ΕΚΔΟΤΗΣ Ελληνικός Σύλλογος Κινέζικης Ιατρικής Παπαδιαμαντοπούλου 52, 15771 Αθήνα info@eski.gr ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΣΚΙ Πρόεδρος: Γ. Δημητρίου Αντιπρόεδρος: Γ. Τζιγκουνάκης Γεν. Γραμματέας: Χ. Μανιαβού Ταμίας: Μ. Κατσαντώνης Μέλος: Ι. Φερούκας ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Πρόεδρος: Γ. Δημητρίου Μέλη: Ι. Καζάλη, Ι. Φερούκας ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ε. Περβολαράκη ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ A.D.Vos (Holland), A.Mor (Israel), G. Ohmstede (Germany), K. Durjun (UK), L. Bendova (Czech Republic), C. Shiu (US), R.Aranda (Chile), F. Manja (Serbia), R. T. Valerio (Portugal)
Περιεχόμενα
03
Γιάννης Δημητρίου MD PT CCH MSc PhD TCM
04
Συνέντευξη του δασκάλου Ντουάν Τζι Λιάνγκ
07
Αντιμετώπιση της Ατοπικής Δερματίτιδας με Κινέζικα Βότανα
Τζένυ Γιού MAOM, Ανουπάμα Κιζακεβέτηλ BAMS (Ayurveda) MAOM L.Ac. Μετάφραση: Άσπα Ανωγιάτη Θ.Κ.Ι.
ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΣΚΙ Υπεύθυνη: Χ. Μανιαβού info@eski.gr, magazine@eski.gr Το περιοδικό ”Κινέζικη Ιατρική” φιλοξενεί εμπεριστατωμένα άρθρα, μελέτες και περιλήψεις για την Κινέζικη Ιατρική από την Ελλάδα και ολόκληρο τον κόσμο. Αρθρογράφοι και μελετητές, αφού έρθουν σε επικοινωνία με το περιοδικό (magazine@eski.gr), μπορούν να αποστέλλουν άρθρα προς έγκριση από τη συντακτική επιτροπή και δημοσίευση.
Επίσκεψη φίλου όντας άρρωστος, του Πο Τσούι (772 - 846 μ.Χ) Είμαι άρρωστος τόσο καιρό, που έχω ξεχάσει τις μέρες. Από το νότιο παράθυρο, βράδυ και πάλι βράδυ. Στενάχωρα κελαηδούν τα χόρτα κάτω από τις μαρκίζες μου. Τα σπουργίτια του χειμώνα τραγουδούν νύχτα μέρα. Με προσπάθεια σηκώνομαι και ακουμπώ βαριά στο κρεβάτι μου. Ετοιμόρροπος περπατώ προς την πόρτα της αυλής. Κατά τύχη συναντώ ένα φίλο που έχει έρθει να με δει, σαν επίτηδες να έχω πάει για να τον συναντήσω. Πήραν τον καναπέ μου και τον εβάλαν στον ήλιο που δύει. Άπλωσαν το χαλί και ακούμπησα στον πυλώνα του μπαλκονιού. Τα ήρεμα λόγια ήταν καλύτερα από οποιοδήποτε φάρμακο. Τα αισθήματα σταδιακά επανήλθαν στην μουδιασμένη μου καρδιά.
Μήνυμα του Προέδρου
11
Βελονισμός ή Botox; Σύγκριση μεταξύ βελονισμού και βουτιλινικής νευροτοξίνης στο πεδίο της αισθητικής Σαμ Κόρμπαν Μετάφραση: Ειρήνη Περβολαράκη Θ.Κ.Ι.
15
Σχολιασμός στα «Κλασικά Κείμενα του Σφυγμού» του Βανγκ Σου Χε Λέον Χάμερ Μετάφραση: Χριστίνα Μανιαβού, υποψ. MSc TCM
22
Shan Yao – Radix Dioscorae Oppositae
23
Διερεύνηση της σχέσης μεταξύ προβλημάτων υγείας και προχωρημένης πρακτικής στην Αστάγκα γιόγκα και αναφορά της αποτελεσματικότητας πρωτοκόλλων βελονισμού για την αντιμετώπιση του σχετικού πόνου
Αλέξανδρος Τηλικίδης, φυσίατρος-βελονιστής-βοτανο-θεραπευτής
Γιάννης Δημητρίου MD PT CCH MSc PhD TCM
32
Ανασκοπήσεις
Μετάφραση: Γιώργος Τζιγκουνάκης BSc (Hons) Acupuncture, MSc TCM
Μήνυμα του Προέδρου Καταρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω για τη συμβολή τους στο γραφιστικό κομμάτι του περιοδικού τον Σεβαστό Γιαννακίδη και τον Ταξιάρχη Παναγιωταρά. Χάρη στην εθελοντική εργασία αυτών και άλλων πολύτιμων μελών, το περιοδικό συνεχίζει την πορεία του και πετυχαίνει τους στόχους του, όπως η ενημέρωση των θεραπευτών της Κινέζικης Ιατρικής (ΚΙ) με άρθρα που φανερώνουν την πολύτιμη κλασική γνώση της ΚΙ, αλλά και επιστημονικά δεδομένα που είναι απαραίτητα για την κατοχύρωση της ΚΙ στο ελληνικό κοινωνό γίγνεσθαι. Κατά την πορεία αυτή ένα γεγονός που αξίζει να αναφερθεί εδώ είναι η απονομή του ήμισυ βραβείου Νόμπελ φυσιολογίας ή ιατρικής στην καθηγήτρια Γιόου Γιόου Του (Yōu Yōu-Τú, 呦呦屠) για την πρωτοποριακή εργασία της σχετικά με την ανθελονοσιακή ουσία αρτεμισινίνη. Η αρτεμισινίνη είναι μια ουσία που εκχυλίζεται από το φυτό Τσινγκ Χάο (qīng hāo, 青蒿), το οποίο χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα ως βότανο της ΚΙ. Το Τσινγκ Χάο σημαίνει «πράσινος άψινθος» με τα χαρακτηριστικά σκούρα πράσινα φύλλα στην κορυφή του φυτού να είναι και το πιο ενεργό τμήμα του. Το αγγλικό του όνομα είναι γλυκός άψινθος (sweet wormwood) και η λατινική ονομασία του Herba Artemisiae Annuae. Το φυτό αυτό καλλιεργείται σε όλη την Κίνα και κυρίως στο νότιο τμήμα της. Η συλλογή του βοτάνου γίνεται το καλοκαίρι ή το φθινόπωρο και χρησιμοποιείται κυρίως αφού ξεραθεί. Το βότανο είναι πικρό, πικάντικο και κρύο και δρα στα κανάλια του ήπατος, της χοληδόχου κύστης και του νεφρού. Αποβάλλει τη ζέστη του σούε-αίματος (xuè rè, 血热), μειώνει την ζέστη (rè, 热) είτε πρόκειται για ζέστη ανεπάρκειας (xū rè, 虚热) ή καλοκαιρινή ζέστη (shǔ rè, 暑热) και σταματά την ελονοσία. Συνήθως χρησιμοποιούνται 3-10 γρ. του βοτάνου αφού βραστούν σε νερό για μικρό χρονικό διάστημα (3-5 λεπτά). Η απομόνωση του ενεργού συστατικού αρτεμισίνη, από την Γιόου Γιόου Του έδωσε λύση στην αντιμετώπιση ανθεκτικών σε ανθελονοσιακά φάρμακα στελεχών του παρασίτου της ελονοσίας. Συγκεκριμένα το πλασμώδιο που προκαλεί την ελονοσία ενώ βρίσκεται εντός των ερυθροκυττάρων, περιβάλλον πλούσιο σε σίδηρο, έρχεται σε επαφή με κυταροτοξικές ελεύθερες ρίζες που παράγονται από την δράση της αρτεμισινίνης. Αυτές οι ουσίες καταστρέφουν τις εσωτερικές μεμβράνες του πλασμωδίου και μειώνουν την ικανότητα του να αποκτήσει θρεπτικά συστατικά, απαραίτητα για την ανάπτυξη του, με αποτέλεσμα το θάνατο του παράσιτου. Αυτή η ιδέα και η έμπνευση για την απομόνωση του συστατικού αυτού και η χρήση του για την αντιμετώπιση της ελονοσίας προέρχεται από την αρχαία γνώση της ΚΙ. Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε πως αυτός ο τρόπος εφαρμογής της θεραπείας δεν εκφράζει την ΚΙ όπως εφαρμόζεται αιώνες τώρα. Η κλασική ΚΙ δεν αποσπά με χημικό τρόπο τα ενεργά τμήματα των βοτάνων, ποτέ δεν το έκανε αυτό. Αντίθετα χρησιμοποιεί μέρος ή ολόκληρα μέρη φυτών μόνα τους ή σε συνδυασμό με άλλα βότανα για να επιτύχει συνολική και ολοκληρωτική εξισορρόπηση του οργανισμού. Η απόσπαση χημικών τμημάτων των φυτών είναι αναμφισβήτητα σημαντικότατη δουλειά, η οποία όμως ανήκει στην σημερινή επιστήμη και τη δυτική-κλασική ιατρική, όχι στην ΚΙ. Βέβαια αν οι πατέρες της ΚΙ ήταν σήμερα εδώ, πιθανότατα να συμβούλευαν τη χρήση όλων των διαθέσιμων εργαλείων για την επαναφορά του οργανισμού στην πραγματική υγεία, άσχετα από πού προέρχονται οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την επίτευξη αυτού του στόχου. Ας μην ξεχνάμε πως οι ιατροί της ΚΙ όπως ο Χουά Τουό (Ηuá Τuó, 华佗) έκαναν χειρουργεία, μεθόδους που πλέον δεν ασκούμε στην ΚΙ αλλά στην δυτική-κλασική ιατρική. Τελικά αυτό που μένει είναι άνθρωποι οι οποίοι προσπαθούν να ανακουφίσουν και να θεραπεύσουν. Η ΚΙ είχε και έχει θέση σε αυτό. Γιάννης Δημητρίου MD PT CCH MSc PhD TCM
5
Συνέντευξη του δασκάλου Ντουάν Τζι Λιάνγκ
Συρραφή συνεντεύξεων που δόθηκαν στον Γιάννη Δημητρίου Ο δάσκαλος Ντουάν Τζι Λιάνγκ (Duàn Zhì-liáng, 段智良) είναι θεραπευτής της Κινέζικης Ιατρικής (ΚΙ) και μια από τις ελάχιστες σήμερα ζωντανές πηγές παραδοσιακής γνώσης της ΚΙ. Ο Ντουάν εκπαιδεύτηκε στην ΚΙ μέσα στην οικογένειά του, από τον πατέρα του και τον παππού του, ο οποίος ήταν ο γιατρός του Που Γι (Pǔ-yí, 溥仪) τελευταίου αυτοκράτορα της Κίνας (1906-1967). Ο Ντουάν, ο τελευταίος αυτοκράτορας και πολλοί αυτοκρατορικοί αυλικοί, προέρχονταν από την βορειοανατολική περιοχή της Κίνας, την Ματζουρία (Wikipedia, 2015). Η κλινική εμπειρία του Ντουάν ξεπερνά τα 90 χρόνια. Ο ίδιος, μολονότι σημαντική προσωπικότητα της ΚΙ και γενικότερα της παράδοσης της Κίνας, ζει σε ένα φτωχικό σπίτι και ασκεί την τέχνη του σε μια μικρή και ταπεινή κλινική περίπου 1,5 ώρα έξω από το Πεκίνο. Ο Ντουάν ακολουθεί την οδό πολλών θεραπευτών ΚΙ της εποχής του και έτσι εκτός από θεραπευτής είναι και ασκητής γου σου-κινέζικων πολεμικών τεχνικών (wǔ shù, 武术). Συγκεκριμένα είναι ο μοναδικός συνεχιστής του μαχητικού τσι γκονγκ «Γου Τζι» (wú jí, 无极). Γου Τζι σημαίνει πρωταρχικό χάος. Το πρωταρχικό χάος μπορεί να το βιώσουμε όπως λέει ο Ντουάν μέσω της μη κίνησης. Ο Ντουάν λέει πως «η μικρή κίνηση είναι καλύτερη από τη μεγάλη κίνηση. Η ακινησία όμως είναι καλύτερη από τη μικρή κίνηση. Όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση ακινησίας μπορούμε να καταλάβουμε πως όλα κινούνται. Αυτή η κατάσταση συνεχούς κίνησης είναι η κατάσταση του Γου Τζιπρωταρχικού χάους». Ο ίδιος αναφέρει πως «ο καλός γιατρός της ΚΙ πρέπει και να ξέρει να ασκεί γου σου-πολεμικές τέχνες, να είναι πολεμιστής. Το πρώτο συνθετικό του γου σου-πολεμικές τέχνες είναι το «γου» (wǔ, 武) το οποίο στην ουσία είναι λι-δύναμη (lì,力). Η λι-δύναμη είναι στην πραγματικότητα τσι (qì, 气). Αν δεν υπάρχει τσι τότε δεν υπάρχει δύναμη. Το δεύτερο συνθετικό «σου» (shù, 术) σημαίνει τέχνη και στρατηγική, οπότε στην ουσία οι κινέζικες πολεμικές τέχνες είναι τέχνες και στρατηγικές του τσι. Όμως αν κάποιος ασκεί πολεμικές τέχνες χωρίς να γνωρίζει την ιατρική τότε το επίπεδό του δεν θα μπορέσει να φτάσει ψηλά. Οι κινέζικες πολεμικές τέχνες, και ιδιαίτερα οι εσωτερικές, εξασκούν συνειδητά το τσι και εξασφαλίζουν μακροζωία. Ο θεραπευτής της ΚΙ οφείλει να εξασκεί το τσι του για την προστασία του όταν έρχεται σε επαφή με ασθενείς, τη βελτίωση της ίδιας της υγείας του αλλά και για την επίτευξη καλύτερων θεραπευτικών αποτελεσμάτων με θεραπείες όπως ο βελονισμός, το τουί να και φυσικά το θεραπευτικό τσι γκονγκ. Η καλλιέργεια του τσι επίσης βοηθά τον θεραπευτή της ΚΙ να συνειδητοποιήσει τις θεωρητικές γνώσεις που μαθαίνει όπως η κίνηση του τσι στο εσωτερικό και τα κανάλια του σώματος κ.λπ. Τέλος η εκμάθηση των μαχητικών τεχνικών βοηθά στην καλλιέργεια της προσωπικότητας του θεραπευτή, αναπτύσσοντας θετικά στοιχεία όπως η ανεκτικότητα, η υπομονή, η επιμονή, η συγκέντρωση κ.ά.» Ο Ντουάν αναφέρει πως η εξάσκησή του στο τσι γκονγκ είναι ένας από τους βασικούς λόγους που διατηρείται σε καλή υγεία.
Ποια η γνώμη σας για την Κινέζικη Ιατρική στην Κίνα σήμερα; «Οι υψηλόβαθμοι στον τομέα της ΚΙ στην Κίνα σήμερα είναι κυρίως γιατροί της δυτικής ιατρικής οι οποίοι έχουν περιορισμένες γνώσεις ΚΙ. Αυτοί είναι και εκείνοι που καθορίζουν την ύλη των πανεπιστημίων και την λειτουργία των πανεπιστημιακών νοσοκομείων της ΚΙ. Το αποτέλεσμα είναι πως πλέον η ΚΙ ασκείται και διδάσκεται από ανθρώπους με ελλιπή ικανότητα που ενδιαφέρονται κυρίως για το χρήμα και τη δύναμη. Τα σημερινά προβλήματα της ΚΙ είναι πολλά. Για παράδειγμα πολλοί γιατροί παραγγέλλουν δαπανηρές εξετάσεις που δεν χρειάζονται για την ΚΙ και για τη διάγνωση γενικότερα. Αυτό βέβαια δεν είναι πρόβλημα της κοινωνίας ή της ΚΙ αλλά πρόβλημα του
κάθε ανθρώπου ξεχωριστά. Ο άνθρωπος παρουσιάζει τις ποιότητες αυτές οι οποίες τελικά φαίνονται και στο πρόσωπο της κοινωνίας συνολικότερα. Στα πανεπιστήμια ΚΙ πληρώνεις κυρίως για να πάρεις ένα δίπλωμα χωρίς να μαθαίνεις την αληθινή γνώση της ΚΙ ή έστω μαθαίνοντας λίγες και αποσπασματικές πληροφορίες. Η κλινική εμπειρία και η ζωντανή γνώση δεν μεταδίδονται στους φοιτητές. Για παράδειγμα, σήμερα οι φοιτητές και οι γιατροί της ΚΙ δεν μπορούν ούτε καν να αναγνωρίσουν τα βότανα τα οποία δίνουν στους ασθενείς τους.» Τι είναι το γιν και το γιανγκ; Το γιν γιανγκ είναι η σύγκριση μεταξύ δύο πραγμάτων. Για παράδειγμα το εσωτερικό του σώματος είναι ζεστό και το εξωτε
Συνέντευξη του δασκάλου Ντουάν Τζι Λιάνγκ
Μιλήστε μας για τις παθήσεις του πνεύματος. «Οι παθήσεις του πνεύματος είναι πολλές. Η βασική αιτία είναι η απορρύθμιση του τζινγκ σεν–πνεύματος (jīng shén, 精神). Αν το τζινγκ σεν-πνεύμα βρίσκεται σε ισορροπία τότε δεν μπορεί να εμφανιστεί ψυχιατρική πάθηση. Η απορρύθμιση των τσινγκ τζι-συναισθημάτων (qíng zhì,情志) έχει ως αποτέλεσμα την στάση του ηπατικού τσι. Από την στάση του ηπατικού τσι δημιουργείται φωτιά η οποία τελικά γεννά ταν-φλέγμα (tán, 痰) ή αλλιώς το ταν-φλέγμα δημιουργείται αυτόματα από την ηπατική στάση. Όποτε η σιν-καρδιά (xīn, 心) είναι χρονίως βαριά και γιου μεν-ζοφερή (yù mèn, 郁闷) δημιουργείται φλέγμα. Η ηπατική φωτιά διαταράσσει την καρδιά και το φλέγμα την επηρεάζει με αποτέλεσμα τις παθήσεις του πνεύματος. Βασική προϋπόθεση για τη θεραπεία του πνεύματος είναι το συναισθηματικό κλίμα (Σημείωση: Ψυχοσυναισθηματικό κλίμα νοείται από τον Ντουάν κυρίως η ψυχική κατάσταση του ασθενή και οι επιρροές από το ανθρώπινο περιβάλλον του, οι σχέσεις μεταξύ τους και με τον ασθενή. Το περιβάλλον μπορεί να είναι η οικογένεια, οι φίλοι, οι συνάδελφοι, διάφορες ομάδες και η κοινωνία στο σύνολο της. Οι σχέσεις των τριγύρω ανθρώπων δημιουργούν ένα κλίμα το οποίο μπορεί να είναι φωτεινό ή σκοτεινό, ζεστό ή κρύο, άδειο ή γεμάτο, ευχάριστο ή δυσάρεστο κλπ. που επηρεάζει την ψυχική κατάσταση του ασθενή.) και η ψυχολογική κατάσταση του ασθενή. Αν δεν αποκατασταθεί το συναισθηματικό κλίμα του ασθενή τότε δεν θα μπορέσουμε να τον θεραπεύσουμε άσχετα από το αν του δώσουμε τα σωστά βότανα ή όχι. Αν το ψυχοσυναισθηματικό κλίμα του ασθενή ήταν καλό εξαρχής τότε οι πιθανότητες να υποφέρει από παθήσεις του πνεύματος είναι ελάχιστες. Εδώ θα ήθελα να πω κάτι για ένα βότανο που χρησιμοποιείται συχνά από του ιατρούς της ΚΙ για τις παθήσεις του πνεύματος, το κιννάβαρι (zhū shā, 朱砂). Προσωπικά δεν το χρησιμοποιώ διότι δεν κάνει καλό στον άνθρωπο. Μόλις καταναλωθεί από τον άνθρωπο, το κιννάβαρι δεν μπορεί να αφομοιωθεί και διαταράσσει τον οργανισμό. Στα 90 χρόνια κλινικής εμπειρίας μου δεν έχω χρησιμοποιήσει ποτέ το βότανο αυτό. Αντί για το κιννάβαρι χρησιμοποιώ κεχριμπάρι (hǔ pò, 琥珀) το οποίο ηρεμεί το πνεύμα, τονώνει το σούε-αίμα (xuè, 血) και κινητοποιεί τη στάση. Άλλα βότανα που χρησιμοποιώ συχνά για τις παθήσεις του πνεύματος είναι ο σπόρος ξινού τζίτζιφου (suān zǎo rén, 酸 枣仁) ο οποίος τονώνει το γιν της καρδιάς, αυξάνει το ηπατικό αίμα και ηρεμεί το πνεύμα και η θούγια (bǎi zi rén, 柏子仁) η οποία τονώνει την καρδιά και ηρεμεί το πνεύμα. Ο ασθενής που υποφέρει από αϋπνία συνήθως έχει ανεπάρκεια σούε-αίματος, οπότε η τόνωση του σούε-αίματος με τη χρήση σπόρου ξινού τζίτζιφου θα έχει ως αποτέλεσμα την εξασφάλιση της ηρεμίας του ασθενή και τη θεραπεία της αϋπνίας. Ο σπόρος ξινού τζίτζιφου σε αυτή την περίπτωση είναι επεξεργασμένος (ψημένος σπόρος). Ο ωμός σπόρος ξινού τζίτζιφου τονώνει το τσι και χρησιμοποιείται σε ανθρώπους που υποφέρουν από υπνηλία λόγω ανεπάρκειας τσι. Αν κατά λάθος ο θεραπευτής της ΚΙ χορηγήσει ωμό αντί για ψημένο σπόρο τότε θα επιδεινώσει την κατάσταση του ασθενή».
ρικό ψυχρό, άλλοι άνθρωποι είναι ψηλοί και άλλοι κοντοί, άλλοι υπέρβαροι και άλλοι λιπόσαρκοι κ.λπ. Στην ΚΙ το γιν γιανγκ αντικατοπτρίζει κυρίως το τσι και το αίμα (το τσι είναι γιανγκ και το αίμα είναι γιν). Όμως το γιν και γιανγκ είναι και σύνδεση μεταξύ των πραγμάτων. Χωρίς εμένα δεν υπάρχει «εσύ» και «αυτός». Μεταξύ του γιν γιανγκ υπάρχει ισορροπία, κάτι στο οποίο αναφέρεται συχνά η ΚΙ. Μεταξύ του γιν γιάνγκ επίσης υπάρχει αντιπαλότητα, η οποία τελικά γεννάει τα αποτελέσματα. Η μόνη χρήση της θεωρίας αυτής είναι στη σχετικότητα των πραγμάτων. Το γιν γιανγκ δεν υπάρχει στην πραγματικότητα, σε αντίθεση με το τσι το οποίο υπάρχει. Το γιν γιανγκ είναι απλά μια έννοια. Αυτό που υπάρχει ετούτη τη στιγμή που μιλάμε είναι το πρωταρχικό χάος. Τι είναι θεραπεία; Η θεραπεία είναι απλά η αποκατάσταση της ισορροπίας. Στη θεραπεία ξεκινάμε από μια κατάσταση ανισορροπίας και εμείς ως θεραπευτές κάνουμε τις απαραίτητες ενέργειες για την αποκατάσταση της ισορροπίας. Αν για παράδειγμα ο ασθενής έχει ανεπάρκεια γιν τότε τονώνουμε το γιν, αν έχει ανεπάρκεια γιανγκ τονώνουμε το γιανγκ. Η δυτική ιατρική δεν βασίζεται στην αποκατάσταση της ισορροπίας αλλά στην ανακούφιση επιμέρους προβλημάτων. Από την άλλη η ΚΙ με τα βότανα, τον βελονισμό, το τουί να και το τσι γκονγκ σκοπό έχει την αποκατάσταση της ισορροπίας και τη θεραπεία της ρίζας του προβλήματος. Για αυτό και η δυτική ιατρική δεν μπορεί να συνδυαστεί με την ΚΙ. Η βάση των δύο αυτών συστημάτων είναι διαφορετική άρα ο συνδυασμός τους δεν θα είναι αποδοτικός. Τι είναι ο άνθρωπος; Αυτό που καθορίζει τον άνθρωπο, το βασικό κριτήριο του ανθρώπου, είναι η αγάπη. Γεννιόμαστε από την αγάπη, μεγαλώνουμε από την αγάπη και πεθαίνουμε όντας σε κατάσταση αγάπης. Οι γονείς μας μάς γεννούν μέσα από την αγάπη τους και μας μεγαλώνουν με την αγάπη τους. Όταν ερχόμαστε κοντά στον θάνατο τότε βρισκόμαστε σε μια κατάσταση αρμονίας όπου δεν υπάρχει θέση για αρνητικά συναισθήματα και το μόνο που παραμένει είναι η αγάπη. Αν ζούμε μέσα στην αγάπη δεν θα αρρωστήσουμε. Αν υπάρχει αλληλοσεβασμός είναι αδύνατο να υποφέρουμε από παθήσεις του πνεύματος όπως η κατάθλιψη. Η κατάθλιψη συνδέεται με τον εγωισμό και την επικέντρωση στο εγώ, με αποτέλεσμα τελικά να προσβάλλεται το σύστημα του γκαν-ήπατος (gān, 肝). Είναι σημαντικό να σεβόμαστε τους συνανθρώπους και τους ασθενείς μας. Με αυτόν τον τρόπο και σε αυτό το κλίμα αγάπης οι ασθενείς θα αναρρώσουν γρήγορα. Οι ασθενείς πρέπει να αγαπούν τον θεραπευτή τους και οι θεραπευτές τους ασθενείς τους. Αυτού του είδους η κατάσταση αγάπης είναι καλύτερη από οποιοδήποτε βότανοφάρμακο. Το πρώτο το οποίο πρέπει να αναπτύξει ο άνθρωπος και ο θεραπευτής είναι η αγάπη. Τα λεφτά δεν είναι σημαντικά. Οι άνθρωποι εστιάζουν την προσοχή τους στα χρήματα έτσι ώστε να αγοράσουν σπίτια. Τελικά έρχεται ένας σεισμός και όλα τα σπίτια πέφτουν. Η αγάπη και η εσωτερική καλλιέργεια όμως παραμένουν όρθιες.
Μιλήστε μας για τις γυναικολογικές παθήσεις. «Το συναισθηματικό στρες προκαλεί στάση του ηπατικού τσι 7
Συνέντευξη του δασκάλου Ντουάν Τζι Λιάνγκ
το οποίο τελικά κινείται οριζόντια και προσβάλλει τον πι-σπλήνα (pí, 脾). Το αποτέλεσμα είναι τα ωφέλιμα να μην μπορούν να κινηθούν ανοδικά και γενικά να μην υπάρχουν καύσιμα για τις διάφορες διεργασίες του σώματος. Όταν τα καθαρά δεν κινούνται ανοδικά τότε υπάρχει δυσκολία συγκέντρωσης και πιθανόν ζάλη. Επίσης όταν δεν υπάρχουν αρκετά καύσιμα τότε ο ασθενής αισθάνεται κόπωση και ληθαργικότητα. Εδώ η προτεραιότητα είναι η θεραπεία του κέντρου, δηλαδή του σπλήνα καθώς και η προώθηση του τσι. Αν πρόκειται για χρόνια γυναικολογικά προβλήματα τότε πρέπει πάντα να τονώνουμε το γιν. Αυτό όμως είναι το δεύτερο βήμα στην θεραπεία το οποίο γίνεται αφού έχει αυξηθεί η όρεξη του ασθενή και επίσης έχει ομαλοποιηθεί η κίνηση του τσι. Σε όλες τις χρόνιες παθήσεις προσβάλλεται το γιν και για αυτό κατά τη θεραπεία χρόνιων παθήσεων πρέπει να τονώσουμε το γιν. Οι συνταγές που συχνά χρησιμοποιώ για τις θεραπείες των γυναικολογικών προβλημάτων έχουν ως βάση την συνταγή «Οκτώ Θησαυροί» (bā zhēn tāng, 八珍汤).»
παραμένει φυσικά δραστήριος, γρήγορος στις κινήσεις του, με το πνεύμα και το μυαλό του ζωντανά. Ο Ντουάν έχει βραβευτεί πολλές φορές, μεταξύ άλλων από το τμήμα ιατρικού τσι γκονγκ της κυβέρνησης της Κίνας, την διεθνή κοινότητα της ΚΙ, τον Καναδικό Σύλλογο Τσι Γκονγκ κ.ά. Ο ίδιος δεν θέλει να αποκαλείται από τους μαθητές του «δάσκαλος» ή «γιατρός» αλλά φίλος. Χαρακτηριστικά αναφέρει «ο δάσκαλος μπορεί να είναι κακός δάσκαλος, ο γιατρός μπορεί να είναι κακός γιατρός, αλλά ο φίλος είναι πάντα φίλος». ΑΝΑΦΟΡΕΣ 1.
Wikipedia, 2015. Manchuria.(online) Διαθέσιμο στο: htp:// en.wikipedia.org/wiki/Manchuria. (Πρόσβαση στις 27 Μαίου 2015)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1.
John King Fairbank, Merle Goldman. (2006) China a New History. 2nd Ed. The Belknap Press of Harvard University Press
2. Morris Rossabi. (2014) A History of China. Wiley Blackwell
Παρότι έχει ξεπεράσει τα 100 χρόνια ζωής, ο δάσκαλος Ντουάν
Αντιμετώπιση της Ατοπικής Δερματίτιδας με Κινέζικα Βότανα. Περιγραφή Περιστατικού Περίληψη
Τζένυ Γιού MAOM (Jenny Yu) Ανουπάμα Κιζακεβέτηλ BAMS (Ayurveda) MAOM L.Ac. (Anupama Kizhakkeveeil) Δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στο περιοδικό «Topics in Integraive Health Care» το 2012 Μετάφραση: Άσπα Ανωγιάτη Θ.Κ.Ι. (aspaluna@yahoo.gr)
Η Ατοπική Δερματίτιδα (ΑΔ) είναι μια χρόνια πάθηση με κύριο χαρακτηριστικό τον κνησμό και τη φλεγμονή του δέρματος. Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται σημαντική έξαρση της ΑΔ. Επίσης υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη θεραπεία της ΑΔ μέσω της Κινέζικης Ιατρικής (ΚΙ). Στόχος αυτής της μελέτης είναι η παρουσίαση της αντιμετώπισης με κινέζικα βότανα ενός περιστατικού ΑΔ σε αγόρι 6 μηνών. Ο ασθενής αυτός παρουσίασε ξηρότητα, ερύθημα και κνησμό στα δυο του μάγουλα καθώς και στις πτυχές των αγκώνων και των γονάτων. Η ΑΔ διαγνώστηκε από τον παιδίατρο του ασθενή σε ηλικία 2 μηνών. Η αρχική ιατρική συμβουλή που δόθηκε ήταν να αντικατασταθεί το γάλα του παιδιού με γάλα σόγιας. Όμως η κατάσταση μετά από αυτή την αλλαγή δεν μεταβλήθηκε. Επίσης έγινε συνταγογράφηση υδροκορτιζονούχας αλοιφής 0,5%, όμως η οικογένεια του παιδιού προτίμησε να μην τη χρησιμοποιήσει. Στη συνέχεια προτάθηκε στην οικογένεια να ενσωματωθεί στο γάλα ένα μίγμα από κινέζικα βότανα, αποτελούμενο από αμερικάνικο τζίνσενγκ (xī yáng shēn, 西洋参), πόρια (fú ling, 茯苓) και διοσκορέα (shān yào, 山药). Το μίγμα θα έπρεπε να λαμβάνεται τέσσερις φορές ημερησίως για 6 μήνες. Σταδιακά τα δερματικά εξανθήματα υποχώρησαν και ο ασθενής σταμάτησε να παρουσιάζει κνησμό. Όταν ο ασθενής έγινε 15 μηνών τα συμπτώματα είχαν ήδη εξαφανιστεί. Ο ασθενής παρέμεινε υπό παρακολούθηση για τα επόμενα 6 χρόνια, και μέσα σ’ αυτό το διάστημα η οικογένειά του δεν ανέφερε επανεμφάνιση των συμπτωμάτων. Η περίπτωση αυτή επιβεβαιώνει μια σειρά μελετών σχετικά με το ρόλο των κινέζικων βοτάνων στην αντιμετώπιση της παιδικής ΑΔ.
Εισαγωγή Η ΑΔ είναι μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση η οποία εμφανίζεται κυρίως στη νηπιακή ηλικία. Χαρακτηρίζεται από ξηροδερμία, ερύθημα και έντονο κνησμό(1,2). Η ΑΔ είναι η όγδοη πιο συνηθισμένη πάθηση σε άτομα κάτω των 25 ετών, και συνήθως εμφανίζεται στους πρώτους 6 μήνες της ζωής. Αφορά στον ίδιο βαθμό αγόρια και κορίτσια ως την ηλικία των 6 ετών, ενώ στη συνέχεια τα κορίτσια παρουσιάζουν ελαφρώς μεγαλύτερη συχνότητα. Τα τελευταία 30 χρόνια η εμφάνιση της νόσου έχει διπλασιαστεί(3). Σήμερα επηρεάζει πάνω από 10-20% των παιδιών και 1-3% των ενηλίκων στις βιομηχανικές χώρες(4), ενώ η ετήσια συχνότητα εμφάνισης υπολογίζεται στο 15/1,000(5).
γενειακό ιστορικό παρουσίας ΑΔ, δερματικά εξανθήματα στο πρόσωπο και σε εκτείνουσες επιφάνειες σε βρέφη και νήπια, καθώς και λειχηνοποίηση σε μεγαλύτερης ηλικίας παιδιά και ενήλικες(8). Η διάγνωση γίνεται βάσει της ύπαρξης των τυπικών σημείων και συμπτωμάτων. Δεν υπάρχουν ειδικές διαγνωστικές εξετάσεις για την ΑΔ(8). Οι συμβατικές ιατρικές θεραπείες για την ΑΔ περιλαμβάνουν τη συχνή εφαρμογή ενυδατικής κρέμας για την ανακούφιση της ξηροδερμίας και τη χρήση τοπικών κορτικοστεροειδών(1). H αναγνώριση και ελαχιστοποίηση της επαφής με αλλεργιογόνους παράγοντες συμβάλλει επίσης στον έλεγχο της πάθησης(9). Η έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία έχει επίσης τοπική ανοσορρυθμιστική επίδραση στους προσβληθέντες ιστούς και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μείωση της δριμύτητας και της συχνότητας των κρίσεων(9). Οι θεραπείες αυτές είναι μερικές φορές αναποτελεσματικές και/ή προκαλούν ανεπιθύμητες αντιδράσεις, καθιστώντας προφανή την ανάγκη για εναλλακτικές θεραπείες(10).
Παρόλο που η αιτιολογία της ΑΔ είναι άγνωστη, σε πολλές περιπτώσεις συνδέεται με την αλλεργική ρινίτιδα ή το άσθμα(2,4). Η σύνδεση μεταξύ αυτών των παθήσεων δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί(6). Οι μελέτες σχετικά με το ρόλο των γονιδίων στην ατοπική δερματίτιδα δεν έχουν οδηγήσει σε ξεκάθαρα συμπεράσματα(7). Η διάγνωση της ατοπικής δερματίτιδας βασίζεται κυρίως στα ευρήματα από το ιστορικό και την κλινική εξέταση. Σημαντικό είναι να διερευνηθούν πιθανοί επιβαρυντικοί παράγοντες όπως η έκθεση σε αλλεργιογόνα, χημικά, τρόφιμα και στρες. Τα κύρια διαγνωστικά χαρακτηριστικά της ΑΔ περιλαμβάνουν τον κνησμό, την υποτροπιάζουσα δερματίτιδα, το οικο-
Η ΚΙ είναι μια θεραπεία για την ΑΔ που χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια και για αυτό παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον(11). Το περιστατικό που θα παρουσιάσουμε απεικονίζει τη χρήση κινέζικων βοτάνων για την αντιμετώπιση της ΑΔ σε ένα αγόρι 6 μηνών. Η έρευνα στη σχετική βιβλιογραφία δεν 9
Αντιμετώπιση της Ατοπικής Δερματίτιδας με Κινέζικα Βότανα.
εντόπισε άρθρα για τη χρήση αντίστοιχου συνδυασμού βοτάνων για την ΑΔ σε παιδιά.
κράτησης σι-υγρασίας στο δέρμα(13). Η διάγνωση της γλώσσας είχε διάφορα σημεία που την έκαναν πολύ σημαντική σε αυτή την περίπτωση. Σύμφωνα με τη διάγνωση της γλώσσας στην ΚΙ, η γλώσσα σχεδόν πάντοτε αντικατοπτρίζει την πραγματική κατάσταση του ασθενούς. Η όψη της γλώσσας είναι ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο που δείχνει τη βελτίωση ή την επιδείνωση της κατάστασης του ασθενούς. Η τοπογραφία της γλώσσας (η αντιστοιχία διαφορετικών περιοχών της γλώσσας με διαφορετικά όργανα) είναι αντικείμενο μιας αρκετά γενικευμένης συμφωνίας. Η διάγνωση της γλώσσας είναι σχετικά αντικειμενική σε σύγκριση με άλλες τεχνικές, όπως είναι π.χ. οι διάφορες ερμηνείες των χαρακτηριστικών του σφυγμού(14). Το επίχρισμα της γλώσσας του ασθενούς ήταν λευκό και παχύ με ελαφρά ορατό το όριο της γλώσσας. Λόγω του μικρού μεγέθους της γλώσσας του βρέφους, το ορατό όριο έδειχνε πως το επίχρισμα στο κεντρικό σώμα της γλώσσας ήταν πολύ παχύτερο από ότι το όριο (ενώ σε μια γλώσσα ενηλίκου θα ήταν σαφώς πιο παχύ μόνο στην περιοχή του κέντρου). Το κέντρο της γλώσσας αντιστοιχεί στον πι-σπλήνα σύμφωνα με την τοπογραφία, και το παχύ λευκό επίχρισμα υποδεικνύει ανεπάρκεια του πι-σπλήνα(14). Με όλα αυτά τα δεδομένα, η διάγνωση της ΚΙ ήταν ανεπάρκεια πι-σπλήνα η οποία είχε ως αποτέλεσμα την κατακράτηση σι-υγρασίας.
Παρουσίαση του περιστατικού Το περιστατικό αφορούσε ένα αγόρι 6 μηνών από την Ασία. Γεννήθηκε φυσιολογικά και δεν είχε άλλα προβλήματα υγείας. Η γενική εικόνα της υγείας του ήταν πολύ καλή. Δεν υπήρχε ιστορικό ΑΔ στην οικογένεια. Τα συμπτώματα άρχισαν να εκδηλώνονται όταν ήταν 2 μηνών. Στην αρχή υπήρχε μόνο ένας ελαφρός αποχρωματισμός και στα δύο μάγουλα. Ο παιδίατρος αρχικά αναγνώρισε το περιστατικό ως αλλεργική αντίδραση την οποία απέδωσε στην κατανάλωση ενός βρεφικού γάλακτος. Η αρχική θεραπεία ήταν η αντικατάστασή του με γάλα σόγιας και αργότερα με το ειδικό βρεφικό γάλα Nutramigen για αλλεργικά μωρά. Ενυδατική κρέμα με βάση τη βρώμη εφαρμοζόταν καθημερινά στο δέρμα του ασθενούς. Αργότερα εμφανίστηκε ένα κνησμώδες εξάνθημα με κόκκινες κηλίδες στα μάγουλα του ασθενούς και στις πτυχώσεις των αγκώνων και των γονάτων του (Φωτ. 1). Τότε διαγνώστηκε με ΑΔ. Συνταγογραφήθηκε αλοιφή υδροκορτιζόνης 0.5% για εφαρμογή στις πάσχουσες περιοχές. Ωστόσο, η οικογένεια του ασθενούς αποφάσισε να μην εφαρμόσει την αλοιφή, επειδή ήταν ενήμερη για την πιθανότητα απίσχνανσης του δέρματος. Όταν ο ασθενής ήταν 6 μηνών, η οικογένεια αποφάσισε να δοκιμάσει την ΚΙ.
Αρχές για τη θεραπεία της ΑΔ στην ΚΙ Αφού η διάγνωση της ΚΙ για αυτή τη περίπτωση ασθενούς ήταν ανεπάρκεια της λειτουργίας (τσι) του πι-σπλήνα, ήταν απαραίτητο να τονώσουμε και να ενδυναμώσουμε τον πι-σπλήνα ώστε να εξαφανίσουμε την κατακράτηση σι-υγρασίας στο δέρμα(13). Λαμβάνοντας υπ’όψη τη νεαρή ηλικία του ασθενούς, η θεραπευτική προσέγγιση περιλάμβανε κινέζικα βότανα με ήπια γεύση και λειτουργία, που διέθεταν όμως την ικανότητα επίτευξης του επιθυμητού αποτελέσματος. Επιλέξαμε τρία βότανα για τη θεραπεία αυτού του ασθενούς (Πίν. 1).
Φωτογραφία 1: Ο ασθενής πριν την έναρξη της θεραπείας
Πίνακας 1. Βότανα που χρησιμοποιήθηκαν στη θεραπεία Βότανο
Λειτουργία
Τζίνσενγκ Δυναμώνει το τσι του αμερικάνικο (xī πι-σπλήνα yáng shēn, 西 洋参)
Διάγνωση ΚΙ Η διάγνωση έγινε με βάση το ιστορικό, την εμφάνιση του δέρματος και την εξέταση της γλώσσας. Η αιτιολογία της ΑΔ σύμφωνα με την ΚΙ έχει άμεση σχέση με την κατάσταση και τη λειτουργία των τζανγκ φου - εσωτερικών οργάνων (zàng fǔ, 脏 腑)(12). Η έλλειψη όρεξης είναι η πιο συχνή δυσαρμονία του πισπλήνα (pí, 脾) σύμφωνα με την κλασική διαφοροδιάγνωση κατά σύνδρομα της ΚΙ. Η μειωμένη ικανότητα του πι-σπλήνα για μετασχηματισμό και μεταφορά προκαλεί διάφορα πεπτικά προβλήματα, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε κατακράτηση σι-υγρασίας (shī, 湿)(13). Καθώς οι γονείς ανέφεραν ότι το παιδί τους έτρωγε μικρότερη ποσότητα από ότι είχε συστήσει ο παιδίατρος με βάση την ηλικία, το ύψος και το βάρος του, η μειωμένη όρεξη του ασθενούς παρέπεμπε σε ανεπάρκεια του πι-σπλήνα. Η εμφάνιση του εξανθήματος στο δέρμα του ασθενούς αποτελούσε επίσης μια ένδειξη για την πιθανότητα κατα-
Προτεινόμενη Δόση δόση για ενήλικες 9 γρ.
2,25 γρ.
Πόρια (fú ling, 茯苓)
Δυναμώνει τον πισπλήνα, αποστραγγίζει τη σι-υγρασία
15 γρ.
3,5 γρ.
Διοσκορέα (shān yào, 山 药)
Τονώνει τον πι-σπλήνα
30 γρ.
6 γρ.
Η δοσολογία είναι σημαντικό ζήτημα στη σύνθεση μιας βοτανικής συνταγής. Παρόλο που η προτεινόμενη δόση για το κάθε βότανο παρέχεται στις αναφορές, υπάρχουν εξαιρέσεις ανάλογα με την περίπτωση. Εννοείται πως οι πολύ εξασθενημένοι ασθενείς, οι ηλικιωμένοι και τα νήπια συνήθως δε μπορούν να ανεχτούν μια πολύ δυνατή συνταγή ή μια πολύ μεγάλη 10
Τζένυ Γιού, Ανουπάμα Κιζακεβέτηλ
δόση(15). Η δοσολογία των βοτάνων σε αυτή τη συνταγή μειώθηκε στο ένα τέταρτο της προτεινόμενης δόσης των ενηλίκων, με μια ελαφριά τροποποίηση ώστε να εξυπηρετήσει καλύτερα τις ανάγκες του ασθενούς.
Φωτογραφία 3: Ο ασθενής 6 μήνες από την έναρξη της θεραπείας
Αποτελέσματα Οι γονείς του ασθενούς παρασκεύαζαν καθημερινά την κάθε συσκευασία βοτάνων (όπως αναλύεται στον Πίνακα 1). Τα βότανα ετοιμάζονταν στον ατμό και δεν βράζονταν, για μεγαλύτερη ευκολία και μέγιστη διατήρηση της δύναμής τους, με 6 ποτήρια φιλτραρισμένου νερού. Το μίγμα βοτάνων χρησιμοποιούνταν ως υποκατάστατο του νερού για την ετοιμασία του βρεφικού γάλακτος. Ο ασθενής λάμβανε το γάλα 4 φορές την ημέρα, 177,5 ml σε κάθε δόση. Το υπόλοιπο μίγμα λαμβανόταν ως υποκατάστατο νερού ή μαζί με το φαγητό. Τα αφεψήματα παρασκευάζονταν καθημερινά φρέσκα για να έχουν τη μεγαλύτερη δυνατή επίδραση και ο ασθενής τα λάμβανε καθημερινά για διάστημα 6 μηνών. Μια ενυδατική λοσιόν με βάση τη βρώμη εφαρμοζόταν πολλές φορές την ημέρα στο δέρμα του ασθενούς. Δε χρησιμοποιήθηκαν άλλες θεραπείες. Οι επισκέψεις στο γιατρό ήταν κάθε δύο εβδομάδες για τους πρώτους 3 μήνες ώστε να ελέγχεται η πρόοδος του ασθενούς. Ως μέτρο για το αποτέλεσμα σε αυτή τη μελέτη χρησιμοποιήθηκε η ελάττωση των προσβεβλημένων περιοχών, του κοκκινωπού αποχρωματισμού και του κνησμού. Με τη χρήση του αφεψήματος βοτάνων μειώθηκαν σταδιακά τα εξανθήματα του ασθενούς τόσο στα μάγουλα όσο και στις πτυχώσεις των αγκώνων και των γονάτων (Φωτ. 2). Οι γονείς ανέφεραν ότι ο ασθενής σταμάτησε να ξύνει τις προσβεβλημένες περιοχές. Δεν αναφέρθηκαν παρενέργειες.
Ανάλυση Η βιβλιογραφία μάς δείχνει πως η ΚΙ μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική στη διαχείριση της ΑΔ(18,19). Ωστόσο, οι περισσότερες από αυτές τις μελέτες έχουν πραγματοποιηθεί με ενήλικες. Δεν υπήρχαν μελέτες για την αποτελεσματικότητα αυτής της συνταγής για θεραπεία της ΑΔ στα παιδιά. Όσον αφορά τον ασθενή που αναφέρουμε σε αυτό το περιστατικό, 6 μήνες χρήσης της κινέζικης συνταγής βοτάνων ήταν αποτελεσματικοί στην αντιμετώπιση της ΑΔ. Αυτή η θεραπεία θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όταν οι γονείς ασθενών με ατοπική δερματίτιδα αναζητούν μια εναλλακτική λύση έναντι των συμβατικών ιατρικών θεραπειών όπως π.χ. τα κορτιζονούχα σκευάσματα. Η αιτιολογία της ΑΔ σύμφωνα με την ΚΙ συνδέεται στενά με την κατάσταση και τη λειτουργία των τζανγκ φου-εσωτερικών οργάνων. Έτσι δημιουργούνται κατηγορίες με βάση την υπερβολή ή την ανεπάρκεια, την παρουσία νοσογόνων παραγόντων που σχετίζονται με διάφορα εσωτερικά όργανα κ.λπ. Η κύρια λειτουργία του πι-σπλήνα είναι να μεταφέρει και να μετατρέπει θρεπτικές ουσίες, να απορροφά τις θρεπτικές ουσίες από την τροφή και να διαχωρίζει τα χρήσιμα από τα άχρηστα μέρη. Ακόμη, ελέγχει τη μετατροπή, το διαχωρισμό και την κίνηση των υγρών. Αν αυτή η λειτουργία είναι ανεπαρκής και εξασθενημένη τότε τα υγρά δεν θα μετασχηματιστούν ή δεν θα μεταφερθούν ικανοποιητικά και στη συνέχεια μπορεί να συσσωρευθούν για να σχηματίσουν τη σι-υγρασία. Η κατακράτηση σι-υρασίας στο δέρμα είναι το βασικό αίτιο πολλών δερματικών παθήσεων που μπορεί να εκδηλωθούν ως βλατίδες και άλλου τύπου εξανθήματα, καθώς και οίδημα στο δέρμα(12). Σε αυτόν τον ασθενή η πρωταρχική αιτία του δερματικού εξανθήματος βρέθηκε να είναι η ανεπάρκεια της λειτουργίας του πισπλήνα με αποτέλεσμα την κατακράτηση υγρασίας στο δέρμα του ασθενούς. Ο τρόπος δράσης των κινέζικων βοτάνων έχει συζητηθεί στη βιβλιογραφία. Η έρευνα δείχνει ότι η κλινική αποτελεσματικότητα οφείλεται στην ικανότητά των βοτάνων να τροποποιούν τις ανοσολογικές οδούς, οι οποίες είναι υπεύθυνες για την κατάσταση(20).
Φωτογραφία 2: Ο ασθενής 4 μήνες από την έναρξη της θεραπείας
Όταν ο ασθενής έγινε ενός έτους το εξάνθημα ήταν ελάχιστα ορατό (Φωτ. 3). Σε ηλικία 15 μηνών το εξάνθημα είχε εξαφανιστεί εντελώς. Ο έλεγχος του ασθενούς (ο οποίος σήμερα είναι 7 ετών) συνεχίστηκε, χωρίς να παρουσιαστούν υποτροπές της κατάστασης.
Λόγω της νεαρής ηλικίας του ασθενούς δεν έγινε εφαρμογή βελονισμού. Κατά την θεραπεία ενήλικων ασθενών τα σημεία 11
Αντιμετώπιση της Ατοπικής Δερματίτιδας με Κινέζικα Βότανα.
που συχνά χρησιμοποιούνται βοηθητικά στη θεραπεία με βότανα για την αντιμετώπιση της ΑΔ λόγω ανεπάρκειας στου πισπλήνα είναι τα εξής: RN 6 Τσι Θάλασσα (Qì Hăi, 气海), RN 12 Μέσο Στομάχου (Zhōng Wăn, 中脘), ST 36 Ποδιού Τρία Λι (Zú Sān Lǐ, 足三里), SJ 5 Εξωτερικό Πέρασμα (Wài Guān, 外关), LI 11 Κύρτωμα Λίμνης (Qū Chí, 曲池), LU 7 Διακλαδιζόμενη Σχισμή (Liè Quē, 列缺), ST 40 Άφθονη Διόγκωση (Fēng Lóng, 丰 隆), SP 9 Γιν Λόφου Πηγή (Yīn Líng Quán, 阴陵泉).
6. Klüken H, Wienker T, Bieber T. Atopic eczema/dermaiis syndrome - a geneically complex disease. New advances in discovering the geneic contribuion. Allergy. 2003;58(1):5–12. 7. Palmer LJ, Cookson WO. Genomic approaches to understanding asthma. Genome Res. 2000;10(9):1280–1287. 8. Correale C, Walker C, Murphy L, Craig T. Atopic dermaiis: A review of diagnosis and treatment. Am Fam Physician. 1999; 15;60(4):11911198. 9. Beaie PE, Finlan LE, Kernohan NM, et al. The efect of ultraviolet (UV) A1, UVB and solar-simulated radiaion on p53 acivaion and p21. Br. J. Dermatol. 2005;152(5):1001–1008.
Περιορισμοί Περιορισμοί σε αυτή την έκθεση του περιστατικού είναι το γεγονός ότι τα αποτελέσματα μπορεί να οφείλονται σε μη ελεγχόμενους παράγοντες όπως η φυσιολογική εξέλιξη της πάθησης καθώς και τυχόν αλλαγές στη ζωή του ασθενούς, όπως η διατροφή ή η έκθεση σε αλλεργιογόνα.
10. ohnston GA, Bilbao RM, Graham-Brown RA. The use of complementary medicine in children with atopic dermaiis in secondary care in Leicester. JBr J Dermatol, 2003;149:566–571. 11. Zhang W, Leonard T, Bath-Hextall F, et al. Chinese herbal medicine for atopic eczema. Cochrane Database Syst Rev. 2005;(2):CD002291. Yu H, Lin Y, Chiao S. TCM treatment on pediatric atopic dermaiis: 12. case studies. Taiwan Journal of Clinical Chinese Medicine. 2007;13(4):266–7.
Συμπέρασμα Το περιστατικό αυτό παρουσιάζει ένα θετικό αποτέλεσμα για τη θεραπεία της ΑΔ σε βρέφος, η οποία είχε προκληθεί από την ανεπάρκεια του πι-σπλήνα με ταυτόχρονη συσσώρευση σιυγρασίας, αιτία η οποία είναι αρκετά συχνή. Η φυσική προσέγγιση των βοτάνων στην περίπτωση αυτή επιλέχθηκε με σκοπό την πρόληψη των παρενεργειών που μπορεί να προκληθούν από συμβατικά φάρμακα, όπως τα κορτικοστεροειδή και αντιισταμινικά που χρησιμοποιούνται σήμερα για τη θεραπεία της παιδικής ΑΔ. Δεδομένου ότι η συχνότητα της ΑΔ συνεχίζει να αυξάνεται στα παιδιά, η εξεύρεση μια φυσικής και ασφαλούς θεραπευτικής προσέγγισης είναι σημαντική. Στο μέλλον ελεγχόμενες μελέτες θα πρέπει να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια των κινέζικων βοτάνων για τη θεραπεία της ΑΔ στα βρέφη.
13. Maciocia G. The Foundaions of Chinese Medicine: A Comprehensive Text for Acupuncturists and Herbalists. Second Ediion. 2nd ed. Churchill Livingstone; 2005. 14. Maciocia G. Tongue Diagnosis in Chinese Medicine. Revised Ed. Eastland Pr; 1995. 15. Bensky D. Chinese Herbal Medicine: Materia Medica. Revised. Eastland Pr; 1993. 16. Gao Y, Chen Y, Wang B. [Research on the mechanism of Yin-enriching and Qi-reinforcing, strengthening body and toniicaion deiciency syndrome acion of radix Panacis quinquefolii]. Zhong Yao Cai. 1998;21(12):621–624. 17. Yen K-Y. Illustrated Chinese Materia Medica: Crude and Prepared. Redwing Book Co/SMC; 1993. 18. Henderson CA, Morries A, Wilson A, LLchyshyn A. An open study comparing the eicacy of two diferent Chinese herbal therapy formulaions in atopic eczema and their efects on circulaing acivated T-lymphocytes. J Dermatol Treatment, 2000;11:91–96.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
19. Hon KL, Leung TF, Ng PC, et al. Eicacy and tolerability of a Chinese herbal medicine concocion for treatment of atopic dermaiis: A randomized, double-blind, placebo-controlledstudy. Br J Dermatol,2007;157:357–363.
1.
Siegfried E, Korman N, Molina C, Kianifard F, Abrams K. Safety and eicacy of early intervenion with pimecrolimus cream 1% combined with coricosteroids for major lares in infants and children with atopic dermaiis. J Dermatolog Treat. 2006;17(3):143–150.
2.
Paternoster L, Standl M, Chen C-M, et al. Meta-analysis of genomewide associaion studies ideniies three new risk loci for atopic dermaiis. Nat. Genet. 2012;44(2):187–192.
20. Latchman Y, Banerjee P, Poulter LW, et al. Associaion of immunological changes with clinical eicacy in atopic eczema paients treated with tradiional Chinese herbal therapy(Zemaphyte®). Int Arch Allergy Immunol, 1996;109:243–249.
3.
Saito H. Much atopy about the skin: genome-wide molecular analysis of atopic eczema. Int. Arch. Allergy Immunol. 2005;137(4):319–325.
21. Hseuh CC. Acupuncture: A Comprehensive Text. 1st ed. Eastland Press; 1981.
4.
Boguniewicz M, Leung DYM. Atopic dermaiis: a disease of altered skin barrier and immune dysregulaion. Immunol. Rev. 2011;242(1):233–246.
22. Xinnong C ed. Chinese Acupuncture and Moxibusion. 1st ed. Foreign Languages Press; 1990.
5.
Anderson ML. Atopic dermaiis--more than a simple skin disorder. J Am Acad Nurse Pract. 2005;17(7):249–255.
12
Βελονισμός ή Botox; Σύγκριση μεταξύ βελονισμού και βουτιλινικής νευροτοξίνης στο πεδίο της αισθητικής Σαμ Κόρμπαν (Sam Corban) Δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στο περιοδικό “Journal of the New Zealand Register of Acupuncturists” το 2008 Μετάφραση: Ειρήνη Περβολαράκη Θ.Κ.Ι. (e.pervolaraki@outlook.com. gr)
Τον τελευταίο καιρό έχει ανέλθει η δημοφιλία του βελονισμού ως μεθόδου αισθητικής θεραπείας προσώπου. Η ισχυρότερη δράση του βελονισμού στο πεδίο αυτό υποστηρίζεται ότι είναι η λείανση των λεπτών γραμμών και ρυτίδων. Ως προς αυτό, ο βελονισμός είναι συγκρίσιμος με το φάρμακο που περιέχει Βουτιλινική Νευροτοξίνη (ΒΝ), το οποίο κυκλοφορεί κυρίως ως Botox. Οι ασθενείς που έχουν καταρχήν ενδιαφέρον για τον αισθητικό βελονισμό ρωτούν συχνά για τη σύγκριση μεταξύ βελονισμού και botox καθώς και για τα ερευνητικά δεδομένα τα οποία υφίστανται αναφορικά με την αποτελεσματικότητα του αισθητικού βελονισμού. Προς το παρόν είναι λίγες οι κλινικές έρευνες που αφορούν στην αποτελεσματικότητα του αισθητικού βελονισμού. Παρόλα αυτά, συμπέρασμα για τη χρησιμότητά του μπορεί να συναχθεί από τις γνώσεις περί των γενικών μηχανισμών δράσης του βελονισμού, από δοκιμές βελονισμού όσον αφορά άλλες παθήσεις του προσώπου και, κυρίως, από την κλινική εμπειρία.
Υπόβαθρο Το botox είναι ένα από τα προϊόντα της ΒΝ. Προέρχεται από το βακτήριο κλωστηρίδιο Botulinum, το οποίο αναπτύσσεται σε προϊόντα κρέατος τα οποία έχουν φυλαχθεί ή παρασκευσθεί με τρόπο ακατάλληλο. Παρόλο που αποτελεί μια από τις πλέον τοξικές φυσικές ουσίες του κόσμου, όπως και πολλές άλλες νευροτοξίνες, έχει βρεθεί ότι διαθέτει ιατρική χρησιμότητα. Το 1949 οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η ΒΝ παρεμποδίζει τη δραστηριότητα του νευροδιαβιβαστή ακετυλοχολίνη στη νευρομυική σύναψη, αποτρέποντας τη μυική σύσπαση. Ακολούθως, τις δεκαετίες ’70 και ’80 η ΒΝ υποβλήθηκε σε κλινικές δοκιμές για τη θεραπεία του μυικού σπασμού. Η επιτυχής έκβαση των δοκιμών αυτών οδήγησε στη χρησιμοποίησή της σε ένα ευρύ φάσμα μυικών παθήσεων, συμπεριλαμβανομένης της ημικρανίας, του βλεφαρόσπασμου, της υπεριδρωσίας, της αυχενικής δυστονίας, του χρόνιου κροταφογναφικού πόνου, καθώς και διαταραχών του κεντρικού νευρικού συστήματος, όπως η νόσος Πάρκινσον και η σκλήρυνση κατά πλάκας. Κατά τη διάρκεια των παραπάνω δοκιμών, οι ασθενείς παρατήρησαν ότι η ΒΝ μείωνε παράλληλα την εμφάνιση των λεπτών γραμμών και ρυτίδων, κάνοντας έτσι τα πρόσωπα των ασθενών να φαίνονται νεώτερα. Με τον τρόπο αυτό, οι ενδείξεις χρήσης της διευρύνθηκαν συμπεριλαμβάνοντας το πεδίο της αισθητικής. Βεβαίως, παρόλο που η ανακάλυψη αυτή είχε πραγματοποιηθεί ήδη από το 1987, η χρήση της ΒΝ για αισθητικούς σκοπούς δεν είχε εγκριθεί από τις Η.Π.Α και άλλες χώρες μέχρι και το 2002. Παρόλο όμως το σχετικά πρόσφατο της διεύρυνσης της χρήσης της ως αισθητικής θεραπείας, η ΒΝ είναι σήμερα η πιο δημοφιλής αισθητική θεραπεία σε χώρες όπως η Η.Π.Α. (Flynn 2006). Ο βελονισμός διαθέτει μακρά ιστορία στη θεραπεία παθήσεων του προσώπου. Απ’ όταν άρχισε η ευρεία διάδοση του βελονισμού στη δύση τη δεκαετία του ’70, έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία πλήθους παθήσεων του προσώπου όπως προσδιορί-
ζονται από τη δυτική ιατρική, όπως η πάρεση προσωπικού νεύρου, ο πόνος εντοπιζόμενος σε μύες του προσώπου, η χρόνια κροταφογναθική διαταραχή, η ημικρανία, ο πονοκέφαλος κ.λπ. Από την παραπάνω παράθεση γίνεται φανερό ότι ο βελονισμός και η ΒΝ έχουν αλληλοεπικαλυπτόμενες χρήσεις. Αν η ΒΝ θεραπεύει τις παθήσεις αυτές προκαλώντας προσωρινή μυική παράλυση, πώς δρα στις περιπτώσεις αυτές ο βελονισμός σύμφωνα τόσο με την Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική (Π.Κ.Ι) όσο και με τη δυτική ιατρική; Και μήπως αυτό σημαίνει ότι ο βελονισμός έχει και εφαρμογές στο πεδίο της αισθητικής; Μολονότι σύμφωνα με τη δυτική ιατρική η υγεία του δέρματος εξαρτάται από τη λειτουργία των εσωτερικών οργάνων, αυτό συχνά παραλείπεται στο πλαίσιο της αισθητικής θεραπείας. Σύμφωνα όμως με μια θεμελιώδη αρχή της Π.Κ.Ι., ο οργανισμός είναι ένα ενιαίο σύστημα. Επομένως η θεραπεία των τζανγκ φου-εσωτερικών οργάνων (zàng fǔ, 脏腑) είναι αναγκαίο μέρος οποιουδήποτε πρωτοκόλλου θεραπείας προσώπου. Η απορρύθμιση των τζανγκ φου-εσωτερικών οργάνων θα έχει άμεση επίπτωση στην υγεία του δέρματος. Ας παραθέσουμε ένα σύντομο (και φυσικά μη πλήρες) παράδειγμα: ο πι-σπλήνας (pí, 脾) μεταφέρει καθαρά οργανικά υγρά στον φέι-πνεύμονα (fèi, 肺), ο οποίος με τη σειρά του εφυγραίνει το δέρμα και ελέγχει τους πόρους. Το σούε-αίμα του γκαν-ήπατος (gān, 肝) θρέφει το δέρμα και τα μαλλιά. Έτσι οποιαδήποτε ανισορροπία των τζανγκ φου-εσωτερικών οργάνων μπορεί να απεικονιστεί στην κατάσταση της υγείας του δέρματος: για παράδειγμα η ξηρότητα του φέι-πνεύμονα μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρες ή αυξημένες ρυτίδες ή η υγρασία-ζέστη στο γκαν-ήπαρ σε ακμή. Επίσης, οι βλαπτικοί παράγοντες μπορούν να επιφέρουν δυσλειτουργία των τζανγκ φου-εσωτερικών οργάνων. Για παράδειγμα, η σι-υγρασία (shī, 湿) εμποδίζει τη λειτουργία του πισπλήνα και μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία φλύκταινας και δερματικού οιδήματος. Καθένα από τα αισθητήρια όργανα 13
Βελονισμός ή Botox Σύγκριση μεταξύ βελονισμού και βουτιλινικής νευροτοξίνης στο πεδίο της αισθητικής
του προσώπου συνδέεται και με ένα διαφορετικό τζανγκ όργανο, π.χ., το σούε-αίμα του γκαν-ήπατος θρέφει τα μάτια. Επίσης, από πλευράς καναλιών, όλα τα γιανγκ κανάλια διατρέχουν το πρόσωπο. Με επιλογή των κατάλληλων καναλιών, μπορεί να ρυθμιστεί το τσι και το σούε-αίμα του προσώπου. Επιπλέον, είναι σημαντικό να επιλεγούν και τοπικά σημεία στο πρόσωπο ώστε να κινηθεί το τσι και το σούε-αίμα τόσο στα πρωτεύοντα κανάλια όσο και στα κανάλια λουό. Παρόλα αυτά, το γεγονός ότι οι θεραπευόμενοι είναι δυτικοί και οι ασθένειες αυτἐς της δυτικής ιατρικής, καθιστά απαραίτητη την πληροφόρηση σχετικά με τον μηχανισμό δράσης του βελονισμού από την οπτική της δυτικής ιατρικής. Η γενική επίδραση του βελονισμού στον οργανισμό μπορεί να βοηθήσει στην εξήγηση του σκεπτικού βάσει του οποίου χρησιμοποιείται ο βελονισμός στη θεραπεία προσώπου, ιδίως στη βάση τη ρύθμιση της κυκλοφορίας του αίματος/μικροκυκλοφορίας, της ανοσοαντίδρασης και της νευρομυικής λειτουργίας. Όσον αφορά στην κυκλοφορία του αίματος, σε μια πρόσφατη μελέτη μετρήθηκε η μεταβολή στη δερματική κυκλοφορία στα σημεία LI 4 Ενωτική Κοιλάδα (Hé Gǔ, 合谷) και LI 11 Κύρτωμα Λίμνης (Qū Chí, 曲池) με τη βοήθεια μέτρησης ροής μέσω Laser Doppler. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όταν γινόταν χειρισμός στη βελόνα ή δεν γινόταν χειρισμός αλλά ο ασθενής αισθανόταν μουντό πόνο-μούδιασμα, υπήρχε σημαντική αύξηση στη δερματική αιματική ροή. Σε αντιπαραβολή, μη βελονιστικά σημεία δίπλα στα σημεία αυτά LI 4 και LI 11 δεν εμφάνιζαν παρά μικρή αύξηση στην αιματική ροή (Kuo 2004). Στην περίπτωση βελονισμού στο πρόσωπο, η αύξηση της δερματικής αιματικής ροής μπορεί να αυξήσει την οξυγόνωση των ιστών και να βελτιώσει την ανοσοαντίδραση-αναπλαστική λειτουργία. Ειδικότερες μελέτες έχουν αποδείξει ότι ο ηλεκτροβελονισμός ρυθμίζει την ανοσοαντίδραση μειώνοντας τις προφλεγμονώδεις κυτοκίνες (Sung 2005). Παρόλα αυτά αυτός είναι ένας μόνο από τους τρόπους με τους οποίους ο βελονισμός μπορεί να προκαλέσει αντιφλεγμονώδη αντίδραση. Πέραν της μείωσης του πόνου και της ρύθμισης της ανοσοαντίδρασης, έχει αποδειχθεί ότι ο βελονισμός έχει εξισορροπητική δράση και στο νευρομυικό σύστημα. Υπάρχει σημαντικός αριθμός κλινικών μελετών με αντικείμενο τη διερεύνηση της χρήσης του βελονισμού σε παθήσεις του προσώπου. Προσφάτως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κατέταξε τον βελονισμό ως αποτελεσματική θεραπεία για τον χρόνιο πόνο του προσώπου (συμπεριλαμβανομένης της κρανιογναθικής διαταραχής), την ημικρανία, τον πονοκέφαλο τάσης, τον γενικό πονοκέφαλο, τον πόνο και τη δυσλειτουργία της κροταφογναθικής άρθρωσης (WHO 2003). Οι μελέτες αυτές αποδεικνύουν την ικανότητα του βελονισμού να ρυθμίζει τη νευρική και μυική λειτουργία, γεγονός το οποίο σχετίζεται ιδιαιτέρως με τον αισθητικό βελονισμό καθώς η ρύθμιση του μυικού τόνου οδηγεί σε μείωση των γραμμών και ρυτίδων. Οι έρευνες επί του αισθητικού βελονισμού συγκεκριμένα είναι αρκετά περιορισμένες. Πρόσφατη μελέτη σε ζώα η οποία διερεύνησε την επίδραση περικυκλωτικού βελονισμού σε δέρμα ποντικού, αποκάλυψε ότι ο περικυκλωτικός βελονισμός είχε σημαντική αισθητική επίδραση, καθώς αύξανε τη δραστηριότητα των ινοβλαστών καθώς και την ποσότητα του υδατοδιαλυτού
κολλαγόνου στο δέρμα (Lu 2008). Μια άλλη μελέτη, δημοσιευμένη στην Επιθεώρηση Κλινικού Βελονισμού (Journal of Clinical Acupuncture) το 1996, γίνεται συχνά αντικείμενο αναφοράς σε ιστοσελίδες που προωθούν τον αισθητικό βελονισμό. Η μελέτη αυτή είχε ανακαλύψει ότι με τον αισθητικό βελονισμό 90% των ασθενών είχαν «αξιοσημείωτη βελτίωση» στα πρόσωπά τους βιώνοντας ταυτόχρονα μια συνολική αναζωογόνηση που δεν περιοριζόταν στο πρόσωπο. Τα αποτελέσματα αυτά φαίνονται ασυνήθιστα υψηλά και η μελέτη χρειάζεται να επαναληφθεί προκειμένου να διακριβωθεί η αποτελεσματικότητα. Συζήτηση Τόσο ο βελονισμός όσο και η ΒΝ χρησιμοποιούνται στη θεραπεία παθήσεων του προσώπου. Ο μηχανισμός δράσης της ΒΝ είναι η διακοπή της μετάδοσης των νευρικών σημάτων με αποτέλεσμα την παράλυση ή «χαλάρωση» συγκεκριμένων μυών του προσώπου. Στο πλαίσιο της αισθητικής, η μείωση του μυικού τόνου συνεπάγεται τη μείωση ή προσωρινή εξαφάνιση των γραμμών και ρυτίδων στην περιοχή του συγκεκριμένου μυ. Αυτό εμποδίζει επίσης το σχηματισμό νέων γραμμών και ρυτίδων, καθώς χωρίς μυικό τόνο είναι αδύνατον να σχηματιστούν γραμμές και ρυτίδες. Πιθανολογείται ακόμα ότι η μυική παράλυση την οποία προκαλεί η ΒΝ αυξάνει επίσης την παραγωγή κολλαγόνου. Αντιστρόφως, ο βελονισμός μειώνει τις γραμμές και ρυτίδες αυξάνοντας τον τόνο των μυών του προσώπου, έτσι λειαίνοντας τις. Οι γραμμές εκείνες που εξαφανίζονται όταν τεντώνονται κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, είναι πιθανόν να έχουν εξαφανιστεί στο τέλος του κύκλου της θεραπείας. Βαθύτερες γραμμές που μειώνονται αλλά δεν εξαφανίζονται όταν το δέρμα τεντώνεται κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, είναι πιθανόν να έχουν αντίστοιχα μειωθεί κατά την ολοκλήρωση του κύκλου της θεραπείας. Ο βελονισμός και η ΒΝ θα αναμενόταν να έχουν παρόμοια αποτελεσματικότητα, όμως είναι πιθανόν η μυική παράλυση που προκαλεί η ΒΝ να έχει ισχυρότερο αποτέλεσμα ως προς τη μείωση γραμμών και ρυτίδων. Παρόλα αυτά, το κύριο πλεονέκτημα του βελονισμού είναι ότι μειώνει τις γραμμές και ρυτίδες διατηρώντας ταυτόχρονα την ικανότητα του ασθενή να χρησιμοποιεί τους μυς του προσώπου του για μυικές εκφράσεις. Επιπλέον, υπάρχουν στοιχεία για το ότι ο βελονισμός αυξάνει επίσης την παραγωγή κολλαγόνου (Lu 2008), το οποίο μπορεί να βοηθήσει στο γέμισμα των γραμμών και την αύξηση του τόνου του δέρματος όλου του προσώπου στο πέρασμα του χρόνου. Επίσης ο βελονισμός διαθέτει έναν αριθμό περαιτέρω θεραπευτικών δράσεων, σε αντίθεση με την ΒΝ. Καθώς ενδυναμώνει τους μύες του προσώπου και έτσι τραβάει προς τα επάνω το μέτωπο και τις σιαγόνες, ο βελονισμός μπορεί να μειώσει την ηλικιακή γήρανση. Δεδομένου ότι η ΠΚΙ είναι ένα ολιστικό σύστημα, όταν εξετάζει την υγεία του δέρματος εξετάζει επίσης τη λειτουργία των εσωτερικών οργάνων. Η εξισορρόπηση των τζανγκ φου-εσωτερικών οργάνων εξαλείφει παθογένειες όπως η εσωτερική υγρασία, η στάση ή η ανεπάρκεια τσι και σούεαίματος. Από την οπτική της δυτικής ιατρικής, αυτό αφορά τις συστημικές επιδράσεις του βελονισμού: τη ρύθμιση του αυτόνομου νευρικού συστήματος, π.χ. πέψη, αυξημένη αιματική 14
Σαμ Κόρμπαν
ροή και μικροκυκλοφορία, ρύθμιση του νευρομυικού συστήματος. Εφαρμοζόμενος στο πρόσωπο, ο βελονισμός ενισχύει την επιδερμίδα των ασθενών και τον τόνο του δέρματός τους. Καθώς βελτιώνονται οι λειτουργίες των εσωτερικών οργάνων, ο ασθενής παρατηρεί βελτίωση στη συνολική του κατάσταση, όπως στα επίπεδα ενέργειας και την ποιότητα του ύπνου του. Τα αποτελέσματα του αισθητικού βελονισμού, όπως και της ΒΝ, είναι προσωρινά, με διάρκεια 3-6 μήνες. Παράγοντες του τρόπου ζωής όπως ο ύπνος, η διατροφή, το άγχος και το κάπνισμα επηρεάζουν τη διάρκεια των αποτελεσμάτων. Ένας ασθενής υπό θεραπεία βελονισμού θα πρέπει μετά από 1-3 συνεδρίες να παρατηρήσει βελτίωση στην επιδερμίδα του ως αποτέλεσμα της βελτίωσης της κυκλοφορίας, καθώς και ωφέλεια στα επίπεδα της γενικότερης υγείας του, όπως στα επίπεδα ενέργειας, τον ύπνο και την πέψη. Οι γραμμές και ρυτίδες θα βελτιώνονται σταδιακά κατά τη διάρκεια του συνολικού χρόνου της θεραπείας, όμως η έκταση της βελτίωσης διαφέρει από ασθενή σε ασθενή. Όσον αφορά το χρόνο, υπάρχει σημαντική διαφορά μεταξύ του βελονισμού και της ΒΝ. Μια θεραπεία ΒΝ εξαντλείται σε μια και μόνη συνεδρία η οποία διαρκεί από λίγα μέχρι είκοσι λεπτά (σε περίπτωση εφαρμογής σε πολλές περιοχές του προσώπου). Ένας κύκλος θεραπείας βελονισμού περιλαμβάνει περίπου δέκα συνεδρίες, διάρκειας από σαράντα λεπτά έως μια ώρα η καθεμία. Παρόλα αυτά, ο μεγαλύτερος αυτός χρόνος θεραπείας αντισταθμίζεται από τα επιπρόσθετα οφέλη του αισθητικού βελονισμού τα οποία αναφέρθηκαν παραπάνω, τόσο ως προς το πρόσωπο όσο και ως προς τη συνολική υγεία του ασθενούς. Όσον αφορά το χρηματικό κόστος, αυτό είναι παρόμοιο είτε πρόκειται για μια θεραπεία με ΒΝ είτε για έναν κύκλο θεραπείας βελονισμού.
- SI 18 Ζυγωματικού Τρήμα (Quán Liáo, 颧髎) για μείωση των ρυτίδων γύρω από τα μάγουλα - ST 8 Κεφαλιού Γωνία (Tóu Wéi, 头维) για ανόρθωση στην περιοχή των σιαγόνων - ST 8 Κεφαλιού Γωνία (Tóu Wéi, 头维) και DU 20 Πολυάριθμη Συνάντηση (Băi Huì, 百会), για ανόρθωση στην περιοχή του μετώπου ST 4 Γης Σιταποθήκη (Dì Cāng, 地仓) προς ST 7 Κάτω Πέρασμα (Xià Guān, 下关) για αναζωογόνηση στα χείλη *όλα τα σημεία βοηθούν στην κυκλοφορία του τσι και του σούε-αίματος στο πρόσωπο. Χειρισμός: Βάθος και χειρισμός σύμφωνα με τις οδηγίες. Επίσης: χρήση λεπτών βελονών πλάτους 0.18 ή 0.20mm για την αποφυγή αιματώματος. Επειδή το πρόσωπο έχει αυξημένη αγγειακή και αιματική παροχή, αποφύγετε δυνατούς χειρισμούς ώστε να μην προκληθεί αιμάτωμα. Σε περίπτωση αιματώματος εφαρμόστε πίεση για 30-60 δευτερόλεπτα για να αποφευχθεί ο μωλωπισμός. Προσοχή: αποφυγή βαθέος βελονισμού σε σημεία κοντά στα κρανιακά νεύρα. Αντενδείξεις: ό,τι ισχύει για τον γενικότερο βελονισμό. Αναφορές Carruthers A, Cohen JL, Cox SE, De Boulle K, Fagien S, Finn CJ, Flynn T, Lowe NJ, Raspaldo H, Sommer B, de Almeida AT. Facial aestheics: achieving the natural, relaxed look.J Cosmet Laser Ther. 2007;9 Suppl 1:6-10. Fagien S, Raspaldo H. Facial rejuvenaion with botulinum neurotoxin: an anatomical and experienial perspecive. J Cosmet Laser Ther. 2007;9 Suppl 1:23-31
Πρωτόκολλο θεραπείας Διάγνωση
Flynn TC. Update on botulinum toxin.Semin Cutan Med Surg. 2006 Sep;25(3):115-21.
-8 αρχές διάγνωσης συνδρόμων: π.χ. ανεπάρκεια γιν ή γιανγκ
He L, Zhou MK, Zhou D, Wu B, Li N, Kong SY, Zhang DP, Li QF, Yang J, Zhang X. Acupuncture for
-Τσι/σούε-αίμα/οργανικά υγρά: π.χ. ανεπάρκεια τσι και αίματος
Bell’s palsy. Cochrane Database Syst Rev. 2007 Oct 17;(4): Kuo TC, Lin CW, Ho FM.The soreness and numbness efect of acupuncture on skin blood low. Am J Chin Med. 2004;32(1):117-29.
-Θεωρία τζανγκ φου-εσωτερικών οργάνων: π.χ. ξηρασία στον φέι-πνεύμονα -Βλαπτικοί παράγοντες: π.χ. εσωτερική υγρασία
Levy JL, Servant JJ, Jouve E. Botulinum toxin A: a 9-month clinical and 3D in vivo proilometric crow’s feet wrinkle formaion study. J Cosmet Laser Ther. 2004 May;6(1):16-20.
Βασική θεραπεία
Lu Y. Efects of “surrounding needling” on hydroxyproline content and ultrastructures in the dermis of aged rats Zhongguo Zhen Jiu. 2008 Jan;28(1):614.
Απομακρυσμένα σημεία:
Schnitzler L, Adrien A. Cutaneous electric simulaion in aging. Electroacupuncture of wrinkles following the procedure of Ph. Simonin,Rev Fr Gynecol Obstet. 1991 Jun;86(6):461-6. Review. French.
- SP 10 Αίματος Θάλασσα (Xuè Hăi, 血海) για τόνωση του αίματος
Sung, KK, Jeong SS, Yoon, JW, Jeong, KA. Therapeuic efects of electroacupuncture on CCKinduced
- ST 36 Ποδιού Τρία Λι (Zú Sān Lǐ, 足三里) για τόνωση του τσι Τοπικά σημεία:
acute pancreaiis. Washington DC: the 35th Annual Meeing of the Society for Neuroscience, 2005; No 306.2.
- GB 14 Γιάνγκ Λευκό (Yáng Bái, 阳白) για μείωση των ρυτίδων του μετώπου
Tian J. Electroacupuncture combined with lash cupping for treatment of peripheral facial paralysis--a report of 224 cases.J Tradit Chin Med. 2007 Mar;27(1):14-5.
- BL 1 Οφθαλμική Λαμπερότητα (Jīng Míng, 睛明) για μείωση των ρυτίδων γύρω από τα μάτια
WHO, Acupuncture: Review and Analysis of Reports on Controlled Clinical Trials, 2003. Zhang D. A method of selecing acupoints for acupuncture treatment of
15
Βελονισμός ή Botox Σύγκριση μεταξύ βελονισμού και βουτιλινικής νευροτοξίνης στο πεδίο της αισθητικής peripheral facial paralysis by thermography. Am J Chin Med. 2007;35(6):96775.
16
Σχολιασμός στα «Κλασικά Κείμενα του Σφυγμού» του Βανγκ Σου Χε Μέρος Δεύτερο Λέον Χάμερ (Leon Hammer) Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στο Clinical Acupuncture and Oriental Medicine, 2002
Μετάφραση: Χριστίνα Μανιαβού, υποψ. MSc TCM (chrisinamaniavou@gmail.com)
Συνέχεια από το πρώτο μέρος Το ακόλουθο κείμενο είναι απάντηση στην απόπειρα ορισμένων να εξισώσουν τις ποιότητες του Βανγκ Σου Χε (Wáng Shū-Hé, 王叔和), όπως αναφέρονται στο «Κλασικά Κείμενα του Σφυγμού» με εκείνες που περιγράφονται στη «Σύγχρονη Διάγνωση Σφυγμού». Η προσπάθεια τους έγινε για να αποδειχθεί ότι η περιγραφή του Βανγκ Σου Χε για τον ανώμαλο σφυγμό: «νηματοειδής και αργός, που έρχεται και φεύγει με δυσκολία και διάσπαρτα» κ.λπ. είναι ποιότητα προς ποιότητα ίδια με τη δική μου, με διαφορετική απλώς ορολογία. Και η άποψή τους είναι, ότι οι ειδικές αυτές ποιότητες που δεν συνδέονται από εμένα άμεσα με την στάση αίματος, είναι στην πραγματικότητα ακριβώς αυτό, σύμφωνα με την αυθεντία, τον ορισμό του Βανγκ Σου Χε. Όπως θα δούμε παρακάτω, τίποτα δεν θα μπορούσε να είναι πιο μακριά από την αλήθεια ή περισσότερο δυνητικά επιβλαβές για τους ασθενείς. Εκείνοι που προβάλλουν τους παραπάνω ισχυρισμούς δε θα ευχόντουσαν να αποκαλυφθούν τα ονόματά τους. Τα παρακάτω είναι μερικά παραδείγματα.
1. «Διακοπτόμενος σφυγμός» και «Μεταβολή του Ρυθμού σε Κατάσταση Ηρεμίας» Ο Κάπτσουκ (Kaptchuk), γράφει για την αναφορά στον «διακοπτόμενο»(1) σφυγμό του Βανγκ Σου Χε ότι: «ορισμένες πηγές αναφέρονται στον ακανόνιστο σφυγμό με τα χαρακτηριστικά ότι σε κάθε μία αναπνοή εμφανίζεται σε ασταθή συχνότητα ». Ο ίδιος λέει ότι «αυτό είναι σημαντικό, διότι δεν υπάρχει άλλη κατηγορία σφυγμού που να περιλαμβάνει αυτή την αντικανονικότητα.» Ο ισχυρισμός των νεοκλασικιστών είναι ότι η ποιότητα του διακοπτόμενου σφυγμού του Βανγκ Σου Χε είναι ταυτόσημη με αυτό που αποκαλούμε «μεταβολή του ρυθμού σε κατάσταση ηρεμίας». Η διακοπτόμενη ποιότητα είναι αυτή στην οποία χάνονται χτύποι κάτι το οποίο δεν συμβαίνει με την επιτάχυνση και την επιβράδυνση του σφυγμού της «μεταβολής του ρυθμού σε κατάσταση ηρεμίας». Στο πάνθεον των ποιοτήτων μου η «μεταβολή του ρυθμού σε κατάσταση ηρεμίας» είναι σημάδι ανησυχίας του τσι της σιν-καρδιάς (xīn,心) αν είναι περιστασιακή, και ήπιας ανεπάρκειας τσι της σιν-καρδιάς, εάν είναι σταθερή. Ειδικά με την ανησυχία, το άτομο έχει μεγάλες εναλλαγές της διάθεσης και ασταθή τρόπο ζωής (λέγεται και το «μυαλό-ακρίδα»). Η διακοπτόμενη ποιότητα είναι ένα πολύ πιο σοβαρό σημάδι δυσλειτουργίας της σιν-καρδιάς, ακόμη και αν είναι μόνο περιστασιακή, με μεγαλύτερα σημάδια κόπωσης. Το πρώτο λάθος που γίνεται λοιπόν, είναι αυτό της εσφαλμένης ταυτοποίησης. Αυτό που υπονοείται είναι ότι έχω ξεχωρίσει από το παρελθόν ένα σημάδι της στάσης σουέ-αίματος (xuè, 血) και του έχω αποδώσει ένα νέο όνομα και μια νέα ερμηνεία. Ο ισχυρισμός τους είναι ότι η «μεταβολή του ρυθμού σε κατάσταση ηρεμίας» είναι σημάδι της στάσης σουέ-αίματος και όχι σημάδι της ανησυχίας του τσι της σιν-καρδιάς.
Και πάλι, είναι αυτονόητο ότι κάποια στάση σουέ-αίματος συμβαίνει σε κάθε μορφή παθολογίας. Η «μεταβολή του ρυθμού σε κατάσταση ηρεμίας» είναι σημάδι της ανησυχίας του τσι της σιν-καρδιάς, η οποία, ενώ θα μπορούσε να οδηγήσει σε κάποια στάση σουέ-αίματος θα πρέπει να υπάρχουν αποδεκτά κριτήρια για την εν λόγω στασιμότητα. Η «μεταβολή του ρυθμού σε κατάσταση ηρεμίας» ή «τρεις με πέντε παλμούς» δεν είναι από μόνα τους σημάδια της στάσης σουέ-αίματος. Για μια ακόμη φορά συγχέεται η αιτιολογία με το αποτέλεσμα. Για μια ακόμη φορά θα επιστρέψουμε στην ερώτηση, ποια είναι τα κλινικά κριτήρια για τη στάση σουέ-αίματος. Δεύτερο Μέρος 2. Ο «άνισος σφυγμός» και ο «μεταβαλλόμενης έντασης και εύρους» σφυγμός. Στην ποιότητα του ανώμαλου σφυγμού συναντάμε μικρές «κορυφές» και «κοιλότητες» καθώς κινείται περιστροφικά το δάχτυλο κατά μήκος του σφυγμού. Ένας σχολιαστής αναφέρει ότι από τη στιγμή που οι «κορυφές» του σφυγμού είναι διαφορετικού ύψους, τότε η περίπτωση αυτή είναι ταυτόσημη με την ποιότητα που περιγράφω ως σφυγμό «μεταβαλλόμενης έντασης και εύρους», της οποίας το ύψος του σφυγμού επίσης διαφέρει. Η άποψη του είναι ότι η μεταβολή της έντασης και του εύρους στον σφυγμό είναι σημάδια στάσης αίματος γιατί όπως και στον ανώμαλο σφυγμό υπάρχει διαφοροποίηση στο ύψος του. Όπως αναφέρθηκε και πρωτύτερα, η ανώμαλη ποιότητα είναι σχετικά σταθερή και καθορισμένη όσον αφορά την κατακόρυφη κίνηση και περιέχει λίγη από την ανήσυχη κυματοειδή δραστηριότητα που σχετίζεται με τη μεταβαλλόμενη ένταση. Οι κορυφές και οι κοιλότητες είναι σταθερές. Η «μεταβολή έντασης και εύρους» μετακινείται και είναι δυνατόν να τη νιώσεις όταν 17
Σχολιασμός στα «Κλασικά Κείμενα του Σφυγμού» του Βανγκ Σου Χε
4. Αργός σφυγμός Κάποιος ισχυρίστηκε ότι ο αργός σφυγμός είναι χαρακτηριστική ποιότητα του ανώμαλου σφυγμού όπως και ο σβέλτος σφυγμός είναι χαρακτηριστικό του ολισθηρού σφυγμού. Από τη στιγμή που ο αργός σφυγμός είναι συχνό σημάδι της ανεπάρκειας του τσι, ειδικά της σιν-καρδιάς, ο ισχυρισμός είναι ότι ο αργός σφυγμός είναι χαρακτηριστικό σημάδι της στάσης σουέ-αίματος, από την στιγμή που η ανεπάρκεια του τσι της σιν-καρδιάς προκαλεί μείωση της κυκλοφορίας και αύξηση της στάσης. Καταρχάς στην πραγματικότητα ο ανώμαλος σφυγμός δεν είναι χαρακτηριστικά αργός και ο ολισθηρός σφυγμός χαρακτηριστικά σβέλτος. Οποιοδήποτε από τους δύο μπορεί και εμφανίζεται με οποιοδήποτε ρυθμό. Όσον αφορά την στάση σουέ-αίματος που είναι συνδεδεμένη με την υπερβολή αίματος, το έχουμε σχετίσει με την ποιότητα του παχέος σουέ-αίματος, το οποίο είναι ένα είδος στάσης σουέ-αίματος που αναφέρθηκε παραπάνω(6), (στο αίμα, και όχι στους ιστούς) και δεν πρόκειται για ανώμαλο σφυγμό. Κατά δεύτερον τόσο εγώ όσο και άλλοι, έχουμε παρατηρήσει αργό σφυγμό χωρίς σχετικά κλινικά σημάδια της στάσης αίματος οποιουδήποτε τύπου. Και ενώ μπορεί να συμβούν ταυτόχρονα (ο αργός σφυγμός και η στάση αίματος) και πάλι η αιτιολογία δεν είναι η ίδια με το αποτέλεσμα.
τα δάχτυλα είναι σταθερά, ενώ στον ανώμαλο σφυγμό χρειάζεται να κινήσεις περιστροφικά τα δάχτυλα για να αισθανθείς τα διαφορετικά ύψη του σφυγμού. Οι όροι «ξύνοντας μπαμπού» ή «πλύσιμο ρούχων σε σανίδα» δεν υπονοούν την κίνηση που ενυπάρχει στην ποιότητα της «μεταβαλλόμενης έντασης και εύρους». Αυτή είναι ακόμα μια περίπτωση λανθασμένης ταυτοποίησης. Αν η σταθερότητα της κυκλοφορίας παρεμποδιστεί τότε θα υπάρξει επιμέρους στάση αίματος. Αυτό δεν σημαίνει ότι η «μεταβολή έντασης και εύρους» είναι σημάδι στάσης αίματος. Αμέτρητες φορές έχω αισθανθεί σφυγμούς που η ένταση και το εύρος αλλάζουν και ταυτόχρονα στην ίδια θέση έχει μια ανώμαλη αίσθηση ξυσίματος σαν να τρίβει κάποιος το δάχτυλό του πάνω σε σανίδα. Ακόμα περισσότερες φορές, έχω αισθανθεί τη «μεταβολή της έντασης και του εύρους», χωρίς κανένα απολύτως κλινικό σημείο ή σύμπτωμα στάσης αίματος. Και πάλι, έχει σημασία που, πώς και πότε καθορίζουμε τα όρια της στάσης αίματος. 3. Διάσπαρτος σφυγμός Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, στη λέξη «διάσπαρτος» έχουν αποδοθεί ελεύθερες ερμηνείες στην προσπάθεια να την εξισώσουν με την διάσπαρτη(2) ποιότητα που ο Βανγκ Σου Χε αποκαλεί ποιότητα της διασποράς(3). Έχουμε ήδη πει, ότι η λέξη «διάσπαρτος» ορίζεται στο λεξικό ως: «Το να πετάει κανείς κάτι από εδώ και από εκεί ή να σκορπίζει ή να πασπαλίζει, το να διαχωρίζει και να οδηγεί σε πολλές κατευθύνσεις, το να διασπείρει ή μια δύναμη που οδηγεί σε διαφορετικές κατευθύνσεις» Η διάσπαρτη ποιότητα έχει περιγραφεί στην βιβλιογραφία ως ένας άδειος(4) σφυγμός, που βρίσκεται στο επίπεδο του τσι και όχι πιο κάτω, και ο οποίος όταν κάποιος κινεί περιστροφικά τα δάχτυλα εγγύς και περιφερικά, διακόπτεται. Αυτό είναι πολύ διαφορετικό από τις σκληρές, σταθερές κορυφές και κοιλότητες της ανώμαλης ποιότητας. Και πάλι συναντάμε το λανθασμένο ισχυρισμό ότι ο ανώμαλος σφυγμός είναι από μόνος του σημάδι της στάσης του αίματος. Αυτή τη φορά αυτό γίνεται χρησιμοποιώντας μια έννοια με δύο διαφορετικές ερμηνείες των οποίων το νόημα τους αλληλοκαλύπτεται. Έχω ακούσει ότι αποκαλείται «σπασμένος»(5) . Εξαιτίας της «σπασμένης», ασυνεχούς αίσθησης κάποιοι θεραπευτές μπερδεύουν αυτή την ποιότητα με τον διακοπτόμενο σφυγμό. Όμως, στην ασυνεχή ποιότητα ο ρυθμός είναι αυτός που είναι ασυνεχής. Οποιαδήποτε διαταραχή του περιεχομένου (τσι και αίματος) δίνει την αίσθηση της διαταραχής της συνέχειας του ρυθμού. Έχω ήδη πει ότι η διάσπαρτη ποιότητα είναι πρωτίστως ανεπάρκεια γιανγκ και ειδικότερα γιανγκ του σεν-νεφρού (shèn, 肾). Ο Λι Σι Τζεν (Li Shi Zhen) αναφέρει ότι «η κύρια αιτία αυτού του σφυγμού είναι η ανεπάρκεια και ζημιά του γιουάν-πρωταρχικού τσι (yuán qì, 元气) και κάπου αλλού αναφέρεται μόνο σε ανεπάρκεια του γιανγκ της καρδιάς, του σεν-νεφρού και του πι-σπλήνα (pí, 脾). Για την ακρίβεια, αναφέρει το «διάσπαρτο γιουάν-πρωταρχικό τσι» το οποίο ως έννοια είναι παρόμοια με την έννοια «το τσι είναι άγριο» που έμαθα από τον Δρ. Σεν (Dr. Shen).
5. Νηματοειδής σφυγμός Στην βιβλιογραφία ο όρος «νηματοειδής» είναι συνώνυμος με μια ποικιλία από αισθήσεις συμπεριλαμβανομένου και του υγρού, εξασθενημένου, αδύναμου, λεπτού-νηματοειδή(7) και του μικρού σφυγμού χαρακτηρίζοντας πολλές διαφορετικές περιπτώσεις. Ο όρος «νηματοειδής» έχει τόσες διαφορετικές ερμηνείες και το αποτέλεσμα είναι να δημιουργείται σύγχυση. Εχω αντικαταστήσει τον όρο «νηματοειδή» με διαφορετικές ποιότητες με καθεμιά από αυτές να αντιστοιχεί σε διαφορετικές πτυχές αυτού που στην βιβλιογραφία ορίζεται ως «νηματοειδής». Υπάρχει επίσης μια ασάφεια σε σχέση με τις κατηγορίες του νηματοειδή του Τιετάο Ντενγκ(8) ( Deng Tie-Tao), του σφικτού, εξασθενημένου, απλού νηματοειδή και του μικρού, παρόλη την ανάλυση του στην ενότητα «Συγκρίσεις και Διαφοροποιήσεις» . Αυτή η σύγχυση υπάρχει σε όλο το φάσμα της βιβλιογραφίας. Τη νηματοειδή ποιότητα την αποκαλώ λεπτή γιατί αυτή την αίσθηση δημιουργεί. Υπάρχουν δύο είδη λεπτού σφυγμού, ο λεπτός-νηματοειδής και σφιχτός-νηματοειδής (που είναι ανεπάρκειας γιν και σουέ-αίματος), ο οποίος αναφέρεται στη βιβλιογραφία ως είδος νηματοειδή (σύμφωνα με τον Ντενγκ). Ο άλλος είναι ο λεπτός-νηματοειδής και ασθενικός ή ανεπάρκειας τσι και σουέ-αίματος. Είναι αυτός ο σφυγμός που αργότερα ο Ματσότσια και άλλοι αναγνωρίζουν ως «νηματοειδή», γιατί δεν είναι μόνο λεπτός-νηματοειδής αλλά επίσης η απόδοσή του υπονοεί το νηματοειδή. Ισχυρίζονται ότι αυτός ο σφυγμός είναι αποκλειστικό σημάδι ανεπάρκειας του τσι, αλλά κλινικά έχει αποδειχτεί ότι είναι ένα είδος λεπτής-νηματοειδούς ποιότητας, ένας συνδυασμός μεταξύ ανεπάρκειας σουέ-αίματος και τσι. 18
Λέον Χάμερ
Β. Υγρασία και ζέστη Μια ακόμα άποψη λέει ότι από την στιγμή που η υγρασία και η ζέστη μπορούν να προκαλέσουν στάση σουέ-αίματος και από την στιγμή που η υγρασία συχνά εμφανίζεται με την ολισθηρή ποιότητα, ως εκ τούτου η ολισθηρή ποιότητα είναι σημάδι της στάσης σουέ-αίματος. Στην υγρασία και ζέστη που είναι τα σημάδια της ζέστης; Σίγουρα αυτό που θα περιμέναμε είναι να συμπεριληφθεί η αίσθηση κρούσεων(11), ως μια ποιότητα που χαρακτηρίζει την ζέστη και σύμφωνα με αυτή την περίεργη λογική αυτό αποτελεί ακόμα ένα σημάδι της στάσης σουέ-αίματος. Για μια ακόμη φορά συγχέεται η αιτιολογία με το αποτέλεσμα. Όταν έχουμε στάση σουέ-αίματος στην αιματική κυκλοφορία έχουμε την κατάσταση παχέος αίματος και η ποιότητα σφυγμού που συνήθως το συνοδεύει είναι η ποιότητα που έχω ορίσει ως σημάδι διαταραχής στο αίμα, η οποία είναι η ολισθηρή ποιότητα, αλλά μόνο όταν αυτή εμφανίζεται στο επίπεδο του αίματος.
Μια παράδοξη πολύ λεπτή-νηματοειδή ποιότητα συναντάμε συχνά σε νεαρούς άντρες με σοβαρές χρόνιες παθήσεις όπως του ιού HIV και του AIDS, που αντιμετωπίζονται χαρακτηριστικά πιο πολύ ως ανεπάρκεια τσι. Ο σφυγμός μάς λέει θεράπευσε την ανεπάρκεια σουέ-αίματος όσο και την ανεπάρκεια τσι. Είναι γνωστό ότι η ανεπάρκεια σουέ-αίματος μπορεί να οδηγήσει σε στάση σουέ-αίματος, αλλά είναι η στάση που δίνει την αίσθηση του ανώμαλου σφυγμού. Η αίσθηση του σφυγμού είναι λεπτός-νηματοειδής και ανώμαλος. Και πάλι, κάποιοι συγχέουν την αιτιολογία με τις συνέπειες. Η λεπτή-νηματοειδής ποιότητα εμφανίζεται συχνά χωρίς την ανώμαλη ποιότητα, ή κάποιο άλλο σημάδι ή σύμπτωμα της στάσης σουέ-αίματος, όπως ορίστηκε και παραπάνω. 6. Μεταβαλλόμενες ποιότητες Ένας άλλος σχολιαστής δήλωσε ότι κάθε «χτύπος» της ανώμαλης ποιότητας διαφέρει από τους άλλους χτύπους όσον αφορά το πλάτος και την τραχύτητα, και ισχυρίζεται ότι είναι το ίδιο με αυτό που εγώ, σε ένα διαφορετικό κείμενο, έχω περιγράψει ως «μεταβαλλόμενες ποιότητες». Δεν υπάρχει πουθενά στην βιβλιογραφία αναφορά ότι οι πολλές αισθήσεις που έχουν αποδοθεί στην ανώμαλη ποιότητα μεταβάλλονται συνεχώς μεταξύ τους, όπως αυτός ο σχολιαστής υπονοεί με τον όρο «μεταβαλλόμενη ποιότητα». Ο όρος «μεταβαλλόμενη ποιότητα» χρησιμοποιείται στην σύγχρονη κινέζικη διάγνωση σφυγμού όταν σε οποιαδήποτε θέση, κύρια ή συμπληρωματική, οι ποιότητες μεταβάλλονται από τη μια στην άλλη. Για παράδειγμα, στη δεξιά απομακρυσμένη θέση μπορούμε να έχουμε έναν σφιχτό σφυγμό ο οποίος αλλάζει σε κενή(9) ποιότητα και εμπρός και πίσω. Αυτό είναι σημάδι ταυτόχρονης ύπαρξης ανεπάρκειας γιν (σφιχτή ποιότητα) και τσι (κενή ποιότητα) του πνεύμονα. Και πάλι, ο σχολιαστής συγχέει την αιτιολογία με μια ποιότητα. Η «μεταβαλλόμενη ποιότητα» είναι σημάδι διαχωρισμού του γιν και του γιανγκ, συχνά εξαιτίας της σοβαρής ανεπάρκειας του τσι και μπορεί να επέλθει στάση σουέ-αίματος, αλλά το γεγονός ότι μπορεί να επέλθει στάση αίματος δεν σημαίνει ότι αυτή η συγκεκριμένη ποιότητα είναι σημάδι στάσης αίματος.
Γ. Ποιότητες που συγχέονται με την ανώμαλη ποιότητα Η αίσθηση της ανώμαλης ποιότητας μερικές φορές συγχέεται με την ποιότητα της δόνησης(12). Η πρώτη έχει πιο τραχιά αίσθηση ενώ η τελευταία πιο λεπτή. Ωστόσο, οι αισθήσεις των ποιοτήτων του ανώμαλου και της τραχιάς δόνησης είναι πολλές φορές δύσκολο να διακριθούν. Όταν δεν μπορεί να γίνει σαφής διάκριση. μερικές φορές εγώ την αποκαλώ είτε ανώμαλη ποιότητα είτε τραχιάς δόνησης ποιότητα ανάλογα με τη θέση και το επίπεδο. Ωστόσο, ακόμα και η πιο τραχιά δόνηση έχει μια λεπτότερη ποιότητα από ότι η λιγότερο χονδροειδής, ανώμαλη ποιότητα. Ενώ το «βουητό» είναι πιο κοντά στην αίσθηση της δόνησης, η αίσθηση του «τριψίματος» χαρακτηρίζει πιο εύστοχα την αίσθηση της ανώμαλης ποιότητας (η οποία είναι ακριβώς αντίθετη από την ομαλή αίσθηση που σχετίζεται με την ολισθηρή ποιότητα σφυγμού). Ενώ υπάρχουν και εξαιρέσεις, μια σημαντική διάκριση μεταξύ της ψηλάφησης της ανώμαλης ποιότητας από τη μια και της δόνησης και της ολισθηρής ποιότητας από την άλλη είναι ότι στην ανώμαλη ποιότητα για να αισθανθείς το «πλύσιμο σε σανίδα» πρέπει να ρολάρεις το δάχτυλό σου κατά μήκος της θέσης ενώ στην δόνηση και τις ολισθηρές ποιότητες η κίνηση γίνεται αισθητή όταν το δάχτυλο παραμένει σταθερό στη θέση ψηλάφησης του σφυγμού. Η αντίθεση μεταξύ της ανώμαλης ποιότητας και της ποιότητας της δόνησης είναι στην έννοια καθώς και στην αίσθηση και διακρίνονται σε δύο ξεχωριστές ταξινομήσεις. Η ανώμαλη ποιότητα είναι ένα σημάδι στάσης, κυρίως στάσης σουέ-αίματος (και τοξικότητας όταν η αίσθηση επικρατεί σε όλο τον σφυγμό), και η τραχιά δόνηση είναι συχνά σημάδι σοβαρής φυσικής και παρεγχυματικής διαταραχής του οργάνου στο οποίο συναντάται (και καρδιακή καταπληξία όταν το αισθάνεσαι σε όλο το σφυγμό). Είναι η άποψη μου, ως εκ τούτου, ότι η ο ισχυρά-ανώμαλος σφυγμός του Κάπτσουκ και του Πόρκερτ (Porkert), εξ ορισμού είναι ο ίδιος με την δική μου ανώμαλη ποιότητα και ότι ο δικός τους αδύναμα-ανώμαλος σφυγμός είναι εν μέρει όμοιος με την
7. Πρόσθετα Στο ίδιο πνεύμα με αυτό των σύγχρονων νεοκλασικιστών, άλλες ποιότητες, που δεν αναφέρονται από τον Βανγκ Σου Χε ή άλλους κλασικούς συγγραφείς, μας έχουν περιγραφεί ως σημεία της στάσης αίματος. Α. Στάση τσι Ένας άλλος σχολιαστής αναφέρει ότι η τεντωμένη(10) ποιότητα είναι σημείο της στάσης σουέ-αίματος. Πράγματι η στάση τσι οδηγεί σε στάση σουέ-αίματος. Και πάλι όμως αυτό δεν σημαίνει ότι η τεντωμένη ποιότητα είναι σημείο της στάσης σουέαίματος. Ακόμα ένα παράδειγμα της σύγχυσης της αιτίας με το αποτέλεσμα. Για να πούμε ότι υπάρχει στάση σουέ-αίματος με βάση τον τεντωμένο σφυγμό, ο σφυγμός θα έπρεπε να είχε την αίσθηση ανώμαλου και τεντωμένου.
19
Σχολιασμός στα «Κλασικά Κείμενα του Σφυγμού» του Βανγκ Σου Χε
δική μου ποιότητα δόνησης.
σης αίματος και εκείνων οι οποίες είναι πράγματι συγκεκριμένα σημεία αυτής της κατάστασης. Αυτό το παράδειγμα τονίζει την ανάγκη για μελέτη των κλασικών κειμένων με κριτική ματιά, να δοκιμάζονται κλινικά καθώς και λογικά και να μην χρησιμοποιούνται χωρίς ικανότητα διάκρισης. Έχω προσπαθήσει να συμβάλω στην κάλυψη αυτής της ανάγκης με την εκ νέου διαμόρφωση μιας παράδοσης για την εποχή μας και τουλάχιστον για το άμεσο μέλλον η οποία να είναι πρακτικά διαθέσιμη για τους σύγχρονους θεραπευτές. Αναφέρομαι στην «Σύγχρονη Κινέζικη Διάγνωση Σφυγμού».
8. Προβληματισμός και ανακεφαλαίωση: Α. Ορισμός στάσης σουέ-αίματος Υπάρχουν τέσσερα είδη στάσης σουέ-αίματος: α) λόγω υπερβολής, β) λόγω ανεπάρκειας, γ) λόγω παθολογικής κατάστασης στο αίμα (ολες οι καταστάσεις υπερβολής: μη καθαρό αίμα, ζέστης και παχύ-αίμα, σχοινώδες και κούφιο γεμάτο-υπερχειλίζον κ.λπ.) και δ) λόγω κατάστασης υπερβολής ή ανεπάρκειας των ιστών. Η στάση σουέ-αίματος στους ιστούς έχει μια ανώμαλη τραχιά αίσθηση, αλλά ανάλογα με τον τύπο της ανεπάρκειας μπορεί, για παράδειγμα, να είναι επίσης και λεπτά-νηματοειδής (ανεπάρκεια σουέ-αίματος), διάσπαρτος (ανεπάρκεια γιανγκ και διαχωρισμός του γιν και του γιανγκ) ή αργός (ανεπάρκεια τσι) κ.λπ., σημάδια ταυτόχρονης ανεπάρκειας, αλλά όχι από μόνα τους στάσης σουέ-αίματος.
ΙΙΙ. Η Λύση Α. Εισαγωγή Ο Σουλί Ντε Μοράν (Soulie De Morant) εξέφρασε συνοπτικά την υπόθεση αυτή όταν είπε: «Η γνώση των σφυγμών είναι απολύτως απαραίτητη για την άσκηση του πραγματικού βελονισμού, που είναι βασισμένος στην αντιμετώπιση της ρίζας του προβλήματος. Η χρήση απομνημονευμένων συνταγών και η θεραπεία μόνο των εμφανών προβλημάτων δεν αποτελούν πραγματικό βελονισμό».
Β. Κριτήρια για τη διάγνωση της στάσης σουέ-αίματος Εάν κάποια από τις ποιότητες που αναφέρονται παραπάνω, που έχουν αποδοθεί και από τον Βανγκ Σου Χε, εμφανίζονται χωρίς κανένα από τα αποδεκτά σημεία της στάσης σουέ-αίματος (π.χ. μωβ γλώσσα, ανώμαλη ποιότητα) ή συμπτώματα (όπως ανυπόφορος πόνος), τότε δεν έχουμε στάση σουέ-αίματος. Καμία από τις ποιότητες που αναφέρονται από τον ίδιο τον Βανγκ Σου Χε ή άλλες ποιότητες γενικότερα, δεν είναι απαραίτητες για την ύπαρξη της στάσης σουέ-αίματος εκτός, όπως αναφέρει ο Λου (Lu), από αυτήν του «άνισου σφυγμού». Και ο ίδιος, αναφερόμενος στην λίστα του Βανγκ Σου Χε, αναφέρει κατηγορηματικά ότι: «Στην ουσία, ο άνισος σφυγμός δεν έχει αυτά τα πρόσθετα χαρακτηριστικά».
1. Η παρακμή της διάγνωσης του σφυγμού Η γνώση της ΚΙ έχει μειωθεί σταθερά τουλάχιστον από την έναρξη της δυναστείας των Τσινγκ (Qing) και ιδιαίτερα κατά την διάρκεια την τελευταίων αιώνων. Κατά συνέπεια, η δυνατότητα αντίληψης των πρώτων σταδίων της δυσαρμονίας και της πορείας της νόσου έχει σημαντικά περιοριστεί. Η ΚΙ έχει χάσει σταδιακά την ικανότητα της να εξυπηρετεί τους υψηλότερους σκοπούς της, ιδίως την δυνατότητα να προβλέπει και κατ’ επέκταση να αποτρέπει ασθένειες. Η αιτιολόγηση του γεγονότος αυτού συμπεριλαμβάνει τη δυτική επιρροή και την σταδιακή υποβάθμιση ενός παλιού πολιτισμού που έχει αποδυναμωθεί και κυριαρχείται από ξένους, λιγότερο αναπτυγμένους πολιτισμούς. Ωστόσο, ένας πολύ σημαντικότερος λόγος είναι ότι ο κόσμος έχει αλλάξει με αξιοσημείωτο τρόπο από τον δέκατο όγδοο αιώνα μέχρι σήμερα και η εξέλιξη της κινέζικης διάγνωσης σφυγμού δεν έχει συμβαδίσει με την αλλαγή αυτή. Οι δυνάμεις της φύσης, το ζεστό, το κρύο, ο αέρας˙οι εποχές των παγετώνων και οι τεράστιες κλιματικές αλλαγές˙τα ηφαίστεια και οι σεισμοί˙η φωτιά, οι πλημμύρες, η ξηρασία, η πείνα˙η ανάγκη για σίτιση και στέγη για τα οποία ίσως ήταν ανάγκη να παλέψεις: όλα αυτά ήταν αμετάβλητες καταπονήσεις τις οποίες έχουμε υποστεί και στις οποίες έχουμε προσαρμοστεί στο πέρασμα των αιώνων. Και η ιατρική μας εξελίχτηκε για να αντιμετωπίσουμε αυτές τις επείγουσες ανάγκες, σύμφωνα με τον πολιτισμό κάθε εποχής, όπως περιγράφηκε λεπτομερώς από τον Ούνσουλντ (Unschuld) στο «Η Ιατρική στην Κίνα»(13). Στην διάρκεια των τελευταίων τριών αιώνων, η βιομηχανική και τεχνολογική επανάσταση έχουν επιβαρύνει κάθε πτυχή της φυσιολογίας μας και ιδιαίτερα το νευρικό μας σύστημα˙επιβαρύνσεις εξαιρετικά απότομες και κατακλυσμικές. Αυτό έχει συμβεί σ’ ένα πλάσμα, τον χόμο σάπιενς, ο οποίος έχει εξελιχθεί σ’ ενα εξαιρετικά σταθερό, αργά μεταβαλλόμενο πολιτιστικό περιβάλλον τουλάχιστον τα τελευταία δέκα χιλιάδες χρόνια, και όλο αυτό μέχρι πριν από τρακόσια
Γ. Ο κίνδυνος Για την θεραπεία της στάσης αίματος, ειδικά με βότανα, όταν δεν υπάρχουν άλλες συγκεκριμένες ενδείξεις πέρα από τις ποιότητες που μας πληροφορούν για την πιθανή αιτιολογία και μόνο, τότε ερχόμαστε μοιραία σε αντίθεση με τα βασικά διδάγματα της ΚΙ. Ως εκ τούτου, και αυτό είναι το σημαντικότερο σε αυτό τον σχολιασμό, αν θεραπεύσουμε σύμφωνα με τον Βανγκ Σου Χε και κάποιους νεοκλασικιστές με ταυτόσημη λίστα ποιοτήτων σαν να είναι σημάδια της στάσης αίματος με βότανα που κινούν το αίμα όταν δεν υπάρχει κανένα σοβαρό σημείο ή σύμπτωμα της στάσης αίματος, τότε μπορούμε να επιφέρουμε ανεπανόρθωτη βλάβη στον ασθενή. Δ. Στόχος Έχω την πρόθεση να αναλύσω την διαδικασία σκέψης των σύγχρονων νεοκλασικιστών. Ο στόχος είναι να δείξω, μεταξύ άλλων, πως η δικαιολογημένη σύγχυση της αιτιολογίας με τις συνέπειες του Βανγκ Σου Χε διαιωνίζεται και ενισχύεται μέχρι και σήμερα, τοποθετώντας την διάγνωση του σφυγμού 1.900 χρόνια πίσω, χωρίς το όφελος της προόδου και των διακρίσεων που γίνονται από τότε. Αυτό που οι παραδοσιακοί δεν μπορούν να αποδεχτούν είναι ότι αυτός ο αξιοθαύμαστος άνθρωπος, 1900 χρόνια πριν έκανε ένα λάθος μην μπορώντας να διακρίνει μεταξύ των ποιοτήτων οι οποίες σχετιζόντουσαν δυνητικά με την αιτιολογία της στά20
Λέον Χάμερ
χρόνια. Ο ανθρώπινος οργανισμός είναι σταθερός, αλλά οι στρεσσογόνοι παράγοντες στους οποίους υπόκειται έχουν αλλάξει ραγδαία κατά την διάρκεια των τελευταίων τριακοσίων ετών. Προς το παρόν, η διάγνωση σφυγμού στηρίζεται σε πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν στο πλαίσιο ενός επί το πλείστον αγροτικού πολιτισμού, οι οποίες έχουν εκφραστεί σε αρχαϊκή γλώσσα, σχεδόν ακατανόητη από τον θεραπευτή του εικοστού αιώνα. Το υλικό που έχουμε στη διάθεσή μας σήμερα έχει φτάσει σε μας μέσα από πορεία 1900 χρόνων και προέρχεται από πολιτισμούς η καθημερινή ζωή των οποίων ήταν τόσο διαφορετική από την δική μας που η πληροφορία συχνά δεν είναι κλινικά σημαντική.
νης μηχανικής και ηλεκτρονικής τεχνολογίας στην οποία βυθιζόμαστε όλο και πιο βαθιά, ειδικά κατά τα τελευταία εκατό χρόνια. Εκείνοι που ζητούν ενότητα και βαθιά προσωπική σύνδεση με το έργο τους μέσα από τις αισθήσεις τους καθώς και τη νοημοσύνη τους, και για τους οποίους η απρόσωπη αποστασιοποίηση είναι ανάθεμα, είναι άνθρωποι που θα νιώσουν έλξη, και θα βρουν ικανοποίηση, από την άσκηση της ΚΙ. Εσείς, οι θεραπευτές, είστε παραδοσιακά τα μόνα διαγνωστικά εργαλεία. Η ευφυΐα σας, η διαίσθησή σας, η εμπειρία σας, η κοινή λογική και ειδικά η συνείδηση των αισθήσεων είναι τα εργαλεία με τα οποία μπορείτε να αποκτήσετε πρόσβαση στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου. Μια από τις ευχάριστες πτυχές του να ταξιδεύω και να διδάσκω είναι ότι γνωρίζω πολλούς από εσάς που έχετε κάνει αυτή την επιλογή. Είναι προνόμιο για μένα, καθώς μεγαλώνω, να συνδέομαι με την ειλικρίνεια της ενέργειάς σας, το όραμά σας για μια πιο αρμονική συνύπαρξη με την φύση και την καλή σας θέληση. Όλα αυτά με έχουν βοηθήσει να αποκαταστήσω την πίστη μου στην πιθανότητα ότι το ανθρώπινο γένος μπορεί να διατηρήσει την ανθρωπιά του. Ο Αμπερ (Amber) έγραψε ότι «Οι Κινέζοι χρησιμοποιούν ήχους για να περιγράψουν τα ευρήματα τους στον σφυγμό π.χ. η μουσική του λαούτου». Παρόλο που τα ακουστικά ερεθίσματα ενός ανθρώπου του εικοστού αιώνα θα είναι πιθανότατα διαφορετικά από αυτά ενός γιατρού του δεύτερου αιώνα π.Χ., πιάνω τον εαυτό μου να λέει «ακούω» παρά αισθάνομαι, σε σχέση με τον σφυγμού κάποιου ανθρώπου. Προς ενίσχυση αυτού του σημείου, ο Άμπερ προσθέτει ότι πρόκειται για «μια ένδοξη συμφωνία που παίζει ο οργανισμός την οποία μερικοί άνθρωποι είναι, κατά τραγικό τρόπο, τονικά κουφοί για να την αντιληφθούν». Καθένας από εμάς έχει το προνόμιο να έχει αυξημένη την αντιληπτικότητα μιας συγκεκριμένης αίσθησης, και είμαστε ιδιαιτέρως προνομιούχοι όταν έχουμε στη ζωή μας τη δυνατότητα και ειδικά μέσω της ΚΙ, να αναπτύξουμε και τις άλλες μας αισθήσεις.
2. Το πείραμα της κινέζικης ενδοχώρας Στα τέλη της δεκαετίας του πενήντα η κινεζική κυβέρνηση πραγματοποίησε ένα πείραμα στο οποίο κλήθηκαν πολλοί γνωστοί μάστερ της κινέζικης διάγνωσης του σφυγμού να εξετάσουν έναν ασθενή. Τα ευρήματά τους ποίκιλλαν αρκετά και ως εκ τούτου η διάγνωση του σφυγμού θεωρήθηκε αναξιόπιστο επιστημονικό διαγνωστικό εργαλείο. Άλλοι αμφισβήτησαν την αξιοπιστία του εξαιτίας της μεγάλης ποικιλίας των μεθόδων διάγνωσης μέσω σφυγμού εντός της κινέζικης παράδοσης και ιδίως μεταξύ του κινέζικου και άλλων συστημάτων σφυγμού που χρησιμοποιούνται από άλλους πολιτισμούς, όπως του Θιβέτ και της Αγιουβέρδα, όπου οι θέσεις του σφυγμού διαφέρουν σημαντικά σε σχέση με το κινέζικο σύστημα. Αυτό που είναι δύσκολο να συλληφθεί και να κατανοηθεί είναι ότι κάθε κινέζος μάστερ που απέτυχε στο πείραμα της κυβέρνησης, και κάθε διαφορετικό σύστημα σφυγμού, είναι όλα σωστά, καθώς παρέχουν όχι αντιφατικές αλλά διαφορετικές πληροφορίες. Κανένα διαγνωστικό σύστημα δεν είναι τόσο εξελιγμένο ώστε να έχει πρόσβαση στα μυριάδες μηνύματα που εκπέμπονται από τον ανθρώπινο οργανισμό. Κανένα θεωρητικό μοντέλο για την ύπαρξη δεν είναι σε θέση να συμπεριλάβει όλη την αλήθεια. Κάθε σύστημα σφυγμού έχει αναπτυχθεί στο πλαίσιο του πολιτισμού του και θεωρητικών ιατρικών μοντέλων, επιτυγχάνοντας μια περιορισμένη οπτική του συνόλου. Η διάγνωση σφυγμού που βασίζεται στο μοντέλο των πέντε στοιχείων αναζητά διαφορετικές πληροφορίες και κάνει διαφορετικές ερμηνείες από αυτές που προκύπτουν απο το μοντέλο των οκτώ αρχών ή της Αγιουβέρδας που λειτουργεί στο πλαίσιο του συστήματος της φωτιάς, του νερού, της γης, του αέρα και του αιθέρα. Επαναλαμβάνω ότι κάθε ξεχωριστό σύστημα μας παρέχει διαφορετικές αλλά εξίσου έγκυρες πληροφορίες. Συνολικά, η διάγνωση σφυγμού είναι μια αξιόπιστη πηγή των ζωτικών διαγνωστικών πληροφοριών και ένα βαθιά αποτελεσματικό σύστημα προληπτικής ιατρικής.
Ε. Εν κατακλείδι Ο φυσιολογικός σφυγμός είναι ο πιο ευαίσθητος και αξιόπιστος δείκτης καλής υγείας που υπάρχει. Από όλες τις διαγνωστικές μεθόδους, ο σφυγμός είναι αυτός που μπορεί να μας δώσει την πιο ακριβή εικόνα ακόμα και της πιο λεπτής και πολύπλοκης απόκλισης από την καλή υγεία. Η καταγραφή του σφυγμού είναι μια στιγμιαία εικόνα της σημερινής κατάστασης του ατόμου στο ταξίδι του από την γέννηση μέχρι τον θάνατο. Κλινικά, μας διασώζει από τον περισπασμό και την άκαρπη αναζήτηση των συμπτωμάτων και μας κρατά συγκεντρωμένους στην πραγματικότητα της μοναδικότητας της κάθε κατάστασης και ατόμου. Επιπλέον, ο σφυγμός μἀς δίνει πληροφορίες για τα γεγονότα της ζωής του ανθρώπου που δημιούργησαν την απόκλιση από τον φυσιολογικό σφυγμό, δίνοντας στον θεραπευόμενο την ευκαιρία να αλλάξει την ζωή του και τις συνήθειές του ή να προσαρμοστεί σε ιδιοσυγκρασιακές ελλείψεις, στην κατεύθυνση της υγείας. Η ακρίβεια της διάγνωσης επιτρέπει την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή για τον ασθενή και είναι ένα σημαντικό
3. Οι αισθήσεις, η ανθρωπότητα και οι μηχανές. Καθώς ξεκινά ο εικοστός πρώτος αιώνας, όσοι από εσάς έχετε επιλέξει να ασκήσετε αυτό το επάγγελμα είστε μοναδικοί στο πλαίσιο του πολιτισμού αυτού. Έχετε αναλάβει ένα έργο που λειτουργεί σε μεγάλο βαθμό εκτός της ταχέως αναπτυσσόμε21
Σχολιασμός στα «Κλασικά Κείμενα του Σφυγμού» του Βανγκ Σου Χε
εργαλείο για την πρόγνωση και την πρόληψη. Όταν ασκούμαστε με αφοσίωση, υπομονή και συνέπεια, το να συντονιζόμαστε με τις ποιότητες του σφυγμού είναι ένας συνεχόμενος διαλογισμός, ένα πεδίο εξάσκησης της αφύπνισης και της συνειδητότητας, της ολοκληρωτικής εστίασης και συγκέντρωσης. Ως εκ τούτου, η διάγνωση του σφυγμού είναι μια ευκαιρία που δίνεται στους θεραπευτές να αποκτήσουν την μέγιστη ικανοποίηση του να είναι ένα με τους ασθενείς τους, ένα με τους εαυτούς τους, ένα με την διαγνωστική διαδικασία και ίσως ένα με τις δυνάμεις του σύμπαντος που εκφράζονται μέσω του σφυγμού.
11. Αναφορά στην ποιότητα pounding. 12. Αναφορά στην ποιότητα vibraion. 13..
Medicine in China.
Σημειώσεις Λεον Χάμερ για το ΙΙ 1.
Γου Σουι Βαν (Wu Shui Wan) σελ. 20 «Η αίσθηση της κίνησης του σφυγμού είναι τραχύς-ανώμαλος και ανώμαλος. Δεν ρέει. Είναι αργός και λεπτός-νηματοειδής. Το κύμα του σφυγμού αυτού είναι βραχύ».
2.
Ντενγκ (Deng) σελ. 119-121 «Πρέπει να έχει την αίσθηση του αργού και του άνισου, ανώμαλου, μικρού και βραχύ».
Ζ. Προσοχή Αυτοί που θέλουν να δικαιολογήσουν την επένδυσή τους στα κλασικά κείμενα, έχουν την ανάγκη να τα κάνουν σχετικά με την εποχή μας. Μερικές από τις προσπάθειές τους, όπως αυτές που προαναφέρθηκαν, είναι συγκεχυμένες και επικίνδυνες για τους ανυποψίαστους. Ποιος μένει αδιάφορος μπροστά στις λυρικές μεταφορές οι οποίες ταΐζουν την πείνα μας για παράδοση, την οποία οι πνευματικά πεινασμένοι της εποχής μας τόσο πολύ ποθούν; Ο κίνδυνος όπως είδαμε έχει περάσει και στους ασθενείς μας. Για άλλη μια φορά αυτό το παράδειγμα τονίζει την ανάγκη τα κλασικά κείμενα να μελετώνται με κριτική ματιά, να περνούν από κλινική αλλά και λογική δοκιμασία και να μην χρησιμοποιούνται χωρίς μεγάλη σύνεση.
3.
Λι Σι Τζεν σελ. 70 (βλέπε παραπάνω την αντιγνωμία) «Ο σφυγμός που έχει αίσθηση λεπτού-νηματοειδή, λεπτός και βραχύς και έχει μια άνιση ροή, χτυπάει τρεις με πέντε φορές σε ακανόνιστο ρυθμό, αποκαλείται ανώμαλος». «Έχει την αίσθηση ενός μαχαιριού που ξύνει το μπαμπού, τραχύςανώμαλος και οδοντωτός. Διασκορπίζεται εύκολα σαν την βροχή που πέφτει στην άμμο. Επίσης, κινείται πολύ αργά και σε ακανόνιστα βάθη, σας έναν άρρωστο μεταξοσκώληκα που τρώει ένα φύλλο».
4.
Τζ. Κρισναμούρτι (J. Krisnamuri): Στοχασμοί πάνω στην ζωή μας, Σειρά Α΄: (Εκδοτική επιμέλεια Ρατζαγκοπάλ (Rajagopal). «Αλήθεια είναι η κατανόηση του τι είναι από την μια στιγμή στην άλλη το βάρος ή το κατάλοιπο της προηγούμενης στιγμής». Σελίδα 20.
5.
Σημειώσεις μεταφραστή
Τζ. Κρισναμούρτι: Στοχασμοί πάνω στην ζωή, Σειρά Γ΄: «Οι παραδοσιακοί τρόποι μπορεί να οδηγήσουν στην μετριότητα και ένα μυαλό που έχει παγιδευτεί στην παράδοση δεν μπορεί να αντιληφθεί την αλήθεια. Η παράδοση μπορεί να είναι μιας ημέρας ή μπορεί να είναι 1000 ετών», σελ. 3.
1. Αναφορά στην ποιότητα interrupted. 2. Αναφορά στην ποιότητα scatered. 3. Αναφορά στην ποιότητα dispersed.
«Τα πάντα σε σχέση με μας είναι προσωρινά σε μια συνεχόμενη κατάσταση ρευστότητας. Γνωρίζοντας το αυτό, το μυαλό ποθεί την μονιμότητα. Υπάρχει μόνο ένα γεγονός: Η παροδικότητα», σελ.253.
4. Αναφορά στην ποιότητα empty. 5. Αναφορά στην ποιότητα broken. 6. Αναφορά στο 1ο τεύχος. 7. Αναφορά στην ποιότητα thin. 8. Tietao Deng ,Pracical Diagnosis in Tradiional Chinese Medicine, `Comparison and Difereniaion‟. 9. Αναφορά στην ποιότητα absent. 10. Αναφορά στην ποιότητα taut.
22
Για την διευκόλυνση του αναγνώστη δημιουργήθηκε μετά απο μελέτη ο παρακάτω πίνακας αντιστοιχίας ορολογιών του σφυγμού απο τα κινέζικα στα αγγλικά και στα ελληνικά. Κινέζικα Πιν γιν Aγγλικά Eλληνικά 浮脉 fú mài loaing pulse σφυγμός επιπλέων 散脉 sàn mài scatered pulse σφυγμός διάσπαρτος 芤脉 kōu mài hollow pulse σφυγμός κούφιος 沉脉 chén mài deep pulse σφυγμός βυθισμένος 伏脉 fú mài hidden pulse σφυγμός κρυμμένος 牢脉 láo mài irm pulse σφυγμός σφικτός-σταθερός 迟脉 chí mài slow pulse σφυγμός αργός 缓脉 huǎn mài moderate pulse σφυγμός χαλαρός - αργός 数脉 shuò mài rapid pulse σφυγμός σβέλτος 疾脉 jí mài racing pulse σφυγμός γρήγορος 洪脉 hóng mài surging pulse σφυγμός κυματοειδής 细脉 xì mài thready pulse σφυγμός νηματοειδής 长脉 cháng mài long pulse σφυγμός μακρύς 短脉 duǎn mài short pulse σφυγμός βραχύς 虚脉 xū mài deicient pulse σφυγμός ανεπάρκειας 弱脉 ruò mài weak pulse σφυγμός αδύναμος 微脉 wēi mài faint pulse σφυγμός εξασθενημένος 实脉 shí mài excess pulse σφυγμός υπερβολής 滑脉 huá mài slippery pulse σφυγμός ολισθηρός 动脉 dòng mài throbbing pulse (artery) σφυγμός παλλομένος 涩脉 sè mài choppy pulse (rough pulse) σφυγμός ανώμαλος 弦脉 xián mài wiry pulse σφυγμός συρμάτινος 紧脉 jǐnmài ight pulse σφυγμός σφιχτός 革脉 gé mài drumskin pulse σφυγμός τυμπανικός 濡脉 rú mài soggy pulse σφυγμός υγρός 歇止脉 xiē zhǐ mài pausing pulse σφυγμός με παύσεις 结脉 jié maì knoted pulse (irregularly intermitent) σφυγμός οζώδης 代脉 dài mài intermitent pulse (regularly intermitent) σφυγμός διαλείπων 促脉 cù mài hasty pulse (irregular-rapid) σφυγμός βιαστικός 脉脱 mài tuō missing pulse σφυγμός λείπων
23
SHAN YAO – Radix Dioscorae Oppositae Kινέζικο Yam-Διοσκορέα
Αλέξανδρος Τηλικίδης, φυσίατρος-βελονιστής-βοτανοθεραπευτής (info@akadimia.gr) Ακαδημίας Αρχαίας Ελληνικής & Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕΝΟ ΤΜΗΜΑ: Η ρίζα ΠΟΤΕ ΜΑΖΕΥΕΤΑΙ: Χειμώνα ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ: Γλυκό, ουδέτερο ΟΡΓΑΝΑ – ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΟΙ: ΝΕΦΡΟΣ - ΠΝΕΥΜΟΝΑΣ –ΣΠΛΗΝΑΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΙΝΕΖΙΚΟΥ ΙΔΕΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: SHAN: βουνό YAO: φάρμακο
ΔΡΑΣΕΙΣ – ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ 1. Τονώνει την ενέργεια τσι στομάχου και λεπτού εντέρου, καθώς και την ενέργεια τσι σπλήνα. Επιδρά ήπια στον περισταλτισμό στομάχου και λεπτού εντέρου και μέσω της τόνωσης αυτού ενισχύει την ενέργεια του μετασχηματισμού της τροφής, δηλαδή την ενέργεια τσι σπλήνα. ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ: Ανορεξία, αίσθημα κόπωσης (ιδιαίτερα μετά τη λήψη τροφής), απώλεια βάρους, μαλακά διαρροϊκά κόπρανα.
ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ 9-30 γρ. Για τη θρέψη του γιν το χρησιμοποιούμε ωμό. Για την ενίσχυση της ενέργειας τσι σπλήνα, ψημένο. Σε περιπτώσεις σακχαρώδη διαβήτη μπορούν να χρησιμοποιηθούν μέχρι και 250 γρ. ημερησίως, υπό τη μορφή τσαγιού. ΣΧΟΛΙΑ
2. Τονώνει την ενέργεια τσι πνεύμονα. Ενδείκνυται ειδικά σε περιπτώσεις χρόνιου, αδύναμου βήχα, με απόχρεμψη λεπτόρρευστων πτυέλων, αίσθημα κόπωσης, εύκολο λαχάνιασμα, υπερβολική πρωινή εφίδρωση.
1.
Το Shan Yao είναι ένα ήπιο τονωτικό της ενέργειας τσι του μέσου θερμαστή και του πνεύμονα και ήπιο τονωτικό της γιν ενέργειας και των τριών θερμαστών. Είναι ένα βότανο που το βρίσκει κανείς σε όλες τις λαϊκές αγορές της Κίνας και συχνά χρησιμοποιείται ως τροφή.
2.
Το Shan Yao αποτελεί μια από τις πολλές απτές αποδείξεις του πόσο μακραίωνη (πολύ παλιότερη των δικών μας ιστορικών γνώσεων) αλλά ταυτόχρονα ισχυρή και αδιαμφισβήτητη είναι η σύνδεση μεταξύ των βοτανοθεραπευτικών παραδόσεων της ανατολής (Κίνα), της αρχαίας Ελλάδας και του Νέου Κόσμου (Αμερικής). Στην Κίνα χρησιμοποιείται ως ενισχυτικό της πεπτικής λειτουργίας, αλλά ταυτόχρονα αναφέρεται και η δράση που έχει σαν σταθεροποιητικό και ενδεχόμενα ενισχυτικό της τζινγκ πεμπτουσίας (αυξημένα κολπικά υγρά της γυναίκας). Παρά το γεγονός ότι ανήκει στην κατηγορία των τονωτικών της ενέργειας βοτάνων, υπάρχει η αίσθηση ότι πρόκειται μάλλον για ένα θηλυκό βότανο. Στην Κεντρική Αμερική χρησιμοποιείται για την ανακούφιση των πόνων της περιόδου, αλλά και γενικότερα ως σπασμολυτικό και αναλγητικό του γυναικείου γεννητικού συστήματος. Μάλιστα παράγωγο της μεξικάνικης ποικιλίας του Shan Yao είναι και η χημική ουσία διοσγενίνη από την οποία φτιάχτηκε το πρώτο αντισυλληπτικό. Στην Ελλάδα το πια είναι η χρήση του Shan Yao την περιγράφει απλά το όνομα του βοτάνου: Dioscorea = Διός κόρη. Είναι βέβαια δείγμα των καιρών μας το ότι επιλέξαμε να δώσουμε το όνομα διοσγενίνη = Διός γενιά, στη χημική ουσία από την οποία παρήχθη το πρώτο αντισυλληπτικό.
3.
Η κοινή ονομασία του Shan Yao που φύεται στην Ελλάδα είναι Tάμος ο κοινός.
4.
Από τη Μεξικάνικη ποικιλία του Shan Yao (Dioscorea Villosa) απομονώθηκε το 1936 από Ιάπωνες επιστήμονες η χημική ουσία διοσγενίνη από την οποία πρωτοπαρήχθησαν όλα τα σύγχρονα χρησιμοποιούμενα στεροειδή (προγεστερόνη και κορτιζόνη). Μήπως ο Δίας μέσω των αρνητικών επιδράσεων της κορτιζόνης μας κεραυνοβολεί για την ασέλγεια που διαπράττουμε εις βάρος της κόρης του;
3. Θρέφει γιν ενέργεια πνεύμονα, σπλήνα, στομάχου και νεφρού. Θεωρείται ήπιο τονωτικό της Yin ενέργειας των οργάνων και των τριών θερμαστών, γι’ αυτό και χρησιμοποιείται στον σακχαρώδη διαβήτη, σε περιπτώσεις με παρουσία φωτιάς στο στόμαχο (wèi huǒ, 胃火). 4. Εμποδίζει την απώλεια πεμπτουσίας Jing και ενδεχομένως ενισχύει με ήπιο τρόπο την τζινγκ-πεμπτουσία. Χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις σπερματόρροιας (ακούσιας και χωρίς σεξουαλική διέγερση εκσπερμάτισης) αυξημένων κολπικών εκκριμάτων και συχνουρίας. ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Σε περιπτώσεις όπου υπάρχει συσσωρευμένη σι-υγρασία ή μπλοκαρισμένη τροφή στον πεπτικό σωλήνα. ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ Απόλυτα ασφαλές βότανο. 24
Διερεύνηση της σχέσης μεταξύ προβλημάτων υγείας και προχωρημένης πρακτικής στην Αστάγκα γιόγκα και αναφορά της αποτελεσματικότητας πρωτοκόλλων βελονισμού για την αντιμετώπιση του σχετικού πόνου
Δημητρίου Γιάννης MD PT CCH MSc PhD TCM Ελληνική Εταιρία Κινέζικης Ιατρικής (info@hccm.gr)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1. Υπόβαθρο Η γιόγκα συστήνεται συχνά από τους επαγγελματίες υγείας για την ευεξία του φυσικού, συναισθηματικού και πνευματικού επιπέδου του ανθρώπου που προσφέρει, παρότι είναι περιορισμένες οι δημοσιευμένες έρευνες για πιθανούς κινδύνους που σχετίζονται με τη γιόγκα. Επίσης δεν υπάρχουν δημοσιευμένες μελέτες για τη θεραπεία μυοσκελετικών προβλημάτων αθλητών της γιόγκα μέσω πρωτοκόλλων που εμπεριέχουν βελονισμό με «πυρακτωμένη βελόνα» και «απόμακρο βελονισμό». 2. Σκοπός Διερεύνηση των σχέσεων πόνου στο γόνατο, στον αυχένα και στους οπίσθιους μηριαίους με την προχωρημένη πρακτική στην Αστάγκα γιόγκα (Ashtanga yoga.). Αναφορά της αποτελεσματικότητας πρωτοκόλλων βελονισμού που εμπεριέχουν βελονισμό με «πυρακτωμένη βελόνα» και «απόμακρο βελονισμό» σε αθλητές Αστάγκα γιόγκα. 3. Μεθοδολογία Μια ομάδα αθλητών Αστάγκα γιόγκα (N=28) εξετάστηκε κλινικά και όσοι υπέφεραν από πόνο στο γόνατο, τον αυχένα και τους οπίσθιους μηριαίους (N=23) αντιμετωπίσθηκαν με βελονισμό με «πυρακτωμένη βελόνα» και «απόμακρο βελονισμό». Ομάδα ελέγχου (N=28) συλλέχθηκε και απάντησε σε ερωτηματολόγιο. Για την ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το τεστ Mc Nemar. 4. Αποτέλεσμα Πόνος στους οπίσθιους μηριαίους: ομάδα γιόγκα έναντι ομάδας ελέγχου τιμή p=0.070. Πόνος στο γόνατο: ομάδα γιόγκα έναντι ομάδας ελέγχου, τιμή p=0.388. Αυχεναλγία: ομάδα γιόγκα έναντι ομάδας ελέγχου, τιμή p =0,791. Αϋπνία: γιόγκα έναντι ομάδας ελέγχου, τιμή p=0.180. 5. Συμπέρασμα Δεν υπάρχει στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ πόνου στο γόνατο, τον αυχένα και τους οπίσθιους μηριαίους και της προχωρημένης πρακτικής στην Αστάγκα γιόγκα. Παρόλα αυτά είναι πιθανό, η σχέση μεταξύ του πόνου στους οπίσθιους μηριαίους και της προχωρημένης πρακτικής στην Αστάγκα γιόγκα με τιμή p =0.070 να ήταν στατιστικά σημαντική σε μεγαλύτερο δείγμα αθλητών γιόγκα. Τα πρωτόκολλα βελονισμού είχαν θετικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση του πόνου βραχυπρόθεσμα, αλλά είναι σημαντική η διερεύνηση και των μακροπρόθεσμων αποτελεσμάτων. Λέξεις κλειδιά: Κινέζικη Ιατρική, Αστάγκα γιόγκα, Βελονισμός, Πόνος
ΥΠΟΒΑΘΡΟ Η γιόγκα είναι αρχαία Ινδική φιλοσοφία και σημαίνει «ένωση». Η ένωση αυτή αναφέρεται στην ένωση του εαυτού με το «όλον». Η φιλοσοφία αυτή εμπεριέχει συστήματα κινήσεων για την επίτευξη ευεξίας στο φυσικό και νοητικό επίπεδο,
ενώ λέγεται πως βελτιώνει την ποιότητα ζωής (Leslie Kaminof, 2007). Υπάρχουν διαφορετικά συστήματα πρακτικής γιόγκα, ένα από τα οποία είναι η Αστάγκα Γιόγκα (ΑΓ). Οι ρίζες της ΑΓ βρίσκονται στη γιόγκα Κορούντα (Korunta), η οποία περιγράφεται σε ένα χειρόγραφο το οποίο ανακάλυψε το 1930 ο Σρι 25
Βελονισμός και μυοσκελετικά προβλήματα στην γιόγκα
Τιρουμαλάι Κρισναματσαργιά (Sri Tirumalai Krishnamacharya) και ο μαθητής του Πατάμπι Τζόις (Patabhi Jois), σε μία πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη στην Καλκούτα της Ινδίας. Το χειρόγραφο αυτό χρονολογείται μεταξύ 500 και 1.500 μ.Χ. (Larry Schultz, 2000). Οι αθλούμενοι στην ΑΓ εξασκούνται σε μια σειρά στάσεων (άσανας, asanas). Οι άσανας μπορεί να είναι εύκολες ή πολύ απαιτητικές σωματικά. Οι στάσεις σχηματίζονται μέσω συνεχών εναλλασσόμενων κινήσεων και είναι συγχρονισμένες με την αναπνοή. Καθ’ όλη τη διάρκεια των κινήσεων γίνεται ήπια σύσπαση μυϊκών ομάδων (μπάντα, bandha) έτσι ώστε να προστατεύονται οι ασκούμενοι από πιθανούς τραυματισμούς, μέσω ανακατανομής του μηχανικού στρες, αλλά και για να κατευθύνεται η σωματική ενέργεια προς συγκεκριμένες περιοχές. Τα κύρια σωματικά οφέλη της ΑΓ είναι το αυξημένο εύρος κίνησης στις περισσότερες αρθρώσεις, η αυξημένη διατασιμότητα των μαλακών μορίων του μυοσκελετικού συστήματος και η αύξηση της μυϊκής δύναμης και του μυϊκού όγκου. Αν και αυτά τα οφέλη μπορεί να επιτευχθούν και με άλλες μορφές σωματικής άσκησης, όπως η γυμναστική, υπάρχει ένα βασικό στοιχείο που διακρίνει την πρακτική της γιόγκα. Αυτό το στοιχείο είναι ο συνδυασμός της αναπνοής, της στάσης του σώματος και της κίνησης στη βάση της αρχής ότι η πρακτική θα πρέπει να έχει ως αποτέλεσμα ένα υγιές μυαλό και σώμα. Η θεωρία της γιόγκα ορίζει ότι ο συγκερασμός όλων των παραπάνω είναι θεμελιώδους σημασίας για την ευεξία, καθώς επιδιώκει να ωφελήσει τον άνθρωπο ολιστικά, βοηθώντας την ανάπτυξη του νου, του σώματος και του πνεύματος. Υπάρχουν πολλά στοιχεία που υποστηρίζουν τα οφέλη της γιόγκα (Lee M, Moon W, Kim J, 2014). Από την άλλη πλευρά ερευνητές αναφέρονται στον σωματικό τραυματισμό και και τον πόνο ως την πιο συχνή παρενέργειά της (Uebelacker LA, Weinstock LM, Kraines MA, 2014). Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να υπάρχει ενημέρωση για τους πιθανούς κινδύνους, έτσι ώστε οι γιατροί και οι άλλοι επαγγελματίες υγείας να είναι σε θέση να δώσουν σωστές συμβουλές στους ασθενείς τους. Επίσης σημαντική είναι η ευαισθητοποίηση των δασκάλων γιόγκα ούτως ώστε να διασφαλίζεται η ασφαλής πρακτική της γιόγκα. Η μελέτη αυτή πραγματοποιήθηκε στην Κρήτη κατά τη διάρκεια ενός εξαήμερου σεμιναρίου ΑΓ το οποίο είχε σχεδιαστεί για δασκάλους της ΑΓ. Ο κύριος σκοπός της παρακολούθησης του σεμιναρίου ήταν η βελτίωση των άσανας που είδη γνώριζαν οι ασκούμενοι καθώς και η εκμάθηση νέων. Οι διοργανωτές του σεμιναρίου διευκόλυναν τη διαδικασία της άσκησης κάνοντας προσαρμογές με τα χέρια στα σώματα των αθλητών και υπενθυμίζοντας τους να αναπνέουν συνειδητά και να παραμένουν εστιασμένοι στην πρακτική τους. Είκοσι οκτώ (28) ασκούμενοι στην ΑΓ εξετάστηκαν κλινικά με μεθόδους της κλασικής δυτικής ιατρικής και της Κινέζικης Ιατρικής (ΚΙ). Η εξέτασή τους αποκάλυψε αυξημένη αναλογία αθλητών που ανέφεραν πόνο στα γόνατα, πόνο οπισθίων μηριαίων, αυχεναλγία και αϋπνία. Ο πόνος που ανέφεραν οι αθλητές μπορεί να χωριστεί σε δύο ομάδες. Στην πρώτη ομάδα πόνου ανήκουν οι αθλητές που ανέφεραν πόνο μόνο κατά τη
διάρκεια της εξάσκησης άσανας στις οποίες τοποθετούσαν τις αρθρώσεις σε συγκεκριμένες ακραίες θέσεις. Για παράδειγμα, ένας από τους αθλητές ανέφερε δεξιά οσφυαλγία μόνο όταν τοποθετούσε τα δύο κάτω άκρα πίσω από το κεφάλι του. Ένα άλλο παράδειγμα αυτής της κατηγορίας είναι ο πόνος στο γόνατο που δεν ήταν παρών κατά τη διάρκεια των καθημερινών δραστηριοτήτων, όπως το περπάτημα, ή το ανέβασμα ή κατέβασμα σκάλας, αλλά μόνο κατά τη διάρκεια της στάσης του λωτού, όπου το γόνατο είναι σε κάμψη και έσω στροφή. Η δεύτερη ομάδα πόνου περιλαμβάνει αθλητές που ανέφεραν παρουσία πόνου κατά το μεγαλύτερο διάστημα της ημέρας, κατά την κανονική σωματική κίνηση ή την ανάπαυση. Για παράδειγμα, αθλητές αυτής της ομάδας ανέφεραν ότι ο πόνος στην οπίσθια επιφάνεια του μηρού ήταν συχνά παρών κατά τη βάδιση και κατά τη διάρκεια άλλων καθημερινών δραστηριοτήτων, ενώ επιδείνωση παρουσιαζόταν κατά τη διάρκεια της πρακτικής ΑΓ. Η αυχεναλγία επίσης ανήκει στη δεύτερη κατηγορία, όμως ο πόνος αν και παρών σε διαστήματα της ημέρας, εμφάνιζε βελτίωση κατά την εξάσκηση στην ΑΓ. Η βελτίωση ή επιδείνωση του πόνου εξαρτάται κυρίως από το αίτιο του πόνου και τις άσανας στις οποίες κάνουν πρακτική οι ασκούμενοι. Μελέτες για ασκήσεις όπως η έντονη ισομετρική, η αεροβική και η δυναμική αντιστάσεων, αναφέρουν πως η άσκηση μπορεί να μειώσει την αντίληψη του πόνου σε πειραματικά επαγόμενο πόνο σε υγιείς ανθρώπους, με τα αποτελέσματα να κυμαίνονται από μικρά έως μεγάλα, ανάλογα με τον τρόπο επαγωγής του πόνου και το πρωτόκολλο της άσκησης (Kelly M. Naugle, Roger B. Fillingim, Joseph L. Riley, 2012). Οι ίδιες μελέτες αναφέρουν πως η άσκηση είναι αποτελεσματική στη μείωση της αντίληψης του χρόνιου πόνου, αν και το αποτέλεσμα διαφέρει ανάλογα με το εάν η άσκηση είναι αεροβική ή ισομετρική. Η ΑΓ είναι συνδυασμός ισομετρικής και ισοτονικής άσκησης. Μελέτες αναφέρουν πως η γιόγκα μειώνει τον πόνο, όπως την οσφυαλγία, την ημικρανία, τον πόνο στο γόνατο κ.λπ. (Lee M, Moon W, Kim J, 2014). Τα παραπάνω υποστηρίζουν αυτά που ανέφεραν οι αθλητές της ΑΓ, δηλαδή τη βελτίωση της αυχεναλγίας και του πόνου στους οπίσθιους μηριαίους κατά τη διάρκεια της άσκησης της ΑΓ και την επιδείνωση του πόνου στους οπίσθιους μηριαίους κατά την έντονη διάτασή τους. Η συμβατική ιατρική ορίζει τον πόνο ως την αίσθηση που προκύπτει από ένα ερέθισμα το οποίο είναι αρκετά έντονο ούτως ώστε να προκαλέσει τραυματισμό. Το ερέθισμα μπορεί να είναι θερμικό, χημικό, μηχανικό ή ένας συνδυασμός αυτών. Αυτό το ερέθισμα διεγείρει αλγοϋποδοχείς, που μεταδίδουν το σήμα του πόνου στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ) είτε μέσω εμμύελων Αδ ινών είτε μέσω αμύελων C ινών. Οι εμμύελες Αδ ίνες είναι υπεύθυνες για την αντίληψη του γρήγορου πόνου, ο οποίος εντοπίζεται εύκολα και οι αμύελες C ίνες είναι υπεύθυνες για την αντίληψη του αργού πόνου, που δεν είναι εύκολο να ορισθεί και να εντοπισθεί. Μελέτες υποστηρίζουν ότι οι Αδ και C ίνες παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στην ανακούφιση του πόνου μέσω της δράσης του βελονισμού (Christopher M. Norris, 2001). Σύμφωνα με αυτές, τα ερεθίσματα του βελονισμού ενεργοποιούν μηχανοϋποδοχείς, οι οποίοι μεταδίδουν τα σήματά τους μέσω Αδ ινών του ΚΝΣ. Σε αυτή τη φάση απελευθερώνονται οπιοειδή από το ΚΝΣ που αναστέλλουν τη 26
Γιάννης Δημητρίου
μετάδοση των ινών C. Επιπλέον ερεθίσματα του βελονισμού μεταδίδονται μέσω Αα ινών στον εγκεφαλικό φλοιό και διευκολύνουν την απελευθέρωση ενδορφινών, η οποία προκαλεί μείωση του πόνου μέσω της οπιοειδούς απελευθέρωσης στο ραχιαίο κέρας του νωτιαίου μυελού (Christopher M. Norris, 2001). Ο πόνος στην ΚΙ είναι ένα σύμπτωμα που μπορεί είτε να είναι τύπου υπερβολής είτε τύπου ανεπάρκειας. Ο πόνος υπερβολής (π.χ. οξύς ή καυστικός πόνος) μπορεί να προκληθεί είτε λόγω της στάσης τσι ή σούε-αίματος (xuè, 血) ή και των δύο, είτε λόγω εξωτερικών παθογόνων (π.χ. κρύο). Πόνος ανεπάρκειας (πχ. χρόνιος πόνος, βουβός πόνος) μπορεί να οφείλεται σε ανεπάρκεια τσι, σούε-αίματος, τζινγκ γιέ-υγρών (jīn yè, 津液), γιν ή γιανγκ που επίσης μπορεί να οδηγήσει σε στάση και ούτω καθεξής. Ο πόνος στο μυοσκελετικό σύστημα συχνά σχετίζεται με τραυματισμό ή κόπωση, αλλά θα μπορούσε επίσης να σχετίζεται με τη συναισθηματική κατάσταση του ασθενή, εισβολή παθογόνων, ανεπάρκεια τσι, σούε-αίματος κ.λπ. καθώς και οργανικές δυσλειτουργίες. Κατά την εξέταση των αθλητών με μεθόδους της ΚΙ βρέθηκε πως το πιο συχνό αίτιο λόγω του οποίου οι ασκούμενοι στην ΑΓ υπέφεραν από πόνο στον αυχένα, το γόνατο ή τους οπίσθιους μηριαίους, ήταν ο τραυματισμός που οδήγησε σε στάση του τσι ή/και του σούε-αίματος. Εδώ θα πρέπει να αναφερθεί πως πολλές φορές ο τραυματισμός οφείλεται σε κάποιο υπόστρωμα παθολογίας στη συγκεκριμένη περιοχή του τραυματισμού, το οποίο έχει δημιουργηθεί από τον τρόπο ζωής ή/και την ιδιοσυγκρασία του ατόμου. Η ΚΙ αναφέρει ότι η άσκηση, όπως η ΑΓ, κινεί το σούε-αίμα και τσι και αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του πόνου, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που ο πόνος οφείλεται σε στάση. Η θεραπεία του βελονισμού εμπεριέχει διαφορετικές μεθόδους και τεχνικές. Ο βελονισμός με πυρακτωμένη βελόνα είναι μία από αυτές. Κατά την εφαρμογή αυτής της μεθόδου μια ειδικά σχεδιασμένη νηματοειδής βελόνα θερμαίνεται από ένα καιόμενο βαμβάκι και γρήγορα εισάγεται στο μαλακό ιστό του ασθενή (Liu En Ming, 2011). Ο απόμακρος βελονισμός είναι επίσης μια μέθοδος επιλογής σημείων κατά την οποία τα σημεία βελονισμού επιλέγονται με βάση τη διάγνωση της ΚΙ και χρησιμοποιούνται αποκλειστικά περιφερικά σημεία για την αντιμετώπιση της συγκεκριμένης παθολογίας. Για παράδειγμα, αν υπάρχει πόνος στην άρθρωση του καρπού, μπορούν να χρησιμοποιηθούν κανάλια και σημεία που βρίσκονται στην ποδοκνημική άρθρωση. Αυτή η μέθοδος βασίζεται στις σχέσεις εξισορρόπησης των καναλιών μεταξύ τους, καθώς και στις σχέσεις μεταξύ των ιστών.
δράση των μεθόδων «πυρακτωμένη βελόνα» και «απόμακρος βελονισμός» στον μυοσκελετικό πόνο ασκούμενων στη γιόγκα. Επιπλέον, δεν υπάρχουν γνωστές μελέτες σχετικά με τις μυοσκελετικές επιπλοκές που σχετίζονται με την προχωρημένη άσκηση στην ΑΓ και δεδομένου ότι η ΑΓ είναι αρκετά δημοφιλής στη δύση, η μελέτη αυτή θα ήθελε να συμβάλει σε αυτόν τον τομέα. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Στη μελέτη αυτή έγινε σύγκριση μεταξύ μιας ομάδας αθλητών της ΑΓ, η οποία εξετάστηκε και έλαβε θεραπεία και μιας ομάδας ελέγχου η οποία δεν έλαβε καμία θεραπεία. Όλοι οι προχωρημένοι ασκούμενοι στην ΑΓ επισκέφτηκαν τον ιατρό κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων ημερών του εξαήμερου σεμιναρίου. Όλοι οι ασκούμενοι εξετάσθηκαν σύμφωνα με τις μεθόδους της συμβατικής ιατρικής και της ΚΙ. Η εξέταση περιελάμβανε: 1. Λήψη ιστορικού: Το κύριο σύμπτωμα - σημείο, το ιατρικό ιστορικό, χρήση φαρμάκων και συμπληρωμάτων, χειρουργεία, γυναικολογικές παθήσεις, πεπτικές διαταραχές, διαταραχές του ύπνου και ούτω καθεξής. 2. Οικογενειακό ιστορικό: συγγενείς παθήσεις, προβλήματα υγείας οικογενειακού περιβάλλοντος, αίτια θανάτου μελών της οικογένειας και ούτω καθεξής. 3. Παρατήρηση: γενική κατάσταση, νύχια, πρόσωπο, γλώσσα και περιοχές παθολογίας. 4. Ψηλάφηση: σφυγμού, σπονδυλικής στήλης, κοιλιάς, μυϊκού τόνου, θερμοκρασίας ιστών, επώδυνων σημείων, σημείων βελονισμού, καναλιών και ούτω καθεξής. 5. Όσφρηση: γενική οσμή 6. Εξέταση του μυοσκελετικού συστήματος: παθητικές και ενεργητικές κινήσεις, εύρος κινήσεων και ούτω καθεξής. Η εξέταση δεν περιελάμβανε ακτινογραφίες, μαγνητικές τομογραφίες (MRI) και εργαστηριακά δεδομένα. Τα αρχεία των 28 ατόμων εξετάστηκαν και τα δεδομένα συγκρίθηκαν με τα δεδομένα της ομάδας ελέγχου, που ήταν 28 άτομα με παρόμοια δημογραφικά στοιχεία που δεν ασκούν ΑΓ ή οποιαδήποτε άλλη μορφή γιόγκα. Στην ομάδα ΑΓ, για τους σκοπούς της μελέτης, η θεραπεία του πόνου στο γόνατο, του πόνου του αυχένα, του πόνου στην οπίσθια επιφάνεια του ισχίου και της αϋπνίας περιελάμβανε μόνο τις προκαθορισμένες θεραπευτικές μεθόδους βελονισμού «πυρακτωμένη βελόνα» και «απόμακρος βελονισμός». Τα κανάλια και τα σημεία που χρησιμοποιήθηκαν, ποίκιλλαν και η επιλογή τους έγινε με βάση τη διάγνωση της ΚΙ. Η πλειοψηφία των ασθενών έλαβαν μία μόνο θεραπευτική συνεδρία και δεν υπήρξε περαιτέρω παρακολούθηση μετά την ολοκλήρωση του σεμιναρίου ΑΓ, δεδομένου ότι οι περισσότεροι ασθενείς θα επέστρεφαν στις χώρες προέλευσής τους. Μετά από κάθε θεραπεία οι ασθενείς συμπλήρωναν ένα έντυπο αξιολόγησης με τη βοήθεια του ιατρού. Για τη μελέτη έγινε χρήση ενός εντύπου αξιολόγησης του πόνου, το οποίο περιελάμβανε μια κλίμακα από το 0% έως το 100% κατά τον ακόλου-
ΣΚΟΠΟΣ Ο σκοπός αυτής της μελέτης είναι διττός. Έχει σκοπό αφενός να διερευνήσει αν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της ύπαρξης του πόνου ή της αϋπνίας και της προχωρημένης πρακτικής της ΑΓ και αφετέρου να γίνει αναφορά στην αποτελεσματικότητα των μεθόδων βελονισμού «πυρακτωμένη βελόνα» και «απόμακρος βελονισμός» στα μυοσκελετικά προβλήματα των αθλητών της ΑΓ και ειδικότερα την αυχεναλγία, τον πόνο στο γόνατο και τον πόνο στους οπίσθιους μηριαίους. Επί του παρόντος, δεν υπάρχει καμία μελέτη που να ελέγχει τη 27
Βελονισμός και μυοσκελετικά προβλήματα στην γιόγκα
Διαδικασία 3: απόμακρος βελονισμός σε σημεία άσι στην περιοχή μεταξύ του σημείου BL 58 Ιπτάμενο Ανοδικά (Fēi Yáng, 飞 扬) και BL 60 Κουν Λουν (Kūn Lún, 昆仑).
θο τρόπο: ο αρχικός πόνος κατά την έναρξη της θεραπείας ήταν 100% και η κλίμακα μείωσης του πόνου ήταν 0%, 10%, 20%, 30%, 40%, 50%, 60%, 70%, 80%, 90% και 100%. Η ομάδα ελέγχου αποτελούνταν από άτομα που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα για έρευνα μέσω συμπλήρωσης ερωτηματολογίου που αποστάλθηκε σε 138 άτομα μέσω e-mail. Το αποτέλεσμα δεν ήταν αρκετό για να αντιστοιχηθεί η ομάδα ελέγχου με την ομάδα ΑΓ, έτσι μια δεύτερη διαδικασία επιλογής ακολούθησε με τη διαδικασία συνεντεύξεων. Τα κριτήρια επιλογής περιελάμβαναν ηλικία, φύλο και άτομα που ασκούνται τακτικά αλλά και άτομα που δεν ασκούνται τακτικά. Δεκαοκτώ (18) από τους είκοσι οκτώ (28) στην ομάδα ελέγχου, δήλωσαν ότι ασκούνται τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα (64,2%). Η αντιστοίχιση των δύο φύλων μεταξύ της ομάδας ελέγχου και της ομάδας ΑΓ ήταν καθολική. Η αντιστοίχιση της ηλικίας ήταν + - 2 έτη. Οι ασκούμενοι στη γιόγκα αποκλείσθηκαν από τη διαδικασία. Τριάντα ένα (31) άτομα ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα για έρευνα μέσω e-mail (22,4%) και έντεκα (11) έλαβαν μέρος σε αυτή απαντώντας στο ερωτηματολόγιο που τους δόθηκε. Οι ερωτήσεις που απάντησαν ήταν:
Πόνος στο γόνατο Διαδικασία 1: ανάλογα με την εντόπιση του πόνου στο γόνατο, η μέθοδος πυρακτωμένης βελόνας εφαρμόστηκε στην περιοχή BL 37 Παχιά Πύλη (Yīn Mén, 殷门) ή ST 35 Μοσχαριού Μύτη (Dú Bí, 犊鼻) ή EX-LE 5 Γονάτου Μάτια (Xī Yăn, 膝眼). Διαδικασία 2: εάν ο πόνος δεν μειώθηκε αμέσως πάνω από 50%, τότε η μέθοδος πυρακτωμένης βελόνας εφαρμόστηκε πάλι στην ίδια περιοχή. Μετά από αυτό δεν εφαρμόστηκε ξανά πυρακτωμένη βελόνα άσχετα με το αποτέλεσμα, για λόγους ασφάλειας. Διαδικασία 3: ανάλογα με την εντόπιση του πόνου στο γόνατο, απόμακρος βελονισμός σε σημεία άσι στην περιοχή LI 11 Κύρτωμα Λίμνης (Qū Chí, 曲池) LU 5 Ωλένιος Βάλτος (Chǐ Zé, 尺泽) και PC 3 Κυρτό Έλος (Qū Zé, 曲泽). Αϋπνία Ο βελονισμός χρησιμοποιήθηκε επίσης για τη θεραπεία της αϋπνίας. Η θεραπεία των διαταραχών του ύπνου βασίστηκε στη διάγνωση που έγινε σύμφωνα με τις μεθόδους της ΚΙ. Αυτού του είδους η θεραπεία είναι πιο σύνθετη και η λεπτομερής περιγραφή της δεν είναι βασικός στόχος του παρόντος κειμένου.
1. Ασκείστε σήμερα και κατά τους τελευταίους 3 μήνες τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα; Αν ναι, τι είδους ασκήσεις κάνετε και πόσες φορές την εβδομάδα; 2. Υποφέρετε πρόσφατα από αυχεναλγία; (περιγράψτε)
2. Περιορισμοί Όλοι οι αθλητές ΑΓ έλαβαν θεραπεία βελονισμού και δεν χωρίστηκαν σε ομάδα θεραπείας και ομάδα ελέγχου (χωρίς αγωγή) ή σε ομάδες σύγκρισης με άλλες μεθόδους θεραπείας (κλασική ιατρική, βοτανοθεραπεία και ούτω καθεξής). Δεν υπήρξε αξιολόγηση για τα μακροπρόθεσμα οφέλη των συγκεκριμένων πρωτοκόλλων βελονισμού. Οι αθλητές ΑΓ εκτός από τον βελονισμό έλαβαν επικουρικές θεραπευτικές προσεγγίσεις, όπως η θεραπευτική συμβουλευτική, η οποία θα μπορούσε να μειώσει την αξιοπιστία των ευρημάτων.
3. Υποφέρετε πρόσφατα από πόνο στο γόνατο; (περιγράψτε) 4. Υποφέρετε πρόσφατα από πόνο στην οπίσθια επιφάνεια του μηρού; (περιγράψτε) 5. Αντιμετωπίζετε προβλήματα ύπνου; (δυσκολία στον ύπνο, συχνή έγερση το βράδυ κ.λπ.) 1. Θεραπευτικά πρωτόκολλα Πόνος στην οπίσθια περιοχή του μηρού Διαδικασία 1: μέθοδος πυρακτωμένης βελόνας στην περιοχή του σημείου BL 37 Παχιά Πύλη (Yīn Mén, 殷门) Διαδικασία 2: εάν ο πόνος δεν μειώθηκε αμέσως πάνω από 50%, τότε η μέθοδος πυρακτωμένης βελόνας εφαρμόστηκε πάλι στην περιοχή του σημείου BL 40 Ιγνυακό Κέντρο (Wěi Zhōng, 委中). Μετά από αυτό δεν εφαρμόστηκε ξανά πυρακτωμένη βελόνα άσχετα με το αποτέλεσμα, για λόγους ασφάλειας. Διαδικασία 3: απόμακρος βελονισμός σε σημεία άσι (ā shì xué, 阿是穴) στην περιοχή μεταξύ του SI 9 Ώμου Πρώτο (Jiān Zhēn, 肩贞) και SI 8 Μικρή Θάλασσα (Xiăo Hăi, 小海).
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Η ομάδα των προχωρημένων ασκούμενων στην ΑΓ αποτελούνταν από 28 άτομα (πίνακας 1) επτά (7) άντρες (25%) και 21 γυναίκες (75%). Ο μέσος όρος ηλικίας ήταν 41 χρόνων, με εύρος 22 έως 70 ετών. Επτά (7) ανέφεραν πόνο στην οπίσθια περιοχή του μηρού (25%), εννέα (9) ανέφεραν πόνο στο γόνατο (32.1%), οκτώ (8) αυχεναλγία (28.5%) και δέκα (10) προβλήματα ύπνου (35.7%) (πίνακας 2). Είκοσι οκτώ (28) μη ασκούμενοι στη γιόγκα συλλέχθηκαν για τη δημιουργία της ομάδας ελέγχου (πίνακας 1), 7 άνδρες (25%) και 21 γυναίκες (75%). Ο μέσος όρος ηλικίας ήταν 41 χρόνια, με εύρος 22-68 ετών. Ένας (1) ανέφερε πόνο στην οπίσθια περιοχή του μηρού (3.5%), πέντε (5) ανέφεραν πόνο στο γόνατο (17.8%), δέκα (10) ανέφεραν αυχεναλγία (35.7%) και πέντε (5 ) προβλήματα ύπνου (17.8%) (Πίν. 3).
Αυχεναλγία Διαδικασία 1: μέθοδος πυρακτωμένης βελόνας στην περιοχή μεταξύ DU 16 Ανέμου Μέγαρο (Fēng Fǔ, 风府), GB 20 Ανέμου Λίμνη (Fēng Chí, 风池) και GB 12 Μαστοειδής Απόφυση (Wán Gǔ, 完骨) . Διαδικασία 2: εάν ο πόνος δεν μειώθηκε αμέσως πάνω από 50%, τότε η μέθοδος πυρακτωμένης βελόνας εφαρμόστηκε πάλι στην ίδια περιοχή. Μετά από αυτό δεν εφαρμόστηκε ξανά πυρακτωμένη βελόνα άσχετα με το αποτέλεσμα, για λόγους ασφάλειας. 28
Γιάννης Δημητρίου Πίνακας 1. Δημογραφικά στοιχεία Αθλητές
Πίνακας 4. Μείωση του πόνου στην οπίσθια μηριαία περιοχή κατά τις θεραπείες βελονισμού
28
Άντρες
7
Γυναίκες
21
Ομάδα ελέγχου
28
Ἀντρες
7
Γυναίκες
Αθλητές της ΑΓ με πόνο στην οπίσθια μηριαία περιοχή
Μείωση του πόνου στην πρώτη θεραπεία περισσότερο από 80%
Μείωση του πόνου στην πρώτη θεραπεία περισσότερο από 50%
Μείωση του πόνου στην πρώτη θεραπεία λιγότερο από 50%
9
4
3
0
Μείωση του πόνου στην δεύτερη θεραπεία περισσότερο από 80%
Μείωση του πόνου στην δεύτερη θεραπεία περισσότερο από 50%
Μείωση του πόνου στην δεύτερη θεραπεία λιγότερο από 50%
2
1
0
Μείωση του πόνου στην τρίτη θεραπεία περισσότερο από 80%
Μείωση του πόνου στην τρίτη θεραπεία περισσότερο από 50%
Μείωση του πόνου στην τρίτη θεραπεία λιγότερο από 50%
0
1
0
21
Πίνακας 2. Ποσοστά προβλημάτων υγείας των αθλητών ΑΓ Αθλητές ΑΓ
Ν=28
Ποσοστό
Πόνος στην οπίσθια περιοχή του μηρού
7
25%
Πόνος στο γόνατο
9
32,1%
Αυχεναλγία
28,5%
Προβλήματα ύπνου
10
35,7%
Τίποτα από τα παραπάνω
5
17,8%
Συνδυασμός των παραπάνω
10
35,7%
3
1
Τα αποτελέσματα μείωσης του πόνου με τη θεραπεία πρωτοκόλλου βελονισμού που περιείχε το συνδυασμό μεθόδων «πυρακτωμένη βελόνα» και «απόμακρος βελονισμός» για τους προχωρημένους ασκούμενους στην ΑΓ με πόνο στο γόνατο ήταν: στην πρώτη θεραπεία περισσότερο από 50% μείωση του πόνου για το 44.4% των ασθενών, πάνω από 80% μείωση του πόνου για το 22.3%, λιγότερο από 50% μείωση του πόνου στο 55.5% των ασθενών.
Πίνακας 3. Ποσοστά προβλημάτων υγείας της ομάδας ελέγχου Ομάδα ελέγχου
Ν=28
Ποσοστό
Συχνά ασκούμενοι
18
64,2%
Πόνος στην οπίσθια περιοχή του μηρού
1
3,5%
Πόνος στο γόνατο
5
17,5%
Αυχεναλγία
10
17,8%
Προβλήματα ύπνου
5
17,8%
Τίποτα από τα παραπάνω
13
46,4
Συνδυασμός των παραπάνω
4
14,2%
Πίνακας 5. Μείωση του πόνου στο γόνατο κατά τις θεραπείες βελονισμού
Τα αποτελέσματα όσον αφορά τη μείωση του πόνου με τη θεραπεία πρωτοκόλλου βελονισμού που περιείχε το συνδυασμό μεθόδων «πυρακτωμένη βελόνα» και «απόμακρος βελονισμός» για τους προχωρημένους ασκούμενους στην ΑΓ με πόνο στην οπίσθια περιοχή του μηρού ήταν: πρώτη θεραπεία περισσότερο από 50% μείωση του πόνου στο 100% των ασθενών, περισσότερο από 80% μείωση του πόνου στο 57.1% των ασθενών (Πιν. 4).
Αθλητές της ΑΓ Μείωση του πόμε πόνο στο γό- νου στην πρώτη νατο θεραπεία περισσότερο από 80%
Μείωση του πόνου στην πρώτη θεραπεία περισσότερο από 50%
Μείωση του πόνου στην πρώτη θεραπεία λιγότερο από 50%
9
2
2
5
Μείωση του πόνου στην δεύτερη θεραπεία περισσότερο από 80%
Μείωση του πόνου στην δεύτερη θεραπεία περισσότερο από 50%
Μείωση του πόνου στην δεύτερη θεραπεία λιγότερο από 50%
2
1
0
3
Τα αποτελέσματα μείωσης του πόνου με τη θεραπεία πρωτοκόλλου βελονισμού που περιείχε το συνδυασμό μεθόδων «πυρακτωμένη βελόνα» και «απόμακρος βελονισμός» για τους προχωρημένους εξασκούμενους στην ΑΓ με αυχεναλγία: στην πρώτη θεραπεία πάνω από 50% μείωση του πόνου στο 87,5% των ασθενών περισσότερο από 80% μείωση του πόνου στο 75% των ασθενών, λιγότερο από 50% μείωση του πόνου στο 12,5% των ασθενών.
29
Βελονισμός και μυοσκελετικά προβλήματα στην γιόγκα Εικόνα 1. Πόνος στην οπίσθια μηριαία επιφάνεια ανά ομάδα
Πίνακας 6. Μείωση του πόνου στον αυχένα κατά τις θεραπείες βελονισμού Αθλητές της ΑΓ Μείωση του με αυχεναλγία πόνου στην πρώτη θεραπεία περισσότερο από 80%
Μείωση του πόνου στην πρώτη θεραπεία περισσότερο από 50%
Μείωση του πόνου στην πρώτη θεραπεία λιγότερο από 50%
9
4
3
0
Μείωση του πόνου στην δεύτερη θεραπεία περισσότερο από 80%
Μείωση του πόνου στην δεύτερη θεραπεία περισσότερο από 50%
Μείωση του πόνου στην δεύτερη θεραπεία λιγότερο από 50%
2
1
0
Μείωση του πόνου στην τρίτη θεραπεία περισσότερο από 80%
Μείωση του πόνου στην τρίτη θεραπεία περισσότερο από 50%
Μείωση του πόνου στην τρίτη θεραπεία λιγότερο από 50%
0
1
0
3
1
1. Πόνος στην οπίσθια περιοχή του μηρού Για να διερευνηθεί αν ο πόνος στην οπίσθια περιοχή του μηρού συνδέεται με την ομάδα αθλητών (ομάδα γιόγκα έναντι ομάδας ελέγχου) χρησιμοποιήθηκε η δοκιμασία Mc Nemar. Η προκύπτουσα τιμή p = 0.070 δεν είναι στατιστικά σημαντική, αλλά υποδεικνύει μια πιθανή συσχέτιση.
2. Πόνος στο γόνατο Για να διερευνηθεί αν ο πόνος στο γόνατο συνδέεται με την ομάδα αθλητών (ομάδα γιόγκα έναντι ομάδας ελέγχου) χρησιμοποιήθηκε η δοκιμασία Mc Nemar. Η προκύπτουσα τιμή p =0.388 δεν είναι στατιστικά σημαντική. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει καμία συσχέτιση μεταξύ των δύο μεταβλητών στον πληθυσμό αναφοράς.
Πίνακας 7. Πόνος στην οπίσθια επιφάνεια του μηρού (συνολικά) Συχνότητα
Ποσοστό
Όχι
4
85,7%
Ναι
14,3%
Σύνολο
56
100,0%
Πίνακας 9. Πόνος στο γόνατο (συνολικά)
Πίνακας 8. Πόνος στην οπίσθια μηριαία επιφάνεια κατά ομάδες Ομάδες Ομάδα ελέγχου
Ομάδα Γιόγκα
Συχνότητα
Ποσοστό
0
27
96,4%
1
1
3,6%
Σύνολο
28
100,0%
0
21
75.0%
1
7
25%
Σύνολο
28
100,0%
Συχνότητα
Ποσοστό
0
42
75,0%
1
14
25,0%
Σύνολο
56
100,0%
Πίνακας 10. Πόνος στο γόνατο ανά ομάδα Ομάδες Ομάδα ελέγχου
Ομάδα Γιόγκα
30
Συχνότητα
Ποσοστό
0
23
82,1%
1
5
17,9%
Σύνολο
28
100,0%
0
17
69,9%
1
9
32,1%
Σύνολο
28
100,0%
Γιάννης Δημητρίου Εικόνα 3. Αυχεναλγία ανά ομάδα
Εικόνα 2. Πόνος στο γόνατο ανά ομάδα
4. Αϋπνία Για να διερευνηθεί αν η αϋπνία συνδέεται με την ομάδα αθλητών (ομάδα γιόγκα έναντι ομάδας ελέγχου) χρησιμοποιήθηκε η δοκιμασία Mc Nemar. Η προκύπτουσα τιμή p =0.180 δεν είναι στατιστικά σημαντική. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει καμία συσχέτιση μεταξύ των δύο μεταβλητών στον πληθυσμό αναφοράς.
3. Αυχεναλγία Για να διερευνηθεί αν ο πόνος στον αυχένα συνδέεται με την ομάδα αθλητών (ομάδα γιόγκα έναντι ομάδας ελέγχου) χρησιμοποιήθηκε η δοκιμασία Mc Nemar. Η προκύπτουσα τιμή p =0.791 δεν είναι στατιστικά σημαντική. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει καμία συσχέτιση μεταξύ των δύο μεταβλητών στον πληθυσμό αναφοράς.
Πίνακας 13. Αϋπνία (συνολικά)
Πίνακας 11. Αυχεναλγία (συνολικά)
Συχνότητα
Ποσοστό
0
37
66,1%
Συχνότητα
Ποσοστό
1
18
32,1%
0
27
66,1%
Σύνολο
55
98,2%
1
18
32,1%
Έλλειψη
1
1,8%
Σύνολο
56
100,0%
Συχνότητα
Ποσοστό
Σύνολο
55
98,2%
Έλειψη
1
1,8%
Σύνολο
56
100,0%
Πίνακας 14. Αϋπνία ανά ομάδα Ομάδες
Πίνακας 12. Αυχεναλγία ανά ομάδα Ομάδες
Ομάδα ελέγχου
Ομάδα Γιόγκα
Συχνότητα
Ποσοστό
Εγκυρο Ποσοστό
0
17
60,7%
63%
1
10
35,7%
33%
Σύνολο
37
96,4%
100,0%
Έλειψη
1
3,6%
Σύνολο
28
100,0%
0
20
71,4%
71,4%
1
28,6%
28,6%
Σύνολο
28
100,0%
Ομάδα ελέγχου
Ομάδα Γιόγκα
31
0
23
82,1%
1
5
17,9%
Σύνολο
28
100,0%
0
18
64,3%
1
10
35,7%
Σύνολο
28
100,0%
Βελονισμός και μυοσκελετικά προβλήματα στην γιόγκα
ματίας υγείας να δώσει συμβουλές υγείας, κρίνεται σκόπιμο να συμβουλέψει και να προειδοποιήσει τους ασθενείς του για τους πιθανούς κινδύνους της προχωρημένης εξάσκησης στη γιόγκα και να τονίσει τη σημασία της επιλογής των σωστών εκπαιδευτών γιόγκα, οι οποίοι είναι αναγνωρισμένοι και έχουν εκπαιδευτεί ορθά, καθώς και τη σημασία του να «ακούν» το σώμα τους, δηλαδή να είναι συνειδητοί κατά τη διάρκεια της άσκησής τους. Παρά το γεγονός ότι δεν υπήρχε σημαντική συσχέτιση μεταξύ του πόνου των ασκουμένων και της ΑΓ, το γεγονός ότι μερικοί από αυτούς αναφέρουν πόνο μόνο σε μερικές άσανας δεν μπορεί να μη ληφθεί υπόψη, διότι σε αυτές τις περιπτώσεις ο πόνος είναι μια ένδειξη η οποία προειδοποιεί ότι η φόρτιση στο μυοσκελετικό σύστημα μπορεί να είναι υπερβολική. Αυτή η μελέτη δεν αξιολόγησε κατά πόσον οι αθλητές αποφεύγουν αυτές τις στάσεις, ή χρησιμοποιούν παραλλαγές, ή αν αδιαφορούν για τον πόνο και διατηρούν αυτήν τη στάση του σώματος.
Εικόνα 4. Αϋπνία ανά ομάδα
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Για τον πόνο στην οπίσθια μηριαία επιφάνεια η τιμή p που προκύπτει της ομάδας ΑΓ έναντι της ομάδας ελέγχου p = 0.070 δεν είναι στατιστικά σημαντική, ωστόσο, είναι ενδεικτική πιθανής συσχέτισης. Στο μέλλον μελέτη με μεγαλύτερο μέγεθος δείγματος μπορεί να οδηγήσει σε μια στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ των δύο παραπάνω μεταβλητών. Δεν υπάρχει καμία συσχέτιση μεταξύ του πόνου στο γόνατο και της προχωρημένης πρακτικής στην ΑΓ στον πληθυσμό αναφοράς. Δεν υπάρχει καμία συσχέτιση μεταξύ του πόνου στον αυχένα και της προχωρημένης πρακτικής στην ΑΓ στον πληθυσμό αναφοράς. Δεν υπάρχει καμία συσχέτιση μεταξύ των διαταραχών του ύπνου και της προχωρημένης πρακτικής στην ΑΓ στον πληθυσμό αναφοράς. Στο μέλλον ενδιαφέρον θα παρουσίαζε η έρευνα της συχνότητας του είδους του πόνου που παρουσιάζει αυτή η ομάδα αθλητών. Δηλαδή αν πρόκειται για χρόνιο ή οξύ πόνο. Από αυτή τη μελέτη, αν και συνολικά δεν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της πρακτικής στην ΑΓ και μυοσκελετικών ή άλλων προβλημάτων, κρίνεται ωστόσο σημαντικό να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση όσον αφορά το πώς οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τη γιόγκα και να γίνει κατανοητό ότι η εξάσκηση στην ΑΓ μπορεί να προκαλέσει τραυματισμό, ειδικά χωρίς την κατάλληλη καθοδήγηση και όταν η συνειδητότητα και η αναπνοή δεν είναι συνδεδεμένα με την κίνηση. Το πρωτόκολλο βελονισμού που συνδυάζει τις μεθόδους «πυρακτωμένη βελόνα» και «απόμακρος βελονισμός» είναι αποτελεσματικό βραχυπρόθεσμα. Σε μια μελλοντική μελέτη ενδιαφέρον θα ήταν να γίνει σύγκριση αυτού του πρωτοκόλλου με άλλες θεραπείες, όπως η χειρομάλαξη, η βοτανοθεραπεία, η κλασική φαρμακολογική προσέγγιση, αν και μια τέτοια μελέτη θα αφαιρούσε την ολιστική προσέγγιση της ΚΙ. Επιπλέον, η μακροχρόνια παρακολούθηση είναι απαραίτητη προκειμένου να γίνει γνωστό αν η θεραπεία που εφαρμόστηκε είναι κλινικά αποτελεσματική μακροπρόθεσμα και αν πρόκειται για θεραπεία ή απλά ανακούφιση του πόνου.
ΣΗΖΗΤΗΣΗ Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι στην ομάδα ΑΓ το 64% ανέφερε την ύπαρξη πόνου στον αυχένα, στο γόνατο, στους οπίσθιους μηριαίους μύες ή σε συνδυασμό των παραπάνω. Ο πόνος στην οπίσθια επιφάνεια του μηρού (25%) μπορεί να συσχετίζεται με την πρακτική στην ΑΓ, ειδικά σε περίπτωση που η ομάδα που διερευνούνταν ήταν μεγαλύτερη, οπότε και η σχέση θα ήταν στατιστικά σημαντική. Ωστόσο είναι πιθανό η γιόγκα να κάνει αντιληπτό τον πόνο που υπήρχε εκεί ούτως ή άλλως αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό, επειδή αυτοί οι μύες ενεργοποιούνται περισσότερο απ’ ότι στην καθημερινότητα. Για εκείνους που αναφέρουν πόνο στις στάσεις που απαιτούν σημαντική φόρτιση των αρθρώσεων, ενώ δεν υπάρχει πόνος σε άλλες στιγμές, ο πόνος μπορεί να αποδοθεί μόνο στη γιόγκα. Από τα ιατρικά ιστορικά των αθλητών της ΑΓ είναι προφανές ότι ο πόνος ξεκίνησε ή επιδεινώθηκε τα χρόνια που η εξάσκηση τους έγινε πιο προχωρημένη και έντονη, γεγονός που υποδηλώνει μια πιθανή συσχέτιση, αν και τα στατιστικά ευρήματα δεν δείχνουν κάτι τέτοιο. Η γιόγκα είναι μια πρακτική που στοχεύει στην ανάπτυξη του ατόμου σε κάθε επίπεδο. Μια από τις συνεχείς προκλήσεις και κατ’ επέκταση δίδαγμα, είναι να αποκτήσει ο ασκούμενος συνειδητότητα ώστε να αναγνωρίζει πότε το εγώ του εμποδίζει την εξάσκησή του, μιας και θεμελιώδης πτυχή της γιόγκα είναι η απόκτηση υπομονής όσον αφορά την πρόοδο του σώματος, η ψυχική και σωματική ευελιξία ώστε να μπορέσει να λάβει χώρα η αλλαγή, και ταυτόχρονα η αποδοχή των φυσικών περιορισμών. Η γιόγκα απαιτεί κατανόηση των περιορισμών του σώματος και αναγνώριση του ότι το σώμα ενός ατόμου μπορεί να βελτιωθεί χωρίς να υπάρξει τραυματισμός. Όπως προαναφέρθηκε, στην ομάδα αθλητών ΑΓ το 64% ανέφερε πόνο. Οπότε, όταν πρόκειται ένας επαγγελ32
Γιάννης Δημητρίου
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θα ήθελα να ευχαριστήσω τη δασκάλα Αστάγκα γιόγκα, Χριστίνα Καρυτινού, για την άδειά της να παρακολουθήσω το «Σεμινάριο Αστάγκα Γιόγκα για Δασκάλους», τη Χριστίνα Μανιαβού Msc TCM για τη συλλογή των δεδομένων της ομάδας ελέγχου, τη Βάλια Δημαράκη BSc. TCM για την επιμέλεια του αγγλικού κειμένου και την Ειρήνη Περβολαράκη ΘΚΙ για την επιμέλεια του ελληνικού κειμένου. Τέλος, θα ήθελα να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου προς τον Αλέξανδρο Γρυπάρη για τη διενέργεια της στατιστικής ανάλυσης.
5. Cramer H, Krucof C, Dobos G. (2013) Adverse events associated with yoga: a systemaic review of published case reports and case series. PLosOne 6. Haden SC, Daly L, Hagins M. A. (2014) Randomized Controlled Trial Comparing the Impact of Yoga and Physical Educaion on the Emoional and Behavioral Funcioning of Middle School Children. Focus on Alternaive Complementary Therapies Journal 7. Halpern J, Cohen M, Kennedy G, Reece J, Cahan C, Baharav A. (2014) Yoga for improving sleep quality and quality of life for older adults. Alternaive Therapies in Health and Medicine 8. Jayaseelan DJ, Moats N, Ricardo CR. (2014) Rehabilitaion of proximal hamstring tendinopathy uilizing eccentric training, lumbopelvic stabilizaion, and trigger point dry needling: 2 case reports. The Journal of orthopeadic Sports and Physical Therapy
AΝΑΦΟΡΕΣ 1.
Leslie Kaminof. (2007) Yoga Anatomy. US: Human Kineics
2.
Larry Schultz. (2000) Ashtanga Yoga as taught by Shri K. Patabhi Jois. San Fransisco California: Nauli Press
3.
Lee M, Moon W, Kim J. (2014) Efect of yoga on pain, brain-derived neurotrophic factor, and serotonin in premenopausal women with chronic low back pain. Evidence Based Alternaive and Complementary Medicine
4.
Uebelacker LA, Weinstock LM, Kraines MA. (2014) Self-reported beneits and risks of yoga in individuals with bipolar disorder. Journal of Psychiatric Pracice
5.
Kelly M. Naugle, Roger B. Fillingim, Joseph L. Riley. (2012) A MetaAnalyic Review of the Hypoalgesic Efects of Exercise. The Journal of Pain
6.
Christopher M. Norris. (2001) Acupuncture: Treatment of Musculoskeletal Condiions. Buterworth Heinemann
7.
Liu En Ming. (2011) Filiform Fire Needle Therapy. People’s Military Medical Press
9. Kisan R, Sujan M, Adoor M, Rao R, Nalini A, Kuty BM, Chindanda Murthy B, Raju T, Sathyaprabha T. (2014) Efect of Yoga on migraine: A comprehensive study using clinical proile and cardiac autonomic funcions. Internaional Journal of Yoga 10. Reddy S, Dick AM, Gerber MR, Mitchell K. (2014) The Efect of a Yoga Intervenion on Alcohol and Drug Abuse Risk in Veteran and Civilian Women with Postraumaic Stress Disorder. Journal of Complementary and Alternaive Medicine 11. Naji-Esfahani H, Zamani M, Marandi SM, Shaygannejad V, Javanmard SH. (2014) Prevenive Efects of a Three-month Yoga Intervenion on Endothelial Funcion in Paients with Migraine. Internaional Journal of Prevenive Medicine. 12. Roberto Rossi, Fabrizio Margherini. (2014) Knee Ligament Injuries, Extraaricular Surgical Techniques. Italy: Springer 13. Skowronek IB, Mounsey A, Handler L. (2014) Clinical Inquiry: Can yoga reduce symptoms of anxiety and depression? The Journal of Family Pracice 14. Taneja DK. (2014 ) Yoga and health. Indian Journal of Community Medicine.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Aviva Petrie, Xaroline Sabin. (2009) Medical Staisics at a Glance. UK: Wiley Blackwell
15. Thiyagarajan R, Pal P, Pal GK, Subramanian SK, Trakroo M, Bobby Z, Das AK. (2014) Addiional beneit of yoga to standard lifestyle modiicaion on blood pressure in prehypertensive subjects: a randomized controlled study. Hypertension Research: oicial journal of the Japanese Society of Hypertension.
2. Andrew Horvai, Thomas Link. (2012) Bone and Sot Tissue Pathology. Philadelphia: Elsevier 3. Bowman KF Jr, Cohen SB, Bradley JP. (2013) Operaive management of parial-thickness tears of the proximal hamstring muscles in athletes. The American Journal of Sport Medicine
16. Val Hopwood. (2004) Acupuncture in Physiotherapy, Key Concepts and Evidence Based Pracice. Philadelphia: Elsevier 17. Wang YY, Chang HY, Lin CY. (2014) Systemaic review of yoga for depression and quality of sleep in the elderly. Ju Li Za Zhi The Journal of Nursing
4. Cheung C, Wyman JF, Resnick B, Savik K. (2014) Yoga for managing knee osteoarthriis in older women: a pilot randomized controlled trial. BMC Complementary and Alternaive Medicine
33
Ανασκοπήσεις
Μετάφραση: Γιώργος Τζιγκουνάκης BSc (Hons) Acupuncture, MSc TCM Πανεπιστήμιο Τιαν Τζιν,Τμήμα «Βασικής Θεωρίας Κινέζικης Ιατρικής» (info@shen.gr)
Ο βελονισμός ως μορφή θεραπείας στη δερματολογία: συστηματική ανασκόπηση Υπόβαθρο: Ο βελονισμός είναι ένα τμήμα της Παραδοσιακής Κινεζικής Ιατρικής (ΠΚΙ) το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία πολλών παθήσεων, συμπεριλαμβανομένων των δερματολογικών. Η παρούσα συστηματική ανασκόπηση έχει ως στόχο τον συγκερασμό στοιχείων τα οποία υποστηρίζουν τη χρήση του βελονισμού ως κύρια μορφή θεραπείας για δερματολογικές παθήσεις. Μέθοδος: Η συστηματική έρευνα διεξήχθη στις βάσεις δεδομένων MEDLINE, EMBASE και Cochrane Central Register. Η έρευνα περιορίστηκε σε κλινικές δοκιμές, ελεγχόμενες μελέτες, αναφορές περιστατικών, συγκριτικές μελέτες και συστηματικές ανασκοπήσεις δημοσιευμένες στην αγγλική γλώσσα. Εξαιρέθηκαν μελέτες οι οποίες συμπεριλάμβαναν μοξοθεραπεία, ηλεκτροβελονισμό, ή/και θεραπευτική αφαίμαξη. Αποτελέσματα: 24 μελέτες πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης. Μεταξύ αυτών, 16 ήταν τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές, 6 ήταν προοπτικές μελέτες παρατήρησης και 2 αναφορές περιστατικών. Ο βελονισμός χρησιμοποιήθηκε για τη θεραπεία ατοπικής δερματίτιδας, κνίδωσης, κνησμού, ακμής, χλοάσματος, νευροδερματίτιδας, ερπητοειδούς δερματίτιδας, υπερίδρωσης, θηλωμάτων λόγω HPV και της φλεγμονής του μαστού. Σε 17 από τις 24 μελέτες, η θεραπεία μέσω βελονισμού παρουσίασε στατιστικά σημαντικές βελτιώσεις στις μετρήσεις έκβασης σε σύγκριση με την εικονική παρέμβαση (εικονικός βελονισμός – placebo), τις εναλλακτικές θεραπευτικές επιλογές, και τη μη-παρέμβαση. Συμπεράσματα: Ο βελονισμός αποδει-
κνύεται αποτελεσματικός στη θεραπεία της δερματίτιδας, του χλοάσματος, του κνησμού, της κνίδωσης και της υπεριδρωσίας. Οι μελλοντικές μελέτες θα πρέπει ιδανικά να είναι διπλού τυφλού σχεδιασμού, με τυποποιημένη την παρέμβαση ελέγχου. Chelsea, M, Sivamani R.K., 2015. Acupuncture as a Treatment Modality in Dermatology: A Systemaic Review. The Journal of Alternaive and Complementary Medicine, 21(9), pp.520529.
Η εμπειρία ασθενών υπό αγωγή ωτοβελονισμού κατά τη διάρκεια παρατεταμένης στέρησης εθιστικών ουσιών Υπόβαθρο: Τις τελευταίες δεκαετίες έχει αυξηθεί σημαντικά το ενδιαφέρον για την εφαρμογή του ωτοβελονισμού στη φροντίδα και θεραπεία εξαρτημένων χρηστών. Το πιο δημοφιλές πρωτόκολλο ωτοβελονισμού για τη θεραπεία αυτή έχει συνθεθεί από το Naional Acupuncture Detoxiicaion Associaion (Εθνικός Σύλλογος Βελονισμού Αποτοξίνωσης) και είναι γνωστό ως πρωτόκολλο NADA. Μέθοδος: Η παρούσα μελέτη, η οποία διεξήχθη στο Τμήμα Νευροεπιστήμης και Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου της Ουψάλα στη Σουηδία, περιγράφει τις εμπειρίες 15 ασθενών υπό θεραπεία ωτοβελονισμού NADA κατά τη διάρκεια περιόδου αποχής από το αλκοόλ και τη χρήση ναρκωτικών ουσιών. Αποτελέσματα: Οι ασθενείς στη μελέτη εμφάνισαν κυρίως θετικά αποτελέσματα από την θεραπεία ωτοβελονισμού NADA. Τα σημαντικότερα οφέλη ήταν μια ενισχυμένη αίσθηση χαλάρωσης και ευεξίας, γαλήνης και αρμονίας, καθώς και νέα πρότυπα συμπεριφοράς. Η θεραπεία 34
βοήθησε αρκετούς από τους ασθενείς να απέχουν από τις ουσίες και ανακούφισε ουσιαστικά τα συμπτώματα στέρησης . Συμπεράσματα: Το συμπέρασμα αυτής της μελέτης είναι ότι όλοι οι συμμετέχοντες ωφελήθηκαν και εκτίμησαν τη θεραπεία NADA. Η μελέτη αυτή υποστηρίζει την περαιτέρω έρευνα σχετικά με τη χρήση του πρωτοκόλλου αυτού στη θεραπεία απεξάρτησης για τη μείωση των δυσμενών συμπτωμάτων στέρησης. Δεδομένου ότι το πρωτόκολλο NADA είναι εύκολο στη χορήγησή του από γιατρούς, νοσηλευτές και άλλους επαγγελματίες υγείας και είναι επίσης οικονομικά προσιτό, θα μπορούσε να είναι ένα ιδανικό στοιχείο του συνολικού πλαισίου των ψυχιατρικών θεραπειών. Bergdahl L, Berman AH, Haglund K., 2014. Paients’ experience of auricular acupuncture during protracted withdrawal. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 21(2), pp.163-169.
Η αποτελεσματικότητα και ασφάλεια της Παραδοσιακής Κινεζικής Ιατρικής στη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια: Συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση Υπόβαθρο: Αυτή η μελέτη είχε ως σκοπό την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας της Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής (ΠΚΙ) στη θεραπεία της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ). Μέθοδος: Διεξήχθη συστηματική ανασκόπηση των κλινικών δοκιμών οι οποίες σύγκριναν τον συνδυασμό ΠΚΙ και συμβατικής ιατρικής θεραπείας έναντι της συμβατικής ιατρικής θεραπείας μόνο.
Συμπεριλήφθηκαν επίσης τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές (RCTs) που μελετούσαν την κλινική θεραπευτική αποτελεσματικότητα της ΠΚΙ για τη ΧΑΠ. Η αναζήτηση μελετών πραγματοποιήθηκε στις ακόλουθες ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων: PubMed, Cochrane Library, CNKI, CBM και VIP. Όλες οι δοκιμές που συμπεριλήφθηκαν αναλύθηκαν σύμφωνα με τα κριτήρια του Εγχειριδίου Cochrane. Για την ανάλυση δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το λογισμικό Review Manager 5.2. Αποτελέσματα: Συμπεριλήφθηκαν 37 τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες με συνολικά 3.212 εγγεγραμμένους ασθενείς. Η παρακολούθηση των ασθενών μετά το πέρας των κλινικών δοκιμών κυμαινό-
ταν από 4 εβδομάδες έως 1,5 χρόνο. Σε σύγκριση με τη συμβατική ιατρική θεραπεία, η ΠΚΙ σε συνδυασμό με τη συμβατική ιατρική θεραπεία παρουσίασε βελτίωση στον βίαια εκπνεόμενο όγκο στο πρώτο δευτερόλεπτο (FEV1) (MD 0,12 L 95% CI 0,08 - 0,16), και μικρότερη παρόξυνση (OR -0,86 95% CI -1,13 σε -0,60). Η θεραπεία της ΠΚΙ οδήγησε επίσης σε στατιστικά σημαντική βελτίωση της βαθμολογίας του SGRQ σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο (-4,36 MD 95% CI -7,12 έως -1,59). Τέλος, υπήρξε στατιστικά σημαντική διαφορά στην δοκιμασία βάδισης απόστασης έξι λεπτών (MD 36.66 μέτρα, 95% CI 24,57 - 48,74) της ομάδας της ΠΚΙ σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο.
35
Συμπεράσματα: Σε ασθενείς με σταθερή ΧΑΠ, η ΠΚΙ σε συνδυασμό με τη συμβατική ιατρική αγωγή δείχνει να σχετίζεται με τη μείωση του κινδύνου επιδείνωσης, τη βελτίωση της πνευμονικής λειτουργίας, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της ικανότητας άσκησης. Τα αποτελέσματα περιορίζονται από τα μεθοδολογικά κενά των μελετών. Απαιτούνται περισσότερες υψηλής ποιότητας μελέτες για τη μελλοντική χρήση της ΠΚΙ. Haifeng W, Hailong Z, Jiansheng L, Xueqing Y, Suyun L, Bin L, Yang X, Yunping B., 2015. Efeciveness and safety of tradiional Chinese medicine on stable chronic obstrucive pulmonary disease: A systemaic review and meta-analysis. Complementary Therapies in Medicine, 23(4), pp. 603-611.