ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH Τ. Καρατάσσου 11, 117 42 Αθήνα, Tηλ.: 210 92 11 200-10, Fax: 210 92 33 977, www.iobe.gr 11 T. Karatassou Str., 117 42 Athens, Greece, Tel.: (+30) 210 92 11 200-10, Fax: (+30) 210 92 33 977
Τν δηαδίθηπν ζηελ Διιάδα: Δκπόδηα θαη Πξννπηηθέο Δρ. Άγγελος Τσακανίκας Διεσθσντής Έρεσνας ΙΟΒΕ
Με την υποςτήριξη Με την υποςτήριξη
Σηόρνο κειέηεο • Αλάδεημε ησλ αλαζηαιηηθώλ παξαγόλησλ ζηελ πεξαηηέξσ δηείζδπζε ηνπ Γηαδηθηύνπ – Αηηίεο ύπαξμεο – Τξόπνη άξζεο (ή κεξηθήο άκβιπλζεο)
• Πξνϋπνζέζεηο γηα ηε δηάρπζε ηνπ δηαδηθηύνπ
Με την υποςτήριξη
Μεζνδνινγία Έξεπλα Πεδίνπ • Ηιεθηξνληθή ςεθνθνξία
Βηβιηνγξαθηθή έξεπλα
• 100 ζπκκεηέρνληεο
• επαγγεικαηίεο, ηδηώηεο, εθπξόζσπνη θνξέσλ • Αηηηθή
Γηακόξθσζε εξσηεκαηνινγίσλ
Έξεπλα Πεδίνπ ICT experts, ΜΜΔ θαη θαηαλαισηέο
• 47 «εηδηθέο» ζπλεληεύμεηο Αλάιπζε/ Σπδήηεζε ησλ ζπζηάζεσλ
Δπθαηξίεο γηα επηρεηξήζεηο θαη θαηαλαισηέο
Τειηθό Κείκελν Με την υποςτήριξη
Γνκή κειέηεο • Βαζηθά Γεδνκέλα • Παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηελ πξνζθνξά θαη δήηεζε ειεθηξνληθώλ ππεξεζηώλ • Οθέιε θαη επθαηξίεο από ηε δηάδνζε ηνπ δηαδηθηύνπ ζηελ Διιάδα • Πξνθιήζεηο
Με την υποςτήριξη
Αξγή ε ηερλνινγηθή ζύγθιηζε κε ηελ ππόινηπε Δπξώπε
– Ιζρπξόηεξεο ηάζεηο ζύλδεζεο θαη ρξήζεο ζηηο κηθξόηεξεο ειηθίεο (80% ηνπ ηκήκαηνο 16-24 εηώλ) – Η κόξθσζε παίδεη ξόιν: 94% ησλ ειιήλσλ κε πςειή κόξθσζε ρξεζηκνπνηεί ην δηαδίθηπν – Πάλσ από 50% ησλ Διιήλσλ κε εηζόδεκα άλσ ησλ €75,000 ρξεζηκνπνηεί ην δηαδίθηπν – Μεγαιύηεξε ρξήζε δηαδηθηύνπ από ηνπο θάηνηθνπο αζηηθώλ πεξηνρώλ ζε ζρέζε κε ηελ πεξηθέξεηα.
73%
80
53%
60 40 20 0
70
SE NL DK LU FI UK BE DE FR AT SK EE IR EU… CZ LV HU ES MT SI LT PO CY PT IT GR BG RO
– Πεξίπνπ νη κηζνί Έιιελεο ρξεζηκνπνηνύλ ην δηαδίθηπν
Πνζνζηό % ηνπ ζπλόινπ
• Πνιίηεο: Ταρεία δηάδνζε ηνπ δηαδηθηύνπ, αξθεηά όκσο ρακειόηεξα από ηελ ΔΔ.
Πνζνζηό % ηνπ ζπλόινπ
Χξήζε δηαδηθηύνπ, 2011 100
Δηήζηα εηζνδήκαηα (ζε €) θαη ρξήζε ηνπ δηαδηθηύνπ ζε Διιάδα θαη ΔΔ27
60 50 40 30 20
2010
2009
10 0 0-25.000
25.000-50.000
50.000-75.000
την75.000 υποςτήριξη άλσΜε ησλ
Πεγή: Eurostat
…ηθαλνπνηεηηθόηεξε αιιά όρη επαξθήο ε εηθόλα ζηνλ επηρεηξεκαηηθό ηνκέα … Δπηρεηξήζεηο: κηθξόηεξε ε απόζηαζε από ηελ ΔΔ27
Πξόζβαζε ηωλ επηρεηξήζεωλ ζην δηαδίθηπν, 2011 0
20
40
60
80
100
– 93% ησλ επηρεηξήζεσλ (>10 αηόκσλ) ρξεζηκνπνηεί ην Γηαδίθηπν
NL FI DK LT AT DE ES LU SI SK BE CZ EE FR SE EU27 MT PT UK IT PO IR GR LV CY HU BU RO
– Φακειόηεξα πνζνζηά ζηηο πνιύ κηθξέο επηρεηξήζεηο (<10 άηνκα) – Με ηθαλνπνηεηηθά πνζνζηά ελζσκάησζεο ππεξεζηώλ δηαδηθηύνπ ζηηο εηαηξηθέο ζηξαηεγηθέο – 4% ησλ επηρεηξήζεσλ παξαγγέιλνπλ κέζσ Γηαδηθηύνπ έλαληη 19% ζηελ Δπξώπε – 2011: 7.000 επηρεηξήζεηο εθδίδνπλ ειεθηξνληθά ηηκνιόγηα αμίαο 8 δηζεθαηνκκπξίσλ. Τν 2012 ε αμία ησλ ηηκνινγίσλ εθηηκάηαη ζηα 13 δηζεθαηνκκύξηα Πεγή: Eurostat
– Αύμεζε online δηαθήκηζεο ην 2011 θαηά 25% αλεξρόκελε ζηα €76 εθαη. – Σεκαληηθά ηα πεξηζώξηα βειηίσζεο: πρ. ειεθηξνληθή ηηκνιόγεζε (e-invoicing) Με την υποςτήριξη
Βειηίσζε ζηε δηάζεζε ππεξεζηώλ κε πεξηνξηζκέλε σζηόζν ρξήζε Πνζνζηό δηάζεζεο 20 βαζηθώλ (benchmarking) δεκόζηωλ ππεξεζηώλ, 2010
Ζιεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε: 90
–
–
Παξακέλνπλ ιηγόηεξεο ζρέζε κε ηελ ΔΔ27 Απμάλεηαη ε δήηεζε: Σεκαληηθό πνζνζηό δηείζδπζεο ησλ ππεξεζηώλ ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο ζηηο επηρεηξήζεηο, μεπέξαζε ην 77% ην 2010 Ωζηόζν: • Διιηπήο ζρεδηαζκόο (κε νινθιεξσκέλα ζπζηήκαηα) • Πνιύπινθεο δηαδηθαζίεο • Άγλνηα ύπαξμεο από ηνπο ρξήζηεο
80 70 60 50 40 30 20 10 0
Διιάδα
2010
–
Βειηηώλνληαη νη δεκόζηεο ππεξεζίεο πνπ παξέρνληαη ειεθηξνληθά
2009
–
2007
•
ΔΔ27
Πεγή: Eurostat
Σεκαληηθή ηξνρνπέδε ζηελ πεξαηηέξσ αύμεζε ηεο δήηεζεο
Με την υποςτήριξη
Γηαπηζηώζεηο •
Οη κεγαιύηεξεο επηρεηξήζεηο επελδύνπλ πεξηζζόηεξν ζην δηαδίθηπν: –
•
Οη θαηαλαισηέο πξνηηκνύλ ζπνξαδηθά ηηο ειεθηξνληθέο ππεξεζίεο – –
• • •
Αλαζηαιηηθό ην κηθξό κέζν κέγεζνο ησλ ειιεληθώλ επηρεηξήζεσλ Τν shopping απνηειεί θαη θνηλσληθή δηαδηθαζία Σύλεζεο: On-line πεξηήγεζε κε off-line αγνξά
Η αληηθαηαβνιή πξνηηκεηέα κέζνδνο δηεθπεξαίσζεο αληί ρξήζεο ειεθηξνληθώλ κεζόδσλ πιεξσκήο (π.ρ. πηζησηηθή θάξηα). Δληζρύεηαη ε ρξήζε ηζηνζειίδσλ θνηλσληθήο δηθηύσζεο Αξγή ε επέθηαζε ηεο ρξήζεο ππεξεζηώλ ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο – – –
Σύλζεηεο δηαδηθαζίεο Γηζηαθηηθόηεηα ζηελ παξνρή ζηνηρείσλ από ρξήζηεο Με νινθιεξσκέλεο ειεθηξνληθέο ππεξεζίεο (π.ρ. δηαθαλνληζκόο ΦΠΑ κέζσ taxis).
Με την υποςτήριξη
Αλαζηαιηηθνί παξάγνληεο ζηελ πεξαηηέξσ δηείζδπζε ησλ ειεθηξνληθώλ ππεξεζηώλ ηόζν ζε επηρεηξήζεηο όζν θαη ζε πνιίηεο: Παξάγνληεο πνπ εκπνδίδνπλ ηε δηείζδπζε ηωλ ειεθηξνληθώλ ππεξεζηώλ ζηελ Διιάδα
Αζθάιεηα ζπλαιιαγώλ - εκπηζηνζύλε ζηηο επηρεηξήζεηο Κνηλσληθνί παξάγνληεο (γιώζζα, κόξθσζε, θηι) Φακειή πνηόηεηα ειεθηξνληθώλ ππεξεζηώλ
Σύλζεηεο πιαηθόξκεο, ρξνλνβόξεο δηαδηθαζίεο Πξνζσπηθά δεδνκέλα - Πλεπκαηηθά δηθαηώκαηα 0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
Πεγή: Online Έξεπλα ΙΟΒΔ
4
Με την υποςτήριξη
1νλ: αζθάιεηα ζπλαιιαγώλ
Αζθάιεηα Σπλαιιαγώλ
Απνπζία Δκπηζηνζύλεο
Φξνλνβόξεο θαη κε ηππνπνηεκέλεο δηαδηθαζίεο Με την υποςτήριξη
2νλ: θνηλσληθνί παξάγνληεο Απνπζία αλάπηπμεο ζρεηηθώλ δεμηνηήησλ (e-skills) κέζα από ην ππάξρνλ εθπαηδεπηηθό ζύζηεκα
? Έιιεηςε απηνπεπνίζεζεο θαηά ηε ρξήζε μέλσλ γισζζώλ εηδηθά αλάκεζα ζε άηνκα ηξίηεο ειηθίαο
Γελ έρεη αλαπηπρζεί ζρεηηθή θνπιηνύξα ρξήζεο ειεθηξνληθώλ κέζσλ γηα θαζεκεξηλέο ζπλαιιαγέο, ηόζν ζε επίπεδν επηρεηξήζεσλ όζν θαη ζε επίπεδν ηδησηώλ Σπλεηδεηή επηινγή ε κε ρξήζε ηωλ ειεθηξνληθώλ ζπλαιιαγώλ από ηνπο κε ρξήζηεο Με την υποςτήριξη
3νλ: ρακειήο πνηόηεηαο ειεθηξνληθέο ππεξεζίεο •
Γεκόζηεο πνιηηηθέο πνπ δελ ελζαξξύλνπλ ηε δήηεζε γηα ειεθηξνληθέο ππεξεζίεο – Καηαθεξκαηηζκέλνο ζρεδηαζκόο θαη ζπνξαδηθέο πξσηνβνπιίεο – Πεξηνξηζκόο επηδνηήζεσλ ζηελ απόθηεζε εμνπιηζκνύ ή/θαη ζηε δεκηνπξγία ηζηνζειίδαο
• •
Mε επαξθώο ζρεδηαζκέλεο ειεθηξνληθέο δεκόζηεο ππεξεζίεο Άγλνηα καθξνπξόζεζκνπ ιεηηνπξγηθνύ θόζηνπο: – Μηθξά θόζηε εθθίλεζεο, αιιά πςειόηεξν θόζηνο ζπληήξεζεο / αλαβάζκηζεο γηα ηε δηαζθάιηζε ζπγθεθξηκέλνπ επίπεδνπ πνηόηεηαο
•
Σεκαληηθή δπζθνιία ζηε δεκηνπξγία νηθνλνκηώλ θιίκαθαο πνπ λα επηηξέπεη κεγάιν ROI
Με την υποςτήριξη
Άιινη παξάγνληεο ρακειόηεξεο ζεκαζίαο •
Σύλζεην user interface θαη ρξνλνβόξεο δηαδηθαζίεο, ρσξίο πξνηππνπνίεζε
•
Αξγέο θαη θάπνηεο θνξέο αλαμηόπηζηεο ζπλδέζεηο
•
Αλεζπρία ζρεηηθά κε ηελ πξνζηαζία πλεπκαηηθώλ δηθαησκάησλ θαη ηελ ηδησηηθόηεηα – Οη επηρεηξήζεηο εθθξάδνπλ αλεζπρίεο γηα ηελ πξνζηαζία ησλ πλεπκαηηθώλ ηνπο δηθαησκάησλ – Οη ρξήζηεο εθθξάδνπλ αλεζπρίεο ζρεηηθά κε ηελ παξάβαζε ηεο ηδησηηθόηεηαο
Με την υποςτήριξη
Γηαηί λα αλαπηύμνπκε ην Γηαδίθηπν; Τξεηο ππιώλεο νθέινπο Γηαθάλεηα – – – –
Τππνπνίεζε – πηζηνπνίεζε ζπλαιιαγώλ κε δεκόζην, επηρεηξήζεηο Βειηίσζε ηεο εκπηζηνζύλεο ησλ πνιηηώλ πξνο ηνπο ζεζκνύο Φξήζε ηεο δηαθάλεηαο σο εξγαιείν marketing πξνώζεζεο Γηάρπζε πιεξνθνξίαο (πρ. Booking.com)
Απινπνίεζε Γηαδηθαζηώλ θαη ζπκκεηνρή ρξεζηώλ – – –
Αιιαγή ζηνλ ηξόπν ζπλαιιαγήο κεηαμύ επηρεηξήζεσλ θαη δεκόζηνπ ηνκέα (πρ ειεθηξνληθέο πξνκήζεηεο). Απνηειεζκαηηθέο ζπλαιιαγέο κε δεκόζηνπο νξγαληζκνύο Σπκκεηνρή ηνπ πνιίηε ζε δηαβνπιεύζεηο, έθθξαζε παξαπόλσλ, βειηίσζε ππεξεζηώλ.
Πξόζβαζε – – – –
Γλώζε θαη πιεξνθνξία από θάζε ζεκείν Απνπζία γεσγξαθηθώλ πεξηνξηζκώλ θαηά ηελ εξγαζία Ιθαλνπνίεζε ηεο παγθόζκηαο αλάγθεο γηα πξόζβαζε ζε ηνπηθό θαη πξσηόηππν πεξηερόκελν Πξόζβαζε ζε επξύηεξεο αγνξέο θαη επελδπηηθά θεθάιαηα – ελίζρπζε ηεο θαηλνηνκίαο (π.ρ. Crowdfunding)
Σεκαληηθά ηα επηρεηξεκαηηθά νθέιε ζε όιεο ηηο δηαζηάζεηο (B2B, B2G, B2C)
Με την υποςτήριξη
Σπκπεξαζκαηηθά • Αξγή πξόνδνο, πζηεξήζεηο ζε ζρέζε κε ηελ ΔΔ-27 – Εήηεζε: Φακειή εκπηζηνζύλε ηνπ θαηαλαισηή πξνο ηηο ειεθηξνληθέο ππεξεζίεο, ρακειόο βαζκόο δηείζδπζεο, ρακειόο βαζκόο ρξήζεο – Πξνζθνξά: Φακειή πνηόηεηα πεξηερνκέλνπ, απνπζία νινθιεξσκέλσλ ππεξεζηώλ e-government θαη e-services, ρακειή δξαζηεξηόηεηα ζε ecommerce
Απαηηείηαη ε αλάπηπμε θξίζηκεο κάδαο από ειεθηξνληθέο ππεξεζίεο πςειήο πνηόηεηαο Με την υποςτήριξη
Γηα ηελ αύμεζε ηεο δηείζδπζεο ειεθηξνληθώλ ππεξεζηώλ ζηελ Διιάδα απαηηείηαη: Δπηρεηξήζεηο •
Να επελδύζνπλ νπζηαζηηθά ζηηο ειεθηξνληθέο ηνπο ππεξεζίεο, θάλνληαο ην Γηαδίθηπν βαζηθό ζπζηαηηθό ηεο ζηξαηεγηθήο ηνπο – Γεκηνπξγία θξίζηκεο κάδαο ζπλδξνκεηώλ/πειαηώλ – Δπίηεπμε νηθνλνκηώλ θιίκαθαο – Υςειέο απνδόζεηο Απαξαίηεηεο πξνϋπνζέζεηο: – Να αληαπνθξηζνύλ ζηελ αλεζπρία ησλ πειαηώλ ζρεηηθά κε ηελ αζθάιεηα ησλ online δξαζηεξηνηήησλ – Δπέλδπζε ζε αλάπηπμε e-skills (π.ρ. εθπαίδεπζε πξνζσπηθνύ, ζεκηλάξηα θηι).
Με την υποςτήριξη
Γεκόζηεο πνιηηηθέο • Αλάδεημε ηεο σθέιεηαο από ηε ρξήζε ηνπ δηαδηθηύνπ • Χεθηνπνίεζε πεξηζζόηεξσλ δεκόζησλ ππεξεζηώλ • Παξνρή θηλήηξσλ γηα ηε ρξήζε ππεξεζηώλ ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο • Βνήζεηα πξνο ηνπο ρξήζηεο (πνιίηεο θαη επηρεηξήζεηο) γηα ηελ αλάπηπμε ειεθηξνληθώλ δεμηνηήησλ (e-skills) • Αλάδεημε επηηπρεκέλσλ παξαδεηγκάησλ ζηελ Διιάδα • Πεξαηηέξσ αλάπηπμε επξπδσληθώλ δηθηύσλ πςειώλ ηαρπηήησλ
Με την υποςτήριξη
Δλώζεηο Καηαλαισηώλ • Να αλαδεηά ν θαηαλαισηήο πιεξνθνξίεο από αμηόπηζηνπο θνξείο
• Να αμηνπνηεί ηηο δηαζέζηκεο γλώζεηο / ππεξεζίεο γηα ηε βειηίσζε ηεο πνηόηεηαο δσήο ηνπ (ρξόλνο, θόζηνο), αιιά θαη επαγγεικαηηθή βειηίσζε / αλαβάζκηζε ησλ ηθαλνηήησλ
Με την υποςτήριξη
Δπραξηζηώ γηα ηελ πξνζνρή ζαο Γξ. Άγγεινο Τζαθαλίθαο atsakanikas@iobe.gr
Με την υποςτήριξη