Syros International Film Festival (SIFF) 2019 catalog

Syros Internat ional Film Festival

2019

7th Syros International Film Festival 16–21 July 2019 “Overexposure”

1

CONTENTS 4 8 12

62

76

96

116

SIFF: OVEREXPOSURE INTRODUCTIONS FILMS 14 18 28 34 40 52

Day 01 Sunscreen Day 02 Apertures Day 03 Saturation Day 04 Pharmakon Day 05 Landmarks Day 06 Powers of Ten

ARTISTS IN FOCUS 64 Jem Cohen 68 Eva Stefani 72 Rainer Kohlberger PERFORMANCES 78 Ela Orleans 80 Gravity Hill Sound+Image 82 QUARRY OVERLOAD: 84 Giorgos Xylouris 86 Ela Orleans: Movies for Ears 88 Vicki Bennett [People Like Us] + acte vide 90 Happy to Go Blind: Rainer Kohlberger Performance 92 Magic Island 94 Venus Volcanism & In Atlas (V.V.I.A.) COLLABORATIONS 98 Taiwan International Documentary Festival @SIFF 104 Pugnant Glory Hole @SIFF 108 Forensic Architecture: Screening and Presentation 114 ENVIRONMENTAL INITIATIVES 114 Seachange Greek Islands @SIFF 115 Precious Plastic @SIFF WORKSHOPS 118 Early Frames

122

FILM INDEX

124

FESTIVAL STAFF

126

ACKNOWLEDGEMENTS

128

POSTFACE

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 4 8 12

62

76

96

116

SIFF: ΥΠΕΡΕΚΘΕΣΗ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ 14 Ημέρα 01 Οθόνη Προστασίας 18 Ημέρα 02 Διαφράγματα 28 Ημέρα 03 Κορεσμός 34 Ημέρα 04 Φάρμακον 40 Ημέρα 05 Τοπόσημα 52 Ημέρα 06 Δυνάμεις του δέκα ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ 64 Τζεμ Κόεν 68 Εύα Στεφανή 72 Ράινερ Κόλμπεργκερ ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ 79 Έλα Ορλίνς 81 Gravity Hill Sound+Image 83 QUARRY OVERLOAD: 85 Γιώργος Ξυλούρης 87 Έλα Ορλίνς: Μουσική για το αυτί 88 Vicki Bennett [People Like Us] + acte vide 91 Εθελοτυφλώντας: Περφόρμανς του Ράινερ Κόλμπεργκερ 92 Magic Island 95 Venus Volcanism & In Atlas (V.V.I.A.) ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ 98 Taiwan International Documentary Festival @SIFF 104 Pugnant Glory Hole @SIFF 108 Forensic Architecture: Προβολή και παρουσίαση 114 ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 114 Seachange Greek Islands @SIFF 115 Precious Plastic @SIFF ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ 118 Πρώτα καρέ

122

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΤΑΙΝΙΩΝ

125

ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ

127

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ

129

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

SIFF: OVEREXPOSURE Since the very first Syros International Film Festival in the summer of 2013, our program has been guided by a theme unique to each edition. As an event that brings together recent and retrospective films from all decades, countries, or genres – apart from the confining guidelines of an industry event – we use these themes to suggest ways of viewing, tying together disparate works and performances into a single experience: a week spent traversing cinema and the island itself, with an idea as our compass. The theme of “Overexposure” for SIFF 2019 opens up such routes, while also paying tribute to the unique place of Syros.

Oftentimes, that which is culturally or artistically relevant or “cutting edge” is considered to be generated in highly populated urban spaces. An island may seem, both literally and figuratively, limited to the periphery of a presumed center. This is hardly the case. In the digital age of simultaneous transfer, live-feed, and constant cacophony – an age of “overexposure” – SIFF celebrates its privileged location, at a distance from the noise. An offspring of Syros, born from constant dialogue from inside and outside, close and far flung, SIFF aims to reflect the uniqueness of the island itself. The shipyard, the Ano Syros hilltop amphitheater, the beach: the locations where we set our events bring attention to the cultural heritage of Syros, as well as its pristine natural environment, underlining SIFF’s commitment to celebrating the island’s vital qualities.

Inviting films, performances and collaborations from all over the world, the festival creates links between our context 4

SIFF: ΥΠΕΡΕΚΘΕΣΗ Ήδη από την πρώτη διοργάνωση, το καλοκαίρι του 2013, το πρόγραμμα του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σύρου (SIFF) θα είχε για οδηγό μια θεματική η οποία θα ήταν μοναδική κάθε χρονιά. Ως ένα δρώμενο που φέρνει κοντά πρόσφατες και προγενέστερες ταινίες από κάθε δεκαετία, χώρα ή είδος –πέρα από τις περιοριστικές οδηγίες για τα δρώμενα που απασχολούν τη βιομηχανία– χρησιμοποιούμε αυτές τις θεματικές για να προτείνουμε τρόπους θέασης, συνδέοντας ξεχωριστά έργα και περφόρμανς σε μια μοναδική εμπειρία: μια εβδομάδα που περνάει διασχίζοντας τον κινηματογράφο και το ίδιο το νησί, με μια ιδέα για πυξίδα μας. Το θέμα του Φεστιβάλ για το 2019, η «Υπερέκθεση», ανοίγει αυτές τις διαδρομές, αποτίοντας παράλληλα φόρο τιμής στον ξεχωριστό τόπο της Σύρου. Σήμερα επικρατεί η άποψη πως ό,τι είναι πολιτιστικά ή καλλιτεχνικά επίκαιρο ή «πρωτοποριακό» γεννιέται σε πυκνοκατοικημένα, αστικά περιβάλλοντα. Ένα νησί μπορεί να μοιάζει, κυριολεκτικά και μεταφορικά, περιορισμένο στην περιφέρεια ενός υποτιθέμενου κέντρου. Αυτό όμως δεν ισχύει. Στην ψηφιακή εποχή της ταυτόχρονης μετάδοσης, του live-feed και του συνεχούς θορύβου –στην εποχή της «υπερέκθεσης»–, το SIFF γιορτάζει για την πλεονεκτική του θέση, σε μια απόσταση από αυτόν τον θόρυβο. Το SIFF, ως μια έκφανση της Σύρου, γεννήθηκε από έναν διαρκή διάλογο, εσωτερικό και εξωτερικευμένο, κοντινό ή απομακρυσμένο, και αποσκοπεί στο να καθρεφτίσει τη μοναδικότητα του ίδιου του νησιού. Το ναυπηγείο, το αμφιθέατρο στον λόφο της Άνω Σύρου, η παραλία: οι τοποθεσίες όπου διοργανώνουμε 5

SIFF: OVEREXPOSURE and a manifold of ideas and projects, bringing together many voices.

In our seventh year, we thank Syros and all of our partners for supporting and embracing this event, loosening the divisions between local and international, traditional and contemporary, considering them as we do to be interlinked and equally generative.

The SIFF Team

6

SIFF: ΥΠΕΡΕΚΘΕΣΗ τα δρώμενα εστιάζουν στην πολιτιστική κληρονομιά της Σύρου, όπως και στο γαλήνιο φυσικό της περιβάλλον, υπογραμμίζοντας τη δέσμευση του SIFF να αναδείξει τα ζωτικά χαρακτηριστικά του νησιού. Προσκαλώντας ταινίες, περφόρμανς και συνεργασίες από όλο τον κόσμο, το Φεστιβάλ χτίζει δεσμούς ανάμεσα στο πλαίσιο αναφοράς μας και σε ένα πολύπτυχο ιδεών και πρότζεκτ, φέρνοντας κοντά διαφορετικές φωνές. Ευχαριστούμε θερμά τη Σύρο και όλους μας τους εταίρους και συνεργάτες που υποστηρίζουν και γίνονται μέρος του Φεστιβάλ για έβδομη χρονιά, υπερβαίνοντας τις διακρίσεις ανάμεσα στο τοπικό και το διεθνές, στο παραδοσιακό και το σύγχρονο, προσεγγίζοντας όλα αυτά τα στοιχεία ως αλληλένδετα και εξίσου γόνιμα. Η ομάδα του SIFF

7

INTRODUCTIONS The Syros International Film Festival invites us to travel to Syros, but also to travel through time and to many corners of the world, through the screening of a wide spectrum of films. A vibrant initiative implemented by a group of young people with passion and enthusiasm, it attracts an equally youthful crowd with cinephiles and visitors from all over the world who come to enjoy singular cinematic experiences in a unique island setting.

Support for the arts and culture constitutes a fundamental pillar of the Stavros Niarchos Foundation’s (SNF) philanthropic work, especially when they become a vehicle for the creation of opportunities for young people that spur continued development. Our partnership with the Festival team began in 2014. Today, six years later, the Festival has become an institution, promoting young artists, offering up original cinematic narratives, organizing specialized workshops for youth groups, and combining the big screen with other forms of creative production at distinctive locations around the island of Syros, enmeshing the local with the international. SNF is proud to be supporting the Syros International Film Festival this year, and we wish SIFF success on its journey ahead.

Katerina Triantafyllou

Stavros Niarchos Foundation

8

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ Το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σύρου μάς προσκαλεί να ταξιδέψουμε στη Σύρο, στον χρόνο και σε κάθε άκρη της γης, μέσα από το ευρύ φάσμα των ταινιών που προβάλλει. Αποτελεί μια φρέσκια πρωτοβουλία που υλοποιείται από μια ομάδα νέων με μεράκι και ενθουσιασμό, ελκύοντας εξίσου ένα νεανικό κοινό, αλλά και σινεφίλ και επισκέπτες από όλο τον κόσμο που έρχονται να απολαύσουν ιδιαίτερες κινηματογραφικές εμπειρίες σε ένα μοναδικό νησιωτικό περιβάλλον. Η στήριξη και η ανάδειξη των Τεχνών και του Πολιτισμού αποτελεί βασικό πυλώνα της κοινωφελούς δράσης του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, ιδιαίτερα δε όταν αυτές γίνονται το όχημα για τη δημιουργία ευκαιριών για τους νέους και την ενθάρρυνση της διαρκούς εξέλιξής τους. Η συνεργασία μας με την ομάδα του Φεστιβάλ ξεκίνησε το 2014. Σήμερα, έξι χρόνια αργότερα, το Φεστιβάλ έχει γίνει πια θεσμός, αναδεικνύοντας νέους καλλιτέχνες, προσφέροντας μοναδικές κινηματογραφικές αφηγήσεις, οργανώνοντας ειδικά εργαστήρια για νέους και συνδυάζοντας τη μεγάλη οθόνη με άλλες μορφές δημιουργίας σε ξεχωριστές τοποθεσίες της Σύρου, αναμειγνύοντας το τοπικό με το διεθνές. Είναι χαρά μας που υποστηρίζουμε και φέτος το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σύρου και είναι ευχή μας να συνεχίσει το SIFF την πορεία του με επιτυχία.

Κατερίνα Τριανταφύλλου

Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

9

INTRODUCTIONS It is with great pleasure that we welcome the seventh edition of the Syros International Film Festival (SIFF), a truly unique festival that instills in us the captivating art of cinema. Indeed, a festival such as this could hardly be missing from our island, as Syros carries with it a great cultural heritage and a rich history in literature and the arts.

Heartfelt congratulations are due to the organizers of SIFF, who with their zeal and passion for the seventh art grant one-of-a-kind moments to the residents and visitors of our island. Best of luck to the 7th SIFF, a festival which we hope to enjoy for many years to come!

George Marangos Mayor of Syros-Hermoupolis For the seventh year in a row, Syros hosts the Syros International Film Festival, which has established itself as an institution in the island’s cultural program, and especially found a place in our hearts through the unique cinematic experiences it grants us. It is a Festival with wide appeal and of a high caliber, which connects the island’s unique landscape with cinema. We thank all the members of its team for our impeccable partnership over all these years and we hope they continue to instill in us the art of cinema, raising the bar higher and higher. Best of luck to the 7th Syros International Film Festival!

Thomai Mendrinou Vice-Mayor of Culture

10

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ Με μεγάλη μας χαρά υποδεχόμαστε και φέτος στη Σύρο το 7ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου (SIFF), ένα φεστιβάλ μοναδικό στο είδος του, που μας μυεί στη συναρπαστική τέχνη του κινηματογράφου. Εξάλλου, ένα τόσο ξεχωριστό φεστιβάλ δεν θα μπορούσε να λείπει από το νησί μας, καθώς η Σύρος κουβαλά μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά και πλούσια ιστορία στις τέχνες και τα γράμματα. Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στους διοργανωτές του SIFF, οι οποίοι, με ζήλο και πάθος για την έβδομη τέχνη, χαρίζουν κάθε χρόνο στους κατοίκους και τους επισκέπτες του νησιού μας ανεπανάληπτες στιγμές. Καλή επιτυχία στο 7o SIFF, το οποίο ευχόμαστε να απολαμβάνουμε για πολλά χρόνια ακόμη! Γιώργος Μαραγκός Δήμαρχος Σύρου-Ερμούπολης Για έβδομη συνεχή χρονιά, η Σύρος φιλοξενεί το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σύρου, το οποίο έχει καθιερωθεί ως θεσμός στο πολιτιστικό πρόγραμμα του νησιού μας και, κυρίως, έχει καθιερωθεί στις καρδιές μας, με τις μοναδικές κινηματογραφικές εμπειρίες που μας χαρίζει. Αποτελεί ένα φεστιβάλ μεγάλης απήχησης και υψηλής ποιότητας, το οποίο συνδυάζει την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του νησιού μας με τον κινηματογράφο. Ευχαριστούμε θερμά όλους τους συντελεστές για την άψογη συνεργασία μας όλα αυτά τα χρόνια και ευχόμαστε να συνεχίσουν να μας μυούν στην κινηματογραφική τέχνη, ανεβάζοντας ολοένα και υψηλότερα τον πήχυ. Καλήεπιτυχία στο SIFF! Θωμαή Μενδρινού Αντιδήμαρχος Πολιτισμού 11

ΤΑ Ι Ν Ι Ε Σ F I L M S ΤΑ Ι Ν Ι Ε Σ F I L M S ΤΑ Ι Ν Ι Ε Σ F I L M S ΤΑ Ι Ν Ι Ε Σ F I L M S ΤΑ Ι Ν Ι Ε Σ F I L M S ΤΑ Ι Ν Ι Ε Σ F I L M S

12

ΤΑ Ι Ν Ι Ε Σ F I L M S ΤΑ Ι Ν Ι Ε Σ F I L M S ΤΑ Ι Ν Ι Ε Σ F I L M S ΤΑ Ι Ν Ι Ε Σ F I L M S ΤΑ Ι Ν Ι Ε Σ F I L M S ΤΑ Ι Ν Ι Ε Σ F I L M S ΤΑ

13

FILMS ΤΑ Ι Ν Ι Ε Σ

DAY 01 SUNSCREEN Sunlight might be the power that reveals – and allows cinema its existence – but its warmth often conceals, repels and transfigures. A journey from the light of Attica, which blurs the romantic vision, but preserves the ghosts of exile, to the dark that protects a cinematic mythology; and a reverse itinerary from the darkness back to daylight, as a metaphor for the need for visibility. ΗΜΕΡΑ 01 ΟΘΟΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Μπορεί το φως του ήλιου να είναι η δύναμη που αποκαλύπτει τα πάντα –και επιτρέπει στο σινεμά την ύπαρξή του–, αλλά συχνά η θέρμη του απωθεί, συγκαλύπτει και μεταμορφώνει. Μια διαδρομή από το (αττικό) φως, που θαμπώνει το βλέμμα των ρομαντικών αλλά συντηρεί τα φαντάσματα της εξορίας, στο σκοτάδι που προστατεύει την πιο προσφιλή κινηματογραφική μυθολογία, και μια αντίστροφη πορεία από το σκοτάδι τη αίθουσας στο φως της μέρας, ως μεταφορά για την ανάγκη για ορατότητα.

14

ΤΑΙΝΙΕΣ

OPENING NIG HT ΒΡΑ ΔΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ

© EVA PAPAMARGARITI

15

FILMS NAUSICAA

Agnès Varda, France, 1970, DCP, 94΄ Commissioned by the French television station ORTF and subsequently condemned to historical obsolescence (as it was never “officially” finished and screened), Nausicaa is at once a love story and a quiet and forceful statement against the Colonel’s regime in Greece. In this Odyssey, Nasuicaa is a young woman who tries to re-imagine her father’s legacy. Here, naked, shipwrecked Ulysses (played by legendary Greek filmmaker Stavros Tornes) is an exile who tries to reclaim his present by reinventing the meaning of resistance. Interweaving the portraits of exiled Greek intellectuals – who fearlessly face the lens as they narrate stories of political abhorrence – with slices of life from the metropolis’ streets and views of the imaginary that overflow from travel posters, Varda gently presents cinema as a refuge from the dangers of underexposure.

ΝΑΥΣΙΚΆ

Ανιές Βαρντά, Γαλλία, 1970, DCP, 94΄ Η Ναυσικά, μια ανάθεση του γαλλικού τηλεοπτικού σταθμού ORTF η οποία καταδικάστηκε στην πορεία των ετών στην ιστορική λήθη (καθώς δεν ολοκληρώθηκε «επισήμως» και δεν προβλήθηκε ποτέ), είναι μια ιστορία αγάπης και συγχρόνως ένα υπόκωφο, ισχυρό σχόλιο ενάντια στη δικτατορία των συνταγματαρχών. Σε αυτή την Οδύσσεια, η Ναυσικά είναι μια νεαρή γυναίκα που προσπαθεί να φανταστεί ξανά την πατρική κληρονομιά. Ο γυμνός, καραβοτσακισμένος Οδυσσέας της (τον οποίο υποδύεται ο θρυλικός σκηνοθέτης Σταύρος Τορνές) είναι ένας εξόριστος που προσπαθεί να διεκδικήσει ξανά το παρόν του, επανεπινοώντας το νόημα της αντίστασης. Διασταυρώνοντας τις ιστορίες των εξόριστων Ελλήνων διανοουμένων, οι οποίοι κοιτούν ατρόμητα τον φακό καθώς αφηγούνται ιστορίες πολιτικής φρίκης, με αποσπάσματα από την καθημερινή ζωή στους δρόμους μιας μητρόπολης και όψεις του φαντασιακού που ξεχειλίζουν από τουριστικές αφίσες, η Βαρντά παρουσιάζει με προσήνεια το σινεμά ως καταφύγιο από τους κινδύνους της υπο-έκθεσης.

16

ΤΑΙΝΙΕΣ VAMPYR

Carl Theodor Dreyer, Germany / France, 1932, DCP, 75΄ At turns nightmare and lullaby, Vampyr is one of cinema’s most influential films – all the more impressive for being so utterly unorthodox in its narrative and style. The story is fractured and complex; the characters (a man, a woman, her sister, a curse) haunt each other, like different orchestra sections in a piece about freedom, lust, and destiny. Images of the spectrum, shot through with composition and lighting that run the gamut of black-and-white cinematography: dim rooms that hold secrets in their shadows, gray countrysides out of Monet’s horror period, blinding frames of flour enveloping a body. A heady concoction of expressionism, fairy-tale and longing, where everything is possible, everyone infected with the sweet disease of the cinematic…

The screening will be accompanied live by Ela Orleans (p. 78), who wrote original music for the film.

BAMΠIΡ

Καρλ Θίοντορ Ντράγιερ, Γερμανία / Γαλλία, 1932, DCP, 75΄ Άλλοτε εφιάλτης κι άλλοτε νανούρισμα, το Βαμπίρ είναι μία από τις πιο επιδραστικές ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου – μια ταινία που παραμένει εντυπωσιακή για το γεγονός πως είναι τόσο ανορθόδοξη ως προς την αφήγηση και το ύφος της. Η ιστορία είναι αποσπασματική και σύνθετη: οι χαρακτήρες (ένας άντρας, μια γυναίκα, η αδελφή της, μια κατάρα) στοιχειώνουν ο ένας τον άλλο, συνιστώντας διαφορετικά ορχηστρικά μέρη σε ένα έργο για την ελευθερία, τη λαγνεία και το πεπρωμένο. Φασματικές εικόνες, η σύνθεση και ο φωτισμός των οποίων καλύπτουν όλο το εύρος της ασπρόμαυρης φωτογραφίας: υποφωτισμένα δωμάτια που κρύβουν μυστικά στη σκιά τους, γκρίζα τοπία της εξοχής που μοιάζουν να ξεπήδησαν από την περίοδο τρόμου του Μονέ, εκτυφλωτικές εικόνες ραντίζονται τυλίγοντας ένα σώμα. Ένα απολαυστικό κράμα εξπρεσιονισμού, παραμυθιού και λαχτάρας, όπου όλα είναι πιθανά και όλοι είναι μολυσμένοι με τη γλυκιά νόσο του κινηματογραφικού… Η προβολή θα πραγματοποιηθεί με τη συνοδεία ζωντανής μουσικής από την Έλα Ορλίνς (σ. 78), η οποία έγραψε μια πρωτότυπη σύνθεση για την ταινία.

17

DAY 02 APERTURES Slowly opening the apertures and the light pours in… The needle-prick, the lens, the algorithm – an opening, creating sense and stuff where there was none before. Cinema exposes, shuffling the sure ground of the “real” and the “known,” placing them in new contexts; recordings of blasts of light, illuminating the hidden corners of the perceivable realm. ΗΜΕΡΑ 02 ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΑ Ανοίγοντας αργά το διάφραγμα, το φως διαχέεται στο εσωτερικό. Ένα τρύπημα από μια βελόνα, ο φακός, ο αλγόριθμος – ένα άνοιγμα που δημιουργεί νόημα και γεννάει πράγματα εκεί όπου πριν δεν υπήρχε τίποτα. Το σινεμά εκθέτει, μετακινώντας το ασφαλές έδαφος του «αληθινού» και του «εγνωσμένου», τοποθετώντας τα σε νέα συμφραζόμενα· καταγραφές φωτεινών εκλάμψεων, που ρίχνουν φως στις κρυφές περιοχές της σφαίρας του αντιληπτού.

18

ARTISTS IN FOCUS | RΑINER KOHLBERGER SHORTS PROGRAM The algo/rhythmic approach of the Austrian filmmaker – an official guest of this year’s Festival (pp. 72–74), who performs at the Quarry (pp. 90–91) – is revealed through three unique instances in his multifaceted body of work. ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ | ΡΑΪΝΕΡ ΚΟΛΜΠΕΡΓΚΕΡ ΤΑΙΝΙΕΣ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ Η δεξιοτεχνική αλγο/ρυθμική αισθητική του Αυστριακού καλλιτέχνη –επίσημου καλεσμένου της φετινής διοργάνωσης (σ. 72-74), ο οποίος θα δώσει μια ζωντανή κινηματογραφική περφόρμανς στον χώρο του Λατομείου (σ. 90-91)– αναδεικνύεται μέσα από τρεις μοναδικές εκφάνσεις του πολύπλευρου έργου του.

With the Support of Με την υποστήριξη

19

FILMS NOT EVEN NOTHING CAN BE FREE OF GHOSTS

Rainer Kohlberger, Austria / Germany, 2016, Video, 11΄ “Rainer Kohlberger’s audio-visual compositions are always fierce attacks on the human system of perception... He refrains entirely from all types of representativeness and referentiality; neither camera- nor computer-generated motifs surface in his algorithmic works. However, what binds him in terms of intellectual history with the avant-garde movements of the twentieth century is the constant search for point zero. No motion pictures meet the retina, but instead, impulses and waves of pure light. The extreme light-dark intervals incessantly vary, climaxing in a black-and-white stroboscope storm. Abstract ghost beings become manifest in digital nirvana. The intentional overload of the human perception apparatus leads, moreover, to visual impressions that appear exclusively in the literal ‘eye of the beholder’.” (Norbert Pfaffenbichler, translation from German: Lisa Rosenblatt)

ΟΥΤΕ ΚΑΝ ΤΟ ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΗΝ ΕΧΕΙ ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΑ

Ράινερ Κόλμπεργκερ, Αυστρία / Γερμανία, 2016, αρχείο βίντεο, 11΄ « Οι οπτικο-ακουστικές συνθέσεις του Κόλμπεργκερ αποτελούν πάντα δριμείς επιθέσεις στο σύστημα της ανθρώπινης αντίληψης… Ο ίδιος απέχει ολοκληρωτικά από όλους τους τύπους αναπαραστατικότητας και αναφορικότητας, ενώ στα αλγοριθμικά του έργα δεν διαφαίνονται μοτίβα που έχουν φτιαχτεί από την κάμερα ή από τον υπολογιστή. Ωστόσο, μιλώντας με όρους της ιστορίας της διανόησης, αυτό που τον συνδέει με τα κινήματα της αβάν-γκαρντ του 20ού αιώνα είναι η διαρκής αναζήτηση του σημείου μηδέν. Καμία κινούμενη εικόνα δεν συναντά τον αμφιβληστροειδή· αυτό το κάνουν κρουστικοί παλμοί και κύματα καθαρού φωτός. Τα ακραία διαλείμματα φωτός και σκιάς εναλλάσσονται ακατάπαυστα και κλιμακώνονται σε μια στροβοσκοπική θύελλα σε άσπρο-μαύρο. Αφηρημένα φαντασματικά όντα εκδηλώνονται σε μια ψηφιακή νιρβάνα. Η σκόπιμη υπερφόρτωση του συστήματος της ανθρώπινης αντίληψης οδηγεί περαιτέρω σε οπτικές εντυπώσεις, οι οποίες εμφανίζονται αποκλειστικά σε αυτό που λέγεται –στην κυριολεξία– “μάτι του παρατηρητή”. » (Νόρμπερτ Φάφενμπίχλερ)

20

ΤΑΙΝΙΕΣ KEEP THAT DREAM BURNING

Rainer Kohlberger, Austria / Germany, 2017, 35 mm, 8΄ “Rainer Kohlberger’s eight-minute film Keep That Dream Burning begins with extremely fine black-and-white particles that flutter across the screen. Coagulating into rough structures, they transform into a storm of jagged artifacts and steadily changing spots of light. With the introduction of the flicker effect, the floating electronic sound turns into a piercing rhythmic wafting and comes to rest towards the end – to the image of a black hole subtly growing deeper and deeper. Concrete objects and events continually materialize from the active particles: dispersing debris, fireballs, and smoke barely evoke images of explosions familiar from action films, before disappearing again in static… On the one hand, the film points to the increasing use of algorithms to produce resounding movements, such as fire or water, in big cinema’s special effects, while on the other hand, the ‘old’ world breaks apart here: the genesis of a digital aesthetic, whose developmental processes are increasingly less ‘understandable’ for humans, takes place before our intoxicated eyes.” (Florian Wüst)

ΚΡΑΤΗΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΖΩΝΤΑΝΟ

Ράινερ Κόλμπεργκερ, Αυστρία / Γερμανία, 2017, φιλμ 35 χιλιοστών, 8΄ « Το οχτάλεπτο φιλμ του Ράινερ Κόλμπεργκερ ξεκινά με ασύλληπτα μικροσκοπικά ασπρόμαυρα σωματίδια, τα οποία κυματίζουν κατά μήκος της οθόνης. Καθώς αυτά στερεοποιούνται σε τραχιές δομές, μεταμορφώνονται σε μια θύελλα από πριονωτά στοιχεία θορύβου και σταθερά εναλλασσόμενες φωτεινές κηλίδες. Όταν εισάγεται το εφέ του τρεμοπαίγματος (flickering), o κυμαινόμενος ηλεκτρονικός ήχος μετατρέπεται σε ένα διαπεραστικό ρυθμικό φύσημα που κοπάζει προς το τέλος – στην εικόνα μιας μαύρης τρύπας που μεγαλώνει ανεπαίσθητα όλο και πιο βαθιά. Συμπαγή αντικείμενα και συμβάντα υλοποιούνται συνεχώς από τα ενεργά σωματίδια: διασκορπισμένα συντρίμμια, φωτιές και καπνοί φέρνουν κάπως στον νου εικόνες εκρήξεων που μας είναι γνώριμες από τις ταινίες δράσεις, ώσπου εξαφανίζονται ξανά στη στατικότητα… Η ταινία επισημαίνει αφενός την αυξανόμενη χρήση των αλγορίθμων στη δημιουργία ηχογόνων κινήσεων, όπως αυτές της φωτιάς ή του νερού, στα μεγαλεπήβολα ειδικά εφέ του κινηματογράφου, αλλά αφετέρου και την εν προκειμένω διάλυση του “παλιού” κόσμου: η γένεση της ψηφιακής αισθητικής, της οποίας οι εξελικτικές διεργασίες γίνονται ολοένα και λιγότερο “κατανοητές” για τους ανθρώπους, λαμβάνει χώρα μπροστά στα μεθυσμένα μάτια μας. » (Φλόριαν Βουστ)

21

FILMS ΙT HAS TO BE LIVED ONCE AND DREAMED TWICE

Rainer Kohlberger, Austria / Germany, 2019, Video, 28΄ “Experiments in perception are being conducted in a wonderland of damaged images. It has to be Lived Once and Dreamed Twice commences with white noise and machine droning, gray video static and colorful distortion artifacts. […] Kohlberger’s permutating abstractions render kaleidoscopic and hieroglyphic textures and envision toxic landscapes. The viewer travels through cellular cultures or stellar nebulae, through microcosms that seem to mirror the macrocosm – the universe. It Has to be Lived Once and Dreamed Twice tells of the imminent hegemony of artificial intelligence, of mind and body, electricity and computer, spirituality and technology, and the age-old narrative of love and fear. ‘The mind is a strange loop,’ reality is only an idea. A future world uninhabited by human beings provides perspective on an era of hysterical images. Was the world merely a lucid dream?”

(Stefan Grissemann, translation from German: Eve Heller)

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΖΗΣΕΙΣ ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΝΑ ΤΟ ΟΝΕΙΡΕΥΤΕΙΣ ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ

Ράινερ Κόλμπεργκερ, Αυστρία / Γερμανία, 2019, αρχείο βίντεο, 28΄ «Πειράματα για την αντίληψη διεξάγονται σε μια χώρα των θαυμάτων από κατεστραμμένες εικόνες. Η ταινία Πρέπει να το ζήσεις μια φορά και να το ονειρευτείς δύο φορές ξεκινά με λευκό θόρυβο και έναν μηχανικό βόμβο, με γκρίζες στατικές βιντεο-εικόνες και πολύχρωμα παραμορφωτικά στοιχεία θορύβου. […] Οι εναλλασσόμενες αφαιρετικές συνθέσεις του Κόλμπεργκερ αποδίδουν καλειδοσκοπικές και ιερογλυφικές επιφάνειες και οραματίζονται τοξικά τοπία. Οι θεατές ταξιδεύουν μέσα από κυτταρικές κουλτούρες ή αστρικά νεφελώματα, μέσα από μικροκόσμους που φαίνεται να καθρεφτίζουν τον μακρόκοσμο: το σύμπαν. Η ταινία μιλά για την επικείμενη ηγεμονία την τεχνητής νοημοσύνης, του πνεύματος και του σώματος, του ηλεκτρισμού και του υπολογιστή, της πνευματικότητας και της τεχνολογίας, όπως και για το προαιώνιο αφήγημα περί αγάπης και φόβου. “Το μυαλό είναι μια παράξενη λούπα”, η πραγματικότητα δεν είναι παρά μια ιδέα. Ένας μελλοντικός κόσμος όπου δεν κατοικούν ανθρώπινα όντα ανοίγει τον δρόμο για μια εποχή εξωφρενικών εικόνων. Ήταν άραγε ο κόσμος ένα όνειρο γεμάτο διαύγεια;». (Στέφαν Γκρίσεμαν)

22

DISTORΤING WALLS A panoply of light and color out of the darkness.

Optical illusions, impossibilities born out of the closed sphere, transcendence and immanence circling and swallowing each other up, endlessly.

In these films, various hermetic containers – the corporate office, the body, a church – give birth to a paradox of light and infinite space. ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΤΙΚΟΙ ΤΟΙΧΟΙ Μια πανοπλία φωτός και χρώματος που ξεπηδά από το σκοτάδι. Οφθαλμαπάτες, απιθανότητες που ξεπηδούν από την κλειστή σφαίρα, η υπέρβαση και η εμμονή στροβιλίζονται και αλληλοκαταπίνονται στο διηνεκές. Σε αυτές τις ταινίες, διάφορα ερμητικά δοχεία –το εταιρικό γραφείο, το σώμα, μια εκκλησία– γεννούν ένα παράδοξο φωτός και άπειρου χώρου.

23

FILMS THE PRISONER’S CINEMA

Melvin Moti, The Netherlands, 2018, 35 mm, 21΄ “The ‘Prisoner’s Cinema’ is a phenomenon described in neurology as a hallucination, that appears after a prolonged absence of visual sensations. A blind screen of hallucinations forms itself on the eyes cut off from visual stimuli. The subject can see this projection, but fails to register these mental images, transforming it into an intimate and personal experience. Melvin Moti is interested in the relationship between hallucination and formalism. The Prisoner’s Cinema consists of abstract images, rays of light through a window, and explanations of a scientist describing his vision after undergoing sensory deprivation for several days. This is about the origins of the film, creating an image of the power image of the subject, the unconscious, history of abstraction and formalism.” (kadist.org)

ΤΟ ΣΙΝΕΜΑ ΤΟΥ ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΥ

Μέλβιν Μότι, Ολλανδία, 2018, φιλμ 35 χιλιοστών, 21΄ «Το σινεμά του φυλακισμένου είναι ένα φαινόμενο που περιγράφεται στη νευρολογία και αναφέρεται στην παραίσθηση που εμφανίζεται έπειτα από την παρατεταμένη απουσία οπτικών εντυπώσεων. Μια παραισθησιακή οθόνη σχηματίζεται μπροστά στα μάτια που είναι αποκομμένα από οπτικά ερεθίσματα. Το υποκείμενο μπορεί να δει αυτή την προβολή, αλλά αδυνατεί να αναγνωρίσει αυτές τις νοητικές εικόνες, με αποτέλεσμα να τη μεταμορφώνει σε μια μύχια προσωπική εμπειρία… Ο σκηνοθέτης ενδιαφέρεται για τη σχέση ανάμεσα στην παραίσθηση και τον φορμαλισμό… Το σινεμά του φυλακισμένου αποτελείται από αφηρημένες εικόνες, ακτίνες φωτός που περνούν μέσα από ένα παράθυρο, αλλά και εξηγήσεις ενός επιστήμονα που περιγράφει την όρασή του αφότου έχει υποβληθεί σε συνθήκες αισθητηριακής απομόνωσης για αρκετές ημέρες. Ένα έργο για την προέλευση του κινηματογράφου, τη δημιουργία μιας εικόνας για τη δυναμική εικόνα ενός υποκειμένου, για το υποσυνείδητο, την ιστορία της αφαίρεσης και του φορμαλισμού...» (kadist.org)

FILAMENT (THE HANDS)

Amy Halpern, USA, 1974, 16 mm, 6΄ In the politically charged atmosphere of the early 70s, Mikis Theodorakis conducted a concert of his music in Philadelphia. His music was banned at that time in Greece, his own country, by the US-funded junta. Visiting the US on a limited visa, he was restricted to musical appearances only – no public speaking permitted. His hands, eloquent even when their gestures are deprived (by silent filming) of the music they are making, speak. Several in-camera

24

ΤΑΙΝΙΕΣ phenomena resulted from the highly-charged nature of the shoot.

Flashes of lightning appear, in directional continuity with Theodorakis’ movements. These are the product of static electricity, which caused flashes of light inside the camera to make additional exposures on the film, while it was being exposed through the lens.

The apparent double exposures are the result of the gestures’ speed interacting with the camera shutter speed, and seem to multiply the hands’ locations. A shift from Plus-X to Double-X and finally to Tri-X film stock causes the image to become progressively grainier, and the hands more glowing and haloed.

ΤΟ ΝΗΜΑ (ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΣΟΥ)

Έιμι Χάλπερν, ΗΠΑ, 1974, φιλμ 16 χιλιοστών, 6΄ Με φόντο την πολιτικά φορτισμένη ατμόσφαιρα των αρχών της δεκαετίας του ’70, ο Μίκης Θεοδωράκης έδωσε μια συναυλία στη Φιλαδέλφεια της Αμερικής. Εκείνη την εποχή, η μουσική του ήταν απαγορευμένη στην Ελλάδα από τη δικτατορία των Συνταγματαρχών, την οποία συντηρούσε οικονομικά η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών. Κάνοντας μια επίσκεψη στην Αμερική με βίζα περιορισμένου χρόνου, ο Θεοδωράκης έπρεπε να περιοριστεί στις μουσικές εκδηλώσεις – δεν του επιτρεπόταν να μιλήσει δημοσίως. Τα χέρια του μιλούν: είναι ευφραδή ακόμα κι όταν οι κινήσεις του στερούνται μουσικής υπόκρουσης (μιας που η κινηματογράφηση γίνεται σε φιλμ χωρίς ήχο), παρότι δημιουργούν μουσική. Η υψηλής έντασης φύση του γυρίσματος είχε ως αποτέλεσμα αρκετά φαινόμενα μέσα στην κάμερα. Εμφανίζονται μικρές αστραπές, που σκηνοθετικά γίνονται προέκταση των κινήσεων του Θεοδωράκη. Πρόκειται για παράγωγα στατικού ηλεκτρισμού, ο οποίος δημιούργησε λάμψεις φωτός στο εσωτερικό της κάμερας, προσθέτοντας νέες οπτικές επιφάνειες στο φιλμ, καθώς αυτό βρισκόταν εκτεθειμένο μέσα από τον φακό. Οι εμφανείς διπλοτυπίες είναι αποτέλεσμα της ταχύτητας των κινήσεων που αλληλεπιδρούν με την ταχύτητα του κλείστρου της κάμερας, ενώ μοιάζει να πολλαπλασιάζουν τα σημεία όπου βρίσκονταν τα χέρια. Η αλλαγή από το ένα καρούλι φιλμ στο άλλο (από φιλμ Plus-X σε Double-X και τελικά σε Tri-X) προσδίδει στην εικόνα ολοένα και περισσότερο κόκκο, και στα χέρια ολοένα και μεγαλύτερη και διάχυτη φωτεινότητα.

25

FILMS SPACY

Takashi Ito, Japan, 1981, 16 mm, 10΄ A film whose subject is the place (a gymnasium), the time, (the ten minutes the film runs), and the unconformity of the reality (the gymnasium), and the illusion (the representation of the gymnasium).

All components are strictly combined in an endless cycle, a Möbius stripe, an Escher’s film in a Japanese tempo, from slow to fast, from pianissimo to fortissimo.

ΕΝΤΟΣ ΤΟΠΟΥ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΥ

Τακάσι Ίτο, Ιαπωνία, 1981, φιλμ 16 χιλιοστών, 10΄ Μια ταινία με θέμα τον χώρο (ένα γυμνάσιο), τον χρόνο (τα δέκα λεπτά που διαρκεί το φιλμ), την αντισυμβατικότητα της πραγματικότητας (το γυμνάσιο) και την ψευδαίσθηση (την αναπαράσταση του γυμνασίου). Όλα τα στοιχεία συνδυάζονται με αυστηρή ακρίβεια σε έναν αέναο κύκλο, σε μια λωρίδα του Μέμπιους, σε μια ταινία με τον τρόπο του Μάουριτς Κορνέλις Έσερ σε γιαπωνέζικο τέμπο, από την αργή ταχύτητα στη γρήγορη κι από τη χαμηλή ένταση στη δυνατή.

THE NIGHTSHIFT

Giovanni Giaretta, Italy, 2018, Video, 7΄ A hypnotic voice-over narrates a text based on personal experience as a night porter. Here, the nightshift becomes a metaphor that tells about the mechanics of perception, describing a particular state of mind caused by working at night in relation to a self-generated filmic illusion in which one pretend that it is daytime. This work consists of a collection of images and resemblances that trick the eye. The video tackles the relationship between perception and projection, and hints at the suspension of disbelief and at the constant shifting between what is fantasized and what is experienced.

ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΒΑΡΔΙΑ

Τζοβάνι Τζαρέτα, Ιταλία, 2018, αρχείο βίντεο, 7΄ Ένα μαγνητικό voice-over διαβάζει ένα κείμενο, το οποίο αντλεί από την προσωπική εμπειρία ενός νυχτοφύλακα. Εδώ, η νυχτερινή βάρδια γίνεται μια μεταφορά για τη μηχανική της αντίληψης, μέσα από την περιγραφή μιας συγκεκριμένης διανοητικής

26

ΤΑΙΝΙΕΣ κατάστασης που διαμορφώνεται από τη νυχτερινή εργασία – και σε συνάρτηση με μια αυτοτροφοδοτούμενη κινηματογραφική ψευδαίσθηση, κατά την οποία κάποιος προσποιείται πως βρίσκεται στο φως της μέρας. Αυτό το έργο αποτελείται από μια συλλογή εικόνων και ομοιωμάτων που ξεγελούν το μάτι. Η ταινία εξετάζει τη σχέση ανάμεσα στην αντίληψη και την προβολή, ενώ παράλληλα σχολιάζει τη διατήρηση της αμφιβολίας στη θέαση και πραγματεύεται υπόρρητα τη διαρκή εναλλαγή ανάμεσα στη φαντασίωση και την εμπειρία.

SANCTUS

Barbara Hammer, USA, 1990, 16 mm, 20΄ Sanctus is a film of rephotographed moving x-rays, originally shot by Dr. James Sibley Watson and his colleagues. Making the invisible visible, the film reveals the skeletal structure of the human body as it protects the hidden fragility of interior organ systems. Writes Hammer: “In making Sanctus, I was concerned about the contradictory qualities of beauty and danger in the images that were made by radiation.

I delighted in the imagery and at the same time I imagined the deleterious effects of the image making on the subjects. [...] I rely on the viewers’ intuition of a foreboding, a sense of ambivalence, an unsteady non-homogenous emotive state, a not-knowing.”

SANCTUS

Μπάρμπαρα Χάμερ, ΗΠΑ, 1990, φιλμ 16 χιλιοστών, 20΄ Το Sanctus είναι μια ταινία που ξαναφωτογραφίζει –αυτή τη φορά σε κίνηση– ακτίνες Χ που πρωτοτράβηξαν ο Δρ. Τζέιμς Σίμπλεϊ Γουάτσον και οι συνεργάτες του. Κάνοντας το αόρατο ορατό, η ταινία αποκαλύπτει τη σκελετική δομή του ανθρώπινου σώματος, η οποία προστατεύει την κρυφή, εύθραυστη φύση των εσωτερικών οργάνων. Με τα λόγια της σκηνοθέτιδας: « Όταν έκανα το Sanctus, με απασχολούσαν οι αντιφατικές ποιότητες της ομορφιάς και του κινδύνου σ’ αυτές τις εικόνες που δημιουργήθηκαν χάρη στην ακτινοβολία. Έβρισκα αυτές τις εικόνες απολαυστικές, αλλά ταυτοχρόνως φανταζόμουν τη δηλητηριώδη επίδρασή τους στα εκάστοτε υποκείμενα που βρίσκονταν σε έκθεση. [...] Επικαλούμαι το προαίσθημα των θεατών για το δυσοίωνο, την αίσθηση της αμφιθυμίας, μια ασταθή, ανομοιογενή συναισθηματική κατάσταση, τη συνθήκη τού να μη γνωρίζεις ».

27

DAY 03 SATURATION In an age of visual saturation, “data” are never used in singular. Hidden in an environment of overexposure, where every object is calculated / measured / classified / archived as “information” (at times an abstract and at times a concrete concept) in a sum of infinite options, the cinematic image, as a paradoxically unique and singular event, scrutinizes whether there is anything in this world we can take as a given. ΗΜΕΡΑ 03 ΚΟΡΕΣΜΟΣ Σε μια εποχή οπτικού κορεσμού, η λέξη «δεδομένα» δεν εμφανίζεται ποτέ στον ενικό αριθμό. Κρυμμένη σε ένα περιβάλλον υπερέκθεσης όπου κάθε αντικείμενο υπολογίζεται / μετριέται / κατηγοριοποιείται / αρχειοθετείται ως «πληροφορία» –άλλοτε αφηρημένη κι άλλοτε συγκεκριμένη–, σε ένα σύνολο άπειρων επιλογών, η κινηματογραφική εικόνα εξετάζει αν υπάρχει τελικά κάτι στον κόσμο που μας χαρίζεται.

28

DATA DRIVES Testing the dominant working hypothesis of the Digital Age, i.e. that every fragment of reality is a piece of information, this program experiments with the raw – spontaneous, formless, unpredictable, sensitive – nature of data to prompt us re-imagining factuality. ΔΕΔΟΜΕΝΕΣ ΕΝΟΡΜΗΣΕΙΣ Δοκιμάζοντας την κυρίαρχη υπόθεση εργασίας της Ψηφιακής Εποχής, σύμφωνα με την οποία κάθε θραύσμα της πραγματικότητας είναι ένα κομμάτι πληροφορίας, αυτό το πρόγραμμα πειραματίζεται με την πρωτογενή –αυθόρμητη, άμορφη, απρόβλεπτη, ευαίσθητη– φύση των δεδομένων, παρακινώντας μας να ξαναφανταστούμε την πραγματικότητα των γεγονότων.

29

FILMS I LOVE ALASKA, EPISODE 1

Lernet Engelberts & Sander Plug, The Netherlands, 2009, Video, 6΄ On August 4, 2006, the personal search queries of 650,000 AOL (America Online) users accidentally ended up on the Internet, for all to see. After three days AOL realized their blunder and removed the data from their site, but the sensitive private data had already leaked to several other sites. This is the first part of the heartbreaking search history adventure of user #711391: a religious middle-aged woman from Houston, Texas, who spends her days at home behind her TV and computer. Her unique style of phrasing combined with the ideas, convictions and obsessions she hurls into AOL’s search engine, turn her personal story into a disconcerting novel of sorts.

I LOVE ALASKA, EPISODE 1

Λέρνετ Ένγελμπερτς & Σάντερ Πλουχ, Ολλανδία, 2009, αρχείο βίντεο, 6΄ Στις 4 Αυγούστου του 2006, τα προσωπικά queries 650.000 χρηστών του δικτύου AOL (America Online) ανέβηκαν κατά λάθος στο Διαδίκτυο κι έγιναν διαθέσιμα σε κοινή θέα. Τρεις μέρες μετά, το AOL κατάλαβε το λάθος και απομάκρυνε τις πληροφορίες από τη σελίδα του, αλλά τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα είχαν ήδη διαρρεύσει σε αρκετά άλλα σάιτ. Αυτό είναι το πρώτο μέρος της σπαραξικάρδιας περιπέτειας του ιστορικού αναζήτησης της χρήστριας #711391: μιας θρησκόληπτης μεσήλικης από το Χιούστον, η οποία περνάει την ώρα της πίσω από την τηλεόραση και τον υπολογιστή της. Γι’ αυτήν, το ψαχτήρι δεν είναι τόσο ένα εργαλείο, όσο ένας φίλος, ένας θάλαμος εξομολόγησης, ένα μαντείο ή, απλώς, η πηγή της γνώσης… Ένα συναρπαστικό αρχείο για την απομόνωση, την επιθυμία, αλλά και όλα τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά που παραμένουν απαράλλαχτα στο πέρασμα από τον απτό στον εικονικό κόσμο.

LOOSE ENDS

Chick Strand, USA, 1979, 16 mm, 23΄ A collage film about the process of internalizing the information that bombards us through a combination of personal experience and media in all possible forms. Speeding through our senses in ever-increasing numbers and complicated mixtures of fantasy, dream and reality from both outside and in, these fragmented images of life, sometimes shared by all, sometimes isolated and obscure, but with common threads, lead us to a state of psychological entropy tending toward a uniform inertness...

An insensitive uninvolvement in the human condition and our own humanity.

30

ΤΑΙΝΙΕΣ ΑΦΗΝΟΝΤΑΣ ΚΕΝΑ

Τσικ Στραντ, ΗΠΑ, 1979, φιλμ 16 χιλιοστών, 23΄ Μια ταινία-κολάζ για τη διαδικασία της εσωτερίκευσης των πληροφοριών που μας βομβαρδίζουν μέσα από έναν συνδυασμό προσωπικής εμπειρίας και μέσων κάθε μορφής. Καθώς διατρέχουν με μανία τις αισθήσεις μας σε αθρόα μεγέθη και σύνθετα μείγματα φαντασίας, ονείρου και (εσωτερικής και εξωτερικής) πραγματικότητας, αυτές οι θραυσματικές εικόνες ζωής –άλλοτε κοινές για όλους, άλλοτε απομονωμένες και σκοτεινές– μας οδηγούν σε μια κατάσταση ψυχολογικής εντροπίας που οδηγεί προς μια κατάσταση αδράνειας. Μια ταινία για τη σκληρή (απ)εμπλοκή μας με την ανθρώπινη κατάσταση και τη δική μας ανθρωπιά.

WE KNOW WE ARE JUST PIXELS

Laure Prouvost, UK, 2015, Video, 5΄ Attributing human characteristics to inanimate objects, this video work finds Laure Prouvost’s images forming a conversation amongst themselves. Discussing their existence and vulnerabilities, in relation to the viewer looking at them, the images want to be more than just pixels; they want to explore and exist outside of the machine upon which they are being played. As often in Prouvost’s films, the speed of images and text challenges the limits of perception, for it seems almost impossible for the human eye to catch every piece of visual information in the film.

Eventually, the viewer becomes used to the rhythm and finally gives the images the attention they “deserve.”

ΞΕΡΟΥΜΕ ΠΩΣ ΔΕΝ ΕΙΜΑΣΤΕ ΠΑΡΑ ΠΙΞΕΛ

Λορ Προυβό, Ηνωμένο Βασίλειο, 2015, αρχείο βίντεο, 5΄ Αποδίδοντας ανθρώπινα χαρακτηριστικά σε άψυχα αντικείμενα, οι εικόνες του έργου της Λορ Προυβό ξεκινούν έναν διάλογο μεταξύ τους. Συζητώντας την ύπαρξη και τις ευαισθησίες τους, σε σχέση με τον θεατή που τις αντικρίζει, οι εικόνες θέλουν να είναι πολλά περισσότερα από σύνολα από πίξελ. Θέλουν να εξερευνούν και να υπάρχουν έξω από τη μηχανή στην οποία παίζονται. Όπως συμβαίνει συχνά στις ταινίες της Προυβό, η ταχύτητα των εικόνων και το κείμενο ωθεί την ανθρώπινη αντίληψη στα όριά της, έτσι ώστε μοιάζει σχεδόν αδύνατο για το ανθρώπινο μάτι να συλλάβει κάθε στοιχείο οπτικής πληροφορίας στην ταινία. Ώσπου οι θεατές συνηθίζουν τον ρυθμό και τελικά δίνουν στις εικόνες την προσοχή που τους «αξίζει».

31

FILMS DUST POETRY

Nan Wang, The Netherlands, 2014, Video, 9΄ “A nine-minute film combined with 7,000 frames of dust I have been collecting in my room, and 6 minutes long black-and-white analog 16 mm film of small plants and insects I picked up from the garden.

I was always fascinated by the beauty of small abandoned physical materials, like dust, plants and insects, and try to imagine their memories and emotions. The recorded sounds of insects singing and wind blowing among the plants is used to simulate their language and poetry. The aim of this work is to use dust and sound as elements to construct another reality which is beyond – but reflective of – our mediated, fragmented, noisy world.”

(Nan Wang)

ΣΚΟΝΗ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ

Ναν Γουάνγκ, Ολλανδία, 2014, αρχείο βίντεο, 9΄ «Μια εννιάλεπτη ταινία που αποτελείται από 7.000 εικόνες με τη σκόνη που μάζεψα από το δωμάτιό μου και έξι λεπτά ασπρόμαυρου αναλογικού φιλμ 16 χιλιοστών, όπου αποτυπώνονται μικροσκοπικά φυτά και έντομα που μάζεψα από τον κήπο. Ανέκαθεν με συνάρπαζε η ομορφιά των μικρών, εγκαταλειμμένων φυσικών υλικών και προσπαθούσα να φανταστώ τις αναμνήσεις και τα συναισθήματά τους. Οι ηχογραφημένοι ήχοι των εντόμων και του ανέμου που φυσά πάνω από τη βλάστηση χρησιμοποιούνται για να προσεγγίσουμε τη γλώσσα τους και την ποίησή τους. Στόχος αυτού του έργου είναι η χρήση της σκόνης και του ήχου για την κατασκευή μιας άλλης πραγματικότητας, που βρίσκεται πέρα από τον διαμεσολαβημένο, κατακερματισμένο, θορυβώδη κόσμο μας – κι όμως τον καθρεφτίζει». (Ναν Γουάνγκ)

DIGITAL ABERRATION

Malcolm LeGrice, UK, 2004, Video, 4΄ “A punishment for digital theory that the artist must programme – every cheap visual effect available in the editing package, and a soundtrack made with free software from a corn-flakes packet; apologies to Oscar for all the hours he spent at the animation table.” (Malcolm LeGrice)

ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΠΟΚΛΙΣΗ

Μάλκολμ ΛεΓκρις, Ηνωμένο Βασίλειο, 2004, αρχείο βίντεο, 4΄ «Μια τιμωρία για την ψηφιακή θεωρία, την οποία πρέπει να προγραμματίσει ο ίδιος ο καλλιτέχνης –με κάθε φτηνιάρικο οπτικό

32

ΤΑΙΝΙΕΣ εφέ που περιλαμβάνεται στο πακέτο μιας σουΐτας μοντάζ και ένα σάουντρακ που φτιάχτηκε με ανοιχτό λογισμικό που μοιράζανε στις συσκευασίες των κορν φλέικς· την ειλικρινή μου συγγνώμη στον Όσκαρ για όλες τις ώρες που πέρασε στο τραπέζι του ανιμέισον». (Μάλκομ ΛεΓκρις)

BUTTERED DAYLIGHT

Hypercomf, Greece, 2018, Video, 14΄ “We are in a colorful brain fog, a parallel sentient reality where every gesture is a Ritual. We come across an anonymous character, the neo-primal self, wearing an electric blue sheep’s fur costume and emoticon ritual mask, going through everyday actions and anxieties in a haze of orgasmic aesthetics. Captured in the overdramatic and indulgent universal language of media, the director is always implied, setting the action and choosing to frame it in the eerie and discomforting advertising qualities that inform the singular social cyber-brain. How should we interact psychologically with a new digital and electronic world order, how does the media use our emotional reactions to vibrant aesthetics, and how can the personal, esoteric human landscape be portrayed in film and other media?” (Hypercomf)

BUTTERED DAYLIGHT

Hypercomf, Ελλάδα, 2018, αρχείο βίντεο, 14΄ « Βρισκόμαστε εν μέσω ενός πολύχρωμου νέφους εν κρανίω, μιας παράλληλης αισθαντικής πραγματικότητας, στην οποία κάθε χειρονομία είναι μια Τελετή. Συναντάμε έναν ανώνυμο χαρακτήρα, τον νεο-πρωτόγονο εαυτό, ο οποίος φορά ένα κουστούμι-προβιά σε μπλε ιλεκτρίκ και μια τελετουργική μάσκα-emoticon καθώς βιώνει μια σειρά από καθημερινές πράξεις και ανησυχίες σε μια αχλύ οργασμικής αισθητικής. Ο σκηνοθέτης, εγκλωβισμένος καθώς είναι στην υπερ-δραματική και ενδοτική οικουμενική γλώσσα των μίντια, πάντα υπονοείται, τοποθετώντας τη δράση και επιλέγοντας να την καδράδει με γνώμονα τα αλλόκοσμα και άβολα χαρακτηριστικά της διαφήμισης, τα οποία τροφοδοτούν τον μοναδικό κοινωνικό κυβερνο-εγκέφαλο. Πώς οφείλουμε να αλληλεπιδρούμε ψυχολογικά με τη νέα ψηφιακή και ηλεκτρονική τάξη πραγμάτων, πώς χρησιμοποιούν τα μίντια τις συναισθηματικές μας αντιδράσεις σ’ αυτή τη ζωντανή αισθητική και πώς μπορεί το προσωπικό, εσωτερικό ανθρώπινο τοπίο να παρασταθεί στον κινηματογράφο και σε άλλα μέσα; » (Hypercomf)

33

DAY 04 PHARMAKON Cinema as pharmakon: poison in large doses, medicine when meted out just right. Through overexposure (to high risk, to illness, to language [as a virus], to new ideas), new forms of consciousness or extinguishing plagues contagiously spread. Glorious in its ambiguity, this epidemic permanently infects the host. ΗΜΕΡΑ 04

ΦΑΡΜΑΚΟΝ Το σινεμά ως φάρμακο: δηλητήριο σε μεγάλες δόσεις, ίαμα όταν χορηγείται σωστά. Με την υπερέκθεση (στον υψηλό κίνδυνο, στη νόσο, στον ιό της γλώσσας, σε καινούργιες ιδέες), νέες μορφές συνείδησης ή υπάρχουσες μάστιγες εξαπλώνονται μεταδοτικά. Μεγαλειωδώς επαμφοτερίζουσα, αυτή η επιδημία μολύνει για πάντα τον ξενιστή.

34

ΤΑΙΝΙΕΣ THE ASTHENIC SYNDROME

Kira Muratova, USSR, 1990, 35 mm, 153΄ “The central poetic vision of The Asthenic Syndrome [...] is that two basic, debilitating forms of compulsive behavior are loose in the world today, extreme aggressiveness and extreme passivity: either people walk down the street picking fights at random with other people, or they go to sleep at a moment’s notice, regardless of what’s happening around them… Both, after all, are ways of being ‘out of control.’ It might be said that, formally speaking, The Asthenic Syndrome is ‘out of control’ as well. It’s a film that alternately assaults you and nods off – usually without warning and often when you’re least expecting it. Mean-spirited and assertive one moment, narcoleptic and in complete denial the next, it bears an astonishing resemblance to the disconcerting rhythm of contemporary public life.” (Jonathan Rosenbaum)

ΤΟ ΑΣΘΕΝΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ

Κίρα Μουράτοβα, ΕΣΣΔ, 1990, φιλμ 35 χιλιοστών, 153΄ «Το κεντρικό ποιητικό όραμα του Ασθενικού συνδρόμου [...] είναι πως σήμερα στον κόσμο κυκλοφορούν ελεύθερες δύο βασικές μορφές ψυχαναγκαστικής συμπεριφοράς που προξενούν παράλυση: η ακραία επιθετικότητα και η ακραία παθητικότητα. Οι άνθρωποι είτε περπατούν στον δρόμο γυρεύοντας καβγάδες με άλλους ανθρώπους, είτε πέφτουν για ύπνο με μιας, ό,τι κι αν συμβαίνει γύρω τους… Και οι δύο μορφές, σε τελική ανάλυση, είναι τρόποι να βρίσκεσαι «εκτός ελέγχου». Μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι τυπικά το Ασθενικό σύνδρομο είναι κι αυτό “εκτός ελέγχου” – σου επιτίθεται και πέφτει σε λήθαργο εναλλάξ, συνήθως χωρίς να σε προειδοποιήσει και σε ανύποπτο χρόνο. Η ταινία, τη μια στιγμή κακοπροαίρετη και αποφασιστική, αλλά την αμέσως επόμενη ναρκοληπτική και σε απόλυτη άρνηση, μοιάζει εκπληκτικά με τον ανήσυχο ρυθμό της σύγχρονης δημόσιας ζωής». (Τζόναθαν Ρόζενμπαουμ)

35

DELLAGR AZIA

© HYPERCOMF

DRIVE-IN

ΤΑΙΝΙΕΣ THE FEAR

Kostas Manousakis, Greece, 1966, DCP, 102΄ The anatomy of a crime committed within the confines of a family of landholders, in the heart of the Greek countryside, becomes a fascinating ode to a crushing innermost emotion, spread as a socially transmitted disease. Greek provincial landscape – as a land of myth and tragedy, as a battlefield for the deepest human instincts, and as a shelter where everything can paradoxically hide under the “angelic and black” light of the burning sun – has never been more compellingly filmed. A rare screening of a masterpiece signed by an inexplicably underexposed Greek auteur.

Ο ΦΟΒΟΣ

Κώστας Μανουσάκης, Ελλάδα, 1966, DCP, 102΄ Η ανατομία ενός εγκλήματος που διαπράττεται στους κόλπους μιας οικογένειας τσιφλικάδων, στην καρδιά της υπαίθρου, γίνεται μια συναρπαστική ωδή για αυτό το συντριπτικό, μύχιο συναίσθημα που εξαπλώνεται σαν κοινωνικά μεταδιδόμενο νόσημα. Η ελληνική επαρχία, ως τόπος του μύθου και της τραγωδίας, ως πεδίο μάχης των βαθύτερων ανθρώπινων ενστίκτων και ως καταφύγιο όπου όλα πασχίζουν να μείνουν παραδόξως κρυμμένα κάτω από το «αγγελικό και μαύρο φως» του καυτού ήλιου, δεν έχει κινηματογραφηθεί ποτέ πιο υποβλητικά. Μια σπάνια προβολή ενός αριστουργήματος που υπέγραψε ένας αδικαιολόγητα αφανής Έλληνας δημιουργός.

37

FILMS AS TO POSTERITY

Marina Gioti, Greece, 2014, Video, 12΄ A collection of visual evidence from an Athens of the near future devoid of humans. Its inhabitants have mysteriously disappeared, leaving behind a “tableau mourant” of reinforced concrete, metal and plastic debris, coexisting with glorious marble and the local flora and fauna. Part science fiction, part archaeological mystery, the work offers a picturesque expedition of the new Greek ruins, through an apposition of findings that serve as hints for the unknown fate of the film’s elusive protagonists: the – conspicuous by their absence – Athenians.

AS TO POSTERITY

Μαρίνα Γιώτη, Ελλάδα, 2014, αρχείο βίντεο, 12΄ Συλλογή οπτικών τεκμηρίων από μια Αθήνα του κοντινού μέλλοντος, άδεια από ανθρώπους. Οι κάτοικοι της πόλης έχουν εξαφανιστεί κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, αφήνοντας πίσω τους ένα tableau mourant από τα απομεινάρια του πολιτισμού τους: μέταλλο, πλαστικό, μπετόν αρμέ και αρχαία μάρμαρα, που συνυπάρχουν με την τοπική χλωρίδα και πανίδα. Κινούμενο μεταξύ επιστημονικής φαντασίας και αρχαιολογικού μυστηρίου, το έργο προσφέρει μια ξενάγηση στα νέα ελληνικά ερείπια, μέσα από μια παράθεση ευρημάτων που ίσως φωτίσουν το μυστήριο που καλύπτει την εξαφάνιση των αόρατων πρωταγωνιστών του: των απόντων Αθηναίων.

38

ΤΑΙΝΙΕΣ WAKE IN FRIGHT

Ted Kotcheff, Australia, 1971, DCP, 109΄ School teacher John Grant plies his trade in the middle of nowhere in the heart of the Australian outback. At the end of term, he makes his way back to Sydney for his holiday when he is saddled with an unwelcome layover in the godforsaken mining town of Tiboonda. What should be a night’s stay turns into a nightmare of drinking, dust, heat, and kangaroo killing. Α descent into the shadow lurking at the desert fringe; a dark tale about overexposure to white masculinity.

ΞΥΠΝΗΜΑ ΣΤΟΝ ΤΡΟΜΟ

Τεντ Κότσεφ, Αυστραλία, 1971, DCP, 109΄ Ένας δάσκαλος με το όνομα Τζον Γκραντ εργάζεται στην καρδιά της Αυστραλίας, σε μια αγροτική έκταση στη μέση του πουθενά. Στο τέλος του σχολικού έτους, αναχωρεί για το Σίντνεϊ για τις διακοπές του, αλλά η διαδρομή του θα σταματήσει απρόσμενα και δυσάρεστα στην Τιμπούντα, μια καταραμένη πόλη μεταλλωρύχων. Το πλάνο για μια διανυκτέρευση μετατρέπεται σε έναν εφιάλτη με αλκοόλ, σκόνη, κάψα και κυνήγι καγκουρό. Μια κατάδυση στο σκοτάδι που απλώνεται στις παρυφές της ερήμου· μια σκοτεινή ιστορία για την υπερέκθεση στη λευκή αρρενωπότητα.

39

DAY 05 LANDMARKS Human and natural monuments exposed to the cruelty of collective consumption and individual interpretation get exhausted by their own virtual status and degraded by metaphors and metonymies – all the ferrying codified understandings of a locale. Cinema places untie the overexposed experience of quotidian spaces, illuminating and navigating future meanings of our well-worn abodes. ΗΜΕΡΑ 05 ΤΟΠΟΣΗΜΑ Ανθρώπινα και φυσικά μνημεία, εκτεθειμένα στη σκληρότητα της μαζικής κατανάλωσης και της ατομικής ερμηνείας, εξαντλούνται από το εικονικό τους στάτους και φθείρονται από τις παρομοιώσεις και τις μετωνυμίες – όλα αυτά τα μεταφορικά σχήματα που κωδικοποιούν την αντίληψή μιας για ένα μέρος. Οι κινηματογραφικοί τόποι απελευθερώνουν την εμπειρία της υπερέκθεσης των καθημερινών χώρων, φωτίζοντας και διαβαίνοντας μελλοντικές αναγνώσεις των πολυκαιρισμένων μας κατοικιών.

40

CAPTURING NATURE: SCAPING THE LAND A survey through disparate topographies, which investigates the exploitation of natural resources, pointing toward the ultimately unexploitable vastness of the living world. ΑΙΧΜΑΛΩΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΦΥΣΗ: ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΤΟΠΙΟ Μια επισκόπηση ετερόκλητων τοπογραφιών, η οποία εξερευνά την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων καταδεικνύοντας την απόλυτη, μη εκμεταλλεύσιμη απειροσύνη του ζώντος κόσμου.

The tribute “Capturing Nature” is implemented by the Operational Program “Human Resources Development, Education and Lifelong Learning” and it is co-financed by the European Union (European Social Fund) and Greek National Funds. The film tribute has free admission and it is accessible to disabled people. The tribute of SIFF to environmental films is implemented as part both of the EU-wide communications campaign called “Europe in My Region,” run as a way to encourage citizens to discover and learn more about EU-funded projects near them.

All of the films in this tribute are screened in Greece for the first time. Όλες οι ταινίες του αφιερώματος προβάλλονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Το αφιέρωμα «Αιχμαλωτίζοντας τη Φύση» υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Η προβολή των ταινιών του αφιερώματος είναι δωρεάν για το κοινό και εξασφαλίζεται η πρόσβαση σε ΑμεΑ. Το αφιέρωμα στο περιβάλλον συμμετέχει στις δράσεις της πανευρωπαϊκής εκστρατείας επικοινωνίας «Η Ευρώπη στην περιοχή μου 2019 (Europe in my Region)», η οποία στοχεύει να ενθαρρύνει τους πολίτες να δουν και να μάθουν περισσότερα για τα έργα που συγχρηματοδοτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση στην περιοχή τους.

41

FILMS ALTIPLANO

Malena Szlam, Chile / Argentina / Canada, 2018, Video, 16΄ Filmed in the Andean Mountains in the traditional lands of the Atacameño, Aymara, and DiaguitaCalchaquí in northern Chile and northwest Argentina, Altiplano takes place within a geological universe of ancestral salt flats, volcanic deserts, and colored lakes.

Located at the heart of a natural ecosystem threatened by a century of saltpeter and nitrate mining practices, and recent geothermal exploitation, Altiplano reveals an ancient land standing witness to all that is, was, and will be.

ΑΛΤΙΠΛΑΝΟ

Μαλένα Σλαμ, Χιλή / Αργεντινή / Καναδάς, 2018, αρχείο βίντεο, 16΄ Γυρισμένη στα βουνά των Άνδεων, στην πατροπαράδοτη γη των φυλών των Ατακάμα, των Αϊμάρα και των ΝτιαγκίταΚαλτσακουί στη βόρεια Χιλή και τη βορειοδυτική Αργεντινή, η ταινία Αλτιπλάνο εκτυλίσσεται στο γεωλογικό σύμπαν των προγονικών αλυκών, των ηφαιστειογενών ερήμων και των πολύχρωμων λιμνών. Χτυπώντας στην καρδιά ενός φυσικού οικοσυστήματος που βρίσκεται υπό απειλή, όχι μόνο μετά από έναν αιώνα τεχνικών εξόρυξης με τη χρήση ποτάσας και άλλων νιτρικών οξέων, αλλά και από τη σύγχρονη γεωθερμική εκμετάλλευση, η ταινία αποκαλύπτει μια αρχέγονη γη που έγινε μάρτυρας των όσων ήταν, είναι και θα είναι.

BLACK POND

Jessica Sarah Rinland, UK, 2018, Video, 43΄ “Black Pond explores the activity within a common land in the south of England. Previously occupied by the 17th-century agrarian socialists the Diggers, the land is currently inhabited by a Natural History Society whose occupations include bat and moth trapping, mycology, tree measuring and botanical walks.

During two years of filming on the land, the footage was regularly shown to the members of the Society. Their memories and responses were recorded and subsequently used as part of the film’s narration. The film does not offer a comprehensive record of the history of humans within the area. Instead, it explores more intimately humans’ relationship with and within land and nature.” (UnionDocs)

42

ΤΑΙΝΙΕΣ MΑΥΡΗ ΓΟΥΡΝΑ

Τζέσικα Σάρα Ρίνλαντ, Ηνωμένο Βασίλειο, 2018, αρχείο βίντεο, 43΄ «Η Μαύρη γούρνα εξερευνά την ανθρώπινη δραστηριότητα σε μια κοινόκτητη έκταση στον νότο της Αγγλίας. Η γη αυτή, που στο παρελθόν κατοικούνταν από τους «Σκαπανείς», τους περιώνυμους σοσιαλιστές γεωργούς του 17ου αιώνα, είναι πλέον ο τόπος διαμονής της Ένωσης Φυσικής Ιστορίας, τα μέλη της οποίας ασχολούνται, μεταξύ άλλων, με το κυνήγι νυχτερίδων και νυχτοπεταλούδων, τη μυκητολογία, τη μέτρηση των δέντρων και τους βοτανολογικούς περιπάτους. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, τα οποία κράτησαν δύο χρόνια, τα μέλη της Ένωσης έβλεπαν συστηματικά τις λήψεις. Οι αναμνήσεις και οι αντιδράσεις τους έγιναν υλικό τεκμηρίωσης και χρησιμοποιήθηκαν στην πορεία ως κομμάτι της κινηματογραφικής αφήγησης. Η ταινία δεν βασίζεται σε μια εξαντλητική καταγραφή της ανθρώπινης ιστορίας στην περιοχή. Άντ’ αυτού, εξερευνά με μύχιο τρόπο τη σχέση των ανθρώπων με τη γη και τη φύση, είτε όταν αυτοί στέκονται απέναντί τους είτε όταν βρίσκονται μέσα σε αυτές.» (UnionDocs)

FLORES

Jorge Jácome, Portugal, 2017, Video, 26΄ In a natural crisis scenario, the entire population of the Azores is evicted due to an uncontrolled plague of hydrangeas, a common flower in these islands. Two young soldiers, bound to the beauty of the landscape, guide us to the stories of sadness of those forced to leave due to this ecological disaster, but also to the inherent desire to resist by inhabiting the islands. The filmic wandering becomes a nostalgic and political reflection on territorial belonging and identity, and the roles we assume in the places we came from.

ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ

Ζόρζε Ζάκομε, Πορτογαλία, 2017, αρχείο βίντεο, 26΄ Μπροστά στο ενδεχόμενο μιας περιβαλλοντικής κρίσης, σύσσωμος ο πληθυσμός των Αζορών είναι αναγκασμένος να εκκενώσει την περιοχή, εξαιτίας μιας ανεξέλεγκτης λαίλαπας υδραγγείων – ενός άνθους που ευδοκιμεί σε αυτά τα νησιά. Δύο νεαροί στρατιώτες, δέσμιοι της ομορφιάς του τοπίου, μας ξεναγούν στις ιστορίες της θλίψης αυτών των ανθρώπων που αναγκάστηκαν να φύγουν λόγω της οικολογικής καταστροφής, αλλά και στην εγγενή επιθυμία τους να αντισταθούν, παραμένοντας σε αυτά τα νησιά. Μια κινηματογραφική περιήγηση που μετατρέπεται σε έναν νοσταλγικό και πολιτικό στοχασμό για την αίσθηση του ανήκειν σε μια επικράτεια, για την ταυτότητα, αλλά και για τους ρόλους που υιοθετούμε στα μέρη από τα οποία καταγόμαστε.

43

EXCAVATING LANDSCAPES A Found Object

by Jessica Sarah Rinland

44

ΤΟΠΙΑ ΕΚΣΚΑΦΗΣ Ένα ευρεθέν αντικείμενο από την Τζέσικα Σάρα Ρίνλαντ

45

ARTISTS IN FOCUS | JEM COHEN SHORTS PROGRAM A selection of shorts from the diverse οeuvre of one of our Artists in Focus (pp. 64–67) highlights walking and street-level view as methods of resistance in an era of overexposure. ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ | ΤΖΕΜ ΚΟΕΝ ΤΑΙΝΙΕΣ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ Μια επιλογή ταινιών μικρού μήκους από το πολύπλευρο έργο ενός από τους τιμώμενους καλλιτέχνες της φετινής διοργάνωσης (σ. 64-67) αναδεικνύει το βάδισμα και τη θέα από το επίπεδο του δρόμου, ως τρόπους αντίστασης στην εποχή της υπερέκθεσης.

46

ΤΑΙΝΙΕΣ NYC WEIGHTS AND MEASURES

Jem Cohen, USA, 2006, DCP, 6΄ Shot in New York with a spring-wound 16 mm Bolex, the film opens with footage of the ticker tape parade for a returning astronaut, and then drifts like a piece of paper on, above, and below the streets of Manhattan and Brooklyn. Says Cohen: “Sometimes I just wander around with my camera – I like to see whatever comes around the corner, and sometimes I just like the corner itself.” Due to post-9/11 restrictions on what can be photographed in American cities, what once might have been considered to be a strictly “lyrical” film takes on unexpected political intonations.

NYC ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΣΤΑΘΜΑ

Τζεμ Κόεν, ΗΠΑ, 2006, DCP, 6΄ Η ταινία, που γυρίστηκε στη Νέα Υόρκη με μια κάμερα Bolex 16 χιλιοστών, ανοίγει με ένα πλάνο αρχείου μιας σημαιοστολισμένης παρέλασης για την επιστροφή ενός αστροναύτη, και στην πορεία ανεμίζει σαν ένα κομμάτι χαρτί πάνω, πέρα και κάτω από τους δρόμους του Μανχάταν και του Μπρούκλιν. Ο ίδιος ο Κόεν λέει: «Μερικές φορές απλώς τριγυρίζω με την κάμερά μου – μου αρέσει να βλέπω ό,τι ξεπροβάλλει απ’ τη γωνία, ενώ μερικές φορές απλώς μου αρέσει η ίδια η γωνία». Λόγω των περιορισμών που επιβλήθηκαν την εποχή μετά την 11η Σεπτεμβρίου για το τι μπορεί να φωτογραφηθεί στις πόλεις των ΗΠΑ, μια ταινία που μπορεί κάποτε να θεωρούνταν αμιγώς «λυρική», λαμβάνει απρόσμενες πολιτικές αποχρώσεις.

LITTLE FLAGS

Jem Cohen, USA, 2000, DCP, 7΄ A “victory” parade for the 1991 Gulf War filmed in the area of lower Manhattan near the World Trade Towers known as the Canyon of Heroes. Cohen shelved the footage until 2000, when the film was completed. The events of September 11, 2001 recast the film as a mirror facing past and future. Everyone loves a parade, except for the dead.

ΣΗΜΑΙΟΥΛΕΣ Τζεμ Κόεν, ΗΠΑ, 2000, DCP, 7΄

Η κάμερα καταγράφει μια «νικητήρια» παρέλαση για τον Πόλεμο του Κόλπου το 1991, σε μια περιοχή του νότιου Μανχάταν κοντά στους Δίδυμους Πύργους, που είναι γνωστή ως «Κοιλάδα των ηρώων». Ο σκηνοθέτης κράτησε αυτό το υλικό στο συρτάρι μέχρι το 2000, όταν και ολοκληρώθηκε η ταινία. Τα γεγονότα της

47

FILMS 11ης Σεπτεμβρίου αναδιαμόρφωσαν την ταινία σαν έναν καθρέφτη που στέκεται απέναντι από το παρελθόν και το μέλλον. Όλοι λατρεύουν τις παρελάσεις, εκτός από τους νεκρούς.

BIRTH OF A NATION

Jem Cohen, USA, 2016, DCP, 10΄ Washington D.C. The inauguration of Trump and the protests that followed.

Η ΓΕΝΕΣΗ ΕΝΟΣ ΕΘΝΟΥΣ

Τζεμ Κόεν, ΗΠΑ, 2016, DCP, 10΄ Ουάσινγκτον, Π.Κ. Η ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ και οι πορείες διαμαρτυρίας που ακολούθησαν.

LONG FOR THE CITY

Jem Cohen, USA, 2008, DCP, 9΄ A portrait of Patti Smith in the city where she lives. “Patti recites the very first poem-song she ever wrote, and then a later one, ‘Prayer,’ from the early 1970s. We take a walk in her changing neighborhood, and I ask her what she saw. Footage was gathered in the moment as well as drawn from the archive I’ve gathered over many years” (Jem Cohen).

ΛΑΧΤΑΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΗ

Τζεμ Κόεν, ΗΠΑ, 2008, DCP, 9΄ Ένα πορτρέτο της Πάτι Σμιθ στην πόλη όπου ζει. «Η Πάτι απαγγέλει το πρώτο ποίηματραγούδι που έγραψε ποτέ, όπως κι ένα μεταγενέστερο, το “Prayer”, από τις αρχές της δεκαετίας του ’70. Κάνουμε μια βόλτα στη γειτονιά της που αλλάζει, και τη ρωτώ τι είδε. Το οπτικό υλικό συγκεντρώθηκε στη στιγμή, αλλά και μετά από μια αναδρομή στο αρχείο που κρατώ εδώ και πολλά χρόνια» (Τζεμ Κόεν).

48

ΤΑΙΝΙΕΣ LOST BOOK FOUND

Jem Cohen, USA, 1996, DCP, 37΄ The result of over six years of shooting on New York streets, Lost Book Found melds documentary and narrative approaches into a complex meditation on city life. The film revolves around a mysterious notebook filled with obsessive listings of places, objects, and incidents. These listings serve as the key to a hidden city. It is a city of unconsidered geographies and layered artifacts – the relics of street-level capitalism and the debris of countless forgotten narratives. The project, originally shot on Super8 film, stems from the filmmaker’s first job in New York, working as a pushcart vendor.

LOST BOOK FOUND

Τζεμ Κόεν, ΗΠΑ, 1996, DCP, 37΄ Ως αποτέλεσμα έξι και πλέον χρόνων γυρισμάτων στους δρόμους της Νέας Υόρκης, το Lost Book Found συνδυάζει στοιχεία από το ντοκιμαντέρ και τη μυθοπλαστική αφήγηση σε έναν σύνθετο διαλογισμό για τη ζωή στην πόλη. Η ταινία περιστρέφεται γύρω από ένα μυστηριώδες τετράδιο, που είναι γεμάτο ψυχαναγκαστικές λίστες τόπων, αντικειμένων και γεγονότων. Αυτές οι λίστες λειτουργούν ως κλειδιά για μια μυστική πόλη. Πρόκειται για μια πόλη με επιπόλαιες γεωγραφίες και στρώσεις από τεχνουργήματα – τα απομεινάρια του καπιταλισμού στο επίπεδο του εδάφους και τα χαλάσματα των αμέτρητων ξεχασμένων αφηγήσεων. Το πρότζεκτ αυτό, που γυρίστηκε με μια Super8 κάμερα, προέκυψε από την πρώτη δουλειά που έπιασε ο σκηνοθέτης στη Νέα Υόρκη ως πλανόδιος πωλητής με καροτσάκι.

49

FILMS XENOI

Deborah Stratman, USA / Greece, 2016, DCP, 15΄ The Greek island of Syros is visited by a series of unexpected guests.

Immutable forms, outside of time, aloof observants to our human condition. Accompanied by Michael Pisaro’s musical score, oscillating geometric objects visit various island sites: beaches, springs, half-finished concrete structures and Pherecydes’ cave, an important site in pre-Socratic cosmogony, among others.

The film was produced in the context of “Khôra,” a residency for cinema and sound artists, initiated in 2015 by SIFF in partnership with Syros Sound Meetings and with the support of the U.S. Embassy in Athens.

ΞΕΝΟΙ

Ντέμπορα Στράτμαν, ΗΠΑ / Ελλάδα, 2016, DCP, 15΄ Μια σειρά από απρόσμενους επισκέπτες καταφθάνουν στη Σύρο. Αμετάβλητες φόρμες εκτός χρόνου γίνονται αμέτοχοι παρατηρητές της ανθρώπινης κατάστασής μας. Αιωρούμενα γεωμετρικά αντικείμενα επισκέπτονται, υπό τη μουσική επένδυση του Μάικλ Πιζάρο, διάφορα σημεία του νησιού: μεταξύ άλλων, παραλίες, πηγές, γιαπιά και τη σπηλιά του Φερεκύδη, μια σημαντική τοποθεσία στην προσωκρατική κοσμογονία. Η ταινία δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του «Χώρα», ενός προγράμματος φιλοξενίας καλλιτεχνών για καλλιτέχνες της κινούμενης εικόνας και του ήχου, το οποίο διοργανώθηκε το 2015 από το SIFF σε συνεργασία με το Syros Sound Meetings και με την υποστήριξη της Αμερικανικής Πρεσβείας στην Αθήνα.

50

ΤΑΙΝΙΕΣ SPACE IS THE PLACE

John Coney, USA, 1972, DCP, 85΄ The great Sun Ra – avant-garde jazz pioneer, activist, self-professed alien – turns his hand to filmmaking. An epic tale of the search for intergalactic freedom and racial equality, Space is the Place is credited as the first Afrofuturist film, and Sun Ra as the movement’s first auteur. The plot is simple: Sun Ra, a flaneur of the universe, is pitted against the Overseer, a malignant enforcer of intergalactic racism. But it’s more than amazing music, costumes, and B-movie shlock. The outer-space metaphor is clear: black people, the necessary Other of the Establishment, have no place in this world, marked as alien by social/economic forces that couldn’t care less about their communities and traditions. Prophetic, sometimes brinking on despairing, Sun Ra – acting, performing, styling, and giving his all – was outside any box or category of this world.

SPACE IS THE PLACE

Τζον Κόνεϊ, ΗΠΑ, 1972, DCP, 85΄ Ο σπουδαίος Sun Ra –πρωτοπόρος της τζαζ αβάν-γκαρντ, ακτιβιστής, αυτόκλητος εξωγήινος– στρέφεται στον κινηματογράφο. Μια επική ιστορία για την αναζήτηση της διαγαλαξιακής ελευθερίας και της φυλετικής ισότητας, το Space is the Place αναφέρεται ως η πρώτη αφρο-φουτουριστική ταινία και ο Sun Ra ως ο πρώτος δημιουργός του κινήματος. Η πλοκή είναι απλή: ο Sun Ra, πλάνητας του σύμπαντος, έρχεται σε σύγκρουση με τον Επιβλέποντα, έναν μοχθηρό εκτελεστή του διαγαλαξιακού ρατσισμού. Αλλά δεν είναι μόνο η μουσική, τα κουστούμια και τα συμπράγκαλα των B-movies. Η αλληγορία για το διάστημα είναι προφανής: η μαύρη φυλή, ο απαραίτητος Άλλος του Συστήματος, δεν έχουν θέση σε αυτό τον κόσμο, ο οποίος ορίζεται ως ξένος από κοινωνικές και οικονομικές δυνάμεις που δεν υπολογίζουν τις μαύρες κοινότητες και τις παραδόσεις τους. Προφητικός και μερικές φορές στα πρόθυρα της απελπισίας, ο Σαν Ρα –o οποίος υποδύεται έναν ρόλο, ερμηνεύει, στέκεται και δίνει όλο του το είναι– ήταν έξω από κάθε στεγανό και κατηγορία αυτού του κόσμου.

51

DAY 06 POWERS OF TEN Cities densify, forests disappear, the population constantly multiplies. Scaling from single subjects to crowds of people, landscapes void of humans to a planet glittering with human-made light, the films of this program consider our hyper-connected world. Tales of self-exposure in the Anthropocene. ΗΜΕΡΑ 06 ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΟΥ ΔΕΚΑ Οι πόλεις γίνονται όλο και πιο πυκνοκατοικημένες, τα δάση εξαφανίζονται, ο πληθυσμός πολλαπλασιάζεται συνεχώς. Ανοίγοντας τον φακό της κάμερας σε διάφορες κλίμακες, από συγκεκριμένα πρόσωπα σε πλήθη ανθρώπων, από ακατοίκητα τοπία στην εικόνα ενός πλανήτη που στραφτοκοπά από ανθρώπινα φώτα, οι ταινίες αυτού του προγράμματος αναλογίζονται τον υπερ-συνδεδεμένο κόσμο μας. Ιστορίες αυτο-έκθεσης στην εποχή της Ανθρωπόκαινου.

52

DAYS AND NIGHTS WITH DIMITRA K. (RUSHES)

Eva Stefani, Greece, DCP, ~65΄ A portrait of a woman; a portrait of a city. Fifty-eight-year-old Dimitra, a.k.a. Elli, head of the Union of Greek Sex Workers, has been working in the business since her early twenties. She is the former owner of one of the oldest brothels in Athens. In 2014, due to the economic crisis, Dimitra was forced to shut her business down. Filmed over a period of eight years, the film documents an exploration of Dimitra’s life before and after the closure of her brothel, while offering insights into the hardships of living as a sex worker in Greece.

The film, yet to be released, is shown as a work in progress, excerpting selected rushes from the eight years of filmed material Stefani has collected.

ΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΝΥΧΤΕΣ ΜΕ ΤΗ ΔΗΜΗΤΡΑ Κ. (ΑΠΟΣΠΆΣΜΑΤΑ)

Εύα Στεφανή, Ελλάδα, DCP, ~65΄ Το πορτρέτο μιας γυναίκας, το πορτρέτο μιας πόλης. Η πενηνταοχτάχρονη Δήμητρα, γνωστή και ως Έλλη, βρίσκεται επικεφαλής του Σωματείου Εκδιδομένων Προσώπων Ελλάδος και εργάζεται σε αυτόν τον χώρο από την ηλικία των είκοσι και κάτι. Είναι η πρώην ιδιοκτήτρια ενός από τους πιο παλιούς οίκους ανοχής στην Αθήνα. Το 2014, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, η Δήμητρα αποφάσισε να κλείσει την επιχείρηση. Μέσα από ένα υλικό που γυρίστηκε σε διάρκεια οχτώ ετών, η ταινία καταγράφει μια εξερεύνηση της ζωής της Δήμητρας πριν και μετά το κλείσιμο του οίκου ανοχής, και ρίχνει μια εκ των ένδον ματιά στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει μια ιερόδουλη στην Ελλάδα. Η ταινία, η οποία δεν έχει κυκλοφορήσει ακόμη, θα παρουσιαστεί ως έργο σε εξέλιξη, μέσα από την παρουσίαση επιλεγμένου υλικού που έχει συγκεντρώσει η Στεφανή στα οχτώ χρόνια των γυρισμάτων.

53

CAPTURING NATURE: VERNACULAR VISION Looking, seeing, feeling: the histories in which different concepts, communities, and environments come to be. Films about the layers of all the technologies of seeing – not the naked eye. ΑΙΧΜΑΛΩΤΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΦΥΣΗ: ΙΔΙΩΜΑΤΙΚΗ ΟΡΑΣΗ Να κοιτάς, να βλέπεις, να νιώθεις: ιστορίες στις οποίες γεννιούνται διαφορετικές ιδέες, κοινότητες και περιβάλλοντα. Ταινίες για τις διαστρωματώσεις των οπτικών τεχνολογιών – που δεν έχουν να κάνουν με το γυμνό βλέμμα.

The tribute “Capturing Nature” is implemented by the Operational Program “Human Resources Development, Education and Lifelong Learning” and it is co-financed by the European Union (European Social Fund) and Greek National Funds. The film tribute has free admission and it is accessible to disabled people. The tribute of SIFF to environmental films is implemented as part both of the EU-wide communications campaign called “Europe in My Region.” run as a way to encourage citizens to discover and learn more about EU-funded projects near them.

All of the films in this tribute are screened in Greece for the first time. Όλες οι ταινίες του αφιερώματος προβάλλονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Το αφιέρωμα «Αιχμαλωτίζοντας τη Φύση» υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Η προβολή των ταινιών του αφιερώματος είναι δωρεάν για το κοινό και εξασφαλίζεται η πρόσβαση σε ΑμεΑ. Το αφιέρωμα στο περιβάλλον συμμετέχει στις δράσεις της πανευρωπαϊκής εκστρατείας επικοινωνίας « Η Ευρώπη στην περιοχή μου 2019 (Europe in my Region) », η οποία στοχεύει να ενθαρρύνει τους πολίτες να δουν και να μάθουν περισσότερα για τα έργα που συγχρηματοδοτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση στην περιοχή τους.

54

ΤΑΙΝΙΕΣ SUNSTONE

Filipa César and Louis Henderson, France / Portugal, 2018, Video, 35΄ A hypnotic essay in 16 mm film, found YouTube footage and 3D modeling, Sunstone examines the way in which humans create technologies by which to interact with, cleave and consume the natural world. By conducting an archaeology of the field of optics – ranging from lenses to lighthouse to GPS – the trajectory of colonization, and its history of environmental and social exploitation, is traced from its origins until today. In order to show up in the first place, concepts like nature, art, nations and (especially) films need a lens; in Sunstone, the light is shone back onto a Western prism.

ΗΛΙΟΠΕΤΡΑ

Φιλίπα Σέζαρ & Λούις Χέντερσον, Γαλλία / Πορτογαλία, 2018, αρχείο βίντεο, 35΄ Η Ηλιόπετρα, ένα μαγνητικό δοκίμιο φτιαγμένο από φιλμ 16 χιλιοστών, αρχειακό υλικό (found footage) που βρέθηκε στο YouTube και 3D μοντέλα, εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι επινοούν τεχνολογίες για να αλληλεπιδράσουν, να διαρρήξουν και να καταναλώσουν το φυσικό περιβάλλον. Μέσα από μια αρχαιολογία του πεδίου της Οπτικής –από τους φακούς και τους φάρους στο GPS– παρακολουθούμε την εξέλιξη της αποικιοκρατίας, από την απαρχή της έως σήμερα, όπως και την ιστορία της οικολογικής και κοινωνικής εκμετάλλευσης που τη συνοδεύουν. Έννοιες όπως η φύση, η τέχνη, τα έθνη και (ιδιαίτερα) οι ταινίες χρειάζονται εξαρχής έναν φακό για να εμφανιστούν. Στην περίπτωση της Ηλιόπετρας, το φως αντανακλάται ξανά πάνω στο πρίσμα της Δύσης.

WHEREVER YOU GO, THERE WE ARE

Jesse Mcclean, USA, 2017, Video, 12΄ In this experimental travelogue, efforts to sound human and look natural instead become artificial. The scenery is provided through photo-chromed vintage postcards, displaying scenic North American landscapes and the rise of infrastructure and industry. Aspiring to look more realistic by adding color to a black-and-white image, the postcards are instead documents of the fantastic. The road trip is narrated by an automated correspondent (all dialogue is taken from spam emails), his entreaties becoming increasingly foreboding and obtuse, in a relentless effort to capture our attention.

55

FILMS ΟΠΟΥ ΚΙ ΑΝ ΠΑΣ, ΜΑΣ ΒΡΙΣΚΕΙΣ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΟΥ

Τζέσι Μακλίν, ΗΠΑ, 2017, αρχείο βίντεο, 12΄ Σε αυτό το πειραματικό ταξιδιωτικό ημερολόγιο, κάθε απόπειρα να ακουστεί κάτι ανθρώπινο ή να μοιάσει κάτι φυσικό γίνεται εντέλει τεχνητή. Το σκηνικό χαρίζουν κάποιες παλαιακές καρτ ποστάλ, επιχρωματισμένες με την τεχνική του photochrom (σ.σ. φωτοχρωματισμός), οι οποίες αναπαριστούν γραφικά τοπία της Βόρειας Αμερικής και την άνοδο των υποδομών και της βιομηχανίας. Αν και αποσκοπούν σε μια πιο ρεαλιστική απεικόνιση, με την προσθήκη χρώματος στην ασπρόμαυρη φωτογραφία, οι καρτ ποστάλ γίνονται τελικά τεκμήρια του φανταστικού. Το οδοιπορικό αφηγείται ένας αυτοματοποιημένος ανταποκριτής (άλλωστε, όλοι οι διάλογοι είναι παρμένοι από spam αλληλογραφία), οι εκκλήσεις του οποιου γίνονται διαρκώς πιο απότομες και αγενείς, στην αδυσώπητη προσπάθειά του να τραβήξει την προσοχή μας.

THE EFFECT OF CANNONRY ON STORM CLOUDS

Juliane Jaschnow and Stefanie Schroeder, Germany, 2017, Video, 30΄ Waves, storms and tornadoes are heading for Germany – everybody knows this, the weather forecasters, YouTube and games developers. The climate scenario becomes a lot of hot air, data sloshing everywhere, shitstorms or floods of refugees. Language, metaphors and images are instruments of control. They are used to dispel – and instill – fear. How does the image function as a document, as fiction, trophy, counter-attack? How close are manipulation and prediction? Is the weather still real?

A film about storm images and the storm as an image: stormchasers pursue weather phenomena with the camera to turn them into photographic trophies. In front of the green screen of the TV studio, the weatherman points into the void. At the Max Planck Institute, birds fly against artificial wind. The Lovestormpeople flood the Internet with their skewed slogans. Escape games play upon people’s societal fears. On fruit plantations hail cannons shoot 130 db sound waves into the sky. Which weather has become normality?

Either way, “something massive is coming towards us.”

Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΙΟΒΟΛΙΣΜΩΝ ΣΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ ΠΟΥ ΦΕΡΝΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΤΑΙΓΙΔΑ

Γιουλιάνε Γιάσνοβ & Στέφανι Σρέντερ, Γερμανία, 2017, αρχείο βίντεο, 30΄ Κύματα, καταιγίδες και τυφώνες κατευθύνονται στη Γερμανία – κι αυτό το ξέρουν όλοι, από τους μετεωρολόγους έως το YouTube και τους δημιουργούς βιντεοπαιχνιδιών. Το σενάριο περί κλιματικής αλλαγής περιλαμβάνει άφθονες θερμές εναέριες μάζες, ακατάσχετους παφλασμούς δεδομένων και κατακλυσμούς ή φουρτούνες από

56

ΤΑΙΝΙΕΣ πρόσφυγες. Η γλώσσα, τα σχήματα λόγου και οι εικόνες είναι όργανα ελέγχου. Χρησιμοποιούνται για να διασπείρουν –και να ενσταλάξουν– τον φόβο. Πώς λειτουργεί η εικόνα ως ντοκουμέντο, μυθοπλασία, τρόπαιο ή αντεπίθεση; Πόσο κοντά βρίσκονται η χειραγώγηση και η πρόβλεψη; Άραγε, ο καιρός είναι ακόμα αληθινός;

Μια ταινία για τις εικόνες της τρικυμίας και την τρικυμία ως εικόνα. Οι κυνηγοί καταιγίδων καταδιώκουν τα καιρικά φαινόμενα με την κάμερά τους, για να τα μετατρέψουν σε φωτογραφικά τρόπαια. Μπροστά από την πράσινη οθόνη του τηλεοπτικού στούντιο, ο παρουσιαστής του δελτίου καιρού δείχνει στο κενό. Στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ, πουλιά πετούν κόντρα σε τεχνητούς ανέμους. Οι Lovestormpeople πλημμυρίζουν το Διαδίκτυο με διεστραμμένα σλόγκα. Σε φυτείες οπωροφόρων, κανόνια που ρίχνουν τεχνητό χαλάζι εξαπολύουν προς τον ουρανό ηχητικά κύματα 130 ντεσιμπέλ. Ποιος καιρός ακριβώς έχει γίνει κανονικότητα; Σε κάθε περίπτωση, «κάτι τεράστιο έρχεται καταπάνω μας».

COTTON CHRONICLES

Natasa Efstathiadi, Greece, 2015, Video, 7΄ Cotton Chronicles is what its title may describe, an account, a chronicle of an artist’s stay in Benin, a description of the workers’ activities at the working site, in a warehouse full of toxic and expired pesticide meant for cotton cultivation. A day-to-day travelog of events, disparate impressions and landscapes, a celluloid journal edited on camera. One could consider this analogy: the celluloid shots pasted one after the other are like an artist’s rough sketches in their sketchbook. Mystery can be found in small gestures, shot here and there; they could be the verses of a poem.

COTTON CHRONICLES

Νατάσα Ευσταθιάδη, Ελλάδα, 2015, αρχείο βίντεο, 7΄ Cotton Chronicles, (Βαμβακερό Χρονικό ή Χρονικό Βαμβακιού) είναι αυτό που ο τίτλος υπονοεί, το χρονικό της παραμονής ενός καλλιτέχνη στο Μπενίν, μια καταγραφή των δραστηριοτήτων των εργατών στον χώρο εργασίας, σε μια αποθήκη γεμάτη τοξικά και ληγμένα φυτοφάρμακα για την καλλιέργεια βαμβακιού. Πρόκειται για ένα καθημερινό ταξιδιωτικό ημερολόγιο, το οποίο αποτελείται από εντυπώσεις διάσπαρτες, τοπία, πρόσωπα, ένα ημερολόγιο γραμμένο στο σελιλόιντ του Super 8, αμοντάριστο. Θα μπορούσε κανείς να τα αναλογιστεί ως μια σειρά μικρών πλάνων, το ένα μετά το άλλο, όπως τα γρήγορα σκίτσα στο μπλοκ ενός καλλιτέχνη. Μικρές χειρονομίες, αποκομμένες από το πριν και το μετά, όμοιες με τους στοίχους ενός ποιήματος.

57

Courtesy Παραχώρηση

FILMS INTERTROPICAL VISION

Adriana Vila-Guevera, Spain / Venezuela, 2018, Video, 5΄ “Contrary to the standardization of a single hegemonic point of view, the “center” in the tropics is not the whole. It is the starting point of a powerful range of visions. This is a trip into the core of that landscape’s multiple indomitable condition.”

(Adriana Vila-Guevera)

ΔΙΑΤΡΟΠΙΚΗ ΟΡΑΣΗ

Αντριάνα Βίλα-Γκεβέρα, Ισπανία / Βενεζουέλα, 2018, 5΄ «Σε αντίθεση με τις προδιαγραφές που επιβάλλει η κρατούσα, ηγεμονική οπτική, το κέντρο δεν ταυτίζεται με το σύνολο στην περίπτωση των τροπικών. Το κέντρο γίνεται αφετηρία για ένα δυναμικό φάσμα εικόνων. Ιδού ένα ταξίδι στον πυρήνα της πολύμορφης, αδάμαστης κατάστασης αυτού του τοπίου.» (Αντριάνα Βίλα-Γκεβέρα)

58

ΤΑΙΝΙΕΣ THE CANARIES

Yorgos Kyvernitis, Greece, 2019, DCP, 19΄ Petrina and Stathis fell in love when they were little kids. However, they went separate ways, and each one followed their own path.

They had children, grandchildren, they raised their families. Several years later, when they were left alone, they got together again, got married to grow old together. Today, at 85 years old, they live together on Syros island with their canaries.

ΤΑ ΚΑΝΑΡΙΝΙΑ

Γιώργος Κυβερνήτης, Ελλάδα, 2019, DCP, 19΄ Η Πετρίνα και ο Στάθης ήταν ερωτευμένοι από μικροί. Οι δρόμοι τους όμως χώρισαν, και ο καθένας ακολούθησε τη δική του πορεία. Έφτιαξαν τις οικογένειές τους και απέκτησαν παιδιά κι εγγόνια. Αρκετά χρόνια μετά, όταν πια είχαν μείνει μόνοι, συναντήθηκαν ξανά και παντρεύτηκαν για να γεράσουν μαζί. Σήμερα, 85 χρονών, ζουν σ’ ένα σπίτι στη Σύρο μαζί με τα καναρίνια τους.

59

FILMS ATHINE

Eva Stefani, Greece / United Kingdom, 1995, DCP, 36΄ The film records life in Athens Railway Station (also known as Stathmos Larissis) in the spring of 1995. In her first documentary, Eva Stefani focuses on the station’s “residents” – Antonia, Florakis, BarbaYorgos. In the director’s own words: “In the back side of the Station, around the tables behind the cantine, different people would hang out using the space as a night shelter. Communication was hard, because many of these people, stigmatized as they were with the label of “homeless”, felt awkward in our presence. Even though we assured them that we wouldn’t use the camera without their consent, some were aggressive. My attempt to express my intentions in words had failed. Our long and persistent presence on the platform provided the solution and led to a sincere friendship. In the end, they were the ones who asked me to film them: “’Εva, what’s the story with this camera? Will you ever take a picture of us?’.”

ΑΘΗΝΑΙ

Εύα Στεφανή, Ελλάδα / Αγγλία, 1995, DCP, 36΄ Η ταινία καταγράφει τη ζωή στον Σταθμό Λαρίσης την άνοιξη του 1995. Ο φακός επικεντρώνεται στους «μόνιμους κατοίκους» του σταθμού, την Αντωνία, τον Φλωράκη, τον μπαρμπα-Γιώργο. Με τα λόγια της σκηνοθέτιδας: «Στο πίσω μέρος του σταθμού, στα τραπέζια πίσω από την καντίνα, σύχναζαν διάφοροι άνθρωποι που χρησιμοποιούσαν τον χώρο ως κατάλυμα για το βράδυ. Η επικοινωνία ήταν δύσκολη, γιατί, στιγματισμένοι με την ταυτότητα του «άστεγου», πολλοί από αυτούς ένιωθαν αμήχανα με την παρουσία μας. Αν και τους βεβαιώναμε πως δεν θα χρησιμοποιήσουμε την κάμερα χωρίς τη συγκατάθεσή τους, κάποιοι ήταν επιθετικοί. Η προσπάθεια να περιγράψω τις προθέσεις μου με λόγια απέτυχε. Τη λύση έδωσε η μακροχρόνια κι επίμονη παραμονή μας εκεί, που οδήγησε σε μια ειλικρινή σχέση φιλίας. Στο τέλος ήταν αυτοί που ζήτησαν να τους κινηματογραφήσω, λέγοντάς μου: «Τι θα γίνει μ’ αυτή την κάμερα, βρε Εύα; Θα μας πάρεις καμιά φωτογραφία;”»

60

ΤΑΙΝΙΕΣ COUNTING

Jem Cohen, USA, 2015, DCP, 111΄ Fifteen distinct yet interconnected chapters, shot in locations from Russia to New York City to Istanbul. Together, these build to a reckoning at the intersection of city symphony, diary, and essay film.

Perhaps the most personal in Cohen’s line of resolutely indefinable works, Counting measures street life, light, and time, noting not only surveillance and overdevelopment, but resistance and its phantoms.

ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΗ

Τζεμ Κόεν, ΗΠΑ, 2015, DCP, 111΄ Δεκαπέντε διακριτά πλην αλληλένδετα κεφάλαια, γυρισμένα σε διαφορετικές τοποθεσίες, από τη Ρωσία και τη Νέα Υόρκη μέχρι την Κωνσταντινούπολη. Μαζί συγκροτούν έναν στοχασμό που κινείται ανάμεσα σε μια «συμφωνία των πόλεων», τις ταινίες-ημερολόγια και το κινηματογραφικό δοκίμιο. Η Καταμέτρηση μετρά τη ζωή στον δρόμο, το φως και τον χρόνο, διατυπώνοντας ένα σχόλιο τόσο για την επιτήρηση και την υπερανάπτυξη, όσο και για την αντίσταση και τα φαντάσματά της.

61

S I N F O C U S Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ ΑΤΑ A R T I S T S I N F O C U S Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ ΑΤΑ A R T I S T S I N F O C U S Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ ΑΤΑ

62

S I N F O C U S Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ ΑΤΑ A R T I S T S I N F O C U S Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ ΑΤΑ A R T I S T S I N F O C U S Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ ΑΤΑ

63

Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ ΑΤΑ ARTISTS IN FOCUS

ARTISTS IN FOCUS

JEM COHEN

© MEGAN CUMP

Filmmaker, photographer, and multimedia artist Jem Cohen has made over 65 films. His films are often documentary/fiction hybrids. Navigating between “city symphony,” diary film, and essay, they pull things seen on the periphery into the center. Numerous of Cohen’s works are held in major collections, including New York’s Museum of Modern Art, Whitney Museum, and D.C.’s National Gallery of Art. Retrospectives include Harvard Film Archive and London’s Whitechapel Gallery. Grants/fellowships include Guggenheim, Alpert, Creative Capital, and awards include the Independent Spirit Award (IFP) and Persistence of Vision Award (SFFS). We Have an Anchor, a multimedia show with live music, was a main stage production in BAM’s Next Wave and London’s Barbican. His stills and installations have been shown at Robert Miller Gallery, University of Michigan Museum of Art, and the Sharjah Biennial. Cohen has collaborated with musicians including Patti Smith, Fugazi, REM, Xylouris White, DJ Rupture, and Godspeed You! Black Emperor, as well as with the writer, Luc Sante.

ΤΖΕΜ ΚΌΕΝ Ο σκηνοθέτης, φωτογράφος και πολυμεσικός καλλιτέχνης Τζεμ Κόεν έχει γυρίσει περισσότερες από 65 ταινίες. Οι ταινίες αυτές συχνά αποτελούν υβρίδια ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας. Καθώς πλοηγούνται ανάμεσα στις «συμφωνίες των πόλεων» (σ.σ. ένα υπο-είδος του βωβού κινηματογράφου που αποτύπωνε τη φυσιογνωμία των μοντέρνων αστικών κέντρων), τις ταινίεςημερολόγια και το κινηματογραφικό δοκίμιο, μετατοπίζουν στο κέντρο τα πράγματα που βλέπουμε στην περιφέρεια. Το έργο του Κόεν έχει περιέλθει σε συλλογές όπως αυτές του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, του Whitney Museum και της D.C.’s National Gallery of Art. Οργανισμοί όπως το Harvard Film Archive και η Whitechapel Gallery του Λονδίνου έχουν πραγματοποιήσει αναδρομικά αφιερώματα στο έργο του. Έχει διακριθεί με χρηματικά έπαθλα και υποτροφίες από φορείς όπως οι Guggenheim, Alpert, Creative Capital, και έχει αποσπάσει βραβεία όπως το Independent Spirit Award (IFP) και το Persistence of Vision Award (SFFS). Το We Have an Anchor, ένα πολυμεσικό σόου με ζωντανή μουσική, ήταν η βασική παραγωγή στο Φεστιβάλ «Next Wave» του BAM και στο Barbican του Λονδίνου. Φωτογραφίες και εγκαταστάσεις του έχουν παρουσιαστεί σε χώρους όπως η αίθουσα τέχνης Robert Miller Gallery, το University of Michigan Museum of Art και η Μπιενάλε της Σάρτζα. Ο Κόεν έχει συνεργαστεί με μουσικούς όπως οι Patti Smith, Fugazi, REM, Xylouris White, Terry Riley, DJ Rupture και Godspeed You! Black Emperor, αλλά και με τον συγγραφέα Luc Sante.

64

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ NOTES ON OVEREXPOSURE In film material: When an excess of light overrides elements of the image. Possibly a technical mistake or error, often regretted or cursed for the erasure of what was being portrayed. Also, possibly, a mistake to be celebrated – proof of the power of light itself… photons triumphant! Light has kicked image’s ass.

In society: When something or someone is seen too much, talks too much, is advertised too much, is just too much. Overexposure has long been familiar and annoying in the realms of advertising, public relations, and celebrity.

It is often the hallmark of box office success and second-rate cinema. But even the Hollywood hype machine pales in comparison to the juggernaut of the Internet, which has been specifically engineered to inspire and even to demand overexposure. And how can this subject even be discussed without noting the blinding glare of the American president, the overexposed elephant in the room of democracy. His ego, ignorance, and rage all thrive on a loop of overexposure, and this is now being manipulated and orchestrated towards maximum destruction, even on a global scale.

Image has kicked substance’s ass.

Jem Cohen

65

ARTISTS IN FOCUS ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΕΚΘΕΣΗ Στο υλικό του φιλμ: Αυτό που συμβαίνει όταν μια υπερβολική δόση φωτός διαστρεβλώνει στοιχεία της εικόνας. Πρόκειται, πιθανώς, για ένα τεχνικό λάθος ή σφάλμα, για το οποίο κάποιοι θλίβονται και άλλοι βλαστημούν λόγω της διαγραφής της αναπαράστασης. Μπορεί όμως να πρόκειται και για ένα πανηγυρικό λάθος – μια απόδειξη για την ίδια τη δύναμη του φωτός… τα φωτόνια θριαμβεύουν! Το φως έχει κατατροπώσει την εικόνα.

Στην κοινωνία: Όταν κάτι ή κάποιος φαίνεται υπερβολικά, μιλά υπερβολικά, διαφημίζεται υπερβολικά, είναι απλώς υπερβολή. Η υπερέκθεση είναι εδώ και καιρό ένα φαινόμενο γνώριμο και ενοχλητικό στους τομείς της διαφήμισης, των δημοσίων σχέσεων και της δημοσιότητας. Είναι συχνά το σήμα κατατεθέν της εισπρακτικής επιτυχίας και του δευτεροκλασάτου σινεμά. Αλλά ακόμα και η μηχανή προώθησης του Χόλιγουντ ωχριά μπροστά στον οδοστρωτήρα του Διαδικτύου, το οποίο έχει κατασκευαστεί ειδικά για να ωθεί στην υπερέκθεση, ή ακόμα και να την απαιτεί. Και πώς μπορεί αυτό το θέμα έστω και να συζητηθεί χωρίς την παραμικρή αναφορά στην εκτυφλωτική λάμψη του Αμερικανού προέδρου, του υπερεκτεθειμένου ελέφαντα στο δωμάτιο της δημοκρατίας. Το εγώ του, η αγνωμοσύνη του και η οργή του ευδοκιμούν μέσα σε μια λούπα υπερέκθεσης – ώσπου πλέον αυτή η συνθήκη γίνεται εργαλείο χειραγώγησης και ενορχηστρώνεται προς τη μέγιστη δυνατή καταστροφή σε πλανητικό επίπεδο.

Η εικόνα έχει κατατροπώσει την ουσία. Τζεμ Κόεν

66

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

© ACKERMAN

ARTISTS IN FOCUS

EVA STEFANI

© MANOLIS TSIPOS

Eva Stefani is a documentary filmmaker, visual artist, and poet, who uses video and super 8 film to make observational documentaries and short visual poems. Selected filmography includes Manuscript (2017), Virgin’s Temple (2017), Dimitris Papaioannou (2012), Bathers (2008), What Time is it? (2007), The Box (2004), Acropolis (2001), and Athine (1995). Her films have received awards internationally: Principal Prize, 64th International Short Film Festival Oberhausen; National Quality Award, Greek Ministry of Culture; International Film Critics Award (FIPRESCI); 1st Prize for Short Documentary, Cinéma du Réel, Paris. She has also participated in international exhibitions, most recently in the 58th International Art Exhibition - La Biennale di Venezia (2019), and documenta 14 in Athens and Kassel (2017). She is the editor of the Film Series at Patakis Publishers in Athens, as well as the author of two film books, Documentary: The Observation Game (Patakis, 2016) and 10 Texts on Documentary (Patakis, 2007), and a book in poetic prose, Fin’s Hair (Polis, 2014). Stefani teaches Cinema Studies at the University of Athens and is a visiting professor at Freie Universität, Berlin.

ΕΥΑ ΣΤΕΦΑΝΗ Η Εύα Στεφανή είναι δημιουργός ντοκιμαντέρ, εικαστική καλλιτέχνις και ποιήτρια. Χρησιμοποιεί βίντεο και φιλμ super 8 για να κάνει ντοκιμαντέρ παρατήρησης και σύντομα οπτικά ποιήματα. Μεταξύ άλλων, έχει σκηνοθετήσει τις ταινίες Χειρόγραφο (2017), Ο ναός της παρθένου (2017), Δημήτρης Παπαϊωάννου (2012), Λουόμενοι (2008), Τι ώρα είναι; (2007), Το κουτί (2004), Ακρόπολις (2001), Αθήναι (1995). Οι ταινίες της έχουν αποσπάσει διεθνείς διακρίσεις: Principal Prize στο 64ο International Short Film Festival Oberhausen, Kρατικό Bραβείο Ποιότητας Υπουργείου Πολιτισμού, Βραβείο Διεθνούς Ένωσης Κριτικών FIPRESCI, Α΄ Βραβείο Ντοκιμαντέρ Μικρού Μήκους στο Cinéma du Réel στο Παρίσι. Έχει επίσης συμμετάσχει σε διεθνείς εκθέσεις, με πιο πρόσφατες την 58η Διεθνή Έκθεση Τέχνης – La Biennale di Venezia (2019), και την documenta 14 (Αθήνα και Κάσελ, 2017). Είναι υπεύθυνη για την Κινηματογραφική Σειρά των εκδόσεων Πατάκη στην Αθήνα. Έχει γράψει δύο κινηματογραφικά βιβλία, Ντοκιμαντέρ: Το παιχνίδι της παρατήρησης (2016) και 10 κείμενα για το ντοκιμαντέρ (2007), και ένα βιβλίο ποιητικής πρόζας, Τα μαλλιά του Φιν (2014). Διδάσκει Κινηματογράφο στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και είναι επισκέπτρια καθηγήτρια στο Freie Universität στο Βερολίνο.

68

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ THE DOCTOR Eva Stefani It continues: “Once upon a time there was a woman named Ednan who had a doctorate for a doctor.

They danced in the ballroom of a rusty ship Touching their wet cheeks together She had a telephone in her heart With mixed up cords And fish She had collected them On her last visit to the deep.”

(Translated by Karen Van Dyck)

O ΙΑΤΡΟΣ Εύα Στεφανή Συνεχίζει: « Ήταν μία γυναίκα η Ετνάν που είχε έναν δόκτορα για γιατρό. Χόρευαν στην αίθουσα χορού ενός τρύπιου πλοίου Ακουμπούσε ο ένας το βρεγμένο μάγουλο του άλλου Στην καρδιά της είχε ένα τηλέφωνο Με ανακατωμένα καλώδια Και ψάρια Τα είχε μαζέψει Στην τελευταία επίσκεψη στον βυθό»

69

ARTISTS IN FOCUS DOCUMENTARY WORKSHOP WITH EVA STEFANI This summer, Eva Stefani travels to Syros to show films – ranging from her first documentary, filmed in 1995, to rushes of her current in-progress feature film – but also to develop a series of short films in an observational documentary workshop involving residents on the island of various ages and backgrounds.

The workshop, which will take place shortly before and during the festival itself, aims to produce films, but also to activate memories, ways of observing, and techniques of documentation that can be easily developed on a more long-term scale by workshop participants. The core workshop team members are Yorgos Savoglou (editor), Emilia Miliou (production assistant) and Justine Arvanitis (workshop coordinator).

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΑ ΣΤΕΦΑΝΗ Αυτό το καλοκαίρι η Εύα Στεφανή ταξιδεύει στη Σύρο για να δείξει ταινίες –από το πρώτο της ντοκιμαντέρ, που γυρίστηκε το 1985, μέχρι και αποσπάσματα από το τελευταίο της έργο, που βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη–, αλλά και για να αναπτύξει μια σειρά από ταινίες μικρού μήκους σε ένα εργαστήριο ντοκιμαντέρ παρατήρησης, στο οποίο θα συμμετάσχουν ενεργά κάτοικοι του νησιού από διάφορες ηλικιακές ομάδες και περιβάλλοντα. Το εργαστήριο, που θα ξεκινήσει λίγο πριν το φεστιβάλ και θα εκτυλιχθεί παράλληλα με αυτό κατά τη διάρκεια του εξαημέρου, έχει στόχο τη δημιουργία ταινιών, αλλά και αποσκοπεί στο να ενεργοποιήσει τη μνήμη, τρόπους παρατήρησης, καθώς και τεχνικές τεκμηρίωσης, τις οποίες οι συμμετέχοντες θα μπορούν εύκολα να αναπτύξουν περισσότερο στο μέλλον. Τη βασική ομάδα απαρτίζουν οι Γιώργος Σαβόγλου (μοντέρ), η Αιμιλία Μηλού (βοηθός παραγωγής) και η Ζουστίν Αρβανίτη (συντονίστρια του εργαστηρίου).

70

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

© MYRTO TZIMA

71

ARTISTS IN FOCUS

RAINER KOHLBERGER Rainer Kohlberger is an Austrian born freelance visual artist and filmmaker living in Berlin. His work is primarily based on algorithmic compositions with reductionistic aesthetics influenced by flatness, drones and interference. Within his works there always lies a layer of noise, that fascinates him as a sense of the infinite, which is both the ultimate abstraction and inveterately fuzzy. In his films, installations and live performances, maximum forms of intensities come into play. His work has won several prizes internationally.

ΡΆΙΝΕΡ ΚΌΛΜΠΕΡΓΚΕΡ

© HEINRICH VOELKEL

72

Ο Ράινερ Κόλμπεργκερ είναι ένας ανεξάρτητος εικαστικός καλλιτέχνης και κινηματογραφιστής, ο οποίος γεννήθηκε στην Αυστρία και ζει στο Βερολίνο. Το έργο του βασίζεται ως επί το πλείστον σε αλγοριθμικές συνθέσεις αφαιρετικής αισθητικής, η οποία αντλεί στοιχεία από την επιπεδότητα, τα ντρόουν και τις παρεμβολές. Στα έργα του εντοπίζεται πάντα ένα υπόστρωμα θορύβου – κάτι που τον συναρπάζει, καθώς αυτό είναι που τους προσδίδει την αίσθηση του απείρου, δηλαδή μια συνθήκη απόλυτης αφαίρεσης, αλλά και πάγιας θολότητας. Στις ταινίες, τις εγκαταστάσεις και τις περφόρμανς που υπογράφει, συγκλίνουν διάφορες εντάσεις στον μέγιστο βαθμό. Το έργο του έχει διακριθεί παγκοσμίως με πολλά βραβεία.

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ In my practice as a filmmaker, I have never worked with a camera. My works are conceptually tied to the historical techniques of direct film, found footage, and video synthesizing. Since a young age, my tool for generating moving images has always been the computer. Therefore the term “Exposure” doesn’t apply in its conventional definition when we think about “film.” In my approach, there is no actual exposure of celluloid or digital sensor to light, no turning it up to the max and beyond. But at the same time, the spectator in the cinema is very much exposed to the flickering light of the projector. Cinema has many origins. One lies in the psycho-physiological scientific laboratories of the nineteenth century, whose aim was to study the body’s reflexes and physiology. The models of the mind and the psychology of the senses developed in these labs, through the implementation of chronometric apparatuses, eventually resulted in the trance technique of the cinematograph. Since its inception, cinema has been the manipulation of optic nerves and their time. It is always manipulation beneath the level of conscious perception.

Here lies my own origins of interests when it comes to creating films: to simulate and stimulate involuntary activity in the brain, using today’s technical potential of higher frame rates, brighter projections and the new image- generating possibilities of software. In challenging the photoreceptors of the retina through the fast alteration of images – thus “overexposing” the mind – the viewer is led to a dramaturgy of interior and exterior worlds. The line between where we begin and where we end is blurred, confused. Through this idea of a synesthetic, immersive zone engaging all of our inputs and senses, questions about the certainties of perceived phenomena arise, and our body becomes connected to its surroundings, such that we becomes indistinguishable from our immediate context. Everything seems to be static, and yet we are in flux. In this collective experience of gazing on a big electrified screen and listening to infinitely long tones and howling drones, our understanding becomes so sharp that the synchronicity of self-consciousness and background noise is brought together: time becomes flat, space comes to a standstill.

Rainer Kohlberger

73

ARTISTS IN FOCUS Στην κινηματογραφική μου πρακτική δεν έχω εργαστεί ποτέ με κάμερα. Τα έργα μου έχουν εννοιολογική σύνδεση με τις τεχνικές της άμεσης επεξεργασίας του φιλμ (direct film), την έρευνα σε υπάρχον υλικό αρχείου (found footage) και τη βιντεο-σύνθεση (videosynthesizing) – τεχνικές που έχουν τη δική τους μακρά ιστορία. Ήδη από νεαρή ηλικία, το εργαλείο μου για τη δημιουργία κινούμενων εικόνων υπήρξε ο υπολογιστής. Έτσι, ο όρος «έκθεση» για μένα δεν ταιριάζει με τον συμβατικό ορισμό που δίνουμε όταν σκεφτόμαστε το φιλμ. Στη δική μου περίπτωση, δεν υπάρχει πραγματική έκθεση του σελιλόιντ ή του ψηφιακού αισθητήρα στο φως, δεν υπάρχει το μέγιστο άνοιγμα του κλείστρου, κι ακόμα παραπέρα. Παράλληλα, όμως, ο θεατής στο σινεμά βρίσκεται αρκετά εκτεθειμένος στο φως του προτζέκτορα που τρεμοπαίζει. Ο κινηματογράφος έχει πολλές ρίζες. Η μία βρίσκεται στα επιστημονικά εργαστήρια ψυχο-φυσιολογίας του 19ου αιώνα, όπου ο βασικός στόχος ήταν η μελέτη των αντανακλαστικών και της φυσιολογίας του σώματος. Τα μοντέλα για τον νου και την ψυχολογία των αισθήσεων που αναπτύχθηκαν σε εκείνα τα εργαστήρια, μέσα από την εφαρμογή των χρονομετρικών συσκευών, είχαν ως τελικό αποτέλεσμα την εκστατική τεχνική του κινηματογράφου. Από την αρχική του σύλληψη, λοιπόν, το σινεμά αφορούσε τον έλεγχο των οπτικών νεύρων και του χρόνου τους. Πρόκειται πάντα για έναν έλεγχο πέρα από το επίπεδο της συνειδητής αντίληψης.

Από αυτό το σημείο πηγάζουν τα δικά μου ενδιαφέροντα σε ό,τι αφορά τη δημιουργία ταινιών – από την προσομοίωση και τη διέγερση ακούσιας εγκεφαλικής δραστηριότητας, με τη χρήση των σημερινών τεχνικών δυνατοτήτων, όπως του υψηλότερου ρυθμού μετάδοσης εικόνων, της φωτεινότερης προβολής και του λογισμικού που μπορεί να δημιουργήσει εντελώς νέες εικόνες. Προκαλώντας τους φωτο-υποδοχείς του αμφιβληστροειδούς μέσα από τη γοργή εναλλαγή των εικόνων –«υπερεκθέτοντας» έτσι το μυαλό–, ο θεατής οδηγείται σε μια δραματουργία εσωτερικών και εξωτερικών κόσμων. Η γραμμή ανάμεσα στο σημείο από το οποίο ξεκινάμε και σε εκείνο όπου καταλήγουμε είναι θολή και συγκεχυμένη. Μέσα από αυτή την ιδέα μιας συναισθητικής ζώνης εμβύθισης η οποία δεσμεύει όλες μας τις εκφράσεις και τις αισθήσεις, εγείρονται ερωτήματα για τη βεβαιότητα των φαινομένων που αντιλαμβανόμαστε, ενώ το σώμα μας συνδέεται με τέτοιο τρόπο με τον περίγυρό του, που γινόμαστε ένα με το έμμεσο πλαίσιο αναφοράς στο οποίο βρισκόμαστε. Τα πάντα μοιάζουν στατικά, αν και είμαστε σε ρευστή κατάσταση. Σε αυτή τη συλλογική εμπειρία της παρατήρησης μιας ηλεκτρισμένης οθόνης και της ακρόασης κόποιων τόνων που διαρκούν μια αιωνιότητα ή και βόμβων που αλυχτούν, η κατανόησή μας γίνεται τόσο οξεία, που επιτυγχάνεται ο συγχρονισμός της αυτο-συνείδησης και του θορύβου στο βάθος: ο χρόνος γίνεται επίπεδος, ενώ ο χώρος είναι ένα τέλμα. Ράινερ Κόλμπεργκερ

74

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

RFORMANCES ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ PERFORMANCES ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ PERFORMANCES ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ

76

RFORMANCES ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ PERFORMANCES ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ PERFORMANCES ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ P

77

ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ PERFORMANCES

PERFORMANCES

ELA ORLEANS Ela Orleans is a Polish composer, multi-instrumentalist and singer.

Various independent labels around the world since 2008 have released her solo studio albums, as well as compilations, mixes and collaborations with artists such as Dirty Beaches, U.S. Girls and The Pastels. Orleans has scored music for TV, film, and opera.

She has played live and has had her work presented internationally at forums such as Tate Britain, Venice Biennale, MoMA PS1, Moderna Museum in Malmo. She has lived in Scotland between 1997–2000 and has been a permanent resident in Glasgow since 2011. She is a PhD candidate in Music at the University of Glasgow, where she’ll expand on the subject “Apparition: The Language of the Archaic and Decadent in the Contemporary Audiovisual Experience.”

Orleans uses electronic and acoustic instruments (including synthesizers, guitar, violin, piano) to create diverse and layered music. Her work as a composer in many instances uses the 1950s and 1960s pop as its basis, by way of everything from electronica to Éthiopiques, from Polish folk to Bernard Herrmann’s film scores for Alfred Hitchcock. The Wire magazine asserted that Orleans’ “spectral pop enchants and disturbs, revealing new secrets with each listen” (September 2016). Thurston Moore in the Mojo magazine review of 2014 remarked on Ela Orleans’ “astounding soundscapes, though it’s her beautiful voice that really galvanises the music. [...] The best thing I’ve heard all year.” Other noted supporters of Orleans’ music include DJ Andrew Weatherall, directors Guy Maddin and David Lynch, authors Warren Ellis and Ian Rankin, and indie group The Pastels.

Orleans describes her music as “movies for ears.” As part of her collaboration with SIFF 2019, she will over-expose her unique audiovisual universe under the cycladic sun, for a live-score performance of Carl Theodor Dreyer’s Vampyr (p. 17) on the festival’s opening night, and a solo performance of her work at the island’s Quarry (pp. 86–87).

78

ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ Η Έλα Ορλίνς είναι Πολωνή μουσικοσυνθέτρια, πολυοργανίστρια και τραγουδίστρια. Από το 2008, διάφορες δισκογραφικές ανά τον κόσμο έχουν κυκλοφορήσει τα σόλο άλμπουμ της, τις συλλογές και τα DJ σετ της, καθώς και τις συνεργασίες της με καλλιτέχνες όπως οι Dirty Beaches, U.S. Girls και The Pastels. Έχει συνθέσει μουσική για την τηλεόραση, τον κινηματογράφο και την όπερα. Έχει δώσει συναυλίες και έχει παρουσιάσει τη δουλειά της διεθνώς, σε ιδρύματα και θεσμούς όπως η Tate Britain, η Μπιενάλε της Βενετίας, το MoMA PS1, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Μάλμε, κ.ά. Από το 1997 έως το 2000 έζησε στη Σκωτία, ενώ από το 2011 είναι μόνιμη κάτοικος Γλασκώβης. Είναι υποψήφια διδάκτορας Μουσικής στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, όπου αναπτύσσει το θέμα «Οπτασία: Η γλώσσα του αρχαϊκού και του παρηκμασμένου στη σύγχρονη οπτικοακουστική εμπειρία». Η Ορλίνς χρησιμοποιεί ηλεκτρονικά και ακουστικά όργανα (όπως συνθεσάιζερ, κιθάρα, βιολί, πιάνο) προκειμένου να δημιουργήσει ποικιλόμορφη και πολυεπίπεδη μουσική. Το συνθετικό της έργο έχει συχνά ως βάση την ποπ της δεκαετίας του ’50 και του ’60, διαμεσολαβημένη από οτιδήποτε κυμαίνεται ανάμεσα στην ηλεκτρονική μουσική και τις συλλογές των «Éthiopiques» ή μεταξύ της πολωνικής φολκ και των σάουντρακ του Μπέρναρντ Χέρμαν για τις ταινίες του Άλφρεντ Χίτσκοκ. Tο Wire υποστήριξε ότι «η φαντασματική ποπ της Ορλίνς θέλγει και αναστατώνει, φανερώνοντας καινούργια μυστικά σε κάθε ακρόαση» (Σεπτέμβριος 2016). Σε μια κριτική για το περιοδικό Mojo το 2014, ο Θέρστον Μουρ αναφέρθηκε στην Ορλίνς και «στα εκπληκτικά ηχοτοπία της, αν και η εξαίσια φωνή της είναι αυτή που ηλεκτρίζει τη μουσική. […] Ό,τι καλύτερο έχω ακούσει όλη τη χρονιά». Στους θαυμαστές της μουσικής της περιλαμβάνονται και ο DJ Άντριου Γουέδερολ, οι σκηνοθέτες Γκάι Μάντιν και Ντέιβιντ Λιντς, οι συγγραφείς Γουόρεν Έλις και Ίαν Ράνκιν και το συγκρότημα της ανεξάρτητης ποπ The Pastels.

Η Ορλίνς περιγράφει τη μουσική της ως «Ταινίες για το αυτί». Στο πλαίσιο της συνεργασίας της με το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σύρου 2019 θα υπερ-εκθέσει το ιδιότυπο οπτικοακουστικό της σύμπαν κάτω από τον κυκλαδίτικο ήλιο, παρουσιάζοντας στη βραδιά έναρξης του Φεστιβάλ μια προβολή του Βαμπίρ του Καρλ Θίοντορ Ντράγιερ υπό τη συνοδεία ζωντανής μουσικής (σ. 17) και πραγματοποιώντας μια συναυλία με έργα της στον χώρο του Λατομείου του νησιού (σ. 86-87).

© FLEUR D

79

PERFORMANCES

GRAVITY HILL SOUND+IMAGE The combination of moving images and music is too often taken for granted. Movies are frequently so overloaded with scores intended to guide the narrative (and the viewer’s emotions) that the images themselves are robbed of complexity. Nonetheless, the union of combined sonics and images remains full of possibility and, at best, mystery.

Gravity Hill Sound+Image was inaugurated by Jem Cohen as

a shifting investigation of combined sonics and visuals. The project varies in participants and scale, and can utilize composition or improvisation. In either case, whether with one musician or ten, the project tries to ask a simple question: how can the conjunction of music and film avoid elevating one at the expense of the other?

How can image and music act both freely and together, to create a “meeting in the air...”

For the Syros version of Gravity Hill Sound+Image, Cohen will work with two favorite musicians with whom he has collaborated in the past, Giorgos Xylouris and Jace Clayton (aka DJ Rupture).

Much of their work will be in direct response to Cohen’s imagery in the moment of its unfolding. The project will also be a collaboration with the evening itself – the geographical surroundings, the weather, the sounds and light of the world.

Images by Cohen for the Gravity Hill Sound+Image performance culminate with:

VISITORS / RESIDENTS

Jem Cohen, USA, 2018, DCP, 16΄ A boy, a bird, a Greek lullaby.

80

ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ Ο συνδυασμός κινούμενων εικόνων και μουσικής πολύ συχνά θεωρείται δεδομένος. Οι ταινίες είναι συνήθως τόσο υπερφορτωμένες με ήχους που προορίζονται να καθοδηγήσουν την αφήγηση (και τα συναισθήματα του θεατή), ώστε οι εικόνες στερούνται την πολυπλοκότητά τους. Παρ’ όλα αυτά, η ένωση ήχων και εικόνων παραμένει μια σχέση γεμάτη προοπτικές και, στην καλύτερη περίπτωση, γεμάτη μυστήριο. Το Gravity Hill Ήχος+Εικόνα ξεκίνησε από τον Τζεμ Κόεν ως μια συνεχώς μεταβαλλόμενη έρευνα συνδυασμένων ήχων και visuals. Το έργο ποικίλλει σε συμμετέχοντες και κλίμακα, και χρησιμοποιεί ενίοτε τη σύνθεση, άλλοτε τον αυτοσχεδιασμό. Και στις δύο περιπτώσεις, είτε με έναν μουσικό είτε με δέκα, το έργο προσπαθεί να θέσει μια απλή ερώτηση: πώς μπορεί ο συνδυασμός μουσικής και ταινίας να αποφύγει την ανύψωση του ενός στοιχείου σε βάρος του άλλου; Πώς μπορεί η εικόνα και η μουσική να δράσουν τόσο ανεξάρτητα η μία από την άλλη όσο και μαζί, δημιουργώντας μια «συνάντηση στον αέρα»...

Στο πλαίσιο της παρουσίασης του πρότζεκτ στο SIFF, ο Κόεν θα συνεργαστεί με δύο αγαπημένους μουσικούς, με τους οποίους έχει συνεργαστεί και στο παρελθόν: τον Γιώργο Ξυλούρη και τον Τζέις Κλέιτον (που είναι γνωστός και ως DJ Rupture). Κατά τη διάρκεια της περφόρμανς, μεγάλο μέρος της μουσικής τους θα βρεθεί σε άμεση ανταπόκριση με τις εικόνες του Κόεν, τη στιγμή που αυτές θα αναπτύσσονται. Το πρότζεκτ θα είναι επίσης καρπός μιας συνεργασίας και με την ίδια τη νύχτα – με τη γεωγραφία του χώρου, τον καιρό, τους ήχους και το φως του περιβάλλοντος και του κόσμου.

Oι πρωτότυπες εικόνες του Τζεμ Κόεν στο Gravity Hill Sound+Image του Κόεν καταλήγουν στην προβολή του:

ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ / ΚΑΤΟΙΚΟΙ

Τζεμ Κόεν, ΗΠΑ, 2018, DCP, 16΄ Ένα αγόρι, ένα πουλί, ένα ελληνικό νανούρισμα.

81

PERFORMANCES

QUARRY OVERLOAD A night of cinematic hypersaturation. Sound and light scatter and bounce off the walls of the abandoned stone quarry – warping, overlapping, and converging in a kaleidoscopic celebration of the possibilities of film and performance.

Featuring: Giorgos Xylouris Ela Orleans: Movies for Ears People Like Us (Vicki Bennett) + acte vide Happy to Go Blind: Rainer Kohlberger Performance

82

ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ

Μια νύχτα κινηματογραφικού υπερ-κορεσμού. Ο ήχος και το φως διασπείρονται και αντανακλώνται στα τείχη του εγκαταλειμμένου λατομείου – κι έτσι παραμορφώνονται, αλληλεπικαλύπτονται και μετά συγκλίνουν σε μια καλειδοσκοπική γιορτή για τις πιθανές εκδοχές του φιλμ και της περφόρμανς. Πρόγραμμα: Γιώργος Ξυλούρης Έλα Ορλίνς: Ταινίες για το αυτί People Like Us (Vicki Bennett) + acte vide Εθελοτυφλώντας: Περφόρμανς του Ράινερ Κόλμπεργκερ

83

PERFORMANCES

GIORGOS XYLOURIS If the talents of singer and lute player Giorgos Xylouris seem otherworldly, even God-given, it is hardly surprising. One of the best-loved artists on Crete, the largest and most populous of the Greek islands, Xylouris is a member of a clan long-regarded throughout Greece as musical royalty. A clan that hails from Anogeia, a mountain shepherding village down the hill from the Cave of Zeus, that hotspot of ancient mythology.

Xylouris could not have been anything else but a musician: his father is the Cretan singer and lyra player Psarantonis, a man beloved of everyone from ethnomusicologists to Nick Cave. His late uncle was the iconic Nikos Xylouris, a singer and lyra player who became a symbol of the protest movement that brought down the Greek military junta in 1973. Giorgos was just a kid when he started playing the lute at the knee of his uncle Yannis Xylouris; after accompanying his famous father at village functions, there were several group recordings. Then, Giorgos Xylouris struck out on his own.

To that time, the Cretan lute was usually played as a backing instrument. But with albums such as Antipodes , by Xylouris Ensemble, Embolo with his uncle Psarogiannis and Oso ki an Dernei o Anemos out with Alltogethernow, Xylouris showcased the lute’s solo potential with a repertoire of traditional and self-penned material.

His numerous projects are testament to his restless musical curiosity: there’s a duo, Xylouris White, with Jim White, Brooklyn-based drummer of Australian instrumental trio Dirty Three, with whom Xylouris has toured. The Xylouris Ensemble features his three Greek-Australian children.

His concerts at home have become legendary for their musicality and power.

84

ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΞΥΛΟΥΡΗΣ Αν το ταλέντο του τραγουδιστή και λαουτίστα Γιώργου Ξυλούρη μοιάζει εξωπραγματικό, ακόμα και θείο χάρισμα, αυτό δεν είναι παράξενο. Πρόκειται για έναν από τους πιο αγαπητούς καλλιτέχνες στην Κρήτη, ο οποίος ανήκει σε μια πατριά που θεωρείται εδώ και χρόνια ανά την Ελλάδα ως μουσική βασιλική οικογένεια. Η πατριά αυτή κατάγεται από τα Ανώγεια, από το ορεινό χωριό που χτίστηκε κάτω από τη σπηλιά όπου γεννήθηκε ο Δίας (σ.σ. το Δικταίον Άντρον), το επίκεντρο της αρχαίας μυθολογίας.

Ο Ξυλούρης δεν θα μπορούσε να είναι τίποτε άλλο παρά μουσικός. Ο πατέρας του είναι ο τραγουδιστής και λυράρης Ψαραντώνης, ένας άντρας που αγαπούν όλοι (από εθνο-μουσικολόγους μέχρι τον Νικ Κέιβ), ενώ θείος του ήταν ο Νίκος Ξυλούρης, αυτή η εμβληματική φυσιογνωμία που συνδέθηκε με την αντίσταση στα χρόνια της Χούντας. Ο Γιώργος ήταν ακόμα παιδί όταν ξεκίνησε να παίζει το λαγούτο του στα γόνατα του άλλου θείου του, του Γιάννη Ξυλούρη. Μετά από τα ταξίδια που έκανε με τον πατέρα του σε εκδηλώσεις σε διάφορα χωριά, ακολούθησαν ηχογραφήσεις με μια ομάδα μουσικών. Ώσπου ο Γιώργος Ξυλούρης τράβηξε τον δικό του δρόμο.

Ως τότε, το κρητικό λαγούτο παιζόταν συνήθως ως όργανο συνοδείας. Αλλά με δίσκους σαν τους Αντίποδες με τους Xylouris Ensemble, το Έμβολο με τον θείο του τον Ψαρογιάννη και το Όσο κι αν δέρνει ο άνεμος που κυκλοφόρησε με την εταιρεία Alltogethernow, ο Ξυλούρης ανέδειξε τις δυνατότητες του λαγούτου ως σόλο οργάνου, με ένα ρεπερτόριο παραδοσιακού και προσωπικού αυτοσχεδιαστικού υλικού.

Τα πολυάριθμα πρότζεκτ του μαρτυρούν την περιέργεια και το ανήσυχο πνεύμα του: μαζί με τον Jim White, τον ντράμερ του ορχηστρικού τρίου από την Αυστραλία Dirty Three –με τους οποίους ο Ξυλούρης έχει περιοδεύσει–, αποτελούν το ντουέτο Xylouris White. Οι The Xylouris Ensemble αποτελούνται από τα τρία παιδιά του, που είναι ελληνο-αυστραλέζικης καταγωγής.

Οι συναυλίες του θεωρούνται θρυλικές για τη μουσικότητα και τη δύναμή τους.

85

PERFORMANCES

ELA ORLEANS: MOVIES FOR EARS In her solo performance at the Quarry, Ela Orleans will navigate almost two decades of songwriting in the heart of the global pop underground. Released previously on a number of small DIY labels, Orleans’ music coincided with the explosion of auto-didactic musicians finding their voice in the age of the blogosphere, artists emboldened by the democratisation of music-making afforded by the Internet.

From the outset, Orleans mixed her childhood studies of formal music with cut-up techniques, sampling, sound-art and experimentation to create a distinctive signature cloaked in an innate melancholy and playfulness. Each song pulls sunshine from its surroundings, moments of pleasure plucked from eulogies.

Movies For Ears’ moods straddle memory and fantasy: scratchily invoking half- remembered exotica, the flickering shadows of europhile cinemas screens, a delicately woven world anchored in Orleans existential meditations on longing, intimacy, solitude and the search for love...

In Movies For Ears, Ela Orleans lets us into a secret: the rare moments of joy to be found in the joints of the loop, the spaces between things, the spring after the winter, are the moments that last after the day has faded.

86

ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ

ΕΛΑ ΟΡΛΙΝΣ: ΤΑΙΝΊΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΥΤΊ Στη σόλο εμφάνισή της στο Λατομείο, η Έλα Ορλίνς θα διατρέξει τις περίπου δύο δεκαετίες που δραστηριοποιείται στην τραγουδοποιία και στην καρδιά της διεθνούς underground ποπ σκηνής. Η μουσική της, η οποία έχει κυκλοφορήσει στο παρελθόν από διάφορες μικρές ανεξάρτητες δισκογραφικές, συνέπεσε με την εκρηκτική εξάπλωση των αυτοδίδακτων μουσικών που βρήκαν τη φωνή τους στην εποχή της μπλογκόσφαιρας – με άλλα λόγια, των καλλιτεχνών που ενθαρρύνθηκαν από τον εκδημοκρατισμό της μουσικής δημιουργίας που πρόσφερε το Διαδίκτυο.

Από το ξεκίνημά της, η Ορλίνς συνδύασε τις τυπικές μουσικές σπουδές των παιδικών της χρόνων με τις τεχνικές ηχητικού κολάζ (cut-up), τo sampling, την ηχητική τέχνη και τον πειραματισμό, προκειμένου να δημιουργήσει το ιδιαίτερο μουσικό της στίγμα, τυλιγμένο σε ένα πέπλο μελαγχολίας και παιγνιώδους διάθεσης. Κάθε τραγούδι αντλεί ηλιακό φως από το περιβάλλον του, σαν στιγμές αναψυχής που έχουν ξεδιαλεχτεί μέσα από επικήδειους λόγους. Η ατμόσφαιρα που κυριαρχεί στις Ταινίες για το αυτί γεφυρώνει τη μνήμη με τη φαντασία: μια βραχνή φωνή που φέρνει στον νου κάποιο μισοξεχασμένο εξωτικό σύμπαν, ένα τρεμόπαιγμα των σκιών στις οθόνες ευρωκεντρικών κινηματογράφων, ένας κόσμος λεπτεπίλεπτης ύφανσης στερεωμένος στους υπαρξιακούς στοχασμούς της Ορλίνς για τον πόθο, την εγγύτητα των σωμάτων, τη μοναξιά και την αναζήτηση της αγάπης. Στις Ταινίες για το αυτί, η Ορλίνς μάς εκμυστηρεύεται ένα μυστικό: οι σπάνιες στιγμές χαράς που θα βρεθούν στους αρμούς μιας λούπας, στον χώρο μεταξύ των πραγμάτων, στην άνοιξη μετά τον χειμώνα, είναι οι στιγμές που διαρκούν αφότου η μέρα ξεθωριάσει.

© FLEUR D

87

PERFORMANCES

PEOPLE LIKE US (VICKI BENNETT) + ACTE VIDE OBJECTS IN THE MIRROR ARE CLOSER THAN THEY APPEAR Objects in the Μirror are Closer Than They Appear is the most recent in a series of video-scores by Vicki Bennett (People Like Us).

Through her crafty audiovisual collages, compiled exclusively out of borrowed material, the British artist invites musicians to improvise live with a constantly changing flow of moving image excerpts and soundbites, rather than simply provide a film soundtrack. She has been workin since 1991 across the field of audio-visual collage, and is recognised as an influential and pioneering figure in the still growing area of sampling, appropriation and cutting up of found footage and archives.

Her films thus take on a double role, as scores and as active co-players in an audiovisual improvisation. Objects in the Mirror are Closer Than They Appear is a film for improvisers and a sister piece to The Mirror. In Quarry Overload, the piece will be performed live by acte vide. ΤΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΟΝ ΚΑΘΡΕΦΤΗ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΚΟΝΤΑ ΑΠ’ Ο,ΤΙ ΦΑΙΝΕΤΑΙ To πρότζεκτ Τα αντικείμενα στον καθρέφτη είναι πιο κοντά απ’ ό,τι φαίνεται είναι η πιο πρόσφατη από μια σειρά από βιντεοπαρτιτούρες της Βίκι Μπένετ (People Like Us). Φτιάχνοντας άρτια σχεδιασμένα οπτικοακουστικά κολάζ από προϋπάρχον υλικό, η Βρετανή καλλιτέχνις καλεί τους μουσικούς να αυτοσχεδιάσουν ζωντανά με μια συνεχώς μεταβαλλόμενη ροή αποσπασμάτων από κινούμενες εικόνες και ήχους, και όχι απλώς να επενδύσουν μουσικά μια ταινία. Εργάζεται από το 1991 εκτενώς στο πεδίο του οπτικοακουστικού κολάζ και είναι διεθνώς αναγνωρισμένη ως επιδραστική φιγούρα και πρωτοπόρος στον χώρο του sampling, της οικειοποίησης και του κατακερματισμού του υλικού αρχείου (found footage). Έτσι, οι ταινίες της παίρνουν ταυτόχρονα τον ρόλο παρτιτούρας και ενεργού συμπαίκτη σε έναν οπτικοακουστικό αυτοσχεδιασμό. Η ταινία Τα Αντικείμενα στον Καθρέφτη είναι πιο Κοντά απ’ ό,τι Φαίνεται είναι ένα έργο για αυτοσχεδιασμό και το δίδυμο έργο του The Mirror. Στο πλαίσιο του Quarry Overload, η ζωντανή περφόρμανς θα είναι των acte vide.

88

ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ acte vide (“empty act”) is the elusive electroacoustic duo project of Yannis Kotsonis and Danae Stefanou. Active since 2006 as an improvisatory unit, they persistently explore noise and silence in ever-changing real-time formations, usually unrecorded, and often in ad hoc dialogue with other musicians, visual artists and directors.

As a duo, they also organise and convene improvisation and active listening workshops for children and adults, and are the founding directors and curators of Syros Sound Meetings, a practice-based arts research initiative for sound art and site-specific sonic experimentation. Since the initiative’s launch in 2012, they have organized and hosted first-time visits to Syros and related siteinspired projects by over 120 artists, including Stine Janvin & Felicity Mangan (2019), David Toop (2018), Graham Lambkin & Áine O’Dwyer (2017), Michael Pisaro (2015), and many others. Their discography includes the limited edition CD Noeud (moremars, 2011), and contributions to several Greek independent label compilations.

Tο ηλεκτροακουστικό σχήμα acte vide («κενή πράξη») ξεκίνησε το 2006 από τον Γιάννη Κοτσώνη (ηλεκτρονικά) και τη Δανάη Στεφάνου (πιάνο). Με κεντρικό άξονα τον αυτοσχεδιασμό, το δίδυμο εξερευνά επίμονα τα όρια μεταξύ θορύβου και σιωπής, μέσα από εφήμερες, διαρκώς μεταβαλλόμενες δράσεις που αντιστέκονται στην καταγραφή. Έχουν στο ενεργητικό τους πληθώρα συναυλιών και ηχητικών εγκαταστάσεων εντός και εκτός Ελλάδας, συχνά σε συνεργασία με άλλους καλλιτέχνες. Οι acte vide συντονίζουν και διοργανώνουν επίσης δράσεις και εργαστήρια ενεργής ακρόασης για ενήλικες και παιδιά, και από το 2012 είναι ιδρυτές και υπεύθυνοι των προγραμμάτων καλλιτεχνικής έρευνας Syros Sound Meetings για την τέχνη του ήχου και τον επιτόπιο ηχητικό πειραματισμό, με έδρα το μεσαιωνικό οικισμό της Άνω Σύρου. Aπό την έναρξη της πρωτοβουλίας αυτής το 2012, έχουν φιλοξενήσει πάνω από 120 καλλιτέχνες που επισκέφθηκαν τη Σύρο για πρώτη φορά και δημιούργησαν επιτόπιες συνθέσεις κατά τη διαμονή τους, όπως οι Στιν Τζάνβιν & Φελίσιτι Μάνγκαν (2019), Ντέιβιντ Τουπ (2018), Γκρέιχαμ Λάμπκιν & Όινε Ο’Ντουάιρ (2017), Μάικλ Πιζάρο (2015), κ.ά. Η δισκογραφία τους περιλαμβάνει ένα CD περιορισμένης κυκλοφορίας με τίτλο Noeud (moremars 2011).

© STEFANIA STROUZA

89

PERFORMANCES

HAPPY TO GO BLIND: RAINER KOHLBERGER PERFORMANCE Rainer Kohlberger premieres a new performance as a part of his collaboration with SIFF. Kohlberger’s optical art is generated from digitally produced audio and visual phenomena; here, he will pair in one unique composition his visuals with a curation of films by other artists, ranging from the seminal Paul Sharits to contemporary experimenter Karissa Hahn. A dance of media, light and cinema throughout the decades, in celebration of overexposure.

In this performance, Rainer Kohlberger will conduct an experiment in media, simultaneously projecting his computergenerated digital graphics and noise with other artists’ avant-garde works, all on 16 mm film. These works were curated with an eye for thematic and stylistic relief, drawing attention to the multifarious machinations of seeing, hearing and being present that fascinate Kohlberger in his own films. Kohlberger’s digital images will vary between backdrop, mise-en-scene and spotlight, by turns emphasizing and overwhelming the 16 mm images, and the sound he will produce will be his digital modulating of the original soundtracks of the 16 mm films. A dance – or battle? – of three projectors, historical and contemporary art practices, pixels and celluloid.

SELECTED 16 MM FILMS Zea, André Leducs, 1981 Sailboats and Poppies, Rose Lowder, 2001 Piece Mandala/End War, Paul Sharits, 1966 3/60 Trees in Autumn, Kurt Kren, 1960 Apollo, Tomonari Nishikawa, 2003 Black Is, Aldo Tambellini, 1966 Incantation, Peter Rose, 1968–1972 Future Light, Karissa Hahn, 2018

90

ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ

ΕΘΕΛΟΤΥΦΛΩΝΤΑΣ: ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ ΤΟΥ ΡΑΪΝΕΡ ΚΟΛΜΠΕΡΓΚΕΡ Στο πλαίσιο της συνεργασίας του με το SIFF, ο Ράινερ Κόλμπεργκερ, επίτιμος καλεσμένος της φετινής διοργάνωσης, θα παρουσιάσει για πρώτη φορά μια νέα περφόρμανς. Η οπτική τέχνη του Κόλμπεργκερ βασίζεται σε οπτικά και ακουστικά φαινόμενα που παράγονται ψηφιακά. Στην περφόρμανς του στο Λατομείο θα ενώσει σε μια μοναδική σύνθεση τη δική του εικαστική δουλειά με μια επιλογή φιλμ 16 χιλιοστών από το έργο άλλων καλλιτεχνών – όπως του εμβληματικού Πολ Σάριτς ή της Καρίσα Χαν, μιας σύγχρονης πειραματικής καλλιτέχνιδας. Ένας χορός στον οποίο διάφορα μέσα, το φως και ο αβάν-γκαρντ κινηματογράφος διασχίζουν τις δεκαετίες, σε μια γιορτή για την υπερέκθεση.

Σε αυτή την περφόρμανς, ο Ράινερ Κόλμπεργκερ θα θέσει σε λειτουργία ένα πείραμα με διαφορετικά μέσα, προβάλλοντας ταυτοχρόνως υλικό με ψηφιακά γραφικά και θόρυβο που φτιάχνει στον υπολογιστή με αβάν-γκαρντ έργα άλλων καλλιτεχνών σε φιλμ 16 χιλιοστών. Τα έργα αυτά επιλέχθηκαν δίχως να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σε κάποιο θέμα ή εστιάζοντας στους πολυποίκιλους μηχανισμούς του βλέμματος, της ακοής και της παρουσίας, οι οποίοι συναρπάζουν τον Κόλμπεργκερ στις δικές του ταινίες. Οι ψηφιακές εικόνες του Κόλμπεργκερ άλλοτε θα προσφέρουν το φόντο, άλλοτε θα σκηνογραφούν στήνοντας τη δράση, και άλλοτε θα βγαίνουν στο προσκήνιο: έτσι, θα υπογραμμίζουν ή θα κατατροπώνουν τις εικόνες του φιλμ. Αντίστοιχα, οι ήχοι θα δημιουργηθούν μέσα από τη δική του ψηφιακή προσαρμογή των πρωτότυπων σάουντρακ των φιλμ σε 16 χιλιοστά. Ένας χορός (ή μια μάχη;) ανάμεσα σε τρεις προτζέκτορες, ανάμεσα σε ιστορικές και σύγχρονες πρακτικές της τέχνης, ανάμεσα στα πίξελ και στο σελιλόιντ. ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΣΕ ΦΙΛΜ 16 ΧΙΛΙΟΣΤΩΝ Ζέα, Αντρέ Λίνταξ, 1981 Ιστιοφόρα και παπαρούνες, Ρόουζ Λόουντερ, 2001 Μάνταλα/Τέλος του πολέμου, Πολ Σάριτς, 1966 3/60 Δέντρα το φθινόπωρο, Κουρτ Κρεν, 1960 Απόλλο, Tομονάρι Νισικάουα, 2003 Μαύρο είναι, Άλντο Ταμπελίνι, 1966 Ξόρκι, Πίτερ Ρόουζ, 1968–1972 Φως του μέλλοντος, Κάρισα Χαν, 2018

91

PERFORMANCES

MAGIC ISLAND Having been described as “honest pop,” “dream rap,” or “music for a soft heart,” Magic Island’s soundscape is permeated by haunting and unforgettable flavors. With her Berlin- based solo project, the artist weaves together easy-listening compositions with tangles and twists of her signature weirdness. Starting with short loops on her piano, Magic Island builds these compositions up and out, pulling freely from R&B, experimental pop, soul, and mainstream sounds.

On her multiple tours across Europe, North America, Asia, and the Middle East, Magic Island tells the story of a jaded soul and an innocent heart; her incessantly addictive tracks embrace the profoundness, tragedy, and magic of the world. The enchanting lyrics in songs like “Warm Heaven” belie the desperate feminine rage that’s compressed into her melodies. Her world is a fluid place for contradictions – Magic Island’s hymns speak of softness and strength with a conviction that the two are not exclusive from each other.

From the high-reaching, airy hook of her first single “Baby Blu” in 2013 and the late-night lusty tones of “Like Water,” to the heart-wrenching beauty that punctuates her timeless ballad “Easy Babe,” Magic Island’s oeuvre roams playfully while she explores the most profound matters of the heart.

92

ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ Το ηχοτοπίο της μουσικής της Magic Island, η οποία έχει περιγραφεί ως «ειλικρινής ποπ», «ονειρική ραπ» ή «μουσική για μια τρυφερή καρδιά», διαπερνά κάποιες καθηλωτικές και αξέχαστες γεύσεις. Με αυτό το σόλο πρότζεκτ της, με βάση το Βερολίνο, η καλλιτέχνις διαπλέκει easy-listening συνθέσεις με ένα εργόχειρο της χαρακτηριστικής της εκκεντρικότητας. Ξεκινώντας με κοφτές λούπες στο πιάνο της, η Magic Island χτίζει κι αναπτύσσει αυτοστιγμεί τις συγκεκριμένες συνθέσεις, αντλώντας ελεύθερα στοιχεία από το R&B, την πειραματική ποπ, τη σόουλ ή κι από mainstream ήχους.

Στις πολυάριθμες περιοδείες της ανά την Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή, η Magic Island αφηγείται την ιστορία μιας χορτασμένης ψυχής και μιας αθώας καρδιάς. Τα ακατάπαυστα εθιστικά της κομμάτια ασπάζονται το βάθος, την τραγωδία και τη μαγεία αυτού του κόσμου. Οι σαγηνευτικοί στίχοι σε τραγούδια όπως το «Warm Heaven» κοντράρουν την απεγνωσμένη γυναικεία οργή που βρίσκεται συμπιεσμένη μέσα στις μελωδίες της. Ο κόσμος της είναι ένα ρευστός τόπος αντιθέσεων – οι ύμνοι της Magic Island μιλούν για τρυφερότητα και δύναμη, απηχώντας την πεποίθηση πως αυτά τα δύο τινά δεν αποκλείουν το ένα το άλλο.

Από το φιλόδοξο, αιθέριο, εθιστικό άκουσμα του πρώτου της single «Baby Blu» (2013) και τους νυχτερινούς, ηδυπαθείς τόνους του «Like Water» (2017), μέχρι τη σπαραξικάρδια ομορφιά που σημαδεύει τη διαχρονική της μπαλάντα «Easy Babe», το έργο της Magic Island οδηγείται σε μια παιγνιώδη περιπλάνηση, καθώς η μουσικός εξερευνά τα πιο μύχια ζητήματα καρδιάς.

© HELENA PETERS-ARNOLDS

93

PERFORMANCES

VENUS VOLCANISM & IN ATLAS (V.V.I.A.) Venus Volcanism & In Atlas is a collaboration between the Greek artist Venus Volcanism and the Danish artist In Atlas. The artists seek to create an environment – an imaginary field – in a process of searching for, doubting, and redefining the ideas of love, hate, frustration, anger, existence, and humanity with a sense of imperfection. Their music contains different kinds of sounds, including theremin, synthesizers, samples, and vocals.

Their releases include: “Reconstruction,” Light of Consciousness, V/A tape collection (Phormix, 2017); V.V.I.A , live recording session – limited copies collectible vinyl (Vinylograph, 2018); “One Thousand Roles To Play,” “Psychopath,” Meta Moto 2, V/A tape collection (Meta Moto, 2018).

94

ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ Οι V.V.I.A. είναι το μουσικό σχήμα της Ελληνίδας Venus Volcanism και της Δανής In Αtlas. Οι δυο τους συναντήθηκαν στην Αθήνα το 2015. Έκτοτε, προσπαθούν με τη μουσική τους σύμπραξη να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον στο οποίο, διερευνούν, αμφισβητούν και επαναπροσδιορίζουν υπαρξιακές έννοιες μέσα από lo-fi συνθέσεις. Η μουσική τους εμπεριέχει διάφορα ηχητικά στοιχεία. Επίσης, έχουν κυκλοφορήσει το κομμάτι «Reconstruction», το οποίο συμπεριλαμβάνεται στο δεύτερο Phormix Tape Light of Consciousness. Πρόσφατα κυκλοφόρησαν τα κομμάτια «Psychopath» και «One Thousand Roles to Play» στη δισκογραφική εταιρεία Meta Moto.

Το 2018 οι V.V.I.A. προσκλήθηκαν στην Αυστρία από την καλλιτέχνιδα Natascha Muhič, όπου ηχογράφησαν σε τριάντα διαφορετικούς δίσκους τα κομμάτια «Sirens» και «Collapse», χρησιμοποιώντας μια ιδιαίτερη συσκευή την οποία σχεδίασαν και κατασκεύασαν η Natascha Muhić and ο Christoph Freidhöfer, το λεγόμενο vinylograph. Τον Ιανουάριο του 2019, η Δανή σκηνοθέτις Frigge Fri έδωσε εικόνα στο «One Thousand Roles to Play», δημιουργώντας ένα μουσικό βίντεο-διαμαρτυρία ενάντια στους μηχανισμούς καταπίεσης και τα στερεότυπα του κοινωνικού φύλου.

© KATRINE MØBIUS

95

L A B O R AT I O N S Σ Υ Ν Ε Ρ ΓΑ Σ Ι Ε Σ C O L L A B O R AT I O N S Σ Υ Ν Ε Ρ ΓΑ Σ Ι Ε Σ C O L L A B O R AT I O N S Σ Υ Ν Ε Ρ ΓΑ Σ

96

L L A B O R AT I O N S Σ Υ Ν Ε Ρ ΓΑ Σ Ι Ε Σ C O L L A B O R AT I O N S Σ Υ Ν Ε Ρ ΓΑ Σ Ι Ε Σ C O L L A B O R AT I O N S Σ Υ Ν Ε Ρ ΓΑ Σ Ι Ε

97

Σ Υ Ν Ε Ρ ΓΑ Σ Ι Ε Σ C O L L A B O R AT I O N S

COLLABORATIONS

TAIWAN INTERNATIONAL DOCUMENTARY FESTIVAL @SIFF Collaborations create vital and long-lasting links of communication between initiatives and help form ties between different film cultures.

This year, SIFF is pleased to collaborate with the Taiwan International Documentary Film Festival (TIDF), inviting TIDF to curate two Taiwanese short film programs. In its commitment to an expanded and innovative view of documentary, TIDF is an ideal festival partner, and represents SIFF’s first partner based in Asia.

Held every two years, TIDF is a gateway to independent documentaries and one of the most important documentary festivals in Asia. Taiwan Docs is a platform that aims to promote Taiwanese documentaries abroad and to assist local filmmakers in reaching a wider audience. Both TIDF and Taiwan Docs are under Taiwan Film Institute.

The collaboration is made possible with the support of Taiwan Docs and Taiwan International Documentary Film Festival, both under Taiwan Film Institute, and the Taipei Representative Office in Greece.

Οι συνεργασίες ανάμεσα στα φεστιβάλ δημιουργούν ζωτικής σημασίας και μακροχρόνιες γέφυρες επικοινωνίας ανάμεσα στις κατά τόπους πρωτοβουλίες, αλλά χτίζουν και δεσμούς ανάμεσα σε διαφορετικές κινηματογραφικές κουλτούρες. Για τη φετινή του διοργάνωση, το SIFF συνεργάζεται με το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Ταϊβάν (TIDF) και του απευθύνει με χαρά μια πρόσκληση να επιμεληθεί δύο προγράμματα ταϊβανέζικων ταινιών μικρού μήκους. Ως φεστιβάλ που υποστηρίζει μια διευρυμένη και καινοτόμα αντίληψη για το ντοκιμαντέρ, το TIDF συνιστά έναν ιδανικό εταίρο και αποτελεί τον πρώτο οργανισμό στην ασιατική ήπειρο με τον οποίο συνεργάζεται το SIFF.

Το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Ταϊβάν (TIDF), το οποίο διοργανώνεται κάθε δύο χρόνια, δίνει βήμα σε ανεξάρτητες παραγωγές και συνιστά ένα από τα πιο σημαντικά φεστιβάλ ντοκιμαντέρ στην Ασία. Η πλατφόρμα Taiwan Docs έχει στόχο την παγκόσμια προώθηση των ντοκιμαντέρ από την Ταϊβάν και την υποστήριξη των εγχώριων δημιουργών, με στόχο τη διεύρυνση του κοινού τους. Το TIDF και το Taiwan Docs λειτουργούν υπό τη σκέπη του Taiwan FIlm Institute. Η συνεργασία πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του Taiwan Docs και του Taiwan International Documentary Film Festival, υπό την αιγίδα του Taiwan Film Institute και την Αντιπροσωπεία της Ταϊπέι στην Ελλάδα.

98

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ MORE THAN THE STRANGER: SHORT GLIMPSES OF TAIWAN The inspiration for this program stems from the ambiguity and intricacy of the historical and political influence on Taiwan(ese) identity. It also affects our perception of ourselves and others when we regard this island as a “nation.”

The thirteen short films in this program are divided into two parts. The eight shorts included in the first part, “Stranger #1,” starting from the 1930s, through the 1960s, finally arrive at the most recent works. Traversing religion, ethnic groups, identity(ies), memory and ideology, this section presents Taiwanese filmmakers’ gaze on the Other. “Stranger #2,” including five shorts, focuses on our seemingly familiar “nation” and “home,” when in fact we probably never really understood some of the essence and aspects of it – this is why we have reached an inconsistent perception that it is at the same time near and distant, intimate but strange. In short, “More than the Stranger” is a small program on a nation, trying to “other-ise” the experience of a nation through experimental, video art, animation and documentary films. Instead of emphasising a meta-history or a grand narrative, the program chooses to present the auteurs’ perspectives through their “alternative films” and the reflection of our own experience. Here, we hope to use “Taiwan” as a trigger to rethink the relationship between us and the world.

Wood Lin Programming Director of Taiwan International Documentary Festival (TIDF)

ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΞΕΝΟ: ΚΛΕΦΤΕΣ ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΗΝ ΤΑΪΒΑΝ Η έμπνευση για αυτό το πρόγραμμα πηγάζει από την αμφισημία και την πολυπλοκότητα της ιστορικής και πολιτικής επιρροής στην ταυτότητα της Ταϊβάν. Αυτά τα στοιχεία επηρεάζουν επίσης την αντίληψη που έχουμε για τον εαυτό μας και τους άλλους, καθώς αντιλαμβανόμαστε αυτό το νησί ως «έθνος». Οι δεκατρείς ταινίες μικρού μήκους αυτού του προγράμματος χωρίζονται σε δύο μέρη. Οι οκτώ ταινίες μικρού μήκους που περιλαμβάνονται στο πρώτο μέρος, το «Ξένος #1», ξεκινούν από τη δεκαετία του 1930, προχωρούν στη δεκαετία του 1960 και καταλήγουν σε πιο πρόσφατα έργα. Περνώντας μέσα από τη θρησκεία, τις εθνοτικές ομάδες, την ταυτότητα (ταυτότητες), τη μνήμη και την ιδεολογία, αυτή η ενότητα παρουσιάζει το βλέμμα των Ταϊβανών κινηματογραφιστών προς τον Άλλο. Το δεύτερο μέρος, το «Ξένος #2», περιλαμβάνει πέντε ταινίες μικρού μήκους και επικεντρώνεται στο «έθνος» και το «σπίτι», έννοιες που μοιάζουν φαινομενικά οικείες, των οποίων όμως την ουσία δεν έχουμε καταλάβει πραγματικά – γι’ αυτό και φτάσαμε τελικά σε μια ανιστορική αντίληψη, ταυτόχρονα κοντινή και μακρινή, οικεία αλλά και ξένη. Εν ολίγοις, το «Πέρα από το ξένο» είναι ένα μικρό πρόγραμμα για ένα έθνος που προσπαθεί να «αλλοι-ώσει» την εμπειρία ενός έθνους μέσα από πειραματικές ταινίες, video art, ανιμέισον και ντοκιμαντέρ. Αντί να τονίσει μια μετα-ιστορία ή μια μεγάλη αφήγηση, το πρόγραμμα επιλέγει να παρουσιάσει την οπτική των καλλιτεχνών μέσα από τις «εναλλακτικές ταινίες» τους και τον στοχασμό της δικής μας εμπειρίας. Εδώ ελπίζουμε να χρησιμοποιήσουμε την «Ταϊβάν» ως έναυσμα για να επανεξετάσουμε τη σχέση ανάμεσα σε μας και στον κόσμο». Γουντ Λιν Διευθυντής Προγράμματος του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της ΤαΪβάν

99

COLLABORATIONS

STRANGER #1

ΞΕΝΟΣ #1

THE MAN WHO HAS A CAMERA – PARADE

Liu Na-ou, Taiwan, 1933, Video, 4΄ One of the earliest accounts of a religious event in Taiwan in the 1930s.

ΆΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΚΆΜΕΡΑ – ΠΑΡΈΛΑΣΗ

Λιου Να-ου, Ταϊβάν, 1933, αρχείο βίντεο, 4΄ Μία από τις πρώτες καταγραφές θρησκευτικής τελετής στην Ταϊβάν της δεκαετίας του ’30.

FISHERWOMEN

Deng Nan-guang, Taiwan, 1935-1941, Video, 6΄ A pioneer photographer tests the potential of the cinematic medium for the first time, shooting his family in 8 mm film, in a series of “home movies” – one of the firsts in the country.

In this film, women harvest seaweed and abalone on the coast of Boso Peninsula, Japan.

ΓΥΝΑΊΚΕΣ ΠΟΥ ΨΑΡΕΎΟΥΝ

Ντενγκ Ναν-γκουάνγκ, Ταϊβάν, 1935-1941, αρχείο βίντεο, 6΄ Ένας πρωτοπόρος φωτογράφος δοκιμάζει για πρώτη φορά τις δυνατότητες του κινηματογραφικού μέσου, κινηματογραφώντας την οικογένειά του σε μια σειρά «home movies» σε φιλμ 8 χιλιοστών – από τις πρώτες που γυρίστηκαν στη χώρα. Εδώ, γυναίκες μαζεύουν φύκια και αβαλόνες στην ακτή της χερσονήσου Μπόσο στην Ιαπωνία.

ALIENATION

Chiu Kang-chien, Taiwan, 1966, Video, 6΄ A caterpillar crawling on the wall, a seemingly masturbating half-naked man, and a bizarre car accident. All this interweaves with mysterious intertitles, ending with eleven stills reminiscent of crucifixion.

ΑΠΟΞΈΝΩΣΗ

Τσιου Κανγκ-τσιέν, Ταϊβάν, 1966, αρχείο βίντεο, 6΄ Μια κάμπια που σέρνεται στον τοίχο, ένας ημίγυμνος άντρας που μοιάζει να αυνανίζεται και ένα παράξενο τροχαίο. Όλα αυτά αλληλοδιαπλέκονται με μυστηριώδεις μεσότιτλους και κορυφώνονται σε έντεκα φωτογραφικά στιγμιότυπα που παραπέμπουν στη Σταύρωση.

PASS

Yuan Goang-ming , Taiwan, 1996, Video, 3΄ Walks pass various foreign locations to explore space, time, directionality, and the act of passing.

100

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΈΡΑΣΜΑ

Γουάν Γκόανγκ-μινγκ, Ταϊβάν, 1996, αρχείο βίντεο, 3΄ Διασχίζοντας με τα πόδια διάφορες άγνωστες τοποθεσίες, σε μια απόπειρα εξερεύνησης του χώρου, του χρόνου, της αίσθησης κατεύθυνσης και της πράξης του περάσματος...

RETURN

Huang Pang-chuan, Taiwan, 2017, Video, 2017, 19΄ Two journeys take place decades apart. One is a journey of return by rail, passing through two continents; the other starts from an old family photo, tracing wartime life. The past and present merge under the rhythmic swaying of train travel, revealing a forgotten dusty memory.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΉ

Χουά Πανγκ-τσουάν, Ταϊβάν, 2017, αρχείο βίντεο, 19΄ Δύο διαδρομές που εκτυλίσσονται με απόσταση δεκαετιών. Η μία είναι ένα ταξίδι μετ’ επιστροφής με τρένο, το οποίο διασχίζει δύο ηπείρους. Η άλλη έχει αφετηρία μια παλιά οικογενειακή φωτογραφία και ιχνηλατεί τη ζωή καταμεσής του πολέμου. Το παρελθόν και το παρόν συγχωνεύονται στον λικνιστικό ρυθμό του ταξιδιού με τρένο, αποκαλύπτοντας μια ξεχασμένη, σκονισμένη ανάμνηση.

IN MEMORY OF THE CHINATOWN

Chen Chun-tien, Taiwan, 2016, Video, 30΄ A “Chinatown” within the city of Tainan. Once a bustling residential and commercial complex, now facing the fate of demolition in the name of redevelopment. The breath of the now deserted place can be felt resonating with the memories of its former residents.

ΕΙΣ ΜΝΉΜΗ ΤΗΣ ΤΣΆΙΝΑΤΑΟΥΝ

Τσεν Τσουν-τιέν, Ταϊβάν, 2016, αρχείο βίντεο, 30΄ Μια «Τσάιναταουν» μέσα στην πόλη Ταϊνάν. Ένα συγκρότημα κατοικιών και καταστημάτων, που το πάλαι ποτέ έσφυζε από ζωή, έρχεται πλέον αντιμέτωπο με τη μοίρα της κατεδάφισης, στο όνομα της εκ νέου ανάπτυξης. Ο σφυγμός αυτού του εγκαταλειμμένου μέρους φαίνεται να αντηχεί τις αναμνήσεις των προηγούμενων κατοίκων του.

THE STRANGERS

Yuan Goang-ming, Taiwan, 2018, Video, 6΄ During weekends or holidays, Zhongli train station always bears comparison with some Southeast Asian train station, as migrant workers fill the platform. Through capturing people on platform with high-speed camera, Yuan recreates a distant gaze of society and depicts the situation these migrants are in.

ΟΙ ΞΈΝΟΙ

Γουάν Γκόανγκ-μινγκ, Ταϊβάν, 2018, αρχείο βίντεο, 6΄ Tα σαββατοκύριακα και τις αργίες, ο σιδηροδρομικός σταθμός της πόλης Ζονγκλί στην Ταϊβάν πάντα θυμίζει κάποιον άλλον σταθμό της

101

COLLABORATIONS Νοτιοανατολικής Ασίας, καθώς η πλατφόρμα γεμίζει από μετανάστες εργάτες. Αποτυπώνοντας τις εικόνες αυτών των ανθρώπων στην πλατφόρμα με μια κάμερα high-speed (σ.σ. μια ψηφιακή κάμερα με σένσορα υψηλής ευαισθησίας), ο σκηνοθέτης αναπαράγει το αποκομμένο βλέμμα της κοινωνίας και συλλαμβάνει την κατάσταση στην βρίσκονται αυτοί οι μετανάστες.

EVERYDAY MANEUVER

Yuan Goang-ming, Taiwan, 2018, Video, 6΄ Yuan documents an annual military drill by using a drone camera flying over five main streets in Taipei. The camera travels in a straight line as if scanning the urban landscape under surveillance, when the bustling city comes to a halt under the sound of air raid sirens. A spectacle within the everyday Taipei cityscape.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΈΣ ΜΑΝΟΎΒΡΕΣ

Γουάν Γκόανγκ-μινγκ, Ταϊβάν, 2018, αρχείο βίντεο, 6΄ Ο σκηνοθέτης καταγράφει μια ετήσια στρατιωτική άσκηση χρησιμοποιώντας ένα ντρόουν που πετάει πάνω από πέντε κεντρικούς οδικούς άξονες στην Ταϊπέι. Η τροχιά της κάμερας διαγράφει μια ευθεία γραμμή, σαν να σκανάρει το αστικό τοπίο που βρίσκεται σε επιτήρηση, όταν η πολύβουη πόλη παγώνει από τις σειρήνες μιας εναέριας επιδρομής. Ένα θέαμα στο καθημερινό αστικό τοπίο της πρωτεύουσας.

STRANGER #2

ΞΕΝΟΣ #2

PAPA BLUE

Charlene Shih, Taiwan, 2003, Video, 13΄ As far as she can remember, he was always trapped in an evergrowing dark blue haze. His words though keep echoing in her ears.

A daughter traverses through her father’s depression. A unique experimental film that combines live action, documentary, and animation.

PAPA BLUE

Σαρλίν Σιχ, Ταϊβάν, 2003, αρχείο βίντεο, 13΄ Απ’ όσα εκείνη μπορεί να θυμηθεί, αυτός ήταν πάντα καλυμμένος με μια όλο και πυκνότερη σκούρα μπλε αχλύ. Τα λόγια του όμως ακόμα αντηχούν στ’ αυτιά της. Μια κόρη ανατέμνει την κατάθλιψη του πατέρα της. Μια μοναδική πειραματική ταινία, που συνδυάζει την τεχνική του live action, το ντοκιμαντέρ και το ανιμέισον.

HOME ABROAD

Wang Bo-an, Taiwan, 2017, Video, 10΄ A non-typical story about immigration – a Taiwanese student in Brussels investigates his identity crisis through a personal documentary essay.

102

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ, ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ

Γουάνγκ Μπο-αν, Ταϊβάν, 2017, αρχείο βίντεο, 10΄ Μια κάθε άλλο παρά τυπική ιστορία για τη μετανάστευση – ένας Ταϊβανός μαθητής στις Βρυξέλλες εξερευνά την κρίση ταυτότητας που περνά, μέσα από ένα προσωπικό ντοκιμαντέρ-δοκίμιο.

LAST YEAR WHEN THE TRAIN PASSED BY

Huang Pang-chuan, Taiwan, 2018, Video, 17΄ “What were you doing last year when I took this photo from a train passing by your house?”

ΠΕΡΣΙ ΟΤΑΝ ΠΕΡΝΟΥΣΕ ΤΟ ΤΡΕΝΟ

Χουάνγκ Πανγκ-τσουάν, Ταϊβάν, 2018, αρχείο βίντεο, 17΄ «Τι έκανες πέρσι όταν πήρα αυτή τη φωτογραφία μέσα από ένα τρένο που περνούσε δίπλα από το σπίτι σου;»

SPECTRUM OF NOSTALGIA

Chen Yi-chu, Taiwan, 2017, Video, 24΄ T. S. Eliot: “What might have been is an abstraction remaining a perpetual possibility only in a world of speculation.” About the past, my memories are fading and my past self is also vanishing.

This film explores the relation between “I” and its image, body, memory and death.

ΦΑΣΜΑ ΤΗΣ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑΣ

Τσεν Γι-τσου, Ταϊβάν, 2017, αρχείο βίντεο, 24΄ «Ό,τι θα μπορούσε να συμβεί είναι μια αφαίρεση που παραμένει μια διαρκής δυνατότητα μόνο σ’ έναν κόσμο από εικασίες» (Τ. Σ. Έλιοτ, Τέσσερα κουαρτέτα, μτφ. Χάρης Βλαβιανός). Σε ό,τι αφορά το παρελθόν, οι αναμνήσεις μου σβήνουν και ο παλιός μου εαυτός εξαφανίζεται. Η ταινία αυτή εξερευνά τη σχέση ανάμεσα στο «εγώ» και την εικόνα του, το σώμα του, τη μνήμη και τον θάνατό του.

DWELLING

Yuan Goang-ming, Taiwan, 2014, Video, 5΄ Referencing Heidegger’s “Poetically Man Dwells,” this piece presents a domestic space secreting away an explosive energy that surges between poetic violence and domestic serenity.

ΚΑΤΟΙΚΩΝΤΑΣ

Γουάν Γκόανγκ-μινγκ, Ταϊβάν, 2014, αρχείο βίντεο, 5΄ Κάνοντας μια αναφορά στο «Ποιητικά κατοικεί ο άνθρωπος...» του Χάιντεγκερ, αυτή η ταινία παρουσιάζει έναν οικιακό χώρο που προδίδει την εκρηκτική ενέργεια που εκτινάσσεται ανάμεσα στην ποιητική βία και την οικιακή γαλήνη.

103

COLLABORATIONS

PUGNANT GLORY HOLE @SIFF Curated by Pugnant Film Series Σε επιμέλεια Pugnant Film Series If every film viewer hides a voyeur deep inside, this year’s SIFF collaboration with Pugnant Film Series turns this classic film theory into action, allowing the audience to watch films literally through a keyhole. For five days (17–21 July), the ticket window of Pallas winter cinema becomes a unique screening space, featuring five daily tributes to the work of the filmmakers Phuttiphong Aroonpheng, Elizabeth Vazquez, Jorge Núñez, Susu Laroche, and Dagie Brundert.

The Pugnant Film Series is a nonprofit organization that organizes screenings of underground, dada & auteur cinema in Greece. Αν κάθε θεατής μιας ταινίας κρύβει μέσα του έναν ηδονοβλεψία, η φετινή συνεργασία του SIFF με το Pugnant Film Series κάνει πράξη αυτή την κλασική θεωρία της τέχνης του κινηματογράφου, επιτρέποντας στο κοινό να παρακολουθήσει ταινίες –κυριολεκτικά– μέσα από την κλειδαρότρυπα. Για πέντε ημέρες (17-21 Ιουλίου), το γκισέ του χειμερινού κινηματογράφου «Παλλάς» μετατρέπεται σε ένα μοναδικό σημείο προβολής, φιλοξενώντας πέντε ημερήσια αφιερώματα στους σκηνοθέτες Πουτσιπόνγκ Αρουνπένγκ, Ελίζαμπεθ Βάσκες, Χόρχε Νούνιες, Σούσου Λαρός και Ντάγκι Μπρούντερτ. Το Pugnant Film Series είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που διοργανώνει προβολές underground ταινιών, νταντά κινηματογράφου και «κινηματογράφου του δημιουργού» σε όλη την Ελλάδα.

104

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ JULY 17: PHUTTIPHONG AROONPHENG

Phuttiphong Aroonpheng studied Fine Arts at Bangkok’s Silpakorn University. His short films have screened in festivals including Busan, Rotterdam, Hamburg and Singapore.

His short Ferris Wheel screened in over twenty festivals and received ten awards. He participated in 2009 Asian Film Academy at Busan, and was selected one of Asian Public Intellectuals fellows by the Nippon Foundation. He also works extensively as a cinematographer, with credits including Vanishing Point (dir. Jakrawal Nilthamrong), The Island Funeral (dir. Pimpaka Towira) and Dolphins (dir. Waleed Al-Shehhi). Manta Ray is his debut feature film and won the Best Film Award in the “Orizzonti” section at the 2018 Venice Film Festival.

17 ΙΟΥΛΊΟΥ: ΠΟΥΤΣΙΠΌΝΓΚ ΑΡΟΥΝΠΈΝΓΚ

Ο Πουτσιπόνγκ Αρουνπένγκ σπούδασε Καλές Τέχνες στο Πανεπιστήμιο Silpakorn της Μπανγκόνγκ. Οι μικρού μήκους ταινίες του έχουν προβληθεί σε πολλά διεθνή φεστιβάλ, όπως σε αυτά του Μπουσάν, του Ρότερνταμ, του Αμβούργου και της Σιγκαπούρης. Η μικρού μήκους ταινία του Ferris Wheel προβλήθηκε σε περισσότερα από είκοσι φεστιβάλ και απέσπασε δέκα βραβεία. Το 2009 o Αρουνπένγκ συμμετείχε στην Ακαδημία Ασιατικού Κινηματογράφου στο Μπουσάν, ενώ επίσης επιλέχθηκε ως ένας από τους Ασιάτες Δημόσιους Διανοουμένους, ως υπότροφος του Nippon Foundation. Δουλεύει επίσης εκτενώς ως διευθυντής φωτογραφίας, έχοντας στο ενεργητικό του ταινίες όπως οι Vanishing Point (σε σκηνοθεσία Jakrawal Nilthamrong), The Island Funeral (σε σκηνοθεσία Pimpaka Towira) και Dolphins (σε σκηνοθεσία Waleed Al-Shehhi). Το Manta Ray (που προβλήθηκε στην Ελλάδα με τίτλο Διαβολόψαρο) είναι η πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία και απέσπασε το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας του τμήματος «Orizzonti» στο Φεστιβάλ Βενετίας του 2018. @ Pugnant Glory Ηole: My Image Observes Your Image, If It Is Possible To Observe It | A Tale Of Heaven | Ferris Wheel | My Image Dublin | My Image Terribly Happy

JULY 18: ELIZABETH VAZQUEZ

ET Vazquez (Elizabeth Taide Vazquez) is a first-generation MexicanAmerican artist from Los Angeles. She received her BA in Film at the Arts University of Bournemouth (AUB) in the UK and continues her studies at the University of Philosophical Research in Los Angeles. With video and drawing as her preferred medium, she often incorporates a dry sense of humor into her work.

18 ΙΟΥΛΊΟΥ: ΕΛΊΖΑΜΠΕΘ ΒΆΣΚΕΣ

Η ET Βάσκες (Ελίζαμπεθ Τάιντε Βάσκες) είναι μια Μεξικανο-Αμερικανίδα πρώτης γενιάς από το Λος Άντζελες. Αποφοίτησε από το Arts University of Bournemouth (AUB) στο Ηνωμένο Βασίλειο, με ειδίκευση στον

105

COLLABORATIONS Κινηματογράφο, και συνεχίζει τις σπουδές της στο University of Philosophical Research στο Λος Άντζελες. Δουλεύοντας κατά κύριο λόγο με τα μέσα του βίντεο και του σχεδίου, συχνά ενσωματώνει στο έργο της μια ειρωνική αίσθηση του χιούμορ. @ Pugnant Glory Hole: Straight to Video | All Alone Before Frozen Gods | Composition with Red, Yellow and Blue

JULY 19: JORGE NÚÑEZ

Jorge Núñez lives in Madrid, Spain. He works for cinema through his movies, film programs, writing, teaching, and music.

He completed his PhD in Fine Arts in 2013. Nowadays, he works as a guest teacher on the InCreArte Master Degree course of the University of the Basque Country. During 2013–2016, he co-managed the art center Puerta en Bilbao (Basque Country). His music project is Niebla Fascista and he manages the Pantalla Fantasma weird film festival since 2012.

19 ΙΟΥΛΊΟΥ: ΧΌΡΧΕ ΝΟΎΝΙΕΣ

Ο Χόρχε Νούνιες ζει στη Μαδρίτη. Εργάζεται για τον κινηματογράφο ως σκηνοθέτης, επιμελητής κινηματογραφικών προγραμμάτων, συγγραφέας, καθηγητής και μουσικός. Ολoκλήρωσε τη διατριβή του στις Καλές Τέχνες το 2013. Αυτό το διάστημα εργάζεται ως επισκέπτης καθηγητής στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα InCreArte στο Πανεπιστήμιο της Χώρας των Βάσκων. Την περίοδο 2013-2016 διετέλεσε μέλος της ομάδας που διηύθυνε το κέντρο τέχνης Puerta στο Μπιλμπάο. Το μουσικό του πρότζεκτ έχει τίτλο Niebla Fascista, ενώ επίσης διευθύνει το φεστιβάλ παράξενων ταινιών Pantalla Fantasma από το 2012. @Pugnant Glory Hole: Night Terrors: Temple of Doom

JULY 20: SUSU LAROCHE (CHAOS RULES US)

Chaos Rule Us is an anagram of the artist’s birth name, Susu Laroche.

She is a multi-disciplinary artist working with analog 35 mm film, 16 mm film, and sound from her studio in London. Her work has been exhibited at galleries and festivals internationally (ICA, Somerset House, Samawah Iraq, Nihilist Film Festival). On Halloween in 2017, she released her own interpretation of the tarot deck with purge.xxx, along-side a survey of her films at Close-Up Film Centre.

106

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ 20 ΙΟΥΛΊΟΥ: ΣΟΎΣΟΥ ΛΑΡΌΣ (CHAOS RULES US)

To πρότζεκτ Chaos Rule Us είναι αναγραμματισμός του βαφτιστικού ονόματος της καλλιτέχνιδας Σούσου Λαρός (Susu Laroche). Εργάζεται στις παρυφές πολλών καλλιτεχνικών πεδίων, δουλεύοντας στο στούντιό της στο Λονδίνο με φιλμ 35 και 16 χιλιοστών και με τον ήχο. Το έργο της έχει παρουσιαστεί σε γκαλερί και φεστιβάλ ανά την υφήλιο, (ICA, Somerset House, Samawah Iraq, Nihilist Film Festival). Το 2017, ανήμερα της γιορτής του Halloween, κυκλοφόρησε στο purge.xxx τη δική της εκδοχή μιας τράπουλας ταρό, μαζί με μια δημοσκόπηση για τις ταινίες της στο Close-Up Film Centre. @Pugnant Glory Hole: Immanentize the Eschaton | Dread Majesty | Tzars of Eros | On Faultlines | 17:17 | Nasty Piece of Work | Alecto | Quatic Menac | It Will End In Tears | Sagas romp, Sparagmos | Widows | Body of Work

JULY 21: DAGIE BRUNDERT

Dagie Brundert recalls: “I was born in a small town in the middle of West Germany.

Beautiful nature, but boring after a while… I moved to Berlin and studied visual arts and experimental film. Fell in love with my Super 8 camera (Nizo) in 1988. Since then I try to be a particle-finder, a wave-catcher and a good storyteller. I try to absorb weird beautiful things from this world. Chew them and spit them out again.”

21 ΙΟΥΛΊΟΥ: ΝΤΆΓΚΙ ΜΠΡΟΎΝΤΕΡΤ

H Ντάγκι Μπρούντερτ θυμάται: «Γεννήθηκα σε μια μικρή πόλη της Δυτικής Γερμανίας. Η φύση ήταν πανέμορφη, αλλά βαρετή, από ένα σημείο και έπειτα… Μετακόμισα στο Βερολίνο και σπούδασα οπτικές τέχνες και πειραματικό σινεμά. Ερωτεύτηκα τη Super 8 κάμερά μου (μια κάμερα Nizo) το 1988. Από τότε προσπαθώ να γίνω θηρεύτρια σωματιδίων, γητεύτρια κυμάτων και καλή αφηγήτρια. Προσπαθώ να απορροφώ περίεργα όμορφα πράγματα από αυτόν τον κόσμο. Να τα μασάω και να τα ξαναφτύνω». @Pugnant Glory Hole: Aufgepasst! | Brother and Sister in the Snow | Waiting for Santa | Nightlight | Get up, Jucy Lordan! | I see the sea and the sea sees me | Tempelele Sea Weed | Alvarado / Sunset | Echo Park Park | Tigerlelles Entropie | Love, Peace & Animals | Teasing out the blue via the detour of an orange-making coffee developing of a 30-year-old Agfa Moviechrome | Ode to June 4

107

COLLABORATIONS

FORENSIC ARCHITECTURE: SCREENING AND PRESENTATION Forensic Architecture (FA) is a research agency, based at Goldsmiths, University of London, which undertakes advanced spatial and media investigations into cases of human rights violations, with and on behalf of communities affected by political violence, human rights organizations, international prosecutors, environmental justice groups, and media organizations.

SIFF invites Christina Varvia (Deputy Director, FA) and Stefanos Levidis (Field Coordinator for Greece, FA) to present three investigations undertaken in the Greek and broader Mediterranean region: “The Murder of Pavlos Fyssas,” investigating the killing of a Greek anti-fascist rapper at the hands of members of the neo-Nazi organisation Golden Dawn; “The Killing of Zak Kostopoulos,” reconstructing an unidentified man’s role in the death of a young LGBT activist; and “Sea Watch v. The Libyan Coast Guard,” which pieces together a confrontation during a rescue mission to save migrants in distress in international waters.

In the Pavlos Fyssas case, it is a few overexposed pixels that illuminate the murder scene and allow investigators to discern the contents of a video; in the Sea Watch incident, migrants face lethal exposure to the elements of nature through coast guard inaction and EU policies. Through a screening of the full-length video investigation of Fyssas’ murder, and a presentation of methods used in “The Killing of Zak Kostopoulos” and “Sea Watch v. The Libyan Coast Guard,” Forensic Architecture demonstrates the stakes in gathering and presenting evidence across a range of digital, political and environmental contexts.

108

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

FORENSIC ARCHITECTURE: ΠΡΟΒΟΛΉ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΊΑΣΗ Η Forensic Architecture (σ.σ. Εγκληματολογική Αρχιτεκτονική) είναι ένας ερευνητικός οργανισμός, με βάση το Κολέγιο Goldsmiths του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, ο οποίος αναλαμβάνει εξειδικευμένες έρευνες αστικού χώρου και οπτικοακουστικού υλικού σε περιπτώσεις παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εκ μέρους και με τη συνεργασία κοινοτήτων που υπέστησαν πολιτική βία, οργανισμών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διεθνών εισαγγελέων, ομάδων περιβαλλοντικής δικαιοσύνης και οργανισμών μέσων ενημέρωσης.

To SIFF προσκαλεί τη Χριστίνα Βαρβία (αναπληρώτρια διευθύντρια, Forensic Architecture) και τον Στέφανο Λεβίδη (συντονιστή πεδίου στην Ελλάδα, Forensic Architecture) για να παρουσιάσουν τρεις έρευνες που ανέλαβαν στην Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου: «Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα», όπου διερευνάται ο φόνος του αντιφασίστα ράπερ από μέλη της νεοναζιστικής οργάνωσης Χρυσή Αυγή· «O φόνος του Ζακ Κωστόπουλου», όπου ανατέμνεται ο ρόλος που διαδραμάτισε ένας άντρας αγνώστων στοιχείων στον θάνατο του νεαρού ΛΟΑΤ ακτιβιστή· «Sea Watch εναντίον Ακτοφυλακής Λιβύης», όπου συνενώνονται οι σκηνές μιας συμπλοκής κατά τη διάρκεια μιας αποστολής διάσωσης μεταναστών σε κατάσταση κινδύνου σε διεθνή ύδατα.

Στην περίπτωση του Παύλου Φύσσα, κάποια λίγα «υπερεκτεθειμένα» πίξελ διαφωτίζουν τον τόπο του εγκλήματος και επιτρέπουν στους ερευνητές να διακρίνουν το περιεχόμενο ενός βίντεο· στo περιστατικό του Sea Watch, οι μετανάστες βρίσκονται εκτεθειμένοι με κίνδυνο της ζωής τους στα στοιχεία της φύσης, εξαιτίας της αδράνειας της ακτοφυλακής και των πολιτικών που εφαρμόζει η ΕΕ. Μέσα από την προβολή ενός εκτενούς βίντεο έρευνας για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα και μιας παρουσίασης των μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν στις έρευνες «Ο φόνος του Ζακ Κωστόπουλου» και «Sea Watch εναντίον Ακτοφυλακής Λιβύης», η Forensic Architecture καταδεικνύει τους κινδύνους που ενέχουν η συγκέντρωση και η παρουσίαση αποδεικτικών στοιχείων σε ένα εύρος ψηφιακών, πολιτικών και περιβαλλοντικών πλαισίων.

109

110

111

MENGELE’S SKULL: THE ADVENT OF A FORENSIC AESTHETICS Forensics is, of course, not simply about science but also about the presentation of scientific findings, about science as an art of persuasion. Derived from the Latin forensis, the word’s root refers to the “forum,” and thus to the practice and skill of making an argument before a professional, political, or legal gathering.

In classical rhetoric, one such skill involved having objects address the forum.

Because they do not speak for themselves, there is a need for translation, mediation or interpretation between the “language of things” and that of people. [...]

Forensics involves, then, a relation between three components: an object, a mediator, and a forum. Each of these categories is elastic or dynamic. Everything in these interactions is essentially contested, and nothing goes without saying.

Because the object and its interpreter constitute a single interlinked rhetorical unit, in order to refute a statement attributed to the thing it is necessary to dismantle the mechanisms of its articulation, which is to say, to show that the object is inauthentic, that its interpreter is biased, or that the communication between them is shortcircuited. The object and its “friend” do not speak the same language, one could say, either because the expert misunderstands or, more radically, because the so-called speech of the object comes entirely from its would-be advocate.

The forum provides the technology with which such claims and counterclaims on behalf of objects can be presented and contested. It includes the arena, the protocols of appearance and evaluation, and the experts. The forum is not a given space, but is produced through a series of entangled performances. Indeed, it does not always exist prior to the presentation of the evidence within it. Forums are gathered precisely around disputed things – because they are disputed. [...]

Forums of international law exemplify this. Here the evidence often comes before – in both senses – the forums in which it is finally to be debated. Special tribunals for particular events are established after the facts of violence, and they assemble (themselves), so to speak, around the evidence. Forensics can thus be understood both as an archaeology of the very recent past, and also as a practice engaged in inventing and constructing new forums to come. And when these forums already exist, the matters or issues that come before them can and sometimes do affect their very constitution, as they reorganize themselves in order to accommodate new orders of testimony or evidence.

Eyal Weizman

*Reprinted with permission from Sternberg Press

112

ΤΟ ΚΡΑΝΙΟ ΤΟΥ ΜΕΝΓΚΕΛΕ: Η ΕΛΕΥΣΗ ΜΙΑΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ Ο όρος «forensics» (σ.σ. που παραδοσιακά μεταφράζεται κατά περίπτωση ως «δικανική», «ιατροδικαστική» ή «εγκληματολογική έρευνα», μεταξύ άλλων) προφανώς δεν αφορά απλώς την επιστήμη, αλλά και την παρουσίαση των επιστημονικών ευρημάτων, την επιστήμη ως τέχνη της πειθούς. Παράγωγο του λατινικού forensis, η ρίζα της λέξης παραπέμπει στο «forum» (φόρουμ), και ως εκ τούτου στην άσκηση και τη δεξιότητα της επιχειρηματολογίας ενώπιον μιας επαγγελματικής, πολιτικής, ή νομικής ομάδας προσώπων.

Στην κλασική ρητορική, μια τέτοια δεξιότητα συνεπαγόταν την επίκληση αντικειμένων που απευθύνονταν στο φόρουμ. Εφόσον δεν μιλούν από μόνα τους όμως, υπήρχε ανάγκη μετάφρασης, μεσολάβησης ή διερμηνείας μεταξύ της «γλώσσας των πραγμάτων» και αυτής των ανθρώπων. […]

Υπό αυτή την έννοια, ο όρος «forensics» συνεπάγεται λοιπόν μια σχέση μεταξύ τριών συντελεστών: ένα αντικείμενο, έναν διαμεσολαβητή, και ένα φόρουμ. Καθεμία από αυτές τις κατηγορίες είναι ελαστική ή δυναμική. Σε αυτές τις διαδράσεις όλα είναι ουσιαστικά αμφισβητούμενα, και τίποτα δεν εξυπακούεται. Επειδή το αντικείμενο και ο διερμηνέας του συγκροτούν μια ενιαία, αλληλένδετη ρητορική μονάδα, είναι απαραίτητο, προκειμένου να διαψευστεί μια δήλωση που αποδίδεται στο πράγμα, να αποσυναρμολογηθούν οι μηχανισμοί της άρθρωσής του, να δειχθεί δηλαδή ότι το αντικείμενο είναι κίβδηλο, πως ο διερμηνέας του είναι μεροληπτικός, ή πως η επικοινωνία μεταξύ τους είναι βραχυκυκλωμένη. Το αντικείμενο και ο «φίλος» του δεν μιλούν την ίδια γλώσσα, θα έλεγε κανείς, είτε επειδή ο ειδικός παρερμηνεύει είτε, πιο ριζικά, επειδή η υποτιθέμενη ομιλία του αντικειμένου έρχεται εξ ολοκλήρου από τον επίδοξο συνήγορό του.

Το φόρουμ παρέχει την τεχνολογία με την οποία τέτοιου είδους αξιώσεις και ανταξιώσεις από μεριάς των αντικειμένων μπορούν να παρουσιαστούν και να αμφισβητηθούν. Περιλαμβάνει την αρένα, τα πρωτόκολλα εμφάνισης και αξιολόγησης, και τους ειδικούς. Το φόρουμ δεν είναι ένας δεδομένος χώρος, αλλά παράγεται διαμέσου μιας σειράς συναρτημένων επιτελέσεων. Πράγματι, δεν προϋπάρχει πάντοτε των τεκμηρίων που παρουσιάζονται εντός του. Τα φόρουμ συγκροτούνται γύρω από αμφισβητούμενα πράγματα – ακριβώς επειδή αμφισβητούνται. [...]

Τα συνέδρια διεθνούς δικαίου αποτελούν ενδεικτικό παράδειγμα. Εδώ τα τεκμήρια συχνά προηγούνται των φόρουμ ενώπιον των οποίων παρουσιάζονται για να εξεταστούν εντέλει. Ειδικά δικαστήρια για συγκεκριμένα συμβάντα εγκαθιδρύονται μετά τα βίαια γεγονότα, και συνέρχονται, τρόπον τινά, γύρω από τα τεκμήρια.

O όρος «forensics» μπορεί συνεπώς να γίνει κατανοητός ως αρχαιολογία ενός πολύ πρόσφατου παρελθόντος, αλλά και ως πρακτική που ασχολείται με την επινόηση και τη διαμόρφωση νέων, επερχόμενων φόρουμ. Κι όταν αυτά τα φόρουμ προϋπάρχουν, τα θέματα ή ζητήματα που τους παρουσιάζονται μπορούν να επηρεάσουν (και ενίοτε πράγματι το κάνουν) την ίδια τους τη σύσταση, καθώς αναδιοργανώνονται για να προσαρμοστούν σε νέες κατηγορίες καταθέσεων ή τεκμηρίων. Εγιάλ Γουάιζμαν

*Αναδημοσίευση με την άδεια του Sternberg Press

113

COLLABORATIONS

SEACHANGE GREEK ISLANDS @SIFF SIFF is inseparably linked to the island of Syros, and to the surrounding Aegean Sea. As part of its focus on the cultural heritage of Syros, understood as including the island’s natural environment, the Festival now pledges its commitment to the protection of the sea. For the first time, the Syros International Film Festival becomes an ambassador of the SeaChange Greek Islands program, supporting a holistic series of interventions geared towards protecting the marine environment.

SIFF invites the public to become part of this change by saying “no” to single-use plastics and protect the natural wealth of the island.

It also pledges to promote more environmentally aware and healthy practices at its outdoor screening locations, including refraining from smoking cigarettes on public beaches.

The program is an initiative of the Athanasios C. Laskaridis Charitable Foundation and aims to raise public awareness through a series of actions that encourage a different relationship with the sea and help us understand the value of the marine environment, so that we can all protect this common living heritage.

ENVIRONMENTAL INITIATIVES

Το SIFF είναι αδιάρρηκτα συνδεδεμένο με το νησί της Σύρου και με το Αιγαίο πέλαγος που το περιβάλλει. Στο πλαίσιο του ενδιαφέροντος που δείχνει το SIFF στην πολιτισμική κληρονομιά της Σύρου, στην οποία κατατάσσει και το φυσικό περιβάλλον του νησιού, το Φεστιβάλ στρέφει την προσοχή μας στην προστασία της θάλασσας. Για πρώτη φορά στην ιστορία του, το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σύρου γίνεται πρεσβευτής του προγράμματος SeaChange Greek Islands, υποστηρίζοντας μια ολιστική προσέγγιση στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Το SIFF προσκαλεί το κοινό να συμβάλει στην αλλαγή, λέγοντας «όχι» στη χρήση των πλαστικών μιας χρήσης, προστατεύοντας έτσι τον φυσικό πλούτο του νησιού. Να προχωρήσει σε δράσεις που προωθούν την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και τη δημόσια υγεία στους υπαίθριους χώρους προβολών, όπως στον περιορισμό του καπνίσματος στις δημόσιες παραλίες του νησιού.

To πρόγραμμα είναι μια πρωτοβουλία του Κοινωφελούς Ιδρύματος Α.Κ. Λασκαρίδη και έχει στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού μέσα από ένα πρόγραμμα δράσεων που ενθαρρύνουν την ανάπτυξη μια διαφορετικής σχέσης με τη θάλασσα και μας βοηθούν να κατανοήσουμε την αξία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, ώστε να μπορέσουμε όλοι να προστατεύσουμε αυτή την κοινή, ζωντανή κληρονομιά.

114

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

PRECIOUS PLASTIC @SIFF Syros is the first island in the Cyclades to have obtained its own recycling unit capable of transforming plastic into re-usable, useful items. For this purpose, four specialized machines were installed by the “Precious Plastic Greece” organization during a seminar organized by the “Apano Meria of Syros – The Environmental Park” group. The initiative is supported by the Cyclades Preservation Fund, which seeks to gather and distribute resources to effective, local groups that support, protect, and work towards sustainable management of the environment.

As part of its broader effort to collaborate with institutions, festivals and events on the island, the recycling center on Syros collaborates with SIFF 2019 on the management and creative re-use of plastics. Plastic collected during the festival, and from site clean-ups at the festival’s various outdoor locations, will be shredded, melted down and then molded into items which will be used by the festival in years to come.

115

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Η Σύρος είναι το πρώτο νησί των Κυκλάδων που έχει αποκτήσει τη δική του μονάδα ανακύκλωσης και επεξεργασίας πλαστικού, με την οποία μπορούν να κατασκευαστούν χρήσιμα αντικείμενα. Η οργάνωση Precious Plastic Greece τοποθέτησε γι’ αυτόν τον σκοπό τέσσερα ειδικά μηχανήματα στο νησί, κατά τη διάρκεια ενός σεμιναρίου που διοργάνωσε η ομάδα «Απάνω Μεριά Σύρου – Το Περιβαλλοντικό Πάρκο». Η πρωτοβουλία υποστηρίζεται από το Ταμείο για την Προστασία και Ανάδειξη του Περιβάλλοντος των Κυκλάδων (Cyclades Preservation Fund), το οποίo αποσκοπεί στη συγκέντρωση και τη διανομή πόρων σε δραστήριες τοπικές ομάδες που υποστηρίζουν, προστατεύουν και στοχεύουν στη βιώσιμη διαχείριση του περιβάλλοντος.

Ως μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας συνεργασίας με οργανισμούς, φεστιβάλ και δράσεις στο νησί, το κέντρο ανακύκλωσης της Σύρου συνεργάζεται με το SIFF στο πλαίσιο της φετινής του διοργάνωσης, για τη διαχείριση και τη δημιουργική νέα χρήση των πλαστικών υλών. Το πλαστικό περισυλλέγεται κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ με επιτόπιο καθαρισμό των διάφορων εξωτερικών σημείων προβολών και –μετά από το κόψιμο του πλαστικού σε λωρίδες, την τήξη του και το καλούπωμα σε ειδικές μήτρες– χρησιμοποιείται στη δημιουργία αντικειμένων που μπορούν να αξιοποιηθούν από τη διοργάνωση τα επόμενα χρόνια.

K S H O P S Ε Ρ ΓΑ Σ Τ Η Ρ Ι Α W O R K S H O P S Ε Ρ ΓΑ Σ Τ Η Ρ Ι Α W O R K S H O P S Ε Ρ ΓΑ Σ Τ Η Ρ Ι Α W O R K S H O P S Ε Ρ Γ

116

K S H O P S Ε Ρ ΓΑ Σ Τ Η Ρ Ι Α W O R K S H O P S Ε Ρ ΓΑ Σ Τ Η Ρ Ι Α W O R K S H O P S Ε Ρ ΓΑ Σ Τ Η Ρ Ι Α W O R K S H O P S Ε Ρ ΓΑ Σ

117

Ε Ρ ΓΑ Σ Τ Η Ρ Ι Α

WORKSHOPS

WORKSHOPS

EARLY FRAMES This summer, SIFF engages its younger audiences through a special film screening and two workshops. The special screening consists of four short films, three of which were screened and awarded at the Olympia International Film Festival for Children and Young People, one of the region’s most important film festivals geared specifically towards younger audiences. The preparation, promotion and presentation of this screening will be implemented by a group of teenage participants in the context of the workshop “Young Programmers.” A second workshop, titled “‘Pre-Cinema’: Moving Images with Pen and Paper” and open to all ages, explores the creation of the moving image long before the invention of cinema, through the construction of a series of pre-cinematic tools and devices.

Both workshops are designed and realized by Zina Lefkou, with the support of the Olympia International Film Festival for Children and Young People.

ΠΡΩΤΑ ΚΑΡΕ Αυτό το καλοκαίρι, το SIFF αγκαλιάζει με τις δράσεις του τους νεότερους θεατές του με μια ειδική προβολή και δύο εργαστήρια. Η ειδική αυτή προβολή περιλαμβάνει τέσσερις μικρού μήκους ταινίες, τρεις εκ των οποίων βραβεύτηκαν στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους, ένα από τα σημαντικότερα ευρωπαϊκά φεστιβάλ για κοινό νεαρής ηλικίας παγκοσμίως. Την προβολή θα προετοιμάσουν, θα προωθήσουν και θα παρουσιάσουν έφηβοι στο πλαίσιο του εργαστηρίου «Nεαροί προγραμματιστές». Ένα δεύτερο εργαστήριο, ανοιχτό σε όλες τις ηλικίες, με τίτλο «“Προ-κινηματογραφικά”: Κινούμενες εικόνες με μολύβι και χαρτί» θα εξερευνήσει τη δημιουργία της κινούμενης εικόνας, πολύ πριν την επινόηση του κινηματογράφου, μέσα από την κατασκευή μιας σειράς προ-κινηματογραφικών εργαλείων και συσκευών. Τον σχεδιασμό και την υλοποίηση και των δύο εργαστηρίων έχει αναλάβει η Ζήνα Λεύκου, με την υποστήριξη του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους.

118

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ “PRE-CINEMA”: MOVING IMAGES WITH PEN AND PAPER

Before the invention of cinema, the moving image came to be. Since the nineteenth century, inspired constructions and a variety of techniques have been used to create the illusion of movement. Static images begin to move, to magical effect: this is what gave rise to pre-cinematic tools, and to a host of optical tricks. Praxinoscopes, phenakistoscopes, zoetropes, flip books, stereoscopes… Join us at SIFF’s kiosk on Miaouli Square in Hermoupolis as we tell wondrous stories about these pre-cinematic tools, discover them, find out how they work and, naturally, build them all together!

« ΠΡΟ-ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΆ »: ΚΙΝΟΎΜΕΝΕΣ ΕΙΚΌΝΕΣ ΜΕ ΜΟΛΎΒΙ ΚΑΙ ΧΑΡΤΊ

Πολύ πριν την επινόηση του κινηματογράφου, οι κινούμενες εικόνες είχαν ήδη τη δύναμη να συναρπάζουν! Aπό τον 19ο αιώνα, εμπνευσμένες κατασκευές και πλήθος τεχνικών χρησιμοποιούνταν για να δημιουργήσουν την εντύπωση της κίνησης. Οι στατικές εικόνες μπορούσαν πια να γίνουν κινούμενες – με τρόπο σχεδόν μαγικό. Κάπως έτσι γεννήθηκαν τα προκινηματογραφικά αντικείμενα ή, αλλιώς, οπτικά παιχνίδια: θαυματρόπια, φαινακιστοσκόπια, ζωοτρόπια, φολιοσκόπια, στερεοσκόπια... Το SIFF προσκαλεί επισκέπτες κάθε ηλικίας στο κεντρικό του περίπτερο στην Πλατεία Μιαούλη, για μια συναρπαστική διαδρομή στην ιστορία τους, κατά την οποία θα τα ανακαλύψουμε, θα καταλάβουμε τον τρόπο λειτουργίας τους και, φυσικά, θα τα κατασκευάσουμε παρέα!

119

WORKSHOPS YOUNG PROGRAMMERS Showcasing four short films beloved amongst festival crowds around the world, this screening is an initiative open to all ages, but specifically geared towards and dedicated to a teenage audience (12+). The program comprises two fiction films that draw heavily on personal lived experiences, a docu-animation film and a documentary film – productions that traveled around the globe and gained distinctions for their universal message and high artistic values. This screening will be organized by a group of young people who will work collaboratively, analyzing the films, building bridges between film and other arts, thinking creatively, and finally presenting their very own section of festival programming.

In a screening filled with surprises and cinematic encounters, participants will have the opportunity to meet Yorgos Angelopoulos, the director of The Goldfish, who will share his own stories about filmmaking in a live discussion with the Syros audience. ΝΕΑΡΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΕΣ Μια προβολή τεσσάρων ταινιών μικρού μήκους που αγαπήθηκαν από θεατές σε όλο τον κόσμο, μια πρωτοβουλία για όλες τις ηλικίες, και ειδικότερα για το εφηβικό κοινό (12+): Αυτό το πρόγραμμα αποτελείται από δύο ταινίες μυθοπλασίας που αντλούν πολλά στοιχεία από το προσωπικό βίωμα και δύο ντοκιμαντέρ (το ένα κινουμένων σχεδίων) – παραγωγές που ταξίδεψαν ανά την υφήλιο και απέσπασαν διακρίσεις για το οικουμενικό τους μήνυμα και την καλλιτεχνική τους αξία. Αυτή η προβολή θα διοργανωθεί από μια ομάδα νέων που θα δουλέψει συνεργατικά, αναλύοντας τις ταινίες, χτίζοντας γέφυρες ανάμεσα στο σινεμά και στις υπόλοιπες τέχνες, προάγοντας τη δημιουργική σκέψη και παρουσιάζοντας τελικά το δικό της, μοναδικό πρόγραμμα. Σε μια προβολή γεμάτη εκπλήξεις και κινηματογραφικές συναντήσεις, οι συμμετέχοντες θα γνωρίσουν τον Γιώργο Αγγελόπουλο, σκηνοθέτη της ταινίας Το χρυσόψαρο, ο οποίος θα μοιραστεί τις εμπειρίες του σε μια ζωντανή συζήτηση με το κοινό της Σύρου.

GOLDFISH

Yorgos Angelopoulos, Greece, 2018, DCP, 14΄ Seven-year-old Stratis is different from other boys his age and that’s quite upsetting for his father. On his birthday, little Stratis will choose as a gift a goldfish which is quite “different” from others. His father is not ready to accept that either. ΧΡΥΣΟΨΑΡΟ Γιώργος Αγγελόπουλος, Ελλάδα, 2018, DCP, 14΄ Ο επτάχρονος Στρατής είναι διαφορετικός από τα υπόλοιπα αγόρια της ηλικίας του, κι αυτό ανησυχεί τον πατέρα του. Την ημέρα των γενεθλίων του, ο μικρός θα διαλέξει για δώρο γενεθλίων ένα χρυσόψαρο διαφορετικό από τα υπόλοιπα. Ο πατέρας του, όμως, δεν φαίνεται διατεθειμένος να δεχτεί κάτι τέτοιο.

120

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ VOURVOUROU

Karina Logotheti, Greece, 2018, DCP, 22΄ “Where does the sun go when night comes? Why are eggs so important to people? But why doesn’t my brother take me with him for the Christmas caroling? Who is Mr Al-Jaime, who follows my grandfather everywhere?” As six-year-old Mark solves his queries, he meets for the first time the magic fairy tale that we call the circle of life.

ΒΟΥΡΒΟΥΡΟΥ

Καρίνα Λογοθέτη, Ελλάδα, 2018, DCP, 22΄ «Πού πάει ο ήλιος όταν νυχτώνει; Γιατί είναι τα αβγά τόσο σημαντικά για τους ανθρώπους; Μα γιατί δεν με παίρνει ο αδερφός μου για κάλαντα μαζί του; Ποιος είναι τέλος πάντων ο κύριος Αλ Ζαΐμ που ακολουθεί τον παππού παντού;» Καθώς ο εξάχρονος Μάρκος λύνει τις απορίες του, έρχεται αντιμέτωπος για πρώτη φορά με το μαγικό παραμύθι που αποκαλούμε κύκλο της ζωής.

THE LITTLE ONE

Diana Cam Van Nguyen, Czech Republic, 2017, DCP, 10΄ A Vietnamese girl grows up in a European town.

As she gets used to what it means to be both at home and a stranger at the same time, her family heads toward a fatal decision. Who will leave?

Who will stay? Who feels at home here?

Η ΜΙΚΡΗ

Ντιάνα Καμ Βαν Νιέν, Τσεχία, 2017, DCP, 10΄ Μια μικρή Βιετναμέζα μεγαλώνει σε μια ευρωπαϊκή πόλη. Καθώς εξοικειώνεται με το τι σημαίνει να είσαι ταυτόχρονα στο σπίτι σου και να αισθάνεσαι ξένος, η οικογένειά της βαδίζει ολοταχώς προς μια μοιραία απόφαση. Ποιος θα φύγει; Ποιος θα μείνει; Ποιος νιώθει σαν στο σπίτι του;

THE MAN WHO LOOKED BEYOND THE HORIZON

Μartijn Blekendaal, The Netherlands, 2018, DCP, 29΄ Over 40 years ago, a Dutchman left the United States in a tiny sailing boat and set sail for England. Nine months later, the boat was found adrift at sea. An exciting story full of adventure and mystery about seeking and transcending the boundaries between what is possible and what seems inconceivable.

Ο AΝΔΡΑΣ ΠΟΥ ΚΟΙΤΟΥΣΕ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΡΙΖΟΝΤΑ

Μαρτάιν Μπλέκεντααλ, Ολλανδία, 2018, DCP, 29΄ Πριν από 40 χρόνια, ένας Ολλανδός αναχώρησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες με ένα ιστιοφόρο κι έβαλε πλώρη για την Αγγλία. Εννιά μήνες αργότερα, βρέθηκε μεσοπέλαγα η βάρκα του. Μια συναρπαστική περιπέτεια γεμάτη αγωνία και μυστήριο για την αναζήτηση και την υπέρβαση των ορίων ανάμεσα στο τι είναι εφικτό και τι αδιανόητο.

121

FILM INDEX

(listed by international title) 3/60 Trees in Autumn Alienation Altiplano Apollo As To Posterity The Asthenic Syndrome Athine Birth of a Nation Black Is Black Pond Buttered Daylight The Canaries Cotton Chronicles Counting Digital Aberration Dust Poetry Dwelling The Effect of Cannonry

on Stormclouds Everyday Maneuver The Fear Filament – The Hands Fisherwomen Flores Future Light Goldfish Home Abroad I Love Alaska In Memory of the Chinatown Incantation Intertropical Vision Ιt Has to Be Lived Once

and Dreamed Twice Κeep Τhat Dream Burning Last Year When the Train

Passed By Little Flags The Little One Long for the City Loose Ends Lost Book Found The Man Who Has a Camera

– Parade

122

90 100 42 90 38 35 60 48 90 42 33 59 57 61 32 32 103 56 102 37 24 100 43 90 120 102 30 101 90 58 22 21 103 47 121 48 30 48 100

The Man Who Looked Beyond

the Horizon Nausicaa The Nightshift Νot Even Nothing Can Be Free

of Ghosts NYC Weights and Measures Objects in the Mirror Are Closer

Than They Appear Papa Blue Pass Piece Mandala / End War The Prisoner’s Cinema Return Sailboats and Poppies Sanctus Space is the Place Spacy Spectrum of Nostalgia The Strangers Sunstone Vampyr Vourvourou Wake in Fright We Know We Are Just Pixels Wherever You Go, There We Are Xenoi Zea

121 16 26 20 47 88 102 100 90 24 101 90 27 51 26 103 101 55 17 121 39 31 55 50 90

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΤΑΙΝΙΩΝ

(σύμφωνα με τον ελληνικό τους τίτλο) 3/60 Δέντρα το φθινόπωρο Αθήναι Αλτιπλάνο Άνθρωπος με κάμερα

– Παρέλαση Ο άντρας που κοιτούσε πέρα

από τον ορίζοντα Τα αντικείμενα στον καθρέφτη

είναι πιο κοντά απ’ ό,τι φαίνεται Ο αντίκτυπος των

κανονιοβολισμών

στα σύννεφα που

φέρνουν την καταιγίδα Απόλλο Αποξένωση Το ασθενικό σύνδρομο Αφήνοντας κενά Βαμπίρ Βουρβουρού Η γέννηση του έθνους Γυναίκες που ψαρεύουν Διατροπική όραση Εις μνήμη της Τσάιναταουν Εντός τόπου και χρόνου Επιστροφή Ζέα Ηλιόπετρα Iστιοφόρα και παπαρούνες Καθημερινές μανούβρες Τα καναρίνια Καταμέτρηση Κατοικώντας Κράτησε αυτό το όνειρο ζωντανό Λαχτάρα για την πόλη Λουλούδια Μάνταλα/Τέλος του πολέμου Μαύρη γούρνα Μαύρο είναι Η μικρή Ναυσικά Το νήμα (Τα χέρια σου) Νυχτερινή βάρδια

123

91 60 42 100 121

88

56 91 100 35 31 17 121 48 100 58 101 26 101 91 55 91 103 59 61 103 21 48 43 91 42 91 121 16 25 26

Οι ξένοι Ξένοι Ξέρουμε πως δεν είμαστε

παρά πίξελ Ξόρκι Ξύπνημα στον τρόμο Όπου και αν πας, μας βρίσκεις

μπροστά σου Ούτε καν το τίποτα δεν μπορεί

να μην έχει φαντάσματα Πέρασμα Πέρσι όταν περνούσε το τρένο Πρέπει να το ζήσεις μια φορά

και να το ονειρευτείς

δύο φορές Σημαιούλες Το σινεμά του φυλακισμένου Σκόνη της ποίησης Στο σπίτι, στο εξωτερικό Φάσμα της νοσταλγίας Ο φόβος Φως του μέλλοντος Χρυσόψαρο Ψηφιακή απόκλιση As To Posterity Buttered Daylight Cotton Chronicles I Love Alaska Lost Book Found NYC μέτρα και σταθμά Papa Blue Space Is the Place Sanctus

101 50 31 91 39 56 20 101 103

22 47 24 32 103 103 37 91 120 32 38 33 57 30 50 47 102 51 27

FESTIVAL STAFF PROGRAM Cassandra Celestin, Aaron Khandros, Giannis Labelle, Geli Mademli, Jacob Moe GENERAL PRODUCTION COORDINATOR Eleanna Papathanasiadi TECHNICAL COORDINATOR Giannis Labelle TECHNICAL ASSISTANT Arion Kalogeras LOCATIONS COORDINATOR Rafaela Karagianni EVENT COORDINATOR Angeliki Angelidis PRINT TRAFFIC COORDINATOR Manolis Melissourgos HEAD OF COMMUNICATIONS & PRESS OFFICE Eleni Temponera PRESS OFFICE Sofia Kanellopoulou SOCIAL MEDIA Katerina P. Trichia LOCAL COORDINATOR Maria Palaiologou WORKSHOPS COORDINATOR Justine Arvanitis “EARLY FRAMES” WORKSHOPS COORDINATOR Zina Lefkou HOSPITALITY COORDINATOR Mairylina Freri PHOTOGRAPHER Myrto Tzima VIDEOGRAPHER Apostolos Zarris FESTIVAL TRAILER Arion Kalogeras, Dimitris Boukas PROJECTIONISTS Christos Giampoulakis, Panagiotis Rigas PRODUCTION RUNNERS Konstantinos Sidiropoulos, Tassos Zannis VISUAL IDENTITY Studio Precarity — a joint gesture by Vassiliki-Maria Plavou and Marios Stamatis CATALOG EDITOR Geli Mademli CATALOG ΤEXTS Cassandra Celestin, Aaron Khandros, Geli Mademli, Jacob Moe TRANSLATIONS Dafni Kioussi, Geli Mademli, Jacob Moe COPY-EDITING Kostas Konstantinou LEGAL ADVISOR Stavros Koutalas INTERNS Nina Alexandraki, Vassilia Harlafti, Angela Mirashi, Elma Neykova ATLAS INTERNS Evangelina Giokrousi, Katerina Katsoni, Alkmini Maratou, Konstantina Moraiti, Eleni Panagou VOLUNTEERS Christos Argyros, Dimitris Aspropoulos, Thomas Boukis, Maria Bourdalou, Sofia Exarchou, Danai Flevaraki, Sofia-Xeni Kathareiou, Michalis Katsouris, Iason Konstantaridis, Anna Lamour, Max Mazower, Andonis Nasios, Konstantinos Nikolaou, Elli Stogiannou, Sam Thompson, Anestis Tsakiris, Evgenia Tsori, Aliki Vasileiou, Georgia Vasilopoulos, Yiota Zdrali [EXTERNAL COLLABORATORS] AUDIOVISUAL SUPPORT Nikos Kontizas, Dimitris Kontizas TECHNICAL SUPPORT Christos Gartaganis, Two Thirty Five (2|35) WEBSITE SUPPORT Konstantinos Papasteriadis SUBTITLING Neaniko Plano ACCOUNTING SERVICES FK Consulting

124

ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Γιάννης Λαμπέλ, Γκέλυ Μαδεμλή, Τζέικομπ Μο, Κασσάνδρα Σελεστέν, Άαρον Χάνδρος ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Ελεάννα Παπαθανασιάδη ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ Γιάννης Λαμπέλ ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ Αρίων Καλογεράς ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΧΩΡΩΝ ΠΡΟΒΟΛΩΝ Ραφαέλα Καραγιάννη ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ Αγγελική Αγγελίδη ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΤΑΙΝΙΩΝ Μανώλης Μελισσουργός ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ & ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΤΥΠΟΥ Ελένη Τεμπονέρα ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Σοφία Κανελλοπούλου ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ Κατερίνα Π. Τριχιά ΤΟΠΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ Μαρία Παλαιολόγου ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ Ζουστίν Αρβανίτη ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ «ΠΡΩΤΑ ΚΑΡΕ» Ζήνα Λεύκου ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ Mαιρηλίνα Φρέρη ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Μυρτώ Τζίμα ΒΙΝΤΕΟ Απόστολος Ζαρρής ΤΡΕΪΛΕΡ Αρίων Καλογεράς, Δημήτρης Μπούκας ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΠΡΟΒΟΛΗΣ Χρήστος Γιαμπουλάκης, Παναγιώτης Ρήγας ΒΟΗΘΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Τάσος Ζάννης, Κωνσταντίνος Σιδηρόπουλος ΟΠΤΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ Studio Precarity — Βασιλική-Μαρία Πλαβού και Μάριος Σταμάτης ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ Γκέλυ Μαδεμλή ΚΕΙΜΕΝΑ Γκέλυ Μαδεμλή, Τζέικομπ Μο, Κασσάνδρα Σελεστέν, Άαρον Χάνδρος ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ Δάφνη Κιούση, Γκέλυ Μαδεμλή, Τζέικομπ Μο ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ ΚΕΙΜΈΝΩΝ Kώστας Κωνσταντίνου ΝΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Σταύρος Κουταλάς ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ Νίνα Αλεξανδράκη, Άντζελα Μιράσι, Έλμα Νέικοβα, Βασίλεια Χαρλαύτη ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΑΤΛΑΣ Ευαγγελίνα Γκιοκρούση, Κατερίνα Κατσώνη, Αλκμήνη Μαράτου, Κωνσταντίνα Μωραΐτη, Ελένη Πανάγου ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ Χρήστος Αργυρός, Δημήτρης Ασπρολούπος, Αλίκη Βασιλείου, Γεωργία Βασιλοπούλου, Σοφία Εξάρχου, Γιώτα Ζδράλη, Σοφία-Ξένη Καθαρείου, Μιχάλης Κατσούρης, Ιάσων Κωνστανταρίδης, Άννα Λαμούρ, Θωμάς Μπούκης, Μαρία Μπουρδάλου, Αντώνης Νάσιος, Κωνσταντίνος Νικολάου, Έλλη Στογιάννου, Ανέστης Τσακίρης, Ευγενία Τσώρη, Δανάη Φλεβαράκη, Max Mazower, Sam Thompson [ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ] ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ Νίκος Κοντιζάς, Δημήτρης Κοντιζάς ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ Χρήστος Γαρταγάνης, Two Thirty Five (2|35) ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ / ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ Κωνσταντίνος Παπαστεριάδης ΥΠΟΤΙΤΛΙΣΜΟΣ Nεανικό Πλάνο ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ FK Consulting

125

ACKNOWLEDGEMENTS FRIENDS OF SIFF Genie Adrianopoulos, Libra Group, Gina Marcou, Kurt Schwarz THANKS Tasos Adamopoulos, Spiros Baras, James Bridle, Stelios Briggos, Luigi Campi, Jill Chen, Tatjana Günthner, Christian Hadjipateras, Amy Halpern, Ursula-Helen Kassaveti, Nikie Kavouridis, Panayiotis Konstantinidis, the Koumoundourou family, Panayiotis Koutsabasis, Kika Kyriakakou, Giorgos Leontaritis, Wood Lin, Kostas Lorenzos, George Marangos, Mark Mazower, Thomai Mendrinou, Kosmas Nikolaou, Dionysis Notarakis, Pantelis Panteloglou, Christiana Papitsi, Panos Papoulias, Lulu Rebob, Teo Romvos, John Schmidt, Noah Sneider, Dimitris Spirou, Grigoris Stavropoulos, Petros Stefanou, Peggy Stergiou, Katerina Triantafyllou, Maya Tsoclis, Stelios Vassilakis, Eyal Weizman, Danny Witkin, Jessie Yang, Eugenia Yun, Fay Zika, Maria Zoidou DISTRIBUTORS / COMPANIES Filmmaker’s Co-op, Lightcone, LIMA, LUX, National Film Board of Canada, PCAI Collection, sixpackfilm, Video Data Bank Thanks to all of SIFF’s local partners, and to the filmmakers and other individuals who contributed their thoughts and reflections towards this year’s theme.

126

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΦΊΛΟΙ ΤΟΥ SIFF Τζίνι Ανδριανόπουλος, Τζίνα Μάρκου, Κουρτ Σβαρτς, Libra Group ΕΥΧΑΡΙΣΤΊΕΣ Τάσος Αδαμόπουλος, Στέλιος Βασιλάκης, Τζέσι Γιανγκ, Γιουτζίνια Γιουν, Τατιάνα Γκούντνερ, Εγιάλ Γουάιζμαν, Ντάνι Γουίτκιν, Φαίη Ζήκα, Μαρία Ζωίδου, Νίκη Καβουρίδη, Λουίτζι Κάμπι, Ορσαλία-Ελένη Κασαβέτη, Οικογένεια Κουμουνδούρου, Παναγιώτης Κουτσαμπάσης, Κίκα Κυριακάκου, Παναγιώτης Κωνσταντινίδης, Γιώργος Λεονταρίτης, Γουντ Λιν, Κώστας Λωρέντζος, Μαρκ Μαζάουερ, Γιώργος Μαραγκός, Θωμαή Μενδρινού, Σπύρος Μπαράς, Tζέιμς Μπράιντλ, Στέλιος Μπρίγγος, Κοσμάς Νικολάου, Διονύσης Νοταράκης, Παντελής Παντελόγλου, Xρηστιάννα Πάπιτση, Πάνος Παπούλιας, Λούλου Ρίμπομπ, Τέο Ρόμβος, Τζον Σμιντ, Νόα Σνάιντερ, Δημήτρης Σπύρου, Γρηγόρης Σταυρόπουλος, Πέγκι Στεργίου, Πέτρος Στεφάνου, Κατερίνα Τριανταφύλλου, Τζιλ Τσεν, Μάγια Τσόκλη, Έιμι Χάλπερν, Κρίστιαν Χατζηπατέρας ΔΙΑΝΟΜΉ / ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ Filmmaker’s Co-op, Lightcone, LIMA, LUX, National Film Board of Canada, PCAI Collection, sixpackfilm, Video Data Bank Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τις συνεργαζόμενες επιχειρήσεις του νησιού και τους σκηνοθέτες και τους ανθρώπους που συνέβαλαν με ιδέες και σκέψεις στη διαμόρφωση της φετινής θεματικής του φεστιβάλ.

127

POSTFACE The Earth is bathed in a flood of sunlight. A fierce inundation of photons: 342 joules per second per square metre. And these are just the lucky few who have spent ten thousand years struggling to free themselves from the vast pressures of the solar core: inching their way to the surface before light-speeding eight minutes through outer space to impact here and now on the surface of the ocean and the back of your eye.

Not all light. Reflect this received sunlight through a glass prism, as Joseph von Fraunhofer did, and you will see dark patches in the spectrum: gaps in the light.

These lines correspond to the absorption spectra of certain molecules in the photosphere, the outer layer of the sun. Photons, on the very point of escape, colliding with free-floating oxygen, helium, mercury and magnesium atoms, and being re-absorbed. They show telluric contamination too: water vapour and industrial gases in the Earth’s atmosphere block and bounce back the light.

It takes 4,185 joules – one calorie – to raise the temperature of one kilogram of water by one degree C. If all the photon energy streaming from the sun were captured by the Earth’s atmosphere, its temperature would rise by ten degrees C in one day. So all that telluric dust and fog is no bad thing; indeed, we might make some more of it, the right kind, just to bounce some of it back and keep it cool down here. Scatter salt crystals in the sky, form clouds, reflect light. Write a new atmosphere.

But that isn’t even the half of it. For all that light, we live in such a narrow band of the electromagnetic cosmos. From 380 to 740 nanometres: the visible spectrum, from blue to red, and beyond that – to us – a darkness, yet filled with infrared, ultraviolet, X and gamma rays, micro- and radio-waves, perceptible only by specialised instruments, cameras with their anthropomorphic IR filters removed, certain kinds of squid and shrimp. (Snakes “see” in the infrared, plants signal to one another with ultraviolet pulses we are only just beginning to decode.)

We mostly think of ourselves limited by our spatial and temporal bounds.

We, six feet high at best, can see a few miles from a peak, live four score and ten years if lucky, and so on. Our spectral capabilities are limits too: a tiny slice of the universe, easily overwhelmed by noise, interference, conflicting frequencies. Our very ability to know is so constrained, so unimaginably meagre in the grand scheme of possible knowledges, of sights and senses, and yet we experience it as an overload, a glut, a constant battle, a tragedy, a failure to comprehend and act fully.

We are all too easily overwhelmed by light, despite the little of it we really see: the white-out, the sunburn, the melanoma, the sheer weight of knowledge and experience that full exposure to contemporary enlightenment brings down with it, ceaselessly flowing from the sky.

Awareness of these restraints make us chafe against them. We have developed tools, technologies, to ameliorate and deny them. Hulls, wheels, and wings, even (borrowed) hooves to move us (if only we could see through horses’ eyes as easily as we can saddle them: 350° and better in the dark). Medicines that stretch out lifetimes; soon, gene therapy to remake living cells anew. And so too tools for manipulating light and tools for capturing it: polished lenses, tele- and micro-scopes, silver halides, fiber optics, quantum calculators.

These latter tools are becoming as risky and potentially injurious as all our others. Our current most popular methods of locomotion spew black carbon and other noxious gases in the streets and into the upper atmosphere, billowing from exhaust pipes and jet engines. Antibiotic resistance threatens to encourage the rise of new, unconquerable superbugs, while hormones and mood stabilisers leach into the water supply, reduce fertility, cascade through fish and insect bodies. And light, life-giving, photosynthesizing, illuminating, fixed on photographic paper and celluloid, snaffled by CCDs, fed into the fiber optic infrastructure of knowledge

128

ΕΠΙΜΕΤΡΟ Μια πλημμύρα ηλιακού φωτός λούζει τη Γη. Ένας σφοδρός κατακλυσμός φωτονίων: 342 τζάουλ ανά δευτερόλεπτο ανά τετραγωνικό μέτρο. Και αυτά είναι μονάχα τα λίγα τυχερά, που έχουν περάσει τα τελευταία 10.000 χρόνια παλεύοντας να απελευθερωθούν από τις συντριπτικές πιέσεις του ηλιακού πυρήνα· προχωρώντας εκατοστό εκατοστό προς την επιφάνεια, προτού εκτιναχθούν με ταχύτητα φωτός για οχτώ λεπτά μέσα στο απώτερο διάστημα, για να προσκρούσουν εδώ και τώρα στην επιφάνεια του ωκεανού και στο βάθος του ματιού σας.

Δεν είναι όλα φως όμως. Χρησιμοποιήστε ένα γυάλινο πρίσμα για να δημιουργήσετε μια ανάκλαση της προσλαμβάνουσας ηλιακής ακτινοβολίας, όπως έκανε ο Γιόζεφ φον Φράουνχοφερ, και θα δείτε σκοτεινές γραμμές στο φάσμα: χάσματα μέσα στο φως. Αυτές οι γραμμές αντιστοιχούν στα φάσματα απορρόφησης ορισμένων μορίων στη φωτόσφαιρα, το εξωτερικό στρώμα του ήλιου. Φωτόνια σε οριακό σημείο διαφυγής, συγκρούονται με ελεύθερα άτομα οξυγόνου, ηλίου, υδραργύρου και μαγνησίου, και επαναπορροφώνται. Παρουσιάζουν επίσης τελλουρική μόλυνση: υδρατμοί και βιομηχανικά αέρια στην ατμόσφαιρα της Γης παρεμποδίζουν και ανακλούν το φως.

Χρειάζονται 4.185 τζάουλ –μια θερμίδα– για να αυξηθεί η θερμοκρασία ενός κιλού νερού κατά έναν βαθμό Κελσίου. Αν όλη η ενέργεια που εκπέμπεται από τον ήλιο απορροφιόταν από την ατμόσφαιρα της Γης, η θερμοκρασία της θα αυξανόταν κατά 10 βαθμούς Κελσίου σε μια ημέρα. Συνεπώς όλη αυτή η τελλουρική σκόνη και ομίχλη δεν είναι και τόσο κακή· για την ακρίβεια, θα μπορούσαμε να παραγάγουμε περισσότερη, από το καλό είδος, απλώς για να διώξουμε ένα μέρος της θερμότητας και να κρατήσουμε τα πράγματα πιο δροσερά εδώ κάτω. Σκορπίστε κρυστάλλους άλατος στον ουρανό, σχηματίστε σύννεφα, προκαλέστε την ανάκλαση του φωτός. Γράψτε μια νέα ατμόσφαιρα.

Αλλά αυτό δεν είναι ούτε το ήμισυ της υπόθεσης. Όλο αυτό το φως, κι όμως εμείς ζούμε σε μια τόσο στενή λωρίδα του ηλεκτρομαγνητικού σύμπαντος. Μεταξύ 380 και 740 νανόμετρων: το ορατό φάσμα, από το μπλε ως το κόκκινο, και πέραν αυτού – για εμάς– ένα σκοτάδι, γεμάτο ωστόσο με υπέρυθρες, υπεριώδεις, Χ και γ ακτίνες, μικροκύματα και ραδιοκύματα, αντιληπτά μόνο από εξειδικευμένα εργαλεία, και ορισμένα είδη καλαμαριών και γαρίδων. (Τα φίδια «βλέπουν» στο υπέρυθρο, τα φυτά στέλνουν σήματα μεταξύ τους με υπεριώδεις δονήσεις που μόλις έχουμε αρχίσει να αποκωδικοποιούμε.)

Θεωρούμε τον εαυτό μας περιορισμένο κυρίως από χωρικά και χρονικά όρια.

Eμείς, ύψους ένα κι ογδόντα στην καλύτερη περίπτωση, μπορούμε να δούμε για απόσταση κάποιων χιλιομέτρων από μια κορυφή· ζούμε για ογδόντα χρόνια –ίσως και ενενήντα– αν είμαστε τυχεροί, και ούτω καθεξης. Οι φασματικές μας ικανότητες είναι κι αυτές όμως όρια: δεν καλύπτουν παρά μόνο ένα απειροελάχιστο τμήμα του σύμπαντος, που εύκολα κατακλύζεται από ήχους, παρεμβολές, και συγκρουόμενες συχνότητες. Η ίδια η δυνατότητά μας να γνωρίζουμε είναι τόσο περιορισμένη, τόσο ασύλληπτα πενιχρή μπροστά στο εύρος των δυνητικών γνώσεων, της όραση και των αισθήσεων, κι όμως τη βιώνουμε ως υπερφόρτωση, ως κορεσμό, έναν συνεχή αγώνα, μια τραγωδία, μια αδυναμία να κατανοήσουμε και να δράσουμε πλήρως. Μας πνίγει όλους τόσο εύκολα το φως, μολονότι βλέπουμε τόσο λίγο από δαύτο: η φωτοκερατίτιδα, το ηλιακό έγκαυμα, το μελάνωμα, το ίδιο το βάρος της γνώσης και της εμπειρίας που συνεπιφέρει η πλήρης έκθεση στη σύγχρονη διαφώτιση που ρέει ακατάπαυστα από τον ουρανό.

Καθώς αντιλαμβανόμαστε αυτούς τους περιορισμούς, δυσφορούμε με τα όριά μας. Έχουμε αναπτύξει εργαλεία και τεχνολογίες για να βελτιωθούμε και να τα αρνηθούμε. Σκάφη, τροχοί και φτερά, ακόμη και (δανεικές) οπλές για να κινούμαστε (να μπορούσαμε μονάχα να δούμε μέσα από τα μάτια των αλόγων με την ίδια ευκολία που τα σελώνουμε: όραση 350º και καλύτερη από τη δική μας στο σκοτάδι). Φάρμακα που επιμηκύνουν τη διάρκεια ζωής· σύντομα, γονιδιακές θεραπείες για να δημιουργούμε

129

POSTFACE production, becomes another manipulable medium, becomes big data and fake news, becomes cognitive collapse, becomes its opposite. Light pollution affects not only our vision, but our very ability to think.

We must reconstruct not only our industry, our biochemistry, our politics and our relationship to the natural world, but our way of seeing the world. In the coming decades we will learn to harness light in new and necessary ways. The price of photovoltaics – solar panels – falls year on year, precipitously. Do we use these newly cheap photons to maintain our current, eminently unsustainable and exploitative lifeways, or do we understand them as a call to redistribute knowledge and power meaningfully and practically: teach engineering skills, build local battery farms, set up energy co-operatives, share our resources? Changes in technology always and already necessitate changes in society, and so we ask the question we always have to ask: what, how, and for whom?

And as image-makers, writers, programmers of machines, educators, people who see, we have to ask: what, in this age of overexposure, is the role of art?

What stories can we tell that encompass the whole planet, and the sun, the streams of photons and rivers, the ocean currents, the rising sea levels, the forests and their inhabitants, the turn from global to terrestrial, the borders and their breaking down? Stories of change, of which light is the best teacher. The essence of light is not revelation, not eternal truth or verity, not the fixed image of the photograph, but the flickering frames of the cinema. It is shift, flux, fusion, and emission. It is radiation and diffraction; the expansion of the circle and the dappling and interference of the grey area, the uncertain, the unpredictable. The light impacting on the back of your eye was born a hundred thousand years ago in the heart of the sun, when humans were first placing one stone upon the other, before we learned to daub or write or even speak. The same light scatters in the sky and glitters on the sea, it shimmers and vibrates, and we shimmer and vibrate with it. We do not directly perceive the world, rather we absorb it second by second as the impression of a billion wave-particles, endlessly reflected and retransmitted, that make us up too. As we are reconfigured by light, so we shall reconfigure the world.

James Bridle

130

ΕΠΙΜΕΤΡΟ ζωντανά κύτταρα εκ νέου. Όπως και εργαλεία για την επεξεργασία του φωτός και εργαλεία για την αιχμαλώτισή του: γυαλισμένοι φακοί, τηλεσκόπια και μικροσκόπια, αλογονίδια αργύρου, οπτικές ίνες, κβαντικοί υπολογιστές.

Τα πιο πρόσφατα αυτά εργαλεία γίνονται ολοένα πιο επικίνδυνα και δυνητικά επιζήμια, όπως και τα υπόλοιπα που έχουμε στη διάθεσή μας. Οι τρέχουσες και πιο δημοφιλείς μέθοδοι μετακίνησης εκβάλλουν μαύρο άνθρακα και άλλα βλαβερά αέρια στους δρόμους και στην ανώτερη ατμόσφαιρα, που αναδίδονται από εξατμίσεις και αντιδραστήρες. Η αντίσταση στα αντιβιοτικά απειλεί να ενθαρρύνει την εμφάνιση νέων, ακατανίκητων υπερμικροβίων, ενώ οι ορμόνες και οι σταθεροποιητές διάθεσης καταλήγουν στις παροχές νερού, μειώνοντας τη γονιμότητα και περνώντας διαδοχικά στα ψάρια και τα έντομα. Και το φως, το ζωογόνο, το φωτοσυνθετικό, το καταυγαστικό, που σταθεροποιείται σε φωτογραφικό χαρτί και σε κινηματογραφική ταινία, που συλλέγεται από κάμερες εξοπλισμένες με διάταξη σύζευξης φορτίου (CCD), και ταΐζεται στα δίκτυα οπτικών ινών της παραγωγής γνώσης, γίνεται άλλο ένα μέσο χειραγώγησης, γίνεται big data και fake news, γίνεται διανοητική κατάρρευση, γίνεται το αντίθετό του. Η φωτορύπανση δεν επηρεάζει μόνο την όρασή μας, αλλά την ίδια μας την ικανότητα να σκεφτόμαστε.

Πρέπει να ξαναχτίσουμε όχι μόνο τη βιομηχανία μας, τη βιοχημεία μας, την πολιτική μας και τη σχέση μας με τον φυσικό κόσμο, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον κόσμο. Στις ερχόμενες δεκαετίες θα μάθουμε να εκμεταλλευόμαστε το φως με νέους και απαραίτητους τρόπους. Η τιμή των φωτοβολταϊκών –των ηλιακών συλλεκτών– πέφτει απότομα κάθε χρόνο. Θα χρησιμοποιήσουμε άραγε αυτά τα φτηνά (πλέον) φωτόνια για να συντηρήσουμε τον τωρινό, καταφανώς μη βιώσιμο και εκμεταλλευτικό, τρόπο ζωής μας, ή θα τα εκλάβουμε ως κάλεσμα για την αναδιανομή της γνώσης και της εξουσίας, ουσιωδώς και πρακτικά: να καλλιεργήσουμε μηχανικές δεξιότητες, να χτίσουμε τοπικές ηλιακές φάρμες, να στήσουμε ενεργειακούς συνεταιρισμούς, να μοιραστούμε τους πόρους μας; Οι αλλαγές στην τεχνολογία πάντοτε (και ήδη) επιβάλλουν αλλαγές στην κοινωνία, και έτσι θέτουμε το ερώτημα που πάντα πρέπει να τίθεται: τι, πώς, και για ποιον;

Και ως παραγωγοί εικόνων, συγγραφείς, προγραμματιστές μηχανών, εκπαιδευτικοί, άνθρωποι που βλέπουμε, οφείλουμε να ρωτήσουμε: σε αυτή την εποχή της υπερέκθεσης, ποιος είναι ο ρόλος της τέχνης; Τι ιστορίες μπορούμε να πούμε που να περικλείουν ολόκληρο τον πλανήτη, και τον ήλιο, τις ροές των φωτονίων και των ποταμών, τα ρεύματα των ωκεανών, την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, τα δάση και τους κατοίκους τους, τη μεταστροφή από το παγκόσμιο στο γήινο, τα σύνορα και την διάλυσή τους; Ιστορίες για την αλλαγή, την οποία καλύτερα διδάσκει το φως. Η ουσία του φωτός δεν είναι η αποκάλυψη, δεν είναι η παντοτινή αλήθεια ή πραγματικότητα, δεν είναι η σταθερή εικόνα της φωτογραφίας, αλλά τα τρεμάμενα πλάνα του σινεμά. Είναι η μετατόπιση, η ρευστότητα, η σύντηξη, και η εκπομπή. Είναι η ακτινοβολία και η περίθλαση· η διαστολή του κύκλου, το ανασκάλεμα και η παρεμβολή κάθε γκρίζας ζώνης, το αβέβαιο, το απρόβλεπτο. Το φως που προσκρούει στο βάθος του ματιού σας γεννήθηκε πριν από 100.000 χρόνια στην καρδιά του ήλιου, όταν οι άνθρωποι τοποθετούσαν για πρώτη φορά τη μια πέτρα πάνω στην άλλη, προτού μάθουμε να μουτζουρώνουμε, να γράφουμε, ακόμα και να μιλάμε. Το ίδιο φως εξαπλώνεται στον ουρανό και στραφταλίζει πάνω στη θάλασσα, λάμπει και δονείται, και εμείς λάμπουμε και δονούμαστε μαζί του. Δεν αντιλαμβανόμαστε απευθείας τον κόσμο· μάλλον τον απορροφούμε δευτερόλεπτο το δευτερόλεπτο, καθώς το αποτύπωμα δισεκατομμυρίων κυμάτων-σωματιδίων που αντανακλώνται και αναμεταδίδονται ακατάπαυστα, δημιουργούν και εμάς τους ίδιους. Όπως μας αναδιαμορφώνει το φως, έτσι θα αναδιαμορφώσουμε τον κόσμο. Τζέιμς Μπράιντλ

131

DONOR | ΔΩΡΗΤΗΣ

WITH THE SUPPORT OF | ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ

CO-ORGANIZER | ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΤΗΣ

INSTITUTIONAL SPONSORS | ΘΕΣΜΙΚΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ

SPONSORS | ΧΟΡΗΓΟΙ

LOCAL PARTNERS | ΤΟΠΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

MEDIA SPONSORS | ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

LOCAL MEDIA SPONSORS | ΤΟΠΙΚΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

133

The catalog of the 7th Syros International Film Festival (SIFF) was designed and typeset by Vassiliki-Maria Plavou and Marios Stamatis (Studio Precarity) in Apercu Pro. The text was copy-edited by Kostas Konstantinou and proofread by the SIFF team. 1,000 copies of the publication were printed by “Pletsas - Kardari” on 100g Magnus Volume paper in July 2019.

O κατάλογος του 7ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σύρου (SIFF) σχεδιάστηκε και σελιδοποιήθηκε από τη ΒασιλικήΜαρία Πλαβού και τον Μάριο Σταμάτη (Studio Precarity) με στοιχεία Apercu Pro. H γλωσσική επιμέλεια είναι του Κώστα Κωνσταντίνου και οι τυπογραφικές διορθώσεις είναι της ομάδας του SIFF. Η εκτύπωση έγινε στο τυπογραφείο «Πλέτσας Κάρδαρη» σε χαρτί Magnus Volume 100 γραμμαρίων. Το βιβλίο κυκλοφόρησε σε 1.000 αντίτυπα τον Ιούλιο του 2019 για λογαριασμό του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σύρου.

© SIFF, all rights reserved.

syrosfilmfestival.org

ISBN 978 618 83265 2 1