ENVIRONMENT_ Από την Optilog Advisory Services & την ΔΕΠΑ Εμπορίας_ Υιοθετώντας το φυσικό αέριο (CNG) ως εναλλακτικό καύσιμο κίνησης για επιβατικά και φορτηγά οχήματα_Αποτελέσματα από τα πρατήρια Ιωαννίνων & Κοζάνης

ΥΙΟΘΕΤΏΝΤΑΣ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ (CNG) ΏΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ ΚΑΥΣΙΜΟ ΚΙΝΗΣΗΣ ΓΙΑ ΕΠΙΒΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΦΟΡΤΗΓΑ ΟΧΗΜΑΤΑ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΑΤΉΡΙΑ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ & ΚΟΖΑΝΉΣ*

Υφιστάμενη κατάσταση και προκλήσεις στην Ελλάδα Στην Ελλάδα, η οδική μεταφορά αποτελεί το κύριο μέσο μεταφοράς (69%) σε όρους διακινούμενων εμπορευμάτων σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. Οι κύριοι λόγοι που κάνουν την οδική μεταφορά πρώτη επιλογή για τη διακίνηση αγαθών αφορούν στην ευελιξία και αξιοπιστία που παρέχεται από τη χρήση φορτηγών οχημάτων, στους μικρότερους χρόνους μεταφοράς (σε σχέση με τη θαλάσσια ή/και σιδηροδρομική μεταφορά) και αρκετές φορές στο ανταγωνιστικότερο κόστος μεταφοράς.

Παρόλα αυτά, οι οδικές εμπορευματικές μεταφορές στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις με δεδομένο ότι τα φορτηγά Δ.Χ. που κυκλοφορούν στην Ελλάδα έχουν μέσο όρο ηλικίας τα 21 έτη και τεχνολογία κινητήρα EURO 0, 1, 2 με βάση στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. Επίσης, είναι σημαντικό να αναφερθεί πως η αγορά είναι κατακερματισμένη αφού αντιστοιχεί περίπου 1,5 φορτηγό ανά εταιρεία (αφορά τα Δημοσίας Χρήσης οχήματα). Παράλληλα, η αυστηροποίηση των κανόνων από πολλές ευρωπαϊκές χώρες σχετικά με το είδος των φορτηγών οχημάτων (σε επίπεδο τεχνολογίας κινητήρα) που επιτρέπεται να κινούνται και να εκτελούν διεθνείς μεταφορές έχει δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στους Έλληνες αυτοκινητιστές που εκτελούν διεθνείς μεταφορείς. Τα παραπάνω στοιχεία καθιστούν τις ελληνικές εμπορευματικές μεταφορές μη ανταγωνιστικές, ενώ παράλληλα ο περιβαλλοντικός και ο κοινωνικός αντίκτυπος από τη χρήση των εν λόγω φορτηγών οχημάτων είναι ιδιαίτερα αρνητικός.

Με δεδομένο ότι η Ε.Ε. δεν επιδοτεί την αντικατάσταση στόλου φορτηγών οχημάτων, χρειάζονται άλλες λύσεις οι οποίες θα βελτιώσουν την αειφορία αλλά και την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών φορτηγών οχημάτων. Κατά καιρούς έχουν ειπωθεί αρκετές προτάσεις, π.χ. επιδότηση καυσίμου και διοδίων, χαμηλότοκα δάνεια για αγορά οχημάτων, υπεραποσβέσεις, κ.λπ. Τελευταία εφαρμόσθηκε η πρόταση της μίσθωσης (leasing) φορτηγών οχημάτων που πιθανώς να μπορέσει να τονώσει ως έναν βαθμό τον

• ΓΡΑΦΟΥΝ ΟΙ Π. ΠΑΝΟΥ & ΔΡ. Β. ΖΕΪΜΠΕΚΉΣ

κλάδο των εμπορευματικών μεταφορών. Παράλληλα, μια εξαιρετική λύση θα μπορούσε να είναι η μεταστροφή σε εναλλακτικά καύσιμα, όπως για παράδειγμα το φυσικό αέριο (CNG/LNG) και ειδικότερα η αγορά καινούριων ή μεταχειρισμένων οχημάτων που χρησιμοποιούν το φυσικό αέριο ως καύσιμο κίνησης είτε η μετασκευή οχημάτων με χρήση διπλού καυσίμου (π.χ. diesel-CNG).

Κύριοι λόγοι για την επιλογή του φυσικού αερίου (CNG) στις εμπορευματικές μεταφορές

Οι κύριοι λόγοι για την επιλογή του φυσικού αερίου (CNG) ως καυσίμου κίνησης σε φορτηγά οχήματα παρουσιάζονται παρακάτω: • Μείωση λειτουργικού κόστους και οικονομία: Ως προς την οικονομία το φυσικό αέριο κίνησης (CNG) είναι οικονομικότερο κατά περίπου 60%-65% συγκριτικά με τη βενζίνη, 35%-40% σε σχέση με το υγραέριο (LPG) και 25%-35% έναντι του πετρελαίου. Αυτό οφείλεται στο υψηλότερο ενεργειακό περιεχόμενο ενός kg φυσικού αερίου σε σχέση με τα λοιπά καύσιμα που σε συνδυασμό με τη χαμηλότερη τιμή πώλησης επιτυγχάνει μέγιστη οικονομία. Ενδεικτικά, 1kg CNG ισούται με 1,5 lt βενζίνης ή 1,3 lt πετρελαίου ή 2lt υγραερίου. Τα καλύτερα αποτελέσματα σημειώνονται στα βαρέα οχήματα που ταξιδεύουν με σταθερή ταχύτητα σε ανοικτούς δρόμους. Τα αποτελέσματα από τις μετατροπές σε βαρέα οχήματα που έχουν ήδη γίνει στην Ελλάδα, στο πλαίσιο ειδικού έργου της ΔΕΠΑ με την OPTILOG Advisory Services, εμφανίζουν οικονομία στο καύσιμο που αγγίζει το 20% και μπορεί κανείς να αντιληφθεί τι μπορεί να σημαίνει αυτό για έναν στόλο φορτηγών που διανύουν μεγάλες αποστάσεις. • Φιλικό προς το περιβάλλον καύσιμο: Λόγω της καθαρότητας του φυσικού αερίου επιτυγχάνεται μείωση των ρύπων και ειδικότερα των σωματιδίων αλλά και του θορύβου. Πιο συγκεκριμένα, οι κινητήρες που λειτουργούν με φυσικό αέριο παράγουν 25% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα από αυτούς της βενζίνης και 15% λιγότερο από αυτούς του πετρελαίου. Να σημειωθεί ότι το διοξείδιο του άνθρακα αποτελεί ένα από τα αέρια που δημιουργούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, συμβάλλοντας στην υπερθέρμανση του πλανήτη και την κλιματική αλλαγή. Σε σύ-

Φωτογραφικό Σχήμα 1. Ενδεικτικές φωτογραφίες από το πρατήριο των Ιωαννίνων

*Σημείωση: Η εν λόγω μελέτη εκπονήθηκε στο πλαίσιο ευρωπαϊκού έργου που συμμετέχει η ΔΕΠΑ Εμπορίας ως Επικεφαλής εταίρος για την ανάπτυξη δικτύου πρατηρίων φυσικού αερίου στην Ελλάδα (Πρόγραμμα Connecting Europe Facility, ΤΕΝ-Τ) - Action No. 2016-EL-TM-0227-S – Αριθμ. Σύμβασης: Agreement number: INEA/CEF/TRAN/M2016/1353878

Τύπος οχήματος Επιβατικά Φορτηγά (ελαφρά) Φορτηγά (βαρέα) Εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (kg CO2/km)

Τύπος καυσίμου Βενζίνη Βενζίνη Πετρέλαιο Συμβατικά καύσιμα 0,14 0,23 1,02 Εναλλακτικά καύσιμα (CNG) 0,10 0,17 0,90

Πίνακας 1. Ανθρακικό αποτύπωμα ανά χλμ. (μέσος όρος δείγματος οχημάτων έρευνας) - Ιωάννινα Διαφορά (%) 28% 27% 12%

γκριση με αυτούς της βενζίνης, οι κινητήρες που λειτουργούν με φυσικό αέριο επιτυγχάνουν 90% μείωση στις εκπομπές μονοξειδίου του άνθρακα, 80% μείωση στις εκπομπές υδρογονανθράκων και 70% μείωση στα οξείδια του αζώτου. Επίσης, το φυσικό αέριο δεν περιέχει θείο, σωματίδια, ίχνη μετάλλων και τοξικά πρόσθετα μολύβδου ή βενζολίου που είναι ιδιαίτερα καρκινογόνα. • Ασφάλεια καυσίμου: Η τεχνολογία του φυσικού αερίου (CNG) έχει εξελιχθεί και είναι απολύτως ασφαλής, καθώς το CNG διαχέεται αμέσως στην ατμόσφαιρα, ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο ανάφλεξης. Είναι ελαφρύτερο από τον αέρα και έτσι «διασκορπίζεται» προς τα πάνω, χωρίς να δημιουργούνται συγκεντρώσεις και δεν αποτελεί κίνδυνο για την υγεία και την ασφάλεια. Στην περίπτωση που υπάρξει διαρροή ή τυχαία απελευθέρωσή του, δεν μολύνει το έδαφος ή το νερό, αφού δεν είναι τοξικό και προέρχεται από τη φύση. Επίσης, το φυσικό αέριο έχει πολύ υψηλή θερμοκρασία ανάφλεξης (650οC) σημαντικά υψηλότερη από τα άλλα καύσιμα, πράγμα που σημαίνει ότι δεν αναφλέγεται εύκολα.

Κόστος καυσίμου (œ/km)

Τύπος οχήματος Επιβατικά Φορτηγά (ελαφρά) Φορτηγά (βαρέα) Τύπος καυσίμου Βενζίνη Βενζίνη Πετρέλαιο Συμβατικά καύσιμα 0,10 € 0,16 € 0,51 € Εναλλακτικά καύσιμα (CNG) 0,03 € 0,05 € 0,41 €

Hellenic Container Transport_KTX.pdf 1 18/04/2022 11:43 Πίνακας 2. Κόστος καυσίμου ανά χλμ. (μέσος όρος δείγματος οχημάτων έρευνας) - Ιωάννινα Διαφορά (%) 68% 69% 21%

• Container Transports • 6 Container Depots • ADR transports / Liquid transport • Dry bulk container transport (Compressor – rotary valve) • Oversized / Heavy transport , Project cargo • Bonded warehouse (Τελωνειακή Αποθήκη) • Metals , Coffee , Sugar and machinery storage • Επισκευές Container • Tank container heating and repairs • Crane services • Licensed waste transport Depots Piraeus, Aspropyrgos, Inofyta, Volos, Thessaloniki, Heraklion Crete T: +30 2105582862 E: sales@hct.gr

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗ CONTAINERS AE

Δίπλα σας από το 1978

Μεταφορές Αποθηκεύσεις Πωλήσεις Ενοικιάσεις Container

Τύπος οχήματος Επιβατικά Φορτηγά

Τύπος οχήματος Επιβατικά Φορτηγά Εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (kg CO2/km)

Τύπος καυσίμου Βενζίνη Βενζίνη Συμβατικά καύσιμα 0,14 0,19 Εναλλακτικά καύσιμα (CNG) 0,11 0,13

Πίνακας 3. Ανθρακικό αποτύπωμα ανά χλμ. (μέσος όρος δείγματος οχημάτων έρευνας) - Κοζάνη

Τύπος καυσίμου Βενζίνη Βενζίνη Κόστος καυσίμου (œ/km)

Συμβατικά καύσιμα 0,10 € 0,13 € Εναλλακτικά καύσιμα (CNG) 0,04 € 0,05 €

Πίνακας 4. Κόστος καυσίμου ανά χλμ. (μέσος όρος δείγματος οχημάτων έρευνας) - Κοζάνη Διαφορά (%) 26% 28%

Διαφορά (%) 63% 65%

Φωτογραφικό Σχήμα 2. Ενδεικτικές φωτογραφίες από το πρατήριο της Κοζάνης

Συγκριτικά αποτελέσματα χρήσης φυσικού αερίου – ορυκτών καυσίμων (βενζίνης & πετρελαίου) από μελέτη στα πρατήρια Ιωαννίνων και Κοζάνης

Πρόσφατα στο πλαίσιο υλοποίησης του ευρωπαϊκού προγράμματος ΤΕΝΤ έξι νέα πρατήρια ξεκίνησαν τη λειτουργία τους: (α) στα Ιωάννινα (Φωτογραφικό Σχήμα 1), (β) στον Ψαθόπυργο (ΣΕΑ με διπλό πρατήριο και από τις 2 κατευθύνσεις της εθνικής οδού, (γ) στον Ευαγγελισμό στην Λάρισα (ΣΕΑ με διπλό πρατήριο και από τις 2 κατευθύνσεις της εθνικής οδού) και (δ) στην Κοζάνη (Φωτογραφικό Σχήμα 2 ) πολύ κοντά σε κόμβο της Εγνατίας Οδού που εξυπηρετεί τόσο την πόλη, όσο και τους διερχόμενους οδηγούς, τα οποία θα παρέχουν σπουδαία περιβαλλοντικά οφέλη στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον της χώρας. Στο πλαίσιο της λειτουργίας των πρατηρίων στους ΣΕΑ Ιωαννίνων και Κοζάνης εκπονήθηκε συγκριτική μελέτη από την OPTILOG Advisory Services (εταίρος του έργου), ώστε να διερευνηθούν τα οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση φυσικού αερίου σε επίπεδο λειτουργικού κόστους και ανθρακικού αποτυπώματος.

Το δείγμα περιελάμβανε περίπου 60 οχήματα (φορτηγά και επιβατικά) για τα Ιωάννινα και περίπου 400 οχήματα (φορτηγά και επιβατικά) για την Κοζάνη. Τα αποτελέσματα παρουσιάζονται παρακάτω.

Αποτελέσματα από το πρατήριο Ιωαννίνων

Τα αποτελέσματα από το πρατήριο των Ιωαννίνων δείχνουν σημαντικές διαφορές τόσο στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (Πίνακας 1), όσο και στο κόστος καυσίμου ανά χλμ. (Πίνακας 2). Ειδικότερα, όπως παρατηρείται, υπάρχει μια σημαντική μείωση (28%, 27% και 12% αντίστοιχα) στην μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος με τη χρήση φυσικού αερίου, ενώ αντίστοιχα και η διαφορά στο κόστος καυσίμου είναι ιδιαίτερα υψηλή (68%, 69% και 21%).

Αποτελέσματα από το πρατήριο της Κοζάνης

ντικές διαφορές τόσο στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (Πίνακας 3), όσο και στο κόστος καυσίμου ανά χλμ. (Πίνακας 4). Ειδικότερα, όπως παρατηρείται, υπάρχει μια σημαντική μείωση (26% και 28% αντίστοιχα) στην μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος με τη χρήση φυσικού αερίου, ενώ αντίστοιχα και η διαφορά στο κόστος καυσίμου είναι ιδιαίτερα υψηλή (63% και 65%).

Επόμενα βήματα για την ανάπτυξη του δικτύου φυσικού αερίου στην Ελλάδα

Η ΔΕΠΑ Εμπορίας, στο πλαίσιο της επέκτασης του δικτύου της, υλοποιεί πρατήρια τα οποία δεν έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα ΤΕΝ-Τ και πρόσφατα έθεσε σε λειτουργία το πρατήριο στην Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης. Το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται να αυξηθεί ο αριθμός τους, μιας και θα λειτουργήσουν νέα πρατήρια στις εξής περιοχές: Αλεξανδρούπολη, Κομοτηνή, Ξάνθη, Ηγουμενίτσα, ΣΕΑ Σχηματαρίου, Καρδίτσα, Πάτρα και Βέροια, διευρύνοντας ακόμα περισσότερο το δίκτυο. Ταυτόχρονα, υλοποιείται ένα πρόγραμμα πύκνωσης του δικτύου εντός της Αττικής με τη δημιουργία 3 νέων σημείων ανεφοδιασμού, στην Θεσσαλονίκη με την προσθήκη ενός επιπλέον και την επέκταση του δικτύου προς την κεντρική και νότια Πελοπόννησο. Τα πρατήρια Βέροιας, Κομοτηνής, Ξάνθης, Ηγουμενίτσας, ΣΕΑ Σχηματαρίου και Πάτρας χρηματοδοτούνται κατά 50% από το πρόγραμμα Connecting Europe Facility, ΤΕΝ-Τ.

Ο Π. Πάνου είναι Επικεφαλής της Διεύθυνσης Αεριοκίνησης στην ΔΕΠΑ Εμπορίας Α.Ε.

Ο Δρ. Β. Ζεϊμπέκης είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Παν. Αιγαίου, Executive Advisor στην OPTILOG Advisory Services και Πρόεδρος ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Logistics

Together we reach the goal

ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΜΑΣ

• Εταιρική αειφορία, υπολογισμός ανθρακικού αποτυπώματος, απολογισμός ΕΚΕ • Σχεδιασμός, οργάνωση, αναδιοργάνωση, μέτρηση απόδοσης αποθηκευτικών χώρων • Βέλτιστος προγραμματισμός και δρομολόγηση στόλου οχημάτων • Κοστολόγηση μεταφορικού έργου και διαδικασιών logistics • Αξιολόγηση επενδύσεων και υποστήριξη αναπτυξιακών έργων • Σεμινάρια και προγράμματα εκπαίδευσης για στελέχη

www.optilog.gr facebook.com/optilog linked.com/company/ optilog-advisory-services