CẬP NHẬT THÔNG TIN
DỊCH VIÊM PHỔI CẤP 2019 - nCoV
BY MAVIN AH TEAM
MỘT SỐ HIỂU BIẾT CHUNG VỀ CORONAVIRUS ü Coronavirus: là nhóm các loài virus thuộc họ Coronaviridae, virus có hệ gen ARN dương sợi đơn kèm nucleocapsid đối xứng xoắn ốc ü Coronavirus có thể gây bệnh ở người và nhiều loài động vật. Ở người chúng thường gây ra các triệu chứng cảm lạnh thông thường, nhiễm trùng mũi, xoang hoặc cổ họng và lây lan qua hắt hơi, ho ü Tuy nhiên, một số biến chủng gây dịch có thể dẫn đến các bệnh lý viêm phổi nặng, dễ gây tử vong
MỘT SỐ HIỂU BIẾT CHUNG VỀ CORONAVIRUS
Có 7 loại coronavirus gây bệnh trên người: ü Có 4 loại gây bệnh cảm lạnh thường gặp: 2 loại alpha coronavirus là 229E và NL63; 2 loại beta coronavirus là OC43 và HKU1 [1] ü Ngoài ra, có 2 loại coronavirus cũng thuộc nhóm beta từng gây ra thảm họa là SARS-CoV (gây hội chứng hô hấp cấp tính nặng - SARS) năm 2003 và MERS-CoV (gây Hội chứng hô hấp Trung Đông) năm 2013. ü Loại thứ 7 là 2019_nCoV hiện đang gây ra dịch viêm phổi Vũ Hán do coronavirus mới (nCoV) [2].
[1]. Corman VM (2018). [2]. Zhu, N (2020)
MỘT SỐ HIỂU BIẾT CHUNG VỀ CORONAVIRUS ĐẠI DỊCH SARS_CoV (2013) ü Là một beta coronavirus gây ra “Hội chứng hô hấp cấp tính nặng” (Severe acute respiratory syndrome - SARS). ü Lây từ người sang người qua đường hô hấp, chủ yếu trong môi trường kín và nhân viên y tế là đối tượng có nguy cơ cao. ü Gây tổn thương phổi nặng. ü Vật chủ được cho là dơi móng ngựa lây sang Cầy hương. ü Dịch bùng phát ở Hongkong, trong 8 tháng (từ 11/2002 đến 7/2003), lan ra 37 Quốc gia với 8422 trường hợp mắc, với 916 ca tử vong (10,9%) [4]. ü Tại Việt nam: Dịch xâm nhập từ 23/2/2003. Sau 45 ngày gây nhiễm 63 người, 7 tử vong ( Ca bệnh xâm nhập chết tại Hồng Kông, 1 bác sĩ đến thăm bệnh viện Việt Pháp, 4 nhân viên BV Việt
Pháp + Bs Carlo Ubani của WHO [4] WHO, (2003)
MỘT SỐ HIỂU BIẾT CHUNG VỀ CORONAVIRUS MERS_CoV - Hội chứng hô hấp Trung Đông : ü Là một beta coronavirus gây ra “Hội chứng Hô hấp Trung Đông” (Middle East Respiratory Syndrome - MERS). ü Trường hợp nhiễm MERS_CoV đầu tiên là một bệnh nhân tử vong ở Jeddah, Saudi Arabia năm 2012. ü Tính đến 12/2019 có 27 Quốc gia xuất hiện BN MERS_CoV, gây nhiễm 2494 ca, 858 trường hợp tử vong (34,4%) [5]. ü Tổn thương thường gặp là viêm phổi và suy thận ü Vật chủ trong tự nhiên là Dơi hút máu, truyền qua vật chủ trung gian là lạc đà 1 bướu sang người, có thể lây từ người sang người trong môi trường kín. [4] WHO, (2003)
[5]. WHO (2019)
DỊCH VIÊM PHỔI CẤP DO CORONAVIRUS MỚI 2019 - nCoV DỊCH VIÊM PHÔI CẤP DO 2019_nCoV: ü Là beta coronavirus cùng nhóm với SARS_CoV, ü Ca đầu tiên trên người vào ngày 31/12/2019 tại thành phốVũ Hán thuộc tỉnh Hồ Bắc – Trung Quốc. ü Ổ dịch được cho là từ một chợ hải sản, nơi buôn bán rất nhiều loại động vật hoang dã và vật chủ được cho là dơi và rắn. ü Giải trình tự gen cho thấy mức độ tương đồng với bộ gen SARS-CoV là 85% [3]. Và tương đồng với chủng coronavirus phân lập từ dơi là 96% [6]. [3]. Zhu, N., D. Zhang (2020); [6] Zhou, P (2020)
DỊCH VIÊM PHỔI CẤP DO CORONAVIRUS MỚI 2019 - nCoV TÌNH HÌNH DỊCH TRÊN THẾ GIỚI Cập nhật đến 7H NGÀY 3/2, SỐ TRƯỜNG HỢP MẮC NCOV TĂNG NHANH, TRÊN 17.000 NGƯỜI Theo báo cáo của hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm Bộ Y tế, đến 07 giờ 00, ngày 03/02/2020, tình hình dịch bệnh viêm đường hô hấp do chủng mới của vi rút corona (nCoV) trên thế giới cụ thể như sau:
17.386 ,trong đó tại lục địa Trung Quốc: 17.205 Tổng số trường hợp tử vong: 361, trong đó tại lục địa Trung Quốc: 360, tại Philippine: 01
ü Tổng số trường hợp mắc:
ü
ü Tổng số trường hợp mắc bên ngoài Trung Quốc:
181
.
Đã có 26 quốc gia, vùng lãnh thổ (bên ngoài lục địa Trung Quốc) có người mắc
DỊCH VIÊM PHỔI CẤP DO CORONAVIRUS MỚI 2019 - nCoV
Nhận định tình hình dịch Ø Tình hình dịch bệnh trở thành vấn đề y tế khẩn cấp tại Trung quốc, có nguy cơ gây ra đại dịch toàn cầu. Ø Trung quốc đã phong toả 18 thành phố với hơn 60 triệu dân để ngăn chặn dịch lây lan. Ø Nhiều quốc gia trên thế giới đóng biên hoặc ngừng các chuyến bay đến các vùng dịch Ø Rạng sáng 31-1 (giờ Việt Nam), Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tuyên bố sự bùng phát chủng virus corona mới từ Trung Quốc là Tình trạng khẩn cấp y tế công cộng quốc tế (PHEIC).
DỊCH VIÊM PHỔI CẤP DO CORONAVIRUS MỚI 2019 - nCoV
Nhận định tình hình tại Việt Nam ü Do vị trí giáp biên giới TQ, có các giao lưu rộn lớn với TQ, gồm cả đường bộ và đường hàng không, các khách du lịch ü Tính đến ngày 3.2 đã có 8 ca khẳng định nhiễm nCoV, trong đó có 1 ca viêm phổi nặng thở máy. (đặc biệt 1 ca là lễ tân khách sạn nhiễm bệnh do tiếp xúc với khách lưu trú đến từ Vũ Hán dương tính với nCoV- 2019) ü Có hơn 100 trường hợp đang được cách ly giám sát.
MỘT SỐ THÔNG TIN CẦN BIẾT ĐỂ PHÒNG TRÁNH Sự chỉ đạo của Thủ tướng chính phủ, tái khởi động Ban chống dịch quốc gia để triển khai các hoạt động phòng chống dịch, đưa ra 4 kịch bản với mức độ dịch bệnh khác nhau: ü Mức độ 1: các ca bệnh ngoại lai đến từ Vũ Hán, chưa đến mức độ 2 ü Mức độ 2: có ca bệnh ngoài cộng đồng, dưới 20 ca ü Mức độ 3: lây lan ra cộng đồng có y nghĩa, từ 20 –1000 ca. ü Mức độ 4: tình trạng khẩn cấp lây lan ra cả cộng đồng.
TÌNH TRẠNG HIỆN TẠI CỦA VIỆT NAM ĐANG Ở MỨC 1
MỘT SỐ THÔNG TIN CẦN BIẾT ĐỂ PHÒNG TRÁNH CÁCH THỨC LÂY LAN Ø Virus corona lây từ người sang người thông qua tiếp xúc với dịch cơ thể của người bệnh. Ø Ho, hắt hơi hoặc bắt tay có thể khiến những người xung quanh bị phơi nhiễm hay không, tùy thuộc vào mức độ lây lan của chủng virus. Ø Bạn cũng có thể bị lây virus này nếu chạm tay vào vật mà người bệnh chạm vào rồi đưa lên mũi, mắt, miệng. Ø Thông tin mới: Có thể lây qua niêm mạc mắt và đường tiêu hoá ???
NHỮNG NGƯỜI NÀO CÓ NGUY CƠ NHIỄM VIRUS CORONA? Theo các hướng dẫn của Bộ Y Tế Việt Nam và Tổ Chức Y Tế Thế Giới thì những trường hợp sẽ bị nghi ngờ nhiễm phải virus corona mới như sau: 1. Những người hay đi du lịch tới các vùng dịch bệnh như Vũ Hán Trung Quốc (corona wuhan) sẽ dễ bị nhiễm virus Corona và trong vòng 14 ngày sẽ ủ bệnh trước khi bắt đầu có triệu chứng phát tác. 2. Người bị sốt và viêm phổi, viêm phổi kẽ hoặc hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển (ARDS) dựa trên lâm sàng hoặc hình ảnh X-quang tổn thương các mức độ khác nhau mà không lý giải được bằng các nhiễm trùng hoặc căn nguyên khác, bao gồm tất cả trường hợp có chỉ định lâm sàng xét nghiệm viêm phổi cộng đồng. 3. Những người trong vùng dịch bệnh 14 ngày đã tiếp xúc với các loại động vật hoang dã 4. Những người đã tiếp xúc với người bị nhiễm virus corona trong 14 ngày. Và có biểu hiện sốt từ 38 độ trở lên, nhiễm trùng đường hô hấp. 5. Ngoài ra còn một số trường hợp có thể mắc Coronavirus như người nhà tiếp xúc với bệnh nhân corona hay các bác sĩ tiếp xúc trực tiếp với ca bệnh đã được chẩn đoán xác định bằng xét nghiệm.
DỊCH VIÊM PHỔI CẤP DO CORONAVIRUS MỚI 2019 - nCoV
Triệu chứng Lâm sàng ü Thời gian ủ bệnh: từ 10 – 14 ngày ü Triệu chứng lâm sàng: – Sốt (98%); – Ho (76%); – Khó thở (55%) – Đau mỏi người (44%) – Tăng tiết đờm dãi (28%) – Đau đầu (8%) – Đi ngoài phân lỏng (3%)
DỊCH VIÊM PHỔI CẤP DO CORONAVIRUS MỚI 2019 - nCoV Một số biểu hiện khác của bệnh [1] Các biến chứng nặng: – –
Suy hô hấp cấp: Suy tim cấp:
29% 12%
–
Suy thận cấp:
7%
–
Sốc:
10%
–
BN nặng cần nhập ICU:
31,7%
–
Tỷ lệ tử vong:
15%
Thời gian xuất hiện suy hô hấp từ khi khởi phát: 10,5 ngày [1] Chaolin Huang (2020) KHI PHÁT HIỆN CÁC BIỂU HIỆN LÂM SÀNG NGHI NGỜ CỦA BỆNH KHẨN TRƯƠNG ĐẾN CÁC CƠ SỞ Y TẾ GẦN NHẤT ĐỂ KHÁM VÀ TƯ VẤN CỦA BÁC SỸ
KHUYẾN CÁO CỦA BỘ Y TẾ VỀ PHÒNG TRÁNH NHIỄM CONRONAVIRUS 1. Nếu đang có dấu hiệu như sốt, ho hoặc khó thở, cần tránh đi lại, du lịch. Trong trường hợp xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ của bệnh, cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Bên cạnh đó, bạn cần chia sẻ thông tin về lịch trình di chuyển của bản thân với nhân viên y tế. 2. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, không nên chạm tay vào mắt, mũi, miệng. Hạn chế tiếp xúc với những người bị ho, sốt. 3. Che kín miệng và sử dụng khăn giấy hoặc tay áo khi ho hoặc hắt hơi. Bỏ khăn giấy vào thùng rác ngay sau khi sử dụng, rồi rửa tay. 4. Báo ngay cho các nhân viên hàng không, ô tô, đường sắt nếu xuất hiện dấu hiệu ốm khi di chuyển, du lịch. Đến cơ sở y tế cáng sớm càng tốt. 5. Dùng các loại thực phẩm được đun nấu chín. 6. Ở nơi công cộng, không khạc nhổ bừa bãi. Không nên tiếp xúc gần với động vật hoang dã. 7. Khi tới chỗ đông người hoặc tiếp xúc với người có triệu chứng bệnh nên đeo khẩu trang. 8. Sử dụng khẩu trang đúng cách, khẩu trang phải che kín miệng khi đang sử dụng. 9. Đối với các loại khẩu trang dùng 1 lần cần vứt bỏ ngay vào thùng rác sau khi dùng và sau khi bỏ khẩu trang cần rửa tay sạch.
KHUYẾN CÁO CỦA BỘ Y TẾ VỀ ĐỂ PHÒNG TRÁNH NHIỄM CONRONAVIRUS NHỮNG KHUYẾN CÁO PHÒNG TRÁNH nCoV - 2019
NHỮNG KHUYẾN CÁO QUAN TRỌNG CẦN LƯU Ý
CHUNG TAY
PHÒNG TRÁNH VÀ ĐẨY LÙI DỊCH VIÊM PHỔI CẤP
Xin chân thành cảm ơn nguồn tài liệu quý giá từ Bộ Y tế, các chuyên gia, bác sỹ trong ngành. ĐẶC BIỆT CẢM ƠN BỆNH VIỆN NHIỆT ĐỚI TRUNG ƯƠNG CUNG CẤP NHỮNG THÔNG TIN QUÝ GIÁ
