Περί Υγείας 24 5 15 by ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ Media Group

2 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2015

Ογκοι εγκεφάλου

Μπρίζας Στέργιος, MD Νευροχειρουργός Email: st_brizas@yahoo.gr

Αντιμετώπιση - Θεραπεία Οι χωροκατακτητικές εξεργασίες του εγκεφάλου, με ολοένα και αυξανόμενη συχνότητα εμφάνισης τους στον ανθρώπινο πληθυσμό, αποτελούν μια νοσολογική οντότητα με πολύπλευρη αντιμετώπιση. Διακρίνονται σε 7 κατηγορίες αναλόγως του κυτταρικού πληθυσμού προέλευσης και σε καλοήθεις ή κακοήθεις (Grade I έως Grade IV) αναλόγως της βιολογικής συμπεριφοράς. Χαρακτηριστικό γνώρισμα των χωροκατακτητικών εξεργασιών είναι ότι στην πλειονότητά τους δεν μεθίστανται σε άλλα όργανα εκτός του κεντρικού νευρικού συστήματος. Θα αναφερθούν στην συνέχεια οι όγκοι με την υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης. Όγκοι από νευροεπιθηλιακά κύτταρα. Κύριος αντιπρόσωπος αυτής της κατηγορίας είναι τα αστροκυττώματα 20% και στην συνέχεια τα ολιγοδενδρογλοίωματα, τα επενδυμώματα κ. α. Συνήθως εκδηλώνονται με προοδευτικά αυξανόμενα νευρολογικά συμπτώματα (68%) όπως κινητική αδυναμία (45%). Κεφαλαλγία εκδηλώνεται σε ποσοστό 54%, εμφάνιση επιληπτικής κρίσης σε ποσοστό 26%, συμπτώματα που θυμίζουν με παροδικό εγκεφαλικό επεισόδιο κ.α. Διακρίνονται σε χαμηλής κακοήθειας εξεργασίες Grade I, II, και σε υψηλής κακοήθειας Grade III, IV. Τα υψηλής κακοήθειας μπορούν να σχηματισθούν από την εξέλιξη των χαμηλής κακοήθειας (δευτερογενή γλοιοβλάστωμα) ή να είναι εξαρχής υψηλής κακοήθειας (πρωτογενή γλοιοβλάστωμα) που αποτελούν και την πλειονότητα των περιπτώσεων. Η αντιμετώπιση των αστροκυτωμάτων είναι πολύπλευρη και είναι διαφορετική αν πρόκειται για χαμηλής ή υψηλής κακοήθειας. Τα χα-

μηλής κακοήθειας (Grade I, II) η αντιμετώπιση είναι μόνο χειρουργική που έχει ως στόχο την πλήρη αφαίρεση τους και δεν χρειάζεται συμπληρωματική θεραπεία. Τα υψηλής κακοήθειας (Grade III, IV) αντιμετωπίζονται χειρουργικά και στην συνέχεια με συμπληρωματική θεραπεία όπως χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία. Όσον αφορά την χειρουργική θεραπεία πρέπει να γίνεται για δύο κυρίως λόγους α) την όσο δυνατόν πλήρη αφαίρεση της εξεργασίας που οδηγεί σε ύφεση των συμπτωμάτων και σε αύξηση του ποσοστού επιβίωσης και β) επιβεβαιώνει την ακτινολογική διάγνωση (δείγμα για βιοψία) και ορίζει το βαθμό κακοήθειας (Grade) της εξεργασίας. Εφόσον έχει οριστεί ο βαθμός κακοήθειας αποφασίζεται αν θα χρειαστεί συμπληρωματική θεραπεία. Η χειρουργική θεραπεία έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια, λόγω της ανάπτυξης της τεχνολογίας, και έχει γίνει ασφαλής και ταυτόχρονα προσφέρει την πλήρη αφαίρεση της εξεργασίας. Ο στόχος της επέμβασης είναι να αφαιρεθεί πλήρως ο όγκος χωρίς κανένα νευρολογικό έλλειμα για τον ασθενή προσφέροντας μεγαλύτερη επιβίωση και καλύτερη ποιότητα ζωής. Συνήθως ο ασθενής κινητοποιήται εντός 48ώρου και επιστρέφει στην οικία του περιπατιτικός. Όγκοι από τις μήνιγγες του εγκεφάλου. Ο κύριος αντιπρόσωπος αυτής της κατηγορίας είναι τα μηνιγγιώματα (καλοήθεις όγκοι εγκεφάλου) σε ποσοστό ∼20% και εμφάνιση τους κυρίως παροοβελιαία αλλά και σε οποιοδήποτε σημείο του εγκεφάλου. Προέρχονται από κύτταρα της αραχνοειδής μήνιγγας και ως πι-

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

θανές αιτίες εμφάνισης τους είναι οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, οι ορμονικές διαταραχές κ.α. χωρίς να υπάρχει σαφής συσχέτιση. Συνήθως λαμβάνουν μεγάλο μέγεθος, λόγω ότι αναπτύσονται αργά, μέχρι να εμφανίσουν συμπτώματα όπως είναι οι επιληπτικές κρίσεις, η επίμονη κεφαλαλγία, και αναλόγως του σημείου εμφάνισης, συμπτώματα από την πίεση του εγκεφαλικού παρεγχύματος. Ταξινομούνται σε τρεις βαθμούς αναλόγως την βιολογική τους συμπεριφοράς (ποσοστό επανεμφάνισης) σε τυπικό Grade I με ποσοστό επανεμφάνισης 9%, το άτυπο Grade II με ποσοστό επανεμφάνισης 29% και το αναπλαστικό Grade III με 50%. Το ποσοστό επανεμφάνισης αλλάζει αναλόγως του ποσοστού (πλήρης ή μερική) αφαίρεσης του μηνιγγιώματος (Simpson grading system I έως V). Η θεραπεία τους είναι κατεξοχήν χειρουργική που αποσκοπεί στην πλήρη αφαίρεση του μηνιγγιώματος (Simpson grade I) και ουσιαστικά στην πλήρη ίαση. Η ακτινοθεραπεία εφαρμόζεται μόνο σε περιπτώσεις μη ολικής αφαίρεσης του μηνιγγιώματος, Grade III και αποσκοπεί στην επιβράδυνση της υποτροπής. Σε περίπτωση υποτροπής της εξεργασίας η αντιμετώπιση εξακολουθεί να είναι χειρουργική. Όγκοι των κρανιακών νεύρων. Ο κύριος αντιπρόσωπος αυτής της κατηγορίας είναι τα νευρινώματα (κυρίως τα ακουστικά νευρινώματα) που εμφανίζονται στον όπισθιο κρανιακό βόθρο – γέφυροπαραγκεφαλιδική γωνία. Πρόκειται για καλοήθη όγκο εγκεφάλου που εξορμάται από το ακουστικό νεύρο και με χαρακτηριστική τριάδα συμπτωμάτων: απώλεια

ακουστικής οξύτητας, εμβοές και αστάθεια. Υπάρχουν περιπτώσεις με διαταραχές της λειτουργίας του προσωπικού νεύρου, λόγω γειτνίασης του με την εξεργασία όπως επίσης και των κατωτέρων εγκεφαλικών συζυγιών, όταν αυξηθεί σε μέγεθος. Η αντιμετωπισή τους είναι χειρουργική με διπλό σκοπό: α) την διατήρηση της υπολειπόμενης ακοής και β) την ακεραιότητα του προσωπικού νεύρου. Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι εφικτή η πλήρη αφαίρεση της εξεργασίας που σημαίνει και πλήρη ίαση. Εναλλακτικά εφαρμόζεται η ακτινοχειρουργική αλλά υπό ορισμένες προυποθέσεις και ενδείξεις. Μεταστατικοί όγκοι εγκεφάλου. Αφορά την πλειονότητα των όγκων εγκεφάλου περίπου 30% και προέρχονται κυρίως από τους πνεύμονες 44%, τον μαστό 10%, τα νεφρά 7%, το πεπτικό 6%, το μελάνωμα 3% και αδιευκρίνιστα σε ποσοστό 10%. Συνήθως εμφανίζονται με πολλαπλές εστίες όταν θα εμφανίσουν νευρολογικά συμπτώματα ή εντοπίζονται ως μονήρη εστία κυρίως στον οπίσθιο κρανιακό βόθρο (παρεγκεφαλίδα). Η θεραπεία τους είναι χειρουργική με πλήρη αφαίρεση όλων των εστιών (όταν είναι εφικτή) ή με διενέργεια βιοψίας (ανοικτή ή στερεοτακτική) γιατί σε ποσοστό 11% (όταν εμφανίζεται μία εστία εγκεφάλου σε ασθενή με ιστορικό Ca) είναι πιθανόν να μην είναι μετάσταση. Η επιβίωση των ασθενών εξαρτάται από την βιολογική συμπεριφορά της πρωτοπαθούς νόσου και επιτυνχάνεται αύξηση της επιβίωσης μόνο με πλήρη αντιμετώπιση δηλαδή συνδυασμός χειρουργικής αφαίρεσης και ακτινοθεραπείας.

Αλλεργίες της άνοιξης: 6 τροφές για να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα Η κίτρινη σκόνη έχει αρχίσει να εξαπλώνεται παντού, φέρνοντας μαζί της αλλεπάλληλα φταρνίσματα, ξερό βήχα και φαγούρα καθώς διαπερνά τη ρινική κοιλότητα και εκκινεί φλεγμονώδεις αντιδράσεις. Καθώς δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για τις αλλεργίες, πρωταρχικός μας στόχος είναι η ανακούφιση από τα ενοχλητικά συμπτώματα. Ξεκινήστε τη μάχη με τις αλλεργίες από την... κουζίνα, βάζοντας στο καθημερινό σας πρόγραμμα τις παρακάτω 7 τροφές. 1. Μήλο Το μήλο περιέχει κερσετίνη (βαλανοκετόνη), ένα φλαβονοειδές που προστατεύει από τις αλλεργίες και το άσθμα, καθώς έχει αντιφλεγμονώδη και αντιισταμινική δράση. Οι πολυφαινόλες του μήλου είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας. 2. Μπρόκολο Εκτός από κερσετίνη, το μπρόκολο περιέχει επίσης σουλφοραφάνη, μια σύνθετη ουσία με ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση. Η σουλφοραφάνη είναι αντιοξειδωτική κι έτσι καταπολεμά τις φλεγμονές στο αναπνευστικό, οι οποίες ευθύνονται για την εκδήλωση του άσθματος, της αλλεργίας και της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας. 3. Σολομός Τα λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός είναι πλούσια σε Ω-3 λιπαρά οξέα, τα οποία καταπολεμούν τις φλεγμονές. Συγκεκριμένα, εξουδετερώνουν την επίδραση των Ω-6 λιπαρών οξέων, τα οποία παίζουν ρόλο στην εκδήλωση της φλεγμονής.

4. Σκόρδο Το σκόρδο περιέχει κερσετίνη και παράλληλα ενισχύει το ανοσοποιητικό ώστε ο οργανισμός να αντιστέκεται πιο σθεναρά στα αλλεργιογόνα. 5. Ξηροί καρποί Τα θρεπτικά συστατικά των ξηρών καρπών, κυρίως τα ωφέλιμα λιπαρά που μας παρέχουν, κα-

ταστέλλουν τις φλεγμονές στους ιστούς της ρινικής κοιλότητας και του λαιμού.

ητικού και παράλληλα καταστέλλουν την αντίδραση του οργανισμού στα αλλεργιογόνα.

6. Γιαούρτι Τα προβιοτικά του γιαουρτιού μπορούν να περιορίσουν την αλλεργική αντίδραση στη γύρη. Τα ωφέλιμα αυτά βακτήρια ενισχύουν τη λειτουργία του γαστρεντερικού και του ανοσοποι-

Πηγή: http://www.onmed.gr/ygeia/item/328151allergies-tis-anoiksis-6-trofes-gia-na-antimetopisete-ta-symptomata#ixzz3a 2H1xIjk

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ 3

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2015

Αντιμετωπίστε τις αλλεργίες της άνοιξης

ύτη και μάτια που τρέχουν συνέχεια, ξερός βήχας, δυσκολία στην αναπνοή... Έτσι περιγράφετε μια βόλτα στην ανθισμένη εξοχή ή και στην πόλη ακόμα τους ανοιξιάτικους μήνες. Άραγε, μπορείτε να κάνετε κάτι για να σταματήσετε ή να περιορίσετε έστω τα συμπτώματα που σας ταλαιπωρούν; Ανήκετε μήπως στους ανθρώπους εκείνους που η άνοιξη τους δημιουργεί τη διάθεση να κλειστούν σπίτι τους, αντί να βγουν έξω στη φύση και να χαρούν τα ανθισμένα δέντρα και λουλούδια; Συγκαταλέγεστε μήπως στην κατηγορία εκείνων που θεωρούν πως οι τρεις ανοιξιάτικοι μήνες, Μάρτιος, Απρίλιος, Μάιος, είναι μάλλον οι χειρότεροι του χρόνου; Αυτό είναι πολύ πιθανό, αν υποφέρετε κι εσείς, όπως εκατομμύρια άλλοι συνάνθρωποί μας, από τις λεγόμενες «αλλεργίες της άνοιξης». Αυτές, δηλαδή, που προκαλούν ενοχλητικά συμπτώματα, όπως συνάχι, φτέρνισμα, δάκρυα, φαγούρα και κοκκίνισμα των ματιών, φαγούρα στη μύτη, τα αυτιά, τον ουρανίσκο και το λαιμό, βήχα, δύσπνοια κ.ά., τα οποία οφείλονται κυρίως στη γύρη των ανθισμένων δέντρων και άλλων φυτών. Τότε θα πρέπει να συναντήσετε τον αλλεργιολόγο. Μην ανησυχείτε όμως, το κάναμε εμείς πριν από εσάς και μάθαμε τα πάντα για τις ανοιξιάτικες αλλεργίες: τους παράγοντες που τις προκαλούν, τα συμπτώματά τους, τα προβλήματα και τις επιπλοκές που μπορεί να δημιουργήσουν, αλλά και τους τρόπους που υπάρχουν για να τις αντιμετωπίσετε.

Ποιες είναι και πώς θα τις αναγνωρίσετε Οι πιο συνηθισμένες ανοιξιάτικες αλλεργίες είναι: Η αλλεργική ρινίτιδα Τα συμπτώματα που προκαλεί συνήθως είναι συνάχι, φτέρνισμα, φαγούρα και μπούκωμα στη μύτη και κατ’ επέκταση πονοκέφαλος. Πολύ πιθανό είναι κάποια στιγμή το μπούκωμα στη μύτη να γίνει μόνιμο (πλήρης ρινική απόφραξη) και να προκαλέσει, αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά και έγκαιρα, ακόμα και επιπλοκές, όπως είναι η ιγμορίτιδα ή η ωτίτιδα. Η ρινοεπιπεφυκίτιδα Τα συμπτώματα που προκαλεί συνήθως είναι αυτά της αλλεργικής ρινίτιδας μαζί με προβλήματα στα μάτια, όπως φαγούρα, κοκκίνισμα και δάκρυα, που δεν σταματούν. Το αλλεργικό άσθμα Τα συμπτώματα του αλλεργικού άσθματος ποικίλλουν ανάλογα με το πόσο βαρύ είναι. Μπορεί να εκδηλώνεται με έναν απλό συριγμό και «βράσιμο» στο στήθος και να προκαλεί και ένα επεισόδιο δύσπνοιας από καιρό σε καιρό (για παράδειγμα, μία φορά την εβδομάδα) ή απλώς έναν ανεξήγητο ξερόβηχα. Από την άλλη πλευρά, το αλλεργικό άσθμα μπορεί να είναι σοβαρότερο και να σας δημιουργεί μόνιμο πρόβλημα στην αναπνοή και παράλληλα έντονο βήχα.

Οι υπεύθυνοι για τις ανοιξιάτικες αλλεργίες Ο κύριος υπαίτιος για την εμφάνισή τους είναι η γύρη των ανθισμένων δέντρων και αγριόχορτων, η οποία την άνοιξη κυκλοφορεί συνέχεια στον αέρα. Ανάμεσα στους παράγοντες (αλλεργιογόνα) που ευθύνονται περισσότερο για τα ενοχλητικά συμπτώματα από το αναπνευστικό που προκαλούν οι αλλεργίες αυτές είναι: • Η γύρη από τα αγριοσιτηρά (γρασίδια) και τα καλλιεργημένα δημητριακά, που ανθίζουν στα τέλη Μαρτίου μέχρι τέλη Μαΐου. • Η γύρη της ελιάς, που ανθίζει από τα τέλη Απριλίου και το Μάιο. • Η γύρη του φυτού ελξίνη ή Parietaria (γνωστό με τις ονομασίες αγριοβασιλικός, παρθενούλι, περδικάκι κ.ά.), που ανθίζει από το Μάρτιο έως και τα τέλη του Μαΐου. • Οι μύκητες, που πολλαπλασιάζονται λόγω της αυξημένης βλάστησης, υγρασίας και θερμοκρασίας. • Η εντυπωσιακή αύξηση των ακάρεων της οικιακής σκόνης, και πάλι λόγω της μεγάλης αύξησης της υγρασίας και της θερμοκρασίας.

Πώς θα τις προλάβετε Κατ’ αρχάς, μπορείτε να ζητήσετε από το γιατρό σας να σας συστήσει μια προληπτική αγωγή, ώστε να μειωθεί η ένταση των συμπτωμάτων αυτών. Από την άλλη πλευρά, πρέπει να προσπαθήσετε να μειώσετε την έκθεσή σας στους αλλεργιογόνους παράγοντες, που προέρχονται συνήθως από τα δέντρα και τα λουλούδια. Οπότε και θα πρέπει: • Να αποφεύγετε τις βόλτες στην εξοχή και στο βουνό, κυρίως όταν φυσάει ή έχει πολύ μεγάλη ηλιοφάνεια. • Να κρατάτε τα παράθυρα του σπιτιού και του αυτοκινήτου σας κλειστά. • Να αερίζετε το σπίτι σας το πρωί (έως τις 9.00) και μετά να κλείνετε ερμητικά τα παράθυρα. • Να αποφεύγετε να αερίζετε τα κλινοσκεπάσματά σας. • Να καθαρίζετε καλά το σπίτι, ώστε να αποφεύγετε τη σκόνη και τα ακάρεα, που επιδεινώνουν πολύ την κατάστασή σας. • Να φοράτε γυαλιά ηλίου όταν βρίσκεστε εκτός σπιτιού, ώστε να προστατεύετε τα μάτια σας, και κράνος όταν είστε σε μηχανή, ώστε να μένει κλειστή η δίοδος για τα αλλεργιογόνα από τη μύτη και το στόμα.

Πώς αντιμετωπίζονται Για τη ρινίτιδα, ο γιατρός θα σας συστήσει αντιισταμινικά, ρινικά σπρέι, χάπια ή σταγόνες για το στόμα, καθώς και ρινικά σπρέι ειδικών, ασφαλών κορτιζονούχων φαρμάκων ή/και αντιισταμινικού. Για την επιπεφυκίτιδα, θα σας χορηγήσει αντιισταμινικά κολλύρια, ενώ για το άσθμα θα σας δώσει εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά, σπρέι κορτιζόνης και αντιλευκοτριενικά δισκία. Ειδικότερα, όσον αφορά το άσθμα, επειδή μπορεί να εκδηλωθεί σοβαρή αναπνευστική κρίση με έντονη δύσπνοια, μπορεί να χρειαστεί και κορτιζόνη σε εισπνοές με νεφελοποιητή, σε χάπια ή ενέσεις. Αυτή η αγωγή έχει ως στόχο να περιοριστούν τα συμπτώματα, αλλά και να προληφθούν οι τυχόν επιπλοκές (ιγμορίτιδα, ωτίτιδα, χρόνιο άσθμα κ.ά.). Αν, όμως, η φαρμακευτική αγωγή δεν είναι αρκετή για να αντιμετωπιστούν οι αλλεργίες και τα προβλήματα επιμένουν να σας ταλαιπωρούν, μπορείτε να κάνετε απευαισθητοποίηση. Με αυτήν παίρνετε -υπό την καθοδήγηση του αλλεργιολόγου σας- αυξανόμενες δόσεις του αλλεργιογόνου παράγοντα για αρκετό διάστημα μέχρι να τον συνηθίσει ο οργανισμός σας, ώστε αργότερα, όταν θα έρχεστε σε επαφή με αυτόν, να μην παρουσιάζετε καθόλου συμπτώματα.

Βρείτε τον ένοχο Για να ανακαλύψετε τι πυροδοτεί την αλλεργία σας, θα πρέπει να επισκεφτείτε τον αλλεργιολόγο, ο οποίος κατ’ αρχάς θα σας πάρει ένα πλήρες ιστορικό και στη συνέχεια θα σας κάνεις συγκεκριμένες εξετάσεις. H αρχική εξέταση γίνεται στο δέρμα, όπου ο γιατρός θα σας τσιμπήσει επιφανειακά, ρίχνοντας 1 σταγόνα από τα διάφορα αλλεργιογόνα, ώστε να εντοπίσει σε ποιο έχετε ευαισθησία. Η αντίδραση που δημιουργείται μοιάζει με τσίμπημα κουνουπιού και, ανάλογα με την ευαισθησία σας, μπορεί να είναι μεγαλύτερη ή μικρότερη. Aν χρειαστεί, θα σας συστήσει και αιματολογικές εξετάσεις.

Συχνές ερωτήσεις σχετικά με τις ανοιξιάτικες αλλεργίες Πώς θα καταλάβω ότι το συνάχι που με ταλαιπωρεί είναι αλλεργικό και όχι ίωση; Η αλήθεια είναι πως τα συμπτώματα που παρουσιάζει η αλλεργική ρινίτιδα μοιάζουν αρκετά με αυτά του κοινού κρυολογήματος, αφού και στις δύο περιπτώσεις τρέχει η μύτη σας, πονάει το κεφάλι σας, φτερνίζεστε, βήχετε και κάποιες φορές δακρύζουν και τα μάτια σας. Παρ’ όλα αυτά, συνήθως στην ίωση θα έχετε παράλληλα πυρετό, κακουχία και μυϊκούς πόνους, πράγμα που δεν συμβαίνει στις αλλεργίες. Από την άλλη πλευρά, το κοινό κρυολόγημα διαρκεί περίπου 4 ημέρες, ενώ τα συμπτώματα της αλλεργίας μπορεί να κρατήσουν εβδομάδες ολόκληρες, αλλάζοντας ίσως σε ένταση, αλλά χωρίς ουσιαστικά να υποχωρούν.

Είναι λογικό να υποφέρω περισσότερο στην πόλη; Ναι. Αιτία είναι η «βρόμικη» και «επιθετική» αστική γύρη, πάνω στην οποία έχουν, δηλαδή, προσκολληθεί ατμοσφαιρικοί ρύποι, που καταστρέφουν το προστατευτικό τοίχωμα των βρόγχων και έτσι διεισδύουν πιο εύκολα στο αναπνευστικό σύστημα, επιτείνοντας τα αλλεργικά συμπτώματα.

Γιατί ακούω όλο και περισσότερους ανθρώπους να έχουν αλλεργίες; Οι αλλεργίες πράγματι αυξάνονται και θεωρείται ότι συμβάλλουν σε αυτό η μόλυνση του περιβάλλοντος, η αυξημένη υγρασία, η αλλαγή στις διατροφικές μας συνήθειες, η έλλειψη σωματικής άσκησης, καθώς και το γεγονός ότι ζούμε με όλο και περισσότερο στρες και σε «αποστειρωμένα» περιβάλλοντα (χωρίς επαφή με ζώα), που τελικά ευνοούν τις αλλεργίες, κυρίως στα παιδιά. Μπορεί, ενώ ταλαιπωρούμαι κάθε χρόνο από αλλεργίες (π.χ. αλλεργική ρινίτιδα) την άνοιξη, κάποια χρονιά ξαφνικά να μην εμφανίσω συμπτώματα; Οι αλλεργίες παρουσιάζουν μία χρονιότητα, αλλά δεν είναι ποτέ σταθερή η έντασή τους. Κατά κανόνα έχουν εξάρσεις και υφέσεις, μπορεί δηλαδή για κάποια χρόνια να μην παρουσιάζετε καθόλου συμπτώματα και μετά να ξαναρχίσουν. Πάντως, είναι μάλλον απίθανο να σταματήσουν ξαφνικά και τελείως οι αλλεργίες σας, ιδιαίτερα εάν είστε νέος ενήλικος. Σπάνια βελτιώνονται, αλλά συνήθως επιδεινώνονται ή επεκτείνονται (δηλαδή, ενώ στην αρχή είχατε μόνο ρινίτιδα, με τον καιρό προστίθεται και άσθμα). Επίσης, η ένταση των συμπτωμάτων εξαρτάται από τη «βαρύτητα» κάθε άνοιξης, δηλαδή από το αν η βροχή και η υγρασία έχουν οδηγήσει σε πρώιμη και πλούσια ανθοφορία.

Μπορεί να γίνω ξαφνικά αλλεργικός στα 40 μου χρόνια; Ναι, αυτό είναι πιθανό, εφόσον έχετε κληρονομήσει την αλλεργική προδιάθεση από τους γονείς σας. Οι αλλεργιολόγοι εξηγούν ότι το διάστημα ευαισθητοποίησης σε ένα αλλεργιογόνο μπορεί να κυμαίνεται από 1 έως και 50 χρόνια, διότι συμβάλλουν και άλλοι παράγοντες, περιβαλλοντικοί και ενδογενείς (ιδιαίτερα ορμονικοί και νευρογενείς)!

Μπορεί να έχω συμπτώματα και αφού θα έχουν περάσει οι άνοιξιατικοι μήνες; Με την πάροδο των χρόνων, είναι πιθανό να εκδηλώσετε αλλεργικά συμπτώματα ακόμη και εκτός εποχής, εάν εκτεθείτε σε επιβαρυντικούς παράγοντες, όπως οι έντονες οσμές (από καθαριστικά, κολόνιες, βαφές, τσιγάρο), η σκόνη, η υγρασία, αλλά και ο ψυχρός αέρας.

Μπορεί μια ανοιξιάτικη αλλεργία να μου προκαλέσει αλλεργικό σοκ; Αυτό είναι μάλλον απίθανο, γιατί σε αλλεργικό σοκ οδηγούν συνήθως οι αλλεργίες που οφείλονται σε τρόφιμα, τσιμπήματα σφήκας ή μέλισσας και φάρμακα. Η έντονη κρίση δύσπνοιας ή άσθματος είναι η πιο πιθανή επιπλοκή στις περιπτώσεις των αναπνευστικών αλλεργιών.

Γιατί όταν βρίσκομαι κοντά σε πεύκα, βγάζω εξανθήματα; Συστατικά από τα τριχίδια της κάμπιας -που αναπτύσσεται επάνω στα πεύκα αυτή την εποχή- προκαλούν συχνά αλλεργικές αντιδράσεις, που εκφράζονται με εξανθήματα, οίδημα και φαγούρα των εκτεθειμένων τμημάτων του δέρματος. Γι’ αυτό, αν έχετε παρατηρήσει ότι σας ενοχλούν, καλό είναι να αποφεύγετε αυτή την εποχή τις περιοχές όπου υπάρχουν πεύκα και φυσικά να μην πιάνετε, αλλά ούτε και να επιχειρήσετε να κάψετε, τις «μπάλες» με τις κάμπιες μόνοι σας. ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗ δρ. ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΚΟΝΤΟΥΦΙΛΗ, αλλεργιολόγο, πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας.

ΑΝΝΑ ΔΑΛΛΑ

4 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2015

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Εξωσωματική γονιμοποίηση -

ι στατιστικές των τελευταίων χρόνων λένε πως τα ποσοστά υπογονιμότητας στα νέα ζευγάρια ανέρχεται στο 15%-20% . Τα υπογόνιμα ζευγάρια στη χώρα μας υπολογίζονται σε 250.000-300.00. Συνηθισμένη λύση; Η εξωσωματική γονιμοποίηση. Η πρώτη γέννηση ανθρώπου από εξωσωματική έγινε το 1978. Η Louise Brown ήταν το πρώτο «παιδί του σωλήνα και γεννήθηκε χωρίς η μητέρα της να υποβληθεί σε φαρμακευτική αγωγή. Οι Βρετανοί Dr. Patrick Steptoe, γυναικολόγος στο Γενικό Νοσο κομείο του Oldham, και ο Dr. Robert Edwards, φυσιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, εργάζονταν προς αυτή την κατεύθυνση ήδη από το 1966. Η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι μία ιατρική μέθοδος υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (IVF = In Vitro Fertilisation). Συγκεκριμένα είναι η γονιμοποίηση ενός ωαρίου στο εργαστήριο και η εμφύτευση του στη μήτρα της μητέρας όπου συνεχίζεται η κύηση.

IVF, in vitro Fertilization

Για να αυξηθεί το ποσοστό επιτυχίας με μία τέτοια μέθοδο, η γυναίκα υποβάλλεται πολλές φορές σε φαρμακευτική αγωγή. Συνήθως δεν γονιμοποιείται μόνο ένα ωάριο αλλά περισσότερα, τα οποία συλλέγονται από τα ωοθυλάκια. Για αυτό το λόγο χορηγούνται φάρμακα (υποφυσιακές γοναδοτροπίνες ) για διέγερση της λειτουργίας των ωοθηκών, με σκοπό την πολλαπλή ανάπτυξη ωοθυλακίων. Επίσης δίνεται φαρμακευτική αγωγή προκειμένου να αποφευχθεί η πρόωρη ωοθυλακιορρηξία (απελευθέρωση ενός ή περισσοτέρων ωαρίων από μία από τις ωοθήκες), ενώ χορηγείται και χοριακή γοναδοτροπίνη 36-38 ώρες πριν την ωοληψία. Η λήψη φαρμάκων, όπως γοναδοτροπίνες, κοστίζει ακριβά, έχει πιθανές παρενέργειες και κρύβει κινδύνους, όπως το σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών. Η γονιμοποίηση και εμφύτευση περισσότερων από ενός ωαρίου, αυξάνει την πιθανότητα πολύδυμης κύησης (περισσότερα από ένα έμβρυα) κατά 20%.

Εξωσωματική με φυσιολογικό κύκλο

Επιθυμητή η εγκυμοσύνη, αλλά υπάρχει και η ύπαρξη κινδύνων από τις παρενέργειες των φαρμάκων, όπως το σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών. Εκτός αυτού, τελευταίες έρευνες τείνουν προς την μεταφορά ενός μόνο εμβρύου προς αποφυγή πολύδυμων κυήσεων. Η εξωσωματική που ακολουθεί τον φυσικό κύκλο της γυναίκας δεν περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή και ακολουθεί τον κύκλο της περιόδου μιας γυναίκας. Ο γιατρός παρακολουθεί κάθε μήνα το ωάριο με υπερήχους και μόλις αυτό ωριμάσει, το αναρροφά, το γονιμοποιεί και το εμφυτεύει στη μήτρα. Αυτή η μέθοδος έχει λιγότερα ποσοστά επιτυχίας (χρησιμοποιείται μόνο ένα ωάριο) που φτάνουν από 8 ως 18%.

Εξωσωματική in vitro maturation (IVM)

Σε αυτή τη μέθοδο τα ωάρια (ένα ως πέντε) δεν ωριμάζουν στο σώμα της γυναίκας, αλλά στο εργαστήριο και ενισχύονται με διάφορες ουσίες. Μετά την τεχνητή ωρίμανση των ωαρίων, μετά από περίπου 3 μέρες, ακολουθείται η ίδια διαδικασία με την εξωσωματική φυσιολογικού κύκλου. Σε αυτή την περίπτωση περιορίζεται επίσης η λήψη φαρμάκων. Αυτή η μέθοδος συστήνεται σε γυναίκες πιο νέες, πάσχουν από πολυκυστικές ωοθήκες, που έχουν τη δυνατότητα να παράγουν πολλά ωάρια χωρίς τη χορήγηση ορμονικής θεραπείας και ο σπερματικός παράγοντας δεν αποτελεί πρόβλημα. Το ποσοστό επιτυχίας ανέρχεται σε 20-25%.

Προεμφυτευτική διάγνωση και διαλογή (PGD, PGS)

Μεγάλο ποσοστό (περί το 60%), των πρώωρων αποβολών οφεί-

λονται σε χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Η προεμφυτευτική διάγνωση είναι μια διαδικασία κατά την οποία εντοπίζονται γενετικές ασθένειες ώστε να μεταφερθούν στη γυναίκα τα υγιή μόνο έμβρυα Είναι μια προχωρημένη τεχνική, που παρουσιάστηκε στις αρχές του 90 και βασίζεται στην βιοψία των εμβρύων. Χρησιμοποιείται για ανίχνευση ειδικών κληρονομικών γενετικών ασθενειών και χρωμοσωμικών διαταραχών σε έμβρυα που δημιουργούνται μέσω τεχνητής γονιμοποίησης. .Με αυτό τον τρόπο μπορούν να αποκλειστούν ορισμένες ασθένειες (τρισωμία 21 ή σύνδρομο Down, μεσογειακή αναιμία) πριν τον προγενετικό έλεγχο την 12η εβδομάδα κύησης.

Υστεροσκόπηση - Λαπαροσκόπηση

Με την υστεροσκόπηση εξετάζεται η κοιλότητα της μήτρας με ένα ειδικό τηλεσκόπιο (μέσω του κόλπου και του τραχήλου). Είναι μια πολύ αξιόπιστη μέθοδος και εφαρμόζεται σε πολλά γυναικολογικά προβλήματα (μητρορραγίες, υπογονιμότητα, πολύποδες κλπ). Με την λαπαροσκόπηση εξετάζονται τα ενδοκοιλιακά όργανα με ένα ειδικό τηλεσκόπιο (λαπαροσκόπιο), αλλά χρειάζεται να γίνει μικρή τομή διαμέσου του ομφαλού. Είναι πολύ χρήσιμη εξέταση για τη διάγνωση και την θεραπεία γυναικολογικών παθήσεων και της υπογονιμότητας. Εξετάζονται τα έσω γεννητικά όργανα της γυναίκας (μήτρα, σάλπιγγες, ωοθήκες) αλλά και γενικότερα τα ενδοκοιλιακά όργανα του ανθρώπου (έντερο, συκώτι κλπ.)

Το κόστος της εξωσωματικής

Το κόστος της εξωσωματικής γονιμοποίησης ανέρχεται περίπου στα 3000 - 4000 Ευρώ χωρίς τα φάρμακα .

Κάλυψη από τα Ασφαλιστικά ταμεία

Δικαιούχοι είναι γυναίκες μεταξύ των 23 και 45 χρονών. Πρώτα γίνεται έλεγχος των προϋποθέσεων και δημιουργία του σχετικού φακέλου από γυναικολόγο του ασφαλιστικού ταμείου (έξοδα καλύπτονται αν εγκριθεί η αίτηση)και μετά παραπομπή σε ειδική επιτροπή. Εκτός από τα συνηθισμένα δικαιολογητικά, (Ταυτότητα, βιβλιάριο κλπ) χρειάζονται σπερμοδιαγράμματα, ιατρική γνωμάτευση ενδοκρινολόγου, σαλπιγγογραφία ( εκτός αν υπάρχει πλήρης απόφραξη σαλπίγγων) και υπερηχογράφημα. Μετά την έγκριση της επιτροπής, κάθε προσπάθεια πρέπει να γίνεται τουλάχιστον ανά τετράμηνο και σε διάστημα μικρότερο από δώδεκα μήνες. Το ταμείο συμβάλει περίπου 350 Ευρώ για κάθε προσπάθεια και μόνο για τέσσερις συνολικά. Σε ότι αφορά τα φάρμακα, τα ταμεία καλύπτουν επίσης ένα πολύ μικρό κόστος αυτών. Πρόσφατα, υπεγράφη προεδρικό διάταγμα σύμφωνα με το οποίο τα ασφαλιστικά ταμεία θα καλύπτουν τις δαπάνες των προκαταρκτικών εξετάσεων, των φαρμάκων, των κλινικών και εργαστηριακών πράξεων, του επιδόματος τοκετού και κυοφορίας. Τα Ταμεία θα δικαιολογούν τρεις απόπειρες απόκτησης παιδιού με τη μέθοδο της εξωσωματικής γονιμοποίησης κάθε έτος και θα καλύπτουν το κόστος ως το ύψος των 2.000 ευρώ για την κάθε προσπάθεια. Τέλος, στο Διάταγμα προβλέπεται ότι για τους οικονομικά αδύνατους και ανασφάλιστους, η εφαρμογή μεθόδων ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής θα γίνεται δωρεάν στα κρατικά νοσοκομεία. Για την εφαρμογή του προεδρικού διατάγματος εκκρεμούν ακόμη υπογραφές από εμπλεκόμενους υπουργούς και άρα δεν είναι ακόμη σε εφαρμογή.

Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Τι σημαίνει για το ζευγάρι

Η εξωσωματική γονιμοποίηση έχει βοηθήσει εκατομμύρια ζευγάρια στον κόσμο να αποκτήσουν παιδιά. Αυτό δεν σημαίνει ότι η γυναίκα και ο σύντροφος της δεν μπαίνουν σε μία ψυχοφθόρα και με μεγάλο κόστος διαδικασία. • 0%-35% των γυναικών που καταφεύγουν σε εξωσωματική γονιμοποίηση έχει επιτυχία με την πρώτη προσπάθεια, που σημαίνει ότι

υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα η διαδικασία να επαναληφθεί. • Μπορεί ο φυσιολογικός τρόπος σύλληψης να θεωρείται ότι έχει μεγάλη δόση αγάπης και έρωτα από το ζευγάρι και ότι «τα παιδιά του σωλήνα» αποτελούν μία τυπική και προγραμματισμένη διαδικασία. Αυτή η διαδικασία όμως χρειάζεται επίσης αγάπη, υπομονή και ψυχική δύναμη ανάμεσα σε έναν άντρα μία γυναίκα. Τα προβλήματα γονιμότητας λόγω των σημερινών κοινωνικών συνθηκών αλλά και προβλημάτων υγείας, είναι όλο και πιο συχνά. Πριν ένα ζευγάρι μπει στην διαδικασία για να απευθυνθεί σε έναν γιατρό προκειμένου να προβεί σε εξωσωματική γονιμοποίηση πρέπει πρώτα να έχει ξεκαθαρίσει ότι υπάρχει συχνότητα σεξουαλικών επαφών διάρκειας τουλάχιστον ενός χρόνου και παρ’όλ’ αυτά δεν υπάρχει σύλληψη. Πρέπει πρώτα να εξαντληθεί κάθε φυσικός τρόπος σύλληψης και σε συνεργασία με τον γιατρό να βρεθούν τα αίτια της υπογονιμότητας και στη συνέχεια να αποφασιστεί από κοινού ποια μέθοδος θα ακολουθηθεί. Κέντρα Εξωσωματικής Γονιμοποίησης Πηγή: Paidorama. com [http://www.paidorama.com /ekswswmatiki-gonimopoiisi.html ]

Υπολογίστε τις γόνιμες μέρες σας

Οι γόνιμες μέρες μίας γυναίκας είναι οι μέρες κοντά στην ωορρηξία. Οι ημέρες αυτές είναι στην μέση του κύκλου, δηλαδή κοντά στην 14η ημέρα για μια γυναίκα με σταθερό κύκλο, μετρώντας από την 1η ημέρα της τελευταίας περιόδου. Όταν ένα ζευγάρι αποφασίσει να κάνει παιδιά, πρέπει να υπολογιστούν οι γόνιμες μέρες της γυναίκας έτσι ώστε να επιτευχθεί η σύλληψη.

Πως υπολογίζουμε όμως τις γόνιμες μέρες του κύκλου μας;

Πολλές γυναίκες , έχουν συγκεκριμένα συμπτώματα κατά την διάρκεια των γόνιμων ημερών τους όπως ελαφρύς πόνος στις ωοθήκες, μικρή αύξηση στην θερμοκρασία του σώματος και αυξημένα κολπικά υγρά. Όσες γυναίκες προσπαθούν να συλλάβουν, θα ήταν προτιμότερο να επισκεφθούν τον γυναικολόγο τους ο οποίος θα τους συμβουλέψει για τον πιο αποτελεσματικό τρόπο σύλληψης καθώς και για τις προσωπικές σας γόνιμες μέρες. Συμπληρωματικά, μπορούν να κάνουν το τεστ για της γόνιμες μέρες το οποίο υπολογίζει κατά προσέγγιση την πιθανολογούμενη ημερομηνία των γόνιμων ημερών σας. Προσοχή όμως! Ο υπολογισμός των γόνιμων ημερών δεν είναι αποτελεσματική μέθοδος αντισύλληψης και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για αυτό το σκοπό. Για να υπολογίσει κανείς την ημέρα της ωορρηξίας με βάση την περίοδο πρέπει να υπάρχουν οι εξής προϋποθέσεις. •Η γυναίκα να έχει τακτικό κύκλο για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τελευταίων 6 μηνών. •Να έχουν περάσει τουλάχιστον 2 χρόνια από την έναρξη της περιόδου. Πηγή: Paidorama.com [http://www.paidorama.com/ipologiste-tis-gonimes-meres-sas.html ]

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ 5

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2015

Η ψυχολογία του εφήβου και του γονέα με παιδί στην εφηβεία:

Δημήτρης Τσουκάλης Ψυχολόγος ενηλίκων και παιδιών, Υπ. Διδάκτωρ Α.Π.Θ., Μάστερ Παιδοψυχολογίας, Δίπλωμα ψυχοθεραπείας

Συμβουλές διαχείρισης στην ψυχολογία ] Τικαισυμβαίνει βιολογία του εφήβου;

δυσκολία της εφηβείας οφείλεται σε δυσκολία του εφήβου να διαχειριστεί εσωτερικά ζητήματα: τη σεξουαλικότητα, την από-ιδανικοποίηση των γονιών, την ανάγκη για ανεξαρτησία και την ανάγκη δημιουργίας ταυτότητας. Συγκεκριμένα, η ορμονική αύξηση της σεξουαλικότητας, που πιο πριν βρισκόταν σε λανθάνουσα κατάσταση, προκαλεί την αναζωπύρωση βρεφικών και παιδικών σχέσεων, συναισθημάτων και επιθυμιών, που αναταράσσουν την ψυχική ισορροπία του εφήβου, με αποτέλεσμα ο τελευταίος να νιώθει άγχος και φόβο. Ο εγκέφαλός του δεν έχει ακόμα αναπτύξει πλήρως τις ικανότητες του ελέγχου των παρορμήσεων και της αφαιρετικής σκέψης, γι’ αυτό δεν καταλαβαίνει συχνά τις συνέπειες των επιλογών του και δυσκολεύεται να ελέγξει τον αυθορμητισμό του. Ο έφηβος προσπαθεί να διαχειριστεί όλες τις βρεφικές και παιδικές θετικές και αρνητικές εμπειρίες, όλη την αγάπη και φροντίδα, που πήρε, να ξεπεράσει όλα τα ψυχικά τραύματα, τα άγχη, τις απώλειες, τις στερήσεις ή τις υπερβολές που μπορεί να έζησε από τότε που ήταν βρέφος χρησιμοποιώντας υποκατάστατα. Αυτά είναι οι παρέες με τις οποίες «κολλάει», τα ρομαντικά φλερτ που βλέπει σαν ιδανικούς και τέλειους έρωτες, καθώς και άλλοι ενήλικοι εκτός των γονέων (π.χ. καθηγητές, συγγενείς) στους οποίους θα αναπαράγει και θα ανακατασκευάσει τις σχέσεις με τους δικούς του γονείς. Συνειδητοποιεί πως οι γονείς του δεν είναι οι τέλειοι ιδανικοί γονείς που θα τους ήθελε να είναι, γι’ αυτό πενθεί και θυμώνει, ενώ αναζητάει ιδανικές ιδεολογίες και φιλοσοφίες, στις οποίες θέλει να πιστέψει και να κρατηθεί από αυτές. Με όλους αυτούς τους τρόπους προσπαθεί ο έφηβος να χειραφετηθεί.

] Τα στάδια της εφηβείας

Στα 11 με14 χρόνια η ορμονική ανάδυση της σεξουαλικότητας καθώς και η ραγδαία ωρίμανση του σώματος κατακλύ-

ζουν συναισθηματικά τον ανώριμο ψυχισμό του εφήβου, με συνέπεια να «παλιμπαιδίζει». Τώρα, ο έφηβος αποσύρει το θαυμασμό του από τους γονείς του και τον επενδύει, κυρίως, στον εαυτό του, με συνέπεια ο ναρκισσισμός και η ενασχόληση με τον εαυτό του και το σώμα του να κορυφώνεται και να φαντασιώνεται πως είναι παντοδύναμος. Με την «πτώση» των γονιών από το «βάθρο» του ιδανικού νιώθει μοναξιά, κενό, ψυχική φτώχεια και η αυτοεκτίμηση κλονίζεται, γιατί το κύριο συναίσθημα που νιώθει είναι ντροπή. Επειδή ξέρει πως έχει ανάγκη την εξάρτηση από τους γονείς του, ενώ ταυτόχρονα τη φοβάται, γίνεται επιθετικός, καθώς αμύνεται απέναντι στο άγχος της παθητικής εξάρτησης. Το κορίτσι με την αρχή της περιόδου επιβεβαιώνει τη γυναικεία φύση της, ενώ το αγόρι με τον αυνανισμό επιβεβαιώνει τον ανδρισμό του. Ο έφηβος επενδύει σε μια ιδανική εικόνα του ποιος θα ήθελε να είναι και επειδή δεν είναι ιδανικός νιώθει καταθλιπτικά συναισθήματα, τα οποία προβάλει προς τα έξω. Θεωρεί τους άλλους ανεπαρκείς και συχνά νιώθει πλήξη. Έχει ανάγκη να υποστηριχθεί και να νιώθει πως ανήκει κάπου, γι’ αυτό «κολλάει» σε ομάδες συνομηλίκων και κάνει «κολλητούς φίλους» με ένταση αλλά χωρίς διάρκεια, γιατί οι φίλοι συμπληρώνουν την εικόνα του εαυτού του. Στα 14 με 18 χρόνια συγκρούεται πιο συχνά με τους γονείς του (ακόμα και αν τον αγγίζουν), τους σχολιάζει, αδιαφορεί και απορρίπτει την επιβράβευσή τους. Ψάχνει να βρει πρόσωπα εκτός οικογένειας, για να ταυτιστεί (π.χ. συγγενείς, καθηγητές, φίλους). Όσο προσπαθεί ο γονέας να προσεγγίσει τον έφηβο τόσο ο έφηβος απομακρύνεται. Ο έφηβος στηλιτεύει τις αρχές, τους κανόνες και τους νόμους της κοινωνίας και αναζητάει μια ιδεολογία ιδανική, ώστε να μπορέσει να στηριχτεί σ’ αυτήν. Η αυτοπεποίθησή του αυξάνεται, όταν καταφέρνει να κάνει πράγματα μόνος του.

]

Πως νιώθει ο γονέας με παιδί στην εφηβεία; Οι γονείς νιώθουν πως συχνά αναβιώνει και σε αυτούς

και η δική τους εφηβεία. Θυμούνται πώς ένιωθαν εκείνοι όταν ήταν έφηβοι, τι δυσκολίες είχαν, πώς και αν τις ξεπέρασαν, τι φροντίδα έλαβαν. Αν έχουν πάρει αρκετά καλή φροντίδα από τους δικούς τους γονείς στην εφηβεία τους και έχουν περάσει ομαλά και την δική τους εφηβεία, επίσης αν έχουν καλή σχέση μεταξύ τους τότε θα μπορούν πιο εύκολα να λύσουν και τα ζητήματα του παιδιού τους. Οι γονείς, που νιώθουν πως ο έφηβος ανεξαρτητοποιείται, ίσως νιώσουν το «σύνδρομο της άδειας φωλιάς» και νιώσουν μοναξιά και αίσθημα κενού. Στην περίπτωση αυτή οι γονείς χρειάζεται να έχουν καλή σχέση μεταξύ τους ώστε να ικανοποιούνται από την σχέση τους για να μην προσπαθούν να ικανοποιηθούν μέσα από τον έφηβο.

να διαχειριστεί ο γονέας ] Πώς την εφηβεία του παιδιού του;

1. Οι γονείς χωρίς ταμπού και προκαταλήψεις να μιλήσουν στον έφηβο για τη σεξουαλικότητα (σχέσεις, αυνανισμός κλπ) ώστε να ηρεμήσει από το άγχος της 2. Να είναι ισχυροί για να νιώσει ασφάλεια. 3. Να αποδεχτούν το γεγονός πως ο έφηβος έχει ανάγκη να τους εκφράζει την απογοήτευση και το θυμό του, διότι δεν τους θεωρεί πια τέλειους. 4. Να μην εκδικούνται, ούτε να καταρρέουν ή να μειώνουν τη συναισθηματική διαθεσιμότητά τους προς αυτόν αλλά να είναι ελαστικοί και ψύχραιμοι για να μην χάσουν την επικοινωνία με το παιδί τους. 5. Πρέπει να είναι σταθερά συναισθηματικά παρόντες δίνοντας χώρο στον έφηβο, ώστε ο έφηβος να νιώθει ανεξάρτητος, αλλά ταυτόχρονα να νιώθει πως μπορεί να βασιστεί στους γονείς του αν τους χρειαστεί. 6. Τέλος, οφείλουν να ελέγχουν το παιδί τους, όσο και αν ο έφηβος ισχυρίζεται πως δε χρειάζεται έλεγχο, καθώς και να του μάθουν τις ευθύνες των επιλογών του. Μόνο έτσι θα καταφέρουν στο τέλος της εφηβείας να αποκτήσουν μια αρμονική σχέση και να χαρούν έναν ισορροπημένο άνθρωπο.

ΣΚΟΛΙΩΣΗ • Ανωμαλίες ανάπτυξης • Ελλείματα από τον συνδετικό ιστό • Αίτια από το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα

Πως γίνεται η διάγνωση της σκολίωσης:

σκολίωση είναι γνωστή εδώ και χιλιάδες χρόνια. Μνεία σε αυτήν, γίνεται από τον Ιπποκράτη, στο έργο του «Περί άρθρων» αναφέροντας για πρώτη φορά τους όρους «κύφωση» και «λόρδωση». Ο όρος έχει προέλευση από την αρχαία ελληνική λέξη σκολιός, που σημαίνει λοξός. Ως σκολίωση, ορίζεται, σύμφωνα με τη Scoliosis Research Society (SRS), το μεγαλύτερο των 11 μοιρών κύρτωμα της σπονδυλικής στήλης (Σ.Σ) με σύγχρονη στροφή των σπονδύλων. Στην Ελλάδα η σκολίωση αφορά το 2-3% του πληθυσμού και κάνει την εμφάνισή της περίπου στις ηλικίες 10-13 ετών.Εμφανίζεται, πιό συχνά στα κορίτσια, σε αναλογία με τα αγόρια 6/1. Σύμφωνα με άρθρο στο αμερικανικό περιοδικό «Journal of Bone and Joint Surgery» το 1997, στην Ελλάδα η μεγαλύτερη επιστημονική μελέτη για τη σκολίωση διήρκεσε δύο χρόνια και επικεντρωνόταν σε μαθητές σχολείων σε βορειοδυτικές και κεντρικές περιοχές της χώρας. Συνολικά στη Θεσσαλία, στην Αιτωλοακαρνανία και στην Ηπειρο εξετάστηκαν 85.222 παιδιά από 9 ως 14 ετών. Περίπου 4.000 πέρασαν από ακτινολογικό έλεγχο και σε 1.436 από αυτά εντοπίστηκε σκολίωση ίση ή μεγαλύτερη των 10 μοιρών. Σε 170 υπήρχε κύρτωμα 20 – 40 μοιρών και χρειάστηκε παρακολούθηση από ειδικούς, ενώ 11 παιδιά που παρουσίαζαν μεγαλύτερο κύρτωμα χειρουργήθηκαν. Όταν η σκολίωση είναι μεγάλη, οι ασυμμετρίες είναι ιδιαίτερα εμφανείς. Στα αρχικά στάδια όμως είναι δυνατόν να μην φαίνεται με γυμνό μάτι και να διαφεύγει, δεδομένου ότι δεν προκαλεί συνήθως πόνο και οι μικρές ασυμμετρίες καλύπτονται από τα ρούχα που φορούν τα παιδιά. Σήμερα πιστεύουμε, ότι η ιδιοπαθής σκολίωση έχει και γενετικό αίτιο και εμφανίζεται σε άτομα με κληρονομική προδιάθεση (multiple gene inheritance). Αυτό δεν σημαίνει ,ότι εάν ένας γονιός έχει σκολίωση, θα έχει και το παιδί του. Πιθανές αιτίες, επίσης, είναι: • Ορμονικοί παράγοντες • Διαταραχές των οστών • Διαταραχές των μυών

Ο μόνος αποδεκτός τρόπος για την διάγνωση είναι η ακτινογραφία της Σ.Σ, που γίνεται πάντα σε όρθια θέση με συγκεκριμένο τρόπο και με ειδική ακτινολογική τεχνική (full spine x-ray). Σε αυτήν πρέπει να περιέχεται και το άνω μέρος της λεκάνης, από το βαθμό οστεοποίησης της οποίας, μπορεί κανείς να εκτιμήσει το υπολειπόμενο της ανάπτυξης του παιδιού (Risser sign, με μετρήσεις από 1 έως 5). Η μέτρηση της γωνίας των κυρτωμάτων, γίνεται , από τους περισσότερους ειδικούς,με την χρήση της μεθόδου COBB. Πριν την ακτινογραφία, που θα επιβεβαιώσει τη διάγνωση, σημαντική είναι η εξέταση της κλινικής εικόνας.. Αυτή γίνεται χωρίς ρούχα από τη μέση και πάνω και περιλαμβάνει παρατήρηση του σώματος από μπροστά, πίσω και το πλάϊ, εξετάζοντας για ασυμμετρία των ώμων, της λεκάνης και απόκλιση του κορμού από τη μέση γραμμή. Ακολουθεί το τεστ επίκυψης και ο εξεταστής ελέγχει την περιοχή της ράχης για την παρουσία κυρτωμάτων. Στοιχεία, που μπορεί να οδηγήσουν στη διάγνωση της, είναι: • ένας ώμος στέκεται πιο ψηλά από τον άλλο • προβολή μίας ωμοπλάτης στην πλευρά του κυρτού • προπέτεια ή υψηλότερη θέση των πλευρών από τη μία πλευρά • ασυμμετρία της λεκάνης με τον ένα γοφό να προέχει ή να είναι υψηλότερα από τον άλλο Σύμφωνα με την Διεθνή Εταιρεία Ερευνας της Σκολίωσης, οι σκολιώσεις διακρίνονται σε δύο μεγάλες ομάδες: τις Λειτουργικές και τις Οργανικές. Οι μεν, πρώτες, εχουν χαρακτηριστικό γνώρισμα, ότι διατηρούν τη φυσιολογική αρχιτεκτονική των σπονδύλων, χωρίς μάλιστα,την στροφή αυτών.Μπορεί να προέρχονται από το αντιστάθμισμα μιας ανισοσκελίας ή μιας πυελικής ανισορροπίας, που εξαφανίζεται, μόλις ο ασθενής κάθεται ή να είναι μία αντίδραση σε ένα πόνο από π.χ μία δισκοπάθεια.Μπορεί να είναι και στατικές, λόγω κακής στάσης, αλλά και αυτές εξαφανίζονται, μόλις ο ασθενής κάνει κάμψη της Σ.Σ μπροστά. Οι ειδικοί έχουν χωρίσει τις Οργανικές σε τρεις βασικές κατηγορίες: (α) τη συγγενή σκολίωση (10%-15% των περιπτώσεων), που είναι η αποτυχία σχηματισμού των σπονδύλων κατά την εμβρυϊκή ηλικία, (β) την ιδιοπαθή σκολίωση (85%-90% των περιπτώσεων), αγνώστου αιτιολογίας, που μπορεί να αναπτυχθεί κατά τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου, από τη νηπιακή ως την ενήλικο ηλικία, και (γ) τη νευρομυϊκή σκολίωση, που προκαλείται ως παράλληλο σύμπτωμα

κάποιας άλλης πάθησης του νευρικού ή του μυϊκού συστήματος, όπως π.χ. η εγκεφαλική παράλυση ή η ατροφία ραχιαίων μυών.Η ιδιοπαθής σκολίωση είναι πάθηση του αναπτυσσόμενου σκελετού, όπου συνυπάρχουν,η πλάγια κάμψη,η στροφή των σπονδύλων και η κύφωση ή η λόρδωση της Σ.Σ. Επίσης οι ειδικοί ταξινομούν τις μορφές σκολίωσης, ανάλογα με την περιοχή της σπονδυλικής στήλης στην οποία εμφανίζεται το κύρτωμα. Έτσι η σκολίωση διαχωρίζεται σε αυχενική, θωρακική και οσφυϊκή.Η σκολίωση συνήθως εμφανίζεται στη θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης ή στην θωρακοσφυική (στο όριο μεταξύ της θωρακικής και οσφυϊκής μοίρας) ή ακόμα σπανιότερα αμιγώς στην οσφυϊκή.Συνήθως αφορά την εμφάνιση ενός κυρτώματος που έχει σχήμα C ή δύο συνεχόμενων που δίνουν το σχήμα S.

Θεραπεία: Η σκολίωση μετριέται σε μοίρες, οπότε και η θεραπεία εξαρτάται, από το πόσες μοίρες είναι το κύρτωμα. Για πρακτικούς λόγους έχουμε χωρίσει τη σκολίωση σε Κηδεμόνας σκολίωσης τρεις κατηγορίες: • Σκολίωση, μεγέθους τύπου Boston μέχρι 20 μοίρες, θεραπεύεται συντηρητικά με φυσιοθεραπεία, κολύμπι και τακτική παρακολούθηση. • Από 20-40 μοίρες συνιστούμε διαφόρων τύπων κηδεμόνες. Οι κηδεμόνες έχουν σκοπό να διορθώσουν τη σκολίωση ή στη χειρότερη περίπτωση να μη την αφήσουν να χειροτερεύσει. Πολλές φορές, η σκολίωση είναι δυνατόν να χειροτερεύσει και μέσα στον κηδεμόνα. Οι κηδεμόνες πρέπει να φοριούνται ανελλιπώς και για τουλάχιστον 20 ώρες το 24ωρο, ακόμα και Ενήλικη που φόρεσε τη νύχτα, και για αρκετά χρόνια, πολλές φο- κηδεμόνα στην ρές και μετά το πέρας προεφηβική ηλικία

του Γιάννη Σακκόπουλου, Φυσικοθεραπευτή PT, OMPT, CMP

της ανάπτυξης του παιδιού. • Από τις 40 μοίρες και πάνω, συνήθως, η σκολίωση απαιτεί χειρουργική αντιμετώπιση και, ιδιαίτερα όταν το παιδί είναι μικρό ή κύρτωση αυξάνεται ραγδαία.Για το λόγο αυτό χρησιμοποιούνται ειδικές μεταλλικές ράβδοι για τη διόρθωση των κυρτωμάτων( όχι, όμως πάνω από το 45% έως 50% αυτών). Η Φυσικοθεραπεία έχει σκοπό την αναχαίτηση την υποστήριξη του αποτελέσματος από την εφαρμογή κηδεμόνα. Ενα ολοκληρωμένο πρόγραμμα εμπεριέχει: • Κινητοποίηση αρθρώσεων • Λειτουργική μάλαξη • Βελτίωση κινητικού ελέγχου • Διατάσεις • Αύξηση μυικής ισχύος • Σταθεροποίηση • Εκμάθηση σωστής στάσης και εργονομίας • Αναπνευστικές ασκήσεις

Πρόληψη της σκολίωσης Δεν υπάρχει μέχρι σήμερα τρόπος να προλάβουμε την εμφάνιση της σκολίωσης. Η έγκαιρη διάγνωση, όμως, έχει μεγάλη σημασία γιατί, μπορούμε να τροποποιήσουμε την εξέλιξη, είτε περιορίζοντας το μέγεθος της παραμόρφωσης με ορθοπαιδικούς κηδεμόνες είτε διορθώνοντας την κύρτωση με χειρουργικές επεμβάσεις. Η έγκαιρη και πρώιμη διάγνωση, μπορεί να γίνει με ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των παιδιάτρων που κάνουν τον υποχρεωτικό προσχολικό έλεγχο. Επίσης, με οργανωμένα προγράμματα συμβουλευτικής ενημέρωσης των γονιών και έλεγχου των παιδιών στο σχολείο, που μπορούν να οργανωθούν από Φυσικοθεραπευτές. Αυτή είναι και η, προσωπική μου, πρόταση προς το υπουργείο Παιδείας.

6 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2015

ΝΕΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ

ΑΡΕΤΗ ΒΑΪΟΠΟΥΛΟΥ, ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΝΑΣΣΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΑΣΩ ΚΛΙΝΙΚΗ ATHENS EYE HOSPITAL

ωχρά κηλίδα είναι το κεντρικό τμήμα • Η ρύθμιση της αρτηριακής του αμφιβληστροειδή που βρίσκεται πίεσης και της χοληστερίνης. στο πίσω μέρος του οφθαλμού. • Η κατανάλωση φρούτων, Ο αμφιβληστροειδής μετατρέπει το φωτεινό ερέ- λαχανικών και ψαριών. θισμα σε νευρικό το οποίο ο εγκέφαλος μπορεί να • Οι προληπτικοί οφθαλμολογικοί αντιλαμβάνεται ως εικόνα. έλεγχοι μετά τα σαράντα. Η ωχρά κηλίδα είναι υπεύθυνη για την κεντρική όραση και μας επιτρέπει να βλέπουμε με μεγάλη ευκρίνεια ώστε να αντιλαμβανόμαστε τις λεπτομέρειες μιας εικόνας. ΕΙΔΙΚΕΣ Για το διάβασμα, την οδήγηση ακόμη και την αναγνώριση των προσώπων υπεύθυνη είναι η ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ωχρά κηλίδα. ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ: Η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι στις 3 πιο συχνές αιτίες μη αναστρέψιμης τύφλωσης στον • Οπτική Τομογραφία Συνοχής (OCT). δυτικό κόσμο. Εμφανίζεται ως σταδιακή μείωση Είναι η πιο απλή, ασφαλής και γρήγορη μέτης κεντρικής όρασης δίχως άλλα συμπτώματα. θοδος εξέτασης της ωχράς κηλίδας.

]

ΠΡΟΛΗΨΗ:

]

• Η χρήση γυαλιών ηλίου με φίλτρο για τις υπεριώδεις ακτινοβολίες. • Ο περιορισμός ή η διακοπή του καπνίσματος.

Εξετάζεται στοιβάδα-στοιβάδα ο αμφιβληστροειδής και εμφανίζονται οι αλλοιώσεις που αφορούν την περιοχή της ωχράς. • Φλουοαγγειογραφία. Ειδική εξέταση για την φωτογράφιση των αγγείων του βυθού του οφθαλμού μετά την ενδοφλέβια χορήγηση της χρωστικής φλουοουσκεΐνης.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ:

ΚΑΡΟΤΣΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ «ΑΝΑΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ»

Τι είναι χοληστερίνη κ η δράση της

Νεότερα δεδομένα

Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι με κατάλληλη αγωγή, η πιθανότητα να προκληθεί καρδιακή προσβολή πέφτει κατά 20% - 30% για κάθε 10% πτώση της χοληστερίνης. Τελευταία δεδομένα όσον αφορά την επίπτωση της αυξημένης χοληστερίνης είναι ότι κάθε δεκαετία με αυξημένους δείκτες χοληστερίνης αυξάνει τον κίνδυνο καρδιοπάθειας κατά 4%. Η τελευταία μελέτη που ανακοινώθηκε σε έγκυρο ιατρικό περιοδικό, έδειξε ότι όσοι είχαν υψηλή χοληστερίνη επί 11-20 χρόνια είχαν κατά μέσο όρο 16,5% κίνδυνο καρδιοπάθειας,

ενώ όσοι είχαν υψηλή χοληστερίνη επί 1-10 χρόνια είχαν μικρότερο (8,1%) κίνδυνο. Όσοι δεν είχαν ποτέ υψηλή χοληστερίνη είχαν κίνδυνο 4,4%.

Τιμές - στόχος

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων το αντικείμενο της θεραπείας είναι η μείωση της «κακής» LDL χοληστερίνης. Η έκταση όμως της μείωσης δεν είναι ίδια για όλους, απλά εξαρτάται από το μέγεθος του καρδιακού κινδύνου. Αυτό προσδιορίζεται από την παρουσία στεφανιαίας νόσου, από την κληρονομικότητα και από την παρουσία άλλων προδιαθεσικών παραγόντων για στεφανιαία νόσο ( υπέρταση, κάπνισμα, σακχαρώδης διαβήτης, παχυσαρκία). Έτσι σήμερα αν υπάρχει ιστορικό στεφανιαίας νόσου, η επίτευξη τιμής LDL < 70 mg/dl είναι ιδανική για τη μέγιστη δυνατή προστασία. Αν όμως υπάρχουν μόνο προδιαθεσικοί παράγοντες χωρίς νόσο τότε η ανάγκη για θεραπεία είναι χαμηλότερη και η τιμή στόχος για την LDL είναι από 100-160 mg/dl αναλόγως των αριθμών των παραγόντων.

Θεραπεία

]

• Πολυβιταμινούχα συμπληρώματα διατροφής. Αφορούν της εκφύλιση της ωχράς ξηρού τύπου η οποία εξελίσσεται αργά μέσα στον χρόνο. Σε κάποιες κλινικές μελέτες διαπιστώθηκε ότι καθυστερούν την εξέλιξη της νόσου. • Σε περίπτωση εκφύλισης ωχράς υγρού τύπου που είναι και πιο σοβαρή μορφή που οδηγεί στην τύφλωση η θεραπεία εκλογής από το 2005 έως σήμερα είναι η χορήγηση αντί-αγγειογενετικών παραγόντων μέσα στην υαλοειδική κοιλότητα του ματιού. Τα φάρμακα αυτά AVASTIN, LUCENTIS και πιο πρόσφατα το EYLEA μειώνουν ή και εξαφανίζουν το οίδημα (υγρό) στην περιοχή της ωχράς και χορηγούνται κάθε τέσσερις έως οκτώ εβδομάδες μέχρι την αναστολή της νόσου. Επίσης για τη θεραπεία του υγρού τύπου χρησιμοποιείται η φωτοδυναμική θεραπεία, μη θερμικό laser προκαλεί θρόμβωση με συνέπεια την απόφραξη των νεοαγγείων χωρίς βλάβη των γειτονικών ιστών και σε ελάχιστες περιστάσεις θεραπείας με θερμικό laser σε βλάβες παρακείμενες στην ωχρά. Σε αναμονή της γονιδιακής θεραπείας για την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας οφθαλμίατροι και ερευνητές αγωνίζονται για την ανακούφιση των ασθενών από μiα επιθετικότατη οφθαλμική νόσο.

ΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΗ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑ Η χοληστερόλη ή χοληστερίνη ανήκει στην τάξη των χημικών ενώσεων, που είναι γνωστές ως λιπίδια ή λίπη. Είναι μια ουσία τόσο απαραίτητη για τον άνθρωπο, που ο οργανισμός μας φροντίζει να παράγει τα 2/3 και μόνο το 1/3 απορροφάται από τις τροφές που καταναλώνουμε. Έτσι λοιπόν η παθολογικά υψηλή στάθμη της χοληστερόλης προέρχεται από μη ελεγχόμενη παραγωγή από τον οργανισμό, που ενισχύεται όμως πολύ από την κακή διατροφή. Η χοληστερίνη είναι αδιάλυτη στο νερό. Για να κυκλοφορήσει και να φτάσει από το συκώτι που κυρίως παράγεται στον τόπο κατανάλωσης (κύτταρο) χρειάζεται ένα διαλυτό όχημα (την αποπρωτεΐνη β) που μαζί της ενωμένη γίνεται η LDL χοληστερίνη. Για να γυρίσει πίσω στο συκώτι για εξουδετέρωση ή απέκκριση με τη χολή, το ανάλογο σχήμα είναι η HDL χοληστερίνη. Αν η στάθμη της LDL είναι υψηλή, ή η στάθμη της HDL είναι χαμηλή, τότε αρχίζει να μαζεύεται στο τοίχωμα των αρτηριών σχηματίζοντας αθηρωματικές πλάκες. Αυτές οι πλάκες μεγεθυνόμενες σταδιακά, στενεύουν τις αρτηρίες και ακόμη χειρότερα αν υποστούν μικροτραυματισμούς δημιουργείται θρόμβος ο οποίος μπορεί να φράξει την αρτηρία. Όταν αυτά συμβούν στις αρτηρίες της καρδιάς και του εγκεφάλου μπορεί να προκαλέσουν στηθαγχικά ενοχλήματα, έμφραγμα το μυοκαρδίου ή εγκεφαλικό επεισόδιο.

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Τα μέσα που έχουμε για τον έλεγχο της υπερχοληστεριναιμίας είναι φάρμακα και υιοθέτηση μη επιβαρυντικών διατροφικών συνηθειών. Ας ξεκινήσουμε με τις διατροφικές συνήθειες που είναι και λιγότερο δαπανηρές: • Μειωμένη κατανάλωση ζωικού λίπους (κόκκινα κρέατα, τυριά, ιδίως κίτρινα) • Αποφυγή πολυθερμιδικής δίαιτας και κεκορεσμένων λιπαρών (τηγανισμένο λάδι, μαργαρίνες) γιατί αυξάνουν την LDL. • Αποφυγή φυτικών πολυακόρεστων λαδιών γιατί μειώνουν την HDL. Το αγνό μονοακόρεστο ελαιόλαδο δεν την μειώνει. • Μικρή κατανάλωση κρέατος και συχνή διατροφή με όσπρια, ψάρια, πουλερικά, φρούτα και λαχανικά.

• Αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και διακοπή του καπνίσματος και μείωση σωματικού βάρους για αύξηση της HDL. Όσον αφορά τα φαρμακευτικά μέσα διαθέτουμε τις εξής κατηγορίες. • Στατίνες: μειώνουν την παραγωγή LDL και είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο για τη μείωση της LDL χοληστερόλης. Η δράση της φαίνεται να επιτυγχάνεται όχι μόνο από την υπολιπιδαιμική ιδιότητα αλλά και από ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση πάνω στην αθηρωματική πλάκα που αποτρέπει τις ρήξεις της που οδηγούν στο έμφραγμα. Παρενέργειες είναι γαστρεντερικές ενοχλήσεις, επιβάρυνση ηπατικής λειτουργίας και μυοπάθειες –μυαλγίες. Όλες αναστρέψιμες με τη διακοπή τους. • Εζετιμίμπη: Μειώνει την απορρόφηση χοληστερίνης από το έντερο και δίνεται μαζί με στατίνη όταν δεν μπορούμε να φτάσουμε στο στόχο της LDL. • Νικοτινικό οξύ: Είναι αποτελεσματικό φάρμακο, που μειώνει συγχρόνως LDL και τριγλυκερίδια, ενώ αυξάνει την HDL. Δυστυχώς οι ενοχλητικές παρενέργειες (αίσθημα έξαψης και κνησμού) περιορίζουν τη χρήση του. • Φιμπράτες: Ανήκουν στην παλαιότερη γενιά και σήμερα εκμεταλλευόμαστε τη δράση τους κυρίως στις σοβαρές υπερτριγλυκεριδαιμίες. • Ρητίνες: εμποδίζουν να απορροφηθεί η διαιτητική χοληστερίνη μειώνοντας έτσι την LDL. Είναι φάρμακα λιγότερο αποτελεσματικά και με περισσότερες παρενέργειες.

Συμπερασματικά: Η χοληστερίνη είναι ένας σιωπηρός δολοφόνος, η αντιμετώπιση της υπερχοληστεριναιμίας μειώνει την πιθανότητα καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου. Η φαρμακευτική αγωγή είναι απαραίτητη πρέπει όμως να συνοδεύεται από τροποποίηση των διατροφικών μας συνηθειών, αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, απώλεια περιττού βάρους και διακοπή καπνίσματος.

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ 7

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2015

ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΚΟΙΛΙΟΚΗΛΗ ΚΑΙ ΟΜΦΑΛΟΚΗΛΗ Του Κωνσταντίνου Αρ. Μαραβέγια Χειρουργού – Επιστημονικού Διευθυντή Άνασσα Γενική Κλινική

ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ

κήλη είναι στην ουσία η μετατόπιση ενός • Η ανάρρωση είναι ταχύτερη καθώς και η επάνοσπλάγχνου σε σημείο διαφορετικό από τη δος στις καθημερινές φυσιολογικές δραστηριότητες φυσιολογική ανατομική του θέση. (άρση βάρους, οδήγηση κ.λπ.) • Το αισθητικό αποτέλεσμα συνήθως είναι καλύτεΣε ό,τι αφορά τις κήλες του κοιλιακού τοιχώματος ρο. (βουβωνοκήλες, μηροκήλες, ομφαλοκήλες κ.λπ.), αυ- Εκτός όμως των δύο παραπάνω σαφών πλεονεκτητές προκύπτουν λόγω δημιουργίας χασμάτων στα αντί- μάτων που ενίοτε έχουν σχετική αξία η λαπαροσκοπιστοιχα σημεία του κοιλιακού τοιχώματος. κή προσπέλαση πρέπει να προτείνεται από το χειΤο κοινό χαρακτηριστικό αυτών των χασμάτων είναι ρουργό σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ασθενών με ότι δημιουργούνται σε σημεία αδύναμα εκ φύσεως. συνοδά νοσήματα, ώστε να ελαχιστοποιείται ο κίνδυΤα αίτια δημιουργίας της ομφαλοκήλης - κοιλιοκή- νος εμφάνισης βραχυπρόσθεσμων και μακροπρόθελης μπορεί να είναι η γενετική προδιάθεση, η παχυ- σμων επιπλοκών. σαρκία, η άρση βάρους και άλλες καταστάσεις που προκαλούν αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης ενώ το Αυτοί οι ασθενείς είναι: σημείο του ομφαλού είναι από τη φύση του αδύναμο •Διαβητικοί και ασθενείς με νοσογόνο παχυσαρκία, λόγω του ότι κατά την εμβρυϊκή ζωή διέρχεται από διότι πολύ συχνά παρουσιάζουν λοίμωξη του χειεκεί ο ομφάλιος λώρος. ρουργικού τραύματος που αν προσβάλει και το πλέγΤα συμπτώματα της ομφαλοκήλης – κοιλιοκήλης ξε- μα, ο ασθενής οδηγείται σε δεύτερη χειρουργική κινάνε με διόγκωση στην περιοχή του ομφαλού και επέμβαση που συνεπάγεται αφαίρεση του πλέγματοπικά ενοχλήματα (πόνος, αίσθημα βάρους) ενώ σε τος και ξαναδημιουργίας της κήλης. περίπτωση που η κήλη επιπλακεί με περίσφιξη, αυτή • Ασθενείς που παρουσιάζουν εξελκώσεις στο δέρμπορεί να οδηγήσει σε εντερική νέκρωση και περιτο- μα που βρίσκεται πάνω από το σάκο της κήλης για νίτιδα. τους ίδιους λόγους. • Όταν συντρέχουν λόγοι διερεύνησης όλης της κοιΟι κήλες αυτού του τύπου μπορούν πλέον να διορ- λιακής χώρας, αυτό είναι πολύ πιο εύκολο με την επιθωθούν και λαπαροσκοπικά με δεδομένο το γεγο- λογή της λαπαροσκόπησης. νός ότι η λαπαροσκοπική επέμβαση υπερτερεί Αντίθετα, υπάρχουν περιπτώσεις που η λαπαροέναντι της ανοικτής διότι: σκόπηση δεν πρέπει να προτείνεται στον ασθενή

διότι όχι μόνο δεν του προσδίδει κάποιο όφελος αλλά μπορεί να αποβεί και επιζήμια, όπως π.χ. στην περίπτωση μεγάλων χασμάτων όπου η πιθανότητα να υποστεί το έντερο τρώση κατά τους λαπαροσκοπικούς χειρισμούς αυξάνεται επικίνδυνα, ενώ δεν είναι καν δυνατή η καλύτερη διόρθωση για τον ασθενή.

Οι ενδείξεις αποκλεισμού από τη λαπαροσκόπηση είναι: • Προηγούμενες «καταστροφικές» επεμβάσεις στην κοιλιακή χώρα • Μεγάλη απώλεια ιστών του κοιλιακού τοιχώματος • Αναγκαίοτητα αφαίρεσης προηγούμενου πλέγματος • Παρουσία λοίμωξης μέσα στην κοιλιά • Παρουσία δερματικών μοσχευμάτων στο κοιλιακό τοίχωμα Για το λόγο αυτό η απόφαση του χειρουργού πρέπει να λαμβάνεται εξατομικευμένα πάνω στις ανάγκες και στα προβλήματα του κάθε ασθενή, μακριά από θέσφατα και προκαταλήψεις, μετά από ενδελεχή συζήτηση και λήψη του ιστορικού του κάθε ασθενή. Με αυτό τον τρόπο μειώνεται η πιθανότητα υποτροπής και λοιπών επιπλοκών στα επίπεδα που αναφέρονται στην υπάρχουσα βιβλιογραφία.

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ και ΕΦΗΒΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

ς διατροφικές διαταραχές ορίζονται οι διαταραγμένες διατροφικές συμπεριφορές που αποτελούν εξωτερική έκφραση συναισθηματικών και ψυχολογικών αναγκών και προβλημάτων. Εμφανίζονται συχνά στις ηλικίες 2-5 ετών αλλά εδραιώνονται στις ηλικίες 16-25 ετών κάτω από έντονη συναισθηματική φόρτιση π,χ μετά από κάποια απογοήτευση, απώλεια κ.τ.λ.

Στην ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ εμφανίζονται ως: επιλεκτικότητα στην τροφή, παιδιά χωρίς όρεξη, φοβία για φαγητό ή / και άρνηση τροφής, ανάρμοστη υφή φαγητού για την ηλικία και πιο σπάνια για τις ηλικίες αυτές: νευρογενής ανορεξία κα νευρογενής βουλιμία.

Στην ΕΦΗΒΕΙΑ εμφανίζονται τα: αδηφαγικά/ υπερφαγικά επεισόδια (binge eating), η νευρογενής ανορεξία και η νευρογενής βουλιμία, η ορθορεξία, η αλκοολική ανορεξία η επεισοδιακή υπερφαγία (μερικώς σύνδρομο), το μικτό σύνδρομο «ανορεξίας- βουλιμίας» και η χορτοφαγία. Τα κριτήρια διάγνωσης αποτελούν μια σύνθετη διαδικασία που απαιτούν τη συμμετοχή μιας πολυκλαδικής ομάδας επιστημόνων όπως του παιδιάτρου, εξειδικευμένου παιδοψυχιάτρου και εξειδικευμένου διατροφολόγου. Όσον αφορά την ελληνική επικράτεια, το 83% των διατροφικών διαταραχών αφορούν έφηβες (15-19 ετών) εκ των οποίων το 40% των περιπτώσεων σχετίζονται με τη νευρική ανορεξία, 1 στα 3 παιδιά αναρρώνει πλήρως, 2 στα 5 παιδιά παραμένουν σε οριακή κατάσταση (συντηρούν υγιές βάρος) ενώ, ένα ποσοστό >35% υποτροπιάζουν μετά από νοσηλεία. Ο Δείκτης θνησιμότητας στα παιδιά είναι χαμηλός ΑΛΛΑ εάν η διαταραχή ΔΕΝ αντιμετωπισθεί ΕΓΚΑΙΡΑ(2 πρώτα έτη), 1στις 5 περιπτώσεις πεθαίνουν από αυτοκτονία ή ασιτία τα επόμενα 10 χρόνια. Στην παιδική ηλικία, η διατροφική παρέμβαση αφορά όλη την οικογένεια, από τους γονείς μέχρι και τα μεγαλύτερα που αποτελούν πρότυπο διατροφής και δίνουμε σαφείς οδηγίες όπως ότι η Ώρα φαγητού: ΔΕΝ αποτελεί ώρα διένεξης, το Φαγητό: ΔΕΝ αποτελεί επιβράβευση/τρομοκρατία, συστήνουμε τη συμμετοχή μικρού παιδιού στο οικογενειακό τραπέζι και παρέχουμε επαρκή χρόνο σίτισης. Προσπαθούμε να διατηρούμε σταθερές ώρες γευμάτων για να ρυθμίσουμε καλύτερα το μηχανισμό της πείνας και της όρεξης και ακολουθεί σταδιακός εμπλουτισμός τροφής- σταδιακή αύξηση ή μείωση της μερίδας ενώ συστήνουμε στη μητέρα να διατηρεί ημερολόγιο 24ωρης κατανάλωσης τροφής για να παρακολουθούμε τη σίτιση του παιδιού αλλά και στοιχεία που αφορούν τη συνεργασία της οικογένειας.

Στους εφήβους οι πιο συχνές διατροφικές διαταραχές είναι η νευρογενής ανορεξία και η νευρογενής βουλιμία. Στη νευρογενή ανορεξία σοβαρές επιπτώσεις αποτελούν οι ηλεκτρολυτικές διαταραχές, η μειωμένη νευρομυϊκή λειτουργία, το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, οίδημα, υπογονιμότητα, ψυχοσωματική στασιμότητα, διαταραχή καμπύλης γλυκόζης-κετοξέωση, λοιμώξεις - νεφρική ανεπάρκεια, οστεοπενία- οστεοπόρωση, πεπτικές διαταραχές, φλεγμονές στοματικής κοιλότητας κ.τ.λ. Διατροφικός Στόχος: επανασίτιση με ρυθμό αύξησης 0,5-0,8kgr/ εβδομάδα με σταθερή πρόσληψη υδατανθράκων, επαρκή πρόσληψη πρωτεΐνης και απαρ.λιπαρών οξέων ω3(DHA), ω6(EPA). Η έγκαιρη και κατάλληλη ενυδάτωση αποτελεί βασικό μέλημα ώστε να αποφευχθεί τόσο η υπονατριαιμία όσο και η υποκαλιαιμία. Τελικός στόχος η διατήρηση ενός υγιούς βάρους σώματος. Η νευρογενής βουλιμία χαρακτηρίζεται από υπερβολική κατανάλωση τροφής που οδηγεί σε εκκαθάριση (έμετος, καθαρτικά, διουρητικά).Σημαντικές επιπτώσεις εμφανίζονται όσον αφορά τις ηλεκτρολυτικές διαταραχές και τις καρδιαγγειακές επιπλοκές, γαστρεντερικά και στοματικά προβλήματα, ορμονικές διαταραχές, διαβήτης κτ.λ. Διατροφικός στόχος στην περίπτωση αυτή η διατήρηση σταθερού βάρους σώματος και η επαρκής ενυδάτωση. Εν προκειμένω η διαχείριση αυτής της διαταραχής περιλαμβάνει σταθερές ημερήσιες ενεργειακές ανάγκες, σταθερές ώρες γευμάτων, καταγραφή ημερήσιας κατανάλωσης τροφίμων-υγρών και αντιμετώπιση πιθανής νυχτοφαγίας. Και στις δυο παραπάνω περιπτώσεις χρησιμοποιούμε συμπληρώματα θρεπτικής υποστήριξης κατά περίπτωση. Η ορθορεξία και η χορτοφαγία είναι «πιο σύγχρονες» διατροφικές διαταραχές με κοινά χαρακτηριστικά την κυκλοθυμική συμπεριφορά( εμμονή, θυμός, έλλειψη διάθεσης, μυστικοπάθεια, τελειομανία ), το «τελετουργικό σίτισης», και το ότι πείθουν τον εαυτό

Μπλούχου Νότα Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, Msc Ιατρικής Σχολής Θεσσαλίας

τους με τεχνάσματα για την αποφυγή ορισμένων τροφών. Στην ορθορεξία επιπλέον αναφέρουμε την περιορισμένη επιλογή τροφής, την εμμονική χρήση διαφόρων σκευασμάτων, τις υπερβολικές ώρες μονότονης άσκησης κτ.λ.

Στη χορτοφαγία βασικές επιπτώσεις αποτελούν η μυϊκή δυστροφία, η κακή αιμοποίηση, η δυσκολία επούλωσης πληγών, τα αυξημένα επίπεδα λίπους ενώ αυξημένος κίνδυνος στην επανασίτιση αποτελεί η υποφωσφαταιμία. Βασικό συμπέρασμα όσον αφορά τις διατροφικές διαταραχές αποτελεί το γεγονός ότι η «επανασίτιση» είναι μια εξαιρετικά εξατομικευμένη διαδικασία και απαιτεί συνολική ψυχο-διατροφική θεραπευτική παρέμβαση. Στόχος η επανένταξη και η εκπαίδευση στην ισορροπημένη διατροφή αλλά κυρίως η αλλαγή στάσης και συμπεριφοράς απέναντι στην τροφή. Οι επιπλοκές της επανασίτισης είναι σοβαρές για αυτό το λόγο απαιτείται σχεδιασμός-στόχος και μεθοδολογία ώστε ο ασθενής να αποκτήσει εφόδια-γνώσεις- τεχνικές για την αποφυγή αυτών καθώς και τη μείωση των υποτροπών. ΠΡΟΤΥΠΟ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ Γκλαβάνη 50, τηλ. 24210 24622 Email: blouchou_nota@hotmail.com

8 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2015

Η σύγχρονη ουρολογία βάζει τέλος στην ακράτεια ούρων

ακράτεια ούρων είναι ο γενικός όρος που περιγράφει την απώλεια ούρων από την ουρήθρα χωρίς τη θέληση μας. Πρόκειται για μια πολύ ενοχλητική κατάσταση που επηρεάζει δυσμενώς την ποιότητα της ζωής, τον τρόπο που κινούμαστε, σκεφτόμαστε, εργαζόμαστε καθώς και την σεξουαλική μας ζωή. Όλα αυτά μπορεί να οδηγήσουν σε απομόνωση ακόμα και σε κατάθλιψη. Η ακράτεια των ούρων απασχολεί όλο και περισσότερους ανθρώπους σήμερα. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία περισσότεροι από 50 εκατομμύρια ευρωπαίοι πολίτες αντιμετωπίζουν το πρόβλημα αυτό. Οι γυναίκες έχουν υπερδιπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου, με τα ποσοστά να αυξάνονται με την ηλικία. Στην Ελλάδα υπολογίζεται πως πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι, από τους οποίους οι 600.000 είναι γυναίκες έχουν πρόβλημα ακράτειας. Υπολογίζεται ότι, περίπου το 15% των γυναικών κάτω των 60 χρόνων και το 35% άνω των 60 χρόνων πάσχουν από το πρόβλημα. Δυστυχώς η ακράτεια αποτελεί ένα θέμα ταμπού το οποίο οι ασθενείς διστάζουν να συζητήσουν ακόμη και με το γιατρό τους. Ο μύθος που πλανάται ότι η ακράτεια ούρων έρχεται με το πέρασμα της ηλικίας και δεν διορθώνεται έχει επιστημονικά καταρριφθεί. Η σύγχρονη χειρουργική ουρολογία υπόσχεται μόνιμη λύση στο πρόβλημα της ακράτειας ούρων, τόσο σε γυναίκες όσο και σε άνδρες, σε ποσοστό που ξεπερνά το 90%.

Πού οφείλεται η ακράτεια; Η ακράτεια μπορεί να είναι συγγενής και παρουσιάζεται κατά την παιδική ηλικία. Στην ενήλικη ζωή είναι αποτέλεσμα κάποιας βλάβης ή πάθησης, που προκλήθηκε σε κάποια φάση της ηλικίας. Μπορεί να οφείλεται σε διαταραχή λειτουργίας της ουροδόχου κύστης ή σε ανεπάρκεια του σφιγκτήρα, που είναι υπεύθυνος για την συγκράτηση των ούρων, ή των μυών του πυελικού εδάφους, καθώς και σε συνδυασμένη βλάβη των παραπάνω.

Συχνοί επιβαρυντικοί παράγοντες ακράτειας είναι οι αλλαγές στην ανατομία του ουροποιητικού, στους μύες ή τα νεύρα που ελέγχουν τους μύες αυτούς. Στις αλλαγές αυτές μπορούν να συμβάλλουν στις γυναίκες: • η εγκυμοσύνη • η παχυσαρκία • ο τοκετός, • η πρόπτωση της μήτρας, • η κυστεοκήλη,ημ • η ορθοκήλη, • η εμμηνόπαυση • χρόνια δυσκοιλιότητα • ο χρόνιος βήχας (καπνιστές ) Στους άντρες επιβαρυντικό παράγοντα αποτελούν οι επεμβάσεις στο προστάτη για αντιμετώπιση του καρκίνου – προστατεκτομή.

Πόσοι τύποι ακράτειας υπάρχουν: Ακράτεια από προσπάθεια : Σε αυτό τον τύπο η ακράτεια εμφανίζεται κατά την διάρκεια προσπάθειας, όπως ο βήχας, το φτέρνισμα, ο χορός, η άρση βάρους, η γυμναστική, το έντονο γέλιο. Επιτακτικού τύπου ακράτεια: Είναι η ακράτεια που εμφανίζεται αιφνίδια με έντονη και επείγουσα ανάγκη ούρησης που δεν δύναται να αναβληθεί. Μπορεί να οφείλεται σε : •ουρολοίμωξη, •λίθίαση ουροδόχου κύστεως •νευρολογικές παθήσεις όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, •τραυματικές κακώσεις νωτιαίου μυελού, •κακοήθη νεοπλάσματα ουροδόχου κύστεως, •υπερπλασία προστάτη, •καρκίνο προστάτη

Τί είναι η άπνοια; Α

πνοια είναι η παύση στην αναπνοή, η οποία διαρκεί για τουλάχιστον 10 δευτερόλεπτα. Η υπνική άπνοια, διαχωρίζεται στην κεντρική, όπου ο εγκέφαλος δεν δίνει σωστά το σήμα στους πνεύμονες για να πάρουν ανάσα και στην αποφρακτική, που ειναι και η συχνότερη. Στην αποφρακτική άπνοια οι πνεύμονες προσπαθούν να τραβήξουν αέρα μέσα στο στήθος, αλλά λόγω εμποδίου ή απόφραξης σε κάποιο σημείο της διαδρομής του αεραγωγού, δεν υπάρχει καθόλου εισροή αέρα. Το οξυγόνο στο αίμα, άρα και στον εγκέφαλο κατακρημνίζεται, με αποτέλεσμα ο ασθενής να αφυπνίζεται, να ζορίζει στιγμιαία την καρδιά του και τελικά με σπασμωδικές κινήσεις να παίρνει ανάσα. Συνήθως δεν υπάρχει αντίληψη αυτών των περιόδων άπνοιας ή των αφυπνίσεων από τον ασθενή.

Άρθρο του Κώστα Ευσταθίου, επιστημονικού Διευθυντή της Ουρολογικής Κλινικής της νοσηλευτικής μονάδας «ΆΝΑΣΣΑ Γενική Κλινική»

Μικτού τύπου ακράτεια : Όπου συνυπάρξουν οι δύο παραπάνω τύποι. Ακράτεια από υπερπλήρωση : Συμβαίνει από υπερδιάταση της ουροδόχου κύστεως από ούρα και υπερχείλιση

Θεραπεία της ακράτειας: Η Συντηρητική Θεραπεία περιλαμβάνει : •Αλλαγή στον καθημερινό τρόπο ζωής με ελάττωση του σωματικού βάρους και διακοπή του καπνίσματος • Την εφαρμογή ασκήσεων πυελικού εδάφους με ειδικές ασκήσεις. • Την ηλεκτρική διέγερση των μυών του πυελικού εδάφους με ειδικές συσκευές ηλεκτροδιέγερσης • Τη χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων • Τη χρήση ορμονολογικών σκευασμάτων (οιστρογόνα) και β-διεγερτών σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, Η χειρουργική θεραπεία της γυναικείας ακράτειας μπορεί να γίνει με: • Κολποανάρτηση κατά Burch • Τοποθέτηση κολλαγόνου ή άλλων βιολογικών διογκωτικών •Τοποθέτηση κολπικής ταινίας ελεύθερης τάσης (TVT,TOT, TVOT) Χειρουργική θεραπεία αντρικής ακράτειας ούρων: • Ταινία ελεύθερης τάσης (Male Sling) • Τεχνητό σφιγκτήρα Η ακράτεια μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την καθημερινότητα του πάσχοντα και να υποβαθμίσει την ποιότητα ζωής του. Μεγάλη δε είναι και η επίπτωση στη σεξουαλική του ζωή. Η Χειρουργική Αντιμετώπιση του προβλήματος είναι πλέον απόλυτα ασφαλής, ελάχιστα επεμβατική, αναίμακτη με μικρή νοσηλεία μιας ημέρας και χωρίς να επηρεάζει τη σεξουαλική ικανοποίηση τόσο των γυναικών όσο και των ανδρών.

Άρθρο του κ. Χρήστου Δάενα Πνευμονολόγου Υπεύθυνου Πνευμονολογικού Τμήματος Άνασσα Γενική Κλινικη.

σειρά του οδηγεί σε πρωινούς πονοκεφάλους, χαμη- σμών στην άνοια, όλο το βάρος πέφτει στην πρόληψη λή συγκέντρωση, αδύνατη μνήμη και μειωμένη από- εμφάνισης αυτής της κατάστασης. δοση στην εργασία. Συχνά, ο ασθενής παρουσιάζει απότομες αλλαγές στην διάθεση του, κατάσταση που μπορεί να παρερμηνευθεί με καταθλιπτική διαταραχή. Πως αντιμετωπίζεται η υπνική άπνοια;

v Γιατί είναι σημαντικό να γνωρίζει κάποιος αν πάσχει από σύνδρομο απνοιών;

Το σύνδρομο απνοιών στον ύπνο είναι μια σχετικά προσφάτως αναγνωρισθείσα διαταραχή. Πολλοί ασθενείς αλλά και γιατροί πιστεύουν πως οι άπνοιες είναι τόσο αθώες όσο και το απλό ροχαλητό. Τίποτα δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο λάθος. Οι ασθενείς παρουσιάζουν αυξημενο κίνδυνο για σοβαρές αρρυθμίες, αρτηριακή υπέρταση και στεφανιαία νόσο. Είναι πλεόν τεκμηριωμένο, πως το σύνδρομο ευθύνεται για πλήθος αιφνίδιων θανάτων κατά τη Πώς μπορεί να καταλαβει κάποιος ότι πάσχει διάρκεια του νυκτερινού ύπνου. Επίσης,επιδεινώνει τη γαστροοισοφαγική παλιναπό σύνδρομο αποφρακτικών απνοιών; Οι περισσότεροι ασθενείς με υπνική άπνοια παρου- δρόμηση και αυξάνει την πιθανότητα εγκεφαλικού σιάζουν δυνατό ροχαλητό, αν και δεν σημαίνει πως επεισοδίου. Λόγω της υποάρδευσης του εγκεφάλου με οξυγόνο κατά τη διάρκεια της νύκτας, πολλά τροόποιος ροχαλίζει πάσχει κιόλας. Συνήθως, ο/η σύντροφος του πάσχοντος παρατη- χαία ατυχήματα την περίοδο της ημέρας οφείλονται ρεί κάποια επεισόδια που τον/την τρομάζουν. Κάποι- σε αυτό το σύνδρομο. οι άνθρωποι ξυπνούν κατά περιόδους, με την καρδιά Σε κάποιες χώρες όπως στην Ολλανδία, όλοι οι τους να χτυπά δυνατά, ιδρωμένοι ή με την αίσθηση επαγγελατίες οδηγοί πρέπει να υποβληθούν σε έλεγχο,πριν η ασφαλιστική εταιρεία προχωρήσει σε συμπνιγμού. Ο κακής ποιότητας ύπνος που απορρέει από την βόλαιο. Ένα τελευταίο δεδομένο, είναι ότι σχετίζεται άπνοια, οδηγεί στα αισθήματα της κούρασης και με την ανάπτυξη άνοιας σε πιο προχωρημενη ηλικία. υπνηλίας κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αυτό με τη Δεδομένου των περιορισμένων θεραπευτικών χειρι-

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Αρχικά, πρέπει να διαγνωσθεί αν υπάρχει το σύνδρομο και ποιά είναι η βαρύτητά του. Αυτό επιτυγχάνεται με την πολυκαταγραφική μελέτη ύπνου, που γινεται σε εξειδικευμένα εργαστήρια. Ο ασθενής κοιμάται για ένα βράδυ, οπότε και καταγράφονται η καρδιακή, εγκεφαλική και μυική λειτουργία, ανιχνεύονται με αισθητήρες οι κινήσεις του θώρακα και της κοιλίας, η ροή του αέρα, η συγκέντρωση του οξυγόνου και του διοξειδίου του άνθρακα. Ακολούθως, η αντιμετώπιση εξαρτάται από την βαρύτητα της κατάστασης. Στις ήπιες περιπτώσεις αρκούν κάποιες διαιτητικές αλλαγές και οδηγίες. Σε πιο προχωρημένη νόσο, η θεραπεία που προτείνεται για την υπνική άπνοια είναι η Συνεχής Θετική Πίεση Αεραγωγού (Continuous Positive Airway Pressure ή CPAP). Το CPAP είναι μία μηχανή η οποία απαλά αυξάνει την πίεση του αέρα μέσα στον αεραγωγό, εμποδίζοντας έτσι αυτόν να καταρρεύσει και να αποφραχθεί. Το ακριβές επίπεδο πίεσης που προσφέρεται από το μηχάνημα πρέπει να καθοριστεί κατά τη διάρκεια της μελέτης ύπνου και ενώ χρησιμοποιείται το μηχάνημα. Το CPAP είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό για αυτούς που το χρησιμοποιούν σωστά και είναι η θεραπεία με τις λιγότερες επιπλοκές. Σε ασθενείς που δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν το CPAP αποτελεσματικά ή έχουν σοβαρό πρόβλημα, συστήνεται χειρουργική θεραπεία.

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ 9

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2015

Ουλίτιδα: Έτσι θα την αντιμετωπίσετε Η ουλίτιδα είναι μια φλεγμονή των ούλων που προκαλείται από τη συσσώρευση οδοντικής πλάκας Είναι η πιο ήπια μορφή της περιοδοντικής νόσου και η συνηθέστερη αιτία δημιουργίας της είναι η κακή στοματική υγιεινή. Η θεραπεία της ουλίτιδας μπορεί να είναι απλή και αποτελεσματική. Τα πρώιμα συμπτώματα της νόσου είναι ήπια και δεν προκαλούν πόνο, γι’ αυτό πολλοί ασθενείς τα αγνοούν και δεν αναζητούν θεραπεία πριν η νόσος εξελιχθεί σε περιοδοντίτιδα. Η θεραπεία της ουλίτιδας ανάλογα με το βαθμό προόδου της νόσου περιλαμβάνει:

Καθαρισμός των δοντιών (αποτρύγωση) Αν η πλάκα δεν αφαιρείται τακτικά από τα δόντια αρχίζει να σκληραίνει και να μετατρέπεται σε πέτρα (τρυγία), η οποία δεν μπορεί να αφαιρεθεί με το βούρτσισμα αλλά μόνον από τον οδοντίατρο με τη χρήση ειδικών εργαλείων. Οι εναποθέσεις πέτρας προκαλούν περαιτέρω ερεθισμό και φλεγμονή των ούλων, και επιπλέον βοηθούν στη συσσώρευση πλάκας. Ο καθαρισμός των δοντιών από πλάκα και πέτρα ονομάζεται αποτρύγωση και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα κάθε προληπτικής εξαμηνιαίας οδοντιατρικής εξέτασης και φυσικά κάθε θεραπείας ουλίτιδας. Ο οδοντίατρος χρησιμοποιεί συσκευές υπερήχων ή/και εργαλεία χειρός (ξέστρα) για να απομακρύνει πλάκα και πέτρα απο τις επιφάνειες των δοντιών. Αν υπάρχει προδιάθεση για ουλίτιδα, η διαδικασία είναι απαραίτητο να επαναλαμβάνεται πιο τακτικά πχ. κάθε τρεις μήνες. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις ουλίτιδας ίσως χρειασθεί ο καθαρισμός των δοντιών να συνοδεύεται και από ριζική απόξεση, δηλαδή τον βα-

θύτερο καθαρισμό κάτω από την επιφάνεια των ούλων γύρω από τη ρίζα των δοντιών.

Αντιμικροβιακή θεραπεία κατά της ουλίτιδας Στα πλαίσια μιας θεραπείας ουλίτιδας, ο οδοντίατρος μπορεί να χρησιμοποιήσει αντιμικροβιακά σκευάσματα για να μειωθεί ο αριθμός των μικροβίων. Ο ασθενής πρέπει να ακολουθεί προσεκτικά τις οδηγίες του οδοντιάτρου για τη δοσολογία και διάρκεια χρήσης των αντιμικροβιακών σκευασμάτων για να αποφευχθούν τυχόν παρενέργειες όπως πχ. μια στοματίτιδα. Η τοπική εφαρμογή αντιβιοτικών απευθείας στα ούλα πιθανόν να χρειασθεί μόνο σε σοβαρές περιπτώσεις ουλίτιδας, όταν υπάρχει κίνδυνος να εξελιχθεί σε περιοδοντίτιδα.

Βελτίωση στοματικής υγιεινής Το επόμενο βήμα για την επιτυχή αντιμετώπιση της ουλίτιδας είναι η διατήρηση του αριθμού των μικροβίων στο στόμα σε φυσιολογικά επίπεδα. Αυτό μπορεί να το καταφέρει ο ασθενής με βελτίωση των συνηθειών του σχετικά με την καθημερινή στοματική υγιεινή ώστε να πετύχει καλύτερο έλεγχο της οδοντικής πλάκας. -Βούρτσισμα των δοντιών, τουλάχιστον 2 φορές την ημέρα και αν είναι δυνατόν μετά από κάθε γεύμα, για τη μηχανική αφαίρεση της μικροβιακής πλάκας και των υπολειμμάτων των τροφών από τις επιφάνειες των δοντιών και των ούλων. Το βούρτσιμα πρέπει να γίνεται με μια μαλακή έως μέτρια οδοντόβουρτσα, χρησιμοποιώντας μια οδοντόκρεμα με φθόριο και κάποιον αντιμικροβιακό παράγοντα. -Χρήση οδοντικού νήματος, τουλάχιστον μια φορά τη μέρα, για απομάκρυνση της πλάκας και των

τροφών από τα μεσοδόντια διαστήματα όπου είναι δύσκολο να καθαρίσει η οδοντόβουρτσα. -Χρήση αντισηπτικού, που μπορεί να βοηθήσει

Για τα... σιδεράκια! Πολλά παιδιά σήμερα χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες της ορθοδοντικής όχι μόνο για λόγους καλής στοματικής υγείας, αλλά και για λόγους αισθητικής. Tι πρέπει όμως να γνωρίζουμε για τα σιδεράκια; Aρκετά παιδιά, κάποια στιγμή στην παιδική ή στην εφηβική τους ηλικία, θα φορέσουν σιδεράκια. Oι ιατρικοί λόγοι που το επιβάλλουν είναι συνήθως σημαντικοί. Ωστόσο, ένα όμορφο χαμόγελο χαρίζει στο παιδί και στον έφηβο αυτοπεποίθηση και εμπιστοσύνη στον εαυτό του, δύο «ικανότητες» που παίζουν σημαντικό ρόλο στην ψυχική του υγεία. ΠOTE TA ΣIΔEPAKIA EINAI AΠAPAITHTA «Πεταχτά», στραβά και «συνωστισμένα» δόντια ή δόντια που φυτρώνουν το ένα πάνω στο άλλο είναι οι πιο συχνές αιτίες που κάνουν τους γονείς να επισκεφθούν τον ορθοδοντικό. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις η αισθητική είναι το ένα ζήτημα· σημαντικότερο όμως είναι ότι, όταν τα δόντια δεν βρίσκονται στη σωστή τους θέση, μπορεί να προκαλέσουν μια σειρά από προβλήματα στοματικής υγείας. Tα πιο συνηθισμένα από αυτά είναι: Περισσότερα σφραγίσματα και ουλίτιδα, αφού το αποτελεσματικό πλύσιμο των δοντιών είναι δύσκολο. Σπασίματα σε κάποια δόντια, αν αυτά είναι «πεταχτά», αν δηλαδή προεξέχουν από τα υπόλοιπα. Πόνοι στο στόμα και στα σαγόνια, λόγω του εσφαλμένου τρόπου που κλείνουν οι γνάθοι. H οδοντιατρική εξέταση των παιδιών κάθε χρόνο είναι επομένως απαραίτητη, ξεκινώντας από τον πρώτο χρόνο της ζωής τους. Eκτός από τη στοματική υγεία, ο οδοντογιατρός ελέγχει την ανάπτυξη και τη θέση των δοντιών στο στόμα και, μόλις διακρίνει το πρόβλημα, στέλνει το παιδί στον ορθοδοντικό, που είναι ο πιο κατάλληλος για την αντιμετώπισή του. MΗΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΑΡΓΑ ΓΙΑ ΣΙΔΕΡΑΚΙΑ; Ποτέ δεν είναι αργά! Ένα ορθοδοντικό πρόβλημα μπορεί να διορθωθεί σε κάθε ηλικία, αφού ουσιαστικά δεν υπάρχει χρονικό όριο. Tα δόντια μπορούν

συμπληρωματικά στον έλεγχο της μικροβιακής πλάκας. Πηγή: www.onmed.gr

TΗΣ EΛENHΣ ΔAΣKAΛAKH

να μετακινηθούν το ίδιο εύκολα σε ένα παιδί 10 ετών και σε έναν έφηβο 16 ετών. Σε μεγαλύτερες ηλικίες, βέβαια, η ορθοδοντική θεραπεία μπορεί να παρουσιάσει ορισμένες δυσκολίες, που οφείλονται αφενός στο ότι το πρόσωπο δεν μεγαλώνει άλλο και αφετέρου στα πιθανά προβλήματα με τα δόντια και τα ούλα που αντιμετωπίζουν πολλοί ενήλικοι. ΣΕ ΠΟΙΑ ΗΛΙΚΙΑ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Συνήθως το πρόβλημα φαίνεται όταν αρχίσουν να βγαίνουν τα «μόνιμα» δόντια του παιδιού, δηλαδή μετά τα 6 ή 7 του χρόνια. Mπορεί όμως και να φανεί αργότερα, όταν αλλάζουν οι τραπεζίτες και «σπρώχνουν» τα μπροστινά δόντια, με αποτέλεσμα κάποια από αυτά να φεύγουν από τη σωστή τους θέση. Ωστόσο, ο ορθοδοντικός μπορεί να διακρίνει την πιθανότητα να χρειαστεί το παιδί ορθοδοντική θεραπεία και σε μικρότερη ηλικία, από μία εξέταση στα νεογιλά δόντια. Σε αυτή την περίπτωση θα ενημερώσει τους γονείς, ώστε να παρακολουθείται τακτικά το παιδί και να μπορέσει να καθοριστεί η κατάλληλη στιγμή για τη θεραπεία, η οποία πάντως δεν μπορεί να ξεκινήσει πριν την εμφάνιση των μόνιμων δοντιών. OTAN TA ΦOPEΣEI... Tι θα κάνει ο ορθοδοντικός; Στις πιο απλές περιπτώσεις, όπως είναι τα στραβά δόντια, ο ορθοδοντικός θα κολλήσει τα σιδεράκια επάνω στα δόντια και από μία ειδική υποδοχή που έχουν θα περάσει ένα λεπτό σύρμα. Σφίγγοντας ανά τακτά διαστήματα αυτό το σύρμα, τα δόντια θα μετακινούνται ώσπου να βρεθούν στη σωστή τους θέση. Aν χρειαστεί, ο ορθοδοντικός μπορεί να δώσει στο παιδί ειδικά λαστιχάκια ή εξωστοματικό (ένα «κινητό» βοήθημα, το οποίο θα φοράει μόνο του το παιδί κάποιες ώρες την ημέρα), που θα βοηθήσουν πιο αποτελεσματικά να πάνε τα δόντια εκεί όπου πρέπει. Πόσες επισκέψεις χρειάζονται και κάθε πότε; Ο

ορθοδοντικός θα πάρει αποτυπώματα από τα δόντια του παιδιού, για να κατασκευαστούν τα γύψινα εκμαγεία, που θα δώσουν πιο ολοκληρωμένη εικόνα του προβλήματος. Στην επόμενη επίσκεψη θα γίνει η τοποθέτηση των απαραίτητων ορθοδοντικών συσκευών και στη συνέχεια οι επισκέψεις θα γίνονται κάθε 4-5 εβδομάδες. Tο σύνολο των επισκέψεων που θα γίνουν εξαρτάται από τη διάρκεια της θεραπείας (π.χ. για μια θεραπεία που θα διαρκέσει περίπου 18 μήνες θα χρειαστούν γύρω στις 15 επισκέψεις). Για πόσο χρόνο θα τα φοράει; O χρόνος που θα χρειαστεί εξαρτάται από τη σοβαρότητα της ορθοδοντικής ανωμαλίας και από το κατά πόσο το παιδί ακολουθεί τις οδηγίες του γιατρού: να φοράει, για παράδειγμα, τα λαστιχάκια όσες ώρες τού έχει ζητήσει ο ορθοδοντικός ή να μην ξεχνάει να βάλει τα μασελάκια του. Σε γενικές γραμμές, για τα πιο συνηθισμένα προβλήματα, όταν δηλαδή πρέπει να μετακινηθούν κάποια δόντια στη σωστή τους θέση, η θεραπεία μπορεί να κρατήσει μέχρι και δύο χρόνια. Φυσικά, όσο πιο περίπλοκο είναι το πρόβλημα, τό-

σο περισσότερο αυξάνεται το διάστημα της θεραπείας. ΠΩΣ ΝΑ ΜΕΙΩΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΝΟΧΛΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΝΟ ΤΙΣ ΠΡΩΤΕΣ ΜΕΡΕΣ Tα σιδεράκια συνήθως δεν προκαλούν έντονο πόνο. Ωστόσο, το αίσθημα του πόνου είναι σχετικό, και γι’ αυτό μπορεί κάποια παιδιά να πονάνε περισσότερο, ενώ άλλα να νιώθουν κάτι σαν μούδιασμα στο στόμα και ενόχληση όταν τρώνε. O πόνος ή η ενόχληση όμως υποχωρεί μετά τις πρώτες 3-4 ημέρες. Συνήθως το παιδί έχει ξανά αυτή την ενόχληση ύστερα από κάθε επίσκεψη, στην οποία ο γιατρός θα σφίξει το σύρμα στα σιδεράκια. Aν το παιδί πονάει αρκετά, μπορούμε να του δώσουμε ένα παυσίπονο ή ό,τι άλλο μας συστήσει ο ορθοδοντικός. Eπίσης, αν ο πόνος είναι έντονος, μπορούμε να συζητήσουμε με το γιατρό, ώστε να ασκεί πιο σταδιακά την πίεση στα δόντια του παιδιού. Για όσες μέρες το παιδί έχει ενόχληση, ας αποφεύγουμε τις σκληρές τροφές, που θέλουν μάσημα, και ας προτιμάμε τις χλιαρές σούπες ή τα ζυμαρικά, που δεν ταλαιπωρούν τα δόντια.

10 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2015

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Λεύκανση - Πώς θα αποκτήσετε κατάλευκα δόντια Πόσο εύκολη υπόθεση είναι μια κατάλευκη οδοντοστοιχία; Πόσο ρεαλιστική είναι η προσδοκία για ένα χαμόγελο σαν αυτά που βλέπουμε στις διαφημίσεις; Διαβάστε και αποφασίστε αν αξίζει τον κόπο

λεύκανση έχει αναδειχθεί τελευταία στη δημοφιλέστερη μέθοδο αισθητικής βελτίωσης των δοντιών. Kαθημερινά πολλαπλασιάζονται αυτοί που ζητούν από τον οδοντίατρό τους να μεταβάλουν το χρώμα των δοντιών τους προς το λευκότερο με τη χρήση ειδικών ουσιών. Στη χώρα μας, πριν από μόλις λίγα χρόνια, οι άνθρωποι του θεάματος και της μόδας ήταν κυρίως εκείνοι που επεδίωκαν να αποκτήσουν ένα χολιγουντιανό χαμόγελο με μαργαριταρένια δόντια. Σήμερα, όλο και περισσότεροι άντρες και γυναίκες κάθονται στην οδοντιατρική καρέκλα με αυτόν το σκοπό. Mετά από 45΄ σηκώνονται πανέτοιμοι να μοιράσουν γύρω τους φωτεινά χαμόγελα γεμάτα αυτοπεποίθηση. H λεύκανση είναι μια μέθοδος συντηρητική (δεν απαιτεί ούτε εξαγωγές, ούτε τρόχισμα), απλή, ανώδυνη, ακίνδυνη, γρήγορη, αποτελεσματική και σχετικά προσιτή οικονομικά. Eφαρμόζεται στο ιατρείο ή στο σπίτι, πραγματοποιώντας εύκολα και άμεσα την επιθυμία του καθενός για «κατάλευκο» χαμόγελο. Δεν γίνεται λεύκανση αν: •Eίστε έγκυος ή θηλάζετε. •Έχετε υπερευαισθησία στα δόντια. •Πάσχετε από περιοδοντίτιδα (προχωρημένη ουλίτιδα) και άλλες αλλοιώσεις στα δόντια. •Έχετε πολλαπλές αποκαταστάσεις (γέφυρες, στεφάνες, σφραγίσματα στα μπροστινά δόντια). •Eίστε αλλεργικοί σε κάποιο από τα βασικά υλικά λεύκανσης. •Είστε κάτω των 16 ετών.

12+1 ερωτήσεις για τη μέθοδο που εφαρμόζεται

1. Tι ακριβώς κάνει η λεύκανση; «Ξεπλένει» τις χρωστικές ουσίες από το σμάλτο και την οδοντίνη, λευκαίνοντας τα δόντια. 2. Πώς γίνεται; Aν δεν έχετε προβλήματα (τερηδόνες, αποστήματα, φλεγμονές κλπ.), ο οδοντίατρος θα σας κάνει καθαρισμό και φθορίωση. Έπειτα, θα απομονώσει με ειδικά υλικά τα ούλα, τη γλώσσα, τα χείλη και τα μάγουλα. Mετά, θα αλείψει τα δόντια με λευκαντικό ζελέ. Aνάλογα με το υλικό που θα χρησιμοποιήσει, είτε θα το ενεργοποιήσει με κάποια συσκευή λέιζερ είτε θα το αφήσει να δράσει μόνο του για όσο χρόνο χρειάζεται. H διαδικασία μπορεί να επαναληφθεί ώσπου τα δόντια να πάρουν την επιθυμητή απόχρωση. Mία συνεδρία 45 λεπτών συνήθως αρκεί. Φεύγοντας από το ιατρείο, και για 48 ώρες, δεν πρέπει να καπνίσετε, να πιείτε καφέ, τσάι, αναψυκτικά τύπου κόλα, κόκκινο κρασί, έτοιμους χυμούς σε κουτί, που μπορεί να περιέχουν συνθετικό χρώμα, ούτε να φάτε παντζάρια, καρότα, φράουλες, κεράσια, μούρα, γαριδάκια ή τυποποιημένα χρωματιστά αλμυρά που σερβίρονται με αλκοολούχα ποτά. 3. Θα ασπρίσουν και τα «λευκά» σφραγίσματα; H λεύκανση μεταβάλλει μόνο το χρώμα των φυσικών δοντιών. Γι’ αυτό, θα πρέπει να αντικαταστήσετε τα παλιά λευκά

σφραγίσματά σας με νέα, 3-4 εβδομάδες μετά τη λεύκανση. Aν έχετε ικανοποιητικές θήκες ή γέφυρες, δεν είναι αναγκαίο να τις αλλάξετε, εφόσον επιλέξετε το νέο χρώμα των δοντιών σας να έχει την απόχρωσή τους. 4. Eίναι πράγματι ανώδυνη η λεύκανση; Aπολύτως. Πολύ σπάνια, κάποιοι από τους «ασθενείς» νιώθουν κάποια ενόχληση - ένα «πάγωμα» των δοντιών ή τσούξιμο στα ούλα μετά τη λεύκανση. Aν σας συμβεί κάτι τέτοιο (συνήθως σε λεύκανση εκτός ιατρείου), ο γιατρός θα σας κάνει φθορίωση. Mπορεί, επίσης, να σας συστήσει ειδική οδοντόπαστα για ανακούφιση. Όπως και να ’χει, τα συμπτώματα υποχωρούν γρήγορα. 5. Eλλοχεύει κάποιος κίνδυνος; Aν και παλαιότερα υπήρχε προκατάληψη, σήμερα έρευνες έχουν αποδείξει πως οι λευκαντικές ουσίες δεν καταστρέφουν το σμάλτο των δοντιών. Mπορεί, όμως, κατά την εφαρμογή τους να πάθετε χημικό έγκαυμα στα ούλα, τη γλώσσα ή τα χείλη. Στην απίθανη περίπτωση που σας συμβεί κάτι τέτοιο στο ιατρείο (μόνο από λάθος χειρισμό), η ενόχληση υποχωρεί μέσα σε λίγες ώρες. Πιθανό, αλλά ασυνήθιστο, είναι να νιώσετε ενόχληση στα δόντια σας κατά τη διάρκεια της λεύκανσης. Tότε η διαδικασία διακόπτεται αμέσως και ο γιατρός ψάχνει την αιτία. H φθορίωση πριν τη λεύκανση εκμηδενίζει αυτή την πιθανότητα. 6. Nα χρησιμοποιήσω μια λευκαντική μέθοδο από το φαρμακείο; H λεύκανση πρέπει να γίνεται με τη συνδρομή ή την εποπτεία του οδοντιάτρου. Aν για οικονομικούς λόγους (είναι η φθηνότερη λύση) επιλέξετε μια τέτοια μέθοδο, θα πρέπει να είστε βέβαιοι ότι το στόμα σας είναι υγιές και να έχετε κάνει πολύ πρόσφατα καθαρισμό. Eπίσης, θα πρέπει να ξέρετε ότι ο προκατασκευασμένος νάρθηκας που θα χρησιμοποιήσετε δεν θα ταιριάζει απόλυτα στην οδοντοστοιχία σας, με συνέπεια -λόγω κακής εφαρμογής- ή να μη γίνει ομοιόμορφη λεύκανση στα δόντια σας ή να υποστείτε εγκαύματα στο στόμα από διαρροή λευκαντικής ουσίας. 7. Mε τη χρήση ειδικής οδοντόπαστας επιτυγχάνεται λεύκανση στα δόντια; H λευκαντική φαρμακευτική οδοντόπαστα (που διατίθεται αποκλειστικά από τα φαρμακεία) βοηθά στην απομάκρυνση των επιφανειακών χρωστικών, αλλά επηρεάζει ελάχιστα την αλλαγή χρώματος των δοντιών. Πρέπει να χρησιμοποιείται πάντα σε συννενόηση με τον οδοντίατρο. 8. Ποια θεωρείται η καλύτερη μέθοδος λεύκανσης; Aνάλογα με το πρόβλημα και τις προσδοκίες σας, το χρόνο και τα χρήματα που διαθέτετε, και, φυσικά, τη γνώμη που έχει ο οδοντίατρός σας, θα επιλέξετε από κοινού τη μέθοδο που σας ταιριάζει. H λεύκανση στο ιατρείο υπερτερεί αυτής στο σπίτι καταρχήν γιατί εφαρμόζεται από τον οδοντίατρο κι όχι από εσάς. Eίναι ασφαλέστερη, γρηγορότερη, αποτελεσματικότερη και ουσιαστικά έχει περίπου το ίδιο κόστος με αυτήν που γίνεται στο σπίτι με εξατομικευμένο νάρθηκα.

Mαρία Bλαχοπούλου

9. Aμέσως μετά τη θεραπεία, υπάρχει διαφορά στο χρώμα των δοντιών; Στο ιατρείο το αποτέλεσμα είναι αμέσως ορατό. Στο σπίτι, επίσης, βλέπετε διαφορά από την πρώτη εφαρμογή. Tο χρώμα, σε κάθε περίπτωση, σταθεροποιείται σε 3-4 εβδομάδες μετά τη θεραπεία. 10. Tι ποσοστό επιτυχίας έχει η λεύκανση; Kατά 90% το αποτέλεσμα είναι το προσδοκώμενο. Bέβαια, και για τη λεύκανση ισχύει ό,τι και για κάθε αισθητική επέμβαση: οι απαιτήσεις σας πρέπει να είναι ρεαλιστικές. Εξάλλου, το απόλυτο λευκό δεν είναι απαραίτητα η σωστότερη επιλογή για κάθε στόμα. Το χρώμα της επιδερμίδας, λόγου χάρη, παίζει ρόλο στον τόνο του λευκού που θα επιλέξετε. 11. Eίναι μόνιμο το αποτέλεσμα; Δεν είναι. Ωστόσο, τα δόντια που έχουν λευκανθεί παραμένουν πάντα λευκότερα από το αρχικό τους χρώμα με σωστή συντήρηση. Σύμφωνα με έρευνες, ο μέσος όρος διάρκειας της λεύκανσης κυμαίνεται από ένα έως πέντε χρόνια. Tο πόσο θα διαρκέσει τελικά εξαρτάται από:•Tο φυσικό χρώμα των δοντιών σας (έχει αποδειχτεί πως η λεύκανση διαρκεί περισσότερο σε δόντια κίτρινης απόχρωσης).•Tη μέθοδο λεύκανσης που θα επιλέξετε (η λεύκανση στο ιατρείο, σε συνδυασμό με τη λεύκανση στο σπίτι, επιτυγχάνει καλύτερα αποτελέσματα).•Tη συνέπειά σας στη λήψη αναμνηστικών δόσεων λεύκανσης (μία φορά το χρόνο στο ιατρείο). 12. Πώς θα διαρκέσει περισσότερο η λευκαντική δράση στα δόντια; Θα πρέπει να περιορίσετε τις κακές σας συνήθειες (κάπνισμα, καφέ κτλ.), να βουρτσίζετε σχολαστικά τα δόντια σας, να χρησιμοποιείτε τις λευκαντικές οδοντόπαστες που θα σας συστήσει ο οδοντίατρός σας για όσο διάστημα ορίσει και να μην παραλείπετε τις αναμνηστικές δόσεις λεύκανσης. Λεύκανση στο σπίτι Μια εναλλακτική μέθοδος που προτιμά ένα μικρό ποσοστό, γιατί πιστεύει πως ελέγχει καλύτερα το τελικό αποτέλεσμα, είναι η λεύκανση στο σπίτι με τη βοήθεια ενός νάρθηκα (μασελάκι). Πιο συγκεκριμένα, ο οδοντίατρος παίρνει ένα αποτύπωμα των δοντιών σας, ώστε να κατασκευαστεί ένας ειδικός, εξατομικευμένος νάρθηκας από λεπτό πλαστικό. Σε αυτόν θα τοποθετήσετε, όταν ετοιμαστεί από τον οδοντοτεχνίτη, το λευκαντικό διάλυμα (συνήθως σε μορφή ζελέ) που θα σας συστήσει ο οδοντίατρός σας. Aνάλογα με το υλικό, θα σας δώσει και τις οδηγίες χρήσης. Yπάρχουν, για παράδειγμα, σκευάσματα που χρησιμοποιούνται στη διάρκεια της νύχτας και άλλα για 13 ώρες την ημέρα. Όταν φοράτε το νάρθηκα, δεν πρέπει να τρώτε, να πίνετε και να καπνίζετε. Mετά την έναρξη της εφαρμογής, ο γιατρός θα σας ζητήσει να τον επισκέπτεστε κάθε 23 ημέρες για να ελέγχει το αποτέλεσμα. Eκείνος θα σας πει πότε θα σταματήσετε. H όλη διαδικασία διαρκεί 2-6 εβδομάδες. Σε αυτό το διάστημα δεν πρέπει να καπνίζετε, να πίνετε καφέ, τσάι, αναψυκτικά τύπου κόλα και να τρώτε πολύ όξινα φρούτα. H επιτυχία της τεχνικής βασίζεται στη συνέπεια του ενδιαφερομένου.

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ 13

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2015

Γενική Κλινική «ΕΛΠΙΣ» Δ.ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΑΝ.ΓΑΖΗ 118 ΒΟΛΟΣ • ΤΗΛ: 2421094000 • FAX: 2421025242

Γενική Κλινική «ΕΛΠΙΣ» ιδρύθηκε από τους χειρουργούς ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ και ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΓΕΝΝΗΜΑΤΑ το 1966 και εδρεύει στο Βόλο, στην οδό Ανθίμου Γαζή 118 κοντά στην πλατεία Ελευθερίας. Μετά το θάνατο του Δ. Παπαϊωάννου τη διεύθυνση της κλινικής ανέλαβαν τα παιδιά του, προσπαθώντας να συνεχίσουν το έργο του.

Η κλινική «ΕΛΠΙΣ - Δ.ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ Α.Ε». διαθέτει τα εξής τμήματα: Παθολογικό, Καρδιολογικό, Νευρολογικό, Χειρουργικό, Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής, Ουρολογικό, Τμήμα ενδοσκοπήσεων, Ουρολογικά Laser, Ορθοπεδικό, Οφθαλμολογικό, ΩΡΛ, καθώς και πλήρως εξοπλισμένα εργαστήρια όπως Μικροβιολογικό, Βιοχημικό, Ακτινολογικό - Υπερήχων, Φυσικοθεραπείας, Δοκιμασίας κόπωσης και Νευροουρολογίαςακράτειας ούρων. Στην κλινική λειτουργούν εξωτερικά ιατρεία παθολογικού και χειρουργικού τομέα. Στα πλαίσια της βελτίωσης της ιατροτεχνολογικής υποδομής πρόσφατα εξόπλισε το οφθαλμολογικό τμήμα με μηχάνημα φακοθρυψίας, μηχάνημα οπτικής τομογραφίας (OCT) και φλουροαγγειογραφίας. Το καρδιολογικό τμήμα διαθέτει συσκευή υπερήχων, κυλιόμενο τάπητα για δοκιμασία κοπώσεως καθώς και HOLTER πιέσεως και αρρυθμιών. Στο ιατρικό δυναμικό της κλινικής ανήκουν, εκτός από τους διευθυντές των προαναφερθέντων τμημάτων, πολλοί εξωτερικοί συνεργάτες καθώς και εσωτερικοί βοηθοί, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι ειδικευμένοι και παρέχουν ιατρική κάλυψη στους ασθε-

νείς της κλινικής όλο το 24ωρο. Έμπειροι φυσιοθεραπευτές συμβάλλουν στη γρήγορη κινητοποίηση των ασθενών. Η κλινική διαθέτει φαρμακείο που εξυπηρετεί τους νοσηλευόμενους ασθενείς όλο το 24ωρο. Από το Δεκέμβριο του 2014 ξεκίνησε σημαντική εσωτερική ανακαίνιση που αφορά τόσο στην ξενοδοχειακή υποδομή, όσο και στον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό. Η πλειοψηφία των δωματίων διαθέτει ηλεκτροκίνητες κλίνες, ψυγείο, τηλεόραση, κλιματισμό, τηλέφωνο κι ατομική τουαλέτα. Πολλά δωμάτια της κλινικής διαθέτουν monitors συνεχούς παρακολούθησης των ζωτικών σημείων των ασθενών. Τα χειρουργεία του 1ου ορόφου αυξήθηκαν κατά δύο αίθουσες και δημιουργήθηκε σύγχρονο χειρουργείο και στο 2ο όροφο με αίθουσα ανάνηψης κι εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας.Το ουρολογικό και ορθοπεδικό τμήμα εξοπλίστηκαν με νέο μηχάνημα διεγχειρητικής ακτινοσκόπησης (C - ARM) Siemens. Η κλινική είναι συμβεβλημένη με τον ΕΟΠΥΥ και νοσηλεύει ασθενείς όλων των ασφαλιστικών ταμείων και ιδιωτικών ασφαλειών. Στη κλινική μας δίνουμε έμφαση στην επιλογή του έμψυχου δυναμικού, ιδιαίτερα στο υψηλό επιστημονικό επίπεδο, την επαγγελματική εμπειρία, αλλά και το προσωπικό ήθος σε όλες τις βαθμίδες των εργαζομένων, ιατρικό, νοσηλευτικό, παραϊατρικό, τεχνικό - βοηθητικό και διοικητικό προσωπικό. Παρόλα αυτά θεωρούμε πως η σωστή διάγνωση, περίθαλψη και θεραπεία των ασθενών μας δεν επιτυγχάνεται μόνο με τις επιστημονικές γνώσεις, αλλά και με την παράλληλη ανάπτυξη σχέσης εμπιστοσύνης με τους ασθενείς μας. Η παροχή ολοκληρωμένων ιατρικών υπηρεσιών υψηλού επιπέδου, με σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, αποτελεί το όραμα και την αποστολή μας. Η κλινική μας είναι πιστοποιημένη κατά ISO 9001:2008 σύστημα διαχείρισης και πιστοποίησης ποιότητας.

14 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2015

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Πλαστική χειρουργική. Δέκα Μύθοι 1.Τα ενθέματα σιλικόνης στους μαστούς είναι επικίνδυνα για την υγεία. Μακροχρόνιες κλινικές μελέτες έχουν δείξει οτι τόσο τα ενθέματα σιλικόνης όσο κι αυτά του ορού (που δεν πολυχρησιμοποιούνται στην Ευρώπη) είναι ασφαλή και δεν έχει αποδειχθεί οτι σχετίζονται με κάποια νοσήματα (καρκίνο, ρευματοπάθειες κλπ). Το περίφημο FDA, ο αμερικανικός οργανισμός φαρμάκων και τροφίμων, από το 2006 έδωσε ξανά πλήρη άδεια χρήσης. Σε μια ανασκόπηση το 2011 το FDA ανανέωσε την έγκρισή του οριστικά. 2.Τα ενθέματα σιλικόνης «σπάνε», εμφανίζουν διαρροή και μακροχρόνια αδειάζουν. Η σύγχρονη γενιά ενθεμάτων, είναι εξαιρετικής αντοχής. Η σιλικόνη που περιέχουν είναι σε μορφή πηχτής γέλης και σε περίπτωση ζημιάς πρακτικά παραμένει στη θέση της. Οσο για το άδειασμα υπολογίζεται οτι χάνουν μόλις 1% στα 7 χρόνια. 3.Η λιποπροσθετική είναι καλύτερη μέθοδος από την τοποθέτηση ενθεμάτων στην αυξητική του μαστού. Η μεταμόσχευση λίπους, προς το παρόν, είναι πρακτικά σε πειραματικό στάδιο, είναι πολύωρη, απαιτεί ειδική συσκευή προετοιμασίας του μαστού, δύο ή τρεις εγχειρήσεις, είναι πιο ακριβή και κάπως απρόβλεπτη ως προς το αποτέλεσμα. Από την άλλη είναι μια χαρά τεχνική για διορθώσεις και βελτιώσεις, ως συμπληρωματική μέθοδος. 4.Οι γυναίκες με ενθέματα (προθέσεις μαστού) δεν μπορούν ή δεν πρέπει να θηλάζουν. Σύμφωνα με την περίφημη |Mayo Clinic, ο θηλασμός σε γυναίκες με προθέσεις μαστού είναι ασφαλής. Η απειροελάχιστη ποσότητα σιλικόνης που μπορεί να ανιχνευτεί στο γάλα είναι απολύτως ακίνδυνη για το μωρό. 5.Η λιποαναρρόφηση είναι μέθοδος αδυνατίσματος. Η λιποαναρρόφηση είναι μέθοδος διόρθωσης

της μορφής, του σχήματος, της σιλουέτας. Στοχεύει τις λιποαποθήκες πού δεν αντιδρούν στην δίαιτα και τη γυμναστική, στο τοπικό πάχος , στα λεγόμενα “ψωμάκια”. Η ιδανική υποψήφια σπάνια είναι υπέρβαρη. Εξάλλου για λόγους ασφαλείας σπανίως η λιποαναρρόφηση αφαιρεί πάνω από 4 λίτρα μικτού λίπους. 6.Η λιποαναρρόφηση με υπερήχους ή Laser είναι καλύτερη από την κλασσική. Μολονότι ακούγεται πιο προχωρημένη τεχνολογικά, στην πράξη δεν υπερτερεί ως προς το αποτέλεσμα. Πλεονεκτεί στην ταχύτητα , στην μικρότερη κόπωση του χειρουργού, μειονεκτεί στην πιθανότητα περισσότερων επιπλοκών. Βεβαίως η τεχνολογία εξελίσσεται όπως και η τεχνική με τη χρήση βελτιωμένων καννουλών κι εργαλείων. 7.Το λίπος επανέρχεται μετά από λιποαναρρόφηση ή το πάχος πηγαίνει αλλού.

Λάθος. Πρακτικά το αποτέλεσμα της λιποαναρρόφησης είναι μόνιμο. Ο αριθμός των λιποκυττάρων είναι σταθερός από την παιδική ηλικία. Φυσικά τα εναπομείναντα λιποκύτταρα συνεχίζουν να παχαίνουν αναλογικά όμως με το υπόλοιπο σώμα. Φυσικά και το πάχος δεν πηγαίνει αλλού. 8. Η λιποαναρρόφηση θεραπεύει την κυτταρίτιδα. Η λιποαναρρόφηση μπορεί να βελτιώσει την εμφάνιση ενίοτε όμως μπορεί και να χειροτερέψει την κυτταρίτιδα σε κάποιες περιπτώσεις. Το προσδοκώμενο αποτέλεσμα πρέπει να συζητείται με τον χειρουργό. 9. Το Μποτοξ είναι και επικίνδυνο και αντιαισθητικό αφού προξενεί ανέκφραστα πρόσωπα. Λάθος. Στις δόσεις που γίνεται είναι εξαιρετικά ασφαλές. Η έγχυση από εκπαιδευμένο γιατρό δημιουργεί πολύ φυσικά αποτελέσματα. Το «παγωμένο» πρόσωπο όπως και η πτώση βλεφάρου είναι αποτε-

Περιτομή και βραχύς χαλινός με laser

Φίλιππος Τζίμας Πλαστικός Χειρουργός Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Πλαστικής, Επανορθωτικής και Αισθητικής Χειρουργικής Μέλος της ISAPS (International Society for Aesthetic Plastic Surgery)

Επιπλοκές της φίμωσης είναι: 1) φλεγμονές της βαλάνου και της ακροποσθίας, 2) δυσχέρεια και πόνος κατά την σεξουαλική επαφή, 3) σχηματισμός ραγάδων (μικρές ρήξεις) του δέρματος, 4) μικρή διάρκεια στύσης, 5) παραφίμωση, 6) δυσκολία στην ούρηση, 7) καρκίνος πέους (σχετικά σπάνια) Σε παραμελημένες ή πολύ προχωρημένες περιπτώσεις (π.χ. ουλώδης φίμωση) μπορεί να προκαλέσει πλήρη απόφραξη στη έξοδο των ούρων, με αποτέλεσμα τη στάση των ούρων και ακόμα και νεφρική ανεπάρκεια από χρόνια απόφραξη. Η φίμωση στον ενήλικα μπορεί να είναι και αιτία ανικανότητας, αφού δεν επιτρέπει την ευχερή διείσδυση κατά την επαφή, αλλά και αιτία υπογονιμότητας, αφού εμποδίζει την έξοδο του σπέρματος. Σύμφωνα με μελέτες, κυριότερος παράγοντας κινδύνου καρκίνου του πέους είναι η πλημμελής τοπική υγιεινή. Η συσσώρευση σμήγματος, ιδιαίτερα όταν συνυπάρχει φίμωση, έχει ως αποτέλεσμα χρόνια φλεγμονή που οδηγεί σε καρκίνο. Περιτομή είναι η χειρουργική αντιμετώπιση της φίμωσης με αφαίρεση τμήματος της ακροποσθίας. Είναι από τις πιο συχνές χειρουργικές επεμβάσεις στον κόσμο και έχει μακρόχρονη ιστορία, μιας και

10.Η πλαστική χειρουργική δεν έχει ουλές. Λάθος. Οταν το δέρμα κόβεται, με νυστέρι ή οτιδήποτε, θα σχηματιστεί ουλή. Αυτό που κάνουν οι πλαστικοί χειρουργοί είναι να ελαχιστοποιούν την εμφάνιση των ουλών. Η επιλογή της κατεύθυνσης και της θέσης της τομής πχ σε μια φυσική ρυτίδα ή πτυχή, ο τρόπος συρραφής και η μετεγχειρητική αγωγή επί της ουλής παίζουν σημαντικό ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα . Ομως κάποιο σημάδι πάντα θα μείνει.

Αντώνιος Δ. Ντάφος Χειρουργός ουρολόγος Fellow of European board of urology Ειδικευθής στο Πανεπιστημιακό Νος. Λάρισας

1. Φίμωση φίμωση είναι η στένωση της δερματικής πτυχής που βρίσκεται στην άκρη του πέους (ακροποσθία), έτσι ώστε να μην μπορεί να αποκαλύπτεται η βάλανος του πέους κατά την έλξη της ακροποσθίας προς τη βάση του πέους. Η φίμωση μπορεί να είναι, είτε συγγενής, δηλαδή από τη γέννηση του παιδιού, είτε επίκτητη, να παρουσιαστεί προοδευτικά στον ενήλικα. Είναι μια κατάσταση πολύ συχνή στα παιδιά, αλλά σπάνια παθολογική. Στον ενήλικα άνδρα οφείλεται συνήθως σε παθήσεις φλεγμονώδους αιτιολογίας (βαλαποσθίτιδα), σε κακώσεις ή τραυματισμούς της περιοχής, στα πλαίσια μιας συστηματικής νόσου (π.χ. σακχαρώδης διαβήτης), καθώς επίσης και σε κακή υγιεινή.

λέσματα υπερδοσολογίας. Ευτυχώς σε λίγες εβδομάδες τα πράγματα διορθώνονται πλήρως αν κάτι δεν πάει καλά.

Οπτική απεικόνιση της χειρουργικής αντιμετώπισης για την φίμωση πέους αποτελεί μία από τις πιο παλιές επεμβάσεις που είναι γνωστές στην ανθρωπότητα. Πρόκειται για μια μικροεπέμβαση, διάρκειας 30 λεπτών περίπου, που γίνεται με τοπική αναισθησίαστο χώρο του ιατρείου. Μετά την κυκλική αφαίρεση της ακροποσθίας η οποία γίνεται με χειρουργικό laser CO2 (διοξειδίου του άνθρακα), τοποθετούνται απορροφήσιμα ράμματα, τα οποία πέφτουν μόνα τους σε 10-15 ημέρες, διάστημα στο οποίο ο ασθενής πρέπει να απέχει από κάθε σεξουαλική δραστηριότητα. Ο ασθενής πηγαίνει στο σπίτι του αμέσως μετά το πέρας τηςεπέμβασης και την επόμενη μπορεί να εργαστεί χωρίς κανένα πρόβλημα.

2. Βραχύς χαλινός Ο χαλινός είναι μια πτυχή του δέρματος που βρίσκεται στην κάτω επιφάνεια του πέους και ενώνει τη βάλανο (κεφαλάκι) με την πόσθη (το δέρμα που καλύπτει το πέος). Όταν είναι κοντός, έχει δηλαδή μικρό μήκος τότε ονομάζεται βραχύς χαλινός. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εμποδίζεται η αποκάλυψη της βαλάνου κατά τη στύση ή στην περίπτωση που αυτή αποκαλύπτεται να κάμπτεται προς τα κάτω λόγω έλξης από το βραχύ χαλινό. Η κατάσταση προκαλεί δυσφορία ή και ήπιο πόνο στον ασθενή. Σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι δυνατόν κατά τη διάρκεια έντονης σεξουαλικής επαφής να προκληθεί πλήρη ή μερική ρήξη του χαλι-

νού,με αποτέλεσμα την εμφάνιση μικρής αιμορραγίας, που τρομάζει τον ασθενή. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να τοποθετήσετε πιεστικά μία γάζα ή μια πετσέτα για λίγα λεπτά στην περιοχή που ματώνει. Η αιμορραγία συνήθως σταματά, επί εμμονής θα πρέπει να απευθυνθείτε άμεσα στο γιατρό σας. Όταν ο βραχύς χαλινός προκαλεί τα λειτουργικά ενοχλήματα που αναφέραμε παραπάνω ,τότε μπορεί να κοπεί. Πρόκειται για μια μικροεπέμβαση που γίνεται με τοπική αναισθησία (ξυλοκαίνη) και διαρκεί περίπου 5 λεπτά. Η διατομή γίνεται με το laser CO2 αναίμακτα και χωρίς την ανάγκη τοποθέτησης ράμματος. Ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στην εργασία του ακόμη και την ίδια ημέρα.

3. Γιατί laser; Ένα από τα πλεονεκτήματα του laser διοξειδίου του άνθρακα, είναι ότι η ενέργεια που παράγεται απορροφάται έντονα από το νερό και την οργανική ύλη. Αυτό σημαίνει ότι οι ιστοί μπορούν να απομακρυνθούν στιβάδα στιβάδα, χωρίς να επηρεαστούν οι παρακείμενοι ιστοί σε μεγάλο βαθμό. Ταυτόχρονα το laser CO2 προκαλεί πήξη του αίματος σε μικρά αγγεία, επιτρέποντας την εργασία με ελεγχόμενο τρόπο. Είναι γνωστό ότι η χειρουργική με laser διοξειδίου του άνθρακα σημαίνει λιγότερους μετεγχειρητικούς πόνους σε σύγκριση με τις συμβατικές χειρουργικές μεθόδους και αυτό πιθανόν να ωφείλεται εν μέρει στη βιοδιεγερτική του ικανότητα. Η χειρουργική με laser, για παράδειγμα, έχει σαν επακόλουθο την ελαχιστοποίηση των ούλων. Η διεργασία της μεταγχειρητικης επούλωσης είναι λίγο πιο αργή με τη χρήση laser CO2 σε σχέση με τη συμβατική χειρουργική, αλλά από την άλλη μεριά, η μετεγχειρητική δυσανεξία είναι σημαντικά μικρότερη και το τελικό αισθητικό αποτέλεσμα πολύ πιο αποδεκτό. Η απουσία αιμορραγίας ίσως να είναι το αίτιο για την πιο αργή επούλωση. Η δέσμη laser αποτρέπει τις επιμολύνσεις στην εγχειρισμένος περιοχή, γεγονός που συμβάλει στη διεργασία της αποθεραπείας.

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ 15

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2015

Μελάνωμα - Καρκίνος Δέρματος

ι περισσότεροι καρκίνοι του δέρματος (βασικοκυτταρικοί, ακανθοκυτταρικοί) δε θεωρούνται γενικά πολύ επικίνδυνοι διότι θεραπεύονται εύκολα χειρουργικά ή με διάφορα φάρμακα που εφαρμόζονται τοπικά στο δέρμα. Εξαίρεση αποτελεί ο κακοήθης σπίλος (σπίλος=«ελιά») που ονομάζεται μελάνωμα (δηλαδή μελανός όγκος). Το μελάνωμα προέρχεται από τα μελανινοκύτταρα του δέρματος. Τα μελανινοκύτταρα βρίσκονται στο κατώτερο στρώμα της επιδερμίδας και παράγουν μελανίνη, τη χρωστική που προσδίδει το φυσικό χρώμα του δέρματος. Η έκθεση στον ήλιο οδηγεί σε αύξηση της παραγόμενης μελανίνης με αποτέλεσμα το μαύρισμα του δέρματος. Το μελάνωμα αποτελεί όχι μόνο τον πλέον κακοήθη δερματικό όγκο αλλά και έναν από τους πλέον κακοήθεις καρκίνους γενικώς. Μπορεί να διασπαρεί σχεδόν σε κάθε όργανο ή ιστό του σώματος και να οδηγήσει στο θάνατο μέσα σε ένα χρόνο μετά την υποτροπή του σε απομακρυσμένα σημεία. Το μελάνωμα μεθίστανται συχνότερα στον εγκέφαλο και στο νωτιαίο σωλήνα. Πρόκειται για σχετικά συχνό καρκίνο, η επίπτωση του οποίου αυξάνει συνεχώς κάθε χρόνο. Όταν πρωτοεμφανιστεί το μελάνωμα ως κακοήθης σπίλος στο δέρμα ή στον οφθαλμό - και μερικές φορές στα ούλα, στον κόλπο ή στον πρωκτό- υπάρχουν αρκετές πιθανότητας να είναι ιάσιμο με περιορισμένης έκτασης χειρουργική επέμβαση. Έχει λοιπόν τεράστια σημασία η αναγνώριση των πρώιμων σημείων του μελανώματος τα οποία πρέπει αμέσως να αποσπούν την ιατρική προσοχή. Την αντιμετώπισή τους την αναλαμβάνει κάποιος ειδικός δερματολόγος, χειρουργός ή ογκολόγος. Εάν το μελάνωμα διεισδύσει βαθιά στο δέρμα και φτάσει στα λεμφαγγεία και τα αιμοφόρα αγγεία που βρίσκονται στη δεύτερη στιβάδα του δέρματος (χόριο), συνήθως είναι αδύνατο να ιαθεί, αν και με τη χειρουργική μπορεί να επιτευχθεί μεγάλο διάστημα ελεύθερο νόσου.

Ποιοι είναι οι ιστολογικοί τύποι του μελανώματος; Μόνο ένας τύπος κακοήθους (καρκινικού) κυττάρου υπάρχει, από το οποίο απαρτίζονται όλα τα μελανώματα, το κακόηθες κύτταρο που παράγει χρωστική και ονομάζεται μελανοκύτταρο. Υπάρχουν όμως λίγες ποικιλίες κυττάρων που διακρίνονται από το σχήμα τους, όπως τα κυβοειδή ή ατρακτοειδή. Σε ό,τι αφορά τα μελανώματα του δέρματος, η συμπεριφορά τους είναι γενικά παρόμοια, ενώ στο μελάνωμα του οφθαλμού το σχήμα προσδιορίζει τη συμπεριφορά του σε σημαντικό βαθμό. Όλα τα μελανοκύτταρα περιέχουν κοκκία χρωστικής ακόμα και όταν δεν είναι μαύρα ή καφέ σκούρα. Σε όλες τις περιπτώσεις έχουν τα απαραίτητα ένζυμα για την παραγωγή της ειδικής χρωστικής, της μελανίνης. Όταν τα μελανώματα διασπείρονται, συχνά δεν παράγουν χρωστική και θεωρούνται αμελανωτικά. Πάντως, φαίνεται ότι ο βαθμός κακοήθειας τόσο των μελανωτικών όσο και των αμελανωτικών μελανωμάτων είναι ο ίδιος. Τα μελανώματα ανευρίσκονται συχνότερα στο δέρμα αλλά το 10% εξ αυτών αναπτύσσονται στο μάτι. Με βάση ιστολογικά κριτήρια και τον τρόπο που αναπτύσσονται, διακρίνονται οι εξής μορφές κακοήθους μελανώματος στο δέρμα: • Ενδοεπιδερμιδικό κακόηθες μελάνωμα: Αποτελεί πρώιμη μορφή μελανώματος που εντοπίζεται στην επιδερμίδα οποιουδήποτε σημείου του σώματος. Συνήθως είναι μια μελαγχρωματική κηλίδα (επίπεδη περιγεγραμμένη μεταβολή της χροιάς του δέρματος με μέγεθος μέχρι 1 cm) που μπορεί να εξελιχθεί σε οζώδες ή επιφανειακά επεκτεινόμενο μελάνωμα. • Kακόηθες μελάνωμα τύπου κακοήθους φακής: Παρατηρείται κυρίως σε άτομα μεγάλης ηλικίας, σε σημεία χρόνιας έκθεσης στον ήλιο (πρόσωπο, λαιμός). Εμφανίζεται στο έδαφος κακοήθους φακής, της οποίας ένα τμήμα παχύνεται και γίνεται οζώδες. Σ' αυτή την περίπτωση υπάρχει διείσδυση της βασικής μεμβράνης. Εντός της βλάβης παρατηρείται πολυχρωμία. • Επιφανειακά επεκτεινόμενο κακόηθες μελάνωμα: Αρχικά χαρακτηρίζεται από επιφανειακή επέκταση και αργότερα από κάθετη με σχηματισμό όζων. Αρχίζει σαν μια έντονα μελαγχρωματική κηλίδα η οποία επεκτείνεται επιφανειακά και αποκτά αποχρώσεις του καφέ και μαύρου με εστίες ερυθρού, γκρι και άσπρου. Όταν αρχίζει να επεκτείνεται σε βάθος, σχηματίζονται οζίδια. • Οζώδες κακόηθες μελάνωμα: Χαρακτηρίζεται από το σχηματισμό μελανής βλατίδας (μικρό στερεό έπαρμα του δέρματος με διάμετρο από κεφαλή καρφίτσας μέχρι 1 cm) που μετατρέπεται σε οζίδιο που μπορεί να εξελκωθεί. • Κακόηθες μελάνωμα των άκρων: Εντοπίζεται στα πέλματα, πα-

λάμες και κάτω από το νύχι. Καθώς παχύνεται, το νύχι δεν αναπτύσσεται κανονικά. Έχει κλινικά χαρακτηριστικά όμοια με αυτά της κακοήθους φακής και του επιφανειακά επεκτεινόμενου κακοήθους μελανώματος. • Δεσμοπλαστικό μελάνωμα: Παρατηρείται σπάνια σε ηλικιωμένα άτομα σε σημεία χρόνια εκτεθειμένα στον ήλιο. Χαρακτηρίζεται από το σχηματισμό οζιδίου ή πλάκας. Πρόκειται για χοριακό όγκο (στο χόριο του δέρματος) που αποτελείται από ατρακτοειδή κύτταρα χωρίς μελανίνη. Συχνα επεκτείνεται στο υποδόριο λίπος και διηθεί τα νεύρα της γύρω περιοχής. • Αμελανωτικό κακόηθες μελάνωμα: Αυτό το είδος κακοήθους μελανώματος χαρακτηρίζεται από οζώδη μορφή και από την έλλειψη μελάγχρωσης. Τα μελανώματα ενδέχεται να αναπτυχθούν και σε ασυνήθιστες περιοχές, όπως κάτω από το νύχι του χεριού ή του ποδιού, στο βλεννογόνο που καλύπτει την στοματική κοιλότητα, στον κόλπο ή τον πρωκτό. Πρωτοπαθή μελανώματα έχουν βρεθεί και στον μελαχρωματικό ιστό που επενδύει τον εγκέφαλο (μήνιγγες). Είναι σημαντικό να μη συγχέονται τα μελανώματα κάτω από τα νύχια με τις μυκητιάσεις, αν και το σφάλμα αυτό γίνεται μερικές φορές στην αρχή της νόσου.

Ποια είναι τα αίτια του μελανώματος; Η διακεκομμένη έκθεση σε έντονη ηλιακή ακτινοβολία που προκαλεί μάλλον εγκαύματα παρά μαύρισμα σχετίζεται συχνότερα με μελάνωμα ενώ η χρόνια έκθεση στον ήλιο σχετίζεται με καλοηθέστερους καρκίνους του δέρματος. Επίσης η κληρονομικότητα είναι αιτιολογικός και εκλυτικός παράγοντας, όπως συμβαίνει στο σύνδρομο δυσπλαστικού σπίλου, σε άτομα με τύπο δέρματος Ι και ΙΙ που παρουσιάζουν αυξημένη δυνατότητα ανάπτυξης ηλιακού εγκαύματος. Επιπλέον, το κακόηθες μελάνωμα μπορεί να προέρχεται από εξαλλαγή κακοήθους φακής, συγγενών σπίλων, μελανοκυτταρικών σπίλων. Προδιαθεσικούς παράγοντες μπορεί να αποτελέσουν ο χρόνιος ερεθισμός σπίλων και η ανοσοκαταστολή. Δεν υπάρχουν ενδείξεις που να υποστηρίζουν ότι η νόσος σχετίζεται με τη δράση ορμονών, ωστόσο μεμονωμένοι ασθενείς παρουσίασαν εντυπωσιακό ιστορικό υποτροπών και ταχεία εξέλιξη της νόσου που σχετιζόταν με την εγκυμοσύνη. Η λήψη αντισυλληπτικών δισκίων, τα περισσότερα από τα οποία περιέχουν προγεστερινοειδείς παράγοντες, έχει επίσης συσχετιστεί με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης μελανωμάτων επιφανειακής ανάπτυξης.

Ποια τα συνήθη συμπτώματα και σημεία του μελανώματος; Για να υπάρξει ίαση, απαιτείται έγκαιρη διάγνωση και κατάλληλη χειρουργική επέμβαση. Οι οικογενειακοί γιατροί, οι παθολόγοι αλλά και οι ίδιοι οι ασθενείς πρέπει να αναγνωρίζουν τα πρώιμα προειδοποιητικά σημεία που συνήθως ακολουθούν την εξής σειρά: μαύρισμα κάποιου προϋπάρχοντος σπίλου, αύξηση του μεγέθους του, εμφάνιση ανομοιογενούς μελάγχρωσης (από σκούρο καφέ έως μαύρο) και μίγματος αποχρώσεων, δημιουργία ανώμαλων ορίων και προπέτεια (ανύψωση) της βλάβης. Η αιμορραγία αναφέρεται ως ένα από τα σημεία προχωρημένης νόσου. Μπορεί επίσης να υπάρξουν περαιτέρω αλλαγές στο χρώμα του σπίλου, όπως αποχρωματισμός κάποιου τμήματός του, ή εμφάνιση κάποιας ερυθρωπής, βαθυκύανης ή γκριζωπής απόχρωσης. Η αιμορραγία συνήθως παρατηρείται έπειτα από μικρή κάκωση και μερικές φορές αφού εμφανιστούν οι παραπάνω αλλαγές. Συχνά συνυπάρχουν στοιχεία φλεγμονής: κνησμός, πόνος καθώς και εξέλκωση, ουλοποίηση ή εφελκιδοποίηση της βλάβης. Μερικές φορές εμφανίζεται και νέα μελαχρωματική κηλίδα ή δορυφόρες βλάβες. Αν έχετε απορία για οτιδήποτε στο δέρμα σας συμβουλευτείτε τον ιατρό σας. Μη χρησιμοποιήσετε τις εικόνες, προσπαθώντας να θέσετε διάγνωση από μόνοι σας. Οι εικόνες αυτές αποτελούν χρήσιμα παραδείγματα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστούν την κλινική εξέταση που γίνεται από ειδικό ιατρό. Το σύστημα "ABCD" αποτελεί έναν μνημονικό κανόνα για τον εντοπισμό ύποπτων βλαβών: • Assymetry - Ασυμμετρία: Το ένα ημιμόριο της βλάβης δεν μοιάζει με το άλλο. • Border irregularity - Ακανόνιστα όρια: Τα όρια της βλάβης σχηματίζουν οδοντώσεις ή από τη βλάβη εκτείνονται «ψευδοπόδια» προς το περιβάλλον υγιές δέρμα. • Color variegation - Ποικιλοχρωμία: Η βλάβη παρουσιάζει ένα μίγμα χρωμάτων και αποχρώσεων. • Diameter - Διάμετρος: Μετρούμε τη μεγαλύτερη διάμετρο της βλάβης >6mm. Τα μελανώματα μπορεί να ποικίλλουν πολύ ως προς την εμφάνιση τους. Πολλά μπορεί να έχουν και τα τέσσερα χαρακτηριστικά του συστήματος ABCD, ενώ άλλα να έχουν μόνο ένα ή δύο από αυτά. Σε κάθε περίπτωση βλάβες που παρουσιάζουν σημεία ή συμπτώ-

ματα όπως αυτά που προαναφέρθηκαν θα πρέπει να εξετάζονται από κάποιον ειδικό ιατρό. Πρέπει να τονιστεί ότι οι περισσότερες μελαχρωματικές κηλίδες δεν είναι μελανώματα. Παρόμοια μελάγχρωση μπορεί να εμφανίζουν χρόνιες φλεγμονώδεις καταστάσεις, καλοήθεις ινώδεις όγκοι (ινώματα) και τα βασικοκυτταρικά καρκινώματα (από τους συχνότερους χαμηλής κακοήθειας όγκους του δέρματος). Οι καλοήθεις όγκοι μπορεί επίσης να αιμορραγήσουν έπειτα από ερεθισμό από κάποιο εσώρουχο ή μετά το ξύρισμα. Είναι πάντως προτιμότερο να προσφύγει κανείς στο γιατρό σε κάθε ύποπτη αλλαγή.

Πως γίνεται η διάγνωση του μελανώματος; • Επισκόπηση: Καταγράφονται με ακρίβεια η θέση, το χρώμα, το μέγεθος και η μορφολογία των βλαβών. Η φωτογράφηση μπορεί να βοηθήσει σ' αυτή την καταγραφή. Επίσης, η μικροσκόπηση με φωτεινή πηγή πάνω απ' το δέρμα βοηθά στην εξακρίβωση του τρόπου κατανομής της μελανίνης μέσα στις βλάβες. • Αιματολογικές και άλλες εξετάσεις: Δεν υπάρχουν ειδικές αιματολογικές εξετάσεις για προσυμπτωματικό πληθυσμιακό έλεγχο ή για επιβεβαίωση της διάγνωσης του πρωτοπαθούς μελανώματος. Διάφορα αντιγόνα που σχετίζονται με τον όγκο ερευνώνται ως πιθανοί νεοπλασματικοί δείκτες στο αίμα, τα αποτελέσματα όμως είναι αβέβαια. Το καρκινοεμβρυϊκό αντιγόνο (CEA), που ανευρίσκεται σε αρκετούς καρκίνους, δε συναντάται στα μελανώματα. • Βιοψία: Για τη διάγνωση είναι απαραίτητη η βιοψία (χειρουργική αφαίρεση του όγκου και εξέταση των μορφολογικών χαρακτήρων των ιστών και κυττάρων του στο μικροσκόπιο με σκοπό την αναζήτηση και διάκριση καρκινικών κυττάρων) με ευρεία τοπική εκτομή (με υγιή χειρουργικά όρια) του όγκου. Η εξέταση του όγκου στο μικροσκόπιο αποκαλύπτει τα χαρακτηριστικά μελανοκύτταρα, που συνήθως είναι ευμεγέθη και περιέχουν κοκκία μελανίνης.

Ποια τα στάδια του μελανώματος; Χρησιμοποιούνται διάφορα συστήματα σταδιοποίησης των μελανωμάτων του δέρματος. Το βάθος της διήθησης είναι ο καλύτερος προγνωστικός δείκτης όσον αφορά την έκβαση. Σύμφωνα με μία ταξινόμηση (κατά Clark), τα πρωτοπαθή μελανώματα χωρίζονται σε πέντε επίπεδα διήθησης, τα οποία ο παθολογοανατόμος προσδιορίζει εύκολα ανάλογα με το στοιχείο του δέρματος στο οποίο αυτή φτάνει: • Στάδιο Ι (in situ): Το μελάνωμα βρίσκεται στη θέση της προέλευσής του, στη βασική μεμβράνη της επιδερμίδας στη χοριοεπιδερμική συμβολή, εκεί όπου συναντώνται οι εξωτερικές στιβάδες του δέρματος με τις εσωτερικές. • Στάδιο ΙΙ: Επέκταση στο άνω τριτημόριο του χορίου, στη θηλώδη στιβάδα του χορίου. • Στάδιο ΙΙΙ: Το μελάνωμα επεκτείνεται στο όριο μεταξύ θηλώδους και δικτυωτής στιβάδας του χορίου. • Στάδιο ΙV: Διήθηση της δικτυωτής στιβάδας. • Στάδιο V: Διήθηση των υποδόριων ιστών, όπως του λιπώδους ιστού. Τα μελανώματα του σταδίου I σχεδόν πάντοτε είναι ιάσιμα με χειρουργική αφαίρεση της βλάβης. Τα μελανώματα των επιπέδων ΙΙΙ και IV υποτροπιάζουν στο 85% των περιπτώσεων. Τα μελανώματα του επιπέδου II υποτροπιάζουν σε ποσοστό 60% περίπου. Σύμφωνα με ένα άλλο σύστημα ταξινόμησης (κατά Breslow), λαμβάνεται υπόψη το ακριβές βάθος διείσδυσης μετρούμενο στο μικροσκόπιο και το οποίο χρησιμοποιείται μαζί με το προηγούμενο σύστημα. Τα μελανώματα που έχουν πάχος μικρότερο των 0,75mm συνήθως θεωρούνται σε μεγάλο βαθμό ιάσιμα με χειρουργική επέμβαση μόνο, αν και σε μερικά με τέτοιες «λεπτές» βλάβες παρουσιάστηκε υποτροπή. Όγκοι πάχους 0.76mm έως 1.5mm θεωρούνται ότι έχουν προκαλέσει μέτρια διήθηση και έχουν χειρότερη πρόγνωση απ' ό,τι οι λεπτές βλάβες. Τα μελανώματα πάχους 1,6mm ή και μεγαλύτερου είναι πολύ βαθιά, ιδίως όσα έχουν πάχος πάνω από 4mm. Αν και δεν υπάρχει ακριβής συσχέτιση ανάμεσα στις δύο ταξινομήσεις, μπορεί να επισημανθεί κάποια αλληλεξάρτηση ανάμεσα στα επίπεδα και το πάχος της διήθησης. Φρόνιμο είναι να θεωρείται ότι κάθε βλάβη με βάθος διείσδυσης μεγαλύτερο των 1,5mm μπορεί δυνητικά να υποτροπιάσει, επομένως είναι επικίνδυνη. Στις περιπτώσεις αυτές χρειάζεται συχνή επαφή με το χειρουργό ή τον ογκολόγο ώστε να διενεργούνται οι κατάλληλες εξετάσεις. Άλλο σημείο που υποδηλώνει φτωχή πρόγνωση, εκτός του προχωρημένου σταδίου, είναι η διήθηση των επιχώριων λεμφαδένων. Συνήθως οι λεμφαδένες αποτελούν ανοσολογικό φραγμό έναντι του όγκου. Όταν αυτοί διηθηθούν από τον όγκο, τα καρκινικά κύτταρα περνούν τελικά στο αίμα, απ' όπου μεταναστεύουν σε απομακρυσμένα όργανα. Τουλάχιστον στο 80% των ασθενών με προσβεβλημένους λεμφαδένες εκδηλώνεται υποτροπή του όγκου σε άλλο σημείο του σώματος. 'Aλλοι προγνωστικοί παράγοντες είναι η ύπαρξη αιμορραγίας ή εξέλκωσης αλλά και η γενικότερη κατάσταση της υγείας του ασθενούς. BeStrong.org.gr - 15.03.14

16 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2015

Καλοκαιρινές μυκητιάσεις Ο

ι καλοκαιρινές μυκητιάσεις ανήκουν στα συχνά δυσάρεστα απρόβλεπτα του καλοκαιριού και συμβαίνουν συχνά καθώς οι μύκητες αγαπούν τη ζέστη και την υγρασία. Γι αυτό άλλωστε το καλοκαίρι παρατηρείται έξαρση κάποιων δερματικών παθήσεων -όπως είναι οι καλοκαιρινές μυκητιάσεις- όχι μόνο σε ευαίσθητα άτομα αλλά και σε πιο ανθεκτικά δέρματα. Οι καλοκαιρινές μυκητιάσεις οφείλονται κυρίως σε δερματόφυτα (είδη μυκήτων) και αναπτύσσονται συνήθως στις μεσοδαχτύλιες πτυχές, όταν υπάρχει συσσωρευμένη υγρασία από το νερό της θάλασσας ή της πισίνας ή τον ιδρώτα. Οι καλοκαιρινές μυκητιάσεις εμφανίζονται σαν απολέπιση της επιδερμίδας ανάμεσα στα δάχτυλα ή σαν διαβρώσεις (σχισίματα) που συχνά συνοδεύονται από δυσάρεστη οσμή. Πέρα του ότι είναι ενοχλητικές και αντιαισθητικές, οι καλοκαιρινές μυκητιάσεις επιβάλλεται να θεραπευτούν γιατί αποτελούν μια ανοιχτή πύλη εισόδου για άλλα μικρόβια, κάτι το οποίο μπορεί να αποβεί επικίνδυνο για ασθενείς σαν τους διαβητικούς που είναι ευάλωτοι σε δευτερογενείς μικροβιακές λοιμώξεις. Επίσης ένας άλλος κίνδυνος που εγκυμονούν οι καλοκαιρινές μυκητιάσεις αν παραμείνουν αθεράπευτες είναι να εξελιχθούν σε χρόνιες μυκητιάσεις ή να προσβάλουν και τα νύχια στα πέλματα (ονυχομυκητίαση). Πως προλαμβάνονται οι καλοκαιρινές μυκητιάσεις Για να προλάβετε τις καλοκαιρινές μυκητιάσεις που εκδηλώνονται κυρίως στις μεσοδακτύλιες περιοχές επιβάλλεται να πλένετε καλά τα πόδια σας και να τα σκουπίζετε μέχρι να στεγνώσουν (κάθε φορά) προτού φορέσετε υποδήματα. Επίσης, να αποφεύγετε να φοράτε καθημερινά τα ίδια υποδήματα και να αφήνετε τα φορεμένα παπούτσια να στεγνώσουν σε ένα καλά αεριζόμενο χώρο, όπως είναι μια δροσερή βεράντα. Προληπτικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε πούδρες που απορροφούν τον ιδρώτα στα πέλματα ενώ επιβάλλεται να περπατάτε με σαγιονάρες σε μέρη όπως οι πισίνες των ξενοδοχείων και των spa, τα δωμάτια και τα μπάνια των ξενοδοχείων και τα αποδυτήρια των γυμναστηρίων και των ξενοδοχείων. Στην παραλία μπορείτε να χρησιμοποιείτε σαγιονάρες στην άμμο, άλλωστε τους θερμούς μήνες

Θεραπεία για τις καλοκαιρινές μυκητιάσεις Αν προσβληθείτε από καλοκαιρινή μυκητίαση που εκδηλώνεται στις μεσοδακτύλιες πτυχές θα χρειαστεί να κάνετε θεραπεία για τουλάχιστον δύο εβδομάδες. Η αγωγή γίνεται συνήθως τοπικά με κρέμες, σαπούνια ή πούδρες ενώ συμπληρωματικά μπορεί να χρειαστεί και συστηματική αγωγή (αντιμυκητιασικά χάπια).

Τα χαρακτηριστικά της πιο συχνής από τις καλοκαιρινές μυκητιάσεις Αν και η ποικιλόχρους πιτυρίαση μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιοδήποτε υγιές άτομο, είναι συχνότερη σε ανοσο-κατεσταλμένους ασθενείς, σε άτομα που χρησιμοποιούν τοπικά κορτικοστεροειδή (κρέμες με κορτιζόνη) και σε όσους υποσιτίζονται. Η συγκεκριμένη μορφή από τις καλοκαιρινές μυκητιάσεις εμφανίζεται αθόρυβα, χωρίς συμπτώματα, στον θώρακα, τον λαιμό και τη πλάτη. Για να γίνει αι-

Θεραπεία για την ποικιλόχρου πιτυρίαση Όπως ισχύει σε όλες τις καλοκαιρινές μυκητιάσεις, έτσι και στην ποικιλόχρου πιτυρίαση η θεραπεία είναι εύκολη αλλά πρέπει να γίνει σχολαστικά γιατί αν παραμείνει έστω και μια βλάβη, η καλοκαιρινή μυκητίαση θα υποτροπιάσει. Για την αντιμετώπιση της χρησιμοποιούνται ειδικά σαμπουάν και τοπικά σκευάσματα (κρέμες, σπρέι) ή λαμβάνεται συστηματική αγωγή (χάπια από το στόμα). Με την θεραπεία η ποικιλόχρους πιτυρίαση θα υποχωρήσει αλλά το φυσιολογικό χρώμα του δέρματος θα αργήσει να επανέλθει στις κηλίδες. Υγιεινή του σώματος ασπίδα στις καλοκαιρινές μυκητιάσεις Επειδή η ποικιλόχρους πιτυρίαση είναι επιφανειακή καλοκαιρινή μυκητίαση, δεν ενέχει κινδύνους για την υγεία. Επειδή όμως είναι αντιαισθητική, καλό είναι να την αποφεύγουμε φροντίζοντας την υγιεινή του σώματος. Επίσης βοηθά να φοράμε βαμβακερά ή λινά ρούχα που αφήνουν την επιδερμίδα να αναπνέει και δεν εντείνουν την εφίδρωση, ενώ δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε πετσέτες άλλων ανθρώπων στο ντους και τη θάλασσα. Στην ξαπλώστρα της παραλίας τέλος πρέπει πάντοτε να απλώνουμε δική μας καθαρή πετσέτα.

Μύκητες & Κολπίτιδες:

Οι καλοκαιρινοί γυναικολογικοί επισκέπτες στε τον παρακάτω 10λογο για την υγιεινή του κόλπου. H αντιμετώπιση: Καταναλώνετε πολύ γιαούρτι και γαλακτοκομικά προϊόντα που περιέχουν προβιοτικά. Έχουν προληπτική δράση, αλλά και βοηθητική, διατηρώντας σε ισορροπία τη βακτηριακή χλωρίδα. ΠΡΟΣΟΧΗ! Ευάλωτη στα μικρόβια είναι κάθε γυναίκα. Ακόμα και ένα μικρό κοριτσάκι που τριγυρνά χωρίς μαγιό μπορεί να μολυνθεί. Εκτεθειμένα στον κίνδυνο μιας κολπίτιδας είναι τα μικρά κορίτσια που δεν έχουν περίοδο, ούτε οιστρογόνα (γυναικείες ορμόνες) για να προστατέψουν τον κόλπο από την «εισβολή» των μικροβίων.

ο καλοκαίρι είναι μια περίοδος που τα κρούσματα λοιμώξεων, ιδίως στις γυναίκες, αυξάνονται αρκετά. Το μπάνιο στη θάλασσα, στην πισίνα, αλλά και η ηλιοθεραπεία στην άμμο θεωρούνται από τους βασικούς υπεύθυνους για την αύξηση αυτή. Όσες μάλιστα έχετε αντιμετωπίσει και παλιότερα πρόβλημα, τότε γνωρίζετε καλά πόσο ενοχλητικές μπορούν να γίνουν. Aν, λοιπόν, υποφέρετε συχνά από λοιμώξεις και μυκητιάσεις, διαβάστε τι μπορείτε να κάνετε για να χαρείτε άφοβα τις διακοπές σας.

k Κολπίτιδα

Τι είναι: Πρόκειται για τοπικό ερεθισμό των γεννητικών οργάνων και του κόλπου, που οφείλεται σε μικρόβια. Η κατάσταση αυτή είναι αρκετά συχνή και ευκόλως θεραπεύσιμη, στις περισσότερες περιπτώσεις. Ωστόσο η σωστή υγιεινή του κόλπου είναι απαραίτητη αν θέλουμε να αποφύγουμε την κολπίτιδα και όλα τα δυσάρεστα επακόλουθά της. Τα συμπτώματα: O κνησμός και τα αυξημένα υγρά από τον κόλπο είναι τα κυριότερα συμπτώματα της κολπίτιδας. Tι φταίει: H διαταραχή της ισορροπίας της «καλής» μικροβιακής χλωρίδας που υπάρχει φυσιολογικά στον κόλπο. H πρόληψη: Περιορίστε τη λήψη αντιβιοτικών, γιατί μαζί με τα επιβλαβή μικρόβια σκοτώνονται και τα ευεργετικά επίσης διαβά-

k Μύκητες του κόλπου

Τι είναι: Η μυκητιασική κολπίτιδα οφείλεται στο μύκητα Candida Albicans, ο οποίος εκτός από τον κόλπο προσβάλλει το στόμα και άλλες υγρές περιοχές του δέρματος. Τα συμπτώματα: Tα κυριότερα συμπτώματα είναι ο κνησμός, τα αυξημένα υγρά και ο πόνος στην περιοχή της λεκάνης. H ανάπτυξη μυκήτων στο γυναικείο κόλπο ευνοείται γενικότερα από τη διαταραχή του pH και το ευάλωτο ανοσοποιητικό σύστημα. Tι φταίει: H λήψη αντιβιοτικών, το έντονο στρες, η χρήση αντισυλληπτικών χαπιών, οι ορμονικές διαταραχές κατά την ωορρηξία και την εγκυμοσύνη. Η υπερανάπτυξη της Candida ευνοείται από την υψηλή θερμοκρασία και το υγρό περιβάλλον. Έτσι, δεν είναι τυχαίο που το καλοκαίρι παρατηρούνται πολλά κρούσματα μυκητισιακής κολπίτιδας. H πρόληψη: Μην τρώτε πολλά γλυκά ή άλλα σακχαρώδη. Να χρησιμοποιείτε ουδέτερα σαπούνια, χωρίς άρωμα, για τον καθαρισμό της ευαίσθητης περιοχής. Αποφύγετε να χρησιμοποιείτε αρωματικά σπρέι στην κολπική περιοχή. Προτιμήστε τα ντους από τα αρωματικά αφρόλουτρα. Να σκουπίζετε καλά την πρωκτογεννητική περιοχή μετά το μπάνιο. Προτιμήστε τα βαμβακερά εσώρουχα, διότι επιτρέπουν τον αερισμό της περιοχής και τη διατηρούν στεγνότερη. Χάστε βάρος, αν είστε υπέρβαρη (20% πάνω από το ιδανικό σας βάρος). Αν πάσχετε από διαβήτη, φροντίστε να διατηρείτε τη γλυκόζη σας σε φυσιολογικά επίπεδα. Αλλάξτε το βρεγμένο μαγιό σας μετά το μπάνιο και μη φοράτε υγρά ρούχα πολλή ώρα.

Ευαγγελία Παπακωνσταντίνου: • δερματολόγος-αφροδισιολόγος, • επιστημονικός συνεργάτης στο νοσοκομείο «Α. Συγγρός»

σθητή συνήθως χρειάζεται να περάσουν μήνες από την προσβολή. Αρχικά παρατηρούνται μικρές κηλίδες στο δέρμα που μπορεί να είναι καφέ η υποχρωμικές (δηλαδή πιο ανοιχτές από το υγιές δέρμα), ενώ η επιφάνειά τους καλύπτεται από πολλά μικρά λέπια (πιτυρίαση). Αν το προσβεβλημένο άτομο δεν ακολουθήσει θεραπεία οι κηλίδες της πιτυρίασης θα αυξηθούν σε μέγεθος και θα μοιάσουν με τις βλάβες της λεύκης. Ωστόσο σε αντίθεση με την λεύκη, σπάνια εμφανίζονται στο πρόσωπο.

η άμμος ζεσταίνεται και δεν είναι εύκολο να περπατήσει κανείς ξυπόλητος.

Η πιο συχνή από τις καλοκαιρινές μυκητιάσεις Δεν είναι όμως μόνο οι μεσοδακτύλιες πτυχές εκτεθειμένες στις καλοκαιρινές μυκητιάσεις. Μια από τις συνηθέστερες παθήσεις των καλοκαιρινών διακοπών είναι η ποικιλόχρους πιτυρίαση που εκδηλώνεται κυρίως στο κορμό. Η συγκεκριμένη μορφή καλοκαιρινής μυκητίασης προκαλείται από τους ζυμομύκητες «pityrosporum orbiculare» και «pityrosporum ovale». Πρόκειται για μονοκύτταρους οργανισμούς που υπό φυσιολογικές συνθήκες συμβιώνουν με το δέρμα και δεν θεωρούνται παθογόνοι. Όταν όμως βρεθούν σε συνθήκες θερμού και υγρού περιβάλλοντος μπορούν να αλλάξουν μορφή (malasseria furfur) και να γίνουν παθογόνοι. Επειδή ο μύκητας αυτός ευνοείται από την αύξηση της θερμοκρασίας και την χρήση αντηλιακών λαδιών, η ποικιλόχρους πιτυρίαση είναι ο πιο συχνός απρόσκλητος επισκέπτης των καλοκαιρινών διακοπών. Σπάνια ωστόσο εμφανίζεται σε παιδιά πριν την εφηβεία γιατί ο μύκητας malasseria furfur είναι λιπόφιλος και δεν ευνοείται η ανάπτυξή του σε παιδιά και έφηβους, που δεν διαθέτουν ώριμους σμηγματογόνους αδένες.

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Αντώνης Μαραγκουδάκης Μαιευτήρας- Γυναικολόγος Διδάκτωρας Γυναικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών

Διαβάστε παρακάτω τον 10λογο για την υγιεινή του κόλπου. H αντιμετώπιση: Αποφύγετε τις σεξουαλικές επαφές μέχρι να θεραπευθείτε. Τηρήστε με προσοχή τις οδηγίες του γιατρού. Ολοκληρώστε τη θεραπεία, ακόμη και αν τα συμπτώματα σταματήσουν νωρίτερα. ΠΡΟΣΟΧΗ! Η μυκητίαση μπορεί να μεταδοθεί στον ερωτικό σύντροφο, ο οποίος σε πολλές περιπτώσεις είναι ασυμπτωματικός αλλά μπορεί να ξαναμολύνει τη σύντροφο του, η οποία στο μεταξύ έχει θεραπευτεί. Για τους λόγους αυτούς, ο γιατρός, ανάλογα με την περίπτωση, μπορεί να συστήσει προληπτικά μέτρα (π.χ. χρήση προφυλακτικού) και θεραπεία και στους δύο συντρόφους.

k 10 κανόνες για την υγιεινή του κόλπου 1. Ο καθημερινός καθαρισμός της περιοχής με ένα ειδικό προϊόν και άφθονο νερό είναι βασικής σημασίας για την υγιεινή του κόλπου. 2. Φυσιολογικά το εσωτερικό του κόλπου αυτοκαθαρίζεται. Μη χρησιμοποιείτε ισχυρά αντισηπτικά και μην κάνετε κολπικές εσωτερικές πλύσεις, χωρίς ιατρικό λόγο. Αυτό μπορεί να διαταράξει τη μικροβιακή ισορροπία του κόλπου και να προκαλέσει κολπίτιδα. 3. Τα βακτήρια και οι μύκητες αναπτύσσονται ταχύτερα σε ζεστό και υγρό περιβάλλον. Προτιμάτε βαμβακερά και όχι συνθετικά εσώρουχα. Αποφεύγετε τη συχνή χρήση στενών παντελονιών. 4. Χρησιμοποιείτε ταμπόν όσο το δυνατόν λιγότερο και, κάθε φορά, όχι περισσότερο από οκτώ ώρες. Το ταμπόν δεν αντικαθιστά τη σερβιέτα. 5. Μην αφήνετε το σπιράλ για περισσότερο χρόνο από ό,τι σας έχει πει ο γιατρός σας. 6. Προσέχετε την εκλογή του σεξουαλικού συντρόφου σας. 7. Αποφεύγετε τα στενά ρούχα και τα συνθετικά υφάσματα 8. Κάνετε συχνά τεστ Παπανικολάου. 9. Αν υπάρχει κάποια λοίμωξη, η σεξουαλική επαφή θα πρέπει να αποφεύγεται ή να γίνεται με προφυλακτικό. 10. Αν νιώσετε φαγούρα, ερεθισμό, αύξηση των υγρών, δυσοσμία ή πόνο στα γεννητικά όργανα, επισκεφθείτε αμέσως το γιατρό σας.

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ 17

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2015

Πως να κρατιέσαι σε φόρμα μετά τα τριάντα

ν δεν έχεις ακόμα γιορτάσει τα τριακοστά σου γενέθλια, το να είσαι σε φόρμα, να έχεις απεριόριστη ενέργεια και ένα ζηλευτό σώμα είναι για σένα δεδομένα. Μετά τα τριάντα όμως η ενέργεια σε επίπεδο ικανότητας για παραγωγή έργου, ιδιαίτερα στο σωματικό επίπεδο αρχίζει να μειώνεται. Από τα τριάντα και μετά θα αρχίσεις να χάνεις περίπου 200 γραμμάρια μυϊκής μάζας κάθε χρόνο για όλο το υπόλοιπο της ζωής σου. Και αν λάβουμε υπόψη ότι όσο περνάει ο χρόνος οι απαιτήσεις της ζωής συνεχώς αυξάνονται, τότε τα πιο πάνω δεδομένα σίγουρα δεν είναι καλά νέα για σένα. Όμως, η φθίνουσα αυτή πορεία ενός ανθρώπινου οργανισμού στο σωματικό επίπεδο γίνεται πραγματικότητα μόνον αν δεν κάνεις τίποτα γι’ αυτό. Αν κάνεις τότε η ενέργεια σου και η ικανότητα σου για παραγωγή έργου μπορεί να συνεχίσει να αυξάνεται συνεχώς. Το να μπορέσεις να διατηρηθείς σε φόρμα λοιπόν μετά τα τριάντα έχει άμεση σχέση με τη διαχείριση της ενέργειας σου σε συγκεκριμένους τομείς της καθημερινότητας σου:

Ανάπαυση και ανανέωση ενέργειας Η καθημερινότητα αποτελείται από κύκλους ξοδέματος ενέργειας και ανανέωσης ενέργειας. Μετά την εργασία ακολουθεί η ξεκούραση. Την ημέρα είσαι σε εγρήγορση και τη νύχτα κοιμάσαι. Ποτέ μην θεωρήσεις τον εαυτό σου σαν μηχανή απαιτώντας από αυτόν να είναι σε συνεχή λειτουργία χωρίς ανάπαυση. Ο ανθρώπινος οργανισμός δεν είναι μηχανή. Πρέπει πάντα να του αποδίδεις το ποσοστό της ανανέωσης ενέργειας που του αναλογεί. Μην κόβεις ώρες ύπνου για να δουλέψεις περισσότερο. Οι ώρες ύπνου που χρειάζεσαι ανανεώνουν την ενέργεια σου και την ικανότητα σου για παραγωγή έργου. Εσύ, καθώς μεγαλώνεις και η καθημερινότητα απαιτεί συνεχώς περισσότερα από σένα, συνήθως βάζεις περισσότερο χρόνο εργασίας για να μπορέσεις να ανταποκριθείς με επιτυχία – και ταυτόχρονα αφαιρείς χρόνο από την ανάπαυση. Όμως ο χρόνος είναι περιορισμένος. Οτιδήποτε και να κάνεις πάντα θα έχεις 168 ώρες μέσα στην εβδομάδα να

διαχειριστείς και αυτό δεν μπορείς να το αλλάξεις. Αυτό που θα κάνει τη μεγάλη διαφορά στη ζωή σου δεν είναι να εργάζεσαι περισσότερες ώρες, αλλά οι ώρες που εργάζεσαι να είναι περισσότερο αποδοτικές. Και για να μπορεί να συμβεί αυτό, το σημαντικότερο που μπορείς να κάνεις είναι να ανανεώνεις την ενέργεια σου αποτελεσματικά.

Στρες Ένα ιδιαίτερο κομμάτι στην ανανέωση της ενέργειας σου είναι η σωστή διαχείριση και ο έλεγχος του στρες, σε οποιοδήποτε επίπεδο, είτε σωματικό, είτε συναισθηματικό είτε διανοητικό. Έχει παρατηρηθεί ότι οι κορυφαίοι τενίστες διαφέρουν από τους υπόλοιπους, όχι τόσο στον τρόπο που κρατούν τη ρακέτα ή που κτυπούν το μπαλάκι, αλλά στο γεγονός ότι στα περίπου 20-25 δευτερόλεπτα κενού χρόνου που υπάρχουν ενδιάμεσα του παιχνιδιού μπορούν και κατεβάζουν τον καρδιακό τους ρυθμό περίπου 20-25 κτύπους ανά λεπτό, ενώ οι υπόλοιποι το πολύ 5. Όσοι λοιπόν δεν μπορούν, μετά από 2-3 ώρες παιχνίδι έχουν περισσότερο ανεβασμένα επίπεδα καρδιακού ρυθμού ή άλλων παραμέτρων των επιπέδων στρες, εξαντλούν εξαιτίας αυτών τα ενεργειακά τους αποθέματα και έτσι καταλήγουν να είναι λιγότερο αποτελεσματικοί στο παιχνίδι τους. Για να μπορείς λοιπόν να κατεβάζεις τα επίπεδα στρες στο σώμα σου πιο αποτελεσματικά θα πρέπει να αποκτήσεις αντικειμενική επίγνωση των εσωτερικών λειτουργιών του σώματος σου. Όταν λες «τώρα οι καρδιακοί μου ρυθμοί είναι πεσμένοι», ή «οι μυς μου είναι χαλαροί», αυτό δεν πρέπει να είναι υποκειμενικό αλλά αντικειμενικό. Τότε μόνον θα βιώσεις τα εκπληκτικά αποθέματα ενέργειας που υπάρχουν μέσα σου. Και το εργαλείο ή η μέθοδος που θα σε βοηθήσει να αποκτήσεις αυτή την αντικειμενική επίγνωση λέγεται «Βιοανάδραση».

Άθληση Αν δεν ασκείς τους μυς σου, αυτοί ατροφούν και σιγά-σιγά πεθαίνουν. Η πρόταση αυτή δεν είναι μεταφορική, είναι πραγματικότητα. Πρέπει να βάλεις την σωματική σου εξάσκηση στις σημαντικές προτεραιότητες σου, γιατί είναι ένας από τους σημαντικότερους τομείς που θα αυξήσουν την ενέργεια και την ικανότητα σου για παραγωγή έργου. Υπάρχουν τρεις τομείς στους οποίους θέλεις να δώσεις σημασία στην προπόνηση σου: να αναπτύξεις μυϊκή δύναμη,

αντοχή και ευελιξία. Αντοχή μπορείς να κτίσεις με κάποιου είδους καρδιαγγειακή άσκηση. Για να αναπτύξεις μυϊκή δύναμη θα χρειαστείς ασκήσεις αντίστασης καθώς επίσης και διαλειμματικές καρδιαγγειακές ασκήσεις. Και για να αναπτύξεις ευλυγισία θα πρέπει να βάλεις στο πρόγραμμα σου διατατικές ασκήσεις. Δεν είναι του παρόντος να αναφέρουμε εξειδικευμένες λεπτομέρειες γι’ αυτά σε αυτό το άρθρο, αλλά για να μπορέσεις να το θέσεις σαν προτεραιότητα στην ατζέντα σου θα πρέπει να το φτιάξεις με τέτοιο τρόπο ώστε να μην το θεωρείς αγγαρεία αλλά να το διασκεδάζεις. Θα ήταν ιδανικό αν μπορούσες σε τακτικά χρονικά διαστήματα της δουλειάς σου, περίπου 90 λεπτών, να έχεις 10λεπτα ανανέωσης με κάποιας μορφής άσκηση. Απομονώσου και κάνε κάτι απλό, αργά και τέλεια, έτσι ώστε να μην ιδρώσεις ή να κουραστείς ιδιαίτερα. Κάνε κάτι απλό και διασκεδαστικό. Δεν υπάρχει μαγική συνταγή, αλλά σε κάθε περίπτωση θέσε την ανανέωση ενέργειας με τη μορφή άσκησης προτεραιότητα στην ατζέντα σου με έναν τρόπο ιδανικό για σένα. Η ανανέωση ενέργειας σου πρέπει να είναι προτεραιότητα.

Διατροφή Η τροφή είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία σου, την γενικότερη ευεξία σου και τα επίπεδα ενέργειας σου. Και ο λόγος είναι γιατί ότι τρως το ενσωματώνεις κιόλας. Το κάνεις κτήμα σου. Ένα από τα σημαντικότερα σημεία που θα πρέπει να κατανοήσεις σχετικά με τη διατροφή είναι και η διάκριση αν μια τροφή σου δίνει ενέργεια ή σου αφαιρεί. Κάθε τι που τρως έχει ένα ποσό ενέργειας που μπορεί να σου αποδώσει. Από την άλλη για να μπορέσεις να πάρεις αυτό το ποσό ενέργειας θα πρέπει να πέψεις την τροφή, να την απορροφήσεις και να την αφομοιώσεις, δηλαδή θα πρέπει να ξοδέψεις ένα ποσό ενέργειας. Αν το ποσό που ξοδεύεις είναι μεγαλύτερο από αυτό που σου δίνει μια τροφή τότε στην ουσία η τροφή αυτή σου αφαιρεί ενέργεια. Μπορεί να υπάρχουν διάφοροι γενικοί κανόνες σχετικά με τη διατροφή αλλά εσένα σε ενδιαφέρει να ανακαλύψεις τις τροφές εκείνες που εσένα σου δίνουν ενέργεια. Είναι εύκολο να αμελήσεις τον εαυτό σου. Αν όμως θέλεις να διατηρείσαι σε φόρμα να ξέρεις ότι αυτό δεν θα το καταφέρεις με ένα μαγικό χαπάκι, θα πρέπει να κάνεις λίγη δουλειά. Θα πρέπει να το θέσεις σαν προτεραιότητα σου και θα πρέπει να αρχίσεις δράση αμέσως. Σήμερα, όχι αύριο!

18 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2015

ΔΙΑΒΗΤΙΚΗ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΑ

διαβήτης είναι μια μεταβολική πάθηση, η οποία προκαλεί διαταραχή στην ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στον οργανισμό. Περίπου 346 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως πάσχουν από αυτή και ο αριθμός αυτός αυξάνεται συνεχώς. Βασικά συμπτώματά της είναι τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, η πολυουρία, η πολυδιψία, η πολυφαγία με συνοδό απώλεια βάρους (διαβήτης τύπου Ι). Σε βάθος χρόνου οι σημαντικότερες μακροχρόνιες επιπλοκές του διαβήτη είναι η νευροπάθεια και η αγγειοπάθεια. Στον οφθαλμό προκαλείται καταρράκτης, γλαύκωμα, αλλά το κυριότεροπρόβλημα είναι η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Με τον όρο διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια εννοούμε τη βλάβη που προκαλείται στα αγγεία του φωτοευαίσθητου χιτώνα, ο οποίος καλείται αμφιβληστροειδής. Για την εκδήλωσή της συνήθως απαιτείται η παρουσία διαβήτη για αρκετό χρονικό διάστημα (10 χρόνια περίπου). Εμφανίζεται στο 23% περίπου των διαβητικών ασθενών. Οι δύο βασικές μορφές της νόσου είναι η μη παραγωγικήκαι η παραγωγική. Στην μη παραγωγική μορφή τα αγγεία του αμφιβληστροειδή παρουσιάζουν παθολογικό τοίχωμα με συνέπεια αυξημένη διαπερατότητα και μικροδιαρροές, μικροανευρύσματα, αιμορραγίες, εξιδρώματα και οίδημα. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η κακή κυκλοφορία και παροχή αίματος στον αμφιβληστροειδή, τον ιστό του ανθρώπινου οργανισμού με την μεγαλύτερη κατανάλωση οξυγόνου. Στην παραγωγική μορφή οι παραπάνω βλάβες έχουν προκαλέσει τόσο έντονη ισχαιμία σε περιοχές του αμφιβληστροειδή, που στα όρια αυτών αναπτύσσονται παθολογικά νεόπλαστα αγγεία τα οποία καλούνται νεοαγγεία. Τα αγγεία αυτά είναι ιδιαίτερα εύθραυστα και ανά πάσα στιγμή μπορεί να ραγούν προκαλώντας αιμορραγίες στο υαλώδες σώμα (το διά-

φανο ζελέ που γεμίζει το εσωτερικό του οφθαλμικού βολβού), οι οποίες καλούνται ενδοϋαλοειδικές. Τα νεοαγγεία είναι δυνατόν να αναπτύξουν μεμβράνες, οι οποίες προσφύονται και έλκουν ανώμαλα τον αμφιβληστροειδή με κατάληξη ελκτική αποκόλληση αυτού. Επιπλέον η παρουσία αυτών των αγγείων στο πρόσθιο τμήμα του οφθαλμού (ίριδα και γωνία αποχέτευσης υδατοειδούς υγρού) προκαλεί αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση και νεοαγγειακό γλαύκωμα. Μια ιδιαίτερη κλινική οντότητα αποτελεί το διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας, το οποίο εμφανίζεται στο 7% των διαβητικών ασθενών (περίπου >24 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως). Από αυτούς ένα 2,8% περίπου (10 εκατομμύρια περίπου παγκοσμίως) παρουσιάζει έκπτωση όρασης. Μπορεί να συνυπάρχει τόσο με μη παραγωγική όσο και με παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Αιτία εκδήλωσής του είναι η διαρροή υγρού στο κέντρο του πίσω τμήματος του οφθαλμού, το οποίο καλείται ωχρά κηλίδα και είναι υπεύθυνο για την κεντική όραση.

Συμπτώματα Στα αρχικά στάδια της νόσου δεν εκδηλώνονται ιδιαίτερα συμπτώματα. Προχωρώντας όμως οι αλλοιώσεις σε έναν όχι και τόσο καλά ρυθμισμένο ασθενή θα παρουσιαστεί μείωση της όρασης λόγω οιδήματος ωχράς κηλίδας,ενδοϋαλοειδικής αιμορραγίας,αποκόλλησης αμφιβληστροειδή, γλαυκώματος. Ο διαβήτης αποτελεί μια από τις πιο συχνές αιτίες τύφλωσης, όταν παραμεληθεί με σημαντικό κόστος, τόσο για τον ασθενή, όσο και για τα συστήματα υγείας των χωρών.

Διάγνωση Η διάγνωση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας γίνεται από τον οφθαλμίατρο. Όλοι οι διαβητικοί ασθενείς πρέπει να παραπέμπονται για οφθαλμολογική εξέταση, η οποία θα πρέπει να γίνεται τακτικά και σε συχνότητα η οποία θα καθοριστεί με βάση τη βαρύτητα των ευρημάτων. Ο τρόπος

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

ΝΤΑΦΟΣ Κ. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟΣ Υπ. ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Συνεργάτης ΙΑΣΩ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΄ΈΛΠΙΣ΄΄ Γαλλίας 27-Δον Δαλεζίου, Βόλος Τηλ. : 2421036476,Κιν. : 6936526197 Email : ntafosantonios@gmail.com

εξέτασης γίνεται με μέτρηση της οπτικής οξύτητας και της ενδοφθάλμιας πίεσης, βυθοσκόπηση, φωτογράφιση βυθού, τομογραφία οπτικής συνοχής (OCT), φλουοροαγγειογραφία.

Πρόληψη Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες κινδύνου, εκ των οποίων άλλοι μπορούν να ελεγχθούν από τον ασθενή και άλλοι όχι. Αυτοί που δεν μπορούν να επηρεαστούν από τον ασθενή είναι η ηλικία και η διάρκεια παρουσίας του διαβήτη. Αυτοί που είναι δυνατόν να ρυθμιστούν από τον ασθενή με τη βοήθεια και του ιατρού είναι το υπερβολικό σωματικό βάρος, η υψηλή αρτηριακή πίεση, η υψηλή χοληστερόλη του αίματος, η επάρκεια σωματικής άσκησης, το κάπνισμα, ο γλυκαιμικός έλεγχος (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη < 7).

Θεραπεία Στη θεραπεία της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας περιλαμβάνεται από παλαιά η φωτοπηξία με laser. Εφαρμόζεται κυρίως στην παραγωγική μορφή και στο διαβητικό οίδημα ωχράς κηλίδας. Στις βαριές περιπτώσεις εκτεταμένης ενδοϋαλοειδικής αιμορραγίας ή ελκτικής αποκόλλησης αμφιβληστροειδή απαιτείται εγχείρηση υαλοειδεκτομής. Τα τελευταία χρόνια στη φαρέτρα των θεραπευτικών μέσων έχουν προστεθεί τα σκευάσματα ενδοϋαλοειδικής ένεσης αντιαγγειογενετικών παραγόντων (anti-VEGF) τα οποία εφαρμόζονται ανά μήνα και έχουν εκτοπίσει σημαντικά την χρήση laser. Αυτά δρούν μειώνοντας την αγγειακή διαπερατότητα και τη διαρροή υγρού στην ωχρά κηλίδα (διαβητικό οίδημα). Κατά τον ίδιο τρόπο λειτουργούν και σκευάσματα ενέσιμων κορτικοειδών βραδείας απελευθέρωσης επεμβαίνονοντας στους μηχανισμούς φλεγμονής που εμπλέκονται στη δημιουργία διαβητικού οιδήματος ωχράς κηλίδας.

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ 19

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2015

Μέθοδοι ανανέωσης του προσώπου χωρίς νυστέρι

γήρανση του προσώπου είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού βλαπτικών παραγόντων στο δέρμα, που δρουν αθροιστικά με το πέρασμα του χρόνου. Η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο (φωτογήρανση), το κάπνισμα, το άγχος, η κακή διατροφή, η μόλυνση της ατμόσφαιρας και η κατάχρηση αλκοόλ είναι μερικοί από αυτούς. Σαν αποτέλεσμα τα δομικά συστατικά του δέρματος, δηλαδή το κολλαγόνο, η ελαστίνη και οι γλυκοζαμινογλυκάνες καταστρέφονται σταδιακά. Οι λεπτές ρυτίδες και η φωτογήρανση αντιμετωπίζονται με διάφορες τεχνικές ανάπλασης του δέρματος, που στηρίζονται κυρίως σε κάποιο τρόπο καταστροφής των επιφανειακών στοιβάδων του δέρματος, π.χ. χημικό peeling, δερμοαπόξεση, Laser, μεσοθεραπεία ή με τα νέα συστήματα Laser και φωτοανάπλασης. Το χειρουργικό λίφτινγκ (ρυτιδεκτομή) δεν διορθώνει όλα τα προβλήματα γήρανσης και συχνά το αποτέλεσμα είναι αφύσικο και αλλοιώνει την φυσιογνωμία. Η σημερινή τάση στην αισθητική ιατρική είναι να προλαβαίνουμε ή να καθυστερούμε τα σημάδια του χρόνου με διάφορες θεραπείες ή μικρές επεμβάσεις που μπορούν να γίνουν με τοπική αναισθησία.

Ενέσεις Μπότοξ Το Μπότοξ είναι το πιο διάσημο ίσως φάρμακο από αυτά που χρησιμοποιούνται για την ανανέωση και την βελτίωση των ρυτίδων στο πρόσωπο. Τρόπος δράσης: Το Μπότοξ είναι μια ουσία, που προκαλεί χαλάρωση των μυών στα σημεία που τοποθετείται. Όταν χρησιμοποιείται για αισθητικούς σκοπούς χαλαρώνει εκλεκτικά του μυς της έκφρασης (μιμικούς μυς του προσώπου), έτσι ώστε να μη δημιουργούνται ρυτίδες έκφρασης. Πού και πώς χρησιμοποιείται: Η κλασική θεραπεία είναι μερικά τσιμπήματα με πολύ λεπτή βελόνα στο μεσόφρυο (την περιοχή ανάμεσα στα φρύδια, στη βάση της μύτης), στο μέτωπο, στα πλάγια των ματιών. Μπορεί επίσης να εφαρμοσθεί στο πάνω χείλος (για τις ρυτίδες του καπνιστή), και στο πλάι του κάτω χείλους για να υψωθεί λίγο η γωνία του στόματος. Το Μπότοξ μειώνει αισθητά έως εξαφανίζει τις ρυτίδες στο μέτωπο, τη βάση της μύτης και το πλάι των ματιών, ανασηκώνει το έξω τμήμα των φρυδιών, δίνοντας στο πρόσωπο ξεκούραστη όψη. Άλλες χρήσεις του φαρμάκου είναι: 1. Η εξαφάνιση των κάθετων γραμμών στο λαιμό. 2. Η αντιμετώπιση της υπεριδρωσίας στις παλάμες, τα πέλματα, τις μασχάλες κτλ.

3. Καταπολέμηση της ημικρανίας. 4. Συμμετροποίηση του προσώπου. Μερικές φορές όταν υπάρχει παράλυση του προσωπικού νεύρου από τη μια πλευρά του προσώπου, το πρόσωπο είναι ασύμμετρο. Το Μπότοξ μπορεί να βοηθήσει να γίνει πιο συμμετρικό το μέτωπο και η θέση των φρυδιών.

Εμφυτεύματα για διόρθωση ρυτίδων Σήμερα υπάρχουν βελτιωμένης τεχνολογίας υλικά, τα οποία ονομάζονται εμφυτεύματα, που εφαρμόζονται για να γεμίσουν διάφορες αύλακες και μόνιμες ρυτίδες του προσώπου ή για να αυξηθεί ο όγκος διαφόρων περιοχών π.χ. των χειλιών ή των παρειών (μάγουλα). Τα πιο γνωστά απορροφήσιμα εμφυτεύματα είναι το κολλαγόνο, το υαλουρονικό οξύ, ο υδρο-

Εικόνες ασθενών πριν και μετά την εφαρμογή εμφυτευμάτων ξυλαπατίτης και το πολυγαλακτικό οξύ. Το υαλουρονικό οξύ είναι το πιο δημοφιλές υλικό, γιατί είναι ασφαλές, δοκιμασμένο από 15 και πλέον χρόνια και δεν έχει ζωική προέλευση. Απορροφάται περίπου σε 10-14 μήνες μετά τη θεραπεία.

Αυτομεταμόσχευση λίπους Με τοπική αναισθησία αναρροφούνται λιποκύτταρα από κάποια περιοχή του σώματος του ενδιαφερόμενου. Μετά από μια μικρή επεξεργασία τα λιποκύτταρα αυτά επανατοποθετούνται σαν υλικό «γεμίσματος», όπως ακριβώς και τα εμφυτεύματα που περιγράψαμε προηγουμένως. Η μεταμόσχευση λίπους φαίνεται να έχει κάποια σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τα άλλα υλικά γεμίσματος: 1. Το υλικό προέρχεται από τον ίδιο τον οργανισμό του ενδιαφερόμενου και δεν προκαλεί αντιδράσεις, 2. Δεν υπάρχει περιορισμός στην ποσότητα, εφόσον συνήθως μπορούμε να πάρουμε αρκετό λίπος από οποιοδήποτε άτομο, ακόμα και το πιο αδύνατο. Έτσι, εκτός από τις συνήθεις περιοχές εμφύτευσης όπως τις ρινοχειλικές αύλακες, τις ρυτίδες της πικρίας και τα χείλη, μπορούν να γεμίσουν μεγαλύτερες κοιλότητες όπως βαθουλώματα στα μάτια, και περιοχές όπως τα μάγουλα.

Δήμητρα Ντάσιου, Ιατρός Δερματολόγος Δερματοχειρουργική - Αισθητική Δερματολογία Διευθύντρια Derma Clinic, Επιστημονική Συνεργάτης Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου: «Α. Συγγρός» Mentor ITMP/ASDS

3. Το αποτέλεσμα είναι μόνιμο. Επίσης, η ποιότητα του δέρματος βελτιώνεται επειδή το λίπος είναι πλούσιο σε βλαστοκύτταρα, τα οποία ανανεώνουν τα κύτταρα του δέρματος.

PRP (PLATELET RICH PLASMA): Η ΝΕΑ ΑΝΤΙΓΗΡΑΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΟΣ. Μια νέα προσέγγιση για φυσική ανανέωση είναι η ανάπλαση του δέρματός σας με τα δικά σας κύτταρα και πιο ειδικά με το αυτόλογο πλάσμα εμπλουτισμένο με αιμοπετάλια (PLATELET RICH PLASMA). Αυτό επίσης αναφέρεται και ως αυτόλoγη κυτταρική αναγέννηση (ACR: Autologous Cellular Regeneration). Πρόκειται για μια πολύ ασφαλή και εύχρηστη διαδικασία, η οποία από μόνη της ή και σε συνδυασμό με άλλες αντιγηραντικές θεραπείες δίνει πολύ καλά αποτελέσματα. Με τι τρόπο γίνεται η ανανέωση; Τα αιμοπετάλια έχουν πολλές λειτουργίες. Περιέχουν πολύ σημαντικούς αναπτυξιακούς παράγοντες οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για • την ανάπλαση των ιστών • την αύξηση παραγωγής κολλαγόνου • την ανάπτυξη αγγείων • την ανάπλαση οστών • την ανάπλαση επιδερμίδας Πώς εφαρμόζεται η μέθοδος; Γίνεται λήψη μικρής ποσότητας, φλεβικού αίματος, το οποίο κατόπιν φυγοκεντρείται και μετά από ειδική επεξεργασία τα αιμοπετάλια και το πλάσμα είναι έτοιμα για χρήση. Με μικρές ενέσεις στην επιδερμίδα ή βαθύτερα στο δέρμα διοχετεύονται μικρές ποσότητες του υλικού. Όλη η διαδικασία διαρκεί από 45 λεπτά έως 1 ώρα. Ποιες περιοχές του προσώπου ή του σώματος μπορεί να θεραπευθούν; • Γύρω από τα μάτια, • Παρειές, • Γύρω από το στόμα, • Λαιμός, • Ράχη χεριών, • Ντεκολτέ, • Ουλές ακμής

20 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2015

Παθήσεις του προστάτη και στυτική δυσλειτουργία

ι περισσότεροι άνδρες κατά την διάρκεια της ζωής τους αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τον προστάτη. Όλες σχεδόν οι παθήσεις του προστάτη έχουν επίδραση στη σεξουαλική λειτουργία του άνδρα επηρεάζοντας την επιθυμία για sex, την επίτευξη και διατήρηση μιας καλής στύσης, την δυνατότητα οργασμού και εκσπερμάτισης καθώς και την γονιμότητα του. Ως στυτική δυσλειτουργία ορίζεται η μόνιμη ή περιοδική αδυναμία του άντρα να καταφέρει να διατηρήσει στύση επαρκή για σεξουαλική επαφή. Περίπου το 20% των ανδρών υποφέρει κάποια στιγμη της ζωής του από στυτική δυσλειτουργία (ΣΔ) και η επίπτωση της νόσου αυξάνεται με την ηλικία καθώς μετά τα 60 έτη 1 στους 5 άνδρες αντιμετωπίζει το πρόβλημα. Πρόκειται για μια πάθηση που απασχολεί πολλούς άντρες αλλά η συντριπτική πλειοψηφία δεν απευθύνεται στον ειδικό γιατρό κυρίως για λόγους ντροπής, αγνοίας και φόβου με αποτέλεσμα το πρόβλημα να επιδεινώνεται σταδιακά και να επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής όχι μονό του πάσχοντα αλλά και του ζευγαριού. Τα αίτια της στυτικής δυσλειτουργιας μπορουν να ταξινομηθουν σε οργανικα και ψυχογενη. Τα πιο συχνα οργανικα αιτια ειναι ο διαβητης, η υπερταση, τα νευρολογικα νοσηματα, οι νευρικες βλαβες, η πολλαπλη σκλήρυνση, η αθηρωματικη νοσος, τα νοσηματα της καρδιας, οι χειρουργικες επεμβασεις στην περιοχη της πυελου (πχ ριζικη προστατεκτομη, χειρουργικες επεμβασεις εντερου), η χρηση διαφορων φαρμακων (πχ αντιυπερτασικα, ανικαταθλιπτικα κ.α), καποιες ορμονικες διαταραχες (πχ χαμηλη τεστοστερονη, ενδοκρινοπαθειες), οι παθησεις του προστατη, το καπνισμα, η καταχρηση αλκοολ, η απουσια φυσικης ασκησης. Στα ψυχολογικα αιτια συμπεριλαμβανεται το αγχος, η καταθλιψη, η χαμηλη αυτοεκτιμηση, το αγχος επιδοσης, ο φοβος της αποτυχιας κ.α. Τα οργανικα αιτια συναντονται συνηθως σε αντρες ανω των 50 ετων ενώ τα ψυχογενη σε νεοτερες ηλικιες. Ακόμη

και όταν υπάρχει ένα οργανικό αίτιο για τη ΣΔ, οι ψυχολογικοί παράγοντες μπορεί να επιδεινώσουν την κατάσταση.

Οι παθησεις του προστατη που επηρεαζουν την σεξουαλικη ζωη του αντρα είναι οι εξης: 1. Καλοηθης Υπερπλασια του Προστατη (ΚΥΠ): Ειναι μια συχνη παθηση καθως το 1/3 των ανδρων μετα τα 50 εχει συμτωματα της νοσου. Προκειται για μια φυσιολογικη διαδικασια οπου το μεγεθος του προστατη αυξανεται προοδευτικά και διαφορετικα από ανδρα σε ανδρα. Ο αδενας διογκωνεται με αποτελεσμα να πιεζει την ουρήθρα και την ουροδοχο κυστη και ετσι ο ασθενης να ταλαιπωρείται από δυσουρικα ενοχληματα (μειωμένη ροη των ουρων, δυσκολια στην πρωινη εναρξη της ουρησης, διακοπτομενη ουρηση, αισθημα ατελους κενωσης, συχνοουρια, νυκτουρια, επιτακτικη ουρηση). Η σοβαροτητα των συμπτωματων της ουρησης επηρεαζει και το βαθμο της στυτικης δυσλειτουργιας καθως το γεννητικο συστημα είναι αμεσα συνδεδεμένο με το ουροποιητικο και νοσει και αυτό. Ερευνες δειχνουν ότι στις ηλικίες 55-65 ετων το 61% των ασθενων που εχουν ΣΔ εχουν προβληματα και με συμπτωματα του ουροποιητικου, ενώ στις ηλικιες ανω των 60ετων οι ανδρες με συμπτωματα καλοηθου υπερπλασιας του προστατη εχουν και προβληματα στυσης. Επισης καποια φαρμακα που χρησιμοποιουνται για την θεραπεια της νοσου μπορει να προκαλεσουν μειωμενη σεξουαλικη επιθυμια, ελλατωση της στυτικης λειτουργιας ή/και παλινδρομη εκσπερματιση (το σπερμα που απελευθερωνεται κατά την διαρκεια του οργασμου εισερχεται στην ουροδο-

χο κυστη και μετα το ουρεί ο ασθενης).Οι αναστολεις της φωσφοδιεστερασης (πχ Viagra, cialis, Levitra) που χρησιμοποιουνται για την αντιμετωπιση της ΣΔ εχει αποδειχτει ότι βελτιωνουν και τα συμπτωματα της ουρησης σε ασθενεις που πασχουν από καλοηθη υπερπλασια του προστατη. Ιδίως η τανταλαφιλη (cialis) των 5mg σε καθημερινή χορήγηση έχει εγκριθεί και χρησιμοποιείται επίσημα για την αντιμετώπιση τόσο της ΣΔ όσο και της ΚΥΠ. 2. Ο καρκίνος του προστατη είναι ο συχνότερος καρκίνος στους άντρες και η δεύτερη αιτία θανάτου από νεοπλασματικη νόσο μετά τον καρκίνο του πνεύμονα. Αναπτύσσεται κυρίως στην περιφερική ζώνη του αδένα, συνήθως έχει αργή εξέλιξη και στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα στα αρχικά στάδια. Αν εντοπιστεί εγκαίρως τότε η νόσος είναι ιάσιμη για αυτό και είναι απαραίτητος ο ετήσιος προληπτικός έλεγχος (PSA, δακτυλική εξέταση). Η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να είναι μια παρενέργεια του ίδιου του καρκίνου ή των θεραπειών του δηλαδή της χειρουργικής επέμβασης, της ακτινοβολίας ή της ορμονικής θεραπείας. Η ριζική προστατεκτομη είναι η πιο συνηθισμένη χειρουργική επέμβαση με την οποία αφαιρείται όλος ο αδένας αλλά συχνά προκαλεί ως παρενέργεια την ανικανότητα της στύσης. Η διατήρηση των αγγειονευρωδων δεματιων κατά την διάρκεια της επέμβασης αυξάνει τις πιθανότητες για μετεγχειρητικές στύσεις με την βοήθεια πάντα των φαρμάκων ή των ενδοπεϊκων ενέσεων. Σε περίπτωση αποτυχίας της φαρμακευτικής αγωγής η τοποθέτηση πεϊκων προθέσεων έχει πολύ κα-

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Θεοδόσης Νίκας, MD, MSc Χειρουργός Ουρολόγος - Ανδρολόγος

λά αποτελέσματα. Η ακτινοβολία επίσης ως θεραπείας για τον καρκίνο του προστάτη μπορεί να βλάψει τη στυτική λειτουργία. Είτε πρόκειται για την εξωτερική ακτινοβολία ή για την βραχυθεραπεια περίπου το ήμισυ των ανδρών που θα υποβληθούν σε τέτοιες θεραπείες θα αποκτήσουν ΣΔ συνήθως σε βάθος χρόνου, λόγου του καθυστερημένου τρόπου δράσης στους ιστούς. Τέλος όλες οι ορμονικές θεραπείες που αποσκοπούν στη μείωση της τεστοστερόνης – που τρέφει τον καρκίνο- συνήθως προκαλούν μειωμένη ερωτική επιθυμία και κάποιου βαθμού ΣΔ. 3. Προστατίτιδα. Αποτελεί την πιο συχνή ουρολογική πάθηση σε άνδρες κάτω 50ετων και την τρίτη πιο συχνή πάθηση σε άνδρες μεγαλύτερους των 50ετων. Ο ορος προστατίτιδα χρησιμοποιείται για να περιγράψει την φλεγμονή ή την λοίμωξη του προστάτη που συνδέεται με μια ποικιλία ενοχλημάτων που σχετίζονται τόσο με την ούρηση (πόνος, καύσος, δυσκολίες στην ούρηση, συχνουρία) όσο και με την γενετήσια δραστηριότητα (σεξουαλική δυσλειτουργία, επώδυνη σεξουαλική επαφή και εκσπερμάτιση, μείωση της ερωτικής επιθυμίας καθώς και πυελικό άλγος). Η εκδήλωση της νόσου συνδέεται κατά κύριο λόγο με εστία λοίμωξης στον προστάτη από ουροπαθογονα βακτήρια. Στις περισσότερες των περιπτώσεων η αντιμετώπιση της φλεγμονής βελτιώνει και τα σεξουαλικά προβλήματα ενώ τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την θεραπείας της στυτικής δυσλειτουργίας έχει αποδειχτεί ότι βελτιώνουν την αιμάτωση του προστάτη με αποτέλεσμα την καλύτερη αντιμετώπιση της φλεγμονής.

Ακουστικά Βαρηκοίας:

Προσδοκίες και Πραγματικότητα

Ήχος είναι ένα πολυδιάστατο και ιεραρχικό ερέθισμα. Είναι αλληλένδετος με την ψυχική κατάσταση του ανθρώπου, και επιδρά άμεσα στην συναισθηματική του ισορροπία. Η έλλειψη του προκαλεί μεγιστοποίηση του αισθήματος της μοναξιάς, και δημιουργεί εστίες άγχους. Σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο John Hopkins της Βαλτιμόρης, τα προβλήματα ακοής αυξάνουν τον κίνδυνο άνοιας και της νόσου Αλτσχάιμερ, διότι επιταχύνουν την εκφύλιση της σκέψης και της μνήμης. Καθώς η ακοή επιδεινώνεται, ο παθών μπερδεύεται ολο και περισσότερο και σταδιακά απομονώνεται κοινωνικά. Με δεδομένο αυτό το γεγονός, η τοποθέτηση των ακουστικών βαρηκοίας αποτελεί μια ιδιαίτερη διαδικασία με σημαντικές προεκτάσεις στην ζωή του χρήστη και της οικογένειάς του. Η σωστή εφαρμογή θα επαναφέρει εκ νέου το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνικότητας, της διάθεσης και της καθημερινότητας που χάθηκε με την βαρηκοία, διευκολύνοντας έτσι και το περίγυρό του. Καθημερινά, όλο και περισσότεροι άνθρωποι που υποφέρουν από τα συμπτώματα της βαρηκοίας, εμπιστεύονται την τεχνολογία και ξανακερδίζουν την αίσθηση της ακοής, το χαμόγελό και την επικοινωνία τους. Ένας σημαντικός αποτρεπτικός παράγοντας είναι ο φόβος, η αμηχανία και η ντροπή, λόγω της εμφανούς θέσης του ακουστικού και των κοινωνικών στερεοτύπων . Ευτυχώς, η σημερινή τεχνολογία μας προσφέρει τις καλύτερες επιλογές στο μικρότερο μέγεθος. Θα πρέπει να τονιστεί εδώ ότι όλοι

τύποι ακουστικών δεν ταιριάζουν σε όλους τους τύπους βαρηκοίας. Έτσι, η δοκιμή και η προσομείωση της τεχνολογίας που θα σας φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα κρίνεται απαραίτητη πριν προβείτε σε αγορά. Ας έχουμε στο μυαλό μας ότι υπάρχει ένα μικρό αλλά σημαντικό ποσοστό ανθρώπων με βαρηκοία που δεν θα βοηθηθούν από την τεχνολογία των ακουστικών, και ένα πολύ μεγαλύτερο ποσοστό που έχει επιλέξει με κριτήριο και μόνο την αισθητική και δεν είναι ικανοποιημένο. Έτσι δεν υπάρχει κανείς λόγος ψυχικής, συναισθηματικής και οικονομικής επένδυσης, αν δεν είμαστε απόλυτα σίγουροι με το αποτέλεσμα. Η περίοδος εφαρμογής, μετάβασης και ρυθμίσεων διαφέρει σε κάθε άνθρωπο. Συνήθως ένας μήνας 4 εβδομαδιαίων συνεδριών αποκατάστασης είναι ο συνήθης χρόνος, με ελάχιστες εξαιρέσεις που χρειάζονται λιγότερο ή περισσότερο χρόνο προσαρμογής. Σ’αυτό το διάστημα ο χρήστης θα γνωρίσει την τεχνολογία των ακουστικών, θα εξικειωθεί με τα ρυθμιστικά και τον καθαρισμό τους, θα αποκτήσει πλήρη άποψη για την ποιότητα των ήχων που θα ακούσει, και θα μεταφέρει τις παρατηρήσεις του στον ακοοπροθετιστή, ώστε να διορθωθούν τα προβλήματα τις πρώτης επαφής. Αυτό το στάδιο θα δείξει την αποτελεσματικότητα της τεχνολογίας στην καθημερινότητα του χρήστη. Τα ακουστικά βαρηκοίας είναι πλέον ψηφιακά, υποστηρίζοντας δυνατότητες ασύρματης σύνδεσης με τις οικιακές συσκευές ήχου και εικόνας, με σταθερά και κινητά τηλέφωνα και φυσικά μεταξύ τους, βοηθώντας έτσι τον χρή-

στη να εναρμονιστεί γρήγορα και εύκολα σε κάθε απαίτηση της καθημερινότητάς του. Η μεγαλύτερη τεχνοοικονομική διαφορά μεταξύ των ακουστικών βαρηκοίας είναι η ικανότητα ανάλυσης του ήχου, που μεταφράζεται σε αριθμό καναλιών και σε συστήματα διαχείρισης θορύβων. Όσο περισσότερα τα κανάλια, τόσο πιο φυσικός ο ήχος και τόσο λιγότεροι οι θόρυβοι που θα φτάσουν στα αυτιά του χρήστη. Η δυνατότητα να δοκιμαστεί κάθε δυνατή τεχνολογία υπάρχει διαθέσιμη,ακόμη και κατ’οίκον σε περιπτώσεις δυσκολίας μετακίνησης, ώστε να γίνουν κατανοητές οι πραγματικές δυνατότητες και να γίνει η καλύτερη δυνατή επιλογή. Στα αρχικά στάδια έρευνας, ο ενδιαφερόμενος θα ενημερωθεί από παλαιότερους χρήστες για την εμπειρία τους με τα ακουστικά βαρηκοίας. Σε πολλές περιπτώσεις αναφέρονται σφυρίγματα, παράσιτα και θόρυβοι, προκαλώντας ενόχληση και άγχος. Εδώ, θα πρέπει να τονιστεί ότι κανένα ακουστικό δεν παράγει ενοχλητικούς ήχους, εκτός κι αν υπάρχει αστοχία της εφαρμογής και λανθασμένες ρυθμίσεις. Αυτές οι δυσάρεστες καταστάσεις μπορούν να αποφευχθούν εύκολα, όπως προαναφέρθηκε, με δοκιμή και πλήρη ενημέρωση πριν την αγορά και εφαρμογή. Η συντριπτική πλειοψηφία των διαγνώσεων συνιστά αμφοετερόπλευρη εφαρμογή. Οι λόγοι που δεν συστήνεται είναι όταν υπάρχει κώφωση στό ένα αυτί, δυσανατομία του ακουστικού πόρου, όταν η κατάσταση επιλύεται με χει-

Χολέβας Κων/νος, Ακοοπροθετιστής, Νοσηλευτής Χειρουργείου

ρουργείο, ή παθογένειες που δεν επιτρέπουν τοποθέτηση ακουστικού βαρηκοίας. Στην επιλογή, όμως, της μονόπλευρης εφαρμογής, ενώ δεν συντρέχει κάποιος από τους παραπάνω λόγους, χάνεται η κατευθυντικότητα του ήχου καθώς ο χρήστης ακούει πάντα από το ένα αυτί, και δημιουργείται σύγχυση στις ομαδικές συγκεντρώσεις – ο χρήστης δηλώνει ότι δεν ξεκαθαρίζει. Η χρήση ενός ακουστικού γίνεται κυρίως για ψυχολογικούς λόγους. Δοκιμάζοντας αμφοετερόπλευρη εφαρμογή, ο υποψήφιος χρήστης μπορεί να συγκρίνει την ποιότητα του ήχου, να συγκρίνει με την μονόπλευρη και να καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα. Στην περίπτωση που το ένα ακουστικό βαρηκοίας αποτελεί μονόδρομο, τότε πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή του αυτιού. Η σωστή επιλογή του επαγγελματία που θα οδηγήσει τον χρήστη στην νέα του ζωή, χρειάζεται χρόνο και υπομονή. Πριν την τελική απόφαση, ο υποψήφιος χρήστης θα πρέπει να έχει μια αναλυτική εικόνα όλων των ειδικών στην πόλη του, γιατί μετά την εφαρμογή η συνεργασία θα είναι μακρά και συχνή. Η λανθασμένη επιλογή θα τον οδηγήσει σε δυσάρεστες καταστάσεις. Το να φοράς ακουστικά βαρηκοίας δεν σε γερνάει, σε βοηθάει όμως να μείνεις νέος.

Κέντρο Ακοής Βόλου EARplus Σπ.Σπυρίδη 86, 24210 33939 volos@earplus.gr

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ 21

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2015

ΜΗΝΙΣΚΟΣ

Βοσσινάκης Ιωάννης επιστημονικά υπεύθυνος του Ορθοπεδικού τμήματος της κλινικής «ΑΝΑΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ»

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΡΗΞΕΩΝ

ι μηνίσκοι είναι ημισεληνοειδές δομές κολλαγόνου μεταξύ μηρού και κνήμης και παίζουν σημαντικό ρόλο στη σταθερότητα του γόνατος, στην κατανομή των φορτίων και την ομαλή εφαρμογή των αρθρικών επιφανειών. Ο μηνίσκος λειτουργεί σαν το αμορτισέρ του γόνατος, απορροφά μέρος των φορτίων που μεταφέρονται από τον μηρό και τα κατανέμει σε μεγαλύτερη επιφάνεια στην κνήμη. Οι βλάβες των μηνίσκων μπορεί να είναι οξείες ρήξεις ή χρόνιες – εκφυλιστικές ρήξεις. Οι Οξείες ρήξεις συμβαίνουν συνήθως σε νέα άτομα λόγω απότομης στροφής του μηρού επί της κνήμης με το γόνατο σε κάμψη, στο φορτιζόμενο πόδι. Οι Χρόνιες-Εκφυλιστικές ρήξεις είναι συχνές σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Καθώς οι μηνίσκοι γερνούν γίνονται πιο σκληροί και λιγότερο ελαστικοί. Οι εκφυλιστικού τύπου ρήξεις μπορεί να είναι τελείως ασυμπτωματικές ή να παρουσιάζουν ήπια ενοχλήματα. Συχνά κυριαρχούν τα συμπτώματα από τη συνυπάρχουσα αρθρίτδα. Οι κακώσεις του έσω μηνίσκου είναι συχνό-

τερες γιατί βρίσκεται σταθερά προσκολλημένος στον έσω πλάγιο σύνδεσμο και τον αρθρικό θύλακο. Οι ρήξεις διαφοροποιούνται σχετικά με τη θέση (πρόσθιο, οπίσθιο κέρας, σώμα) και τον τύπο τους (Επιμήκης, δίκην λαβής κάδου, λοξή, ακτινωτή, οριζόντια, εκφυλιστική). Η ρήξη ενός μηνίσκου μπορεί να είναι σταθερή ή ασταθής. Η σταθερή δεν μετακινείται και δύναται να επουλωθεί αν βρίσκεται σε περιοχή καλής αιμάτωσης (περιφέρεια).Η ασταθής κατά κανόνα χρειάζεται αρθροσκοπική αντιμετώπιση.

Πως θεραπεύεται μια ρήξη μηνίσκου;

Για την επιλογή της αντιμετώπισης πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν τα εξής: Το επίπεδο δραστηριότητας του ασθενούς, η ηλικία, η θέση και ο τύπος της ρήξης, πόσο πρόσφατη είναι, τα ενοχλήματα του αρρώστου και τυχόν συνυπάρχουσα παθολογία. Συντηρητική αντιμετώπιση μπορεί να εφαρμοσθεί σε ρήξεις σταθερές, μερικού πάχους,

εκφυλιστικές ή αυτές που δεν έχουν συμπτώματα. Προτείνεται φυσικοθεραπεία για 2-3 μήνες και αν δεν έχει αποτέλεσμα ακολουθεί αρθροσκοπική αντιμετώπιση. Χειρουργική αρθροσκοπική θεραπεία προτείνεται σε ρήξεις που μπλοκάρουν το γόνατο, σε συνύπαρξη ρήξης του προσθίου χιαστού, σε αθλητές και σε ρήξεις που επιμένουν με συμπτώματα μετά από 2-3 μήνες συντηρητικής αγωγής. Η επιλογή μερικής μηνισκεκτομής ή συρραφής εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει σπίτι του την ίδια ημέρα ή το αργότερο την επομένη. Σε ιδιαίτερες περιπτώσεις εφαρμόζεται και η μεταμόσχευση μηνίσκου. Η αποκατάσταση μετά από μηνισκεκτομή είναι ταχεία χωρίς περιορισμό στη βάδιση. Κινητοποίηση και σταδιακή ενδυνάμωση με φυσικοθεραπείες. Επιστροφή σε αθλητικές δραστηριότητες σε 5-6 εβδομάδες. Μετά από συρραφή απαιτείται αποφυγή φόρτισης για 1-6 εβδομάδες και σταδιακή αποκατάσταση της κίνησης και της μυικής ισχύος. Αθλητικές δραστηριότητες αρχίζουν τον 3ο-4ο μήνα.

Πώς να διαλέξετε το τέλειο μαξιλάρι για άνεση και καλή υγεία Το μαξιλάρι μας παίζει πολύ πιο σημαντικό ρόλο στη ζωή μας από ό,τι νομίζουμε. Πώς, όμως, θα διαλέξουμε το κατάλληλο; Αν έχουμε κοιμηθεί καλά το βράδυ, η επόμενη μέρα μπορεί να μας φαίνεται παιχνιδάκι. Το μαξιλάρι μας παίζει μεγάλο ρόλο σε αυτό. Ένα σωστό μαξιλάρι όχι μόνο επηρεάζει την ποιότητα του ύπνου, αλλά και το πόσο καλά ξεκουραζόμαστε και γεμίζουμε με ενέργεια. Ένα λάθος μαξιλάρι, από την άλλη, μπορεί να επιδεινώσει τους πονοκεφάλους, τον αυχενικό πόνο, το μούδιασμα στους ώμους και τα χέρια, ακόμα και το φτέρνισμα. Δεν σημαίνει πως το μαξιλάρι τα προκαλεί όλα αυτά, αλλά σίγουρα μπορεί να χειροτερεύσει αυτά τα συμπτώματα. Ταυτόχρονα, ένα παλιό μαξιλάρι μπορεί να είναι γεμάτο νεκρά κύτταρα, μούχλα, μύκητες και ακάρεα – μάλιστα, υπολογίζεται ότι σε ένα μαξιλάρι που έχει παλιώσει, αυτοί οι μικροοργανισμοί αποτελούν τουλάχιστον το μισό του βάρος. Προτείνεται να αλλάζουμε μαξιλάρι περίπου κάθε 12 με 18 μήνες. Οποιοδήποτε μαξιλάρι έχει κλείσει τα δύο χρόνια, έχει έρθει η ώρα του να φύγει. Πριν αγοράσουμε ένα καινούριο μαξιλάρι, υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που πρέπει να υπολογίσουμε, όπως ο τρόπος που κοιμόμαστε. Ο σκοπός του μαξιλαριού είναι να διατηρεί το σώμα μας σε μια ουδέτερη ευθυγράμμιση ενώ κοιμόμαστε. Αυτό σημαίνει πως το κεφάλι μας δεν πρέπει να γέρνει πίσω ή μπροστά. Συνεπώς, αν κοιμόμαστε ανάσκελα, χρειαζόμαστε ένα λεπτό μαξιλάρι, ίσως με λίγο έξτρα πάχος στο κάτω μέρος, για να κρατάει τον αυχένα μας. Αν κοιμόμαστε στο πλάι, αυτό που χρειαζόμαστε είναι ένα αρκετά σκληρό μαξιλάρι, ώστε να γεμίζει την απόσταση μεταξύ αυτιού και ώμου. Τέλος, αν κοιμό-

μαστε μπρούμυτα, πρέπει να ψάξουμε ένα πολύ λεπτό μαξιλάρι, σχεδόν επίπεδο – μπορεί να μην χρειαζόμαστε καν, αλλά θα ήταν καλή ιδέα να έχουμε ένα, τοποθετημένο κάτω από το στομάχι, για να αποφύγουμε τους πόνους στην μέση. Επίσης, υπάρχουν πολλές επιλογές όσον αφορά το εσωτερικό του μαξιλαριού. Οι πιο συνηθισμένες είναι τα πούπουλα, το αφρολέξ ή οι υφαντικές ίνες πολυεστέρα. Έχουν γίνει αρκετά δημοφιλή τα μαξιλάρια από “αφρό μνήμης” και λάτεξ, ειδικά σε ανθρώπους που ψάχνουν περισσότερη στήριξη για τον αυχένα. Κάποιοι ειδικοί προτείνουν πως είναι καλή ιδέα να έχουμε, τρόπον τινά, μια “γκαρνταρόμπα” μαξιλαριών, και να χρησιμοποιούμε αυτό που χρειαζόμαστε ανά πάσα στιγμή. Για παράδειγμα, μια μέρα μπορεί να χρειαστούμε ένα μαξιλάρι που να στηρίζει καλύτερα τον αυχένα, ενώ την επόμενη – που θα νιώθουμε καλύτερα – το ίδιο μαξιλάρι να μην είναι εξίσου βολικό. Μερικές χρήσιμες πληροφορίες για το κάθε είδος μαξιλαριού: l Αφρολέξ: Ελέγξτε την πυκνότητα. Όσο πιο πυκνό και σκληρό είναι το μαξιλάρι, τόσο λιγότερο θα φθείρεται, και τόσο περισσότερη στήριξη θα δέχεστε, χωρίς να γίνεται υπερβολικά μαλακό. l Αφρός μνήμης: Αυτά τα μαξιλάρια έχουν γίνει δημοφιλή επειδή μπορούν να “προσαρμόζονται” στο σχήμα του σώματος, μειώνοντας την πίεση. Κυκλοφορούν σε διάφορα μεγέθη και σχήματα. Παρ’ όλα αυτά, έχουν την κακή φήμη ότι μπορούν να προκαλέσουν εξάψεις στον ύπνο, καθώς και ότι ενίοτε αναδίδουν μια δυσάρεστη χημική μυρωδιά. l Λάτεξ: Αυτό το μαξιλάρι προσφέρει τη μεγαλύ-

τερη σκληρότητα, και αντιστέκεται στη μούχλα και στα ακάρεα. Είναι, επίσης, καλή επιλογή για όσους υποφέρουν από προβλήματα με τη μέση, καθώς είναι έτσι φτιαγμένα ώστε να ευθυγραμμίζουν το σώμα όσο καλύτερα γίνεται. l Μάλλινα/βαμβακερά: Είναι υποαλλεργικά και επίσης αντιστέκονται στη μούχλα και τα ακάρεα. Συνήθως είναι αρκετά σκληρά. l Πουπουλένια: Πολλοί ειδικοί ύπνου προτείνουν αυτά τα μαξιλάρια σαν την καλύτερη επιλογή για ξεκούραση. Ένα από τα καλά τους είναι ότι το “γέμισμα” του μαξιλαριού μπορεί να μετακινηθεί, ώστε να έχουμε περισσότερη στήριξη στα σημεία που επιθυμούμε. Ο καλύτερος συνδυασμός είναι 50% φτερά και 50% πούπουλα, μιας και τα φτερά δρουν σαν ελατήρια και προσφέρουν άριστη στήριξη. Αν, πάλι, ανησυχείτε για αυτό το είδος μαξιλαριού λόγω αλλεργίας, πολλές μελέτες έχουν αποδείξει ότι δεν παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο από ένα συνθετικό μαξιλάρι – πόσο μάλλον,

μπορούν να είναι και καλύτερα. Αν, όμως, δεν θέλετε να το ρισκάρετε, τα συνθετικά πούπουλα είναι πάντα μια επιλογή. Δύο συμβουλές που πρέπει να έχετε στο μυαλό σας ενώ ψωνίζετε για καινούριο μαξιλάρι, είναι οι εξής: Μην σκέφτεστε μόνο το κόστος, μιας και ένα ακριβότερο μαξιλάρι δεν θα είναι αναγκαστικά καλύτερο (ή κατάλληλο) για εσάς, και τις περισσότερες φορές μπορείτε να βρείτε μια πολύ καλή επιλογή, χωρίς να χρειαστεί να αδειάσετε το πορτοφόλι σας. Επίσης, αν είναι δυνατό, δοκιμάστε το μαξιλάρι στο κατάστημα. Αν μπορείτε να ξαπλώσετε για να δείτε πώς σας στηρίζει, κάντε το. Εναλλακτικά, σταθείτε με την πλάτη στον τοίχο και τοποθετήστε πίσω από το κεφάλι σας. Ρωτήστε έναν υπεύθυνο να σας πει αν ο λαιμός σας γέρνει προς οποιαδήποτε πλευρά. Το κατάλληλο μαξιλάρι βοηθάει τον λαιμό σας να είναι ευθυγραμμισμένος με τη σπονδυλική σας στήλη. Επιμέλεια: Θοδωρής Διάκος

22 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2015

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Eρευνητές εξηγούν τον θόρυβο από το τράβηγμα των δαχτύλων Επιστήμονες του University of Alberta στο Edmonton του Καναδά, προσπάθησαν με πείραμα να εξηγήσουν πώς δημιουργείται ο ήχος των αρθρώσεων όταν τραβάμε τα δάχτυλα του χεριού μας Ο χαρακτηριστικός ήχος που προέρχεται από το τράβηγμα των δαχτύλων δημιουργείται, σύμφωνα με μια μελέτη, από το σχηματισμό μιας κοιλότητας (φυσαλίδας γεμάτη αέριο) στην άρθρωση. Στη μελέτη, η ομάδα με επικεφαλής τον Greg Kawchuk, του University of Alberta στο Edmonton του Καναδά, εξετάστηκε σε μαγνητική τομογραφία η βασική άρθρωση του δακτύλου ενός άνδρα. Οι ερευνητές θα παρουσιάσουν τα αποτελέσματά τους στην περιοδικό “PLOS ONE”. Μερικοί άνθρωποι προκαλούν θόρυβο στις αρθρώσεις τους όταν τραβούν χωριστά τα δάχτυλά τους. Επί του παρόντος, δεν υπάρχει πάντως καμία ένδειξη για το αν αυτό το φαινόμενο είναι καλό ή κακό για τις αρθρώσεις. «Μέχρι στιγμής δεν μπόρεσε κάποιος να αποδείξει αν αυτό το τράβηγμα είναι μακροπρόθεσμα επιβλαβές για την υγεία,» λέει ο καθηγητής Jörg van Schoonhoven της Χειρουργικής Κλινικής Χεριού Rhön στο Bad Neustadt του Saale. Για μεγάλο χρονικό διάστημα, υπήρχαν διάφορες θεωρίες αναφορικά με το από πού προέρχεται ο ήχος αυτός στο δάχτυλο. Μερικοί επιστήμονες υπέθεσαν ότι προκαλείται από σκάσιμο της κύστης στη σχισμή της άρθρωσης. Άλλοι ερευνητές θεώρησαν ότι προκύπτει από την ανάκρουση των συνδέσμων. Μια άλλη εξήγηση για την προέλευση του θορύβου είναι η λεγόμενη Tribonucleation: Πρόκειται για έναν μηχανισμό με τον οποίο προκα-

λούνται φυσαλίδες στα υγρά. Μέχρι στιγμής πάντως δεν υπήρξε καμία πειραματική απόδειξη για να επιβεβαιωθούν οι θεωρίες αυτές. Για τη μελέτη, οι ερευνητές χρειάστηκαν έναν άνθρωπο που να μπορεί να προκαλεί θόρυβο στις βασικές αρθρώσεις των δακτύλων του. Αυτές οι αρθρώσεις συνδέουν τα οστά του μετακαρπίου με τα βασικά άκρα των δακτύλων. Στο πείραμα, οι ερευνητές εξέτασαν μεμονωμένα κάθε δάκτυλο του ατόμου σε ειδι-

κή μαγνητική τομογραφία, προσπαθώντας να συλλάβουν την παραμικρή κίνηση. Στη συνέχεια, το δάχτυλο στερεώθηκε σε έναν τύπου σωλήνα, ο οποίος συνδέθηκε στο άλλο άκρο του με ένα καλώδιο. Το καλώδιο τραβήχτηκε τόσο ώστε να προκαλέσει θόρυβο στο δάχτυλο. Η όλη διαδικασία απεικονίστηκε στον μαγνητικό τομογράφο. Στις εικόνες λίγο πριν το θόρυβο φάνηκε μία κοιλότητα. Οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι στην άρθρωση

συμβαίνει ότι με τις φυσαλίδες στην επιφάνεια του ρευστού. «Είναι σαν να σχηματίζεται ξαφνικά ένα κενό,» λέει χαρακτηριστικά ο Kawchuk όσον αφορά τη μελέτη. «Αν χωριστούν ξαφνικά οι επιφάνειες των αρθρώσεων, δεν υπάρχει υγρό που να μπορεί να γεμίσει τον αυξανόμενο όγκο τους». Έτσι σχηματίζεται η κοιλότητα. Και μέσα από αυτή την διαδικασία, παράγεται ο θόρυβος. Πηγές: “PLOS ONE”.

Μήπως ήρθε η ώρα να κολυμπήσεις σε ιαματικά νερά; Συντρέχουν σοβαροί λόγοι υγείας για να μην αφήσεις τους καυτούς θησαυρούς της Ελλάδας ανεκμετάλλευτους. Δε νομίζω ότι υπάρχουν πολλοί νέοι άνθρωποι, που ακούγοντας για ιαματικά λουτρά, δε φέρνουν στο μυαλό τους παππούδες, γιαγιάδες και μαγκούρες. Δικαίως φυσικά, γιατί οι "καυτοί" προορισμοί είναι δημοφιλείς σε μεγαλύτερες ηλικίες, αλλά μήπως ήρθε η ώρα να πάρουμε ρεβάνς; Όχι ότι έχουμε κάτι με την τρίτη ηλικία, αλλά τα ιαματικά νερά είναι μια πολυτέλεια από την οποία έχουμε πολλά να κερδίσουμε και εμείς οι νεότεροι. Την εποχή που τα spa έχουν μπει στη ζωή μας, δεν γίνεται να αγνοούμε τη φυσική τους εκδοχή και την ευεργετική τους δράση. Είτε στη θάλασσα είτε στην πισίνα των ξενοδοχείων που έχουν την τύχη να βρίσκονται κοντά σε πηγές, τα ιαματικά λουτρά είναι θαυματουργά. Δεν το βγάλαμε φυσικά από το μυαλό μας, ούτε αρκεστήκαμε σε διάφορα τα οποία έχουμε ακούσει φευγαλέα. Μιλήσαμε με γιατρό που ξέρει καλά το θέμα, για να μας πει αν όντως μπορούμε να τα κάνουμε σύμμαχο μας ακόμα και αν έχουμε ηλικία κάτω από 60. Επιλέξαμε την Tatiana Morozova, η οποία εργάζεται ως γενική γιατρός και επιμελήτρια Α' στο κέντρο Υγείας Ιστιαίας - λίγα χιλιόμετρα μακριά από τα γνωστά λουτρά της Αιδηψού. Η κ. Morozova, που έχει εργαστεί και ως λουτρίατρος και έχει κάνει σεμινάρια για τη δράση των ιαματικών νερών μέχρι και την Ιαπωνία, έκανε λόγο για "θησαυρό" που μένει ανεκμετάλλευτος. Τι μας είπε; Ότι οι γυναίκες θα μπορούσαν να λύσουν πολλά προβλήματα τους, απλά και μόνο κάνοντας μερικά μπάνια σε καυτές γούρνες. Ξεκινώντας από την εφηβεία, τα ιαματικά λουτρά βοηθούν στην ακμή. "Με μια διαδικασία που κρατά περίπου μία ώρα, καθαρίζουμε πρόσωπο και βάζουμε επιθέματα από ιαματικό νερό κατευθείαν από την πηγή". Το δέρμα, πάντως, φαίνεται ότι γενικά αγαπά το ιαματικό νερό καθώς εκτός από την ακμή, μπορεί να βοηθήσει στα εκζέματα και την ψωρίαση ακόμα και την απλή ξηροδερμία. "Παρέχει ενυδάτωση και

ήπια αντιφλεγμονώδη δράση. Το δέρμα αποκτά βελούδινη υφή" μας είπε η κ. Morozova. Μάλιστα, η διαφορά δε θέλει πολύ χρόνο για να φανεί. Στα πρώτα 2-3 μπάνια, το δέρμα έχει αλλάξει υφή και όψη. Άμεση ανακούφιση, όμως, δίνει το ιαματικό νερό και σε γυναικολογικά προβλήματα. Είναι ότι πρέπει για τα ανακούφιση από τη δυσμηνόρροια ενώ καταπολεμά και τις φλεγμονές ή τα κρυολογήματα. Επίσης, είναι σύμμαχος των ζευγαριών που θέλουν να γίνουν γονείς. Σύμφωνα με όσα ανέφερε η κ. Μorozova, πολλά ζευγάρια που αντιμετωπίζουν προβλήματα γονιμοποίησης λόγω κάποιας στειρότητας, κάνοντας μπάνια τεκνοποιούν το επόμενο διάστημα. Όσο για τα... νεύρα; Παράδεισος. Το ιαματικό νερό, μας βοηθά να χαλαρώσουμε και να ηρεμήσουμε. Ειδικά για όσες γυναίκες πάσχουν από αϋπνίες, η κ. Morozova μας ανέφερε ότι είναι βοηθητικό να κάνουν μπάνιο σε ανάμικτο νερό ή μέσα στην πηγή, τις βραδινές ώρες. Μετά από 3 μπάνια, ο ύπνος θα είναι πιο εύκολος και γλυκός. Επίσης, βοηθητικά είναι και για όσους πάσχουν από κατάθλιψη και άλλες νευρασθένειες. Ένα άλλο συχνό πρόβλημα των γυναικών, η αναιμία, μπορεί επίσης να αντιμετωπιστεί με ιαματικά λουτρά. Το πρωινό μπάνιο σε θάλασσα με ρεύματα καυτού νερού, βοηθά με ένα "μαγικό" τρόπο το αίμα. Τέλος, οι θερμές πηγές είναι... ταμάμ για αρθροπάθειες και μάντεψε, για την τενοντίτιδα! Σου κάναμε, λοιπόν, μια λίστα με τους λόγους που θα πρέπει να σκεφτείς διπλά μια επίσκεψη σε έναν προορισμό που έχει ιαματικές πηγές. Είναι σε όλη την Ελλάδα και δε φεύγουν ούτε το χειμώνα, μην το ξεχνάς. Πριν ξεκινήσεις να τις αναζητάς και να τις εκμεταλλεύεσαι, θα μπορούσες να ρωτήσεις τον προσωπικό σου γιατρό να σου πει τη γνώμη του, σχετικά με το κατά πόσο θα μπορούσαν να σε βοηθήσουν

σε κάποιο πρόβλημα που αντιμετωπίζεις ή ακόμα και απλά αν θέλεις να νιώσεις καλύτερα. Γιατροί που δραστηριοποιούνται σε περιοχές που έχουν ιαματικά νερά, ίσως μπορούν να σου μιλήσουν πολύ πιο εμπεριστατωμένα και να σου δώσουν συμβουλές για το πόσο μπορείς να μείνεις στο νερό, ποιές ώρες κλπ. Tο να επιλέξεις απλά να βουτήξεις, μπορεί να έχει πλάκα ναι, αλλά υπάρχει περίπτωση να μη σε βοηθήσει ή να σου κάνει και ζημιά. Για παράδειγμα, αν-

τεδείκνυται για παθήσεις σε οξεία φάση, οστεοπόρωση και καρινοπάθειες. Επίσης, δεν συνιστάται σε μικρά παιδιά. Τα ιαματικά νερά δεν είναι απλά καυτά νερά. Γιατρεύουν γιατί εκτός από την υψηλή τους θερμοκρασία, παρέχουν φυσικό υδρομασάζ και περιέχουν συγκεκριμένα στοιχεία που έρχονται από τα βάθη της γης. Δε ξέρω για εσένα, αλλά εγώ εκτός από θειάφι μυρίζομαι ευεξία και υγεία...Καλά μπάνια!