17.3 → 2.4 2022
Kristiina Poska dirigent Nils Mönkemeyer altviool
Beethoven 6
Programma duur concert → 1u45min inclusief 20min pauze
Symfonieorkest Vlaanderen Kristiina Poska dirigent Nils Mönkemeyer altviool
Beethoven6
2
Ülo Krigul °1978 ~ Proteus’ pulse William Turner Walton 1902–1983 Concerto voor altviool Ludwig van Beethoven 1770–1827 Symfonie nr. 6 in F, Op. 68, ‘Pastorale’
Ülo Krigul °1978 ~ Proteus’ pulse
I. Andante comodo II. Vivo, e molto preciso III. Allegro moderato Sir William Walton componeerde zijn Concerto voor altviool in 1928-29, op vraag van de Engelse dirigent Thomas Beecham. De partituur opent met een vrij gedragen Andante comodo. De solist brengt geleidelijk aan scherpe accenten aan in de lange zangerige melodie, die daarna naar haar uitgangspositie terugkeert. Het korte Vivo, e molto preciso kenmerkt zich als puntig en bij momenten stekelig, maar toch met een licht speels karakter. De finale Allegro moderato is het langste deel, met duidelijke reminiscenties aan de wereld van componist en tijdgenoot Edward Elgar (1857–1934). De première met het Henry Wood Orchestra o.l.v. Walton zelf vond plaats op 3 oktober 1929 in de Queen’s Hall in Londen. Paul Hindemith nam met verve de solopartij voor zijn rekening. Een noodgreep, want de Engelse altviolist én beoogd solist Lionel Tertis had het werk als too modernist opzij geschoven.
Beethoven6
Met zijn nieuwste compositie Proteus’ pulse blikt de Estse componist Ülo Krigul vooruit. Hij inspireert zich op Proteus, de Griekse zeegod die de toekomst wist te voorspellen maar zijn inzichten enkel wilde delen met wie hem kon vangen. Dat bleek notoir moeilijk, want door voortdurend van vorm te veranderen wist hij als een echte Houdini zijn belagers steeds af te schudden. De vier delen van Proteus’ pulse vloeien naadloos in elkaar over. Sommige motieven verwijzen naar passages verderop in de partituur, terwijl andere eraan ontsnappen. Klankdruppels in de achtergrond groeien uit de krachtige watermassa’s, en zware aanrollende golven lossen op in wolken van waterdamp. “Alle culturen hebben hun verhalen over water”, zo benadrukt Ülo Krigul. “Ook vandaag, en de berichten over de oceanen klinken niet bepaald optimistisch. Stilaan hebben we alle krediet verspeeld dat de goden en de natuur ons schonken. De oude Proteus verkeert in slechte gezondheid, en slaakt via de hoorns luide alarmkreten. We hebben hem gevangen genomen, en hij spiegelt ons voor wat er komen gaat. Zijn we bereid te luisteren?”
William Turner Walton 1902–1983 Concerto voor altviool
3
Ludwig van Beethoven 1770–1827 Symfonie nr. 6 in F, Op. 68, ‘Pastorale’ I. Allegro ma non troppo: Ontwaken van vrolijke gevoelens bij aankomst op het land II. Andante molto mosso: Scène bij de beek III. Allegro: Vrolijk samenzijn van de landmensen IV. Allegro: Onweer en storm V. Allegretto: Herderslied - vreugde en dankbare gevoelens na de storm
Beethoven6
4
De aantekeningen van Beethoven suggereren dat hij al in 1803 een op de natuur gebaseerde compositie overwoog. Vier jaar later begon hij zijn ideeën in sneltempo uit te werken. Beethoven was een natuurliefhebber, maar geen pantheïst. Zijn Zesde Symfonie is eerder een verklanking van het gevoel van een begin negentiende-eeuwse stadsbewoner op het platteland, omgeven door echte bomen, dieren en boeren. Het is een muzikaal conglomeraat van alles waar Beethoven op gesteld was in zijn geliefde Heiligenstadt, zijn wijkplaats even buiten Wenen. Beethoven noemde zijn nieuwe werk een Sinfonia caracteristica of Sinfonia pastorella. Programmamuziek was en vogue in die tijd, maar hij waarschuwde voor een te letterlijke interpretatie. De
sfeer van de muziek moest voldoende zijn voor de luisteraar om zichzelf in de natuur te kunnen terugvinden, zonder leidraad. Het eerste deel Angenehme, heitere Empfindungen, welche bei der Ankunft auf dem Lande im Menschen erwachen verbeeldt de idyllische gevoelens bij aankomst op het platteland. Het aansluitende Szene am Bach schetst een bucolische plek waar alles rust ademt en waar het ruisen van een beekje de eeuwigheid suggereert. In het Lustiges Zusammensein der Landleute doet de mens zijn intrede. De vrolijke bijeenkomst van boeren leidt tot een dorpsdans, ruw onderbroken door een heftig onweer Donner, Sturm. Eenmaal de storm is gaan liggen, slaat de bedrukte sfeer om in een vrolijk herdersgezang. In de slotbeweging Wohltätige, mit Dank an die Gottheit verbundene Gefühle nach dem Sturm keert de rust terug. Op 22 december 1808 hoorde het Weense publiek voor het eerst de Pastorale in het Theater an der Wien. Het werk was opgedragen aan twee loyale beschermheren, prins von Lobkowitz en graaf Razumovsky. De kwelling van Beethovens doofheid, gloednieuwe muziek, repetities vol geruzie, een vier uur durend concert en een bitterkoud theater maakten van de première een fiasco. De voortekenen van toen zijn meer dan gekeerd, en ondertussen neemt de Zesde een favoriete plaats in op de concertpodia. Johan Van Acker
Beethoven6
5
DO 17.03 20:00
CONCERTGEBOUW BRUGGE
ZA 19.03 20:00
MUZIEKCENTRUM DE BIJLOKE GENT
ZO 20.03 15:00
DE SINGEL ANTWERPEN
DO 24.03 20:00
CC ZWANEBERG HEIST-OP-DEN-BERG *
DO 31.03 19:00
PÄRNU CONCERT HALL
VR 01.04 19:00
VANEMUISE CONCERT HALL TARTU
ZA 02.04 19:00
ESTONIA CONCERT HALL TALLINN
* o.l.v. dirigent Martijn Dendievel
Kristiina Poska
© Michiel Devijver
dirigent
Beethoven6
6
Dirigent Kristiina Poska (Türi) startte haar muzikale carrière in Tallinn waar ze koordirectie studeerde. Nadien trok ze naar Berlijn en studeerde er orkestdirectie aan de Hochschule für Musik ‘Hanns Eisler’ bij professor Christian Ehwald. Kristiina Poska beleefde in 2010 haar grote doorbraak met een indrukwekkende La Traviata van Verdi in de Komische Oper Berlin. Van 2012 tot 2016 was ze eerste kapelmeester van dit gerenommeerde gezelschap. Naast haar succesvolle o peracarrière is Kristiina Poska een internationaal veel gevraagde concert-dirigent. Ze leidde onder andere Tonhalle Orchester Zürich, Camerata Salzburg, de radio-orkesten van o.a. Keulen, Leipzig, Saarbrücken, Frankfurt am Main en Wenen, Münchner Philharmoniker, Kammerphilharmonie Bremen, Orchestra della Svizzera Italiana, Nationaal Orkest van Estland, Orchestre Philharmonique de
Strasbourg, Symphonieorchester Bern, Tokyo Symphony Orchestra, Orchestre National de Lyon en de orkesten van English National Opera, Semperoper Dresden en Staatsoper Stuttgart. In 2013 won Poska de felbegeerde dirigentenprijs van het Dirigentenforum van de Deutsche Musikrat. “Weinigen hebben zo’n groot klankpalet als Kristiina Poska”, schreef de Duitse pers. Ze was tevens finaliste van de Donatella Flick Competition, alsook van de Malko Competition in 2012 waar ze zowel de derde prijs als de publieksprijs in de wacht sleepte. Kristiina Poska is naast chef-dirigent van Symfonieorkest Vlaanderen tevens vaste gastdirigent van het Lets Nationaal Symfonie Orkest.
www.kristiinaposka.com
Nils Mönkemeyer
© Irène Zandel
altviool
Beethoven6
7
Nils Mönkemeyer (°1978) heeft al heel wat mooie samenwerkingen op zijn conto: met dirigenten zoals Vladimir Jurowski, Kent Nagano en Michael Sanderling en met toporkesten zoals Zürich Tonhalle Orkest, Filharmonisch Orkest van Helsinki, Rundfunk-Sinfonieorchester en Konzerthausorchester Berlin. Enkele hoogtepunten in het huidige concertseizoen zijn de samenwerkingen met London Philharmonic Orchestra, Tokyo Symphony Orchestra en Deutsche Kammerphilharmonie Bremen. Mönkemeyer is sinds 2011 professor aan de Universiteit voor Muziek en Uitvoerende Kunsten in München — dezelfde instelling waar hij studeerde bij Hariolf Schlichtig. Daarvoor was hij onder meer twee jaar
hoogleraar aan de Carl Maria von Weber Muziekuniversiteit in Dresden en assistent aan het Reina Sofia College in Madrid. Zijn doel als musicus is om bruggen te slaan met muziek. In 2016 richtte hij daartoe het kamermuziekfestival ‘Klassik für Alle’ op, in samenwerking met de liefdadigheidsinstelling Caritas Bonn. Met zijn verschillende cd’s, opgenomen bij Sony Classical, viel de altviolist al geregeld in de prijzen. Een van zijn meest recente albums is een opname van onder meer Walton met Bamberger Symphoniker onder leiding van Markus Poschner.
www.nilsmoenkemeyer.com
Symfonieorkest Vlaanderen
Reeds meer dan zestig jaar is Symfonie orkest Vlaanderen een vaste waarde in het Vlaamse culturele landschap. Met zestig geëngageerde en gepassioneerde musici en onder leiding van gerenom meerde dirigenten brengt Symfonieorkest Vlaanderen zowel uitvoeringen en creaties van hedendaagse muziek als eigentijdse vertolkingen van het vertrouwde symfo nische repertoire vanaf het classicisme. Het orkest vervult een voorbeeldfunctie in het scheppen van kansen voor jonge, talentvolle musici, componisten, solisten en dirigenten, en maakt muziek uit heden en verleden toegankelijk voor een zo breed en divers mogelijk publiek in Vlaanderen en daarbuiten. In 1960 zag Symfonieorkest Vlaanderen het levenslicht onder impuls van Dirk Varendonck die tevens de eerste dirigent van het orkest was. Vanaf 1986 werd het
© Wouter Maeckelberghe
Nieuw Vlaams Orkest gedirigeerd door Patrick Peire, Robert Groslot en Fabrice Bollon. In 1995 werd het omgedoopt tot Het Symfonieorkest van Vlaanderen en wat later tot Symfonieorkest Vlaanderen. Na een grondige hervorming bekleedden achtereenvolgens David Angus, Etienne Siebens, Seikyo Kim en Jan Latham-Koenig de functie van chef-dirigent. Sinds concert seizoen 2019–20 staat de Estse dirigent Kristiina Poska aan het roer. Naast de concertreeksen in Antwerpen, Brugge, Brussel en Gent is Symfonieorkest Vlaanderen te gast in tal van culturele centra in heel Vlaanderen, en op festivals in binnen- en buitenland. Symfonieorkest Vlaanderen geniet de steun van de Vlaamse Overheid en Stad Gent, en is sinds 2017 orkest in residentie in Muziekcentrum De Bijloke Gent.
Musici Symfonieorkest Vlaanderen Eerste viool Veerle Houbraken Fien Van den Fonteyne Bence Ábrahám David Makhmudov Eva Stijnen Laure Bardet Peter Hellemond Tim Breckpot Cedric Allard
Altviool Kris Hellemans Bieke Jacobus Kaatje Strauven Lieve Dreelinck Morgan Huet Korneel Taeckens Bruno De Schaepdrijver
Cello Renaat Ackaert Isabelle Brys Caroline Steen Hélène Viratelle Joyce Kuipers Artem Smahaylo Contrabas Koenraad Hofman Jan Verheye Bram Decroix Sanne Deprettere Fluit Caroline Peeters Anke Lauwers Piccolo Veerle Secember Hobo Korneel Alsteens Carola Dieraert Klarinet Daniel Mourek Tom Daans Fagot Koen Coppé Davy Callens
Hoorn Jérémy Tinlot Bruno Melckebeke Vivien Paurise Evi Baetens Trompet Steven Bossuyt Bart Coppé Trombone Dani Cascant Joren Elsen Bastrombone Roel Avonds Pauken Gert D’Haese Slagwerk Wim De Vlaminck Tom Pipeleers Harp Anouk Sturtewagen
Beethoven6
Tweede viool Gudrun Verbanck Geraldine De Baets Isabelle Buyck Liesbet Jansen Pieter Decolvenaer Eva Pusker Isabelle Decraene Hanneke Verbueken
Beethoven6 17.3 → 2.4 2022
9
Volgende concerten
Beethoven6
10
Petroesjka
PierreBleuse dirigeertMozart
programma: Ward De Jonghe °1990 ~ Creatie (in het kader van SOV Composers’ Academy), Sergej Rachmaninov 1873–1943 Concerto voor piano nr. 2 in c, Op. 18, Igor Stravinsky 1882–1971 Petroesjka (versie 1947) met dirigent Kristiina Poska en pianist Lukas Geniušas
programma: Albert Roussel 1869-1937 Sinfonietta, Joseph Haydn 1732–1809 Concerto voor cello nr. 1 in C, Hob VIIb, Wolfgang Amadeus Mozart 1756–1791 Symfonie nr. 41 in C, K551, ‘Jupiter’ met dirigent Pierre Bleuse en cellist Jakob Koranyi
DO 05.05, 20:00 CONCERTGEBOUW BRUGGE
DO 09.06, 20:00 CONCERTGEBOUW BRUGGE
VR 06.05, 20:00 CULTUURCENTRUM HASSELT
VR 10.06, 20:00 LEIETHEATER DEINZE
ZA 07.05, 20:00 MUZIEKCENTRUM DE BIJLOKE GENT
ZA 11.06, 20:00 MUZIEKCENTRUM DE BIJLOKE GENT
MA 16.05, 20:00 PALEIS VOOR SCHONE KUNSTEN BRUSSEL
ZO 12.06, 15:00 DE SINGEL ANTWERPEN
ZO 22.05, 15:00 DE SINGEL ANTWERPEN
ZO 19.06, 11:00 CC DE SPIL ROESELARE* * verkort programma zonder pauze
Deze brochure werd afgesloten op 01.03.2022. Alle weergegeven informatie is vatbaar voor wijzigingen. Symfonieorkest Vlaanderen wordt gesteund door
Symfonieorkest Vlaanderen is in residentie in
Beethoven6
11
Meer weten over onze musici, projecten en concertreeksen in binnen- én buitenland?
Volg ons op sociale media @symfonieorkest @symfonieorkestvlaanderen @symfonieorkestvl Surf naar symfonieorkest.be en schrijf je in op onze nieuwsbrief
Info & tickets Tickets Symfonieorkest Vlaanderen (concerten Brugge en Brussel) www.symfonieorkest.be tickets@symfonieorkest.be 09 252 75 57 ma—do 10:00—13:00