Programma
duur concert → 1u50min inclusief 20min pauze
Emile Daems °1996
Rerun ~ creatie in kader van SOV Composers’ Academy
Frédéric Chopin 1810–1849
Concerto voor piano nr. 1 in e, Op. 11
Antonín Dvořák 1841–1904
Symfonie nr. 8 in G, Op. 88
ZO 26.02
Emile Daems °1996
Rerun ~ creatie in kader van SOV Composers’ Academy
Emile Daems assimileert in Rerun de muzikale folklore uit Gent en Brugge binnen een eigentijdse en originele taal. Hiermee treedt hij in de voetsporen van illustere voorgangers als Chopin en Dvořák.
De melodieën van onze volksmuziek ontwikkelden zich traditioneel via improvisatie boven één of twee aangehouden tonen. Die lang aangehouden klanken zijn ook in Rerun terug te vinden, meestal — maar niet uitsluitend — in het lage register. Let bijvoorbeeld op de passage in het midden van het stuk, waar de instrumenten met een heel laag register — bastrombone, tuba, contrabas, cello, hoorn— de basis vormen. “Een ruggengraat”, noemt Emile Daems het
zelf, waarrond zich voortdurend muzikale elementen ontwikkelen die met elkaar in dialoog gaan.
Tijdens zijn vooronderzoek dook Daems de muziekarchieven in. De vinylplaten en opnames van volksmuziek die hij beluisterde waren van mindere kwaliteit. Maar net daaruit putte hij inspiratie. Zo waart de ‘ruis’ uit die historische opnames door het orkest: koperblazers, trombones en hoorns die lucht blazen, of strijkers die letterlijk luchtige klanken creëren. Het haperen van de vinylplaat zette Daems dan weer aan tot een ‘rerun’ van elementen in zijn nieuwe compositie. Door letterlijk maar ook figuurlijk ideeën te hernemen, ontsluit hij nieuwe dimensies.
De SOV Composers’ Academy is een traject voor jonge Belgische componisten van Symfonieorkest Vlaanderen i.s.m. Muziekcentrum De Bijloke.
• Begrafenis van de Zuid-Afrikaanse aartsbisschop Desmond Tutu.
• Russische invasie van Oekraïne.
• Overlijden van de Britse koningin Elizabeth II.
Frédéric Chopin 1810–1849
Concerto voor piano nr. 1 in e, Op. 11
I. Allegro maestoso
II. Romanze – Larghetto
III. Rondo – Vivace
“Een mijmering in het maanlicht van een mooie lenteavond”, zo omschreef Chopin in 1830 het Larghetto uit zijn Eerste Pianoconcerto. Het was tekenend voor zijn zorgeloze en voorspoedige jaren in Warschau. Hij maakte furore als concertpianist en koesterde ambitieuze plannen voor een Europese tournee. Dat zijn vertrek op 1 november 1830 het definitieve afscheid van zijn geboorteland Polen zou betekenen, kon hij niet vermoeden.
Zijn Eerste Pianoconcerto baadt in de Franse style brilliant, ver weg van de introspectieve melancholie die zijn
latere oeuvre als ‘banneling’ in Parijs zou kenmerken. In deze partituur ruilt hij de klassieke samenspraak tussen solist en orkest in voor een virtuoze monoloog van de piano met orkestbegeleiding. Het bravourespel met vingervlugge figuraties, en een scala aan melodische versieringen en acrobatische arpeggio’s krijgt een hoofdrol toebedeeld. Een adembenemende sierpleister op het ruwe metselwerk van de drieledige concertoarchitectuur! Wars van de toen gangbare symfonische verwerking ontvouwt Chopin de thema’s in zangerige melo dische lijnen. Ook de verrassende harmonische wendingen springen in het oor, een signatuur die in later werk nog prominenter aan bod zou komen. De première vond plaats op 11 oktober 1830 in Warschau, met de 20-jarige componist zelf aan de piano.
• Belgische onafhankelijkheid.
Antonín Dvořák 1841–1904
Symfonie nr. 8 in G, Op. 88
I. Allegro con brio
II. Adagio
III. Allegretto grazioso
IV. Allegro ma non troppo
Dvořák schreef zijn Achtste Symfonie in 1889 in zijn idyllisch buitenverblijf in Vysoká u Příbramě, ten zuidwesten van Praag. Hij had er toen al een hele carrière opzitten en was uitgegroeid tot een gevierd componist. Dankzij succesvolle concertreizen naar Engeland roemde de Britse pers hem als “musical hero of the hour”. In juni 1889 ontving hij de Oostenrijkse ridderorde van de IJzeren Kroon, gevolgd door een eredoctoraat aan de Karelsuniversiteit van Praag én de Universiteit van Cambridge. De ultieme bekroning kwam er in 1891 met zijn verkiezing tot lid van de Boheemse
Academie voor Wetenschap, Literatuur en Kunsten.
In zijn Achtste Symfonie haalt Dvořák herinneringen op aan het Boheemse platteland van zijn jeugd. Uit de vier delen spreekt de heimwee van een eenvoudige herbergiers- en slagerszoon. Een nostalgische cellomelodie opent het eerste deel, gevolgd door kwetterende vogelzangmotieven in de fluitpartij (de eerste fluitsolo lijkt wel een leeuwerik die vol verwachting de dageraad aankondigt). Het tweede deel brengt kirrende fluitmelodieën, Oost-Europese snikkende klarinetpartijen en echo’s van jachthoorns samen, uitmondend in de Slavische dans van het derde deel. In het slot wisselen verstilde pastorale melodieën af met jolige hoempa-momenten en drieste marsmuziek, om te eindigen met uitbundig schallend koper.
Johan Van Acker1889
• Inhuldiging van de Eiffeltoren ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling in Parijs.
• Première van de Eerste Symfonie van Gustav Mahler in Boedapest.
• Geboorte van Charlie Chaplin.
Marzena Diakun dirigent
→ °1981 Koszalin, Polen.
→ Diakun voltooide met onderscheiding de dirigentenopleiding bij Mieczysław Gawroński aan Karol Lipiński Academy of Music in Wroclaw. Nadien volgde ze nog een postdoctoraat aan University of Music and Performing Arts in Wenen en een doctoraat aan Academy of Music in Krakau. Haar mentoren waren de dirigenten Howard Griffiths, Colin Metters, Kurt Masur, Andrey Boreyko en Pierre Boulez.
→ Sinds september 2021 is ze artistiek directeur en chef-dirigent van Orquesta y Coro de la Comunidad de Madrid. Daarnaast is ze chef-dirigent van het orkest van Opéra de Toulon en doceert ze directie aan Karol Lipiński Academy of Music.
→ Haar internationale bekendheid volgde na de intense samenwerking met Orchestre Philharmonique de Radio France in seizoen 2015-16.
→ Ze werkte recent samen met Orchestre de la Suisse Romande, BBC National Orchestra, Orchestre Philharmonique de Radio France, Orchestre National du Capitol de Toulouse, Orquesta Sinfónica del Principado de Asturias, Hamburger Philharmoniker, Nordwestdeutsche Philharmonie en Residentie Orkest Den Haag.
→ In 2021 bracht ze ‘Polish Heroines’ uit bij ALPHA, een opname gewijd aan Poolse vrouwelijke componisten.
→ Zowel in haar thuisland Polen als daarbuiten ontving ze al talrijke onderscheidingen en prijzen. De belangrijkste zijn de tweede prijs bij Prague Spring Competition for Conductors in Tsjechië, de Silver Baton bij Fitelberg International Competition for Conductors in Polen, de Boston Symphony Orchestra Conducting Fellowship en de Marin Alsop’s Taki Concordia Fellowship.
www.diakun.com
→ °1977 Sint-Petersburg, Rusland.
→ Volodin startte zijn studies aan Gnessin Russian Academy of Music in Moskou. Daarna studeerde hij bij pianiste Elisso Virsaladze aan Conservatorium van Moskou en aan International Piano Academy Lake Como in Italië.
→ In 2003 wint hij de internationale pianowedstrijd Concours Géza Anda in Zürich. De jury prijst hem om zijn uiterst gevoelige touché en technische uitmuntendheid. Dit betekent de start van zijn internationale carrière.
→ Hoogtepunten dit concertseizoen zijn onder meer samenwerkingen met Singapore Symphony Orchestra, Winnipeg Symphony Orchestra, Kyoto Symphony Orchestra, Orchestre Philharmonique de Strasbourg, Sinfonieorchester Wuppertal en SWR Symphonieorchester.
→ Vanuit zijn woonplaats in Madrid is hij is een veelgevraagde recital gast in onder meer Wiener Konzerthaus, Palau de la Música in Barcelona, Alte Oper Frankfurt, Tonhalle Zürich en Auditorio Nacional de Música in Madrid.
→ Zijn repertoire loopt van Beethoven en Brahms over Tsjaikovski en Rachmaninov tot Shchedrin en Medtner. Deze diversiteit uit zich ook in zijn opnames. Zijn opname van Chopins Sonate nr. 3 won een Choc de Classica en kreeg hiervoor ook vijf sterren in Diapason.
→ Alexei Volodin speelt exclusief op Steinway piano’s.
www.alexeivolodin.com
© Wouter Maeckelberghe
