En inderdaad, die hele week wordt de Van der Zaan bestookt door aanvallen van onderzeeboten, straaljagers en andere schepen. In de commandocentrale zet de Wapentechnische Dienst – samen met de Operationele Dienst – onvermoeibaar de verschillende wapens voor oefening in. Toch kunnen ook zij niet voorkomen dat we een aantal keer ‘geraakt’ worden. Gelukkig komen de jongens van de Technische Dienst dan telkens meteen aanrennen om van alles te repareren, branden te blussen en ervoor te zorgen dat we kunnen blijven varen.
MAARTJE & DE MARINE
DE WD EN OD ZETTEN SAMEN DE WAPENS IN
Omdat er natuurlijk wel gewoon gegeten moet worden, staan de logistiekelingen tussen alle aanvallen door te ‘rommelen’ met potten en pannen. Zo gaat ook het dagelijkse leven nog een klein beetje door. Zelf sta ik op de brug, met het zweet op mijn voorhoofd... Vaak moet ik snel manoeuvreren om een aanval te ontwijken, of moet ik hard wegvaren om het schip te verstoppen achter een eiland of in een mistbank.
GEVECHTSWACHT OP POST
OKTOBER 2006
SUBS 4, JAARGANG 6
PAGINA 7
“Attentie, attentie, hier de brug. Gevechtswacht op post, gevechtswacht op post!!!” Oh-oh! Waar is mijn gevechtsoveral? Ik moet naar mijn positie toe! Het is vrijdagmiddag en de week wordt afgesloten met een oefening waarbij alle Bruinen en alle Groenen bij elkaar komen voor een finale slag: wie is de sterkste? Het hele schip wordt in de hoogste staat van paraatheid gebracht. Om deze laatste strijd te kunnen winnen, hebben we echt iedereen nodig! Na een hele ochtend manoeuvreren, schieten, timmeren en branden blussen – en af en toe een hapje eten tussendoor – komt het verlossende woord. De Bruinen hebben maar liefst vijftien schepen, een onderzeeboot en tien vliegtuigen verloren en geven zich daarmee over... Ook aan onze kant zijn er genoeg eenheden gesneuveld, maar uit de totaalscore blijkt dat wij toch sterker zijn! Met een goed gevoel zetten we met alle schepen koers naar Kopenhagen voor het verbroederingsfeest. En daar, onder het genot van een biertje, is er van vijandelijke gevoelens al snel niets meer te merken...
MEIDENVAARDAG 2006:EEN KNALLER!
MEIDENVAARDAG 05 07 06
ARTIKEL
MEIDENVAARDAG 5 JULI 2006: EEN KNALLER! Eigenlijk is een Meidenvaardag vooral bedoeld voor meiden die overwegen om bij de marine te gaan werken – om kennis te maken met het leven aan boord, om te ervaren: is dit iets voor mij? Ook voor Tamara is alles nieuw, maar tegelijkertijd is deze vaardag voor haar ook een écht voorproefje… Want bij haar eerste stap op de valreep weet ze al zeker: hier ligt mijn toekomst! SUBS-lid Tamara van Wissen (17) kan bijna niet wachten tot 2 oktober: haar aanstellingsdatum bij de marine. Hoewel ze met haar Havo best voor een officiersfunctie had kunnen gaan, wordt Tamara liever matroos bij de Wapentechnische Dienst (WD). Ten eerste is ze graag met haar handen bezig, ten tweede vindt ze de wapensystemen van de marine ’waanzinnig interessant’.
PAGINA 8
“Toen we met de pendelbus de steiger op reden en Hr.Ms. Van Galen zagen liggen, met bemanning en al, merkte ik dat het bij iedereen begon te kriebelen”, vertelt Tamara. “Maar bij mij kriebelde het meteen vanmorgen al! Het zou zo’n spannende dag worden: mijn eerste keer met de trein naar Den Helder, mijn eerste keer varen op een fregat, mijn eerste maaltijd bij de marine, mijn eerste ontmoeting met toekomstige collega’s…!”
Hemd van het lijf Op het vrolijk versierde helidek worden de meiden gastvrij onthaald. “Hee, daar heb je Yildiz, van de tv-reclames!” roept Tamara enthousiast. “Gaaf!” De Eerste Officier heet alle gasten van harte welkom: “…En vraag de bemanning vooral het hemd van het lijf!” Na de nodige veiligheidsinstructies mogen de meiden zelf groepjes vormen voor de rondleiding met een bemanningslid. “Ik ben meteen bij de enige vrouwelijke WD’er aan boord gaan staan”, zegt Tamara. “Zij heeft ons ’s middags het hele schip laten zien en gaf overal uitleg bij. En juist háár kon ik natuurlijk alles vragen over de wapensystemen!”
SUBS 4, JAARGANG 6
OKTOBER 2006
ARTIKEL
MEIDENVAARDAG 05 07 06
Oren dicht… De lunch verloopt ondertussen niet zonder slag of stoot. Op een gegeven moment begint de Goalkeeper te bewegen en wordt iedereen via de scheepsomroep verzocht áchter op het helidek plaats te nemen. Oren dicht! Na het aftellen klinkt er een keihard geluid en is de Goalkeeper flink wat patronen armer. “De perfecte demo voor een aankomend WD’er… met mijn favoriete wapen nog wel!” Tamara’s dag kan niet meer stuk.
MEIDENVAARDAG 2006:EEN KNALLER!
Maar het ‘stunten’ is nog niet helemaal voorbij, want dan begint het schip naar links en rechts te kantelen. Even de zeebenen testen… Later komt Hr.Ms. De Ruyter, ook op zee vanwege een familievaardag, langszij varen – op een bepaald punt héél dichtbij. “Toen konden we elkaar zelfs iets toe roepen!”
'SAIL PAST' MET HR.MS. DE RUYTER
Ter herinnering? Niet nodig!
DE ENIGE VROUWELIJKE WD-ER AAN BOORD LAAT ONS HET HELE SCHIP ZIEN
’s Middags na de rondleidingen is het heet en vochtig op het helidek. “Maar best uit te houden hoor, met een blikje drinken en een zakje chips”, vindt Tamara. Eenmaal afgemeerd in Den Helder loopt het schip leeg. Aan het eind van de valreep krijgen alle meiden een plunjebaal van de marine mee – ter herinnering. “Alsof ik deze dag ooit zal vergeten…”, lacht Tamara. “Ik heb nu nóg meer zin. Om de tijd tot oktober te overbruggen, ga ik in ieder geval naar de Vlootdagen. Ik heb hier echt mijn thuishaven gevonden!”
DE LUNCH VERLOOPT NIET ZONDER SLAG OF STOOT
OKTOBER 2006
SUBS 4, JAARGANG 6
PAGINA 9
POTOM - DEEL 1
BACK TO SCHOOL
RUBRIEK
DE PRAKTISCHE OPLEIDING TOT OFFICIER DER MARINIERS (POTOM) – DEEL 1 FASE 1, BASISVAARDIGHEDEN: TWEE MAANDEN LEREN EN TRAINEN VOOR DE BARET
“Motivatie en doorzettingsvermogen, dat is waar het nu om draait. In het veld tellen heel andere dingen dan in de collegebanken.” Sebastiaan van Kan (22) is in augustus 2005 begonnen met de vijfjarige KIM-opleiding tot officier bij het Korps Mariniers. Momen teel zit hij midden in de POTOM: elf maanden intensieve praktijk. Misschien wel het zwaarste, maar waarschijnlijk ook het leukste onderdeel van de hele studie, denkt hij. “Je moet er de lol wel van inzien, want er wordt veel van je gevraagd.” Gelukkig heeft Sebastiaan nog geen moment spijt gehad van zijn keuze. “Ik heb straks het mooiste beroep van de wereld!”
Ondanks zijn glanzende vwo-carrière en zijn goede scores bij de ‘gewone’ keuringen voor het Korps, moest Sebastiaan uiteindelijk tot drie keer toe solliciteren voordat hij werd aangenomen op het KIM, het Koninklijk Instituut voor de Marine in Den Helder. “De eerste twee keer kwam ik niet door de extra selectieronde voor officieren. Ze twijfelden aan mijn leiderschapskwaliteiten en waren bang dat ik de opleiding niet vol zou houden.”
LEVEN OP NOODRANTSOEN
PAGINA 10
SUBS 4, JAARGANG 6
DE TOUWBAAN
OKTOBER 2006
RUBRIEK
BACK TO SCHOOL
POTOM - DEEL 1
Driemaal scheepsrecht?
Het echte werk
Maar Sebastiaan gaf zijn droom niet op: begin vorig jaar, inmiddels allang student civiele techniek aan de TU Delft, probeerde hij het voor de derde keer. “Ik vond mijn studie wel leuk, maar zocht toch meer actie. Een toekomst als officier bij het Korps bleef me trekken. Ik bereidde me nóg beter voor op de selectie, en deze keer was het advies positief!”
Op 16 augustus 2005 mocht Sebastiaan opkomen aan het KIM. “De eerste acht weken zaten we daar doordeweeks intern. Behalve onze ontgroening op Texel, en een keer een bivak en een mariniersuitje, zagen we weinig van de praktijk.” Totdat op 3 april 2006 de POTOM van start ging: het echte werk, volgens Sebastiaan. In deze periode – tot 9 maart 2007 – is zijn thuisbasis niet het KIM, maar de Van Ghentkazerne in Rotterdam, hét opleidingscentrum voor mariniers.
EEN DERDE 'BASIC SKILL': OVENTJE MAKEN.
OKTOBER 2006
SUBS 4, JAARGANG 6
De POTOM is onderverdeeld in drie fasen. De eerste fase wordt na twee maanden afgesloten met de ‘Necessary Knowledge Test’. Als je die haalt, krijg je je baret. Tijdens de tweede fase, die ook weer twee maanden duurt, word je opgeleid tot korporaal der mariniers. In die rol sta je aan het hoofd van een geweergroep van acht man. Aan het eind van de derde fase – nog geen twee jaar nadat je aan het KIM bent begonnen – word je luitenant, en dan mag je al leiding geven aan een peloton van dertig mariniers! Wie de volledige vijfjarige officiersopleiding doet, gaat daarna terug naar het KIM voor een vervolgstudie van nog eens drie jaar. Sebastiaan hoopt zo alsnog een bachelor’s degree in de civiele techniek te halen, en tegelijkertijd zijn kennis en vaardigheden als pelotonscommandant bij te houden en uit te breiden, zodat hij straks zoveel mogelijk buitenlandse uitzendingen kan gaan doen.
PAGINA 11
BACK TO SCHOOL
RUBRIEK
Kaart en kompas in het donker
Baret én Gouden Laars
Tijdens de POTOM zit je meestal afwisselend een week op de kazerne en een week in het veld. “In Rotterdam krijgen we veel sportlessen, maar er wordt ons ook van alles uitgelegd over de bivak van de week daarop. In de eerste fase heb je bijvoorbeeld een kaart- en kompasbivak, waarbij je ’s nachts binnen een afgesproken tijd een bepaalde route moet hebben afgelegd. Overdag oefen je allerlei andere basisvaardigheden. De meeste daarvan komen ook uitgebreid aan bod tijdens de ‘enkele man 1’ en de ‘enkele man 2’, twee speciale bivakken die gericht zijn op dingen die elke marinier individueel moet kunnen: marsen, afstand schatten, camouflage, hygiëne in het veld, veiligheid, je tentje opzetten, je schuttersputje graven, goed omgaan met je persoonlijke wapen en met de rest van je uitrusting... Het zijn vaak lange dagen. Ik heb wel eens gehad dat ik ’s nachts bij de kaart- en kompasoefening verdwaalde, en dat ik pas om vijf uur weer terug was bij het kamp. Maar om half zes ’s ochtends begint er wel gewoon een nieuwe dag! We hebben dan ook de regel dat je altijd met het openbaar vervoer van en naar een bivak gaat; zelf rijden aan het eind van een week met zo weinig slaap zou veel te gevaarlijk zijn.”
Tijdens de eerste fase wordt elk onderdeel in de praktijk getoetst. Als je voldoende scoort op deze ‘Necessary Knowledge Test’, krijg je de felbegeerde baret. Zo niet, dan blijf je rondlopen met je petje totdat je de benodigde punten hebt binnengehaald. Degene met de hoogste score krijgt behalve z’n baret ook nog eens de ‘Gouden Laars’, een soort wisseltrofee die weer mee terug gaat naar Rotterdam en waar elk jaar een nieuwe naam bij komt te staan. “Die uitreiking is een plechtige ceremonie, altijd ergens bij een oorlogsmonument, met een mooi verhaaltje en een stukje geschiedenis.” Wie dit jaar de Gouden Laars heeft gewonnen? “Eh, dat was ik, toevallig…”, zegt Sebastiaan bescheiden. Het voelt goed, zo’n erkenning – dat moet hij toegeven. “Je hebt twee maanden lang alles van jezelf gegeven. Maar dat geldt voor ons allemaal. Iedereen zet zich voor de volle honderd procent in. Natuurlijk is er onderling best een beetje gezonde competitie, maar we gunnen elkaar elke overwinning. Per slot van rekening streven we in een groter verband allemaal hetzelfde doel na: goede samenwerking, veiligheid voor alles, en uiteindelijk: zoveel mogelijk succesvolle missies.”
ZIE JIJ WAT? ;-)
PAGINA 12
SUBS 4, JAARGANG 6
DE FELBEGEERDE 'GOUDEN LAARS'
OKTOBER 2006
IN HET VOLGENDE SUBS-MAGAZINE: DE PRAKTISCHE OPLEIDING TOT OFFICIER DER MARINIERS (POTOM) – DEEL 2 FASE 2, KORPORAALSFASE: LEIDERSCHAP OVER GEWEERGROEPEN VAN ACHT MARINIERS
POTOM - DEEL 1
RUBRIEK
DE WERKWEEK VAN ...
DE MATROOS OD(ND)
De werkweek van… …DE MATROOS OPERATIONELE DIENST NAUTISCHE DIENST “Schrobben en schilderen, dat is het beeld dat veel mensen hebben van ons vak”, zegt Cliff Rothof (24), matroos der eerste klasse bij de Operationele Dienst Nautische Dienst (ODND) aan boord van de Hr.Ms. Van Galen. Collega Johan Stegenga (22) kan best leven met dat imago: “Al slaat het natuurlijk nergens op, want we doen veel méér dan dat…” Dat je als ‘naut’ vooral buiten werkt, dat klopt wel, en dat je je handjes flink moeten laten wapperen óók. “Nou, heerlijk toch? Een ander zit liever in de commandocentrale naar een beeldscherm te kijken, maar dat is niks voor mij. Laat mij maar lekker op het dek lopen!”
JOH
OKTOBER 2006
AN
SUBS 4, JAARGANG 6
Maandag Cliff, Johan en vier andere matrozen nemen de laatste slokken van hun koffie. Ze hebben net de komende week doorgenomen met de kwartiermeesters (korporaals) en de bootsman (sergeant) van de ODND. Omdat het schip deze week meerdere keren de zee op gaat, is er voor de jongens een hoop te doen. Allereerst moet alles vaargereed en zeevast worden gemaakt. “Iedere ND’er is verantwoordelijk voor één of meer opbergplaatsen op het schip”, zegt Cliff. “Daar liggen dan bijvoorbeeld de kabels en trossen voor het ontmeren en afmeren, het tuig dat gebruikt wordt bij de bevoorrading op zee, de materialen voor het slepen van andere schepen, de bescherm- en blusmiddelen bij brand, kortom, alle spullen die je als naut maar nodig kunt hebben. Ieder checkt z’n eigen hok: of alles compleet en intact is, of er niks kan vallen of schuiven... Onze ‘RHIB-paai’, Richard, zorgt ondertussen voor de rubberbootjes boven: die moeten schoon, volgetankt en onmiddellijk inzetbaar zijn.” Johan geeft Cliff een por en taait af: “Ik ga de BOZ-kast controleren. Zie je straks bij het waaigat, oké?”
CLI
FF
PAGINA 13
DE WERKWEEK VAN ...
DE MATROOS OD(ND)
RUBRIEK
Dinsdag Het zogeheten waaigat, waar ook het nodige kabelwerk ligt, is streng verboden voor onbevoegden. Buiten de haven mogen zelfs de ‘nauten’ er niet in, want met een béétje golf kun je hier al overboord slaan. “Man overboord, dat hoop je natuurlijk nooit mee te maken”, zegt Johan. “Maar we zijn er wel altijd op voorbereid.” Gelukkig maar, want ineens wordt er aan stuurboord een drenkeling gesignaleerd. Actie! Een van de RHIB’s wordt te water gelaten en Cliff en Johan maken zich klaar om het slachtoffer redden. Niet te snel, niet te langzaam, goed koersen… yesss! De drenkeling wordt opgepikt en veilig aan boord gehesen. “Leuk hoor, de held uithangen”, vindt Cliff. Maar de oefenpop reageert koeltjes als altijd…
IN HET 'CAF'
Woensdag Tandenpoetsen, scheren, kuifjes kneden – de jongens doen vanochtend wel érg hun best voor de spiegel. Vanwaar die plotselinge ijdelheid? Johan trekt een onschuldig gezicht, maar spuit nog wel even een lekker luchtje onder zijn oksels. “Nou ja, we varen straks met publiek, dus we willen er gewoon een beetje fris bij lopen.” En dat publiek, wat zijn dat dan voor mensen? Johan doet alsof hij diep moet nadenken. “Eh, volgens mij is het een... een speciale méídenvaardag, zeg maar. We krijgen er een stuk of honderd aan boord, heb ik gehoord...” Ahá!
De ‘nauten’ hebben het razend druk voordat het schip met opvarenden goed en wel op zee is. “Dat ontmeren, dat is niet eventjes een kwestie van een paar trossen losgooien”, zegt Cliff. “We hebben het alleen al over honderden meters touw. Hoe je die naar beneden laat, en weer binnenhaalt, daar zijn allemaal regels voor. Wat dat betreft is de BOZ – de bevoorrading op zee dus – nog veel ingewikkelder, met verschillende lijnen tussen twee schepen, over en weer, plus alle netten en haken en matten en katrollen waar je dan mee te maken hebt.”
JOHAN & CLIFF AAN HET WERK BIJ HET AFMEREN
PAGINA 14
SUBS 4, JAARGANG 6
OKTOBER 2006
RUBRIEK
DE WERKWEEK VAN ...
DE MATROOS OD(ND)
Donderdag
Vrijdag
Johan zit op het dek met een PBI’er, een matroos der tweede klasse die aan boord van de Van Galen zijn ‘takenboek’ met praktijkopdrachten moet afwerken. Die heeft nog wat moeite met een aantal lastige knopen. Geduldig laat Johan zien hoe het makkelijker kan. “Nou jij! Een paar keer goed oefenen en dan kun je dat laten aftekenen!” Ineens schiet ‘RHIB-paai’ Richard als een speer voorbij. “Meekomen!” roept hij, terwijl hij zelf al naar boven snelt. Wat blijkt? De vader van een ander bemanningslid heeft vanmorgen een auto-ongeluk gehad en ligt zwaargewond in het ziekenhuis. De korporaal in kwestie moet onmiddellijk naar hem toe. Met bloedspoed maken Johan en Richard een RHIB klaar voor tewaterlating. Nog geen uur later zetten ze hun collega af aan de wal, waar al een taxi op hem staat te wachten. “Hou je taai!” roept Cliff hem nog na. ’s Avonds hoort ’ie dat de korporaal erbij was toen z’n vader wakker werd, en dat de artsen optimistisch zijn. Een hele opluchting!
Bij regenachtig weer proberen de nauten de dekhuizen – dat wil zeggen: alles wat er boven op het schip gebouwd is – vooral zoutvrij (en roestvrij) te houden door de stalen buitenwanden regelmatig af te spoelen met vloedwater, en de boel te soppen met een soort rijdende schrobber. “Een beetje een wasstraat-idee”, lacht Cliff. “Maar nu het zo lang droog is, kunnen we ook wat schilderen. Roestplekken kaal halen, tot op het staal, en daarna de boel weer goed in de verf zetten.” Ondertussen neemt Johan het anker onder handen. “De borgingen waar dat ding aan vast hangt, moeten altijd goed gesmeerd zijn en mooi zwart blijven.” Schrobben en schilderen – soms hoort het er gewoon bij… “En daar is hélemaal niks mis mee”, vindt Cliff. “Maar zeg nou zelf: het is toch maar een heel klein onderdeeltje van ons werk...?”
HET IS GEEN KWESTIE VAN DE TROSSEN LOSGOOIEN
OKTOBER 2006
SUBS 4, JAARGANG 6
TOT DE VOLGENDE KEER!!
PAGINA 15
SUBS-LEDEN DUIKEN ANDERE WERELD IN
NVD 2006
ARTIKEL
SUBS-leden duiken een andere wereld in NATIONALE VLOOTDAGEN 2006: 100 JAAR ONDERZEEDIENST
Onder de ruim 200.000 bezoekers die 14, 15 en/of 16 juli naar de Vlootdagen in Den Helder kwamen, zaten flink wat enthousiaste SUBS-leden. Vooral degenen die het lukte om zich in te schrijven voor het speciale VIP-programma, hadden een onvergetelijke dag! HÉT SUBS T-SHIRT
Met ‘100 jaar Onderzeedienst’ als thema lagen er dit jaar een Duitse, een Noorse en drie Nederlandse onderzeeboten in onze marinehaven. Veel bezoekers hoopten daar in ieder geval een glimp van op te vangen – liefst van binnen, natuurlijk. De wachtrijen voor een rondleiding waren dan ook weer éíndeloos… en het aantal plaatsen, zoals altijd, zeer beperkt. EEN RONDLEIDING SPECIAAL VOOR SUBSLEDEN
PAGINA 16
Legaal voordringen Alleen als SUBS-lid kon je dit jaar ‘legaal voordringen’. Als onderdeel van het VIPprogramma mocht je bij de SUBS-tent namelijk alvast een plekje reserveren voor een rondleiding om 15.45 of 16.45 uur – hoewel ook hier gold: vol is vol. Elke middag stond er op die twee tijden weer een nieuwe lading mazzelaars bij de SUBS-tent te popelen, de meesten al op afstand herkenbaar aan het felgele T-shirt met SUBS-logo dat dit jaar als gadget was uitgedeeld.
SUBS 4, JAARGANG 6
OKTOBER 2006
ARTIKEL
NVD 2006
Behalve Hr.Ms. Walrus lagen ook de Zeeleeuw en de Bruinvis klaar voor de rondleidingen. De VIP’s werden telkens in drie groepen verdeeld. Eindelijk, eindelijk zouden ze nu dan echt gaan kennismaken met de geheime wereld van de onderzeeboten...
Bezuinigen op ‘mensruimte’ Via een smalle trap daalden de deelnemers voorzichtig af, naar binnen. “Geef het tijdig aan als je het benauwd krijgt of angstig wordt”, werd ze nog wel even op het hart gedrukt. Het blijft tenslotte best een beetje spannend, een boot die expres zo klein mogelijk gebouwd is… Al gauw beseften de SUBS-leden dat dat principe ook echt óveral in doorwerkt. Beneden hoorden ze bijvoorbeeld dat de 54 bemanningsleden samen veel meer dan 54 functies hebben – speciaal om te bezuinigen op ‘mensruimte’!
SUBS-LEDEN DUIKEN ANDERE WERELD IN
Spionage door de periscoop In de commandocentrale, een redelijk grote en open ruimte met radar- en sonarsystemen aan alle kanten, mocht iedereen even door de ‘bovenwaterverrekijker’ kijken: lekker stoer met de periscoop je familie op de kade bespioneren! Daarna: dóór naar de (slaap)verblijven van de bemanning… Dat bleken smalle kamertjes met aan weerszijden stapelbedden, tot vier hoog. Gezellig, met acht of zestien man bij elkaar liggen snurken! Maar gelukkig was er daarnaast ook een ontspanningsruimte, met tv, posters, sfeerverlichting en zitbankjes – een errug knus hokkie dus, met maar één minpuntje: er bleken niet meer dan twaalf bemanningsleden tegelijk in te kunnen...
Ontdekkingsreis van 68 meter Aan alle ontdekkingsreizen komt een eind – en meestal veel te snel, zeker als de afgelegde afstand minder dan 68 meter bedraagt… Maar de ervaring hoeft er niet minder om te zijn. Zwaar onder de indruk klommen de SUBS-leden aan het eind van hun avontuur weer terug naar de zuurstofrijke wereld ‘daarboven’, waar alles ineens veel groter en lichter leek. Om, met het gevoel vanaf nu altijd een spannend geheim met zich mee te dragen, weer lekker verder te genieten van de rest van de Vlootdagen…
NAAR BENEDEN VIA DE SMALLE TRAP
OKTOBER 2006
SUBS 4, JAARGANG 6
PAGINA 17
VAN HET SUBS-FORUM GEPLUKT
>> WAT VONDEN JULLIE VAN
DE VLOOTDAGEN?
(ONDER NATIONALE VLOOTDAGEN) Hey, ik vond het heel mooi, ik typ dit nu live vanuit de SUBS-tent. (..::SVENNIEJ::..) Ik vond het echt vet, vooral de rondleiding op een onderzeeboot. (MONKEY) Zagen jullie ook nog een rubberbootje van het korps met 3 jongens? (FLAME) De rondleiding in de onderzeeboten kon wel wat langer, maar de operationele school was te gek! Vooral die ‘gipsy trainer’ AKA onderzeebootcommandocentraletrainer (IRONEAGLE) Je kon daar al die knopjes indrukken en zo. Was wel cool. (IRIS) Vlootdagen waren geweldig. Ik kijk nu al uit naar volgend jaar. (JAN-WILLEM)
>> ZOU VIRTUELE OORLOGSTRAINING
DE SCHIETDREMPEL VERLAGEN? (ONDER KORPS MARINIERS)
Zou virtuele oorlogstraining de drempel verlagen om op iemand te schieten, als het nodig is? (HJVK) Ik denk van niet. Je kunt het niet naspelen. Er zijn ook mensen die denken dat als ze een oorlogsspelletje goed kunnen, dat ze dan ook heel wat zijn in het leger, maar dat is niet zo! (MARINIER VAN DE BBE) Het helpt echt niet met schieten en zo. Ik heb geschoten en het viel zwaar tegen en ik game veel. Maar toch, je weet wel hoe zo’n dingetje werkt.(PVT. SANDERS) Op het scherm schiet je veel eerder, omdat je weet dat die man of vrouw toch niet echt doodgaat. (DIEDERIK) Een oorlog kan je niet simuleren. De spellen laten de emoties niet zien. (MARINIER)
TOPICS
RUBRIEK
>> KIKVORSMARINIER (ONDER WERKEN BIJ…) Wie zet hier wat neer over de kikvorsmariniers? Desnoods plaatjes! (MARINIER VAN DE BBE)Moet je eens op www.korpsmariniers.com/ kijken. (JEROENNEKUH)Wat is een kikvorsmarinier of is dat een domme vraag? (J.G.)Een kikvorsman is een duiker van de mariniers. Ze hebben speciale luchtflessen waar de lucht weer terug in de fles gaat. Zo zie je geen bubbels boven water. Ze plaatsen bommen onder schepen, verkennen het strand of kijken of er mijnen in het water liggen. (JEROENNEKUH)Dat is dus ook een erg spannend beroep. (MARCEL VD B)Verdient volgens mij ook wel goed. (JEROENNEKUH)Ja, maar ook een zware opleiding. (EUROFIGHTER) Ja, en ze hebben er per jaar maar 2 nodig. (MARINIER VAN DE BBE) Check www.kikvorsman.nl. (ITSME) Ik hou van zwemmen vandaar dat kikvorsmarinier mij ook wel een mooi beroep lijkt! (MARINIER VAN DE BBE) Ik kan wel redelijk zwemmen en ik vind het wel leuk, alleen in sommige baden zit zoveel chloor. (KENNETH) Dat ben ik wel met je eens maar daar heb je in de zee als kikvorsmarinier geen last van! (MARINIER VAN DE BBE)
>> CADEAUTJE VLOOTDAGEN (ONDER NATIONALE VLOOTDAGEN) Wat zou het cadeautje zijn dat we mogen ophalen? (JAN-WILLEM) Ik hoop de SUBS-agenda (MONKEY) Die gaat niet door voor komend schooljaar. (TIMMIE) Ik hoop het SUBS-T-shirt. (SUBS-BOY) Ja, die hoopte ik ook ja, maar ja een shirt kost best veel. (SUBS-BOY) Of die trui die ze bij het kamp uitdeelden en die het beste uit de poll kwam. (SNIPER 01) Daar zat ik ook al aan te denken ja (EUROFIGHTER) Ik ben vandaag gegaan, het is een mooi SUBS-T-shirt, leuke kleur geel. (WARD) Jaaa, en dat T-shirt heb ik nog aan. (EISO)
Nieuwsgierig geworden naar het SUBS-forum? Kijken wat er nog meer gebeurt en/of zelf meepraten? Ga naar www.subs.nl, log in en klik op FORUM (onder FUN AREA).
PAGINA 18
SUBS 4, JAARGANG 6
OKTOBER 2006
RUBRIEK
LINKS
SEA SIGHTS
POTOM 2004-2005 Oké, het is misschien geen officiële site, en hij is ook niet helemaal compleet en up-to-date, maar als je op www.potom.nl onder Foto’s kijkt, dan krijg je toch een beetje een indruk van de Praktische Opleiding tot Officier der Mariniers. Leuk voor degenen die na drie pagina’s POTOM (10 t/m 12) méér willen zien. Welke onderdelen je hier maar beter kunt overslaan? Zeggen we lekker niet, want dan ga je daar natuurlijk júíst kijken… Wedden?
TORPEDO-SITES: HEFTIG! Op pagina 3 t/m 5 heb je (bijna) alles kunnen lezen over de torpedo. Nog niet genoeg? Surf dan eens naar nl.wikipedia.org/wiki/torpedo_(wapen) of naar de uitgebreidere, Engelstalige, versie: en.wikipedia.org/wiki/torpedo. Op beide sites vind je onder andere een reeks van negen achtereenvolgende foto’s die laten zien wat een torpedo met een schip kan doen… Heftig!
LIEVER OFFICIER? Tamara van de Meidenvaardag (pagina 8 en 9) koos met haar havodiploma voor een matrozenfunctie: zij wil haar handjes lekker laten wapperen bij de Wapentechnische Dienst. Andere havisten (en vwo’ers) zien het juist helemaal zitten om officier te worden. Dat kan natuurlijk óók. Je krijgt dan een extra keuring, om uiteindelijk – als het goed is – toegelaten te worden tot het Koninklijk Instituut voor de Marine (KIM) in Den Helder. Daar worden alle officiersopleidingen namelijk gegeven. Meer weten? Surf naar www.kim.nl!
P.S. De rubriek Sea Sights stopt ermee – maar we blijven surfen! Het verschil: vanaf januari vind je de webadressen van interessante sites bij de artikelen zelf.
OKTOBER 2006
SUBS 4, JAARGANG 6
PAGINA 19
COLOFON
SUBS-MAGAZINE IS EEN UITGAVE VAN DE KONINKLIJKE MARINE. HET IS BESTEMD VOOR ALLE LEDEN VAN SUBS -DE JONGERENCLUB VAN DE MARINE- EN VERSCHIJNT VIER KEER PER JAAR.
TEKSTEN & REDACTIE Rita Meshulam, Veritaal Jaime Karremann Maartje van der Maas Tamara van Wissen Kris Manders Silvana Amerika BEELD Audiovisuele Dienst Defensie Silvana Amerika Maartje van der Maas VORMGEVING Krijn Ontwerp, Nijmegen
REDACTIEADRES Koninklijke Marine SUBS-magazine Postbus 2630 1000 CP Amsterdam INSCHRIJVEN Ben je nog geen lid van SUBS en wil je je inschrijven? Surf dan naar www.subs.nl, klik op CLUB en kies ’Lid worden’. AFMELDEN Wil je geen lid meer zijn van SUBS? Mail dit dan ff naar info@subs.nl.
DRUK Hollandia Printing, Heerhugowaard
SUBS-MAGAZINE 6E JAARGANG, NUMMER 4 ( OKTOBER 2006 )