Korneel Alsteens (Leuven, °1978) is eerste hoboïst bij Symfonieorkest Vlaanderen. Hij is gepassioneerd door muziek, fotografie en culinaire avonturen.
Wat is er heerlijker dan je zintuigen te openen voor al het moois in de wereld rondom ons? Luisteren, voelen, kijken, ruiken, proeven: ik doe het met eenzelfde grote passie!
Bijvoorbeeld wanneer ik op stap ben met mijn camera. Mijn ogen switchen dan onmiddellijk naar een andere modus: ze speuren naar kleuren, vormen, structuren, verhoudingen, composities, naar licht en schaduw, helder en donker, subtiel of uitgesproken. Ik geniet en neem de tijd om het perfecte beeld vast te leggen.
Zoals bij deze foto: genomen in het Venezolaanse paviljoen van de Biënnale van Venetië, ontworpen door mijn favoriete architect Carlo Scarpa. De lage najaarszon zorgde voor de perfecte weerkaatsing van een kleurrijk kunstwerk in het ondiepe waterpartijtje. Het sombere grijze beton contrasteerde met de felle, uitgesproken kleuren en dankzij een vallende druppel kwam er toch beweging in de stille, rechte stroken.
Of bijvoorbeeld als ik achter de potten en pannen sta, want koken is een andere passie van mij. Sleutelen aan de perfecte smaak van een Thaise curry, met een goede balans tussen zout, zuur en zoet, met nét voldoende kokosmelk en limoensap om de vurige currypasta in evenwicht te houden. Mijn neus neemt de aroma’s die doen dromen van verre, exotische reizen in zich op.
Ah, reizen: nog zoiets dat ik hartstochtelijk graag doe en waarbij je al je zintuigen kan voeden met de indrukken die op je afkomen. Het liefst naar Italië: een laars boordevol cultuur, die betovert met zijn prachtige, diverse natuur en waar het bovenal heerlijk tafelen en wijn degusteren is.
Maar natuurlijk ook als ik daar in het centrum van ons orkest zit en met grote precisie luister naar de welluidende klanken die mijn collega’s rondom mij produceren en waarop ik vol overgave inspeel. Wat is er mooier dan met zo’n grote groep de neuzen in dezelfde richting te krijgen, de oren te spitsen, het hout of metaal van je instrument onder je vingertoppen te voelen, rietje in de mond of strijkstok in de aanslag en samen op één en hetzelfde moment één groot doel te realiseren: de muziek zo mooi en intens mogelijk tot leven laten komen.
Kristiina Poska, de Estse dirigent van Symfonieorkest Vlaanderen, en Diane Govaerts, de Belgische ceo van de Ziegler Group, staan allebei aan de top in hun vak. Alhoewel muziek en logistiek totaal verschillende werelden zijn, delen ze heel wat. “Flexibiliteit is een sleutelkwaliteit in onze jobs.”
“Of je nu een bedrijf of een orkest runt, het draait altijd om het managen en verbinden van mensen.”
Diane Govaerts, CEO Ziegler Group
Een interview met Diane Govaerts en Kristiina Poska ←
Diane Govaerts stuurt als hoofd van de Ziegler Group wereldwijd een team van 3200 mensen aan vanuit het hoofdkwartier in Schaarbeek. Ze zijn wereldtop in transport en logistiek. Haar familiebedrijf verzorgt de transporten van het productiemateriaal en de instrumenten van Symfonieorkest Vlaanderen (SOV) tussen concertzalen over heel Europa. Bij aanvang van dit dubbelinterview benadrukt ze dat haar skills vooral op een analytisch niveau liggen en ze net daarom zoveel bewondering heeft voor een creatieve ziel als Kristiina Poska. Die neemt het compliment van de Franstalige Trends-manager van het jaar 2022 dankbaar in ontvangst. Al vier en een half jaar ontfermt ze zich als chef-dirigent van SOV over een 60-tal muzikanten.
“Ziegler werd in 1908 opgericht door mijn overgrootvader in het centrum van Brussel,” schetst Govaerts bondig haar familiegeschiedenis. “We importeerden vooral Bordeaux- en Bourgognewijnen,
toen nog met paard en kar. In 116 jaar overleefden we industriële en technologische revoluties, twee wereldoorlogen en onlangs nog de coronapandemie, en opnieuw bevinden we ons in een transitieperiode, dit keer op vlak van energie en klimaat. Elke keer moesten we ons aanpassen en flexibel opstellen. Zeker nu we actief zijn in meer dan 15 landen blijft weerbaarheid cruciaal.”
“Flexibiliteit is ook een sleutelkwaliteit in mijn job,” zegt Poska, die op een ook voor haar verrassende manier bij SOV belandde. “Ik wist dat men op zoek was naar een nieuwe chef-dirigent, maar was zelf niet op zoek naar een orkest. Ik wilde eerst meer ervaring opdoen. Tot ik voor het eerst repeteerde met het orkest en me realiseerde dat dit mijn orkest moest zijn. Het had alles waar ik van droomde: muzikaliteit, een specifiek geluid, een eigen taal, maar ook attitude en discipline.”
Klopt het dat je een groot bedrijf en een symfonisch orkest net als een schip niet zo makkelijk van koers verandert?
KRISTIINA POSKA — Ik denk het wel, er is echter één groot verschil tussen Diane en mij. Zij staat aan het roer als de vierde generatie van een familiebedrijf. Ik ben een passant, die hier een zesjarig contract tekende. Voor mij was het wel heel belangrijk om op het juiste schip te springen. Sommige dirigenten willen alles veranderen terwijl ze toch afhankelijk blijven van hun orkest. Dat leidt niet altijd tot de beste resultaten. In het geval van Symfonieorkest Vlaanderen spreek ik liever over een grote zeilboot dan een olietanker. We zijn van nature een wendbaar en flexibel orkest. Een goede verstandhouding met je bemanning is essentieel: je moet eerst goed luisteren naar je muzikanten om ze beter te begrijpen en er het beste uit te kunnen halen.
DIANE GOVAERTS — Klopt helemaal. People management is ook cruciaal in mijn job. Je moet de juiste mensen op de juiste plek zetten. Effectieve communicatie is daarbij je belangrijkste tool: eerst goed luisteren, dan
uitleggen waar je naartoe wil en wat beter kan. Alleen met coachend leiderschap — niet top-down, maar bottom-up — kan je in deze moderne wereld stappen vooruit zetten. Het entrepreneurship zit in het DNA van onze familie, maar dat heeft dus niets te maken met je wil opleggen. Jonge mensen verdragen vandaag geen autoritaire leiders meer. KP — Het verschil met een bedrijf is dat als dirigent je communicatie vaak non-verbaal is. Maar ook in een orkest is er hiërarchie, met leiders in elke sectie. Daar moet je zeker de juiste mensen hebben. Een gemeenschappelijk doel helpt om de neuzen in dezelfde richting en de wind in de zeilen te krijgen.
Hoe heeft jullie achtergrond bijgedragen tot wie jullie geworden zijn?
DG — Na mijn studies wilde ik niet meteen bij het familiebedrijf aansluiten. Ik hield van financiën en ben mijn carrière gestart bij een bank. Pas op mijn 30ste maakte ik de overstap. Mijn grootvader, die toen manager was, werd al wat ouder en als ik nog iets van hem wilde opsteken, kon ik niet langer
wachten. Onder zijn hoede leerde ik de ins en outs van het bedrijf kennen en ondanks de vele vooroordelen — ik was een jonge vrouw zonder ervaring in de sector — kon ik het vertrouwen van het team winnen. KP — Ik kom niet uit een muzikaal gezin. Mijn moeder was zwemtrainer, maar ik vertelde haar al snel dat ik wilde pianospelen zoals mijn grootvader. Dat ik later dirigent zou worden kwam toen niet in me op. Maar ik was wel heel gedreven om een leven als muzikant uit te bouwen. Die ijzeren wil heb ik misschien wel van mijn vader. Hij heeft ondanks gezondheidsproblemen als kind alsnog een carrière kunnen uitbouwen in de langlauf- en de wielerwereld. Ik ben geen geboren leider, maar mijn passie voor muziek heeft me gepusht om groter te dromen en een orkest onder mijn vleugels te nemen. DG — Heel herkenbaar! Ook als CEO is dat zo. Als je alleen maar iets doet omdat het moet, dan lukt het niet. Maar als je begeesterd bent, kan je alles bereiken. Met elk succesverhaal is passie gemoeid.
“Het verschil met een bedrijf is dat als dirigent je communicatie vaak non-verbaal is.”
Kristiina Poska, chef-dirigent Symfonieorkest Vlaanderen
Diane, waarom is het voor een logistiek bedrijf belangrijk om een orkest te steunen en waar liggen jullie uitdagingen?
DG — Ik ben dol op klassieke muziek, maar daarnaast straalt een orkest bepaalde waarden uit. Omdat het iedereen aanspreekt is het ideaal om klanten samen te brengen. We positioneren ons ook als middelgroot bedrijf: groot genoeg om wereldwijd de hele bevoorradingsketen tot de laatste mijl te verzekeren, maar ook klein genoeg om lokaal te gaan of nichemarkten te bespelen, zoals het transport van instrumenten van een orkest, of van de schilderijen voor een expo. Laat de orkesten dus maar komen.
KP — Ik vind het best een leuke match. (Lacht) Ik kan me de truck al voorstellen. Met in grote letters: gedreven door passie en de wil om mensen blij maken.
DG — Onze belangrijkste uitdaging is de
klimaattransitie. Precies omdat we een vervuilende sector zijn kunnen we daar een grote impact hebben. Meer recent bereiken meer conflicten mijn bureau. Daarop moeten we anticiperen. Een jaar geleden was het Suezkanaal geblokkeerd. Vandaag zijn er opnieuw problemen in de Rode Zee. Veel van onze klanten zijn intussen ook weg uit Rusland. Opnieuw: ons aanpassen, flexibel en weerbaar zijn is in een complexere wereld levensnoodzakelijk.
Kristiina, kan muziek een verschil maken? Beethoven lijkt in deze donkere dagen relevanter dan ooit.
KP — Dat komt omdat Beethoven een idealist was, die ondanks de voortdurende strijd het licht van de menselijke ziel wilde beklemtonen in zijn symfonieën. Alle mensen die broeders worden: voor hem was dat geen
loze metafoor, maar een levensdoel. Ik geloof sterk in de helende kracht van muziek. Daarom hebben we het vandaag meer dan ooit nodig, gezien de afschuwelijke dingen die momenteel in de wereld gebeuren.
DG — Tussen al dat tumult blijft voor ons de bottomline onveranderd: of je nu een bedrijf of een orkest runt, het draait altijd om het managen en verbinden van mensen.
KP — Precies wat Beethoven ons duidelijk probeerde te maken! Deze ontmoeting bewijst alvast dat mensen uit totaal verschillende werelden veel gemeen hebben. (Tot Govaerts) Ik hoop je snel te zien op een van onze concerten.
DG — Jazeker, we houden contact! Ik wist vooraf dat we iets gemeen hadden, maar dat het zo veel zou zijn had ik niet gedacht. Kan je me alvast de concertdata bezorgen?
— Tom Peeters
Kristiina Poska © Sophie Callewaert
Sergej Prokofjev (1891–1953) Ouverture over Hebreeuwse thema's, op. 34b, Dmitri Sjostakovitsj (1906–1975) Concerto voor cello nr. 1, op. 107, Ludwig van Beethoven (1770–1827) Symfonie nr. 8, op. 93 met dirigent Kristiina Poska en cellist Ivan Karizna
Geen grap: Beethovens korte achtste was lang niet de meest geachte. Tegen de voorafgaande heroïsche grandeur viel de nieuwe symfonie haast… lichtvoetig uit. Wat had de meester uit Bonn bezield, vroegen concertgangers zich af. Was het een kluchtig kleinood om de zwaarte van nummer zeven door te spoelen? Een vorm van therapie na familiale en amoureuze troebelen? Of eerder een eresaluut aan de goede luim van het achttiende-eeuwse classicisme? Beethoven zelf verklaarde het publieke onbegrip met bittere spot: zijn achtste was gewoon beter dan zijn zevende…
Geen grap dus. En toch valt in quasi-groteske effecten een bepaalde zelfbewustheid moeilijk te loochenen, alsof Beethoven wil zeggen: ‘Kijk, ik schrijf nog maar eens een symfonie.’ Nu ja, om muzikale fratsen, zoals Haydn en Mozart die wel eens in een kolderieke bui bedreven, gaat het nu ook weer niet. Neen, laat het ons houden op ‘romantische ironie’ zoals de filosoof Friedrich Schlegel die opvatte: een soort komieke zelfdestructie van de eigen schepping, die fataal ontoereikend blijft in het licht van de Waarheid met grote W en uitmondt in een dubbelzinnige fusie van scherts en ernst. Schernst, enfin.
— Régis DragonettiI. We vertrekken goedgemutst met een compact en klassiek aandoend eerste thema in fa groot. Op zoek naar het neventhema lijkt de plaat al meteen te blijven hangen op een tik-takkend dominantakkoord. Zijn de strijkers de weg kwijt? Vertwijfeld schuifelen ze een half toontje naar beneden, waarop het tweede thema in de ‘verkeerde’ toonaard aanvat. Oeps, dan toch maar vlug naar het ‘correcte’ do groot. Dan is het even alle gekheid op een stokje. De spanning neemt toe en de doorwerking davert van de Beethoveniaanse strijdlust. Bij de reprise worden we evenwel opnieuw bij de neus genomen. De glorieuze terugkomst van het beginthema verdrinkt namelijk in de lage strijkers en heeft geen grondtoon om zich aan vast te houden. Een echt gevoel van besluit krijgen we pas enkele speelse coda’s later, waar een finaal kopmotiefje in de bas de muziek ten slotte laconiek neerlegt.
II. Geen traag deel, maar een allegretto scherzando. In de houtblazers trekt zich bij aanvang een luchthartig mechaniekje op gang. Gestreken frases van onregelmatige lengte houden er meteen het zotje mee. Meer ritmische en harmonische spielerei bestendigen verderop de sfeer van ondeugendheid. Sommige luisteraars meenden in dit deel een haperende metronoom te horen, waarbij het dekselse ding op zeker ogenblik zelfs eens flink geschud moest worden. Over eventuele programmatische bedoelingen van Beethoven bestaat geen zekerheid, maar de contrastwerking tussen puls en de doorbreking ervan nodigt hoe dan ook uit tot een monkellachje, eentje dat uitgroeit tot een grijns wanneer de muziek afrondt in de stijl van de (door de componist eigenlijk verachte) opera buffa.
II. Als vooruitstrevende negentiende-eeuwer had Beethoven het minuet plus trio als obligaat derde deel van een symfonie al lang vervangen door een snediger scherzo. In dezen keert hij verrassend genoeg terug naar de oubollige hofdans. Nochtans is het geen pastiche van muziek uit vervlogen tijden. En evenmin trekt hij de zaak ronduit in het belachelijke. Een eigentijdse ode aan Haydn en consoorten? Nostalgisch terugblikken? Precies in dit evenwicht komt de misleidende notie van de romantische ironie het best naar voren. Voor wie er niet in meegaat, blijft het een raadsel.
IV. Na twee lichtere delen besluiten we met een ronkende finale. Stil maar onheilspellend snel steken de strijkers van wal. Als een donderslag bij heldere hemel weerklinkt dan plots een unisono gespeelde do kruis, een volkomen disruptief element dat in harmonische zin aanvankelijk nog netjes genegeerd wordt, maar alvast een vleugje waanzin toevoegt aan een ritmisch eerste thema dat in dit slot tot een obsessie zal uitgroeien. Overigens speelde die do kruis in het eerste deel al de rol van vreemde eend (bij het vertwijfeld geschuifel, herinner u). Pas in de laatste recapitulatie openbaart Beethoven de lang weerhouden oplossing van het raadsel. Driemaal dringt diezelfde criminele do kruis zich onweerstaanbaar op om het thema dan maar van de huistoonaard Fa groot in een compulsief fa kruis klein te katapulteren. Precies in dit soort harmonische lange-termijnspanning sublimeert wat aanvankelijk komisch leek tot een muzikaal voldragen geste. En ja, dat is allesbehalve een grap.
Eind juni trekt het orkest Het Kanaal over voor drie concerten in het Verenigd Koninkrijk. Symfonieorkest Vlaanderen vindt het belangrijk geregeld onze vleugels uit te slaan en als cultureel ambassadeur Vlaanderen in het buitenland te vertegenwoordigen. De drie concerten in Londen, Sheffield en Edinburgh vormen de kers op de taart van een succesvol concertseizoen.
Brussel
Edinburgh
Brussel 2071 km
“Op tournee gaan is goed voor de ontwikkeling van een orkest. Zonder afleiding van thuis ben je maar met één doel op pad; samen de mooist mogelijke concerten spelen. Een tournee is heel intens. Het zijn lange dagen met verre verplaatsingen van stad naar stad, elke dag wennen aan veranderende omstandigheden en in grote zalen spelen voor een publiek dat verwachtingsvol heeft uitgekeken naar het concert. Dat vraagt veel, maar haalt ook het beste in je naar boven. Je groeit als musici naar elkaar toe. Dat maakt een tournee voor ons orkest elke keer weer een prachtige en verrijkende ervaring.“ — Jos Roeden
12 instrumenten hebben hun eigen zitplaats op het vliegtuig:
5 cello's
2 bassethoorns
2
3
fagotten
trombones
6 instrumenten rijden mee met de vrachtwagen:
2
pauken
4 contrabassen
45
4
musici
solisten
1 dirigent
3 medewerkers 1
54 internationale paspoorten 105 hotelkamers
Mozart achterna met legendarisch combo fluit/harp
Wie fluit en harp zegt, zegt Mozart. Zijn parelende dubbelconcerto uit 1778 werd al snel een publieksfavoriet. Fast forward naar 2024. De robbertjes op zilver en snaren blijken zeldzaam: slechts een handjevol componisten heeft voor de twee zoetgevooisde instrumenten geschreven. Is het lastig toeven in de schaduw van de grote Amadeus…? Het blijkt alvast geen punt voor Kalevi Aho, die zich deze lente waagt aan een nieuw koninginnenstuk, geplooid om de virtuoze vingers van twee wereldtoppers. Anneleen Lenaerts—harpiste bij de Wiener Philharmoniker—en globetrottend fluitiste Marina Piccinini krijgen de eer én de uitdaging om Aho’s concerto naar Mozartiaanse triomfen te spelen. No pressure, dames. — Sofie Taes
Stond Mozarts klassieker ook bij jullie al op de pupiter?
ANNELEEN LENAERTS — Ja, dit is echt kernrepertoire voor harp. Ik heb gelukkig het dubbelconcerto al vaak mogen uitvoeren en nam het ook op voor Warner Classics. Wat het zo bijzonder maakt? Dat het in alle eenvoud zoveel emoties oproept, van vreugde over verwondering tot melancholie.
MARINA PICCININI — Ik heb Mozarts dubbelconcerto al mogen spelen met diverse uitmuntende harpisten—inclusief Anneleen. Eigenlijk is het uit die concerten dat de idee is gegroeid voor het nieuwe werk van Kalevi Aho!
Zo’n dubbelconcerto, dat is toch een vak apart? Je moet uitpakken als solist én rekening houden met je medespeler, het orkest en de dirigent. Dat zijn heel wat ballen om in de lucht te houden.
MP — Dat is net fun! Bovendien moet je als muzikant nu eenmaal een goed communicator zijn, of je nu alleen soleert of dat in duo doet. Maar vanzelf komt het niet: elke repetitie en elke uitvoering brengen ons een beetje dichter bij het gedroomde eindresultaat.
AL — Weet je: ik benader alle muziek als kamermuziek, of ik nu in het orkest zit of ervoor, op m’n eentje of samen met iemand anders. De essentie is de dialoog en het bewustzijn van welke rol op welk moment weggelegd is voor jouw instrument. Daarom kijk ik tijdens de voorbereiding niet enkel naar mijn partij maar ook naar de momenten waarop er verbinding wordt gemaakt met andere orkestinstrumenten. Zo kan de puzzel tijdens een repetitie veel makkelijker gelegd worden.
Hoe spannend was het uitkijken naar de nieuwe creatie van Aho?
AL — Ons eerste contact dateert van de première van zijn dubbelconcerto voor althobo en harp. Ik was toen meteen onder de indruk van Aho’s originele muziektaal en de unieke manier waarop hij mijn instrument in een ander daglicht wist te plaatsen. Daarna volgden nog diverse compositieopdrachten en telkens kon hij me verrassen. Ik wist dus dat ik blindelings kon vertrouwen op zijn creatieve proces. En ja hoor: het dubbelconcerto met fluit zit alweer vol nieuwe invalshoeken en verfrissende ideeën. Een uitdaging? Dat is het zeker: er wordt van iedereen een enorme inzet verwacht — ik zou het bijna een concerto voor orkest durven noemen!
Er zijn geen referentie-uitvoeringen: dit is kakelvers werk. Opwindend of zenuwslopend?
MP — Dat valt best mee — ik heb het werk immers al met Anneleen kunnen spelen; vanaf nu wordt het alleen nog leuker! Deze concertreeks geeft ons de kans om onze inzichten en onze band met het concerto te verdiepen. Het is zo belangrijk om vertrouwd te raken met de taal van een componist — hoe kan je anders zijn verhaal overbrengen? Wat ik alvast verwacht is dat onze interpretatie bij elke uitvoering weer een beetje anders zal zijn: een mix van inspiratie en instinct.
Op het podium straalt jullie passie voor het muzikantenvak uit elke klank. Als publiek vergeten we daardoor wel eens dat dat vak niet altijd een pretje is. Wat drijft jullie om elke dag weer aan de slag te gaan?
MP — Je doet me denken aan de gevleugelde woorden van auteur Somerset Maugham, gevraagd naar zijn schrijfdiscipline: “Ik werk enkel wanneer de inspiratie toeslaat. Gelukkig gebeurt dat elke ochtend om 9.00u.” Het is zo: het kunstenaarschap is een ingewikkelde maar onscheidbare combinatie van artisticiteit en vakmanschap. Het werken, repeteren en analyseren helpt ons om beetje bij beetje onze beperkingen
als performer te overwinnen en zo meer vrijheid voor onszelf te creëren. Het pad van een muzikant loopt niet over rozen en soms moet je diep bij jezelf te rade gaan om vervelende zaken zoals jetlag, vertragingen, het constante veranderen van omgeving, mensen en gewoonten te kunnen plaatsen. Zeker als solist stopt je engagement bovendien niet aan de dubbele maatstreep: er zijn sponsors, nagesprekken, signeersessies… het maakt dat studeren of repeteren voelt als een privilege, een manier om de batterijen weer op te laden! Weet je, ik ben ervan overtuigd dat je als muzikant evenveel van de reis moet houden als van de bestemming. In dat opzicht zou je me een muziekboeddhist kunnen noemen (lacht).
AL — Concerten en platen zijn maar het tipje van de ijsberg, dat klopt. Daaronder zit hard werk en discipline waarvoor je als muzikant elke dag opnieuw de nodige energie moet kunnen opbrengen. Anderzijds is het met alles in het leven zo, dat je moet geven om iets terug te krijgen. Een dagelijkse dosis nieuwsgierigheid zorgt ervoor dat je blijft leren en groeien, niet enkel als uitvoerder maar ook als mens. Als dat allemaal samenkomt op een podium en het publiek is mee, geeft dat een enorme boost!
Concert MozartenAho
Wolfgang Amadeus Mozart (1756–1791) Ouverture uit Don Giovanni, KV 527, Kalevi Aho (°1949) ~ Dubbelconcerto voor harp en fluit, Jonathan Pinchuk (°2001) SOV Composers' Academy ~ creatie, Wolfgang Amadeus Mozart (1756–1791) Symfonie nr. 40, KV 550 met dirigent Adrien Perruchon, harpiste Anneleen Lenaerts en fluitiste Marina Piccinini
zie ook kalender → p19
“Ik ben geen stijve pee die op een stoeltje zit”
Haal de loftrompet boven: SOV-monument Bart Coppé gaat met pensioen!
Toch wat die ene ‘hobby’ betreft: leerkracht aan de kunstacademie. In ons orkest speelt hij gelukkig vlijtig door. De passie is nog te groot, de vingers nog te soepel. “Spelen in het orkest is mijn redding geweest.”— Heleen Driesen
Met zijn 61 lentes is hij slechts de op een na oudste in het orkest, zet Bart Coppé lachend de puntjes op de i. De sympathieke trompettist voelt zich nog lang geen ernstige, grijze man. Meer dan veertig jaar lang combineerde Bart het onderwijs met een leven als orkestmuzikant. Aan die eerste job komt dit schooljaar een einde. Zijn plek in het orkest geeft hij nog niet op. “Ik hoop juist meer tijd te kunnen spenderen aan mijn trompet”, klinkt het gedreven. “Van mijn hobby heb ik mijn beroep kunnen maken. En tot mijn geluk is mijn beroep ook gewoon mijn hobby gebleven.
Spelen om muzikant te blijven
De familie Coppé draagt de muziek in de genen. Zijn vader was beroepstrompettist en zijn zus is professioneel zangeres, vertelt Bart. Er staan ook nogal wat Coppés op de payroll van Symfonieorkest Vlaanderen. In de jaren ’70 maakten zowel zijn papa als zijn oom deel uit van het orkest. Nu zit er tussen de fagotten ook een neef die zijn achternaam deelt. Zelf studeerde Bart piano en trompet als kind en nam hij er later de fagot nog bij. “Ik ging naar het conservatorium met de vaste bedoeling om nadien
les te geven”, zegt hij. “Ik wilde mijn kennis en liefde voor mijn instrumenten graag doorgeven aan de jeugd.”
Toch begint na enkele jaren als docent het gemis te knagen. De allround muzikant beslist om een hoger diploma trompet te behalen aan het conservatorium. Dat blijkt de beste zet uit zijn carrière. Het opent de deuren naar het podium en het orkest. “Spelen in het orkest is mijn redding geweest. Als muzikant maar ook als mens. Ik kon het spelen blijkbaar niet missen. Ik heb altijd met hart en ziel lesgegeven, maar aan het eind van de rit moeten je leerlingen het toch zelf doen. Om te spelen moet je heel sterk uit jezelf putten. Dat gevoel was wezenlijker dan ik dacht.”
Hij is nog altijd verzot op zijn instrument, bekent de trompettist. Vanuit de Westhoek, waar hij woont, is elke verplaatsing een beetje reizen. Maar het heeft hem nooit enige moeite gekost om naar een repetitie of optreden te vertrekken. “Ik ben altijd blij dat ik mag gaan spelen.” Nieuwe stukken, een verrassende benadering van een partituur, de uitwisseling met collega’s… Het prikkelt
hem nog steeds. “Mijn collega-trompettist Steven en ik zoeken de uitdaging ook graag op. Het Requiem van Mozart bijvoorbeeld vertolken we dit seizoen niet op een klassieke trompet met ventielen, maar op een kopie van een authentiek instrument uit die tijd. Zoiets vergt een bijzondere voorbereiding, wat ik heel leuk vind. Ik wil altijd mijn grenzen verleggen.”
Voor een trompettist is stilzitten dodelijk, waarschuwt Bart. “Ons instrument vergt continue oefening. Zeker als je het niveau wilt blijven halen dat dit orkest vraagt. Nog altijd doe ik dagelijks lipspier- en blaasoefeningen. In de studeerkamer of gewoon tijdens het nieuws of een wielerwedstrijd op tv. Dat is nodig. Anders loop je snel tegen de verzuring aan. Het is zoals een profrenner die twee weken niet kan trainen: de eerste honderd kilometer van een klassieker kan hij nog mee. Dan moet hij eraf.”
De parallel met de sport is snel getrokken. Hij is altijd sportief geweest. “Mijn vader wou dat ik koos tussen de muziek en de sport. Maar dan liefst wel voor de muziek (lacht). Nu haal ik mijn tijd een beetje in. Ik zit veel op de fiets. Vorige zomer ben ik nog in mijn eentje naar de Dordogne gereden.
In totaal 967 kilometer langs prachtige maar lastige wegen. Ik ben van nature een sociaal persoon, maar geniet op zo’n tocht wel van de eenzaamheid. Het doet goed om jezelf af en toe tegen te komen. Niet plooien, doorbijten. Dat zit toch ergens wel in mijn opvoeding.”
Ramen en deuren open
Door het raam geeft Bart een kijk op zijn mooie tuin. Hij heeft een hekel aan de winter, zegt hij. “Ik moet naar buiten kunnen. Wandelen, fietsen, wat wroeten in mijn hof.” Het pensioen is een belofte naar nog meer vrijheid. “Zodra mijn concertagenda het toelaat, ben ik weg. Dan neem ik
mijn trompet onder de arm en trek een paar weken naar het zuiden van Spanje of Italië. De blauwe lucht opzoeken, wandelen, de warmte voelen. Dat doet me goed.”
Veel warmte ondervindt hij ook van de sociale contacten in het orkest en van educatieve projecten als de SOV-invasie. Daarmee doet hij in de scholen van Nieuw Gent de vonk ook bij de jongsten overslaan. “Ik werk enorm graag met kinderen. Zij zijn de reden waarom ik les ben beginnen geven. Het geeft me veel plezier om — samen met mijn collega-muzikanten — klassieke muziek toegankelijk te maken. Ik ben geen stijve pee die op een stoeltje zit en uitleg geeft.
Ik steek graag wat humor in mijn verhaal en vind het tof om ad rem in te spelen op hun commentaar.”
De spontane interactie met het jonge volkje staat in contrast met de rustige waardigheid van een orkestzaal, beaamt Bart. “Maar ik ben op beide plekken even graag. Naast het orkest speel ik bijvoorbeeld ook in een covergroep en in de begeleidingsband van Jan De Wilde. Het geeft me allemaal energie. Net zoals lezen, koken, reizen of op de kleinkinderen passen. Kiezen is verliezen. Als het moment ooit daar is, zal ik sterven met tijd tekort.”
theater dans muziek muziektheater architectuur on sculpture installatie performance festival jong & families think, talk &
met dirigent Martijn Dendievel
MA 01.04 20:00
O.L.V.-TER-DUINENKERK, KOKSIJDE-BAD
met dirigent Martijn Dendievel
ZA 06.04 20:00
ZO 07.04 15.00
KONINKLIJK CONSERVATORIUM, GENT
STADSSCHOUWBURG SINT-NIKLAAS
met dirigent Adrien Perruchon, harpiste Anneleen Lenaerts en fluitiste Marina Piccinini
ZA 18.05 20:00
ZO 19.05 15:00
DO 23.05 20:00
VR 24.05 20:00
MUZIEKCENTRUM DE BIJLOKE GENT
DE SINGEL ANTWERPEN
CONCERTGEBOUW BRUGGE
CULTUURCENTRUM HASSELT
met dirigent Kristiina Poska en cellist Ivan Karizna
ZA 08.06 20:00
ZO 09.06 15:00
DO 13.06 20:00
ZO 16.06 VANAF 11:00
VR 21.06 19:00
ZA 22.06 19:30
ZO 23.06 15:00
Tickets concerten Brugge www.symfonieorkest.be
MUZIEKCENTRUM DE BIJLOKE GENT
DE SINGEL ANTWERPEN
CONCERTGEBOUW BRUGGE
CÔTÉ JARDIN, BIJLOKESITE GENT
CADOGAN HALL, LONDEN UK
CITY HALL, SHEFFIELD UK
USHER HALL, EDINBURGH UK
tickets@symfonieorkest.be
+32 9 292 75 57 ma—do 10:00—13:00
Ticketbalie concerten Brugge In&Uit ’t Zand 34, 8000 Brugge
Openingsuren balie: ma—vr 10:00—17:00, zon- & feestdagen 10:00—14:00
070 22 12 12 (ma—vr 14:00—17:00•€0,30/min)
Muziekcentrum De Bijloke Gent www.bijoke.be, 09 323 61 00
DE SINGEL Antwerpen www.desingel.be, 03 248 28 28
CC Hasselt www.ccha.be, 011 22 99 33
SOV Young Koksijde-Bad www.lionsdepannewestkust.be
SOV Young Sint-Niklaas www.ccsint-niklaas.be
Davidsfonds Academie biedt overal in Vlaanderen en Brussel boeiende cursussen aan over uiteenlopende onderwerpen, van geschiedenis en kunst tot filosofie en wetenschap.
Ontdek samen met gelijkgestemden de fascinerende wereld van kennis en cultuur. Bevlogen experts prikkelen je nieuwsgierigheid met unieke leerervaringen tijdens een lezing, een dagevent of een meerdaagse cursus. Davidsfonds Academie trekt alle registers open om je kennis te verdiepen, je inzichten te verbreden, je leven te verfijnen.
Davidsfonds Academie.
Leer meer, beleef meer, leef meer.
Symfonieorkest Vlaanderen, Bijlokekaai 8 bus 8, 9000 Gent info@symfonieorkest.be, www.symfonieorkest.be
+32 9 292 75 57, reknr. BE06 7330 1321 0622 BIC KREDBEBB
Werkten mee aan deze uitgave: coördinatie Veronique Vennekens, grafisch ontwerp Lieven Haneca, foto's Michiel De Vijver, Björn Comhaire, Korneel Alsteens, Sophie Callewaert, druk Puntgraaf. Programma's onder voorbehoud van wijzigingen. V.U. Jos Roeden, Bijlokekaai 8 bus 8, 9000 Gent
Symfonieorkest Vlaanderen wordt gesteund door
Symfonieorkest Vlaanderen is in residentie in
