21.09→ 07.10 2018
Glagolitische mis
dirigent Jan Latham-Koenig Praags Filharmonisch Koor
Programma Duur van het concert 1u45min — inclusief pauze (20min)
Symfonieorkest Vlaanderen — Praags Filharmonisch Koor Jan Latham-Koenig dirigent Adriana Kohútková sopraan Markéta Cukrová mezzosopraan Jaroslav Březina tenor Pavel Švingr bas Daniela Kosinová orgel Martijn Dendievel assistent-dirigent Lukáš Vasilek koordirigent
Glagolitische mis
2
Johannes Brahms 1833-1897 Akademische Festouvertüre, op. 80 Schicksalslied, op. 54 Voor koor en orkest PAUZE
Leoš Janáček 1854–1928 Glagolitische mis Voor solisten, koor, orgel en orkest 1. Úvod (Inleiding) — orkest 2. Gospodi pomiluj (Kyrie) – sopraan en koor 3. Slava (Gloria) – sopraan, tenor en koor 4. Věruju (Credo) – tenor, bas en koor 5. Svet (Sanctus) – solisten en koor 6. Agneče Božij (Agnus Dei) – solisten en koor 7. Varhany sólo (Postludium) – orgelsolo 8. Intrada (Exodus) – orkest
Johannes Brahms & Leoš Janáček — feest en jubel Symfonieorkest Vlaanderen opent het nieuwe seizoen met de Festouvertüre van Johannes Brahms. Zijn tragische Schicksalslied zet ons met beide voeten opnieuw op de grond, maar niet voor lang. Daar zorgt het jubelende karakter van Leoš Janáčeks Glagolitische mis voor. Met zijn excessieve koperblazers, donderende orgelakkoorden, stralende melodieën en lyrische intermezzo’s vormt dit werk een hoogtepunt binnen het symfonische koorrepertoire.
Op 11 maart 1879 verleende de Faculteit Filosofie van de Universiteit van Breslau (het huidige Wroclaw) Johannes Brahms een eredoctoraat. De eervolle woorden op de bul omschreven hem als “artis musicae severioris in Germania nunc princips” (de beroemdste nog in leven zijnde Duitse componist van ernstige muziek). Brahms was niet aanwezig – hij had sowieso niet veel op met dergelijke plichtplegingen – en stuurde een postkaart naar zijn goede vriend Bernhard Scholz met het verzoek de universiteit te bedanken. Scholz leidde in Breslau het Filharmonisch Orkest en had zich bijzonder ingespannen voor de benoeming van Brahms tot doctor honoris causa (eredoctorandus). Een postkaart leek Scholz maar minne tjes, en hij stuurde dan ook aan op
een feestelijke gelegenheid. In een brief aan Brahms liet hij aan duidelijkheid niets te wensen over: “Willst Du uns nicht eine Doktor-Symphonie für Breslau schreiben? Einen feierlichen Gesang erwarten wir mindestens” (Kan u als doctor honoris causa geen symfonie schrijven voor Breslau? Of minstens een feestelijk gezang!). Brahms liet zich overtuigen, en ging een jaar later aan de slag in het Oostenrijkse kuuroord Ischl. Naast een Akademische Festouvertüre componeerde hij als pendant een Tragische Ouvertüre. De feestelijke ouverture omschreef hij als “ein sehr lustiges Potpourri von Studentenliedern à la Suppé” (een zeer amusante potpourri van studenten liederen in de stijl van [Franz von] Suppé). Brahms rijgt in zijn ouverture vier studentenliederen aan elkaar: Wir hatten gebauet ein stattliches Haus, Fuchslied, Landesvater en het triom fantelijke Gaudeamus igitur (Laten we uitgelaten wezen, [zolang we jong zijn]).
Glagolitische mis
Johannes Brahms Akademische Festouvertüre, op. 80
3
Gemeenschappelijke motieven verbinden de sterk contrasterende thema’s; contrapuntische tegenstemmen én een gevarieerde orkestratie intensifiëren de eenvoudige melodieën. Op 4 januari 1881 dirigeerde Doktor(!) Brahms de première aan de Universiteit van Breslau.
Johannes Brahms Schicksalslied, op. 54
Glagolitische mis
4
In de zomer van 1868 bezocht Brahms samen met componist en dirigent Albert Dietrich de aan de Noordzee gelegen marinebasis Wilhelmshaven. Dietrich schrijft: “[…] De altijd zo opgewekte Brahms liep er stil en ernstig bij. Eerder die dag had hij in mijn biblio theek de roman Hyperion van Hölderlin ontdekt. Vooral het Schicksalslied (Lied van het (nood)lot) trof hem.” Drie jaar lang liet de tekst Brahms niet los, en op 13 oktober 1871 ging Schicksalslied in première, zijn enige compositie op poëzie van Hölderlin. Schicksalslied beschrijft de kloof tussen enerzijds de zaligheid van het genie dat niet onder worpen is aan het noodlot en anderzijds het desolate lijden van de alledaagse mens, speelbal van allerhande krachten. Brahms vertaalt de contrastwerking van Hölderlin op meesterlijke wijze in zijn muziek. Op de gelukzaligheid van de langzame lyrische inleiding volgt een dramatisch allegro vol wilde bewegingen. Brahms wilde echter niet afsluiten met het pessimisme van Hölderlin. Daarom schreef hij nog een instrumentale epiloog, een bewerking van de langzame intro. Net zoals in Ein deutsches Requiem biedt
hij zijn toehoorders in Schicksalslied een troostrijk perspectief.
Leoš Janáček Glagolitische mis Leoš Janáček (1854-1928) was zonder twijfel één van de meest oorspronke lijke componisten van de 20ste eeuw. Kenmerkend is de bondige en directe ‘toontaal’, onder andere in deze Glagolitische mis. Janáček verbrak de tot dan toe historisch bepaalde, rechtstreekse relatie tussen de zang- stemmen en de orkestpartij. Voor de vocale partijen hanteerde hij korte, afzonderlijke lettergrepen, die de indruk wekken dat er niet gezongen maar gesproken wordt, wat dan weer sterk contrasteert met de grootse uitge werkte, dramatische orkestpartijen.
Oudkerkslavisch en glagolitisch
Janáček componeerde zijn Glagolitische mis op vraag van de bisschop van Olomouc (Oost-Tsjechië). Minstens even belangrijk was de inspiratie die de toen 72-jarige Janáček putte uit zijn grote liefde voor de 32-jarige Kamila Stösslová. In zijn buitenverblijf in Luhačovice voltooide hij in augustus 1926 de partituur in nauwelijks drie weken. Hij koos bewust voor teksten in het Oudkerkslavisch, de taal die de monniken Cyrillus en Methodius in de negende eeuw gebruikten in Moravië, de geboortestreek van Janáček in het oosten van Tsjechië. De benaming ‘glagolitisch’ verwijst naar het schrift dat de monniken hadden ontwikkeld
om die taal vast te leggen, een wonder lijke combinatie van drie verschillende alfabetten én van drie christelijke symbolen nl. kruis, cirkel en driehoek.
Rauwe emoties en intense spraakmelodieën
Tsjecho-Slowaakse Republiek
Het is niet toevallig dat Symfonieorkest Vlaanderen en het Praags Filharmonisch Koor deze Glagolitische mis in 2018 uitvoeren, want precies honderd jaar geleden werd de (in 1993 gesplitste) Tsjecho-Slowaakse Republiek gesticht na het uiteenvallen van de OostenrijksHongaarse dubbelmonarchie. De opluchting bij Janáček was groot. Hij had zijn afkeer voor de Habsburgers – die hij onderdrukkers van het Tsjechische volk noemde – nooit onder stoelen of banken gestoken. Een man met een onmogelijk karakter, zeer wispelturig. En die extreme gemoedsstemmingen hoor je ook in de Glagolitische mis, in de dominante orkestpartijen en in de machtige orgelsolo in het voorlaatste deel. Een intens traject, van agressief en ruw, tot zangerig en legato. Johan Van Acker
VR 21.09, 20:00
BEETHOVENFEST BONN (DE)
WO 03.10, 20:00
PALEIS VOOR SCHONE KUNSTEN BRUSSEL
DO 04.10, 20:00
CONCERTGEBOUW BRUGGE
VR 05.10, 20:00
MUZIEKCENTRUM DE BIJLOKE GENT
ZO 07.10, 15:00
DESINGEL ANTWERPEN
Het concert in Muziekcentrum De Bijloke Gent van 5 oktober 2018 wordt live gecapteerd door Klara en wordt rechtstreeks uitgezonden in ‘Klara Live’ op Klara.
Glagolitische mis
Janáček vond dat de emotionele lading van een tekst alleen overtuigend bezongen kon worden als de melodie overeenkwam met die van het gesproken woord. Spraakmelodie noemde hij dat. Meer dan dertig jaar noteerde hij gesproken zinnen uit het Tsjechisch en het Moravisch in een notitieboekje. Het was niet zijn bedoeling om ze daarna om te zetten in een muzikale vorm, maar wel om een zo exact mogelijke weergave te maken van de snelheid, het register, het ritme en de intonatie die in de gesproken taal aanwezig waren. Ook in de Glagolitische mis grijpt Janáček terug naar spraakmelo dieën. Voor de vocale partijen hanteert hij een syllabische zetting, één noot per lettergreep dus. De toonzetting varieert van ingehouden tot explosief, maar altijd onvoorspelbaar. Zo wordt het nieuws van de wederopstanding van Christus gefluisterd en niet triomfan telijk gescandeerd. Veel van de mysteries
uit het Credo worden via abrupte onderbrekingen met pedaalpauken en orgel door het orkest vertolkt.
5
Johannes Brahms 1833-1897 Schicksalslied, op. 54
Een gedicht van Friedrich Hölderlin 1770-1843 vertaling Kester Frerik
Glagolitische mis
6
Ihr wandelt droben im Licht Auf weichem Boden, selige Genien! Glänzende Götterlüfte Rühren euch leicht, Wie die Finger der Künstlerin Heilige Saiten.
Gij wandelt boven het licht op zachte grond, gelukzalige genieën! Glanzende godenluchten beroeren u licht, als de vingers van de kunstenares de heilige snaren.
Schicksallos, wie der schlafende Säugling, atmen die Himmlischen; Keusch bewahrt In bescheidener Knospe, Blühet ewig Ihnen der Geist, Und die seligen Augen Blicken in stiller Ewiger Klarheit.
Vrij van het lot, als de slapende zuigeling, ademen de hemelingen; kuis bewaard in bescheiden knop bloeit eeuwig hun geest, en hun zalige ogen staren in stille eeuwige klaarheid.
Doch uns ist gegeben, Auf keiner Stätte zu ruhn; Es schwinden, es fallen Die leidenden Menschen Blindlings von einer Stunde zur andern, Wie Wasser von Klippe Zu Klippe geworfen, Jahr lang ins Ungewisse hinab.
Maar ons is gegeven geen rustplaats te vinden; zij vergaan, zij vallen, de lijdende mensen, blindelings van het ene uur in het andere, als water van rots tot rots verstoven, jarenlang in het ongewisse omlaag.
Leos Janáček 1854-1928 Glagolitische mis 1. Úvod (Inleiding) Orkest
2. Gospodi pomiluj (Kyrie) Orkest, sopraan en koor
Gospodi pomiluj. Chrste pomiluj. Gospodi pomiluj.
Heer, ontferm U over ons. Christus, ontferm U over ons. Heer, ontferm U over ons.
Orkest, sopraan, tenor en koor
Slava vo vyšńich Bogu i na zeml’i mir šlověkom blagovol’enja.
Ere zij God in de hoge en vrede op aarde voor mensen van goede wil.
Chvalim te, blagoslavl’ajem te, klańajem ti se, slavoslovim te.
Wij loven U, wij zegenen U, wij aanbidden U, wij verheerlijken U.
Chvaly vozdajem tebě velikyje radi slavy tvojeje.
Wij zeggen U dank om Uw grote heerlijkheid.
Bože, Otcě Vsemogyj. Gospodi Synu jedinorodnyj, Isuse Chrste; Gospodi Bože, Agneče Božij, Synu Oteč!
God, Vader almachtig. Eniggeboren Zoon, Jezus Christus; Heer God, lam Gods, Zoon van de Vader!
Vzeml’ej grěchy mira, pomiluj nas, primi mol’enja naša.
U, die de zonden der wereld draagt, ontferm U over ons, verhoor ons gebed.
Sědej o desnuju Otca, pomiluj nas!
U, die aan de rechterhand van de Vader zit, ontferm U over ons.
Jako Ty jedin svět, ty jedin Gospod, ty jedin vyšńij,
Want U alleen bent heilig, U alleen de Heer, U alleen de allerhoogste,
Isuse Chrste So Svetym Duchom.
Jezus Christus, met de Heilige Geest in de heerlijkheid
vo slavě Boga Otca. Amin.
van God de Vader. Amen
Glagolitische mis
3. Slava (Gloria)
7
4. Věruju (Credo)
Orkest, tenor, bas en koor
Glagolitische mis
8
Věruju v jedinogo Boga, Otca Vsemoguštago, Tvorca nebu i zeml’i, vidimym vsěm i nevidimym. Amin.
Ik geloof in één God De Almachtige Vader, Schepper van hemel en aarde, en van alle zichtbare en onzichtbare dingen. Amen.
Věruju i v jedinogo Gospoda Isusa Chrsta, syna Božija jedinorodnago, i ot Otca rožděnago prěžde všech věk,
Ik geloof ook in één Heer Jezus Christus, de eniggeboren Zoon van God, vóór alle eeuwigheid uit de Vader geboren.
Boga ot Boga, Sět ot Světa, Boga istina ot Boga istinago, roždena, ne svoŕena, jedinosuštna Otcu, imže vsa byše, iže nas radi člověk i radi našego spasenija snide s nebes. I voplti se ot Ducha Světa iz Marije Děvy.
God van God, Licht van Licht, ware God van ware God, geboren, niet gemaakt, één in wezen met de Vader door wie alle dingen gemaakt zijn. Die om ons mensen en om ons heil uit de hemel is neergedaald. En het vlees heeft aangenomen door de Heilige Geest, uit de maagd Maria, en mens geworden is.
Věruju.
Ik geloof.
Raspet že za ny, mučen i pogreben byst.
Die voor ons gekruisigd is, geleden heeft en begraven is.
I voskrse v tretij den po Pisanju, i vzide na nebo, sědit o desnuju Otca,
En op de derde dag verrezen volgens de Schriften, ten hemel gevaren en zetelt aan de rechterhand van de Vader.
i paky imat priti sudit žyvym i mrtvym so slavoju, jegože cěsarstviju nebudet konca.
Hij zal wederkomen met heerlijkheid om de levenden en de doden te oordelen. En aan zijn rijk zal geen einde komen.
Věruju i v Ducha Svetago, Gospodai životatvoreštago,
Ik geloof ook in de Heilige Geest, de Heer die levend maakt,
ot Otca i Syna ischodeštago, s Otcem že i Synom kupno, poklańajema i soslavima,
die uit de Vader en de Zoon voortkomt; die samen met de Vader en de Zoon aanbeden en verheerlijkt wordt;
iže glagolal jest Proroky.
die door profeten heeft gesproken,
I jedinu Svetuju Katoličesku i Apostolsku Crkov. I spovědaju jedino kršcenije votpušenije grěchov, i čaju voskrsenija mrtvych i života buduštago věka. Amin.
En in de ene, heilige, katholieke en apostolische kerk. Ik belijd één doopsel tot vergeving van zonden. Ik verwacht de verrijzenis van de doden. En het toekomstig eeuwig leven. Amen.
5. Svet (Sanctus) Svet, svet, svet, Gospod, Bog Sabaoth.
Heilig, heilig, heilig is God de Heer, de God der hemelse machten.
Plna sut nebesa, zeml’a slavy tvojeje!
Hemel en aarde zijn vol van zijn heerlijkheid.
Blagoslavl’en gredyj vo ime Gospodńe
Gezegend Hij die komt in de naam van de Heer.
Osanna vo vyšńich.
Hosanna in den hoge.
6. Agneče Božij (Agnus Dei) Orkest, solisten en koor
Agneče Božij, pomiluj nas, Agneče Božij, vzeml’ej grěchy mira, Agneče Božij, pomiluj nas.
7. Varhany sólo (Postludium) Orgelsolo
8. Intrada (Exodus) Orkest
Lam Gods, ontferm u over ons, dat de zonden der wereld wegneemt, ontferm U over ons.
Glagolitische mis
Orkest, solisten en koor
9
Glagolitische mis
10
Š Simon Van Boxtel
Jan LathamKoenig dirigent
Metropolitan Orchestra, het Orchestre Philharmonique de Radio France, het Los Angeles Philharmonic Orchestra, het Rundfunk-Sinfonieorchester Berlin en het Dresdner Philharmonie Orchester. Daarnaast werd hij uitgenodigd om diverse gezelschappen te dirigeren in de Wiener Staatsoper, het Royal Opera House Covent Garden, de National Opera Prague, de Götenburg Opera en de Tokyo National Opera. In 2014 won Latham-Koenig de ‘Golden Mask Award’, een van de meest presti gieuze Russische muziekprijzen. Dit concertseizoen staat Jan LathamKoenig voor de allerlaatste keer voor Symfonieorkest Vlaanderen als chefdirigent. Afscheid nemen doet hij à la française. Met César Francks Symfonie in re klein trekt hij in juni 2019 een kathedraal van klank op, precies het soort grandeur om met opgeheven hoofd te vertrekken. Au revoir, Maestro!
Glagolitische mis
Met zijn Franse, Deense en Poolse roots, is Jan Latham-Koenig een Europeaan in hart en nieren. Zijn debuut als dirigent in de Wiener Staatsoper in 1988 bezorgde hem op korte tijd internationale faam. Ondertussen leidt hij al decennia de grootste operahuizen en symfonische gezelschappen. In het seizoen 2013-2014 nam hij het roer in handen bij Symfonie orkest Vlaanderen als chef-dirigent. Jan Latham-Koenig nam reeds diverse engagementen op als artistiek directeur van ensembles en organisaties zoals het Orquestra Nacional do Porto, de Cantiere Internazionale d’Arte di Montepulciano, het Teatro Massimo di Palermo, het Orchestre Philharmonique de Strasbourg, de Opéra National du Rhin en de Young Janacek Philharmonic. Sinds 2011 is hij artistiek directeur van de Novaya Opera Moskou. Jan Latham-Koenig verzorgde diverse gastdirecties met onder meer de New Japan Philharmonic, het Tokyo
11
koordirigent
Glagolitische mis
12
Lukáš Vasilek Lukáš Vasilek studeerde in Praag directie aan de Academie voor Podiumkunsten en musicologie aan de Charles University. Vanaf 1998 dirigeerde hij gedurende elf seizoe nen het Foerster Female Chamber Choir, en van 2005 tot 2007 was hij tweede koordirigent bij het operakoor van het Praags Nationaal Theater. In 2007 nam Lukáš Vasilek de leiding van het Praags Filharmonisch Koor. Parallel met het voorbereiden en uitvoeren van de a capella producties, bouwde hij de voorbije jaren aan een steeds grotere aanwezigheid op verschillende internationale podia, zowel dankzij het bredere programma met grootschalige cantate-, oratoriaen operaprojecten, als samenwerkingen
met toonaangevende internationale dirigenten en orkesten. Vasilek bracht samen met het Praags Filharmonisch koor verscheidene cd-opnames uit bij gerenommeerde platenlabels waaronder Decca Classics, Deutsche Grammophon, Sony Classical en Supraphon. De opname van de Bohuslav Martinů Cantates, uitgegeven door het label Supraphon in oktober 2016, werd genomineerd voor de BBC Music Magazine Awards 2018 in de categorie voor Koren (Choral Award). In 2010 richtte Lukáš Vasilek het vocaal ensemble Martinů Voices op, waarmee hij het koorrepertoire uit de 20ste en 21ste eeuw verkent. Daarnaast is hij geregeld actief als orkestdirigent.
sopraan
De in Bratislava geboren Slowaakse sopraan Adriana Kohútková maakte haar professionele debuut bij het Slowaaks Nationaal Theater. Ze begon haar loopbaan bij verscheidene gerenom meerde operahuizen in Europa, met dramatische coloratura rollen als Donna Anna in Don Giovanni, Gilda in Rigoletto, Violetta in La Traviata, Lucia in Lucia di Lammermoor en Marie in La fille du régiment. Inmiddels ligt het zwaartepunt bij melodramatische rollen. Adriana Kohútková verschijnt regelmatig als Dvořáks Rusalka, Smetana’s Mařenka (The Bartered Bride), Puccini’s Cio-Cio San (Madame Butterfly), Janáčeks Jenůfa, Tatiana of Lisa in Tsjaikovski’s
opera’s Jevgeni Onegin en Pique Dame, en Elsa of Elisabeth in de opera’s Lohengrin en Tannhäuserin van Wagner. Ze trad onder meer op in het Operahuis Bonn, de Royal Danish Opera in Kopenhagen, Het Praags Nationaal Theater, het Teatr Wielki in Warsaw en de Tonhalle concertzaal in Zürich. In het Praags Nationaal Theater debuteerde zij met de rol van Elisabeth in Don Carlo. De afgelopen jaren werden haar debuutoptredens als Donizetti’s Lucrezia Borgia en Maria Stuarda warm onthaald, en haar rollen als Tatiana in Tsjaikovski’s Jevgeni Onegin, de Venetiaanse Desdemona in Verdi’s Otello en Janáčeks Jenůfa werden bekroond met diverse prijzen.
Glagolitische mis
Adriana Kohútková
13
mezzosopraan
Markéta Cukrová Glagolitische mis
14
Mezzosopraan Markéta Cukrová behoort tot één van de meest gewilde en gevraagde Tsjechische solisten binnen de historische uitvoerings praktijk. Sinds 1992 werkt ze in heel Europa mee aan projecten binnen het circuit van de oude muziek, als solist en als lid van verscheidene ensembles. Ze zingt een divers repertoire dat enkele eeuwen omvat: van de oude muziek (Mala Punica, ClubMediéval, Les Muffati, Collegium Marianum, Collegium 1704, Czech Ensemble Baroque, Musica Florea, Ensemble Inégal, Arte dei Suonatori) tot muziek uit de (vroege) klassieke periode (lied recitals, begeleid door hammerklavier). Markéta Cukrová is geregeld te gast op vermaarde internationale muziekfestivals (Muziekfestival Praagse Lente, Laus Polyphoniae, La Chaise-Dieu, Sable, Europalia, Prague Summer Festival, MA festival Brugge, St. Wenceslas Music Festival, Miami Tropical Baroque, Musikverein Wien, Schleswig-Holstein Festival, Trionale). Ze werkte mee
aan meer dan twintig cd-opnames, waaronder Officium Defunctorum (2011), Missa Votiva/Jan Dismas Zelenka/Collegium 1704 (2009), Missa Nativitatis Domini/Zelenka/ Musica Florea (2012) en Missa D-major/ Antonín Dvořák/Ensemble Inégal (2001). Ze vertolkte rollen in wereldpremières van Monteverdi’s Orfeo (Euridice) en Bohuslav Martinů’s The Miracles of Mary bij het Praags Nationaal Theater, en Handel´s Rinaldo (Eustacio) in Praag, Caen, Luxemburg en Rennes. In 2012 zong ze op het internationaal Handel festival in Göttingen de rol van Dardano in Handel’s Amadagi di Gaula onder leiding van gerenommeerd musicoloog en dirigent Andrew Parrott – een uitvoering die wereldwijd enthou siast werd onthaald door het publiek en de pers. In 2015 werd Markéta Cukrová gevraagd om deel te nemen aan het project ‘Pilsen, European City of Culture’, waarbij ze de dramaturgie van het West Bohemia Baroque Summer Festival voor haar rekening nam.
tenor
Jaroslav Březina
of Mtsensk), Smetana’s Vašek en Jeník (The Bartered Bride), Skřivánek en Vít (The Secret) en Michálek (The Devil’s Wall), Dvořák’s Jiří (The Jacobin) en Jirka (The Devil and Kate), Janáček’s Laca (Jenůfa), Kudrjáš (Káťa Kabanová) en School master/Mosquito (The Cunning Little Vixen), Martinů’s Yannakos and Panait (The Greek Passion) en Nemorino (Donizetti: L’elisir d’amore). Hij heeft verscheidene cd-opnames uitgebracht bij gerenommeerde platenlabels waaronder Deutsche Grammophon en Supraphon, met repertoire van J.J. Ryba (Czech Christmas Mass), J. D. Zelenka (de opera Sub olea pacis et palma virtutis), Janáček (Šárka) en Dvořák (The Stubborn Lovers). Tussen 1998 en 2001 zong Jaroslav Březina Janáček’s The Diary of One Who Disappeared in binnen- en buitenland (Madrid). In 2016 volgden optredens als Schoolmaster in de The Cunning Little Vixen productie van Jan Latham-Koenig en Robert Carsen in het Teatro Reggio in Turijn, en als Števa Buryja in een concertante uitvoering van Jenůfa in Praag en Londen. In 2015 won hij de Thálie Award.
Glagolitische mis
Tenor Jaroslav Březina studeerde aan het Conservatorium van Praag en perfectioneerde daarna zijn techniek bij Václav Zítek. Tijdens zijn studies werd hij lid van het Dobrý večer kvintet vocaal ensemble. Zijn repertoire omvat voorna melijk werken uit de barok en de klassieke periode. Jaroslav Březina was te horen op het concertpodium in Japan, Oostenrijk, Noorwegen, Italië (uitvoeringen van Dvořák’s Stabat Mater in Rome en Pisa), Frankrijk en Spanje. Verder werkte hij samen met dirigenten als J. Bělohlávek, Sir C. Mackerras, O. Dohnányi, S. Baudo, G. Albrecht en T. Netopil. Sinds 1993 is Jaroslav Březina verbonden aan de Staatsopera in Praag, waar hij rollen uit zowel het Tsjechisch als het internationaal operarepertoire voor zijn rekening nam – Mozarts Don Ottavio (Don Giovanni), Tito (La clemenza di Tito), Tamino (Die Zauberflöte), Pedrillo (Die Entführung aus dem Serail) en Ferrando (Così fan tutte), hertog Almaviva (Rossini: Il barbiere di Siviglia), Dancairo (Bizet: Carmen), Verdi’s Alfredo (La traviata), Fenton (Falstaff) en Macduff (Macbeth), Beppe (Leoncavallo: Pagliacci), Zinovy Borisovich (Shostakovich: Lady Macbeth
15
bas
Pavel Švingr Glagolitische mis
16
Bas Pavel Švingr studeerde aan de Academie voor Muziek in Praag (bij Ivan Kusnjer) en aan de Universität für Musik und darstellende Kunst in Wenen. Tijdens zijn studies zong hij de rol van Bartolo in Mozarts Le nozze di Figaro bij het Schlosstheater in Schönbrunn. Pavel Švingr behaalde prijzen in verscheidene Tsjechische én inter nationale wedstrijden waaronder de Bohuslav Martinů competitie voor zang in Praag (Eerste prijs), de internationale Antonín Dvořák competitie voor zang in Karlovy Vary (Tweede prijs, 2009) en de internationale Kammeroper Schloss Rheinsberg competitie in Berlijn (Eerste prijs, 2011). In 2009 nam hij bij de Staatsopera in Praag de rollen van the Waiter en the Boatman voor zijn rekening in Yoishi Oida’s befaamde productie van Brittens Death in Venice. In 2010 debuteerde hij in het J.K. Tyl Theater in Plzeň als Sarastro in Mozarts Die Zauberflöte. In januari 2012 volgde een succesvol debuut bij het Praags Nationaal Theater, met een rol in de wereldpremière van Marko Ivanovićs
opera Enchantia, alsook bij het F.X. Šalda Theatre in Liberec als the Hermit in Webers Der Freischütz. Hij werkte de jaren daarna samen met het South Bohemian Theater tijdens het Český Krumlov operafestival (Verdi: Rigoletto), het J.K. Tyl Theatre in Plzeň (Smetana: The Secret), en debuteerde op het Zomeropera Alden Biesen festival in België met Verdi’s Rigoletto. Tussen 2013 en 2015 zong hij bij het North Bohemian Theater in Ústí nad Labem (Tsjechië). Sind het seizoen 2014-15 is Pavel Švingr verbonden aan de Staatsopera in Praag, en zong hij onder meer Bertrand (Tsjaikovski: Iolanta), Masetto (Mozart: Don Giovanni), Alidoro (Rossini: La Cenerentola), Majordomo en Mathieu (Giordano: Andrea Chénier), en Zuniga (Bizet: Carmen). Verder verzorgt hij geregeld concerten in binnen- en buitenland met een divers repertoire, waaronder de Bijbelse Liederen en het Stabat Mater van Dvořák, Mozarts Requiem en de unieke liederencyclus Wooden Christ van Jan Hanuš.
orgel
Daniela Kosinová Filharmonisch Orkest onder leiding van Jiří Bělohlávek. Kosinová werkte samen met het Tsjechisch Radio Orkest, Het Praags Filharmonisch Koor en het Prague Baroque Trumpets ensemble. Verder concerteert ze geregeld samen met haar zus, mezzosopraan Jarmila Kosinová. In 2004 gingen ze op tournee in Namibië en Zuid-Afrika. Ook werkten ze samen met acteur Jan Potměšil aan ‘Music Among Words’, een project dat in heel Tsjechië werd opgevoerd. Kosinová begon al met componeren toen ze nog heel klein was. Haar werk werd uitge zonden op Radio Monalisa (Amsterdam, Nederland), het Amerikaanse radio station WPRB (Princeton, New Jersey) en de Tsjechische nationale radio, en opgevoerd tijdens concerten wereldwijd. De laatste jaren laat ze haar stijl en composities evolueren in de richting van jazz en blues. In 2010 bracht ze haar debuutalbum ‘Meeting Point’ uit, waarna ze werd uitgenodigd om deel te nemen aan verscheidene internationale jazzfestivals.
Glagolitische mis
Daniela Kosinová begon rond haar 6de verjaardag met orgelspelen en kreeg les van Karel Židek, een uitmuntend organist, componist en koorleider. Daarna vervolgde zij haar studie bij Václav Rabas aan het Conservatorium van Pardubice, werkte aan de Academie voor Muziek in Praag samen met Jaroslav Tůma en volgde les bij Wolfgang Zerer in Hamburg. In 2002 nam ze deel aan de inter nationale orgel competitie in Brno, waar haar de 3rde prijs werd toegekend. Sinds 2006 is ze verbonden aan het Praags Symfonisch Orkest als orgel virtuoze en als aanvoerder van de klavierinstrumenten. Ze geeft solo recitals in heel Europa. In 2007 debuteerde ze bij het Gewandhaus in Leipzig. Datzelfde jaar stond ze op het podium met de Britse trompetvirtuoze Alison Balsom tijdens het Muziekfestival Praagse Lente. In 2015 nam ze bij het Musikverein in Wenen de orgelsolo voor haar rekening in Leoš Janáčeks Glagolitische mis – een uitvoering met het Tsjechisch
17
Glagolitische mis
© Jan Slavík
18
Praags
Filharmonisch
Koor
internationale bijval, met concerten in de Verenigde Staten, Mexico (2014) en Rusland (2018). Ook is het koor betrokken bij verscheidene projecten die educatieve inspanningen leveren om de jonge generatie te motiveren en enthousias meren: een Kooracademie voor studenten, een begeleidingstraject voor jonge kunstenaars (i.s.m. een professioneel vocaal ensemble), een serie educatieve concerten voor de allerkleinsten en een schoolprogramma met zangworkshops. Het Praags Filharmonisch Koor schittert op diverse cd-opnames, uitgegeven bij gerenommeerde inter nationale labels als Decca Classics, Deutsche Grammophon, Sony Classical en Supraphon. De opname van Stínats Mater van Antonín Dvořák (Decca, 2017) met het Tsjechisch Filharmonisch Orkest en dirigent Jiří Bělohlávek, ontving de prestigieuze Diapason d’or onderscheiding voor het beste album van het jaar in de categorie heilige muziek. Het album met Bohuslav Martinů’s Kytice (Supraphon, 2017) – een samenwerking met het Praags Radio Symfonieorkest onder leiding van Tomáš Netopil – werd door het prestigieuze Britse webtijdschrift MusicWeb voorgedragen als opname van de maand. De opname van de Bohuslav Martinů Cantates (Supraphon, 2016) scoorde topposities in de invloed rijke Britse tijdschriften Gramophone (Editor’s Choice) en BBC Music Magazine (Choral Award).
Glagolitische mis
Het Praags Filharmonisch Koor is een toonaangevend Europees vocaal ensemble. Als een van de belangrijkste artistieke instellingen van Tsjechië opereert het onder het gezag van het Tsjechische ministerie van Cultuur. Sinds de oprichting in 1935, bekleedden onder meer Jan Kühn, Josef Veselka en Pavel Kühn de functie van zangmeester. Sinds 2007 is haar belangrijkste koorleider Lukáš Vasilek. Het repertoire van het Praags Filharmonisch Koor omvat voornamelijk oratoria en cantates. Verder is het koor actief op het gebied van opera en werkt ze regelmatig samen met het Praags Nationaal Theater. Sinds 2010 is het koor in residentie bij het operafestival van Bregenz in Oostenrijk. Het Praags Filharmonisch Koor bouwde de voorbije jaren een steeds grotere aanwezigheid op verschillende inter nationale podia uit, zowel dankzij de samenwerkingen met vooraanstaande internationale orkesten (zoals het Tsjechisch Filharmonisch Orkest, het Berliner Philharmoniker, het Israëlische Philharmonic, het St. Petersburg Philharmonic, de Staatskapelle Dresden en de Wiener Symphoniker) en dirigenten (waaronder Daniel Barenboim, Jiří Bělohlávek, Christoph Eschenbach, Vladimir Fedoseyev, Manfred Honeck, Jakub Hrůša, Tomáš Netopil, Gianandrea Noseda, Philippe Jordan, Fabio Luisi, Zubin Mehta en Sir Simon Rattle) als met haar eigen projecten. Zo organiseert het koor sinds 2011 haar eigen concertreeks in Praag. Het programma van die reeks omvat voornamelijk uitvoeringen van minder bekende koorwerken en kreeg
19
© Tom De Visscher
SymfonieorkestVlaanderen Glagolitische mis
20
Al bijna zestig jaar is Symfonieorkest Vlaanderen een vaste waarde in het Vlaamse culturele landschap. Met zestig geëngageerde en gepassioneerde musici en onder leiding van gerenommeerde (gast)dirigenten brengt Symfonieorkest Vlaanderen zowel uitvoeringen en creaties van hedendaagse muziek als eigentijdse vertolkingen van het vertrouwde symfonische repertoire vanaf het classicisme. Het orkest vervult een voorbeeldfunctie in het scheppen van kansen voor jonge, talentvolle musici, componisten, solisten en dirigenten, en maakt muziek uit heden en verleden toegankelijk voor een zo breed en divers mogelijk publiek in Vlaanderen en daarbuiten. In 1960 zag Symfonieorkest Vlaanderen het levenslicht onder impuls van Dirk Varendonck die tevens de eerste dirigent
van het orkest was. Vanaf 1986 werd het ‘Nieuw Vlaams Orkest’ gedirigeerd door Patrick Peire, Robert Groslot en Fabrice Bollon. In 1995 werd het orkest omgedoopt tot ‘Het Symfonieorkest van Vlaanderen’ en grondig hervormd. Hierna bekleedden achtereenvolgens David Angus, Etienne Siebens en Seikyo Kim de functie van chef-dirigent. Vanaf 2013 volgde de Britse dirigent Jan Latham-Koenig de Japanse Seikyo Kim op. Naast de concertreeksen in Antwerpen, Brugge, Brussel en Gent is Symfonieorkest Vlaanderen te gast in tal van culturele centra in heel Vlaanderen, en op festivals in binnen- en buitenland. Symfonieorkest Vlaanderen geniet de steun van de Vlaamse Overheid en Stad Gent, en is sinds 2017 orkest in residentie in Muziekcentrum De Bijloke Gent.
Musici Symfonieorkest Vlaanderen
Tweede viool Gudrun Verbanck Geraldine De Baets Isabelle Buyck Liesbet Jansen Eva Pusker Anne Pas Isabelle Decraene Caroline Denys Stefaan De Rycke Pieter Decolvenaer Altviool Kris Hellemans Kaatje Strauven Bieke Jacobus Bruno De Schaepdrijver Korneel Taeckens Iris Roggeman Lieve Dreelinck Ine Kuypers
21.09 → 07.10 2018
Cello Renaat Ackaert Isabelle Brys Joyce Kuipers Ann Van Hecke Caroline Steen Bart Verhaeghe Jolien Deley Harm Garreyn Contrabas Joseph Cowie Jan Verheye Sanne Deprettere Louis Ponseele Bram Decroix Andres Fernandez Subiela Fluit Caroline Peeters Veerle Secember Anke Lauwers Heidi Wayenberg Hobo Korneel Alsteens Pieter Jaspers Carola Dieraert Klarinet Daniel Mourek Tom Daans Wim Voet Fagot Koen Coppé Davy Callens Wim Van Volsem Altsaxofoon Rudy Haemers
Hoorn Nick Mooney Bruno Melckebeke Yura Mandziy Frank Clarysse Trompet Steven Bossuyt Bart Coppé Jonas Van Hoeydonck Luc Van Gorp Trombone Bob Van der Strieckt Charlotte Van Passen Marijn Migchielsen Tuba Ries Schellekens Pauken Tom Lee Slagwerk Tom Lee Wim De Vlaminck Jonathan Beyers Jonas D’haese François-Xavier Leroy Harp Anouk Sturtewagen Emma Wauters Piano Tae Yoshioka Accordeon Evgeny Suvorkin
Glagolitische mis
Eerste viool Peter Bogaert Veerle Houbraken David Makhmudov Nathalie Hepp Bence Abraham Fien Van den Fonteyne Tim Breckpot Laure Bardet Eva Stijnen Dimitri Astashka Peter Hellemond Wim Ilsen
Glagolitischemis
21
Glagolitische mis
22
DO 22 NOV 2018
Rotterdams Philharmonisch Orkest Schumann & Schubert
Š Hans van der Woerd
De laatste decennia groeide het Rotterdams Philharmonisch Orkest uit tot een speler van wereldformaat. Onder leiding van hun nieuwe chefdirigent Lahav Shani brengen de Rotterdammers Schuberts Negende symfonie, een apotheose van de melodie.
Info & tickets: +32 70 22 12 12 concertgebouw.be In&Uit: ‘t Zand 34, Brugge
Volgende concerten
Flanders Remembers Dirigent Dirk Brossé / Solisten Hanne Roos en Edward Grint
Symfonievoor valsenoot. 6+ (Perfect zal het zijn. Perrrr-fect!)
Een organisatie van de Algemene Afvaardiging van de Vlaamse Regering in het Verenigd Koninkrijk.
Een familieconcert van en met Raf Walschaerts en Symfonieorkest Vlaanderen
DO 08.11, 19:00 ST. PAUL’S CATHEDRAL LONDEN, UK Info: www.stpauls.co.uk
Steven Verhaert dirigent Olivier De Smet, Wouter Bruneel, Ineke Nijssen & Raf Walschaerts spel
Dirigente Kristiina Poska Solisten Lorenzo Gatto, Julien Libeer & Camille Thomas VR 23.11, 20:00 CONCERTGEBOUW BRUGGE*
DO 27.12, 15:00 CONCERTGEBOUW BRUGGE
23
ZA 29.12, 15:00 DESINGEL ANTWERPEN
Symfonieorkest Vlaanderen wordt gesteund door
Symfonieorkest Vlaanderen is in residentie in
ZA 24.11, 20:00 MUZIEKCENTRUM DE BIJLOKE GENT* ZO 25.11, 15:00 DESINGEL ANTWERPEN* VR 30.11, 20:00 CC ZWANEBERG HEIST-OP-DEN-BERG ZO 02.12, 17:00 KURSAAL OOSTENDE *Gratis muzikaal voorprogramma Musici van Symfonieorkest Vlaanderen spelen kamermuziek, gastvrouw: Greet Samyn / Start: 1u15min voor aanvang van het concert, duur: 45min
Glagolitische mis
TripelBeethoven
ZO 23.12, 16:00 MUZIEKCENTRUM DE BIJLOKE GENT
met dank aan de heer Charles Adriaenssen & Z.E. de heer Jaroslav Kurfürst, ambassadeur van de Tsjechische Republiek in België
Meer weten over onze orkestmusici, solisten, projecten en concertreeksen in binnen- én buitenland?
Volg ons op Facebook
surf naar symfonieorkest.be
schrijf je in op onze nieuwsbrief en... hou je mailbox in de gaten!
Info & tickets Tickets Symfonieorkest Vlaanderen
Muziekcentrum De Bijloke Gent
Concerten Brugge, Antwerpen & Brussel
www.bijloke.be 09 323 61 00 (di—vr 13:00—17:00)
09 292 75 57
CC Zwaneberg
www.symfonieorkest.be tickets@symfonieorkest.be
(ma—vr 10:00—13:00)
In&Uit balie (Concerten in Brugge) ‘t Zand 34, 8000 Brugge
Openingsuren: ma—vr 10:00—17:00 zon- & feestdagen 10:00—14:00
070 22 12 12
(ma—vr 14:00—17:00 • €0,30/min)
Heist-op-den-Berg www.zwaneberg.be 015 250 770
Kursaal Oostende www.kursaaloostende.be