DeMorgen Magazine Zuid-Tirol Mei 2011

DMM00_001_V1_20110508_tirolcover.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

16:31

Pagina 1

7 MEI 2011

DeMorgen

Magazine

Zuid-Tirol Adembenemend aantrekkelijk

MAGISCHE VALLEI Alta Badia, zes heerlijke dorpen tussen de toppen BOLZANO Charmante mix van noord en zuid MMM’S Reinhold Messner: de überklimmer bouwt nu bergmusea

DMM00_003_V1_20110508_tiroledito.qxp:DMM_nieuw

DMM

26-04-2011

16:32

Pagina 3

inhoud

10

14

20

Alta Badia: zes zinnenprikkelende dorpen kijken uit op de hoogste toppen van de Dolomieten.

Goethe en da Vinci treffen elkaar in Bolzano, een oergezellige melting pot van Duits en Italiaans.

Hippe wellness, sierlijke jugendstil en een buitengewone flora: het kleine maar fijne Merano heeft het allemaal.

Salzburg / Brennerpas

ITALIË

OOSTENRIJK OOSTENRIJK

Vipiteno

ZWITSERLAND

Reschenpas

Brunico Bressanone

Alta Badia Merano Chiusa Silandro

Sesto

Corvara

Z U I D - T I R O L A22 / E45

Cortina

Bolzano

Stelviopas

ITALIË

20 km Grafiek Tom Sonck, De Morgen

Trento / Verona / Venetië

Mamma mia/mein Gott Zuid-Tirol. Het is dat deel van Italië waar het land iedereen verwelkomt die net de grens is overgestoken. De meesten onder ons rijden er doorheen zonder zelfs maar te overwegen hier te stoppen, laat staan er te verblijven. Een grove vergissing. De bergen zijn zo adembenemend dat de Unesco het gebied tot werelderfgoed uitriep, er is driehonderd dagen per jaar zon, Bolzano en Merano zijn parels van steden en de gastronomie: mamma mia, mein Gott! Dit alles op pakweg acht uur rijden van Brussel. Een streek als een godsgeschenk, met de zes dorpjes van Alta Badia als kroon op het werk.

Oké, Alto Adige heet ook Südtirol en dat

klinkt anders. Ooit was het Oostenrijks grondgebied, maar nu behoort de streek tot Italië. In die dualiteit schuilt meteen ook de aantrekkingskracht van het gebied. De combinatie van Duits en Italiaans is heel bijzonder. Het is even wennen aan de verschillende klankkleur.

Ga je naar Bozen of naar Bolzano? Naar Schloss Tirol of naar Castel Tirolo? Hoe kan Duitse Pünktlichkeit en humorloze Gründlichkeit in ’s hemelsnaam worden gecombineerd met Italiaanse zwierigheid en dolce far niente? In de streek wordt gewerkt en stevig aangepakt, met rijkdom als gevolg (Duits), maar ze straalt tegelijkertijd een charmant levensgevoel uit

(Italiaans). Het is de altijd goedgemutste zon die er een unieke cocktail van maakt.

De beste vertaling van deze unieke combinatie vind je terug in de gastronomie.

Zuid-Tirol heeft twee zielen, een Oostenrijks-Germaanse en een ItaloLatijnse. De kleine streek telt extreem veel Michelinsterren, meer dan om het even welke andere Italiaanse provincie. Achttien stuks zijn het, en het aantal groeit snel: drie extra in 2009, idem in 2010.

Voeg daar de verpletterende schoonheid van de Dolomieten aan toe, en deze regio zet vele andere Italiaanse provincies in de schaduw. Ze is rijker en verrassender.

In deze speciale editie tonen we waarom.

Vormgeving Bart De Troy Eindredactie René van Munster Fotoredactie & archief Brigitte van Wees Advertenties Bart Orinckx, tel. 02/454.26.38 Verantwoordelijk uitgever Wouter Verschelden, Arduinkaai 29, 1000 Brussel Druk Eco Print Center, Lokeren, tel. 09/353.48.49 Wedstrijden Het wedstrijdreglement kun je opvragen bij De Persgroep Publishing NV, door een aan jezelf geadresseerde en voldoende gefrankeerde envelop te sturen naar: De Morgen Magazine, Arduinkaai 29, 1000 Brussel

7 MEI 2011 De Morgen MAGAZINE

3

DMM00_004_V1_20110508_tirolbreedbeeld.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

16:41

Pagina 6

B r e e d b e e l d Theatrale toppen (2) De bergen in Zuid-Tirol lenen zich uitstekend tot parapente omdat veel toppen makkelijk te voet bereikbaar zijn en vervolgens als startplaats © GETTY IMAGES/FRANZ ABERHAM

6

De Morgen MAGAZINE 7 MEI 2011

kunnen dienen. Dankzij de uitstekende thermiek – opstijgende warme lucht – kunnen de paragliders urenlang blijven zweven.

DMM00_004_V1_20110508_tirolbreedbeeld.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

16:41

Pagina 6

B r e e d b e e l d Theatrale toppen (2) De bergen in Zuid-Tirol lenen zich uitstekend tot parapente omdat veel toppen makkelijk te voet bereikbaar zijn en vervolgens als startplaats © GETTY IMAGES/FRANZ ABERHAM

6

De Morgen MAGAZINE 7 MEI 2011

kunnen dienen. Dankzij de uitstekende thermiek – opstijgende warme lucht – kunnen de paragliders urenlang blijven zweven.

DMM00_004_V1_20110508_tirolbreedbeeld.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

16:42

Pagina 8

B r e e d b e e l d Theatrale toppen (3) In de Rifugio al Pisciadù kun je een nachtje doorbrengen op het dak van de Dolomieten. De hut bevindt zich op 2.585 meter hoogte en ligt aan een klein bergmeertje, dat de show steelt met zijn turkooizen kleur. Al sinds 1903 kunnen bergbeklimmers hier terecht. Je moet er wel wat voor over heb-

ben om in deze rifugio te komen logeren. De berghut is onder meer te bereiken via de Ferrata Tridentina, de meest beklommen ‘Klettersteig’ (een met staalkabels uitgezet parcours langs een rotswand) van de Dolomieten. Drie uur duurt de halsbrekende tocht.

© TOURISMUSVERBAND ALTA BADIA/FREDDY PLANINSCHEK

7 MEI 2011 De Morgen MAGAZINE

9

DMM00_004_V1_20110508_tirolbreedbeeld.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

16:42

Pagina 8

B r e e d b e e l d Theatrale toppen (3) In de Rifugio al Pisciadù kun je een nachtje doorbrengen op het dak van de Dolomieten. De hut bevindt zich op 2.585 meter hoogte en ligt aan een klein bergmeertje, dat de show steelt met zijn turkooizen kleur. Al sinds 1903 kunnen bergbeklimmers hier terecht. Je moet er wel wat voor over heb-

ben om in deze rifugio te komen logeren. De berghut is onder meer te bereiken via de Ferrata Tridentina, de meest beklommen ‘Klettersteig’ (een met staalkabels uitgezet parcours langs een rotswand) van de Dolomieten. Drie uur duurt de halsbrekende tocht.

© TOURISMUSVERBAND ALTA BADIA/FREDDY PLANINSCHEK

7 MEI 2011 De Morgen MAGAZINE

9

DMM00_010_V1_20110508_tirolaltabadia.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

16:53

Pagina 10

DMM

ALTA BADIA, een magische vallei tussen de Unesco-reuzen

Traditie tussen de toppen Zuid-Tirol mag voor velen al een goeddeels onbekend gebied zijn, het tussen de hoogste Dolomietentoppen verscholen Alta Badia is dat nog meer.

De adembenemende vallei in het hart van Zuid-Tirol telt amper zes dorpen.

Maar nergens ter wereld worden de zintuigen zo gestreeld.

DOOR RUDY COLLIER ■ Monte Croce/Heiligkreuzkofel in de Dolomieten van Alta Badia.

B

uitenlanders mogen ZuidTirol, en zeker Alta Badia, vaak links laten liggen, Italianen zelf weten wel beter. Zij vormen het grootste aantal bezoekers in Alta Badia, zeker in augustus. Zij weten de verborgen parel meer dan te waarderen. Volledig ingebed in de majestueuze Dolomieten is Alta Badia letterlijk en figuurlijk puur van aard. Deze ‘enclave’ heeft een grote eigenheid behouden. De verbondenheid met de zowel in winter als zomer allesbepalende bergen is alom aanwezig. Er wordt, bewust en onbewust, op een ecologische manier geleefd.

De bewoners zijn niet echt Italianen, uiteraard ook geen Oostenrijkers, al spreken ze even vlot Italiaans als Duits. Het liefst spreken ze hun eigen taal, het Ladinisch, een van die merkwaardige Neo-Latijnse

10

De Morgen MAGAZINE 7 MEI 2011

talen in de Alpen. Het Ladinisch wordt in Alta Badia officieel op school onderwezen, zo’n 98 procent van de 5.600 koppen tellende bevolking spreekt het, samen met nog zo’n 30.000 bewoners van de omliggende valleien. Het bewijst ook hoezeer men hier aan de traditie vasthoudt.

De vermenging van lokale en Europese spirit geeft hier een zeer moderne invulling aan het toerisme. Geen treffender illustratie daarvan dan het nieuwe, kleine hotel Lagacio in het dorpje San Cassiano/St. Kassian.

Op tafel ligt een boek waaruit blijkt dat het hotel opgenomen is in een wereldwijde selectie van ecologische hotels met een magistrale ligging. Het discreet achter en boven een winkel opgetrokken hotel opende in 2009 en is een toonbeeld van hoe deze regio zich niet laat wegdrummen in een ouderwets imago. Volledig opgetrokken in Zwitsers pijnhout, met zicht op de

Om drie uur ’s nachts uit bed, waarom doet iemand dat?

Eén goeie reden: om een paar uren later bovenop de Sass de Stria te staan, midden in het machtige bergland Dolomietentoppen, ademt het een en al natuurlijkheid, frisheid en ecologische architectuur. Vierentwintig appartementen in een modern design dat zeer overtuigend gecombineerd is met elementen uit de Al-

pijnse traditie. Zo is het plaatselijk vervaardigde vilt, dat bij ons stoffige associaties oproept, warm verwerkt in de stoelen en banken. De gangen zijn opgevat als kleine galerijen, als ode aan de Ladinische cultuur, de sagen en de geologie van de streek. Op elke verdieping hangen fossielen in displaykasten, een verwijzing naar de miljoenen jaren oude geologische erfenis van de streek.

Alles herinnert aan de bergen, zelfs het water uit een apart kraantje op de kamers komt uit een eigen bron. Het kleine hotel is erin geslaagd om toch nog 400 vierkante meter spa en sauna te creëren, een weldoend iets want de streek noopt overdag tot enige inspanning. Een nieuwe interpretatie van de aloude bergstijl, waarbij traditie en moderniteit elkaar besmetten. Voeg daar een ecologisch maar verfijnd ontbijt aan toe en een AAA+ voor vriendelijkheid en ontvangst, en hier ligt een absoluut tophotel

verborgen: een kleinschalig, warm nest, meteen een symbool voor heel Alta Badia.

ADEMLOOS BIJ ZONSOPGANG Klokslag 3 uur ’s nachts uit bed, waarom doet iemand dat? Eén goeie reden: om een paar uren later bovenop de Sass de Stria te staan, middenin het door Unesco tot werelderfgoed uitgeroepen gebied. Gids Giorgio, zelf enthousiast in de weer met een sokkel en fototoestel, somt in een draai van 360 graden alle reuzen op: de Lagazuoi, Le Tofanes, Antelao, Croda da Lago, Civetta, Marmolada, Sella, Setsas… Wijzelf zwijgen, kijken verbouwereerd om ons heen, wachten op de zonnestralen om ons te verwarmen en komen langzaam op adem, niet makkelijk bij zo’n adembenemend uitzicht.

Hier sta je dan, tussen de stenen goden.

Het is geen simpele wandelweg naar boven, zeker niet met een gids die als een

berggeit naar boven klimt. Het is klauteren, soms over een stukje eeuwigblijvende gletsjer, dan weer over en door schachten en gangen die als littekens uit de oorlogstijd stammen. Bovendien is het koud. Maar dat is allemaal vergeten zodra de top is bereikt. Voor wie nog goed te been is: het zou zonde zijn om de slaap niet te laten voor deze ervaring. Jammer dat je de lucht niet kunt inpakken en meenemen.

DE AROMA’S VAN DE BERGEN Het respect voor het gebergte en voor het harde leven van weleer is nog goed voelbaar in de traditionele keuken. Op een aantal boerderijen wordt vanuit die traditie nog een stevig potje gekookt. De bekendste in Alta Badia is de Sotciastel-boerderij Erika.

Erika Pitscheider, een goedgemutste boerinkokkin, toont de bezoekers er iedere woensdag hoe lokale gerechten worden bereid.

7 MEI 2011 De Morgen MAGAZINE

11

DMM00_010_V1_20110508_tirolaltabadia.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

16:53

Pagina 10

DMM

ALTA BADIA, een magische vallei tussen de Unesco-reuzen

Traditie tussen de toppen Zuid-Tirol mag voor velen al een goeddeels onbekend gebied zijn, het tussen de hoogste Dolomietentoppen verscholen Alta Badia is dat nog meer.

De adembenemende vallei in het hart van Zuid-Tirol telt amper zes dorpen.

Maar nergens ter wereld worden de zintuigen zo gestreeld.

DOOR RUDY COLLIER ■ Monte Croce/Heiligkreuzkofel in de Dolomieten van Alta Badia.

B

uitenlanders mogen ZuidTirol, en zeker Alta Badia, vaak links laten liggen, Italianen zelf weten wel beter. Zij vormen het grootste aantal bezoekers in Alta Badia, zeker in augustus. Zij weten de verborgen parel meer dan te waarderen. Volledig ingebed in de majestueuze Dolomieten is Alta Badia letterlijk en figuurlijk puur van aard. Deze ‘enclave’ heeft een grote eigenheid behouden. De verbondenheid met de zowel in winter als zomer allesbepalende bergen is alom aanwezig. Er wordt, bewust en onbewust, op een ecologische manier geleefd.

De bewoners zijn niet echt Italianen, uiteraard ook geen Oostenrijkers, al spreken ze even vlot Italiaans als Duits. Het liefst spreken ze hun eigen taal, het Ladinisch, een van die merkwaardige Neo-Latijnse

10

De Morgen MAGAZINE 7 MEI 2011

talen in de Alpen. Het Ladinisch wordt in Alta Badia officieel op school onderwezen, zo’n 98 procent van de 5.600 koppen tellende bevolking spreekt het, samen met nog zo’n 30.000 bewoners van de omliggende valleien. Het bewijst ook hoezeer men hier aan de traditie vasthoudt.

De vermenging van lokale en Europese spirit geeft hier een zeer moderne invulling aan het toerisme. Geen treffender illustratie daarvan dan het nieuwe, kleine hotel Lagacio in het dorpje San Cassiano/St. Kassian.

Op tafel ligt een boek waaruit blijkt dat het hotel opgenomen is in een wereldwijde selectie van ecologische hotels met een magistrale ligging. Het discreet achter en boven een winkel opgetrokken hotel opende in 2009 en is een toonbeeld van hoe deze regio zich niet laat wegdrummen in een ouderwets imago. Volledig opgetrokken in Zwitsers pijnhout, met zicht op de

Om drie uur ’s nachts uit bed, waarom doet iemand dat?

Eén goeie reden: om een paar uren later bovenop de Sass de Stria te staan, midden in het machtige bergland Dolomietentoppen, ademt het een en al natuurlijkheid, frisheid en ecologische architectuur. Vierentwintig appartementen in een modern design dat zeer overtuigend gecombineerd is met elementen uit de Al-

pijnse traditie. Zo is het plaatselijk vervaardigde vilt, dat bij ons stoffige associaties oproept, warm verwerkt in de stoelen en banken. De gangen zijn opgevat als kleine galerijen, als ode aan de Ladinische cultuur, de sagen en de geologie van de streek. Op elke verdieping hangen fossielen in displaykasten, een verwijzing naar de miljoenen jaren oude geologische erfenis van de streek.

Alles herinnert aan de bergen, zelfs het water uit een apart kraantje op de kamers komt uit een eigen bron. Het kleine hotel is erin geslaagd om toch nog 400 vierkante meter spa en sauna te creëren, een weldoend iets want de streek noopt overdag tot enige inspanning. Een nieuwe interpretatie van de aloude bergstijl, waarbij traditie en moderniteit elkaar besmetten. Voeg daar een ecologisch maar verfijnd ontbijt aan toe en een AAA+ voor vriendelijkheid en ontvangst, en hier ligt een absoluut tophotel

verborgen: een kleinschalig, warm nest, meteen een symbool voor heel Alta Badia.

ADEMLOOS BIJ ZONSOPGANG Klokslag 3 uur ’s nachts uit bed, waarom doet iemand dat? Eén goeie reden: om een paar uren later bovenop de Sass de Stria te staan, middenin het door Unesco tot werelderfgoed uitgeroepen gebied. Gids Giorgio, zelf enthousiast in de weer met een sokkel en fototoestel, somt in een draai van 360 graden alle reuzen op: de Lagazuoi, Le Tofanes, Antelao, Croda da Lago, Civetta, Marmolada, Sella, Setsas… Wijzelf zwijgen, kijken verbouwereerd om ons heen, wachten op de zonnestralen om ons te verwarmen en komen langzaam op adem, niet makkelijk bij zo’n adembenemend uitzicht.

Hier sta je dan, tussen de stenen goden.

Het is geen simpele wandelweg naar boven, zeker niet met een gids die als een

berggeit naar boven klimt. Het is klauteren, soms over een stukje eeuwigblijvende gletsjer, dan weer over en door schachten en gangen die als littekens uit de oorlogstijd stammen. Bovendien is het koud. Maar dat is allemaal vergeten zodra de top is bereikt. Voor wie nog goed te been is: het zou zonde zijn om de slaap niet te laten voor deze ervaring. Jammer dat je de lucht niet kunt inpakken en meenemen.

DE AROMA’S VAN DE BERGEN Het respect voor het gebergte en voor het harde leven van weleer is nog goed voelbaar in de traditionele keuken. Op een aantal boerderijen wordt vanuit die traditie nog een stevig potje gekookt. De bekendste in Alta Badia is de Sotciastel-boerderij Erika.

Erika Pitscheider, een goedgemutste boerinkokkin, toont de bezoekers er iedere woensdag hoe lokale gerechten worden bereid.

7 MEI 2011 De Morgen MAGAZINE

11

DMM00_010_V1_20110508_tirolaltabadia.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

16:57

Pagina 12

■ Het ecologische hotel Lagació is een schoolvoorbeeld van hoe deze regio zich niet laat wegdrummen in een ouderwets imago.

We ontmoeten elkaar in de keuken van haar afgelegen boerderij. Een heiligdom uit grootmoeders tijd, met een oven op hout, een formica tafel, een paar banken.

Een zevental vrouwen zit tegen elkaar aangeschurkt. Italiaanse mamma’s op vakantie kunnen blijkbaar niet weerstaan aan een lesje eenvoudige kookkunst.

Erika maakt ‘toutres’, gefrituurde pannenkoeken gevuld met ofwel spinazie, zuurkool of ricottakaas. Het Engels van Erika is beperkt, maar de meute mamma’s is spontaan kandidaat om ieder woord met gebaren te vertalen. Samengevat: de recepten hebben we niet genoteerd, maar een gezellige boel was het wel.

Bij het buitengaan passeren we een andere ruimte, een doodeenvoudig restaurantje met even eenvoudige prijzen. Wie weg wil, weet waar naartoe (www.sotciastel.it).

Het Oostenrijks-Hongaarse keizerrijk speelt nog mee, tot in de keuken. Het brood is er beter dan waar ook, er is de gerookte ham, het fameuze ‘speck’, er zijn de salami’s van wild, worsten en kazen, de knödel of canederli, de gigantische variatie aan soepen, het speenvarken, de vrijlopende kippen van de Aurinavallei, de vis uit de rivieren.

Maar het specifieke van de keuken komt toch van de kruiden en de aromatische flora van de bergen: bloemen, vruchten en medicinale planten. Om nog maar te zwijgen van de verschillende soorten paddenstoelen. En dan de wijn, aangevuurd door de warme dagen en de koele nach12

De Morgen MAGAZINE 7 MEI 2011

■ Erika Pitscheider laat in de Sotciastel-boerderij zien hoe lokale gerechten worden bereid. ten. De kleine streek telt ook uitzonderlijk veel Michelinsterren, meer dan eender welke andere Italiaanse provincie. Acht-

Het respect voor het gebergte en voor het harde leven van weleer is nog goed voelbaar in de traditionele keuken. Hier wordt nog een stevig potje gekookt tien in totaal. Ter vergelijking: Los Angeles, dat vijftien keer groter is, heeft er 24.

De meeste (5) vind je rond de gezegende

stad Merano/Meran, daarna volgt de heel specifieke vallei van Alta Badia, toevallig ook het gebied waar de Dolomieten op hun uitdagendst zijn.

Alta Badia laat zijn twee sterkste troeven niet liggen: bergen en smakelijk eten. Daarom werd een wandeling uitgetekend langs het dal en de flanken van de Dolomieten die een tweetal uren duurt.

Tenminste, als je spijs en drank negeert. Aangezien de wandeling langs een achttal fraaie berghutten loopt, is dat niet eenvoudig.

Want die berghutten serveren elk op hun beurt een gerecht dat door de Michelintopchefs van de streek, plus zes Italiaanse chefs, werd bedacht. Het zijn eenvoudige, maar – zo mochten we ondervinden – zeer copieuze schotels, meer dan hun geld waard.

Aan tafel in bijvoorbeeld de Ütia de Bioch Hütte kun je bovendien de Marmolada, de hoogste berg van de Dolomieten, bij wijze van spreken aanraken. De Sekt kost er maar 3 euro, het uitzicht op de berg alleen al is veel meer waard. ■

Vakantieregio Ortles/Ortler

Aan de voet van de Ortles/Ortler, die met zijn 3905 m de hoogste berg van Zuid-Tirol is, strekt zich de vakantieregio Ortles uit. In het centrum ligt Solda/Sulden, de thuishaven van de musea van Reinhold Messner “MMM Alpine Curiosa” en “MMM Ortles”, opgebouwd rond het thema “IJs en Ortles”. De natuur heeft in het Val Venosta vallei/Vinschgau vele gezichten.

Wie die unieke fauna en flora van nabij wil leren kennen, heeft tijd nodig. Als wandelaar op stap langs de wegen met mooie uitzichten in het Ortlesmassief of als fietser die de Stelviopas beklimt onder luide aanmoediging van de fluitende marmotten.

De koningin van de alpenpassen, de Stelviopas, begint in Prato/ Prad en slingert zich in 48 haarspeldbochten langs de Ortles naar een hoogte van 2757 m. Op 3 september 2011 gaat voor de 11. maal het bij fietsers geliefde “Stelviobike” door. De Stelviopas wordt dan de hele dag gesloten voor het gemotoriseerde verkeer en is exclusief aan fietsers voorbehouden. www.ortlergebiet.it - www.suedtirol.info/ortles_be

Hotel Eller***S I - 39029 Solda/Sulden Tel. +39 0473 613021 info@hoteleller.com www.hoteleller.com

Hotel Tannenheim ***S I - 39029 Trafoi Tel.+39 0473 611704 info@hotel-tannenheim.com www.hotel-tannenheim.com

Het traditionele hotel ligt in het stadscentrum aan de voet van de Ortles in het natuurpark Passo Stelvio en beschikt over 45 comfortabele kamers met balkon. Binnenzwembad en hotwhirlpool. Nieuwe wellnessoase met Finse blokhutsauna, Solda-kruidenbad en Turks stoombad, voetmassage, ijsbron en waterbedden.

Solarium en fitnessruimte met professionele toestellen.

Messner Mountain-week

Dit nieuwe hotel is gelegen op een idyllische plek in het hart van het natuurpark Passo Stelvio, met een adembenemend uitzicht. Grote kamers met tv en internet, ruime badkamers, wellnessruimte met Finse sauna, stoombad, verkwikkende douche, whirlpool, infraroodcabine, solarium, massages, relaxzone. Gelegen vlakbij de bergpas Passo Stelvio (2760 m).

Mountainbikeweek in het natuurpark Passo Stelvio

Van 29/08/11 tot 04/09/11

7 overnachtingen in halfpension

€ 504,00 per persoon in een tweepersoonskamer

Vitalpinahotel & Residence Paradies****

7 overnachtingen in halfpension, met themamenu » Wandelen met Reinhold Messner » Bezoek aan het MMM Ortles » Reinhold Messner live

» In samenwerking met de moutainbikeschool ‘Vinschgaubike’ » Op 03/09/11 deelname aan de autovrije fietsdag ‘Stelviobike’ op de Passo dello Stelvio

Het hotel ligt in het hart van het natuurpark Passo dello Stelvio/Stilfserjoch op een rustige en zonnige plek met uitzicht op Koning Ortles/Ortler, de hoogste berg van Zuid-Tirol. Hier I-39029 Solda/Sulden geniet u volop van de bergen: voor elk Tel. +39 0473 613043 info@sporthotel-paradies.com wat wils - maar telkens anders! www.sporthotel-paradies.com

Avontuurlijke zomer in Solda/Sulden aan de Ortles

Sport & Activ Suitehotel Gampen***

Het Sport & Activ Suitehotel Gampen is een van de meest traditionele hotels van de streek en een ideaal vertrekpunt voor bergtochten. Het kleine hotel beschikt over 30 bedden in 16 comfortabele kamers en Ortles-suites.

De wellnessruimte werd heringericht met een Tiroolse kruidenkamer, een stoombad en een Finse sauna.

Actieve zomerweken van Suitehotel Gampen

De ondergaande zon schijnt met haar laatste stralen op de besneeuwde bergtoppen, u leunt ontspannen achterover en geniet van het prachtige uitzicht op het schilderachtige dorp en de adembenemende bergen van ‘Koning Ortles’.

Welkom in Hotel Cevedale en in de gezonde omgeving van Solda all’Ortles.

Messner Mountain-week

I-39029 Solda/Sulden Tel. +39 0473 613023 info@gampen.info www.gampen.info

Hotel Cevedale**** I-39029 Solda/Sulden Tel. +39 0473 613013 info@hotel-cevedale.com www.hotel-cevedale.com

7 overnachtingen in halfpension » Actief programma » 1 fles Zuid-Tiroolse wijn gemaakt van ‘Lagrein’-druiven

7 overnachtingen in halfpension

» 3 x per week geleide wandelingen » 2 x per week geleide racefietstochten » 2 x per week wandeling naar het nieuwe Kneippinstituut in Solda

Van 03/07/11 tot 06/08/11 € 525,00 per persoon in een comfortabele tweepersoonskamer www.suedtirol.info/ eller_be

www.suedtirol.info/ tannenheim_be

Van 01/06/11 tot 31/07/11 van 01/09/11 tot 25/09/11 € 455,00 per persoon in een standaard tweepersoonskamer www.suedtirol.info/ paradies_be Van 04/06/11 tot 25/09/11 € 365,00 - € 445,00 per persoon in een comfortabele tweepersoonskamer www.suedtirol.info/ gampen_be Van 30/07/11 tot 06/08/11

7 overnachtingen in halfpension » Reinhold Messner live » Wandelen met Reinhold Messner » Bezoek aan het MMM Ortles

€ 469,00 per persoon www.suedtirol.info/ cevedale_be

DMM00_014_V1_20110508_tirolbolzano.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

17:04

Pagina 14

BOLZANO Een paradijs op stadsformaat Bolzano/Bozen in Zuid-Tirol, de meest noordelijke Italiaanse provinciehoofdstad. Voor ons het dichtstbijzijnde dolce far niente. Bolzano, waar Goethe en Leonardo da Vinci elkaar treffen, is een magnifieke versmelting van noordelijke en zuidelijke charme, van culturen, talen, klimaten en, niet te vergeten, gastronomie. En mis de ontmoeting met Ötzi de ijsman niet.

DOOR RUDY COLLIER 14

De Morgen MAGAZINE 7 MEI 2011

M

et stadsgids Luciano raken we de eerste drie kwartier niet weg van de centrale Piazza Walther/Waltherplatz. Het plein, genaamd naar een middeleeuwse Duitse dichter met de fantastische naam Walther von der Vogelweide, is het nooit leeglopende praatsalon van de stad. Een aangename drukte heerst er hier, van ’s ochtends tot ’s avonds. En de gids neemt de tijd om de ingewikkelde en fascinerende historie van stad en streek omstandig uit de doeken te doen. De telkens wisselende Oostenrijkse en Italiaanse regimes creëerden de ultieme melting pot die Zuid-Tirol is geworden.

De streek van Bolzano die een grote mate van zelfstandigheid heeft afgedwongen van

■ Piazza Walther, 50 jaar geleden nog een parkeerterrein, nu de pittoreske en autovrije grote markt van Bolzano.

Italië, is een van de rijkere regio’s van het land. Rijk en zeldzaam is ook het gevoel dat overheerst als je op het Piazza Walther om je heen kijkt. De gotische kathedraal mag dan indrukwekkend zijn, de natuurlijke omgeving is dat nog veel meer. Er zijn weinig steden die zich door een dergelijke grandeur omgeven weten. De bergruggen van de zuidelijke Alpen lijken het stadje te omarmen. Bij zonsondergang spreidt zich zelfs een merkwaardige rode gloed uit over de bergen, die daarom de naam ‘Rozengartenmassief’ hebben gekregen. “Voor mij is Bolzano een berg die in een stad is veranderd”, zo omschrijft de wereldberoemde bergbeklimmer en man-van-de-streek Reinhold Messner de stad. Staand op Piazza Walther moeten we hem gelijk geven.

Die overweldigende eerste indruk vergeet je niet, maar ook een verdere verkenning

van het stadje is een plezier. Bolzano geniet van een uitzonderlijk microklimaat (300 zonnige dagen per jaar) en is een waar paradijs voor voetgangers en fietsers. Een stadje op mensenmaat is het, prima te belopen. Het gevecht tegen de auto werd geleverd in de jaren zestig, zegt gids Luciano.

De trage weggebruikers wonnen. Nu rijdt zelfs de burgemeester met de fiets.

Vanuit Bolzano kun je trouwens fantastische, uitgestippelde fietstochten maken, de wijngaarden en de Alpen in, of langs de vroegere Romeinse heirwegen. Maar echt ver weg rijden hoeft niet. Bolzano zelf is uitermate uitnodigend en straalt ontspanning en ‘lekker leven’ uit.

TWEE BOLZANO’S IN ÉÉN De naam Bolzano is een samentrekking van het Duitse Bozen en het Ladinische

(één van de Ladin talen, gesproken door 30.000 personen in Zuid-Tirol) Bulsan. Het is tegelijk de zuidelijkste Duitse stad en de noordelijkste Italiaanse provinciehoofdstad en telt 107.000 inwoners.

Bolzano heeft twee gezichten. Er is de historische binnenstad maar ook een niet te missen ‘nieuw’ stadsgedeelte, dat tijdens het bewind van Mussolini werd opgetrokken en nu nog altijd Italiaanser aandoet dan de rest. De dictator had trouwens de bedoeling de oude, historische stad volledig af te breken.

De twee stadsgedeelten worden gescheiden door de Talvera-rivier en de gelijknamige brug. Tussenin reikt een gigantische, zeventien meter brede triomfboog naar de hemel. Het Monumento della Vittoria was destijds een fascistisch ode aan de oorlog.

7 MEI 2011 De Morgen MAGAZINE

15

DMM00_014_V1_20110508_tirolbolzano.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

17:04

Pagina 14

BOLZANO Een paradijs op stadsformaat Bolzano/Bozen in Zuid-Tirol, de meest noordelijke Italiaanse provinciehoofdstad. Voor ons het dichtstbijzijnde dolce far niente. Bolzano, waar Goethe en Leonardo da Vinci elkaar treffen, is een magnifieke versmelting van noordelijke en zuidelijke charme, van culturen, talen, klimaten en, niet te vergeten, gastronomie. En mis de ontmoeting met Ötzi de ijsman niet.

DOOR RUDY COLLIER 14

De Morgen MAGAZINE 7 MEI 2011

M

et stadsgids Luciano raken we de eerste drie kwartier niet weg van de centrale Piazza Walther/Waltherplatz. Het plein, genaamd naar een middeleeuwse Duitse dichter met de fantastische naam Walther von der Vogelweide, is het nooit leeglopende praatsalon van de stad. Een aangename drukte heerst er hier, van ’s ochtends tot ’s avonds. En de gids neemt de tijd om de ingewikkelde en fascinerende historie van stad en streek omstandig uit de doeken te doen. De telkens wisselende Oostenrijkse en Italiaanse regimes creëerden de ultieme melting pot die Zuid-Tirol is geworden.

De streek van Bolzano die een grote mate van zelfstandigheid heeft afgedwongen van

■ Piazza Walther, 50 jaar geleden nog een parkeerterrein, nu de pittoreske en autovrije grote markt van Bolzano.

Italië, is een van de rijkere regio’s van het land. Rijk en zeldzaam is ook het gevoel dat overheerst als je op het Piazza Walther om je heen kijkt. De gotische kathedraal mag dan indrukwekkend zijn, de natuurlijke omgeving is dat nog veel meer. Er zijn weinig steden die zich door een dergelijke grandeur omgeven weten. De bergruggen van de zuidelijke Alpen lijken het stadje te omarmen. Bij zonsondergang spreidt zich zelfs een merkwaardige rode gloed uit over de bergen, die daarom de naam ‘Rozengartenmassief’ hebben gekregen. “Voor mij is Bolzano een berg die in een stad is veranderd”, zo omschrijft de wereldberoemde bergbeklimmer en man-van-de-streek Reinhold Messner de stad. Staand op Piazza Walther moeten we hem gelijk geven.

Die overweldigende eerste indruk vergeet je niet, maar ook een verdere verkenning

van het stadje is een plezier. Bolzano geniet van een uitzonderlijk microklimaat (300 zonnige dagen per jaar) en is een waar paradijs voor voetgangers en fietsers. Een stadje op mensenmaat is het, prima te belopen. Het gevecht tegen de auto werd geleverd in de jaren zestig, zegt gids Luciano.

De trage weggebruikers wonnen. Nu rijdt zelfs de burgemeester met de fiets.

Vanuit Bolzano kun je trouwens fantastische, uitgestippelde fietstochten maken, de wijngaarden en de Alpen in, of langs de vroegere Romeinse heirwegen. Maar echt ver weg rijden hoeft niet. Bolzano zelf is uitermate uitnodigend en straalt ontspanning en ‘lekker leven’ uit.

TWEE BOLZANO’S IN ÉÉN De naam Bolzano is een samentrekking van het Duitse Bozen en het Ladinische

(één van de Ladin talen, gesproken door 30.000 personen in Zuid-Tirol) Bulsan. Het is tegelijk de zuidelijkste Duitse stad en de noordelijkste Italiaanse provinciehoofdstad en telt 107.000 inwoners.

Bolzano heeft twee gezichten. Er is de historische binnenstad maar ook een niet te missen ‘nieuw’ stadsgedeelte, dat tijdens het bewind van Mussolini werd opgetrokken en nu nog altijd Italiaanser aandoet dan de rest. De dictator had trouwens de bedoeling de oude, historische stad volledig af te breken.

De twee stadsgedeelten worden gescheiden door de Talvera-rivier en de gelijknamige brug. Tussenin reikt een gigantische, zeventien meter brede triomfboog naar de hemel. Het Monumento della Vittoria was destijds een fascistisch ode aan de oorlog.

7 MEI 2011 De Morgen MAGAZINE

15

DMM00_014_V1_20110508_tirolbolzano.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

17:05

Pagina 16

‘Frozen Fritz’, de man uit het ijs Frozen Fritz. Zo noemen Amerikanen de belangrijkste inwoner van Bolzano, de Iceman. Zijn officiële naam is Ötzi, omdat hij werd gevonden in de Ötztaler Alpen. Het museum dat aan zijn persoontje (1m58) gewijd is, trok sinds de opening in 1998 al zo’n drie miljoen bezoekers. Terecht, want de rondleiding is boeiend, net als het verhaal van de Iceman zelf.

In 1991 vindt een Duits echtpaar op 3.000 meter hoogte een volledig aangeklede, bevroren mummie. Weten zij veel dat de man zo’n 5.300 jaar oud is.

De vondst heeft een dermate grote historische waarde dat het tot een bitse strijd komt tussen Oostenrijk en Italië: op welk grondgebied is de mummie precies gevonden? Nauwkeurige metingen wijzen de winnaar aan: Bolzano, Italië dus.

Wetenschappers kunnen nu voor jaren aan de slag. Er valt ook veel te onderzoeken. Ötzi is gekleed in kap, bontjas, broek en zelfs linnen schoenen, waar hij gras had ingestoken tegen de kou. En hij heeft een resem gereedschappen bij zich: een onafgewerkte stok voor een boog, een pijlenkoker, een koperen bijl, een dolk, silexstenen om vuur te maken... Ötzi is eigenlijk een klein museumpje op zichzelf. Het fascinerendste van allemaal: hij blijkt vermoord te zijn met een pijl.

De binnenstad is erg leuk om te bewandelen, met talloze middeleeuwse straten en pleintjes die erg levendig aandoen. Van oudsher is Bolzano een trefpunt van de Germaanse en Romaanse cultuur, een smeltplaats van culturen, talen en gastronomie. Dat verschaft Bolzano een unieke uitstraling. Hier komt de Goethestrasse uit in de Via Leonardo da Vinci. Knoedels en speck verbroederen innig met pastagerechten.

LEDERHOSEN EN MAXMARA Er is uiteraard veel historisch fraais, zoals de kathedraal, de Dominicanerkerk met unieke fresco’s, de talrijke kloosters en musea. Maar gewoon kuieren kan ook. In de Via dei Portici (Laubengasse) loopt men onder de 14de-eeuwse booggewelven langs traditionele en moderne winkels die allemaal zijn ondergebracht in de historische, smalle maar erg ‘diepe’ huizen. Ook hier weer die dualiteit: traditionele lederhosen en dirndljurken, maar ook Armani en MaxMara. Op nummer 50 huist Seibstock, de fameuze en indrukwekkende delicatessenzaak (sind 1890), met fans over heel Europa. Op de eerste verdieping huist dan weer een kruidenapotheek.

Bijzonder uitnodigend is de dagelijkse fruit16

De Morgen MAGAZINE 7 MEI 2011

PRAKTISCH HEEN & WEER

■ De wijngaarden van het huis Muri-Gries liggen aan de rand van de stad, op het schitterende domein van een benedictijnerklooster.

Zuid-Tirol is makkelijk met de wagen te bereiken. Vanuit Brussel is het zo’n 900 km naar Bolzano, hoofdzakelijk via snelwegen. Wie met de auto gaat, geraakt na Bolzano ook makkelijker in andere prachtige plaatsen in Zuid-Tirol.

Bolzano kun je ook bereiken met de trein, via Rail Europe (vanuit Brussel via Keulen en München). De Thalys rijdt dagelijks tussen Brussel en Keulen en er is elke dag een nachttrein van Keulen naar Bolzano.

INFO www.suedtirol.info/reisroute, www.tgv-europe.be, www.thalys.com

ACCOMODATIE

De diepbruine mummie zelf ligt tegenwoordig in een beschermende, gekoelde ruimte en is enkel zichtbaar van achter een klein glazen raam. De voortreffelijke gids vertelt alle mogelijke weetjes over Ötzi, onder meer waarom zijn lichaam bezaaid is met zoveel (57) tatoeages. Wetenschappers vermoeden dat de tattoos ‘souvenirs’ zijn van een vorm van acupunctuur. Frozen Fritz leed aan artritis, vandaar...

en groentenmarkt op de Piazza delle Erbe (Obstplatz) , een door historische patriciërswoningen omgeven plein. Hier wordt iedere bezoeker eraan herinnerd hoe smaakvol Zuid-Tirol is. Goethe wist het al, en beschreef in zijn Italiaanse reis (1786) liefdevol de kwaliteit van het fruit. Het hotel waar hij verbleef kijkt nog altijd op de markt uit.

De Goethestrasse komt uit in de Via Leonardo da Vinci.

Knoedels en speck verbroederen met pastagerechten Iets verderop staat in de zomermaanden altijd veel volk te smikkelen aan de stenen buitentafels van de vroegere vismarkt. De Fischbänke (Via Dr. Streiter) is één van de gezellige trefpunten, fantastisch voor een bruschetta met geitenkaas en een glas witte wijn. Het is de ideale plek om je te

■ Links: het grotendeels uit glas opgetrokken Museion.

Boven: het Monumento della Vittoria vormt de scheiding tussen het ‘nieuwe’ en het oude stadsgedeelte.

mengen onder de locals. Wees er niet gehaast, want eigenaar-kunstenaar-cartoonist Cobo wordt daar heel boos om.

Waar het autovrije, historische centrum stopt, wacht een brug en daarachter een wijk als een monument. Gebouwd in de Italiaanse logica van de jaren dertig is het een buurt met een heel aparte architectuur.

Topbouwmeesters van de fascistische, rationalistische stijl zijn er verantwoordelijk voor. Op een timpaan van een classicistisch gebouw recht tegenover het justitiepaleis prijkt – een vergetelheid? – trouwens nog altijd Mussolini te paard, uitgehouwen in steen. Een curiositeit. Smaakvoller Italiaans is de gelateria Officina del Gelo Avalon, (Corso della Libertà 44), een van de vijf beste gelatarie van Italië – al zou je de bescheiden zaak zó voorbijlopen. In dezelfde rechtlijnige Corso delle Libertà, eveneens volledig omzoomd door brede galerijen, is het loungecafé Exil een uitstekende stop.

Hier komen alle generaties samen.

WIJN VAN DE MONNIKEN Helemaal op het einde van die lange Corso della Libertà wacht nog een toeristische attractie: een wijndomein op stadsgrond, gelegen in de wijk Gries, vroeger een her-

steloord voor de rijken. Daarvan getuigen nog statige hotels en villa’s rond de Piazza Gries. In Gries ligt ook het indrukwekkende landgoed van het benedictijnerklooster, met daarbinnen het wijndomein Muri-Gries.

ELEGANT Het zijn de monniken die het domein exploiteren, al hebben ze mettertijd wel de nodige externe stielkennis binnengehaald. Sinds de jaren tachtig is men professioneel bezig met de wijnmakerij. De nadruk ligt op wijnen van de regionale, zeer specifieke lagreindruif. Muri-Gries levert voortreffelijke wijnen af. Het geloof van de wijnmakers – het zijn niet voor niets monniken - in hun lagreindruif is groot, het microklimaat in en rond Bolzano doet de rest. Zoals het oude gezegde luidt: Venetië is gebouwd op water, Bolzano op wijn. De Lagrein Riserva Abtei, de Muri-Gries Lagrein en de Lagrein Kretzer (rosé) zijn de handelsmerken van het huis. De donkere, robijnkleurige Reserva heeft een diepe en elegante smaak. Enig probleem: deze wijn is wegens de beperkte oogst niet altijd verkrijgbaar in de winkel van het klooster.

Hoe historisch ook, Bolzano is manifest een jonge, levendige en moderne stad. In 1998 werd er een drietalige (!) universiteit opgericht (Duits, Italiaans, Engels), wat de stad een jeugdig, kosmopolitische charme heeft bezorgd.

Het modernste gebouw ligt aan de oever van de Talvera of Talver: een uit glas en aluminium opgetrokken enorme kubus, het Museion. Toen het Museum voor Moderne en Hedendaagse Kunst in mei 2008 het nieuwe gebouw betrok, ontstond er meteen een rel die de hele wereld rondging: de openingstentoonstelling werd kracht bijgezet door een één meter hoog beeld van een gekruisigde groene kikker van de hand van de Duitse avantgardist Martin Kippenberger. De paus, die toevallig in Zuid-Tirol op vakantie was, protesteerde en het museum kreeg alle officiële banbliksems over zich heen, maar de naam van Bolzano als vooruitstrevende cultuurstad was gemaakt.

Eerder al was er een andere controverse geweest, toen het museum een toilet liet doorspoelen op de tonen van het Italiaanse volkslied. Humor hebben ze blijkbaar ook nog, de Bolzanini. ■

Parkhotel Laurin en Hotel Greif zijn met elkaar verbonden, al zijn het tegenpolen. Beide liggen aan het centrale Piazza Walther en zijn van dezelfde eigenaarsfamilie Staffler. Laurin is een statig artnouveauhotel, hotel Greif – in een ernaast gelegen 500 jaar oud gebouw – is omgebouwd tot een boetiekhotel met artistieke kamers. Het ontbijt bestaat uit verse, lokale kwaliteitsproducten.

In de mooie, oude, beschermde stadstuin-met-zwembad van Hotel Laurin kan heel prettig – en heel lekker – buiten worden gedineerd. In het hotel worden op vrijdagavond jazzoptredens georganiseerd.

INFO Parkhotel Laurin, Via Laurin 4, +39 0471 311 000), www.laurin.it.

Hotel Greif, Piazza Walther, +39 0471 318 000, www.greif.it

ETEN & DRINKEN Aan hetzelfde plein is het ruime terras van Stadt Café Città niet te missen, ’s ochtends voor de uitstekende koffie, later op de dag voor het aperitief.

Uitstekende wijnkaart met een twintigtal wijnen, ook lokale. Een indrukwekkende collectie kranten hangt er aan uitnodigende leesstokken.

INFO Stadt Hotel Città, Piazza Walther 21, Bolzano +39 0471 975 221

FIETSEN VOOR EEN PRIKJE Wie de twee gedeelten van Bolzano wil bezoeken zonder echt moe te worden, schaft zich een fiets aan – Bolzano is erop voorzien. Bij de Bolzano Tourist Board kun je voor een hele dag een tweewieler huren voor amper 5 euro. Nog goedkoper zijn de simpele fietsen van City Bike, net om de hoek aan het plein.

7 MEI 2011 De Morgen MAGAZINE

17

DMM00_014_V1_20110508_tirolbolzano.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

17:05

Pagina 16

‘Frozen Fritz’, de man uit het ijs Frozen Fritz. Zo noemen Amerikanen de belangrijkste inwoner van Bolzano, de Iceman. Zijn officiële naam is Ötzi, omdat hij werd gevonden in de Ötztaler Alpen. Het museum dat aan zijn persoontje (1m58) gewijd is, trok sinds de opening in 1998 al zo’n drie miljoen bezoekers. Terecht, want de rondleiding is boeiend, net als het verhaal van de Iceman zelf.

In 1991 vindt een Duits echtpaar op 3.000 meter hoogte een volledig aangeklede, bevroren mummie. Weten zij veel dat de man zo’n 5.300 jaar oud is.

De vondst heeft een dermate grote historische waarde dat het tot een bitse strijd komt tussen Oostenrijk en Italië: op welk grondgebied is de mummie precies gevonden? Nauwkeurige metingen wijzen de winnaar aan: Bolzano, Italië dus.

Wetenschappers kunnen nu voor jaren aan de slag. Er valt ook veel te onderzoeken. Ötzi is gekleed in kap, bontjas, broek en zelfs linnen schoenen, waar hij gras had ingestoken tegen de kou. En hij heeft een resem gereedschappen bij zich: een onafgewerkte stok voor een boog, een pijlenkoker, een koperen bijl, een dolk, silexstenen om vuur te maken... Ötzi is eigenlijk een klein museumpje op zichzelf. Het fascinerendste van allemaal: hij blijkt vermoord te zijn met een pijl.

De binnenstad is erg leuk om te bewandelen, met talloze middeleeuwse straten en pleintjes die erg levendig aandoen. Van oudsher is Bolzano een trefpunt van de Germaanse en Romaanse cultuur, een smeltplaats van culturen, talen en gastronomie. Dat verschaft Bolzano een unieke uitstraling. Hier komt de Goethestrasse uit in de Via Leonardo da Vinci. Knoedels en speck verbroederen innig met pastagerechten.

LEDERHOSEN EN MAXMARA Er is uiteraard veel historisch fraais, zoals de kathedraal, de Dominicanerkerk met unieke fresco’s, de talrijke kloosters en musea. Maar gewoon kuieren kan ook. In de Via dei Portici (Laubengasse) loopt men onder de 14de-eeuwse booggewelven langs traditionele en moderne winkels die allemaal zijn ondergebracht in de historische, smalle maar erg ‘diepe’ huizen. Ook hier weer die dualiteit: traditionele lederhosen en dirndljurken, maar ook Armani en MaxMara. Op nummer 50 huist Seibstock, de fameuze en indrukwekkende delicatessenzaak (sind 1890), met fans over heel Europa. Op de eerste verdieping huist dan weer een kruidenapotheek.

Bijzonder uitnodigend is de dagelijkse fruit16

De Morgen MAGAZINE 7 MEI 2011

PRAKTISCH HEEN & WEER

■ De wijngaarden van het huis Muri-Gries liggen aan de rand van de stad, op het schitterende domein van een benedictijnerklooster.

Zuid-Tirol is makkelijk met de wagen te bereiken. Vanuit Brussel is het zo’n 900 km naar Bolzano, hoofdzakelijk via snelwegen. Wie met de auto gaat, geraakt na Bolzano ook makkelijker in andere prachtige plaatsen in Zuid-Tirol.

Bolzano kun je ook bereiken met de trein, via Rail Europe (vanuit Brussel via Keulen en München). De Thalys rijdt dagelijks tussen Brussel en Keulen en er is elke dag een nachttrein van Keulen naar Bolzano.

INFO www.suedtirol.info/reisroute, www.tgv-europe.be, www.thalys.com

ACCOMODATIE

De diepbruine mummie zelf ligt tegenwoordig in een beschermende, gekoelde ruimte en is enkel zichtbaar van achter een klein glazen raam. De voortreffelijke gids vertelt alle mogelijke weetjes over Ötzi, onder meer waarom zijn lichaam bezaaid is met zoveel (57) tatoeages. Wetenschappers vermoeden dat de tattoos ‘souvenirs’ zijn van een vorm van acupunctuur. Frozen Fritz leed aan artritis, vandaar...

en groentenmarkt op de Piazza delle Erbe (Obstplatz) , een door historische patriciërswoningen omgeven plein. Hier wordt iedere bezoeker eraan herinnerd hoe smaakvol Zuid-Tirol is. Goethe wist het al, en beschreef in zijn Italiaanse reis (1786) liefdevol de kwaliteit van het fruit. Het hotel waar hij verbleef kijkt nog altijd op de markt uit.

De Goethestrasse komt uit in de Via Leonardo da Vinci.

Knoedels en speck verbroederen met pastagerechten Iets verderop staat in de zomermaanden altijd veel volk te smikkelen aan de stenen buitentafels van de vroegere vismarkt. De Fischbänke (Via Dr. Streiter) is één van de gezellige trefpunten, fantastisch voor een bruschetta met geitenkaas en een glas witte wijn. Het is de ideale plek om je te

■ Links: het grotendeels uit glas opgetrokken Museion.

Boven: het Monumento della Vittoria vormt de scheiding tussen het ‘nieuwe’ en het oude stadsgedeelte.

mengen onder de locals. Wees er niet gehaast, want eigenaar-kunstenaar-cartoonist Cobo wordt daar heel boos om.

Waar het autovrije, historische centrum stopt, wacht een brug en daarachter een wijk als een monument. Gebouwd in de Italiaanse logica van de jaren dertig is het een buurt met een heel aparte architectuur.

Topbouwmeesters van de fascistische, rationalistische stijl zijn er verantwoordelijk voor. Op een timpaan van een classicistisch gebouw recht tegenover het justitiepaleis prijkt – een vergetelheid? – trouwens nog altijd Mussolini te paard, uitgehouwen in steen. Een curiositeit. Smaakvoller Italiaans is de gelateria Officina del Gelo Avalon, (Corso della Libertà 44), een van de vijf beste gelatarie van Italië – al zou je de bescheiden zaak zó voorbijlopen. In dezelfde rechtlijnige Corso delle Libertà, eveneens volledig omzoomd door brede galerijen, is het loungecafé Exil een uitstekende stop.

Hier komen alle generaties samen.

WIJN VAN DE MONNIKEN Helemaal op het einde van die lange Corso della Libertà wacht nog een toeristische attractie: een wijndomein op stadsgrond, gelegen in de wijk Gries, vroeger een her-

steloord voor de rijken. Daarvan getuigen nog statige hotels en villa’s rond de Piazza Gries. In Gries ligt ook het indrukwekkende landgoed van het benedictijnerklooster, met daarbinnen het wijndomein Muri-Gries.

ELEGANT Het zijn de monniken die het domein exploiteren, al hebben ze mettertijd wel de nodige externe stielkennis binnengehaald. Sinds de jaren tachtig is men professioneel bezig met de wijnmakerij. De nadruk ligt op wijnen van de regionale, zeer specifieke lagreindruif. Muri-Gries levert voortreffelijke wijnen af. Het geloof van de wijnmakers – het zijn niet voor niets monniken - in hun lagreindruif is groot, het microklimaat in en rond Bolzano doet de rest. Zoals het oude gezegde luidt: Venetië is gebouwd op water, Bolzano op wijn. De Lagrein Riserva Abtei, de Muri-Gries Lagrein en de Lagrein Kretzer (rosé) zijn de handelsmerken van het huis. De donkere, robijnkleurige Reserva heeft een diepe en elegante smaak. Enig probleem: deze wijn is wegens de beperkte oogst niet altijd verkrijgbaar in de winkel van het klooster.

Hoe historisch ook, Bolzano is manifest een jonge, levendige en moderne stad. In 1998 werd er een drietalige (!) universiteit opgericht (Duits, Italiaans, Engels), wat de stad een jeugdig, kosmopolitische charme heeft bezorgd.

Het modernste gebouw ligt aan de oever van de Talvera of Talver: een uit glas en aluminium opgetrokken enorme kubus, het Museion. Toen het Museum voor Moderne en Hedendaagse Kunst in mei 2008 het nieuwe gebouw betrok, ontstond er meteen een rel die de hele wereld rondging: de openingstentoonstelling werd kracht bijgezet door een één meter hoog beeld van een gekruisigde groene kikker van de hand van de Duitse avantgardist Martin Kippenberger. De paus, die toevallig in Zuid-Tirol op vakantie was, protesteerde en het museum kreeg alle officiële banbliksems over zich heen, maar de naam van Bolzano als vooruitstrevende cultuurstad was gemaakt.

Eerder al was er een andere controverse geweest, toen het museum een toilet liet doorspoelen op de tonen van het Italiaanse volkslied. Humor hebben ze blijkbaar ook nog, de Bolzanini. ■

Parkhotel Laurin en Hotel Greif zijn met elkaar verbonden, al zijn het tegenpolen. Beide liggen aan het centrale Piazza Walther en zijn van dezelfde eigenaarsfamilie Staffler. Laurin is een statig artnouveauhotel, hotel Greif – in een ernaast gelegen 500 jaar oud gebouw – is omgebouwd tot een boetiekhotel met artistieke kamers. Het ontbijt bestaat uit verse, lokale kwaliteitsproducten.

In de mooie, oude, beschermde stadstuin-met-zwembad van Hotel Laurin kan heel prettig – en heel lekker – buiten worden gedineerd. In het hotel worden op vrijdagavond jazzoptredens georganiseerd.

INFO Parkhotel Laurin, Via Laurin 4, +39 0471 311 000), www.laurin.it.

Hotel Greif, Piazza Walther, +39 0471 318 000, www.greif.it

ETEN & DRINKEN Aan hetzelfde plein is het ruime terras van Stadt Café Città niet te missen, ’s ochtends voor de uitstekende koffie, later op de dag voor het aperitief.

Uitstekende wijnkaart met een twintigtal wijnen, ook lokale. Een indrukwekkende collectie kranten hangt er aan uitnodigende leesstokken.

INFO Stadt Hotel Città, Piazza Walther 21, Bolzano +39 0471 975 221

FIETSEN VOOR EEN PRIKJE Wie de twee gedeelten van Bolzano wil bezoeken zonder echt moe te worden, schaft zich een fiets aan – Bolzano is erop voorzien. Bij de Bolzano Tourist Board kun je voor een hele dag een tweewieler huren voor amper 5 euro. Nog goedkoper zijn de simpele fietsen van City Bike, net om de hoek aan het plein.

7 MEI 2011 De Morgen MAGAZINE

17

DMM00_018_V1_20110508_tirolactief.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

17:06

Pagina 18

4 X ACTIEF De Zwitserse architect Le Corbusier noemde ze ‘de indrukwekkendste bouwwerken ter wereld’.

De Dolomieten bevatten bovendien alle ingrediënten om je fysieke conditie een boost te geven. Van klettersteigen aan een rotswand tot schapen achterna hollen op de boerderij.

DOOR AN KOKKEN

Debenenlos

InhetklimspoorvanWOI

Met 20.000 kilometer wandelpaden – vier keer de afstand naar Santiago de Compostela en terug – heeft Zuid-Tirol mogelijkheden te over om de benen los te gooien. Voor wie het rustig aan wil doen, zijn er wandelroutes in de valleien, met ronkende namen als de Agatha Christieweg en het Smokkelaarspad. Voor het stevigere werk neem je beter een stoeltjeslift naar de voet van Europa’s spectaculairste bergmassief.

Het is moeilijk voor te stellen dat er ooit zoutwatervissen en schaaldieren zwommen op de plaats waar vandaag grillige rotspartijen uit de groene weilanden oprijzen. Een uitstap naar de Bletterbachkloof en het bijhorende bezoekerscentrum is dan ook een aanrader voor meer te weten wil komen over de geologische geschiedenis van de Dolomieten.

Het dolomietgesteente, genoemd naar de Franse geoloog Déodat de Dolomieu, is in wezen versteend koraalrif, dat na de botsing van aardplaten aan de oppervlakte kwam. 250 miljoen jaar geleden schoot het hele Alpengebied de hoogte in, verdween de oerzee en deed de inwerking van zon, wind en water de rest van het sculpteerwerk. De mineralogische samenstelling van de Dolomieten zorgt bij zonsondergang voor het natuurfenomeen enrosadira, waarbij de rotswanden oplichten in een intens rood en paars. Je kunt het schouwspel bekijken vanuit je berghut of wellnesshotel. Niets zaliger dan na een dag wandelen in alle rust vanuit het je berghut of wellnesshotel het avondrood te bewonderen.

Van 1915 tot 1917 waren de Dolomieten het toneel van zware gevechten tussen Italiaanse en Oostenrijkse troepen. De frontlinie, 450 km lang over de bergkammen, is vandaag toegankelijk voor wandelaars en mountainbikers.

Langs het pad liggen vergane forten en tunnels als stille littekens van de bloedige oorlog.

Als de Eerste Wereldoorlog tóch iets positiefs heeft voortbracht, dan zijn het de via ferrata’s, wandelroutes waarbij op moeilijke stukken staalkabels, haken en ladders zijn aangebracht. Soldaten ontwikkelden deze klimroutes op de rotsen om zich te kunnen verschuilen in hooggelegen grotten en om militair materiaal naar strategische toppen te krijgen. De routes raakten na de oorlog in onbruik, maar werden een paar decennia later hersteld voor toeristische doeleinden.

Dankzij de via ferrata’s – Klettersteigen, in het Duits – kunnen ook gewone wandelaars op plaatsen raken die normaal voorbehouden zijn voor rotsklimmers. Het enige wat ze nodig hebben is een klimgordel, musketons, een helm… en vooral geen hoogtevrees.

Klettersteigers worden met een levenslijn en twee musketons gezekerd aan de staalkabels op de rotswand. Glijden ze uit of doen ze een misstap, dan kunnen ze hoogstens een schrammetje oplopen aan de scherpe stenen. Voor de durvers zijn er routes met ladders en hangbruggen over kloven en ravijnen.

INFO www.bletterbach.info

INFO www.trekking.suedtirol.info (voor online stafkaarten)

18

De Morgen MAGAZINE 7 MEI 2011

DMM00_018_V1_20110508_tirolactief.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

17:06

Pagina 19

Fietsenopskipistes

Ontwakentussendekoeien

Een skitoer rond het imposante Sella-massief staat bij veel wintersporters hoog op de to do-lijst. Wanneer de sneeuw is weggesmolten, kun je het parcours ook met de mountainbike afleggen. Het 58 km lange traject overbrugt 3.400 hoogtemeters, maar bij gebrek aan tijd of energie kun je ook altijd de fiets mee op de lift nemen. De Sella Ronda-liftpas geeft toegang tot alle liften die je naar de belangrijkste bergpassen van het massief brengen. Je kunt de tocht op eigen houtje ondernemen of wachten tot de Sella Ronda Bike Day op 12 juli. Op die dag zijn de vier bergpassen gesloten voor het gemotoriseerde verkeer en hebben fietsers het rijk voor zich alleen. Iedereen met een beetje conditie mag meefietsen – de deelname is gratis.

Berghutten en restaurants langs de route serveren voor de gelegenheid voedzame Bike Day-gerechten. Heel wat fietsers beschouwen de Stelvio beklimming als de aangenaamste van alle Alpenroutes. Zonder twijfel is het de hoogst berijdbare alpinepas op 2.757 meter boven zeeniveau midden in Italië’s grootste nationale park Stelvio. De Stelvio kan langs twee kanten beklommen worden: vanuit Bormio en vanuit Prado, allebei in Italië.

Toch is het ook mogelijk de Stelvio te bereiken vanuit Zwitserland, in Santa Maria. De moeilijkste en meest spectaculaire klim is die vanuit Prato, met 48 haarspeldbochten, waar niet alleen fietsers van genieten, maar waar ook automerken hun nieuwste modellen komen testen.

Geen betere uitvalsbasis om het echte bergleven te leren kennen dan een boerderij. Wanneer je ’s ochtends de luiken openzwaait, snuif je meteen de berglucht op en kun je in één moeite door aanschuiven aan een ontbijt met uitgelezen, verse, biologisch verantwoorde boerderijproducten.

In Zuid-Tirol zijn meer dan tweeduizend boerderijen waar toeristen het hele jaar door kunnen overnachten. Het grootste deel daarvan is aangesloten bij de organisatie Roter Hahn. Doorgaans liggen de boerderijen verscholen in rustige, zonnige dalen, maar enkele liggen ook een stuk hoger in de bergen.

Voor kinderen is een vakantie op de boerderij een hele belevenis. Ze kunnen kampen bouwen in het hooi, frambozen plukken, brood bakken en helpen bij de verzorging van de dieren. Met wat geluk mogen ze koeien helpen melken of de pony’s borstelen. Sommige boerderijen hebben een uitgebreid activiteitenaanbod voor wandelaars, terwijl andere meer gespecialiseerd zijn in wellness, wijnbouw, fietsen, paarden of zelfs activiteiten voor rolstoelpatiënten. En personen met hooikoorts? Zij kunnen op een allergievriendelijke boerderij genieten van een vakantie zonder niezen of rode ogen.

Voor het keurmerk ‘wellness-boerderij’ moeten boerderijen aan een aantal criteria voldoen: ze moet in een verkeersarm gebied liggen, er moeten verschillende wellness-behandelingen worden aangeboden (kneippkuur, hooibad, melkbad, massages,...), en het hele jaar door moeten groente en fruit van eigen boerderij verkrijgbaar zijn.

INFO www.sellarondabikeday.com, http://naturatrafoi.com/stelviobike/english/

INFO www.rodehaan.it 7 MEI 2011 De Morgen MAGAZINE

19

DMM00_020_V1_20110507_tirolmessner.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

14:02

Pagina 20

DMM

Messner Mountain Musea (MMM): meer dan alleen klimmen

Reinhold Messner, museummaker Een paar jaar geleden was het Castel Firmiano in Bolzano nog een nietszeggende ruïne. De beroemdste burger van Zuid-Tirol, duivel-doet-al maar vooral überbergbeklimmer Reinhold Messner, wekte het echter weer tot leven in de vorm van een uniek bergmuseum. Het ‘Firmian’ is het kroonjuweel in een keten van vijf MMM’s.

DOOR RUDY COLLIER

R

einhold Messner, 67 jaar intussen maar nog één brok vulkanische vitaliteit, is een fascinerende, in het verleden niet zelden controversiële figuur.

Momenteel zetelt hij in het Europees Parlement voor de Groenen.

Zo’n pluchen zitje lijkt niet meteen de gedroomde plaats voor een man die ooit als eerste alle veertien bergen beklom die meer dan achtduizend meter hoog zijn, en het onmogelijke realiseerde door eveneens als eerste de Mount Everest zonder bijkomende zuurstof te beklimmen.

Over een aantal beklimmingen is wereldwijd veel te doen geweest, en ook zijn boude bewering – in een van zijn talloze boeken – dat hij in 1986 oog in oog heeft gestaan met de Yeti, deed veel stof op-

waaien. Volgens Messner gaat het om de met uitsterven bedreigde bruine beer uit de Himalaya.

Hoe dan ook, deze beroemde zoon van Zuid-Tirol – Messner is geboren in Bressalone/Brixen – heeft een fascinerend leven achter de rug, dat werd gedomineerd door zijn – fysieke, maar ook spirituele – relatie met de hoogste bergen ter wereld.

DE MMM’S Nu is hij gedreven om zoveel mogelijk mensen te laten delen in zijn visie op de vaak mystieke band tussen mens en berg. Rond dit thema heeft Reinhold Messner een netwerk van musea gecreëerd: de Messner Mountain Musea, of MMM’s . De vijf musea hebben gemeen dat ze alle op uitzonderlijk mooie plekken in Dolomieten of aan de voet ervan zijn gelegen.

■ Reinhold Messner voor een van zijn exotische artfacten in het grote MMM Firmian in Bolzano. Het oosterse denken speelt een grote rol in de musea van de ex-bergbeklimmer.

DMM00_020_V1_20110507_tirolmessner.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

14:02

Pagina 20

DMM

Messner Mountain Musea (MMM): meer dan alleen klimmen

Reinhold Messner, museummaker Een paar jaar geleden was het Castel Firmiano in Bolzano nog een nietszeggende ruïne. De beroemdste burger van Zuid-Tirol, duivel-doet-al maar vooral überbergbeklimmer Reinhold Messner, wekte het echter weer tot leven in de vorm van een uniek bergmuseum. Het ‘Firmian’ is het kroonjuweel in een keten van vijf MMM’s.

DOOR RUDY COLLIER

R

einhold Messner, 67 jaar intussen maar nog één brok vulkanische vitaliteit, is een fascinerende, in het verleden niet zelden controversiële figuur.

Momenteel zetelt hij in het Europees Parlement voor de Groenen.

Zo’n pluchen zitje lijkt niet meteen de gedroomde plaats voor een man die ooit als eerste alle veertien bergen beklom die meer dan achtduizend meter hoog zijn, en het onmogelijke realiseerde door eveneens als eerste de Mount Everest zonder bijkomende zuurstof te beklimmen.

Over een aantal beklimmingen is wereldwijd veel te doen geweest, en ook zijn boude bewering – in een van zijn talloze boeken – dat hij in 1986 oog in oog heeft gestaan met de Yeti, deed veel stof op-

waaien. Volgens Messner gaat het om de met uitsterven bedreigde bruine beer uit de Himalaya.

Hoe dan ook, deze beroemde zoon van Zuid-Tirol – Messner is geboren in Bressalone/Brixen – heeft een fascinerend leven achter de rug, dat werd gedomineerd door zijn – fysieke, maar ook spirituele – relatie met de hoogste bergen ter wereld.

DE MMM’S Nu is hij gedreven om zoveel mogelijk mensen te laten delen in zijn visie op de vaak mystieke band tussen mens en berg. Rond dit thema heeft Reinhold Messner een netwerk van musea gecreëerd: de Messner Mountain Musea, of MMM’s . De vijf musea hebben gemeen dat ze alle op uitzonderlijk mooie plekken in Dolomieten of aan de voet ervan zijn gelegen.

■ Reinhold Messner voor een van zijn exotische artfacten in het grote MMM Firmian in Bolzano. Het oosterse denken speelt een grote rol in de musea van de ex-bergbeklimmer.

DMM00_020_V1_20110507_tirolmessner.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

12:23

Pagina 22

DMM

Drie musea zijn al even operationeel, een vierde gaat dit voorjaar open, maar het voornaamste van de vijf ligt op een boogscheut van Bolzano-stad, in het Castel Firmiano (Schloss Sigmundskron).

Historisch is het kasteel voor de Zuid-Tirolers van groot belang geweest. Maar Messner wil met zijn museum niet in de lokale historie blijven hangen, zelfs niet in de eigen Dolomieten, hoe imposant die ook zijn. Messner is een wereldburger, een hemelbestormer. Voor Messner is De Berg “iets spiritueels, religieus zelfs. Het geeft de mens de mogelijkheid om van de aarde richting hemel te gaan.”

DE VIER ANDERE MESSNER-MUSEA

●

In het MMM in kasteel Juval in Val Venosta/Vinschgau staan de mythes rond bergen centraal. Tibetaanse kunst, een galerij met afbeeldingen van alle heilige bergen ter wereld, een maskerverzameling en een Tantra-kamer behoren tot de bezienswaardigheden.

●

INFO www.messner-mountain-museum.it

22

De Morgen MAGAZINE 7 MEI 2011

MMM ORTLES BERGEN & IJS Het MMM in Solda/Sulden, op 1.900 meter hoogte, heet ‘Het einde van de wereld’. Het is een ondergronds aangelegd museum waar het er ijskoud aan toe gaat. Je krijgt bijna de indruk je in een gletsjerspleet te bevinden. Het thema is eeuwig ijs en alles wat daarmee verbonden is: gletsjers, Noord- en Zuidpool, sneeuwlawines en sneeuwmensen.

Messner tilt het niveau van zijn musea ver boven het regionale op Het MMM Firmian is daar een illustratie van. De verschillende delen van de immense ruïne zijn met veel glas en stalen trappen omgetoverd tot exporuimten. Het geheel ligt rond een binnenhof waar Messner een aantal merkwaardige sculpturen van inheemse volkeren neerzette. De ex-klimmer heeft het niveau van het museum ver boven het regionale opgetild en serveert een wereldverhaal waar Tibet, de Himalaya en het oosterse denken een grote rol spelen. Zo toont een torenzaal achttien 18de-eeuwse boeddhabeelden en een reusachtig Tibetaans gebedswiel. Rond de toren ligt ook een zentuintje.

Het mag allemaal wat zweverig klinken, maar het museum ontstijgt door zijn invulling wel het eigen gebied, en dat is voor een toch wat in zichzelf gekeerde regio als Zuid-Tirol een grote verwezenlijking. Bovendien zijn er hier nog veel andere dingen te ziel. Zo is één van de gebouwen gewijd aan de geschiedenis van het moderne alpinisme.

Die begon in 1786 met de beklimming van de Mont Blanc. Messner vertelt de geschiedenis aan de hand van tien verhalen van tien prominente klimmers, monstres sacrés in deze discipline.

Wat verderop stoot je op een paar schilderijen van Warhol, en op vulkanisch gesteente van overal ter wereld. Er is voor elke bergfan wat wils. Als klap op de vuurpijl heeft Messner tussen twee torens een ‘dansvloer’ voor de goden gecreëerd. Zulke vondsten slaan aan bij gewone stervelingen die uit een vlak land komen en die de bergen nooit helemaal zullen begrijpen... ■

MMM JUVAL BERGEN & MYTHES

●

MMM DOLOMIETEN IN DE WOLKEN In het hart van de Dolomieten, tussen Pieve di Cadore en Cortina d’Ampezzo, verheft zich de Monte Rite (2.181 m).

Vanop een plateau heeft de bezoeker een panoramisch uitzicht op de bergen. In dit museum wordt dan ook het verhaal van de Dolomieten verteld, dat wilde gebergte dat ooit oprees uit de zee.

●

MMM RIPA BERGVOLKEREN In Castello Brunico/ Schloss Bruneck in Val Pusteria wordt het thema van de bergvolkeren aangesneden, waaronder de Sherpa, de Indios, de Tibetanen, de Mongolen en de Hunza. Het is de bedoeling dat bewoners uit verschillende bergregio’s elk jaar enige tijd hier in Zuid-Tirol doorbrengen. Dit vijfde museum opent in juni zijn deuren.

Valle Isarco Eisacktal

De Zuid-Tiroolse vallei, Valle Isarco/Eisacktal, een van de belangrijkste noord-zuidverbindingen in de Alpenregio, heeft al meer dan 2000 jaar een traditie van gastvrijheid.

Valle Isarco strekt zich uit van de hoofdkam van de Alpen in zuidelijke richting. De vallei kent daardoor een mild en gedeeltelijk mediterraan klimaat, dat zorgt voor een rijke vegetatie. Al bijna eeuwenlang worden er fruit- en kastanjebomen en wijndruiven aangeplant. Dankzij haar onberispelijke gastronomie heeft deze streek namelijk de meeste restaurants met een Michelinster van Zuid-Tirol: niet minder dan 4 van de in totaal 18 restaurants met Michelinsterren in Zuid-Tirol bevinden zich in het Valle Isarco.

www.valleisarco.com - www.suedtirol.info/valisarco_be Hotel Gasteigerhof ****

In dit familiehotel beleeft u een heerlijke vakantie – als in een droom.

Het Gasteigerhof, uw hotel in het Val I - 39040 Racines/ Ridanna/Ridnauntal bij Vipiteno/SterRatschings zing, biedt u een huiselijke sfeer en een Tel. +39 0472 779090 tot in de puntjes verzorgde en attente www.hotel-gasteigerhof.com service. Zuid-Tiroolse gastvrijheid die u info@hotel-gasteigerhof.com aangenaam verrast.

Voordelige weken

Landhotel Mühlwaldhof ****

Dit hotel heet niet zomaar ‘Landhotel’.

Het ligt ingebed in het prachtige landschap van de Zuid-Tiroolse hoogvlakte vol appelbomen. In het viersterren Landhotel Mühlwaldhof brengt u uw vakantie door tussen de weiden met alpenbloemen en de bergtoppen.

Mühlwaldhof - Special

In dit kleine paradijs in het mooiste en zonnigste deel van het dal geniet u van het leven en komt u volledig tot rust.

Een waterwereld van 1.500 m² die al uw zintuigen prikkelt. Bijzonder saunalandschap met authentieke ‘almsauna’ … de ‘Beauty- en Vitaloase’ - uw verjongingsbron voor meer vitaliteit! Vlak bij het hotel vertrekken prachtige wandelwegen.

Familieweken

Ideaal vertrekpunt voor wandelingen in de Dolomieten en fietstochten in het Valle Isarco. Buiten- en binnenzwembad, wellnessruimte met sauna, massages en schoonheidsbehandelingen.

Geniet van de verfijnde Zuid-Tiroolse keuken, van uitgelezen wijnen en van de attenties van de gastfamilie.

Wandel- en verwenweek

Het hotel in Maranza/Meransen ligt in het midden van de mooie vakantieregio Valle Isarco en is het ideale vertrekpunt voor culturele uitstapjes en lichte wandelingen.

Het prachtige uitzicht op de omringende bergwereld van de Dolomieten zal u aangenaam verrassen. Geniet van de zelf geteelde producten!

Lenteweken

I - 39040 Naz-Sciaves/ Natz-Schabs Tel. +39 0472 415204 info@landhotelmuehlwaldhof.com www.landhotelmuehlwaldhof.com

Alphotel Tyrol **** I - 39040 Racines/ Ratschings Tel. +39 0472 659158 info@alphotel-tyrol.com www.alphotel-tyrol.com

Hotel Gnollhof ***s I - 39043 Chiusa/Klausen Tel. +39 0472 847323 info@gnollhof.it www.gnollhof.it

Panoramahotel Huberhof*** I - 39037 Maranza/Meransen Tel. +39 0472 520250 info@panoramahotelhuberhof.com www.panoramahotelhuberhof.com

7 overnachtingen in halfpension » Alpenwandeling » Tourcard

Van 16/05/11 tot 11/07/11 van 29/08/11 tot 10/10/11 Vanaf € 364,00 per persoon in een tweepersoonskamer www.suedtirol.info/ gasteigerhof_be

7 overnachtingen in 3/4-pension

Van 16/04/11 tot 06/08/11 van 20/08/11 tot 06/11/11

» 1 lunchpakket voor een daguitstap » 1 bon van € 50,00 voor onze wellnessafdeling

Vanaf € 450,00 per persoon in een tweepersoonskamer www.suedtirol.info/ muehlwaldhof_be

Van 25/06/11 tot 30/07/11

7 overnachtingen in halfpension » Vissen in de forellenvijver » Ponyrijden en kampvuur in het indianendorp » 5 x per week kinderopvang

Vanaf € 595,00 per persoon in een tweepersoonskamer www.suedtirol.info/ alphoteltyrol_be Van 01/05/11 tot 03/07/11

7 overnachtingen in halfpension » Berghuttentocht » Relaxmassage » Wijnproeverij

€ 410,00 per persoon in tweepersoonskamer Fichte www.suedtirol.info/ gnollhof_be

7 overnachtingen in halfpension » 1 geleide alpenwandeling met de gastheer of -vrouw » 2 x per week kinderopvang

Van 16/04/11 tot 28/05/11 Vanaf € 357,00 per persoon in HP in een tweepersoonskamer, korting voor kinderen www.suedtirol.info/ huberhof_be

Hotel Hubertus ***S I - 39040 Villandro/ Villanders Tel. +39 0472 843137 info@hubertus.it www.hubertus.it

Hotel Plunhof **** I - 39040 Racines/ Ratschings Tel. +39 0472 656247 info@plunhof.it www.plunhof.it

Hotel Schölzhorn *** I-39040 Racines/ Ratschings Tel. +39 0472 659125 info@schoelzhorn.com www.schoelzhorn.com

Aktiv- & Vitalhotel Taubers Unterwirt **** I-39040 Velturno/ Feldthurns Tel. +39 0472 855225 info@unterwirt.com www.unterwirt.com

Hotel Seeber **** I-39040 Racines/ Ratschings Tel. +39 0472 659111 www.hotel-seeber.com info@hotel-seeber.com

De zomer in Hotel Hubertus biedt veel extra’s: nog meer waterpret in het buiten- en binnenzwembad of in de whirlpool, nog meer outdoor-avontuur op de Alpe di Villandro/Villanderer Alm of in de Dolomieten, nog meer ontspanning in de saunaruimte of in het schoonheidssalon.

Actieve weken

Het hotel biedt u talrijke zonnige plekken op zijn terrassen en in zijn wellnesstuin, evenals ruime, comfortabele suites die aan elke wens voldoen. In ‘Plunhof’s Vitalwelt’ kunt u rekenen op zachte massages, weldadige baden en talrijke schoonheidsbehandelingen.

Alpijnse verwenweek

Driesterren familiehotel, gelegen in het hart van de Alpen en in het wandelgebied Val Racines/Ratschingstal en is het ideale vertrekpunt voor lichte wandelingen.

Vakantie in de bergen van Zuid-Tirol

7 overnachtingen in halfpension » 4 geleide wandelingen » 2 geleide mountainbiketochten

Actieve weken geldig van 28/05/11 tot 30/07/11 Vanaf € 395,00 per week en per persoon www.suedtirol.info/ hubertus_be

7 overnachtingen in halfpension » Gebruik van de ‘Vitalwelt’ » Geleide avonturenwandeling

Van 20/05/11 tot 30/07/11 van 27/08/11 tot 06/11/11 € 680,00 per persoon in een tweepersoons comfortkamer www.suedtirol.info/ plunhof_be

7 overnachtingen in halfpension » 1 Zuid-Tiroolse avond » 3 geleide wandelingen » Toegang tot verschillende activiteiten » Gratis openbaar vervoer » 1 x nordic walking + avonturenzwembad in Vipiteno/Sterzing in Zuid-Tirol

Van 09/06/11 tot 06/08/11 van 27/08/11 tot 02/10/11 € 349,00 per persoon in een tweepersoonskamer, kinderkorting www.suedtirol.info/ schoelzhorn_be

Taubers Unterwirt biedt een interessante combinatie van actieve, gezonde en deugddoende bezigheden. Wandelen, fietsen, wellness en culinaire geneugten spelen hier een bijzondere rol. Tussen Bressanone en Chiusa in het middelgebergte van het Valle Isarco op een hoogte van 850 m met een prachtig uitzicht op de Dolomieten.

Actieve en gezonde ‘Vitalpina’-verwenweek

Van 28/04/11 tot 13/11/11

7 overnachtingen in 3/4-pension

Vanaf € 660,00 per persoon in een tweepersoonskamer

Het hotel ligt op een hoogte van 1.300 m in het centrum van. ‘s Zomers kunt u er de bergwereld van de Alpen verkennen.

Gezinnen kunnen heerlijk ontspannen in de nieuwe familiekamers.

Cultuur en geschiedenis

» 2 geleide wandelingen » 1 geleide mountainbiketocht » Gebruik van de water- en saunawereld Castanea

www.suedtirol.info/ unterwirt_be

4 overnachtingen in halfpension » Bezoek aan Slot Wolfsthurn en de Gilfenklamm » ’Schneeberg Kompakt’ en Multscher-museum Vipiteno/Sterzing

Van 21/05/11 tot 11/06/11 van 24/09/11 tot 08/10/11 € 270,00 per persoon www.suedtirol.info/ seeber_be

Meran/Merano en omgeving

De vakantieregio Merano en omgeving stelt een levendige en contrastrijke vakantiebestemming voor in het hart van Zuid-Tirol. Merano heeft zich ontwikkeld tot een charmant stadje vol contrasten, dat voor elk wat wils biedt.

Langs de Passer – de rivier die dwars door de stad loopt – nodigen zonnige promenades u uit voor een culturele wandeling: links de belle époque-architectuur van het kurhaus, die onvermijdelijk aan de Sissi-films doet denken, rechts het avant-gardistische gebouw van de thermen van Merano. De voortreffelijke jazzfestivals, wereldmuziek op kasteel Trauttmansdorff en de Meraner Muziekweken bepalen het culturele leven van Merano. Sportievelingen komen in Merano en omgeving – meer bepaald in de omliggende dalen – het hele jaar door ook aan hun trekken. U kan er avontuurlijke trektochten maken en aan nordic walking doen, wandelen en mountainbiken. En het beste van al: dankzij het uitstekende klimaat beleeft u aan elke activiteit in Merano ontzettend veel plezier. www.meranerland.com - www.suedtirol.info/merano_en_omgeving_be

Hotel Ansitz Golserhof ****S I - 39019 Tirolo/Dorf Tirol Tel. +39 0473 923294 info@golserhof.it www.golserhof.it

Een klein en persoonlijk hotel met een adembenemend uitzicht en een gezellige en hedendaagse sfeer. Een gastheer met liefde voor zijn vak en een vriendelijk en competent team.

Fit & gezond in de bergen

7 overnachtingen in halfpension

Van 03/03/11 tot 21/04/11 van 01/05/11 tot 01/06/11

» Persoonlijke training met Luis » Wellnesspakket met Zuid-Tiroolse natuurproducten

Vanaf € 829,00 per persoon in een tweepersoonskamer www.suedtirol.info/ golserhof_be

Hotel Eschenlohe***S I - 39017 Scena/Schenna Tel. +39 0473 945724 info@eschenlohe.it www.eschenlohe.it

U waant zich in een loge boven Merano/ Meran!

Geniet van de hartelijke Zuid-Tiroolse gastvrijheid en van culinaire genoegens op een absoluut fantastische locatie.

Een uniek verwarmd panoramisch zwembad in een weelderig mediterraans park.

Ontdek Zuid-Tirol met de ‘Frühlingscard’.

Residence Mirabell****

Familiewandelweken en zwemplezier in het panoramisch zwembad

Van 16/04/11 tot 09/07/11 van 08/10/11 tot 06/11/11

7 overnachtingen in halfpension

€ 1.526,00 voor 2 volwassenen en 2 kinderen

» Geleide wandelingen » Wijnproeverij

www.suedtirol.info/ eschenlohe_be

Op de hoogvlakte van Avelengo boven Merano wordt u verwend met talrijke uren zon, een adembenemend uitzicht op het indrukwekkende alpijnse landscI - 39010 Avelengo/Hafling hap en verschillende recreatiemogeliTel. +39 0473 279300 info@residence-mirabell.com jkheden voor wie houdt van bergen en www.residence-mirabell.com wandelen, sport en rust.

Verwenweken - arriveren, relaxen, bijtanken

Hotel Muchele****

Op 5 km van Merano, met een heerlijk uitzicht, ontbijt en diner op het terras en een mediterraanse en ongedwongen losse sfeer. NIEUW: loggia’s in de tuin met toegang tot het zwembad. Nieuwe wellness- en badruimte. Ideaal voor mountainbikers, golf- en tennisliefhebbers.

Wellness- & wandelweek » Volledige massage met aromatische oliën » Betoverende wandeling naar de berghut op de eigen bergweide » Verwenarrangement in halfpension » Dansavond

€ 686,00 per persoon en per week

Een sprookjesachtig dakterras vol rozen met een adembenemend uitzicht.

Creatieve gastronomische keuken met Zuid-Tiroolse, mediterraanse en internationale lekkernijen. Ontspanning in het schoonheidssalon. Klein & fijn – geniet van de bijzondere sfeer van dit charmante viersterren superior hotel.

Rozen & Romantiek

Van 07/04/11 tot 09/11/11

I - 39014 Postal/Burgstall Tel. +39 0473 291135 info@muchele.com www.muchele.com

Hotel Pienzenau am Schlosspark****S I - 39012 Merano/Meran Tel. +39 0473 234030 info@hotelpienzenau.com www.hotelpienzenau.com

7 overnachtingen in 3/4-pension » Welkomstdrink » Galadiner » Wandeling naar een berghut

Van 16/04/11 tot 11/06/11 van 16/07/11 tot 13/10/11 € 644,00 of € 770,00 per persoon in een tweepersoonskamer www.suedtirol.info/ mirabell_be

Van 08/07/11 tot 22/07/11

7 overnachtingen in halfpension

www.suedtirol.info/ muchele_be

3 overnachtingen in halfpension » 1 x fles champagne op de kamer » 1 x Pienzenau-rozengeschenk » Schoonheidsbehandeling voor mevrouw

Vanaf € 1.915,00 voor 2 personen in een superior tweepersoonskamer www.suedtirol.info/ pienzenau_be

Hotel Sonnenburg**** I - 39012 Merano/Meran Tel. +39 0473 230050 www.sonnenburg.it info@sonnenburg.it

Vitalhotel Verdinser Hof ****S I - 39017 Scena/Schenna Tel. +39 0473 949423 info@verdinerhof.it www.verdinserhof.it

Vitalpina Hotel Waldhof**** I - 39020 Rablá/Rabland Tel. +39 0473 968088 info@hotelwaldhof.it www.hotelwaldhof.it

Hotel Der Küglerhof ****S I - 39019 Tirolo/Dorf Tirol Tel. +39 0473 923399 info@kueglerhof.it www.kueglerhof.it

Hotel Ansitz Plantitscherhof ****S I - 39012 Merano/Meran Tel. +39 0473 230577 info@plantitscherhof.com www.plantitscherhof.com

Schenna Hotel Resort**** I - 39017 Scena/Schenna Tel. +39 0473 230760 info@schennaresort.com www.schennaresort.com

Hotel Wiesenhof**** I - 39022 Lagundo/Algund Tel. +39 0473 44 66 77 info@wiesenhof.com www.wiesenhof.com

Hotel Sonnenburg is gelegen in een zonnige park- en villawijk van Maia Alta/Obermais bij Merano/Meran, midden in het groen en zeer rustig. Op slechts 15 minuten wandelen van het stadscentrum. Mooi uitzicht op de bergen. Bushalte op 100 m van het hotel.

Lente-arrangement

Het Verdinser Hof ligt als een juweel te schitteren te midden van de ZuidTiroolse bergen. Het hotel is zeer gunstig gelegen in het bekende vakantieoord Scena/Schenna boven Merano/Meran.

Het behoort met zijn wellnessruimte van 3.000 m² tot de beste kuuroorden van Zuid-Tirol en werd onderscheiden met 5 Wellness Stars.

Tijd voor mezelf! Gezonde en ontspannende dagen

Een modern ingericht hotel met veel hout en steen. Traditionele wellnessbehandelingen op basis van berghooi, abrikozen en appelen. Wandelen op idyllische paden.Verfijnde natuurlijke keuken met alpijns-mediterraanse inslag. Kortom: Vitalpina puur!

‘Waalwege’ & abrikozen in Val Venosta/Vinschgau

Het Küglerhof is uniek, net als zijn ligging op de zonnige heuvels boven het dorpscentrum. De rust die in het hotel heerst, is onbeschrijfelijk. Vanop het terras, de ligweide of uw kamer hebt u er een ongehinderd en adembenemend uitzicht op Merano/Meran en de omringende bergen.

Volop spa & beauty

In het romantische Ansitz Plantitscherhof staan 30 medewerkers klaar om de 80 gasten te verwennen. De typische combinatie van romantische en moderne invloeden zorgt voor een unieke sfeer.

Wellness en culinaire geneugten prikkelen ziel en zintuigen … “Het moet iets bijzonders zijn.” Unieke, persoonlijke en liefdevolle ontvangst, afgewerkt met een vleugje passie.

Fitness- & beautykick » 2 wandelingen, 1 fietstocht, gebruik van fietsen » Nordic walking, aquafitness » Een gedeeltelijke massage per persoon

€ 693,00 per persoon

Het Schenna Hotel Resort brengt u in vervoering met zijn wonderlijke ligging op de heuvels en zijn heerlijke uitzicht op het kuuroord Merano/Meran en de omringende bergen. Laat u verwennen door het jonge team. U kunt rekenen op culinaire lekkernijen, uitgelezen wijnen, heerlijke wellnessaanbiedingen en een gevarieerd actief programma.

Dolce Vita-weken

Van 21/04/11 tot 07/08/11

Hier beleeft u een droomvakantie tussen appelbomen en wijnranken op slechts 1 km van Merano/Meran. Een uitstekend familiehotel, gelegen midden in het groen en met een adembenemend 360°-uitzicht. Verzorgde sfeer en verfijnde gastronomische keuken.

Appelarrangement

Van 30/04/11 tot 05/08/11

7 overnachtingen in halfpension » Gastronomisch diner » Welkomstdrink

€ 553,00 per persoon in een tweepersoonskamer www.suedtirol.info/ sonnenburg_be

3 (aankomst donderdag) of 4 (aankomst zondag) overnachtingen in halfpension » 1 klankschaalmassage » 1 wellnessbad » 1 massage » Dagelijks (behalve do en zo) actief programma

7 overnachtingen in 3/4-pension » 4 geleide wandelingen » 2 geleide mountainbike- of fietstochten » 1 behandeling in het ‘Vitalis-stoombed’ » 1 volledige lichaamspeeling » 1 pot zelfgemaakte abrikozenconfituur om mee te nemen

Geldig van 30/04/11 tot 29/05/11 en van 25/06/11 tot 16/07/11 € 399,00 per persoon in een tweepersoonskamer www.suedtirol.info/ verdinserhof_be

Van 02/04/11 tot 29/05/11 € 725,00 per persoon in een tweepersoonskamer met balkon op het zuiden www.suedtirol.info/ waldhof_be

Van 02/05/11 tot 30/07/11

5 overnachtingen in halfpension » Dagelijks uitgelezen behandelingen » Welkomstdrink

€ 745,00 per persoon in een tweepersoonskamer www.suedtirol.info/ kueglerhof_be Van 25/02/11 tot 08/11/11

7 overnachtingen in halfpension

7 overnachtingen in halfpension » Wijnproeverij in de rotskelder » Geleide wandeling langs het wandelpad ‘Meraner Höhenweg’ » Kookcursus met de keukenchef » Uitnodiging voor het zoete buffet

Gastronomisch arrangement met 7 overnachtingen in halfpension » Welkomstdrink » Peeling met zeer fijne marmerdeeltjes, op basis van appelen » Zuid-Tirools ontbijtbuffet » Vijfgangendiner

www.suedtirol.info/ plantitscherhof_be

€ 609,00 per persoon in een tweepersoonskamer www.suedtirol.info/ schennaresort_be

Van 02/04/11 tot 05/11/11 Vanaf € 525,00 per persoon in tweepersoonskamer Mignoneen tweepersoonskamer www.suedtirol.info/ wiesenhof_be

DMM00_027_V1_20110508_tirolaldente.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

17:02

Pagina 27

Al Dente

DMM

FOODCOLUMN Chef Jörg Trafoier is de verpersoonlijking van de nieuwe Italiaanse keuken. Hij verrast met innovatieve ideeën zonder te vervallen in een kopie van de moleculaire trend.

De E45 van Innsbruck naar Bolzano via de Brennerpas is de kortste weg naar Zuid-Tirol. Zonder ‘Stau’ aan het tolstation is hij ook de snelste weg, maar je moet al veel geluk hebben om daar niet in een kilometerslange file terecht te komen. Loopt het verkeer eens een keertje lekker vlot, dan kan je tegen snelwegtempo nauwelijks genieten van de imposante bergcoulisse. Redenen genoeg dus om via Landeck en de Passo Resia/Reschenpas (1.504 meter) naar Zuid-Tirol te rijden. De omweg leidt je over een rustige tweebaansweg door het Oberinntal. Voorbij Pfunds moet je links afslaan, maar wie de streek goed kent, slaat hier meestal rechtsaf, richting Samnaun. In deze belastingvrije Zwitserse enclave zijn dure parfums, grappa of whisky tot dertig procent goedkoper, en ook aan de pomp betaal je een pak minder dan in Oostenrijk en Italië. De omweg loont dus, al moet je er rekening mee houden dat plichtsgetrouwe Oostenrijkse douaniers soms je auto binnenstebuiten keren — op zoek naar verborgen smokkelwaar. Het is mij één keer overkomen, en de boete was niet mals.

Weg het profijt van enkele tientallen euro’s en zonde van het tijdverlies.

Castelbello/Kastelbell kwam vorig jaar ongunstig in het nieuws door een zwaar treinongeval. Het boerendorpje was één dag lang het middelpunt van de wereld. Bij fijnproevers klinkt de naam van het dorp in Val Venosta/Vinschgau echter al veel langer vertrouwd in de oren.

In restaurant Kuppelrain (www.kuppelrain.com) in de Via della Stazione 16 roert immers Jörg Trafoier in de potten. Als kind droomde de nu 45-jarige boerenzoon van een carrière als Formule 1-piloot; een opleiding als automechanicus leek hem een eerste stap in de goede richting. Door een toeval belandde hij evenwel in de keuken van hotel Palace in Merano/Meran. De vlam sloeg in de pan, Jörg wilde en zou chef-kok worden. Hij ging in de leer bij enkele sterrenkoks in Italië en Zwitserland, en in Sonya vond hij de ideale

vrouw aan zijn zijde. Een charmante gastvrouw en ervaren sommelier die haar gasten op een innemende wijze wegwijs maakt in het ruime wijnaanbod van twaalfduizend flessen van haast ontelbare druivensoorten en jaargangen. Van onbekende, lekkere landwijnen tot de allergrootste Italiaanse en Franse kwaliteitswijnen. En opvallend minder duur dan in de Belgische restaurants.

Jörg Trafoier is de verpersoonlijking van de nieuwe Italiaanse keuken.

Hij verrast met innovatieve ideeën, zonder te vervallen in een slechte kopie van de moleculaire keuken. Zijn kleurrijke en verrassende creaties vertrekken van verse, streekgebonden producten, mét een certificaat van herkomst en zuiverheid. Het varkensvlees komt van de eigen boerderij, de groenten van een bioboer uit Lana, de asperges uit Castelbello, de aardappelen uit Moso/Moos en de wortelen uit het Val di Mazia/Matschertal. Vis en oesters komen uit Bretagne. De abrikozen, de pala-peren en calville-appelen komen uit de eigen tuin en worden door Sonya op grootmoeders wijze verwerkt tot confituur, sap en coulis. Zij vormen de spreekwoordelijke kers op de taart van Jörgs dessertbereidingen, een waardige afsluiter van een onvergetelijke smaakbelevenis. Tegen een klantvriendelijke prijs bovendien.

Jörg Trafoier is inmiddels een vaste waarde in het culinaire aanbod van Zuid-Tirol. De Michelingids waardeert de bescheiden Zuid-Tiroler al enkele jaren met één ster en in de GaultMillau 2011 krijgt hij zestien punten. Zijn naambekendheid reikt tot in Vlaanderen en de opvolging, die is ook al verzekerd. Zoon Kevin rondt dezer dagen zijn koksopleiding af met stages bij bekende maîtres in binnen- en buitenland, dochter Nathalie volgt een patisserieopleiding in Zwitserland en de vijfjarige Giulia staat nu al ongeduldig te trappelen om in de voetsporen van haar ‘mamma’ te stappen.

URBAIN VANDORMAEL

7 MEI 2011 De Morgen MAGAZINE

27

DMM00_028_V1_20110508_tirolfrank.qxp:DMM_nieuw

DMM

26-04-2011

17:07

Pagina 28

Wijnrapport

al dente

FRANK VAN DER AUWERA

Buitenbeentje met brio Zuid-Tirol is een paradijs voor appellatiewijnen. We verkennen het terrein in de Italiaanse regio met een Germaanse saus.

K

lein maar fijn: zo kunnen we het bergwijngebied Alto Adige of Südtirol misschien nog het best omschrijven. Met vijfduizend hectare wijngaarden en een jaarproductie van zowat 4,7 miljoen flessen blijft de regio te bescheiden om uit te stijgen boven het etiket ‘lilliputter’ in de Italiaanse wijncultuur. Per oogst draagt amper 0,7 procent van alle Italiaanse wijn een Zuid-Tirools label.

En toch scoort Zuid-Tirol beresterk als het om kwaliteit gaat. De regio is de ongekroonde koning van de DOC-wijnen, de Denominazione di Origine Controllata, de Italiaanse evenknie van het Franse AOCsysteem van beschermde herkomstbenamingen. Liefst 98 procent van alle Zuid-Tiroolse wijngaarden valt onder de officiële appellatiewetgeving, een absoluut record onder de Italiaanse wijnstreken. Een waterdichte kwaliteitsgarantie is een officiële appellatie niet altijd, maar de strengere productieregels van zo’n statuut geven wel een sterke indicatie. De appellatiestructuur van Zuid-Tirol lijkt overigens sterk op die van Trentino.

MAXIMUMSCORE Alto Adige zit in de bovenste lade bij professionele wijnproevers. Bijna in elke editie van de Italiaanse wijnbijbel Gambero rosso staan er tientallen flessen uit ZuidTirol met de maximumwaardering van

‘Tre bicchieri’ (drie glazen). In de recente editie kwam zeven procent van de topscorers uit Zuid-Tirol.

Een brokje geschiedenis geeft inzicht in het waarom van dat kwaliteitsprofiel.

Zuid-Tirol is een smeltkroes van de Tiroolse, Italiaanse en de Ladinische cultuur.

Men spreekt er Duits, Italiaans en Ladinisch (een Neo-Latin taal). Zuid-Tirol is zeg maar een accidentje in de geschiedenis van Italië. Pas in 1919 behoorde het gebied tot Italië, daarvoor was zijn geschiedenis gelinkt aan Tirol en de OostenrijksHongaarse dubbelmonarchie.

In de middeleeuwen behoorden de meeste wijngaarden toe aan de kerk en werd een deel van de wijn over de Brennerpas vervoerd naar de Zuid-Duitse kloosters. Het was trouwens Napoleon die deze regio van zijn Germaans klinkende naam voorzag en de napoleonistische code had ook veel invloed op de wijncultuur. Net zoals in Bourgogne leidde de wetgeving tot een versnippering van wijngebieden. Duizenden boeren met een minilapje wijngaard hadden te weinig om te overleven.

Dat verklaart dan weer de dominante positie van de coöperatieven in Zuid-Tirol. Noodgedwongen gingen de kleine wijnboeren en handelaren zich groeperen. Op commercieel vlak kreeg Zuid-Tirol het ook aartsmoeilijk. Na de Eerste Wereldoorlog verloor de streek de traditionele afzetmarkten Oostenrijk en Duitsland en daarna verdronken ze geruime tijd in de zee van het ‘nieuwe’ Italiaanse wijnaanbod. Bovendien werden steeds meer wijngaarden, vooral in de vlakte, opgeofferd voor de appelteelt. Pas sinds het einde van de twintigste eeuw vloeit er een nieuwe dynamiek door de magnifieke valleien van Zuid-Tirol.

Castel Sallegg, Bischofsleiten Kalterersee Auslese Klassisch 2009 Zuid-Tirol/Südtirol (Italië), 10,79 euro Verdeler: Lambrecht Wijnen (9830 Sint-Martens-Latem), 09/282.87.62, www.lambrechtwijnen.be

28

De Morgen MAGAZINE 7 MEI 2011

Sinds het einde van de twintigste eeuw vloeit er een nieuwe dynamiek door de valleien van Zuid-Tirol Een ander bonuspunt van Zuid-Tirol is de geografie. De wijnstreek drapeert zich tegen de zuidelijke flanken van de Alpen en zo zijn

Tenuta Lageder, Römigberg Kalterersee Klassisch 2009 Zuid-Tirol/Südtirol (Italië), 10,95 euro Verdeler: Licata Vini (3590 Diepenbeek), 011/22.20.37, www.licata.be

KLEUR

BOEKET

KLEUR

BOEKET

Enorm transparante roze kleur, waterachtig, met een glanzende tranenboog. De kleur lijkt stokoud.

Gekonfijte aroma’s van o.a. kirsch, maraschino-kers, Mon Chérie-bonbons en amandelbrood.

Voor een modern oog eerder tegenvallende kleur: bleekrood, maar zeer helder en voorzien van vette tranenkaarsen.

Enorm aangename florale neus van viooltjes en kersenpitten, daarna ook gedroogde tuinkruiden.

Zeer expressief.

SMAAK

CONCLUSIE

SMAAK

CONCLUSIE

Erg nerveus en kwiek, gevolgd door rijpe, milde impressies van marsepein, melkchocolade, frambozencoulis en kersenlikeur, maar tegelijk vief fris, met de tannines reeds maximaal versmolten.

Deze 100% schiavacuvée is nu helemaal à point en moet absoluut koel (12°C) geserveerd worden. Serveer hem zelfs bij visgerechten zonder te zwaar sauswerk.

Ronde, bijzonder soepele mondvulling met opnieuw rood steenfruit in de hoofdrol. Verder een lichte mineraliteit, maar vooral ook een kruidig accent en een elegante fraîcheur.

Het ordewoord luidt jong en koel drinken. De schiava-druiven voor deze biodynamische wijn werden geplukt aan het Caldaromeer, maar leveren slechts 12,5% alcohol op.

Verbleef een 4-tal maanden op Sloveense eik. Lekker bij charcuterie of pasta.

DMM00_028_V1_20110508_tirolfrank.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

17:07

Pagina 29

Het uit 1606 stammende wijndomein Manincor in Caldaro, even ten zuiden van Bolzano, is het grootste in Zuid-Tirol. In 2004 liet de huidige eigenaar, graaf Michael Goëss-Enzenberg, een nieuwe bottelarij (links) optrekken.

■

vels schijnt. Heel wat wijngaarden werden bovendien in terrasvorm aangelegd en kunnen zo, zeker als ze op het zuiden gericht zijn, extra lang van de zon profiteren.

ZUID-TIROL OP TAFEL

de druivenstokken beschermd tegen de koude noordenwind. Tegelijk genieten ze van een mediterrane invloed. ’s Zomers wisselen verschroeiend hete temperaturen af met onweders die een einde maken aan soms lange periodes van droogte. Ook bevorderlijk voor de druivenkwaliteit is de Indian summer in de herfst.

Het vrij heterogene terroir maakt Zuid-Tirol erg geschikt voor de wijnbouw. In de bodem zit vaak zand en mergel, naast afzettingen van prehistorische gletsjers met veel kalk. Het zijn meestal lichte en goed gedraineerde gronden die snel opwarmen als de zon op de heu-

Voor deze kennismakingsdegustatie focussen we op twee druivenrassen met een sterk lenteen zomertemperament én een groot gastronomisch bereik in deze seizoenen: de sauvignon blanc voor de witte en shiava voor de rode wijn. Aan de sauvignon blanc-druif willen we niet te veel woorden verspillen. Het enige wat ons opviel was dat de Zuid-Tirol-versie duidelijk meer gemeen heeft met zijn broertje uit de Loirestreek dan met de nieuwewereldversie zoals die in Nieuw-Zeeland wordt gebruikt.

Vooral de minerale concentratie en fraîcheur domineert in het glas.

De blauwe schiava grossa-druif is andere koek. Erg bekend is deze druif alvast niet. Dit ras, ook bekend onder Duitse pseudoniemen als vernatsch of trollinger, is in deze regio nochtans razend populair vanwege zijn aan-

St. Michael-Eppan, Sanct Valentin Sauvignon 2008 Zuid-Tirol/Südtirol (Italië), 28,90 euro Verdeler: Buonsenso Franco (2630 Aartselaar), 03/238.67.53, www.buonsenso.be

passingsvermogen en flinke rendementen.

Ook al kreeg het druivenras klappen door de wijzigende modetrends want consumenten vallen vandaag voor krachtigere, bodyrijke wijnen. Schiava blijft sowieso de belangrijkste DOC-druif binnen de Zuid-Tirol-appellatie. Wij kozen echter vooral voor cuvées waar men de van nature nogal makkelijk oplopende opbrengst bewust heeft ingesnoeid. Dat komt de kwaliteit uiteraard ten goede.

Toch is een waarschuwing op zijn plaats: bekijk deze wijn niet door uw normale bril.

Vernatsch of schiava kan veel rood fruit dragen, maar geeft aanzienlijk minder diepe kleurspiegels dan we tegenwoordig gewend zijn. Dat kan zorgen voor een schokeffect bij het eerste contact. Bovendien is zo’n cuvée ook geen blijver. Zijn jeugdige fruitfactor — en de absoluut vereiste koele schenktemperatuur — maken hem tot een uitgelezen partner voor het voorjaar en de komende zomerperiode. Een keuken met lentekriebels en zomerjeuk kortom, en een flinke dosis mediterrane accenten. ■

Elena Walch, Castel Ringberg Sauvignon 2009 Zuid-Tirol/Südtirol (Italië), 14 euro Verdeler: Viva Vino (9100 Sint-Niklaas), 0475/44.19.69, www.vivavino.be

KLEUR

BOEKET

KLEUR

BOEKET

Nog groen glanzend, superstralend met een enorme helderheid, zo klaar als bronwater.

Kruidige geurstart, gevolgd door impressies van citrusfruit, pruimenjam, verse netel en een grote mineraliteit.

Schitterend lichtgoudgeel, voorzien van een lange tranenband met veel intensiteit.

Complexe aroma’s van wit en groen fruit: appel, perzik, limoen, groene pruimpjes, plus een mineraal en floraal accent.

SMAAK

CONCLUSIE

SMAAK

CONCLUSIE

Complex in de mond, met daarbovenop een supersappige textuur van vooral limoenzeste en pompelmoessorbet. Prima balans tussen mineraliteit en aciditeit.

De toplijn uit de San Michele Appiano winery. Een elegante fruitatleet met toekomst, die duidelijk een tijdje sur lie heeft verbleven. Deze cuvée klopt moeiteloos een pak sancerres. Bestemd voor vis- en kreeftgerechten.

Genereus én levendig van structuur.

Strak mineraal gespannen, exotischer naar de afdronk toe met impressies van banaansorbet en papaja. Supersappige, grassige afdronk.

Elena Walch, architecte van opleiding, is één van de leading lady’s van deze appellatie die elegantie én power weet te koppelen.

Ideaal bij noedelgerechten, riviervis, mosselen en oesters.

7 MEI 2011 De Morgen MAGAZINE

29

Plan de Corones/ Kronplatz

In het oostelijke deel van Zuid-Tirol, aan de rand van de Dolomieten, ligt de 14 dorpen tellende vallei Val Pusteria (Pustertal), een ideaal gebied voor een onvergetelijke zomeren wintervakantie. In juni 2009 werden de Dolomieten door de Unesco uitgeroepen tot werelderfgoedsite. De wereld heeft aldus de unieke schoonheid van de Dolomieten erkend.

Lieflijke dorpjes en romantische zonneplateaus, talrijke wandelpaden met na elke bocht een ander verrassend uitzicht, schilderachtige burchten en kleine kapelletjes. Liefhebbers van uitstekende gastronomie, kunst, cultuur en winkelen komen hier eveneens volledig aan hun trekken. De voornaamste troef is evenwel de Zuid-Tiroolse gastvrijheid die van uw verblijf in de eenvoudige, gezellige pensions, verzorgde appartementen en comfortabele eersteklas hotels in het Plan de Coronesgebied een onvergetelijke ervaring maakt. www.kronplatz.com - www.suedtirol.info/kronplatz_be

Hotel Aqua Bad Cortina***S I - 39030 - S. Vigilio di Marebbe / St. Vigil in Enneberg Tel. +39 0474 501215 info@aquabadcortina.com www.aquabadcortina.com

Wirtshaushotel Alpenrose*** I- 39030 - S. Lorenzo di Sebato/St. Lorenzen Tel. +39 0474 403149 info@hotelalpenrose.com www.hotelalpenrose.com

Hotel Brötz*** I - 39030 - Rasun/Rasen Tel. +39 0474 496138 info@hotelbroetz.com www.hotelbroetz.com

De naam van het hotel verwijst naar de minerale bron ‘Aqua Bad Cortina’.

Het authentieke Hotel werd al voor de 18de eeuw in geschriften vermeld. Het hotel is rijk aan tradities, kunst en geschiedenis en combineert de sfeer van vervlogen tijden met modern comfort en een hedendaagse dienstverlening.

Ontdek de Dolomieten » Een ochtendwandeling naar de eigen minerale bron » Een wandeling door de bossen en weiden met gastheer Nicol » Een bergwandeling met gids Marco » Kneipptocht » Sauna en openluchtwhirlpool

Vanaf € 400,00 per persoon in tweepersoonskamer 'Classic'

Een nieuw driesterrenhotel en het eerste ‘Wirtshaushotel’ in Zuid-Tirol.

Het hotel beschikt over een zwembad en saunalandschap, een grote eetzaal, een eigen kegelbaan, een café (bar), een ‘Speckstube’ (traditioneel eethuis) en een recreatieruimte voor groot en klein.

Voor de kleinste gasten is er ook een kinderpark met een kinderboerderij.

Alpijnse verwenweken

Van 07/05/11 tot 29/10/11

Hotel met comfortabele kamers, binnenzwembad, saunalandschap, whirlpool, ligweide, fitnessruimte, massages, verhuur van fietsen en bekende gastronomische keuken.

Actieve avonturenweek Dolomieten-Val Pusteria

Van 14/05/11 tot 23/10/11

7 overnachtingen in halfpension

Vanaf €392,00 per persoon in een tweepersoonskamer

7 overnachtingen in halfpension

7 overnachtingen in halfpension » Welkomstgeschenk » Avonturenwandeling » Informatiemap over het land en zijn inwoners » Gebruik van de eigen kegelbaan en badmantel » Lunch in een berghut

» Geleide wandelingen » Welkomstdrink » Diner met live muziek » Fietstocht

Van 11/06/11 tot 16/07/11 van 03/09/11 tot 25/09/11

www.suedtirol.info/ aquabadcortina_be

€ 430,00 per persoon in de Juniorsuite, € 370,00 in een comfortabele tweepersoonskamer www.suedtirol.info/ alpenrose_be

www.suedtirol.info/ broetz_be

Agstners Hotel Rainegg *** I - 39030 - Valdaora/Olang Tel. +39 0474 496084 info@hotelrainegg.it www.hotelrainegg.it

Hotel Weisses Lamm ***S

Gezellig en rustig gelegen familiehotel. Uitstekende Tiroolse en Italiaanse keuken, met ook vegetarische gerechten. Nieuwe wellnessruimte met alpijns hooibed, kruidenbad en schoonheidsbad. Mooie, comfortabele kamers en familiesuites met panoramisch uitzicht.

Uw dromen worden waar – in Hotel Weisses Lamm!

Laat u verwennen en verrassen. Geniet I - 39035 - Monguelfo/ van de hartelijke gastvrijheid in een Welsberg romantische sfeer. Kom tot rust en tank Tel. +39 0474 944122 energie onder de gewelven van ons info@hotel-weisses-lamm.com saunalandschap. www.hotel-weisses-lamm.com

Wandelweek tussen de alpenbloemen

7 overnachtingen in halfpension

» 1 geleide wandeling » Kookcursus met de gastheer » Bezoek aan het openluchtzwembad

Van 02/07/11 tot 23/07/11 van 27/08/11 tot 11/09/11 € 385,00 per persoon in een tweepersoonskamer www.suedtirol.info/ rainegg_be

Actief programma ‘Betoverende bergweiden’

7 overnachtingen in ¾-pension » Geleide wandelingen » Deugddoend massagebad » Aperitief en zesgangendiner bij kaarslicht

Van 21/05/11 tot 31/07/11 van 04/09/11 tot 31/10/11 Vanaf € 370,00 per persoon www.suedtirol.info/ weisseslamm_be

DMM00_020_V1_20110508_tirolmerano.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

17:30

Pagina 20

DMM

Beroemd kuuroord van weleer werd veelzijdige pleisterplek

MERANO RELIËF IN DE STAD ‘Ik ben zo gecharmeerd door de prachtige magnolia’s en palmen dat ik besloten heb om mijn verblijf in Merano/Meran met enkele weken te verlengen.’ Dat schreef keizerin Sissi aan haar gemaal, keizer FranzJoseph in Wenen.

Wij zouden in haar plaats hetzelfde hebben gedaan.

DOOR URBAIN VANDORMAEL

K

eizerin Sissi was een graag geziene gast in Merano/Meran, innemend én vrijgevig. De wandelweg van het stadscentrum naar het kasteel van Trauttmansdorff is naar haar genoemd. Vanaf de negentiende eeuw behoorde het lieflijke stadje aan de oevers van de Adige/Etsch tot de favoriete adressen van de Europese hoge adel om de koude winters door te komen. Dat had alles te maken met het mediterrane klimaat én de heilzame kracht van het radonhoudende bronwater dat er uit het bodemgesteente borrelde. De prachtige villa’s in jugendstil aan de promenades links en rechts van de rivier herinneren aan die periode van economische hoogconjunctuur en grote sier.

Merano was in de negentiende en het begin van de twintigste eeuw een van de bekendste en mondainste kuuroorden van West-Europa, beroemd om zijn geneeskrachtige waterba-

den. Het statige Kurhaus is tot op vandaag een van de best bewaarde jugendstilgebouwen in de Alpen; het Kursaal met meer dan duizend zitplaatsen doet nu dienst als congrescentrum, terwijl het Bloemenpaviljoen wordt gebruikt voor gala-avonden en sjieke bruiloften.

In kleinere zalen worden seminaries en tentoonstellingen gehouden. Het jonge volk flaneert als vanouds over de zomerpromenade of zit gezellig te kletsen op het terrassencafé van de Terme Merano. Dit nieuwe wellnesscomplex dateert uit 2005 – de imposante transparante kubus uit staal en glas is zo ongeveer de hedendaagse blikvanger van de stad.

De Terme is ingeplant in een uitgestrekt park van 50.000 vierkante meter, met speel- en sportweiden voor kinderen en jongeren. In de zomermaanden worden hier geregeld (klassieke) concerten georganiseerd. Begin juli staat de opera Nabucco van Verdi op het programma. Terme Merano behoort tot het beste van wat Italië te bieden heeft op het vlak van wellness en medical spa. Het aanbod is om-

vangrijk en verscheiden: dertien binnen- en twaalf buitenzwembaden, één biosauna en twee Finse sauna’s, drie dampbaden en een aromabad. Natuurlijk kunt u zich hier ook uitgebreid en op velerlei manieren laten masseren, of een lichaamspakking laten opsmeren op basis van extracten van natuurlijke producten uit de directe omgeving, zoals appelen, wijndruiven, jeneverbessen, kastanjes, koeienmelk, schapenwol en hooi van de bergweiden. Het radonhoudende bronwater heeft voornamelijk een pijnstillende werking en wordt aangewend voor de behandeling van spataders, artrose en ontstekingen van spieren en gewrichten. Een behandeling omvat zes tot twaalf baden van telkens twintig minuten bij een temperatuur van 35 tot 37°C. en gebeurt onder medisch toezicht.

Hydro- en Kneipp- therapieën (met een outdoor Kneipp-parcours) ronden het aanbod af.

De gasten van het Terme-hotel kunnen via een ondergrondse gang het thermencomplex bereiken.

WATER, HOUT, STEEN Terme Merano is ook architectonisch een meesterwerk. De strakke lijnen van de formidabele kubus vormen een scherp contrast met het vloeiende lijnenspel van de jugendstilbouwwerken in de stad en de grillige vormen van het omringende bergland. De binneninrichting is van de hand van de bekende architect en ontwerper Matteo Thun (°1952), telg uit een Zuid-Tirools adellijk geslacht. Matteo studeerde aan de Academie van Salzburg onder leiding van Oskar Kokoschka en promoveerde in de bouwkunde aan de universiteit van Florence. In de jaren tachtig en negentig verwierf hij grote bekendheid met zijn originele ontwerpen van dagelijkse gebruiksvoorwerpen, van espressokopjes voor Lavazza tot uurwerken van Swatch. Tien jaar geleden verlegde hij zijn werkterrein naar buiten en ging hij hotels en openbare gebouwen ontwerpen.

Hotel Side in het

Duitse Hamburg werd in 2001 verkozen tot ‘Hotel van het jaar’ en in 2004 won zijn hotelproject Vigilius Mountain Resort de Wallpaper Design Award. In datzelfde jaar werd Thun opgenomen in de New Yorkse ‘Hall of Fame’.

Typerend voor zijn ontwerpen is zijn streven naar authenticiteit en respect voor landschap en natuur. Die kenmerken vinden we ook terug in het interieur van de Terme Merano. Water is het centrale thema. Thun liet de gebruikte materialen – hout en steen – zo behandelen dat zij de indruk wekken eeuwenlang door water te zijn beïnvloed. Wie te weinig tijd heeft om zich er te laten verwennen, moet alleszins de tijd nemen om de kubus aan de binnenkant te bewonderen.

Het visitekaartje dat de Zuid-Tiroolse architect en ontwerper hier achterliet, is grote kunst en verdient alle achting.

■ Het spectaculaire ‘brilplatform’

van architect Matteo Thun.

7 MEI 2011 De Morgen MAGAZINE

21

DMM00_020_V1_20110508_tirolmerano.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

17:30

Pagina 20

DMM

Beroemd kuuroord van weleer werd veelzijdige pleisterplek

MERANO RELIËF IN DE STAD ‘Ik ben zo gecharmeerd door de prachtige magnolia’s en palmen dat ik besloten heb om mijn verblijf in Merano/Meran met enkele weken te verlengen.’ Dat schreef keizerin Sissi aan haar gemaal, keizer FranzJoseph in Wenen.

Wij zouden in haar plaats hetzelfde hebben gedaan.

DOOR URBAIN VANDORMAEL

K

eizerin Sissi was een graag geziene gast in Merano/Meran, innemend én vrijgevig. De wandelweg van het stadscentrum naar het kasteel van Trauttmansdorff is naar haar genoemd. Vanaf de negentiende eeuw behoorde het lieflijke stadje aan de oevers van de Adige/Etsch tot de favoriete adressen van de Europese hoge adel om de koude winters door te komen. Dat had alles te maken met het mediterrane klimaat én de heilzame kracht van het radonhoudende bronwater dat er uit het bodemgesteente borrelde. De prachtige villa’s in jugendstil aan de promenades links en rechts van de rivier herinneren aan die periode van economische hoogconjunctuur en grote sier.

Merano was in de negentiende en het begin van de twintigste eeuw een van de bekendste en mondainste kuuroorden van West-Europa, beroemd om zijn geneeskrachtige waterba-

den. Het statige Kurhaus is tot op vandaag een van de best bewaarde jugendstilgebouwen in de Alpen; het Kursaal met meer dan duizend zitplaatsen doet nu dienst als congrescentrum, terwijl het Bloemenpaviljoen wordt gebruikt voor gala-avonden en sjieke bruiloften.

In kleinere zalen worden seminaries en tentoonstellingen gehouden. Het jonge volk flaneert als vanouds over de zomerpromenade of zit gezellig te kletsen op het terrassencafé van de Terme Merano. Dit nieuwe wellnesscomplex dateert uit 2005 – de imposante transparante kubus uit staal en glas is zo ongeveer de hedendaagse blikvanger van de stad.

De Terme is ingeplant in een uitgestrekt park van 50.000 vierkante meter, met speel- en sportweiden voor kinderen en jongeren. In de zomermaanden worden hier geregeld (klassieke) concerten georganiseerd. Begin juli staat de opera Nabucco van Verdi op het programma. Terme Merano behoort tot het beste van wat Italië te bieden heeft op het vlak van wellness en medical spa. Het aanbod is om-

vangrijk en verscheiden: dertien binnen- en twaalf buitenzwembaden, één biosauna en twee Finse sauna’s, drie dampbaden en een aromabad. Natuurlijk kunt u zich hier ook uitgebreid en op velerlei manieren laten masseren, of een lichaamspakking laten opsmeren op basis van extracten van natuurlijke producten uit de directe omgeving, zoals appelen, wijndruiven, jeneverbessen, kastanjes, koeienmelk, schapenwol en hooi van de bergweiden. Het radonhoudende bronwater heeft voornamelijk een pijnstillende werking en wordt aangewend voor de behandeling van spataders, artrose en ontstekingen van spieren en gewrichten. Een behandeling omvat zes tot twaalf baden van telkens twintig minuten bij een temperatuur van 35 tot 37°C. en gebeurt onder medisch toezicht.

Hydro- en Kneipp- therapieën (met een outdoor Kneipp-parcours) ronden het aanbod af.

De gasten van het Terme-hotel kunnen via een ondergrondse gang het thermencomplex bereiken.

WATER, HOUT, STEEN Terme Merano is ook architectonisch een meesterwerk. De strakke lijnen van de formidabele kubus vormen een scherp contrast met het vloeiende lijnenspel van de jugendstilbouwwerken in de stad en de grillige vormen van het omringende bergland. De binneninrichting is van de hand van de bekende architect en ontwerper Matteo Thun (°1952), telg uit een Zuid-Tirools adellijk geslacht. Matteo studeerde aan de Academie van Salzburg onder leiding van Oskar Kokoschka en promoveerde in de bouwkunde aan de universiteit van Florence. In de jaren tachtig en negentig verwierf hij grote bekendheid met zijn originele ontwerpen van dagelijkse gebruiksvoorwerpen, van espressokopjes voor Lavazza tot uurwerken van Swatch. Tien jaar geleden verlegde hij zijn werkterrein naar buiten en ging hij hotels en openbare gebouwen ontwerpen.

Hotel Side in het

Duitse Hamburg werd in 2001 verkozen tot ‘Hotel van het jaar’ en in 2004 won zijn hotelproject Vigilius Mountain Resort de Wallpaper Design Award. In datzelfde jaar werd Thun opgenomen in de New Yorkse ‘Hall of Fame’.

Typerend voor zijn ontwerpen is zijn streven naar authenticiteit en respect voor landschap en natuur. Die kenmerken vinden we ook terug in het interieur van de Terme Merano. Water is het centrale thema. Thun liet de gebruikte materialen – hout en steen – zo behandelen dat zij de indruk wekken eeuwenlang door water te zijn beïnvloed. Wie te weinig tijd heeft om zich er te laten verwennen, moet alleszins de tijd nemen om de kubus aan de binnenkant te bewonderen.

Het visitekaartje dat de Zuid-Tiroolse architect en ontwerper hier achterliet, is grote kunst en verdient alle achting.

■ Het spectaculaire ‘brilplatform’

van architect Matteo Thun.

7 MEI 2011 De Morgen MAGAZINE

21

DMM00_020_V1_20110508_tirolmerano.qxp:DMM_nieuw

26-04-2011

17:28

Pagina 22

DMM

Hoog in de bergen In de zomer wordt het soms tropisch warm in Merano. Voor veel inwoners het sein om het weekend door te brengen in hun zomerverblijf in een van de hogergelegen dorpen.

Daar bevinden zich ook de mooiste hotels en de beste restaurants.

ROMANTIEK EN RUST

■ Mediterrane flora in de tuinen van Schloss Trauttmansdorff, vlak buiten de stad.

KLEINER EN FIJNER Merano is een echt zuiders aandoende stad. Op straat en in de winkels is het Italiaans de spreektaal; wie Duits spreekt, wordt echter vriendelijk te woord gestaan. Van taalstrijd is hier geen sprake. De jonge generatie voelt zich hoe langer hoe meer Italiaan en gedraagt zich ook zo. Merano is drie keer kleiner dan Bolzano, kleiner én fijner. Het sociale leven speelt zich af op de zomerpromenade, ter hoogte van de brug. In de levendige binnenstad zoekt de oudere generatie de schaduw op onder de arcaden. De mensen hier hechten veel belang aan goed eten en drinken en geven behoorlijk veel geld uit aan kwaliteitsvolle producten, liefst van eigen bodem. De delicatessenzaak Seibstock (Via Portici 227) bestaat sinds 1890 en is het culinaire paradepaardje van de stad. Het aanbod is alomvattend: van de beste vleeswaren van boeren uit de streek en verse groenten en fruit uit de regio tot tientallen soorten kaas, olie, pasta, rijst en koffie. De kwaliteit primeert, de klant betaalt graag. Zes op de zeven dagen is het er aanschuiven. Bij confiserie Pfitscher (Via della Libertà 80) is het aanschuiven voor de lekkerste taarten en wafels van de stad. Knapperige wafels met mokka- of notensmaak en overgoten met de beste chocolade vormen al jaren het handelsmerk van deze familiezaak.

Merano is geen modestad. Hoewel alle grote namen van de Italiaanse couture – Armani, Brioni, Canali, Cerutti, Pal Zileri, Zegna – hier in de etalage hangen, is het aanbod beperkt. Maar Merano heeft Dimitri! Dimitrios Panagiotopoulos (Kurhauspassage, Via della Libertà 24) , zoon van een Griekse vader en een Zuid-Tiroolse moeder, leerde de kleermakersstiel bij Vivienne Westwood en Jil Sander. In 2006 besloot hij zijn eigen weg te gaan en richtte het label ‘Dimitri’ op. Panagiotopoulos verraste met bekoorlijke creaties uit dure zijde en chiffon. Exclusief en wondermooi, maar erg duur.

Evelyn Ortner runde in de via Portici jarenlang 22

De Morgen MAGAZINE 7 MEI 2011

een winkeltje in tweedehandskleding voor vrouwen, inclusief kledingmuseum in miniformaat. Tot zij het beu werd dat vrouwelijke kunstenaars en hun werk niet de aandacht kregen die zij verdienden. Ortner trad toe tot de beweging FEM ART Museum, die vrouwen in de kunst en hun werk in de etalage wil zetten.

Ondertussen heeft een 50-tal musea zich aangesloten bij FEM ART Museum en heeft ook Evelyn Ortner haar kleine heiligdom omgebouwd.

Het Frauenmuseum is ondergebracht in het voormalige Clarissenklooster (Piazza del Grano 3) en toont de vrouwelijke ontvoogdingsstrijd door de eeuwen heen. Nog goed nieuws: de entree is gratis. Kunst tegen nultarief.

EXOTISCHE BLOEMENPRACHT Een bezoek aan het kasteel en de tuinen van Trauttmansdorff is een jaarlijkse traditie in Zuid-Tirol. Door het mediterrane klimaat groeien hier op een oppervlakte van 12 ha de meest exotische bloemen, planten en bomen, die enkel rond de Middellandse Zee, in Azië of Zuid-Amerika voorkomen. Vanaf dit voorjaar zijn de tuinen een eyecatcher rijker. Een tunnel van 200 meter in de rotsen voert de bezoeker naar een mysterieuze, onderaardse botanische onderwereld. Een multimediaal spektakel over het leven onder de grond.

STALEN BRIL Architect Matteo Thun heeft op het einde van de Sissi-promenade in de tuin van Trauttmansdorff een platform ontworpen in de vorm van een reusachtige stalen bril. Vanop het platform krijg je een grandioos uitzicht op de stad.

In de vakantiemaanden blijven de tuinen op vrijdag open tot 23 uur, op dinsdagochtend zijn er kinderrondleidingen. De tuinen van Trauttmansdorff liggen in het oosten van de stad en zijn ook te voet bereikbaar via de Sissiwandelweg die in het stadscentrum vertrekt.

Wie doorstapt, klaart de klus in een kwartier. ■

Het viersterren Romantik Hotel Oberwirt is niet het sjiekste en duurste hotel van de regio, maar geldt als het beste in zijn genre.

Onder de noemer ‘Zuid-Tiroolse romantiek voor gasten uit de hele wereld’ creëerden Josef Waldner en zijn kinderen hier een oase van rust en genot. Het hotel-restaurant serveert klassieke gerechten op topniveau, de kamers zijn ruim en voorzien van het modernste comfort. De romantisch aangeklede suites zijn echte hartendiefjes. Het beauty- en wellnessaanbod is ruim en gevarieerd, met een prachtig openluchtzwembad.

INFO Romantik Hotel Oberwirt, 39020 Marlengo bij Merano, www.oberwirt.com

ONGEWOON GEWOON Familiepension wordt hypermodern viersterrenhotel uit hout, glas en natuursteen dat de ene designprijs na de andere wint. Dat is het verhaal dat Florian en Barbara Gartner schreven in Tirolo bij Merano. De inrichting is sober, strakke lijnen zetten de toon. Zachte tinten creëren een ontspannen sfeer. En de gastheer en gastvrouw nemen uitgebreid de tijd voor persoonlijk contact met de gasten.

Hotel Gartner telt veertig kamers, de ruime suites hebben een terras met toegang tot de ligweide en kruidentuin. Het beauty- en wellnessaanbod omvat een uitgebreide reeks schoonheids- en gezondheidsbehandelingen.

Er zijn sauna’s, een dampbad en een binnenen buitenzwembad. In het restaurant serveert chef-kok Andreas Alber verfijnde en licht verteerbare mediterrane gerechten.

INFO Hotel Gartner, Strada Principale 65, 39019 Tirolo, www.hotelgartner.it

VERHEVEN KOOKKUNST Een tweesterrenrestaurant in een vijfsterrenhotel, dat komt zelden voor. Gerhard Wieser (43) kookt al tien jaar in het gourmetrestaurant Trenkerstube van het eerbiedwaardige tophotel Castel in Tirolo, dat al 125 jaar bestaat. De volbloed Zuid-Tiroler Wieser ging in de leer bij de beste chef-koks in Duitsland en Zwitserland. In 2006 kwam de eerste Michelinster, vorig jaar de tweede. De chef ziet hierin een beloning voor zijn jarenlange inzet en inventiviteit. Wiesers geheim: “Kwaliteitsvolle producten uit de regio die elke dag vers worden aangeleverd door een tiental vaste leveranciers.”

INFO Trenkerstube, Vicolo dei Castagni 18, 39019 Tirolo, www.hotel-castel.com

DMM00_034_V1_20110508_tirolwaareet.qxp:DMM_nieuw

DMM

26-04-2011

17:01

Pagina 34

Waar eet ?

Alois Lageder KLEINE FLAMME ELEPHANT

SCHOENECK

RISTORANTE ELEPHANT Via Rio Bianco 4, 39042 Bressanone, +39 0472 832750

Alois Lageder is wijnbouwer in Zuid-Tirol. Zijn klassewijnen zijn bij ons onder meer te koop bij Licata in Diepenbeek.

Dit restaurant is gevestigd in een van de oudste hotels van de streek. Het werd zopas uitgeroepen tot Historisch Hotel van het jaar 2011. Eigenaar Michael Falk is uitzonderlijk goed in het verzoenen van traditie met vernieuwing. Het restaurant heeft misschien een beetje een gekke naam, maar daar is een reden voor.

RESTAURANT JASMIN Gries 4, 39043 Chiusa, +39 0472 847448 De chef van dit restaurant in een van onze kleinste stadjes was op zijn 24ste de jongste Italiaanse kok die een Michelinster kreeg. In 2010, toen hij 29 jaar oud was, kreeg hij een tweede. Als je reserveert moet je kiezen tussen het vlees- en het vismenu.

Aan tafel val je van de ene verrassing in de andere.

KALLMÜNZ

ZUR KAISERKRON Piazza della Mostra 2, 39100 Bolzano, +39 0471 980214 Zuid-Tirol heeft een fantastische gastronomische scene. Veel restaurants werden gelauwerd en bekroond. Veel van die eetgelegenheden liggen in de valleien en op de bergtoppen, maar ik zou liever een paar restaurants noemen in de belangrijkste steden van Zuid-Tirol. Dit restaurant in Bolzano bijvoorbeeld werd in april 2010 heropend door Robert Wieser en Karl Baumgartner. Dat was goed nieuws, want dit is altijd een van de meest geliefde pleisterplekken geweest voor zowel lekkerbekken uit Bolzano als buitenlandse toeristen. Dat wijn een hoofdrol speelt in dit restaurant, laat me natuurlijk niet koud. De wijnkelder bevindt zich in het midden van het restaurant en herbergt vooral biologische en biodiynamische wijnen.

KALLMÜNZ Piazza della Rena 12, 39012 Merano, +39 0473 212917

ENOTHEQUE BERNARDI Stuck 6, 39031 Brunico, +39 0474 370186 Een apart adresje. De enotheek is gelegen onder het viaduct van Brunico. De exquise wijnselectie, die vergezeld wordt door sneetjes vlees, worst en salami uit eigen huis en dagelijks variërende voorgerechten en hoofdgerechten maken dit een unieke plek.

Het is een plek met karakter. En karakter, dat heeft eigenaar Karl Bernardi ook.

Chefkok Luigi Ottaiano verstaat de kunst om de Zuid-Tiroolse en mediterraanse keuken perfect met elkaar te combineren. Hier eet je vooral vis en groenten. De Japanse sommelier zal je altijd de beste wijn-spijscombinatie voorstellen. De locatie is ook een voltreffer. Het restaurant is gelegen in het kasteel in het centrum van Merano, de stad waar keizerin Sissi haar zomervakanties doorbracht. Er heerst een eenvoudige maar elegante sfeer.

KLEINE FLAMME Via Città Nuova 31, 39049 Vipiteno, +39 0472 766065

LAATSTE AVONDMAAL?

“Een vegetarische maaltijd met een goed glas rode wijn volstaat.”

34

De Morgen MAGAZINE 7 MEI 2011

Dit restaurant kreeg de charmante naam ‘klein vlammetje’. Het is niet alleen maar de traditionele keuken die de klok slaat in Zuid-Tirol. Hier verrast Burkhard Bacher je met zijn verse panaziatische keuken. Zijn echtgenote Anneliese gidst je met veel plezier door de uit de kluiten gewassen wijnkaart met Zuid-Tiroolse wijnen.

SOFIE VANDEN BOSSCHE

VU Jetair nv, lic 1201

Zuid-Tirol een betoverend veelzijdige vakantie in de Italiaanse Alpen

Alphotel Tyrol ★★★★

HOTEL Meranerhof ★★★★ plus

code 73028

code 73022

CHARME

EXCLUSIVE

Schitterend hotel met een uitzonderlijke ligging en buitengewone faciliteiten. Voor een echte droomfamilievakantie met de kinderen.

Een absolute aanrader.

vanaf € 77,90 pp pn in volpension

PROMO Happy Kids

• Kinderen van 0 t.e.m. 6 jaar: gratis in volpension.

• Eén kind van 7 jaar: gratis in volpension.

(Op de kamer van min. 2 volbetalende personen.)

Gratis nachten

6 + 1 / 12 + 2: verblijf binnen 2/5-25/6 en 8/10-7/11.

Comfortabel en gezellig hotel, ingericht met veel oog voor detail. De romantische en intieme uitstraling geven het net dat tikkeltje meer, vandaar onze ‘plus’-waardering.

vanaf € 109,50 pp pn in halfpension

PROMO Early booking

ZOMER 2011 www.jetair.be

-5% als u boekt vóór 1/4

Happy Kids Gold

• Kinderen van 0 t.e.m. 12 jaar: gratis in halfpension (op de kamer van min. 2 volbetalende personen).

• Twee kinderen van 0 t.e.m. 18 jaar in een apart kamertype 22 genieten elk 30% korting.

Gratis nachten

6 + 1 / 12 + 2: aankomst op 25/6 of 27/8.

Autovakanties

Meer info bij Jetaircenter, uw reisagent in de buurt of www.jetair.be

Europa

Untitled-2 1 27/10/10 09:28

SudTirol032011.indd 1

18/03/11 11:49

den nane