SUBS
SUBS
MAGAZINE
ALLES OVER
VREDE &
DE
DE
HARPOON
BVS10
VEILIGHEID
SUBS-NAVEX
2006!
ADELBORSTEN OP
BOOTJESREIS
SUBS-MAGAZINE
NUMMER 2
JAARGANG 6
SUBS IN ACTIE!
VOORWOORD / INHOUDSOPGAVE
RUBRIEK
VOORWOORD
SUBS IN ACTIE! Nog even en het is zover: op 1, 2 en 3 mei 2006 gaan we weer op pad! Onder leiding van enthousiaste marine-instructeurs kun jij samen met 59 andere SUBS-leden kennismaken met de wereld die marine heet. Je zult fysieke en mentale uitdagingen tegenkomen, maar er is natuurlijk ook tijd voor ontspanning. Wil jij drie dagen lang je grenzen verkennen? En lijkt het je leuk om met andere SUBS-leden op te trekken? Beantwoord dan snel de vragen op pagina 13 en maak kans op een plekje in de SUBS-NAVEX 2006!
Vanaf pagina 8 lees je meer over dit overbruggende oriëntatiejaar en zie je een aantal leerlingen in actie tijdens hun BeroepsPraktijkVorming (BPV) op Texel. Veel leesplezier! Silvana Amerika Coördinator SUBS P.S. Heb jij ideeën over de invulling van het SUBS-magazine? Of tips om het blad voor jou nog
Maar misschien wil je de marine wel op een heel andere manier leren kennen en baal je ervan dat je straks na je eindexamen nog net te jong bent om te solliciteren. Wie weet is de opleiding Vrede & Veiligheid dan iets voor jou!
INHOUD
ADELBORSTEN OP BOOTJESREIS PAGINA 03 MAARTJE EN DE MARINE PAGINA 06
interessanter te maken? Surf dan naar het forum op www.subs.nl, ga naar het topic DO’S & DONT’S en laat daar je suggesties achter!
DE WILLEKEURIGE WERKWEEK VAN DE TD-ER PAGINA 17 EVEN VOORSTELLEN: DE BVS10 PAGINA 20
BACK TO SCHOOL... DOE EEN JAARTJE V&V! PAGINA 08
VAN HET FORUM GEPLUKT PAGINA 22
SUBS-NAVEX 2006 PAGINA 12
SEA SIGHTS PAGINA 23
WIST JE DAT... DE HARPOON PAGINA 14
FOTO COVER: SUBS-LEDEN TIJDENS SUBS-WEEKEND 2004
PAGINA 2
SUBS 2, JAARGANG 6
APRIL 2006
ARTIKEL
ADELBORSTEN
HANDEN UIT DE MOUWEN!
ADELBORSTEN OP BOOTJESREIS:
HANDEN UIT DE MOUWEN! Adelborsten op bootjesreis – als je niks van de marine weet, klinkt dat waarschijnlijk heel romantisch... Maar een adelborst is ‘gewoon’ een student aan het KIM (Koninklijk Instituut voor de Marine), zoals JIJ natuurlijk al wist, en de bootjesreis is zijn of haar eerste kennismaking met het leven en werken aan boord van een marineschip. En zó romantisch is dat niet! Vraag maar aan ex-SUBS-leden Vincent Kool (18) uit Rhoon en Maarten van Schoorl (19) uit Langedijk. Twee keer per dag van vier tot acht wachtlopen is best even wennen, een halve ochtend aardappels schillen doe je niet voor je lol, en met 24 personen in één hut slapen kan behoorlijk irritant zijn. Maar romantisch of niet, Vincent en Maarten vinden hun bootjesreis wel een fantastische ervaring!
APRIL 2006
SUBS 2, JAARGANG 6
MAARTEN ACHTER HET ROER
Nog geen twee maanden zitten ze op het KIM, deze ‘lichting’ van 74 adelborsten (in hun eigen jargon: ‘Promotiejaar 2005’, omdat ze promoveren van burger naar militair) en nu al stappen ze aan boord van de Hr.Ms. Rotterdam, op weg naar Dakar, Senegal. Allemaal aan de malariapillen, allemaal een beetje onwennig, maar ook allemaal benieuwd hoe het zal zijn: twee weken varen op een reusachtig marineschip, met meer dan zeshonderd personen van alle rangen en standen. “Ik had van te voren geen idee wat me te wachten stond”, zegt Maarten halverwege de trip. Juist daarom wordt de bootjesreis al vroeg in het schooljaar georganiseerd. Want je kunt wel marineofficier willen worden, maar hoe het er op zo’n schip echt aan toe gaat, dat leer je pas als je zelf een keer meevaart.
PAGINA 3
ADELBORSTEN
HANDEN UIT DE MOUWEN!
ARTIKEL
STRIKTE HIËRARCHIE AAN BOORD
CONFRONTATIE MET DE REALITEIT
Wat Maarten het meest verrast, is de hiërarchie aan boord. “De manschappen, de korporaals, de onderofficieren en de officieren hebben allemaal hun eigen ruimtes om te eten en te ontspannen, en iedereen houdt zich daar heel strikt aan. Ik had niet verwacht dat die ‘strepen’ in de praktijk zo duidelijk merkbaar zouden zijn.” Aan de hartelijkheid van de bemanning doet dat overigens niks af, vindt Maarten, want tot nu toe is hij door iedereen heel vriendelijk ontvangen. “Als jij interesse toont in wat iemand doet, krijg je vaak vanzelf tekst en uitleg.”
“Als we straks het schip verlaten, moeten we een indruk hebben gekregen van zoveel mogelijk facetten van ons toekomstige beroep”, zegt Maarten. “Hopelijk helpt dat ook bij het studeren, want hierna zitten we weer een hele tijd in de collegebanken. Maar nu weten we echt waar we het voor doen.” Misschien haken er juist ook wel mensen af door deze confrontatie met de realiteit, peinst hij, als hun romantische beeld van het varende leven is ‘ontploft’. “Heel jammer natuurlijk, maar als het echt niks voor je is, dan kun je dat maar beter snel weten. Zelf zie ik het nog steeds helemaal zitten. Ik ben er alleen nog niet uit op wat voor schip ik het liefst zou willen werken. De verschillende fregatten, de mijnenjagers, ze hebben allemáál wel wat. Misschien dat ik volgend jaar beter kan beslissen, na de kruisreis. Dat is ook een soort bootjesreis, maar dan voor de tweedejaars.”
WACHTLOPEN OP DE BRUG
OLIEVLEKKEN WEGPOETSEN Alle adelborsten hebben een map bij zich met vragen over de verschillende dienstvakken. Een week na afloop van de bootjesreis moeten ze hun antwoorden inleveren, samen met een verslag van hun ervaringen aan boord. “Je loopt steeds een poosje met iemand anders mee”, zegt Vincent. “Ik heb bijvoorbeeld al wachtgelopen op de brug, aardappels geschild in de kombuis, en een inspectierondje gedaan met een matroos van de Technische Dienst: toen moest ik meterstanden noteren en olievlekken wegpoetsen. Morgen kijk ik mee in de ziekenboeg.”
ALS 'NAUT' AAN HET WERK OP DE BAK
PAGINA 4
SUBS 2, JAARGANG 6
APRIL 2006
ARTIKEL
ADELBORSTEN
HANDEN UIT DE MOUWEN!
WEEKENDJE MADEIRA
VINCENT AAN HET WERK ALS LDV'ER
SCHOONSCHIPPEN
“Er zijn soms best onenigheden binnen de groep”, zegt Maarten. “Niet dat het ooit de spuitgaten uitloopt, maar we komen allemaal van het vwo hè? Iedereen denkt het altijd beter te weten en dat kan lastig zijn. Als er eentje de leider is naar wie de rest gewoon luistert, gaat het toch het beste.”
Vincent zou in elk geval niet op de Rotterdam geplaatst willen worden, weet hij nu al. “Veel te groot! En er zijn altijd gasten aan boord, dus je kunt nooit iedereen leren kennen. Ik wil op een gegeven moment wel het gevoel hebben: dit is mijn schip.” Maar de bootjesreis op zich vindt hij super. Het leukst? “Het weekend in de haven van Madeira. Lekker met een stel adelborsten een dagtocht gemaakt. Heel gaaf.” En het minst? “De avonden in de hut. De één hoeft niks meer en wil tv kijken, de ander moet er al bijna weer uit voor de hondenwacht, van twaalf tot vier. Dat levert wel eens wat spanningen op, maar daardoor leer je wel rekening houden met elkaar – ook handig als je later echt voor langere tijd gaat varen..”
ELKE OCHTEND 'BAKSGEWIJS'
APRIL 2006
SUBS 2, JAARGANG 6
PAGINA 5
TOEKIJKEN BIJ BEVOORRADING OP ZEE
AVONTUUR EN AFWISSELING Elke keer wanneer Vincent oude klasgenoten tegenkomt, beseft hij weer dat hij met het KIM de juiste keuze heeft gemaakt. “De meesten hebben een korte introductie gehad in de stad waar ze zijn gaan studeren, en volgen nu alleen nog maar colleges. Ondertussen heb ik Texel, Engeland en Madeira al gezien, in minder dan twee maanden tijd. En bovendien doe ik elke dag iets anders. Geef mij dit maar!”
COLUMN
MAARTJE & DE MARINE
VUURWERK!
RUBRIEK
Maartje van der Maas uit Spaarndam is als wachtsofficier geplaatst aan boord van de Hr.Ms. Willem van der Zaan. Was ze in het vorige nummer nog als LTZ 3 (luitenant ter zee der derde klasse) bezig met haar stage, inmiddels heeft ze haar stage afgerond en is ze bevorderd tot LTZ 2. In deze column vertelt ze elk kwartaal over haar persoonlijke ervaringen bij de marine.
“Maartje, heb jij wel eens een vulkaanuitbarsting gezien?” We waren net bezig de haven van Napels uit te varen, op weg naar een schietoefening ten zuiden van Italië, toen de commandant mij met deze vraag overviel. Ik moest even denken. Vorig jaar, toen ik met de Hr.Ms. Bloys van Treslong in het Caribisch gebied was, had ik op het eiland Sint Lucia boven op een werkende vulkaan gestaan, maar daar kwam toen alleen maar stinkende rook uit. En tijdens een vakantie in Peru had ik weliswaar een uitgebarsten vulkaan beklommen, maar de enige lava die daar te zien was geweest, was allang gestold tot een smalle weg die onbeweeglijk naar beneden kronkelde.
“Een echte uitbarsting? Nee, commandant, nog nooit.” Zijn reactie bestond uit de opsomming van een hele reeks zeekaarten. “Zoek die straks maar eens op in de kaartenkamer, en plan dan een mooie route naar de vulkaan Stromboli, die op de weg ligt naar de schietoefening in Zuid-Italië. Zorg ervoor dat we er tegen een uurtje of acht ’s avonds langs varen, want rond die tijd krijg je vuurwerk te zien!”
EEN SECUUR WERKJE
PAGINA 6
SUBS 2, JAARGANG 6
APRIL 2006
RUBRIEK
COLUMN
Daar stond ik dan, even later, met een stuk of tien zeekaarten voor mijn neus. Eerlijk gezegd was ik niet zo blij met dit klusje: het plannen van een route is altijd een behoorlijk karwei. Je moet de kaarten zo uitzoeken dat ze mooi op elkaar aansluiten, controleren of ze wel recent genoeg zijn, ze in de juiste volgorde leggen – en als je dat voor elkaar hebt, de koerslijnen erin zetten. Een secuur werkje, want je moet goed opletten: de route mag natuurlijk niet over ondieptes, boeien, wrakken of andere gevaren heen worden gepland. En op het laatst moet je er ook nog voor zorgen dat de verschillende koerslijnen van kaart tot kaart perfect in elkaar overvloeien. Na twee uur puzzelen en tekenen was ik eindelijk klaar: de kortste route naar de Stromboli stond erin.
APRIL 2006
MAARTJE & DE MARINE
Die avond kwam ik om zes uur op post op de brug. Ik genoot van het uitzicht: een prachtig ondergaande zon die kleurrijk de zee in zakte. “Als je dit al mooi vindt, dan kijk je straks helemaal je ogen uit”, bromde de commandant vanuit zijn stoel. Ik kreeg er zin in om die vulkaan te zien! Toen de zon op een gegeven moment helemaal verdwenen was, werd in de verte langzaam maar zeker een eenzame zwarte pukkel in het water zichtbaar: de Stromboli!
ZAAN BY SUNSET
Is dat alles? dacht ik. Waarom spuwt hij geen vuur? En waar zijn de lavastromen die langs de berg horen te lopen? Het leek wel of de commandant mijn gedachten kon lezen. “Heb geduld, Maartje. Wacht maar tot we dichterbij zijn!” EINDELIJK ACTIE!
DE 'EENZAME ZWARTE PUKKEL'
Hij had gelijk, zo bleek een uurtje later. Op twee mijl afstand van de vulkaan, ruim drieënhalve kilometer dus, kregen we de ene spuiter na de andere te zien. De lava spoot wel vijf meter de lucht in, barstte daar uit elkaar, kwam in een kleine vuurregenwolk weer op de berg terecht en gleed ten slotte de zee in. Wat een aanblik! Inderdaad, ik keek mijn ogen uit. Of deze ervaring mijn gepuzzel met die zeekaarten waard was, kón ik me niet eens meer afvragen: ik was alle moeite in één keer vergeten!
SUBS 2, JAARGANG 6
PAGINA 7
VREDE & VEILIGHEID
BACK TO SCHOOL
RUBRIEK
Nog niet klaar om écht te solliciteren bij de marine?
DOE EEN JAARTJE
VREDE & VEILIGHEID!
Als een speer door je middelbare school gegaan – of gewoon een vroege leerling – en nu te jong om te solliciteren bij de marine, terwijl je eigenlijk al staat te popelen? Of al wel 17, maar nog niet overtuigd van jezelf als militair-in-de-dop? Of gewoon geen idee welk krijgsmachtdeel je het leukst vindt? Speciaal voor mensen zoals jij is er de opleiding Vrede & Veiligheid: jouw kans om je een heel jaar te oriënteren op de verschillende mogelijkheden bij Defensie. Kies je daarna inderdaad voor een toekomst bij de marine of de landmacht – want het gaat met name om die twee onderdelen – dan heb je meteen een “Gisteren kreeg ik de rode helm op”, vertelt Michael, terwijl hij vanuit zijn ooghoeken toestreepje voor. Zelfs als je je bij nader inzien toch kijkt hoe de rest van zijn groep een vliegtuigniet zo thuis voelt in de militaire wereld, is er nog vormig vlot in elkaar probeert te zetten. Het is geen man overboord. Je krijgt namelijk ook allerlei half januari en rondom de marinierskazerne vakken waar je in de burgermaatschappij veel aan op Texel zijn meer dan honderd V&V-leerlinhebt. Maar voor SUBS-leden Michael van Willigen, gen uit het hele land bezig allerlei opdrachten Cynthia Leenhoven en Robert Concincion is dat laatuit te voeren die de korporaals en sergeanten voor ze hebben bedacht. ste voorlopig niet aan de orde, want zij worden juist met de dag enthousiaster. En helemáál nu ze drie weken lang de hort op zijn voor hun eerste BeroepsPraktijkVorming (BPV), de V&V-stage, weten ze zekerder dan ooit: doe mij maar de marine!
KNOPEN EN STEKEN KOMEN HIER GOED VAN PAS
PAGINA 8
SUBS 2, JAARGANG 6
APRIL 2006
RUBRIEK
BACK TO SCHOOL
MICHAEL
Improviseren, samenwerken, communiceren, doorzetten – allemaal wel eens nodig, allemaal wel eens moeilijk. De opdrachten variëren van bokbouwen (drie lange palen op zo’n manier aan elkaar vastbinden dat je er een katrol aan kunt hangen) tot het construeren van een vlot (“Ze zullen wel balen dat jullie me uit de groep hebben gepikt, want ik ben een van de weinigen die goed kan knopen”) tot het geblindeerd volgen van een parcours langs een touw waarbij je allerlei obstakels moet zien te ontwijken (“En dan krijg je onverwacht ook nog een emmer koud water over je heen”) tot het verplaatsen en sorteren van ladingen gekleurde munitiekisten (“Daarbij was ik de aanvoerder, degene met de rode helm op, dus toen moest iedereen naar mij luisteren”).
APRIL 2006
VREDE & VEILIGHEID
GEWOON DOEN WAT JE OPGEDRAGEN WORDT “De korporaal zei dat ik het goed had gedaan als leider”, vertelt Michael. “Volgens hem had ik een logisch plan bedacht en dat duidelijk uitgelegd. En bovendien was de missie geslaagd.” Lastig, om ineens de baas te moeten spelen over studiegenoten van je eigen leeftijd, met wie je in hetzelfde schuitje zit? “Het viel me mee dat de groep mijn autoriteit zo makkelijk accepteerde, al leren we dat ook wel een beetje op school.
SUBS 2, JAARGANG 6
Bij het vak zelfredzaamheid krijgen we theorielessen over leidinggeven: hoe je jezelf presenteert als je voor een groep staat, bijvoorbeeld, en dat je niet bang moet zijn om orders uit te delen als dat nodig is. En andersom: als iemand anders de leiding heeft, dat je dan best mag meedenken, maar dat je niet steeds in discussie kunt gaan. Je doet in principe gewoon wat je opgedragen wordt. Zo werkt het nou eenmaal in het militaire wereldje. Als je in een conflictsituatie met z’n allen een spoedprobleem moet oplossen, kun je ook niet eindeloos gaan overleggen. Met dat soort regels en principes oefenen we nu in de praktijk. Voor de meeste mensen hier is dat hoogstens even wennen, maar je moet het ergens ook wel in je hebben. Degenen die constant ‘ja maar...’ blijven zeggen, haken vaak als eerste af.”
ROBERT
PAGINA 9
VREDE & VEILIGHEID
VOOR IEDEREEN VERPESTEN Volgens Cynthia is de methode die de mariniers gebruiken om de benodigde discipline ‘erin te rammen’, op zich wel heel efficiënt. “De eerste avond dat we om elf uur moesten gaan slapen – licht uit, iedereen stil – dachten we nog: nou ja. Thuis en op de middelbare school smokkel je ook wel eens met de regels... Maar hier laten ze er meteen de hele groep voor opdraaien. Stel je voor: lig je na een hartstikke zware dag eindelijk rustig in de tent, moet je er ineens weer uit om tig rondjes te gaan rennen of zoiets, omdat iemand ánders ligt te kletsen. Diegene wordt op dat moment behoorlijk uitgekotst door de rest, ja. Maar de volgende avond is het dus wel om elf uur stil!”
PAGINA 10
BACK TO SCHOOL
RUBRIEK
EÉN EN AL SMILE
HOUD JE BUDDY IN DE GATEN! Robert vindt eigenlijk alles aan de opleiding leuk. Oké, er zitten wel eens saaie theorielessen bij, maar sommige dingen moet je nou eenmaal gewoon in je kop stampen. Uiteindelijk wil hij bij het Korps Mariniers, en daar heeft hij alles voor over. Een van zijn favoriete vakken is beveiliging: “Dan leer je hoe je gebouwen moet beveiligen, en ook hoe je personen moet bewaken. Dat doe je altijd met meerdere mensen. Sowieso heb je tijdens de hele opleiding een buddy, met wie je veel samenwerkt en voor wie je ook een beetje verantwoordelijk bent. Eigenlijk moet je altijd weten waar je buddy uithangt en hoe het met hem gaat, en andersom. Zeker als je onderweg of ‘in het veld’ bent, is dat belangrijk voor je veiligheid.”
CYNTHIA
De voorlichtingen en oefeningen in Den Helder vorige week waren best nuttig, zegt Robert, maar deze week op Texel is toch het leukste deel van de BPV. Hij had het zich fysiek zwaarder voorgesteld: “Een paar mensen in mijn bak zaten te zeuren dat er in de tenten geen verwarming is, maar zo koud is het nou ook weer niet als je eenmaal goed ligt. En ze baalden dat we geen licht hadden, maar je hoeft toch niks te zien als je gaat slapen?” Ook voor de ‘natte catcrawl’ draait Robert zijn hand niet om: zelfs met een buitentemperatuur van min drie graden – dus hoe koud moet het water onder hem wel niet zijn, stél dat hij het touw per ongeluk laat schieten? – maakt hij er een daverende show van. Vanaf de kade wordt hij aangemoedigd: Popo, nog één keer, Popo, nog één keer. En daar gaat hij weer: eerst zijn ene been naar beneden, dan zijn andere been, zijn rechterarm, totdat hij boven het ijskoude water alleen nog maar aan die ene linkerhand bungelt. Met zijn andere hand salueert hij naar de toeschouwers op de wal. Er volgt een luid applaus.
SUBS 2, JAARGANG 6
APRIL 2006
RUBRIEK
BACK TO SCHOOL
VREDE & VEILIGHEID
Volgende actie! Ook helemaal enthousiast over de opleiding Vrede & Veiligheid? Misschien zelfs al zin om je aan te melden? Surf dan naar www.leerlingvenv.org. Hartstikke veel info, inclusief allerlei spannende praktijkfoto’s! Een lijst met alle ROC’s waar je je rechtstreeks voor het V&V-jaar kunt opgeven, vind je onder ‘Over de Opleiding’.
Even later klimt hij droog weer op de kant, één en al smile. “Dit ís het gewoon voor mij. Dat dacht ik al wel, maar nu ik zo lekker bezig ben in de praktijk, weet ik het echt zeker: ik móét marinier worden. En deze opleiding lijkt me een perfecte start van mijn carrière in die richting.”
WAT, WAAR, WIE EN HOE?
:
OPLEIDINGEN: Assistent Vrede & Veiligheid (niveau 1, geen vooropleiding vereist), Medewerker Vrede & Veiligheid (niveau 2, vmbo-diploma vereist) LOCATIES: 25 ROC’s door heel Nederland DUUR: 1 (school)jaar, van september tot en met juni THEORIE: Vakkenpakket niveau 1 en 2: Vrede & Veiligheid, zelfredzaamheid, Engels, maatschappij en cultuur, ICT, zakelijke communicatie, fysieke vaardigheden (= ook veel trainen!) Extra vak niveau 2: Beveiliging van eigendommen en gebouwen PRAKTIJK: Najaar: 2 orientatiedagen bij de KM en 2 bij de KL; in december kies je bij welk onderdeel je je latere 2 stages (BPV) wilt lopen. Winter/voorjaar: 2 x 3 weken BPV, beide bij KM of KL
APRIL 2006
SUBS 2, JAARGANG 6
TOELATINGSEISEN: Minimaal 16 jaar, Nederlandse nationaliteit (of aangevraagd), gescreend door Defensie, aangenomen door het ROC (na intake en medische controle) WERKGEVER: Tijdens het V&V-jaar ben je officieel cursist bij jouw ROC, dus niet in dienst bij Defensie BAANGARANTIE KM: Nee, maar je maakt wel veel meer kans dan sollicitanten die geen V&V hebben gedaan, en je hebt een jaar lang flink aan je conditie gewerkt, en er worden altijd functies voor V&V-leerlingen gereserveerd, en je krijgt bepaalde vrijstellingen wanneer je later aan je ’echte’ militaire opleiding begint, en je weet veel beter wat je te wachten staat BAANGARANTIE KL: Ja, als je je twee BPV’s bij de KL hebt gedaan, kun je daar in principe worden aangenomen KEURING: Pas als je na het V&V-jaar echt gaat solliciteren
PAGINA 11
SUBS-NAVEX
1, 2 & 3 MEI 2006
GA JIJ MEE?!
Beantwoord vijf vragen en maak kans op een plek:
DE SUBS-NAVEX 2006 DIE WIL JE NIET MISSEN! We gaan weer op pad! Van 1 tot en met 3 mei houden we de zogeheten SUBS-NAVEX 2006, met Den Helder als basis. NAVEX? Die afkortingen ook altijd... Oké, dit gevalletje staat voor Naval Exercise – en dát staat weer voor Maritieme Oefening. Een perfecte manier voor SUBS-leden om de wereld van de marine in een paar dagen tijd beter te leren kennen. Houd jij van water, kun je goed samenwerken en ben je bereid om je grenzen te verleggen? Dan is de SUBS-NAVEX echt iets voor jou!
PAGINA 12
STILZITTEN? NEE DUS... We gaan je natuurlijk nog niet tot in de details vertellen wat je te wachten staat als je meegaat, maar stilzitten is er tijdens de NAVEX niet bij. Als je al misselijk wordt bij het lezen van de woorden peddelen, marsen en ochtendsport, dan kun je jezelf misschien maar beter de moeite van het meedoen besparen. Want dan voel je je die eerste paar dagen na Koninginnedag waarschijnlijk lekkerder met de afstandsbediening in je hand, gewoon rustig thuis, lui op de bank, zak chips en een fles cola erbij...
MAAR OOK NIET ALLÉÉN MAAR RENNEN EN ROEIEN! Nog steeds zin in een paar dagen marine-actie? Heel goed! Nog wel even voor de duidelijkheid: ’t is straks ook weer niet dagenlang alléén maar rennen en roeien... Op het programma staan bijvoorbeeld ook rondleidingen op marineschepen waar je normaal gesproken niet zomaar aan boord komt, behalve als je daar op de Nationale Vlootdagen een uurtje of drie voor in de rij gaat staan. En ondanks de fysieke uitdagingen die je (misschien?) zult tegenkomen, is er ook tijd voor ontspanning en gezelligheid. Hoe en wat? Ja daaag, dat merk je dán wel!
SUBS 2, JAARGANG 6
APRIL 2006
GA JIJ MEE?!
1, 2 & 3 MEI 2006
SUBS-NAVEX
EN WIE GAAT ER MEE? In totaal kunnen er zestig SUBS-leden mee met de NAVEX. En dertig plaatsen zijn er al ‘weg’: die gaan naar de winnaars van Survival of the Smartest, het internet-spel waar je eind vorig jaar aan mee kon doen. Word jij een van de andere dertig deelnemers? Dat hangt ervan af... Time for action!
VOORWAARDEN: Als je de goede antwoorden op deze vijf vragen weet te vinden (en ze zijn te vinden!), dan ben jij straks misschien ook bij de SUBS-NAVEX 2006.
1 2 3
4 5
Hoe heet het tweede amfibische transportschip van de Koninklijke Marine, dat vanaf 2007 operationeel is? Hoe heet de kazerne waar de Elementaire Vakopleiding van het Korps Mariniers wordt gegeven? Wat is Mark je weet wel, die jongen uit de nieuwe reclamecampagne van de marine in zijn vrije tijd aan boord? (zet wel ff het geluid aan!) Wat is de wapenspreuk van Hr.Ms. Bruinvis? Waar staat de afkorting BVS voor, in BVS10? (Inkoppertje!)
Stuur jouw vijf antwoorden naar info@subs.nl.
VERMELD OOK JE VOOR- EN ACHTERNAAM, JE GEBOORTEDATUM, EN JE ADRES, POSTCODE EN WOONPLAATS.
APRIL 2006
SUBS 2, JAARGANG 6
PAGINA 13
De sluitingsdatum voor het insturen van de antwoorden is maandag 17 april 2006. Alle SUBS-leden van wie we de juiste antwoorden op tijd hebben ontvangen, komen in aanmerking: de dertig winnaars worden geheel willekeurig getrokken. Mocht jouw mail door technische problemen niet op tijd aankomen, dan valt dat buiten de verantwoordelijkheid van de SUBS-redactie. Om aan de NAVEX mee te mogen doen, moet je SUBS-lid zijn, én gezond, én lichamelijk fit, én in het bezit van een zwemdiploma. Last but not least: de NAVEX wordt weliswaar begeleid door professionele KM-instructeurs, maar deelname is op eigen risico!
WIST JE DAT ...
DE HARPOON
RUBRIEK
LIEVER BEZITTER DAN DOELWIT, WANT HIJ IS GENADELOOS:
DE HARPOON Je hebt in deze rubriek nu al een paar keer kunnen lezen over wapensystemen voor de verdediging van schepen. Deze keer (bijna) alles over een aanvalswapen dat vele marines in bezit hebben: de Harpoon. SNELHEID: MACH 0,85
De Harpoon is een wapen waarmee je oppervlakteschepen tot zinken kunt brengen. Geen raket, maar een kruisvluchtwapen, net als bijvoorbeeld de Tomahawk. Sinds eind jaren zeventig heeft de Nederlandse marine er een aantal in bezit: destijds waren de Geleide Wapenfregatten van de Trompklasse ermee uitgerust, tegenwoordig onze M-fregatten en LCF’en.
PAGINA 14
DE HARPOON BRENGT OPPERVLAKTESCHEPEN TOT ZINKEN
WALVISSEN Eind jaren zestig begon men in de VS een onderzoek naar een goed wapensysteem tegen onderzeeboten die zich aan de oppervlakte bevonden. Het project werd vernoemd naar de harpoen, een instrument om walvissen mee te vangen: in Amerikaans marinejargon worden onderzeeboten ook wel walvissen genoemd. Toen er vlak na de start van het onderzoek een Israëlisch marineschip tot zinken werd gebracht met een raket, werd het Harpoon-project aangepast: bij nader inzien moest het toch een wapen worden tegen oppervlakteschepen. In 1972 maakte de eerste Harpoon een succesvolle vlucht.
SUBS 2, JAARGANG 6
APRIL 2006
RUBRIEK
WIST JE DAT ...
RECHT OMHOOG EN DAN VAN BOVENAF HET SCHIP IN
VLIEGEN MET EEN OMWEG Na lancering vliegt de Harpoon volledig zelfstandig richting doel, helemaal onafhankelijk van de scheepsradar. Dat kan onder meer doordat het wapen een eigen radar heeft. Zolang hij maar weet waar het doelwit zich ongeveer bevindt, vindt hij zelf zijn weg. Sterker nog: als de Harpoon wordt gelanceerd in de ‘bearing only launch’modus, hoef je alleen de richting maar aan te geven en gaat hij zelf op zoek naar het doel. Vóór de lancering worden alle instellingen geladen: wanneer het wapen zijn eigen radar aan en uit moet zetten, bijvoorbeeld, en welke route hij moet volgen. De Harpoon hoeft namelijk niet per se recht op het vijandelijke schip af te vliegen, maar kan ook een ‘omweg’ nemen. Dan weet de tegenstander niet waar jij zit.
APRIL 2006
DE HARPOON
Eenmaal afgevuurd duikt de Harpoon naar zeeniveau en blijft ’ie vlak boven de golven vliegen. Nadat de vliegtuigmotor is aangezet, gaat het wapen richting doel. Omdat hij zo laag vliegt en zo dicht bij de golven blijft, wordt hij pas op het allerlaatste moment door de vijand gespot. Die moet dan binnen een paar seconden reageren. Afhankelijk van de instellingen die van te voren zijn gekozen, wordt na een bepaalde tijd de radar geactiveerd. Die gaat dan op zoek naar contacten. Hoe de Harpoon het gevonden doelwit daarna uitschakelt, hangt ook weer af van de instellingen. Hij kan doorvliegen en het doel van de zijkant raken, maar hij kan ook vlak voor het vijandelijke schip ineens recht omhoog schieten en er dan van bovenaf in vliegen. Sinds z’n ontwikkeling is de Harpoon tijdens drie confrontaties daadwerkelijk ingezet. De eerste keer, in 1986, brachten Amerikaanse marinevliegtuigen en de USS Yorktown er twee Libische marineschepen mee tot zinken. Twee jaar later vuurde een patrouilleschip van de Iranese marine een Harpoon af, maar die miste doel. In hetzelfde conflict brachten Amerikaanse marinevliegtuigen en de USS Joseph Strauss een Iranees fregat tot zinken, en ook daarbij waren Harpoons in het spel. De laatste keer dat een schip werd getroffen door een Harpoon was in 1991, tijdens Operation Desert Storm: toen vuurde een Saoedisch marineschip er een af op een Irakese mijnenlegger.
SUBS 2, JAARGANG 6
PAGINA 15
LANCERING VANAF ENGELS FREGAT
VERDER DAN DE HORIZON De Harpoon heeft een vrij groot bereik: ongeveer 140 kilometer. Dat is verder dan de zeeradar van een schip kan kijken. Want doordat de aarde rond is, kun je schepen op een afstand van meer dan pakweg 30 kilometer niet meer zien. Die varen dan achter de horizon. In de praktijk maakt een schip in zulke gevallen gebruik van de radargegevens van bijvoorbeeld de boordhelikopter, die een eindje vooruit vliegt, of van informatie van andere eenheden. Zo kan het bereik van de Harpoon toch optimaal worden benut.
DE HARPOON
Als het vijandelijke schip zich dichter bij bevindt, kan er worden gekozen voor een luchtverdedigingsraket, bijvoorbeeld de Standard Missile. Die kan óók op schepen worden afgevuurd, is sneller dan de Harpoon, en is in grotere aantallen aanwezig aan boord. Nadeel is wel het kleinere bereik.
WIST JE DAT ...
RUBRIEK
SPECIFICATIES NAAM: Boeing (McDonnell-Douglas) RGM-84 Harpoon Block 1 LENGTE: 4,63 m DIAMETER: 0,343 m GEWICHT: 690 kg SNELHEID: Mach 0,85 BEREIK: 140 km OORLOGSKOP: 39 kg LEVERANCIER: Boeing AAN BOORD VAN: M-fregatten en LCF en van de KM, en op marineschepen van 25 andere landen
NIEUWSTE VARIANT: OOK LANDDOELEN
:
Binnen de marines van de NAVO is de Harpoon het meest gebruikte wapen tegen oppervlakteschepen. Sinds eind jaren zeventig zijn er meer dan zevenduizend Harpoons geproduceerd, voor 26 verschillende landen. In de loop van de tijd zijn er allerlei varianten ontwikkeld, waarvan de meeste niet alleen door schepen kunnen worden afgevuurd, maar ook door vliegtuigen of onderzeeboten. Het meest recent is de Harpoon Block 2, een sterk verbeterde versie van de Block 1, die ook landdoelen op korte afstand kan aanvallen. Deze variant beschikt bovendien over GPSnavigatie. De Block 2 is inmiddels besteld door elf landen, waaronder Denemarken, Egypte, Taiwan, Zuid-Korea en de Verenigde Arabische Emiraten. Overigens staan de ontwikkelingen nog steeds niet stil, want bij Boeing denkt men alweer na over Block 3.
PAGINA 16
MAXIMAAL VIER PER SCHIP Net als de Amerikaanse marine beschikt ook de Nederlandse marine over de Block 1C, een variant uit 1985. Maar ook hier bestaan er plannen om de nieuwe Block 2 aan te schaffen. De Harpoons die we nu hebben, staan opgesteld in de midscheeps van onze M-fregatten en LCF’en. In elke canister (buis) bevindt zich één Harpoon, met een maximum van vier per schip.
De marine oefent regelmatig met de Harpoons, maar vanwege de hoge kosten wordt de harpoon hooguit één keer in de twee jaar echt gelanceerd. Oefenen op inkomende exemplaren is minstens zo belangrijk. Niet voor niets zijn Harpoons zo effectief als aanvalswapen: ze zijn op de radar moeilijk te zien, vliegen hartstikke laag en zijn lastig te ‘misleiden’. Dan komt het dus toch weer op een perfect gecoördineerde verdediging aan…
SUBS 2, JAARGANG 6
APRIL 2006
RUBRIEK
DE WERKWEEK VAN...
RICARDO SASSENBURG, MATROOS TD
Ricardo Sassenburg,
MAANDAG
matroos Technische Dienst
Ricardo Sassenburg (19) is matroos der eerste klasse bij de Technische Dienst (TD). Zijn functie draait vooral om machines: installaties van onmenselijke omvang en met onmenselijke vermogens. Want om een fregat met een waterverplaatsing van meer dan zesduizend ton in beweging te krijgen en op topsnelheid te laten varen, heb je wel een paar krachtige ‘batterijtjes’ nodig. Dat die altijd in topconditie zijn, daarvoor zorgen de TD’ers van het onderdeel mobility – voortstuwing zeg maar – waarbij ook Ricardo sinds november 2005, na het afronden van zijn PBI-boek, op eigen verzoek is ingedeeld. “Hartstikke kicken”, zegt hij, “want dankzij onze inspanningen vaart dit bakbeest wel mooi naar de andere kant van de wereld, als het moet.”
APRIL 2006
SUBS 2, JAARGANG 6
PAGINA 17
Het is druk op het bureau TD (Technische Dienst) aan boord van de Hr.Ms. Evertsen. Vijf voor acht: nog een paar minuten en Ricardo’s werkweek gaat weer van start. Alle matrozen TD die zich met de voortstuwing bezighouden, plus de ‘bijbehorende’ korporaals, sergeant en majoor, komen bij elkaar om te bespreken wat er vandaag moet gebeuren. Omdat het schip momenteel binnenligt, begint de dag met een standaard controlerondje langs de installaties. Ricardo ontdekt dat er bij een van de kruisvaartdiesels een filter vervangen moet worden en regelt het meteen. In beide machinekamers – de voormachinekamer met de hoofdvaart, de gasturbines, en de achtermachinekamer met de kruisvaartdiesels – moet alles altijd tiptop in orde zijn, want een klein gebrek kan grote gevolgen hebben. Niet alleen dat het schip misschien niet kan varen als er ergens wat mis is, de boel kan zelfs compleet exploderen: “Er zit zóveel gevaarlijke brandstof in die ruimtes, daar moet je ontzettend voorzichtig mee zijn.”
RICARDO SASSENBURG, MATROOS TD
DE WERKWEEK VAN...
RUBRIEK
DINSDAG
WOENSDAG
Ricardo is pas nog een maandje naar Zweden geweest. “Zelf zou ik het niet hebben verzonnen, maar Stockholm bleek hartstikke leuk te zijn. En de sfeer aan boord was heel goed.” Toch is het altijd even wennen om weer te gaan varen, vindt Ricardo. “Je ziet je familie een poosje niet en je krijgt heel andere werktijden. De eerste keer dat je om vier uur ’s ochtends je nest uit moet, baal je echt wel even. Dat heb je als je de ‘platvoet-dagwacht’ loopt, van vier tot acht ’s ochtends en ’s avonds.” Ricardo neemt ons mee naar de Technische Centrale (TC), waar de TD’ers tijdens hun zeewacht regelmatig te vinden zijn. Veel monitors, veel knoppen en hendels, veel schakelborden en panelen. Gepiep, lichtgeflikker, geruis alom. “Op die machine daar krijg je alarm als er ergens op het schip bijvoorbeeld een deur open gaat die dicht moet blijven”, wijst Ricardo. “En hier op dit beeldscherm zie je precies wat er in de machinekamers gebeurt. Ik kan nog veel verder inzoomen, zie je? Een beetje Big Brother-achtig is het wel, hoor. Kijk, daar heb je mijn collega, beneden bij de diesels. Die is het koelwatersysteem aan het controleren.
In de haven werk je als TD’er gewoon van acht tot vijf, maar op zee is het vier uur op, acht uur af. Met drie roulerende divisies is de TC dan dus 24 uur bemand. Een vierde divisie werkt daarnaast van acht tot vijf overdag én kan buiten ‘kantooruren’ worden opgetrommeld als de dienstdoende zeewacht assistentie nodig heeft.
DE 'KNOPPEN' IN DE MACHINEKAMER
Vorige week hebben we daar een lek ontdekt en verholpen: eerst een hele tijd bezig geweest om een pompje tussen de leidingen uit te krijgen, want daar zat de fout, en toen dat ding gerepareerd en teruggeplaatst. Sindsdien werkt het allemaal weer perfect, maar we blijven alert. Wel interessant hoor, zo’n probleem. Of mag ik dat niet zeggen? Nou ja, je kiest niet voor niets voor techniek, toch? Laat mij maar lekker sleutelen. Heerlijk. Als het dan ook maar lukt, tenminste, want dát is de kick!”
'BIG BROTHER IS WATCHING U'
PAGINA 18
SUBS 2, JAARGANG 6
APRIL 2006
RUBRIEK
DE WERKWEEK VAN...
RICARDO SASSENBURG, MATROOS TD
VRIJDAG
“Zolang de motoren draaien, moeten er altijd genoeg TD’ers paraat zijn om bij calamiteiten – brand in een gasturbine, oliemist in de machinekamer, ik noem maar wat doemscenario’s – alles en iedereen zo snel mogelijk in veiligheid te brengen en de schade te beperken.” Ooit meegemaakt, zo’n bedreigende situatie? “Gelukkig niet. Maar we oefenen veel, want als er echt iets is, moet het natuurlijk wel in één keer goed gaan.” INSTALLATIES VAN ONMENSELIJKE OMVANG
DONDERDAG Ricardo begint weer met zijn dagelijkse rondje. Omdat het de eerste van de maand is, ligt er straks waarschijnlijk een nieuw pakje kaarten klaar voor de matrozen, zegt hij, terwijl hij de beveiliging van een klep inspecteert. “Daar staan de details op van alle periodieke onderhoudsklussen die we deze maand naast de vaste controles moeten doen: de instructies, de benodigdheden, en zelfs de tijd die je er ongeveer voor moet rekenen. Er zitten ook altijd dingen bij die je nog nooit eerder hebt gedaan, omdat ‘periodiek onderhoud’ in sommige gevallen betekent: één keer per jaar vervangen. Andere opdrachten komen elke maand terug, of nog vaker.”
Kruisvaartdiesels, de hoofdvaart, gasturbines, generatoren, tandwielassen, oliepompen, persleidingen, plaatkoelers, compressoren – Ricardo praat erover alsof hij er zijn hele leven al bekend mee is. “Toch raakte ik pas op de middelbare school geïnteresseerd in machines, en toen heb ik elektrotechniek gekozen. Ondertussen begon de marine me ook te trekken. Maar na mijn eindexamen was ik te jong om te solliciteren, dus dat werd eerst een jaartje Vrede & Veiligheid. Inmiddels zit ik helemaal goed: ik doe het leukste werk, vind ik zelf, en ook nog op het nieuwste schip!” Die middag loopt Ricardo nog één keer de machinekamers na, checkt of alles schoon is, leegt de prullenbakken… “Oké, wat mij betreft zijn we weekendgereed. Straks met de trein naar Rozenburg, lekker naar huis. Tuurlijk heb ik daar zin in. Maar maandagochtend ga ik met net zoveel plezier weer aan de slag!”
DRIE PERSONEN IN MACHINEKAMER
APRIL 2006
SUBS 2, JAARGANG 6
PAGINA 19
'DEZE POMP MOET IK NOG VERVANGEN'
DE BVS10
GEEN HOUTEN KONT MEER KWEKEN EVEN VOORSTELLEN:
DE BVS10 Hij oogt stoer, met zijn groene, vierkante uiterlijk. De Hulk? Nee, de BVS10: het nieuwe rupsvoertuig van het Korps Mariniers. Begin januari zag het eerste Nederlandse exemplaar het levenslicht, en wel in de kraamkamer van de Zweedse firma BAE Landsystems Hägglunds. Een zware jongen: 10.600 kilo schoon aan de haak. De marine heeft er 74 stuks van besteld, want de BVS10 gaat een deel van de huidige BV206’s vervangen. Binnen anderhalf jaar moeten ze allemaal operationeel zijn. Een vette klus voor de fabrikant, maar ook geen geringe opgave voor de mariniers, die nog een heel opleidingstraject te gaan hebben. Want zij moeten wel weten hoe ze de rups straks tot alle mogelijke topprestaties kunnen aanzetten.
EVEN VOORSTELLEN
RUBRIEK
Dankzij een stevige stalen carrosserie van maar liefst 5,5 millimeter dik, bekleed met keramische platen die 7,62-mm-patronen kunnen tegenhouden, biedt de BVS10 nog meer bescherming dan z’n oudere broer, de BV206. De naam zegt het al, voor wie Zweeds spreekt althans: BV staat voor BandVagn, ‘rupsvoertuig’, die S daarachter voor Splitterskyddad, ‘beschermd tegen scherven’.
DE 'OUDE' BV206
De BVS10’s zijn bestand tegen dichtbij ontploffende artilleriegranaten en AP-mijnen. Uitsluitend ter zelfverdediging beschikken ze over een machinegeweer op een affuit, een mobiel onderstel dat zorgt voor stabiliteit als er moet worden geschoten. Alle BVS10’s kunnen salvo’s vuren om een rookgordijn te leggen. Infanterietaken kunnen sneller en veiliger worden uitgevoerd, en er kan makkelijker over het gevechtsveld worden gemanoeuvreerd. Een gevechtsvoertuig is de rups echter niet, want voor zwaardere wapens is hij ongeschikt.
DE OPKLAPBARE PARASTOELEN
PAGINA 20
SUBS 1, JAARGANG 6
APRIL 2006
RUBRIEK
EVEN VOORSTELLEN
DE BVS10
WAT KUN JE ERMEE?
TRAININGEN IN VOLLE GANG De nieuwe rups is – ondanks z’n vierduizend kilo ‘overgewicht’ – stukken sneller dan de BV206. Hoe het met z’n terreinvaardigheid zit, zal de komende tijd moeten blijken. Eén ding blijft onveranderd: degene die het voertuig bedient, maakt het verschil. De benodigde trainingen zijn daarom al in volle gang. Want het gaat hier niet om het eventjes omruilen van een voertuig en het doorbladeren van de handleiding. Met de complexiteit van het wapensysteem, de uitrusting, de veiligheidsaspecten, en de vereiste know-how en vaardigheden, betekent de overstap naar de BVS10 een hele nieuwe manier van denken en doen. Maar dat heb je als marinier wel over voor zo’n stoere bak. Toch?
VEILIGER, TACTISCHER, EN HEEL WAT COMFORTABELER Veiligheid is niet de enige reden waarom er op deze nieuwe generatie all terrain vehicles wordt overgestapt. Ook tactisch gezien zijn er voordelen. De Engelse mariniers maken namelijk ook gebruik van de BVS10 – al wordt ’ie daar de Viking genoemd. En omdat Nederland in NAVO-verband veel met de Britten doet, wordt de samenwerking nu een stuk effectiever. Verder hebben de inzittenden minder last van herrie, trillingen en schokken. De houten zitvlonders in de achterwagen zijn bovendien vervangen door opklapbare parastoelen. Die zitten een stuk lekkerder, zeggen de mannen die het kunnen weten, dus als het goed is behoort de beruchte ‘houten kont’ straks tot het verleden...
DE 'NIEUWE' BVS10
GESCHIKT VOOR ALLE TERREINEN
APRIL 2006
SUBS 2, JAARGANG 6
PAGINA 21
De BVS10 is ontworpen om in verschillende klimaten en op allerlei soorten ondergrond te opereren. Het ding is veel meer dan gewoon een voertuig: in het veld wordt er als het ware vanuit de rups ’geleefd’. Om alles eruit halen wat erin zit, behoort de volgende ’kost tot de standaard trainingsroutines: navigeren routes kiezen handelen bij tactisch ambushes verplaatsen op verschillende terreinen overnachtinglocaties, verdedigende opstellingen en afwachtinggebieden betrekken waterhindernissen overwinnen verbindingen onderhouden embarkeren en debarkeren veiligheidsmaatregelen treffen
VAN HET SUBS-FORUM GEPLUKT
>> NIEUW GADGET (ONDER DO’S AND DONT’S) Het lijkt mij wel leuk om Icecards van de SUBS te krijgen, als gadget. Dat zijn van die visitekaartjes met je telnummer en je mailadres en eventueel je huisadres... Wat vinden jullie??? (G F)Lijkt mij wel leuk maar misschien kunnen ze een SUBSschoolagenda maken. (MARINIER VAN BBE)Ja, ik wil ook wel een agenda met mooie plaatjes en nuttige info over de marine! (WESSEL)Ja, ik ook man, erg vet, ik zou hem aan iedereen laten zien man. (NIELS KIEVIET)Ik denk dat de leiding van SUBS eerst nog aan z’n vorige gadget wil werken, namelijk de SUBS-bewaarbox. (SPECTRE)Die heb ik op de site gezien en die ziet er echt superrr uit! (MARINIER VAN BBE) Van mij mag ’t! (JOHNNY15)
>> HOE ERG? (ONDER OP- EN AANMERKINGEN) Stel, je gaat een jaar varen. Hoe erg zou jij het dan vinden je ouders een jaar niet te zien?(NINI)Je zult ze wel missen, maar ik denk dat zij jou erger missen. Want jij bent de hele dag bezig op het schip en zij zitten thuis te wachten tot je terug bent. (NOUKIE)Aan boord heb je toch je buddy’s om mee te praten en zo? (ROCKER)Zonder ouders lijkt me juist wel even lekker! (WENDY)Als je later op jezelf gaat wonen ben je toch ook niet altijd bij je ouders???(MICHAEL1)Gelukkig bestaat er Bureau Thuisfrontinformatie. Daar kun je praten, info krijgen, enzovoort. (REINDEER)Als je je ouders niet kunt missen, ga dan niet bij de marine: je wéét dat je soms voor langere tijd weg zult zijn... (BUDDY)
TOPICS
RUBRIEK
>> VROUWEN EN DE ONDERZEEDIENST (ONDER OVER DE ONDERZEEDIENST) Wat vinden jullie van vrouwen bij de Onderzeedienst? (NAVY_ GIRLTJE)Nee, kan niet. Geen discriminatie, maar voor vrouwen
zijn andere faciliteiten nodig. Dan betekent dat de onderzeeër groter moet worden, en dat je in een conflict dus meer risico loopt om ontdekt te worden, of en misschien wel vernietigd. (DENNIS) Als vrouwelijke commandant moet je extra krachtig optreden, anders zal niemand naar je luisteren. (DASBOOT) Het kan wel, alleen heeft de vrouw bijna geen privacy. (MICHIEL)En je mag vaak maar twee seconden douchen. Dat lijkt me niet goed voor de sfeer... (DENNIS) Er kan een hoop rottigheid van komen. (IRONEAGLE)Je kunt ook alleen vrouwen in een onderzeeër stoppen, dan zijn alle problemen opgelost. (DAAN)
>> WIE WIL ER GRAAG BIJ DE
TECHNISCHE DIENST? (ONDER WERKEN BIJ…)
Ik wil graag bij de Technische Dienst, maar ik zie verder niemand die dat wil. Laat het even weten als je ook bij de TD wilt, en waarom ...!!! (KRAMMIEJ)Ik wil graag bij de Technische Dienst/ Wapentechnische Dienst... Lijkt me super gaaf... (KATHEY) Ja, ik denk dat ik ook bij de Wapentechnische Dienst ga. Lijkt me wel cool en verdient ook nog eens super...! (KRAMMIEJ) Dat het goed verdient wist ik niet... (KATHEY)Het lijkt mij helemaal te gek om iets te doen met water en techniek, maar het is natuurlijk best ingewikkeld. Maar daarom verdient het waarschijnlijk ook lekker. Alleen, ja, de kapitein verdient meer hè? (KATHEY)
Nieuwsgierig geworden naar het SUBS-forum? Kijken wat er nog meer gebeurt en/of zelf meepraten? Ga naar www.subs.nl, log in en klik op FORUM (onder FUN AREA).
PAGINA 22
SUBS 2, JAARGANG 6
APRIL 2006
RUBRIEK
LINKS
SEA SIGHTS
EMOTICONS
TECHNIEK
Zet je er vaak een knipoog bij als je per e-mail geintjes maakt ;-) en durf je best te huilen :-( in een chagrijnig bericht? Of huppelen er in jouw mailtjes altijd van die gele smileys rond? Maak je mailtjes dan vanaf nu nog origineler met de gloednieuwe marine-smilies! Een lachende matroos (of een duiker, een marinevrouw, een vlieger...) is voor de verandering toch ook wel eens leuk? Download ze vanaf www.werkenbijdemarine.nl/ index.php?m=010000&lognr=11 Ga na het intypen van dit adres als volgt te werk: Klik op ‘downloaden’. Klik vervolgens op ‘Opslaan’ in het schermpje ‘Bestand downloaden’. Kies een map in het schermpje ‘Opslaan als’ en klik dan op ‘Opslaan’. Open (en unzip) het bestand ‘marine-emoticons.zip’. Selecteer de losse GIF-bestandjes en verplaats ze (Extract) naar de gewenste map op je PC. Wil je de marinier (of de huilende marineman, of de matroos met de verrekijker...) in een mailtje zetten, kies dan onder ‘Invoegen’ voor ‘Afbeelding’, blader naar de map waar je je emoticons in hebt gezet en klik op het plaatje dat je wilt gebruiken.
Heb je Ricardo aan het werk gezien op pagina 17, 18 en 19 en lijkt het jou ook wel wat, zo’n baan bij de Technische Dienst van de marine? Kijk dan ook eens op www.werkenbijdemarine.nl/ werkenbij.php?m=020103&dienstgroep=2 voor meer algemene info over dit dienstvak of surf naar de persoonlijke pagina van Timo, ook TD’er: www.werkenbijdemarine.nl/flash/timo/ flash.htm. Maar eerlijk is eerlijk, de marine is natuurlijk niet de enige organisatie waar iets met techniek wordt gedaan. Op www.jouwtechniek.nl/main.asp?pid=1 en www.techniekbedrijven.nl/afawcs0115114/tn-home.html kun je ook nog inspiratie opdoen. Leuk voor meiden met belangstelling voor techniek: www.technika10.nl/index.html.
APRIL 2006
SUBS 2, JAARGANG 6
VULKANEN In haar column op pagina 6 en 7 vertelt Maartje hoe indrukwekkend het was om de vulkaan Stromboli, ten zuiden van Napels, lava te zien spuwen. Als je meer wilt weten over dit fascinerende natuurverschijnsel, kijk dan eens op www.vulkanen.nl of op http://volcano.und.nodak.edu/vwd ocs/volc_images/volc_images. html. Op die laatste site staan ook foto’s van de Stromboli zelf.
PAGINA 23
COLOFON
HET SUBS-MAGAZINE IS EEN UITGAVE VAN DE KONINKLIJKE MARINE. HET IS BESTEMD VOOR ALLE LEDEN VAN SUBS – DE JONGERENCLUB VAN DE MARINE – EN VERSCHIJNT VIER KEER PER JAAR.
TEKSTEN & REDACTIE Rita Meshulam, Veritaal Jaime Karremann Maartje van der Maas Silvana Amerika
REDACTIEADRES Koninklijke Marine SUBS-magazine Postbus 2630 1000 CP Amsterdam
BEELD Audiovisuele Dienst Defensie Cees Baardman Silvana Amerika
INSCHRIJVEN Ben je nog geen lid van SUBS en wil je je inschrijven? Surf dan naar www.subs.nl, klik op CLUB en kies ’Lid worden’.
VORMGEVING Krijn Ontwerp, Nijmegen
AFMELDEN Wil je geen lid meer zijn van SUBS? Mail dit dan ff naar info@subs.nl.
DRUK Hollandia Printing, Heerhugowaard
SUBS-MAGAZINE 6E JAARGANG, NUMMER 2 ( APRIL 2006 )