Thirties Swinging
David Reiland dirigent
Frank Braley & Eric Le Sage piano
Programma
duur concert → 1u30min
inclusief 20min pauze
Symfonieorkest Vlaanderen
David Reiland
dirigent
Frank Braley piano
Eric Le Sage piano
Darius Milhaud 1892–1974
Le Boeuf sur le Toit, op. 58
Francis Poulenc 1899–1963
Concerto voor twee piano’s
George Gershwin 1898–1937
Porgy and Bess Fantasy (arrangement Iain Farrington)
DO 11.05, 20:00
ZA 13.05, 20:00
ZO 14.05, 20:15
ZA 20.05, 20:00
ZO 21.05, 15:00
CONCERTGEBOUW BRUGGE
MUZIEKCENTRUM DE BIJLOKE GENT
MUZIEKGEBOUW AAN ‘T IJ AMSTERDAM NL
OstbelgienFestival
KULTURZENTRUM TRIANGEL ST. VITH
DE SINGEL ANTWERPEN
Darius Milhaud 1892–1974
Le Boeuf sur le Toit, op. 58
Eind 1916 benoemde de Franse regering schrijver en diplomaat Paul Claudel tot gevolmachtigd minister in Brazilië. Claudel vroeg de jonge componist Darius Milhaud, die al enkele van zijn teksten had getoonzet, mee als secretaris. Een onvergetelijke ervaring! Toen Milhaud begin 1919 terugkeerde, componeerde hij als herinnering aan het broeierige Brazilië Le Boeuf sur le Toit, oftewel De Os op het Dak. De titel ontleende hij aan O Boi no Telhado, dé carnavalshit van dat jaar.
Milhaud zag zijn nieuwe werk voor viool en piano als een cinéma-fantaisie, ter begeleiding van een stomme film van Charlie Chaplin. Zijn vriend, dichter-kunstenaar Jean Cocteau, vond dat maar niks en overtuigde hem er een pantomime-ballet van te maken: een klucht met maskers, mannen in vrouwenrollen, theater en dans. Milhaud bewerkte de muziek voor orkest, Cocteau leverde het scenario, Raoul Dufy tekende het decor en Guy-Pierre Fauconnet ontwierp de kostuums. Samen met de broers Fratellini als clown lanceerden ze Le Boeuf sur le Toit ou The Nothing-happens Bar. Plaats van het gebeuren was een Amerikaanse bar in Manhattan tijdens de drooglegging van 1920. De première op 21 februari 1920 in het Théâtre de la Comédie des Champs-Elysées in Parijs werd een succès de scandale.
1920
• De Britse minister van buitenlandse zaken Arthur James Balfour steunt in de naar hem vernoemde Balfour-verklaring de oprichting van een Joodse staat in Palestina.
• De Vrede van Versailles treedt in werking, het formele einde van de Eerste Wereldoorlog.
• Mahatma Gandhi begint in Brits-Indië een campagne van burgerlijke ongehoorzaamheid tegen het Britse gezag.
Francis Poulenc 1899–1963
Concerto voor twee piano’s
I. Allegro
II. Larghetto
III. Allegro molto
Francis Poulenc was een geboren en getogen Parijzenaar. Hij groeide op in de buurt van de Champs-Elysées als zoon van een rijke industrieel. Een van de grote mecenassen in die tijd was Winnaretta Singer, de dochter van de oprichter van het gelijknamige Amerikaanse naaimachinebedrijf. Na haar huwelijk nam ze de aristocratische naam Princesse Edmond de Polignac aan. In 1932 componeerde Poulenc in opdracht van de prinses het speelse en opgewekte Concerto voor twee piano’s en orkest.
Verwijzingen naar de 18de-eeuwse muziek—in het bijzonder van zijn grote voorbeeld Mozart—zijn prominent aanwezig, vooral in het trage middendeel. De instrumentatie en de jazz-effecten roepen dan weer reminiscenties op aan het Pianoconcerto in G van Maurice Ravel. Tegelijkertijd kruidt Poulenc de muziek met scherpe dissonanten, polytonale wendingen en exotische kleuren. Zo zijn er duidelijke invloeden van Balinese gamelanmuziek hoorbaar tijdens de mysterieuze en dromerige pianopassages aan het einde van de eerste beweging én in een snellere versie aan het begin en het einde van het werk.
1932
• De Oostenrijkse immigrant Adolf Hitler krijgt de Duitse nationaliteit.
• Oprichting van speelgoedfabrikant Lego.
• Irak wordt onafhankelijk van Groot-Brittannië.
George Gershwin 1898–1937
Porgy and Bess Fantasy (arrangement Iain Farrington)
I. Catfish row
II. Jasbo Brown’s Blues
III. Summertime
IV. Fight
V. Bess, You is My Woman Now
VI. Ain’t Got No Shame
VII. It Ain’t Necessarily So
VIII. Storm
IX. There’s A Boat Dat’s Leavin’ Soon
X. Oh Lawd, I’m On My Way
In de zomer van 1926 kreeg Gershwin het boek Porgy cadeau, een roman van de Amerikaanse schrijver DuBose Heyward. In het verhaal over een zwarte gemeenschap in Charleston in de staat South Carolina vond hij de ideale basis voor een opera. In 1933–1934 gingen de voorbereidingen van start. Gershwin reisde af naar Charleston en verbleef er vijf weken in een hut dicht bij de plaatselijke Afro-Amerikaanse Gullahgemeenschap. De gebedsbijeenkomsten en de spirituals die gepaard gingen met “shouting”, waar men met handen en voeten het ritme aangeeft, lieten een diepe indruk na.
Op 30 september 1935 ging Porgy and Bess, geprogrammeerd als een ‘American folk opera’, in première in het Colonial Theatre in Boston. Porgy, een zwarte straatbedelaar met een beperking, woont in een kleine geïsoleerde Afro-Amerikaanse gemeenschap op Catfish Row, een landgoed in Charleston. Hij probeert Bess te redden uit de klauwen van haar gewelddadige en bezitterige minnaar Crown, en haar te behoeden voor Sportin’ Life, een drugsdealer uit New York. Alle rollen werden gezongen door zwarte acteurs en actrices, een eis van Gershwin. Iain Farrington brengt in deze Fantasy het hele verhaal samen in één dramatische beweging. Johan Van
Acker1934
• Belgische koning Albert I verongelukt in Marche-les-Dames.
• Hitler geeft Ferdinand Porsche opdracht een kleine goedkope auto voor de massa te ontwerpen (de latere Volkswagen).
• Het paneel De Rechtvaardige Rechters van het Lam Gods wordt gestolen uit de Sint-Baafskathedraal van Gent.
David Reiland dirigent
→ °1979 Bastenaken, België.
→ David Reiland begon zijn muzikale opleiding aan het Koninklijk Conservatorium Brussel, gevolgd door studies orkestdirectie aan de Academie Alfred Cortot in Parijs en het Mozarteum in Salzburg. Hij voltooide zijn opleiding bij dirigenten Pierre Boulez, David Zinman, Bernard Haitink, Jorma Panula en Mariss Jansons.
→ Sinds 2018 is hij artistiek en muzikaal leider van Orchestre National de Metz Grand Est en sinds 2021 ook van Korean National Symphony Orchestra. Daarnaast is hij eerste gastdirigent van Sinfonietta de Lausanne en Schumann-gast van Düsseldorfer Symphoniker.
→ Reiland is internationaal een graag geziene gast bij Orchestre Philharmonique Royal de Liège,
Orchestre National de Lille, Orchestre National du Capitole de Toulouse, Orchestre de la Suisse Romande, Tokyo Metropolitan Symphony Orchestra, Kyoto Symphony Orchestra, Deutsche Radio Philharmonie, Gewandhausorchester Leipzig, Münchner Rundfunkorchester en Konzerthausorchester Berlijn.
→ Hij werd onderscheiden met de Prix
Francois Avenau, de Melgaard OAE Young Conductor Award en de Prix Godefroid Culture de la Province du Luxembourg. In 2021 verleende de Franse minister van Cultuur hem de eretitel ‘Chevalier dans l’ordre des Arts et des Lettres’.
www.davidreiland.com
→ °1968 Corbeil-Essonnes, Frankrijk.
→ Frank Braley begon met pianospelen toen hij vier was. Zes jaar later trad hij voor het eerst op als solist, met Orchestre Philharmonique de Radio France in de Salle Pleyel te Parijs. Op tweeëntwintigjarige leeftijd brak hij internationaal door na het winnen van de Koningin Elisabethwedstrijd 1991.
→ Hij treedt regelmatig op met tal van grote orkesten, waaronder London Philharmonic Orchestra, Los Angeles Philharmonic Orchestra, Gewandhausorchester Leipzig en Orchestre de Paris. Ook voor recitals en kamermuziekoptredens reist de Fransman de wereld af.
→ Naast zijn carrière op het podium geeft Braley les aan het Conservatoire de Paris, waar hij zelf ook zijn
opleiding heeft genoten. Sinds 2014 is hij bovendien chef-dirigent van het Orchestre Royal de Chambre de Wallonie.
→ In 2004 nam hij samen met Eric Le Sage het Concerto voor twee piano’s van Poulenc op. Verder werkt hij op regelmatige basis samen met cellist Gautier Capuçon. Ze namen samen werk van Schubert, Debussy, Britten en Carter op, net als de volledige Sonates voor Cello en Piano van van Beethoven. Zijn meest recente opname dateert uit 2020: Beethovens pianotrios met Renaud en Gautier Capuçon.
→ °1964 Aix-en-Provence, Frankrijk.
→ Eric Le Sage staat bekend als een beroemde vertegenwoordiger van de Franse pianoschool. Als een van de toonaangevende pianisten van zijn generatie wordt hij geprezen om zijn subtiele klank, gevoel voor structuur en poëtische frasering.
→ Hij wordt uitgenodigd door orkesten van het hoogste niveau zoals Los Angeles Philharmonic, Philadelphia Orchestra, Toronto Symphony Orchestra, St. Louis Symphony Orchestra, Konzerthausorchester Berlijn, SWR Symphonieorchester, Bremer Philharmoniker, Dresdner Philharmonie, Royal Scottish National Orchestra, Göteborgs Symfoniker, Rotterdams Philharmonisch Orkest, NHK Symphony Orchestra, Yomiuri Nippon
Symphony Orchestra, Münchener Kammerorchester, Queensland Symphony Orchestra en Chamber Orchestra of Europe.
→ In 2010 bracht Le Sage de complete werken voor piano van Robert Schumann uit ter gelegenheid van de 200e verjaardag van de componist. De opnames voor het Franse label Alpha (Outhere) werden in de zomer van 2010 bekroond met de zeer prestigieuze ‘Jahrespreis der deutschen Schallplattenkritik’ en kenden een live vervolg in een grote wereldtournee langs grote concertpodia.
© Wouter Maeckelberghe
