คำนำ รายงานนี้เป็ น งานเดี่ยว ส่ วนหนึ่งของวิชาการออกแบบกราฟิ กสาหรับบรรจุภณ ั ฑ์เป็ นรายงานการพัฒนา และต่อยอดรายงานการออกแบบบรรจุภณั ฑ์ของงานกลุ่ม
สานักงานอุตสาหกรรมจังหวัดกาญจนบุรี
เห็นถึงสภาวะเศรษฐกิจและสังคมที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ ว ส่ งผลให้การประกอบอาชีพแต่ละประเภท จาเป็ นต้องมีการปรับปรุ งและเพื่มประสิ ทธิภาพ โดยการลดต้นทุนและวัตถุดิบ ,เพื่มผลผลิต และการ ปรับปรุ งคุณภาพการทางานและผลผลิตอย่างต่อเนื่อง สานักงานอุตสาหกรรมจังหวัดกาญจนบุรีมีโครงการ ส่ งเสริ มการพัฒนาผลิตภัณฑ์ OTOP ดาเนินงานโครงการศึกษาและพัฒนารู ปแบบผลิตภัณฑ์ OTOP จานวน 20ผลิตภัณฑ์ โดยได้เลือกแคปหมูไร้มนั ตรา รัตนา มาพัฒนาผลิตภัณฑ์ตามแนวคิดเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ ให้แก่ผปู ้ ระกอบการผลิตภัณฑ์ชุมชนและท้องถิ่น OTOP พร้อมกับกิจกรรมการสารวจและวิเคราะห์สถานะ ความต้องการของผูป้ ระกอบการ ขอขอบคุณ ผูป้ ระกอบการที่ให้ขอ้ มูล และอาจารย์ผสู้ อนแนะนา หากผิดพลาดประการใดต้องขออภัยมา ณ ที่น้ ีดว้ ย
สุ พตั รา จักอาโน กันยายน 2555
สำรบัญ เรื่อง
หน้ ำ
คำนำ
ก
ความเป็ นมาโครงการพัฒนาผลิตภัณฑ์ตามแนวความคิดเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์
3
กลุ่มแปรรู ปอาหารแคปหมูไร้มนั รัตนา
5
จุดเด่น/เอกลักษณ์ของผลิตภัณฑ์ ข้อมูลด้านผลิตภัณฑ์
6
บทวิเคราะห์ของทีมที่ปรึ กษาโครงการฯ
8
ความต้องการออกแบบพัฒนาบรรจุภณั ฑ์
9
ออกแบบโลโก้ Printing Artwork ออกแบบถุงแคปหมูรัตนา โดยใช้โปรแกรมAdobe Illustrator CS5
10
หลังจากเอา 3 แบบให้ผปู้ ระกอบการดูในงาน OTOP
13
แบบที่ปรับปรุ งแล้ว
14
ออกแบบถุงแคปหมูใช้โปรแกรม Google SketchUp
15
ตัวอย่างภาพการจัดเรี ยงตัวจริ ง
16
Mood board และDesign Concept
17
ค่าใช้จ่ายที่ทาทั้งหมด
18
..3.. ควำมเป็ นมำโครงกำรพัฒนำผลิตภัณฑ์ ตำมแนวควำมคิดเศรษฐกิจเชิงสร้ ำงสรรค์ ภำยใต้ โครงกำรส่ งเสริมกำรพัฒนำผลิตภัณฑ์ OTOP กำญจนบุรี เป็ นจังหวัดหนึ่งในภาคกลางที่มีผคู ้ นนิยมเดินทางท่องเที่ยว เต็มไปด้วยเรื่ องราวในอดีตที่ น่าสนใจ เป็ นแหล่งอารยธรรมเก่าแก่ยคุ ก่อนประวัติศาสตร์ เป็ นสถานที่ต้ งั ของสะพานข้ามแม่น้ าแคว เป็ น สถานสาคัญทางประวัติศาสตร์ ของไทยในสมัยก่อน คือสงครามโลกครั้งที่2 ที่มีชื่อเสี ยงโด่งดังไปทัว่ โลก นอกจากนี้ ยังมีแหล่งท่องเที่ยวธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ คือ ป่ าเขาลาเนาไพร ถ้ าหรื อน้ าตก ผลกระทบของ OTOP กับกำรเข้ ำสู่ ประชำคมเศรษฐกิจอำเซียน [AEC] ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ วภายใต้กระแสโลกาภิวตั น์ การก้าวเข้าสู่ ประชาคมเศรษฐกิจ อาเซียนของประเทศไทย มีเป้ าหมายของการรวมกลุ่มทางเศรษฐกิจเป็ น ‘‘ตลำดและฐำนกำรผลิตเดียว’’ โดย มีการเคลื่อนย้ายสิ นค้า บริ การ การลงทุน และแรงงานมีฝีมือภายในอาเซี ยนอย่างเสรี รวมถึงการเคลื่อนย้าย เงินทุนที่เสรี มากขึ้นภายในปี 2558 เป็ นความท้าทาย ผลักดันให้ผปู ้ ระกอบการไทยไม่วา่ จะเป็ น ผูป้ ระกอบการที่ทาธุ รกิจส่ งออก นาเข้า หรื อผูท้ ี่ทาธุ รกิจภายในประเทศ ทั้งขนาดใหญ่ ขนาดกลางและขนาด ย่อม และยังรวมไปถึงผูป้ ระกอบการระดับชุมชมด้วย การที่ตอ้ งเรี ยนรู ้ปรับตัวรับความเปลี่ยนแปลงอันเกิด จากเปิ ดเสรี ภายใต้ประชาคมเศรษฐกิจอาเซี ยน[AEC]ที่จะมีผลกระทบต่อการดาเนิ นธุ รกิจ ทั้งนี้ เพื่อลดความ เสี่ ยง ที่อาจจะเป็ นภัยคุกคามต่อธุ รกิจ หรื อแสวงหาโอกาสทางธุ รกิจที่ทา้ ทายความสาเร็ จ สาหรับผูผ้ ลิต สิ นค้าหนึ่งตาบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ OTOP เป็ นสิ นค้าเชิงวัฒนธรรม ไม่อาจเลี่ยงผลกระทบที่จากการเปิ ดเสรี ดังกล่าวได้ เนื่องจากการแข่งขันทางธุ รกิจที่รุนแรงในปั จจุบนั ประเทศต่างๆล้วนหันมาให้ความสาคัญกับ การเพื่มศักยภาพของชุมชน และใช้จุดแข็งของชุมชนทางวัฒนธรรม วิถีชีวติ ภูมิปัญญา เพื่อเชื่ อมโยงสู่ ภาค การผลิตและบริ การ ในการสร้างสัญลักษณ์และขยายโอกาสทางการตลาดมากขึ้น ดังนั้น ผูผ้ ลิตหนึ่งตาบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ OTOP ต้องพัฒนา อย่างไรก็ตาม ปั จจุบนั ผูบ้ ริ โภคในประเทศต่างๆกาลังอยูใ่ นกระแสบริ โภคนิยมสิ นค้าธรรมชาติสินค้าที่ อิงวัฒนธรรม ที่ส่งเสริ มสุ ขภาพ การมีส่วนร่ วมอนุ รักษ์สิ่งแวดล้อม หรื อสิ นค้าที่ช่วยสนับสนุนชุมชนรวมถึง กระแสความนิยมในความเป็ นเอเชีย ดังนั้น สิ นค้า
..4.. OTOP สามารถได้รับประโยชน์จาก การมีโอกาสส่ งสิ นค้าไปขายในตลาดอาเซี ยนได้มากขึ้นจากการที่มี ประชากรรวมกว่า590ล้านคน รวมถึงมีโอกาสในการขยายช่องางตลาดไปยัง ASEAN+3 [จีน ญี่ปุ่น เกาหลี ใต้] และ ASEAN+6 [ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์และอินเดีย]รวมถึงสามารถใช้ทรัพยากรธรรมชาติ แรงงานและ วัตถุดิบการผลิตที่มีความหลากหลายให้เกิดประโยชน์ต่อการดาเนิ นธุ รกิจได้ โดยเฉพาะสิ นค้าที่มีศกั ยภาพ ในการส่ งออกรวมถึงสิ นค้าที่ตรงกับความต้องการของตลาดประเทศเพื่อนบ้าน จึงเป็ นโอกาสสาคัญทางธุ รกิจของผูผ้ ลิตหนึ่งตาบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ OTOP ที่ตอ้ งเร่ งพัฒนาสิ นค้าทั้งด้าน คุณภาพและมาตรฐานระดับสากล เพื่อสร้างความเชื่อถือต่อผูบ้ ริ โภค โดยผสมผสานวัฒนธรรม ภูมิปัญญา กับเทคโนโลยี นวัตกรรม และพัฒนารู ปแบบการนาเสนอความโดดเด่น เรื่ องราวของสิ นค้าให้เกิดการรับรู ้ ต่อผูบ้ ริ โภคเพื่อให้เกิดการสร้างคุณค่ากลุ่มเป้ าหมายให้ชดั เจน ศึกษาสนิยมพฤติกรรมการบริ โภค และผลิต สิ นค้าให้สอดคล้องต่อความต้องการของกลุ่มเป้ าหมาย ซึ่ งผูผ้ ลิตที่ยงั ไม่มีความชานาญอาจแลกเปลี่ยน ความรู ้กบั นักการตลาดและนักพัฒนาผลิตภัณฑ์เพิม่ เติม เพื่อพัฒนาตนเองจากผูผ้ ลิตที่ตอบสนองต่อความ ต้องการระดับท้องถิ่น ให้ยกระดับไปสู่ ผผู ้ ลิตที่สามารถตอบสนองต่อความต้องการของผูบ้ ริ โภคในระดับ สากล และสิ่ งที่สาคัญสาหรับผูผ้ ลิต OTOP คือ การพัฒนาศักยภาพในการดาเนิ นธุ รกิจที่สร้างความน่าเชื่ อถือ แก่ลูกค้ากลุ่มเป้ าหมายพัฒนาความสามารถในการรองรับคาสั่งซื้ อที่มีปริ มาณมาก โดยเชื่อมเครื อข่ายผูผ้ ลิต ทั้งในรู ปแบบกลุ่มที่ผลิตสิ นค้าประเภทเดียวกัน และกลุ่มที่ผลิตสิ นค้าสนับสนุนในห่วงโซ่อุปทาน อาจ เชื่อมโยงเครื อข่ายธุ รกิจต่างๆเพื่อสนับสนุนและเป็ นช่องทางการเข้าถึงลูกค้าเพื่อเข้าสู่ ตลาดอาเซี ยน ไทยเป็ นศุนย์กลางการท่องเที่ยวที่สาคัญแห่งหนึงในอาเซี ย การเติบโตนักท่องเที่ยวจากทัว่ โลกทาให้สินค้า เชิงสัญลักษณ์ยงั เป็ นที่ตอ้ งการของตลาดและยังมีโอกาสทางตลาด และมากยิง่ ไปกว่านั้น ประเทศในกลุ่ม ประชาคมเศรษฐกิจอาเซี ยนยังมีความโดดเด่นด้านความแข็งแกร่ งทางวัฒนธรรม ดังนั้นการส่ งเสริ มความ ร่ วมมือในการพัฒนาของประเทศสมาชิกอาเซี ยนให้มีคุณภาพสากล สามารถทาให้เกิดศูนย์กลางการค้าขาย ของภูมิอาเซียนเพื่อการขายในตลาดโลกได้ในอนาคต
..5.. ได้ เลือกกลุ่มแปรรู ปอำหำรแคปหมูไร้ มัน รัตนำ
ประวัติควำมเป็ นมำ กลุ่มแปรรู ปอาหารแคปหมูไร้มนั รัตนา ก่อตั้งเมื่อปี 2543 ผลิตและจัดจาหน่าย แคปหมูไร้มนั น้ าพริ กกุง้ เผา “ห้วยสะพาน”ปัจจุบนั มีสมาชิก 20 คน
นำ้ พริกกุ้งเผำ “ห้ วยสะพำน”
จุดเด่ น/เอกลักษณ์ของผลิตภัณฑ์ ลักษณะที่โดดเด่นของแคปหมูไร้มนั คือวัตถุดิบที่นามาผลิตใหม่และสดมีสูตรการปรุ งรสที่เป็ นเอกลักษณ์ เฉพาะตัวปราศจากสารฟอกสี และสารกันบูดรับประทานแล้วไม่อว้ นเพราะมีการขูดมันหมูออกแล้ว และมี ขั้นตอนการผลิตที่ละเอียด หลายขั้นตอนกว่าจะได้ผลิตภัณฑ์ออกจาหน่ายในแต่ละครั้ง
..6..
ข้ อมูลโดยละเอียด ชื่อสถานประกอบการ/บริ ษทั
กลุ่มแปรรู ปอาหารแคปหมูไร้มนั รัตนา
ชื่อผลิตภัณฑ์/ตราสิ นค้า
แคปหมูไร้มนั ตรา รัตนา
รู ปแบบธุ รกิจ
กลุ่มวิสาหกิจชุมชน
ชื่อผูป้ ระกอบการ/เจ้าของกิจการ
คุณรัตนา วันนา [ประธานกลุ่ม]
ชื่อผูต้ ิดต่อ/ประสานงาน
คุณรัตนา วันนา 081-7571603
สถานที่ต้ งั สานักงาน/โรงงาน
51 หมู่ 2 ต.หนองโรง อ.พนมทวน จ.กาญจนบุรี
สมาชิกกลุ่ม
จานวน 20 คน
ผลิตภัณฑ์ - หนังหมู
ข้ อมูลด้ ำน วัตถุดิบและส่ วนประกอบ
- เกลือ
-
กระเทียม
- โมโนโซเดียมกลูตาเมต
พริ กไทย
- น้ ามันพืช
ปริ มาณการใช้วตั ถุดิบหลัก/ต่อปี
- ซี อิ๊วขาว
แหล่งวัตถุดิบ ในจังหวัด 100 %
ช่วงเวลาการผลิต
ผลิตได้ตลอดปี
กระบวนกำรผลิต 1. ล้างหนังหมูให้สะอาด จากนั้นนาหนังหมูไปต้มจนสุ ก แล้วนาขึ้นผึ่งให้นา้ แห้งสนิท 2. จากนั้นทาการขูดไขมันและขนหมูออกให้หมด 3. นาหนังหมูมาหัน่ เป็ นเส้นๆ เสร็ จแล้วผสมเครื่ องปรุ งรสด้วยอัตราส่ วนที่พอเหมาะ 4. จากนั้นนาเส้นหมูไปตากแดดให้แห้งสนิท (เก็บใส่ ถงั ปิ ดฝาไว้พร้อมที่จะนามาทอด) 5. ตั้งกระทะน้ามันจนร้อน จึงนาเส้นหมูลงทอด พอเส้นหมูพองแล้วก็ตกั ขึ้นผึ่งบนตะแกรงซับมัน 6. บรรจุใส่ ถุงพร้อมบริ โภคและจาหน่าย
..7.. กำรทอดแคปหมูให้ รสได้ รสชำติทดี่ ีน้ัน ควรใช้ น้ำมันในกำรทอดทีใ่ หม่ เสมอ เพรำะนำ้ มันเก่ำจะทำให้ แคปหมูมกี ลิน่ หืน และรสชำติเปลีย่ นได้
ปัญหำด้ ำนกำรผลิต 1. ต้นทุนการผลิตสู ง 2. ราคาวัตถุดิบ
ข้ อมูลด้ ำนกำรตลำด กลุ่มลูกค้าเป้ าหมาย คือ กลุ่มบุคคลทัว่ ไป
ช่ องทำงกำรจำหน่ ำย 1. ขายด้วยตนเอง / จาหน่ายผูบ้ ริ โภคโดยตรง 2. ขายผ่านตัวแทนจาหน่าย ( Supplier ) 3. ออกงาน EXHIBITION ขายทัว่ ไป
..8..
บทวิเครำะห์ ของทีมที่ปรึกษำโครงกำรฯ ปัญหำด้ ำนกำรตลำด 1. การแข่งขันด้านราคา 2. ค่าใช้จ่ายในการทาการตลาดสู ง 3. การลอกเลียนแบบ 4. ไม่มีการขยายฐานลูกค้าใหม่ 5. ไม่มีการสารวจความพึงพอใจของลูกค้า
ปัญหำกำรบริหำร ด้ ำนกำรจัดกำรองค์ กรและบุคลำกร 1. ไม่มีการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในองค์กร 2. ไม่มีการถ่ายทอดหรื อสื่ อสารนโยบาย
กำรวิเครำะห์ จุดแข็ง จุดอ่อน โอกำส และอุปสรรค (SWOT) STRENGTHS – จุดแข็ง 1. ความเหนี่ยวแน่นของกลุ่ม 2. เป็ นสิ นค้าที่ขายง่าย WEAKNESS – จุดอ่ อน 1. ขาดบุคลากรที่มีความรู้ความด้านการตลาด 2. ไม่มีการสารวจความพึงพอใจลูกค้า 3. ขาดการรักษาฐานลูกค้าเก่า OPPORTUNITIES – โอกำส 1. ตลาดยังสามารถขยายได้ โดยอาศัยกิจกรรมส่ งเสริ มทางการตลาดมีเยอะทางการตลาด เช่น การ ออกบูธ๊ การประชาสัมพันธ์ทางสื่ อ THREATS – อุปสรรค 1. คู่แข่งทางการตลาดมีเยอะ 2. ค่าใช้จ่ายในการทาตลาดสู ง 3. ต้นทุนวัตถุดิบในการผลิตสู ง
..9.. ควำมต้ องกำรออกแบบพัฒนำบรรจุภณ ั ฑ์ 1. ต้องการบรรจุภณั ฑ์โดยเน้นพิมพ์ตราสิ นค้าลงบนพื้นผิวของถุงแบบใส แทนการใช้แบบสติกเกอร์ 2. ต้องการตราสิ นค้าที่ใหญ่โดดเด่นอยูด่ า้ นหน้าของถุง โดยเน้นเป็ นสี แดง เขียว น้าเงิน และเหลือง 3. ต้องการเพิ่มกราฟฟิ กต่างๆเพื่อเพิ่มความสวยงาม แต่ยงั คงใช้โลโก้เดิม
ออกแบบโลโก้ Printing Artwork ลายเส้นกราฟิ กที่ใช้ของตัวจริ ง ตราโลโก้สินค้าที่ได้ออกแบบ
แบบที่ผปู ้ ระกอบการต้องการ
..10..
ออกแบบถุงแคปหมูรัตนา โดยใช้โปรแกรมAdobe Illustrator CS5 ทั้ง 3 แบบ แบบที่1 แบบแรกถุงแคปหมูถุงใหญ่แบบถุงใส ใช้โปรแกรม Adobe Illustrator ด้านหน้าบรรจุภณั ฑ์ถุง
ด้านหลังบรรจุภณ ั ฑ์ถุง
..11.. แบบที่2 เป็ นถุงขนาดเล็กไว้ขายในร้านก๋ วยเตี๋ยว ใช้โปรแกรม Adobe Illustrator ด้านหน้าบรรจุภณั ฑ์ถุง
ด้านหลังบรรจุภณ ั ฑ์ถุง
..12.. แบบที่3 ถุงแคปหมูถุงใหญ่แบบทึบสี ใช้โปรแกรม Adobe Illustrator ด้านหน้าบรรจุภณั ฑ์ถุง
ด้านหลังบรรจุภณ ั ฑ์ถุง
..13.. หลังจำกเอำ 3 แบบให้ ผ้ ปู ระกอบกำรดูในงำน OTOP
ภาพถ่ายกับผูป้ ระกอบการ ตอนที่ถามผูป้ ระกอบการเสร็ จแล้วในงาน OTOP ผูป้ ระกอบการต้องการเปลี่ยนแปลงเป็ นแบบที่ตอ้ งการให้เปลี่ยนรายละเอียดเล็กน้อย คือ ใช้โลโก้รัตนาเดิมให้ตราสิ นค้าใหญ่โดดเด่นอยูด่ า้ นหน้าถุงเน้นเป็ นสี แดง เขียว น้ าเงิน และเหลือง เพื่ม กราฟิ กให้สวยงาม ต้องการด้านหน้าทึบสี มีช่องว่างสี่ เหลี่ยมใสให้มีรูปหมูจะวาดเองหรื อของจริ งก็ได้ให้ภาพ จางๆใด้เห็นแคปหมูขา้ งใน ด้านหลังเพื่มรายละเอียดผูส้ นับสนุนแล้วตัดทิ้งบาโค้ทหรื อGMPออกเพราะยัง ไม่ได้ และให้เปลี่ยน สอบถำมหรือแนะนำผลิตภัณฑ์ ให้เป็ น ขำยส่ ง-ขำยปลีก ที่สาคัญให้มีแถบของฝากจากเมืองกาญจน์คาดบนด้วย ใส่ รายละเอียดให้ เป็ นข้ อมูลจริง ให้พิมพ์บน บรรจุภณั ฑ์ถุงด้านหน้าและด้านหลัง โดยใช้การพิมพ์ดว้ ยระบบออฟเซ็ท ทุกขนาดบรรจุภณั ฑ์ถุงตั้งแต่ถุง แคปหมูขนาดเล็ก ขายในร้านก๋ วยเตี๋ยว ถุงแคปหมูขนาดกลางและถุงแคปหมูขนาดใหญ่ที่ขายในร้านขายของ ที่ระลึก ที่สาคัญขายส่ ง-ขายปลีกได้หมด
..14.. แบบทีป่ รับปรุ งแล้ ว แบบผู้ประกอบกำรต้ องกำร ใช้โปรแกรม Adobe Illustrator แบบที่ปรับปรุ งแล้วและอันนี้ คืองานจริ ง ด้านหน้าบรรจุภณั ฑ์ถุง
ด้านหลังบรรจุภณ ั ฑ์ถุง
..15.. บรรจุภณั ฑ์ถุงแบบสมบูรณ์
ออกแบบถุงแคปหมูใช้โปรแกรม Google SketchUp ภาพถุง3D
..16..
ตัวอย่างภาพการจัดเรี ยงตัวจริ ง
..17.. Mood board
Design Concept ใช้บรรจุภณั ฑ์แบบถุงคือถุงPVCซีล3ด้านคือข้างถุง ข้างบนและข้างล่าง ถุงมีลกั ษณะใสเห็นตัวสิ นค้า ผูป้ ระกอบการจึงต้องการเน้นพิมพ์บนบรรจุภณั ฑ์ถุงสิ นค้าบนพื้นผิวถุงแบบใส แทนการใช้แบบสติคเกอร์ ต้องการแบบฉลากถุงข้างหน้าทืบและมีช่องสี่ เหลี่ยมใสให้เห็นตัวสิ นค้าให้มีรูปหมูใสๆอยูต่ รงกลาง และให้ ใช้ตราสิ นค้าโลโก้เดิมที่ใหญ่โดดเด่นอยูข่ า้ งหน้าข้างบนถุงเน้นเป็ นสี แดง เขียว น้ าเงิน และเหลือง เพื่ม กราฟิ กต่างๆเพื่อความสวยงาม แล้วพิมพ์ดว้ ยระบบกราเวียร์ เพื่อลูกค้าได้รู้วา่ สิ นค้าได้ปรับปรุ งบรรจุภณั ฑ์ ใหม่ แต่เจ้าของเป็ นเป็ นเจ้าเดิม
..18.. ค่ ำใช้ จ่ำยทั้งหมด กาหนดใช้ต้ งั แต่ สิ งหาคม-กันยายน 2555 ค่าใช้จ่ายในการใช้ออกแบบ รวมขั้นต่า ประมาณ 1500-2500 บาท ทั้งนี้ ขึ้นอยูก่ บั ลักษณะการใช้งาน เช่น การเดินทาง ค่ากิน การทาโมเดล ArtWork รายงาน Mood board และ ค่าอุปกรณ์ต่างๆเพื่มเติม 1. ค่าเดินทาง = 500 2. ค่ากิน = 250 3. ทาโมเดล = 300 4. ArtWork = 100 5. รายงาน = 250 6. Mood board = 500 7. ค่าอุปกรณ์ต่างๆเพื่มเติม = 600
.