Περι Υγείας 12 by ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ Media Group

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ς αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ) περιγράφεται µια ετερογενής οµάδα διαταραχών µε κυρίαρχο γνώρισµα την παρουσία συµπτωµάτων από το Κεντρικό Νευρικό Σύστηµα που προκαλείται από αιφνίδια διακοπή της αιµάτωσης του εγκεφάλου, µε αποτέλεσµα εγκεφαλική βλάβη. Πρόκειται για αιφνίδια εµφάνιση συµπτωµάτων, που αφήνουν συχνά µόνιµη σωµατική και γνωσιακή αναπηρία.. Υπάρχουν δύο τύποι ΑΕΕ: ισχαιµικό (απόφραξη αγγείου) και αιµορραγικό (εγκεφαλική αιµορραγία).

Της Παπακώστα Στυλιανής, ιατρού φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης, επιστημονικής υπεύθυνης Κ.Α.A. “Κένταυρου" και ΕΛΕΠΑΠ Βόλου, Διδάκτωρος Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Αποτελεί την 3η αιτία θανάτου µετά το καρδιογενές επεισόδιο και τον καρκίνο και την κύρια αιτία µακροχρόνιας αναπηρίας σε ενήλικες. Η θνησιµότητα κυµαίνεται σε 17-34% τις πρώτες 30 ηµέρες και σε 25-40% τον πρώτο χρόνο. Κατά τις πρώτες εβδοµάδες µετά από σοβαρό ΑΕΕ είναι δυνατό να παρουσιαστούν επιπλοκές, όπως λοιµώξεις αναπνευστικού ή ουροποιητικού, επιβάρυνση της καρδιακής λειτουργίας, κατακλίσεις, συγκάµψεις σε αρθρώσεις που δεν έχουν κίνηση, σπαστικότητα, πόνος, δυσκοιλιότητα, επίσχεση ή ακράτεια ούρων/ κοπράνων κ.ά. Επιπρόσθετα, το ίδιο το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο είναι δυνατό να προκαλεί: ● κινητικά ελλείµµατα µικρότερα ή µεγαλύτερα (ηµιπληγία), ● ελλείµµατα γνωσιακά/ αφασικά σε: καταννόηση, αναγνώριση προσώπων, εκτέλεση εντολών, έκφραση ● δυσφαγία: δυσκολία στην κατάποση ● αισθητικά ελλείµµατα ● ψυχολογικά προβλήµατα: απογοήτευση, κατάθλιψη, αλλαγή ρόλων στην οικογένεια, οικονοµικές επιπτώσεις Τα παραπάνω περιορίζουν σηµαντικά τις δυνατότητες και τη λειτουργικότητα του ασθενούς και επηρρεάζουν αρνητικά την ποιότητα ζωής του ίδιου και του οικογενειακού περιβάλλοντός του. Το οικογενειακό περιβάλλον καλείται να κατανοήσει, να αναγνωρίσει τις ανάγκες του ανθρώπου του και να γίνει φροντιστής του συχνά µε αξιοσηµείωτη σωµατική, οικονοµική και ψυχολογική επιβάρυνση. Σκοπός της φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης είναι να σταθεί αρωγός σε όλα αυτά τα προβλήµατα. Να αναγνωρίσει τις δυσκολίες, να προλάβει τις επιπλοκές και να προσφέρει τις δυνατότητες, ώστε να αξιοποιηθούν µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο οι δυναµικές του ασθενούς και του περιβάλλοντος στο οποίο καλείται να επιστρέψει. Σε ένα οργανωµένο κέντρο αποκατάστασης και αποθεραπείας, όπως είναι το “ΚΈΝΤΑΥΡΟΣ”, το προσωπικό

διαθέτει την εµπειρία και την εξειδίκευση, ώστε να διασφαλιστούν υψηλού επιπέδου υπηρεσίες αποκατάστασης σε ένα όµορφο περιβάλλον, µε σεβασµό στον άνθρωπο. Ο ασθενής βρίσκεται καθηµερινά υπό την επίβλεψη πολυµελούς ιατρικής οµάδας. Με επικεφαλής το φυσίατρο ακολουθείται από την οµάδα αποκατάστασης ένα εξατοµικευµένο πρόγραµµα αποκατάστασης και αποθεραπείας ανάλογα µε την κλινική εικόνα και τη συννοσηρότητα του ασθενούς, τον προηγούµενο τρόπο ζωής του, τις επιθυµίες του ίδιου και των φροντιστών του. Είναι σηµαντική η άµεση κινητοποίηση του ασθενούς, η σωστή θέση του στο κρεβάτι κατά τη σίτιση και την ανάπαυση. Στην οµάδα αποκατάστασης συµπεριλαµβάνεται και ο φροντιστής του ασθενούς, ο οποίος ενηµερώνεται για την πορεία, την εξέλιξη της πάθησης και εκπαιδεύεται για τις δυνατότητες που έχει ο ίδιος να βοηθήσει τον άνθρωπό του και τις προσαρµογές που απαιτούνται. Το πρόγραµµα φυσικοθεραπείας στοχεύει στην εντατική αναπνευστική φυσικοθεραπεία, τη διατήρηση εύρους κίνησης των αρθρώσεων, τη βελτίωση της ισορροπίας σε καθιστή και όρθια θέση, όπως και τη βάδιση, συχνά µε τη χρήση ειδικών βοηθηµάτων/ µηχανηµάτων. Άµεσα γίνεται εκτίµηση κατάποσης σε στερεά και υγρά, ώστε να διασφαλιστεί η ασφάλεια του ασθενούς. Η λογοθεραπεία ενδυναµώνει τους στοµατοπροσωπικούς µυς, βελτιώνει τη φώνηση και τη γνωσιακή κατάσταση του ασθενούς. Η εργοθεραπεία εκπαιδεύει τον ασθενή να µεταφέρεται και να αυτοεξυπηρετείται σε καθηµερινές δραστηριότητες. Έµφαση δίνεται στη βελτίωση λεπτών δεξιοτήτων των άνω άκρων. Η ψυχολογική υποστήριξη κρίνεται απαραίτητη και η διαιτολογική προσαρµογή στις ιδιαιτερότητες του ασθενούς επιβάλλεται. Η υδροθεραπεία σε ειδικά διαµορφωµένη και ασφαλή θεραπευτική πισίνα από εξειδικευµένους θεραπευτές προκαλεί µυοχάλαση, βοηθάει στον έλεγχο της σπαστικότητας και µε τη βοήθεια της άνωσης βοηθάει τον ασθενή να επιτύχει περαιτέρω κινήσεις. Ιδιαίτερη έµφαση δίνεται από το φυσίατρο σε τακτική αλλαγή θέσης του ασθενούς προς αποφυγή συγκάµψεων και κατακλίσεων, στη διαχείριση κύστεως και εντέρου,

στην αναµετώπιση πόνου και σπαστικότητας µε κατάλληλες τεχνικές, όπως η έγχυση αλλαντικής τοξίνης. Τα σύγχρονα κέντρα αποκατάστασης, όπως είναι το “ΚΈΝΤΑΥΡΟΣ” διαθέτουν κλειστή νοσηλεία για τις πρώτες εβδοµάδες µετά από ένα αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, όποτε είναι απαραίτητη η ιατρική υποστήριξη και η παρακολούθηση εντατικού καθηµερινού προγράµµατος αποκατάστασης. Για ασθενείς που διαµένουν στην οικία τους υπάρχει η δυνατότητα να προσέρχονται, να παρακολουθούν το πρόγραµµα αποκατάστασης και αποθεραπείας υπό ιατρική επίβλεψη σε εξωτερική βάση και να επιστρέφουν στο χώρο τους. Η διεθνής βιβλιογραφία επισηµαίνει τα οφέλη που προκύπτουν όταν ο ασθενής µετά από ένα αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο παρακολουθεί ένα συστηµατικό πρόγραµµα αποκατάστασης και αποθεραπείας είναι αδιαµφισβήτητα και πολλαπλά: λιγότερες επιπλοκές, πιο γρήγορη, ασφαλής και λειτουργική επιστροφή στο σπίτι, καλύτερη και ταχύτερη βελτίωση σε οµιλία, κίνηση, µνήµη. Τα τελευταία χρόνια γίνεται µεγάλη συζήτηση στους επιστηµονικούς κύκλους για τη νευροπλαστικότητα του εγκεφάλου και των νευρικών κυττάρων. Η νευροπλαστικότητα επιτρέπει τα νευρικά κύτταρα να αναγεννηθούν ανατοµικά και λειτουργικά και να σχηµατίσουν νέες συναπτικές συνδέσεις. Η νευρωνική πλαστικότητα αντιπροσωπεύει την ικανότητα του εγκεφάλου να συνέλθει και να αναδιαρθρωθεί . Αυτή η προσαρµοστικότητα του νευρικού συστήµατος επιτρέπει στον εγκέφαλο να ανταπεξέλθει σε διαταραχές ή βλάβες και να µπορεί να µειώσει τις επιπτώσεις των αλλαγών που προκαλούνται από ασθένειες. Η νευροπλαστικότητα θεωρείται ότι αποτελεί το νευρολογικό υπόβαθρο της µάθησης. Συνοψίζοντας, στόχος ενός φυσιάτρου και της οµάδας αποκατάστασης είναι να προστατεύσουν τον ασθενή από επιπλοκές, να διατηρήσει ένα υγιές σώµα χωρίς συγκάµψεις και σπαστικότητα, να δώσει το σωστό πρότυπο κίνησης και βάδισης, ώστε να αξιοποιήσει στο µέγιστο τις δυνατότητες της νευροπλαστικότητας και να διασφαλίσει την καλύτερη δυνατή λειτουργικότητα του ασθενούς, την ποιότητα ζωής του ίδιου και της οικογένειάς του.

4 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Αρτηριακή υπέρταση ρτηριακή υπέρταση ονομάζεται η αύξηση της συστολικής ή διαστολικής αρτηριακής πίεσης για μεγάλο χρονικό διάστημα ακόμα και σε κατάσταση ηρεμίας ή ύπνου. Aρτηριακή πίεση είναι η πίεση που εξασκεί το αίμα σε κάθε μονάδα επιφάνειας του αγγειακού τοιχώματος και εκφράζεται σε mmHg.Η αρτηριακή πίεση διακρίνεται στη : Συστολική (Μεγάλη): Είναι η πίεση του αίματος όταν η καρδιά συστέλλεται και στέλνει το αίμα σε όλο το σώμα. Το φυσιολογικό όριό της είναι τα 140 mmHg. Διαστολική (Μικρή): Είναι η πίεση του αίματος όταν η καρδιά διαστέλλεται, έτσι ώστε να γεμίσει με αίμα, το οποίο στο επόμενο στάδιο (συστολή) θα το εξωθήσει στα αγγεία. Το φυσιολογικό όριό της είναι τα 90 mmHg.

Της ΖΩΗΣ Β. ΘΕΟΥ ΙΑΤΡΟΥ, ΕΙΔΙΚΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, Πρ. Επιμελήτρια ΠΕΔΥ Μαγνησίας

ΜΕΤΡΗΣΗ Ο χώρος τον οποίο γίνεται η μέτρηση πρέπει να είναι ήσυχος και να έχει κανονική θερμοκρασία. Ο ασθενής πρέπει να είναι ήρεμος και να μην έχει καταναλώσει φαγητό, καφέ, αλκοόλ ή τσιγάρο νωρίτερα. Η περιχειρίδα τοποθετείται στο σημείο της ώσης της βραχιονίου αρτηρίας δηλαδή 2-3cm πιο πάνω απ' τον αγκώνα. Ο αεροθάλαμος πρέπει να φουσκώσει τόσο ώστε ο δείκτης του πιεσόμετρου να δείχνει 30 χιλιοστά πιο πάνω από την πίεση που έχει ψηλαφηθεί. Μετά ξεφουσκώνεται ο αεροθάλαμος με αργό ρυθμό και σημειώνεται η τιμή του πρώτου καθαρού ακουστικού ήχου που αποτελεί τη λεγόμενη συστολική πίεση. Εν συνεχεία ξεφουσκώνεται ο αεροθάλαμος μέχρι που να σταματήσουν να ακούγονται εντελώς οι ήχοι. Το σημείο αυτό αντιστοιχεί στη διαστολική πίεση. Κατά την πρώτη φορά θα πρέπει η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης να γίνεται και στα δύο άκρα και να καταγραφεί πιθανή διαφορά μεταξύ των δυο άκρων η οποία πρέπει να είναι μικρότερη από 20 χιλιοστά. Η μέτρηση της πίεσης θα πρέπει να επαναλαμβάνεται 2-3 φορές και να λαμβάνεται υπόψιν η 2η ή 3η φορά.

ΑΙΤΙΑ Πρωτοπαθής ή ιδιοπαθής αρτηριακή υπέρταση εμφανίζεται στο 95% των περιπτώσεων και δεν βρίσκεται κάποια αιτία ενώ για την εμφάνισή της ενοχοποιούνται κληρονομικοί και περιβαλλοντολογικοί παράγοντες. Δευτεροπαθήςαρτηριακή υπέρτασηεμφανίζεται στο 5% των περιπτώσεων και

οφείλεται σε συγκεκριμένη αίτια, τα οποία εάν διορθωθούν η υπέρταση υποχωρεί. Συχνότερα αίτια είναι η χρόνια νεφροπάθεια, η άπνοια ύπνου και η αθηρωματική στένωση της νεφρικής αρτηρίας, ο πρωτοπαθής αλδοστερονισμός, το φαιοχρωμοκύττωμα , το σύνδρομο Cushing και η στένωση του ισθμού της αορτής.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ Η αυξημένη αρτηριακή πίεση σπάνια προκαλεί συμπτώματα. Τα συμπτώματα, όταν εμφανίζονται οφείλονται στις βλάβες των οργάνων-στόχων που συνήθως επέρχονται μετά από χρόνια. Επομένως, η διάγνωση της υπέρτασης βασίζεται αποκλειστικά στη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης. Μία πίεση που παραμένει διαρκώς υψηλή αργά ή γρήγορα θα έχει σοβαρές επιπτώσεις και ανεπανόρθωτες βλάβες σε πολλά όργανα του ανθρώπου, τα λεγόμενα «όργανα στόχοι», που έχουν ζωτική σημασία στην αρμονική λειτουργία του οργανισμού. Προσβολή της α) καρδιάς οδηγεί σε υπερτροφία, έμφραγμα μυοκαρδίου, αρρυθμίες, β) του εγκεφάλου οδηγεί σε αρτηριοσκλήρυνση, αιμορραγία, εγκεφαλικά επεισόδια, γ)των νεφρών οδηγεί σε νεφρική ανεπάρκεια, δ) των οφθαλμών σε αιμορραγίες, απώλεια της όρασης, ε) των αρτηριών σε αρτηριοσκλήρυνση, ανευρύσματα.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η απόφαση για έναρξη φαρμακευτικής θεραπείας λαμβάνεται σε συνάρτηση με το επίπεδο του συνολικού καρδιαγγειακού κινδύνου που διατρέχει ο συγκεκριμένος ασθενής. Συνεπώς, για κάθε στάδιο υπέρτασης η απόφαση για παρέμβαση καθορίζεται από το αν ο συνολικός καρδιαγγειακός κίνδυνος είναι μικρός, μέτριος ή μεγάλος. Όπως σε κάθε νόσημα αγνώστου αιτίας έτσι και στην ιδιοπαθή υπέρταση, η οποία είναι επίσης αγνώστου αιτίας προσπαθούμε να παρέμβουμε με φάρμακα στους διάφορους μηχανισμούς, που υποτίθεται ότι προκαλούν υπέρταση ή τέλος πάντων απορυθμίζουν τον άγνωστο ακόμα μηχανισμό της αρ-

τηριακής πίεσης. Κάνοντας αναγωγή των δημογραφικών και κλινικών χαρακτηριστικών των ασθενών και λαμβάνοντας υπ' όψη τους διάφορους συνυπάρχοντες παράγοντες κινδύνου καθώς και τις συνυπάρχουσες παθήσεις, πρέπει η θεραπευτική αγωγή να προσαρμόζεται στις απαιτήσεις του κάθε ασθενούς, ώστε να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των χρησιμοποιουμένων θεραπευτικών μεθόδων αλλά και να μειωθούν οι οποιεσδήποτε ανεπιθύμητες ενέργειες. Άλλωστε η επίδραση της θεραπείας στην ποιότητα της ζωής των ασθενών είναι μία παράμετρος, η οποία πρέπει να παρακολουθείται στα άτομα κάθε ηλικίας, γιατί η ποιότητα ζωής είναι εξίσου σημαντική με την προσθήκη χρόνων στη ζωή. Επομένως ο αντικειμενικός στόχος της αντιυπερτασικής αγωγής θα πρέπει να είναι από το ένα μέρος η αύξηση της επιβίωσης των υπερτασικών και από το άλλο η ταυτόχρονη διατήρηση όσο το δυνατόν καλύτερης ποιότητας ζωής. Για να είναι αποτελεσματική η αντιυπερτασική θεραπεία πρέπει να ακολουθεί κάποιους κανόνες για τους οποίους οι ασθενείς πρέπει να ενημερώνονται από το θεράποντα γιατρό. Με την έναρξη της θεραπείας ο γιατρός πρέπει να καθορίσει την πίεση-στόχο που πρέπει να επιτύχει με τη θεραπεία. Η αποτελεσματικότητα κάθε παρέμβασης αξιολογείται συνήθως μετά από ένα μήνα σταθερής θεραπείας. Αν η ανταπόκριση της πίεσης είναι μικρή ή παρατηρούνται ανεπιθύμητες ενέργειες προτείνεται αντικατάσταση με φάρμακο άλλης κατηγορίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει καλή ανταπόκριση αλλά η πίεση παραμένει πάνω από το στόχο,

οπότε προτείνεται προσθήκη άλλων φαρμάκων μέχρι να επιτευχθεί ο θεραπευτικός στόχος. Προτιμώνται φάρμακα μακράς διάρκειας δράσης ώστε η χορήγηση τους να γίνεται μόνο μία φορά την ημέρα.

Μη φαρμακευτικά μέσα

● Μείωση του σωματικού βάρους: Ακόμα και μικρή μείωση του βάρους (5 kg) μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της πίεσης και στη βελτίωση άλλων παραγόντων κινδύνου (δυσλιπιδαιμία, σακχαρώδης διαβήτης). ● Υγιεινό διαιτολόγιο με φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά χωρίς λίπη ώστε να είναι πλούσια σε κάλιο και ασβέστιο. ● Μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ ● Περιορισμός του άλατος Άσκηση: Η συστηματική καθημερινή άσκηση μπορεί να μειώσει την πίεση κατά 5 - 10 χιλιοστά. Αυτή περιλαμβάνει το ήπιο τρέξιμο το κολύμπι το ποδήλατο και τις διάφορες γυμναστικές ασκήσεις. Θα πρέπει ν' αποφεύγεται η άρση βαρών και η χρήση οργάνων δημιουργίας μυών διότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλες και απότομες αυξήσεις της αρτηριακής πίεσης ιδιαίτερα επικίνδυνο στους υπερτασικούς ασθενείς.

Διακοπή του καπνίσματος Φαρμακευτική θεραπεία εφαρμόζεται όταν παρ' όλα τα μη φαρμακευτικά μέσα η αρτηριακή πίεση ξεπερνά τα επιτρεπτά όρια. Η έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής εξαρτάται από το στάδιο της υπέρτασης και από τις επιπτώσεις που έχει η υπέρταση στα διάφορα όργανα.

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Ελικοβακτηρίδιο του Πυλωρού μύθοι και αλήθειες εωρείται μία από τις συχνότερες μικροβιακές λοιμώξεις στον άνθρωπο. Ο επιπολασμός της είναι ~ 80% στις αναπτυσσόμενες χώρες και 20-50% στις αναπτυγμένες. Ο κίνδυνος μολύνσεως αυξάνεται με την ηλικία, κυμαινόμενος σε χαμηλά ποσοστά στην παιδική ηλικία (10%) και στο ~50% του παγκόσμιου ανθρώπινου πληθυσμού στην ηλικία των 50 ετών. H H. Pylori λοίμωξη είναι συχνότερη στα υποδεέστερα κοινωνικά στρώματα, φαίνεται δε ότι αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείκτη του κοινωνικοοικονομικού επιπέδου μιας κοινωνίας. Διαπιστώνεται σήμερα σημαντική μείωση της επιπτώσεως της νόσου παγκοσμίως, πιθανώς λόγω της βελτίωσης των συνθηκών υγιεινής αλλά και της μεγαλύτερης κατανάλωσης αντιβιοτικών κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας που οδηγεί σε πιθανή εξάλειψη του βακτηρίου.

Του Νικόλαου Γ. Καπετανάκη MD, PhD Γαστρεντερολόγου - Ηπατολόγου Διδάκτωρ Α.Π.Θ.

Το υπεύθυνο H. pylori,το οποίο απομονώθηκε για πρώτη φορά από τους Νομπελίστες Warren και Marshall το 1983, αποτελεί ένα βακτήριο που παράγει ένζυμα, τοξίνες και διεγείρει την έκλυση ποικίλων φλεγμονωδών μεσολαβητών αποικίζοντας όχι μόνο τον γαστρικό βλεννογόνο αλλά και περιοχές με γαστρική μεταπλασία ή έκτοπο γαστρικό ιστό (επιθήλιο Barrett’s, μεταπλασία δωδεκαδακτυλικού βλεννογόνου και εκκόλπωμαMeckel). Το H. pylori παράγει λοιμογόνους παράγοντες οι οποίοι διακρίνονται σε αυτούς που βοηθούν τον αποικισμό του μικροβίου και σε αυτούς που προκαλούν την ιστική βλάβη. Γενικά οι επιπτώσεις αποικισμού του H. pylori στον γαστροδωδεκαδακτυλικό βλεννογόνο είναι άμεσες (παρά-

γει πρωτεϊνικές ουσίες που βλάπτουν άμεσα το επιθήλιο και μειώνουν την αντίσταση του βλεννογόνου) ή έμμεσες (προάγει την ενεργοποίηση και στρατολόγηση φλεγμονωδών κυττάρων) στην εξεργασία της προκαλούμενης βλεννογονικής φλεγμονής. Η βασική οδός μετάδοσης παραμένει ακόμη υπό συζήτηση. Πιστεύεται ότι o άνθρωπος είναι το κυριότερο “reservoir” του H.pylorι το οποίο μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο με την κοπρανο-στοματική οδό. Οι κύριες H. pylori-σχετιζόμενες παθολογικές καταστάσεις περιλαμβάνουν: τα γαστροδωδεκαδακτυλικά έλκη, τον γαστρικό καρκίνο και το MALT λέμφωμα, οντότητες που συνετέλεσαν ώστε το H. Pylori να καταταγεί ως καρκινογόνο 1ης τάξεως από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας. Το 70% περίπου των ασθενών με H. Pylori λοίμωξη δεν εμφανίζουν κάποιο σύμπτωμα. Οι H. pylori-σχετιζόμενες εντερικές εκδηλώσεις περιλαμβάνουν: την δυσπεψία, την γαστρίτιδα, την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (Γ.Ο.Π.), τον οισοφάγο Barrett’s και το Αδενοκακρίνωμα οισοφάγου. Σε ασθενείς με H. Pylori και δυσπεψία , η εκρίζωση του μικροβίου οδηγεί σε ανακούφιση των συμπτωμάτων σε ποσοστό 8,5% περίπου, ενώ σε αυτούς με H. Pylori και Γ.Ο.Π. , παρατηρήθηκε αρνητική συσχέτιση μεταξύ H. Pylori λοίμωξης και βαρύτητας Γ.Ο.Π. Η εκρίζωση του H. Pylori δεν επιδεινώνει την γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσο, ούτε και την αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Η μακροχρόνια θεραπεία με φάρμακα της κατηγορίας αναστολείς αντλίας πρωτονίων PPI’S ( π.χ. ομεπραζόλη, παντοπραζόλη, λανσοπραζόλη) σε ασθενείς με H. Pylori λοίμωξη οδηγεί σε γαστρίτιδα του σώματος που μπορεί να εξελιχθεί σε ατροφική γαστρίτιδα. Η εκρίζωση του Η.Pylori αποτρέπει την δημιουργία ατροφικής γαστρίτιδας και κατ’ επέκταση τον κίνδυνο γαστρικού καρκίνου. Η παρουσία H. Pylori και η χρήση μη στεροειδή αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ), αποτελούν ανεξάρτητους παράγοντες κινδύνου εμφάνισης πεπτικού έλκους και γαστρορραγίας. Η ταυτόχρονη παρουσία τους αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης έλκους. Σε πρωτοθεραπευόμενους με ΜΣΑΦ ασθενείς, η εκρίζωση του H. Pylori είναι ευεργετική και επιβάλλεται σε ασθενείς με ιστορικό έλκους. Επιπλέων, μια πλειάδα εξωεντερικών κλινικών συνδρόμων, όπως καταγράφεται στην νεότερη αλλά και πρόσφατη βιβλιογραφία, έχει συσχετισθεί με την H. Pylori λοίμω-

ξη και περιλαμβάνουν αγγειο-εγκεφαλικές παθήσεις, αρτηριακή υπέρταση, στεφανιαία νόσο, αθηροσκλήρωση, χρόνια κνίδωση, σύνδρομο Raynaud’s, σύνδρομο Sjögren’s, ημικρανία, επιληψία, αιματολογικές παθήσεις (αναιμία, μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα, ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα), ηπατικά νοσήματα (όπως πρωτοπαθής χολική κίρρωση), ροδόχρους ακμή, νευροεκφυλιστικές νόσους, ήπια νοητική στέρηση, νόσο Alzheimer’s, νόσο Parkinson’s, σύνδρομο Guillain-Barré, γλαύκωμα, αυτοάνοση παγκρεατίτιδα, κληρονομικό αγγειοοίδημα, ή άλλες εξωεντερικές νεοπλασίες (π.χ., αδενοκαρκίνωμα πνευμόνων, ήπατος, παγκρέατος, καρκίνος ωοθηκών και μαστού με ή χωρίς την αναφερόμενη μεταστατική νόσο εγκεφάλου). Εκτός από το ανώτερο πεπτικό, πρόσφατες ενδείξεις υποδηλώνουν ότι το H. pylori φαίνεται να εμπλέκεται και στην καρκινογένεση του παχέος εντέρου. Έχει παρατηρηθεί, αυξημένη συχνότητα παρουσίας H. pylori λοιμώξεως σε δείγματα βιοψιών ασθενών με καρκίνο παχέος εντέρου, ο δε αποικισμός του H. pylori σχετίζεται με αυξημένο κυτταρικό πολλαπλασιασμό και μειονεκτική απόπτωση στον κακοήθη ιστό σε σχέση με τον παρακείμενο υγιή εντερικό βλεννογόνο, που συμβάλουν στην καρκινογένεση του παχέος εντέρου.

Διάγνωση Η διάγνωση της H. Pylori λοίμωξης στηρίζεται σε επεμβατικές μεθόδους όπως η γαστροδωδεκαδακτυλοσκόπηση και μη επεμβατικές, όπως η δοκιμασία αναπνοής ουρίας (Urea Breath Test) με ευαιθησία 88-95% , ειδικότητα 95-100% και η δοκιμασία ανίχνευσης αντιγόνων στα κόπρανα (Stool Antigen Test) με ευαισθησία 94% και ειδικότητα 92%.

Θεραπεία Φαρμακα που χρησιμοποιούνται στην εκρίζωση είναι

● αναστολείς αντλίας πρωτονίων ● αντιβιοτικά: αμοξυκιλλίνη, κλαριθρομυκίνη, μετρονιδα-

ζόλη, τετρακυκλίνη, λεβοφλοξασίνη ● τρικαλιούχοδικιτρικό βισμούθιο Τα ποσοστά επιτυχίας της θεραπείας εκρίζωσης κυμαίνονται από 75% έως 95%. Παράγοντες που επηρεάζουν την επιτυχία της θεραπείας είναι : ● ανεπαρκής συμμόρφωση του ασθενή ● χαμηλό ΡΗ στομάχου ● μεγάλο βακτηριδιακό φορτίο ● τύπος στελεχών ΗΡ(Cag+) ● αντοχή του ελικοβακτηριδίου στα αντιβιοτικά Ένα μήνα μετά το τέλος της θεραπείας εκρίζωσης, απαιτείται επανέλεγχος από τον ασθενή με Urea Breath Test ή γαστροσκόπηση για πιθανή παρουσία ή όχι του μικροβίου.

6 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Χοληστερίνη και καρδιά χοληστερόλη ή χοληστερίνη ανήκει στην τάξη των χημικών ενώσεων, που είναι γνωστές ως λιπίδια ή λίπη. Είναι μια ουσία τόσο απαραίτητη για τον άνθρωπο, που ο οργανισμός μας φροντίζει να παράγει τα 2/3 και μόνο το 1/3 απορροφάται από τις τροφές που καταναλώνουμε. Έτσι λοιπόν η παθολογικά υψηλή στάθμη της χοληστερόλης προέρχεται από μη ελεγχόμενη παραγωγή από τον οργανισμό, πουενισχύεται όμως από την κακή διατροφή.

Της ΘΕΟΔΩΡΑΣ Α. ΚΑΡΟΤΣΑΚΗ, ειδικού καρδιολόγου Για να κυκλοφορήσει και να φτάσει από το συκώτι που κυρίως παράγεται στον τόπο κατανάλως χρειάζεται ένα διαλυτό όχημα (την αποπρωτεΐνη β) που μαζί της γίνεται η LDL χοληστερίνη. Αν η στάθμη της LDL είναι υψηλή, ή η στάθμη της HDL είναι χαμηλή, τότε αρχίζει να μαζεύεται στο τοίχωμα των αρτηριών σχηματίζονταςαθηρωματικές πλάκες. Αυτές οι πλά-κες μεγεθυνόμενες σταδιακά, στενεύουν τις αρτηρίες και ακόμη χειρότερα μπορεί να δημιουργηθεί θρόμβοςο οποίος μπορεί να φράξει την αρτηρία.

Όταναυτά συμβούν στις αρτηρίες της καρδιάς και του εγκεφάλου μπορεί να προκαλέσουν στηθαγχικά ενοχλήματα, έμφραγμα το μυοκαρδίου ή εγκεφαλικό επεισόδιο.

Νεότερα δεδομένα Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι με κατάλληλη αγωγή, η πιθανότητα να προκληθεί καρδιακή προσβολή πέφτει κατά 20% - 30% για κάθε 10% πτώση της χοληστερίνης. Τελευταία δεδομένα όσον αφορά την επίπτωση της αυξημένης χοληστερίνης είναι ότι κάθε δεκαετία με αυξημένους δείκτες χοληστερίνης αυξάνει τον κίνδυνο καρδιοπάθειας κατά 4%.

Τιμές - στόχος Στην πλειονότητα των περιπτώσεων το αντικείμενο της θεραπείας είναι η μείωση της «κακής» LDL χοληστερίνης. Αυτό όμωςεξαρτάται από το μέγεθος του καρδιακού κινδύνου που προσδιορίζεται

από την παρουσία στεφανιαίας νόσου, από την κληρονομικότητα και από την παρουσία άλλων προδιαθεσικών παραγόντων όπως υπέρταση,κάπνισμα, σακχαρώδης διαβήτης, παχυσαρκία. Έτσι αν υπάρχει ιστορικό στεφανιαίας νόσου, η επίτευξη τιμής LDL < 70 mg/dl είναι ιδανική. Αν όμως υπάρχουν μόνο προδια- θεσικοί παράγοντες χωρίς νόσο τότε η ανά- γκη για θεραπεία είναι χαμηλότερη και η τιμή στόχος για την LDL είναι από 100-160 mg/ dl αναλόγως των αριθμών των παραγόντων.

Θεραπεία Τα μέσα που έχουμε για τον έλεγχο της υπερχοληστεριναιμίας είναι φάρμακα και υιο- θέτηση καλών διατροφικών συνηθειών. Ας ξεκινήσουμε με τις διατροφικές συνήθειες που είναι και λιγότερο δαπανηρές: • Μειωμένη κατανάλωση ζωικού λίπους. • Αποφυγή πολυθερμιδικής δίαιτας και κεκορεσμένων λιπαρών γιατί αυξάνουν την LDL. • Αποφυγή φυτικών πολυακόρεστων λαδιών γιατί μειώνουν την HDL. • Συχνή διατροφή με όσπρια, ψάρια, πουλερικά, φρούτα και λαχανικά. • Αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, διακοπή του καπνίσματος και μείωση σωματικού βάρους. Όσον αφορά τα φαρμακευτικά μέσα διαθέτου-

με τις εξής κατηγορίες. Στατίνες: μειώνουν την παραγωγή LDL και είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο για τη μείωση της LDL χοληστερόλης. Η δράση της φαίνεται να επιτυγχάνεται όχι μόνο από την υπολιπιδαιμική ιδιότητα αλλά και από ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση πάνω στην αθηρωματική πλάκα που αποτρέπει τις ρήξεις της που οδηγούν στο έμφραγμα. Εζετιμίμπη: Μειώνει την απορρόφηση χοληστερίνης από το έντερο και δίνεται μαζί με στατίνη όταν δεν μπορούμε να φτάσουμε στο στόχο της LDL. Νικοτινικό οξύ: Είναι αποτελεσματικό φάρμακο, που μειώνει συγχρόνως LDL και τριγλυκερίδια, ενώ αυξάνει την HDL. Φιμπράτες: Ανήκουν στην παλαιότερη γενιά και σήμερα εκμεταλλευόμαστε τη δράση τους κυρίως στις σοβαρές υπερτριγλυκεριδαιμίες. Ρητίνες: εμποδίζουν να απορροφηθεί η διαιτητική χοληστερίνη μειώνοντας έτσι την LDL. Συμπερασματικά: Η χοληστερίνη είναι ένας σιωπηρός δολοφόνος, η αντιμετώπιση της υπερχοληστεριναιμίας μειώνει την πιθανότητα καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου. Η φαρμακευτική αγωγή είναι απαραίτητη αλλά όμωςπρέπει να συνοδεύεται από τροποποίηση των διατροφικών μας συνηθειών

Υπερλειτουργική ουροδόχος κύστη

υπερλειτουργική κύστη είναι μία πολύ συχνή κατάσταση που αφορά μέχρι και το 20% του πληθυσμού, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής.Το κύριο σύμπτωμα είναι η επιτακτικότητα, η ξαφνική δηλαδή έντονη επιθυμία για ούρηση που ο ασθενής δεν μπορεί να αναστείλει εύκολα και πρέπει συνήθως να τρέξει προς την τουαλέτα.

Του Κωνσταντίνου Ευσταθίου, M.D – FEBU Χειρούργου Ουρολόγου Φυσιολογικά η ουροδόχος κύστη συσπάται μόνο όταν θέλουμε να ουρήσουμε για να την αδειάσουμε. Στα διαστήματα μεταξύ των ουρήσεων η κύστη δουλεύει σαν δεξαμενή αποθήκευσης και ο μυς της, που λέγεται εξωστήρας είναι σε ηρεμία. Αν η κύστη όμως συσπάται στα μεσοδιαστήματα χωρίς τη θέλησή μας, τότε μιλάμε για υπερλειτουργικό εξωστήρα.

Τα συμπτώματα της υπερλειτουργικής κύστης Επιτακτικότητα: είναι το κυρίαρχο σύμπτωμα. Ο ασθενής έχει συχνά μία έντονη, ξαφνική επιθυμία για ούρηση που δεν μπορεί να αναστείλει. Πρέπει να τρέ-

ξει προς την τουαλέτα. Στο 1/3 των ασθενών, υπάρχει και συνοδός ακράτεια όταν δεν προλαβαίνουν να φθάσουν στην τουαλέτα. Αυτό που συμβαίνει ουσιαστικά είναι ότι η κύστη συσπάται ακούσια μόνη της και σπρώχνει τα ούρα προς τα έξω. Αυτό μπορεί να διαπιστωθεί σε ανθεκτικές περιπτώσεις και όταν η εμπειρική θεραπεία έχει αποτύχει, με μία ειδική εξέταση που λέγεται Ουροδυναμικός Έλεγχος. Συχνουρία: Συνήθως ο ασθενής που έχει υπερλειτουργική κύστη αναφέρει ότι πηγαίνει συχνά στην τουαλέτα. Φυσιολογικά ο άνθρωπος ουρεί μέχρι 7-8 φορές το 24ωρο, ενώ στην υπερλειτουργική κύστη μπορεί να πηγαίνει μέχρι και 20 φορές τη μέρα ουρώντας μικρότερους όγκους ούρων! Αυτό μπορεί να διαπιστωθεί εύκολα με τη συμπλήρωση ενός ημερολογίου ούρησης όπου ο ασθενής γράφει τις ώρες και τις ποσότητες που ουρεί για 2-3 ημέρες. Νυκτουρία: Ο ασθενής μπορεί να σηκώνεται για να ουρήσει κατά τη διάρκεια της νύκτας. Αυτό όμως μπορεί να οφείλεται και σε άλλους λόγους. Ενδεικτικά αναφέρεται η άπνοια στον ύπνο, όπου ο ασθενής ροχαλίζει και κάνει διακοπές στην αναπνοή του

και η νυκτερινή πολυουρία όπου παράγεται μεγάλη ποσότητα ούρων κατά τη διάρκεια της νύκτας. Το ημερολόγιο ούρησης είναι πολύ βοηθητικό.

Ποια είναι η αιτία; Η υπερλειτουργική κύστη είναι συχνή στα παιδιά, στις γυναίκες μέσης ηλικίας και στους ηλικιωμένους.Σε ηλικίες πάνω των 60 ετών είναι συχνότερη στους άνδρες. Σε αυτές τις ηλικίες συνήθως είναι συνοδό σύμπτωμα της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη, χωρίς όμως αυτό να είναι απαραίτητο. Συνήθως η αιτία είναι άγνωστη γι’αυτό και ονομάζεται ιδιοπαθής υπερλειτουργική κύστη. Όταν υπάρχει νευρολογικό ιστορικό, ονομάζεται νευρογενής υπερλειτουργική κύστη. Νευρολογικά νοσήματα που προκαλούν πολύ συχνά αυτή την πάθηση είναι το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, η νόσος του Πάρκινσον, η σκλήρυνση κατά πλάκας και τα κατάγματα της σπονδυλικής κύστης. Πριν μπει η τελική διάγνωση, πρέπει να αποκλειστούν από τον ουρολόγο άλλες παθήσεις που μπορούν να προκαλούν επιτακτικότητα και συχνουρία, όπως ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης, η ουρολοίμωξη, οι πέτρες της κύστης κ.α.

Ποια είναι η θεραπεία; Θα συζητήσετε με το γιατρό σας τις επιλογές. Αρχικά συντηρητικά χρειάζονται μεταβολές των συνηθειών σας, περιορισμός για παράδειγμα του καφέ και τσαγιού που δουλεύουν ερεθιστικά και

περιορισμός των υγρών μετά τις 7 το απόγευμα όταν υπάρχει έντονη νυκτουρία. Ροφήματα και συνήθειες που ερεθίζουν την κύστη είναι: Τσάι Καφές Ζεστή σοκολάτα Πράσινο τσάι Πορτοκαλάδα-λεμονάδα Τομάτες Κόκα κόλα Αλκοόλ Αντίθετα ΔΕΝ ΕΡΕΘΙΖΟΥΝ την κύστη: Νερό (σε φυσιολογικές ποσότητες) Γάλα Καφές ‘ντεκαφεϊνέ’ Τσάι ‘ντεκαφεϊνέ’ Επίσης υπάρχουν νεότερα φάρμακα που είναι αποτελεσματικά στους περισσότερους ασθενείς. Σήμερα ειδικά έχουμε περισσότερες επιλογές και φάρμακα που έχουν σημαντικά λιγότερες ανεπι-

θύμητες ενέργειες. Η θεραπεία προσαρμόζεται ανάλογα με τη βαρύτητα και την επιθυμία του ασθενούς. Όταν τα συμπτώματα είναι ανθεκτικά και επιμένουν απαιτείται μία ειδική εξέταση, ο Ουροδυναμικός Έλεγχος. Εκεί θα διαπιστωθούν αυτές οι ακούσιες συσπάσεις ή άλλη παθολογία και θα μπορεί να σχεδιαστεί η περαιτέρω θεραπεία.

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Προωρότητα και φυσικοθεραπεία προωρότητα είναι ο τοκετός ενός εμβρύου πριν από την 37η εβδομάδα κύησης. Η φυσιολογική περίοδος κύησης στον άνθρωπο είναι 38-40 εβδομάδες. Λόγω της δυσκολίας στην λήψη ακριβών και αντικειμενικών στοιχείων σχετικά με την ακριβή διάρκεια της κύησης, το βάρος γέννησης 2.500 gr ή λιγότερο αποτελεί διεθνώς ένα κλινικά αποδεκτό κριτήριο προωρότητας, ανεξάρτητα από την περίοδο κύησης. Η προωρότητα είναι η κύρια αιτία θανάτου κατά τη νεογνική περίοδο.

Της Κακλιά Δ. Κρινούλας – Μήνα, Φυσικοθεραπεύτριας ΝDT, Εξειδικευθείσας στη Νευροεξελικτική Αγωγή (Μέθοδος Bobath) σε παιδιά, βρέφη και νεογνά. kakliamina@gmail.com

Οι κύριες αιτίες θνησιμότητας είναι ο μη φυσιολογικός πνευμονικός αερισμός, η λοίμωξη, η ενδοκρανιακή αιμορραγία, οι διαταραχές του αίματος και οι συγγενείς ανωμαλίες. Παρ’ όλο που το φαινόμενο της γέννησης των πρόωρων νεογνών παρά την εξέλιξη της επιστήμης, αποτελεί και σήμερα ένα δυσάρεστο γεγονός, η ανάπτυξη της ιατρικής και όλων των παραϊατρικών επιστημών έχει συντελέσει στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των πάσης φύσεως παθολογικών διαταραχών τους. Σημαντική προς αυτή την οδό είναι και η παρέμβαση της επιστήμης της Φυσικοθεραπείας, η οποία αποτελεί ένα αναπόσπαστο κομμάτι της φροντίδας των πρόωρων νεογνών τα οποία αντιμετωπίζουν λόγω της πρόωρης γέννησης τους ποικίλες επιπλοκές, όπως νευρολογικές, κυκλοφορικές, αναπνευστικές διαταραχές κ.α. Ποιοι είναι οι επιδημιολογικοί παράγοντες που σχετίζονται με την προωρότητα; ● Η ηλικία της μητέρας αν είναι δηλαδή κάτω των 19 ετών ή άνω των 40 ετών ● Αν η μητέρα δεν πάρει το κατάλληλο βάρος στην εγκυμοσύνη ● Οι μητέρες που είχαν ένα προηγούμενο πρόωρο τοκετό ● Πολλαπλή κύηση ● Προβλήματα στη μήτρα της μητέρας ● Πρόωρη ρήξη του πλακούντα ή του αμνιακού σάκου ● Η υψηλή αρτηριακή πίεση που ξεκινά σε μια μητέρα μετά την 20η εβδομάδα της κύησης ● Η κατάσταση υγείας της εγκύου πριν την εγκυμοσύνη π.χ (Καρδιοπάθεια, Σακχαρώδης διαβήτης, Αναιμία κ.α) ● Η έλλειψη προγεννητικής φροντίδας ● Το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο της εγκύου ● Κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ, φαρμάκων και ναρκωτικών ουσιών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης Ποιες είναι οι συνέπειες της προωρότητας στην κινητική ανάπτυξη του πρόωρου νεογνού; Η πρόωρη γέννηση θεωρείται ως ένας από τους σημαντι-

κούς παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση αναπτυξιακών δυσκολιών. Τα νεογνά που γεννιούνται πρόωρα έχουν μικρότερο απόθεμα αισθητηριακών εμπειριών σε σύγκριση με τα τελειόμηνα συνομήλικά τους και λόγω της ανωριμότητας των διαφόρων συστημάτων του οργανισμού τους δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν την εξωμήτριο ζωή. Επιπλέον έχει αποδειχθεί πως όσο μικρότερη είναι η ηλικία κύησης, τόσο υψηλότερος ο κίνδυνος για κάποια βλάβη. Κι αυτό γιατί ο χρόνος που περνά το νεογνό μέσα στην μήτρα της μητέρας είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την ποιότητα της κινητικής του ικανότητας στην μετέπειτα ζωή του. Έτσι λοιπόν, η κινητική ανάπτυξη είναι ένας τομέας της ανάπτυξης που πολύ συχνά επηρεάζεται από την προωρότητα. Τα βρέφη που γεννιούνται πρόωρα, έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν κινητικά προβλήματα σε σχέση με τα τελειόμηνα. Συνεπώς, οι Φυσικοθεραπευτικές οδηγίες παρέμβασης στην κινητική ανάπτυξη βρεφών που παρουσιάζουν κάποια καθυστέρηση στην κινητική τους ικανότητα, είναι απαραίτητες για να μπορέσουν τα πρόωρα κυρίως νεογνά να αναπληρώσουν τις κινητικές τους ελλείψεις. Πώς μπορεί ο Παιδιατρικός Φυσικοθεραπευτής να βοηθήσει; Η παρέμβαση του Φυσικοθεραπευτή ξεκινά κυρίως από τη ΜΕΝΝ(Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών) μόλις η γενική ιατρική κατάσταση του νεογνού ομαλοποιηθεί. Αρχικά πρέπει να παρακολουθεί και να καταγράφει την εξέλιξη του νεογνού, να ερεθίζει τις φυσιολογικές αντιδράσεις, να

προλαμβάνει τις παθολογικές θέσεις και στάσεις που θα οδηγήσουν σε παραμορφώσεις και να συμβουλεύει στον χειρισμό των νεογνών. Οι συμβουλές στον χειρισμό αφορούν πολλές φορές τόσο το νοσηλευτικό προσωπικό όσο και τους γονείς. Επιπρόσθετα, έχει τη φροντίδα της αναπνευστικής φυσιοθεραπείας των παιδιών, η οποία μπορεί να χρειαστεί και σε περιόδους που το νεογνό δεν έχει ξεπεράσει ακόμη τα ιατρικά του προβλήματα και παρουσιάζει αναπνευστική δυσχέρεια και διάφορες αναπνευστικές επιπλοκές. Φυσικά, όλα τα πρόωρα ή χαμηλού βάρους παιδιά δεν έχουν ανάγκη τέτοιας παρέμβασης. Επίσης, τα πρόωρα νεογνά με επιβαρυμένο (πριν και μετά τη γέννηση) ιστορικό, χρειάζονται συστηματική παρακολούθηση και συχνή επανεξέταση καθώς κάποια από αυτά στην πορεία χρειάζεται να ενταχθούν σε πρόγραμμα Φυσικοθεραπείας λόγω των αναπτυξιακών προβλημάτων που παρουσιάζουν. Ο λόγος είναι η αποφυγή εγκατάστασης και επικράτησης παθολογικών προτύπων κίνησης. Σε αυτό το σημείο, αξίζει να τονιστεί η αναγκαιότητα της πρώιμης παρέμβασης λόγω της μεγάλης προσαρμοστικότητας και πλαστικότητας του βρεφικού εγκεφάλου. Έτσι λοιπόν, ο παιδιατρικός Φυσικοθεραπευτής θα διευκολύνει το παιδί να κατακτήσει τις κινητικές δεξιότητες, όπως το να κρατήσει το κεφάλι, να καθίσει,να μπουσουλήσει, να τραβιέται από μία επιφάνεια και να στέκεται όρθιο και να περπατά. Αυτό θα γίνει έπειτα από αξιολόγηση και μέσα από την εφαρμογή ενός εξατομικευμένου θεραπευτικού προγράμματος, το οποίο πρέπει να εύκαμπτο και προσαρμόσιμο στις πολλές και ποικίλες ανάγκες του κάθε παιδιού.

8 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

«Ακουστικά βαρηκοΐας στην τρίτη ηλικία» ι άνθρωποι ηλικίας 69 και πάνω, δηλαδή γεννημένοι πριν το 1950, είναι ίσως η πιο αδικημένη γενιά σήμερα. Στον βωμό της κρίσης έχασαν συντάξεις, περιουσίες, ποιότητα ζωής, στερούνται πολλών βασικών, και καλούνται να υποστηρίξουν πρώτα την οικογένεια και μετά τον εαυτό τους. Φυσικά, δεν εξαιρείται και η ακοή τους από τις περικοπές, μιας και δυσκολεύονται πλέον να εφαρμόσουν έστω κι ένα οικονομικό ακουστικό βαρηκοίας, αφού οι ‘’υποχρεώσεις’’ δεν τους το επιτρέπουν. Η χειρότερη δικαιολογία όλων, είναι το μειωμένο επιθυμητό προσδόκιμο ζωής, μιας κι έχουν κουραστεί από τον καθημερινό μαραθώνιο.

Του Χολέβα Κωνσταντίνου, Ακοοπροθετιστή, Απόφοιτου ΦΥΕ, Τεχνολογίας δικτύων

Η φράση «πόσο θα ζήσω ακόμη» ακούγεται σαν εφιάλτης σε όλους μας. Και μόνο η παραδοχή της φράσης από έναν ηλικιωμέ-

νο άνθρωπο θα έπρεπε να μας κάνει όλους να αναρωτηθούμε πολύ σοβαρά πως μπορούμε να εξαφανίσουμε αυτή την σκέψη. Ο αντίκτυπος της βαρηκοίας στο συγγενικό και στενό οικογενειακό περιβάλλον είναι μεγάλος για όλους. Οι σύζυγοι κουράζονται, χάνουν την υπομονή τους και καταλήγουν σε καθημερινές συγκρούσεις με τους παθόντες συντρόφους τους. Τα παιδιά αποφεύγουν τις συναντήσεις με τους παθόντες γονείς τους, δεν έχουν - δικαιο-

λογημένα- την υπομονή να χειριστούν την κατάσταση. Τα εγγόνια απλά δέχονται την προβολή λανθασμένων στερεοτύπων και εικόνων ενός παππού, ή μιας γιαγιάς, η οποία δεν ακούει, δεν υπάρχει λύση γι’αυτό, και κάθεται στην γωνία χωρίς να μιλάει σε κανέναν, και χωρίς κανείς να της απευθύνει το λόγο. Πρέπει να προβάλουμε τη θετική εικόνα της ενεργού γήρανσης σε αντίθεση με το παθολογικό γήρας ώστε να αλλάξουμε τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις απέναντι στα μεγαλύτερα άτομα. Πρέπει να ευαισθητοποιηθούμε για τα θέματα που απασχολούν τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και λειτουργούμε ως ομάδα πίεσης ώστε να εφαρμοστούν πολιτικές που υπερασπίζονται τα συμφέροντα των μεγαλύτερων ατόμων στην Ελλάδα.Το αντίκτυπο της μη αντιμετώπισης της βαρηκοίας στην Τρίτη ηλικία είναι βαθύτατα κοινωνικό, ψυ-

χολογικό και με βάση τις τελευταίες έγκυρες έρευνες και νευρολογικό. Η δημογραφική πραγματικότητα θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται σαν ευκαιρία, η οποία χρειάζεται μια νέα εκτίμηση και προσαρμογή αρκετών οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών στον τρόπο σκέψης μας. Οι ηλικιωμένοι είναι ο εαυτός μας στο μέλλον. Τα τελευταία χρόνια έγιναν σημαντικές πρόοδοι στην πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία. Έχουν αυξηθεί σημαντικά οι γνώσεις μας για τους προδιαθεσικούς παράγοντες, γεγονός που επιτρέπει σε σημαντικό βαθμό την πρόληψή της. Η διάγνωση σε πρώιμα στάδια είναι εφικτή, ώστε να επιτρέπεται η εφαρμογή πολλαπλών παρεμβάσεων. Όλοι οι άνθρωποι δικαιούνται ποιότητα ζωής, κοινωνικές συναναστροφές, ψυχαγωγία και διασκέδαση. Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στην Ακοή.

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Σπονδυλικός πόνος: Αντιμετώπιση με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές ι συχνότεροι λόγοι επώδυνων συνδρόμων της Σπονδυλικής Στήλης και η φύση της παθολογίας τους περιγράφονται συνοπτικά παρακάτω: ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΝΕΑΡΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ: πάσχουν κυρίως από Εκφύλιση Μεσοσπονδυλίου Δίσκου (Δισκοπάθεια) ή Δισκοκήλη, που προκαλούν ενοχλήματα χρόνιου πόνου στη «μέση» τους (Οσφυαλγία), ή κατά μήκος του Ισχιακού νεύρου (Ισχιαλγία), αντίστοιχα. ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕΣΗΣ

ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ: η πάροδος των ετών συχνά προσθέτει Αρθρίτιδα των μεσοσπονδυλίων αρθρώσεων («Σπονδυλαρθρίτιδα»), Οστεόφυτα και Αστάθεια, με αποτέλεσμα χρόνιο πόνο στη «μέση» ή το πόδι και Δυσλειτουργία ολόκληρης της Σπονδυλικής Στήλης. ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ: συχνά καταλήγουν σε ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΣΤΕΝΩΣΗ (κεντρική ή πλάγια). Πέρα από την Οσφυαλγία οι ασθενείς αυτοί έχουν και χρόνιο άλγος στα πόδια τους, «κάψιμο», «μουδιάσμα-

FACET JOINT BLOCKS

τα», «βελονιάσματα» που πολλές φορές δεν τους αφήνουν να κοιμηθούν τη νύχτα. Όσο μάλιστα επιδεινώνεται η Σπονδυλική Στένωση, οι ασθενείς αυτοί δεν μπορούν να βαδίσουν και συχνά ούτε να σταθούν όρθιοι. ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ: τα σπονδυλικά κατάγματα είναι συχνά σε μεγάλες ηλικίες και συνήθως οφείλονται σε Οστεοπόρωση, χωρίς όμως να αποκλείονται και οι κακοήθειες (Μεταστάσεις, κακοήθεις νόσοι του αίματος).

RF ABLATION

Του Δρ. Στέφανου Π. Λαζαρίδη, ορθοπαιδικού χειρούργου, μέλους της «Βρετανικής Εταιρείας Μελέτης Μυοσκελετικού πόνου (BIMM)» ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

Με χειρουργικές τεχνικές ελάχιστης παρέμβασης μπορούμε δραστικά να αντιμετωπίσουμε τις περισσότερες από τις παραπάνω παθολογίες. Η νοσηλεία δεν ξεπερνά τις λίγες ώρες και από την επόμενη μέρα ο ασθενής μπορεί να συνεχίσει τη ζωή του ! βαριές στενώσεις ή μεγάλες δισκοκήλες με νευρολογικά προβλήματα μπορεί να χρειαστούν μικροεπεμβάσεις με νοσηλεία μιας (1) μέρας. Μερικές από τις τεχνικές αυτές απεικονίζονται παρακάτω :

ΙΠΠΟΥΡΙΔΙΚΗ ΕΠΙΣΚΛΗΡΙΔΙΟΣ

δημιουργία σοβαρής κύφωσης. Τοπική αναισθησία και αναισθησιολογική «μέθη». Είσοδος βελονών στο σπονδυλικό σώμα και έγχυση Ορθοπαιδικού τσιμέντου. Άμεση ανακούφιση από τον πόνο και σταθεροποίηση των σπονδύλων. Διαδικασία μιας ώρας. Νοσηλεία 3 - 4 ωρών, άμεση κινητοποίηση και επιστροφή στο σπίτι.

ΚΥΦΟΠΛΑΣΤΙΚΗ

Διήθηση μεσοσπονδύλιας άρθρωσης (Σπονδυλαρθρίτιδα) με χρόνιο επίμονο πόνο. Μπορούν να διηθηθούν όλες οι αρθρώσεις που πονούν σε 15 λεπτά και σε μία επίσκεψη. Ανώδυνη τεχνική με τοπική αναισθησία. Αποτελέσματα άριστα

ΔΙΑΤΡΗΜΑΤΙΚΑ BLOCK ΝΕΥΡΙΚΩΝ ΡΙΖΩΝ

Σύνδεση ηλεκτροδίων στις βελόνες για «καυτηριασμό» νευρικών κλαδίσκων κι απαλοιφή του χρόνιου πόνου της Σπονδυλαρθρίτιδας. Τοπική αναισθησία. Διάρκεια μισή με μια ώρα. Νοσηλεία 2-3 ωρών και άμεση κινητοποίηση.

ΣΠΟΝΔΥΛΟΠΛΑΣΤΙΚΗ

Πλάγια λήψη στο επίπεδο εισόδου της βελόνας. Τοπική αναισθησία. Η τεχνική είναι ανώδυνη και απολύτως ασφαλής. Διαρκεί 5 λεπτά και τα αποτελέσματα είναι άριστα

Διενεργείται μαζί με την Επισκληρίδιο για μέγιστο αποτέλεσμα ή σε σπονδυλική στένωση με πολλές δισκοκήλες. Διαρκεί από 10 - 30 λεπτά αναλόγως του αριθμού των νεύρων που πονούν.

Πολλαπλά σπονδυλικά κατάγματα σε βαριά Οστεοπόρωση, με αφόρητο πόνο και αδυναμία κινητοποίησης. Κίνδυνος κατάρρευσης (collapse) των σπονδύλων και

Σε περίπτωση κατάρρευσης των σπονδύλων, φουσκώνουμε ένα μπαλονάκι μέσα στο σπόνδυλο, που του ξαναδίνει το σχήμα του και γεμίζουμε το κενό με Ορθοπαιδικό τσιμέντο. Παρόμοια νοσηλεία και αποκατάσταση με τη Σπονδυλοπλαστική.

10 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Έρπης ζωστήρ: Mια επώδυνη νόσος Συπτώματα θεραπεία αλλά και νεα δεδομένα στον εμβολιασμό Έρπης ζωστήρ, γνωστός σε όλους μας ,λόγο των διαστάσεων που έχει λάβει, προκαλείτε από τον ιό της ανεμοβλογιάς .Μετά το πέρας της αρχικής λοίμωξης από ανεμοβλογιά, ο ιός VZV παραμένει ανενεργός στο περικάρδιο των απλών νευρικών κυττάρων και λιγότερο συχνά στα δορυφόρα νευρικά κύτταρα της σπονδυλικής στήλης, του κρανίου ή του αυτόνομου νευρικού συστήματος (ΑΝΣ), χωρίς να προκαλεί συμπτώματα. και να επανεμφανισθεί μετά από κάποια χρόνια υπό την μορφή του έρπη ζωστήρ .Η επιδημιολογία του έρπη ζωστήρ περιγράφετε πιο συχνά στις ανεπτυγμένες χώρες όπου η νόσος εμφανίζετε σε ηλικίες άνω των 50 ετών. Ο υπεύθυνος ιός για τη λοίμωξη του έρπητα ζωστήρα είναι ο varicella zoster virus (VZV) η κοινώς ο ιός έρπης ζωστήρ.

Του Γεωργίου Μωραΐτη, Γενικού Οικογενειακού Ιατρού

Η εκδήλωση της νόσου γίνετε με την εμφάνιση εκτεταμένου ζωστηρωειδους ερυθυματώδους εξανθήματος με φυσαλίδες που συνοδεύετε από έντονο διαξιφιστικό άλγος και τοπικό κνησμό στην περιοχή. (Απεικόνιση στην Φώτο). τα βασικά συμπτώματα είναι: ● πόνος, κάψιμο αλλά και κνησμός στην περιοχή προσβολής ● εξανθήματα με ερυθυματωδεις υγρές εφελκίδες ● πυρετός-πυρετική δεκατική κίνηση Γενικά τα συμπτώματα εμφανίζονται με την σειρά καθώς ενεργοποιείτε ο ιός, η αρχική αίσθηση είναι πόνος και κνησμός, καθώς πολλαπλασιάζετε ο ιός κατά μήκος ενός περιφερικού νεύρου. Στις επόμενες 3 έως 5 ήμερες το εξάνθημα αποκτά την μέγιστη έκταση του. Απεικονίζετε στο σώμα μας σαν ορθογώνια λωρίδα ή ζώνη (εξου και το όνομα) στην μια πλευρά του σώματος από την σπονδυλική έως το στέρνο ή σε ένα άκρο του σώματος, στην μια πλευρά του προσώπου ή του κεφαλιού. Με την πάροδο των ημερών οι φυσαλίδες «στεγνώνουν» και σχηματίζουν εσχάρες που σταδιακά πέφτουν. Όσον αφορά την μετάδοση είναι σκόπιμο να ενημερώσω ότι ο ερπης ζωστήρ είναι μεταδοτικός για όποιον ΔΕΝ

έχει περάσει ανεμοβλογιά. Ηέγκαιρη διάγνωση και θεραπεία του έρπητα ζωστήρα είναι σημαντική στην ανακούφιση και περιορισμό των συμπτωμάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι σκόπιμο η έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής να γίνετε όχι αργότερα των 72 ωρών.Τα αντιικα φάρμακα (acyclovir,valaciclovir,famciclovir) αποτελούν θεραπείες πρώτης γραμμής. Είναι φάρμακα ασφαλή και σε μεγάλο βαθμό ανεκτά.Η προσβολή του οφθαλμικού κλάδου του τριδύμου νεύρου προκαλεί τον οφθαλμικό ζωστήρα. Ο οφθαλμικός ζωστήρ είναι συνήθως επικίνδυνη κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει στην τύφλωση, Ζητούμε και την συμβουλή του οφθαλμιάτρου στη ως άνω περίπτωση. Υπάρχουν και παράγοντες που θεωρούνται σύμμαχοι της νόσου. Αναφέρθηκε ήδη η ηλικία και η πιθανή σχέση της με την έκπτωση της ανοσολογικής άμυνας του οργανισμού. Υπάρχουν πάντως και άλλοι παράγοντες όπως το έντονο stress. Σωματικό (πχ. Τραύμα) ή ψυχικό. Επιπλέον, διάφορα χρόνια νοσήματα που συνοδεύονται από μειωμένη ανοσολογική αντίδραση όπως: ● ασθενείς με καρκίνο, λευχαιμία ή λέμφωμα, ● ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία ή ακτινοβολίες, ● ασθενείς με AIDS, ● μεταμοσχευμένοι που κάνουν ανοσοκαταστολή Σε αυτές τις περιπτώσεις ο έρπης μπορεί να πάρει σοβαρή μορφή.

Μια από τις ποιο σοβαρές επιπλοκές της νόσου είναι η μεθερπετική νευραλγία που μπορεί να διαρκέσει και μήνες μετά. Είναι αρκετά επώδυνη πάθηση και επηρεάζει την συνολική ποιότητα της ζωής. Σύμφωνα με το ιατρικό ιστορικό του κάθε ασθενούς γίνετε προσεκτική οριοθέτηση της περιοχής της βλάβης και επιλέγετε η κατάλληλη θεραπεία ανακούφισης της συμπτωματολογίας και του περιορισμού του πόνου. Η θεραπεία αφορά αγωγή για την βελτίωση

της ποιότητας ζωής ,έως την ταυτοποίηση των φαρμάκων. Για τον πόνο που σχετίζεται με την οξεία φάση του έρπητα ζωστήρα αλλά και τη μεθερπητική νευραλγία, μπορούν να χορηγηθούν ακόμα αντιεπιληπτικά (gabapentin και pregabalin), οπιοειδή αναλγητικά, τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, αναισθητικά τσιρότα λιδοκαΐνης.Η τοπική χρήση eosin 2% ενδείκνυτε για τον κνησμό αλλά και την αντισηψία της περιοχής. Μια ερώτηση που σωστά μπορεί ο καθένας από εμάς να τεκμηριώσει είναι αν ο ερπης ζωστήρ μπορεί να προληφθεί. ΝΑΙ !!! η πρόληψη είναι πλέον εφικτή μέσω του εμβολιασμού. Στην χώρα μας έχει ενταθεί στο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού του υπουργείου υγείας και χορηγείτε Δωρεάνστα άτομα 60ετων και άνω μιας και είναι η ηλικία έναρξης της νόσου ,ανεξάρτητα το αν είχαν προηγούμενο επεισόδιο. Ακόμα και στις σπάνιες περιπτώσεις που ο έρπητας ζωστήρας εμφανιστεί μετά τον εμβολιασμό, τα συμπτώματα του θα είναι ήπια και μικρής διάρκειας.

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

11 ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Οστεοπόρωση - Οστεοπενία Μπορώ να την αντιμετωπίσω; ς οστεοπόρωση χαρακτηρίζεται η χρόνια πάθηση του μεταβολισμού των οστών κατά την οποία παρατηρείται μια ελάττωση της οστικής αντοχής δηλαδή, σταδιακή μείωση της πυκνότητας και της ποιότητάς τους. Η οστεοπόρωση εμφανίζεται είτε σε γενικευμένη μορφή είτε σε τοπική. Η γενικευμένη μορφή υποδιαιρείται σε πρωτοπαθή και δευτεροπαθή οστεοπόρωση. Στην πρωτοπαθή μορφή ανήκουν η μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση, η γεροντική οστεοπόρωση και η ιδιοπαθής που εμφανίζεται σε αγόρια και κορίτσια της εφηβείας αλλά και νεαρά ενήλικα άτομα και έχει περιορισμένη χρονική διάρκεια.

Της Μπλούχου Νότας, Διατροφολόγου-Διαιτολόγου, Msc Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Ιατρικής Σχολής Θεσσαλίας

Η δευτεροπαθής παρατηρείται σε παθήσεις όπως ο διαβήτης, η νεφρική ανεπάρκεια, το σύνδρομο Cushing, η χρήση κορτικοστεροειδών, η δρεπανοκυτταρική αναιμία, το πολλαπλούν μυέλωμα, ο υπερπαραθυρεοειδισμός, η παρατεταμένη ακινητοποίηση κ.τ.λ. Η τοπική μορφή οστεοπόρωσης προέρχεται μετά από ακινητοποίηση καταγμάτων, από την παροδική οστεοπόρωση μιας άρθρωσης, κυρίως του ισχίου κ.τ.λ. Φυσιολογικά η οστική πυκνότητα αυξάνει προοδευτικά όσο ο σκελετός αναπτύσσεται και εξακολουθεί να αυξάνεται μέχρι περίπου την ηλικία των 35 ετών, οπότε και φθάνει στο μέγιστο επίπεδο. Η κορυφαία αυτή οστική μάζα (peak bone mass) επηρεάζεται σημαντικά από τη διατροφή, το φύλο, τη φυλή, την άσκηση και τη φυσιολογική λειτουργία διαφόρων οργάνων του σώματος. Μετά την ηλικία των 35 ετών αρχίζει βαθμιαία φυσιολογική απώλεια αυτής. Στις γυναίκες, κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης, ο ρυθμός επιταχύνεται σε ποσοστό 2-3% το χρόνο εξαιτίας της ελάττωσης του επιπέδου οιστρογόνων στο αίμα και μερικές φορές φθάνει και 7%)(fast bone loosers). Στην Ελλάδα σε άτομα άνω των 60 ετών έχει βρεθεί ότι το 19% των γυναικών και το 11% των ανδρών παρουσιάζουν οστεοπόρωση. Άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν την εκδήλωση της οστεοπόρωσης είναι: το οικογενειακό ιστορικό, το γυναικείο φύλο, ορμονικές διαταραχές(αμηνόρροια- εμμηνόπαυση -χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης), η ιδιοσυστασία (μικρόσωμες λεπτές ξανθές γυναίκες με ευαίσθητη επιδερμίδα), η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, το κάπνισμα, η κατάχρηση αλκοόλ- καφεΐνης, η αυξημένη κατανάλωση πρωτεϊνών, το χαμηλό σωματικό βάρος (BMI<19 Kg/m2 ), δίαιτες χαμηλές σε Ca και βιταμίνη D, υπέρμετρη χρήση αλατιού, παρατεταμένη χορτοφαγία, παρατεταμένη χρήση φαρμάκων(π.χ μεθοτρεξάτη, κορτικοστεροειδή, θυρεοειδικές ορμόνες, διουρητικά, αντιόξινα, χημειοθεραπεία, ορμονοθεραπεία για τον καρκίνο, λίθιο, φάρμακα για σπασμούς και για άσθμα), χρόνιες ασθένειες (νεφρική ανεπάρκεια, χρόνιες διαρροϊκά σύνδρομα, ΧΑΠ(Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια), ολική γαστρεκτομή, διαβήτης,

ρευματοειδής αρθρίτιδα, ψωρίαση). Δυστυχώς η πολύ σοβαρή αυτή νόσος δεν θεραπεύεται αλλά απλά αντιμετωπίζεται. Η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη. Αυτή θα πρέπει να αρχίζει από την παιδική ηλικία με σωστή διατροφή και άσκηση. Τα άτομα που βρίσκονται σε κίνδυνο ανάπτυξης ή πάσχουν από οστεοπόρωση πρέπει να υιοθετήσουν ένα νέο τρόπο ζωής (lifestyle), που περιλαμβάνει αύξηση της φυσικής δραστηριότητας με συγκεκριμένες ασκήσεις και διαμόρφωση ενός κατάλληλου διαιτολογίου. Τις περισσότερες φορές επιβάλλεται η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής. Η κρίσιμη ηλικία μεταξύ 2 και 20 χρόνων είναι ο προάγγελος για την μελλοντική εμφάνιση οστεοπενίας ή και οστεοπόρωσης Το γάλα, το γιαούρτι, το τυρί αποτελούν σημαντικές πηγές ασβεστίου. Συνιστώνται προϊόντα εμπλουτισμένα σε βιταμίνες Α και D. Η επαρκής πρόσληψη βιταμίνης D είναι ιδιαίτερα σημαντική. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής συντίθεται μετά από έκθεση στον ήλιο αλλά, εμφανίζεται σε μεγάλη συγκέντρωση και σε αυγά, λιπαρά ψάρια, συκώτι, βούτυρο, κρόκο αυγού και εμπλουτισμένα προϊόντα( δημητριακά, χυμοί, γάλα), ιδιαίτερα για τα άτομα που υπόκεινται σε περιορισμένη έκθεση στον ήλιο. Η λακτόζη βελτιώνει την απορρόφηση του ασβεστίου. Στην περίπτωση αλλεργίας στη λακτόζη εναλλακτικές λύσεις αποτελούν το γιαούρτι, το ξυνόγαλα, το κεφίρ, διάφορες κρέμες. Ασφαλέστερη επιλογή το γάλα αμυγδάλου. Οι χορτοφάγοι μπορούν να καταναλώνουν γάλα σόγιας εμπλουτισμένο με ασβέστιο και τυρί από σόγια(tofu). Ο οργανισμός του ανθρώπου δύναται να απορροφήσει μέχρι το 60% του προσλαμβανόμενου ασβεστίου. Ο φώσφορος παρόλο που βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου και ταυτόχρονα μειώνει την αποβολή του από

τα ούρα(αποτελούν και τα δυο μαζί δομική ύλη της οστικής μάζας), εντούτοις η υπερβολική πρόσληψη αυτού δύναται να οδηγήσει σε δυσαπορρόφηση. Τροφές πλούσιες σε φώσφορο όπως ψάρια, μοσχάρι, χοιρινό, πουλερικά, κρόκος αυγού, δημητριακά, αγκινάρες και μανιτάρια συστήνεται να μην συνδυάζονται με πηγές ασβεστίου. Η κατανάλωση των πρωτεϊνών με μέτρο αυξάνει την απορρόφηση του Ca λόγω σχηματισμού μοριακών δομών εύκολα απορροφήσιμων με τα αμινοξέα αργινίνη και λυσίνη. Οι μεγάλες όμως ποσότητες κυρίως ζωϊκής προέλευσης συντελούν στην αυξημένη αποβολή ασβεστίου από τα ούρα. Σημαντικές ποσότητες ασβεστίου εντοπίζονται στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως μπρόκολο, λάχανο, ραδίκια, σπανάκι, γογγύλια, φασόλια και πλήρη δημητριακά. Ωστόσο, το ασβέστιο των γαλακτοκομικών απορροφάται σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό(30% απορρόφηση) σε σχέση με των λαχανικών (5% απορρόφηση) εξαιτίας της παρουσίας των φυτικών και οξαλικών οξέων που παρεμποδίζουν την απορρόφησή του. Τα κορεσμένα λίπη κυρίως ζωικής προέλευσης μειώνουν την απορρόφηση του Ca. Τα ημιαποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα περιέχουν την ίδια ή και περισσότερη ποσότητα ασβεστίου σε σχέση με τα πλήρη προϊόντα. Να αποφεύγεται ο συνδυασμός γάλακτος με κακάο γιατί μειώνεται η απορρόφηση του ασβεστίου. Συστήνεται περιορισμός του αλατιού σε 2-4 gr ημερησίως διότι η υπερβολική πρόσληψη Na έχει συσχετισθεί με μειωμένη απορρόφηση και αυξημένο κίνδυνο οστεοπόρωσης και καταγμάτων. Το κάπνισμα αποτελεί σημαντικό παράγοντα απώλειας οστικής μάζας για αυτό οι οδηγίες προτείνουν αποφυγή ή ελάττωσή του. Ελεγχόμενη κατανάλωση αλκοόλ: Η αυξημένη κατανάλωση (περισσότερα από 2 ποτά/ημέρα για τις γυναίκες και περισσότερα από 3 ποτά / ημέρα για τους άνδρες) καθώς και η αυξημένη κατανάλωση καφεΐνης (>3 φλυτζ. καφέ / ημέρα)μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την υγεία των οστών. Τα αμύγδαλα, τα καρύδια , το σουσάμι και τα προϊόντα του όπως ταχίνι, χαλβάς, παστέλι επίσης χαρακτηρίζονται για τα υψηλά ποσοστά ασβεστίου. Συνεπώς η διατροφή αποτελεί ουσιαστική παράμετρο της σκελετικής υγείας συμμετέχοντας τόσο στην πρόληψη όσο και στη θεραπευτική αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης.

ΠΡΟΤΥΠΟ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

Γκλαβάνη 50-52 , Bόλος Τηλ: 2421 0 24622 Fax: 2421 0 24623 email: blouchou_nota@hotmail.com

12 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Μικροδισκεκτομή ι παθήσεις των μεσοσπονδύλιων δίσκων της οσφυϊκής μοίρας αποτελούν την κύρια αιτία για την οποία οι πλειονότητα των ανθρώπων θα πρέπει να αντιμετωπίσουν για τουλάχιστον μία φορά στην ζωή τους. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι υπάρχουν δύο κυρίως αρχές που αφορούν την αντιμετώπιση της δισκοκήλης. Πρώτον, η δισκοκήλη αποτελεί πλέον μία πλήρως αντιμετωπίσιμη και ιάσιμη πάθηση (εντός 24 ωρών) και δεύτερον οι επιπλοκές από τις δισκοκήλες κυρίως προέρχονται από την μή έγκαιρη αντιμετώπισή τους δηλαδή από την συντηρητική αντιμετώπισή τους.

Του Μπρίζα Στέργιου, MD Νευροχειρουργού, Επιστημονικού Διευθυντή Νευροχειρουργικού τμήματος, ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

Οι δισκοκήλες της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης αποτελούν την πλειοψηφία των περιπτώσεων, σε σχέση με την αυχενική και θωρακική μοίρα καθώς η οσφυϊκή μοίρα δέχεται το μεγαλύτερο ποσοστό καταπονήσεων κατά την εργασία ή ακόμη και την καθιστή θέση. Στις οσφυϊκές δισκοκήλες πολλές φορές έχουμε ρήξη του ινώδους δακτυλίου του μεσοσπονδύλιου δίσκου με αποτέλεσμα την έξοδο του περιεχομένου του, πηκτοειδής πυρήνας, στο νωτιαίο σωλήνα ή στο μεσοσπονδύλιο τρήμα. Έτσι, αναλόγως της εντόπισης του αποσπασθέν (σπασμένου) τεμαχίου του μεσοσπονδύλιου δίσκου, διαχωρίζονται σε α) κεντρικές β) οπισθοπλάγιες και γ) ενδοτρηματικές δισκοκήλες. Η κλινική εικόνα διαφέρει αναλόγως της εντόπισης της δισκοκήλης, με τα συμπτώματα να είναι σχετικώς ήπια όταν είναι κυρίως κεντρική και αυξάνουν σε βαρύτητα όταν είναι οπισθοπλάγια και φυσικά οξέα και έντονα όταν πρόκειται για ενδοτρηματική δισκοκήλη με αφόρητο πόνο από την πίεση που δέχονται τα νευρικά στοιχεία. Ο πόνος εντοπίζεται κυρίως στα κάτω άκρα (αριστερό ή δεξί πόδι) και ακολουθεί την πορεία του νεύρου που δέχεται την πίεση. Το κυριότερο πρόβλημα που προκύπτει από την συντηρητική αντιμετώπιση της δισκοκήλης είναι να επηρεαστεί η λειτουργικότητα των νωτιαίων νεύρων από την πίεση που δέχονται και το οποίο έχει ως τελικό αποτέλεσμα την παράλυση. Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η δισκοκήλη είναι ένα καθαρά μηχανικό πιεστικό πρόβλημα και όχι κάποιου είδους φλεγμονής. Η διαγνωστική προσέγγιση γίνεται με την κλινική εξέταση του ασθενούς και την

διενέργεια νευροαπεικονιστικού ελέγχου με μαγνητική τομογραφία. Εφόσον διαπιστωθεί ρήξη του ινώδους δακτυλίου, συνυπάρχει αποσπασθέν ελεύθερο τεμάχιο μεσοσπονδύλιου δίσκου με έντονα πιεστικά φαινόμενα επί των εξερχομένων νωτιαίων ριζών. Η αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης είναι πλέον αρκετά απλή με την διενέργεια της μικροδισκεκτομής. Η μικροδισκεκτομή αποτελεί την μέθοδο εκλογής (τομή δέρματος 3 cm), καθώς όσες μέθοδοι αντιμετώπισης και εάν έχουν κατά καιρούς επινοηθεί για την αντιμετώπιση της δισκοκήλης συγκρίνονται, όσον αφορά την αποτελεσματικότητά τους, με την μικροδισκεκτομή (χρήση νευροχειρουργικού μικροσκοπίου). Στην έναρξη της επέμβασης, καθώς έχει γίνει η σωστή τοποθέτηση του ασθενούς σε πρηνή θέση, γίνεται εντόπιση του πάσχοντος μεσοσπονδύλιου δίσκου με την διενέργεια φλουορογραφίας με C-arm. Η εντόπιση του μεσοσπονδύλιου διαστήματος εξασφαλίζει την ελάχιστα παρεμβατική προσπέλαση καθώς η τομή δέρματος (3cm) απαλλάσσει τον ασθενή από τον μετεγχειρητικό πόνο. Αυτό που κυρίως αλλάζει αναλόγως της εντόπισης της δισκοκήλης (κεντρική, οπισθοπλάγια, ενδοτρηματική) είναι η τεχνική προσπέλασης για την εντόπιση και αφαίρεση του ελεύθερου τεμαχίου του μεσοσπονδύλιου δίσκου. Σε οπισθοπλάγια και

Προεγχειρητική μαγνητικήτομογραφία

Μετεγχειρητική μαγνητικήτομογραφία

κεντρική εντόπιση η διά των πετάλων με διάνοιξη του ωχρού συνδέσμου (χωρίς πεταλεκτομή) προσπέλαση είναι αρκετή για την πλήρη απελευθέρωση όλων των νευρικών στοιχείων. Το πρώτο βήμα στην μικροδισκεκτομή πάντα είναι η αφαίρεση του αποσπασθέν (σπασμένου) τεμαχίου του μεσοσπονδύλιου δίσκου με αποτέλεσμα την αποσυμφόρηση του νωτιαίου σωλήνα και τις εξερχόμενης νωτιαίας ρίζας. Το δεύτερο βήμα είναι η αφαίρεση του εναπομείναντος μεσοσπονδύλιου δίσκου από το πάσχον μεσοσπονδύλιο διάστημα. Αυτό εξασφαλίζει την αποφυγή υποτροπής (νέας δισκοκήλης) στο ίδιο μεσοσπονδύλιο διάστημα. Τέλος, το τρίτο βήμα είναι η τρηματεκτομή που αποσκοπεί στην αποσυμπίεση της ήδη καταπονημένης νωτιαίας ρίζας με τελικό αποτέλεσμα την ταχύτερη ανάρρωση του ασθενούς. Για τις ενδοτρηματικές δισκοκήλες η μι-

κροδισκεκτομή εφαρμόζεται αναλόγως της εντόπισης του αποσπασθέν (σπασμένου) τεμαχίου του μεσοσπονδύλιου δίσκου. Όταν το ελεύθερο τεμάχιο είναι ενδοτρηματικά αλλά ένα μικρό του μέρος εμφανίζεται στον νωτιαίο σωλήνα (αφορά το μεγαλύτερο ποσοστό των ενδοτρηματικώνδισκοκηλών) τότε εφαρμόζεται η μικροδισκεκτομή χωρίς καμία παραλλαγή. Όταν ο αποσπασθέν μεσοσπονδύλιος δίσκος εντοπίζεται αρκετά πλάγιαστο σπονδυλικότρήμα (far lateral) τότε έχουμε την δυνατότητα αφαίρεσης του με μικροδισκεκτομή αλλά η προσπέλαση γίνεται εξωτρηματικά. Η απόφαση για το είδος της προσπέλασης γίνεται κατόπιν σωστής αξιολόγησης της μαγνητικής τομογραφίας. Οποιαδήποτε τεχνική προσπέλασης και εάν εφαρμόσουμε τα αποτελέσματα της μικροδισκεκτομής είναι άμεσα, με πλήρη ύφεση του πόνου καθώς ο ασθενής κινητοποιείται εντός 24ώρου και επιστέφει στην οικία του. Πλέον οι επιπλοκές της επέμβασης είναι πρακτικά μηδενικές και μετεγχειρητικά ο ασθενής δεν χρειάζεται άλλες θεραπείες όπως φυσιοθεραπείες, κέντρο αποκατάστασης κλπ. Το μόνο που έχει να κάνει ο ασθενείς μετεγχειρητικά είναι να μην μείνει καθόλου κλινήρης και να περπατάει όλο και περισσότερο (από το πρώτο 24ωρο). Τέλος, θα πρέπει να αναφερθεί ότι η ηλικία δεν αποτελεί αντένδειξη για την μικροδισκεκτομήκαθώς θεωρείται επέμβαση χαμηλού κινδύνου λόγω της μικρής διάρκειας και της μηδενικής απώλειας αίματος.

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

13 ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Η σημασία της λαπαροσκόπησης στη σύγχρονη χειρουργική τα τέλη της δεκαετίας του 1980 η λαπαροσκόπηση άρχισε να παίρνει τη θέση που της αξίζει στη σύγχρονη χειρουργική, αφού από μία απλή διαγνωστική μέθοδος, άρχισε να μετατρέπεται σε μέθοδος αντιμετώπισης όλο και μεγαλύτερου αριθμού χειρουργικών παθήσεων. Σήμερα πλέον ελάχιστες επεμβάσεις της Γενικής Χειρουργικής δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν λαπαροσκοπικά. Αυτό βέβαια που έχει σημασία είναι να τις διακρίνει κανείς σε επεμβάσεις βασικής και σε επεμβάσεις προχωρημένης εκπαίδευσης για τους χειρουργούς.

Του Κωνσταντίνου Μαραβέγια, MD, MSc, Χειρουργού, Επιστημονικού Δ/ντή Άνασσας Γενικής Κλινικής

Βρισκόμαστε λοιπόν στην εποχή που πρέπει να θεωρείται δεδομένη η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή αλλά όχι μόνο. Σε αυτή την τόσο συχνή επέμβαση έχει αποκτηθεί πλέον τόση εμπειρία που στη διεθνή βιβλιογραφία αναφέρεται ότι πλέον οι προγραμματισμένες επεμβάσεις δεν πρέπει να πραγματοποιούνται με χειρουργική τομή όσο για τις επείγουσες έχει αποδειχτεί ότι ο αριθμός και η βαρύτητα των επιπλοκών είναι ίδιος στην ανοικτή και τη λαπαροσκοπική αντιμετώπιση. Επειδή όμως η ιατρική τεχνολογία εξελίσσεται με την ταχύτητα περίπου που μεταβάλλεται η τεχνολογία και στα κινητά τηλέφωνα (τι σχέση έχει το κινητό που χρησιμοποιούσαμε πριν μία δεκαετία σε σχέση με το τωρινό;) αυτό μας επιτρέπει να μπαίνουμε όλο και σε βαθύτερα νερά όχι μόνο στην πολυπλοκότητα των παθήσεων (π.χ. εκτομή ήπατος λαπαροσκοπικά) αλλά και στην πολυπλοκότητα των επεμβάσεων (π.χ. επείγουσα εντερεκτομή και γαστρεκτομή και όχι μόνο προγραμματισμένη). Επειδή βέβαια κατά κανόνα μία λαπαροσκοπική επέμβαση έχει μεγαλύτερο κόστος η ιατρική επιστήμη έχει καθήκον να θέσει για άλλη μια φορά τις ενδείξεις και τους περιορισμούς που θα καταστήσουν

τη λαπαροσκοπική προσέγγιση κάθε φορά χρήσιμη για τον ασθενή (και το σύστημα υγείας) και όχι απλώς ελκυστική για «αισθητικούς» λόγους. Έτσι είναι πλέον επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι μπορούμε να χειρουργήσουμε άμεσα με λαπαροσκόπηση έναν ασθενή που πάσχει από οξεία χολοκυστίτιδα, την οξεία φλεγμονή δηλαδή της χοληδόχου κύστης, σε αντίθεση με αυτό που πολλοί πιστεύουν ότι για να χειρουργηθεί κάποιος λαπαροσκοπικά θα πρέπει να περάσει μικρότερο ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, ώστε η φλεγμονή να ψυχράνει. Έτσι γλυτώνουμε από τον ασθενή μας την ταλαιπωρία του πόνου και της αδυναμίας σωστής σίτισης. Επίσης είναι πλέον βιβλιογραφικά αποδεδειγμένο ότι ακόμα και περιπτώσεις βαριάς οξείας σκωληκοειδίτιδας με περιτονίτιδα μπορούν να αντιμετωπιστούν με λαπαροσκόπηση.Μάλιστα οι τελευταίες μελέτες επισημαίνουν ότι η κοιλιά καθαρίζεται καλύτερα και είναι πιο μειωμένη η πιθανότητα δημιουργίας αποστήματος (συλλογής με πύον δηλαδή μέσα στην κοιλιά) σε σχέση με την ανοικτή χειρουρ-

γική. Μάλιστα σε ορισμένες κατηγορίες ασθενών όπως οι παχύσαρκοι τα πλεονεκτήματα είναι ακόμα μεγαλύτερα αφού υπάρχει καλύτερη οπτική επαφή και έχει μειωθεί η εμφάνιση επιπλοκών περισσότερο από 50% αλλά και ο χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο, αφού ο ασθενής (με λιγότερο ταλαιπωρημένα τα σπλάγχνα του) σιτίζεται νωρίτερα, κινητοποιείται νωρίτερα και φεύγει νωρίτερα τελικά για το σπίτι του. Ακόμα και η διάτρηση του στομάχου πλέον θεωρείται από τη διεθνή βιβλιογραφία ότι πρέπει να αντιμετωπίζεται λαπαροσκοπικά και ο χειρουργός καλείται να υιοθετήσει οποιαδήποτε τεχνική συρραφής κρίνει σκόπιμη πάντα με λαπαροσκόπηση. Τα προφανή πλεονεκτήματα της λαπαροσκόπησης είναι η μειωμένη πιθανότητα για φλεγμονή και μόλυνση στο χειρουργικό τραύμα, ο μειωμένος μετεγχειρητικός πόνος και η μικρότερη παραμονή στον ασθενή του ενοχλητικού ρινογαστρικού καθετήρα. Από την άλλη και σε αυτή την περίπτωση δεν έχει αποδειχτεί ότι η ανοικτή χειρουργική πλεονεκτεί στις μείζονες μετεγχειρητικές επιπλοκές

όπως η διαρροή από τη συρραφή, το ενδοκοιλιακό απόστημα, ο μετεγχειρητικός ειλεός, ο χειρουργικός χρόνος κ.λπ. Από την άλλη, για να μην ωραιοποιούμε την πραγματικότητα, θα πρέπει να επισημάνουμε και τα μειονεκτήματα της λαπαροσκόπησης. Το πρώτο μειονέκτημά της είναι το γεγονός ότι απαιτεί «χώρο», ο οποός δημιουργείται με εμφύσηση ειδικού αερίου μέσα στην κοιλιά. Όταν σε κατάσταση οξείας βαριάς περιτονίτιδας η κοιλιά είναι ιδιαιτέρως «φουσκωμένη από μόνη της» είναι αδύνατο να την φουσκώσει κανείς περισσότερο διότι περιορίζει πάρα πολύ το εύρος ανάπτυξης των πνευμόνων που είναι απαραίτητο για τη σωστή αναπνευστική λειτουργία. Η ίδια κατάσταση, το φούσκωμα δηλαδή της κοιλιάς αέριο, μπορεί να βοηθήσει την υπερπήδηση μικροβίων στο αίμα και άρα να γενικεύσει τη σηπτική κατάσταση εμπλέκοντας απομακρυσμένα από την κοιλιά όργανα και συστήματα. Για το λόγο αυτό ο γιατρός πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικός στην λήψη της τελικής του απόφασης για το πώς είναι προτιμότερο να αντιμετωπίσει τον ασθενή του. Είναι πάντως σίγουρο πως όταν ο γιατρός έχει τη δυνατότητα της επείγουσας λαπαροσκοπικής αντιμετώπισης μπορεί να προσφέρει στον ασθενή του μια επιπλέον δυνατότητα γρηγορότερης ανάρρωσης και άρα επιστροφής του στην καθημερινότητά του. Αυτό είναι το μεγάλο πλεονέκτημα των λαπαροσκοπικών επεμβάσεων και όσο η τεχνολογία θα βοηθάει και θα εξελίσσεται τόσο το εύρος των ενδείξεων των λαπαροσκοπήσεων θα μεγαλώνει, περισσότερη εμπειρία θα αποκτάται και οι ασθενείς μας θα αφήνουν πίσω τους τις χειρουργικές επεμβάσεις με λιγότερο τραυματισμό, σωματικό και όχι μόνο!!

14 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Υπερηχητική παναρτηριογραφία πό τη δεκαετία του 1980 στην κλινική αγγειολογική πράξη εισήχθη η υπερηχητική εξέταση με DUPLEX η έγχρωμο TRIPLEX των αρτηριών. Βασίστηκε στον πολυεστιακό χαρακτήρα της αρτηριοσκλήρυνσης και της ανάγκης της αποκάλυψης όλων των υπαρχόντων αρτηριοσκληρυντικών αλλοιώσεων, αποφρακτικών η ανευρυσματικών. Συνιστάται ως η πρώτη εργαστηριακή έρευνα του αρτηριακού συστήματος μετά την προσεκτική συστηματική κλινική εξέταση. Αποτελεί εξέταση ολόκληρου του αρτηριακού συστήματος εξαιρουμένων των στεφανιαίων.

Του ΙΣΑΑΚ ΤΟΠΑΛΙΔΗ, ΙΑΤΡΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΠΑΘΟΛΟΓΟΥ, Τ. ΕΠΙΜΕΛΗΤΗ ΑΓΓΕΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΕΣΣΕΝ, ΜΕΛΟΥΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΑΓΓΕΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΦΛΕΒΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

Αναίμακτα, γρήγορα και οικονομικά μπορούμε με την ΥΠΕΡΗΧΗΤΙΚΗ εξέταση ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ ΤΟΥ ΑΡΤΗΡΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ να κάνουμε έλεγχο της αρτηριακής ροής και λεπτομερέστατη απεικόνιση των διαφόρων αρτηριακών τμημάτων.

Αποκαλύπτει εξ ίσου καλά και μερικές φορές καλύτερα από την κλασική αγγειογραφία τις αποφρακτικές και ανευρυσματικές αλλοιώσεις . Τα εξεταζόμενα Αρτηριακά Τμήματα είναι ΕΝΔΟΚΡΑΝΙΑΚΑ ΚΑΙ ΕΞΩΚΡΑΝΙΑΚΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΑΡΤΗΡΙΩΝ ΚΑΡΩΤΙΔΩΝ ΚΑΙ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΩΝ όπου μπορούμε να παρατηρήσουμε και πρώιμες ( σε ηλικία 30-35 ετών) αθηρωματικές πλάκες, ΕΞΕΛΚΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΑΛΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΚΑΘΙΣΤΟΥΝ ΜΙΑ ΠΛΑΚΑ ΑΣΤΑΘΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΓΙΑ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ. Εδώ έχουμε συχνά στενώσεις σε Ασθενείς Καπνιστές και Υπερτασικούς, Διαβητικούς με πο-

λύ συχνά λιποθυμικά επεισόδια λόγω ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ ΥΠΟΚΛΟΠΗΣ. Στα Άνω Άκρα ΥΠΟΚΛΕΙΔΙΕΣ, ΒΡΑΧΙΟΝΕΣ, ΚΕΡΚΙΔΙΚΕΣ, ΩΛΕΝΙΕΣ ΚΑΙ ΔΑΚΤΥΛΙΚΕΣ ΑΡΤΗΡΙΕΣ. Στην Κοιλιακή Χώρα έχουμε τις Νεφρικές Αρτηρίες όπου σε στενώσεις έχουμε σοβαρή δευτερογενή Υπέρταση που δε ρυθμίζεται εύκολα. Στην ΚΟΙΛΙΑΚΗ ΑΟΡΤΗ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑΤΑ με η χωρίς Θρόμβους που ανάλογα με το εύρος και τον τύπο πρέπει άμεσα να χειρουργηθούν για να μην έχουμε ρήξη και Θάνατο. Στα κάτω άκρα οι ΛΑΓΟΝΙΕΣ, ΜΗΡΙΑΙΕΣ, ΙΓΝΥΑΚΕΣ ΚΑΙ ΑΡΤΗΡΙΕΣ ΚΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΠΟΔΙΩΝ όπου μπορούμε πολύ νωρίς να αναγνωρίσουμε αθηρωματικές πλάκες με στενώσεις και να μετρήσουμε τον Δείκτη ΑΒΙ σφυρών / βραχιονίου και έτσι να κατατάξουμε τον ασθενή σε θεραπευτική κατηγορία με ΕΙΔΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ, ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ή ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ BYPASS Η μέθοδος εφαρμόζεται εύκολα και ανώδυνα σε περιπατητικούς ασθενείς. Ειδικά για την μελέτη εκείνων των ασθενών που παρουσιάζονται με συμπτώματα ισχαιμικά αλλά και προληπτικά για την αποκάλυψη ασυμπτωματικών στενώσεων σε άλλες περιοχές του σώματος. Επίσης στους ασυμπτωματικούς αλλά με υψηλό κίνδυνο ασθενείς με οικογενειακό ιστορικό αρτηριοσκληρυντικής πάθησης όπως ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ, ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟΥΣ, ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ, ΠΑΧΥΣΑΡΚΟΥΣ, ασθενείς με χρόνια σοβαρή ΥΠΕΡΧΟΛΗΣΤΕΡΙΝΑΙΜΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΥ ΗΛΙΚΙΑΣ.

Στυτική Δυσλειτουργία: Άνδρας σε Αδιέξοδο; άνδρας που βιώνει στυτική δυσλειτουργία αγωνιά κάθε φορά, φοβάται την επόμενη προσπάθεια, εγκλωβίζεται σε αρνητικές σκέψεις… Έχει συνδυάσει τη σεξουαλική του ζωή με άσχημες εμπειρίες και πιστεύει ότι δεν υπάρχει λύση στο προβλήτα του. Προσπαθεί μόνος του, κρυφά, τις περισσότερες φορές να βρει τη λύση, αποτυγχάνει και πολλές φορές παραδίδεται αναπολώντας το “ένδοξο” παρελθόν…

Του Δρ. Κουτσιαρή Α. Επαμεινώνδα Χειρούργου Ουρολόγου Ανδρολόγου Διδάκτωρ Ιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών

Το πρόβλημα της στυτικής δυσλειτουργίας είναι υπαρκτό, είναι μεγάλο σε ποσοστά και είναι παγκόσμιο. Οι επίσημες στατιστικές είναι αμείλικτες. Μέχρι το 2025 θα “πάσχουν” 322 εκατομμύρια άνδρες διεθνώς! Στη χώρα μας δεν υπάρχει επίση-

μη επιδημιολογική μελέτη, εκτιμάται όμως οτι πάνω από μισό εκατομμύριο έλληνες ζουν με το πρόβλημα. Στο παρελθόν οι διαταραχές της στύσης αποδίδονταν σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα σε ψυχολογικά αίτια. Η ανδρολογία όμως εξελίχθηκε, η ιατρική κοινότητα ανακάλυψε τους μηχανισμούς της στύσης και τους παράγοντες που εμπλέκονται και έτσι σταδιακά άρχισαν να αποκαλύπτονται μια σειρά από παθολογικά αίτια που είναι “ένοχα” για μια ανεπαρκή στύση. Τα πιο συνηθισμένα είναι αγγειακά προβλήματα, ο σακχαρώδης διαβήτης, το μεταβολικό σύνδρομο, οι καρδιολογικές παθήσεις,

νευρολογικά προβλήματα, ορμονικές διαταραχές και οι ογκολογικές χειρουργικές επεμβάσεις για νοσήματα του προστάτου αδένα και του παχέος εντέρου. Φυσικά και τα ψυχολογικά αίτια είναι υπεύθυνα με τις αγχώδεις διαταραχές και τη κατάθλιψη να είναι τα πιο συνήθη. Η διερεύνηση του προβλήματος της στυτικής δυσλειτουργίας γίνεται από εξειδικευμένο ανδρολόγο, και περιλαμβάνει ένα λεπτομερές ιατρικό και σεξουαλικό ιστορικό, κλινική εξέταση των έξω γεννητικών οργάνων και του προστάτη, δυναμικό υπερηχογράφημα πέους με πρόκληση στύσης και εργαστηριακό ορμονικό έλεγχο. Η θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας είναι υπόθεση του ειδικού και πλέον είναι απόλυτα εξατομικευμένη. Οι θεραπευτικές επιλογές που υπάρχουν στην εποχή μας για την αντιμετώπιση του προβλήματος είναι πολλές και αντιμετωπίζουν πλέον

την αιτία και όχι μόνο το σύμπτωμα. Φαρμακευτικά σκευάσματα, ενδοπεϊκές ενέσεις, κρουστικά κύματα πέους είναι ενδεικτικά μερικά από τα όπλα που πλέον διαθέτει η ιατρική κοινότητα στο οπλοστάσιο της για την επιστροφή του ασθενούς στο ερωτικό παιχνίδι. Στις περιπτώσεις που η συντηρητική προσέγγιση αποτύχει, η χειρουργική θεραπεία με την τοποθέτηση ενδοπεϊκών προθέσεων προσφέρει οριστική λύση, με ποσοστά επιτυχίας και ικανοποίησης των ερωτικών συντρόφων που κυμαίνονται σε εξαιρετικά υψηλές κλίμακες. Όποια και να είναι η θεραπευτική αγωγή που θα εφαρμοσθεί, ο στόχος παραμένει ο ίδιος: η επαναφορά του άνδρα στην κατάσταση που ήταν πριν την εμφάνιση του προβλήματος. Οι επιλογές που έχουμε πλέον για να πετύχουμε το συγκεκριμένο στόχο είναι πολλές, αρκεί ο άνδρας να τις αναζητήσει !

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

15 ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Αυτές είναι οι καλύτερες δίαιτες / διατροφικά πλάνα για το 2018 ια ομάδα εμπειρογνωμόνων εκ μέρους του U.S. News & World Report, όπου πρόκειται για έναν κορυφαίο οργανισμό που ασχολείται με την παγκόσμια κατάταξη πανεπιστημίων, αυτοκινήτων, νοσοκομείων, ερευνητικών κέντρων κ.α., μελέτησαν 40 διαφορετικές δίαιτες / διατροφικά πλάνα, που σχετίζονται με την απώλεια βάρους, τον διαβήτη και την καρδιακή υγεία, για το 2018 για να μας δώσουν τα κορυφαία.

Του Καραγιάννη Νικόλαου BSc, SRD, MPhil Κλινικός Διαιτολόγου Διατροφολόγου Ερευνητή

Σε ότι άφορα την απώλεια βάρους οι εμπειρογνώμονες μελέτησαν την αποτελεσματικότητα των διαιτών βραχυπρόθεσμα, δηλαδή άμεση απώλεια βάρους, αλλά και μακροπρόθεσμα, δηλαδή διατήρηση των κιλών που χάνονται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η δίαιτα που σκόραρε υψηλότερα από όλες τόσο για τα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα όσο και για τα μακροπρόθεσμα

ήταν το διατροφικό πλάνο των Weight Watchers. Το διατροφικό πλάνο των Weight Watchers είναι από τα πιο γνωστά και παλιά και η επιτυχία του στηρίζεται στην χρήση ενός συστήματος πόντων των τροφών βάση της διατροφικής τους αξίας και αυτοί που το χρησιμοποιούν έχουν συγκεκριμένο αριθμό πόντων που μπορούν να εκμεταλλευτούν καθημερινά. Οι εμπειρογνώμονες παρατήρησαν ότι το συγκεκριμένο πλάνο των Weight Watchers βοηθάει πολύ στην συντήρηση των κιλών που χάνονται. Η δεύτερη καλύτερη δίαιτα / διατροφικό πλάνο για απώλεια βάρους ήταν το Volumetric Diet που έχει δημιουργηθεί από την Professor Barbara Rolls του πανεπιστημίου Pennsylvania State της Αμερικής. Η Volumetric Diet επικεντρώνεται σε τρόφιμα με χαμηλή θερμιδική και υψηλή διατροφική αξία,

όπως είναι το ημιαποβουτυρωμένο γάλα, τα σιτηρά και τα μη αμυλούχα φρούτα και λαχανικά, όπως είναι το πεπόνι, τα εσπεριδοειδή, τα μούρα, το μαρούλι, το σπανάκι, η ντομάτα, τα μανιτάρια, το μπρόκολο κ.α., ενώ μειώνει τα τρόφιμα με υψηλή θερμιδική αξία όπως είναι τα γλυκά, τα πατατάκια, τους ξηρούς καρπούς και τα έλαια. Σε ότι αφορά την καλύτερη διατροφή για την καρδιακή υγεία τους υψηλότερους πόντους πείρε η δίαιτα DASH (Dietary Approach to Stop Hypertension) η οποία είναι υψηλή σε φρούτα, λαχανικά, σιτηρά ολικής αλέσεως, ψάρι, κοτόπουλο και γαλακτοκομικά με χαμηλή θερμιδική αξία, ενώ περιορίζει την κατανάλωση κορεσμένων και trans λιπαρών οξέων καθώς και της ζάχαρης. Παρεμπιπτόντως, η δίαιτα DASH ήταν αυτή που σκόραρε υψηλότερα και από τις 40 δίαιτες / διατροφικά πλάνα που μελετήθηκαν. Την δεύτερη θέση ως την καλύτερη διατροφή για την καρδιακή υγεία μοιράστηκε η Μεσογειακή διατροφή (η οποία επικεντρώνεται στην κατανάλωση ψαριών και θαλασσινών δυο φορές την εβδομάδα και στην υψηλή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, σιτηρών ολικής αλέσεως και οσπρίων) και η δίαιτα Ornish, η οποία περιορίζει την κατανάλωση του λίπους στο 10 % (φυσιολογικό υγιεινής διατροφής είναι 30-35 %) και ομαδοποιεί τα

Οσφυαλγία οσφυαλγία είναι το καμπανάκι του σώματος όταν η μέση μας δεν λειτουργεί κανονικά. Πρόκειται για πόνο που εξελίσσεται σε στάδια ή σε κρίσεις και μπορεί να προσβάλει όλους μας, σε κάποια φάση της ζωής μας Από όλα τα γνωστά πλέον, αίτια της οσφυαλγίας συνηθέστερα είναι τα “μηχανικά”, που ευθύνονται για το 90% και πλέον των περιπτώσεων οσφυαλγίας και μπορεί να προέλθουν είτε από την οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής μας στήλης (Ο.Μ.Σ.Σ) είτε από γειτονικές αρθρώσεις.

Του Γιάννη Σακκόπουλου, Φυσικοθεραπευτή P.T / C.M.P / O.M.P.T, τελειόφοιτου Μεταπτυχιακού στην Ορθοπεδική Θεραπεία με χειρισμούς (Ο.Μ.Τ) στο πανεπιστήμιο της Σαραγόσα, απόφοιτου της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρίας Βελονισμού στο πρόγραμμά της για Φυσικοθεραπευτές, πιστοποιημένου μέλους της Ελβετικής Ακαδημίας SIMON, πιστοποιημένου διεθνώς θεραπευτής των τεχνικών MULLIGAN και KALTERBORN email: physioanaplasis@gmail.com

Όταν η οσφυαλγία π.χ οφείλεται σε εκφύλιση δίσκου ή σε σπονδυλολίσθηση, μπορεί να συνοδεύεται από ισχιαλγία δηλ. εμφάνιση πόνου κατά μήκος του μηρού ή και κάτω από το γόνατο, φθάνοντας σε ορισμένες περιπτώσεις μέχρι τα δάκτυλα του ποδιού. Αυτό μπορεί να οφείλεται στη πίεση κάποιας ρίζας του ισχιακού νεύρου στο επίπεδο της Ο.Μ.Σ.Σ. Πόνο στη μέση πάντως, μπορεί να δώσουν και τα εσωτερικά μας όργανα.

Σήμερα, εξαιτίας της καθιστικής ζωής, της κακής στάσης του σώματος, του υπερβολικού βάρους, των συνθηκών και συνηθειών εργασίας και, γενικά, του συχνού στρες που δεχόμαστε είμαστε ευπαθείς σε οσφυαλγίες. Το 60-80% του ελληνικού πληθυσμού ταλαιπωρείται από πόνους στη μέση και συχνότερα άτομα ηλικίας 30-50 χρόνων. Οι πόνοι της μέσης (οσφυαλγία-ισχιαλγία) είναι η δεύτερη σε συχνότητα αιτία απώλειας εργάσιμων ημερών μετά το κρυολόγημα. Η οσφυαλγία είναι αρκετά συχνότερη στις γυναίκες παρά στους άνδρες, ενώ η συχνότητά της αυξάνει σημαντικά με την πάροδο της ηλικίας. Σύμφωνα με πρόσφατη πανελλήνια επιδημιολογική έρευνα του Ελληνικού Ιδρύματος Ρευματολογικών Ερευνών βρέθηκε ότι σε άτομα ηλικίας κάτω των 45 ετών η οσφυαλγία και η αυχεναλγία αποτελούν το πρώτο αίτιο μακροχρόνιας λειτουργικής ανικανότητας με ποσοστό ευθύνης 25% και ακολουθούν στη δεύτερη θέση οι ψυχιατρικές παθήσεις με ποσοστό ευθύνης 15%. Ωστόσο, η ανάλυση των δεδομένων κατά φύλο και ομάδες ηλικιών έδειξε ότι στις γυναίκες ηλικίας κάτω των 45 ετών η οσφυαλγία και η αυχεναλγία αποτελούν το πρώτο αίτιο βραχυχρόνιου περιορισμού των δραστηριοτήτων με ποσοστό ευθύνης 22% και ακολουθούν στη δεύτερη θέση οι παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος με ποσοστό ευθύνης 18%. Η φυσικοθεραπεία είναι μεγάλης σημασίας μέσο ανακούφισης για τον ασθενή και παρέχει, όχι μόνο, ενδυνάμωση μυών για την προστασία των εμπλεκόμενων αρθρώσεων αλλά και ανακούφιση από τον πόνο. Ο φυσικοθεραπευτής δίνει στοχευμένες και ατομικά προσαρμοσμένες συμβουλές, για την στάση του κορμού και ειδικές ασκήσεις, με σκοπό την μείωση της δυσκαμψίας και τη βελτίωση της γενικής κατάστασης του σώματος. Ανακούφιση από τον πόνο προσφέρουν επίσης μηχανήματα όπως laser, υπέρηχοι, παλμικά μαγνητικά πεδία κ.α, ενώ σημαντικά αποτελέσματα έχουν φανεί από τη χρήση της διαδερμικής ηλεκτρικής νευρικής διέγερσης (tens) και της Ιοντοφόρεσης (διαδερμική

τρόφιμα σε 5 κατηγορίες σύμφωνα με την διατροφική τους αξία. Σε ότι αφορά την καλύτερη διατροφή για τον διαβήτη η Μεσογειακή διατροφή πήρε την πρώτη θέση και βρέθηκε να βελτιώνει τα επίπεδα της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης στους διαβητικούς, ενώ την δεύτερη θέση πείρε η διατροφή DASH. Φυσικά άλλες πιο γνωστές δίαιτες σε πολύ κόσμο όπως είναι η δίαιτα του Atkins ή του Dukan ήταν πολύ χαμηλά στην κατάταξη των εμπειρογνωμόνων του U.S. News & World Report διότι τα αποτελέσματα τους δεν έχουν διάρκεια και τα κιλά που χάνονται επιστρέφουν μετά το τέλος της δίαιτας σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα και δεν είναι διατροφικά ισορροπημένες. Πιο συγκεκριμένα στην γενική κατάταξη η δίαιτα του Atkins βρέθηκε στην 36η θέση ενώ του Dukan στην 39η θέση από τις 40 διαφορετικές δίαιτες / διατροφικά πλάνα που μελετήθηκαν. Αυτά είναι λοιπόν τα καλύτερα διατροφικά πλάνα για το 2018. Βλέπουμε ότι διατροφές που είναι πολύ κοντά σε αυτό που λέμε πλήρης υγιεινή ισορροπημένη διατροφή έχουν καλύτερα αποτελέσματα με μεγαλύτερη διάρκεια. Είναι στο χέρι σας τι θα επιλέξετε για την καινούργια χρονιά, χωρίς να ξεχνάτε τον εξίσου σημαντικό ρόλο που έχει η άσκηση και η θετική ψυχολογία.

έγχυση αντιφλεγμονώδους φάρμακου). Ιδιαίτερη μνεία, αξίζει να έχει στη θεραπευτική προσέγγιση του οσφυϊκού πόνου, ο Βελονισμός και η απελευθέρωση των trigger points είτε με πίεση, είτε με την τεχνική της στεγνής βελόνας. Ιδιαίτερη αναφορά, όμως πρέπει να γίνει, στο Manual Therapy και στην Ορθοπεδική Θεραπεία με χειρισμούς (Ο.Μ.Τ), ένα ειδικό κομμάτι της Φυσικοθεραπείας για την αποκατάσταση των νευρο- μυικώνσκελετικών προβλημάτων, βασιζόμενη στον κλινικό συλλογισμό, χρησιμοποιώντας πολύ εξειδικευμένες τεχνικές προσέγγισης, που περιλαμβάνουν χειρισμούς και θεραπευτικές ασκήσεις. Είναι αλήθεια ότι μερικές φορές τα προβλήματα στην μέση είναι τόσο σοβαρά, ώστε να απαιτείται χειρουργική αντιμετώπιση. Τα κριτήρια είναι αντικειμενικά και υποκειμενικά. Στα αντικειμενικά κριτήρια αναφέρονται, η παρατεταμένη μυϊκή αδυναμία στο ένα ή και τα δύο κάτω άκρα ή η εμφάνιση του συνδρόμου της ιππουρίδας, όπου απαιτείται άμεση επέμβαση. Στα υποκειμενικά κριτήρια περιλαμβάνεται η αντοχή του ασθενή στον πόνο και κατά πόσο αυτός επηρεάζει τη ποιότητα της ζωής του. Αφορά περίπου το 10% των περιστατικών.

Πώς θα βοηθήσετε τη μέση σας Προσέχετε πάντα πώς χρησιμοποιείτε τη μέση σας. Διορθώστε τη στάση του σώματος και πώς κινείστε, πού κάθεστε, πού εργάζεστε ή πού παίζετε. Βάλτε στην ζωή σας την τακτική σωματική άσκηση. Μειώστε το στρες στη ζωή σας. Το καλύτερο στρώμα για μια κακή, ταλαιπωρημένη μέση είναι αυτό που βρίσκετε ότι είναι άνετο και όταν ξυπνάτε το πρωί νιώθετε ελάχιστα ή καθόλου πόνο. Η σωστή θέση στο γραφείο και όταν χρησιμοποιούμε ηλεκτρονικό υπολογιστή πρέπει να μαθαίνεται στα σχολεία από φυσικοθεραπευτές. Επίσης, να γίνεται από αυτούς διερεύνηση της κύφωσης και της σκολίωσης στους μαθητές και, γενικώς, της σωματοκινητικής τους κατάστασης. Είναι δε και, η προσωπική μου πρόταση προς τα Υπουργεία Παιδείας και Υγείας καθώς και προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση

16 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Επιωχρική μεμβράνη

επιωχρικήμεμβράνηείναι ένα λεπτόστρώμα ινώδουςιστού που μπορεί να αναπτυχθείστην επιφάνεια του αμφιβληστροειδή και συγκεκριμέναστην περιοχήτηςωχράςκηλίδας , η οποία είναι υπεύθυνηγια τηνκεντρικήόραση. Το αποτέλεσμα τηςδημιουργίαςτηςείναι διαταραχέςστηνόραση.

Του ΝΤΑΦΟΥ Κ. ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΥ ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟΥ Υπ. ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, Συνεργάτη ΙΑΣΩ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ , ΚΛΙΝΙΚΗΣ «ΕΛΠΙΣ», ΚΛΙΝΙΚΗΣ «ΑΝΑΣΣΑ»

Αίτια Είναι ασθένεια του οφθαλμού σαν αποτέλεσμα των αλλαγών του υαλοειδούς σώματος.Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, αναπτύσσεται στο ένα μάτι χωρίς να υπάρχει προηγούμενο ιστορικό. Αυτός ο τύπος επιαμφιβληστροειδικών μεμβρανών ονομάζεται ιδιοπαθής. Περιστασιακά, ωστόσο, μεμβράνη θα αναπτυχθεί σε ένα μάτι ως αποτέλεσμα τραύματος, φλεγμονώδους νόσου, αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς, ή άλλης παθολογικής κατάστασης.Μερικέςφορές, είναι αποτέλεσμα ανοσολογικής αντίδρασηςγια την προστασία του αμφιβληστροειδή, μεσυγκέντρωσηκυττάρωνστην περιοχή-

τηςωχράςκηλίδας κατάτηνδιαδικασία γήρανσηςτου υαλοειδούς

Συμπτώματα Τα συμπτώματα ποικίλουνσε βαρύτητα και μπορεί να αφορούν τον ένα ή και τους δύο οφθαλμούς. Οφείλονται στην πάχυνση και ρίκνωσητηςμεμβράνης (macular pucker), καθώς περνά ο χρόνος. Η παραπάνω εξέλιξη προκαλεί έλξη έως και ρήξητου αμφιβληστροειδή με συνοδό μικροαγγειοπάθεια και οίδημα της ωχράς κηλίδας .Συγκεκριμένα προκαλείται: ● Θολή κεντρική όραση ● Παραμορφωμένη κεντρική όραση ● Δυσκολίες στο διάβασμα ● Γκριζωπή σκιά στο κέντρο της όρασης ● Κεντρικό σκότωμα ● Η περιφερική όραση δεν επηρεάζεται από τη πάθηση αυτή.

Διάγνωση Μια πλήρης οφθαλμολογική εξέταση που περιλαμβάνει μελέτη του βυθού του ματιού (βυθοσκό-

πηση) επιτρέπει στον οφθαλμίατρο να διαγνώσει μια επαμφιβληστροειδική μεμβράνη. Πρόσθετα στοιχεία που αφορούν στην εξέλιξη και παρακολούθησητηςμεμβράνηςδίνονται από εξετάσειςφλουοραγγειογραφίας και οπτικήςτομογραφίας (OCT).

Θεραπεία Σε πρώιμα στάδια και για μικρού βαθμού ενοχλήματα δεν απαιτείται κάποια ιδιαίτερη θεραπεία πέρα από μια πιθανή διόρθωσητωνγυαλιών και παρακολούθηση. Σταγόνες, φάρμακα ή laser δεν προσφέρουν τίποτα απολύτως για τη συγκεκριμένη πάθηση. Σε προχωρημένα στάδια και για μεγάλου βαθμούενοχλήματα η θεραπεία της πάθησηςείναι μόνοχειρουργική. Η χειρουργική αφαίρεσητηςμεμβράνηςείναι μια πολύ εξειδικευμένη και λεπτή εγχείρηση που γίνεται μετημέθοδοτης υαλοειδεκτομής.Κατάτηδιάρκεια αυτήςτηςμικροχειρουργικής επέμβασης η επιωχρικήμεμβράνη, μετά από ειδικήχρώσητης, αφαιρείται μετη βοήθεια ειδικώνεργαλείων. Στις περιπτώσειςεκείνες όπουσυνυπάρχεικαταρράκτης, πολύσυχνά,

επιλέγεται να προηγηθεί η επέμβαση αφαίρεσήςτου, ειδικάσε αρχόμενημεμβράνη. Το ποσοστό επιτυχίας φθάνει ή και ξεπερνάτο 95%, αφού στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι στο 70% των ασθενών επιτυγχάνεται αύξηση της οράσεως περί τα 2-3/10, ενώ σε ποσοστό 25% των ασθενών επιτυγχάνεται σταθεροποίηση της οράσεως στα επίπεδα που ήταν την ημέρα τηςεγχείρησης. Μεγάλη σημασία στην μετεγχειρητική οπτική οξύτητα παίζει η προεγχειρητική λειτουργική και ανατομική κατάσταση της περιοχής της ωχράς κηλίδας. Τονίζεται πως το τελικό οπτικό αποτέλεσμα εκτιμάται σε 6 περίπου μήνες μετά την επέμβαση, ενώ η βελτίωση συνεχίζεται βραδέως ακόμη και ένα χρόνομετά. Οι επιπλοκέςτης βιτρεκτομήςείναι σπάνιες και περιλαμβάνουν: Λοίμωξη (μόλυνση) Αιμορραγία Ρωγμή / αποκόλληση αμφιβληστροειδούς Υποτροπή / επανεμφάνιση επαμφιβληστροειδικήςμεμβράνης Επιτάχυνση ανάπτυξης καταρράκτη

Η ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου και η αντιμετωπισή της άνθιση της Ορθοπεδικής ειδικότητας που έχει συντελεστεί τα τελευταία 20 χρόνια, μέσω της επιστημονικής παρατήρησης και των σύγχρονων μεθόδων διάγνωσης και χειρουργικής αντιμετώπισης, έρχεται να ανατρέψει την παλαιότερη άποψη περί μη αναγκαιότητας αποκατάστασης του προσθίου χιαστού συνδέσμου και να αναδείξει την σοβαρότητα των μακροπρόθεσμων βλαβών που μπορεί να υποστεί η άρθρωση του γόνατος λόγω της ρήξης του.

Του Κων/νου Αλεξάνδρου, χειρουργού ορθοπεδικού

Το έλλειμμα σταθερότητας και της αισθητικότητας-ιδιοδεκτικότητας που προκύπτει μετά από την ρήξη του, οδηγεί σε επαναλαμβανόμενα επεισόδια μικροαστάθειας και αυτά με την σειρά τους σε τραυματισμούς των μηνίσκων και του αρθρικού χόνδρου.(Το 60% περίπου εξ αυτών τον πρώτο χρόνο μετά την κάκωση).

Αν και η διάγνωση της κάκωσης από έναν έμπειρο Ορθοπεδικό μπαίνει κυρίως με την κλινική εξέταση, ωστόσο απαραίτητη θεωρείται η μαγνητική τομογραφία για τον προγραμματισμό της χειρουργικής επέμβασης. Η ηλικία του ασθενούς(όσο νεότερος τόσο αυξάνει η ένδειξη για χειρουργική αποκατάσταση), η γενικότερη κατάσταση της άρθρωσης και οι απαιτήσεις του ασθενούς από το τραυματισμένο του γόνατο, είναι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψιν πριν προχωρήσουμε σε επέμβαση αποκατάστασης του συνδέσμου. Έτσι λοιπόν έναςμεσήλικας ασθενής, που έχει αθλητικές δραστηριότητες ή που έχει σοβαρή αστάθεια της άρθρωσης, ενώ παλαιότερα υπήρχε η άποψη ότι δεν ήταν απαραίτητη η αποκατάσταση του προσθίου χιαστού σήμερα πιστεύεται ότι πρέπει να υποβληθεί σε επέμβαση για να

επανέλθει στο προηγούμενο επίπεδο δραστηριοτήτων του. Η χρονική στιγμή που θα επιλεγεί για να πραγματοποιηθεί η επέμβαση καθώς και η προεγχειρητική κατάσταση της άρθρωσης φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία της επέμβασης. Απαιτείται «ήρεμη» άρθρωση χωρίς την συλλογή αίματος(αίμαρθρο) που προκύπτει αμέσως μετά την κάκωση, με καλή κινητικότητα καθώς και καλό μυϊκό σύστημα των μηριαίων μυϊκών ομάδων. Σήμερα λοιπόν θεωρούμε ότι μετά την πάροδο ενός διαστήματος 3 εβδομάδων από την κάκωση όπου σε αυτό το διάστημα ο ασθενής θα υποβάλλεται σε πρόγραμμα κινησιοθεραπείας και μυϊκής ενδυνάμωσης είναιη κατάλληλη χρονική στιγμή για την πραγματοποίηση της επέμβασης. Ο σχεδιασμός της επέμβασης θα πρέπει να ξεκινάει πάντοτε με την επιλογή του κατάλληλου μοσχεύματος εξατομικευμένα για τον κάθε ασθενή ανάλογα με τις δραστηριότητές του. Τα μοσχεύματα που έχουμε διαθέσιμα διαχωρίζονται σε αυτομοσχεύματα(από τον ίδιο τον ασθενή), σε αλλομοσχεύματα(από τράπεζα μοσχευμάτων)και σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις σε συνθετικά μοσχεύματα. Η επέμβαση πλέον πραγματοποιείτε τελείως αρθροσκοπικά, δηλαδή με την χρήση μικροκάμερας 4mmκαι μέσα από μικροσκοπικές τομές, ο χρόνος που απαιτείται δεν ξεπερνάει σε διάρκεια

την 1 ώρα, ενώ μας δίνεται η δυνατότητα και καταγράφουμε το βίντεο της επέμβασης. Η τοποθέτηση του μοσχεύματος γίνεται με ακρίβεια χιλιοστού ενώ η μεγεθυσμένη εικόνα που μας παρέχει το αρθροσκόπιο μας δίνει την δυνατότητα να προβούμε σε επιλεγμένες περιπτώσεις σε ακόμα πιο ακριβείς συνδεσμοπλαστικές όπως σε ανακατασκευή και των δύο δεσμών του συνδέσμου. Ο χρόνος παραμονής του ασθενούς στην κλινική δεν ξεπερνάει την μία ημέρα και επιτρέπουμε την βάδισή του αμέσως μετά την επέμβαση. Η χρήση μηροκνημικού νάρθηκα μετά την επέμβαση δεν είναι απαραίτητη αν και η προστασία που παρέχει ο νάρθηκας στο χειρουργημένο σκέλος δεν μπορεί να παραβλεφθεί. Ο ασθενής μετά από ένα διάστημα 10 έως 15 ημερών επιστρέφει στην εργασία του εκτός αυτών που κάνουν βαριά και χειρωνακτική εργασία όπου και χρειάζεται διάστημα περίπου ενός μήνα. Περίπου δύο εβδομάδες μετά την επέμβαση, οπότε και αφαιρούνται τα ράμματα, θα πρέπει να ξεκινήσει ειδικό πρόγραμμα φυσικοθεραπείας το οποίο θα συνεχιστεί για διάστημα 4 έως 6 μηνών ανάλογα με τον ασθενή. Τα αποτελέσματατης επέμβασης σήμερα, με την εξέλιξη των εμφυτευμάτων που απαιτούνται για την πραγματοποίηση αυτής της λεπτής ανακατασκευής του συνδέσμου,υπολογίζοταιστο 95% να είναι άριστα.

18 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές τεχνικές αντιμετώπισης του χρόνιου πόνου ς χρόνιος χαρακτηρίζεται ο πόνος που έχει διάρκεια μεγαλύτερη των τριών μηνών από την αρχική διάγνωση ή κάκωση. Ο χρόνιος πόνος αποτελεί μια πολυπαραγοντική νόσο με διαφορετικά αίτια που συμβάλλουν στην έναρξη και στην διαιώνισή του. Βιολογικοί, ψυχολογικοί και κοινωνικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της πάθησης. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι ο κάθε ασθενής βιώνει τον πόνο με διαφορετικό τρόπο. Για το λόγο αυτό η θεραπευτική προσέγγιση πρέπει να είναι εξατομικευμένη και να αφορά τόσο στην ανακούφιση από τον πόνο, όσο και στην μείωση του αισθήματος άγχους, κατάθλιψης και φόβου που συχνά εκδηλώνουν οι χρονίως πάσχοντες ασθενείς.

Της ΜΑΡΙΑΣ ΜΠΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΥ

Στόχοι της θεραπείας είναι η ελάττωση του πόνου, η βελτίωση της ποιότητας ζωής και η επιστροφή του ασθενούς στις καθημερινές του δραστηριότητες. Η φαρμακευτική αγωγή αποτελεί τη θεραπεία πρώτης γραμμής, ενώ οι επεμβατικές τεχνικές έρχονται να δώσουν λύση σε καταστάσεις όπου η αγωγή δεν επαρκεί ή επιπλέκεται με σημαντικές συστηματικές παρενέργειες. Ο κατάλληλος συνδυασμός θεραπευτικών μεθόδων εξασφαλίζει καλύτερο και μονιμότερο αποτέλεσμα. Οι νεότερες τεχνικές ελάχιστα επεμβατικής προσέγγισης του χρόνιου πόνου κερδίζουν συνεχώς έδαφος, καθώς είναι μη καταστρεπτικές και αντιστρεπτές. Η δράση τους αφορά κυρίως στην νευροτροποποίηση, δηλαδή στην αλλαγή του τρόπου αντίληψης του ερεθίσματος από τον εγκέφαλο. Οι περισσότερες από αυτές μπορούν να εφαρμοσθούν με τοπική αναισθησία και δύναται να δώσουν αποτελεσματική λύση, ακόμη και σε ασθενείς με βεβαρυμένο παθολογικό υπόστρωμα που δεν μπορουν να λάβουν γενική αναισθησία ή να υποβληθούν σε ένα μεγάλο διορθωτικό χειρουργείο.

Νευρόλυση με χρήση ραδιοσυχνοτήτων (RF Ablation)

Η θεραπεία του χρόνιου πόνου με ραδιοσυχνότητες είναι μία αποδεδειγμένη χαμηλού κινδύνου τεχνική με πολύ καλά αποτελέσματα. Η παλμική εφαρμογή υψηλών συχνοτήτων ρεύματος αναστέλλει την ικανότητα του νεύρου να στέλνει σήματα πόνου στον εγκέφαλο, χωρίς να οδηγεί σε καταστροφή του νευρικού ιστού. Η μέθοδος εφαρμόζεται με τοπική αναισθησία ή μέθη και χρησιμοποιούνται πολυ λεπτές βελόνες που εμφυτεύονται στις επώδυνες περιοχές . Η τεχνική μπορεί να εφαρμοσθεί στον αυχένα, τον ώμο, την πλάτη, την μέση, τους γλουτούς, τον κόκκυγα, το ισχίο, το γόνατο, τον άκρο

πόδα, καθώς και στο τρίδυμο νεύρο, στο ινιακό νεύρο, τα συμπαθητικά πλέγματα και τα σπλαχικά νεύρα. Το αποτέλεσμά της μπορεί να διαρκέσει έως και δύο έτη και μπορεί βέβαια να επαναληφθεί ως θεραπεία μετα το πέρας της διάρκειας δράσης.

Εμφυτεύσεις αντλιών μόνιμης και σταθερής έγχυσης φαρμάκων

Με την έγχυση οπιοειδών στον υπαραχνοείδη χώρο της σπονδυλικής στήλης επιτυγχάνεται η χορήγηση χαμηλών δόσεων φαρμάκου απευθείας στο σημείο δράσης των υποδοχέων πόνου. Η τοποθέτηση αντλίας ενδείκνυται κυρίως για ασθενείς με πόνο καρκινικής αρχής που δεν ανταποκρίνεται στην συντηρητική θεραπεία και σε περιπτώσεις όπου η φαρμακοθεραπεία επιπλέκεται με υψηλά ποσοστά συστηματικών επιπλοκών. Η δοσολογία φαρμάκου που χρησιμοποιείται είναι κατά πολύ μικρότερη σε σχέση με την αντίστοιχη από του στόματος και έτσι, οι συστηματικές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι σαφώς λιγότερες κατά την διαδικασία εμφύτευσης, ένας καθετήρας εισέρχεται στον υπαραχνοειδή χώρο της σπονδυλικής στήλης μέσω μιας μικρής τομής στην οσφυική χώρα, ενώ ο μηχανισμός της αντλίας εμφυτεύεται υποδορίως μέσω τομής στην πλάγια κοιλιακή χώρα. Η χορηγούμενη δόση φαρμάκου εξατομικεύεται και τροποποιείται ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς με την βοήθεια ενός εξωτερικού προγραμματιστή. Σε ασθενείς με καρκινικό πόνο και χαμηλό προσδόκιμο επιβίωσης, που δεν δύναται να προμηθευθούν έγκαιρα μια μόνιμη αντλία, υπάρχει η δυνατότητα εμφύτευσης προσωρινών reservoir ενδοραχιαίας ή ενδοκοιλιακής έγχυσης φαρμάκων.

Διέγερση του νωτιαίου μυελού και περιφερική νευροδιέγερση Η διέγερση του νωτιαίου μυελού στηρίζεται στη μετάδοση ηλεκτρικών παλμών μέσω ηλεκτροδίων που τοποθετούνται

στον επισκληρίδιο χώρο της σπονδυλικής στήλης. Οι παλμοί αυτοί μεταδίδονται μέσω γεννήτριας, η οποία εμφυτεύεται υποδόρια στην κοιλιακή χώρα και ενεργοποιεί νευρωνικά κυκλώματα αναστολής του πόνου. Η εφαρμογή της μεθόδου αφορά ασθενείς με νευροπαθητικό πόνο διάρκειας άνω των 6 μηνών και ενδείκνυται κυρίως για περιπτώσεις χρόνια οσφυοϊσχιαλγίας, μετά από προηγούμενες επεμβάσεις στην σπονδυλική στήλη ή μετά από κάκωση του νωτιαίου μυελού. Η περιφερική νευρική διέγερση εφαρμόζεται με τοπική αναισθησία και αφορά στην εμφύτευση ηλεκτροδίων σε περιοχές άλγους με κατανομή περιφερικών νεύρων. Η μέθοδος είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της χρόνιας οσφυαλγίας, της κοκκυγοδυνίας, της διαβητικής ή αλκοολικής περιφερικής νευροπάθειας, της μεσοπλεύριας νευραλγίας μετά από θωρακοτομή ή χρόνια παγκρεατίτιδα, της παραισθητικής μηραλγίας, της ινιακής κεφαλαλγίας, της νευραλγίας μετά από εξελκυσμό του βραχιονίου πλέγματος και της μεθερπητικής νευραλγίας.

Συμπεράσματα Στην εποχή μας υπάρχουν οι δυνατότητες αντιμετώπισης κάθε μορφής πόνου, καθώς μας δίνεται η ευχέρεια επιλογής και δοκιμής διαφορετικών θεραπευτικών τεχνικών. Όλες αυτές οι τεχνικές έχουν θέση στην αποτελεσματική αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου κάθε μορφής, αρκεί να εφαρμόζονται βάσει ενδείξεων και από εξειδικευμένους ιατρούς. Ο χρόνιος πόνος αποτελεί μια πολύπλοκη νοσολογική οντότητα, όπου συχνά χρειάζεται να δοκιμασθούν διαφορετικές θεραπείες και συνδυασμοί θεραπειών για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος. Για το λόγο αυτό καθίσταται αναγκαία πλέον η οργάνωση πολυδύναμων κέντρων πόνου με την συμμετοχή εξειδικευμένων στο αντικείμενο ιατρών διαφορετικών ειδικοτήτων και κατάλληλου παραϊατρικού προσωπικού. Η απόγνωση των ασθενών που αναζητούν ανακούφιση συντηρείται από την ανεπαρκή ενημέρωση και την καθυστερημένη παραπομπή σε οργανωμένες δομές πόνου. Οι αντιφατικές συμβουλές και πράξεις μόνο σύγχυση, απογοήτευση και απόσυρση από την θεραπεία μπορούν να προκαλέσουν. Η ανακούφιση από τον πόνο αποτελεί βασικό ανθρώπινο δικαίωμα και είναι υποχρέωση της ιατρικής κοινότητας να παρέχει επαρκείς υπηρεσίες στους χρονίως πάσχοντες ασθενείς που συχνά βιώνουν μια αφόρητη καθημερινότητα. Ο πόνος που ο Αριστοτέλης ονόμαζε “πάθος ψυχής'' αισιοδοξούμε οτί θα μπορεί στις μέρες μας και στον τόπο μας να αντιμετωπίζεται πλέον σφαιρικά και αποτελεσματικά.

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ

19 ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Χειρουργική προσέγγιση της οσφυαλγίας και νεότερες θεραπευτικές επιλογές οσφυαλγία αποτελεί ένα από τα συχνότερα μυοσκελετικά προβλήματα τόσο στον Ελλαδικό, όσο και στον διεθνή χώρο. Είναι η κύρια αιτία περιορισμού των δραστηριοτήτων σε άτομα ηλικίας <45 ετών και η τρίτη αιτία λειτουργικής ανικανότητας σε άτομα ηλικίας >45 ετών. Χαρακτηρίζεται ως οξεία, όταν έχει διάρκεια μικρότερη των έξι εβδομάδων και ως χρόνια, όταν η διάρκειά της ξεπερνά τους τρείς μήνες. Η οξεία οσφυαλγία στο 50% των περιπτώσεων υφίεται αυτόματα την 1η εβδομάδα και στο 90% μέχρι την 8η εβδομάδα. Μόνο το 5% αυτής μεταπίπτει σε χρόνια. Η ποιότητα ζωής του ασθενούς και διάφοροι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες αποτελούν σημαντικούς προγνωστικούς δείκτες στην έκβαση της χρόνιας οσφυαλγίας.

χρόνο νοσηλείας και σε ταχύτερη κινητοποίηση και μετεγχειρητική αποκατάσταση του ασθενούς. Συμπληρωματικά στις μέρες μας η αξιοποίηση των πρόσθετων υποβοηθητικών τεχνικών της νευροπλοήγησης και της διεγχειρητικής νευροπαρακολούθησης, σε συνδυασμό με την χρήση διεγχειρητικού αξονικού τομογράφου και μικροσκοπίου υψηλής ακριβείας επιτρέπουν την όσο το δυνατό ασφαλέστερη εφαρμογή των ανωτέρω τεχνικών.

Συμπεράσματα

Της ΜΑΡΙΑΣ ΜΠΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΥ

Η ορθή διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση της οσφυαλγίας συνιστά ένα πολύπλοκο και πολυπαραγοντικό θέμα. Από ανατομική άποψη η σπονδυλική στήλη είναι μια ευκίνητη κατασκευή, που αποτελείται από πολλές επιμέρους μονάδες. Ο πόνος στην μέση εκλύεται από βλάβη των μεσοσπονδύλιων δίσκων, των σπονδυλικών αρθρώσεων, των μυοσυνδεσμικών και νευρικών δομών. Όλα αυτά τα στοιχεία υπόκεινται σε κάκωση ή εκφύλιση. Η εκφύλιση είναι αποτέλεσμα γήρανσης, καθώς και γενετικών, μεταβολικών και τοξικών παραγόντων. Η καθιστική ζωή και η χειρονακτική εργασία επιταχύνουν σημαντικά την εκφυλιστική διεργασία. Η φθορά της σπονδυλικής στήλης σε συνδυασμό με την κακή κατανομή φορτίων και τις τυχόν υποκείμενες ανατομικές ανωμαλίες μπορούν να οδηγήσουν σε ανάπτυξη οσφυαλγίας και ισχιαλγίας. Στις μέρες μας υπάρχει ποικιλία θεραπευτικών επιλογών, τόσο συντηρητικών, όσο και χειρουργικών. Η συντηρητική αντιμετώπιση με φαρμακευτική αγωγή, περιοχικές εγχύσεις και φυσικοθεραπεία στην πλειοψηφία των περιπτώσεων είναι επαρκής και μόνο επί αποτυχίας αυτής ενδείκνυται η χειρουργική παρέμβαση. Η χειρουργική παρέμβαση έχει θέση επί αποτυχίας μιας συντηρητικής αγωγής διάρκειας έως και 3ων μηνών ή επί ύπαρξης σαφούς παθολογίας (πχ. βαριά σπονδυλική στένωση) που δεν δύναται να αντιμετωπισθεί συντηρητικά. Υπάρχουν ωστόσο και αρκετές περιπτώσεις, όπου η χειρουργική παρέμβαση είναι η μόνη αποτελεσματική θεραπεία διάσωσης της κινητικότητας του ασθενούς και λειτουργικής αποκατάστασης των διαταραχών ούρησης, αφόδευσης και στύσης που επιπλέκουν περιπτώσεις βαριάς πίεσης των νευρικών δομών.

Ανοιχτό χειρουργείο ή ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές; Παραδοσιακά η προσπέλαση της σπονδυλικής στήλης γίνεται με ανοιχτό χειρουργείο. Εντούτοις, η τεχνολογική εξέλιξη έχει προχωρήσει σε τέτοιο βαθμό που δίνεται πλέον η δυνατότητα αντιμετώπισης των περισσοτέρων καταστάσεων με ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές τεχνι-

κές. Η κάθε χειρουργική πράξη πρέπει να στοχεύει στην ύφεση του πόνου, στην αποκατάσταση του νευρικού ελλείμματος και στην διασφάλιση της σταθερότητας της σπονδυλικής στήλης. Οι δισκεκτομές, οι πεταλεκτομές και οι κλασσικές οπίσθιες σπονδυλοδεσίες είναι οι συνήθεις ανοιχτές επεμβάσεις στην οσφυϊκή μοίρα. Ως σπονδυλοδεσία ορίζεται γενικά η κάθε χειρουργική τεχνική που έχει ως σκοπό τη σταθεροποίηση επιμέρους τμημάτων της σπονδυλικής στήλης με την βοήθεια μεταλλικών εμφυτευμάτων και οστικών μοσχευμάτων. Οι ενδείξεις σπονδυλοδεσίας καθορίζονται από την πιθανότητα πρόκλησης αστάθειας είτε από την υποκείμενη παθολογία της σπονδυλικής στήλης, είτε από την εφαρμοζόμενη χειρουργική θεραπεία, η οποία εξαρτάται από την έκτασης της χειρουργικής αποσυμπίεσης. Συχνή αιτία ιατρογενούς αστάθειας αποτελούν οι πεταλεκτομές σε ένα ή περισσότερα επίπεδα που δεν γίνονται με σαφείς ενδείξεις και σαφή χειρουργικά όρια. Οι ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές τεχνικές αφορούν στην μικροδισκεκτομή, την ενδοσκοπική δισκεκτομή, την τρηματεκτομή, την κυφοπλαστική και σπονδυλοπλαστική και τις νεότερες τεχνικές οπίσθιας και πλάγιας σπονδυλοδεσίας, οι οποίες διενεργούνται μέσα από δερματικές τομές 1,5-3εκ. Η διαδερμική σπονδυλοδεσία αποτελεί μια σύγχρονη τεχνική σταθεροποίησης δύο ή περισσότερων σπονδύλων μέσω εισαγωγής διαυχενικών βιδών στα σπονδυλικά σώματα με πολύ μικρές τομές 1εκ στο δέρμα. Συγκαταλέγεται στις ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, αφού η παρέμβαση στους υγιείς ιστούς είναι πολύ μικρή και η απώλεια αίματος είναι ελάχιστη. Στόχος των ελάχιστα επεμβατικών χειρουργικών τεχνικών είναι η ύφεση του άλγους, η σταθεροποίηση μετά την αποσυμπίεση και η διατήρηση της μορφολογίας και των φυσιολογικών κυρτοτήτων της σπονδυλικής στήλης με όσο το δυνατό χαμηλότερα ποσοστά επιπλοκών, μικρότερο χειρουργικό τραύμα, μικρότερη διεγχειρητική απώλεια αίματος και λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο. Αυτά τα πλεονεκτήματα αντανακλούν σε μικρότερο

Σημαντικό ρόλο στην επιλογή της κατάλληλης θεραπείας και στην επιτυχή έκβαση όλων αυτών των επεμβάσεων παίζει η σαφής αναγνώριση της αιτίας του πόνου. Η επιλογή των υποψήφιων για χειρουργείο ασθενών θα πρέπει να στηρίζεται σε έναν ενδελεχή κλινικό και διαγνωστικό έλεγχο. Η ασυμβατότητα μεταξύ απεικονιστικών ευρημάτων και αντίστοιχης κλινικής εικόνας, η παρουσία γενικευμένης παθολογίας στην σπονδυλική στήλη και η βεβαρημένη γενική κατάσταση του ασθενούς συνηγορούν υπέρ αποφυγής μιας χειρουργικής παρέμβασης. Όλες οι χειρουργικές πράξεις που προαναφέρθηκαν αποτελούν στις μέρες μας ασφαλείς επεμβάσεις προσέγγισης της παθολογίας της σπονδυλικής στήλης, αρκεί να διενεργούνται βάσει ενδείξεων και από χειρουργούς με επαρκή γνώση και εμπειρία. Οι ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές που διαρκώς κερδίζουν χώρο σε κάθε χειρουργικό τομέα, όταν εφαρμόζονται ορθολογιστικά, περιορίζουν τις επιπλοκές, ελαττώνουν την θνητότητα και την θνησιμότητα και βελτιώνουν αισθητά τα μετεγχειρητικά αποτελέσματα. Δίνουν επίσης τη δυνατότητα χειρουργικής παρέμβασης σε ασθενείς με πολλαπλά προβλήματα υγείας που δεν μπορούν να υποβληθούν σε ένα μεγάλο ανοιχτό χειρουργείο. Στην πόλη μας υπάρχει η δυνατότητα εφαρμογής όλων αυτών των θεραπειών, καθώς και ο απαραίτητος τεχνολογικός υποβοηθητικός εξοπλισμός, που δεν υστερεί σε τίποτε έναντι του αντιστοίχου των πολύ ανεπτυγμένων χωρών και είναι εξαιρετικά χρήσιμος σε περιπτώσεις πολύπλοκων χειρουργείων. Φαίνεται λοιπόν πως η εποχή όπου δεκάδες ασθενείς παρέμεναν καθηλωμένοι στο κρεβάτι και εκτός εργασίας, δέσμιοι του φόβου τους για την βαρύτητα των επεμβάσεων στην σπονδυλική στήλη, έχει περάσει ανεπιστρεπτι.

Διαδερμική σπονδυλοδεσία και σπονδυλοπλαστική

22 ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ

Πιλοτικό Πρόγραμμα Νοητικής Ενδυνάμωσης για ασθενείς με άνοια πό τον Απρίλιο του 2005 λειτουργεί στην πόλη του Βόλου, καλύπτοντας ανάγκες σε όλη την περιφέρεια, η Μονάδα Αντιμετώπισης Νόσου Αλτσχάιμερ (Μ.Α.Ν.Α.). Ως φορέας, η ιδιαιτερότητα του έγκειται στο ότι απευθύνεται σε ασθενείς με άνοια τύπου Αλτσχάιμερ, αλλά και σε συναφείς διαταραχές, εφαρμόζοντας εξειδικευμένα προγράμματα τόσο στα άτομα που νοσούν αλλά και στις οικογένειες τους.

«Α

Της Κουφογιάννη Καλλιόπης, Ψυχολόγου Μονάδας Αντιμετώπισης Νόσου Αλτσχάιμερ Βόλου

Από τον Σεπτέμβριο του 2017 η διεπιστημονική ομάδα του Κέντρου θέλοντας να ενισχύσει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών που αφορούν στην νοητική ενδυνάμωση των ασθενών, αποφάσισε πιλοτικά την αύξηση των ωρών σε σχέση με τη γνωστική παρέμβαση τόσο κατά τις πρωινές ώρες και την πραγματοποίηση ομάδων νοητικής ενδυνάμωσης όσο και τις απογευματινές ώρες, αξιοποιώντας σε σημαντικό βαθμό το δυναμικό της ψυχολογικής υπηρεσίας που διαθέτει. Απώτερος σκοπός της παραπάνω απόφασης είναι να μελετηθεί και να αξιολογηθεί για άλλη μια φορά η σπουδαιότητα της μη φαρμακευτικής παρέμβασης όχι μόνο στην νόσο Αλτσχάιμερ αλλά και η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων που εφαρμόζει η μονάδα Αλτσχάιμερ στο σύνολο των ωφελούμενων της. Με τον όρο « μη φαρμακευτική παρέμβαση» εννοούμε τη βοήθεια προς το ασθενή με άνοια από εξειδικευμένους επαγγελματίες, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες του, ανεξάρτητα από το αν παίρνειφαρμακευτική αγωγή ή όχι. Η πιο συχνή μορφή παρέμβασης είναι η νοητική ενδυνάμωση. Πρόκειται για ασκήσεις μνήμης, προσοχής, λόγου, κατανόησης, γραφής, προκειμένου να επανοργανωθούν ή να επανακτηθούν πληροφορίες που έχουν αρχίσει να φθίνουν ή είναι περιστασιακά διαθέσιμες, ενώ πριν ήταν άμεσα διαθέσιμες. Η μη φαρμακευτική παρέμβαση εφαρμόζεται κυρίως από ψυχολόγους και λογοθεραπευτές, μπορεί να έχει ατομικό ή ομαδικό χαρακτήρα και γίνεται πάντα μετά από λεπτομερή νευροψυχολογική εξέταση του ασθενή, ώστε να είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες και τις δυσκολίες του. Τα έργα που επιλέγονται πρέπει να έχουν νόημα για τον ωφελούμενο και να αποτελούν κίνητρο για

να συμμετέχει στο πρόγραμμα. Ως δραστηριότητα καλύπτει όχι μόνο γνωστικά ελλείμματα, αλλά και ψυχοκοινωνικές ανάγκες. Θεωρείται αποτελεσματική όταν η διατήρηση των πληροφοριών γενικεύεται και στη καθημερινή ζωή του ατόμου με άνοια. Αξίζει τέλος, να αναφερθεί πως εκτός από τα γνωστικά οφέλη της μη φαρμακευτικής παρέμβασης προς τον ίδιο τον ασθενή, συχνά παρατηρείται και βελτίωση των σχέσεων φροντιστή-ασθενή λόγω της αλλαγής της ποιότητας της συνεργασίας που υπάρχει μεταξύ τους. Όσον αφορά την επιλογή των δραστηριοτήτων ενδεικτικά αναφέρονται κάποιες όπως η πρόκληση ευχάριστων αναμνήσεων (ταινίες, προσωπικό φωτογραφικό υλικό), ο προσανατολισμός στην πραγματικότητα και την επικαιρότητα, ο προσανατολισμός στην πόλη («Ανα-γνωρίζω την πόλη μου»), το παιχνίδι ρόλων, η νευρομυϊκή χαλάρωση, θεραπείες του λόγου, θεραπευτικοί περίπατοι, χειροτεχνίες, μουσική και χορός, μαγειρική και ζαχαροπλαστική κ.α. Τα περισσότερα σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν, ότι όταν το περιβάλλον του ασθενή με άνοια είναι πλούσιο σε ερεθίσματα περιλαμβάνοντας δραστηριότητες όπως οι παραπάνω, που αποσκοπούν στην εξάσκηση νοητικών και φυσικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων, η εξέλιξη της νόσου μπορεί να καθυστερήσει. Η μονάδα Αντιμετώπισης Νόσου Αλτσχάιμερ έχοντας τον παραπάνω τρόπο φιλοσοφίας και λειτουργίας και εφαρμόζοντας το προαναφερόμενο πιλοτικό πρόγραμμα από τον Σεπτέμβριο του 2017 έως και τον Νοέμβριο του 2017 κατέγραψε τα παρακάτω αποτελέσματα: στο διάστημα αυτό πραγματοποιήθηκαν 126 ομάδες συνολικά από την ψυχολογική Υπηρεσία της Μονάδας απασχολώντας ασθενείς τόσο του Κέντρου Ημέρας όσο και του Οικοτροφείου. Τα προγράμματα που εφαρμόστηκαν αφορούσαν την ενδυνάμωση του λόγου, της προσοχής, της κρίσης, της κατονομασίας, της αντίληψης, της μνήμης, της κατανόησης, της συναισθηματικής ενημερότητας, της κινητικότητας κλπ. Για την αξιολόγηση επιλέχθηκαν 17 ασθενείς από τους οποίους οι 11 είναι γυναίκες

και οι 6 άντρες με μέσο όρο ηλικίας τα 84 έτη. Όσον αφορά το νοητικό τους δυναμικό, 6 παρουσιάζουν ήπιες δυσκολίες, 9 μέτριες δυσκολίες και 2 σοβαρές. Από το σύνολο των συμμετεχόντων 9 άτομα συμμετέχουν στη δομή του Οικοτροφείου, 8 προσέρχονται στο Κ.Η. ενώ 4 άτομα από τα παραπάνω χρησιμοποιούν και τις δύο δομές. Προκειμένου να αξιολογηθεί η παρέμβαση της ψυχολογικής υπηρεσίας με την επιλογή των προγραμμάτων που σχεδιάστηκαν, τρεις μήνες μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, όλοι οι συμμετέχοντες αξιολογήθηκαν νευροψυχολογικά, δίνοντας αποτελέσματα βελτίωσης και σταθερότητας στο νοητικό δυναμικό τους. Σύμφωνα με την νευροψυχολογική επανεκτίμηση από τους 17 ασθενείς οι 9 παρουσιάζουν βελτίωση, οι 7 στασιμότητα και 1 επιδείνωση του νοητικού δυναμικού. Βέβαια αν και η μελέτη είναι σε εξέλιξη, ωστόσο τα πρώτα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά συνεχίζοντας να επιβεβαιώνουν όχι μόνο στη θεωρία αλλά και την πράξη της σπουδαιότητα της μη φαρμακευτικής παρέμβασης,

ακόμη και στα μεσαία στάδια της νόσου, διατηρώντας δυνατότητες γνωστικές που είναι ήδη διαθέσιμες. Στην Ελλάδα υπάρχουν αρκετές δομές, στα πλαίσια των οποίων λειτουργούν Κέντρα Ημέρας για ασθενείς με άνοια που εφαρμόζουν μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις έχοντας ως απώτερο στόχο την κοινωνική, γνωστική και συναισθηματική ενίσχυση των ασθενών που συμμετέχουν, στα πλαίσια ενός ασφαλούς και ποιοτικού περιβάλλοντος. Οι παραπάνω υπηρεσίες παρέχονται στην πόλη του Βόλου από την Μονάδα Αντιμετώπισης Νόσου Αλτσχάιμερ από εξειδικευμένο και έμπειρο προσωπικό που καταβάλλει σημαντική προσπάθεια να στηρίζει καθημερινά τόσο τους ασθενείς, όσο και τους φροντιστές τους. ● Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε: Μονάδα Αντιμετώπισης Νόσου Αλτσχάιμερ, Τοπάλη 7, Βόλος, τηλ.: 2421031227, 2421087267.