ΟΔΗΓΟΣ ΤΟΠΙΚΩΝ ΠΡΟΪΌΝΤΩΝ

Σ

Και όμως υπάρχουν εκείνοι που σκέφτονται παγκόσμια και επιμένουν τοπικά Ιδιοκτησία: TEKMHΡΙΩΣΗ Μ. ΕΠΕ

Εκδότης: Γεώγιος Αλ. Πώποτας

Διευθύντρια σύνταξης: Βάσω Σαμακοβλή Σύμβουλος έκδοσης: Σοφοκλής Πώποτας

Συντακτική ομάδα: Bάσω Κυριαζή, Ελένη Χάνου, Κατερίνα Μαρούγκα, Αντώνης Φωκίδης Υπεύθυνη διαφημιστικού τμήματος: Γαρυφαλλιά Ζαχαράκη

Διαφημιστικό τμήμα: Γαρυφαλλιά Κουτσουγιάννη, Αποστολία Στεργιοπούλου

Δημιουργικό / Σελιδοποίηση: Γιάννης Μπίσδρας, Σπύρος Ευαγγέλου, Δανάη Ποιμενίδου,

υγκεντρώνοντας το υλικό τοπικών επιχειρήσεων, σε μια προσπάθεια να καταγράψεις, όσο είναι εφικτό, την ντόπια παραγωγική δύναμη, να την προβάλλεις στην Ελλάδα και τον κόσμο -το υλικό της παρούσας ειδικής έκδοσης θα αναρτηθεί στη διαδικτυακή - ενημερωτική και με μεγάλη επισκεψιμότητα σελίδα taxydromos.gr- και να τoυς δώσεις με το δικό σου τρόπο τα εύσημα για την προσπάθειά τους, αισθάνεσαι υπερήφανος για τους επιχειρηματίες της πόλης σου και του νομού σου. Επιχειρηματίες, οι οποίοι τολμούν τα νέα βήματα, κόντρα στις πρωτοφανείς οικονομικές δυσκολίες των καιρών, παλεύουν ώστε τα εξαιρετικής ποιότητας και μοναδικότητας προϊόντα τους να διατηρήσουν τη θέση που τους ανήκει και κρατούν στο προσκήνιο, και μάλιστα δυναμικά, πατροπαράδοτες γεύσεις «παντρεμένες» με τις πιο σύγχρονες προδιαγραφές. Κοιτώντας τον κατάλογο των παραγωγικών επιχειρήσεων της Μαγνησίας διαπιστώνεις ότι δεν έχει να ζηλέψει τίποτα. Από όσα απλόχερα προσφέρει η φύση, σ’ αυτό τον ευλογημένο νομό, και τα οποία στα χέρια συνεταιρισμών και εργοστασίων γίνονται περιζήτητα σε όποια γωνιά της γης και να προωθηθούν, μέχρι τα υλικά που παράγονται με όλες τις σύγχρονες μεθόδους. Τοπικά προϊόντα μοιάζουν με «χρυσό» μέσα σε βάζα, μπουκάλια και συσκευασίες, μικρές ή μεγάλες. Οι χώροι, παραγωγής, μεταποίησης και τυποποίησης δείχνουν με κυρίαρχα «βασίλεια» της επιχειρηματικότητας, σε μια διαρκή καθημερινή μάχη που κερδίζεται. Σε ένα περιβάλλον, που εξαιτίας της μεγάλης οικονομικής αβεβαιότητας, έχει αφήσει στην άκρη την ανάπτυξη, την τόνωση της επιχειρηματικότητας, τις νέες επενδύσεις. Και όμως αυτός ο τοπικός μας θησαυρός, που ταξιδεύει με γοργούς ρυθμούς εντός και εκτός συνόρων και προτιμάται από ολοένα και περισσότερους καταναλωτές, που διαφημίζεται για την ποιότητά του από στόμα σε στόμα, που διακρίνεται για τα άριστα αποτελέσματά του, περιμένει τα βήματα συντονισμού που θα τον απογειώσουν. Ιδέες, υποδομές και θέληση υπάρχουν, πρωτοβουλίες μεμονωμένα ή εν μέρει συνδυασμένα έχουν γίνει. Ο συντονισμός όλων απουσιάζει. Και αυτό επιχειρεί, ως ένα ακόμη βήμα, ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ με τη σημερινή του έκδοση. Εχοντας καλέσει την ηγεσία της Μαγνησίας να συμμετάσχει σε ένα forum κατάθεσης απόψεων για την ανάπτυξη της τοπικής επιχειρηματικότητας, για τις δυνατότητες που υπάρχουν ακόμη μπροστά, για τις ελλείψεις και παραλείψεις, για τα εμπόδια, αλλά και την υπερπήδησή τους. Ελπίζουμε να αποτελέσει μια πρώτη «μαγιά», ώστε οι ελπίδες που καταγράφονται στις παρεμβάσεις που ακολουθούν στις επόμενες σελίδες –και τους ευχαριστούμε για την άμεση ανταπόκρισή τους- να μετουσιωθούν σύντομα σε αποτέλεσμα. Ωστε, οι επιχειρήσεις του τόπου μας, οι επιχειρήσεις των δικών μας ανθρώπων, που περιλαμβάνονται στην ίδια έκδοση, αλλά και ακόμη περισσότερες, να επιταχύνουν το βηματισμό της επιτυχίας τους. Γιατί αξίζει το καλύτερο σε όσους συνεχίζουν να σκέφτονται παγκόσμια και να δρουν τοπικά. Βάσω Σαμακοβλή

ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ / 3

Η συμβολή των τοπικών προϊόντων στην ανάπτυξη της Μαγνησίας

Τ

α τοπικά και τα παραδοσιακά προϊόντα μιας περιοχής μπορούν να δημιουργήσουν μια ιδιαίτερη και διακριτή ταυτότητα για τη συγκεκριμένη περιοχή και να συμβάλλουν στη δημιουργία μιας νέας εικόνας τόπου, η οποία θα αποτελέσει τη βάση για ένα νέο brand name. Σε περίπτωση που το νέο αυτό brand name δημιουργηθεί, θα μπορέσει να εμπεδωθεί τόσο από τους κατοίκους της πόλης όσο και από τους επισκέπτες, να επικοινωνηθεί και συνεπώς να δημιουργήσει δυναμικές συνθήκες περιφερειακής και τοπικής οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής, με επίκεντρο τις τοπικές κοινωνίες.

Αλέξανδρος Μεϊκόπουλος, βουλευτής Μαγνησίας του ΣΥΡΙΖΑ Στη Μαγνησία το κρασί, οι ελιές Πηλίου, το λάδι Πηλίου, το τσίπουρο, τα μήλα Ζαγοράς, τα δαμάσκηνα Σκοπέλου, τα αρωματικά φυτά Πηλίου, είναι μερικά μόνο από τα τοπικά προϊόντα που μπορούν να αποτελέσουν δυναμικά εργαλεία επικοινωνίας της τοπικής κοινωνίας με την υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά και το εξωτερικό. Η Μαγνησία είναι προικισμένη με έναν πλουραλισμό προορισμών με διακριτή ταυτότητα, οι οποίοι μπορούν να φέρουν μεγάλη ανάπτυξη στον τόπο μας, εάν συνδυαστούν με μια παραγωγική στρατηγική που θα δίνει βάρος στην αύξηση της τοπικά προστιθέμενης αξίας, εισοδήματος και απασχόλησης, στην ενίσχυση των τοπικών ποιοτικών και παραδοσιακών προϊόντων, τη στροφή από τις μονοκαλλιέργειες στην πολυτομεακή πολυλειτουργική γεωργία, στον αγροτουρισμό που θα είναι οργανικά ενταγμένος στο παραγωγικό πρότυπο της περιοχής μας, στην ενίσχυση της κτηνοτροφίας και τη σύνδεση φυτικής και ζωικής παραγωγής, ή ακόμη στη δημιουργία νέων συνεταιριστικών δομών ή συνεργατικών εγχειρημάτων όπως είναι τα clusters, η άτυπη δηλαδή αυτή μορφή συνεργασίας γεωγραφικά κοντινών επιχειρήσεων και άλλων φορέων, όπως πανεπιστήμια, που αλληλεπιδρούν με τη βοήθεια της τεχνολογίας, για την υλοποίηση ενεργειών σε συγκεκριμένους τομείς. Εδώ στη Θεσσαλία, έχουμε την τύχη να διαθέτουμε ένα από τα καλύτερα Πανεπιστήμια της Ελλάδας, που μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της Περιφέρειάς μας, όπως τα τοπικά προϊόντα, οι τουριστικές και πολιτιστικές διαδρομές. Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας μπορεί να αναδειχθεί σε σημαντικό φορέα παραγωγής εξειδικευμένης γνώσης, εάν λειτουργήσει ως κέντρο για την παροχή εκπαίδευσης, τη διάχυση και ανταλλαγή γνώσεων, αλλά και ως καταλύτης για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας και συνεργασίας διαφορετικών επιχειρήσεων με στόχο τη δημιουργία καινοτόμων προϊόντων. Ηδη το Πανεπιστήμιο κάνει πολύ σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση αυτή. Ενδεικτικά, το Εργαστήριο Τεχνολογίας Τροφίμων του Τμήματος Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος της Γεωπονικής Σχολής του ΠΘ

4 / ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

παρασκευάζει σοκολάτα με στέβια και μάλιστα αυτή την περίοδο είναι στο στάδιο πατενταρίσματος του προϊόντος πριν βγει στην αγορά εργασίας. Επίσης σε πειραματικό στάδιο βρίσκεται η παρασκευή σοκολάτας με διαφορετικού τύπου λιπαρές ουσίες φυτικής προέλευσης και επόμενο βήμα θα είναι η παρασκευή σοκολάτας με αρωματικά φυτά. Αυτό φυσικά είναι μόνο ένα πρόσφατο παράδειγμα της πλούσιας ερευνητικής του δραστηριότητας, ενώ ενδεικτική των τεράστιων προοπτικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας είναι και η πρόσφατη μελέτη που εκπόνησε το Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανολογίας για τις εναλλακτικές καλλιέργειες, την οικονομικότητα των ενεργειακών φυτών και τη δυνατότητα επωφελούς εισαγωγής τους στη Θεσσαλία. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι υπάρχει η ωριμότητα για την ενεργοποίηση του ΠΘ στη διαμόρφωση μιας στρατηγικής ευφυούς εξειδίκευσης σε τομείς που μπορούν να ενδυναμώσουν το προφίλ της Περιφέρειάς μας εντός της χώρας και διεθνώς, όπως ο αγροδιατροφικός τομέας, η βιομηχανία και οι Υπηρεσίες Υγείας-Ποιότητας Ζωής. Είναι ωστόσο σημαντικό να απαντήσουμε πρώτα στο ερώτημα τι είδους τοπική ανάπτυξη χρειαζόμαστε; Μια ανάπτυξη που θα στηρίζεται στο φθηνό εργατικό δυναμικό ή μια ανάπτυξη που θα σέβεται τον άνθρωπο, θα στηρίζει την εσωτερική ζήτηση και θα δημιουργεί κίνητρα για την επιστροφή του υψηλά ειδικευμένου εργατικού δυναμικού που μετανάστευσε; Αναμφισβήτητα χρειαζόμαστε μια ανάπτυξη που θα αξιοποιεί το μεγαλύτερο ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα, δηλαδή το προσοντούχο ανθρώπινο δυναμικό μας, μια ανάπτυξη που θα τονώνει την εσωτερική αγορά, θα ενδυναμώνει την τοπική κοινωνία και την κοινωνική συνοχή, θα ενεργοποιεί τους τοπικούς παράγοντες με αποτέλεσμα τη δημιουργία θέσεων εργασίας για τους νέους, την αύξηση της ποιότητας, τη μείωση του κόστους, την αύξηση της ανταγωνιστικότητας του παραγόμενου προϊόντος, θα στηρίζει τις επιχειρήσεις έντασης κεφαλαίου που υποστηρίζουν την καινοτομία και βασίζονται στην ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος και όχι στη χαμηλή τιμή και την ποσότητα, μια ανάπτυξη τέλος που θα σέβεται το περιβάλλον.

Τοπική παραγωγή και οικονομία: προς ένα νέο υπόδειγμα

Τ

ο τελευταίο διάστημα, διανύουμε μία περίοδο πολύ σκληρής προσπάθειας για την επούλωση των πληγών της μνημονιακής πολιτικής: τις συνθήκες ανθρωπιστικής κρίσης, τα τεράστια ποσοστά ανεργίας, ενώ το επιστημονικό δυναμικό της χώρας μεταναστεύει κατά χιλιάδες στο εξωτερικό. Σε κάθε περίπτωση και έχοντας ως στόχο την επανεκκίνηση της οικονομίας οφείλουμε να ανοίξουμε έναν ευρύ διάλογο προς την κατεύθυνση της παραγωγικής ανασυγκρότησης που θα βάλει τις βάσεις για την ανάκαμψη της οικονομίας. Εναν διάλογο τόσο σε κεντρικό, αλλά και σε τοπικό επίπεδο, με όλους τους αρμόδιους φορείς, τους τοπικούς παραγωγούς, την επιστημονική κοινότητα, αλλά και τις τοπικές κοινωνίες.

Δανάη Τζήκα - Κωστοπούλου, βουλευτής Μαγνησίας του ΣΥΡΙΖΑ

Τι σημαίνει, όμως, ανάπτυξη και ενίσχυση της τοπικής οικονομίας; Πρόκειται για έννοιες που χρησιμοποιούνται κατά κόρον, ενώ συχνά παραμένουν κενές περιεχομένου. Ιδιαίτερα όπως αυτές χρησιμοποιήθηκαν από τις προηγούμενες κυβερνήσεις, που αυτό που ουσιαστικά εννοούσαν ήταν η γρήγορη αύξηση του κέρδους λίγων, χωρίς να υπάρχει μέριμνα –αν όχι το αντίθετο- για τα οφέλη των τοπικών κοινωνιών σε μακροπρόθεσμη βάση. Δεν μπορούμε λοιπόν να μιλάμε για ανάπτυξη ή υγιή επιχειρηματικότητα όταν δεν σέβεται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής, τα εργασιακά δικαιώματα και την ήδη υπάρχουσα τοπική παραγωγική και οικονομική δραστηριότητα. Αν αντιστρέψουμε όμως τους όρους της προηγούμενης πρότασης, τότε μπορούμε να σκιαγραφήσουμε ένα πλαίσιο και να φτάσουμε στο ζητούμενο: Ενίσχυση των τοπικών δραστηριοτήτων και σεβασμός του περιβάλλοντος για να έχουμε ανάπτυξη. Σήμερα, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τη σημασία της τοπικής παραγωγής και της τοπικής επιχειρηματικότητας, σε ένα νέο πλαίσιο που δεν θα είναι ασφυκτικό αλλά αντιθέτως θα οριοθετείται και θα συνδιαμορφώνεται από ένα προοδευτικό κίνημα παραγωγών, εργαζόμενων, επαγγελματιών και καταναλωτών. Πρέπει επίσης να υπογραμμιστεί ότι συχνά αυτές οι μικρής κλίμακας τοπικές επιχειρήσεις ή οι επαγγελματίες κάθε κλάδου, δημιουργούν νέου τύπου δικτυώσεις. Αυτή η δικτύωση των τοπικών παραγωγών και επιχειρήσεων, όχι μόνο δεν προωθεί τον ανταγωνισμό, αλλά αναδεικνύει νέα συνεργατικά και αλληλέγγυα χαρακτηριστικά. Σε αυτό το πλαίσιο, η Μαγνησία παρέχει πρόσφορο έδαφος για περαιτέρω ανάπτυξη της τοπικής παραγωγής με διαφορετικούς όρους. Με την παράδοση που διαθέτει σε συνεταιριστικές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με την υψηλή ποιότητα των τοπικών προϊόντων και με ένα μεγάλο μέρος νέων επιστημόνων να στρέφονται στην τοπική παραγωγή, οι παραγόμενες υπηρεσίες και προϊόντα μπορούν να έχουν ισχυρό πλεονέκτημα. Πράγματι, τα τοπικά προϊόντα της Μαγνησίας δεν έχουν μόνο περιφερειακή απήχηση, αλλά στοχεύουν στην εθνική αγορά, και στόχος είναι η περαιτέρω ενίσχυσή τους ακόμα και σε διεθνείς αγορές: από τα κτηνοτροφικά, γεωργικά και οπωροκηπευτικά προϊόντα (όπως μήλα, μέλι, μανιτάρια, βότανα κ.α.), καθώς και την παραγωγή τροφίμων και ποτών (γάλα, κρασί, τσίπουρο, αναψυκτικά), τα δομικά υλικά όπως η πέτρα του Πηλίου μέχρι και τον τριτογενή τομέα παραγωγής, με τον τουρισμό να έχει ιδιαίτερο βάρος. Προκειμένου, όμως, να ενισχυθεί ο πυρήνας της τοπικής οικονομίας απαιτούνται τόσο το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο και χρηματοδοτικά εργαλεία, όσο και επενδύσεις που θα δημιουργήσουν μια αλυσίδα τροφοδότησης της παραγωγικής διαδικασίας, συνδυάζοντας τους παραγωγικούς κλάδους και τομείς μεταξύ

τους. Υπάρχει πληθώρα τέτοιων παραδειγμάτων που μπορούν να ενισχυθούν στην περιοχή της Μαγνησίας. Οπως η σύνδεση των αγροδιατροφικού κλάδου με τον τουρισμό, μέσω προώθησης της σύνδεσης τοπικών παραγωγών με τουριστικούς προορισμούς. Ομοίως μπορεί να συμβεί και με τη σύνδεση του κατασκευαστικού τομέα με την παραγωγή τοπικών δομικών υλικών και με τη βιομηχανία. Υπάρχει όμως και η δυνατότητα ανάπτυξης καινοτόμων δραστηριοτήτων (ανάπτυξη νέων προϊόντων, βελτίωση προϊόντων) που θα αξιοποιήσουν το επιστημονικό δυναμικό σε περιφερειακό επίπεδο. Τέλος, είναι σημαντικό να γίνει αναφορά στην τομή της καινοτομίας με άλλους επαγγελματικούς κλάδους και παραδοσιακές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που συχνά υποβαθμίζεται. Η καινοτομία μπορεί να συμβάλει σε πολλούς τομείς της τοπικής οικονομίας: στην κτηνοτροφία, στην παραγωγή τοπικών αγροδιατροφικών και άλλων προϊόντων, στη βιομηχανία, στον τουρισμό, στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, στην προώθηση των προϊόντων και του λιανικού εμπορίου. Η έμφαση στην καινοτομία του προϊόντος, αλλά και η διαδραστική σχέση της με τις υπάρχουσες δομές της οικονομίας είναι κομβική, καθώς θα μπορούσε να δράσει και προωθητικά για παραδοσιακές επιχειρήσεις της Μαγνησίας, ενώ είναι θετικό ότι ήδη έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται τέτοια εγχειρήματα στην περιοχή μας και τα οποία οφείλουν να ενισχυθούν.Αναδεικνύεται λοιπόν το θέμα του συντονισμού των παραγωγικών δομών μεταξύ τους, ώστε να υπάρχει διάχυση της γνώσης και των νέων τεχνολογιών, αλλά και με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ώστε να τεθούν οι βάσεις για έρευνα και ανάπτυξη, τόσο σε παραγωγικό, αλλά και σε ακαδημαϊκό επίπεδο. Με άξονα τα παραπάνω η καινοτομία δεν αντιμετωπίζεται ως θεραπεία ή λύση ανάγκης απέναντι στην κρίση, αλλά εντάσσεται ουσιαστικά στο νέο μοντέλο για την παραγωγική ανασυγκρότηση. Κλείνοντας, και αναδεικνύοντας όλα τα παραπάνω, κύριος στόχος είναι η επανατοποθέτηση της έννοιας της επιχειρηματικότητας και της τοπικής οικονομίας σε μια νέα, κοινωνικά επωφελή διάσταση. Είναι σίγουρο ότι το καθένα από μόνο του δεν συνιστά ένα νέο παραγωγικό μοντέλο ή το κλειδί για την απασχόληση. Χρειάζεται, λοιπόν, συνολικός σχεδιασμός και σαφές πλαίσιο για τη δημιουργία ενός νέου υποδείγματος τοπικής παραγωγής και επιχειρηματικότητας. Σε αυτή την κατεύθυνση βέβαια απαιτούνται και ριζικές θεσμικές πρωτοβουλίες, που θα βάζουν τις βάσεις για την ανάπτυξη υγειών συνεταιριστικών εγχειρημάτων, θα ιεραρχούν ψηλά τις εργασιακές σχέσεις, και θα στοχεύουν στην ανάδειξη των τοπικών πλεονεκτημάτων, και τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και προϊόντων.

ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ / 5

Ο τόπος είναι οι άνθρωποί του και τα προϊόντα του

Ο

κάθε τόπος είναι πρώτα απ’ όλα οι άνθρωποι, το φυσικό του περιβάλλον και τα προϊόντα του. Ακριβώς γι’ αυτό, γίνεται γνωστός στους επισκέπτες του αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, μέσα από την Ιστορία του, τα μνημεία του Πολιτισμού του, τις φυσικές του ομορφιές, εξίσου όμως και μέσα από τα προϊόντα που παράγει και τις γεύσεις τους.

Εχουμε την τύχη να ζούμε στη Μαγνησία, μια περιοχή στο κέντρο της Ελλάδας, με φυσικό ανάγλυφο που αποτελεί μικρογραφία της χώρας. Ηπειρωτική μα και νησιωτική, ορεινή μα και πεδινή, με αστικά κέντρα και ύπαιθρο χώρα, με αξεπέραστες φυσικές ομορφιές, με πολύ καλή προσβασιμότητα και με παραγωγή πληθώρας αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, η Μαγνησία παρέχει όλα τα εχέγγυα για να αναπτύξει και να συντηρήσει μια εύρωστη τοπική οικονομία. Οι πιο πρόσφατες εμπειρίες προβολής της Μαγνησίας και αξιοποίησης των πλεονεκτημάτων της, έχουν δείξει πως ο συνδυασμός ιστορίας, φύσης και τοπικών προϊόντων, είναι ανίκητος. Τοπικά προϊόντα υψηλής ποιότητας παράγει η μαγνησιώτικη γη από αιώνες, είτε στον κάμπο της, είτε στο ορεινό της τμήμα, είτε μέσα από το ενάλιό της οικοσύστημα. Φυσικά, δεν φτάνουν από μόνα τους τα προϊόντα προκειμένου είτε να στηρίξουν επαρκώς την τοπική αγορά, είτε να δημιουργήσουν θέσεις απασχόλησης, είτε τέλος, να προωθήσουν τον τόπο και να αυξήσουν την αναγνωρισιμότητά του. Η Κυβέρνηση της Αριστεράς, σκοπεύει να λάβει άμεσα όλα εκείνα τα μέτρα που απαιτούνται προκειμένου να ενισχυθεί η πρωτοβάθμια αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή ταυτόχρονα με την έμπρακτη ενθάρρυνση των ντόπιων παραγωγών και την εξωστρεφή προώθηση της δράσης τους τόσο στις εγχώριες αγορές, όσο και σ’ εκείνες του εξωτερικού. Η μείωση του κόστους παραγωγής είναι ένα πρώτο βήμα που απαιτείται να γίνει, με παρέμβαση ώστε η τιμή του που είναι πανάκριβη, να έρθει στα επίπεδα του μέσου όρου των ευρωπαϊκών χωρών. Η ανάγκη μείωσης της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος είναι ακόμη μια βασική προϋπόθεση για την ελάφρυνση του κόστους παραγωγής, ενώ παράλληλα είναι επιτακτική η ανάγκη επιμόρφωσης των αγροτών-παραγωγών μέσα από σχολεία γεωργικής εκπαίδευσης για να είναι σε θέση να αναπροσανατολίζονται σχετικά με τις καλλιέργειες που μπορούν να εξασκήσουν. Κι αυτό, καθώς είναι φανερό πως η επιδότηση των νέων αγροτών δεν επαρκεί, αφού όπως δείχνουν τα σχετικά στοιχεία, οι εννιά στους δέκα εγκαταλείπουν. Την ίδια στιγμή, οφείλουμε να πούμε πως η Κ.Α.Π. που είναι σε ισχύ, δεν έχει προκύψει από μια διαβούλευση με τους άμεσα ενδιαφερόμενους και δεν αντιμετωπίζει επί της ουσίας ούτε την ανάγκη της κατεύθυνσης των επιδοτήσεων στην πραγματική παραγωγή, αλλά ούτε και την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Την ίδια στιγμή δεσμεύει την πολιτική που θα ακολουθήσει η χώρα στον τομέα της αγροτικής παραγωγής για τα επόμενα, τουλάχιστον, δύο χρόνια με λίγες δυνατότητες για την αναθεώρηση. Σε καθαρά τοπικό επίπεδο τώρα, σε συνεργασία με τους μικρομεσαίους της παραγωγής, μεταποίησης, διακίνησης και εμπορίας, επείγει να επιδιωχθεί με κάθε τρόπο η προώθηση των προϊόντων που παράγονται και μεταποιούνται στη Μαγνησία. Η συμμετοχή τους σε διεθνείς εκθέσεις αγροτικών προϊόντων που πραγματοποιούνται στο εξωτερικό, αποφέρει λαμπρά αποτελέσματα και είναι

6 / ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Κώστας Δελημήτρος, βουλευτής Μαγνησίας του ΣΥΡΙΖΑ απαραίτητο να διασφαλίζεται με τα κατάλληλα κίνητρα και διευκολύνσεις. Να χρησιμοποιηθούν στο έπακρο τα ευρωπαϊκά προγράμματα για την ανάπτυξη και προβολή των τοπικών προϊόντων, πάντα σε συνεργασία με τους φορείς που είναι επιφορτισμένοι να σηκώσουν το βάρος της ανάπτυξης του Νομού (ενώσεις συνεταιρισμών, Επιμελητήριο, Εμπορικοί Σύλλογοι, ενώσεις καταναλωτών, κλπ). Εξίσου απαραίτητη είναι και η δημιουργία “ντόπιας” καταναλωτικής συνείδησης, πράγμα που δεν είναι και το απλούστερο του κόσμου, μα κάποτε πρέπει να γίνει η αρχή, θέτοντας τις κατάλληλες εκπαιδευτικές βάσεις και προσφέροντας τα ανάλογα κίνητρα. Να γίνει κοινός τόπος σε όλους ότι τα κεφάλαια που διακινούμε στον τόπο μας, γυρίζουν πάντοτε σ’ εμάς με τη μια ή την άλλη μορφή. Η εξασφάλιση της επωνυμίας των τοπικών προϊόντων (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης, Προστατευόμενη Γεωγραφική Ενδειξη), η δημιουργία Ενώσεων Καταναλωτών για τη στήριξη και την προώθηση αυτών των προϊόντων, καθώς και της τοπικής αγοράς, η στρατηγική ανάδειξής τους με την τοποθέτησή τους σε επίκαιρα σημεία εισόδου-εξόδου στο Νομό, η ενθάρρυνση και ενίσχυση στοχευμένων πολιτιστικών εκδηλώσεων με περιοδικό χαρακτήρα που θα σχετίζονται με τα κατά τόπους προϊόντα, είναι μόνο μερικές από τις δράσεις που μπορούν ν’ αναληφθούν για να αυξηθεί η αναγνωρισιμότητά τους και οι πωλήσεις τους και να οδηγήσει στην αύξηση των εισοδημάτων των παραγωγών, στην τόνωση της τοπικής οικονομίας και στη δημιουργία πολλών νέων θέσεων εργασίας. Πρωτοπόροι οι Μάγνητες σε μια σειρά τομείς, μπορούμε κι εδώ να προσαρμοστούμε γρήγορα και να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες που ανοίγονται μπροστά μας, αντιλαμβανόμενοι τα τοπικά μας προϊόντα σαν μοχλό ανάπτυξης της τοπικής οικονομίας, τόνωσης της τουριστικής προβολής, της ήπιας τουριστικής ανάπτυξης και αύξησης του ΑΕΠ στο Νομό. Ο καθορισμός μιας αναπτυξιακής πολιτικής που θα προσδώσει ταυτότητα και όραμα στην περιοχή είναι απαραίτητος προκειμένου να μετατρέψει σε απολύτως ανταγωνιστικά τα αναξιοποίητα -εν πολλοίς- συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει τόσο από άποψη γεωγραφικής θέσης, κλίματος και γεωμορφολογίας, όσο και από την άποψη των υποδομών και του ανθρώπινου δυναμικού. Για τον καθορισμό αυτής της πολιτικής, έχει ήδη ξεκινήσει και σύντομα θ’ αποδώσει καρπούς ένας ζωντανός και σε βάθος διάλογος με τις κατά τόπους ενώσεις παραγωγών, συνεταιρισμούς, μικρές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται είτε στην τυποποίηση, είτε στην μεταποίηση των τοπικών προϊόντων. Η αναπτυξιακή πορεία της Μαγνησίας, θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό και από το αν θα κερδηθεί αυτό το στοίχημα για την τόνωση της παραγωγής, την αύξηση της απασχόλησης, την τόνωση της οικονομίας και την διαφύλαξη της κοινωνικής συνοχής του τόπου μας. Και επειδή διαθέτουμε όλες τις δυνατότητες αλλά και τις προϋποθέσεις γι’ αυτό, είμαστε απολύτως αισιόδοξοι πως θα τα καταφέρουμε.

Τα τοπικά προϊόντα «ατμομηχανή» για την τοπική ανάπτυξη

Η

Μαγνησία είναι ένας τόπος πλούσιος σε αγαθά, φύση και ομορφιά. Βρίσκεται σε ιδανική γεωγραφική θέση, η οποία βοήθησε την έντονη αγροτική δραστηριότητα. Είναι μια περιοχή που έχει διατηρήσει τις παραδόσεις και τα ήθη της, με πολλά παραδοσιακά προϊόντα να πωλούνται στα τοπικά καταστήματα.

Ενας τόπος με ιστορικό παρελθόν τόσο στο συνεταιριστικό κίνημα με τον πρώτο συνεταιρισμό στην Ελλάδα να είναι αυτός του Αλμυρού, όσο και στον τουρισμό, στον πολιτισμό. Με σημαντικό παραγωγικό δυναμικό στον αγροτικό τομέα, στην αλιεία και στη μεταποίηση των τροφίμων, αλλά και με βαθιά γνώση της αξιοποίησης του παραγωγικού πλούτου στη βιομηχανική ζωή της χώρας με τη μεγάλη καπνοβιομηχανία Ματσάγγου, όπου έφτασε τη δεκαετία του ‘40 στην πρώτη θέση μεταξύ των ελληνικών καπνοβιομηχανιών. Η παράδοση της περιοχής μας και των χωριών μας πέρασε από γενιά σε γενιά, διατηρήθηκε και βρίσκεται ακόμα και σήμερα στην πρώτη γραμμή των ποιοτικών και ονομαστών προϊόντων της χώρας. Οι γνώσεις των παλαιότερων μετατράπηκαν σε τεχνογνωσία φροντίζοντας να μην χαθεί σταγόνα από την αποκτημένη πρακτική εμπειρία των προηγούμενων γενιών. Ετσι λοιπόν, η παράδοση των κτηνοτρόφων της επαρχίας Αλμυρού και Βελεστίνου μεταφέρθηκε σε σύγχρονες τυροκομικές μονάδες με σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα. Οι γυναίκες του τόπου μας που συνεχίζουν να παράγουν τα γλυκά του κουταλιού, λικέρ φρούτων, μαρμελάδες από φρέσκα φρούτα, καρπούς, φυσικά βότανα και τσάι, μυρωδικά και μπαχαρικά, κάστανα, μέλι, χαλβά, βασιλικό πολτό, αρωματικό λάδι με τον ίδιο τρόπο ακόμα και σήμερα και το ίδιο ποιοτικά! Άλλωστε, στον τομέα της μεταποίησης γίνονται αξιόλογες προσπάθειες για την παραγωγή και μεταποίηση προϊόντων πρωτογενούς παραγωγής. Τόσο στο Πήλιο, όσο και στις Σποράδες καταγράφεται σημαντικός αριθμός προϊόντων ΠΟΠ, που ήδη εξάγονται σε αγορές του εξωτερικού. Τέλος, ο πασίγνωστος τόνος Αλoννήσου με τον πατροπαράδοτο τρόπο παρασκευής του, οι ελιές και τα προϊόντα τους, το ξύδι, το κρασί, τα φρούτα όπως μήλα, αχλάδια, κεράσια, κυδώνια, τσίπουρο, τυρί και γάλα, είναι μερικά ακόμα από τα παραδοσιακά προϊόντα της περιοχής, που παρουσιάζουν ιδιαίτερα υψηλή ζήτηση. Αυτό συμβαίνει, γιατί τα τελευταία χρόνια τόσο σε διεθνές όσο και σε εθνικό επίπεδο, οι σύγχρονοι καταναλωτές έχουν στραφεί στην αναζήτηση προϊόντων τα οποία έχουν τοπική ταυτότητα, είναι υγιεινά, παραδοσιακά, και υψηλής ποιότητας. Τα τοπικά προϊόντα μπορούν να θεωρηθούν ως κατάλληλο μέσο τοπικής ανάπτυξης, επειδή μπορούν να βοηθήσουν στην επανασύσταση του τοπικού παραγωγικού συστήματος, να τονώσουν την οικονομία και να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας. Tα προϊόντα που παράγονται στην περιοχή είτε από τον αγροτικό- κτηνοτροφικό τομέα είτε από άλλους τομείς όπως αλιεία, λατομεία, υλοτομία κλπ μπορεί και πρέπει να είναι η πρώτη ύλη μιας μεγάλης σειράς και ποικιλίας μεταποιητικών δραστηριοτήτων. Επιπλέον, οι επιχειρήσεις και οι συνεταιρισμοί που παράγουν ή μεταποιούν ένα τοπικό προϊόν, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την ανάπτυξη της περιοχής, γιατί η δραστηριότητά τους συνήθως συνεπάγεται την ανάπτυξη και άλλων τομέων της τοπικής οικονομίας, όπως ο τουρισμός και το εμπόριο, η σύνδεσή των οποίων προσδίδει αμοιβαία προστιθέμενη αξία.

Κατερίνα Παπανάτσιου, βουλευτής Μαγνησίας του ΣΥΡΙΖΑ Είναι σημαντικό σε επίπεδο νομού και συνεπακόλουθα και περιφέρειας να υπάρχει άμεση σύνδεση της πρωτογενούς με τη δευτερογενή παραγωγή και τον τριτογενή τομέα. Αυτό ακριβώς είναι ένα μέρος της τοπικής οικονομίας που θα χρειαστεί στήριξη και πρωτοβουλία, ώστε να δοθούν τα κατάλληλα μέσα και τα απαραίτητα κίνητρα από την πολιτεία για να οδηγηθούμε στα επιθυμητά αποτελέσματα, τα οποία θα έχουν πολλαπλά οφέλη για την τοπική κοινωνία και τις επιχειρήσεις, αλλά θα αποτελέσουν και ενίσχυση των παραγόμενων τοπικών προϊόντων. Είναι πολλά τα παραδείγματα τοπικών βιομηχανιών που παράγουν προϊόντα με πρώτες ύλες που προέρχονται από τον νομό μας όπως ζυμαρικά από σιτάρι που παράγεται στη Μαγνησία, γάλα, τυρί από ζώα που κατά κύριο λόγο εκτρέφονται στην περιοχή μας και είναι πολύ σημαντικό το παράδειγμά τους να το ακολουθήσουν και άλλοι κλάδοι της βιομηχανίας που με τη σειρά τους θα δώσουν ώθηση στην πρωτογενή παραγωγή. Θα μπορούσαν να παραχθούν χυμοί φρούτων, αλλαντικά, αιθέρια έλαια, βαμβακερά υφάσματα, συσκευασμένοι ξηροί καρποί. Επίσης σημαντική είναι η θεσμοθέτηση ειδικών χώρων στις αλυσίδες υπεραγορών, είτε εγχώριων, είτε πολυεθνικών, για να διατίθενται τα τοπικά προϊόντα όπου θα έχουν επί της ουσίας ισότιμη μεταχείριση με τα προϊόντα μαζικής παραγωγής. Παράλληλα, ο τριτογενής τομέας θα πρέπει να προωθήσει και να προβάλλει τα προϊόντα που παράγονται στο Νομό μας το λάδι, το τυρί, τις ελιές, το τσίπουρο, το κρασί, τα γλυκά και τα φρούτα, δεν θα πρέπει να λείπουν από κανένα ξενοδοχείο, ταβέρνα και γενικότερα χώρο αναψυχής και συγκέντρωσης των επισκεπτών του όμορφου νομού μας. Η συνεργασία μεταξύ των εγχώριων επιχειρήσεων, που είναι γνωστά brand names στην ελληνική αγορά είναι κάτι που θα πρέπει να προωθηθεί, ούτως ώστε να μπορέσουμε να συνδυάσουμε την τεχνολογία, την τεχνογνωσία παρέχοντας στον καταναλωτή πρωτότυπα και ποιοτικά προϊόντα. Για παράδειγμα από τα εξαιρετικής ποιότητας μήλα Ζαγορίν θα μπορούσε να παραχθεί χυμός μήλου σε σύμπραξη με την εταιρία αναψυκτικών ΕΨΑ. Η περιοχή μας διαθέτει εκείνα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως παραγωγική εμπειρία, ευνοϊκές εδαφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες, που μπορούν να εξασφαλίσουν μια βιώσιμη και ανταγωνιστική παραγωγή προϊόντων ποιότητας που θα εξασφαλίζουν την απασχόληση σε μεγάλο μέρος εργατικού δυναμικού της περιφέρειας. Με οδοδείκτη την ανασυγκρότηση της τοπικής οικονομίας, που θα αντιλαμβάνεται πλέον τις κοινωνικές και τις περιβαλλοντολογικές ανάγκες, αλλά και την ενισχυμένη ανάδειξη των πλούσιων τοπικών προϊόντων , η ανάπτυξη του νομού μας είναι στο χέρι μας. Η καλή συνεργασία όλων των κλάδων είναι απαραίτητη για να καταφέρουμε να αναπτύξουμε όλο το πλούσιο φυσικό περιβάλλον και το ικανό ανθρώπινο δυναμικό που υπάρχει στη Μαγνησία που από κοινού με τη νέα κυβέρνηση και την στροφή στις μέχρι τώρα εφαρμοζόμενες πολιτικές θα ακολουθήσουν ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης.

ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ / 7

Τα τοπικά προϊόντα ως μοχλός τοπικής ανάπτυξης

Κ

αμία προσπάθεια εθνικής ανασύνταξης δεν μπορεί να τελεσφορήσει χωρίς μια ριζική αλλαγή του παραγωγικού μας προτύπου και την προώθηση ενός νέου εθνικού αναπτυξιακού μοντέλου που θα βασίζεται στη γνώση, την καινοτομία και την υγιή κοινωνική επιχειρηματικότητα.

Η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας μας προϋποθέτει μια δραματική τόνωση της ανταγωνιστικότητας των παραγόμενων προϊόντων μας, μέσα από μια ουσιαστική στροφή σε προϊόντα ποιοτικά, έντασης κεφαλαίου, ικανά να κατακτήσουν τις αγορές. Οσο η κρίση και η έλλειψη ρευστότητας απειλούν την οικονομική δραστηριότητα, η στήριξη των τοπικών προϊόντων μας αποτελεί πλέον προϋπόθεση της εθνικής μας επιβίωσης και της αναπτυξιακής μας επανεκκίνησης. Το οικονομικό περιβάλλον, ωστόσο, σήμερα παρουσιάζει έντονες παθογένειες. Αρκεί να σημειώσουμε ότι 6 στα 10 προϊόντα που καταναλώνουν σήμερα οι Ελληνες είναι εισαγόμενα, ενώ ως χώρα πληρώνουμε περίπου 6,5 δισ. ευρώ ετησίως για εισαγωγές αγροτικών προϊόντων. Αυτό το τελευταίο νούμερο μάλιστα φαντάζει εφιαλτικό εδώ στη Θεσσαλία, αν αναλογιστεί κανείς τις τεράστιες παραγωγικές δυνατότητες του θεσσαλικού κάμπου. Αν θέλουμε να μιλήσουμε σοβαρά σήμερα για τις δυνατότητες μιας τοπικής ανάπτυξης, αναγκαστικά θα πρέπει να εστιάσουμε στις δυνατότητες αξιοποίησης όλων των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών μίας περιοχής, που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε ως τοπικούς αναπτυξιακούς πόρους. Τα τοπικά προϊόντα, με την ιδιοτυπία τους και την ξεχωριστή τους ταυτότητα, οι τοπικές υπηρεσίες, το τουριστικό προϊόν κ.ά. Πράγματα που ο Βόλος και η ευρύτερη περιοχή μας, της ιδιαίτερης αγροτοδιατροφικής παραγωγής, της εξειδίκευσης σε τομείς δευτερογενούς παραγωγής υψηλής προστιθέμενης αξίας, των μοναδικής ομορφιάς τουριστικών προορισμών και των υπηρεσιών ποιότητας, τα διαθέτει και οφείλει να τα εκμεταλλευτεί. Είναι αναγκαίο, λοιπόν, να επινοήσουμε πολιτικές για τη στήριξη της εγχώριας παραγωγής μας, με τη συνδρομή όχι μόνο του κεντρικού κράτους, αλλά και τηςαυτοδιοίκησης και των δύο βαθμών. Σ’ αυτόν τον αγώνα, το Κράτος δεν μπορεί και δεν πρέπει να μείνει μόνο του. Οι παραγωγικοί και οι συλλογικοί φορείς του τόπου, το Πανεπιστήμιο ως πόλος καινοτομίας και έρευνας, οι εθελοντικές οργανώσεις, οι φορείς της κοινωνίας των πολιτών, οι ενεργοί πολίτες και οι κομματικοί οργανισμοί από το σύνολο του πολιτικού φάσματος, οφείλουν να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να συστρατευθούν σε ένα σύγχρονο περιφερειακό προσκλητήριο για τη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης σε νομαρχιακό και θεσσαλικό επίπεδο. Κάτι τέτοιο απαιτεί ευρείες διαδικασίες διαβούλευσης μεταξύ των τοπικών φορέων που θα καταλήξουν σε στέρεες δημόσιες πολιτικές τοπικού και περιφερειακού επιπέδου, ικανές να ανατάξουν τις τοπικές μας οικονομίες. Οφείλουμε όλοι μαζί, φορείς, θεσμικοί εκπρόσωποι, κοινωνικές οργανώσεις, συλλογικότητες, να σχεδιάσουμε σοβαρά μία στρατηγική συνέργειας, με σύνδεση του τουρισμού, της γεωργίας, της παραγωγής, της παροχής υπηρεσιών, της ανάπτυξης υποδομών, κάνοντας χρήση της ποιοτικής διαφοροποίησης

8 / ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Μάκης Γ. Μπαλλής, βουλευτής Μαγνησίας του ΣΥΡΙΖΑ των προϊόντων και υπηρεσιών στη βάση ιδιαίτερων τοπικών χαρακτηριστικών και πλεονεκτημάτων. Σήμερα καλούμαστε να αξιοποιήσουμε τις αρχές της ενδογενούς ανάπτυξης, όχι για να επιστρέψουμε σε πρακτικές προστατευτισμού, εσωστρέφειας και απομόνωσης, αλλά για να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη από την πρόοδο που έχουμε κάνει και να ελαχιστοποιήσουμε τα προβλήματα που αυτή έφερε μαζί της. Με ποιον τρόπο; Θέτοντας τους εκάστοτε τοπικούς πόρους -φυσικούς, περιβαλλοντικούς, πολιτισμικούς και ανθρώπινους- στην υπηρεσία μιας συνολικής παραγωγής που να βοηθά την ανάπτυξη και την κατανάλωση ποιοτικών γεωργικών προϊόντων από τον τόπο φιλοξενίας. Προϊόντων που θα έχουν πραγματική και όχι μόνο “συμβολική” ή “ιδιοτυπική” διαφορετική ποιότητα από άλλα ομοειδή. Παράλληλα, μία ανάπτυξη βασισμένη σε τέτοια λογική, μπορεί να αποτελέσει την απάντηση στις στρεβλώσεις ανισότητας που προκάλεσε το επί δεκαετίες επιβληθέν μοντέλο της εξωγενούς ανάπτυξης, εκείνης δηλαδή που επιβάλλεται από έξω. Η νέα αναπτυξιακή φιλοσοφία της χώρας μας επιφυλάσσει στο κράτος έναν επιτελικό ρόλο στον οικονομικό σχεδιασμό που θα δίνει έμφαση στην εξωστρέφεια, την καινοτομία και τη δικτύωση των επιχειρήσεων, καθώς και στην ουσιαστική αξιολόγηση των επενδυτικών ευκαιριών, με κριτήριο την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του κάθε τόπου (τουρισμός, πολιτιστική κληρονομιά, ναυτιλία, αγροτική παραγωγή, διαμετακομιστικό εμπόριο, τριτογενής τομέας). Η περιφερειακή ανάπτυξη δεν είναι, όμως, μία μηχανική διαδικασία αξιοποίησης των τοπικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων. Η ολοκληρωμένη περιφερειακή ανάπτυξη δημιουργεί τις προϋποθέσεις μιας υπερτοπικής επιχειρηματικότητας, που θα επιτρέψει στην Περιφέρεια Θεσσαλίας να γίνει πλεονασματική σ’ αυτά που παράγει και καταναλώνει Τα τοπικά προϊόντα εμπλέκονται στη διαδικασία της τοπικής ανάπτυξης με διάφορους τρόπους, συνεισφέροντας στη δημιουργία της “ταυτότητας” της περιοχής, δημιουργώντας δεσμούς μεταξύ του προϊόντος, της παραγωγικής φυσιογνωμίας και των πολιτιστικών χαρακτηριστικών. Ταυτόχρονα, η παραγωγή τοπικών προϊόντων παίζει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία συνέργειας μεταξύ διαφορετικών οικονομικών δραστηριοτήτων κάνοντας χρήση των τοπικών πόρων, μεταξύ παραγωγών πρώτων υλών ή έτοιμων προϊόντων, διακινητών μεταπωλητών κ.λπ., δημιουργώντας εξωτερικές οικονομίες με θετικό πρόσημο. Αυτή η συνεργασία και συνύπαρξη, μπορεί να συμβάλλει πολλαπλασιαστικά στην τοπική ανάπτυξη, μεγαλώνοντας την παραγωγική δραστηριότητα και την τοπική απασχόληση, ενθαρρύνοντας την επιχειρηματικότητα και δυναμώνοντας τις τοπικές οικονομικές δομές και την κοινωνική συνοχή.

Να αξιοποιήσουμε την προίκα μας, πριν απαξιωθεί

Σ

τη Μαγνησία δεν διαθέτουμε ατελείωτες εκτάσεις και απέραντα αγροκτήματα. Είναι αδύνατον να παράξουμε μεγάλες ποσότητες φθηνών και ποιοτικών προϊόντων σε σχέση με τα ευρωπαϊκά και τα παγκόσμια μεγέθη. Το δεδομένο αυτό συνιστά ατυχία και τύχη μαζί.

Μπορεί να λείπουν οι απέραντες εκτάσεις, διαθέτουμε όμως ποικιλόμορφη και ιδιαίτερη εικόνα παραγωγικής φυσιογνωμίας, η οποία μας επιτρέπει να παράγουμε προϊόντα μοναδικά στον κόσμο ή έστω εφάμιλλα των καλύτερων. Από πού να ξεκινήσει κανείς. Από τα υπέροχα, χυμώδη, μοναδικά φρούτα Πηλίου, από τα κτηνοτροφικά προϊόντα των περιοχών Αλμυρού και Βελεστίνου ή από το άριστης ποιότητας ελαιόλαδο του Πηλίου και της νοτιοδυτικής Μαγνησίας, για να καταλήξει στα πεντανόστιμα αλιεύματα του Παγασητικού και του Αιγαίου, που βρέχουν τον τόπο μας. Από το γαύρο του Παγασητικού μέχρι τον τόνο Αλοννήσου, δηλαδή. Αλλωστε, ορισμένες εταιρείες υψηλής σημειολογικής σημασίας για τις παραγωγικές δυνατότητες της Μαγνησίας πιστοποιούν τα προαναφερθέντα. ΕΨΑ, ΕΒΟΛ, ΖΑΓΟΡΙΝ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, ΔΗΜΗΤΡΑ, ΡΟΥΣΑΣ, Family Farm, ΣΤΡΑΚΑΣ, ΚΟΥΤΣΙΚΟΣ, ΓΕΩΡΓΟΥΔΗΣ, ΣΙΟΥΡΑΣ, ΚΑΛΟΓΗΡΟΣ, ΚΑΝΤΙΚΟΣ και πιθανόν να αδικώ πολλές ακόμα, εξίσου λαμπρά παραδείγματα. Δεν είναι, όμως, μόνο τα προϊόντα του πρωτογενούς τομέα. Το τουριστικό είναι ίσως το βασικότερο εξαγωγικό προϊόν του τόπου μας και ας «καταναλώνεται» στον τόπο παραγωγής του. Πήλιο, Σκιάθος, Σκόπελος και Αλόννησος, υψηλών απαιτήσεων τουριστικοί προορισμοί, μπορούν να αποτελέσουν την ατμομηχανή της τοπικής οικονομίας. Επιπλέον, ας μην ξεχνάμε ότι ο Βόλος είναι από τις ελάχιστες περιοχές της Ελλάδος που αστικοποιήθηκαν έστω και εν μέρη, μια αστικοποίηση που το κληρονομικό αποτύπωμα της φτάνει μέχρι τις μέρες μας, με τη λειτουργία σπουδαίων βιομηχανιών, όπως οι: Χαλυβουργία, ΑΓΕΤ, ΛΟΥΛΗΣ κι ένα πλήθος βιοτεχνιών, κυρίως στο χώρο της επεξεργασίας μετάλλων, αλλά και άλλων, παραγωγής προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Αυτή η βιομηχανική και βιοτεχνική παράδοση ενισχύει τη λεγόμενη βιομηχανική κουλτούρα της περιοχής, παρέχοντας αντίστοιχο εξειδικευμένο επιστημονικό κι εργατικό δυναμικό. Λογικά η ύπαρξη τέτοιας παραγωγικής φυσιογνωμίας θα έπρεπε να καταστήσει το νομό μας, σε συνδυασμό με

Χρήστος Μπουκώρος, βουλευτής Μαγνησίας της Ν.Δ.

τις υπάρχουσες υποδομές του αεροδρόμιου, των λιμανιών και του σύγχρονου οδικού δικτύου, κυρίαρχο στην Ελλάδα και πρωταγωνιστή στην Ευρώπη των Περιφερειών και των Πόλεων. Αυτό, όμως, δεν συμβαίνει. Τρανή απόδειξη το υψηλότατο ποσοστό ανεργίας. Δεν είναι ώρα για αναζήτηση ευθυνών για το πώς χάθηκε ο δρόμος της ανάπτυξης και της ευημερίας. Κατά την άποψη μου, απαιτείται έστω και τώρα και όσο ακόμα η κρίση διαρκεί, η εξεύρεση, η δημιουργία χρηματοδοτικών εργαλείων, με τα οποία θα ενισχυθεί η εξωστρέφεια των αγροτικών προϊόντων και φυσικά και του τουριστικού προϊόντος. Αδήριτη προβάλλει η ανάγκη της αναβάθμισης του πολιτικού αεροδρομίου και της επανένταξής του στο διεθνή χάρτη αεροπορικών εταιρειών, καθώς και η διερεύνηση κάθε δυνατότητας για cargo μεταφορές αγροτικών προϊόντων. Κάτι τέτοιο φυσικά θα ήταν ανώφελο και ζημιογόνο χωρίς τη συνύπαρξη αξιόλογων τυποποιητικών μονάδων. Η αξιοποίηση των λιμανιών και ο προσδιορισμός του χαρακτήρα για το καθένα από αυτά μπορεί να φέρει δουλειές στη Μαγνησία. Η ίδρυση θεματικού πάρκου θα ήταν μια ιδέα αξιοποίησης των παγκοσμίως γνωστών τοπικών μύθων, της αργοναυτικής εκστρατείας και των Κενταύρων, σε συνδυασμό με την ανάδειξη και την αξιοποίηση αξιόλογων αρχαιολογικών χώρων, όπως η Δημητριάδα και οι νεολιθικοί οικισμοί Σέσκλου και Διμηνίου, ώστε να καταστεί ο Βόλος τουριστικός προορισμός και όχι να παραμένει πέρασμα επισκεπτών. Θα μπορούσε κανείς να προσθέσει και πολλές ακόμα ιδέες, όμως, είναι ανάγκη από κάπου να ξεκινήσουμε. Η ιστορικά καταγεγραμμένη ως πρώτη εξωστρεφής περιοχή της ανθρώπινης ιστορίας με την αργοναυτική εκστρατεία, πρέπει να σπάσει τα δεσμά της απομόνωσης και της καθυστέρησης. Κάτι τέτοιο απαιτεί πολύ… κουπί από όλους μας. Η προίκα της Μαγνησίας είναι τεράστια και είναι ανάγκη να αξιοποιηθεί πριν απαξιωθεί.

ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ / 9

Χρειάζεται κάποτε να αποφασίσουμε και τοπικά με μεγαλύτερη σοβαρότητα στην προσέλκυση επενδύσεων

Η

περιοχή του Βόλου έχει ταυτιστεί διαχρονικά με τη βιομηχανική παραγωγή και από πολύ νωρίς, μετά την απελευθέρωση από την τουρκοκρατία, άρχισε να συγκροτεί ένα παραγωγικό σύστημα, το οποίο, συν τω χρόνω, ενσωματώθηκε στην ταυτότητά της. Στο σύστημα αυτό, επειδή ακριβώς το αποτελούν επιχειρήσεις, που βρίσκονται στην αιχμή των εκάστοτε παραγωγικών εξελίξεων, η περιοχή βίωσε και βιώνει τόσο τις αλλαγές στην τεχνολογία, την οργάνωση και τη διαφοροποίηση του προϊόντος, όσο και τις μεταβολές στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον, που άλλοτε το ωθούσαν κύματα θηριώδους ανάπτυξης και άλλοτε η μαύρη τρύπα της αποβιομηχάνισης.

Απόστολος Παπαδούλης, Πρόεδρος Εκτελεστικής Επιτροπής Συνδέσμου Βιομηχανιών Θεσσαλίας & Κεντρικής Ελλάδος

Οπως προανέφερα, ένα από τα βασικά στοιχεία, που διακρίνουν την περιοχή, από άλλες περιοχές της χώρας, και την διατηρούν ακόμη και σήμερα, εν μέσω κρίσης, οικονομικά και κοινωνικά όρθια, είναι το επιχειρηματικό μέγεθος και η σύνθεση του παραγόμενου μεταποιητικού προϊόντος. Στην περιοχή είναι εγκατεστημένες και λειτουργούν είτε μεγάλες επιχειρήσεις πολυεθνικών ομίλων, είτε μεγάλες επιχειρήσεις ελληνικών ομίλων, είτε μεσαίου μεγέθους μονάδες, τις οποίες συνοδεύουν μικρού μεγέθους, αλλά αξιόλογης παραγωγικής ικανότητας επιχειρήσεις. Το παραγωγικό αυτό σύστημα απλώνεται και στις τρείς μεγάλες κατηγορίες κλάδων1, δηλαδή των κεφαλαιουχικών αγαθών, των ενδιάμεσων και των καταναλωτικών αγαθών, και στη σημερινή κρίση, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του εκάστοτε προβλήματος της οικονομίας, ανάλογες είναι και οι επιπτώσεις. Για παράδειγμα, την τρέχουσα περίοδο, όπου τα μεγάλα αναπτυξιακά έργα και η στέγη βρίσκονται σε χρόνια ύφεση, οι επιχειρήσεις των κεφαλαιουχικών και των ενδιάμεσων αγαθών, δέχονται πολύ σοβαρές πιέσεις. Μία σημαντική παράμετρος της τοπικής παραγωγής είναι τα προϊόντα και η τεχνολογική τους ταυτότητα. Η ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά των προϊόντων, παραπέμπουν σε σύγχρονης τεχνολογίας και τεχνογνωσίας δεδομένα, γεγονός που σημαίνει υψηλές δυνατότητες αντοχής στον ανταγωνισμό, και άρα εμπορευσιμότητα, με όρους διεθνοποίησης. Σήμερα, η περιοχή παράγει και υποκαθιστά εισαγωγές σε τρόφιμα, ποτά, χημικά, μη μεταλλικά ορυκτά, ελαστικά, μεταλλικές κατασκευές, χάλυβα, κλωστοϋφαντουργικά, πλαστικά, βαμβάκι, υλικά συσκευασίας, αλλά και μηχανές ενώ, ειδικά κατά την περίοδο της κρίσης, εντείνει την εξαγωγική της δραστηριότητα. Η συμβολή της εξαγωγικής δραστηριότητας του βιομηχανικού κλάδου της περιοχής είναι καθοριστική στη διαμόρφωση του τοπικού ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών. Aπό το 2009 και μετά, ενώ μέχρι τότε το τοπικό ισοζύγιο ήταν ελλειμματικό, από το χρονικό σημείο αυτό και μετά, έχουμε μείωση των εισαγωγών και σημαντική αύξηση των εξαγωγών, με αποτέλεσμα να δημιουργείται, σταδιακά, ένα ικανοποιητικό άνοιγμα πλεονάσματος. Σε αντίθεση με τις άλλες θεσσαλικές περιοχές, αλλά και της χώρας, των οποίων η σύνθεση των εξαγόμενων προϊόντων αφορά κυρίως είτε σε ημικατεργασμένα αγροτικά προϊόντα, είτε σε άμεσες πρώτες ύλες, οι εξαγωγές της περιοχής μας αναφέρονται σε κατ΄ εξοχήν βιομηχανοποιημένα τελικά ή ενδιάμεσα προϊόντα, γεγονός που σημαίνει, ότι η προστιθέμενη αξία έχει δημιουργηθεί και αξιο-

10 / ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

ποιηθεί τοπικά.

Kορυφαία θέση στις εξαγωγές μας έχει ο κλάδος του μετάλλου, στον οποίο η περιοχή έχει τοπική κλαδική εξειδίκευση και υποστηρίζεται από αξιόλογες μονάδες, των οποίων τα προϊόντα απλώνονται σε μία γκάμα, από σύνθετα οπλικά συστήματα έως απαιτητικές μεταλλικές κατασκευές, γεγονός που σημαίνει εξαιρετικό τεχνολογικό επίπεδο. Ο κλάδος των τροφίμων είναι το αμέσως επόμενο σε εξαγωγικές επιδόσεις, με τυποποιημένα τρόφιμα, κυρίως γαλακτοκομικά και κρέας. Και αμέσως μετά έχουμε το τσιμέντο, τους ιμάντες, τις μηχανές, τα μεταφορικά υλικά, τα χημικά και τις κλωστές. Εκείνο, που θα πρέπει να υπογραμμιστεί και μάλιστα με ιδιαίτερη έμφαση είναι το γεγονός ότι το παραγωγικό μίγμα της περιοχής επικεντρώνεται σε διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα, δηλαδή σε δραστηριότητες που βρίσκονται στην αιχμή του οικονομικού ενδιαφέροντος της χώρας. Σήμερα, η αλλαγή του εγχώριου παραγωγικού μοντέλου, επί της ουσίας επιτάσσει κυριαρχία των παραγωγικών επενδύσεων και των εξαγωγών, ώστε το εισόδημα και η κατανάλωση να προκύπτουν από βιώσιμη λειτουργία της οικονομίας, και η καταπολέμηση της ανεργίας να εδράζεται σε υγιείς θέσεις εργασίας. Με άλλα λόγια, απομάκρυνση από το καταναλωτικό όργιο με δανεικά και απασχόληση μέσω της πελατειακής λειτουργίας του κράτους. Η περιοχή μας βρίσκεται μέσα στις προδιαγραφές αυτές, και αν κάποτε αποφασίσουμε και τοπικά να γίνουμε περισσότερο σοβαροί στον τρόπο που προσελκύονται και διοικούνται οι πολιτικές των επενδύσεων, τότε θα έχουμε κάνει σοβαρό βήμα για την ενίσχυση της τοπικής ανάπτυξης και την καταπολέμηση της ανεργίας.

1 ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΑ ΑΓΑΘΑ: 26 Κατασκευή άλλων προϊόντων από μη μεταλλικά ορυκτά, 27 Παραγωγή βασικών μετάλλων, 28 Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα είδη εξοπλισμού, 29 Κατασκευή μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού μ.α.κ., 34 Κατασκευή αυτοκίνητων οχημάτων κατασκευή ρυμουλκούμενων και ημιρυμουλκοΰμενων οχημάτων, 45 Κατασκευές ΕΝΔΙΑΜΕΣΑ ΑΓΑΘΑ: 13 Εξόρυξη μεταλλούχων μεταλλευμάτων, 14 Άλλες εξορυκτικές και λατομικές δραστηριότητες, 17 Παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών υλών, 20 Βιομηχανία ξύλου και κατασκευή προϊόντων από ξύλο και φελλό, εκτός από τα έπιπλα. κατασκευή ειδών καλαθοποιίας και σπαρτοπλεχτικής, 21 Παραγωγή χαρτοπολτού, χαρτιού και προϊόντων από χαρτί, 36 Κατασκευή επίπλων λοιπές βιομηχανίες μ.α.κ. ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΑ ΑΓΑΘΑ: 15 Βιομηχανία τροφίμων και ποτών, 22 Εκδόσεις, εκτυπώσεις και αναπαραγωγή προεγγεγραμμένων μέσων εγγραφής ήχου και εικόνας και μέσων πληροφορικής, 23 Παραγωγή οπτάνθρακα (κωκ), προϊόντων διύλισης πετρελαίου και πυρηνικών καυσίμων, 24 Παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων, 25 Κατασκευή προϊόντων από ελαστικό (καουτσούκ) και πλαστικές ύλες

Τοπικά προϊόντα διατροφής & τουριστικό προϊόν: Δυναμική κι αμφίδρομη σχέση υπέρ της ανάπτυξης στη Μαγνησία

Σ

ήμερα, όλο και περισσότερο συνειδητοποιούμε την αξία των παραδοσιακών τοπικών προϊόντων και τροφίμων και την ιδιαίτερη σημασία της Μεσογειακής Διατροφής στην υγεία και την ποιότητα της ζωής μας. Δωροθέα Κολυνδρίνη, αντιπεριφερειάρχης Μαγνησίας & Σποράδων

Η Περιφέρεια Θεσσαλίας ήδη από την «καλλικρατική» γένεσή της σχεδίασε και προώθησε το επιχειρησιακό σχέδιο «Καλάθι Θεσσαλικών Προϊόντων» (που θα φέρουν την πιστοποίηση “ThessAgro”), αντιλαμβανόμενη τα ευεργετικά τους αποτελέσματα στην υγεία, αλλά κι ως απάντηση στην οικονομική ύφεση και στα ολοένα συχνότερα και σφοδρότερα ακραία καιρικά φαινόμενα που υπονομεύουν το αγροκτηνοτροφικό εισόδημα. Στη Μαγνησία συνεχίζουμε τη στρατηγική αυτή αντιλαμβανόμενοι και κάτι άλλο: την προστιθέμενη αξία που προσδίδουν τα τοπικά προϊόντα στον τουρισμό μέσα από μια σχέση διαρκώς αλληλοτροφοδοτούμενη. Ερευνες δείχνουν ότι ο αγροτουρισμός και ο τουρισμός υπαίθρου τονώνεται μέσα απ’ την παραγωγή κι εμπορία ντόπιων προϊόντων, ενώ παράλληλα προωθείται η τοπική γαστρονομία, ενισχύεται το αγροτικό εισόδημα και η τοπική οικονομία, δημιουργούνται νέα θεματικά αντικείμενα και δραστηριότητες τουρισμού κι έτσι ο τουριστικός προορισμός καθίσταται πολυποίκιλος κι ανταγωνιστικός, ποιοτικός κι επώνυμος. Οι ετήσιες γιορτές και φεστιβάλ τοπικών προϊόντων ενισχύουν το τουριστικό προϊόν, ενώ προβάλλεται και η σχέση μεταξύ βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης και βιώσιμης βιολογικής καλλιέργειας γης, αλληλένδετα πεδία της οικονομικής περιφερειακής ανάπτυξης. Ετσι, το τοπικό προϊόν συμβάλλει στον προσδιορισμό ενός τόπου ως προορισμού στον χάρτη, καθώς μέσα από τη χρήση του προσδίδει το απαραίτητο brand name που έχει ανάγκη τουριστικά ο κάθε τόπος. Ενδεικτικά η Μαγνησία προσδιορίζεται ως τόπος προϊόντων που προκύπτουν από καλλιέργειες σε ελαιόδενδρα, μηλοειδή (γιγαρτόκαρπα), αμπέλι, σιτηρά, πυρηνόκαρπα, ακρόδρυα (ξηροί καρποί), αρωματικά-φαρμακευτικά φυτά, νωπά κηπευτικά. Πιο συγκεκριμένα: Ελαιόλαδο, Βρώσιμες ελιές (ΠΟΠ Κονσερβολιά Πηλίου Βόλου), Μήλα (Μηλα ΠΟΠ Ζαγοράς - ΖΑΓΟΡΙΝ), Αχλάδια (Κρυστάλλι Βόλου), Οίνος ΠΟΠ Αγχίαλος, Οίνος ΠΓΕ Μαγνησίας, Οίνος ΠΓΕ Θεσσαλίας, Απλοί οίνοι-τσίπουρα, Σκληρό σιτάρι, Ροδάκινα (λεμονάτα), Αμύγδαλα (Αλμυρού-Ν. Αγχιάλου-Δήμου Ρήγα Φεραίου), Κάστανα (Πηλίου), Τσάι Βουνού (Βρύναινα), Ντομάτα βιομηχανική και υπό κάλυψη (θερμοκήπιο) ντομάτες και αγγουράκια, Υπαίθρια κηπευτικά (μαρούλια, κουνουπίδια, πιπεριές), Ακτινίδια, Φιρίκια και κεράσια Πηλίου, Δαμάσκηνα Σκοπέλου κι ανθοκομικά: γαρδένια και καμέλια Πηλίου. Το «Μαγνησιώτικο καλάθι» συμπληρώνεται από την αίγα φυλής Σκοπέλου, μέλι-γύρη και βασιλικό πολτό, αλιεύματα: γαύρο-σαρδέλα, ιχθυηρά υδατοκαλλιέργειας: λαβράκι-τσιπούρα, ενώ ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει και στα γαλακτοκομικά: κυρίως τυρί φέτα ΠΟΠ αλλά και γιαούρτι, μανούρι, βούτυρο κασέρι, μυζήθρα, καθώς στη Μαγνησία δραστηριοποιούνται 7 γαλακτοκομικές επιχειρήσεις, οι οποίες απασχολούν συνολικά πάνω από 250 εργαζομένους, ενώ κάποιες εξ αυτών εξάγουν τα προϊόντα τους (και μαζί τη Μαγνησία ως προορισμό) σε ΕΕ, ΗΠΑ, Αυστραλία, Κίνα, Ν. Κορέα, Ν. Αφρική, Ουκρανία, Ινδία, Ιαπωνία, Σιγκαπούρη, Σουδάν, Λιβερία, Ταϊλάνδη, Ακτή Ελεφαν-

τοστού, Κροατία, Μπαχρέιν κ.α. Η σχέση όμως τοπικού και τουριστικού προϊόντος, όπως ήδη είπαμε, είναι αμφίδρομη, καθώς λειτουργεί κι αντίστροφα: μέσα από την τουριστική διάχυση της τοπικής κουζίνας αναδεικνύονται και πωλούνται τα τοπικά προϊόντα. Για παράδειγμα, μηλόπιτα με μήλα Ζαγοράς, τυρόπιτα Σκοπέλου, γλυκίσματα με πάστα κάστανου: τα γεύεται και τα μαθαίνει ο τουρίστας στη Μαγνησία κι ως καταναλωτής που επιστρέφει στον τόπο του τα αποζητάει να τα βρει κι εκεί. Επιτυγχάνεται έτσι στον τουρίστα καταναλωτή η σύνδεση του προϊόντος με τον προορισμό. Αυτό με τη σειρά του ανατροφοδοτεί άλλα πεδία δράσης και οικονομίας σε τοπικό επίπεδο, ενισχύει την πολυλειτουργική γεωργία που δεν περιορίζεται στη μονόπλευρη απασχόληση της παραγωγής μόνο κάποιων προϊόντων, ιδιαίτερα σήμερα που οι αριθμοί αποδεικνύουν τη συρρίκνωση του γεωργικού εισοδήματος. Στο χέρι μας είναι να δώσουμε κίνητρα στις επιχειρήσεις τοπικών και παραδοσιακών προϊόντων που δραστηριοποιούνται στο νομό μας, ώστε να δημιουργήσουν μία διακριτή γαστρονομική ταυτότητα που με τη σειρά της θα συμβάλλει στη δημιουργία μιας νέας εικόνας για τον τόπο μας (place image) που εντέλει αποτελεί μία από τις βάσεις για ένα νέο brand name αυτού. Brand name που θα μπορέσει να εμπεδωθεί τόσο από τους κατοίκους όσο και από τους επισκέπτες του, να επικοινωνηθεί και συνεπώς να δημιουργήσει δυναμική στην τοπική ανάπτυξη. Σ την παγκόσμια οικονομική κρίση που βιώνουμε, οπότε κι εντάθηκε ο ανταγωνισμός ανάμεσα σε πόλεις και χώρες για την προσέλκυση τουριστών, φαίνεται ότι η κινητροδότηση επενδύσεων και η κατάκτηση της καλύτερης δυνατής θέσης στον διεθνή οικονομικό χάρτη έρχεται μέσα από το branding του τόπου, που πριμοδοτείται από το branding των τοπικών προϊόντων, νωπών και μεταποιημένων, μέσα από την επιστημονική πιστοποίησή τους και την αύξηση του βαθμού αναγνωρισιμότητας τους. Οταν όλες οι μελέτες δείχνουν ότι σε κανένα άλλο προϊόν δεν επηρεάζονται σε τόσο μεγάλο βαθμό οι προτιμήσεις των καταναλωτών από τον τόπο προέλευσης τους όσο στα αγροκτηνοτροφικά προϊόντα κι όταν την ανάγκη αυτής της διαφοροποίησης την έχει αντιληφθεί η Ευρωπαϊκή Ενωση (με τον Κανονισμό ΕΕ 1151/2012 για τα συστήματα ποιότητας των γεωργικών προϊόντων & τροφίμων), εμείς δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να στηρίζουμε διαρκώς την προβολή των παραδοσιακών ντόπιων προϊόντων μας, προσεγγίζοντας όλους τους εκτός τοπικής εμβέλειας καταναλωτές, ξενοδοχεία κι εστιατόρια, και διασφαλίζοντας φυσικά πρώτα ότι το προϊόν αυτό: αναγνωρίζει την οικονομική δυνατότητα των αγοραστών που απευθύνεται ώστε να προσφέρει κάθε φορά την καλύτερη σχέση τιμής και ποιότητας, υιοθετεί ορθές πρακτικές στην παραγωγή του υπέρ της υγείας του καταναλωτή και προστασίας του περιβάλλοντος κι έχει τις πιστοποιήσεις και τις σημάνσεις που θα του εξασφαλίζουν την ανάδειξή του στον ανταγωνισμό ως προϊόν με συγκριτικά πλεονεκτήματα.

ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ / 11

Θέση αρχής για το Δήμο η στήριξη των τοπικών προϊόντων

Α

ναμφίβολα η στήριξη των τοπικών προϊόντων, και φυσικά επιχειρήσεων στον ευρύτερο τομέα της παροχής υπηρεσιών, πρέπει να είναι από τις πρώτες επιλογές μιας σοβαρής και αποτελεσματικής Δημοτικής Αρχής, όπως πιστεύουμε ότι είναι και η δική μας.

Η επιλογή αυτή, ακόμα κι αν θεωρηθεί ότι υπαγορεύεται από έναν τοπικισμό, είναι πρώτης προτεραιότητας αφού έχει προφανείς ευεργετικές επιπτώσεις τόσο στη διάθεση των προϊόντων, όσο και στη δημιουργία και διασφάλιση θέσεων εργασίας, που ευθέως παραπέμπουν στη στήριξη της τοπικής οικονομίας, που όπως το σύνολο της οικονομίας της χώρας, είναι σε περίοδο σοβαρής κρίσης. Εχουμε την ευτυχία, θα έλεγα, στο Βόλο και ευρύτερα στη Μαγνησία να έχουμε μια σειρά σημαντικών επιχειρήσεων που παράγουν εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα, κυρίως στον τομέα της διατροφής, και μάλιστα κάποιες εξ αυτών έχουν ένα επίσης σημαντικό εξαγωγικό προσανατολισμό. Ετσι θα ήταν κοινοτυπία και πλεονασμός αν διατύπωνα μια ακόμη προτροπή ή ευχή προς τους Βολιώτες να προτιμούν τα προϊόντα αυτά, όταν μάλιστα και η σχέση ποιότητας και τιμής είναι θετική υπέρ των προϊόντων αυτών. Φυσικά προτείνω το αυτονόητο. Εμείς ως Δημοτική Αρχή καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια, μέσα στο πλαίσιο της νομιμότητας και των κανόνων που διέπουν τη λειτουργία μιας ελεύθερης αγοράς, όπως η δική μας, να ενισχύουμε τις προσπάθειες των τοπικών μας επιχειρήσεων και φυσικά να συμβάλλουμε στην περαιτέρω ανάπτυξή τους. Ο ρόλος μας, ωστόσο, όπως γίνεται αμέσως αντιλη-

12 / ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Αχιλλέας Μπέος, δήμαρχος Βόλου

πτό, δεν μπορεί να εξαντλείται σε ευχολόγια και προτροπές ή να μεταλλάσσεται σε κάποιας μορφής promotion, χωρίς πάντως να το αποκλείουμε αν χρειαστεί και όπως συνέβη κατά το παρελθόν στην πόλη μας. Δική μας ευθύνη είναι να διασφαλίσουμε στο μέτρο των δυνατοτήτων μας το καλύτερο δυνατό περιβάλλον για τη λειτουργία των τοπικών μας επιχειρήσεων, είτε στον τομέα των υποδομών, είτε στην παροχή των απαιτούμενων υπηρεσιών. Δική μας αρμοδιότητα είναι να μην επιβαρύνουμε με παράλογα τέλη και φόρους τη λειτουργία των επιχειρήσεων αυτών, αλλά αντίθετα σε συνεργασία μαζί τους να αναζητούμε βέλτιστες λύσεις, που θα επιτρέπουν και την παραγωγή ποιοτικών και ανταγωνιστικών προϊόντων, αλλά και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Η προτίμηση μας, λοιπόν, προς τα τοπικά προϊόντα, αλλά και στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, αποτελεί θέση αρχής και δεν απομακρυνόμαστε από αυτή. Γνωρίζουμε καλά όλα τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν υπέρ της τοπικής μας κοινωνίας και συνεπώς η στήριξή μας είναι αμέριστη. Και εκδηλώνεται σε κάθε ευκαιρία, όπου βέβαια η νομοθεσία το επιτρέπει. Ετσι προχωρήσαμε μέχρι τώρα και έτσι θα πορευθούμε και στο μέλλον, με αίσθημα κοινωνικής ευθύνης και σεβασμό στους πολίτες.

Η

Τοπικότητα δεν σημαίνει στασιμότητα - οικονομική - ουσία της τοπικότητας συνοψίζεται στην τοπικά προστιθέμενη αξία, δηλαδή στο μέρος της αξίας τους που παράγεται τοπικά και εντέλει αποτελεί τη συμβολή στην οικονομική (και ίσως κοινωνική) ευημερία. Το παραγωγικό σύστημα βασίζεται σε ένα κοινωνικά και χωρικά εμπεδωμένο πλέγμα παραγωγικών δραστηριοτήτων και κοινωνικών θεσμών, το οποίο αποτελεί στην περίοδο της ακμής την πηγή του τοπικού ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος, αλλά συνήθως αποτελεί και την τροχοπέδη στις απαιτούμενες αλλαγές για την «επιβίωση» στις προκλήσεις της ιστορικής εξέλιξης.

Γιώργος Σταμπουλής, Λέκτορας του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών και ΜΟ.ΚΕ. Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Οσοι ωφελούνται είναι συνήθως και οι πιο συντηρητικοί πολέμιοι των δραστικών αλλαγών. Στη δράση τους αυτή θα βρουν και συμμάχους σε όσους αντιδρούν φοβικά – από άγνοια και ανασφάλεια – απέναντι στους απαιτούμενους πειραματισμούς και τις πραγματικές δομικές αλλαγές. Με άλλα λόγια η επιτυχία σε κάποιους τομείς σε προηγούμενες περιόδους δεν εγγυάται ότι αυτό θα συνεχισθεί. Η πρόκληση για κάθε τόπο είναι να καλλιεργήσει εκείνα τα στοιχεία της «παραγωγικής κουλτούρας» που θα ενθαρρύνουν το δυναμισμό της καινοτόμου δημιουργικότητας και του «κοινωνικού κεφαλαίου» για να αντιμετωπίσει τις αδρανειακές τάσεις μεριμνώντας για όσους μπορεί να θιγούν βραχυπρόθεσμα από τις απαιτούμενες αλλαγές στο παραγωγικό και αναπτυξιακό μοντέλο. Από την άλλη η δημιουργική και καινοτομική ικανότητα του τόπου βασίζεται σε «μηχανισμούς μάθησης» για την ανακάλυψη και εφαρμογή νέας γνώσης και την αφομοίωση γνώσης που παράγεται παγκόσμια. Η μάθηση αφορά στην ανακάλυψη νέων καλύτερων τρόπων για την παραγωγή των ίδιων τοπικών προϊόντων, για την αύξηση της αξίας τους και στην ανάπτυξη και παραγωγή νέων προϊόντων. Μόνον έτσι μπορεί ένας τόπος να ανανεώσει τον παραγωγικό δυναμισμό του και να μην επαναπαυθεί στις δάφνες του παρελθόντος. Στον τουρισμό πρέπει να ξεφύγουμε από τη στενή ταύτιση με τα ξενοδοχεία και την εστίαση. Ο τουρισμός είναι κλάδος εμπειρίας. Από τις διάφορες μορφές εναλλακτικού τουρισμού (αθλητικού, περιβαλλοντικού κοκ.), την επαφή με την καθημερινότητα και το πολιτισμικό βίωμα (και όχι μόνο με τη μουσειακή απόδοση της ιστορίας μας) μέχρι την αναψυχή και την μάθηση, η αύξηση της προστιθέμενης αξίας αφορά σε μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων βίωσης εμπειρίας. Με την αξιοποίηση του υψηλής ποιότητας ανθρώπινου δυναμικού, την αλλαγή του ρόλου του Χιονοδρομικού σε Κέντρο Δραστηριοτήτων Βουνού (όλο το έτος) και με την υποστήριξη φορέων (Πανεπιστήμιο, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, ΔΗΚΚΙ, φορείς διαχείρισης Κάρλας και Θαλασσίου Πάρκου) μπορούν να αναπτυχθούν νέες δραστηριότητες για τους επισκέπτες και για τους μόνιμους κατοίκους. Αποτελεί δε ο τομέας και μοναδικό μηχανισμό προβολής του προϊόντος άλλων κλάδων, με πρώτο τον αγρο-διατροφικό. Μια ενεργός πολιτική

δεν μπορεί να περιορίζεται σε «καλάθια προϊόντων». Πρέπει να εξασφαλίζει ότι το περιεχόμενο του τουριστικού προϊόντος μεγιστοποιεί την τοπικά προστιθέμενη αξία. Δεν μπορεί να σερβίρει το Ελληνικό Ξενοδοχείο έτοιμα προϊόντα που δεν παράγονται στον τόπο. Αυτό αποτελεί και υποβάθμιση του τουριστικού προϊόντος. Για να γίνουν βέβαια τα παραπάνω απαιτείται η συνεργασία των φορέων και κύρια των τουριστικών επιχειρήσεων και των συνεταιρισμών με τους φορείς παραγωγής γνώσης. Αντίστοιχα στους τομείς αγρο-διατροφής και μετάλλου η αιχμή πρέπει να είναι στην αύξηση της προστιθέμενης αξίας τόσο στον τομέα της ανάπτυξης νέων προϊόντων όσο και νέων αλυσίδων αξίας. Στον αγρο-βιομηχανικό τομέα, η τοπικά προστιθέμενη αξία ξεκινά από τη διαχείριση του τοπικού βιολογικού κεφαλαίου (ποικιλίες και ράτσες). Ακολουθώντας δε τα παραδείγματα των πιο αποτελεσματικών συνεταιρισμών μας (Ζαγοράς, Βόλου κλπ.) πρέπει να επενδύσουμε στην τοπική μεταποίηση επώνυμων ποιοτικών προϊόντων, με μοναδική τοπική ταυτότητα. Στον τομέα του μετάλλου, είναι σημαντικό να αξιοποιηθεί το τοπικό δυναμικό και να γονιμοποιηθεί με τη συνεργασία με το Πανεπιστήμιο και το ΤΕΙ, ώστε να αναπτυχθούν νέα προϊόντα και να απεγκλωβιστεί ο κλάδος από συρρικνωμένες αγορές. Σε συνδυασμό με τον κλάδο των πλαστικών, των ηλεκτρονικών και της πληροφορικής πρέπει να αναζητήσουμε νέες αλυσίδες αξίας σε τομείς όπως ο αγροτικός, ο βιομηχανικός εξοπλισμός, η ενέργεια (ΑΠΕ) και η γαλάζια οικονομία του νερού. Τέλος, το μεγαλύτερο αναπτυξιακό άλμα, μπορεί να δοθεί από την ανάπτυξη νέων τομέων έντασης γνώσης, όπως η πληροφορική, το εκπαιδευτικό υλικό, το πολιτισμικό προϊόν. Η ερευνητική δραστηριότητα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και η εμπειρία της Μονάδας Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας (ΜΟΚΕ) έχουν δώσει απτά δείγματα των δυνατοτήτων. Υπάρχει η δυναμική για ανάπτυξη δεκάδων νέων επιχειρήσεων έντασης γνώσης σε σύντομο χρονικό διάστημα σε ευρύ φάσμα υφιστάμενων και νέων κλάδων. Είναι καιρός ο Βόλος, η Μαγνησία και η Θεσσαλία να συνειδητοποιήσουν ότι η σημαντικότερη παραγωγική επένδυση συντελείται στα ΑΕΙ του τόπου.

ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ / 13

Οφείλουμε να δράσουμε αποφασιστικά και με συγκεκριμένο πλάνο

Η

Μαγνησία είναι γνωστό ότι παράγει εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα, που την έχουν κάνει γνωστή όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε αγορές του Εξωτερικού. Τα φρούτα, το τσίπουρο, το λάδι, το μέλι, τα αρωματικά φυτά, τα γαλακτοκομικά μας προϊόντα, «ταξιδεύουν» σε όλο και περισσότερους προορισμούς και γίνονται γνωστά για τη νοστιμιά τους και τα υψηλά standards στην παραγωγή τους.

Αριστοτέλης Μπασδάνης,πρόεδρος του Επιμελητηρίου Μαγνησίας

Κατά κοινή παραδοχή, ο Νομός Μαγνησίας είναι ένας τόπος ευλογημένος, αφού εκτός από τα προϊόντα που παράγει αποτελεί, στο σύνολό του, δημοφιλή τουριστικό προορισμό. Βόρειες Σποράδες, Πήλιο, χερσαία Μαγνησία, κάθε περιοχή προσφέρει διαφορετικές εμπειρίες στον επισκέπτη. Αυτός, εξάλλου, είναι ο λόγος που ο τουρισμός καταγράφει διαρκώς αυξητικές τάσεις και ο Βόλος τείνει να γίνει σημαντικό λιμάνι κρουαζιέρας. Ως Επιμελητήριο Μαγνησίας, θεωρούμε δεδομένο ότι η πρωτογενής μας παραγωγή και ο τουρισμός είναι οι δύο πυλώνες που μπορούν να στηρίξουν σημαντικά την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής μας και να της αποφέρουν προστιθέμενη αξία. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, όμως, θα πρέπει να απαντήσουμε στο ερώτημα εάν διαθέτει η Μαγνησία τις προϋποθέσεις και εάν όχι, με ποιο τρόπο θα τις αποκτήσει. Κατά τη γνώμη μου, οι προϋποθέσεις αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνουν τα παρακάτω: Ανάδειξη των επιχειρηματικών ευκαιριών σε κάθε τομέα: Αυτό θα γίνει εφικτό εάν επενδύσουμε στην εξειδίκευση, τη διατήρηση της ποιότητας, την παραγωγή Προϊόντων Ονομασίας Προέλευσης, την παραγωγή προϊόντων με τοπικό σήμα ποιότητας. Παράλληλα, θα πρέπει να δοθεί έμφαση στο design και την σωστή προβολή των προϊόντων και φυσικά στη διεύρυνση του κοινού που απολαμβάνει τα μαγνησιώτικα προϊόντα. Επαγγελματική προβολή και προώθηση των τοπικών μας προϊόντων: Θα μπορούσε να γίνει σε συνεργασία του πρωτογενούς τομέα και των επιχειρήσεων του τουρισμού. Η συνεργασία αυτή, θα επιλέξει και θα προωθήσει σημαντικά για την οικονομία μας τοπικά προϊόντα, συνδυάζοντάς τα με το τουριστικό προϊόν της Μαγνησίας. Δημιουργία brand – name της Μαγνησίας: Ο Νομός Μαγνησίας διαθέτει αρκετά γνωστά προϊόντα σε όλη την Ελλάδα και, όπως προανέφερα, στο Εξωτερικό. Κάποια από αυτά, μάλιστα, είναι χαρακτηριστικά και έχουν συνδεθεί ακατάλυτα με τον τόπο μας. Ως Επιμελητήριο θεωρούμε ότι είναι η κατάλληλη στιγμή η Μαγνησία να

14 / ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

δημιουργήσει το δικό της brand - name, το προϊόν που όλοι όταν θα ακούν γι’ αυτό θα σκέφτονται το νομό μας και μόνο. Εδώ, βέβαια, είναι απαραίτητη η συνέργεια όλων, όχι μόνο των Φορέων του Νομού μας αλλά και των πολιτών, που θα κληθούν να αναδείξουν το προϊόν που θα μας χαρακτηρίσει. Τουρισμός: Ο δεύτερος πυλώνας για τη Μαγνησία, είναι αυτός του τουρισμού. Θεωρούμε ότι αποτελεί ένα ισχυρό «όπλο» για το Νομό μας, που θα μπορούσε να στηριχθεί στην ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος. Βασικό μας μέλημα θα πρέπει να είναι η διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος και ο εμπλουτισμός και η ανάπτυξη νέων εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Η έμφαση στα τοπικά έθιμα, η ανάδειξη της αυθεντικής μορφής της Μαγνησίας και της μακραίωνης ιστορίας της, θα μπορούσαν να προσελκύσουν επισκέπτες που αναζητούν την αυθεντικότητα που διαφοροποιεί έναν τουριστικό προορισμό από τους υπόλοιπους. Τοπικά προϊόντα = Νέες θέσεις εργασίας: Από τα παραπάνω, γίνεται σαφές ότι υπάρχει άμεση συνάφεια μεταξύ της ανάδειξης των τοπικών προϊόντων της Μαγνησίας, με την αύξηση των θέσεων εργασίας που τόση ανάγκη έχει ο τόπος μας. Θεωρούμε ότι είναι άρρηκτα συνδεδεμένη η σχέση του τόπου μας με τους ανθρώπους του, γι’ αυτό και οφείλουμε να δράσουμε αποφασιστικά και με συγκεκριμένο πλάνο. Οι επιχειρήσεις τόσο του τουρισμού όσο και της μεταποίησης οφείλουν να ενσωματώσουν στις δραστηριότητες τους αυτά τα χαρακτηριστικά που συνδέουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες μας με τη γη και τον άνθρωπο, παρέχοντας μία ολοκληρωμένη εμπειρία για όσους δοκιμάζουν τα προϊόντα μας ή επισκέπτονται τον τόπο μας.

Oλοι μας, φορείς και επιχειρήσεις, πρέπει να αναδείξουμε τα χαρακτηριστικά αυτά, που εν τέλει είναι τα σημαντικά ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα, σε μία εποχή που η Μαγνησία μάς χρειάζεται περισσότερο από ποτέ.

Η

Ξενοδοχεία και Τοπικά Προϊόντα Ενωση Ξενοδόχων Ν. Μαγνησίας είναι ο απόλυτος υποστηρικτής των τοπικών προϊόντων της περιοχής και προσπαθεί με κάθε τρόπο να τα προβάλλει σε όλες τις ενέργειες εξωστρέφειας που κατά καιρούς διοργανώνει ή συμμετέχει.

Γιώργος Ζαφείρης, πρόεδρος Ενωσης Ξενοδόχων Μαγνησίας

Τα τελευταία χρόνια το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια πιστοποίησης του προγράμματος «Ελληνικό Πρωινό» στα ξενοδοχεία – μέλη του ανά την Ελλάδα. Να διευκρινίσουμε σε αυτό το σημείο ότι το «Ελληνικό Πρωινό» προβάλλει τα τοπικά προϊόντα της κάθε περιοχής στους επισκέπτες των ξενοδοχειακών καταλυμάτων μέσα από το γεύμα του πρωινού. Η Ενωση Ξενοδόχων Ν. Μαγνησίας αγκάλιασε την προσπάθεια αυτή από την πρώτη κιόλας στιγμή, μέσω εκδήλωσης που διοργάνωσε σε ξενοδοχείο της πόλης του Βόλου, πιστοποιημένο για το «Ελληνικό Πρωινό» του, παρουσιάζοντας τις προτάσεις του. Στην εκδήλωση συμμετείχαν και πολλοί γυναικείοι συνεταιρισμοί της περιοχής με την προβολή των προϊόντων τους. Παρόλο που στο Πήλιο πάρα πολλά ξενοδοχεία ήδη προσέφεραν ένα πλούσιο πρωινό, με την πρωτοβουλία της Ενωσης Ξενοδόχων Ν. Μαγνησίας να υιοθετήσει τη δράση του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, πολλά από τα μέλη της Ενωσης αποφάσισαν να προχωρήσουν σε πιστοποίηση του ξενοδοχείου τους αναφορικά με το «Ελληνικό Πρωινό». Παράλληλα, η Ενωση Ξενοδόχων Ν. Μαγνησίας συμμετείχε πριν δυο χρόνια στην έκθεση HORECA με δικό της περίπτερο, προκειμένου να παρουσιάσει στο κοινό τα τοπικά προϊόντα και εδέσματα της περιοχής της. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης το κοινό είχε τη δυνατότητα να τα δοκιμάσει, αλλά και να προβεί σε συνεργασίες με τους τοπικούς παραγωγούς, προκειμένου να αναπτυχθούν συνεργασίες. Η έκθεση HORECA απευθύνεται σε επαγγελματίες της εστίασης και για το λόγο αυτό η Ενωση Ξενοδόχων πλαισίωσε το περίπτερο της με βότανα Πηλίου, αναψυκτικά ΕΨΑ, μήλα ΖΑΓΟΡΙΝ, χαλβά Παπαγιαννόπουλος, λουκάνικα Στράκας, ελαιόλαδο Αγριγιάννης κτλ. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον από τους επισκέπτες της για τα τοπικά προϊόντα, και για το λόγο αυτό η Ενωση Ξενοδόχων συγκέντρωσε όλες τις επαφές που είχε και τις παρέδωσε στις αντίστοιχες τοπικές επιχειρήσεις για περαιτέρω συνεργασία.

Εκτός από τις τοπικές εκθέσεις και εκδηλώσεις, η Ενωση Ξενοδόχων Ν. Μαγνησίας προσπαθεί να προβάλλει τα τοπικά προϊόντα και στο εξωτερικό μέσω των εκθέσεων, πάντα με τη βοήθεια της Περιφέρειας Θεσσαλίας και του Δήμου Βόλου. Συγκεκριμένα, διοργάνωσε εκδηλώσεις γαστρονομίας όλα τα χρόνια παρουσίας της στην έκθεση της Νυρεμβέργης, με συμμετοχή σεφ και γευσιγνωσία της τοπικής συνταγής «σπετζοφαϊ». Κατά το 2014, αντίστοιχη εκδήλωση γαστρονομίας με τοπικά προϊόντα πραγματοποιήθηκε σε ελληνικό εστιατόριο στη Βιέννη με συμμετοχή πλήθους τουριστικού κόσμου. Φέτος, όπως και πέρυσι, γαστρονομικές εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν καθόλη τη διάρκεια της έκθεσης στο Βουκουρέστι, όπου τα αντίστοιχα τοπικά προϊόντα διακόσμησαν το περίπτερο της Περιφέρειας Θεσσαλίας και του Δήμου Βόλου, με συμμετοχή του Δήμου Ζαγοράς – Μουρεσίου και του Δήμου Νοτίου Πηλίου, και προσφέρθηκαν στους επισκέπτες. Το Πήλιο προσφέρεται επίσης και για μαθήματα γαστρονομίας και ήδη κάποιες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις έχουν προχωρήσει σε παράδοση μαθημάτων, προκειμένου οι επισκέπτες να γνωρίσουν την τοπική κουζίνα. Ηδη τόσο ξενοδόχοι όσο και νοικοκυρές της κάθε περιοχής επιδίδονται σε μαθήματα μαγειρικής με τοπικές παραδοσιακές συνταγές. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να μαγειρέψουν με αγνά τοπικά προϊόντα, αλλά και να μάθουν τοπικούς τρόπους μαγειρέματος. Οπως προκύπτει από τα παραπάνω, η γαστρονομία είναι ένα σημαντικό κομμάτι του τουρισμού. Ο τουρισμός όχι μόνο μπορεί να βοηθήσει στην προβολή των τοπικών προϊόντων, αλλά να είναι και ο κύριος «παίχτης» στην κατανάλωση των προϊόντων αυτών. Ωστόσο, είναι αναγκαίο οι εταιρείες να πουλάνε τα προϊόντα σε ανταγωνιστικές τιμές, προκειμένου οι τοπικοί ξενοδόχοι να τα προτιμάνε έναντι άλλων. Επιπλέον επιβάλλεται οι τοπικές ενώσεις να εφαρμόσουν πολιτικές, ώστε τα προϊόντα τους να είναι προς διάθεση όχι μόνο στους επιχειρηματίες σε τιμές χονδρικής, αλλά και στους επισκέπτες.

ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ / 15

Τοπικά προϊόντα – Ο «δρόμος» για την ανάπτυξη

Μ

ια διαχρονική, βασική θέση του Ε.Κ. Βόλου για το κρίσιμο ζήτημα της τοπικής μας ανάπτυξης ήταν και παραμένει η αξιοποίηση του ντόπιου παραγωγικού ιστού και του ντόπιου εργατικού της δυναμικού.

Θανάσης Παπαδημόπουλος, πρόεδρος Εργατικού Κέντρου Βόλου

Η συσχέτιση των δύο προοπτικών δεν είναι αβάσιμη, ούτε αποτελεί μόνον μια θεωρητική απόπειρα σύγχρονης προσέγγισης για τη βιώσιμη τοπική ανάπτυξη. Αυτή η περιοχή παραδοσιακά είχε και έχει όλα τα χαρακτηριστικά και τις προϋποθέσεις διατήρησης και ενίσχυσης της παραγωγικής της βάσης, σε όλους τους τομείς και, μπορούμε να πούμε, πως διαθέτει ήδη προς τούτο επάρκεια «προστιθέμενης αξίας» ώστε να συνεχίσει, παρά την κρίση, να αναπτύσσεται! Παραδοσιακοί τομείς, όπως η γεωργία, η βιομηχανία, η μεταποίηση, ο τουρισμός, με βασικό ζητούμενο την καινοτομία (η οποία στις μέρες μας αποτελεί και το μονόδρομο για τη δημιουργία νέων επενδύσεων) αποτελούν δυναμικό κεφάλαιο επανεκκίνησης της τοπικής μας ανάπτυξης και οικονομίας και εγγυώνται την προσδοκώμενη αυτάρκεια και σε μεγέθη παραγωγικά και σε απαιτούμενες θέσεις εργασίας. Η εξειδίκευση και η ποικιλομορφία που χαρακτηρίζουν όλο το φάσμα παραγωγής στο Νομό Μαγνησίας της δίνει το συγκριτικό πλεονέκτημα να επανατολμήσει αφενός μεν το ξαναζωντάνεμα παραδοσιακών κλάδων που «έσβησαν» και αφετέρου την εκδήλωση επιχειρηματικότητας και προς καινοτόμες δράσεις. Εγγύηση για το προσδοκώμενο αποτέλεσμα αποτελεί η ίδια η ποιοτική σφραγίδα των τοπικών προϊόντων, πολλά από τα οποία έχουν από πολλού ξεπεράσει τα στενά τοπικά όρια και έχουν κατακτήσει την πανελλήνια αγορά ακόμη δε και αγορές του εξωτερικού! Εγγύηση επίσης αποτελεί η κεφαλαιακή αξία του έμ-

16 / ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

πειρου εργατικού δυναμικού, που προσδίδει ένα επιπλέον knowhow επιτυχίας στην όποια επιχειρηματική απόπειρα. Ρόλο βασικό στην προτεινόμενη τοπική αναπτυξιακή απόπειρα διαδραματίζουν, πέρα από την υπάρχουσα άρτια φυσική και τεχνική υποδομή, το πολύτιμο επιστημονικό γνωστικό Κεφάλαιο του Πανεπιστημίου και η δραστηριοποίηση αξιόλογων Συνεταιριστικών Οργανώσεων, που η σύσταση και λειτουργία τους, τα τελευταία χρόνια δεν πηγάζει μόνον από την αναγκαιότητα συλλογικής οργανωμένης δημιουργίας, αλλά και από την «πίεση των καιρών» για πιο ολοκληρωμένη υλοποίηση και προώθηση κάθε διαθέσιμης τοπικής παραγωγικής ιδέας και μετουσίωσής της σε ανταγωνιστικό προϊόν, που είναι, βεβαίως, και το ζητούμενο. Υπό τις προϋποθέσεις αυτές, θεωρώ ότι ο «δρόμος» προς την τόνωση της τοπικής μας ανάπτυξης, περνά αναγκαστικά και αποκλειστικά από την αξιοποίηση των τοπικών προϊόντων μας, σε όλο το φάσμα και είδος τους και, κυρίως, μέσα από την αξιοποίηση του ντόπιου εργατικού μας δυναμικού! Προς την κατεύθυνση αυτή, καθοριστικοί άξονες είναι η κατάλληλη ενημέρωση των δραστηριοποιούμενων πάνω σε σύγχρονα θέματα βιώσιμης ανάπτυξης (δυνατότητα που δίνει σε υπερθετικό, πλέον βαθμό, η διαδικτυακή πληροφόρηση), η διαρκής κατάρτιση και εκπαίδευση των εργαζομένων πάνω στη νέα τεχνολογία, ο σεβασμός των εργασιακών και ασφαλιστικών σχέσεων που διέπουν την απασχόληση.