AMARO CREATIVE INDUSTRIES
D’amour Cuisine Aphrodisiaque
D’amour Cuisine Aphrodisiaque
Research André Amaro Tamara van Roij Renee Mes Hannah van Luttervelt
A PASSIONATE MASTER OF THE FOODS
Zijn wulpse krullen, zijn nonchalante gedrag, zijn kleurrijke kledingstijl, zijn Ketelhuis, zijn Stroomhuis, zijn experimenten, zijn charmes, zijn ex(en), zijn lengte, maar het meest belangrijke is de bezieling die hij heeft voor zijn kookexperimenten.
Amaro mag dan de gekste uit de hand gelopen kok zijn, hij is echt goed. Hij weet waar hij het over heeft en kijkt dan ook lekker bewust en eerlijk naar zijn werk. Hij is dan ook een echte performer op een lekkere droge manier. In dit boek behandelen we ons gehele onderzoek naar Amaro. We wilden zoveel ontdekken over zijn leven, en we gingen tot het uiterste.
4
5
MENUKAART AMUSE: 1. Onderzoeksopzet ONDERZOEKSDOMEIN - Mindmaps en uitleg onderzoeksdomein
€ 10,-
PROBLEEMFORMULERING - Doelstelling en hoofdvraag
€ 16,-
DEELVRAGEN
€ 17,-
VERANTWOORDING ONDERZOEKSMETHODEN
€ 17,-
OPERATIONALISATIE VAN BEGRIPPEN
€ 18,-
VOORGERECHT: 2. Onderzoek PARTICIPERENDE OBSERVATIE - Beschrijvingsfase, interpretatiefase, verklaringfase
€ 22,-
INTERVIEW
€ 30,-
FOTOELICITATIE
€ 52,-
BIJGERECHT: 3. Analyse ANALYSE DEELVRAGEN
€ 62,-
ANALYSE HOOFDVRAAG: ALGEMENE CONCLUSIE ONDERZOEK
€ 66,-
HOOFDGERECHT: 4. Ontwerp
6
HET PROCES IN WOORD EN BEELD
€ 70,-
MATERIAALKEUZE
€ 73,-
KLEUR EN VORMKEUZE
€ 74,-
FUNCTIEBESCHRIJVING
€ 74,-
SCHETSEN
€ 76,-
DETAIL TEKENINGEN VAN ONTWERP
€ 76,-
NAGERECHT: 5. Slot
€ 81,-
AMUSE
8
9
AMUSE 1. Onderzoeksopzet ONDERZOEKSDOMEIN - Mindmaps en uitleg onderzoeksdomein Tamara van Roij
WAT? Amaro Creative Industries (www.amaro.nl) Andre Amaro is een veelzijdig persoon die echt op veel gebieden op zijn plek is. Hij is in alles wel creatief en is voor mij echt een voorbeeld. Hij is gek, gewaagd en een vrij persoon die trots is op zichzelf. En dat mag ook wel, hij is zowat een icoon voor Eindhoven. Zelfs op de Design Academy heeft hij geholpen met ‘Our Way’. Hij maakte een grote chocolade Maria van heerlijke chocolade. Hij wil niks standaards, hij wil eruit springen, hij wil laten zien hoe het OOK kan. Hij is verantwoordelijk voor verschillende grote projecten in Eindhoven, maar is hij nu vooral bezig in het Ketelhuis op Strijp-S waar tevens ook zijn atelier plaatsvind. Het Ketelhuis word binnenkort geopend als restaurant. Hij heeft hier al zo lang aan gewerkt maar is het nu bijna klaar voor opening! Het valt me op dat hij het allemaal anders wil dan normaal, een goed imago dus. WAAROM? Amaro spreekt mij gewoon heel erg aan. Hoe kan dat? Hij maakt gewoon indruk op me omdat hij anders is. Heel nonchalant gaat hij te werk en zo ziet hij er ook uit. Een ‘chill’ persoon vol gekke en goede ideeën. Je kunt wel stellen dat het een soort voorbeeld voor me is. Iedereen wil toch gewoon lekker vrij zijn en gek zijn met creativiteit? Door middel van zijn persoonlijkheid word hij al gauw herkend. Daarnaast ben ik gewoon ook heel erg nieuwsgierig naar wat hij nou op een dag doet. Want hij barst van de projecten. Maar ook hoe hij hier terecht is gekomen en wat zijn verleden hieraan heeft bijgedragen. Ik zou graag eens willen weten wat er achter die ruige en schaamteloze persoonlijkheid zit. En hoe ziet zijn atelier eruit? Wat doet hij precies op een dag? Ik wil iets van hem leren, ik wil zijn zoals hij ook is, daarom! Wat zou mijn leven een stuk beter zijn als ik net zoals hem lekker schaamteloos overal mee om ga en me lekker los laat gaan. Hij doet echt alles voor zichzelf en maakt zich niet druk om anderen. Dat is denk ik voor mij de allergrootste reden. Ik wil leren om lekker expressief te worden net zoals hij zijn werk uitoefent, maar wel met heel veel bezieling. HOE KOM IK DAT TE WETEN? Het fijne is dat we eigelijk altijd wel bij het Ketelhuis naar binnen komen lopen. In de meeste gevallen is hij daar aan het werk. Ik denk dat het niet moeilijk is om onderzoek naar hem te doen. Hij zegt gewoon echt alles wat hij vind, hij verbergt niks. Wij gaan voor hem interessante vragen bedenken dit vooral niet standaard zijn, want daar houd hij niet van. Het belangrijkste vind ik ook dat we de sfeer goed kunnen ‘proeven’ en dat we Amaro leren kennen en overal toegang tot hebben. We mogen af en toe ook lekker shockerende vragen aan hem stellen want ik weet zeker dat hij daar lekker schaamteloos op in gaat. En ook al stellen we hele normale vragen, dan weten we toch wel dat Amaro er een lekker verhaaltje van maakt.
10
11
Renee Mes
WAT? Wij hebben uiteindelijk gekozen om Amaro te volgen voor ons onderzoek, dit leek ons beter dan wat wij in eerste instantie van plan waren. (vrouw die de organisatie doet achter de schermen bij een theater). Dit omdat Amaro echt continue handelingen doet. Daarnaast lijkt het ons super om hem te volgen, omdat hij een heel goed concept heeft bedacht, waardoor die zijn eten kan verkopen en laten zien op hele verschillende plekken in Nederland, van festivals tot andere evenementen, Hij stond ook op onze eerste schooldag van dit jaar met een Mariabeeld van chocolade. Het is leuk dat hij iets creatiefs doet, en dat hij ons ook kan inspireren in het vak zelf. Bovendien is het een bijzonder en grappig mens, staat heel relax en positief in het leven, haalt altijd het beste naar boven, en dat is altijd inspirerend, hoe hij dat ook weer in de keuken laat zien. WAAROM? Zelf vind ik het ook heel interessant om hem te volgen omdat ik al heel mijn leven elke zomer naar de parade ga in Utrecht. Daar staat hij al jaren met zijn keuken, en toen zag ik hem dus ook bij de eerste schooldag van dit jaar, toen zag ik voor het eerste zijn chocolade Mariabeelden/ andere voorwerpen, ik was op dat moment eigenlijk meteen nieuwsgierig hoe hij die dingen had gemaakt, bovendien was ik onder de indruk van de grootte van het beeld. Nu is het interessant om dan te zien hoe hij in zijn werkplaats werkt, hoe hij te werk gaat, en waarom hij bepaalde keuzes maakt in zijn werk, waarom chocolade en niet iets anders? Wat is zijn denkwijze hierachter? Hoe is hij op de plek gekomen waar hij nu zit? Wat voor pad heeft hij gevolgd na zijn jeugd? Wat ik zelf ook erg interessant vind aan Amaro is dat hij bij het koken, ook altijd kunst en design wil toevoegen, dat is altijd een uitgangspunt van hem geweest.
12
13
Hannah van Luttervelt
WAT? Wij willen nu graag onderzoeken hoe Amaro te
Want wil je een echte culinaire, sociale en sur-
werk gaat, welke handelingen hij dus verricht.
realistische eet ervaring… Andre Amaro.
Welke problemen hij hierbij ondervind, en wat
Je word volledig in de watten gelegd en alles is
zijn drijfveer is. Iedereen werkt op zijn eigen
geregeld, van de decoratie tot de geur, en als het
manier, en heeft zijn eigen trekjes en handeling,
mee zit krijg je er ook nog eens een fantastisch
het is interessant om te ontdekken hoe Amaro is,
entertainment bij.
en hoe hij word beïnvloed in zijn werk. Iets anders wat mij interesseert en wat ik
14
Andre Amaro is een kunstenaar, en niet zomaar
eigenlijk ook een van de leukste dingen vind om
een kunstenaar, Hij is een kook kunstenaar. Dit
te doen, is experimenteren. Materialen, gekke
betekend dat hij graag dingen doet met eten
combinaties en nieuwe gevoelens. Als je dat
waarvan je op het begin misschien niet meteen
gaat vergelijken met de dingen die Amaro maakt
had gedacht dat dat kon. Ook vind hij lekker ko-
en doet zie je dat terug. Het lijkt heel erg alsof
ken belangrijk, en dat kan hij dan ook heel goed,
hij nieuwe dingen wil proberen door daarmee
hij en zijn grote bedrijf die achter hem staat. Dit
weer meer aandacht en roem te krijgen. Denk
kan betekenen dat hij bijvoorbeeld zeefdrukt op
bijvoorbeeld aan het zeefdrukken op pannenkoe-
pannenkoeken of dat hij diners organiseert waar
ken. Een pannenkoek met een mooi plaatje erop.
je aan een tafel eet en waar tegelijkertijd mensen
Super leuk natuurlijk maar je moet er maar op
op dansen, zingen en je entertainen. Dit is zeker
komen. Ik denk daarom ook dat Amaro zeker
niet alles, hij is bijvoorbeeld ook een chocolade
een persoon is die heel inspirerend kan zijn. Die
beeld houwer en het fantastische brein achter de
je in verschillende dingen kunt laten zien dat
mooiste ideeën als het gaat om eten en sociale
je anders moet denken of juist hard tegen de
amusement.
stroom in moet gaan.
WAAROM?
HOE KOM IK DAT TE WETEN?
Eten is iets sociaals dat door de meeste mensen
Ik hoop in dit onderzoek een beter beeld kan
in deze tijd word weg gewuifd als een soort van
krijgen in het leven van Andre, hij doet zo veel
verplichting. Even snel naar de Mac Donalds,
en bedenkt zoveel nieuwe bizarre dingen en
even een magnetron maaltijd opwarmen, Afhaal-
gaat deze dan ook direct uitvoeren. Ik zou het
chinees! Maar wat de meeste mensen vergeten
geweldig vinden te ontdekken hoe hij aan ideeën
is dat eten ook een sociale aangelegenheid is. Ik
komt of hoe hij dingen tot uitvoer brengt. Ik zou
persoonlijk heb de mooiste, leukste en grappig-
het interessant vinden de merken hoe het is om
ste gesprekken gehad tijdens het eten, daarom
als ‘designer/kunstenaar’ in een bedrijf te staan.
hou ik ook zo van eten. De gezelligheid, mensen
En te zien hoe dingen werken en lopen binnen
om je heen en een goed gesprek.
dit bedrijf.
Koken daarentegen is, moet ik eerlijk zijn, niet
Als persoon is Andre natuurlijk een super
mijn favoriete bezigheid. Ik kan er wel van
intrigerend persoon. Hij doet wat afstandelijk
genieten. Maar om het dag in dag uit interessant
maar kan je ook weer helemaal op je gemak
te houden vind ik moeilijk. Gelukkig deel ik deze
laten voelen. Het is een echte charmeur en het
gedachten met veel meer mensen en daarom
lijkt mij daarom mooi om uiteindelijk zijn idee
moet je je soms lekker verwennen en uit eten
over leven, en hoe je in zo’n bedrijf kan staan,
gaan. En wil je je dan nog meer laten verwennen
hoe je jezelf verbeterd en vormt naar zo’n groot
dan moet je naar Andre Amaro gaan.
persoon, zoals hij is in die kunst/design wereld.
15
1. Onderzoeksopzet
1. Onderzoeksopzet
2. PROBLEEMFORMULERING
3. DEELVRAGEN
DOELSTELLING
Deelvraag 1:
Waarom willen wij weten hoe Amaro leeft en wat
Welke dingen (gevoelens, materialen etc) heeft Amaro nodig voor het beoefenen van zijn werk als
hij zoal doet?
kookkunstenaar?
Amaro is een man waar je veel van kunt leren.
Deelvraag 2:
Iemand die vanuit het niets zijn bedrijf is begonnen
Welke weg heeft amaro bewandelt om zo’n succesvolle kok en entertainer te worden? En hoe wil hij dit
, en met veel succes. ook doet hij zijn werk met
succes behouden?
plezier, iets wat iedereen wel zou willen. Hij is gekomen tot waar hij is door zijn eigen weg te
Deelvraag 3:
bewandelen en te doen wat hij het liefste doet. Dat is heel bijzonder.
Hoe blijft Amaro vernieuwend en anders als kookkunstenaar en entertainer? HOOFDVRAAG Wat willen we weten?
Ook is het werk wat hij doet inspirerend en indrukwekkend, het liefst zouden wij allemaal
Zoals we in de doelstelling al vermelden willen
Amaro wel willen zijn omdat hij totaal ‘fearless’
we er achterkomen, zeker met de studie die we
OBSERVATIEMETHODE
is en een soort van voorbeeld voor ons is. Dus als
volgen, hoe Amaro is en wie hij is, en daarmee
We zullen de observatiemethode gebruiken omdat je zo veel te weten kunt komen over hoe Amaro werkt.
de kans er ligt om hem te onderzoeken, Erachter
bedoelen we natuurlijk; Hoe is Amaro kook-
wat hij zo al doet en dan niet de dingen die hij ons zo kan vertellen maar de kleine dingen, vaak om je
proberen te komen hoe hij is, wie hij nu is; een
kunstenaar geworden, hoe was zijn verleden,
heen kijken, vaak hetzelfde pad bewandelen of de manier van bewegen. We zouden graag meer te weten
kok, een kunstenaar en een sfeer en amusement
waarom kan hij zo’n groot succes zijn geworden,
willen komen over hoe hij zijn werk beoefend en wat er allemaal vernieuwend is in wat hij doet.
maker, grijp je dat met beide handen aan.
hoe komt hij nou eigenlijk aan deze geweldige ideeen en welke materialen gebruikt hij ervoor.
SEMI OPEN INTERVIEW
Niet alleen Amaro’s persoonlijkheid maar ook de
Vragen te over maar wat moet nou de hoofdvraag
Een interview is een handig medium om snel concrete antwoorden te krijgen. Dit komt natuurlijk om dat
ruimtes waarin hij werkt zijn interessant en vaak
worden? Iets over zijn gedrag? Iets over zijn
je dingen letterlijk vraagt. Zo zou het fijn zijn als we dingen te weten kunnen komen over zijn verleden,
anders dan anders. Door veel oude/interessante
manieren van koken? Iets over zijn denk wijze?
over zijn manier om op de plek te komen waar hij nu is, een bekende, zoals we al zovaak hebben gezegd
spullen te verzamelen en met weinig veel te
Nee, niet exact... een vraag die ruim genoeg is om
kookkunstenaar.
maken, tovert hij zijn restaurant, stand of zijn
al onze eigen vragen te weten te komen. Zijn leven
werkplaats in het Stroomhuis in eindhoven om
is natuurlijk verschrikkelijk chaotisch en druk, dus
ELICITATIEMETHODE
in een ware sferen-orgie. Een plek waar (citaat
zouden we ons de vraag willen stellen:
Ook gaan we gebruik maken van de fotoelicitatiemethode, dit omdat je zo veel meer te weten kunt komen
Amaro) ‘‘De blosjes op de wangen verschijnen, de tepels stijf worden en iedereen zich kan ontspannen en zichzelf kan zijn’’.
16
4. VERANTWOORDING ONDERZOEKSMETHODEN
Hoe leeft Andre Amaro als kookkunstenaar?
over zijn dagelijkse doen. Hoe hij over sommige (op het eerste oog) denkt. Ook kun je via de fotoelicitatie erachter komen hoe zijn leefruimte er uitziet en proberen het leven vanuit zijn ogen te zien. dit is dan ook wat wij graag zouden willen bereiken.
17
1. Onderzoeksopzet 5. OPERATIONALISATIE VAN BEGRIPPEN Deelvraag 1: Welke dingen (gevoelens, materialen etc) heeft Amaro nodig voor het beoefenen van zijn werk als kookkunstenaar? De deelvraag anders geformuleerd; - Welke aparte materialen gebruikt Amaro vaak andere dingen dan andere koks? Voorbeelden begrip ‘materialen’ Zeefdruk Chocolade-mallen Inginieuze stellages om dingen aan op te hangen Spullen voor de sfeer Keramiek werkplaats
Deelvraag 2: Welke weg heeft Amaro bewandelt om zo’n succesvolle kok en entertainer te worden? En hoe wil hij dit succes behouden? De deelvraag anders geformuleerd Wat is het verleden van Amaro en hoe komt hij op uiteindelijk in Eindhoven terecht. Voorbeelden begrip ‘entertainer’ Gevoel Sfeer Dansers Zangeressen Etc. Deelvraag 3: Hoe blijft Amaro vernieuwend en anders als kookkunstenaar en entertainer? De deelvraag anders geformuleerd; Hoe bedenkt Amaro al zijn gekke en rare ideeen om mee te koken en mensen te entertainen? Uitleg begrip ‘vernieuwend’ Anders Etc.
18
19
VOORGERECHT
20
21
VOORGERECHT 1. Onderzoek 1. PARTICIPERENDE OBSERVATIE - Beschrijvingsfase, interpretatiefase, verklaringfase
koken praat hij met iemand die zich aan ons had
het beter te zien aangezien de felle lampen ook
voorgesteld als een chefkok die Amaro ook volgt
op hem gericht waren. Hij begroet ons hartelijk
en observeert. Amaro lijkt het niks uit te maken
met drie kussen. ‘Beste wensen’ gooide ik erin,
dat die chefkok hem vergezelt en praat terwijl hij
waarop hij antwoorde: ‘Beste wensen??? We gaan
aan het koken is. Amaro vertelt heel positief alles
knalleuh!’ Die man is altijd vrolijk. Ik had kunnen
over dit etentje en wat hij allemaal doet. Je hoeft
weten dat hij ‘Beste wensen’ erg cliche vind. Het
hem altijd maar weinig te vragen, hij gooit er alles
diner was dus voor hoge pieten die zich inzetten
uit wat hij kwijt wil en meer.
Tamara van Roij
voor design en entertainment. Als eerste een
Alle vragen worden in het verhaal al wel beantwoord op een andere wijze, maar heb ik een opsomming
diner met tussendoor wat besprekingen over de
Amaro schud met zijn hoofd tijdens het gesprek
gemaakt van alle punten die volgens het blad behandelt moeten worden.
plannen van de Dutch Design Week 2012. Andre
en wijst naar de gasten. Ondertussen pakt hij een
en de gasten vinden dat het tijdens de DDW vanaf
laurierblad en doet deze langzaam en voorzichtig
2.
een uur of 5/6 een ‘dooie boel’ is op Strijp-s.
in de pan met in zijn andere hand een spatel.
Onze observatie heeft zich plaatsgevonden van 20.30 uur tot en met 23:30 - 00.00 uur, op donderdag 5
Daar moet verandering in gebracht worden. Het
Hij legt ondertussen vrij veel uit wat hij op dat
januari 2012 vondt de laatste observatie (van dit document) plaats.
diner is dus vooral ook een gelegenheid om die
moment doet en welke ingredienten hij gebruikt.
plannen te bespreken. Andre had het erover
Hij loopt weer even terug naar de dinertafel om
3.
om het klokgebouw volledig om te zetten in een
gezellig te kletsen. Het valt me op dat de ramen
Als we kijken naar de grootte van de ruimte is het zo rond de 24 meter bij 8 meter. Een vrij smalle
feest ‘s avonds en allerlei artiesten uit te nodigen
allemaal beslagen zijn. Hij pakt zijn pan en
ruimte die heel ver door naar achter loopt. Je loopt de trap op, en als je binnenkomt heb je links een
om Strijp volledig op te krikken aangezien het
loopt naar het andere kookeiland toe. Hij maakt
heel groot raam waarmee je een deel over Strijp-s kunt kijken. Kijk je naar rechts, dan zie je een
Ketelhuis meestal de enige tent is waar nog iets
het bordje mooi op en hij besprenkelt het met
hele lange dinertafel van zo’n 6 meter naar achteren georienteerd. Naast de eettafel bevind zich een
te doen is na 5. We kiezen een mooie plekje op
jus, saus en sla. Hij snijd de citroen in partjes
verhoogd plateau, ook wel zijn kookeiland of podium. Het zijn grote platen die op stellages leunen. Aan de
een hoog plateau in zijn restaurant uit en gaan
en legt het op het bord Hij schud heel subtiel
achterzijde bevind zich een trap die richting een stuk gaat die veel hoger is dan het kookeiland. Vanaf dit
daar zitten observeren. Zo keken we mooi op
een flesje met sinaasappeldressing en laat een
punt kijk je op alles wat er beneden of op het kookeiland gebeurt. Dit is tevens ook een soort podium die
zijn werkplek en ook nog eens op de tafel met de
kleine hoeveelheid rustig op het bordje vallen.
voor uitzonderlijke gevallen bedoelt is.
gasten. De lampen zijn redelijk fel en verblindend.
Uiteindelijk heeft hij maar 1 bordje opgemaakt
Paars, groen, rood, oranje, roze... Warme kleuren
en loopt ermee naar de dinertafel. Hij kletst
die zich constant geleidelijk aan vermengen
een tijdje lekker nonchalant met de gasten en
4.
22
er staan. Hij houd een hand boven zijn ogen om
Picknicktafels (dinertafel)
Fornuis
en veranderen. Vrij luid speelt er echte
maakt grapjes. Na een tijdje klimt hij weer op
Bestek en borden
Potjes jam
‘negermuziek’ zoals Amaro dat zou zeggen. Een
het kookeiland en vraagt hij aan zijn assistent
Kaarsen (op de tafel)
Oude aardappels
cd van The Black Eyed Peas met onder andere
Frans (jongen van onze leeftijd) of hij nog siroop
Grote stellage waar met platen erop die
Chocolade en non chocolade Maria beelden
de hits ‘Hey Mama’, ‘Don’t Lie’ en ‘Shut Up’ zijn
uit blik heeft. Ondertussen krijgen wij een cola
dienen als podium (daaronder een rij met
Houten kratten
de eerste nummers die ik hoor. De hele avond
aangereikt van Frans. Hij vroeg: ‘Moeten jullie
kledinghangers voor de jassen)
Wortels
gaat het door met deze nonchalante en chille
Andre volgen?’ Waarop ik antwoordde: ‘Ja, dat
Bakken met vers groente en vers fruit
Heel veel koksmessen
muziek. Dat zegt al veel over de sfeer waarop
doe jij heel de dag zeker?’ Hij knikt ja en doet
Grote pannen op het vuur
Veel posters (theatervoorstelling en foto’s van zijn
Amaro zijn gasten wil bedienen; lekker normaal,
een slaafje na. Amaro kijkt vanaf zijn kookeiland
Een verhoogd kookeiland
eigen hoofd)
lekker nonchalant en heel erg open, er valt niks
tegen de grote beamer op waar hij allerlei
Discolampen aan het plafond
Beamer
te verbergen. Amaro staat vol trots op zijn troon,
videoclips en eigen clips afspeelt. Hij wijst naar
Een ouderwetse barok lamp
Heel veel platte dozen (afval)
zijn kookeiland dus, en zet de kraan open om een
het scherm, ‘Dat is Maria Callas he!’ roept hij trots
Pastazakken
Kratten
middelgroot pannetje te vullen met wat water.
naar ons. Bij het interview bleek dit namelijk een
Macbook
Plastic vis
Hij schud snel met een andere pannetje met
van zijn favoriete artiesten. Amaro is weer druk
uitjes waardoor er een sissend geluid ontstaat.
bezig bij zijn kookeiland. Ondertussen word hem
5.
Wat ziet hij er weer lekker comfi uit; Sneakers,
alles gevraagd door de chefkok die hem ook volgt.
Amaro had ons laten weten een redelijk groot diner te hebben deze avond met onder andere saxofonist
spijkerbroek, hoofddoek van een blauw met wit
Tijdens dat hij plezierig zijn verhaal vertelt kauwt
Candy Dulfer. We besloten, ondanks dat het voor ons ook een beetje spannend was, langs te gaan om
geblokte theedoek met daar overheen zijn witte
hij lekker overdreven op zijn kauwgom. Totaal
te observeren. Bij binnenkomst zien we felle lampen op ons gericht en een tafel vol dinerende gasten
kookschort. Op het krukje achter hem zie ik zijn
geen schaamtegevoel, hij doet dat gewoon, zo is
waaronder Candy Dulfer. We zien Andre Amaro op ons af komen maar ziet hij in eerste instantie niet wie
favoriete gekleurde vestje liggen. Tijdens het
hij. Hij snijd wild de verpakking van sla open en
23
pelt de sla voorzichtig. Dit doet hij heel secuur
mooi dat mij een frons tussen zijn wenkbrauwen
en staat overduidelijk sterk achter zijn mening.
‘Geef die dames ook een peertje!’ Frans loopt weg
en legt de blaadjes stuk voor stuk netjes op de
opvalt, hij kijkt serieus en een beetje moeilijk
Tijdens de restjes van het sausje verspreiden
om de peertjes voor ons te regelen en Amaro
borden neer. Hij loopt een stukje verder en laat
tegelijkertijd. Stiekem vang ik het woord ‘ex’ op
vertelt hij dat vooral eenvoudig eten maakt.
begint over zijn manier van meiden benaderen.
duidelijk zien dat hij iets zoekt. Dan klapt hij in
uit zijn gesprek. Dat is dan de eerste keer dat ik
Amaro: ‘Soms trek ik zelfs een blikje open, vind
‘Die vent die kan niks he, die kan niet eens flirten
zijn handen. Hij vraagt aan Frans: ‘Frans, kun jij
het deze avond heb gehoord. Bij het interview is
ik niet erg.’ Hij loopt naar het bestekgedeelte
met een meisje.’ Hij trek onbeschaamd zijn
dat aanrecht straks ff opruimen?’. Hij loopt naar
dat woord wel heel vaak naar voren gekomen.
en pakt een aantal lepels en sorteert deze. Hij
blouse uit, er komt een wulpse borstbeharing
de gasten en gaat erbij staan. Hij drinkt gezellig
Ondertussen roert hij nog steeds, proeft deze
neemt om te beginnen twee bordjes mee en
naar voren en loopt met een ontbloot
een alcoholisch drankje met de rest mee. Dan
keer met zijn pink. Gelijk daarna proeft hij met
brengt deze naar de gasten. Hij roept bij de tafel
bovenlichaam te roepen naar zijn Lowlands shirt.
zie ik stoofpeertjes en chocolade voorbij komen.
zijn wijsvinger, snoepkont!
wat er allemaal in zit en wat het is en zet het
We krijgen een lekker peertje toegereikt en kijken
Het lijkt een dessert te worden. Ik zie ergens
24
neer. Amaro krijgt hulp met de bordjes zodat hij
op de beamer naar een filmpje van Amaro op het
tussendoor een kommetje op het bord staan,
Hij gaat er lekker brutaal bij staan met zijn
niet telkens omhoog hoeft te klimmen voor twee
strand. Hij is daar behoorlijk aan de zatte kant
mooi versierd, een kleurig bordje. Amaro gaat
handen op zijn aanrecht. Tijdens het praten pakt
bordjes. Aan zijn loopje van kookeiland naar tafel
in een PSV shirtje aan het rollen over het strand.
weer eventjes gezellig doen en kletsen met de
hij een wit met blauw geblokt theedoekje en
merk ik op dat hij het echt leuk vind. Hij loopt met
Amaro zit aan tafel bij de rest te roken en komt
rest. Ik zie op het andere stuk van zijn troon
poetst ondertussen wat bordjes daarmee. Het is
een grappig loopje, vloeiend en vrolijk met zoveel
naar ons toe. Negermuziek: Candy Shop - 50 cent.
vier rokende pannen op het vuur staan. Een
voor hem heel belangrijk om alles verzorgd te
energie. Ik kan me voorstellen dat hij helemaal
Hij vraagt of we ook erbij komen zitten. Plotseling
extreem grote pan (waarschijnlijk voor decoratie)
hebben. In rondjes veegt hij de bordjes schoon.
uitgeput is als hij elke dag zo hard en lang werkt.
begint er een liedje van Justin Bieber, dat is zeg
en drie andere kleinere formaatjes. Mijn ogen
Met zijn theedoek in zijn hand wijst hij nog eens
Maar nee hoor, meneer springt lekker lomp de
maar een jongetje van ongeveer 16 die bekend is
worden bijna verblind als ik richting die pannen
naar de gasten. Hij pakt het pannetje met de
trap op naar zijn kookeiland. Hij rent gelijk naar
geworden via YouTube, best wel meisjesachtige
kijk. Er schijnt redelijk fel maar toch ook zacht
stoofpeertjes en zet het langs de bordjes. Hij pakt
achter en haalt iets uit de koeling. Hij fluit vrolijk
muziek. We zien Amaro als een gek naar zijn
licht waardoor het een mysterieuze maar toch
het eerst peertje bij het stokje, ze zijn natuurlijk
een liedje. Hij haalt een groot stuk witte chocolade
laptop rennen om iets anders op te zetten. Geen
ook warme sfeer krijgt. Ondertussen luiden de
warm en voor de hygiene. Heel voorzichtig
uit de koeling. Het leek in eerste instantie een
idee hoe dit nummer ertussen komt. Terwijl wij
harmonieuze klanken van ‘No Woman, No Cry’.
legt hij op elk bordje een stoofpeertje. Na drie
houten plankje. Verrassend genoeg was dit een
nog lekker genieten van een wit wijntje en een
Door al dat slap gezever en grappen maken bij
peertjes met de hand gepakt te hebben begint hij
plankje witte chocolade met nootjes en rozijnen
lekkere sfeer, is het voor de gasten de tijd om te
de gasten heeft Andre de stoofperen niet in de
de peertjes met twee lepels uit de pan te vissen
erop. Amaro heeft een heel groot en scherp mes
vertrekken. Eenmaal als de gasten vertrokken
gaten. De chefkok die hem volgt haalde gauw
en neer te leggen op de borden. Het valt me op
vast. Hij droogt deze af en hij legt het grote stuk
zijn ruimen Frans en Andre de tafel op. Binnen
het pannetje van het vuur omdat hij vermoedde
dat hij dat erg langzaam en met gevoel doet.
chocolade op een houten snijplankje. Hij legt deze
een paar minuten is dat opgeruimd en netjes.
dat de peertjes aan het verbanden waren. Amaro
Zijn telefoon gaat; ‘Hey schat, kan ik je zo terug
op de eettafel, pakt een kaars van de tafel vast en
De lampen gaan uit en alles word afgesloten. We
had het zo te zien zo gezellig bij de rest, moet
bellen?’ Nadat de peertjes er allemaal op liggen,
legt weer uit wat erin zit. Ondertussen frutselt hij
nemen voorlopig afscheid van Amaro en Frans
kunnen toch? Hij lacht en kijkt naar ons vanaf
schept hij wat overgebleven sap van de peertjes
wat aan zijn schortje en knoopt deze weer iets
en bedanken ze voor deze mooie avond. Wat een
de dinertafel. Hij komt richting ons en zegt: ‘Ik
uit de pan. Deze sap laat hij rustig over het peertje
strakker om. Vervolgens laat hij met zijn handen
geweldig persoon en manier hebben we gekozen
ga eerst even lekker het toetje afmaken, waar is
vallen. Dit doet hij met twee lepels. Schraapt nog
veel gebaren zien en krabt hij aan zijn oor. Hij
om ons research verslag te maken. En we
Frans?’ Vervolgens pakt hij een bakje tevoorschijn
wat sap uit de pan en houd 1 lepel scheef boven
begint weer aan zijn schortje te knopen en trekt
verlaten Strijp vol trots.Nog even in de verte zien
en een potje jam. Met een vork brengt hij de
de bordjes. Met de andere lepel schraapt hij de
die vervolgens uit terwijl hij de gasten vergezelt.
we Amaro met zijn ouderwetse witte ambulance
inhoud naar het kommetje. Ook maakt hij een
restjes eraf. Dit doet hij totdat de pan leeg is. En ja
Hij houd het schortje een tijdje vast maar begint
vertrekken met een hoop geluid. Lopend naar
gelei met honing ondertussen en deze voegt
hoor, er klinkt weer een lekker ontspannen liedje:
er uiteindelijk dat grote mes mee schoon te
het station zien we hem voorbij komen en stopt
hij samen met de jam. Snel en regelmatig
‘Don’t Worry, Be Happy’. Wat zorgt dit voor een
vegen. Hij staat lekker grapjes te maken en hij
ineens. Hij gooit de deur open en wacht totdat
roert hij de twee samen tot een heerlijk sausje.
ontspannen sfeer. Zowel voor de gasten, Amaro
staat die mensen daar gewoon bij wijze van
we instappen. Hij geeft ons gewoon een lift in die
Ondertussen praat hij over de honing die hij
en ons geeft het een heerlijk gevoel. Hij verbetert
spreken een cabaretvoorstelling weg te geven.
mooie oude bak van hem. Zelfs in zijn auto is het
gebruikt. Hij heeft bovenop het Ketelhuis een
een stukje uitgeschoten saus op een peertje. Hij
Hij rolt zin schort op. Mij vallen de kleine dingen
sfeer. Hij verteld nog even hoe hij het vond en dat
aantal bijenkasten staan. En maar roeren, roeren,
pakt het bakje met de jam/gelei-mix. Met een
als een vlekje op zijn witte blouse op. Hij kijkt
hij het zo leuk vind als hij de mensen gelukkig
roeren en roeren. Hij blijft een lange tijd doorgaan
lepeltje zorgt hij ervoor dat deze mix op elk bordje
omhoog en leunt op de eettafel. Ondertussen
ziet door zijn eten en performances. ‘Ik vind dat
met roeren. Hij doopt zijn vinger in het sausje en
lekker nonchalant op het bord komt. Een beetje
trekt hij zijn hoofddoek(theedoek) van zijn hoofd
zo mooi he... De heren beginnen te zweten, de
likt zijn vinger voorzichtig af en stopt zijn vinger
op het peertje, maar vooral eromheen. Hij gooit
af maar blijven zijn haren erin vast hangen.
dames beginnen blosjes te krijgen, iedereen
in zijn mond. Ondertussen praten en praten en
het er zelfs een beetje op. Amaro uit zijn mening
Vervolgens komen zijn lange krullen tevoorschijn.
begint stijve tepels te krijgen, dat is voor mij een
maakt veel handgebaren met de hand die hij vrij
over die standaard koks die van die cliche-
Hij loopt richting zijn kookeiland waardoor zijn
perfecte avond.’
heeft. Hij schenkt er nog wat gelei bij. Het is zo
gerechten maken. Hij laat zich schaamteloos gaan
haren naar achter waaien. Hij roept tegen Frans:
25
Renee Mes
6
Loopt naar de tafel, en verplaatst wat borden.
theedoeken op.
Activiteiten: Staat op de catwalk achter zijn laptop
Spreekt een hulpje aan dat hij andere witte wijn
Zeg met veel gebaren dat hij er maar zo meteen
1.
en is druk op zoek naar muziek en zucht veel. Ziet
moet halen, hij wilt ook de rode portugese. Maakt
een broodplank op moet leggen.
Plattegrond ketelhuis afmetingen: 25 x 8 meter
er een beetje onrustig uit, volgens mij heeft hij
gebaren met zijn handen.
Pakt achter de catwalk een bak met schorten die
weinig geslapen want zijn haar zit in de waar en
Springt snel en plotseling weer op de catwalk,
van de wasserette komen, en brengt de krat naar
kijkt vermoeid uit zijn ogen.
buigt zich over zijn laptop op de catwalk, en zet na
een hulpje.
Zet zijn pet af en haalt zijn handen door zijn haar,
een tijdje zoeken andere muziek op.
Zet de krat met een plof neer, en zegt dat het
en zucht.
Pakt opgelucht de cappuchino die hem word
hulpje de knopen eruit moet halen ( alle schorten
Staat stil en kijkt een beetje moe voor zich uit
gegeven.
zijn aan elkaar geknoopt )
naar de laptop.
Gaat zitten en staart voor zich uit en drinkt zijn
Zegt dat hij nog wel een koffie wil, maar dat hij dat
Doet gehaast zijn haar in een hand en haalt het
koffie op.
maar niet moet doen.
door het gat op de achterkant van de pet, en zet
Zet zijn koffie op een tafeltje en gaat groenten
Pakt een doos met kaarsen.
de pet op.
snijden.
Loopt naar de tafel.
Zijn haar zit nu in een soort staart maar dan
Wrijft over zijn voorhoofd, en zucht.
Zet de krat op een bankje naast de tafel en verdeelt
zonder elastiekje.
Na het snijden gaat hij even op de rand van de
de kaarsen op de tafel.
2.
Springt snel en gehaast van de catwalk en geeft
catwalk zitten, drinkt zijn koffie op.
Vraagt aan een hulp of die de kaarsen wilt
21 december 18:20-19:20
duidelijk en serieus instructies aan een vrouw
Schrikt (kijkt geschrokken) als een hulpje water
aansteken.
hoe ze de tafel en banken moet neerzetten, en
over de net gedekte tafel gooit.
Loopt naar de deur om te kijken of de wijn er al
3.
kijkt een beetje bezorgd en moe voor zich uit.
Loopt snel en gehaast erheen, en legt er
aan komt.
Ruimtelijke ordening: Ketelhuis, Eindhoven, grote
Peutert ongestoord met zijn vinger in zijn oor en
ruimte met middenin een soort catwalk met een
aait daarna door zijn staart en kijkt ondertussen
keuken met allerlei ketels erop. Daarnaast staan
geconcentreerd naar de tafel die gedekt wordt.
2 houten tafels in de lengte van elkaar neergezet.
Vraagt aan een hulpje of er nog koffie is, en zucht
Op de catwalk kookt hij eigenlijk alles, naast de
en kijkt teleurgesteld als er geen koffie meer
catwalk staat een bar waar alle drankjes worden
blijkt te zijn.
geserveerd. Op de muur wordt beeldmateriaal
Springt opeens met veel energie zittend op de
geprojecteerd.
catwalk en zucht. Vraagt nonchalant aan hulpje of hij bij de koffiebar
4.
een capuchino voor hem wilt halen. Wrijft ruw
Artefacten:
met zijn handen door zijn gezicht.
- Verhoogde catwalk
En staart vermoeid een beetje voor zich uit naar
- Veel ketels
de eettafel.
- 2 lange houten tafels
Praat gehaast wat met een andere hulp en zegt
- Lange banken staan onder de eettafels
dat hij de muziekinstallatie moet verplaatsen
- 1 hele lange houten bank in de lengte van de
en wijst naar de hoek naast de ketels waar de
ruimte
muziekinstalatie staat. Loopt wat onrustig ronden
- 2 korte bankjes in de breedte van de ruimte
en kijkt bezorgd voor zich uit.
- Soort picknicktafel naast de ingang.
Kijkt nieuwschierig in dozen waar wijn glazen in zitten en kijkt een beetje moeilijk naar de glazen,
5.
en zegt na een paar minuten dat ze oke zijn.
Actoren: Amaro draagt een spijkerbroek laag
Daarna geeft hij instructies dat de borden te dicht
onder zijn billen, met een witte schort erover.
op elkaar geserveerd zijn. ‘je wil toch geen paal
Sneakers. Vel groen t-shirt met fuck you im from
tussen je benen’ met een grijns.
eindhoven. Zijn haar zitten los met een pet op.
Amaro kijkt wat rond verdwaald rond. Doet zijn
Zijn kleding is een beetje vies. 42 jaar.
pet weer af, niest 3 keer in zijn pet, en doet zijn pet weer op.
26
27
Hannah van Luttervelt
- Catwalk
- Kerk bankjes
mensen die in de design wereld zitten.
onder de pan eruit.
- Trap
- Pannen
- Tafels (tuin tafels )
- Badkuip
Activiteiten en enkele handelingen in detail
Hij kijkt rond loopt naar bestek iets verder op pakt een paar lepeltjes en serveert het uit.
Tijd: 20:40 5 januari 2012
- Gaspitten
- Kratten
Amaro staat voor het fornuis op de verhoging
Hij pakt een bord. Maakt het schoon met een
- Pannen
- Opstapjes
boven de catwalk, stopt de vis in de pan, doet
theedoek. Loopt naar een andere pan. Deze
De plek waar ik vandaag gaan observeren bevind
- Plastic vis
- Laptop
er kruiden bij (twee snufjes), hij doet dit heel
pan staat al een tijdje op het vuur. Pakt nog een
zich in het ketelhuis, de plek waar Andre Amaro
- Projectie scherm
- Apparaten
precies. Stopt er een laurier blaadje bij. Loopt
stoofpeertje, loopt naar de snijplank en snijdt hem
dineren geeft aan groepen mensen, feesten houd
- Opstapjes
- Lampen, spots
naar de catwalk pakt een bord. (breek) Serveert
open, dan legt hij het stoofpeertje op het bord,
en bijzondere dingen wil bereiken op het gebied
- Stoofpeertjes
- Wortels
het gerecht uit. Loopt naar de tafel van de gasten,
Hij praat met de wat stevige man. Verteld over de
van dineren.
- Maria beeld
- Schilderijen
kijkt rond. Maakt een praatje. Kijkt in een boek.
bereiding. Legt op dat zelfde bord, brood, in het
- Pasta zakken
- Prei
Kijkt naar achteren rent naar de catwalk. TOETJE
midden limoen saus, loopt weer terug en stopt er
Ruimtelijke ordening
- Kookgerei
- Borden
MAKEN. Pakt 2 potjes uit een doos, doet ze
weer iets anders bij. Het lijkt op sla. Heel abstract
Het ketelhuis is van zichzelf al een heel
- Brood
- Kruiden Dozen
door elkaar. (hij verteld dat het gelij is uit eigen
bord. vreemd
karakteristiek gebouw, ook als wij naar binnen
- Sierobjecten
- Tuinbankjes
bijenkasten boven op het ketelhuis en in Frankrijk)
Chaotisch en toch gericht gaat hij tewerk. Hij
gaan en rond vragen naar Amaro is het dan ook
- Een heel groot touw
- Op en neer gaand
een rode gelij en een gele gelei. Hij mengt ze in
loopt naar de tafel met de gasten en zet het voor
even zoeken.
- Posters
- Foto’s
een pan. Blijft zeker 5 minuten aandachtig roeren.
hun neus. Hij drinkt iets en maakt weer praatjes,
Dit ‘huis’ is eigenlijk een oud fabriekspand
- Kopjes
- Karretjes
Hij stopt zijn vinger erin, proeft en roert verder.
praatjes, praatjes. Echt een gast heer. Hij hoest en
met zwart witte tegels betonnen muren en een
- Afwas aria
- Potjes
Hij loopt naar iets toe, pakt 8 borden, maakt ze met
kijkt rond.
somber maar toch bijzondere uitstraling. We
- Bekertjes
- Jassenhangers
een theedoek schoon. Hij pakt de pan loopt naar
Hij maakt een grapje, doet zijn schort af, maakt
moeten de trap op, terwijl we dat doen passeren
- Theedoeken
de borden legt ze erop en pakt 2 lepels. Pakt met
pratend zijn mes schoon met zijn net uitgedane
we een fiets en een lamp met lampen kap schuin
- Apparaat met pannen en ander gerei
de lepels de peren en legt ze een voor een op het
schort. Speelt nog steeds goed gastheer. Loopt
bord. Ze moeten echt perfect liggen. Ze dampen
naar ons toe en bied ons een stoofpeertje aan.
nog. Hij druipt met een lepel wat geleisaus op. Hij
(we konden nu echt niet meer observeren want we
laat het er mooi over stromen. Hij schraapt het van
moesten ons peertje eten)
erop. We komen aan bij een deur en als we die openen stap je in een surrealistische ruimte.
En natuurlijk nog veel en veel meer.
De ruimte is zo’n 25 meter lang en z’n 8 meter breed, een soort van heel brede lange gang.
Actoren
Rechtvoor ons zie je twee kerkbanken tegen
Er zijn op ons na 10 mensen ook in deze zaal,
de rechter muur staan, links in het midden een
Amaro: hij maakt eten klaar, maakt praatjes met
lange catwalk vol met pannen, groentes, beelden,
de mensen en rent van hot naar her om alles in
schilderijen, kratten, etc. als we verder lopen
de gaten te houden (niet gestrest)
begin je steeds meer te zien. Grote Maria beelden.
Jongen, Frans: hulpje van Amaro, vriend van de
Een pan waar rook uit komt, in die pan zit een
zoon van Amaro. Helpt hem full time en loopt
prei die er half uithangt. De verhoogde catwalk
rond bied ons iets te drinken aan etc.
word gebruikt door 2 mensen die er op staan.
Man redelijk fors: een man die nadat we het hem
De geur zegt me verbazend weinig, er word hier
vragen ook is om Amaro te ‘observeren maar
gekookt maar de duidelijke geuren kan ik niet
dan om hem te zien koken. Hij is van plan een
waarnemen en begrijpen. Het licht is wel gek en
restaurant te beginnen in strijp.
dat verhoogt de serialiteit van het geheel, het licht is namelijk blauw alles waant zich dan ook in een
De andere 7 personen zitten aan een tafel en
mysterieuze schemer met een blauwe tint.
zijn dingen voor de volgende design week aan het bespreken, krijgen te eten van Andre Amaro
Artefacten
terwijl Amaro ook mee overlegt. Ze gaan hierna
Het is er geen troep maar toch zie ik overal
locaties bekijken voor feesten in de design week.
spullen, daarom ben ik ook bang dat ik maar 20
Een paar van deze mensen zijn ook echt bekend
procent kan opschrijven maar ja bij deze dan. Wat
zoals Candy Dulfer, saxofonisten en haar vriend,
zie ik allemaal?
robbert kranenborg, doet kook programma’s voor RTL en nog wat andere sterren en belangrijke
28
29
1. Onderzoek 2. DIEPTE-INTERVIEW
naar Australië ergens in januari februari, en dan
H: Wanneer ben je dan naar Nederland gekomen?
open op Vlieland, het coolste festival ever, en
ga ik helpen met een vriend van mij, die doet daar
A: Toen ik 13 was ben ik naar Nederland
wat ik gedaan heb, dat is meteen na lowlands,
het grootste theater festival van Australië, Scott,
gekomen, mijn vader is hertrouwd met een
een paar dagen erna, toen heb ik een zeilboot
die is daar directeur. En dan ga ik hem daar een
Nederlandse vrouw, dus mijn ouders waren
gehuurd eigenlijk geleend van een vriend, een
A = Amaro
beetje zogenaamd helpen, gewoon als excuus om
allebei Portugees, mijn ouders hadden altijd een
hele grote zeilschip, 22 meter, om dus met mijn
H = Hannah
daar even een weekje weg te zijn. In ieder geval
soort knipperlicht-relatie, eigenlijk gewoon oude
hele personeel vanuit Amsterdam, kriskras op
T = Tamara
mooi weer daar in Australië, dus ik ga iets van
hippies intellectuelen, eigenlijk is het zo dat mijn
het IJsselmeer, en dan bij Stavoren naar binnen
R = Renée
glazen spoelen, iets heel doms wil ik doen, ik wil
ouders een veel spannender leven hebben gehad
varen en daar over de Friese meren tot aan,
geen verantwoordelijke job.
dan mijn zussen en broertje, naja als ik er bij stil
waar vaar je ook al weer uit als je naar Vlieland
H: Wanneer ben je geboren?
sta, mijn ouders waren gewoon echt seks drugs
gaat, uh, Harlingen, en dan zul je zien dat als
A: Ik ben in de zomer van de liefde geboren dus in
H: Oké, en voor de rest dus in Eindhoven?
en rock ’n roll, weetje wel, die drugs vielen nog
die Nederlandse gasten al die kaaskoppen, die
’69, toen iedereen nog schaamteloos met elkaar
A: Ja
wel mee daar in Portugal, maar mijn ouders
zitten dan bovendeks, en dan zijn we aan het
zijn dus gescheiden, en mijn vader heeft dus
zeilen, de meeste gasten hebben nog nooit op
H: En bij je atelier enz.?
een Nederlandse vrouw ontmoet, in Nederland
een zeilboot gezeten, dat vinden ze wel leuk even
A: In het stroomhuis en in het ketelhuis, waar
gaan wonen, met zijn bedrijf hier gevestigd, en
een dagje, maar als ze dan bijvoorbeeld zien, je
H: Heb je ook broers en zussen?
jullie waren is mijn atelier en is het stoomhuis
op een gegeven moment kwam ik in Nederland
hebt dan zo’n kanaal, je zeilt op een klein zeiltje
A: Ik heb twee zussen, een half zus en een half
daar geef ik ook feesten, en daar heb ik ook mijn
op vakantie, met mijn zussen voor het eerst,
heel langzaam stapvoets van dorpje naar dorpje,
broertje. En die wonen allemaal in Portugal.
ateliers, de zeefdrukkerij en de geluidsstudio, de
en zij was echt 1.92 ze had rood haar, sproetjes
op een gigantische boot, en je kijkt naar beneden
chocoladewerkplaats. Het ketelhuis is echt voor
en een beugel, en ze heette Petra, ze was echt
en dan zie je de koeien, dat is bizar, ik vind dat
R: En waar in Portugal?
publieksactiviteiten, en het stroomhuis is echt
een rode reus, ik had nog nooit een roodharige
waanzinnig mooi, maar de meeste gasten die van
A: In Lissabon en in een dorpje net iets ten zuiden
mijn eigen plekje, daar komt niemand binnen, ja
chick gezien, in mijn leven in het echt gezien, en
de binnenkameropvoeding zijn, die zitten daar
van Lissabon, aan de kust,
naja daar komen alleen gasten binnen en af en toe
sproeten jongen wow, ze speelde volleybal, en dan
dan en die denken dan pfff, ik ga nog even een
mensen van de academy.
echt competitie he, echt een reus, ohja en ze was
jointje roken, dat doet hun niks, en dat is hetzelfde
neukte. 19 September soicentneuf, klinkt ook goed altijd. Soicentneuf motherfucker.
H: Doen die ook allemaal excentrieke dingen?
achttien, dat was het pikante detail. Het was een
als wat jij zegt, ik zal het wel weten, hier blijven
A: Uh, mijn halfbroertje is een van de beste skaters
H: Heb je op school gezeten?
hele saaie villa wijk in Zwijndrecht, waar Anouk
of naar Portugal gaan, ik ben echt aan het strand
van het land, van zijn leeftijdscategorie was is hij
A: Nee, ik ben op de dag dat ik achttien werd,
ook heel lang gewoond heeft, de zangeres. En
opgegroeid, als ik klaar was met school dan pakte
een van de beste, mijn jongste zus doet iets heel
ik zat in het eindexamenjaar van het havo, toen
het enige leuke aan de straat, was die chick en
ik mijn fiets en ging niet naar school en gingen
saais, mijn oudste zus doet iets heel saais, mijn
ben ik met mijn bakfiets naar school gegaan, en
mijn skateboard. En ik met mijn lengte, zo van
naar het strand, en dan zo van de berg af hiiii, en
middelste zus is wel heel cool die is met allemaal
ben ik de directeurskamer ingestapt, en heb ik
wauw, uit welke documentaire ben jij nou weer
dan binnen een half uur waren we op het strand,
dingen in de politiek bezig, met homohuwelijken
hem gevraagd om mij uit te schrijven, en dat was
gestapt. En ik kreeg ook echt een zomerliefde,
en dan terug drie uur lopen, de berg op met die
enz., dus dat vind ik wel cool. Maar al met dus
zo fijn. En toen heb ik een feest gegeven, en mij
ohja en ik kreeg het dus heel erg naar mijn zin
fietsen in de hand.
allemaal is het wel burgerlijk over de top, terwijl
ingeschreven bij de kamer van koophandel als
die zomervakantie. En toen vroeg mijn vader of ik
ze eigenlijk helemaal niet zo burgerlijk zijn,
fotograaf, ontwerper. Op mijn 15e ben ik begonnen
geen zin had om in Nederland te komen studeren,
H: Waar was dat dan precies?
maar ze weten niet beter dan het bestaan die ze
met fotograferen, op mijn 16e met zeefdrukken,
en eigenlijk wilde ik journalistiek studeren, want
A: Dat was waar ik vandaan kom, het dorpje
lijden. Maar dat is in Nederland ook in 9 van de 10
ik ging heel vaak naar tentoonstellingen, en ben
mijn vader was journalist geweest, mijn opa was
Parmella, iets ten zuiden van Lissabon, dus voor
gevallen.
op mijn 14e van huis weggelopen, en op mijn 15e
journalist geweest, en zeker van mijn vaders kant,
mij was het wel, en ik ben wel altijd heel erg
kwam ik toen met kunst in aanraking, ik heb wel
kwam ik echt uit een hele intellectuele politieke
avontuurlijk geweest, en ik was wel een beetje
H: En waar woon je?
op een school voor muziek en schone kunsten
familie, die heel veel met politieke kunst deed had.
uitgespeeld daar. Ik was echt altijd dingen aan
A: Ik woon in het stroomhuis is eindhoven, en in
gezeten, mijn lagere school in Portugal, was
Enne dus toen mijn vader vroeg of ik in Nederland
het doen, bouwen en ongein, en ongein aan het
een koffer over de hele wereld. Ik ga van hot naar
een school waar je ook moest naar balletles en
wilde komen studeren, toen klonk het alsof wil
uithalen. En… ik was altijd met een hoop shit
her.
expressie en dans, dat was wel cool hoor, ik heb
jij de rest van je leven bij Petra de rode reus
bezig ja, ook echt shit. Enneuh, dus toen ik naar
daar ook piano leren spelen, ik heb daar ook op
studeren, jaaaa tuurlijk wil ik daar studeren, not.
Nederland kwam toen was echt voor mij, toen
H: En dat word allemaal geregeld via projecten?
ballet gezeten ja, ik vond het hartstikke mooi.
A: Ja, ik ben dus niet zo’n vakantie mens, ik ben
30
ging echt een gordijn open en ik zag echt gewoon R: Ik zou eerder naar Portugal gaan...
wel van die dingen combineren, ik ga dus een
H: Je bent daar ook geboren?
weekje naar het strand in Melbourne, ik ga dus
A: Ja ik ben daar in Portugal geboren.
van Nederland was echt zo’n grote wulpse blonde vrouw die naar je keek zo van: Ik zit hier met
A: Ja weet je wat het is, ik doe into the great wild
vijftien miljoen gasten en niemand doet iets met
31
me. Neem mij! Zo keek ze naar mij, Nederland.
met zijn doctorandus. Nou op mijn tweeëndertigste
mijn bed op moet maken hoor, flikker op! En op
ik ga veel geld verdienen. En het is dubbelzuur
Dat was echt mijn gevoel.
had ik al de halve wereld gezien, ik was al vader,
een gegeven moment sliep ik op de bank van een
dat nu in 1 klap 80 procent van die wereld gaat
ik had al een bedrijf opgezet, ik had al op eigen
vriendinnetje, en ja haar moeder ga ook nog eens
verdwijnen, en dat vind ik ook heel goed, want
T: Uhmmmm, kun je het lezen? (Andre kijkt in
kracht een boerderijtje in Frankrijk en Spanje
les bij ons op school en dat trok ik dus echt niet,
ik vind het gewoon een hele foute principe dat
Chinese krant en Hannah in de interviewvragen die
gekocht waar ik altijd naartoe kan. Ik had al
dus daar ging ik best wel snel weg, en toen kreeg
je dus zeg maar het hebben van geld dat je daar
ze niet kan lezen)
duizend-en-een verschillende banen gehad bij
ik dus een kamer, en de voorwaarde was daar dat
nog meer geld van maakt. Want ja dan hoef je
A: Of ik het kan lezen? Haha! Ik zou het wel willen.
wijze van spreken. En niet echt banen, want ik heb
je dus naar school ging tot je achttiende en ik ging
dus nergens voor te werken dan heb je dus dat
nooit voor een baas gewerkt. Verschillende soorten
dus naar school tot mijn achttiende, en voor mijn
als je rijk bent, je nog rijker word, alleen maar
H: Dus hum, je bent eerst in Portugal opgegroeid..?
dingen. En Edwin die besluit op zijn drieëndertigste
achttiende was ik al heel lang bezig met fotografie
omdat je het hebt naja flikkerop, weetje wel je
A: Ik ben in Portugal opgegroeid, ik ben op mijn
een jaar nadat ie afgestudeerd was, ik vind
en muziek maken, aan het zeefdrukken. Ik heb
moet er wel wat voor doen. Maar het is dus wel
dertiende naar Nederland euh, verhuisd.
eigenlijk timmeren veel leuker, dus ik ga, ik word
op mijn vijftiende leren zeefdrukken, etsen en
tragisch dat er hele legertjes van die jochies dat ze
meubelmaker. Nou die heeft dan facking meer dan
lithograferen.
tandarts willen worden en niet omdat ze gewoon
H: Waar woonde je toen?
acht jaar in zijn leven in een facking laboratorium,
A: In Nederland?
facking beschimmelde instituut, met collega’s
H: Waar heb je dat allemaal geleerd?
Bedoel mijn oude tandarts, dat was gewoon een
H: Ja.
moeten werken die of contactgestoord zijn, of echt
A: Ik heb geleerd, ’s avonds op de kunstacademie
leuke chick uit Zwijndrecht, die heeft de praktijk
A: In Zwijndrecht of all places. een soort
gewoon eens in de tien jaar een orgasme beleven
in Rotterdam.
verkocht, dat was heel grappig want die was dus
godvergeten euh oord langs de Bible Belt. Dat
in hun leven. Nee maar het is gewoon triest. Je
bestaat, dat is zeg maar de lijn waar Sliedrecht,
vergooit je facking leven weet je wel.
Dordrecht, en zo’n beetje de aars…
35 en die ontdekte dat ze eigenlijk lesbisch was H: Daar kon je gewoon terecht?
en die heeft der vent gedumpt, geweldig verhaal.
A: Daar kon ik gewoon gratis, ik had weinig geld,
Ze is met haar liefje, de eerste vrouw in haar
H: Maar je hebt daarin wel heel erg veel geluk
maar genoeg geld opzich, ik euh was gewoon
leven, heeft ze haar praktijk gekocht, heeft ze een
H: En toen school niet afgemaakt?
gehad lijkt mij, want als ik nu stop met mijn
heel erg geïnteresseerd, ik wilde gewoon weten,
vrachtwagen gekocht, heeft ze die laten inrichten
A: Nee, op de dag dat ik 18 werd ben ik gewoon
opleiding gaat het niet zo makkelijk, dan moet je
als iemand zo’n foto kan maken, dan kan ik
als tandartspraktijk, en is ze gewoon naar Afrika
weggegaan. Ik heb toen ‘s avond nog een bezoek
wel…
godveredomme ook zo’n foto maken, of als die
vertrokken. Hoe vet is dat! Nee een jochie van elf
drummer zo’n stuk kan drummen, dan kan ik dat
die wil tandarts worden, want dan ga ik veel geld
ik heel goed mee opschieten. Die kwam mij nog
A: Nou, het gaat nooit makkelijk. Maar het heeft
stuk toch ook drummen, en dat heeft mij bezig
verdienen.
overhalen. Ik was echt een goede leerling. Ja af en
ook niks met geluk te maken, het heeft te maken
gehouden. Maar tegelijkertijd deed ik ook echt
toe facking veel ongein op school, maarre, ik deed
met bezieling voor je vak. Snap je, dus ik kan
vieze karweitjes zoals verhuizingen en ik was de
H: Hoe ben je een icoon geworden?
niks aan school en ik deed het eigenlijk hartstikke
zeggen ik stop nou met, ik doe Design Academy,
klusjesman van het vrouwenhuis in Dordrecht,
A: Nou, ik weet niet of ik een icoon werd, dat zegt
daar mochten geen mannen naar binnen, maar
meer iets over de rest dan over mij ik bedoel, het
gekregen van mijn lerares Nederlands, daar kon
goed. Maar ik wou dat gewoon niet meer. Ik dacht even moet je eens voorstellen, dat je morgen
R: Het komt niet aanwaaien dus?
na hun feestjes mocht ik hun, naja letterlijk en
is ook een beetje komkommertijd, ik bedoel als je
doodgereden word, en dat ik mijn focking halve
A: Nee ik bedoel, ik had mijn bakfiets en ik deed
figuurlijk kutzooi uit de riolering gaan trekken,
in een dorp met allemaal negers en je loopt daar
want dat zat helemaal vol met maandverband.
met je blonde wilde haren, ja dan ben je meteen de
gezeten. Om iets te gaan leren, waar ik misschien
H: Had je een gitaar?
Maar ik heb dus nooit stilgezeten, het is niet zo
hottest babe in town. Nee maar dat is wel zo. Als
helemaal niet weet wat ik wil, weet je wel. Achteraf
A: Euh, nee ik had een drumstel en ik had een
dat ik zeg van, kijk ik ben wel iemand van volg
je in een stad zit met 220.000 inwoners, waarvan
gezien euh, een van die jongens die mij het
bakfiets. Ik woonde, eerst deed ik coutchsurfen
je hart, ik bedoel ik vind het echt triest, diep
nou misschien 40 mensen met iets heel bijzonder
langste kende in Nederland, Edwin, die euh heeft
toen ik wegliep bij mijn ouders, ben ik gaan
triest dat er gewoon schoffies van twaalf zijn die
bezig zijn, echt iets heel bijzonders, naja laten we
maritieme microbiologie gedaan.
coutchsurfen. En euh, toen ging ik ook gelijk op
als je vraagt wat wil je worden als je later groot
zeggen 30, ja dan val je natuurlijk wel gauw op,
leven op een school op een opleidingsinstituut heb
een kamer wonen, maarja mijn begeleidster, ja dat
bent, ze dan zeggen ja advocaat want dan kan ik
ik bedoel mijn oma zij altijd, in het oog van een
H, R, T: Hmmmm interessant!
was Inge, daar sliep ik dus mee, dat was helemaal
heel veel centjes verdienen, of euh euh hoe zeg
blinde is 1 oog koning, dus het is helemaal niet zo
A: Dat was interessant, opzicht het idee dat ie in
niet goed, die was tien jaar ouder, dat was een kei
je dat makelaar! Hoezo jij bent fucking 11 jaar
dat je een icoon word omdat je zulke uitzonderlijk
een wetsuit moet afstuderen, facking tropische
lekker ding jonge.
oud en je wil makelaar worden. Snap je hem? Ik
prestaties neerzet, nee omdat de rest gewoon een
bedoel je moet bedenken dat 90 procent van de
beetje zit te rukken de hele dag, en lingo kijken,
mensen de financiële keuze hebben gemaakt qua
en fucking tuinkabouters in een fucking Vinex wijk
opleiding of je nou systeemanalist, of bankwezen
aan het schoonpoetsen zijn.
eilanden ergens met een mobile lab en what the fuck, behalve dat dan een afsluitstuk van acht
R: Nou, je was wel een sjanser.
jaar zwoegen aan de universiteit. En die jongen
32
denken van tandarts worden dat is gewoon vet!
heeft dat gedaan, en die was op zijn facking
A: Ja zij was echt heel erg, zij moest mij
of je daar voor gestudeerd hebt, of economie. Die
tweeëndertigste was die klaar met zijn studie, en
begeleiden man. Ja hallo, ik weet heus wel hoe ik
hebben daar voor gekozen uit een overweging
H: ja, en wat is dan je doorbraak geweest? Of is het
33
34
niet echt een moment geweest?
niks te doen. En dan ook nog eens een grote bek
omdat het dan niet vegetarisch is. Ja dan heb je
H: Waar werk je het liefst?
A: Nee euh dat is altijd, ja euh ja doorbraak is altijd
opentrekken over het land, weet je wel. Zo van
gewoon een probleem met mij want je hebt dan
A: In het stroomhuis, ja in het stroomhuis. Lekker
zo’n, zo bin there done there thing. Het is iedere
en die regering en die kut mensen en die kut
geen liefde voor eten, geen liefde voor je vak, dan
in mijn studio, in de chocoladeatelier, met alle
keer iets nieuws, snap je? Dus.
multinationals, en dan iedere maand naar de
klummel je maar wat aan. Dan zou je eigenlijk de
ketels aan en de muziek keihard aan. En dan ruik
H: Maar toch kennen heel veel mensen jou?
sociale dienst een briefje tekenen dat je geld kan
rest van je leven fucking cheeseburgers moeten
je gewoon de chocola die begint te smelten.
A: jawel jawel, dat is ook zo, hier in Den Haag
krijgen. En ik kwam daar en ik moest mijn eigen
gaan maken bij de Mac. Nou en toen ben ik gaan
ook, ik bedoel als ik zo meteen op die tafel klim
geld verdienen, ik was de enige thuis die ook iets
koken, en toen ben ik in no-time het onder de
H: Welke materialen gebruik je het liefst?
vanavond. gister kwam Jozias van Aartsen zich
overdag moest doen, ik moest naar school, en als
knie gekregen, en heel veel gekookt op basis van
A: Geuren vind ik heel fijn.
voorstellen aan mij, dat is de burgemeester van
ik niet naar school ging moest ik gaan afwassen
herinneringen van vroeger van mijn oma en van
Den Haag en het saaiste politicus van het land
bij de chinees, om mij in mijn onderhoud te
mijn moeder. En binnen no-time werd ik door
T: Gras inkt, of uh?
die was minister van sociale zaken in het eerst
voorzien. Op een gegeven moment oh ja bij die
band, de bands braken internationaal door, moest
A: Nou maakt niet uit je hebt geur inkt he,
kabinet Balkenende. Zo’n gast komt dan op je
kunstenaars, deden we 1 keer in de week moest
ik naar fucking Berlijn vliegen om voor 3 dagen
tegenwoordig kun je alle geuren, das ook
af, want die kent je kop dan van van alles en nog
iedereen koken, dus dan moest je meestal voor 10
voor 8 man te koken.
belachelijk. Je kunt alle geuren kun je een
wat, en die komt zich dan voorstellen. Ik denk dan
mensen koken. En dan kwam je in de woonkamer,
van oké, leuk, maar ja het is niet echt iets waar je
daar was een blik dat was dan de huishoudpot,
H: Maar hoe kwam je dan van dat huis naar een
mee bezig bent. Als je in een stuk staat van de vt-
haalde je daar wat geld uit, ging je naar de winkel.
bekende kok?
T: Ja, Nanda had inkt met gras en wat had ze nog
wonen, of in het NRC handelsblad, dan bel ik Birgit
Ik had dan gepresteerd dat ik naar de winkel
A: Nou, van het ene komt het andere. Op een
meer?
op, en zeg ik van volgens mij sta ik daar in, kun je
ging en dat ik echt niet wist wat ik moest koken,
gegeven moment was ik in Berlijn, toen ben ik
A: Chocolade, en huh..
er 3 stuks van kopen voor in het archief.
dat ik thuis kwam met een blik erwtensoep. Ik
teruggekomen, ben ik naar Eindhoven verhuist,
preparaat van maken.
woonde daar toen nog niet, en het was een heel
hadden we een groot concertzaal naast de
R: Ja maar chocola, maar chocola ruikt niet zo
H: En je doet heel veel, met chocola, zeefdrukken
populair gebouw, iedereen wilde daar wel gaan
Effenaar, deed ik altijd voor tentoonstellingen
uhh, niet zo naar chocola.
wat je allemaal zegt, maar wat vind je nou het
wonen. Het waren ook hele coole gasten die
koken. Ik was toen echt in de kunstwereld bezig,
allerleukst?
daar zaten, waar iedereen tegenop keek, en ik
en ik deed daarvoor altijd beeldende kunst en eten
A: Ja uhh meer naar cacao poeder, ruikt het
A: Het allerleukste is, het allerleukste is olijven
was echt euh een verdwaalde marokaantje van
te combineren en design. Toen dus ook heel veel
eigenlijk een beetje. Maar uuh de knoflook die
plukken, en aan het einde van de dag een vuurtje
16,17 jaar oud. Toen zeiden ze eerst kom maar
projecten met studenten van de academy gedaan.
is echt slecht.. en die aardbijen en uh.. dat soort
stoken met oude takken, en dan een pan op het
eerst een paar weekjes meedraaien. Toen ging
Dan word je opeens gevraagd om in New York te
dingen vind ik heel leuk omdat ze je zintuigen
vuur gooien met een beetje olijfolie, een halve
Amaro dus koken, en iedereen dacht die gaat nu
gaan koken, in Barcelona, in Madrid, in Budapest,
helemaal uuhm…Foppen. Dus net zo als
konijn, aardappeltjes, peentjes, met een goede
echt iets exotisch uit Portugal maken, ik sprak
in Finland, Thailand, en voor dat je het weet reis je
proeverijen dat je dus iets gaat proeven in de
fles rode wijn erbij. En dan in slaapvallen met je
toen ook echt Jip en Janneke nederlands, en
de hele wereld over.
ruimte waar het licht anders is of veranderd. Ik
kleren aan, en dan wakker worden om 3 uur ’s
toen kwam ik met erwtensoep uit blik aanlopen.
nachts van de kou, en dan terug in bed gaan liggen
Ze maken er nog steeds grapjes over als we
H: En dan allemaal in de context zoals je nu kookt?
met meloen dus dat je meloenen hebt en je ruikt
als je een bed hebt, in ieder geval ergens tegen
met z’n alle samenkomen. En later pas toen wij
A: Ja, als je mij belt en zegt, meneer Amaro wil je
in die ruimte ham of andersom.. dus je eet ham
iemand aan liggen die lekker warm is. Dat is het
een concertzaal hadden, toen ben ik eigenlijk
voor mij voor duizend man kipfilet met kaassaus
maar je ruikt gaja meloen en dan ben ik dan
allerleukste denk ik. En koken in oorlogsgebieden
pas voor de bands gaan koken, en ik kookte
en bloemkool en aardappeltjes maken, dan zeg
benieuwd.. ja dat is dan van nu dan, ben ik dan
en in rampgebieden.
vegetarisch, want ja iedereen om mij heen was
ik get the fuck out of my life. Ik zou heel snel mijn
benieuwd hoe de beleving daarvan is.
noem maar eens wat bijvoorbeeld je hebt ham
vegetariër, bedoel ik at alles. En toen ben ik
telefoonnummer uit je telefoon halen. Nee dat doe
H: Hoe kom je eigen bij eten, als je van muziek
eigenlijk vegetarisch gaan koken met een heleboel
ik niet.
maken en zeefdrukken komt?
dingen uit het zuiden. Zeker in die tijd was het
A: Bij eten?
vegetarische eten 9 van de 10 keer niet te vreten,
H: Is dat wel eens gebeurd?
A: Jaaa constant constant, ik ben vanochtend in
H: Ja ik bedoel, je had niet echt een huis om te
het was echt een culinaire sm. Weetje wel gij zult
A: Ja, ik krijg aan de lopende band dingen binnen
twee restaurants geweest, ik ben vanochtend hier
koken ofzo?
lijden, vegetarisch kreng, gij zult boeten. En als
van mensen die heel graag dit en dit en dit
wezen ontbijten bij een Hindoestaan. Hier om de
A: Op een gegeven moment kwam ik bij 12
ik er dan wat van zei, dat zei zo’n kop met een
willen. En dan zeggen ze, maar wij zijn toch de
hoek. Daar gaat iris vaak heen. (dat is mijn ex) ja
kunstenaars is huis, naja kunstenaars dat is een
piercing in zijn neus en met van die dreadlocks,
opdrachtgever. Dan pak je toch de goudengids?
ze komt heel vaak voorbij.
grote naam, ik weet in ieder geval dat iedereen
ja maar het is wel vegetarisch. Nou pik als jij een
Ja daar heb ik gewoon geen zin in! Ik doe alleen
in de uitkering zat. Dat vond ik sowieso al een
vegetarisch eten kan maken, dan moet je niet
dingen die ik leuk vind.
fantastische uitvinding, dat je betaald werd om
zeggen van het is wat minder lekker met vlees
H: Laat je je daar dan ook door inspireren om nieuwe dingen te bedenken?
R: Is dat die lange? A: Ja ik kan er niets aan doen ik val alleen maar
35
op extreem lange vrouwen. Ik moet natuurlijk
en die lelijke tafel hier daar word ik echt niet warm
zou zijn zou het al helemaal een grote uuh kanker
compenseren of grote negers of lange vrouwen.
en koud van. Die lampen vind ik mooi hier maar
bende zijn in de hele wereld. En ik vind .. kijk ik
Haha dus uuuh wat was de vraag.. oja de
ja die kun je op elke straathoek kopen. Die dingen
haat lelijke gebouwen ik haat ze door en door.
materialen.
zijn… zelf dat niet, ik dacht die zijn van Bert Jan
Ieder vezel in mijn lijf die haat architectuur. Maar
H: Maar dat zijn dan natuurlijk niet de mannen
H: Ja ja, nou laatje je ook inspireren om dus te
Pot maar dat is ook niet. Maar het feit is wel dat ik
als er ook echt iets is waar ik echt van hou zijn het
van de vrouwen van tuberculose…
kijken bij andere mensen?
voor een vijftigste van het bedrag dat hier door de
mooie gebouwen. En ik vind ook echt alle mooiste
A: Nee nee die vrouw met tuberculose om een
A: Ja ja ja,
prullenbak is gegooid. Voor een honderdste van
gebouwen ooit gebouwd door de mensheid
beeld te geven van, Godverdomme hoe kan jij in
het bedrag, maak ik hier een interieur, maar dan
gebouwd zijn in een teken van een god. Van een
godsnaam in een god geloven als je kinderen om
H: Want de dingen die je doet daar moet je maar
een die dan zo warm voelt. En dat moet ik hebben.
soort heilige graal die ergens ver weg is…
je heen dood gaan van de honger. Nou dan is het
opkomen. Dat gebeurt denk ik niet zomaar?
Als mensen bij mij binnen komen moeten ze zich
A: Ja dat is heel vermoeiend, dat komt de hele tijd
fijn voelen uitnodigend…
naar boven. Nee de hele tijd. Ik moet even mijn manager bellen even kijken of alles goed gaat. H: Oké
geen god dat is een satan natuurlijk, dat is een
R: Dus eigenlijk oude dingen?
kwaadwillend geest. Maar zeg maar de dingen de
A:Ja ja, oude dingen maar...
de…. Santa Grada Familia, Taj Mahal, of uuh dat
H: Ja wat ik een beetje vond toen wij binnen
soort grote imposante bouwwerken. De piramides
kwamen is dat je een beetje surrealistisch
H: Het idee erachter ook het verhaal de punten
de asteke piramides, dat zijn natuurlijk gebouwen
binnenkomt met al die rare dingen…
naar boven op een kerk etc.
er zijn kerk gebouwen om deze wereld en moskee
A: Ja dat is ook zo het is uuh.. ken je dat schilderij
die zijn fantastische gebouwen, de grote moskee
A: Ja het is heel vermoeiend hoor voor mezelf
van Dali?
A: Nou ja ik zou wel willen dat wij.. dat de
in Istanbul, dat zijn dingen, ja luister eens als die
niet maar voor degene naast me is dat wel heel
H: Ja ja
mensheid dezelfde bezieling zou hebben als
dingen niet gebouwd, als er geen geloof zou zijn
vermoeiend, dan ben ik.. dan pak ik even mijn
A: Ja nou als mensen bij mij over de vloer komen,
bijvoorbeeld kunst om iets te maken ten ere
dan zouden er alleen maar forten zijn met zulke
blokje en mijn schriftje, even dit even dat.
het moet altijd anders zijn ze moeten altijd
van de kunsten, zoals miljoenen mensen in het
kanonnen van brons
verwonderd worden , niet alleen door eten maar
verleden de bezieling hadden voor een god die
A: (telefoon: ja hallo he ik zit nog in die interview
ook door muziek en ook door geur door beeld
ze niet eens weten of die bestaat, of die nou wel
R: Ja ja, wist je dat de architectuur in het Midden-
maar ik ben zeg maar echt om de hoek, hoe staan
het is het hele plaatje. Het is echt een uuh uuh, je
of geen lang haar heeft, blank/neger, misschien
Oosten en in Arabische landen die is toch wat
we er voor…………………….? Ja en om hoelaat
zintuigen volledig pakken en dat wil ik dus, ik wil
is het wel een vrouw heeft het wel een snikkel.
meer .., vind ik wat meer indrukwekkender dan
is inloop…… (het publiek komt om half 6 binnen
zo veel mogelijk aanwezig zijn in de ruimte. En
Allemaal van die vragen weet je wel. Je vrouw ligt
…
maar dan zijn ze nog dicht). Oke oke maar het gaat
hier moeten ze al die troep voor aanschaffen en
dood te gaan aan tuberculose en dan ga je toch
A: Ja de architectuur in het Midden-Oosten
goed. Nee oke dan ga ik hier nog even door met de
wij zetten een paar uuh een blik olijfolie neer twee
iedere dag meehelpen die kerk bouwen, twee
gaat veel dieper dan onze architectuur, onze
meiden oke hai)
zakken aardappels een paar kaarsen en een oude
eeuwen geleden.
architectuur is veel meer van hoog stak en duur.
kapot gevallen schilderij van zigeunerin met traan A: Ik mag lekker buiten blijven spelen. Oooh fijn..
En inhoudelijk wat het doet met je geest dat komt
en we zijn er bijwijzen van spreken, en ik heb nog
R: Ja ze gaan in Utrecht (dat is nog niet bekent)
ergens een Jezus beeld……. Dus dat uuh
maar daar gaan ze de domtoren op de ouderwetse
H: Uhm.. hoe kom je eigenlijk aan al die
er achteraan zeg maar. Dus dat heb ik met geloof.
manier opnieuw opbouwen, de stenen weer
H: En als je je stijl zou moeten beschrijven?
decoratieve dingen zoals de Maria beelden, zit daar
H: En zo’n Jezus beeld heeft dat ook waarde voor
bakken en dan gaan ze echt… dat word een soort
A: Mijn stijl, uhm onaf, ongecontroleerd,
nog een idee achter?
jou? Iets van vroeger of zo?
openlucht museum.
ongepolijst, onbetrouwbaar, ongericht,
A: Het idee erachter is… kijk als je hier nou naar
A: Nee ik ben wel echt ik ben wel echt dol op alles
kijkt naar deze ruimte. Nou dit is dan een lobby van
wat met het geloof uuh…
de derde hotelketen van Europa, het is eigenlijk
36
A: Oké
ongesubsidieerd uuhmm onjuist, onnatuurlijk. Ja A: Oke ja, ja en dat is nog wel wat he, wat een
Fuck it wat wil je nog meer.
bezieling he.
een bij elkaar geraapt zooitje van Ikea smaak met
R: Komt dat dan uit Portugal?
zogenaamde wallpaper markt smaak. Dus uhh. De
A: Ja ja ja, ik ben niet gelovig opgevoed, ik ben
R: Ja en ze willen het dan met liefde weer bouwen,
geen die dit gemaakt heeft voor hun zou vast wel
wel echt agnost. Mijn moeder ook als enige in
en dat is dan meteen een les voor mensen die …
ooit gehoord hebben van de design academie in
de familie, mijn zussen ook maar zeg maar
Eindhoven maar het is echt een bij elkaar geraakt
mijn tantes en oom we komen echt uit een heel
A: Ja oke maar dan gaan we dus toch, dan uuh
A: Nou het kan op zich wel, het kan op zich, ik
zooitje pompeuze over de top troep waar je niet
gelovige familie. Maar half mijn vaders kant, aan
..dat zijn dus geen gelovige?
bedoel ik doe ook wel dingen die zeg maar uhh
goed van word. En ik vind het fijn, nou ja ja sorry
mijn vaders kant zijn ook atheïsten de mannen de
maar ik word echt niet warm of koud van die
vrouwen zijn gelovig. Ik ben zelf niet gelovig maar
R: Jawel dat word ook echt door de kerk
gedaan van Sanema met al die prijzen al die
plantjes, die Marcel Wanders achtige vazen daar
ik ben heel blij dat er geloof is want als dat er niet
georganiseerd.
design prijzen voor Piet Hein eek en al die gasten,
T: Ongesteld?? Hahaha R: Ja en daarom oogt het ook sneller huiselijk dan als je bijvoorbeeld hier zit. Dit is te gestyled…
over de top.. ik bedoel ik heb de wonen markt
37
dan is het ook helemaal gestyled, weet je wel met
iedereen dan lig jij op sterfbed, hoe oud ben je
A: Ja dat is wel cliché maar het is wel zo, om te
is voor mij…. Ja ja het voldane gevoel. Je wilt
gezeefdrukte tafelkleden met mooie pootglazen,
eigenlijk?
zeggen is het cliché maar om het te doen in niet
toch niet een eendagsvlieg zijn weet je wel. Dat
cliché want ik ken weinig mensen die het doen.
mensen zeggen, ‘hoe heet die nou die gast die
Maar het is wel leven met een bepaalde bezieling
Marokkaan die geen Marokkaan was? Met die
en nergens spijt van hebben echt je hart volgen.
baard weet je wel. Ja die kleine kut dwerg ja met
Gewoon ervoor gaan. Kick ass
die pollepel ‘ ja ja dan kan ik net zo goed bij de ‘la
en de hele rammeltamp. Maar dan doe ik wel voor 300 gasten 60 verschillende soorten stoelen laat
H: 19
ik dan komen. Weetje dat ik ze dan toch te pakken krijg weet je wel. Dus strak is ook wel leuk maar
A: En hoe oud zijn jullie dan zijn jullie allemaal 19,
hallo je geeft een hoop geld uit om met mij een
hoe oud ben jij dan KUT….
avondje door te brengen, ik bedoel ik ben echt de duurste culinaire hoer van Nederland. Dat is echt,
T: Hoezo ,
vraag maar rond in culinaire kringen, en het is toch zonden als je heel veel geld uit geeft aan een
place’ gaan werken. Weet je wel ik moet wel een
H: Heb je ergens spijt van of..? Een keuze die je
verschil maken. Dat wil iedereen toch? Jullie gaan
gemaakt hebt?
toch ook de Design Academy doen omdat je niet
A: Ja je hebt altijd wel ergens spijt van maar
fucking business analist wild worden.
A: Nee niks nee niks…
meestal is dat vrouw gerelateerd. Hah hah,
in zo’n keurslijf in zo’n ding met allemaal regels
R: Voel je je oud?
T: Iets waar je ex niet in voorkomt?
‘Gesamskunst’, dat hadden we een tijdje geleden
en weet je wel kom j met je Fucking str.. weet je ik
A: Nee helemaal niet mijn vrouw is 24 dus ik voel
A: Ja wel een keer, haha nee niet echt zo een
gekregen bij kunstgeschiedenis. Alles moet
zou het liefst echt meteen die stropdas eraf willen
me helemaal niet oud. Nou dus je bent 19, moet
twee drie. Ja tuurlijk heb altijd wel eens ergens
kloppen van het decor naar de pakken naar de
knippen als je bij mij binnen komt. Ik denk ja je
je een voorstellen je gaat volgend jaar naar een
spijt van. Zou eigenlijk fantastisch zijn als je kan
muziek naar het licht.
hebt toch vrij weet je wel, je komt bij mij binnen en
Rave party in Frankrijk helemaal uit je plaat je
zeggen dat je nergens spijt van hebt, dat je kan
je hebt vrij. Weet je wel met die visite kaartjes en
slikt het verkeerde pilletje en je ligt dood in het
zeggen ‘ik heb nooit ergens spijt van.. Fucking net
A: Ja, ja, want kunst geschiedenis, hoezo heb jij
elkaar maar een beetje aflikken de hele tijd, van
mortuarium. Het kan gewoon gebeuren. Ik bedoel
Loe van Gaal weet je wel,flikker op met je spijt,
kunstgeschiedenis gestudeerd?
ja natuurlijk meneer de president. Flikker op weet
het kan gewoon gebeuren als wij hier naar buiten
spijt hebben is voor homo’s’. Nee, daar doe ik niet
je wel, je hebt een avond vrij laat alles los laat alle
stappen jij kijkt de verkeerde kant om en er komt
aan. Iedereen heeft overal wel ergens spijt van.
conventies los hier is iedereen gewoon uuh gelijk.
een tram en het is voorbij. Of dat er een gast hier
En uuh dan wil je ook gewoon zo kunnen zitten, in
binnen komt en die schiet de verkeerde. Maar dus
H: Wat geeft jou dan een voldaan gevoel? Want je
plaats van zo.
stel stel. Jij ligt te sterven op dat bed dan ga jij
doel is om mooie dingen te maken als je dan iets
A: Ooh gewoon bij de Design Academy, ooh dat
denken god verdomme afgelopen zomer waren wij
moois presteert is dat dan voor jou al voldaan?,
wist ik helemaal niet. Kijk dat vind ik nou… kijk
R: Maar dan, als je jou boekt dan moet je ook niet
met z’n drieën in Barcelona en daar was een hele
als mensen blij zijn….
wat kun je in godsnaam met kunstgeschiedenis?
zo zijn. Dan heb je ook wel de verkeerde aan denk
leuke Spanjaard en die heeft de hele avond met
A: Nee, wat voor mij, wat mij een voldaan gevoel
Ja je kunt gewoon vakken gaan vullen maar het is
ik.
mij (met jou dus) zitten flirten, had ik maar.. was ik
geeft is als ik een soort zekerheid binnen krijg bij
wel mooi en vet dat je dat studeert.
maar met die jongen mee gegaan naar het stand .
mezelf dat over een aantal jaren dat dat dat dat
A: Ja maar dat is dus wel als je het over bezinning
H: Ja maar dat is wel een beetje tegenstrijdig dan
Had ik maar ja gezegd op dat baantje, had ik maar
uhh die dus…, nou we hadden die avond gedaan,
hebt, bijvoorbeeld kunstgeschiedenis, daar kunt
gevoel van vroeger en kerkelijke, toen was het
meer gezwommen meer in de zon gelegen meer
jullie waren bij mij op bezoek van de week met
je geen flikker mee je kunt nog geen lampje
heel erg van de regeltjes van recht op zitten.
vrij genomen whatever… interrail gedaan. Had
opbouwen. Ik weet niet meer welke avond uhh
verwisselen.
T: Die avond dat de jeugd van tegenwoordig zou
H: Je kunt wel mooie verhalen vertellen.
ook komen?
A: Nou je kunt dingen begrijpen die ik niet begrijp. Over kunst.
avondje Amaro te gaan doen en dan kom je weer
H: Het doet me een beetje denken aan
T: Nee dat hebben we gewoon op de academie het eerste jaar.
ik maar…. Dat uuuuh maar nu kan dat niet meer A: Nou dat valt nog wel mee hoor, want ik denk
uuuh….
dat dat meer protestantse kerk is want bij onze katholieke kerk, die staat toch wel meer bekent om
H: Wil je even de vraag weten?
A: Dat was die avond Oké Dat was de Christmas
grote vreet partijen en feesten en uhh veel seks
A: Ja,
at Tiffany’s, ik weet zeker dat van al die mensen
ja ja ja protestanten zijn iets meer ingenomen.
over 10 jaar nog precies weten wat daar die avond
H: Wat je doel is van je werk,
is gebeurd. Dat weet ik gewoon dat weet ik, het
koffie. Ik ga even die homo uuhmmm.
A: Het aller belangrijkste is mooie dingen maken.
was een gekke huis. Ik heb het beste van mezelf
A: ja ja, dat zou heel fijn zijn als dit land geregeerd
gegeven, de band was extreem goed, de dj’s
zou worden door bijvoorbeeld in ieder geval een
H: Wat is het belangrijkste doel dat je zou willen
R: En van het leven genieten?
waren goed. Mijn filmpjes die waren echt Ffroee,
vrouw. In plaats van zo’n oude grijze die negen
bereiken in je leven?
A: Ja mooie dingen maken en je hart volgen.
iedereen zat er helemaal in. Het eten was goed,
jaar over zijn studie doet en advocatuur heeft
A: Belangrijkste doel is dat het enige wat telt in het
38
R: Ja er zit veel meer filosofie achter…
Stiekem mmm gordijntjes dicht…… ik wil nog
de entourage was goed, de ruimte maakte het af.
gestudeerd maar er zit niet een bij die kunst
leven zijn mooie dingen, geld telt niet, imitsch telt
H: Dus je bedoelt eigenlijk het cliché leven als of
En ik weet, zelf weet ik dat die mensen dat over
geschiedenis heeft gestudeerd en dat vind ik nou
niet toekomst telt niet want je leeft echt nu, echt
het je laatste dag is?
10 jaar nog heel goed weten die avond. En dat
jammer.
39
snij die vis open he die vis is niet gaar. Dus ik loop
borstkas zo oppompen om de vrouwtjes geil
voor de dag komen… ja ja.
H: Wat zou jij doen als wij jou een banaan gaven?
naar mijn koks ‘ jongens die vis is niet helemaal
te maken of paradijs vogels die hun kont rood
H: Dat je zegt; ‘kijk dit is mislukt.
A: Wat zou ik doen als jullie mij een banaan gaven?
gaar’ hoelang ben je dat al aan het doen? Ik bedoel
gloeiend maken. Weet ik veel van die beesten
A: Ja.
Even kijken, Nou hij past in mijn kont, hij past in
als er bij mij 600 man per dag eet… ik bedoel
die zichzelf groter maken dan ze zelf zijn om
mijn neusgat, nou ja alleen het stokje natuurlijk,
niet dat ze er ziek van worden of wat dan ook,
het aantrekkelijk te maken voor de vrouwtjes of
R: Dan heb je het wel geprobeerd, voor het zelfde
uuuhhu ik zou hem doormidden snijden, en in mijn
maar je wil natuurlijk echt goed eten uitserveren.
andersom, en zo zijn wij ook zo ben ik ook. Maar
geld was het gelukt. Ik heb ook een keer.. dacht ik
ogen klemmen en ik zou naar het station lopen
Dus het kunnen hele kleine dingentjes zijn zoals
als er iets is wat ik ook echt heel fijn vind is om af
waarom doet iedereen pannenkoeken met Nutella,
en dan zou ik een foto laten maken, dan zou ik
dit dus uuuh. Wat is het meest echt heftig mis
en toe echt iets goed.. echt een goede mislukking,
toen deed ik cacao in het beslag maar dat was
z’n foto maken met twee van die bananen in mijn
gegaan….? Uuh, ik heb een keer een stijger die
goed maken. Weet je wel .. bijvoorbeeld kaas
uiteindelijk ook niet lekker.
ogen en die zou ik je dan opsturen. Ja dat doe ik
in elkaar zakte met drie stegeres erop. Vrij hoog
maken. Ik heb wel eens gehad dat ik een hele
met die banaan. En dan zou ik zeggen ik ben een
maar niemand had iets.. ja er is eentje die heeft
oplage kaas. Dan heb ik het over meer dan 150
A: Ja, voor het zelfde geld is het wel lekker, ik
kapstok voor één dag. Dan ga ik zo staan met die
nog wat nekklachten eraan over gehouden en die
kilo weg moet flikkeren. Ja en dat is kut. Ja weet je
bedoel als we nooit zouden experimenteren
halve bananen in mijn ogen en dan mag je mij als
moest toen best lang therapie doen, maar die is er
kunt het ook veilig spelen.
zouden we nooit op de fucking maan zijn geweest.
kapstok gebruiken. Wat is kapstok in het Engels?
ook vanaf. En verder wat er mis ging nee, dat valt
Hoe zeg je dat eigenlijk kapstok.
eigenlijk wel mee. Als je bedenkt wat wij allemaal
H: En waar maak je dat , of heb je daar mensen
soms een goede mislukking te hebben. Maar ik
doen.
voor?
kan het nou ja ja.
H: Uuuh, ja goede vraag (even opgezocht het is natuurlijk hallstand)
Dus mislukkingen ja ik vind het wel belangrijk om
A: Nee nee nee, bij de genneper hoeve in een in R: Afkloppen
een (gaap) boerderij in Eindhoven, dat ken jij toch?
R: Ja??
Ooh je bent wezen stappen vannacht zo te zien. A: Living kapstok, het duurt nog even he, ik moet
A: Ja ja heb ik gedaan, aan de onderkant.
Jaa ja je in Woensel west, je bent in Woensel west
nog koffie hebben moeten jullie nog iets?
(dan komt de man met de koffie)
wezen stappen.
A: Om iedereen weer op scherp te zetten.
T,R,H: Nee, nee dankje
A: ja die is van mij zij mogen geen koffie meer.
T: Ik wel ja…
A: Saai hoor,… Chef mag ik nog een cappuccino
T: Ja wij gaan zo aan de wijn dadelijk
A: Maar uh.. zo, Andre, wat voor choco… uh kaas
om bijvoorbeeld te lopen naar Santiago de
wil je maken? vraagt mijn kaasboer dan via de
Compostella, omdat ik zo geleefd word. Ik ben
telefoon. En dan zeg ik nou ik wil wel kaas met
echt dag en nacht… ik ben echt blij dat ik hier
gedroogde aardbeitjes. Das Uuh APART. Jahh
ben ik ben hier echt alleen (in het hotel waar we
daarom, dus uh hou die er vooral maar in als je
dan zitten in Den Haag), ik ben hier echt alleen.
H: En je hebt al veel gedaan, is er eigenlijk nog iets wat je nog zou willen doen? A: Ik wil uuh, ik zou ooit de energie willen hebben hebben alsjeblieft? Éen alsjeblieft. A: Ja lekker aan de bubbels. T: Ja, ja, R: Wij zijn morgen toch vrij. A: Wat een lelijke bar. Die kleur, zie je die kleur?
H: Is er wel eens iets mis gegaan? Zo erg dat je
zo reageert. Kaas met chocola, ik weet gewoon,
Ik ben blij dat ik straks hierboven op mijn kamer
A: Ja ik heb morgen vrij …. Oooow voor het eerst
vroeger als ik thuis kwam van een concert en dan
zit in mijn boek te schrijven en dat niet de heletijd
in weken, lekker shoppen.
was ik knetter stoned, dat vond ik zo lekker dat
mensen over de vloer komen. Sterker nog ik heb
was oude kaas met nutella, nou dan ben je echt
vandaag zelfs een beetje vakantie gevoel, omdat ik zo’n lamzak ben.
bijvoorbeeld het even niet meer wist? A: Uuh, ja er gaat nou dat ik het niet meer zie zitten
H: Hier in Den Haag dus?
stoned he… oude kaas met nutella dat verzin
niet maar uh, natuurlijk er gaan altijd dingen mis
A: Nee, nee ik ga met ellen ten dame schoenen
je niet. Dus ik dacht nou dat gaan we gewoon
als je heel veel dingen doet. A, er gaan dingen
kopen, zij is een hele goede vriendin van mij en ze
proberen, gewoon kaas met blokjes chocolade van
H: Even lekker andere mensen het laten doen?
mis dat ik het niet eens weet. Maar het is zo groot
is een beetje mmhmm, dus die ga ik morgen eens
die hele bittere 81% chocolade erin. Lijkt me kei
A: Ja, zij stuurde me zelfs weg.. want ze weten
geworden ook het bedrijf dat ik echt niet altijd alles
even oppeppen.
cool. Ja en dan gaan we die kaas aanbreken en
dat ik echt heel moe ben. ja ik word wel echt in
dan is dat gewoon een bonk schimmel van binnen,
bescherming genomen hoor, door mijn mensen.
dat was mislukt, was vies, was echt goor. Zelfs de
Moet ook.
weet. Maar uh het kan heel klein zijn, bijvoorbeeld, je bent met eten bezig dat er iets uitgeserveerd
H: aardig….
word en dan zie ik zo’n serveer meisje voorbij
40
varkens wilde het niet eten. Ja dat is echt ranzig.
lopen met een vis op een bord en ik denk ooeow
A: Wat is er nog meer mis gegaan… oooh je
Nou dan heb je dus te maken met een excellente
H:Dat moet ook eigenlijk… Jij bent eigenlijk dus jij
mag ik even kijken, geef maar even dat bord,
bedoelt mislukkingen, zeg dat dan. Nee nee als
mislukking. En dat is ook echt goed weet je wel.
maar daaronder zit een bedrijf die eigenlijk net zo
dus ik druk zo op die vis en dan voel ik, ik voel
er iets is waar ik heel erg van hou, ik hou heel
Dingen die net niet mislukte of net niet goed zijn.
belangrijk is dus?
meteen, ik zie al die vis is niet helemaal door en
erg van succes verhalen zoals iedereen, weetje
Dat is net niet dat is het gewoon net niet. Maar
A: Ja ja, dus we hebben het bedrijf wel echt zo
door gaar, wacht even met die bestelling. Dus ik
wel.. wij zijn net zo als van die bavianen die hun
dingen die echt goed mislukt zijn daar kun je mee
gebrand met mijn kop, daar moet wel verandering
41
in komen. Daar zijn we dan mee bezig. Om dat
mee. Maar ja nee, ik zou wel een kindertehuis in
kunnen verkopen aan een project ontwikkelaar
de keuken en die mocht dus volgens wet mensen
anders te branden. Uuhm… maar wat ik nog wel
Fucking Kongo willen adopteren.
maar ik vind het heel fijn om dat te delen met
trouwen. Zo’n hele obesitas vrouw die nauwelijks
mijn beste mate mijn beste vrienden en de
door de koelcel deur pasten. En die vrouw heeft
belangrijkste mensen om me heen. Die zelf niet in
die twee… die zwerver met dat zwarte vrouwtje..
staat, en dat zelf ook nooit zullen doen, om zoiets
en dan vond ik heel leuk want ze waren in de 70,
zou willen doen…, ik zou nog wel eens een dikke vette mooie documentaire willen doen of ik zou wel
H: Ja dat kan wel altijd maar ja…
kunstgeschiedenis willen studeren of ik zou wel…. A: Nee maar je kunt hooguit dingen doen en dat
zelf te kopen. Nou ik heb het ik heb het gekocht en
zowel die zwerver een blanke zwerver en een
R: Ja mijn buurvrouw van 65 is net afgestudeerd
dat bekend word en dat je daarmee mensen
ik vind het heel fijn omdat met hun te delen. Nou ja
zwart huisvrouwtje met krulspelden midden in
aan kunstgeschiedenis.
inspireert. Om zelf ook iets te ondernemen. Zo ja
ik ga het niet aan hen verkopen dus ik heb het aan
down town New Orleans na de orkaan heel de
weetje wel die honderdvijftigduizend euro die je
hun moeten schenken. Nou dan weet ik in ieder
stad verlaten en ge.. geëvacueerd. En er zaten
A: Ja ja, maar ik zie mezelf ik bedoel ik ben nu
daar op die bank hebt opgepompt. Ga je echt niet
geval dat ik over 10 jaar met een stel hele coole
misschien nog twee drie duizend mensen in de
42 uhh, mijn vriendin die heeft industriële design
zomaar gelukkig mee worden hoor. Misschien kun
gasten bij het kampvuur een fles wijn soldaat aan
binnenstad, ja nou daar zorgde, ja daar moest ik
gestudeerd. Die is afgestudeerd ingenieur aan de
je daar beter….
het maken ben, in slaap val enzo… in plaats dat
dan voor zorgen. Nou zulk soort momenten blijven
ik ergens in een hotel, een koffer vol met geld zit
je wel staan. Maar als de bodybecks voorbijkomen
R: Misschien is het beter om dan 0,70 cent op je
te tellen die een projectmanager voor mij heeft
ook.. jaa, ik heb laatst in een centrum gekookt
rekening hebt staan en dat je dan wel geniet van je
neergeteld. Ja ook belangrijk om de waarde van
voor geest.. hoe noemen ze dat mensen met een
verdient met je geld.
geld in te schatte.
geestelijke beperking. Dus ik zo we gaan toch
tu in Eindhoven op haar 22ste… T: Dat doet ze goed.. A: Ja, en die heeft daarna met de Dutch design
koken met een paar gekke. Das toch hartstikke
week een tentoonstelling gedaan. Daar heeft ze
A: Ja ja, ik bedoel dat is bij mij ook, ik bedoel.. mijn
H: En is dat dan ook je ultieme moment, als je
leuk. Dus ‘ja dat mag je niet zeggen’ dus oké zaten
heel veel werk aan over gehouden. En zei is nou
bedrijf doet het hartstikke goed… ja, ik heb altijd
lekker je olijven aan het plukken bent of zijn er
we in die keuken en gingen we koken, we waren
24/25 en ze is klaar met haar studie. En nu heeft ze
wel geld maar echt geld geld hebben. Nee ik geef
nog andere dingen gebeurd die echt waren van
ook opnames aan het maken. En we zeiden dan
besloten om weer naar school te gaan. Ze is een
altijd van alles uit aan al mijn projecten, echt het
wouwww?
af en toe tegen die gasten ‘ben je nou helemaal
master aan het doen op het samberginstituut een
kan mij ook echt geen flikker uitmaken.
A: Nee, ik heb zoveel.. ik heb voor kinderen
GEK’ geworden. En dan zeiden hun allemaal tegen
gekookt in Bangkok, in een kinderthuis vlak na de
mij ‘JA CHEF’ haha…. En dat vind ik toch zo leuk
soort interieur architectuur Master. Terwijl ze het eigenlijk helemaal niet nodig heeft want ze heeft
H: Maar ja dat heeft er dan mee te maken dat je
tsunami. Ja dat is toch … ik bedoel ik ben toch een
weet je wel. Dat zijn toch die dingen die je het
eigenlijk een goed lopende ontwerpbureau. Ze is
denkt van.. misschien ga ik morgen dood.
kleine kut dwerg uuh, ik stak dus overal zo’n stuk
meeste blijven.. bijblijven. Ik bedoel …en kunst die
ook een goed betaald uuh, hoe zeg je dat model.
uit maar mijn toenmalige vriendin Annemarie,
je raakt weet je wel dat die ergens binnen komt
Dus zij heeft het eigenlijk allemaal goed voor
A: Ja ja, ik heb een dorp in Spanje. Dat had ik met
die was echt een reus. Een blonde reus ja dat
en dat iemand met een peformens bezig is of een
elkaar en dan kiest ze er toch voor om zo’n master
Annemarie gekocht, dat is een ex van me, echt
dat… op zo’n schoolplein voetballen met 150
schilderij of een beeld waar je echt zo van pack.
erachteraan te doen, nou dat zou ik nou ook wel
jaren geleden. En toen ben ik met een ander er
kinderen. HONDERDVIJFTIG kinderen, met een
Lacrimosa, da’s een stukje opera van de The Tree
willen.
uhhh…. Van door gegaan haha. Dat lachje van
bal he.. en iedereen wil aan je zitten en.. want ik
Of Life, ken je die film? Da’s echt een van mijn…
jullie is ook echt nasty. Dus zij is echt op oorlogs
heb krullen en Aziaten kennen geen krulhaar.
R: Dat zegt dan ook echt iets over haar.
pad gegaan, dat is dus 8 of 9 jaar geleden. Ik heb
Iedereen wil aan je haar zitten bij Annemarie ook.
H: Maar die is niet heel nieuw?
A: Ja ja, dat je dus ook dingen wilt leren omdat je
haar dit jaar uitgekocht uit dat dorp, die vallei. Ik
Annemarie had helle dunnen blonde dreadlogs
A: Mwaa, maar is wel een van mijn favoriete films.
er gewoon heel erg geïnteresseerd bent. En niet
heb haar echt een berg geld gegeven voor haar
maar heel dun en lang iedereen wilde aan haar
En daar komt een stukje in voor, Lacrimosa heet
om je kansen te vergroten op de arbeidsmarkt
deel. En dat stuk van haar heb ik bij de notaris
zitten. En ze was natuurlijk een reus en ik was
het, en dat is eigenlijk de, ja echt een hele tranige
of what ever… dus ik zou nog wel een keer een
geschonken aan mijn vaste ploegen. Dus wij zijn
natuurlijk een kleine dwerg met lange krullen..
stukje opera. En ik kende alleen die versie van de
studie willen doen maar ik weet dat ik dat niet kan.
met 9 mensen eigenaar van die hele vallei, de
en dat zijn wel hele mooie momenten. Ook uuh,
film. En vannacht was ik aan het You-Tuben, ik had
En ik zou wel een..
andere 8/9 mede eigenaren zijn dus allemaal arme
In New Orléans na de orkaan Catherina toen ik
een filmpje nodig voor een moodboard die ik aan
sloebers, kunstenaars en designers uit Eindhoven.
daar de eerste gaarkeukens opzetten, toen is er
het maken ben voor een spijkerbroekenfabrikant.
voor, echt voor mijn keuken is er een oude zwart
En toen kwam ik dat stukje Lacrimosa maar
vrouwtje, echt bizar die liep al een week lang nog
dan gezongen door zo’n jongetjeskoor. Nou
H: Maar je heb ook nog nooit een studie gedaan… H: En dat word bewoond of gebruik je er iets.. A: Ik heb nog nooit een studie gedaan, ik heb niet
42
met de kulspelden nog in, In haarhaar, Al sinds de
jonge, dat gaat echt, er komt echt zo BAM (beeld
eens een zwemdiploma. Ooooh...
A: Ja we zijn er wel aan het bouwen en uiteindelijk
orkaan had ze die Fucking krulspelden aan, En zij
verbijstering/explosie uit). Dat was zo vet!
H: Maar je bent wel aan het strand geboren?
gaan we daar ook echt uuh ik wil daar een atelier
is ook getrouwd met die krulspelden,Zij zij is dus
A: Ja, maar ik kan wel heel goed zwemmen. Maar
bouwen want er staan al een paar huizen, maar ik
getrouwd met een zwerver. Ik was daar met het
H: En dan heel hoog?
ik heb wel al mijn rijbewijzen, daar ben ik heel blij
vind het gewoon fijn… nou ik zou het ook gewoon
leger des hels, er zat dus een kapelaan bij mij in
A: Ja echt heel hoog, heel zuiver en heel euh…
43
Maar echt van die jongetjes waar je van denkt
waar ik mijn atelier heb word echt zo’n mannen
soms, maar ook heel fijn. Ik heb echt zoiets van,
een mooie, leuke grote buurtmaaltijd maken. En
van; nouuuuuu, daar zit zo’n viezerik van een hoe
ding. De enige vrouw die het daar vol houd, dat
ja weetje, fack it! What you see is what you get,
dan ‘TJAK’ de camera gaat uit en dan trek ik mijn
heet zo’n gast? Zo’n dirigent!
is Nanda, van de grafische werkplaats van de
als het je niet bevalt, houdoe bedankt! Ja het is
kleren weer aan en ga ik naar me hotel. En dan
academie. En die houd het ook alleen maar vol
gewoon euh, ik hoef niet de hoog, de schijnen op
vlieg ik naar facking wherever where. Dus daar
H: Is het Italiaans ook?
om dat ze eigenlijk een halve vent is. Nee maar
te houden.
heb ik wel angst voor, en daar heb ik ook echt mijn
A: Nee ik dacht eerst dat het die Engeltjes uit
ik bedoel, maar het is overal wel een chaos
Wenen waren, hoe noem je die gasten? Zo’n hele
maar het mag ook wel een chaos zijn. Ik bedoel,
T: Zijn er wel dingen waar je WEL bang voor bent,
heel raar. En dat bindingsangst ook. Want toen ik
bekende. Maar nee, het was uiteindelijk gewoon
een chaos die echt wat mij betreft veel erger is,
of euh wat je niet durft?
dat met Ketelhuis, ik heb namelijk altijd gezegd;
een onbekende Poolse jongetjeskoor maar wel
ga maar nu rond deze tijd op de Nederlandse
A: Wat ik niet durf?
Ik ben een reiziger, ik blijf niet in Eindhoven,
super mooi, echt engeltjes. Nou, dat vind ik mooi!
snelwegen kijken. Het is nu kwart over 5, ga
Weetje wel. Echt van die dingen, of tentoonstelling
maar kijken! Ik durf te wedden dat er gemiddeld
of een ongekende mooie vrouw, of een lelijke man
vierhonderd kilometer file staat, van auto’s met
(wijst naar gast van hotel). Ja kan ook iets zijn
1 persoon erin. En die kijken allemaal voor zich
A: Ja er zijn altijd dingen die je niet durft. Wat zou
Eindhoven, wat dat betreft echt het einde. Ik vind
waar je van denkt; Wauw! Da’s toch cool!
uit. Die kijken.. die doen niet eens van; Haaaaai!
ik niet durven…? Ik durf niet samen te wonen.
het echt te gek hoor, Eindhoven. Ik bedoel, ik snap
twijfels voor of ik dat moet doen. En dat is wel
maarre, ja met het tekenen van dat contract moet T: Lijkt me niet, maar…
toen ben ik wel getrouwd met die stad. En ik vind
Beetje flirten of zingen of euh iets geks doen! Nee,
jou wel over Eindhoven.
ze zitten gewoon echt dood te gaan. Ze zijn dood
T: Bindingsangst?
aan het gaan! Nee maar dat hebben ze helemaal
A: Naaa, bindingsangst? Ja, beetje wel. Een soort
R: Ja maar het is nu bij mij ook, ik moet gewoon de
niet door, maar dat zijn ze wel aan het doen.
bindingsangst. Ik vond laatst wel bindingsangst ja,
plekken leren kennen waar…
Iedereen dag weer. Ik bedoel als je rekent, als
ik vond de aanbieding van het Ketelhuis, dat is mij
H: Uhm, hoe combineer je eigenlijk al die dingen
we Amsterdam - Utrecht doen, met de trein is 16
aangeboden, tegen bizarre voorwaardes, en ik heb
of is het altijd chaos? Je hebt zoveel te doen, altijd
minuten / 18 minuten geloof ik, en Amsterdam…
echt gewoon mezelf moeten overtuigen om het wel
gekkenhuis.
Utrecht doet nu in een uur en nog wat, en dan ‘s
te doen terwijl iedereen om me heen…
H: Ik denk dat het voor jou wel een goede stad is.
A: Ja maar ik heb een aantal hele strakke dames
ochtends ook nog eens. Dus dat is vijf dagen in de
nodig, die alles regelen. Bijvoorbeeld de productie
week, dat is tien uur in de week, TIEN UUR in de
R: Je voor gek verklaarde?
A: Ja het is een stad waar heel veel playground
van de winterparade, da’s een aparte productie
week, zit je in de facking file. En de gemiddelde
A: Je bent echt helemaal gek! Er ligt nu een
is, en heel veel industrieën, industriële ruimtes
dan het Ketelhuis, dan het Stroomhuis en dan
Nederlander die deed het drie keer per week, nou
voorstel binnen voor Corino BNN, voor een
zijn. Ik zou… ik heb nog nooit in een gewoon huis
de Amaro catering. Dit doet Daphne. Ketelhuis
en dat vonden ze veel, drie keer per week seks, in
programma. En hum… ik heb mijn tas niet bij
gewoond, mijn hele leven niet. Ja, toen ik bij mijn
doet nu bijvoorbeeld, hoe heet ze nou, Sarah en
een gemiddelde van vier minuten.
me ofwel? Nee. Ik heb een bizarre voorstel..
ouders woonde in Zwijndrecht en in Portugal. Zeg
Antoinette, ook Design Academy. Die chick is
Dan denk je ook echt van; nouuuu… Of gasten
culinair, kunst, rock&roll reisprogramma. Dus
maar de gemiddelde burgerlijke woning. Mijn
net klaar op de Design Academy, is een enorme
die met kinderen, die kinderen hebben en die
ik ga naar New York, en ik ga naar Calcutta,
ideale woning is echt, als ik dat zeg, is gewoon een
blonde… en die wil heel graag bij mij komen
misschien een half uurtje in de week potje
en naar Rio de Janeiro, en naar Rome en weet
grote hal, met een paar zeecontainers op elkaar
werken. Die heeft nou drie producties gedaan,
voetballen op het grasveld. Maar wel, die tien uur
ik het allemaal. En iedere ander zou echt zo;
gestapeld met trappetjes.
het ergste is, ze is ook echt goed weetje wel. En
in de week in die facking file willen staan. Nou,
jAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAH! En ik zit echt zo;
ze is ook echt zo vreselijk mooi en getalenteerd.
dat is pas dood gaan! Facking zielloze bedoeling,
Ja maar, he hallo! Weet je hoeveel uren dat in een
H: Dat hebben heel veel mensen bij de Design
Dus er zijn op alle projecten zitten daar mensen.
da’s chaos, die file!
vliegtuig zitten is? Ik haat reizen namelijk! Ja ik
Academy.
H: Ja, dat heb ik ook altijd. A: Ja toch.
Ik bedoel alleen, ik krijg iets in me kop, en dan
44
ik nou in Eindhoven blijven. Dat was wel een… Ja,
A: Ja, iedere stad is wat je er zelf van maakt.
vind reizen wel leuk, maar weetjewel… Dus dan,
zegt iedereen; Nee dat moet je niet doen! Nou dan
H: Hoe reageren mensen op jouw
denk ik van; Oké dan, we gaan het wel doen! En
persoonlijkheid?
dan de dames die ontfermen zich over het project
A: Uhmm.. Meestal wel leuk, volgens mij. Meestal
T: Ja gewoon wat je eng vind of wat je niet durft.
badkamer met sauna. Zet ik ze op elkaar, op mijn
en die zetten de productie neer. Maar het is wel
wel oprecht leuk. Ja… Maar dat komt ook omdat
A: Nou dan zit ik echt heel erg van; Fack hoe
boerderij net buiten Barcelona, whatever. Snap je?
een chaos. Ik bedoel, als je… in het Ketelhuis
ik me niet laat beïnvloeden door de rangen of
ga ik dat doen? Ik, ik zie mezelf niet in twee
Maar ik ben niet van het wonen…
valt het op zich wel mee, want we zijn eigenlijk
stangen, hoe zeg je dat?
maanden tijd, of niet eens in zes weken tijd, acht
aan het verbouwen en daar moet zeg maar het
T: Je hebt ook geen schaamtegevoel?
bestemmingen bezoeken. Een beetje doen alsof
H: Niet burgerlijk?
aandeel vrouw veel groter zijn. Ketelhuis moet
A: IKKE? Neeh! Ik ben echt de grootste
ik die mensen ken voor de camera. Beetje leuk
A: Nee, niet van die Bruynzeel aanrechtjes en…
een soort van pand zijn met een vrouwelijke
schaamteloze lul die je maar kunt voorstellen.
popi-jopi gaan uithangen met de straatschoffies in
weet je dat echt complete volks?? van Nederland
uitstraling. Het Stroomhuis waar ik woon en
Ja.. echt. Ja ik ben echt schaamteloos. Heel naar
de sloppenwijken in Rio De Janeiro, en dan maar
de wasmachine allemaal precies op dezelfde
wat was de vraag ook alweer?
A: Dat is mijn studio, dat is mijn slaapkamer, dat is mijn woonkamer, dat is mijn keuken, da’s mijn
45
plek hebben staan. Ik bedoel, het is ongelooflijk
delen. Een flat kan makkelijk een droog en een
hoe wij ons willen onderscheiden van de rest van
wasruimte hebben. Dan besparen ze de productie
de wereld en van alles en iedereen. En als je op
van de wasmachine, dus niet alleen het geld
wonen aankomt… ik bedoel, jullie zijn echt reuzen.
maar de milieubelasting van een wasmachine, ze
De wc’s in Nederland, ik heb nog nooit op de hele
besparen water, uiteindelijk. Ze besparen koper,
wereld, zulke kleine wc’s gezien als in dit land.
heel belangrijk, dus dat gaat dan weer niet op
En alles hetzelfde! Je moet maar eens kijken, de
H: Dat is wel een boog.
A: Ja, ik ben wel echt… ik heb altijd muziek op. Altijd euh… in de auto niet, dan heb ik Talkradio
A: Ja, boog-JE. Ik heb… wat kan ik niet?
aan. Vind ik ook wel heel fijn als ik in de auto zit dan. Omdat ik me dan niet ga ergeren. Jajaja, dan
H: Wij denken eigenlijk dat je alles kan.
zet ik BNN…
zeg maar. Net zoals dat verhaal van die auto, kijk
A: Wat had ik nou laatst gekocht? Ik had iets
R: Maar je zit dan wel in je eentje in de auto…?
trappen in wijken, in wijken waar je, vier hoog
daar staan ze hoor (wijst naar de weg). Hier die!
gekocht en daar zat een gebruiksaanwijzing bij,
A: Ja, JAJAJA, precies! Overigens, ik reis bijna niet
flats, waar je dus net geen lift voor nodig hebt, alle
Daar zit er eentje, nou dat is een busje daar zitten
en dat waren ongeveer twee regels, en ik deed
met de auto. Toen wij gisteren hierheen kwamen,
trappen zijn dezelfde. ALLE FACKING TRAPPEN
waarschijnlijk aannemers in, da’s een auto…
het open, en ik deed zo, ik dacht oh nee dat is niks
of eergisteren, tegelijkertijd ging een auto uit
ZIJN DEZELFDE. Kijk naar een luchtfoto van
nee dat is 1 met een kindje achterin, dat is 1, dat
voor mij. Hoe was dat nou? Nouja, maar dat…
Eindhoven, en ik ben gewoon met mijn fietsje… Ik
Nederland en dan denk je van; Mijn god man! Plant
is 1, zie je. Maar als jij op de snelweg gaat tellen,
Weetje, mijn rijbewijs aanvragen of weetjewel, dat
heb trouwens echt de allercoolste, ik heb een bike
nou toch die bomen niet zo, maar flikker gewoon
iedereen zit in zijn heilige huisje, weetje.
je je rijbewijs verliest en dat je een nieuwe moet
gekregen… die moet je eigenlijk zien, loop even
aanvragen… Dan moet je aangifte gaan doen, en
mee. Heeft een vriend van mij gemaakt, custom-
dan moet je met dat papiertje naar het stadhuis, en
made. Hij is zo cool, echt!
alles op elkaar en kijk wat er vanaf komt. R: Scootmobiel ook heel belangrijk. R: Dat heb je dus vooral gewoon, ja in de rijke
dan gebeurt dat omdat Birgit dan in zet, dat ze die
landen is dat heel erg. Bijvoorbeeld in… want New
A: Ja kijk, hoppakee! Nee maar dat geeft zeg
afspraken maakt. Ik kan het niet.
R: Maar ben je hier dan heen komen fietsen of
York is het nog veel erger en Londen. Alles loopt
maar wel aan dat wij met de manier waarop wij
H: Maar afspraken… gewoon het hele…
euh?
evenwijdig aan elkaar.
wonen… Want wat was de vraag nou ook alweer?
chaotisch?
A: Nee met de trein, maar ik ga bijna altijd… Ik
A: Jajaja, nouja, alles word natuurlijk
T: Jij was de laatste volgens mij.
A: Ja, ik ben te chaotisch om een boekhouding te
op mijn maat, en helemaal custom-made. Vet
voeren.
he? En deze is precies dezelfde kleur als een van
woon namelijk echt in de randstad. Die is helemaal overgereguleerd en zo lekker strak in elkaar geflanst.
R: Ik hou het ook niet meer bij.
H: Dus dan is het eigenlijk wel heel goed dat
facking. Hij heeft me helemaal opgemeten twee
H: Is handig, lekker veel hetzelfde. Goedkoper, ja.
H: Waar je bang voor bent nog steeds ofniet? Want
er mensen zo onder jou zijn die dat dan weer
jaar geleden, en iedere keer als ik ‘m tegenkwam
Als je tien trappen kan maken voor een prijs, da’s
ik heb nog wel een andere vraag maarre…
aansterken?
op een festival; Ja, je krijgt nog een fiets van me!
goedkoper dan 1 trap.
A: Waar ik bang voor ben? Voor een vrouw die mijn
A: Jajajaja, Daphne die euh… Daphne doet mijn
Ik dacht ja dat gaat nergens over, maar hij zei
hart breekt, daar zit ik nog steeds op te wachten.
euh… kantoorboekhouding in Amsterdam, in mijn
gewoon tegen mij; Nee, ik ga een mooie fiets voor
Iemand die mijn hart goed breekt.
studio, van de… mijn catering en mijn beeldende
je bouwen en die krijg je cadeau. Deze dus. Ik reis
kunstactiviteiten. En Birgit doet van het Ketelhuis.
bijna altijd met de trein.
A: Ja dat snap ik maar dan, wat ik dan… Dat begrijp ik dan wel, maar wat ik dan niet begrijp is ook, als dat zeg maar de, een van de richtlijnen is
T: Omdat je het zelf doet ja?
En dan heb ik nog financiële adviseurs en al die?
dan zou je ook moeten zeggen van; Waarom, want
A: Jaaa, ik heb best veel ellende veroorzaakt. Het
De gemiddelde klootzakken, zeg maar die dure?
hoe vaak was jij per dag? Per week, ja… ik weet
lijkt me een goeie als dat, dat zegt mijn moeder
Dat kan ik allemaal niet. Luister is, mijn kamer
zelf niet want ik doe mijn was niet. Maar ik neem
ook altijd; Jij, wat jij nodig hebt is iemand die jouw
word werkelijk doorzocht als een stelletje facking
aan, jij bent student, in je eentje, jij doet 1 keer
een keer goed je hartje breekt, dan weet je wat het
Gestapo officiers. Ik woon op de eerste verdieping
per week een was denk ik, maar je hebt wel een
is. En gelijk heeft ze. Daar ben ik misschien het
in het Stroomhuis, en drie keer per jaar dan
wasmachine daar, je deelt ‘m waarschijnlijk. Maar
meeste bang voor.
komen ze hoor! Ja die trekken echt alles open op
er zijn zat mensen die een wasmachine hebben
mijn kamer, op zoek naar bonnen, ja… Daphne en
en gebruiken hem 1 keer per week. Maar voor die
H: Wat kun je niet?
Birgit. Ja handig… ook triest, maar ik vind het wel
wasmachine heb je zes meter koper nodig, je hebt
A: Wat ik niet kan?
wat hebben. Een gast waar jij dan blijkbaar van
een kraan nodig, je hebt een aparte, hoe heet zo’n
denkt van die gast kan alles, maar die kan nog niet
ding? Uhm… stroomgroep voor nodig, je hebt er
T: Stil zijn?
eens een benzinebonnetje van 20 euro declareren.
een aparte aardlekschakelaar voor nodig, nou we
A: Jawel, ik kan geen orde brengen. Ik kan, dat kan
Da’s toch wel zielig lijkt mij. Ja, ik vind het fijn.
A: Ja, hmm, muziek.
hebben, wat was het? Vier miljoen huishoudens
ik niet. Ik kan geen papierwerk doen. Ik heb een
in Nederland, laten we zeggen dat daar 1/10e of
aandacht boog van een sprinkhaan.
H: En muziek speelt een grote rol, in hoeverre gaat
T: Wat voor muziek?
dat?
A: Wat voor muziek? Ik zeg euh Queens Of The
2/10e makkelijk een wasmachine zouden kunnen
46
mijn Adidas trainingspakken en deze ook. Vet he,
47
Stone Age en hum… maar ook Breille, en Maria
een opzicht een middelmatig liedje, en volgens
een vrouw echt af en toe ver te zoeken is. En de
hoor. Verder is het altijd verstandig om je mond
Callas. Maar ook euhm… euhm… Ja ik hou wel
mij het heette ‘You are beautiful’ of ‘You are so
onverschilligheid, en het is zo ongelooflijk hoe
over vrouwen te houden op interviews.
van euh echt van stevige dingen. Maar ook van
beautiful’, met een waanzinnige clip… Echt zo’n
goed de Nederlander kan voetballen en zichzelf
hele melancholische, hoe heet die chick nou? Die
freakshow clip van hum… mannen verkleed
volledig kan geven op het voetbalveld, maar als
H: Dat vind ik ook!
dochter van Ravi Shankar… uhm, Norah Jones,
als vrouw, homo’s, euh, oude mensen die met
het om een vrouw gaat is het echt zo’n facking zak
H: Waarom ben je eigenlijk niet gewoon kok…
die heeft 1 liedje en dat is echt zo’n super hippie
elkaar gaan zoenen, mensen die elkaar in de
spruitjes. Nee, dat vind ik echt weetje wel. Ik kom
A: Gewoon homo geworden? Ja, zegt me moeder
liedje (Zingt een stukje van het liedje). Van die hele
spiegel kijken, dat vond ik zo vet! Ik bedoel, ik
nog steeds gênante vertoningen tegen bij mij in het
ook altijd. Mijn moeder heeft een paar hele
kinderlijke dingen. Maar ook, ja, de muziek waar ik
werk veel in Amerika, nou als ze ergens tight-ass
restaurant dus als ik ergens aan het koken ben,
interessante theorieën over mij, ja. Over euh, dat
van hou daar kun je geen… het kan echt van zware
motherfuckers zijn dan zijn ze het wel daar.
en mensen binnen komen vooral, ga je dat zeker
mijn tijd nog wel komt dat ik op mannen ga vallen
weten mee maken. Dat mensen gaan afrekenen,
omdat niks meer valt te ontdekken.
techno gaan tot euhhh dubstep, Drum&Bass. Nou meestal zijn dat anonieme, ja dat is gewoon een
H: Het kan echt niet daar nee.
en dat… ik zeg niet, ik ben niet van de ??? van de
beat met iets eroverheen. Maar als het echt om
A: Nee als je twee zoenende kerels op televisie
man moet altijd betalen, helemaal niet, helemaal
En… o ja! En mijn moeder die heeft… maar
artiesten gaat ja, Queens Of The Stone Age en de
ziet dan ben je meteen een lul. Of ook met die
niet. Maar van die gasten die euh, zoiets hebben
dat is pas sinds afgelopen zomer omdat mijn
Foo Fighters en Rage Against The Machine. Maar
nipplegate, die chick, hoe heet ze?
van (pakt zijn geld); ‘Ja maar jij had een cola meer
nieuwe vriendin echt een extreem lange ding is.
gedronken’.
En mijn moeder die heeft nou tijdens een groot
ook Ayo, ken je dat? Zo’n Nigeriaanse chick. ‘A’, griekse Y, O. En, en, Lil’ Kim enneuh Missy Elliot en
T: Janet Jackson?
Lady Gaga dat vind ik echt…
A: Janet Jackson die met Justin Timberlake
familiediner, heeft ze een theorie ontwikkeld R: Verschrikkelijk!
weetjewel. Dat tepeltje, dan denk ik, kom op
En het is… het duurt veel langer voordat ie ALLE
R: Ja dat is echt van hier tot hier.
jongens, grootste pornoproducent van heel
T: Ja maar dat zijn ook Nederlanders misschien?
A: Jaaa, snap je? Van John Coltrane tot euh… Ik
de wereld. Stelletje facked up hypocrieten
A: Ja maar come on weetje wel. Ik bedoel, Duitsers
vind Alicia Keys echt grrrr… kanker master. Ik
klootzakken zijn het. Dus qua muziek daar heb je
zijn ook zo, en Engelsen al helemaal.
heb haar twee keer live gezien. Nou, die chick is
echt helemaal niks aan bij mij, mijn smaak is zo…
gewoon zo facking goed. Ik heb Lauren Hill gezien
Maar mijn voorkeur die zit toch wel bij de zwarte
R: Ja maar dat is denk ik ook de cultuur van Zuid-
niet echt van slimheid bij mij omdat ik anders
live, Erykah Badu heb ik hier gezien. Ja dan sta
vrouwenmuziek. Want ja, dat is toch wel euh, ja…
Europa.
inderdaad alleen op een vrouw val om haar
ik gewoon met tranen in mijn ogen, dan heb ik
ghetto.
A: Ja nouja, het is… kijk, ik hou wel van dingen
uiterlijk, wat niet zo is. Maar wat iedereen wel zo
met een bepaalde bezieling, dus ook in je relatie,
denkt. Maarre, ja.
echt grrr… Als er echt, muziek die je echt raakt…
plekjes heeft verkend. Dat heeft wel wat.
R: Dat is wel een goeie! A: Het is wel een goeie, ik bedoel, het getuigd
is voor mij echt negermuziek, vrouwen. Nou
H: Nou we hebben nog drie vragen geloof ik.
en uhm, want iedereen, tenminste niet de mensen
alhoewel, ik vind uh… JA negermuziek, zwarte
Uhm, als je terug kijkt, zou je dan andere keuzes
dichtbij me maar de meeste mensen die mij
H: Is er nog iets euh, wat wij zijn vergeten te
muziek. Uhm ja, ik vind sowieso van die hele foute
maken?
niet kennen die denken dat ik een waanzinnige
vragen?
R&B vind ik sowieso heel goed. Ik vind Lil’ Kim
A: uuhhhhmmmm, ja. Kijk het is natuurlijk
rokkenjager ben. En dat is helemaal niet zo,
A: Ja altijd, maar dat ben ik ook vergeten.
en hoe heet ze nou? Die blanke die eigelijk in het
een euh, alle dingen die je anders zou doen
want ik ben altijd… word ik euh… mij treft geen
verkeerde lichaam geboren: Christina Aguilera. Die
die impliceren zo veel aan, net zoals een
blaam. Nee nee dat is echt, dat is echt waar. Ik
H: Nou dan hebben we nog een laatste vraag, wat
chick heeft een paar dingen gemaakt en die zijn zo
kettingreactie, maakt niet uit als je zeg maar
zoek het niet op, ik zoek het niet op. Ik ben wel
is je lievelingseten?
facking goed.
terug gaat in de tijd en iets zou veranderen, dat
schaamteloos. Ik zeg gewoon van ja; ‘Wat zie jij er
A: Mijn lievelingseten? Wat een facking moeilijke
impliceert zoveel voor de hele toekomst. Dan denk
mooi uit men, fack!’. Ja en als ik dat vind dan zeg
vraag. Maar ik denk, heel eenvoudig… Vietnamese
R: Wist je dat ze eigenlijk super lelijk is?
ik van nou, ik vind het zo wel fijn genoeg weetje.
ik… of ik zeg gewoon van; ‘Wat zie jij er ontzettend
spring rolls. Die je zelf kunt samenstellen. Dat je
A: Jajajajaja, I know men. Ik doe, ik doe Pinkpop,
Maar ik denk wel… Nee, nee, ik weet wel alleen
lekker uit.’ Ja dat mag best hoor. Ik bedoel, ik vind
echt lekker, met euh verse rijst velletjes en dan
tenminste ik heb Pinkpop gedaan, gehost
maar met euh, met de liefdes in mijn leven zou ik
het A. fijn, heel fijn om te zeggen, en tien van de
gewoon met rauwe groentjes en Thaise basilicum,
backstage. Toen N.E.R.D. er waren, N.E.R.D., The
het anders doen… ja, ja.
tien vrouwen vinden het super fijn om te horen in
en euh…
Roots, The Common, dat zijn toch wel echt helden
48
waarom ik alleen maar op hele lange dames val.
plaats van, van die gasten, diezelfde gast van die
voor mij. Euh ja, zij is facking lelijk, maarja als je
T: Is er gewoon teveel keuze?
cola, die gaat wel als zo’n lekker ding voorbij loopt,
R: Maar kijk uit als je ze in Vietnam eet.
goed naar Lady Gaga kijkt, en die kom je zonder
A: Met betrekking tot?
gaat ie wel kijken zo van (kijkt vol verbazing).
A: Ja dan kun je er wel aardig, paar dagen op
make-up tegen in een steegje in het donker.
T: Ja, vrouwen.
R: Maar hij zegt er niks van?
liggen… Nee ik denk dat dat gewoon lekker is,
Maarja ik ben ook lelijk en ik kan lekker koken
A: Nou dat is het niet hoor. Maar je zit wel, sorry
A: Maar hij zegt er niks van. Zo van; ‘Jezus, die
gewoon lekker fris, vers en fruitig en je kunt het
snapje? Dus dat maakt ook niet uit. Maar Christina
dat ik het zeg, je zit wel in een land waarin zeg
schoenen schat, die staan je gegoten, fack’. Dat
ook pittig maken en voor elke smaak wat wils.
Aguilera die heeft op een gegeven moment, met
maar de bezieling van de gemiddelde man voor
euh, dus het is niet zo dat euh… en ik tref ze wel
Dat ga ik morgen eten denk ik. Dat ik morgen met
49
Ellen eten, dat lijkt me een goed plan. Vietnamese
doorge… ik heb echt, ik heb het gevoel dat ik echt
spring rolls.
vakantie heb. Echt, ik ga vanavond naar de film.
H: Kook je eigenlijk ook zelf?
T: Welke?
A: Nee, ik kook nooit thuis. Nee, ik ga iedere
A: Weet ik niet, maar dat maakt mij ook niet uit.
dag uiteten. Ik kook nooit thuis. Nee, ik heb
Dat mag zij uitkiezen. Het is helemaal haar ding.
niet eens een keuken thuis. Ga maar kijken in
Dus ik ga zo ff ander halfuur de slet uithangen op
het Stroomhuis staat geen… Ja daar staat een
de tafel. Kan zijn dat ik ineens weg ben, ben ik heel
keuken natuurlijk heb ik branders en Feng Shui
goed in. Nee maar ik ga, ik ga vanavond ga ik naar
koelkasten vol met kaas. Nou ik kan geen kaas
de… vanavond ga ik naar de film denk ik. Dat is
meer zien. Nee ik ga echt iedere dag uiteten.
niet denk ik, maar dat ga ik echt doen. Ik vond het eigenlijk best chill zo’n interview doen. Ik mocht
R: Heerlijk, vandaag niet?
weg daar.
A: Ik heb vandaag iets op twee plekken gegeten. Tweede plek is een hele bekende Chinese Dum
H: Ja ik vond het ook heel interessant.
si… Dim sum restaurant, daar in China-town
A: Ja ik ben wel wit ja.
achter het filmhuis. En ik heb iets heel heftigs gegeten, en euh…
___
R: Daarom ben je zo bleek! A: Ja ik ben echt bleek he?
Na het interview laat Amaro nog even de laatste
R: Ja je bent een beetje bleek.
nieuwe projecten zijn op zijn telefoon en neemt
A: Ik ben echt moe.
hij ons mee terug naar de winterparade in het
R: Je bent echt bleker dan vrijdag.
stadhuis. Daar hebben we nog even een hapje
T/H: Dat komt door het licht.
gegeten en gedronken en gezellig gekletst waarna
R: Ja maar het was ook net zo in het stadhuis.
we vol trots weer terug naar Eindhoven gingen.
A: Nee maar ik ben echt bleek en moe en gaar. R: Dat komt door de winter, dan ben je altijd bleek. H: Het heeft zelfs gesneeuwd. A: Ja, vannacht heeft het gesneeuwd hoor!
R: Ja in Gouda was het helemaal wit. In Utrecht is het nat. A: Ik heb pens gegeten vandaag. R: Pens? A: Pens, het zijn ingewanden. R: Oh nasty. A: Ja dat was heel nasty maar het was… Ja maar het is een hele bekende dim sum restaurant een van de beste hier in Den Haag. Nou Den Haag die heeft een hele grote Chinese… hier achter is China town he. Als je hier oversteekt dan heb je echt 1 grote… alleen maar Chinezen. En ik dacht ik moet het toch euh… een keer doen. Maar ik heb ook oesters gegeten en scheermessen en Sint Jacobsschelpen en ik heb de hele Volkskrant
50
51
3. FOTO-ELICITATIE Bij de foto-elicitatie hebben we besloten Amaro zelf foto’s te laten maken. Dat leek ons de beste manier om te weten te komen wat Amaro nou echt belangrijk vind. Hij is zo chaotisch en heeft zoveel elementen in zijn Ketelhuis / Stroomhuis dat wij het eigelijk meer iets van Amaro zou worden als hij de foto’s zelf zou maken. We stelden hem de vraag om foto’s te maken van ‘dingen’ die voor hem veel waarde hebben en die iets voor hem betekenen. Hij stelde daarbij voor om foto’s te maken in zijn Stroomhuis, waar hij echt alles bij elkaar heeft om de creatieve Amaro uit te hangen maar ook af en toe toch nog een klein beetje rust te hebben. Voorwoord Amaro: Dit zijn foto’s van ruimtes en spullen die voor mij persoonlijk belangrijk zijn, plekken waar ik mijn creativiteit kwijt kan, zonder opsmuk en alleen van mij, af en toe nodig ik kunstenaars uit voor een project anders werk ik er alleen of met Nanda van de academie en andere vrienden.
Deze foto is van de zeefdrukkerij, een grafische vrijplaats, textiel, papier, boekjes, voedsel whatever kun je zeefdrukken en er een mooie uitgaven of voorverwrp maken. Jarenlang was ik graficus for a living nu niet meer ik doe het omdat het tof is. Terwijl nederland holland got talent kijkt maken wij vette shit in de avonduren.
Freestylen in het chocolade atelier, dinsdagavond is chocoladeavond, dan komt meestal Nanda logeren en gaan we experimenteren en ideeën uitwerken, bier drinken, roken, keihard muziek draaien en chocolade gieten en mallen maken.
52
53
Het porseleinatelier. De meeste mensen hebben een bankstel en een tv in hun woonkamer, ik ben er nu een porseleinatelier aan het inrichten, fijn koffie drinken s’ochtend in je badjas de krant lezen tussen de porselein, gereedschap en potjes inkten.
Freestylen in het chocolade atelier, dinsdagavond is chocoladeavond, dan komt meestal Nanda logeren en gaan we experimenteren en ideeĂŤn uitwerken, bier drinken, roken, keihard muziek draaien en chocolade gieten en mallen maken.
54
55
De geluidsstudio. De geluidsstudio zit onder mijn slaapkamer, ideale plek om te drummen , muziek maken, samples trekken, met je vrienden biertje drinken en jammen.
De plek die ik het meest haat. Mijn kantoor!
Het stroomhuis in eindhoven, mijn huis, ik woon er al 10 jaar, alleen en dat is heel fijn, tevens broedplaats met al deze ateliers erin gehuisvest.
56
57
Mijn mobiele atelier/huis/keuken. Deze trailer heeft heel europa gezien de ene keer ingericht als camper de andere keer als keuken , atelier, bar, mini concertzaaltje, bioscoop. Mobiliteit is erg belangrijk voor mij, vind fijn om op vakantie te De kelder van het stroomhuis, de meest legendarische feesten / concerten en tentoonstellingen hebben
zijn en toch een lasapparaat bij me te hebben of mijn computers met printer, een lichtbak een flightcase
hier de afgelopen jaren plaatsgevonden.
acryl noem maar op.
Mijn favoriete vervoersmiddel, cadeau van dieter, bekende belgische fietsenmaken, custom made,
Mijn slaapkamer, de enige plek op de
op maat gebouwde frame, de kleuren zijn afkomstig van mijn favoriete kledingstuk, mijn adidas roze
wereld waar ik echt alleen kan zijn en
trainingspak. Ik zorg dat hij altijd naar lowlands kan en geef mij zo nu en dan een bijzonder cadeau.
tot rust kan komen.
naam van de fiets: speedmetal, het is dan ook een echte snelheidsduivel.
58
59
BIJGERECHT
BIJGERECHT
Nederland, om ze te gebruiken bij het bereiden van zijn eten. Ten slotte is bezieling voor zijn eigen vak het belangrijkst, hij vind dat je dat nodig hebt om succes te hebben, wat dus een erg mooi streven is. FOTO-ELICITATIE
3. Analyse
Uit de foto’s kan ik afleiden dat Amaro alles goed voor elkaar heeft, hij heeft meerdere ateliers: chocolade-, porselein en zeefdrukatelier. Hij heeft niet alleen het stroomhuis waar deze ateliers zitten, en
ANALYSE OBSERVATIE, INTERVIEW EN FOTOELICITATIE
waar hij woont, maar ook het ketelhuis, waar zijn restaurant zit. In zijn chocoladeatelier, is hij veel bezig om mallen te maken van allerlei voorwerpen, die hij vervolgens
HOOFDVRAAG
van chocolade kan maken. Van Mariabeelden tot pistolen. De mallen maakt hij met 2 componenten
Hoe leeft Amaro als kookkunstenaar?
siliconen samen met Nanda van de zeefdrukkerij van de design academy. In zijn porseleinatelier, zijn vooral zijn ovens en de grote tafel om aan te werken erg belangrijk. Zo heeft hij genoeg ruimte om
1. Analyse van de deelvragen
theedoek om zijn hoofd), borden, veel kaarsen
vormen te maken. Zijn 3e atelier is het zeefdrukatelier, hier heeft hij zijn zeefdrukker staan, en nog net
voor op tafel, bestek, grote koksmessen, eigen
genoeg ruimte om zijn illustraties hiervoor te maken en kasten waar alles verschillende verf in staat die
DEELVRAAG 1: ‘WELKE DINGEN (GEVOELENS,
gekweekte groentes en gemaakte sausjes en ga zo
hij hiervoor kan gebruiken. Daarnaast heeft hij zijn kantoor, waar hij zijn geldzaken kan doen, maar hier
MATERIALEN ETC.) HEEFT AMARO NODIG VOOR
maar door. Ook zijn assistent Frans word vaker in
komt hij duidelijk het minst graag, maar soms moet hij natuurlijk wel. Maar hij wil wel aan het einde van
HET BEOEFENEN VAN ZIJN WERK?
het spel geroepen tijdens het kook / dinerproces.
de dag kunnen relaxen in zijn slaapkamer, dat overigens net zo rommelig is al zijn ateliers. Hij wil denk
Dat is wat we in ieder geval bij de observatie
ik vooral verder gaan met wat hij op dit moment doet, hij heeft genoeg ruimte om te experimenten, en los
hebben gezien.
te gaan in zijn ateliers.
hij erg veel waarde hecht aan muziek. Muziek,
INTERVIEW
DEELVRAAG 2: WELKE WEG HEEFT AMARO BEWANDELT OM ZO’N SUCCESVOLLE KOK EN ENTERTAINER
dat is echt alles voor hem. Bij de eerste twee
Bij het interview zoomden we heel erg in op zijn
TE WORDEN? EN HOE WIL HIJ DIT SUCCES BEHOUDEN?
observaties droeg hij constant een koptelefoon
gevoel en wist hij alle remmen los te gooien.
met de muziek knalhard. Bij de derde observatie
Zoals wij al vermelde geeft hij aan dat muziek een
OBSERVATIE
(tijdens een diner) had hij de muziek zo hard staan
verschrikkelijke belangrijke rol speelt.
Uit mijn observatie kan ik afleiden dat Amaro een harde werker is, hij ziet er vermoeid uit, maar blijft
en had hij zelfs muziekvideo’s geprojecteerd op de
Wat heeft hij nog meer nodig?
ondanks een paar korte momenten van vermoeidheid goed doorwerken. Alles is goed geregeld, heeft
muur. De hint was duidelijk, hij haalt heel veel uit
Wat natuurlijk voor Amaro erg belangrijk
meerdere hulpjes die hem helpen om alles te realiseren bij het voorbereiden van een diner in het
muziek. Je ziet hem ook helemaal opleven als je
is, zijn z’n ateliers: chocolade, porselein en
ketelhuis. Hij laat duidelijk weten wat hij wil van zijn hulpjes.
hem met muziek samen ziet. Dus muziek heeft hij
zeefdrukatelier. Alle spullen die hieromheen
Amaro heeft zijn zaken goed voor elkaar, hij heeft zijn keuken in het ketelhuis, een grote ruimte, waar hij
echt wel nodig om te overleven.
belangrijk zijn zoals: siliconen om mallen te
goed zijn gang kan gaan. Als je dit allemaal bij elkaar ziet, kan je wel beredeneren dat hij succesvol is, en
Voor een geslaagd diner heeft hij een gezellige
maken, klei, chocolade, verf et cetera. Dit bevind
duidelijk weet wat hij wil, en wat hij vooral niet wil. Waarschijnlijk heeft hij dit harde werken geleerd door
groep mensen nodig. Hij vertelde ons na het diner
zich allemaal in het stroomhuis. In het ketelhuis,
de obstakels die hij ondervonden heeft tussen zijn beginperiode als kok en entertainer en nu. Niet alles
dat hij het geweldig vind om te zien dat de vrouwen
heeft hij vooral dingen nodig om te koken.
ging en gaat meteen van zijn leien dakje.
blosjes krijgen, de mannen beginnen te zweten en
Kruiden, verse groenten en vlees, kookgerei,
Hij wil wel altijd op een relaxte manier kunnen werken, in een fijne atmosfeer, hij zet altijd muziek op en
dat iedereen stijve tepels krijgt. Dat is voor hem
maar daarnaast ook de mensen die hij bijna altijd
heeft een scherm in de ruimte om dingen op te projecteren, om zo de juiste werksfeer te creëren. Door
een voldaan gevoel.
om zich heen heeft, die hem helpen om zijn werk
de juiste sfeer te hebben, wil hij er ook voor zorgen dat de werksfeer voor iedereen prettig is, en dat het
Als we alle drie de observaties op een rij zetten
zo goed mogelijk uit te voeren. De sfeer in zijn
fijn is om met elkaar te werken. Als iedereen zich goed voelt, wordt er beter en efficiënter gewerkt, om zo
heeft hij altijd een kookeiland nodig om zijn werk
Ketelhuis vind hij erg belangrijk en heeft hij ook
zijn succes te behouden.
volledig uit te kunnen oefenen. Overal waar hij
nodig om de gasten het illusionistische gevoel te
gaat werken word er een speciaal kookeiland
geven tijdens zijn diners. Blik olijfolie, twee zakken
FOTO-ELICITATIE
gebouwd, in zijn eigen Ketelhuis niet dus. Daar
aardappels, een paar kaarsen en een oud kapot
Uit de foto’s kan ik afleiden dat Amaro alles goed voor elkaar heeft, hij heeft meerdere ateliers:
heeft hij alle ruimte en vrijheid om los te gaan
gevallen schilderij met een zigeunerin met een
chocolade-, porselein en zeefdrukatelier. Hij heeft niet alleen het stroomhuis waar deze ateliers zitten, en
met zijn kookkunsten. Zo heeft hij bijvoorbeeld,
traan, dan heb ik al sfeer.
waar hij woont, maar ook het ketelhuis, waar zijn restaurant zit. Hij neemt geen met het minste. Maar hij
om specifiek in te gaan op de attributen die hij
Ook zijn boerderijtjes in Frankrijk en Spanje zijn
wil wel aan het einde van de dag kunnen relaxen in zijn slaapkamer. Hij wil denk ik vooral verder gaan
gebruikt, altijd pannen nodig (meestal hele grote
onderdeel benodigdheden van zijn werk, lekker
met wat hij op dit moment doet, hij heeft genoeg ruimte om te experimenten, en los te gaan in zijn eigen
voor grote groepen), zijn koksoutfit (wit schort,
olijfjes plukken. Die hij dan meeneemt naar
huis en ateliers.
OBSERVATIE Bij de observatie wekten Amaro ons het idee dat
62
63
INTERVIEW
hij op. Hoe hij zijn eigen stijl omschrijft is dan ook, ‘Mijn stijl, uhm onaf, ongecontroleerd, ongepolijst,
Amaro is geboren in 1969 in Portugal, toen hij 13 was is hij naar Nederland gekomen. Op zijn 15e is hij
onbetrouwbaar, ongericht, ongesubsidieerd uuhmm onjuist, onnatuurlijk. Ja Fuck it wat wil je nog meer.
begonnen met fotograferen, op zijn 16e met zeefdrukken en ging in die tijd vaak naar tentoonstellingen.
(Amaro interview )’
Toen hij 14 was, was hij weggelopen van huis, en sliep vaak op banken bij andere mensen. Hierdoor
Hij is een echte man die alles doet als het maar anders is dan de rest, en het natuurlijk leuk vind om
kwam hij uiteindelijk in contact met een huis waar allemaal kunstenaars werkte. Toen hij daar
te doen, met weer als voorbeeld de Mariabeelden van chocolade, er zijn wel meer mensen die dingen
uiteindelijk woonde, moeste hij ook 1 dag in de week –net zo als de rest in het huis- koken. In dit huis
maken met chocolade, maar niet met het formaat van de Mariabeelden die Amaro maakt. En in dat
hadden ze een klein concert zaaltje, als er dan bandjes kwamen optreden kookte hij vaak voor iedereen.
opzichte weet hij je ook te verassen met nieuwe verbazende dingen. Hij zou bijvoorbeeld ook nooit
Op een gegeven moment braken die bandjes internationaal door, en vroegen Amaro om voor hen te
een diner geven zonder er een originele twist, (heel chic diner 300 mensen alles perfect alleen wel 60
koken, en kwam hierdoor steeds meer in contact met geïnteresseerde. Niet veel later is hij toen naar
verschillende soorten stoelen (interview)).
Eindhoven verhuist, en ging hij koken voor tentoonstellingen. Om vervolgens voor zichzelf te beginnen.
Dat laat een indruk achter. Hij vind het dan ook heel belangrijk om als hij op zijn sterfbed ligt, niet te
Door zijn bekendheid kon hij toen via de gemeente het ketelhuis en het stroomhuis voor zichzelf krijgen.
denken had ik maar… hij wil er alles uithalen dat erin zit.
Hij wil in de toekomst vooral blijven doen wat hij leuk vind, en nooit gaan koken voor mensen die aardappelen, vlees en groente vragen. Hij wil zijn eigen pad volgen. Hij zou nog wel eens een mooie
FOTO-ELICITATIE
documentaire willen maken of kunstgeschiedenis studeren.
Zoals je kunt zien in de analyse over het interview experimenteert Amaro veel. Op de foto’s van de foto elicitatie zie je dit terug, hij heeft bijvoorbeeld wat werkplaatsen gefotografeerd waar hij de gekste ideeën
DEELVRAAG 3: HOE BLIJFT AMARO VERNIEUWEND EN ANDERS ALS KOOKKUNSTENAAR EN
werkelijkheid kan maken. Zo zie je bijvoorbeeld de zeefdruk werkplaats, wie bedenkt het nou om op
ENTERTAINER?
eten te zeefdrukken (wraps/pannenkoeken met een tekening erop) nou dat doet Amaro. Ook heeft hij een porselein werkplaats. Dit heeft natuurlijk niets met eten te maken maar toch heeft hij het, waarom
OBSERVATIE
om eigen borden maken of andere dingen produceren, oftewel met zoveel mogelijk verschillende
Wat duidelijk bleek uit de observatie was dat Amaro veel waarde legt aan uiterlijk en ervaring. Hij is kok
mogelijkheden iets maken wat uiteindelijk tot iets unieks en specials lijd. Ook heeft hij natuurlijk wel
maar eigenlijk ook een, als je het mooi moet omschrijven, sfeer tovenaar. Door licht muziek en ruimte
mooie ruimtes, het ketel huis en natuurlijk ook het stroom huis waar hij nieuwe dingen kan ontwikkelen.
zorgt hij ervoor dat iedereen zich op zijn gemak voelt. Dit doet hij doormiddel van muziek, de karige
Ruimtes met mogelijkheden.
belichting (vooral kaarsen), beeldmateriaal dat hij op de muur projecteert, maar natuurlijk ook door de geuren die vrijkomen bij het bereiden van het eten. Hij is niet als andere, er bestaat er maar een zoals hij, en waar je dat aan kunt zien? Als je in zijn restaurant staat word je altijd geboeid, je blijft maar rondkijken en zoeken naar het gene dat jou zo verward en weer doet denken aan niets of juist aan zoveel. Hij laat je versteld staan over hoe je met zoveel spullen die op zichzelf misschien weinig zeggen maar bij elkaar juist een passend geheel word. Hij heeft bijvoorbeeld erg veel ketels, die voor de bezoeker niet duidelijk laat zien waar ze specifiek voor worden gebruikt. Ze worden bovendien niet allemaal gebruikt voor het koken al doeleinde. Zijn gedrag laat zien dat hij passie heeft voor wat hij doet. Alles gebeurt in uiterste nauwkeurigheid, de glazen moeten precies goed staan, borden gelijkmatig naast elkaar en de kaarsen moeten mooi worden verdeeld over de tafel (op zijn manier, wat een beetje een georganiseerde chaos is). Amaro heeft zijn eigen stijl ontwikkeld: over de tafels lopen om zijn eten te serveren, grote ketels waarin hij kookt en niet in een standaard keuken. Dit is zijn stijl in het ketelhuis. Als hij op festivals staat zorgt hij er bijvoorbeeld voor dat er voor dat voor alle 300 gasten, 300 verschillende stoelen klaar staan, om zo mensen te verassen. INTERVIEW Ik denk dat het antwoord op deze deelvraag het best beantwoord kan worden door te kijken naar het interview, als je bijvoorbeeld kijkt naar de vraag ‘waar haal je je inspiratie vandaan’ antwoord Amaro dat hij veel experimenteert. Hoe kun je vernieuwend zijn, gewoon nieuwe dingen uitvinden: hij is bijvoorbeeld veel aan het experimenteren met chocolade, en met zeefdrukken. Hij is bijvoorbeeld bezig met zeefdrukken op voedsel, doormiddel van kleurstoffen. Hij vind zichzelf gewoon iemand die dingen aan het doen is, zoals beelden maken van chocolade, en het lopen over tafels om zijn eten te serveren, en omdat andere mensen dit toevallig niet doen valt
64
65
2. Analyse van de hoofdvraag HOOFDVRAAG: HOE LEEFT AMARO ALS KOOKKUNSTENAAR? Hierbij even van ons alle drie een antwoord op de analyse van de hoofdvraag. Zo is het leuk om onze individuele gedachtes terug te laten komen en te vergelijken.
Tamara: Deze man heeft een verschrikkelijk vermoeiend en druk leventje, maar oh, wat vind hij en andere mensen het geweldig wat hij allemaal doet. Wat een top leven heb je als je alles kunt doen wat je wilt doen? Zoveel vrijheid om alles te proberen wat hij wil, en dat zonder opleiding! En dat hij ook vooral ook alles durft!?! Wat mij betreft een echt voorbeeld, zo’n leven wil ik ook wel. Zijn leven is een grote chaos (herkenbaar) maar hij nestelt zich toch telkens naar de juiste plekken en activiteiten. Hij heeft eigenlijk helemaal geen bewuste missie, hij laat zijn hart zijn route beslissen. Hij is heel bescheiden als je hem vraagt hoe hij zo’n icoon van Eindhoven is geworden, terwijl hij normaal gesproken eigenlijk een vrij eigenwijze en grote mond heeft. Zoals hij al zelf aangaf leeft hij in een soort van koffer. Hij gaat van hot naar her, maar daar houd hij wel van. Andre heeft zoveel bezieling voor zijn vak en ziet alles op een totaal andere manier. Hij is echt het tegenpool van saai en standaard en laat dat natuurlijk ook lekker goed merken in zijn performances / diners. Een echte krachtbom is hij, wat valt er veel energie uit hem te halen zeg.
Renée: Amaro heeft hard gewerkt, om op de plek te komen waar hij nu is. Hij was op zijn 14e weggelopen van huis, en was op dat moment al veel bezig met allerlei soorten kunst. Met een beetje geluk kwam hij toen in contact met een huis waar allerlei kunstenaars werkte en woonde. Toen hij daar woonde ging hij koken voor de artiesten die daar regelmatig optraden. Op een gegeven moment werd hij steeds vaker gevraagd als kok, nationaal en internationaal. Nu heeft hij alles goed voor elkaar, hij heeft veel mensen om zich heen die hem met van alles helpen. Hij wil dit ook graag zo houden, hij vind het fijn om mensen om zich heen te hebben, en houdt erg van aandacht! Hij heeft de mogelijkheid om te experimenten met veel verschillende technieken: chocola, zeefdrukken en porselein, hier geniet hij met volle tuigen van. Hij zal nooit willen werken voor mensen die ‘gewone’ en ‘saaie’ dingen willen, hij wil altijd zichzelf blijven. Hannah: Amaro is een interessant persoon die zijn leven lijd alsof niets hem teveel is. Ook streeft er na om mensen nieuwe en aparte ervaringen te geven en ze te laten mee liften in zijn waanzinnige ideeën. Vaak over eten maar ook over gevoelens die hij creëert met bepaalde spullen, licht en muziek. Hij experimenteert en probeert zo op te vallen en nieuwe klussen te krijgen. Hij heeft zijn eigen stijl en onderscheidt zichzelf daarmee tot de meeste andere koks. Zijn activiteiten (restaurant, werkplaats, opdrachten voor bv. festivals en nog veel meer) is dan ook een echt Gesamstkunstwerk, alles klopt en niets is hem te gek. Volgens mij heeft Andre Amaro een geweldig level vol legale (en illegale) avonduren.
66
67
HOOFDGERECHT
68
69
HOOFDGERECHT 4. Ontwerp 1. HET PROCES IN WOORD EN BEELD
niet snel verveeld. We waren hier niet helemaal tevreden over, en zijn toen
Brainstorms
nog gaan denken om meer dingen toe te voegen die met
Den haag: niemand wist eigenlijk wie Amaro nou was, wel als ‘de
Amaro te maken hebben, dus dachten we een lampen van
kok’ maar niemand wist waar hij was en hoe hij eruit ziet.
keukengerei. Die we dan op z’n kop zouden hangen en daar vervolgens licht in te doen. Hierbij
Muziek: muziek is heel erg belangrijk voor Amaro. Hij heeft altijd
zouden dan verschillende effecten van licht gecreëerd
muziek op, koptelefoon bji zich. Hij zegt dat muziek altijd heel erg
worden op de grond door de verschillende vormen en
belangrijk voor hem is, maar de mensen omzich heen merken dat
structuren van de producten, je zou dan bijvoorbeeld
niet heel erg, omdat hij het een beetje voor zich zelf houdt, terwijl hij
allemaal stippen op de grond krijgen als je een zeef
het met iedereen wil delen.
gebruikt dan vorm.
Chaos: hij is erg chaotisch, hij oogt het vooral. Zijn ateliers zijn een
Daar waren ook van afgeweken. Omdat Amaro heel erg van
rommeltje, en moet altijd zijn hulpjes vragen wat er gaande is. Maar
sfeer houdt, en dit altijd wil creëren doormiddel van beeld,
toch lijkt het dat hij zich er prima mee red.
muziek en geluiden, wilde wij iets ontwerpen wat dit kan stimuleren.
Keuken: catwalk, sfeer is essentieel voor hem, wat hem wat chaotiser maakt, omdat hij te veel dingen
In eerste instantie wilde we iets doen met de kaarsen die
tegelijk wil doen.
hij altijd op tafel zet, vele kaarsen die hij elke keer weer moest neerzetten en er af moest halen. Wij wilde dan een
Problemen: chaos, schoonmaken, afhankelijk van zijn hulpjes, ergert zich aan de ‘prullenbakken-
soort systeem ontwerpen dat ervoor zorgde dat die de
lampen’ die voor zijn raam buiten hangen, wil ze het liefst kapot schieten met een luchtbucks.
kaarsen automatisch van de tafel haalde, aan stak en uit blaaste.
Amaro: is heel open en eerlijk, hij zegt alles wat hij denkt. Lampen? Want strijp is een dooie boel, weinig mensen weten dat hij in het ketelhuis zit. Als hij naar buiten kijkt ziet hij die lampen en word chagrijnig, dit beinvloed hem in zijn werk. Materiaal? Cortenstaal: na maten de tijd verstrekt veranderd het metaal van natuurlijke kleuren, door CO2 en H2O. ___ We zijn eerst met het idee gekomen om een lamp te ontwerpen voor Amaro. Dit omdat er voor het Ketelhuis waar hij zijn keuken heeft hele goedkope ‘lampen’ hangen. Het zijn eigenlijk op de kop gehangen prullenbakken van de Ikea. Hij vertelde ons dat hij ze het liefst met een luchtbuks kapot wil schieten. Toen hebben we eerst gekeken naar materialen en vormen die bij zijn omgeving past. We hadden toen een lamp ontworpen die van vorm lijkt op het ketelhuis. We wilde die lamp dan maken van cortenstaal, dat is een staal dat veranderd van kleur (verschillende bruintinten) door zuurstof en water, waardoor hij
70
71
Uiteindelijk hebben we ervoor gekozen om iets
en H2O gaat verkleuren naar allerlei tinten die daar erg in de omgeving passen, erg industrieel dus. De
te ontwerpen met geluiden en muziek. Dit omdat
producten die aan de slinger komen te hangen hebben dus allemaal te maken met Amaro. Denk daarbij
Amaro dit essentieel vind in zijn ketelhuis. In
aan bijvoorbeeld pannetjes, vergieten, bekertjes, flesjes bier etc. Op deze manier kan Amaro naar een
eerste instantie waren we erop gekomen dat
rustig uitzicht kijken die hij zelf ook tof vind, het bepaald namelijk zijn werksfeer in grote mate.
Amaro op een gemakkelijke manier muziek kon laten afspelen met zijn voeten. Door een soort
Probleemstelling:
play-knoppen op de grond te plaatsen waardoor
Amaro is een echte muziekfan. Dat hebben we al vaker in ons research onderzoek verwerkt. Bij
hij zonder dat hij met zijn vieze handen knoppen
onze observatie zagen we hem dan ook telkens op en neer rennen om bijvoorbeeld een ander liedje
hoefde aan te raken om zijn muziek te veranderen
op te zetten op zijn Macbook. Maar hoe doet hij dat met zijn vieze handen? Wij bedachten een soort
en af te spelen.
geluidsmachine die door zijn voeten te bedienen is. Het zijn knoppen op de grond die in een reeks bij
Toch wilde we iets ontwerpen wat automatisch zou
elkaar zitten of overal en nergens op komen dagen (dit zorgt voor meer variatie). De toeters waar het
worden afgespeeld, en daarbij de gasten duidelijk
geluid uit komt hangen ook op verschillende plekken in het Ketelhuis. Hiermee entertaint hij mensen,
kon laten maken wat Amaro op dat moment aan
maakt hij weer grapjes en heeft hij iets extra’s om op het verhoogde kookeiland te doen. We weten
het doen was. Hierbij hebben we 4 handelingen
allemaal dat hij lekker wil pronken met wat hij heeft en dat hij alles doet om grappig uit de hoek te
bedacht: en malen van de peper en zout, en
komen. Dit systeem is er niet alleen voor rare geluidjes, maar hiermee bedient hij ook zijn muziek. Wat
snijden van het vlees, het openen van een kastje
word hierdoor verbeterd? Het word niet per se verbeterd, het is een extra toevoeging voor vermaak van
en het laten koken van eten. (scan renee)
de gasten en een handigheidje voor hem om de muziek te bedienen. Wanneer er een liedje van Justin Bieber begint af te spelen bij het diner van onze observatie, zien we hem ook gelijk opspringen. Het is
Hieronder zijn de drie uitgewerkte ideeen nog
echt een belangrijk iets. En ook vooral omdat hij zo die sfeer wil bepalen, het hoeft voor hem allemaal
even op een rij:
niet serieus maar het kan op deze manier dus wel iets gekker en toch ook functioneel. Probleemstelling:
Probleemstelling:
Amaro heeft het heel erg op sfeer. Hij zet lekker nonchalant kaarsen op tafel wanneer er weer een diner
Voor het Ketelhuis van Amaro hangt een grote
plaatsvind. Wel een stuk of 50 lampen plaatst hij op de tafels en de trap van zijn Ketelhuis. Lekker basic,
slinger met hele foute massa-geproduceerde IKEA
maar daar houd hij van. Maar wat we vergeten is dat dat telkens zoveel werk kost om alle kaarsen weer
prullenbakken die als lampen fungeren. Bij de
te plaatsen en uiteindelijk weer eraf te halen om de tafel schoon te maken.
eerste echte ontmoeting vertelde Amaro ons dat hij daar zo’n hekel aan heeft en dat hij ze het liefst
Amaro houd heel erg van kaars licht. Een lamp boven de tafel (waar we eerst aan dachten) zou afbreuk
kapot zou willen schieten met een luchtbuks. Ook
doen. We dachten een machine te ontwerpen waar de kaarsen uit de lucht komen. Deze komen op
bij het interview liet hij duidelijk merken dat hij
tafel te staan (show, entertainment) en als het diner dan afgelopen is worden ze uitgeblazen door een
zich vreselijk irriteerde aan van die strak gelikte
soort machine en gaan ze weer omhoog. Er komen verschillende standaarden naar beneden vanaf het
vormgeving of interieurs. Toen we in het hotel zaten
plafond, om de kaarsen op te halen en door middel van een klepje de kaarsen van zuurstof te ontdoen.
kraakte hij de plantenbakken daar af, zelfs een
Tegelijkertijd worden de kaarsen vastgeklemd en gaan de houders met kaarsen omhoog. Op deze manier
man achter bar die hij lelijk vind. Puur omdat het te
bespaart Amaro zich van al het werk en word het makkelijker om de tafels schoon te maken. Bij elk diner
netjes en te gelikt is, er zit geen karakter in. Maar
kan hij een knop indrukken en komen de kaarsen weer naar beneden.
aan de andere zijde vind hij dat iets wat een beetje trashy en nonchalant oogt juist schoonheid heeft. Zoals Amaro zou zeggen: ‘Onvolmaaktheden zijn
2. MATERIAALKEUZE
geen noodzakelijk kwaad maar een zegen’.
Wat erg opvalt in ons onderzoek is de manier waarop Amaro spullen gebruikt. Vaak gebruikt hij oude spullen waar al een verhaal aan vast zit. Spullen die al gebruikt zijn en daardoor een waarde op zich
72
Onze oplossing voor het verschrikkelijke uitzicht
heeft. Hier zouden we graag mee door gaan en omdat we eigenlijk niets vormgeven maar meer een
vanaf zijn restaurant zou een nieuwe variant zijn op
effect ontwerpen zouden we ons ontwerp met tweedehands spullen willen maken. Welke materialen
de IKEA lampen. De slinger zorgt er namelijk ook
ligt er dus aan wat je vind en in welke staat. Zo kun je als geluidshoorn een oude platenspeler hoorn
voor dat zijn Ketelhuis meer zichtbaar word en dat wil hij niet door middel van de IKEA prullenbakken.
gebruiken of een trompet of een toeter. Ook een mooie ouderwetse box zou mooi staan in het interieur
Ons idee is om van cortenstaal (soort koperachtig idee) de slinger te veranderen naar middelen die hij in
van Amaro. De spullen die hij gebruikt zoals een mes word in ons ontwerp ook gebruikt en zullen we niet
zijn keuken gebruikt. De reden dat we dit materiaal hebben gekozen is omdat cortenstaal door zuurstof
zelf ontwerpen.
73
3. KLEUR EN VORMKEUZE
zorgt dat de specifieke geluiden worden afgespeeld. En dit ook weer laat stoppen
Dit is natuurlijk een beetje hetzelfde verhaal als bij de materiaal keuze omdat we in dit ontwerp niet
als het kastje weer dicht is gedaan.
dingen gaan vormgeven, en dus eigenlijk weinig zelf kunnen beslissen over de kleuren, maar de spullen die we in ons hoofd hebben te gaan gebruiken zullen ouderwetse kleuren ‘bruin, goud geblakerd, metaal,
4. Pan: entertainen/praten en koken tegelijk is niet altijd makkelijk,
verroeste kleuren zijn.
dat kon je ook in onze observatie terug zien. Hij had bijvoorbeeld een pan op het vuur laten staan die al heel lang aan het koken was. Misschien was het zijn bedoeling maar het leek ons leuk
4. FUNCTIEBESCHRIJVING
om daar iets op te bedenken. Zo kennen we allemaal een
Na lange brainstorm sessies, discussies, beslissingen en heel veel meningsverschillen zijn we op een
fluitketel, als het kookt dan gaat hij fluiten. We zouden nu
ontwerp gekomen wat volgens ons echt iets voor Amaro is. Iets wat veel aspecten van hem laat ziet en
voor hem een pan willen maken die fluit op het moment
iets wat hij ook goed zou kunnen gebruiken al is het maar om een nieuwe dimensie te maken in zijn
dat hij kookt. Oftewel een pannendeksel met een fluitketel
kookkunsten. Het ontwerp gaat in eerste instantie over muziek. Amaro vertelde ons in het interview
erop.
dat hij muziek heel belangrijk vind. Dat hij er door geïnspireerd kan worden en een sfeer kan maken. Tijdens onze observatie kwam dit aspect veel minder naar voren en daar zijn we op door gegaan. Hoe
Maar hoe kan een product nou geluid maken?
kun je muziek en geluid vermengen met koken. En het antwoord is best simpel, versterken. We hebben 5 ontwerpen gemaakt van verschillende objecten die geluid gaan maken. En we gaan die even stap voor
het leek ons leuk om de voorwerpen die geluid
stap uitleggen wat het voorwerp is en welk geluid het gaat maken.
maken ook voorwerpen te laten zijn die in het interieur van Amaro passen zoals bijvoorbeeld een trompet,
1. Peper vaatje: als je het peper vaatje gebruikt dus er aan draait hoor je een geluid. De bedoeling is om
een hoorn van een platenspeler of een toeter. Het
dit geluid te versterken en van een andere kant (dichterbij de mensen) van het restaurant te laten horen.
meest effectief zou wel de oude omroep box zijn maar
Dit zou dan als effect moeten zijn dat mensen weten dat Amaro bijvoorbeeld peper bij het eten doet. Dit
verschillende vormen geeft een leuker beeld.
kan natuurlijk net zo goed met zout In de pepermolen zit tussen de ‘kop’ en het ‘lichaam’ een bewegingssensor, waardoor je als je de kop beweegt een signaal afgaat dat wordt gestuurd naar een kastje, waardoor de geluiden automatisch worden afgespeeld. Die ook weer stoppen als je stopt met malen. 2. Mes: nog een voorwerp wordt een mes, messen zijn natuurlijk belangrijk in het leven van een kok ze moet en scherp zijn en fijn in de hand liggen. Veel koks kunnen er dan ook veel goede snij technieken mee, Amaro heeft natuurlijk al veel fijne messen en het leek ons leuk om zo’n mes te voorzien van een gevoelssensor en dat als hij het mes aan raakt je een geluid krijgt als of hij heel snel iets snijd/hakt, een komkommer of iets anders. Zo kan hij doen alsof hij heel fanatiek bezig is terwijl dat helemaal niet hoeft te zijn. In het handvat van de mes zit een druksensor. Als je kracht zet op het handvat van het mes wordt er een signaal afgegeven naar het kastje dat de geluiden afspeelt. 3. Keukenkastje: in de observatie deed Amaro vaak chaotisch, dan pakte hij weer een lepel, liep hij weer weg en pakte een bord, liep weer terug om iets te snijden en pakte nog een bord. Hierop hebben we het volgende voorwerp gebaseerd namelijk een kastje. Het idee is dat we een sensor op het kastje doen zodat als hij open gaat je een geluid hoort dat er een van alles in die kast kapot valt, bijvoorbeeld allemaal borden die breken en natuurlijk veel kabaal. Dit geeft dan het effect dat de mensen die aan het eten zijn misschien schrikken en met meer aandacht voor Amaro’s handelingen krijgen. Er zit bij de verbinding van de twee deurtjes een bewegingssensor, die een signaal afgeven zodra je de deurtjes van elkaar af beweegt. Dit signaal wordt dan wederom afgegeven naar het kastje die er dan voor
74
75
5. DETAIL-TEKENING VAN HET ONTWERP
76
77
78
79
Nagerecht: Als toetje nog even evalueren hoe alles gegaan is. Wij vonden het heel erg leuk en interessant om met Amaro om te gaan. Zowel als persoon, als zijn werk. Hoe hij in het leven staat, en op zijn ideeën komt. We werden aan het begin meteen met openarmen binnengehaald door Amaro. Wij nog een beetje zenuwachtig en ongemakkelijk, werd het gesprek al snel op gang gebracht. We mochten altijd langs komen, en alles vragen wat we wilde. Bij de observatie zagen we al snel hoe chaotisch Amaro was. Gelukkig had hij zijn hulpjes om zich heen, anders zouden wij het niet weten hoe hij het allemaal zou redden. We kregen meteen een sfeerimpressie van het ketelhuis, met de geuren van het eten, de gezellige muziek en de drukte van alle mensen die door elkaar liepen, om alles rond te krijgen voor het diner die avond. Voor het interview kwamen we in Den Haag terecht. Aangezien Amaro daar moest koken voor de winterparade. Het interview liep soepel, en we hadden al snel twee uur onze gesprekken opgenomen, toen we er echt een einde aan moesten brouwen. Hij vertelde levendig over zijn levensverhalen en ideeën. Door zijn enthousiasme gaf hij ons energie, het is echt een levensgenieter. Bij het maken van ons ontwerp, vonden we het wel lastig om op ideeën te komen. Vooral omdat hij al op een originele manier te werk gaat, en al veel nieuwe ideeën heeft uitgewerkt in zijn keuken en ateliers. Dit is uiteindelijk allemaal goed gekomen, en hebben naar ons idee een ontwerp gemaakt wat iets kan toevoegen aan de keuken van Amaro.