PeriYgeias#5 by ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ Media Group

2 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ 3

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Καταρρίπτοντας τους επίμονους μύθους γύρω από τον καρκίνο

υχνά το πρώτο πράγμα που με ρωτούν οι ασθενείς όταν μαθαίνουν ότι έχουν καρκίνο είναι "Θα πεθάνω γιατρέ;" Η διάγνωση του καρκίνου δε μπορεί παρά να είναι μια εμπειρία που αλλάζει τη ζωή του κάθε ανθρώπου. Ο φόβος για τον πιθανό θάνατο, η άρνηση, η οργή, η ελπίδα, η θλίψη, η αποδοχή είναι φυσιολογικά συναισθήματα σε μια τόσο σημαντική αλλαγή. Ό,τι ήταν πριν «φυσιολογικό» και δεδομένο δεν είναι πλέον. Η διάγνωση της ασθένειας επηρεάζει τις σχέσεις με τους ανθρώπους που φροντίζουν τον ασθενή, με τους φίλους και την οικογένεια καθώς όλοι προσπαθούν να προσαρμοστούν στη νέα κατάσταση. Είναι χαρακτηριστικό ότι συχνά τα μέλη του οικείου περιβάλλοντος χρησιμοποιούν πρώτο πληθυντικό πρόσωπο όπως «χειρουργηθήκαμε, διαγνωστήκαμε, κάνουμε χημειοθεραπείες κοκ» καθώς και αυτοί «νοσούν» διαφορετικά. Η στάση αυτή είναι αναμενόμενη καθώς συχνά οι οικείοι καλούνται να πάρουν σημαντικές αποφάσεις, και με σημαντικό ψυχολογικό κόστος, γύρω από τα πρακτικά προβλήματα του καρκίνου χωρίς να έχουν προηγούμενη εμπειρία. Για πολλούς το διαδίκτυο αποτελεί το πρώτο μέρος που απευθύνονται όταν αναζητούν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τον καρκίνο. Μια αναζήτηση με τις λέξεις «θεραπεία+καρκίνος» στο Google θα εμφανίσει εκατομμύρια ιστοσελίδες. Εκεί ακριβώς αρχίζει το πρόβλημα. Στην αναζήτηση ιατρικών πληροφοριών για τον καρκίνο στο διαδίκτυο ο μη ειδικός δύσκολα θα ξεχωρίσει την πραγματικότητα από τη μυθοπλασία καθώς πολλές ανακριβείς πληροφορίες φαίνονται και ακούγονται απόλυτα λογικές. Υπάρχουν πολλές σελίδες για τον καρκίνο που είναι αξιόπιστες αλλά υπάρχουν πολλές περισσότερες που διαδίδουν μύθους. Ας δούμε τους πιο συχνούς μύθους και το τι ισχύει πραγματικά με βάση τη σύγχρονη επιστημονική γνώση: Μύθος 1ος: Ο καρκίνος είναι μία καινούργια ασθένεια που δημιουργήθηκε για να πλουτίσουν οι φαρμακευτικές εταιρείες (bonus: και για να ελεγχθεί ο υπερπληθυσμός της γης). Η αλήθεια είναι ότι ο καρκίνος περιγράφεται εδώ και χιλιάδες χρόνια από αρχαίους αιγύπτιους και έλληνες γιατρούς. Είναι γεγονός ότι υπάρχει αυξητική τάση στα ποσοστά του καρκίνου αλλά αυτό εξηγείται εύκολα καθώς ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για τον καρκίνο είναι η γήρανση. Με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής είναι απόλυτα φυσιολογικό να αυξάνονται οι βλάβες στο DNA των κυττάρων μας και οι βλάβες αυτές μπορούν να οδηγήσουν στην ανάπτυξη καρκίνου. Η διατροφή, ο τρόπος ζωής και άλλοι παράγοντες όπως το κάπνισμα ή η ατμοσφαιρική ρύπανση αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. Επιπλέον, χάρη στην πρόοδο των απεικονιστικών μεθόδων περισσότεροι καρκίνοι διαγιγνώσκονται σε πρώιμο στάδιο. Το να ισχυρίζεται λοιπόν κανείς ότι πρόκειται για μία εντελώς καινούργια ασθένεια που δημιουργήθηκε από τον άνθρωπο απέχει πολύ από την πραγματικότητα.

Μύθος 2ος: Οι «αλκαλικές» δίαιτες προστατεύουν από τον καρκίνο. Ο μύθος λέει ότι με τις “όξινες” δίαιτες το αίμα γίνεται “πολύ όξινο” και έτσι αυξάνεται ο κίνδυνος να εμφανιστεί ο καρκίνος. Τι πιο απλό λοιπόν, συνεχίζει ο μύθος, από το να τρώτε μόνο «αλκαλικά» πράσινα λαχανικά και φρούτα (και παραδόξως πολλά όξινα λεμόνια!) για να προστατευτείτε ή και να θεραπευτείτε. Η αλήθεια είναι ότι η θεωρία δεν έχει την ελάχιστη επιστημονική βάση. Κανένα καρκινικό κύτταρο δε μπορεί να επιβιώσει σε αλκαλικό περιβάλλον αλλά το ίδιο ισχύει και για όλα τα φυσιολογικά κύτταρα.H «οξύτητα» του αίματος δε μπορεί να αλλάξει για κανένα αξιόλογο χρονικό διάστημα από την τροφή που καταναλώνουμε καθώς το σώμα θα αποβάλλει με τα ούρα οτιδήποτε περιττό για να διατηρήσει την ισορροπία. Το pH των ούρων μπορεί να αλλάξει ανάλογα με το φαγητό αλλά αυτό απέχει πολύ από τον ισχυρισμό ότι το είδος της δίαιτας μπορεί να αλλάξει το pH του σώματος ή ότι έχει επίδραση στον καρκίνο. ος

Μύθος 3 : Η ζάχαρη «θρέφει» τα καρκινικά κύτταρα. Ένας ακόμα μύθος που συναντάμε συχνά είναι ότι αφαιρώντας τελείως τα σάκχαρα από το διαιτολόγιο του ασθενή τα καρκινικά κύτταρα θα πεθάνουν. Η απάντηση είναι ότι πιθανώς θα πεθάνουν από ασιτία αφού το ίδιο θα συμβεί και στον ασθενή. Τα σάκχαρα-οι υδατάνθρακες- παρέχουν την απαραίτητη ενέργεια που χρειάζεται το σώμα για να λειτουργήσει. Όλα τα κύτταρα, καρκινικά και μη, χρησιμοποιούν τα σάκχαρα για ενέργεια αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι η ζάχαρη στα γλυκά και τα άλλα φαγητά με ζάχαρη θρέφουν συγκεκριμένα τα καρκινικά κύτταρα. Ο οργανισμός θα μετατρέψει όλους τους υδατάνθρακες που τρώμε (που βρίσκονται και στα φρούτα και στο ψωμί και στα γλυκά) σε απλά σάκχαρα, που

χρησιμοποιούνται από ιστούς όταν αυτοί χρειάζονται ενέργεια. Αυτό που ισχύει, και αυτό αφορά και τον προηγούμενο μύθο, είναι ότι η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών στα πλαίσια μιας ισορροπημένης δίαιτας (που δεν αποκλείει κανένα τρόφιμο), με περιορισμό της ζάχαρης ώστε να διατηρούμε σταθερό σωματικό βάρος, συστήνεται ανεπιφύλακτα και μπορεί να συμβάλλει στην πρόληψη του καρκίνου. Σε καμία περίπτωση όμως δε μπορούμε να πούμε ότι τα φαγητά με ζάχαρη θρέφουν συγκεκριμένα τα καρκινικά κύτταρα. ος

Μύθος 4 : Η θεραπεία είναι η μαγειρική σόδα (διττανθρακικό νάτριο) και μας το κρύβουν. Αυτός ο μύθος συνδυάζεται με έναν άλλο μύθο, ότι ο καρκίνος είναι μύκητας (και πάλι μας το κρύβουν). Φυσικά και δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να αποδεικνύουν τους ισχυρισμούς. H θεραπεία -λέει ο μύθος- είναι να γίνουν ενέσεις σόδας στον όγκο. Ας ξεκινήσουμε από το δεδομένο ότι η σόδα δε χρησιμοποιείται καν για τη θεραπεία των μυκητιασικών λοιμώξεων αλλά και ότι οι υψηλές δόσεις διττανθρακικού νατρίου μπορούν να οδηγήσουν σε θάνατο τον ασθενή. Δημοσιευμένες κλινικές δοκιμές της σόδας ως αγωγή για τον καρκίνο δεν υπάρχουν σε σοβαρά επιστημονικά περιοδικά. Μύθος 5ος: Οι «υπερτροφές» (superfoods) προλαμβάνουν τον καρκίνο. Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά: δεν υπάρχουν «υπερτροφές». Ο όρος δεν έχει καμία επιστημονική βάση καθώς πρόκειται καθαρά για όρο του marketing. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι τροφές αυτές δε μπορούν να αποτελούν μέρος μιας υγιεινής διατροφής. Ο καρκίνος όμως είναι πολύ πολύπλοκος για να ισχυριστεί κανείς ότι οποιοδήποτε «υπερφαγητό» θα μπορούσε να μειώσει την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου. Μύθος 6ος: θα σου πω εγώ μια θεραπεία που κάνει θαύματα… Το Διαδίκτυο είναι γεμάτο με προσωπικές ιστορίες για “θαυματουργές” θεραπείες για τον καρκίνο. Κατά καιρούς ακούμε στα ογκολογικά ιατρεία για κλύσματα με κόκκους καφέ, για φραπελιές, για δηλητήρια μπλε σκορπιών, για κουκούτσια βερίκοκων. Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να είναι αστεία αν δεν ήταν τόσο επικίνδυνα. Οι «προσωπικές ιστορίες» στο διαδίκτυο δεν είναι τεκμηριωμένα επιστημονικά στοιχεία αφού είναι αδύνατο να γνωρίζουμε το ιατρικό ιστορικό των ασθενών αυτών, από τι έπασχαν, τι αντικαρκινικές θεραπείες λάμβαναν και πολλά άλλα. Επίσης μαθαίνουμε μόνο τις «επιτυχίες»-τι έγινε άραγε, για παράδειγμα, με εκείνους που προσήλθαν στα επείγοντα λόγω δηλητηρίασης από κυανιούχα επειδή έλαβαν μεγάλη ποσότητα από κουκούτσια βερίκοκων; Τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών, που γίνονται υπό αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες, είναι η μόνη δικλείδα ασφαλείας που έχουν οι γιατροί που ασχολούνται με τον καρκίνο. Μόνο υπό τέτοιες προϋποθέσεις εξασφαλίζεται η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα των αντικαρκινικών φαρμάκων καθώς τα δεδομένα των κλινικών μελετών μας επιτρέπουν να χρησιμοποιήσουμε την κάθε αγωγή προς όφελος των ασθενών μας. Η φύση αποτελεί μια ανεξάντλητη πηγή δυνητικά δραστικών θεραπειών. Για παράδειγμα, το αντικαρκινικό φάρμακο πακλιταξέλη (taxol) αρχικά εξήχθη από τον φλοιό και τις βελόνες ενός έλατου (Taxusbrevifolia). Αυτό όμως απέχει από τον ισχυρισμό ότι θα έπρεπε να μασάμε πευκοβελόνες για να καταπολεμήσουμε τον καρκίνο. Ο ασθενής με καρκίνο έχει δικαίωμα να αναζητήσει πιθανές θεραπείες παντού και αυτό είναι θεμιτό. Πρέπει όμως να είναι εξαιρετικά προσεκτικός με τις «θαυματουργές θεραπείες», ειδικά αν κάποιος προσπαθεί να του την πουλήσει, αφού μπορεί να επιδεινώσει την ήδη εύθραυστη υγεία του. Η Wikipedia έχει μια εξαιρετική λίστα πλήρως αναποτελεσματικών «θαυματουργών θεραπειών»-μπορείτε να ανατρέξετε εκεί. Μύθος 7ος: Η «θαυματουργή» θεραπεία που κρύβουν οι κυβερνήσεις και οι φαρμακοβιομηχανίες… Ο μύθος αυτός συνήθως συνδυάζεται με τον προηγούμενο και λέει ότι οι φαρμακοβιομηχανίες και οι κυβερνήσεις έχουν συνωμοτήσει για να αποκρύψουν τη θεραπεία για τον καρκίνο επειδή κερδίζουν τόσα πολλά χρήματα από τις υπάρχουσες αγωγές. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχουν θέματα διαφάνειας κλινικών δοκιμών και θέματα παράλογα υψηλών τιμών σε νέα φάρμακα αλλά αυτό δεν αποδεικνύει ότι οι εναλλακτικές θεραπείες είναι η θεραπεία στον καρκίνο. Για να το περιγράψω και μεταφορικά: το γεγονός ότι μερικά αεροπλάνα πέφτουν δε σημαίνει ότι θα χρησιμοποιούμε ιπτάμενα χαλιά για να πετάμε. Η εύρεση μιας ιδιαίτερα αποτελεσματικής θεραπείας θα εγγυόταν τεράστιες πωλήσεις παγκοσμίως και είναι το

Του Δρ. Ευάγγελου Γ. Βούλγαρη

«χρυσό δισκοπότηρο» της φαρμακευτικής έρευνας. Για ακριβώς αυτό το λόγο και οι φαρμακοβιομηχανίες επενδύουν δισεκατομμύρια δολάρια σε έρευνα για αποτελεσματικές θεραπείες. Τέλος, αξίζει να θυμόμαστε ότι πολλοί άνθρωποι-ζάμπλουτοι επιχειρηματίες, διάσημοι ηθοποιοί, πανίσχυροι πολιτικοί, μεγάλα στελέχη φαρμακευτικών, γιατροί- πεθαίνουν καθημερινά από καρκίνο. Αυτοί γιατί δεν πήραν άραγε το «φάρμακο»; Μύθος 8ος: Οι αντικαρκινικές θεραπείες περισσότερο βλάπτουν παρά ωφελούν. Για να είμαστε ειλικρινείς καμία θεραπεία για τον καρκίνο δεν είναι εύκολη. Οι παρενέργειες μπορεί να είναι πολλές αφού μαζί με τα καρκινικά κύτταρα σκοτώνονται και υγιή. Μερικές φορές δυστυχώς δεν είναι καν αποτελεσματικές για λόγους που οι ογκολόγοι δε γνωρίζουμε, ιδίως όταν η νόσος διαγιγνώσκεται σε προχωρημένα στάδια. Ένα σωστό ογκολογικό χειρουργείο είναι το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση της νόσου εφόσον η νόσος είναι περιορισμένη και χειρουργήσιμη. Η ακτινοθεραπεία αποτελεί μια εξαιρετική τοπικοπεριοχική θεραπεία αλλά η μοναδική συστηματική (για όλο το σώμα) θεραπεία του καρκίνου εξακολουθεί να είναι η χημειοθεραπεία και, τελευταία, η ανοσοθεραπεία. Σε πολλές περιπτώσεις οι θεραπείες αυτές μπορεί να μην πετύχουν ίαση της νόσου αλλά μπορεί να πετύχουν παράταση της επιβίωσης ή και ανακούφιση από τα συμπτώματα. Οι αναρτήσεις στο διαδίκτυο ότι η χημειοθεραπεία είναι «αποτελεσματική κατά 3%» είναι το λιγότερο παραπλανητικές. Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν καρκίνοι στους οποίους η πρόοδος είναι μέχρι τώρα πολύ πιο αργή – όπως οι καρκίνοι του πνεύμονα, του εγκεφάλου και του παγκρέατος. Είναι λογικό να νιώθεις ότι δεν έχει γίνει καμία απολύτως πρόοδος όταν χάνεις κάποιον που αγαπάς από καρκίνο. Τα πράγματα δεν είναι όμως ακριβώς έτσι. Για παράδειγμα, περισσότεροι από το 96% των ανδρών θεραπεύονται από τον καρκίνο των όρχεων με τη χημειοθεραπεία, σε σύγκριση με το λιγότερο από 70% πριν από τρεις δεκαετίες. Επίσης, χάρη στη χημειοθεραπεία, περισσότερο από το 75% των παιδιών με καρκίνο θεραπεύονται, από μόλις 25% που θεραπευόταν το 1970. Η επιβίωση από τον καρκίνο έχει διπλασιαστεί τα τελευταία 40 χρόνια στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ η θνησιμότητα έχει μειωθεί κατά 10% μόνο την τελευταία δεκαετία. Γνωρίζουμε ότι απαιτούνται νεότερες θεραπείες- πιο στοχευμένες και με λιγότερες παρενέργειες- αλλά το μέλλον είναι ήδη εδώ. Πολλά καινούργια φάρμακα έρχονται αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπίζουμε τον καρκίνο σε λίγα χρόνια. Όπως και με όλα τα πράγματα στη ζωή έτσι και στην αντιμετώπιση του καρκίνου πρέπει εξαρχής να τίθενται ρεαλιστικοί στόχοι και εδώ είναι τεράστια η ευθύνη της ογκολογικής ομάδας. Οι γιατροί, οι ασθενείς και οι οικογένειές τους πρέπει να είναι ρεαλιστές και ειλικρινείς όσον αφορά στις βέλτιστες επιλογές για αγωγή, ειδικά όταν ο καρκίνος βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο. Συνοψίζοντας, θα γίνω προβλέψιμος αλλά τα μέχρι σήμερα επιβεβαιωμένα επιστημονικά στοιχεία καταδεικνύουν μόνο δύο απλές και χιλιοειπωμένες αλήθειες: ο καλύτερος τρόπος να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου είναι η υιοθέτηση μιας σειράς αλλαγών στις συνθήκες ζωής μας όπως η αποχή από το κάπνισμα, η σωματική δραστηριότητα, η διατήρηση υγιούς βάρους και η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος θεραπείας είναι η έγκαιρη διάγνωση και η αντιμετώπιση από την εξειδικευμένη ογκολογική ομάδα. Όταν ο καρκίνος σου χτυπάει την πόρτα, η ζωή σε βάζει σε μια περιπέτεια. Αφού ξεπεράσεις το πρώτο σοκ, πρέπει εσύ και όσοι είναι κοντά σου να επιστρατεύσεις όση ψυχραιμία διαθέτεις και να πολεμήσεις. Να διαλέξεις γιατρούς που θα εμπιστευθείς και που, εκτός από τη θεραπεία, θα σου λύσουν κάθε απορία για ό,τι διαβάζεις στο διαδίκτυο. Ναι, είναι και δική σου ευθύνη.

*O Δρ. Ευάγγελος Γ. Βούλγαρης είναι Ογκολόγος, Στρατιωτικός Ιατρός, Διδάκτορας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με μετεκπαίδευση στην ογκολογία μαστού στις ΗΠΑ. Υπηρετεί στην Ογκολογική Κλινική του 424 Στρατιωτικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, είναι συνεργάτης του Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης, του Ιασώ Θεσσαλίας και της Κλινικής «Άνασσα» Βόλου. Περισσότερες πληροφορίες: www.oncoconsult.gr ** Το παραπάνω κείμενο στηρίχθηκε στο άρθρο “Don’t believe the hype. Ten persistent cancer myths debunked” του CancerResearchUK (Μάρτιος 2014)

4 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Αρτηριακή

υπέρταση

ρτηριακή υπέρταση ονομάζεται η νόσος στην οποία η πίεση του αίματος είναι σταθερά μεγαλύτερη από τις επιθυμητές. Χωρίζεται σε συστολική και διαστολική:

Συστολική ΑΠ είναι η πίεση που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών κατά τη διάρκεια της σύσπασης της καρδιάς. Διαστολική ΑΠ είναι η πίεση που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών στο διάστημα μεταξύ των συσπάσεων της καρδιάς. (στη διαστολή) Μετριέται σε mmΗg (χιλιοστά στήλης υδραργύρου) και αν κάποια από τις δύο τιμές βρίσκεται πάνω από τα επιθυμητά όρια, τότε η κατάσταση χαρακτηρίζεται ως υπέρταση, ανεξάρτητα αν η άλλη είναι φυσιολογική. Ετσι υπέρταση ονομάζουμε σήμερα τιμές ΑΠ >140mmHg για τη συστολική >90 mmHg για τη διαστολική Η συστολική ΑΠ είναι η πιο σημαντική. Αποτελεί τη βάση για τη διάγνωση στην πλειονότητα των ασθενών. Ορισμένες κατευθυντήριες οδηγίες προτείνουν τιμές 130/80 για ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη ή χρόνια νεφροπάθεια. Ωστόσο, τα οφέλη αυτού του χαμηλότερου στόχου δεν έχουν τεκμηριωθεί επαρκώς. Ταξινόμηση της Αρτηριακής Πίεσης Φυσιολογική Συστολική <120mmHg Προϋπέρταση 120-139 Υπέρταση σταδίου Ι 140-159 Υπέρταση σταδίου ΙΙ >160

Διαστολική <80mmHg 80-89 90-99 >100

Ποια είναι τα αίτια; Περίπου το 95% των ενηλίκων με υψηλή αρτηριακή πίεση είναι ιδιοπαθείς. Τα αίτια δεν είναι γνωστά παρότι αναφέρονται περιβαλλοντικοί και γενετικοί παράγοντες που επηρεάζουν την αρτηριακή πίεση.

ΤΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΣ ΚΑΡΟΤΣΑΚΗ - ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΥ

• Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως υπερβολική πρόσληψη άλατος, παχυσαρκία, καθιστική ζωή. • Γενετικοί παράγοντες που προκαλούν αυξημένη δραστηριότητα του συστήματος ρενίνη - αγγειοτενσίνη - αλδοστερόνη και του συμπαθητικού νευρικού συστήματος. • Η αγγειακή σκληρία, η οποία προκαλεί μεμονωμένη συστολική υπέρταση και τη συναντάμε κυρίως σε ηλικιωμένους. Η δευτεροπαθής ΑΠ αφορά το 5% του συνόλου των υπερτασικών, όπου η αιτία μπορεί να εντοπισθεί και να αντιμετωπισθεί.

Τα κύρια αίτια δευτεροπαθούς είναι: • Χρόνια νεφροπάθεια • Πολυκυστική νόσος των νεφρών • Στένωση της νεφρικής αρτηρίας • Υπεραλδοστερονισμός • Φαιοχρωμοκύτωμα • Νόσοι θυροειδούς • Υπνική άπνοια

Πως μετράμε σωστά; Μπορεί να μετρηθεί είτε με ένα κλασικό πιεσόμετρο ή με τη βοήθεια μιας αυτόματης ηλεκτρονικής συσκευής. (Αυτά που εφαρμόζουν στον καρπό είναι συχνά ανακριβή και δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται). Είναι σημαντικό να χρησιμοποιείτε σωστό μέγεθος περιχειρίδας. Ο ασθενής πρέπει να είναι καθιστός σε άνετη θέση για τουλάχιστον 5 λεπτά. Είναι καλύτερο να γίνονται 3 μετρήσεις. Την 1η δεν την υπολογίζουμε. Οι άλλες δύο να έχουν 1-2 λεπτά διαφορά και να χρησιμοποιείται ένας μέσος όρος των μετρήσεων.

Ποιες οι συνέπειες της Αρτηριακής Υπέρτασης; Η αυξημένη αρτηριακή πίεση μπορεί μακροχρόνια να προκαλέσει βλάβες στα αγγεία των οργάνων του σώματος. Ετσι ως συνέπεια μπορούν να εκδηλωθούν παθήσεις της καρδιάς (καρδιακή ανεπάρκεια, στεφανιαία νόσος ) του εγκεφάλου (αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο), των νεφρών (νεφρική ανεπάρκεια), των ματιών (αμφιβληστροειδοπάθεια) και των αγγείων (ανευρύσματα).

ΕΞΑΧΝΩΣΗ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΜΕ LASER

Πως αντιμετωπίζεται; Το πιο σημαντικό είναι η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής και διατροφής που περιλαμβάνει: I. Υγιεινή διατροφή: Ελάττωση κατανάλωσης αλατιού και έμφαση στην πρόσληψη τροφών, όπως τα λαχανικά, φρούτα και ψάρια. Αντίστοιχα περιορισμός στη λήψη κρεάτων-λιπαρών τροφών. II. Καθημερινή σωματική άσκηση. III. Διατήρηση κανονικού σωματικού βάρους. IV. Διακοπή καπνίσματος.

Τι φάρμακα διαθέτουμε για την αντιμετώπιση της. Κυκλοφορούν πολλές ομάδες φαρμάκων που βοηθούν τον ανθρώπινο οργανισμό. Μπορεί να χρειαστεί η λήψη από μία έως και παραπάνω από τρεις διαφορετικές κατηγορίες για να πετύχουμε το στόχο μας. Είναι πολύ σημαντικό όμως να θυμόμαστε ότι: ] Κάθε οργανισμός είναι ιδιαίτερος γι’ αυτό και η θεραπεία διαφέρει από άτομο σε άτομο. ] Απαραίτητη είναι η στενή συνεργασία του ασθενούς με τον θεράποντα ιατρό του και η σχέση εμπιστοσύνης που αναπτύσσεται μεταξύ τους. Η ΛΗΨΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΕΙ ΤΟΝ ΥΓΙΕΙΝΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, ΔΕΝ ΤΟΝ ΑΝΤΙΚΑΘΙΣΤΑ!

Του Κωνσταντίνου Ε. Ευσταθίου M.D.-FEBU, Χειρουργού ουρολόγου, επιστημονικoύ συνεργάτη Ουρολογικής Κλινικής Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας

προστάτης αδένας είναι όργανο του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος. Κύρια λειτουργία του είναι η παραγωγή προστατικού υγρού μέσα στο οποίο μεταφέρονται τα σπερματοζωάρια. Ο προστάτης βρίσκεται ακριβώς κάτω από την ουροδόχο κύστη και περιβάλλει το αρχικό τμήμα της ουρήθρας.

Τι είναι η Καλοήθης Υπερπλασία του Προστάτη; Το μέγεθος ενός φυσιολογικού προστάτη σε έναν άνδρα κάτω των τριάντα ετών είναι στο μέγεθος ενός καρυδιού ή περίπου 20 γραμμάρια. Μετά την ηλικία των σαράντα ετών, ο προστάτης αρχίζει να διογκώνεται με αποτέλεσμα το αδένωμα να συμπιέζει την ουρήθρα και να εμποδίζει έτσι την ελεύθερη ροή των ούρων. Ο ιατρικός όρος αυτής της διόγκωσης είναι καλοήθης υπερ- πλασία του προστάτη (ΚΥΠ). Τα πρώτα συμπτώματα της διόγκωσης αυτής εμφανίζονται συνήθως μετά την ηλικία των 50 ετών. Μετά την ηλικία αυτή ένας στους δύο άντρες εμφανίζει συμπτώματα καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη.

Ποια είναι τα συνηθέστερα συμπτώματα της Υπερπλασίας Καθώς το μέγεθος του προστάτη αυξάνεται και η ελεύθερη ροή των ούρων εμποδίζεται, τα συμπτώματα της διόγκωσης γίνονται ολοένα και πιο έντονα. Τα συνηθέστερα συμπτώματα περιλαμβάνουν: ● συχνουρία ● μικρή ακτίνα ούρησης ● δυσκολία κατά την έναρξή της ● διακοπή και επανέναρξη ● επιτακτική ανάγκη για ούρηση ενίοτε με ελάχιστη ποσότητα ● αδυναμία πλήρους κένωσης της κύστης. Βασανιστικό σύμπτωμα, που επηρεάζει και την ποιότητα ζωής των πασχόντων αποτελεί η νυκτουρία δηλαδή η αφύπνιση τη νύχτα 2 και 3 ή και περισσότερες φορές για ούρηση

Ποιοι είναι οι τρόποι χειρουργικής θεραπείας Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη μπορεί να αντιμετωπιστεί χειρουργικά με διάφορους τρόπους όπως

1.Ανοικτή χειρουργική επέμβαση προστατεκτομής 2.Διουρηθρική προστατεκτομή συμβατική ή με διπολική ενέργεια : μέθοδοςTURis ή PLASMA 3.Διουρηθρηκή προστατεκτομή με LASER Οι παραπάνω χειρουργικές τεχνικές αφαίρεσης της υπερπλασίας αν και αποτελεσματικές προϋποθέτουν, τη διακοπή ενδεχόμενης αντιπηκτικής αγωγής, συνοδεύονται από μετεγ- χειρητικό πόνο, έχουν παρατεταμένη νοσηλεία με παραμονή του καθετήρα και πιθανότητες επιπλοκών (ανάγκη μετάγγισης, σεξουαλική δυσλειτουργία, κ.α.)H πιο σύγχρονη μέθοδος θεραπείας της Καλοήθους Υπερπλασίας που προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα για τον ασθενή είναι η LASER εξάχνωση του αδενώματος του προστάτη

Ποια τα πλεονεκτήματα της θεραπείας με Laser

● Η θεραπεία της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη με Laser (μέθοδος LIFE) προσφέρει σημαντκά πλεονεκτήματα όχι μόνο έναντι των κλασικών χειρουργικών τεχνικών αλλά και έναντι άλλων μεθόδων. ● Να σημειώσουμε εδώ ότι είναι τελείως διαφορετική η μέθοδος TURis με τη μέθοδο LASER κάτι που συχνά συγχέουνε οι ασθενείς ● Η μέθοδος LASER είναι μια σύγχρονη, μικροεπεμβατική, αναίμακτη τεχνική. ● Πραγματοποιείται με χειρουργική ακρίβεια και απόλυτη ασφάλεια ελαχιστοποιώντας τις πιθανές επιπλοκές. ● Μπορεί να πραγματοποιηθεί με ελάχιστη αναισθησία (περιοχική) ● Μειώνει σημαντικά τον χρόνο των παρεμβάσεων (30-60 λεπτά

ανάλογα με το μέγεθος του προστάτη) ● Ελαχιστοποιεί τον χρόνο νοσηλείας ( 1 ημέρα) ● Ελαχιστοποιεί τον χρόνο καθετηριασμού μετά την επέμβαση (24 ώρες) ● Ελαχιστοποιεί τις επιπλοκές των κλασσικών χειρουργικών επεμβάσεων (ανάγκες μεταγγίσεων, επιβάρυνση καρδιαγγειακού συστήματος με τη διακοπή αντιπηκτικών, σεξουαλική λειτουργία, εκσπερμάτιση). ● Επιτρέπει την γρήγορη ανάρρωση και την επάνοδο των ασθενών στις φυσιολογικές τους δραστηριότητες ● Είναι ιδανική για ασθενείς με αντιπηκτική αγωγή ( δεν απαιτεί τη διακοπή της ) και εφαρμόζεται και για ασθενείς μεγάλης ηλικίας με συνοδά νοσήματα. Γκλαβάνη 29 – Ερμού, Βόλος Τηλ: 24210 76177

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ 5

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΚΟΙΛΙΟΚΗΛΗ ΚΑΙ ΟΜΦΑΛΟΚΗΛΗ

ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ

κήλη είναι στην ουσία η μετατόπιση ενός σπλάγχνου σε σημείο διαφορετικό από τη φυσιολογική ανατομική του θέση. Σε ό,τι αφορά τις κήλες του κοιλιακού τοιχώματος (βουβωνοκήλες, μηροκήλες, ομφαλοκήλες κ.λπ.), αυτές προκύπτουν λόγω δημιουργίας χασμάτων στα αντίστοιχα σημεία του κοιλιακού τοιχώματος. Το κοινό χαρακτηριστικό αυτών των χασμάτων είναι ότι δημιουργούνται σε σημεία αδύναμα εκ φύσεως. Τα αίτια δημιουργίας της ομφαλοκήλης - κοιλιοκήλης μπορεί να είναι η γενετική προδιάθεση, η παχυσαρκία, η άρση βάρους και άλλες καταστάσεις που προκαλούν αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης ενώ το σημείο του ομφαλού είναι από τη φύση του αδύναμο λόγω του ότι κατά την εμβρυϊκή ζωή διέρχεται από εκεί ο ομφάλιος λώρος. Τα συμπτώματα της ομφαλοκήλης - κοιλιοκήλης ξεκινάνε με διόγκωση στην περιοχή του ομφαλού και τοπικά ενοχλήματα (πόνος, αίσθημα βάρους) ενώ σε περίπτωση που η κήλη επιπλακεί με περίσφιξη, αυτή μπορεί να οδηγήσει σε εντερική νέκρωση και περιτονίτιδα.

Οι κήλες αυτού του τύπου μπορούν πλέον να διορθωθούν και λαπαροσκοπικά με δεδομένο το γεγονός ότι η λαπαροσκοπική επέμβαση υπερτερεί έναντι της ανοικτής διότι: • Η ανάρρωση είναι ταχύτερη καθώς και η επάνοδος στις καθημερινές φυσιολογικές δραστηριότητες (άρση βάρους, οδήγηση κ.λπ.) • Το αισθητικό αποτέλεσμα συνήθως είναι καλύτερο. Εκτός όμως των δύο παραπάνω σαφών πλεονεκτημάτων που ενίοτε έχουν σχετική αξία η λαπαροσκοπική προσπέλαση πρέπει να προτείνεται από το χειρουργό σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ασθενών με συνοδά νοσήματα, ώστε να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος εμφάνισης βραχυπρόσθεσμων και μακροπρό-

θεσμων επιπλοκών.

• Διαβητικοί και ασθενείς με νοσογόνο παχυσαρκία, διότι πολύ συχνά παρουσιάζουν λοίμωξη του χειρουργικού τραύματος που αν προσβάλει και το πλέγμα, ο ασθενής οδηγείται σε δεύτερη χειρουργική επέμβαση που συνεπάγεται αφαίρεση του πλέγματος και ξαναδημιουργίας της κήλης. • Ασθενείς που παρουσιάζουν εξελκώσεις στο δέρμα που βρίσκεται πάνω από το σάκο της κήλης για τους ίδιους λόγους. • Όταν συντρέχουν λόγοι διερεύνησης όλης της κοιλιακής χώρας, αυτό είναι πολύ πιο εύκολο με την επιλογή της λαπαροσκόπησης. Αντίθετα, υπάρχουν περιπτώσεις που η λαπαροσκόπηση δεν πρέπει να προτείνεται στον ασθενή διότι όχι μόνο δεν του προσδίδει κάποιο όφελος αλλά μπορεί να αποβεί και επιζήμια, όπως π.χ. στην περίπτωση μεγάλων χασμάτων όπου η πιθανότητα να υποστεί το έντερο τρώση κατά τους λαπαροσκοπικούς χειρι-

η υπνική άπνοια; Ε

Είναι συχνή στην Ελλάδα η υπνική άπνοια; Η υπνική άπνοια και το ροχαλητό δεν κάνει διακρίσεις. Εμφανίζεται και σε άνδρες και σε γυναίκες. Υπολογίζεται ότι ένας στους τέσσερις άνδρες και 2 στις 10 γυναίκες θα κάνουν άπνοιες στον ύπνο τους. Το σύνδρομο σαν νόσος αφορά περίπου στο 5% του γενικού πληθυσμού, είναι δηλαδή εξαιρετικά συχνό (είναι τόσο συχνό όσο το άσθμα ή ο διαβήτης).

Γιατί παραμένει μια άγνωστη νόσος για τους πολλούς; Η υπνική άπνοια είναι μια νέα σχετικά νόσος (πολλοί ιατροί δεν το γνωρίζουν ή παρερμηνεύουν τα συμπτώματα). Επίσης, η μελέτη της νόσου γίνεται σε λίγαεξειδικευμένα κέντρα(πλέον όλο και περισσότεροι ειδικοί ασχολούνται, κανοντας περισσότερο προσιτή στο κοινό την σοβαρότητα της κατάστασης).

Αληθεύει ότι μόνο οι παχύσαρκοι κάνουν άπνοιες; Οι παράγοντες που δημιουργούν ή και επιδεινώνουν την υπνική

σμούς αυξάνεται επικίνδυνα, ενώ δεν είναι καν δυνατή η καλύτερη διόρθωση για τον ασθενή.

Αυτοί οι ασθενείς είναι:

•Τι είναι να πολύ μεγάλο ποσοστό ανθρώπων, όχι μόνο ροχαλίζουν το βράδυ ενώ κοιμούνται, αλλά κάνουν και άπνοιες. Σαν άπνοια μπορούμε να ορίσουμε οποιαδήποτε διακοπή της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου, ο χρόνος της οποίας διαρκεί 10 ή και περισσότερα δευτερόλεπτα. Όταν δε, κατά τη διάρκεια του ύπνου παρουσιάζονται περισσότερες από 10 άπνοιες, τότε έχουμε να κάνουμε με το Σύνδρομο Υπνικής Άπνοιας. Είναι μια κατάσταση που σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να πάρουμε αψήφιστα και ίσως κρύβει πολλά περισσότερα οργανικά προβλήματα. Αυτό οφείλεται στο εξής γεγονός: Όταν κάνουμε άπνοια, και η αναπνοή μας δεν λειτουργεί φυσιολογικά, το οξυγόνο στο αίμα μειώνεται. Ο εγκέφαλος λαμβάνει το μήνυμα και τίθεται σε συναγερμό. Η διέγερση αυτή του εγκεφάλου, διακόπτει τον βαθύ ύπνο προκειμένου να επανέλθει ο τόνος των μυών και να επιτραπεί πάλι η αναπνοή. Είναι το σημείο που όταν κοιμάται κάποιος και παρουσιάζει άπνοια, ξυπνάει ξαφνικά, σχεδόν πετάγεται, σαν να “πνίγεται”, σαν να μην μπορεί να ανασάνει σαν να παθαίνει ασφυξία.

Του Κωνσταντίνου Αρ. Μαραβέγια Χειρουργού - Επιστημονικού Διευθυντή Άνασσα Γενική Κλινική

άπνοια, είναι πολλοί και κάποιοι από αυτούς μπορούν να αντιμετωπιστούν από τον ίδιο τον άνθρωπο με λίγη προσπάθεια. Η παχυσαρκία είναι ένας βασικότατος παράγοντας, όπως επίσης και το κάπνισμα ή η λήψη αλκοόλ, τα βαριά γεύματα πριν τον ύπνο. Άλλοι παράγοντες που ευθύνονται για την άπνοια και το ροχαλητό είναι τα διάφορα νευρομυικά νοσήματα, οι ανατομικές ανωμαλίες του ρινοφάρυγγα (πχ υπερβολικά μεγάλη σταφυλή, ή υπερμεγέθεις αμυγδαλές), ο υποθυροειδισμός κ.α. Επίσης, κάποια επαγγέλματα σχετίζονται με υψηλότερα ποσοστά νόσησης, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τους επαγγελματίες οδηγούς.

Πώς είναι η ζωή ενός ανθρώπου με υπνική άπνοια; Τα κύρια συμπτώματα που παρατηρούνται είναι: έντονο ροχαλητό, ανήσυχος ύπνος, συχνές αφυπνίσεις με έντονη επιθυμία για αέρα ή για ούρηση, νυκτερινές καούρες ή στηθάγχη ή αίσθημα παλμών, ιδρώτες, εφιάλτες, παραμιλητό, υπνοβασία. Κατά της διάρκεια της ημέρας: ημερήσια υπνηλία και το αίσθημα κούρασης. Επιπλέον μπορεί να εμφανίζονται τα εξής:Πρωινός πονοκέφαλος, ξηροστομία και πονόλαιμος. Αίσθημα ότι ο ύπνος δεν ήταν αρκετός ή δεν προσέφερε ξεκούραση. Δυσκολία συγκέντρωσης ή διαταραχές μνήμης, προσοχής και συγκέντρωσης. Αποτομες αλλαγες στη διαθεση, ευερεθιστότητα ή επιθετικότητα, καταθλιψη. Κάποια άτομα με υπνική άπνοια δεν παρουσιάζουν συμπτώματα, ή έστω δεν γνωρίζουν ότι τα εμφανίζουν. Μπορεί να θεωρούν φυσιολογικό το γεγονός ότι ροχαλίζουν ή ότι νιώθουν συχνά κουρασμένοι.

Πώς γίνεται η διάγνωση του προβλήματος; Εάν ο γιατρός σας υποψιάζεται ότι εμφανίζετε άπνοιες θα σας προτείνει να κάνετε ένα τεστ που ονομάζεται “πολυκαταγραφικήμελέτη ύπνου”. Ο εξεταζόμενος κοιμάται κανονικά για ένα βράδυ και μέσω καλωδίων καταγράφονται διάφορες μετρήσεις (ηλεκτροεγκεφαλο/καρδιο/οφθαλμο και μυογράφημα, οξυγόνο αίματος, ακριβής στάση σώματος, ροή και θερμοκρασία αέρα) σε ειδική συσκευή.Καταγράφονται τα στάδια του ύπνου, οι αφυπνίσεις, οι αποκορεσμοί (πτώση οξυγόνου), αρρυθμίες – ταχυκαρδίες και

Οι ενδείξεις αποκλεισμού από τη λαπαροσκόπηση είναι: • Προηγούμενες «καταστροφικές» επεμβάσεις στην κοιλιακή χώρα • Μεγάλη απώλεια ιστών του κοιλιακού τοιχώματος • Αναγκαίοτητα αφαίρεσης προηγούμενου πλέγματος • Παρουσία λοίμωξης μέσα στην κοιλιά • Παρουσία δερματικών μοσχευμάτων στο κοιλιακό τοίχωμα. Για το λόγο αυτό η απόφαση του χειρουργού πρέπει να λαμβάνεται εξατομικευμένα πάνω στις ανάγκες και στα προβλήματα του κάθε ασθενή, μακριά από θέσφατα και προκαταλήψεις, μετά από ενδελεχή συζήτηση και λήψη του ιστορικού του κάθε ασθενή. Με αυτό τον τρόπο μειώνεται η πιθανότητα υποτροπής και λοιπών επιπλοκών στα επίπεδα που αναφέρονται στην υπάρχουσα βιβλιογραφία.

Του κ. Χρήστου Δάενα Πνευμονολόγου Υπεύθυνου Πνευμονολογικού Τμήματος Άνασσα Γενική Κλινική

βραδυκαρδίες, κινήσεις των άκρων, άπνοιες(πλήρης διακοπή τηςροής του αέρα προς του πνεύμονες) και υπόπνοιες (διακοπή της ροής του αέρα προς του πνεύμονες κατά τουλάχιστον 70%). Το κύριο ζητούμενο είναι ο δείκτης άπνοιας-υπόπνοιας. Με τα νεότερα φορητά μηχανήματα ο εξεταζόμενος μπορεί να μετακινείται ελεύθερα, χωρίς να πρέπει να παραμείνει καθηλωμένος σε μια θέση, κάτι που στα παλαιότερα μοντέλα καθιστούσε δύσκολη την εξέταση.

Τί είναι τα περίφημα μηχανήματα για τον ύπνο; Η θεραπεία που συστήνεται συνήθως για την άπνοια του ύπνου είναι μια ειδική μάσκα που πρέπει να βάζει ο ασθενής όταν κοιμάται. Η μάσκα αυτή εφαρμόζει γύρω από τη μύτη και το στόμα και δημιουργεί μια συνεχή θετική πίεση στο άνω αναπνευστικό σύστημα (continuous positive airway pressure, συσκευή CPAP). Η θετική αυτή πίεση δεν αφήνει τις διόδους του αέρα (αεραγωγούς) του άνω αναπνευστικού συστήματος να κλείνουν όταν ο ασθενής κοιμάται.

Γιατί είναι τελικά σημαντικό να γνωρίζουμε αν έχουμε άπνοιες και πως να τις αντιμετωπίσουμε; Οι συνέπειες της υπνικής άπνοιας μπορεί να είναι δυσάρεστες για τον άνθρωπο εάν το αφήσει και δεν επισκεφθεί ένα ιατρό.Οι ασθενείς δεν λαμβάνουν επαρκή και ποιοτικό ύπνο και αισθάνονται συχνά κουρασμένοι και αδύναμοι. Έτσι, έχουν αυξημένο ρίσκο για τροχαία ατυχήματα αλλά και άλλου είδους ατυχήματα. Η καρδιά και ο εγκέφαλος επηρεάζονται άμεσα και αυτό είναι κάτι που πρέπει να μας απασχολεί. Αρρυθμίες. αρτηριακή ή πνευμονική υπέρταση, στηθάγχη, έμφραγμα του μυοκαρδίου. Επιπρόσθετα, επιληψία ή εγκεφαλικά επισόδια μπορεί να προκύψουν από το σύνδρομο της υπνικής άπνοιας. Ακόμη και ο αιφνίδιος θάνατος σχετίζεται με σοβαρές περιπτώσεις του συνδρόμου. Στόχος μας είναι ο μηδενισμός των απνοιών, ώστε να μπορέσουμε να προλάβουμε όλα τα υπόλοιπα νοσήματα που συνοδεύουν την υπνική άπνοια.

6 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS)

Του Dr. Παναγιώτη Θ. Πολύζου, Μαιευτήρα - Χειρουργού Γυναικολόγου, Ειδικού Αναπαραγωγής, Μέλους του Institute of Life Μονάδας Εξωσωματικής Γονιμοποίησης στο Μαιευτήριο Ιασώ

ίναι μια κοινή ενδοκρινική διαταραχή των γυναικών της αναπαραγωγικής ηλικίας και παρουσιάζεται στο 5-10% αυτών. Παράλληλα θεωρείται μία από τις κύριες αιτίες υπογονιμότητας. Οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί να έχουν διογκωμένες ωοθήκες, που περιέχουν μικρές συλλογές υγρού – τα γνωστά ωοθυλάκια - όπως φαίνεται κατά τη διάρκεια της υπερηχογραφικής εξέτασης. Συχνά, ακανόνιστη έμμηνος ρύση, σε συνδυασμό με υπερβολική τριχοφυΐα, ακμή και παχυσαρκία, εμφανίζονται σε γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Στις εφήβους, η ακανόνιστη έμμηνος ρύση ή αμηνόρροια μπορεί να εγείρει υποψίες για την κατάσταση. Η ακριβής αιτία του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών είναι άγνωστη. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, μαζί με την απώλεια βάρους, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για σοβαρές μακροχρόνιες επιπλοκές, όπως η καρδιακή νόσος και ο σακχαρώδης διαβήτης, και βοηθά τις γυναίκες σε περιπτώσεις υπογονιμότητας να μείνουν έγκυες κατά 90% (όταν βέβαια δεν υπάρχουν άλλοι παράγοντες). ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Το σύνδρομο και τα συμπτώματα συχνά αρχίζουν να εμφανίζονται με την εμμηναρχή. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το σύνδρομο αναπτύσσεται αργότερα κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας με διάφορα σημάδια και συμπτώματα, που μπορεί να επιδεινωθούν σε συνδυασμό με σημαντική αύξηση του σωματικού βάρους. Κάθε γυναίκα με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί να επηρεάζεται διαφορετικά. Για να υπάρξει διάγνωση, θα πρέπει να παρατηρηθούν τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα: ● Πολυκυστικές ωοθήκες. Οι πολυκυστικές ωοθήκες διογκώνονται και παρατηρούνται πολλές μικρές συλλογές υγρού που περιέχουν τα ωάρια. ● Ανωμαλίες περιόδου. Αυτό είναι το πιο κοινό χαρακτηριστικό. Για παράδειγμα κύκλοι άνω των 35 ημερών, ή λιγότεροι από οκτώ κύκλοι της εμμηνόρροιας σε ένα χρόνο. Αμηνόρροια για τέσσερις μήνες ή περισσότερο ή και παρατεταμένες εμμηνορρυσίες με ελάχιστη ή έντονη αιμορραγία. ● Περίσσεια ανδρογόνων. Αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων μπορεί να προκαλέσουν υπερτρίχωση του σώματος και του προσώπου, ακμή των ενηλίκων ή σοβαρή εφηβική ακμή και τριχόπτωση, ακόμη και παχυσαρκία. ΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΥΘΥΝΟΝΤΑΙ Δεν είναι γνωστή η ακριβής αιτία του PCOS, αλλά συγκεκριμένοι παράγοντες μπορεί να παίζουν κάποιο ρόλο: ● Κληρονομικότητα. Γυναίκες με μητέρα ή αδελφή με PCOS, μπορεί να έχουν αυξημένη πιθανότητα να το παρουσιάσουν. Επίσης, εξετάζεται το ενδεχόμενο να συνδέεται με ορισμένα γονίδια. ● Η αυξημένη ινσουλίνη. Η ινσουλίνη είναι ορμόνη που παράγεται από το πάγκρεας. Εάν υπάρχει αντίσταση στην ινσουλίνη, η ικανότητά του οργανισμού να την χρησιμοποιεί αποτελεσματικά είναι μειωμένη, και έτσι το πάγκρεας εκκρίνει περισσότερη, ώστε να κάνει τη γλυκόζη διαθέσιμη στα κύτταρα. Όμως η περίσσεια ινσουλίνης στον οργανισμό, ενδέχεται να έχει επίδραση στις ωοθήκες, αυξάνοντας την παραγωγή ανδρογόνων, η οποία μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα των ωοθηκών να παράγουν ωάρια. ● Χαμηλού βαθμού φλεγμονή. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες με PCOS έχουν χαμηλού βαθμού φλεγμονή, που διεγείρει τις πολυκυστικές ωοθήκες να παράγουν ανδρογόνα.

ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΟΥΝ Οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (ειδικά αυτές με παχυσαρκία) έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν: ● Υπογονιμότητα και αποβολές. ● Διαβήτη τύπου 2 (και στην εγκυμοσύνη). ● Υψηλή αρτηριακή πίεση του αίματος (και στην εγκυμοσύνη). ● Μεταβολικό σύνδρομο - ένα σύμπλεγμα σημείων και συμπτωμάτων με σημαντικά αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου. ● Αυξημένη χοληστερίνη, αυξημένα τριγλυκερίδια ή χαμηλές τιμές της HDL της «καλής» χοληστερόλης. ● Μητρορραγίες ● Καρκίνο του ενδομητρίου λόγω της συνεχούς έκθεσης του σε υψηλά επίπεδα οιστρογόνων. ● Σοβαρή φλεγμονή του ήπατος λόγω της συσσώρευσης λί-

πους. ● Άπνοια ύπνου ● Κατάθλιψη και άγχος ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΕΞΕΤΑΣΗ ΚΑΙ Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ Φυσική και γυναικολογική εξέταση. ● Εξετάσεις αίματος. Ορμονικές εξετάσεις που πρέπει να γίνονται συνήθως την 2η-3η ημέρα της περιόδου. Πρόσθετα μπορεί να ζητηθούν χοληστερόλη νηστείας και τριγλυκερίδια και καμπύλη γλυκόζης και ινσουλίνης. ● Υπερηχογραφική εξέταση έσω γεννητικών οργάνων. Κατά το υπερηχογράφημα συναντάμε τις πολυάριθμες μικρές κύστεις περιφερειακά της ωοθήκης. Η διάγνωση προκύπτει μετά από συνεκτίμηση όλων των σημείων και συμπτωμάτων, καθώς δεν υπάρχει ειδικό τεστ. ΘΕΡΑΠΕΥΟΝΤΑΙ; ΚΑΙ ΜΕ ΠΟΙΟΝ ΤΡΟΠΟ; Η θεραπεία του PCOS εστιάζεται στην αντιμετώπιση των επιμέρους παραμέτρων, όπως η τριχοφυία, ακμή, παχυσαρκία, υπογονιμότητα. Καταρχάς, είναι σημαντική η απώλεια βάρους μέσω δίαιτας σε συνδυασμό με μέτρια άσκηση. Ακόμη και μια μέτρια μείωση του βάρους της γυναίκας ( π.χ 5%), θα μπορούσε να βελτιώσει την κατάστασή της. Φάρμακα Αντισυλληπτικό χάπι: Για τις γυναίκες που δεν επιθυμούν μια εγκυμοσύνη, το αντισυλληπτικό χάπι μπορεί να ελέγξει την περίοδο , να μειώσει τα επίπεδα των ανδρογόνων και να βοηθήσει πολύ αποτελεσματικά στην ακμή και την τριχοφυία. Με την διακοπή του χαπιού μπορεί να διαταραχθεί εκ νέου η περίοδος. Εναλλακτικά συνιστάται και η θεραπεία με προγεστερόνη. Μετφορμίνη (Glucophage): χρησιμοποιείται για τον σακχαρώδη διαβήτη. Παράλληλα, έχει βρεθεί ότι βοηθά στα συμπτώματα του συνδρόμου. Η μετφορμίνη επηρεάζει τον τρόπο που η ινσουλίνη ελέγχει την γλυκόζη του αίματος και ελαττώνει την παραγωγή τεστοστερόνης. Μετά από μερικούς μήνες χορήγησης, επιβραδύνεται η ανάπτυξη της ανεπιθύμητης τριχοφυΐας και επανέρχεται η ωορρηξία. Φαίνεται πως η μετφορμίνη έχει και θετική επίδραση στην απώλεια σωματικού βάρους. Φάρμακα για υπογονιμότητα: Οι γυναίκες με PCOS αντιμετωπίζουν συχνά προβλήματα υπογονιμότητας, λόγω προβλημάτων στην ωορρηξία. Διάφορες θεραπείες που διεγείρουν την ωορρηξία μπορούν να βοηθήσουν την γυναίκα να μείνει έγκυος. Πριν όμως χορηγηθεί θεραπεία, πρέπει να αποκλειστούν άλλοι λόγοι υπογονιμότητας τόσο στον άνδρα όσο και στην γυναίκα. Πρέπει να τονιστεί, ότι τέτοιες θεραπείες αυξάνουν τις πιθανότητες για πολλαπλή κύηση (δίδυμα, τρίδυμα). Φάρμακα που χρησιμοποιούνται ευρέως είναι: Κλομιφαίνη: η πρώτη επιλογή για την διέγερση της ωορρηξίας στις περισσότερες ασθενείς Μετφορμίνη με κλομιφαίνη: Ο συνδυασμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί αν η χρήση της κλομιφαίνης αποτύχει. Γοναδοτροπίνες: Τις χρησιμοποιούμε και στην εξωσωματική γονιμοποίηση. Χορηγούνται σε ενέσιμη μορφή, κοστίζουν περισσότερο, είναι όμως η πιο αποτελεσματική θεραπεία.

Λετροζόλη. Αποτελεί εναλλακτική επιλογή. Κάθε μία από τις θεραπείες απαιτεί ασφαλώς στενή παρακολούθηση από τον ειδικό ιατρό της αναπαραγωγής. “Ovarian drilling” Είναι μια επέμβαση που μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες ωορρηξίας και επιλέγεται όταν η γυναίκα δεν ανταποκρίνεται στην φαρμακευτική αγωγή. Γίνεται με λαπαροσκόπηση (επέμβαση με μικρές τομές). Κατά τη διαδικασία προκαλούνται με laser ή ηλεκτροκαυτηρίαση μικρές οπές στις ωοθήκες. Η επέμβαση μπορεί να μειώσει τα επίπεδα των ανδρογόνων και να βοηθήσει στην ωορρηξία, όμως τα αποτελέσματα διαρκούν μόνο μερικούς μήνες. Επίσης, η θεραπεία δεν βοηθά στην τριχόπτωση, ούτε στην ανεπιθύμητη τριχοφυΐα. Φάρμακα για την τριχοφυΐα και ακμή. Τα αντιανδρογόνα φάρμακα μπορούν να περιορίσουν την τριχοφυΐα και την ακμή. Η σπιρονολακτόνη, η οξική κυπροτερόνη, η Flutamide και η Finasteride μπορεί να μειώσουν την επίδραση των ανδρογόνων στις γυναίκες. Τα αντι-ανδρογόνα συχνά συνδυάζονται με αντισυλληπτικά. Αυτές οι θεραπείες δεν πρέπει να χορηγούνται όταν η γυναίκα προσπαθεί να μείνει έγκυος η βρίσκεται ήδη σε κύηση. ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ . Οι γυναίκες με PCOS συνιστάται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές στις διατροφικές τους συνήθειες. Πολλές φορές κρίνεται απαραίτητη και η συνδρομή ειδικού διαιτολόγου. Η τακτική άσκηση καταπολεμά την αντίσταση στην ινσουλίνη, βοηθά στη μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. και βοηθά στη διατήρηση του σωματικού βάρους της γυναίκας υπό έλεγχο. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, μαζί με την απώλεια βάρους, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για σοβαρές μακροχρόνιες επιπλοκές, όπως η καρδιακή νόσος και ο σακχαρώδης διαβήτης, και βοηθά τις γυναίκες σε περιπτώσεις υπογονιμότητας να μείνουν έγκυες κατά 90% (όταν βέβαια δεν υπάρχουν άλλοι παράγοντες).

Website: www.drpolyzos.gr Ιατρείο Βόλου Τηλ: 24210 22988 Ιωλκού 46, Βόλος

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ 7

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΡΟΧΑΛΙΖΕΙ Ή ΚΑΝΕΙ ΑΝΗΣΥΧΟ ΥΠΝΟ

Του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΧΑΡΙΤΟΥ * ΕΙΔΙΚΟΥ ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΥ – ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ 68 ΒΟΛΟΣ Τηλ.επικοινωνίας: 2421108566 www.drharitos.blogspot.com

ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΗΣΥΧΗΣΩ ;

ολλά παιδιά ροχαλίζουν ή/και κάνουν ανήσυχο ύπνο. Αλλα ροχαλίζουν μόνο όταν είναι «κρυωμένα» και άλλα αρκετά συχνά. Το ροχαλητό αυτό άλλες φορές είναι μάλλον «αθώο», σε αρκετές όμως περιπτώσεις μπορεί να μαρτυρά μια «κρυμμένη» παθολογία που έχει να κάνει με διαταραχή της φυσιολογικής αρχιτεκτονική του ύπνου του παιδιού μας, όπως το σύνδρομο αποφρακτικών απνοιών.

Ποιά παιδιά πρέπει να ελεγχθούν ; Παιδιά τα οποία ροχαλίζουν συχνά, ακόμη και όταν δεν είναι «άρρωστα». Παιδιά που κάνουν ιδιαίτερα ανήσυχο ύπνο (στριφογυρίζουν/ξυπνούν) Παιδιά που κατά τον ύπνο ιδρώνουν εύκολα, ακόμη και όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος δεν είναι υψηλή. Εκείνα τα παιδιά που οι γονείς τους έχουν διαπιστώσει ότι σταματά/ «κόβεται» η αναπνοή τους όταν κοιμούνται. Παιδιά που είναι γνωστό ότι έχουν υπερτροφικές αμυγδαλές και αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια). Παιδιά με στασιμότητα σωματικής ανάπτυξης σε συνδυασμό με συχνές λοιμώξεις του αναπνευστικού. Παιδάκια που εμφανίζουν ανεξήγητη πρωτοπαθή νυχτερινή ενούρηση και δεν μπορούν να κόψουν εύκολα την πάνα το βράδυ. Παχύσαρκα παιδάκια με δυσκολία στην αναπνοή. Παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες/διαταραχές συμπεριφοράς/πρόβλημα υπερκινητικότητας που κάνουν ανήσυχο ύπνο.

Πώς γίνεται αυτός ο έλεγχος; Γίνεται λεπτομερή λήψη του ατομικού και του οικογενειακού ιστορικού του παιδιού. Το ερωτηματολόγιο που χρησιμοποιούμε έχει περισσότερες από 100 ερωτήσεις. Αυτό το πρώτο βήμα, όμως, είναι και το σημαντικότερο. Το ιστορικό από μόνο του, σε συνδυασμό με την γνώση του γιατρού μας γύρω από το πρόβλημα, αρκεί, αν όχι να βάλει την διάγνωση, να «ξεδιαλέξει» εκείνα τα παιδιά που χρειάζεται να προχωρήσουν σε περαιτέρω έλεγχο. Στην κλινική μας εξέταση, θα χρειαστούμε πάντοτε την βοήθεια του συναδέλφου ΩΡΛ για την επισκόπηση των αδενοειδών εκβλαστήσεων και την εκτίμηση άλλων παραμέτρων (σχήμα υπερώας/περίμετρος τραχήλου κτλ). Ακολούθως, βγάζουμε στο παιδί μας μια ακτινογραφία επιφάρυγγα (πλάγια λήψη με τον αυχένα σε έκταση). Αυτή συχνά αποκαλύπτει πληροφορίες για το εύρος του ανώτερου αεραγωγού. Το επόμενο βήμα είναι η εκτέλεση δοκιμασίας νυχτερινής οξυμετρίας. Είναι μια διαδικασία απλή, κατά την οποία το παιδί μας κοιμάται φορώντας στο χεράκι του ένα ρολόι-οξύμετρο το οποίο καθόλη την διάρκεια της νύχτας καταγράφει τον κορεσμό οξυγόνου του παιδιού μας. Οταν το παιδί μας ξυπνά το πρωί, το ρολογάκι αφαιρείται και τα αποτελέσματα διαβάζονται και βαθμολογούνται από ειδικό γιατρό. Τέλος, η εξέταση που με μεγάλη ακρίβεια προσδιορίζει όχι μόνο την διάγνωση, αλλά και τον βαθμό του προβλήματος, είναι η ολονύκτια πολυκαταγραφική μελέτη ύπνου. Η μελέτη ύπνου είναι δύσκολο να γίνει, καθώς απαιτεί ειδικό εργαστήριο και προσωπικό. Το παιδί μας πρέπει να κοιμηθεί όλο το βράδυ στο εργαστήριο ύπνου συνδεδεμένο με μηχανήματα που καταγράφουν μια σειρά από παραμέτρους (συνεχές ηλεκτροεγκεφαλογράφημα, ηλεκτρομυογράφημα, κορεσμός οξυγόνου, αναπνευστικές κινήσεις θώρακα - κοιλιάς, εκπνεόμενη ροή αέρα κ.α.). Η συνεργασία δεν είναι εύκολη και τα ερ-

γαστήρια ύπνου στην Ελλάδα είναι ελάχιστα. Για τον λόγο αυτό, η νυχτερινή οξυμετρία παγκοσμίως κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος.

Πώς μπορεί το παιδί μου να απαλλαγεί από αυτό το πρόβλημα και να αποκτήσει μια καλύτερη ποιότητα ύπνου; Εξαρτάται από τον βαθμό του προβλήματος. Παιδιά με ήπιο πρόβλημα θα προχωρήσουν με απλές οδηγίες - θεραπευτικά μέτρα. Αυτά είναι: Βελτιώνω τη θέση ύπνου του παιδιού. Η κακή στάση του σώματος κατά τον ύπνο, μπορεί να επιδεινώσει την κλινική εικόνα. Η προτιμητέα θέση είναι η πλάγια, με τον αυχένα σε ελαφρά έκταση. Επιλέγω προσεκτικά μαξιλάρι. Εάν το παιδί μου είναι υπέρβαρο, φροντίζω να ελέγξω το σωματικό του βάρος. Απώλεια βάρους 15% μπορεί να βελτιώσει σε ορισμένες περιπτώσεις τα συμπτώματα. Σταματώ να υποβάλλω το παιδί μου σε παθητικό κάπνισμα. Αποφεύγω την υπερβολική χορήγηση αντιισταμινικών που μπορούν να καταστείλουν το παιδί. Καθαρίζω τακτικά τις εκκρίσεις του ρινοφάρυγγα πριν από τον ύπνο. Το παιδί αποφεύγει τα βαριά γεύματα το βράδυ ή την μακρόχρονη παραμονή μπροστά από οθό-

νες προ της κατακλίσεως. Οταν το πρόβλημα επιμένει… Παιδιά με μέτριο ή σοβαρό πρόβλημα, συνήθως δεν είναι δυνατόν να ανακουφιστούν μόνο με τα ανωτέρω μέτρα. Σε αυτήν την περίπτωση: Χορηγούμε στο παιδί σπρέι από τη μύτη (ρινικά στεροειδή) για μία περίοδο 6 εβδομάδων. Αυτό αντιμετωπίζει το «μπούκωμα» από το οποίο πολλά παιδάκια αυτής της κατηγορίας ταλαιπωρούνται. Το σημαντικότερο, όμως, όλων, είναι ότι με την αγωγή αυτή καταφέρνουμε συχνά να ελαττώσουμε σε μέγεθος τα κρεατάκια και τις αμυγδαλές του παιδιού και να «απελευθερώσουμε» τον ανώτερο αεραγωγό. Το παιδί αρχίζει σταδιακά να αναπνέει καλύτερα κατά τον ύπνο και να ροχαλίζει ολοένα και λιγότερο. Παιδιά με ήπιο ως μέτριο πρόβλημα, λοιπόν, μπορούνε έτσι να «γλυτώσουν» την εγχείρηση. Περιπτώσεις μετρίου-μεγάλου βαθμού, συνήθως δεν θα αποφύγουν την επέμβαση. Εάν την αποφασίσουμε, σχεδόν πάντα θα βγάλουμε και αμυγδαλές και κρεατάκια. Εάν το παιδί μας έπασχε από αποφρακτική τύπου άπνοια, η βελτίωση είναι θεαματική από τις πρώτες κιόλας ημέρες. Σε ακόμη δυσκολότερες περιπτώσεις ή σε παιδιά που πάσχουν από νευρομυικά νοσήματα, μπορεί παρά τις παρεμβάσεις να απαιτηθεί κατά τον βραδινό ύπνο εφαρμογή προσωπίδας συνε-

χούς χορήγησης θετικών πιέσεων που κρατούν ανοικτό τον ανώτερο αεραγωγό (CPAP). Ευτυχώς, οι περιπτώσεις αυτές είναι λίγες. Και γιατί να μην τα βγάλουμε τα κρεατάκια από την αρχή, για «να τελειώνουμε»; Η αδενοειδεκτομή/αμυγδαλεκτομή είναι, μάλλον, μια απλή επέμβαση (επέμβαση ωστόσο). Η λογική στην παιδιατρική είναι να ξεκινούμε πάντοτε με την ηπιότερη δυνατή παρέμβαση στην προσπάθειά μας να ελέγξουμε το πρόβλημα. Δεν χρειάζονται όλα τα παιδιά επέμβαση! Οσα μπορούν να την αποφύγουν, καλώς θα πράξουν. Τα παιδιά που έχουν απόλυτη ένδειξη για να χειρουργηθούν, να είστε βέβαιοι : Τελικώς, δεν θα το αποφύγουν… Ο ρόλος του παιδιάτρου σε συνεργασία με τον ΩΡΛ είναι να κατευθύνουν βήμα-βήμα την οικογένεια. Και να την κατευθύνουν σωστά, ζυγίζοντας κάθε στιγμή τα υπέρ και τα κατά, προς όφελος του παιδιού. Σε άλλες περιπτώσεις, τα αποτελέσματα μετά την επέμβαση είναι κατώτερα των προσδοκιών. Αυτό συμβαίνει συνήθως, όταν οι γονείς «βιάζονται» να βγάλουν τα κρεατάκια του παιδιού, χωρίς να έχουν τεκμηριώσει επαρκώς την διάγνωση. Υπάρχουν άπνοιες που είναι κεντρικού τύπου (ή μικτού). Σε αυτές τις περιπτώσεις, η θεραπευτική προσέγγιση είναι διαφορετική.

Και αν δεν κάνω τίποτα για όλα αυτά, τι θα γίνει; Τα συμπτώματα του παιδιού συνήθως κλιμακώνονται. Η κακή ποιότητα ύπνου σε συνδυασμό με την διαταραχή ανταλλαγής αερίων κατά τον ύπνο και την υποξυγοναιμία μπορούν να οδηγήσουν σε χρόνια προβλήματα. Ιδίως σε σοβαρότερες περιπτώσεις, μπορεί να έχουμε μακροπρόθεσμες επιπλοκές από το καρδιαγγειακό (συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια - διαστολική υπέρταση), προβλήματα μεταβολισμού (παχυσαρκία - αντίσταση στην ινσουλίνη), ευπάθεια σε λοιμώξεις, διαταραχές συμπεριφοράς, νευρολογικές - αναπτυξιακές διαταραχές. Το θέμα, λοιπόν, δεν είναι απλό.

Μύθοι - αλήθειες - συμπεράσματα Κάθε παιδί που ροχαλίζει, δεν πάσχει απαραίτητα. Το αντίστροφο, όμως, ισχύει: Σχεδόν κάθε παιδί που πάσχει, ροχαλίζει ή/και κάνει ανήσυχο ύπνο. Οι διαταραχές κατά τον ύπνο μπορούν να εμφανιστούν, όπως είδατε, «με χίλια πρόσωπα». Η διάγνωση τους απαιτεί πολύ προσεκτικά βήματα, γνώση και μέθοδο. Εάν υποπτευόμαστε ότι το παιδί μας μπορεί να έχει πρόβλημα, πρέπει να δράσουμε. Το πρόβλημα δεν θα περάσει συνήθως «από μόνο του». Είναι λίγα τα παιδιά που θα εμφανίσουν σοβαρές επιπλοκές. Είναι πολλά, όμως, εκείνα που θα έχουν μια κακή ποιότητα ύπνου και κατ’ επέκταση μια σειρά και από ημερήσια συμπτώματα (αναπτυξιακές διαταραχές, υπερκινητικότητα, μαθησιακές δυσκολίες) και επομένως μια όχι και τόσο καλή ποιότητα ζωής. Αυτό, στην Παιδιατρική, απλά δεν το δεχόμαστε !

*Ο Γεώργιος Χαρίτος είναι Ειδικός Παιδίατρος και υπ.Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο αντικείμενο της Παιδιατρικής Πνευμονολογίας. Εργάστηκε για 3 χρόνια στο Εργαστήριο Μελετών Ύπνου της Πνευμονολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου, επάνω σε παιδιά με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα και διαταραχές ύπνου.

8 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Γλαύκωμα

Tης Αναστασίας Νικολοπούλου, Χειρουργoύ Οφθαλμίατρου

Τι είναι το γλαύκωμα;

ο γλαύκωμα είναι μία συχνή πάθηση του οφθαλμού, που προσβάλλει εκατομμύρια ανθρώπους (ποσοστό 2% στο γενικό πληθυσμό). Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί τελικά να οδηγήσει σε τύφλωση. Το γλαύκωμα οφείλεται συνήθως στην υψηλή πίεση των υγρών, στο εσωτερικό του οφθαλμού. Αυτή η πίεση , που καλείται ενδοφθάλμια πίεση, αυξάνει τον κίνδυνο προοδευτικής καταστροφής του οπτικού νεύρου, με αποτέλεσμα την απώλεια της.όρασης. Το γλαύκωμα εξελίσσεται αργά για μία περίοδο ετών. Είναι μία ‘σιωπηλή’υπουλη, νόσος, γιατί οι περισσότεροι ασθενείς στα αρχικά στάδια συνήθως δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Η αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση (συνήθως πάνω από 20-22 mmHg) αποτελεί την πρώτη ένδειξη για την ύπαρξη της νόσου, αν και υπάρχουν σπάνιες περιπτώσεις που έχουμε γλαύκωμα ακόμα και με φυσιολογική πίεση (γλαύκωμα χαμηλής πιέσεως). Το γλαύκωμα αποτελεί μια ομάδα από παθήσεις των οφθαλμών, οι οποίες έχουν σαν κοινό χαρακτηριστικό την σταδιακή ατροφία του οπτικού νεύρου. Η βασική αιτία του γλαυκώματος είναι η διαταραχή της κυκλοφορίας του υγρού που βρίσκεται στο εσωτερικό του ματιού, με αποτέλεσμα την αύξηση της ενδοφθάλμια πίεση. Οι περισσότεροι ασθενείς που έχουν γλαύκωμα, δεν αντιλαμβάνονται κάποιο σύμπτωμα, παρά μόνο όταν έχουν χάσει σημαντικό μέρος της όρασής τους (σιωπηλή ύπουλη νόσος). Οι βλάβες του οπτικού νεύρου είναι μόνιμες και δεν αποκαθίστανται

Πως γίνεται η διάγνωση Ιστορικό του ασθενούς. Το γλαύκωμα αποτελεί νόσο με κληρονομική προδιάθεση. Το θετικό οικογενειακό ιστορικό αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης της νόσου. Μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Η μέτρηση μπορεί να γίνεται περιοδικά ανά τακτά χρονικά διαστήματα ή επαναληπτικά ανά 2-3 ώρες κατά την διάρκεια της ίδιας ημέρας (καμπύλη πιέσεως). Η μέτρηση της πίεσης πρέπει να συσχετίζεται και με το πάχος του κερατοειδή, που επηρεάζει την αξιοπιστία της μέτρησης θετικά ή αρνητικά. Επισκόπηση του οπτικού νεύρου (βυθοσκόπηση).Ο οφθαλμίατρος εξετάζει την εμφάνιση του οπτικού νεύρου και καθορίζει το μέγεθος της κεντρικής περιοχής του που ονομάζεται κοίλανση του οπτικού νεύρου. Κοίλανση μεγαλύτερη του φυσιολογικού, ή διαφορετικού μεγέθους κοίλανση ανάμεσα στους δύο οφθαλμούς ενός ασθενή, μπορεί να οδηγήσει στη διάγνωση του γλαυκώματος. Πώς παρακολουθείται ο γλαυκωματικός ασθενής. Από την στιγμή που θα τεθεί η διάγνωση του γλαυκώματος, ο ασθενής παρακολουθείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, που τα προσδιορίζει ο θεράπων ιατρός ανάλογα με την

σοβαρότητα του περιστατικού. Αυτά μπορεί να είναι ανά μήνα , ανά τρίμηνο ή εξάμηνο, και αφορούν την μέτρηση της πίεσης, τον έλεγχο των οπτικών πεδίων και την τομογραφία της στοιβάδας των νευρικών ινών. Αν με την παρακολούθηση αυτή διαπιστωθεί επιδείνωση της κατάστασης, τότε ο θεράπων ιατρός τροποποιεί την θεραπευτική αγωγή ή προτείνει αντιμετώπιση με Laser ή χειρουργείο. Μπορεί να προληφθεί το γλαύκωμα; Όχι, μπορούμε όμως να ελαχιστοποιήσουμε τις συνέπειές του με την έγκαιρη διάγνωση και έναρξη της θεραπείας. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να κάνετε προληπτικούς ελέγχους σε οφθαλμίατρο, κάθε δύο χρόνια αν είστε πάνω από 40 ετών και κάθε ένα χρόνο αν είστε πάνω από 60. Αν όμως ανήκετε σε κάποια από τις ομάδες κινδύνου, τότε ο έλεγχος μετά τα 40 θα πρέπει να γίνεται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο.

ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΤΑΙ ΤΟ ΓΛΑΥΚΩΜΑ: Αν και το γλαύκωμα είναι μία πολυπαραγοντική νόσος, ο μοναδικός παράγοντας στον οποίο μπορούμε να παρέμβουμε είναι η ενδοφθάλμια πίεση, η οποία μπορεί να μειωθεί με τους εξής τρόπους: ● Χρήση κολλυρίων σε καθημερινή βάση. ● Εφαρμογή Laser ● Χειρουργική επέμβαση (τραμπεκουλεκτομή ή χρήση βαλβίδων). Το ποσοστό των ασθενών που οδηγούνται σε τύφλωση εξαιτίας του γλαυκώματος έχει σήμερα σχεδόν εκμηδενιστεί, αφενός λόγω της εξέλιξης που υπάρχει στην θεραπευτική αντιμετώπιση, αφετέρου λόγω της έγκαιρης διάγνωσης της νόσου.

Μπορεί να θεραπευθεί το γλαύκωμα; Όχι, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, ώστε να μη προκληθούν σοβαρές βλάβες στα μάτια. Εάν πάσχετε από γλαύκωμα θα πρέπει να γνωρίζετε πως ο έλεγχος και η αντιμετώπιση της νόσου θα πρέπει να συνεχιστεί για το υπόλοιπο της ζωής σας. Καθώς το γλαύκωμα είναι μία εξελισσόμενη νόσος (δηλαδή μπορεί η κατάσταση του ασθενούς να χειροτερεύει με την πάροδο του χρόνου), ο οφθαλμίατρος είναι δυνατόν να αλλάξει το αρχικό φάρμακο ή να προσθέσει επιπλέον φάρμακα στην αρχική αγωγή, προκειμένου να διατηρήσει την πίεση στο εσωτερικό του οφθαλμού σε επιθυμητά επίπεδα. Πέρα όμως από τον έλεγχο της πίεσης, το χορηγούμενο φάρμακο δεν θα

πρέπει να προκαλεί σημαντικές παρενέργειες. Οι κυριότεροι λόγοι που οδηγούν τον οφθαλμίατρο να αλλάξει το χορηγούμενο φάρμακο είναι: Η αποτελεσματικότητα του φαρμάκου: Μήπως το φάρμακο δεν ελέγχει επαρκώς την πίεση; Παρενέργειες του φαρμάκου: Μήπως υποφέρετε από κάποια άλλη πάθηση, που μπορεί να επιδεινωθεί από το χορηγούμενο φάρμακο (π.χ. βρογχικό άσθμα); Μήπως το φάρμακο που χορηγείται επηρεάζει τις καθημερινές σας δραστηριότητες; Μερικά φάρμακα π.χ. δυσκολεύουν την όραση τις βραδινές ώρες ή προκαλούν έντονους πονοκεφάλους. Αν έχετε διαπιστώσει τέτοιες παρενέργειες από τα φάρμακα θα πρέπει να ενημερώσετε τον οφθαλμίατρό σας.

Υπάρχουν κάποιοι απλοί κανόνες που μπορούν να ακολουθήσουν οι ασθενείς; Παίρνετε τα φάρμακά σας όπως ακριβώς έχει συστήσει ο γιατρός σας. Να ενσταλάζετε το κολλύριο μία συγκεκριμένη ώρα της ημέρας. Αυτό θα σας βοηθήσει στο να μην το ξεχνάτε. Ενημερώστε τον γιατρό σας για πιθανές παρενέργειες του φαρμάκου που σας κάνουν να αισθάνεστε άσχημα ή περιορίζουν τις καθημερινές σας δραστηριότητες. Βεβαιωθείτε ότι έχετε μαζί σας το κολλύριό σας, στην περίπτωση που απομακρυνθείτε από το σπίτι σας ή φύγετε για ταξίδι. Ζητήστε από το γιατρό σας μία επιπλέον συνταγή, εάν αυτό είναι δυνατόν. Μη χάνετε τις προγραμματισμένες επισκέψεις σας στον οφθαλμίατρο. Η πάθησή σας μπορεί να ελεγχθεί επιτυχώς μόνο με συχνές επισκέψεις στον οφθαλμίατρο. Ενημερώστε το γιατρό σας για όλα τα φάρμακα που παίρνετε, ακόμα και αυτά που λαμβάνετε χωρίς ιατρική συνταγή. Στην περίπτωση που εξεταστείτε από άλλο γιατρό, ενημερώστε τον ότι πάσχετε από γλαύκωμα. Καθώς το γλαύκωμα μπορεί να είναι κληρονομικό, ενθαρρύνετε τους ενήλικες συγγενείς σας -ακόμα και τους δευτέρου βαθμού- να υποβάλλονται και αυτοί τακτικά σε οφθαλμική εξέταση.

Σημεία-κλειδιά για τηνκατανόηση του γλαυκώματος •Στο γλαύκωμα καταστρέφονται οι οπτικές νευρικές ίνες •Η καταστροφή των οπτικών ινών είναι μόνιμη και ανεπανόρθωτη. •Η αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης είναι η μόνη γνωστή αλλά όχι μοναδική αιτία καταστροφής του οπτικού νεύρου. •Η συνεχής αξιολόγηση του γλαυκώματος εξαρτάται από την τακτική εξέταση του οπτικού νεύρου και των οπτικών πεδίων παράλληλα με την μέτρηση της πίεσης και την εξέταση οπτικής τομογραφίας συνοχής(Ο.Ο.Τ,). Σόλωνος 2 & Ιάσονος - Βόλoς

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ 9

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Ο ασθενής ρωτάει:

Mήπως έχω περιοδοντίτιδα;

ατώνουν τα ούλα σας όταν βουρτσίζετε ή όταν τρώτε ή κοιμάστε; Κουνιούνται τα δόντια σας; Αισθάνεστε ότι τα δόντια σας μετακινούνται τελευταία; Τότε είναι πολύ πιθανό να έχετε περιοδοντίτιδα!

Τι είναι η περιοδοντίτιδα; Η Περιοδοντίτιδα είναι νόσος των ούλων και οστού που περιβάλλει τα δόντια.Τα ούλα είναι πρησμένα, κόκκινα, επώδυνα και ματώνουν, αν και στους καπνιστές μπορεί να μην παρατηρηθούν αυτά τα συμπτώματα. Τα δόντια κουνιούνται και αλλάζουν θέση, γεγονός που οφείλεται στην καταστροφή του οστού που τα στηρίζει.

Πού οφείλεται αυτή η νόσος; Βασική αιτία εκδήλωσης της νόσου είναι η κακή ή ελλειπής στοματική υγειινή, καθώς και η έλλειψη τακτικού καθαρισμού των δοντιών από τον οδοντίατρο. Προδιαθεσικοί παράγοντες είναι η κληρονομικότητα, το στρες, ο σακχαρώδης διαβήτης, η οστεοπόρωση και οπωσδήποτε το κάπνισμα.Η κακή σύγκλειση των δοντιών και οι πολλές και προβληματικές προσθετικές εργασίες, που αυξάνουν την κατακράτηση τροφών και επιβαρύνουν τα δόντια στα οποία στηρίζονται, είναι επίσης αφορμές εκδήλωσης της περιοδοντίτιδας.

Πώς αντιμετωπίζεται; Ευτυχώς τα τελευταία χρόνια η επιστήμη της Περιοδοντολογίας έχει κάνει τεράστια βήματα. Ενώ παλιότερα στόχος ήταν απλώς να ελέγχεται η εξέλιξη της νόσου με «ριζικές αποξέσεις», που μπορείτε να το φανταστείτε σαν πολύ βαθύ καθαρισμό, αν και είναι πολύ περισσότερα απ΄αυτό, τώρα η επανόρθωση των βλαβών είναι πολύ πιθανό να επιτευχθεί. Η χρήση υλικών όπως τα οστικά μοσχεύματα, οι μεμβράνες και η τεχνολογία των lasers βοηθούν σημαντικά προς αυτή την κατεύθυνση.

Αν γίνουν όλα αυτά, μπορεί να ξαναπάθω περιοδοντίτιδα; Ναι, είναι μια νόσος που υποτροπιάζει, γι’αυτό το λόγο και θα πρέπει να τηρούνται οι νέοι κανόνες στοματικής υγειινής που σας συνέστησε ο Περιοδοντολόγος. Είναι επίσης πολύ σημαντική η εξάμηνη τουλάχιστον παρακολούθησή σας απ’ αυτόν και η υποστηρικτική περιοδοντική θεραπεία.

Αν δεν κάνω τίποτα και αφήσω τα δόντια μου να πέσουν, θα πάθω κάτι; Eίναι το χειρότερο που μπορίτε να κάνετε, γιατί τα μικρόβια που υπάρχουν στο στόμα σας είναι εξαιρετικά παθογόνα και μεταναστεύουν σε εσωτερικά όργανα, όπως η καρδιά, το στομάχι, οι πνεύμονες και τα νεφρά, με συνέπειες βαρύτατες για την γενικότερη υγεία. Πολλές μελέτες των τελευταίων ετών έχουν δείξει μεγάλη συσχέτιση καρδιοπαθειών με την περιοδοντίτιδα.

Της Ζωής Π. Φιλοκώστα Χειρουργού Οδοντίατρου, Περιοδοντολόγου Στοματικά εμφυτεύματα Εφαρμογές Lazer University of Michigan, U.S.A. Μέλους της Αμερικάνικης Ακαδημίας της Περιοδοντολογίας

Μου είπε ο γυναικολόγος μου ότι πριν μείνω έγκυος ρουσιάζουν πολύ μικρότερο ποσοστό προβλημάτων. Από τη στιγμή που θα οστεοενσωματωθούν σωστά, ( αυτό φαίνεται τους πρώπρέπει να ελεγχθώ από Περιοδοντολόγο.Γιατί; Επειδή η περιοδοντίτιδα έχει συσχετιστεί άμεσα με πρόωρους τοκετούς και με τη γέννηση παιδιών με χαμηλό σωματικό βάρος,με όλα τα επακόλουθα που μπορούν αυτά να έχουν.

Στοματικά εμφυτεύματα Άκουσα ότι ένας φίλος μου έβαλε εμφυτεύματα. Τί είναι αυτά; Τα στοματικά εμφυτεύματα είναι μια πλήρης αντικατάσταση των δοντιών που χάσατε, με τον πιο φυσικό τρόπο: αντί να τροχίσετε δόντια και να τα ενώσετε μεταξύ τους με μια γέφυρα, τοποθετείται μια ρίζα από τιτάνιο στη θέση της ρίζας που χάθηκε και πάνω σ’αυτή μια θήκη και έχετε και πάλι το δόντι στη θέση του.

Τί πλεονεκτήματα έχουν τα εμφυτεύματα; Πρωταρχικά δεν επεμβαίνουμε καθόλου στα όμορα δόντια, δεν τα αποδυναμώνουμε ούτε με τροχισμούς, ούτε με απονευρώσεις, που είναι πιθανό να χρειαστούν, ούτε με επιπλέον δυνάμεις που ασκούνται σ’ αυτά όταν σηκώνουν το φορτίο δοντιών που λείπουν. Το κόκκαλο της γνάθου γυμνάζεται από την παρουσία «ρίζας» στην περιοχή και δεν ατροφεί, δεν γερνάει .Έχουμε λιγότερα μικρόβια στην περιοχή, μιας και δεν παγιδεύονται κάτω από γέφυρες. Το αισθητικό τους αποτέλεσμα είναι πολύ καλύτερο.

Τί μειονεκτήματα έχουν; Το βασικό τους μειονέκτημα είναι ότι απαιτείται μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για την τελική αποκατάστασή τους προσθετικά. Αυτό όμως αντιμετωπίζεται με προσωρινές εργασίες που φοράτε έως ότου να είναι έτοιμα τα εμφυτεύματα για τη φόρτισή τους. Τα τελευταία χρόνια, όταν αυτό είναι εφικτό, εφαρμόζουμε την άμεση φόρτισή τους, που σημαίνει ότι μέσα σε δύο με τρεις μέρες ενδέχεται να μπορείτε να φορέσετε την τελική εργασία, εφόσον τηρούνται οι απαραίτητες προυποθέσεις από πλευράς σταθερότητάς τους. Το δεύτερο είναι ότι πρέπει να υπάρχει επαρκές οστό για να έχουν επαρκή μακροπρόθεσμη στήριξη.

Τί χρόνο ζωής έχουν; Δεν υπάρχει ημερομηνία λήξεως για τα εμφυτεύματα, όπως δεν υπάρχει και για τα δόντια. Εάν έχει γίνει σωστός σχεδιασμός του περιστατικού σας από τον περιοδοντολόγο ή γναθοχειρουργό, τα φροντίζετε σωστά και είσαστε συνεπής στην τετράμηνη υποστηρικτική θεραπεία τους, είσαστε ασφαλής. Εφόσον όμως αποτελούν πλέον αναπόσπαστο κομμάτι του οργανισμού σας, κάθε αλλαγή σ’ αυτόν μπορεί να τα επηρρεάσει.

Τί προβλήματα μπορεί να παρουσιαστούν; Τα εμφυτεύματα, σε σχέση με άλλες οδοντιατρικές εργασίες πα-

τους 3-6 μήνες και το ποσοστό απόρριψης είναι εξαιρετικά χαμηλό, 2-4%), οτιδήποτε άλλο μπορεί να παρουσιαστεί, είναι κοινό με ό’ τι θα μπορούσε να παρουσιαστεί στα δόντια, πχ, περιεμφυτευματίτιδα, όπως περιοδοντίτιδα στα δόντια. Μην ξεχνάμε ότι με τα εμφυτεύματα μας δίνεται μια δεύτερη ευκαιρία να αποκτήσουμε ένα λειτουργικό και αισθητικό στόμα και έτσι πρέπει να το αντιμετωπίσουμε, με συνέπεια και σύνεση.

Άκουσα ότι είναι πολύ ακριβά. Είναι έτσι; Είναι πράγματι ακριβότερα από μια γέφυρα, αλλά θα σας θυμήσω τα παλιό καλό ρητό: το φθηνό είναι και ακριβό. Αν σκεφτείτε τη ζημιά που κάνετε στα δόντια με τους τροχισμούς τους που πολλοί από σας έχετε βιώσει, τις πιθανές απονευρώσεις τους, τις μελλοντικές τερηδόνες τους κάτω από τα όρια των θηκών τους από τις τροφές που συσσωρεύονται εκεί και την πιθανή εξαγωγή τους και τον τροχισμό παραπέρα δοντιών, τότε εσείς θα πρέπει να αξιολογήσετε το κέρδος ή την απώλεια από μια τέτοια λύση. Επίσης, θα πρέπει να σκεφτείτε την ποιότητα ζωής που θέλετε να έχετε: μασελάκι στο ποτηράκι ή σταθερό χαμόγελο;

Εγώ φοράω μασέλες και δεν είναι καθόλου σταθερές μέσα στο στόμα μου.Τί μπορώ να κάνω; Αν τοποθετηθούν δύο ή τέσσερα εμφυτεύματα στη γνάθο μπορούμε να «κουμπώσουμε» την οδοντοστοιχία σας σ’αυτά και να είναι πλέον σταθερή. Υπάρχει πάντα όμως η περίπτωση να χρειαστείτε καινούργια οδοντοστοιχία γι’αυτή την εφαρμογή. Με τοποθέτηση περισσοτέρων εμφυτευμάτων και αν υπάρχει επαρκές οστό στη γνάθο είναι πιθανό να μπορείτε να έχετε μια τελείως σταθερή κατασκευή με γέφυρες, όπου τίποτα δεν μπαίνει και βγαίνει από το στόμα!

Δ/νση: Γκλαβάνη 29, Βόλος Τηλ.: 24210 20415•e-mail: zoefilok@gmail.com

10 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

ΑΠΟΦΡΑΞΗ ΦΛΕΒΑΣ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΗ Η απόφραξη ή θρόμβωση φλέβας του αμφιβληστροειδή είναι η δεύτερη σε συχνότητα αγγειακή πάθηση του αμφιβληστροειδή μετά τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Απόφραξη φλέβας του αμφιβληστροειδή συμβαίνει όταν έχει σταματήσει η ροή μίας φλέβας στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού. Ο αμφιβληστροειδής είναι ο φωτοευαίσθητος χιτώνας στο πίσω μέρος του ματιού, όπου μετατρέπεται το φως σε εικόνες. Οι φλέβες παροχετεύουν το αίμα από τον αμφιβληστροειδή και το επιστρέφουν στην καρδιά. Η απόφραξη φλέβας εμποδίζει την επαρκή ροή αίματος στην προσβεβλημένη περιοχή. Τα τοιχώματα της φλέβας διαρρέουν αίμα και υγρό στον αμφιβληστροειδή. Τύποι απόφραξης φλέβας με βάση την εντόπιση: • Απόφραξη κεντρικής φλέβας του αμφιβληστροειδή • Απόφραξη κλάδου φλέβας του αμφιβληστροειδούς Τύποι απόφραξης φλέβας με βάση την κλινική βαρύτητα Υπάρχουν δυο μορφές απόφραξης η ισχαιμική και η μη ισχαιμική. Η ισχαιμική μορφή είναι πολύ πιο σοβαρή. Η πρόγνωση για τη μη ισχαιμική κεντρική απόφραξη είναι αρκετά καλή. Αντίθετα η ισχαιμική τις περισσότερες φορές, παρουσιάζει οπτική οξύτητα 20/100 ή και λιγότερο, με υψηλούς κινδύνους επιπλοκών ακόμη και τύφλωσης. Στατιστικές μελέτες δείχνουν ότι • Η παρουσία κλαδικής απόφραξης στον γενικό πληθυσμό είναι 0.44%, στη λευκή φυλή είναι 0.37% • Η παρουσία κεντρικής απόφραξης στον γενικό πληθυσμό είναι 0,08% • Η παρουσία όλων των φλεβικών αποφράξεων είναι αυξημένη αναλογικά με την ηλικία αλλά δεν επηρεάζεται από το φύλο • Η παρουσία κεντρικής απόφραξης είναι μικρότερη από την κλαδική απόφραξη σε όλες τις εθνικότητες. Ποία είναι τα συμπτώματα απόφραξης φλέβας του αμφιβληστροειδούς; Θολή όραση είναι το κύριο σύμπτωμα της απόφραξης φλέβας του αμφιβληστροειδούς. Η απώλεια όρασης στην απόφραξη φλέβας οφείλεται στο ότι τα αγγεία του αμφιβληστροειδή αποφράσσονται μόνιμα, γεγονός που παρεμποδίζει την κυκλοφορία του αίματος και οδηγεί σε έλλειψη οξυγόνου (ισχαιμία) στον αμφιβληστροειδή. Η

ΤΟΥ ΝΤΑΦΟΥ Κ. ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΥ ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟΥ Υπ. ΔΙΔΑΚΤΟΡΟΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Συνεργάτη ΙΑΣΩ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, ΚΛΙΝΙΚΗΣ «ΕΛΠΙΣ», ΚΛΙΝΙΚΗΣ « ΑΝΑΣΣΑ»

όραση επίσης επηρεάζεται όταν υπάρχει διαρροή από τα αγγεία του αμφιβληστροειδή. Μπορεί να υπάρχει διαρροή ορού από τα αγγεία στον αμφιβληστροειδή προκαλώντας πάχυνση και οίδημα αυτού και επιτρέποντας τη συσσώρευση πρωτεϊνών και λιπιδίων. Όταν η πάχυνση συμβαίνει στο κέντρο του αμφιβληστροειδή ,στην ωχρά κηλίδα, προκαλεί μεγάλο θάμβος όρασης (οίδημα ωχράς κηλίδας). Η ωχρά κηλίδα είναι η κεντρική περιοχή του αμφιβληστροειδούς που είναι υπεύθυνη για την κεντρική, λεπτομερή όραση. Θολερότητες του υαλώδους μπορεί να εμφανιστούν σαν σημαδάκια που παρεμποδίζουν την όραση. Όταν τα αγγεία του αμφιβληστροειδή δεν λειτουργούν κανονικά, τότε μπορεί να δημιουργηθούν ανώμαλα αιμοφόρα αγγεία (νεοαγγείωση), πού είναι εύθραυστα. Αυτά μπορεί να αιμορραγήσουν ή να διαρρεύσει υγρό στο υαλώδες (την ζελατινώδη ουσία που γεμίζει το εσωτερικό του βολβού), προκαλώντας τις θολερότητες του υαλώδους. Πόνος στο μάτι μερικές φορές συμβαίνει ως επιπλοκή σοβαρής παλαιάς απόφραξης κεντρικής φλέβας του αμφιβληστροειδούς. Προκαλείται από αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση που ονομάζεται νέο αγγειακό γλαύκωμα. Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες θρόμβωσης της φλέβας αμφιβληστροειδή; Τις περισσότερες φορές δεν μπορεί να αναγνωριστεί συγκεκριμένο αίτιο που προκάλεσε τη θρόμβωση.

Θρόμβωση κεντρικής φλέβας αμφιβληστροειδή

Θρόμβωση κλάδου αμφιβληστροειδή φλέβας

Η απόφραξη της κεντρικής φλέβας μπορεί να σχετίζεται με: •Σακχαρώδης διαβήτης •Αρτηριακή υπέρταση •Πολυερυθραιμία •Δρεπανοκυτταρική αναιμία •Στένωση έσω καρωτίδας

•Αρτηριο-φλεβώδης επικοινωνία •Αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο •Συγγενείς διαταραχές πηκτικότητας αίματος •Πολλαπλούν μυέλωμα •Θρομβοκυτταραιμία Η απόφραξη κλάδου της φλέβας μπορεί να σχετίζεται με : •Αρτηριοσκλήρυνση •Αρτηριακή υπέρταση •Σαρκοείδωση •Νόσο Αδαμαντιάδη-Behcet •Συστηματικό Ερυθηματώδη Λύκο Διάγνωση: Για τη διάγνωση της απόφραξης είναι απαραίτητη η βυθοσκόπηση και ειδικές εξετάσεις όπως η Οπτική Τομογραφία Συνοχής (OCT) και η φλουοροαγγειογραφία. Θεραπεία: Το οίδημα ωχράς κηλίδας αντιμετωπίζεται με ενέσεις στο μάτι (ενδοϋαλοειδικές εγχύσεις) ή με laser. Ορισμένες φορές ανώμαλα αγγεία μπορεί να αναπτυχθούν στο μάτι μετά από μία απόφραξη φλέβας. Αυτή η επιπλοκή ονομάζεται νεοαγγείωση. Μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία στο μάτι ή να αυξήσει την πίεση του ματιού (κατάσταση που ονομάζεται νεοαγγειακό γλαύκωμα) γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική απώλεια όρασης ή και πόνο. Αν η διάγνωση γίνει στα αρχικά στάδια, θεραπεία με laser ή ενέσεις στο μάτι μπορεί να περιορίσει περαιτέρω βλάβη. Σε αυτές τις περιπτώσεις το laser εφαρμόζεται σε όλη την επιφάνεια της προσβεβλημένης περιοχής του αμφιβληστροειδή, προκειμένου τα νεοαγγεία να υποχωρήσουν ή να αποτραπεί η εμφάνισή τους. Στο στάδιο αιμορραγίας υαλοειδούς η οποία δεν είναι δυνατό να απορροφηθεί χρειάζεται χειρουργική επέμβαση με υαλοειδεκτομή (βιτρεκτομή).Το νεοαγγειακό γλαύκωμα επίσης, πολύ συχνά χρήζει χειρουργικής αντιμετώπισης. Ατομα μεισχαιμική κεντρική απόφραξη φλέβας αμφιβληστροειδή πρέπει να επισκέπτονται συχνά τον οφθαλμίατρό τους, για να αξιολογούνται οι ενδείξεις νέο αγγείωσης ή ανάπτυξης νεοαγγείων στον αμφιβληστροειδή στην ίριδα και στη γωνία αποχέτευσης υδατοειδούς υγρού.

Γαλλίας 27-Δον Δαλεζίου, Βόλος•Τηλ.: 2421036476 , Κιν.: 6936526197•Email: ntafosantonios@gmail.com

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ 11

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Ιατρείο Διαβητικού Ποδιού & Αγγειοπάθειας

Τι είναι το διαβητικό πόδι;

Ποιες οι αιτίες που προκαλούν

28ης Οκτωβρίου 122, Βόλος Τηλ.: 24210 76265 www.artiriafleva.gr Email: nikolaouax@gmail.com

τήν την περίπτωση, ο πόνος γίνεται έντονα αντιληπτός, ακόμη και όταν πρόκειται για έναν ελαφρύ τραυματισμό. Οι ασθενείς αισθάνονται συχνά πόνο στις γάμπες όταν περπατούν. Όσοι διαβητικοί έχουν προσβληθεί από την αγγειοπάθεια υποφέρουν συχνά από μυκητιασικές λοιμώξεις του δέρματος των ποδιών (δερματομυκητίαση) ή των νυχιών (ονυχομυκητίαση) λόγω αυξημένης τάσης στη μόλυνση και ανεπάρκειας του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η επούλωση των πληγών είναι εξαιρετικά δύσκολη ενώ λόγω και της κακής κυκλοφορίας αίματος μπορεί να προκληθούν μέχρι και γάγγραινες τροφικές. Στην κλινική εξέταση δεν είναι σπάνια η διαπίστωση γάγγραινας στα δάκτυλα των ποδιών σε άτομα με διαβήτη, η οποία δεν είχε γίνει αντιληπτή από τους πάσχοντες.

ο Ιατρείο Διαβητικού Ποδιού & Αγγειοπάθειας δημιουργήθηκε το 2012 από τις Μονάδες Έρευνας Αγγειολογίας - Αγγειοχειρουργικής και Ιατρικής Απεικόνισης, Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Διαβήτη. Σκοπός του είναι αφενός η πρόληψη των επιπλοκών του σακχαρώδους διαβήτη με τη σωστή ενημέρωση και εκπαίδευση των ασθενών και αφετέρου η σωστή διάγνωση και θεραπεία σε περίπτωση που αυτή χρειαστεί. Το διαβητικό πόδι είναι μια από τις συχνές επιπλοκές του σακχαρώδους διαβήτη.

Με τον όρο «διαβητικό πόδι» χαρακτηρίζονται όλες οι βλάβες των ποδιών διαβητικών ατόμων κάτω από τους αστραγάλους. Ως υψηλού κινδύνου χαρακτηρίζονται τα άτομα με νευροπάθεια (βλάβες στα αισθητικά νεύρα εξαιτίας του διαβήτη, με συνέπεια το άτομο να μην αντιλαμβάνεται τον πόνο) & περιφερική αγγειοπάθεια (που δημιουργείται λόγω της σοβαρής αρτηριοσκλήρυνσης). Δυστυχώς η κατάληξη δεν είναι πάντα καλή και ο ακρωτηριασμός δεν μπορεί πάντα να αποφευχθεί. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντική η πρόληψη καθώς και η σωστή εκπαίδευση του διαβητικού ασθενή πάνω στη καθημερινή φροντίδα των ποδιών του.

Του Νικολάου Αχιλλέας MD, MSc Αγγειοχειρουργού

Ενδείξεις ανεπαρκούς κυκλοφορίας αίματος (ισχαιμία) το «διαβητικό πόδι»; Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί μια διαταραχή του μεταβολισμού του σακχάρου, του λίπους και των πρωτεϊνών, προσβάλλει κάθε όργανο αλλά οι κύριες εκδηλώσεις του συνοψίζονται σε μια χαρακτηριστική «τριάδα»: 1. Νευροπάθεια 2. Αγγειοπάθεια 3. Μείωση αντοχής στις λοιμώξεις.

Τι είναι η Διαβητική Αγγειοπάθεια; Η διαβητική αγγειοπάθεια, είναι η νόσος που δυσχεραίνει την κυκλοφορία του αίματος στα πόδια. Σε αντίθεση με τη νευροπάθεια, τα πόδια είναι κρύα και μοιάζουν μελανιασμένα εξαιτίας της κυκλοφορικής διαταραχής. Το δέρμα έχει υποστεί μόνιμη λέπτυνση. Άλλη μία διαφορά σε σχέση με τη νευροπάθεια είναι ότι, σε αυ-

-Τα πόδια είναι κρύα. -Το δέρμα είναι λεπτό σαν περγαμηνή, χλωμό ή μελανό ιδιαίτερα στα δάχτυλα και στο περίγραμμα των ποδιών. -Πόνοι στις γάμπες ή κράμπες στο βάδισμα, ανακούφιση κατά την στάση. -Οι πόνοι, όταν ξαπλώνει ο πάσχων, ελαττώνονται όταν κρεμάει τα πόδια έξω από το κρεβάτι. -Οι πληγές, οι τραυματισμοί και μέρη που πιέζονται, πονούν.

Ποιά τα ύποπτα συμπτώματα που θα μας οδηγήσουν άμεσα στον ιατρό - στη «Κλινική διαβητικού ποδιού»; 1. Αν έχει σπάσει το δέρμα ή υπάρχει έλκος 2. Αν υπάρχουν φουσκάλες-φυσαλίδες (blisters ή κάλος) 3. Αν μυρίζει 4. Αλλαγή στο χρώμα του ποδιού (ωχρό, κόκκινο,

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 2: Η «ΕΠΙΔΗΜΙΑ» ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης; σακχαρώδης διαβήτης είναι μεταβολική ασθένεια η οποία χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και από διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, των λιπιδίων και των πρωτεϊνών, είτε ως αποτέλεσμα ελαττωμένης έκκρισης ινσουλίνης είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που εκκρίνεται από το πάγκρεας και είναι απαραίτητη για τη μεταφορά της γλυκόζης που λαμβάνεται από τις τροφές, μέσα στα κύτταρα. Όταν το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη ή η ινσουλίνη που παράγει δεν δρα σωστά, τότε η γλυκόζη που λαμβάνεται από τις τροφές δεν εισέρχεται στα κύτταρα ώστε να έχουν την απαραίτητη ενέργεια για τη λειτουργία τους και παραμένει στο αίμα με αποτέλεσμα την αύξηση των επιπέδων της και άρα την εκδήλωση της νόσου. Ποιά άτομα έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να παρουσιάσουν διαβήτη τύπου ΙΙ; ● Οι υπέρβαροι και οι παχύσαρκοι (BMI ή Δείκτης Μάζας Σώματος > 25 kg/m2) ● Όσοι κάνουν καθιστική ζωή ● Οσοι εμφανίζουν διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη ● Όσοι έχουν συγγενή πρώτου βαθμού με διαβήτη ● Οι γυναίκες που παρουσιάζουν διαβήτη κυήσεως ή γεννούν βρέφη με βάρος πάνω από 4 κιλά ● Οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ● Οι υπερτασικοί (Α.Π. > 140/90 mmHg) ● Όσοι έχουν χαμηλά επίπεδα καλής χοληστερόλης, HDL-C (< 35 mg/dl) και αυξημένα τριγλυκεριδίων (> 250 mg/dl) καθώς και οι ασθενείς με ιστορικό αγγειακής νόσου (π.χ. στηθάγχη, έμφραγμα, στεφανιαία νόσο, εγκεφαλικό επεισόδιο). Ποια είναι τα κυριότερα συμπτώματα του σακχαρώδους διαβήτη; Τα κυριότερα συμπτώματα της νόσου: είναι η πολυδιψία (έντονη δίψα), η πολυουρία (και ειδικότερα κατά τις βραδινές ώρες), η πολυφαγία, η οποία όμως συνοδεύεται από απώλεια και όχι από αύξηση βάρους (εξαιτίας της ανικανότητας των κυττάρων να προσλάβουν γλυκόζη), ο κνησμός, η συχνή εξάντληση χωρίς ιδιαίτερη σωματική δραστηριότητα, η δυσκολία επούλωσης των πληγών και τέλος οι συχνές φλεγμονές και λοιμώξεις. Διάγνωση του σακχαρώδους διαβήτη Παρουσία κλασικών συμπτωμάτων του διαβήτη και τιμή γλυκόζης σε οποιαδήποτε στιγμή > 200mg/dl Τιμή σακχάρου νηστείας (που λαμβάνεται δηλαδή μετά από 8 τουλάχιστον ώρες αποχής από την πρόσληψη τροφής) > 126mg/dl Καμπύλη σακχάρου: Τιμή σακχάρου 2 ώρες μετά από φόρτιση με 75g γλυ-

μπλε, μαύρο) 5. Αν το πόδι πονάει 6. Αν υπάρχει «κάλος» - (το πιο ύπουλο σημείο που δεν ξέρουμε τι συμβαίνει από κάτω) 7. Αν είναι πολύ ζεστό 8. Αν έχει αλλοιωθεί η μορφή του ποδιού 9. Αν δεν ρυθμίζεται ο σακχαρώδης διαβήτης 10. Αν το πόδι είναι πρησμένο

κόζης από του στόματος > 200mg/dl. Η συγκεκριμένη εξέταση απαιτεί τριήμερη προετοιμασία, με διαιτολόγιο πλούσιο σε υδατάνθρακες και ο γιατρός μετρά τα επίπεδα του σακχάρου διαδοχικά ανά 30 λεπτά, τις επόμενες 2 ή 3 ώρες. Οι διαγνωσμένοι διαβητικοί δεν έχουν λόγο να κάνουν αυτή την εξέταση, η οποία όμως είναι πολύ χρήσιμη για άτομα με κληρονομικό ιστορικό. Ένας άλλος χρήσιμος δείκτης είναι η τιμή της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c). Δεν χρησιμοποιείται για τη διάγνωση του σακχαρώδους διαβήτη, αλλά για την παρακολούθηση της ρύθμισης του σακχάρου αίματος, αφού αντικατοπτρίζει τη μέση τιμή σακχάρου αίματος τους τελευταίους 3 μήνες πριν την εξέταση. Τιμές HbA1c < 6% θεωρούνται ενδεικτικές καλού γλυκαιμικού ελέγχου. Αντιμετώπιση του σακχαρώδους διαβήτη Πολύ σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση του σακχαρώδους διαβήτη παίζουν: ● η έγκαιρη διάγνωση της νόσου ● η εκπαίδευση του διαβητικού ασθενούς σε σχέση με τις διαιτητικές του συνήθειες ● η εκπαίδευση του διαβητικού ασθενούς στον αυτοέλεγχο του σακχάρου και τη χορήγηση ινσουλίνης. ● Η στρατηγική αντιμετώπισης του διαβητικού ασθενούς πρέπει να ικανοποιεί τρεις βασικούς στόχους: τον μακροχρόνιο γλυκαιμικό έλεγχο του ασθενούς την αύξηση της σωματικής άσκησης και την υιοθέτηση από τον ασθενή ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής την εξάλειψη των παραγόντων που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης των χρόνιων επιπλοκών του διαβήτη (πχ τη διακοπή του καπνίσματος, έλεγχος αρτηριακής πίεσης και επιπέδων χοληστερόλης) 1)Δίαιτα Η δίαιτα είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της πετυχυμένηςγλυκαιμικήςρύθμισης και είναι απαραίτητη για τη ρύθμιση όλων των διαβητικών. Το διαιτολόγιο του διαβητικού ασθενούς πρέπει να είναι απόλυτα εξατομικευμένο και να προσαρμόζεται στις ανάγκες της καθημερινής ζωής. Η διατροφή του διαβητικού ουσιαστικά δε διαφέρει από τη σωστή δίαιτα του μη διαβητικού. Πρέπει να έχει ποικιλία τροφών, να είναι χαμηλή σε ζωϊκά λίπη, χοληστερόλη, αλάτι και οινόπνευμα και να περιέχει άφθονες φυτικές ίνες. 2)Φυσική Ασκηση 3)Φαρμακευτική αγωγή Οι ενδείξεις χορήγησης των αντιδιαβητικών δισκίων αφορούν κυρίως τους διαβητικούς τύπου ΙΙ. Οι βασικότερες κατηγορίες αντιδιαβητικών δισκίων που κυκλοφορούν σήμερα είναι:

ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΠΑΘΕΙΑ Η Περιφερειακή Αρτηριακή Νόσος είναι η νόσος που χαρακτηρίζεται από τη μειωμένη αιμάτωση των κάτω άκρων, η οποία προέρχεται είτε από στένωση είτε από απόφραξη των αρτηριών των κάτω άκρων. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι κατά σειρά βαρύτητας: Η διαλείπουσα χωλότητα (πόνος κατά την βάδιση, ο οποίος αναγκάζει τον ασθενή να σταματήσει) Ο πόνος ανάπαυσης (ο ασθενής πονάει ενώ κάθεται) Η νέκρωση ιστών Η διάγνωση της Περιφερικής Αρτηριακής Νόσου γίνεται με την κλινική εξέταση όπου ο αγγειοχειρουργός ψηλαφά τις αρτηρίες των κάτω άκρων και συμπεραίνει την κατάσταση που βρίσκονται, την μέτρηση του δείκτη πίεσης σφυρών ή Σφυρο-Βραχιόνιος Δείκτης, το έγχρωμο υπερηχογράφημα (Triplex Αγγείων) και την Αρτηριογραφία (DSA) για την καλύτερη απεικόνιση του αρτηριακού δικτύου μετά από έγχυση ιωδιούχων σκιαγραφικών ουσιών.

Του Γεωργίου Μωραΐτη, Γενικού Οικογενειακού Ιατρού

1. Τα ινσουλινοεκκριταγωγά δισκία, με τα οποία επάγεται η έκκριση μεγαλύτερης ποσότητας ινσουλίνης από το πάγκρεας. 2. Τα φάρμακα που μειώνουν την αντίσταση στην ινσουλίνη και έτσι έμμεσα διευκολύνουν τη δράση της στους ιστούς. 3. Πρόσφατα κυκλοφόρησαν και δυο νέες κατηγορίες φαρμάκων οι γλυπττίνες και τα ινκρετινομιμητικά (εξανετίδη). 4)Ινσουλίνη Επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη Η πιθανότητα ανάπτυξης επιπλοκών λόγω του σακχαρώδους διαβήτη μειώνεται όσο καλύτερα ρυθμίζονται οι τιμές του σακχάρου στο αίμα.. Οι επιπλοκές του σακχαρώδους διαβήτη διακρίνονται σε οξείες και χρόνιες. Οξείες 1. Διαβητική κετοξέωση και διαβητικό κώμα. 2. Υπογλυκαιμία. Οταν το επίπεδο του σακχάρου στο αίμα πέσει κάτω από το κατώτερο φυσιολογικό (από 45-50 mg/dl%) προκαλείται υπογλυκαιμία, η οποία είναι μια από τις συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες της ινσουλινοθεραπείας και των αντιδιαβητικών δισκίων. Τα πρώτα προειδοποιητικά συμπτώματα της υπογλυκαιμίας είναι ο ιδρώτας, ο τρόμος και το αίσθημα παλμών, η ζάλη, η πείνα και οι διαταραχές της διάθεσης (εκνευρισμός και κεφαλαλγία) Χρόνιες 1. Διαβητική μικροαγγειοπάθεια Προσβάλλονται τα τριχοειδή και προτριχοειδή αγγεία και εμφανίζεται διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια και νεφροπάθεια 2. Διαβητική μακροαγγειοπάθεια Αυξημένη εμφάνιση στεφανιαίας νόσου (ΑΕΕ - έμφραγμα μυοκαρδίου και περιφερική αρτηριακή νόσο) Η ΕΓΚΑΙΡΗ ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΚΑΙ Η ΣΩΣΤΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΥΤΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΜΕ ΥΓΙΕΙΝΟΔΙΑΙΤΗΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΣΩΣΤΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΜΕ ΣΥΜΜΑΧΟ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΤΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥ ΑΠΟΜΥΘΟΠΟΙΟΥΝ ΕΝΑ ΜΕΙΖΟΝ ΘΕΜΑ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ. Φυτόκου 1, Νέα Ιωνία Βόλου (Οπισθεν παλαιού κοιμητηρίου) Τηλ: 24210 90044, κιν: 6947008163

12 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

ΜΕΓΑΛΩΝΟΝΤΑΣ «ΨΗΦΙΑΚΑ» l

Του Θωμά Χαρ. Παπαλεξανδρή ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΥ Ειδικευθείς εις: Γ Πανεπιστημιακή Κλινική Ε.Κ.Π.Α Νοσοκομείου «Αττικόν»

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΤΑΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ «ΧΡΟΝΟΥ ΟΘΟΝΗΣ» ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ l

καθημερινότητα των ενηλίκων αλλά και των παιδιών έχει κατακλυστεί πλέον τα τελευταία χρόνια από «έξυπνες» συσκευές, μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τηλεόραση, που απασχολούν μεγάλο μέρος του ελεύθερου χρόνου τους, εις βάρος της δημιουργικής ψυχαγωγίας, του παιχνιδιού και της άθλησης. Η υπερβολική ενασχόληση με την «οθόνη» επιδρά σε διάφορες πτυχές της φυσιολογικής ψυχοσωματικής υγείας των νεώτερων μελών του πληθυσμού, όπως το περιττό σωματικό βάρος, την συναισθηματική ταλάντευση, την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, τον διαταραγμένο ύπνο και τις μαθησιακές δυσκολίες. Με τον ορισμό «χρόνος οθόνης» εννοείται το χρονικό διάστημα που αφιερώνεται για δραστηριότητες μπροστά από μια οθόνη, όπως η τηλεθέαση, η εργασία στον υπολογιστή, τα βιντεοπαιχνίδια. Ο «χρόνος οθόνης» είναι μία καθιστική δραστηριότητα, που σημαίνει ότι το άτομο είναι σωματικά αδρανές και χρησιμοποιεί πολύ λίγη ενέργεια. Η καταπολέμηση του φαινομένου του ‘χρόνου οθόνης’ στους ενήλικες είναι δύσκολη υπόθεση μιας και η καθημερινή ενασχόληση με την οθόνη αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της εργασίας τους. Το ίδιο δύσκολη είναι και η προσπάθεια αντιμετώπισης της συνήθειας αυτής στα παιδιά και στους εφήβους, αφού η οθόνη σε αυτές τις ηλικίες είναι εθιστική. Αυτό μπορεί να ακούγεται ακραίο, αλλά από το 2013, η «Διαταραχή χρήσης του Διαδικτύου» (IUD) προστέθηκε στο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο των Διαταραχών Ψυχικής Υγείας, που δημοσιεύθηκε από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία. Η έρευνα απόδειξε όχι μόνο ότι ο χρόνος της οθόνης μπορεί να γίνει μια κανονική συνήθεια που έχει τη δυνατότητα να διαταράξει την καθημερινή ζωή, αλλά και ότι υπάρχουν νευρολογικά στοιχεία που τεκμηριώνουν αυτόν τον ισχυρισμό. Οπως και στις άλλες εξαρτήσεις, ο ‘χρόνος οθόνης’ δημιουργεί αξιοσημείωτες αλλαγές στη χημεία του εγκεφάλου - κυρίως στην απελευθέρωση της ντοπαμίνης. Αυτός ο νευροδιαβιβαστής παίζει ρόλο και στον εθισμό από ζάχαρη. Η δράση της ντοπαμίνης στον αναπτυσσόμενο παιδικό εγκέφαλο ακόμη διερευνάται. Τα αποτελέσματα της επίδρασης της οθόνης είναι γνωστά από καιρό και η Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιατρικής (AAP) εκτιμά ότι το μέσο παιδί ξοδεύει έως και συνολικά επτά ώρες την ημέρα κοιτάζοντας μια οθόνη, είτε πρόκειται για video game, υπολογιστή, κινητό τηλέφωνο ή τηλεόραση. Έχει αποδειχθεί ότι η γρήγορη εναλλαγή των

εικόνων προκαλεί μειωμένη συγκέντρωση και προσοχή κατά την διάρκεια της διδασκαλίας, ενώ ορισμένες σκηνές κινουμένων σχεδίων έχουν ενοχοποιηθεί για έκλυση επιληπτικών κρίσεων σε παιδιά στην Ιαπωνία. Φαίνεται ότι τώρα περισσότερο από ποτέ, τα παιδιά περνούν περισσότερο χρόνο στις οθόνες όλων των ειδών από πολύ μικρή ηλικία. Οι λόγοι, που οι ίδιοι οι γονείς εξηγούν, έχουν να κάνουν με την ευκολία χρήσης των μέσων αυτών από τα παιδιά, της αποδέσμευσής τους για τις λοιπές ασχολίες, της θεώρησης ότι τα μέσα αυτά είναι παιδαγωγικά και βοηθούν το παιδί να συγκεντρωθεί. Με τον καιρό, όμως, η συνήθεια αυτή αντί για ψυχαγωγική και εκπαιδευτική γίνεται καταχρηστική.

Είναι, συνεπώς, εξαιρετικά σημαντική η οριοθέτηση στην χρήση των ηλεκτρονικών μέσων. 1. Με βάση τις συστάσεις της AAP ο χρόνος που θα πρέπει να επιτρέπει ο γονιός για δραστηριότητα μπροστά από οθόνη υπό οποιαδήποτε μορφή είναι έως και 2 ώρες καθημερινά για τα με-

Ξεχνάω… μήπως έχω Αλτσχάιμερ;

ους τελευταίους μήνες αυξάνεται ο αριθμός των ανθρώπων μεταξύ 40-50 ετών, που επικοινωνούν με την Μονάδα Αντιμετώπισης Νόσου Αλτσχάιμερ Βόλου, είτε για να κλείσουν ραντεβού για τεστ μνήμης, είτε να ρωτήσουν, αν το γεγονός ότι ξεχνούν είναι ανησυχητικό και αυτό σημαίνει ότι έχουν Αλτσχάιμερ. Οι δυσκολίες με τη μνήμη τους, που περιγράφουν οι άνθρωποι αυτοί δεν υπάρχουν μόνο στο μυαλό τους. Είναι πραγματικές. Και είναι απόλυτα λογικό να δημιουργούν άγχος και ανησυχία σε όσους τις βιώνουν. Αυτό όμως που πρέπει να μας καθησυχάζει είναι ότι, στην ηλικία αυτή είναι εξαιρετικά σπάνιες οι περιπτώσεις όπου οι διαταραχές μνήμης μπορούν να αποδοθούν σε παθολογικές καταστάσεις, όπως είναι η νόσος Αλτσχάιμερ. Και ο λόγος που δεν πρέπει να ανησυχούμε πάντα εξηγείται παρακάτω: Καθώς μεγαλώνουμε η μνήμη μας αρχίζει να αποδυναμώνεται, καθώς ως λειτουργία είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στη φθορά του χρόνου. Οι έρευνες επιβεβαιώνουν ότι δεν έχουμε την ίδια ικανότητα απορρόφησης και συγκράτησης πληροφοριών σε όλα τα στάδια της ζωής μας. Δεν πρέπει λοιπόν να απορούμε που στην Γ΄ Λυκείου μπορούσατε να αποστηθίσετε ολόκληρο το βιβλίο της Ιστορίας και τώρα δυσκολεύεστε να συγκρατήσετε μια μικρή λίστα πραγμάτων για να πάτε στο σούπερ μάρκετ. Ο τρόπος που συγκρατούμε και θυμόμαστε πράγματα είναι διαφορετικός στον κάθε άνθρωπο Υπάρχουν λοιπόν άνθρωποι, που μπορούν πολύ εύκολά να μάθουν πράγματα, αλλά υπάρχουν και λιγότερο τυχεροί που για να μάθουν κάτι καινούριο πρέπει να καταβάλλουν συνειδητά μεγάλη προσπάθεια. Είναι ανώφελο λοιπόν να συγκρίνετε τον εαυτό σας με κάποιον συνομήλικο ή και λίγο μεγαλύτερός σας, που μπορεί να θυμάται περισσότερα από εσάς, γιατί οι νοητικές λειτουργίες διαμορφώνονται βάση γονιδίων. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη μνήμη μας . Στις μικρότερες ηλικίες το άγχος και η κούραση, σωματική και πνευματική είναι τις περισσότερες φορές υπεύθυνα για τις μνημονικές δυσκολίες. Η καθημερινότητά μας είναι τόσο απαιτητική και πολύπλοκη, και είναι τόσες χιλιάδες τα πράγματα που πρέπει να συγκρατήσουμε στο μυαλό μας, που από ένα σημείο και μετά, ο εγκέφαλός μας, για να μπορέσει να αντα-

γαλύτερα παιδιά και τους εφήβους, ενώ για τα προνήπια έως και 30 λεπτά το πολύ. 2. Θα πρέπει να αποφεύγεται η τοποθέτηση τηλεόρασης ή pc στο υπνοδωμάτιο των παιδιών, ενώ αποφασίζεται οι υπόλοιπες συσκευές να φορτίζονται όλες μαζί σε ξεχωριστό δωμάτιο το βράδυ. 3. Σωστή διαχείριση του ελεύθερου χρόνου με δημιουργική ενασχόληση, παιχνίδι και φυσική δραστηριότητα. 4. Αποφυγή έκθεσης κατά την διάρκεια των γευμάτων ή πριν τον ύπνο. 5. Οι γονείς μαζί με τα παιδιά τους μπορούν να παρακολουθούν από κοινού εκπαιδευτικά-ψυχαγωγικά προγράμματα και να τα σχολιάζουν κριτικά. 6. Οι ίδιοι οι γονείς να δώσουν το καλό παράδειγμα μειώνοντας την έκθεσή τους σε οθόνη στις 2 ώρες καθημερινά. 7. Το «σερφάρισμα» στο διαδίκτυο πρέπει να ελέγχεται διακριτικά από τους γονείς ως προς το περιεχόμενο και τον χρόνο που αφιερώνεται. 8. Οσον αφορά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι γονείς καλούνται και οι ίδιοι να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα και να επιτρέψουν στον έφηβο να τα χρησιμοποιεί με μέτρο. Το πώς θα διαχειριστεί ο γονέας την χρήση αυτών των μέσων εξαρτάται από την γνώση των επιπτώσεων της υπέρμετρης χρήσης τους από τα παιδιά και τον ίδιο και το αν θα εκμεταλλευτεί τα θετικά ή τα αρνητικά τους στοιχεία.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Strasburger VC, Jordan, AB, Donnerstein E. Health Effects of Media on Children and Adolescents. Pediatrics. 2010;125(4):756-767. 2. Κανόνες για την Εκθεση των Παιδιών στην «Οθόνη», ΕΥΖΗΝ, Εθνική Δράση Υγείας για την Ζωή των Νέων, 2013

•Σωκράτους 28 – Τοπάλη (2ος όροφος) Βόλος •Τηλ – Fax: 24210 28950 Κιν.: 6945963165 •Εmail: papalexandris.thomas@gmail.com

Της Πόπης Κουφογιάννη Ψυχολόγου Μονάδας Αντιμετώπισης Νόσου Αλτσχάιμερ Βόλου

μαντικό να ζητάμε άμεσα βοήθεια από τους ειδικούς για την αντιμετώπιση των διαταραχών της διάθεσης. Η νόσος Αλτσχάιμερ, που αποτελεί την πιο συχνή μορφή άνοιας, θεωρείται νόσος της Τρίτης Ηλικίας. Σύμφωνα με έρευνες, από τη νόσο πάσχει το 2% του πληθυσμού ηλικίας 65-75 ετών, το 19% των ανθρώπων ηλικίας 75-84 ετών και το 42% των ηλικιωμένων άνω των 85 ετών. Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί και σε ανθρώπους 50, 40 ή ακόμα και 30 ετών, όμως οι περιπτώσεις αυτές, συνήθως αφορούν στην κληρονομική μορφή της νόσου. Συμπερασματικά λοιπόν, πριν πανικοβληθεί κανείς σκεπτόμενος πόσο ξεχνάει το τελευταίο χρονικό διάστημα, θα ήταν καλό να παρατηρήσει τι συμβαίνει στη ζωή του την περίοδο αυτή, αν υπάρχουν πράγματα που τον πιέζουν και τον στρεσάρουν, αν έχει αναλάβει υποχρεώσεις ή ευθύνες που τον φορτώνουν συναισθηματικά, αν επίμονα συγκρίνεται με τους άλλους που μπορεί να «θυμούνται» περισσότερο. Αν τα προβλήματα μνήμης ωστόσο, συνεχίζουν να επιμένουν και παρατηρείται ότι χειροτερεύουν, παρόλο που κρατάτε την παραπάνω στάση, μη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια από εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας. Για περισσότερες πληροφορίες αλλά και για ΔΩΡΕΑΝ ΤΕΣΤ ελέγχου μνήμης, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τη Μονάδα Αντιμετώπισης Νόσου Αλτσχάιμερ, Τοπάλη 7, Βόλος, τηλ.: 2421031 227, 2421087 267. Η φωτογραφία είναι από το εικαστικό δρώμενο που πραγματοποιήθηκε στην Μονάδα Αλτσχάιμερ, με τους φροντιστές των ασθενών, οι οποίοι «εναπόθεσαν» συμβολικά το φορτίο τους. ποκριθεί σε αυτές τις αντίξοες συνθήκες, αρχίζει να «πετάει» πληροφορίες που θεωρεί άχρηστες. Η κακή διάθεση και πολύ περισσότερο η κατάθλιψη, ως πάθηση, μπορούν και αυτά με τη σειρά τους να επηρεάσουν την ικανότητά μας να θυμόμαστε. Οι άνθρωποι που βιώνουν κάτι αντίστοιχο αναφέρουν ότι αισθάνονται σαν να έχει πέσει ένα μαύρο πέπλο στο μυαλό τους και τίποτα να μην λειτουργεί σωστά. Γι’ αυτό, αλλά και για τον επιπρόσθετο λόγο ότι η κατάθλιψη αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση νόσου Αλτσχάιμερ στο μέλλον, είναι ση-

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΝΟΣΟΥ ΑΛΤΣΧΑΪΜΕΡ ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΒΟΛΟΥ ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΝΟΣΟΥ ΑΛΤΣΧΑΙΜΕΡ Τοπάλη 7 – Βόλος Τ.Κ. 38221 Τηλ. : 24210 31227/87267 Fax : 24210 31227 e-mail: alzheimervolos@gmail.com

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ 13

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Τοπικό πάχος & Χαλάρωση: Η πλαστική χειρουργική και οι επιλογές για την καταπολέμηση τους

Toυ Κωνσταντίνου Θ. Πάτση, Πλαστικού χειρουργού

ία από τις συχνότερες αιτίες που κάποιος απευθύνεται στον Πλαστικό χειρουργό είναι το τοπικά συσσωρευμένο λίπος το οποίο πολύ συχνά συνοδεύεται από χαλάρωση του περιοχικού δέρματος. Παρά τις επίμονες προσπάθειες καταπολέμησης του τοπικού λίπους με άσκηση και διατροφή, σχεδόν πάντα παραμένει αμετάβλητο σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος. Οι περιοχές του γυναικείου και του ανδρικού σώματος που συνήθως υποβάλλονται σε θεραπεία για το τοπικό πάχος είναι η κοιλιακή χώρα (πρόσθια & πλάγια - love handles), οι γλουτοί, τα «ψωμάκια» (έξω πλάγιο των μηρών), το πηγούνι (διπλοσάγονο),και η οπίσθια επιφάνεια των βραχιόνων (μπράτσα). Επιπλέον, οι ανδρικοί μαστοί σε περίπτωση γυναικομαστίας. Ο λιπώδης ιστός επηρεάζεται άμεσα από τις αυξομειώσεις βάρους, την ηλικία και τον τρόπο ζωής (διατροφή, άσκηση), προκαλώντας συνοδό χαλάρωση του δέρματος. Η πλαστική χειρουργική σήμερα, διαθέτει αμιγώς χειρουργικές και λιγότερο ή μη επεμβατικές θεραπείες για την εξάλειψη του τοπικά συσσωρευμένου λίπους και της χαλάρωσης που προκαλεί, εφαρμόζοντάς τις εξατομικευμένα αναλόγως της κλινικής περίπτωσης. Κάθε μεθοδολογία έχει συγκεκριμένες ενδείξεις, δηλαδή απευθύνεται σε ορισμένους και όχι σε όλους τους ασθενείς και δύναται να επιτύχει ορισμένα αποτελέσματα ακολουθώντας εξειδικευμένα πρωτόκολλα. Το «χρυσό στάνταρντ», το απόλυτο αποτέλεσμα ή αλλιώς το μέτρο σύγκρισης της αποτελεσματικότητας κάθε άλλης θεραπείας, είναι η χειρουργική μέθοδος. Το μέγιστο αποτέλεσμα επιτυγχάνεται χειρουργικά, είτε αφορά τοπικό πάχος είτε συσσωρευμένο τοπικό λίπος και χαλάρωση των ιστών. Αναλυτικότερα:

Τοπικά συσσωρευμένο λίπος: Με την αμιγώς χειρουργική μέθοδο της λιποαναρρόφησης επιτυγχάνεται η μέγιστη δυνατή εξάλειψη του τοπικού λιπώδους ιστού διαμέσου ειδικών συσκευών αναρρόφησης, σε μία συνεδρία με μόνιμα και εντυπωσιακά αποτελέσματα. Η λιποαναρρόφηση εξασφαλίζει το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα ανά περιοχή. Επιπλέον, η λιποαναρρόφηση ενδέχεται να συνδυαστεί με λιπομεταφορά (lipotrasfer), δηλαδή την άμεση μεταφορά, κατόπιν επεξεργασίας, του αναρροφημένου λιπώδους ιστού σε περιοχές που παρουσιάζουν λιποατροφία για την αποκατάσταση του χαμένου όγκου. Αυτή η τεχνική ονομάζεται λιπογλυπτική (liposculpting). Ενα ακόμα πλεονέκτημα της μεθόδου αυτής είναι η ταυτόχρονη βελτίωση της κυτταρίτιδας. Η λιποαναρρόφηση είναι από τις πλέον συχνές και ασφαλείς επεμβάσεις της πλαστικής χειρουργικής παγκοσμίως που εφαρμόζεται σε όλες τις περιοχές του σώματος με απόλυτο δείκτη ικανοποίησης των ασθενών. Παρ’ όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια οι μη επεμβατικές θεραπείες αποκτούν ολοένα και περισσότερη δημοφιλία. Πραγματοποιούνται στο ιατρείο, και περιλαμβάνουν ενέσιμες θεραπείες που αφορούν σε σαφώς μικρότερης έκτασης και όγκου λίπους περιοχές σε σχέση με τη λιποαναρρόφηση. Η ενδολιπική λιποδιάλυση με δεσοξυχολανικό οξύ είναι η τεχνική ενέσιμης έγχυσης συγκεκριμένων σκευασμάτων εντός του λιπώδους ιστού (σε βάθος μεγαλύτερο των 13mm). Ο στόχος είναι η «καταστροφή» των λιποκυττάρων της περιοχής και η απομάκρυνση του περιεχόμενου λίπους τους διαμέσου του λεμφικού συστήματος του οργανισμού. Η τεχνική εφαρμόζεται στο ιατρείο, με συγκεκριμένα πρωτόκολλα δόσεων ανά περιοχή αλλά και συχνότητας επαναλήψεων σε προκαθορισμένα μεσοδιαστήματα. Τα αποτελέσματα είναι

νες σήμερα θεραπείες για το τοπικά συσσωρευμένο λίπος δεν έχουν όλες τα ίδια αποτελέσματα. Απαιτείται προσεκτική επιλογή των υποψήφιων ασθενών από την πλευρά του πλαστικού χειρουργού για την επίτευξη των επιθυμητών στόχων. Σε πολλές περιπτώσεις, η πλαστική χειρουργική προκειμένου να απομακρύνει τον λιπώδη ιστό αλλά και τη συνοδό χαλάρωση του δέρματος, συνδυάζει διάφορες χειρουργικές τεχνικές.

Τοπικό λίπος & δερμολιπώδης χαλάρωση:

εμφανή, μόνιμα και αναλόγως του προβλήματος μπορεί να είναι ορατά μετά τη 2η συνεδρία ενώ ο λιπώδης ιστός που απομακρύνεται αντιστοιχεί περίπου σε 30-45% του προυπάρχοντος λίπους της περιοχής. Η ενδολιπική λιποδιάλυση με δεσοξυχολανικό οξύ είναι η μόνη εγκεκριμένη ενέσιμη θεραπεία κατά του τοπικού πάχους. Η χρήση μηχανημάτων για την επίτευξη λιποδιάλυσης όπως στην περίπτωση της κρυολιπόλυσης (που επιφέρει πολύ χαμηλές θερμοκρασίες -10 βαθμών κελσίου στα λιποκύτταρα), της smartlipo (το λίπος «λιώνει» υπό την επίδραση laser), των υπερήχων και των ραδιοσυχνοτήτων, επιτυγχάνει ικανοποιητικά αποτελέσματα σε περιορισμένης έκτασης περιοχές και προβλήματα αλλά συγκριτικά με μια λιποαναρρόφηση προσφέρει μικρά ποσοστά αποτελεσματικότητας. Καθίσταται σαφές πως οι προσφερόμε-

Η κοιλιοπλαστική (abdominoplasty) είναι μια χειρουργική επέμβαση που έχει στόχο τη διόρθωση της κοιλιάς όπως αυτή παρουσιάζεται μετά από εγκυμοσύνες ή απώλεια βάρους. Οποιαδήποτε παραλλαγή της κοιλιοπλαστικής, εφαρμόζεται εξατομικευμένα από τον πλαστικό χειρουργό για την πλήρη αντιμετώπιση της περίσσειας δέρματος (και ραγάδων) και λίπους ενώ μπορεί να συνδυαστεί και με ταυτόχρονη λιποαναρρόφηση. Η βραχιονοπλαστική (brachioplasty) αποτελεί την ενδεδειγμένη επέμβαση για τη χειρουργική διόρθωση της χαλάρωσης και της περίσσειας δερμολιπώδους ιστού στην οπίσθια και έσω περιοχή των βραχιόνων των χεριών. Οι βραχίονες είναι ένα από τα σημεία που προδίδουν εύκολα την πραγματική ηλικία. Η βραχιονοπλαστική είτε με λιποαναρρόφηση είτε χωρίς, προσδίδει την επιθυμητή όψη και σφριγηλότητα στην υπό θεραπεία περιοχή. Η μηροπλαστική (thigh lift) έχει στόχο την χειρουργική διόρθωση της περίσσειας δέρματος και λίπους στην περιοχή των έσω μηρών, ενώ παραλλαγές της τεχνικής αποκαθιστούν ακόμα και όλο το μηρό. Ο συνδυασμός της μηροπλαστικής με λιποαναρρόφηση (στην περιοχή του γόνατος) επιδεικνύει άμεσα ορατά, εντυπωσιακά και διαρκή αποτελέσματα. Αν ο στόχος είναι η διόρθωση μιας ήπιας χαλάρωσης του δέρματος, ο πλαστικός χειρουργός έχει στη διάθεση του τις μη επεμβατικές λύσεις. Τα νήματα (threads) τοποθετούνται από τον πλαστικό χειρουργό κάτω από το δέρμα μετά από προσεκτικό σχεδιασμό. Στόχος είναι η αντιμετώπιση της τοπικής χαλάρωσης του δέρματος σε οποιαδήποτε περιοχή του σώματος (διπλοσάγονο, λαιμός, ντεκολτέ, στήθος, κοιλιά, μηροί, γόνατα, βραχίονες, γλουτοί, πρόσωπο). Για κάθε περιοχή εφαρμογής ισχύουν συγκεκριμένα πρωτόκολλα θεραπείας που καθορίζουν τόσο τον τύπο, όσο και το μέγεθος, το ανατομικό επίπεδο τοποθέτησης και τον αριθμό των νημάτων που θα χρειαστούν. Είτε αναπλαστικά είτε ανορθωτικά, τα νήματα διεγείρουν την παραγωγή κολλαγόνου από τον οργανισμό αναστρέφοντας τη χαλάρωση των ιστών. Τα ανορθωτικά νήματα επιπρόσθετα παρέχουν και μηχανική ανόρθωση σταθεροποιώντας τους ιστούς σε υψηλότερη θέση αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικότερα τη χαλάρωση.Οι μεσοθεραπείες αποτελούν ειδικές θεραπείες που προσφέρουν απτά αποτελέσματα στην καταπολέμηση της ήπιας χαλάρωσης. Οι τρόποι εφαρμογής ποικίλουν ενώ ο στόχος είναι η εισχώρηση των θεραπευτικών ουσιών διαμέσου νυγμών στα βαθύτερα στρώματα του δέρματος ενισχύοντας την κολλαγονογέννεση. Η σύγχρονη πλαστική χειρουργική είναι σε θέση να προσφέρει λύσεις για κάθε πρόβλημα. Η ήπια χαλάρωση του δέρματος, η πιο έντονη πτώση, η συσσώρευση λίπους τοπικά, η περίσσεια χαλαρού δέρματος και λιπώδους ιστού είναι κλινικές οντότητες που αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά, άμεσα και με ασφάλεια τόσο με χειρουργικές τεχνικές (για το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα) όσο και με μη επεμβατικές θεραπείες.

14 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

ΡΗΞΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ

Του Γρηγορίου Ν. Μανούδη Χειρουργού Ορθοπεδικού

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ, ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου του γόνατος αποτελεί μια από τις πιο συχνές αθλητικές κακώσεις που προκαλεί σοβαρή διαταραχή της φυσιολογικής λειτουργίας της άρθρωσης και οδηγεί σε δευτεροπαθή αρθρίτιδα εφόσον δεν αντιμετωπισθεί εγκαίρως. H σταθερότητα της άρθρωσης του γόνατος βασίζεται περισσότερο στους συνδέσμους παρά στις οστεοχόνδρινες δομές. Ο έσω και ο έξω ο πλάγιος σύνδεσμος βρίσκονται στην έσω και έξω επιφάνεια του γόνατος, αντίστοιχα. Ο πρόσθιος και οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος βρίσκονται στο κέντρο της άρθρωσης και χιάζονται μεταξύ τους. Οι τέσσερις αυτοί σύνδεσμοι προσδίδουν την απαραίτητη σταθερότητα για τη φυσιολογική κίνηση του γόνατος. Πιο συγκεκριμένα οι χιαστοί σύνδεσμοι εμποδίζουν την προσθιοπίσθια μετατόπιση της κνήμης όταν το γόνατο είναι λυγισμένο. Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος (ΠΧΣ) αντιστέκεται στην πρόσθια μετατόπιση και την έσω στροφή της κνήμης σε σχέση με το μηρό. Η ρήξη του ΠΧΣ προκαλεί αστάθεια στο γόνατο πιο συχνά από ότι οι τραυματισμοί των άλλων συνδέσμων και μπορεί να είναι μερική ή πλήρης, η οποία είναι και η πιο σοβαρή. Συνήθως συνοδεύεται από κάκωση και άλλων στοιχείων του γόνατος όπως βλάβη των μηνίσκων, των πλάγιων συνδέσμων ή του αρθρικού χόνδρου. Ρήξη του ΠΧΣ συμβαίνει συχνά σε αθλήματα επαφής, όπως ποδόσφαιρο, μπάσκετ ή σε αθλή-

ματα όπου απαιτούν ξαφνικές αλλαγές πορείας, πχ σκι. Ο πιο συνηθισμένος μηχανισμός κάκωσης είναι η στροφή του μηρού πάνω στην κνήμη όταν το βάρος όλου του σώματος πέφτει στο ένα πόδι όπως κατά την προσγείωση από άλμα. Άλλοιμηχανισμοί κάκωσης είναι η υπερέκταση του γόνατος καθώς και η πρόσθια μετατόπιση της κνήμης σε σχέση με τον μηρό. Όταν οι παραπάνω κινήσεις γίνουν με μεγάλη δύναμη και σε βαθμό τέτοιο που να ξεπερνά τις δυνάμεις αντοχής του ΠΧΣ, τότε προκαλείται ρήξη. Τη στιγμή του τραυματισμού, ο αθλητής ακούει ένα ξαφνικό χαρακτηριστικό ήχο(κρακ). Σχεδόν άμεσα παρουσιάζεται οίδημα στο γόνατο που

οφείλεται στη συγκέντρωση αίματος στην άρθρωση (αίμαρθρο). Αλλα συμπτώματα είναι ο πόνος που μπορεί να κυμαίνεται από μέτριο έως σοβαρό και η αστάθεια του γόνατος. Η διάγνωση τίθεται συνήθως κλινικά από το ιστορικό της κάκωσης και την κλινική εξέταση. Ο απεικονιστικός έλεγχος με μαγνητική τομογραφία (MRI) θα επιβεβαιώσει τη διάγνωση και θα αναδείξει τυχόν συνοδές βλάβες. Τα σύγχρονα δεδομένα στην αντιμετώπιση της ρήξης των χιαστών συνδέσμων επιβάλλουν τη χειρουργική αποκατάσταση της βλάβης, ιδίως σε ασθενείς κάτω των 40 ετών. Αν δεν αποκατασταθεί η ρήξη, η συνεχής αστάθεια της άρθρωσης θα οδηγήσει σε βλάβες των μηνίσκων και του αρθρικού χόνδρου και τελικά σε αρθρίτιδα. Η επέμβαση γίνεται με αρθροσκόπηση και για την αποκατάσταση του ΠΧΣ χρησιμοποιείται μόσχευμα από άλλο σημείο του σώματος (αυτόλογο). Συνήθως χρησιμοποιείται μόσχευμα επιγονατιδικού τένοντα ή τένοντα των οπισθίων μηριαίων μυών (harmstrings) και πολύ σπανιότερα πλέον συνθετικό μόσχευμα. Το πλεονέκτημα του συνθετικού μοσχεύματος ήταν ο μικρότερος χρόνος αποθεραπείας (3-4 μήνες) αλλά πλέον έχουν εγκαταλειφθεί λόγω των πολλαπλών προβλημάτων και επιπλοκών που δημιουργούσαν. Το αυτόλογο μόσχευμα αποτελεί την ιδανική επιλογή αλλά απαιτεί χρόνοεπούλωσης. Αρχικά χρειάζεται χρόνος για ενσωμάτωση του μοσχεύματος στο οστό. Ακολούθως επαναγγείωση του

μοσχεύματος με τη δημιουργία αγγείων από τα σημεία ενσωμάτωσης στα οστά προς το μέσο του μοσχεύματος. Και τέλος η μετατροπή του τενόντιου μοσχεύματος σε σύνδεσμο. Αυτή όλη η διαδικασία διαρκεί περίπου 5-6 μήνες κατά τους οποίους ο ασθενής πρέπει να ακολουθεί πιστά τις οδηγίες του ιατρού και του φυσιοθεραπευτή. Ο ασθενής επανέρχεται στις αθλητικές δραστηριότητες μετά από 5- 6 μήνες.

ΠρΟληψη

ουρολοιμώξεων Τι είναι η ουρολοίμωξη; Η ουρολοίμωξη είναι ένας γενικός όρος που αναφέρεται σε μολύνσεις / λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος από μικροοργανισμούς, όπως τα βακτήρια, οι ιοί και οι μύκητες. Τα βακτήρια είναι η πιο κοινή αιτία της ουρολοίμωξης. Κανονικά, τα βακτήρια που εισέρχονται από την ουρήθρα στο ουροποιητικό σύστημα απομακρύνονται γρήγορα με την ούρηση, πριν εγκατασταθούν και προκαλέσουν συμπτώματα. Ωστόσο, μερικές φορές τα βακτήρια ξεπερνούν τη φυσική άμυνα του οργανισμού και προκαλούν λοίμωξη. Η λοίμωξη στην ουρήθρα ονομάζεται ουρηθρίτιδα, ενώ στην ουροδόχο κύστη ονομάζεται κυστίτιδα. Τα βακτήρια μπορούν να «ταξιδέψουν» μέσω των ουρητήρων προς τα πάνω και να μολύνουν τα νεφρά. Η λοίμωξη του νεφρού ονομάζεται πυελονεφρίτιδα. Τι προκαλεί τις λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος; Οι περισσότερες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος προκαλούνται από βακτήρια που ζουν φυσιολογικά στο έντερο. Το βακτήριο Escherichia coli (E. coli) προκαλεί τη συντριπτική πλειοψηφία των ουρολοιμώξεων. Τα μικρόβια που ονομάζονται χλαμύδια και μυκόπλασμα είναι συχνά αίτια των λοιμώξεων της ουρήθρας, του προστάτη και σπανιότερα της κύστης. Μεταδίδονται συνήθως σεξουαλικά και απαιτούν παράλληλη θεραπεία και των δύο σεξουαλικών συντρόφων. Το ουροποιητικό σύστημα έχει διάφορους μηχανισμούς για την πρόληψη των λοιμώξεων: • Στο σημείο, όπου ενώνονται οι ουρητήρες με την ουροδόχο κύστη, υπάρχουν βαλβίδες (κυστεοουρητηρική συμβολή) που κανονικά επιτρέπουν τη ροή των ούρων μόνο από το νεφρό προς την κύστη. • Με την ούρηση, «ξεπλένονται» και απομακρύνονται τα μικρόβια που προσπαθούν να εισχωρήσουν στο ουροποιητικό σύστημα. • Στους άντρες, ο προστάτης παράγει εκκρίσεις που επιβραδύνουν την ανάπτυξη των βακτηρίων. • Και στα δύο φύλα, η άμυνα του ανοσοποιητικού μπορεί επίσης να αποτρέψει τη λοίμωξη. Ομως, παρά τους μηχανισμούς αυτούς, εξακολουθούν να εμφανί-

ζονται λοιμώξεις. Ορισμένα βακτηρίδια έχουν μία ισχυρή ικανότητα να προσκολλώνται στα τοιχώματα του ουροποιητικού συστήματος, και έτσι πολλαπλασιάζονται, προκαλώντας ουρολοιμώξεις. Πόσο συχνές είναι οι ουρολοιμώξεις στους ενήλικες; Οι ουρολοιμώξεις είναι ο δεύτερος πιο συχνός τύπος λοιμώξεων στον άνθρωπο. Οι γυναίκες είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς σε ουρολοιμώξεις για ανατομικούς λόγους, αφού η ουρήθρα της γυναίκας είναι πολύ μικρότερη από του άντρα, επιτρέποντας στα βακτήρια να μπουν γρήγορα στην κύστη. Επίσης, η γυναικεία ουρήθρα απέχει ελάχιστα εκατοστά από το αιδοίο και τον πρωκτό, όπου φυσιολογικά υπάρχουν μικρόβια. Για τις γυναίκες, ο κίνδυνος να αναπτύξουν έστω ένα επεισόδιο ουρολοίμωξης στη ζωή τους είναι μεγαλύτερος από 50%. Οι ουρολοιμώξεις στους άντρες δεν είναι τόσο συχνές όσο στις γυναίκες, αλλά συνήθως είναι πιο σοβαρές και απαιτούν μεγαλύτερης διάρκειας θεραπεία. Στους άντρες εμφανίζονται κυρίως λόγω της ύπαρξης απόφραξης από υπερτροφία του προστάτη ή στενώματα ουρήθρας.

10 απλά μέτρα για την πρόληψη των ουρολοιμώξεων 1. Πίνετε άφθονα υγρά. Ιδιαίτερα νερό! 8-10 ποτήρια κάθε μέρα με μεσοδιαστήματα 2 ωρών βοηθούν στην παραγωγή ούρων που παρασύρουν τα μικρόβια και τα κάνουν να αποβληθούν από τον οργανισμό. 2. Ουρείτε, όταν έχετε επιθυμία για ούρηση. Μην περιμένετε να γυρίσετε στο σπίτι και, κυρίως, μην αναστέλλετε την έντονη επιθυμία. Μία τέτοια πρακτική σε χρόνια βάση θα απορυθμίσει τη λειτουργία της ούρησης και μπορεί να καταστρέψει την κύστη σας. Επίσης, τα ούρα που παραμένουν στην κύστη δίνουν την ευκαιρία στα μικρόβια να αναπτυχθούν. 3. Ουρείτε πάντα πριν και μετά τη σεξουαλική επαφή. Πλυθείτε με άφθονο νερό, κατά το δυνατόν κρύο (τα μικρόβια και οι μύκητες αγαπούν τη ζέστη), ιδιαίτερα ύστερα από μεγάλης διάρκειας και έντασης επαφή που αυξάνει τη θερμοκρασία και προκαλεί ερεθισμό

Του Ντάφου Αντώνιου Χειρουργού Ουρολόγου F.E.B.U

ή μικροτραυματισμούς. Επίσης, η καλή ενυδάτωση (1-2 ποτήρια νερό) πριν από την επαφή κάνει πιο εύκολη την ούρηση μετά. 4. Ουρείτε αμέσως μετά το πρωκτικό σεξ. Χρησιμοποιήστε σαπούνι ή ένα μη ιωδιούχο αντισηπτικό. Το πρωκτικό σεξ σχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα ουρολοίμωξης, αφού στον πρωκτό «φιλοξενούνται» φυσιολογικά τα τυπικά μικρόβια των ουρολοιμώξεων (κολοβακτηρίδιο, το γνωστό E.Coli). 5. Εντονη, συχνή και παρατεταμένη επαφή, επίσης, συνεπάγεται αυξημένη πιθανότητα λοιμώξεων του ουροποιητικού. Αύξηση της θερμοκρασίας και υγρασία είναι ιδανικέςσυνθήκες πολλαπλασιασμού των μικροβίων. 6. Σκουπίζεστε ύστερα από ούρηση ή αφόδευση από τα εμπρός προς τα πίσω πάντα. Ετσι προφυλάγεστε από τη μεταφορά μικροβίων από τον πρωκτό στην ουρήθρα και τον κόλπο. 7. Αποφύγετε τη χρήση αντισηπτικών μέσα στον κόλπο. Καθώς και ειδών υγιεινής με αποσμητικό (αρωματικά), που μεταβάλλουν την οξύτητα του κόλπου και την ισορροπία της φυσιολογικής μικροβιακής χλωρίδας. 8. Αποφύγετε τη χρήση πολύ στενών ρούχων και συνθετικών εσωρούχων. 9. Πίνετε χυμό cranberry (βακκινίων). Κυρίως σκευάσματα, τα οποία περιέχουν συμπυκνωμένη μορφή cranberry και πωλούνται στα φαρμακεία, που αποδεδειγμένα προφυλάσσουν από τις ουρολοιμώξεις. 10. Πίνετε ξινόγαλα ή τρώτε γιαούρτι πρόβειο (με πέτσα). Περιέχει γαλακτοβάκιλλο και προφυλάσσει από τις ουρολοιμώξεις και τις κολπίτιδες (μυκητιάσεις). 11. Συμβουλευτείτε τον Ουρολόγο σας, εάν έχετε επεισόδιο ουρολοίμωξης. Μη χρησιμοποιείτε εμπειρικά αντιβιοτικά σκευάσματα. Εάν εμφανίζετε ουρολοιμώξεις συχνά, τότε θα πρέπει να πάρετε ειδικές οδηγίες, όπως λήψη μιας δόσης χημειοπροφυλακτικού φαρμάκου πριν από κάθε επαφή.

• Γκλαβάνη 40, 2ος όροφος •Τηλ: 24210 31551

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ 15

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια: Γιατί έχει σημασία η ενημέρωση ● Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια αποτελεί μια από τις συχνότερες αιτίες τύφλωσης παγκοσμίως. ● Ενα σχεδόν 40% των διαβητικών ασθενών πάσχει από κάποιου βαθμού διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια ήδη από την ημέρα της διάγνωσης του σακχαρώδους διαβήτη. ● Πολύ συχνά η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια δεν προκαλεί ενοχλήσεις στην όραση παρά μόνο στα πιο προχωρημένα και προβληματικά στάδια της νόσου!

Διάγνωση

● Βασική οφθαλμολογική εξέταση με βυθοσκόπηση και φωτογράφιση του βυθού και των αγγείων. ● Ειδικές εξετάσεις όταν αυτό είναι απαραίτητο: 1. Οπτική τομογραφία συνοχής (OCT) για τον έλεγχο της διαβητικής ωχροπάθειας.

Διαβήτης και Οφθαλμός Ο διαβήτης αποτελεί μία νόσο των μικροαγγείων και τριχοειδών αγγείων του σώματός μας. Ο οφθαλμός και ιδιαίτερα ο αμφιβληστροειδής χιτώνας βρίθει από μικρά αγγεία, με αποτέλεσμα να αποτελεί ένα από τα βασικά όργανα-στόχους της νόσου. Αρχικά η απώλεια στεγανότητας και οι αλλοιώσεις της μορφολο-

2. Φλουοραγγειογραφία (FAG). Η αγγειογραφία του οφθαλμού με έγχυση ενδοφλέβιου σκιαγραφικού αποτελεί συχνά αναντικατάστατο εργαλείο στη μελέτη της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας και ωχροπάθειας καθώς και την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.

Aντιμετώπιση/Θεραπεία γίας των τριχοειδών οδηγούν σε εξιδρώματα και αιμορραγίες. Αργότερα οι αποφράξεις των τριχοειδών αγγείων και η ισχαιμία οδηγούν σε ανάπτυξη νεοαγγείων και νεοαγγειακών μεμβρανών. Αυτές με τη σειρά τους οδηγούν σε αιμορραγίες του υαλώδους και στην αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς χιτώνα του οφθαλμού. Σε οποιοδήποτε στάδιο μπορεί να έχουμε συγκέντρωση υγρού στην περιοχή της ωχράς κηλίδας και δημιουργία οιδήματος με πολύ αρνητικές συνέπειες στην όραση του ασθενούς (Διαβητική Ωχροπάθεια). Στην πορεία αναπτύσσεται νεοαγγειακό γλαύκωμα και τελικά ως συνέπεια των παραπάνω ο οφθαλμός οδηγείται μοιραία στην πλήρη και συχνά επώδυνη τύφλωση.

Του Αντώνιου Πίπη, χειρουργού οφθαλμιάτρου

των 10 ετών, ή πέντε χρόνια μετά τη διάγνωση ασχέτως ηλικίας και επανάληψη του ελέγχου ετησίως τουλάχιστον. 3. Στις διαβητικές γυναικες που σκοπεύουν να τεκνοποιήσουν πριν τη σύλληψη. 4. Στις εγκύους , στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. ● Περαιτέρω διερεύνηση με ειδικές εξετάσεις (OCT και φλουοραγγειογραφία) και τακτικότεροι επανέλεγχοι εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο ανάλογα με το αποτέλεσμα του screening. Η θεραπεία περιλαμβάνει: ● Συντηρητική αντιμετώπιση και παρακολούθηση με ειδικό διαγνωστικό εξοπλισμό εάν δεν διαπιστωθεί βλάβη. ● Φαρμακευτική αγωγή σε ενέσιμη μορφή (ενδουαλοειδική έγχυση) παραγόντων anti-VEGF που δρουν απευθείας στην καταπολέμηση των νεοαγγειωσεων και του οιδήματος της ωχράς κηλίδας. ● Ειδική αντιμετώπιση με Laser φωτοπηξία σε πιο προχωρημένα στάδια αλλά και αντιμετώπιση με Laser του διαβητικού οιδήματος της ωχράς. ● Χειρουργική επέμβαση με τη μέθοδο της βιτρεκτομής για αφαίρεση αιμορραγιών, μεμβρανών ή επαναφορά ενός αποκολλημένου αμφιβληστροειδούς στα πιο προχωρημένα στάδια.

Η καλύτερη Θεραπεία είναι η Πρόληψη! Η πρόληψη περιλαμβάνει: ● τακτικό έλεγχο της γλυκόζης του αίματος και συνοδών παραγόντων από ειδικό διαβητολόγο με είτε σωστή συνοδό φαρμακευτική αντιδιαβητική αγωγή είτε προσαρμοσμένη δίαιτα. ● Βασική οφθαλμολογική εξέταση, (εξέταση στη σχισμοειδή λυχνία, μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης, άμεση και έμμεση βυθοσκόπηση -screening): 1. Στους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 κατά τη διάγνωση και επανάληψη ετησίως τουλάχιστον. 2. Στους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και ηλικία άνω

Μηνιγγιώμα σπονδυλικής στήλης Αντιμετώπιση - Θεραπεία

Ερυθρού Σταυρού 9, (έναντι Κτελ Λάρισας) Web site: www.iris-eyecenter.gr Τηλ: 2410 538800 Fax: 2410 538900

Του Μπρίζα Στέργιου MD Νευροχειρουργού Επιστημονικού Διευθυντή Νευροχειρουργικού Τμήματος, ΙΑΣΩ Θεσσαλίας Ιατρείο: Εντός κλινικής ΙΑΣΩ θεσσαλίας και Ιάσονος 125, Βόλος Τηλ. 2421030010, 6944385711 και 6947820060

ι χωροκατακτητικές εξεργασίες της σπονδυλικής στήλης αφορούν όλους τους όγκους (καλοήθεις ή κακοήθεις) που εντοπίζονται κάτωθεν του δεύτερου αυχενικού σπονδύλου. Τα μηνιγγιώματα είναι οι συχνότεροι όγκοι της σπονδυλικής στήλης μετά από τους όγκους των νωτιαίων νεύρων (νευρίνωμα κ.α) και κατά κύριο λόγο είναι ενδοσκληρίδιοι εξωμυελικοί όγκοι. Παρατηρούνται με μεγαλύτερη συχνότητα στο γυναικείο φύλο σε αναλογία 3 προς 5 και τα μηνιγγιώματα της σπονδυλικής στήλης είναι λιγότερο συχνά από τα ενδοκράνια μηνιγγιώματα αφού αποτελούν το 7,5% έως το 12,5% όλων των μηνιγγιωμάτων. Συμβαίνουν πολύ σπάνια στις πρώτες δύο δεκαετίες και όταν εμφανίζονται στις πρώτες πέντε δεκαετίες τότε αφορούν την αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Τα μηνιγγιώματα που εμφανίζονται στην τέταρτη και πέμπτη δεκαετία της ζωής των γυναικών αποτελούν το 80% όλων των μηνιγγιωμάτων της σπονδυλικής στήλης. Το 67% έως το 84% των μηνιγγιωμάτων εντοπίζονται στην θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης και ακολουθεί η αυχενική μοίρα με 14% έως 27% και σπανιότερα στην οσφυϊκή μοίρα με 2% έως 14%. Τα μηνιγγιώματα της σπονδυλικής στήλης προέρχονται από αραχνοειδή κύτταρα τα οποία εντοπίζονται στο σημείο εισόδου των νωτιαίων νεύρων ή στο σημείο συνάντησης του οδοντωτού συνδέσμου με την σκληρά

Προεγχειρητική Μαγνητική Τομογραφία μήνιγγα όπου διαπερνούν οι νωτιαίες αρτηρίες. Γι’ αυτό τον λόγο η πλάγια, η οπισθοπλάγια και η προσθιοπλάγια εντόπιση είναι η πιο συνήθεις από τους όγκους που εμφανίζονται αμιγώς πρόσθια ή οπίσθια. Αιτιολογικοί σχέση για την δημιουργία των μηνιγγιωμάτων μπορεί να έχουν παράγοντες όπως α) οι γυναικείες ορμόνες, αφού έχουν διαπιστωθεί υποδοχείς προγεστερόνης στα μηνιγγιώματα β) το τραύμα, σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες όπου ο κίνδυνος οστεοπορωτικού κατάγματος στην θωρακική μοίρα αυξάνει και γ) η ιονίζουσα ακτινοβολία. Τα πολλαπλά μηνιγγιώματα είναι πολύ σπάνια (ενδοκράνια και σπονδυλικής στήλης). Ταξινομούνται σε τρεις βαθμούς αναλόγως την βιολογική τους συμπεριφοράς σε τυπικό Grade I (μηνιγγοεπηθηλιακό, ψαμμοματώδες) το όποιο είναι το πιο συχνό με ποσοστό επανεμφάνισης 1.3% έως 10% και το άτυπο Grade II ή αναπλαστικό Grade III με συνολικό ποσοστό εμφάνισης τους περίπου 1.3% μεταξύ όλων των κρανιοσπονδυλικών

μηνιγγιωμάτων. Λόγω της αργής ανάπτυξης των μηνιγγιωμάτων οι ασθενείς εμφανίζουν αμβλυχρή κλινική εικόνα με το πιο συχνό σύμπτωμα να είναι το άλγος και στην συνέχεια οι κινητικές διαταραχές. Με την ανάπτυξη και την διενέργεια της μαγνητικής τομογραφίας γίνεται ολοένα και γρηγορότερη διάγνωση της πάθησης με αποτέλεσμα η φυσική εξέλιξη της νόσου να μην υπερβαίνει τους έξι μήνες. Στην κλινική μας (Νευροχειρουργικό τμήμα «ΙΑΣΩ Θεσσαλίας») αντιμετωπίστηκε πρόσφατα περιστατικό με μηνιγγίωμα στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης το οποίο αφορούσε γυναίκα 42 ετών με γνωστό ιστορικό επινεφριδιακής ανεπάρκειας (νόσος Addison) από ετών, η οποία ελάμβανε θεραπεία υποκατάστασης. Η ασθενής παρουσιάστηκε με συμπτώματα επίμονου άλγους στην αυχενοθωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης από 6μήνου με προοδευτική επιδείνωση, χωρίς άλλη νευρολογική σημειολογία από

Μετεγχειρητική Μαγνητική Τομογραφία τα άνω και κάτω άκρα. Διενεργήθηκε απεικονιστικός έλεγχος με MRI ΘΜΣΣ και MRI ΑΜΣΣ όπου ανέδειξε την παρουσία ευμεγέθους χωροκατακτητικής εξεργασίας στο ύψος του έβδομου αυχενικού σπονδύλου (Α7) με κυρίως πλάγια εντόπιση (αριστερά) και έντονα πιεστικά φαινόμενα επί του νωτιαίου μυελού. Η χορήγηση παραμαγνητικής ουσίας ανέδειξε τυπικά ακτινολογικά χαρακτηριστικά μηνιγγιώματος. Αφού ολοκληρώθηκε ο απαιτούμενος προεγχειρητικός έλεγχος, διενεργήθηκε νευροχειρουργική επέμβαση με πεταλεκτομή από τον Α6 έως τον Θ1 σπόνδυλο, διάνοιξη της μήνιγγας και πλήρης αφαίρεση της εξεργασίας (μηνιγγίωμα). Διεγχειρητικά διαπιστώθηκε η παρεκτόπιση προς τα δεξιά του νωτιαίου μυελού και των νωτιαίων νεύρων από το μηνιγγίωμα δημιουργώντας χαρακτηριστικό εντύπωμα. Η χρήση του νευροχειρουργικού μικροσκοπίου, η διεγχειρητική νευροπαρακολούθηση, και η μικροχειρουργική τεχνική η οποία

εφαρμόστηκε κατέστησε ασφαλή την πλήρη εξαίρεση του μηνιγγιώματος. Η μετεγχειρητική πορεία ήταν ομαλή με σταδιακή κινητοποίηση της ασθενούς την δεύτερη μετεγχειρητική ημέρα και χωρίς να εμφανίζει οποιαδήποτε εστιακή νευρολογική σημειολογία. Η ασθενής εξήλθε την τρίτη μετεγχειρητική ημέρα πλήρως κινητοποιημένη. Επανεξέταση της ασθενούς σε ένα μήνα δεν ανέδειξε εστιακή νευρολογική σημειολογία και ο μετεγχειρητικός απεικονιστικός έλεγχος με MRI ΑΜΣΣ πιστοποίησε την πλήρη αφαίρεση του μηνιγγιώματος. Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι η νευροχειρουργική επέμβαση αφαίρεσης των όγκων (καλοηθών ή κακοηθών) της σπονδυλικής στήλης αποτελεί το gold standard για την πλήρη και οριστική θεραπεία αυτών των παθήσεων. Η αντιμετώπιση από έμπειρη νευροχειρουργική ομάδα αποτελεί τον θεμέλιο λίθο για την ασφαλή και χωρίς νευρολογικές επιπτώσεις αφαίρεση των όγκων της σπονδυλικής στήλης.

16 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ