MESLEKİ KALP-DAMAR SİSTEMİ HASTALIKLARI Doç.Dr. Mustafa N. İLHAN mnilhan@gazi.edu.tr
Kalp Damar Sağlığı ve Mesleksel Etkenler
Doğrudan toksik etki Akut Kronik Dolaylı etki Tütün kullanımı Hipertansiyon Hareketsiz çalışma Beslenme ….
2
KDSH Neden Olabilecek Mesleksel Etmenler
Karbon disülfit Karbon monoksit Organik nitratlar Hidrokarbon çözücüler ve Kloroflorokarbonlar Organofosfat ve Karbamatlı insektisitler Ağır Metaller Ortam havası kirlilik 3
KDSH ve Mesleksel etmenler-I
Aritmi
Arsenik, Kloroflorokarbon Hidrokarbon solventler Organofosfat ve karbamatlı insektisidler
Koroner Arter Hastalığı
Hava kirliliği Karbon disülfid Karbon monoksit Kurşun
4
KDSH ve Mesleksel etmenler-II
Hipertansiyon
Karbon disülfid Kadmiyum Kurşun
Myokard asfiksisi
Karbon monoksid Siyanid Hidrohen disülfid 5
KDSH ve Mesleksel etmenler-III
Myokard yaralanması
Antimon Arsenik Arsin Kobalt Kurşun
6
KDSH ve Mesleksel etmenler-IV
Tıkayıcı olmayan iskemik kalp hastalığı Organik nitratlar (nitrogliserin, etilenglikol dinitrat)
Periferal arter tıkanması
Arsenik Kurşun 7
Sağlık gözetimi ve erken tanı
Detaylı öykü; kişisel ve mesleksel Olası KDS etkileri olan maddelerin ortam ölçümleri, olanaklı ise çalışanların ilgili madde için doğrudan biyolojik izlem sonuçları Diğer KDS risk etmenlerinin değerlendirilmesi Tam fizik muayene EKG, eforlu EKG, Ekokardiyografi, radyonüklit anjiografi, anjiografi 8
Etkilenim Değerlendirmesi ve Korunma
Mesleksel etmenlerin neden olduğu sağlık sorunlarının tama yakını, tıbbi ve teknik önlemlerle engellenebilir/korunulabilir
Tıbbi korunma; İşe giriş muayenesi, Aralıklı kontrol muayeneleri Sağlık eğitimi İşyerinde tütün ürünlerinin kullanımın yasaklanması 9
Etkilenim Değerlendirmesi ve Korunma
Tıbbi ve hukuksal süreç yönünden, işe giriş muayenesi ve aralıklı kontrol muayeneleri zorunluluk Aralıklı kontrol muayenelerinde etkenler yönünden değerlendirme yapılmalı ve çalışanlar bu etkiler ve korunma yöntemleri konusunda eğitilmeli Muayenelerde en önemlisi kişilerin yaptığı işin ve ortamdaki maddelerin sorgulanması 10
Etkilenim Değerlendirmesi ve Korunma Teknik korunma; İşlemi/maddeyi zararsız olanla değiştirme, Ayırma, Kapatma, Havalandırma gibi iş hijyeni önlemleri ile etkilenimin yok edilmesi-en aza indirilmesi İşyeri Ortam Analizleri; Eşik Sınır Değer (ESD-TLV) Müsaade Edilen Azami Konsantrasyon Değeri (MAK-MAC)
11
Örnek Olgu: Karbon disülfid
Neden olabileceği mesleki sağlık sorunları Etkilenim süresi Korunma yöntemleri Erken tanı
12
MESLEKİ KALP-DAMAR SİSTEMİ HASTALIKLARI Doç.Dr. Mustafa N. İLHAN Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı AD mnilhan@gazi.edu.tr