si e z Ăź M
TaşKın nedir
?
Bir akarsuyun yatağından taşması ve yayılması olayı taşkın olarak tanımlanmaktadır. Taşkın nedeniyle başta canlılar olmak üzere, yerleşim yerleri, araziler ve altyapı tesisleri tehdit altında kalmaktadır.
2 taşKın müzesi
taşKın müzesi 3
taşKınların nedenleri
Taşkın nedenleri doğal ve yapay olmak üzere 2 ana sınıfa ayrılır.
Doğal nedenler; • Yağışlar • Topoğrafya, • Jeolojik yapı • Bitki örtüsü • Heyelanlar • Kar erimeleri araziler ve altyapı tesisleri tehdit altında kalmaktadır.
4 taşKın müzesi
Yapay nedenler; 1) İnsan eliyle dere yataklarına yapılan müdahaleler Müdahaleler; vatandaşlar, yerel yönetimler, kamu tüzel kişilikleri tarafından yapılmakta olup, birçok müdahale çeşidi vardır. Bunlar;
• Dere yataklarına hafriyat (toprak, kaya ve inşaat atıkları) atılması • Dere yataklarının üzerlerinin kapatılması • Dere yataklarına büz konulması • Dere yataklarına kesiti yetersiz köprü ve menfez yapılması • Dere yataklarına ve taşkın alanına bina ve benzeri tesislerin inşa edilmesi
taşKın müzesi 5
• Vadi çıkışlarına ev yapılması • Dere yataklarına ve taşkın kontrol tesislerine boru ve hatlar döşenmesi • Dere yataklarına usulsüzce bent ve dolgu yapılması • Deniz çıkışlarının kapatılması • Taşkın kontrol tesislerine zarar verilmesi ve tesislerin daraltılması • Şehirleşme ve betonlaşmadır.
2) İnsan eliyle sebep olunan heyelanlar Doğal yolla meydana gelmeyen heyelanlar, kimi bölgelerde taşkınların en büyük nedeni olup, bu heyelanların nedenleri ise; • Ormansızlaştırma ve tarım alanına dönüştürme • Kazılar (yol, bina yeri vb.) • Tarımsal drenaj eksikliği • Serbest suların drenaj eksikliği
6 taşKın müzesi
taşKın müzesi 7
taşKın türleri
Taşkınlar, dünya literatüründe farklı kıstaslara göre sınıflandırılmaktadırlar. Bunlardan en yaygın olanları yerlerine göre ve zamanlarına göre yapılan sınıflamalardır.
Yerlerine göre taşkın türleri: • Dere / Nehir Taşkınları • Dağlık Alan (Kuru Vadi) Taşkınları • Ova taşkınları • Şehir Taşkınları
• • • •
Kıyı Taşkınları Baraj Yıkılması Taşkınları Yeraltı suyu Taşkınları Göl taşkınları
8 taşKın müzesi
taşKın müzesi 9
10 taşKın müzesi
Zamanlarına göre taşkın türleri: • Yavaş Gelişen Taşkınlar: Yağışlar başladıktan sonra bir hafta ve daha uzun sürede oluşur.
• Hızlı Gelişen Taşkınlar: Yağışlar başladıktan sonra birkaç gün içinde oluşur.
• Ani taşkınlar: Yağışlar başladıktan sonra 6 saat içerisinde oluşur.
taşKın müzesi 11
12 taşKın müzesi
taşKın müzesi 13
14 taşKın müzesi
TaşKından Korunma yöntemleri nelerdir
?
Taşkından korunmanın en basit yolu, taşkına neden olmamak, taşkın alanına yerleşmemektir. Bunun yanında taşkın zararlarını azaltmak için alınan tedbirler yapısal ve yapısal olmayan tedbirler olarak ikiye ayrılır. Bu tedbirler içerisindeki başlıca bileşenler aşağıda verilmiştir...
taşKın müzesi 15
Yapısal Tedbirler; • Taşkın kontrol tesisleri • Rusubat kontrol tesisleri
15. Sayfa 3D Yapışacak
açınız
16 taşKın müzesi
taşKın müzesi 17
18 taşKın müzesi
taşKın müzesi 19
20 taşKın müzesi
taşKın müzesi 21
Yapısal Olmayan Tedbirler; • Taşkın tehlike ve risk haritaları • Taşkın erken uyarı sistemleri dir.
21. Sayfa 3D Yapışacak
açınız
22 taşKın müzesi
24 taşKın müzesi
Giriş
1
Karşılama
2
Taşkın Sinema Salonu
3
Taşkın Aktivasyon Alanı
4
Heyelan Yamacı
5
Of 1929 Afet Maketi
6
Şehir Taşkınları
7
Taşkın Tehlike Haritası
6
5 4
3
8
Taşkın Erken Uyarı Sistemleri
9
Taşkın Kontrol Tesis Tipleri
10
Rusubat Kontrol Tesis Tipleri
11
Yenilikçi Taşkın Kontrol Tesis Tipleri
12
İş Makinaları
13
Geçirgen Bent Hidrolik Modeli
14
Geçirgen Bent Modelleri
15
Kubi / Su Elçileri / Teknik Bilgilendirme Bölümü Arge Çalışmaları
16
Taşkında Davranış
17
Sanal Gerçeklik Odası
18
Taşkın Müdahale Odası
19
Bekleme Alanı
2
8
7 1
14
9
10
13 19
11 17
12 15
18 16
si e z Ăź M
DSİ 22. Bölge Müdürlüğü Yalıncak Mah. Ortahisar/Trabzon Tel: 0(462) 334 11 05
http://taskinmuzesi.dsi.gov.tr/ Hafta içi 08:00-17:00 saatleri arasinda açık olup, Haftasonu için önceden randevu alınız. Kalabalık grup ziyaretleri için önceden randevu alınız.