Rzeszow

1

Rzeszów – największe miasto południowo-wschodniej Polski, stolica województwa podkarpackiego oraz centrum Rzeszowskiego Obszaru Metropolitarnego.

Siedziba władz samorządowych i wojewódzkich, instytucji rządowych oraz sądowniczych. Stanowi centrum ekonomiczne, naukowe, kulturalne i rekreacyjne południowowschodniej Polski. Pełni funkc-

ję ważnego ośrodka przemysłu lotniczego, informatycznego, chemicznego, handlowego, budowlanego i usługowego.

Jest dynamicznie rozwijającym się miastem młodych i przedsiębiorczych ludzi.

Rzeszów utrzymuje współpracę z dwunastoma miastami partnerskimi: Bielefeldem (Niemcy), Buffalo (USA), Fangchenggang (Chiny), Gainesville

2

(USA), Iwano-Frankowskiem (Ukraina), Klagenfurtem (Austria), Koszycami (Słowacja), Lamią (Grecja), Lwowem (Ukraina), Łuckiem (Ukraina), Nyíeregyházą (Węgry) oraz Satu Mare (Rumunia).

pianista; Tadeusz Nalepa – ojciec polskiego bluesa; Jerzy Grotowski – światowej sławy reżyser i teoretyk teatru; Zdzisław Kozień – aktor. Do stałych ekspozycji Muzeum Okręgowego należą m.in.: „Galeria Dąmbskich”, malarstwo europejskie XVIXIX w., „Malarstwo polskie XVIII-XX w.”, „Historia Rzeszowa”, „Kamień, brąz, żelazo – pradzieje Polski południowo-wschodniej”. Muzeum Etnograficzne posiada bogatą kolekcję rzeźby i malarstwa ludowego oraz oryginalne stroje i hafty Rzeszowiaków i Lasowiaków.

Z dziejami miasta można zapoznać się w Muzeum Historii Miasta Rzeszowa. Dwa muzea – Muzeum Dobranocek dla najmłodszych oraz Muzeum Techniki i Militariów dla miłośników broni i wojskowości – powstały w oparciu o prywatne kolekcje. Miło spędzić czas można w licznych restauracjach, pubach i dyskotekach. Romantyczne kawiarenki na rzeszowskim Rynku kuszą zwłaszcza w letnie weekendy, gdy na plenerowej scenie odbywają się koncerty. Znakomitym miejscem wypoczynku są parki i rozległe mie-

Aktywny wypoczynek Rzeszów bogaty jest w liczne placówki kulturalne – kina, teatry, galerie sztuki i fotografii, domy kultury, muzea. W mieście i okolicy odbywają się imprezy kulturalne i sportowe, z których wiele ma charakter międzynarodowy. Szczególną renomę zyskały m.in.: Festiwal Muzyczny w Łańcucie organizowany przez Filharmonię Podkarpacką; Światowy Festiwal Polonijnych Zespołów Folklorystycznych, odbywający się od 1969 roku co trzy lata; Międzynarodowy Festiwal Piosenki Carpathia; Europejski Stadion Kultury prezentujący kulturę wschodniego pogranicza. Teatr im. Wandy Siemaszkowej oraz Teatr „Maska” przygotowują interesujące programy dla mieszkańców miasta. W Teatrze im. W. Siemaszkowej otwarto w 1997 roku autorską galerię prac światowej sławy artysty teatru i plastyka – profesora Józefa Szajny. Z Rzeszowem związanych jest wiele postaci polskiej kultury, m.in.: Wojciech Kilar – wybitny współczesny kompozytor; Adam Harasiewicz – znakomity

3

jskie tereny zielone z pięknymi rzeźbami, fontannami i placami zabaw. Wzdłuż Wisłoka i przez rezerwat „Lisia Góra” biegnie ścieżka przyrodnicza im. Prof.

Szafera. Można tu podziwiać wiele rzadkich okazów fauny i flory. Amatorzy sportów rowerowych mają do dyspozycji 100 km tras rowerowych. Rzeszowianie chętnie korzystają z parków linowych i urządzeń sportowo-rekreacyjnych, nowoczesnych krytych basenów, licznych kortów tenisowych, ośrodków SPA i położonych nieopodal miasta pól golfowych.

Ośrodki jeździeckie oferują naukę jazdy konnej oraz zajęcia z hipoterapii. Miłośnikom sportów zimowych rozrywkę zapewniają pobliskie trasy narciarskie zjazdowe i biegowe, a także sztuczne lodowisko.

W Hali Widowiskowo-Sportowej na Podpromiu fani siatkówki, koszykówki i tenisa stołowego, a na Stadionie Miejskim miłośnicy żużla, mogą śledzić

zawody w najwyższych klasach rozgrywkowych tych dyscyplin. Rzeszowska siatkówka to 1. miejsce w kraju! Zwiedzanie miasta i okolic umożliwia sześć szlaków turystycznych, pieszych i rowerowych, m.in. ponad 100-kilometrowy szlak „dookoła Rzeszowa”.

Miasto jest bazą wypadową do licznych podkarpackich atrakcji turystycznych, m.in. w: Łańcucie, Leżajsku, Baranowie Sandomierskim, Krośnie, Przemyślu, Krasiczynie, Sanoku. Dzika przyroda Bieszczadów przyciąga miłośników ciszy i spokoju, a największy w Polsce sztuczny zbiornik wodny – Jezioro Solińskie – żeglarzy. Na Podkarpaciu nie brakuje miejsc dla grzybiarzy i wędkarzy, dla których przygotowane są ośrodki rekreacyjno-wypoczynkowe oraz gospodarstwa agroturystyczne. Czysta woda i powietrze, malownicze krajobrazy, bogactwo historii i kultury to największe atuty tego rejonu.

4

Położenie W położonym nad rzeką Wisłok Rzeszowie spotykają się dwie krainy geograficzne: równinna, lesista Kotlina Sandomierska i pięknie ukształtowane, pagórkowate Pogórze Karpackie. Tu krzyżują się trakty drogowe: międzynarodowa trasa E-40 Drezno – Kijów oraz drogi krajowe nr 9 i 19, umożliwiające najkrótsze połączenie krajów skandynawskich i nadbałtyckich z państwami Europy Środkowo-Wschodniej.

5

Przez Rzeszów prowadzi również magistrala kolejowa E-30 z Zachodu na Wschód, o międzynarodowym znaczeniu gospodarczym. Realizowana autostrada A-4 zapewni dogodne połączenie sieci dróg Europy Zachodniej z Ukrainą, w ramach III Korytarza Paneuropejskiego.

Do granic z Ukrainą oraz Słowacją jest po ok. 90 km. Dużym atutem Rzeszowa jest również Międzynarodowy Port Lotniczy Rzeszów-Jasionka, dysponujący drugim pod względem długości w Polsce pasem startowym, oferujący regularne połączenia z: Barceloną, Bristolem, Birmingham, Dublinem, East Midlands, Frankfurtem, Londynem (Stansted i Luton), Manchesterem, Oslo oraz Warszawą, obsługiwane przez PLL LOT, Lufthansę, Ryanair oraz EuroLOT. Lotnisko uruchomiło również usługę przewozową Cargo, w ramach której obsługiwane są największe na świecie samoloty.

6

Śladami przeszłości

letni pałacyk Lubomirskich; XVIII-wieczny kościół i klasztor oo. Reformatów; jak również kamienice w Rynku, które obecną formę architektoniczną otrzymywały stopniowo, począwszy od XVII wieku. Pod kamienicami i płytą rynku usytuowana jest Podziemna Trasa Turystyczna o długości 369 m, obejmująca 40 piwnic, położonych na trzech kondygnacjach.

Czas powstania piwnic datuje się na XV–XX w., w przeszłości magazynowano tu ró norodne towary, piwnice stanowiły także schronienie dla mieszkańców miasta w czasie wojen i najazdów. Społeczność Rzeszowa przez wieki była mieszanką kultur i narodów.

Dowodem zamieszkiwania tutaj ludności żydowskiej są do dziś zachowane Synagogi – Staromiejska z XVII i Nowomiejska z XVIII wieku.

Udokumentowana historia Rzeszowa sięga roku 1354, kiedy to król Kazimierz Wielki przekazał we władanie gród nad Wisłokiem rycerzowi Janowi Pakosławicowi ze Stróżysk. Turyści zainteresowani przeszłością miasta mogą zwiedzić rzeszowskie zabytki, do zachowania i odnawiania których samorząd miasta przykłada szczególną wagę. Do najbardziej interesujących zabytków możemy zaliczyć: XIV-wieczny kościół farny z wolnostojącą dzwonnicą; datowany na wiek XV, wielokrotnie przebudowywany i rozbudowywany Ratusz; XVI-wieczny Zamek Lubomirskich; pochodzące z XVII wieku: klasztor oo. Bernardynów, Zespół Klasztorny Popijarski i

7

Rzeszów w rankingach Dynamiczny rozwój miasta potwierdzają wysokie lokaty Rzeszowa w rankingach i konkursach ogólnopolskich. Rzeszów jest jednym z miast w Polsce, gdzie żyje się najlepiej, zgodnie z pierwszym w kraju badaniem lokalnego poziomu rozwoju, zleconym przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, w oparciu o analizę Wskaźnika Rozwoju Społecznego HDI (Human Development Index) – metody stosowanej przez ONZ, odzwierciedlającej poziom życia w określonych społecznościach. Są w nim uwzględnione nie tylko wskaźniki ekonomiczne, dotyczące średniego poziomu zamożności mieszkańców, ale również dane dotyczące zdrowia

mieszkańców, ich długości życia oraz dostępu do edukacji, w tym edukacji przedszkolnej. We wspomnianym raporcie Rzeszów uplasował się tuż za Warszawą, Krakowem i Poznaniem.

Kapituła specjalistów z Centrum im. Adama Smitha przyznała Rzeszowowi nagrodę INNOWA-

8

TOR 2012 w kategorii „Najlepiej Zarządzane Miasto”. W uzasadnieniu nagrody napisano: za „śmiałe i odważne inwestycje podejmowanie w trudnym ekonomicznie czasie, za stałe partnerstwo i uczestnictwo w procesie promocyjnym ściany wschodniej kraju na rzecz polepszenia wizerunku nie tylko miasta, ale i całego regionu, za wprowadzenie sprawnej obsługi mieszkańców poprzez uruchomienie kompleksowych punktów obsługi mieszkańca”. Miasto Rzeszów zostało wyróżnione prestiżową nagrodą „Zjednoczona Europa”, otrzymaną „za dynamiczny rozwój miasta i jego bardzo dobre zarządzanie”.

Nagroda jest przyznawana przez Europejskie Zgromadzenie

Biznesu oraz Klub Rektorów Europy z siedzibą w Oxfordzie w Wielkiej Brytanii. Podobną nagrodę jak Rzeszów otrzymało jeszcze 6 innych miast.

9

Po wiedzę i dyplom do Rzeszowa Prawdziwym bogactwem Rzeszowa są ludzie młodzi, uczniowie i studenci. Rzeszów to jeden z największych ośrodków akademickich w Polsce.

Według ostatnich badań Eurostatu Rzeszów jest liderem w Europie pod względem liczby studentów.

Na 1000 mieszkańców przypada aż 353 studentów.

Uniwersytet Rzeszowski, Politechnika Rzeszowska, sześć niepublicznych szkół wyższych oraz Seminarium Duchowne kształcą łącznie ponad 60 tys. studentów na ponad 60 kierunkach. Rzeszowskie uczelnie zapewniają wysoko wykwalifikowaną kadrę naukową oraz nowoczesną bazę lok lowo-techniczną.

Młodzi ludzie, studiujący na unikatowych w skali kraju kierunkach kształcenia, mogą liczyć na wiele atrakcyjnych ofert zatrudnienia. Politechnika Rzeszowska kształci na kierunku lotnictwo i kosmonautyka. Uniwersytet Rzeszowski oferuje innowacyjne kierunki kształcenia, m.in. w Centrum Innowacji i Transferu Wiedzy Techniczno-Przyrodniczej oraz w Centrum Mikroelektroniki i Nanotechnologii. W Wyższej Szkole Prawa i Administracji znajduje się

najnowocześniejsze w Polsce laboratorium kryminalistyki oraz strzelnica elektroniczna. Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, to druga w Europie i jedyna w Polsce uczelnia oferująca anglojęzyczne studia na kierunku zarządzanie ruchem lotniskowym. W Centrum Edukacji Międzynarodowej funkcjonuje Laboratorium Przetwarzania Obrazu i Rzeczywistości Wirtualnej wyposażone w jaskinię 3D oraz laboratorium symulujące giełdę. Dla studentów przygotowano dziewięć ścieżek kształcenia w języku angielskim. Szkoły średnie i wyższe uczelnie współpracują z największymi zakładami pracy, m.in.: WSK Rzeszów, UTC Aerospace Systems, MTU, Borg Warner, Asseco Poland, IDEO, które same również dostrzegają potrzebę kształcenia kolejnego pokolenia fachowców. Pomagają uczyć młodzież w zawodach na kierunkach zamawianych, fundują stypendia, a absolwentom gwarantują pracę. Dzięki tej współpracy powstają centra praktycznego kształcenia młodzieży. Na kierunkach technicznych studiuje aż 25% studentów, a co dziesiąty informatyk w Polsce ukończył studia na jednej z rzeszowskich uczelni.

10

Rzeszów w liczbach (stan na 27 maja 2013 roku)

Liczba ludności: 182 tys.

Powierzchnia: 116,32 km kw.

Budżet Miasta Rzeszowa na 2013 rok

Wydatki ogółem: 1 mld 171 mln zł W tym wydatki na inwestycje: 391mln zł Udział wydatków na inwestycje w wydatkach ogółem: 33% Środki zewnętrzne pozyskane przez Rzeszów w okresie przedakcesyjnym w latach 2004-2006: 198 mln zł Środki zewnętrzne pozyskane przez Rzeszów w nowej perspektywie finansowej przypadające na lata 2007-2013: 512 mln zł

Ogółem: 710 mln zł

11

Urząd Miasta Rzeszowa Rynek 1, 35-064 Rzeszów, tel.: + 48 17 78 89 900, faks: + 48 17 87 54 105 e-mail: umrz@eRzeszow.pl, www.rzeszow.pl ISBN 978-83-7667-078-2

12