အႏၱရာယ္ဇံု ဧရာမ တရု တ ္ စ က္ မ ႈ ဇ ံ ု ႀ ကီ း က ရခိ ု င ္ က မ္ း ရိ ု း တန္ း ေဒသကိ ု ၿခိ မ ္ း ေျခာက္ ေ နေလၿပီ ေရႊဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းႏွင့္ ေရနံပုိက္လိုင္းမ်ားစတင္သည့္ ရခိုင္ ကမ္းရိုးတန္းေဒသတြင္ တရုတ္ႏိုင္ငံက ဧရာမစက္မႈဇံုႀကီးတစ္ခုကို တည္ေဆာက္ရန္ စီစဥ္ေနျခင္းသည္ ရခိုင္ျပည္သူေထာင္ပါင္းမ်ား စြာ၏ လူမႈဘဝမ်ားကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေစလိမၼည္။ တဖန္ ဤစီမံကိန္း ေၾကာင့္ပင္လ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒုတိယအႀကီးမားဆံုး လမုေတာႀကီး မွာလည္း လံုး၀ပ်က္သုန္းသြားႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ စတုရန္းကီလိုမီတာ(၁၂ဝ)က်ယ္ဝန္းမည့္ အထူးစီးပြားေရးဇံု ကို ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္၌ တရုတ္ႏိုင္ငံပိုင္ CITIC Group ကုမၸဏီက တာဝန္ယူတည္ေဆာက္မည္ျဖစ္သည္။ လက္ရိွအခ်ိန္တြင္ အေရွ႕အ လယ္ပိုင္းေဒသႏွင့္ အာဖရိကတို႔မွ ဆိုက္ကပ္လာမည့္ ေရနံတင္ သေဘၤာမ်ားအတြက္ ကမၻာ့(၁၁)ခုေျမာက္ အႀကီးမားဆံုး ေရနက္ ဆိပ္ကမ္းတစ္ခုကို တရုတ္ႏိုင္ငံက မေဒးကၽြန္းတြင္ တည္ေဆာက္ လ်က္ရိွသည္။ ထို႔ျပင္ CITIC ကုမၸဏီသည္ ကီလိုမီတာ ၈ဝဝ ရွည္လွ်ားမည့္ ေက်ာက္ျဖဴ-တရုတ္ အျမန္ရထားလမ္းကို ႏွစ္(၅ဝ) BOT သေဘာတူ ညီခ်က္အရ တည္ေဆာက္မည္ျဖစ္သည္။ ဤရထားလမ္းကို ေဖါက္ လုပ္ျခင္းျဖင့္ အိႏၵိယသမုဒၵရာမွ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျဖတ္သန္းသြားမည့္ တရုတ္တို႔၏ ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းကို ပိုမို၍အဆင္ေျပလြယ္ကူ ေခ်ာေမြ႔ေစမည္ျဖစ္သည္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ တရုတ္၏ အၾကီး မားဆံုးစီမံကိန္းျဖစ္ေသာ ရထားလမ္းႏွင့္ အထူးစီးပြားေရးဇံုတို႔ အတြက္ ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမႈပမာဏမွာ(၃၅)ႏွစ္အတြင္း အေမရိကန္ေဒၚလာ (၁၀၉) ဘီလီယံ ရိွမည္ျဖစ္သည္။ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းႏွင့္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းတည္ေဆာင္ျခင္းတို႔ က လယ္ယာေျမအေျမာက္အမ်ား သိမ္းပိုက္ခံရမႈတို႔ကိုျဖစ္ေပၚေစ ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ယခုခ်ိန္တြင္လည္း အထူးစီးပြားေရးဇံု တည္ေဆာင္ရန္ အတြက ္ အနည္းဆံုး ေဒသခံေက်းရြာေပါင္း (၄၀)ခန္ ႔ ေျပာင္းေရြ႕ခံရမည့္ အေျခအေနႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရၿပီျဖစ္သည္။ ေဒသခံျပည္သူ အမ်ားစုမွာ ေရနံ၊ဓါတုစက္ရံုႏွင့္ သတၱဳစက္ရံုတို႔မွ ထြက္ရိွလာမည့္ အဆိပ္သင့္ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ညစ္ညမ္းမႈမ်ား၏ အႏၱရယ္ကိုစိုးရိမ္ မကင္းျဖစ္ေနၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း စီမံကိန္းႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ေဒသခံမ်ားထံသို႔ အသိေပးျဖန္႔ေဝျခင္း လံုးဝမရိွေပ။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ဤကဲ့သို႔ေသာ စီမံကိန္းမ်ားကို အေကာင္ ထည္ေဖၚ မေဆာင္ရြက္မီ ျပည္သူလူထုႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို အကာအကြယ္ေပးႏိုင္ရန္အတြက္ ခိုင္မာတိက်ေသာ ဥပေဒမ်ားကို ျပဌာန္းရန္ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနသည္။ ရခိုင့္ေရနံေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕မွထုတ္ေ၀သည္ (ဒီဇင္ဘာ-၂၀၁၂)
ၿခိ မ ္ း ေျခာက္ ခ ံ ေ နရေသာ ေက်းလက္ ေ နျပည္ သ ူ မ ်ား ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္သည္ ျမန္မာျပည္အေနာက္ဖက္ေဒသ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာတည္ရိွပါ သည္။ ကၽြန္း၏အက်ယ္အဝန္းမွာ စင္ကာပူႏိုင္ငံအရြယ္အစားေလာက္ရိွၿပီး၊ ခန္႔မွန္းေျခ လူဦးေရမွာ ၂၀၀,၀၀၀ ခန္႔ရိွသည္။ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္တြင ္ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္မ်ားအလြန္ ေပါမ်ားပါသည္။ ကၽြန္းေနျပည္သူမ်ား၏ အဓိကအသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းမွာ လယ္ယာ စိုက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္သည္။ တခ်ိန္က ဤေဒသသည္ ေအးခ်မ္း တည္ၿငိမ္ ေသာ ေက်းလက္ေဒသတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခါ ေရႊသဘာဝဓါတ္ေငြ႔ႏွင့္ ေရနံပိုက္လိုင္း စီမံကိန္းမ်ားေၾကာင့္ ေဒသခံ ကၽြန္းေနျပည္သူမ်ား၏ လူမႈဘဝမွာ လံုၿခံဳမႈ အျပည့္အဝမရိွေတာ့ပါ။ စီမံကိန္းမ်ားေၾကာင့္ လယ္ယာေျမသိမ္းပိုက္ခံရမႈ ၊ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္း မ်ား ပ်က္သုန္းလာမႈတို႔ေၾကာင္း ေဒသခံျပည္သူမ်ားမွာ တျခားေနရာမ်ားသုိ႔ေရြ႕ေျပာင္း သြားရသည္ထိပင္ ျဖစ္လာရပါသည္။ Kyauk Phyu SEZ
TAB
TAB
TAB
TAB
ေက်ာက္ ျ ဖဴအထူ း စီ း ပြ ာ းေရးဇံ ု စ ီ မ ံ က ိ န ္ း ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလႏွင့္ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚဝါရီလတို႔တြင္ တရုတ္ႏွင့္ ျမန္မာတို႔သည္ ေက်ာက္ျဖဴ စီးပြားေရးႏွင့္ နည္းပညာဖ႔ြံၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဇံု တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ နားလည္မႈစာခၽြန္လႊာမ်ားကို သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾက သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အမ်ိဳးသားစီမံကိန္းႏွင့္ စီးပြားဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဝန္ႀကီးဌာန ႏွင့္ သေဘာတူထားေသာအဆိုပါ နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာမ်ားအရ CITIC Group ကုမၸဏီက ေရနက္ဆိပ္ကမ္းတစ္ခု၊ ရထားလမ္း၊ ေလယာဥ္ကြင္းႏွင့္ စက္မႈဇံု မ်ားပါဝင္မည့္ အထူးစီးပြားေရးဇံုတစ္ခုကို တည္ေဆာက္မည္ျဖစ္သည္။ CITIC Group ၏ လက္ေအာက္ခံ ကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္ေသာ CITIC ေဆာက္လုပ္ေရး ကုမၸဏီလီမိတက္(CITIC Construction Company Limited)ကလည္း စစ္တပ္ႏွင့္ဆက္စပ္ေနသည့္ ျမန္မာ့ ထူးကုမၸဏီ ႏွင့္ စီမံကိန္းတြင္ပူးေပါင္ေဆာင္ရြက္လုပ္ကိုင္ရန္အတြက္ တျခားစာခ်ဳပ္မ်ားကိုလည္း သေဘာတူ လက္မွတ္ ထားၿပီးျဖစ္သည္။ CITIC ေဆာက္လုပ္ေရး ကုမၸဏီ၏ ႀကိဳတင္ေလ့လာခ်က္အရ အထူးစက္မႈဇံု၌ ကနဦးရင္းႏွီးျမွဳတ္ႏွံမႈအတြက္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ (၈.၃) ဘီလီယံလိုအပ္မည္ျဖစ္ၿပီး၊ ႏွစ္ေပါင္း (၃၅) ႏွစ္အတြင္းတြင္ စုစုေပါင္း ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမႈ ပမာဏမွာ အေမရိကန္ ေဒၚလာ (၈၉.၂) ဘီလီယံရိွမည္ျဖစ္သည္။ စက္မႈဇံုအတြက္ ေျမေနရာ(၁၂၀) တုရန္းကီလိုမီတာ(ဧက ၃၀၀၀၀) ႏွင့္ ကမ္းရိုးတန္း ေရလမ္းအတြက္ ေရမ်က္ႏွာျပင္ စတုရန္း ကီလိုမီတာ (၇၀) ကိုအသံုးျပဳသြားမည္ျဖစ္သည္။
ၿမိ ဳ ႕ျပေနရာ • မီဂါဝပ္(၂၀၀၀)ထုပ္လုပ္မည့္ဓါတ္အားေပးစက္ရံု (ေလာင္စာရင္းျမစ္ကိုေဖၚျပထားျခင္းမရိွ)။ • စက္မႈဇံု ေရဆိုးေရညစ္ႏွင့္ အညစ္အေၾကးစြန္႔စက္ရံု။ • လူေနဧရိယာမ်ား၊စီးပြားေရးအခ်က္အခ်ာေနရာမ်ား၊ေဆးရံု မ်ား၊ေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ခရီးသြားလာေရးေနရာမ်ား။
RAMBREE ISLAND
ေထာက္ ပ ိ ု ႔ ေ ရးလု ပ ္ င န္ း (၂၄ စတု ရ န္ း ကိ ု လ ီ မ ီ တ ာ) • ေလယဥ္ကြင္းတိုးခ်ဲ႕မႈ။ • တန္ခ်ိန္(၃၀၀,၀၀၀) ရိွေသာ ကုန္တင္သေဘၤာႀကီးမ်ား ဆိုက္ကပ္ႏိုင္ရန္အတြက္ တန္ခ်ိန္သန္း (၂၅၀)ခံႏိုင္ ရည္ရိွ ေသာကုန္တင္၊ကုန္ခ် ဆိပ္ကမ္း။ • ပင္လယ္ဆိပ္ကမ္း။ • ရထားလမ္း ႏွင့္ ကုန္တန္ခ်ိန္ (၁၀) သန္းသိုေလွာင္ႏိုင္မည့္ ကုန္ေလွာင္ဧရိယာ။
5 km
City Cluster Logistic Cluster Logistic Cluster Industrial Cluster Industrial Cluster Reserved Area Reserved Area (future expansion)
စက္ မ ႈ ဇ ံ ု ဧ ရိ ယ ာ(ကီ လ ိ ု မ ီ တ ာ ၄၀) ေရနံခ်က္စက္ရံု ႏွင့္ ေရနံဓါတုစက္ရံု
• တစ္ႏွစ္လွ်င္ ေရနံ တန္ခ်ိန္ (၁၀) သန္း သန္႔စင္ထုပ္လုပ္မည္။ • တစ္ႏွစ္လွ်င္ အီသလင္း တန္ခ်ိန္ (၈၀၀၀၀၀) ထုတ္လုပ္မည္။ • တျခားေသာ ေရနံဓါတုတုတ္ကုန္ပစၥည္းမ်ား( တစ္ႏွစ္လွ်င္ တန္ခ်ိန္ (၁.၅)သန္း ထုတ္လုပ္မည္။) • ဓါတ္ေျမၾသဇာ၊သဘာဝဓါတ္ေငြ႔ရည္ ႏွင့္ တျခားကုန္ပစၥည္းမ်ား (တစ္ႏွစ္လွ်င္တန္ခ်ိန္ (၃)သန္းကို ထုတ္လုပ္မည္။)
Gas pipeline Oil pipeline Road Mangrove forest
ေရေၾကာင္းဝန္ေဆာင္မစ ႈ က္မလ ႈ ပ ု င ္ န္းမ်ား ( ၃ စတုရန္းကီလမ ုိ တ ီ ာ) • ေဒသတြင္းသေဘၤာလိုင္းမ်ားကို ဝန္ေဆာင္မႈေပးရန္ ႏွင့္ သေဘၤာေဟာင္းမ်ားမွပစၥည္းမ်ားကို ေရာင္း ခ်ရန္အတြက္ သေဘၤာက်င္း ႏွစ္ခုကိုတည္ေဆာင္မည္။
ကု န ္ ပ စၥ ည ္ း ထု ပ ္ လ ု ပ ္ မ ႈ စ က္ မ ႈ လု ပ ္ င န္ း မ်ား(၁၁ စတု ရ န္ း ကီ လ ိ ု မ ီ တ ာ)
သတၱ ဳ စက္ မ ႈ လ ု ပ ္ င န္ း မ်ား (၁၄ စတု ရ န္ း ကီ လ ီ မ ီ တ ာ) • တစ္ႏွစ္လွ်င္ သံ ႏွင့္ သမဏိ တန္ခ်ိန္(၅)သန္းထုတ္လုပ္မည္။ • တစ္ႏွစ္လွ်င္ သန္စ ႔ င္ၿပီးသတၱဳ တန္ခ်ိန္ (၃၀၀၀၀၀)ထုတ္လုပ္မည္။
• စိုက္ပ်ိဳးေရး ႏွင့္ ေရထြက္ပစၥည္းမ်ား၊ေက်ာက္မ်က္ရတနာ ႏွင့္ သစ္မ်ား။ • အထည္အလိပ္၊သတၱဳ၊ပလက္စတိပ္၊ေမာ္ေတာ္ကားအစိတ္အ ပိုင္း ႏွင့္ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ား။
ဂ်ပန္ က ု မ ၸ ဏ ီ ပ ါဝင္ ပ တ္ သ က္ မ ႈ ၂၀၁၂ ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ျမန္မာ့အလုပ္သမားေရးဝန္ႀကီးဌာန ဒုဝန္ႀကီး ဦးျမင့္သိန္းက အထူးစီးပြားေရဇံုစီမံကိန္းတြင္ ဂ်ပန္ အင္ဂ်င္နီယာကုမၸဏီ Nippon Koei Co., Ltd. ပါဝင္ပတ္သက္ေနမႈကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အစည္းအေဝးတစ္ခု၌ ေဆြးေႏြးတင္ျပသြား ခဲ့သည္။ဂ်ပန္ကုမၸဏီသည္ စိုက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္ လူေနဧရိယာမ်ားအတြက္ အဓိကလုပ္ေဆာင္မည္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း Nippon Koei(ေအာက္ေျမပံု)ပါဝင္ပတ္သက္ေနမႈသည္ CITIC Group ခ်မွထားသည့္စီမံကိန္း အစီအစဥ္(စာမ်က္ႏွာ ၃ ကိုရႈပါ) ႏွင့္ ဆက္စပ္မႈရိွသလား သို႔တည္းမဟုတ္ ဆက္စပ္မႈရိွပါက မည္သို႔မည္ပံု ဆက္စပ္ေနသလဲ၊ တဖန္ ဂ်ပန္ကုမၸဏီစီမံကိန္း ေလ့လာမႈအတြက္ မည္သူက ေငြေၾကးေထာက္ပံခဲ့သလဲ စသည့္သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို စီမံကိန္းေဒသမွ ျပည္သူလူထု၊ အရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ား သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအား အသိေပးထုတ္ျပန္ေပးရမည္ျဖစ္သည္။
City Cluster Logistic Cluster Industrial Cluster Gas pipeline Oil pipeline Mangrove forest
ေက်ာက္ ျ ဖဴ-တရု တ ္ ရထားလမ္ း ႏွ င ္ ့ က ားလမ္ း စီမံကိန္းတြင္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕မွ တရုတ္ႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း၊ ယူနန္ျပည္နယ္ ရူလီသို႔ ဆက္သြယ္မည့္ ကီလိုမီတာ(၈၀၀)ရွည္လွ်ားမည့္ ရထားလမ္းတစ္ခုပါဝင္သည္။ ရထားလမ္းအတြက္ျမန္မာ့ ရထားပို႔ေဆာင္ေရးဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံ Railways Engineering Corporation တို႔က ႏွစ္ဦးသေဘာတူ နားလည္မႈစာခၽြန္လႊာကို ၂၀၁၁-ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလတြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾက သည္။ ရထားလမ္းသည္ အမ္း၊ မင္းဘူး၊ မေကြး၊ မႏၱေလး၊ လားရိႈး ႏွင့္ မူဆယ္ ၿမိဳ႕မ်ားသို႔ ျဖတ္သန္း သြားမည္ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ဘီလီလ်ံ (၂ဝ) ကုန္က်မည့္ ဤရထားလမ္းကို ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေဆာက္ေဖါက္လုပ္ ၿပီးစီးရန္စီစဥ္ ထားေလသည္။ နားလည္မႈစာခၽြန္လႊာအရ တရုတ္ႏိုင္ငံသည္ ရထားလမ္းကို ေငြေၾကးမတည္ ေဆာက္လုပ္ၿပီး ရာစုႏွစ္တဝက္ (ႏွစ္ေပါင္း၅၀)ၾကာေအာင္ထိ အသံုးျပဳသြားမည္ျဖစ္သည္။ ၎ေနာက္ပိုင္းမွ ထိုရထားလမ္းအား ျမန္မာအစိုးရထံသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးမည္ျဖစ္သည္။ အဆိုပါကာလ၌ ရထား လမ္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ အလုပ္အကိုင္ေနရာ ခ်ထားေရးကိစၥ ႏွင့္ဘ႑ာေငြေၾကးဆိုင္ရာကိစၥအဝဝ တို႔ကို တရုတ္ကုမၸဏီမ်ားလက္ထဲ၌သာ ထိန္းခ်ဳပ္ထား မည္ျဖစ္သည္။ အျမန္ရထားမ်ားမွာ တစ္နာရီ(၁၇၀)ကီလိုမီတာျမန္ႏႈန္းျဖင့္ခုတ္ေမာင္းၿပီး၊ ကုန္တန္ခ်ိန္(၄၀၀၀) သယ္ယူပို႔ေဆာင္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ တဖန္ ၂၀၁၀ခုႏွစ္တြင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံသေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုး ခဲ့ေသာ နားလည္မႈစာခၽြန္လႊာအရ ေက်ာက္ျဖဴႏွင့္ရူလီ အၾကား အေဝးေျပး ကားလမ္းမႀကီးတစ္ခုကို လည္း ေဖါက္လုပ္ရန္အစီအစဥ္မ်ား ရိွေနၿပီျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ကားလမ္းေဖါက္လုပ္မည့္ လမ္းေၾကာင္းအတိအက်ကို မသိရိွရေသးပါ။
Kyauk Phyu
Rail way:
တရု တ ္ က အဘယ္ ့ ေ ၾကာင္ ့ ေ က်ာက္ ျ ဖဴအထူ း စီ း ပြ ါ းေရးဇံ ု က ိ ု တ ည္ ေ ဆာက္ ခ ်င္ တ ာလဲ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္တြင္ တရုတ္သမၼတ ဟူဂ်င္ေတာင္း၏ “ကမၻာလံုးျဖန္႔ၾကက္” ေၾကြးေၾကာ္သံျဖင့္ တရုတ္ပိုင္အထူးစီးပြားေရးဇံုမ်ား ကမၻာ့ႏိုင္ငံအႏွံ႔တိုးပြား လာေစရန္ မဟာဗ်ဴဟာတစ္ရပ္ကို ခ်မွတ္ခဲ့ပါသည္။ မဟာဗ်ဴဟာ ၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားမွာ တရုတ္၏ ကုန္စည္ႏွင့္ ဝန္ေဆာင္မႈ မ်ားအတြက္ ေစ်းကြက္ရွာေဖြရန္၊ တရုတ္ကုန္ပစၥည္း တံဆိပ္မ်ား ေစ်းကြက္ဝင္ရန္ႏွင့္ တရုတ္၏ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳတ္ႏွံမႈ တိုးတက္ လာေစရန္တို႔ျဖစ္ပါသည္။ ၂၀၁၀-ခုႏွစ္တြင္ တရုတ္ႏွင့္အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ား ၾကား လြတ္လြပ္စြာကုန္သြယ္ခြင့္သေဘာတူစာခ်ဳပ္ (Free Trade Agreement) ကိုလက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကပါသည္။ ၎စာခ်ဳပ္က တရုတ္ႏွင့္ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားၾကားတြင္ စီးပြားကုန္သြယ္မႈမက္လံုးမ်ားကို ဖန္တီးေပး ခဲ့သည္။ ေက်ာကျ္ဖဴစီမံကိန္းသည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ တရုတ္၏ ပထမဆံုးေသာ အထူးစီးပြားေရးဇံု စီမံကိန္းတစ္ခုျဖစ္လိမၼည္။ စီမံကိန္း ႀကိဳတင္ေလ့လာမႈ အရဆိုရလွ်င္ ပို႔ကုန္အတြက္ ဦးစားေပးထုပ္လုပ္မည့္ စက္မႈဇံုထုတ္ကုန္ပစၥည္းမ်ားအတြက္ အာဆီယံေစ်းကြက္ကိုအဓိက ရည္ရြယ္ထားေလသည္။ ေက်ာက္ျဖဴအထူးစီးပြားေရးဇံုကို တရုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ရထားလမ္း၊ ေရႊဂတ္(စ္)ပိုက္လိုင္းႏွင့္ ေရနံပိုက္လိုင္း တို႔ျဖင့္ ဆက္သြယ္မည္ျဖစ္ၿပီး တရုတ္တို႔အတြက္ အိႏၵိယသမုဒၵရာသို႔ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ဝင္ေပါက္တခုကိုလည္းရရိွသြား လိမၼည္။ ျမန္မာျပည္ကိုျဖတ္လ်က္ သဘာဝသယံဇာတႏွင့္ ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို လြယ္ကူေခ်ာေမြ႕စြာတင္ပို႔ႏိုင္ျခင္းကလည္း တရုတ္တို႔အတြက္ မာလကာေရလက္ၾကားကိုျဖတ္သန္းေနရေသာ ကီလိုမီတာ(၁၂၀၀)ရွည္လ်ားေသာခရီး(သို႔မဟုတ္) သေဘၤာျဖင့္ တစ္ပတ္ခန္႔ ခုတ္ေမာင္းရေသာခရီးကို ေရွာင္ရွားႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ အထူးစီးပြားေရးဇံုက ေရနံ၊ ဓါတု၊ သံကဲ့သို႔ ေသာ သဘာဝသယံဇာတမ်ားကိုလည္း သန္႔စင္ထုပ္လုပ္မည္ျဖစ္သည္။ ၎မွတဆင့္ ပလစ္စတိတ္မ်ား၊ေမာ္ေတာ္ကားအစိတ္ အပိုင္းမ်ားႏွင့္ အီလက္ထရြန္းနစ္ ပစၥည္းမ်ားကိုပါ ထပ္ဆင့္ထုတ္လုပ္မည္ျဖစ္သည္။
CITIC Group ကု မ ၸ ဏ ီ CITIC Group သည္ တရုတ္ႏိုင္ငံ၏ အႀကီးမားဆံုးေသာ ႏိုင္ငံစံုကုမၸဏီႀကီးမ်ားအနက္ တစ္ခုျဖစ္ၿပီး ၁၉၇၉ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္သည္။၂၀၀၉-ခုႏွစ္ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ CITIC Group၏ ဘ႑ာဝင္ေငြမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၂၂) ဘီလီယံရိွခဲ့ၿပီး၊ ကမၻာ့(၄၁၅)ခုေျမာက္ အႀကီးမားဆံုးစီးပြားေရး ေကာ္ပိုေရးရွင္းတစ္ခုအျဖစ္ ကမၻာေက်ာ္ Fortune မဂၢဇင္း၏ (Fortune ၅၀၀) စာရင္းတြင္သတ္မွတ္ထားသည္။ CITICက အဓိကလုပ္ေဆာင္ေသာလုပ္ငန္းမ်ားမွာ ေငြေၾကးဆိုင္ရာဝန္ေဆာင္မႈမ်ား၊ ကုန္ပစၥည္းရင္းႏွီးျမွဳတ္ႏွံမႈ၊ စီမံကိန္မ်ား ေဆာင္ရြက္မႈ၊ စြမ္းအင္ႏွင့္သဘာဝသယံဇာတလုပ္ငန္းမ်ား၊ အေျခခံအေဆာက္အဦးမ်ား၊ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ႏွင့္ စက္ပစၥည္းထုပ္လုပ္မႈ တို႔ျဖစ္ၾကသည္။ CITIC ေဆာက္လုပ္ေရကုမၸဏီသည္ CITIC Group က အျပည့္အဝ ပိုင္ဆိုင္ထားေသာ ကုမၸဏီခြဲ ၄၄ ခုအနက္ တစ္ခုျဖစ္ၿပီး အာဖရိက၊ ေတာင္အေမရိက၊ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏွင့္ အာရွအလယ္ပိုင္း ေဒသတို႔တြင္ လုပ္ကိုင္လွ်က္ရွိသည္။
Nippon Koei ကု မ ၸ ဏ ီ လ ီ မ ိ တ က္ Nippon Koei ကုမၸဏီလီမိတက္သည္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ အင္ဂ်င္နီယာအတိုင္ပင္ခံ ကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္သည္။ ဤကုမၸဏီ သည္ စြမ္းအင္စီမံကိန္းမ်ားႏွင့္ စီမံကိန္းအေျခခံအေဆာကအဦးလုပ္ငန္းတို႔ကို အဓိကေဇာက္ခ်လုပ္ကိုင္ေန သည္။ Nippon Koei သည္ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္ကတည္ကပင္ ျမန္မာျပည္ရိွ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ စီမံကိန္းမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ တာဆန္း၊ ရဲရြာ၊ တနသၤာရီ ေရကာတာ စီမံကိန္းမ်ား ႏွင့္ တျခားေသာ စီမံကိန္းမ်ားအတြက္ စီမံကိန္းႀကိဳတင္ေလ့လားမႈမ်ားကို ျပဳလုပ္လာခဲ့သည္။
ထူ း ထေရးဒင္ း ကု မ ၸ ဏ ီ ( Htoo Trading Company) ထူးထေရးဒင္းကုမၸဏီ (Htoo Trading Company)သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားပိုင္ ထူးကုမၸဏီ (Htoo Group of Companies)၏ လက္ေအာက္ခံကုမၸဏီခြဲတစ္ခုျဖစ္သည္။ ကုမၸဏီ၏စီအီးအိုႏွင့္ မန္းနင္းဂ်င္းဒါရိုက္တာမွာ ဦးေတဇျဖစ္သည္။ ေတဇသည္ ယခင္စစ္ေခါင္းေဆာင္ ဦးသန္းေရႊႏွင့္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ သူရေရႊမန္း တို႔ႏွင့္ နီးစပ္သူတစ္ေယာက္ျဖစ္သည္။ ထူးထေရးဒင္းကုမၸဏီသည္ ေနျပည္ေတာ္ၿမိဳ႕တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းတြင္လည္း ပါဝင္ပတ္သက္ခဲ့သည့္အျပင္၊ တျခားလုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ေသာ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး၊ သတၱဳ တူးေဖၚေရး၊ ေဟာ္တယ္ႏွင့္ခရီးသြားလာေရးလုပ္ငန္း စသည္တို႔ကိုလည္း လုပ္ေဆာင္ေနသည္။ သူရေရႊမန္း၏သား ေအာင္သက္မန္းမွာလည္း ထူးထေရးဒင္းကုမၸဏီ၏ ဒါရိုက္တာအျဖစ္လုပ္ကိုင္ေနသည့္အျပင္ ထူးကုမၸဏီ (HGC)တြင္လည္း ဒါရိုက္တာဘုတ္အဖြဲ႕ဝင္ တစ္ေယာက္ျဖစ္ေနေပသည္။
လူ မ ွ ဳ ဘ၀မ်ားပ်က္ စ ီ း ျခင္ း အထူးစီးပြားေရးဇံုကိုတည္ေဆာက္ျခင္းသည္ လက္ရိွေဖါက္လုပ္ေနေသာ တရုတ္-ျမန္မာ ေရနံ ႏွင့္ ဓါတ္ေငြ႕ပိုက္လိုင္းမ်ားထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ဆိုးက်ိဳးမ်ားကိုျဖစ္ေပၚေစလိမၼည္။ ဧရာမစက္မႈဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈျဖစ္ေပၚျခင္းသည္ လယ္သမားမ်ားႏွင့္ တံငါ သည္မ်ား၏ လူမႈဘဝအတြက္ အတားအဆီးတရပ္ျဖစ္လာပါမည္။ သို႔ေသာ္လည္း စီမံကိန္းအတြက္ ထိုေဒသခံလယ္သမား မ်ားႏွင့္ တံငါသည္မ်ားကို ႀကိဳတင္အသိေပး၊ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္မႈမ်ားမျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါ။
လယ္ ယ ာေျမသိ မ ္ း ပိ ု က ္ မ ွ ဳ ႏွ င ္ ့ ရ ပ္ ရ ြ ာ မ်ားအားေနရာေျပာင္ း ေရႊ ႕ မွ ဳ စီမံကိန္းေျမပံုအရ စီမံကိန္းမွာစတုရန္းကီလိုမီတာ(၁၂၀)က်ယ္ဝန္းမည္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင္း ေဒသခံေက်းရြာ (၄၀) ေက်ာ္ခန္႔ ႏွင့္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ရိွ လူေနရပ္ကြက္တစိပ္တေဒသတို႔မွာ အတင္းအဓမၼ ေျပာင္းေရြ႕ခံရမည္ျဖစ္သည္။ စီမံကိန္းေၾကာင့္ လယ္ယာေျမအေျမာက္အမ်ား ဆံုးရံႈးသြားမည္ျဖစ္ၿပီး ေဒသခံျပည္သူ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာတို႔မွာ စီမံကိန္း၏တိုက္ရိုက္ဆိုးက်ိဳး မ်ားကို ရင္ဆိုင္လာရမည္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း စီမံကိန္းတည္ေဆာက္ေရးႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ေဒသခံျပည္သူလူထု၊ ေဒသခံ အစိုးရအာဏာပိုင္တို႔ကို ႀကိဳတင္ သတင္းေပးျခင္း၊ ထိုသူတို႔ႏွင့္ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ျခင္း စသည္တို႔ကိုမျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါ။ ပိုက္လိုင္း စီမံကိန္းႏွင့္ ၎ႏွင့္ဆက္စပ္ေနသည့္ စီမံကိန္း အေျခခံအေဆာက္အဦးမ်ား တည္ေဆာက္ရန္ အတြက္လည္း အဖိုးတန္ လယ္ယာေျမဧက ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ သိမ္းပိုက္ခံလိုက္ရၿပီျဖစ္သည္။ သိမ္းပိုက္ခံလယ္ယာေျမအမ်ားစုမွာ အတင္းအဓမၼသိမ္း ပိုက္ခံခဲ့ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ “ပထမေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္လယ္ေျမကို သိမ္းယူဖို႔ဆိုၿပီးသေဘာတူညီခ်က္ တစ္ခု လက္မွတ္လာထိုးခိုင္းလို႔ ကၽြန္ေတာ္က မထိုးဘူးလို႔ျငင္းလိုက္ တယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္မွတ္မထိုးလို႔ရိွရင္ ခ်က္ခ်င္းဖမ္းမယ္လို႔ ရဲေတြက MOGE နဲ႔ CNPCဝန္ထမ္းေတြေရွ႕မွာတင္ ကၽြန္ေတာ့္ကို ၿခိမ္းေျခာက္ၾက တယ္။
ဒါေၾကာင့္ကၽြန္ေတာ္
လည္းေရြးစရာလမ္းမရိွတာေၾကာင့္
ေၾကာက္ ေၾကာက္ နဲ႔ပဲ လက္မွတ္ထိုးေပးလိုက္ရတယ္။” ဟုမေဒးကၽြန္းမွ လယ္ သမားတစ္ေယာက္ ေျပာၾကားေလသည္။(ရခိုင့္ေရနံေစာင့္ၾကည့္ ေရးအဖြဲ႔ အင္တာဗ်ဴး၊ ေမလ၊ ၂၀၁၀)
”ေဒၚႀကီးပိုင္တဲ့ေျမအတြက္ ေလွ်ာ္ေၾကးထက္ဝက္ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာက်ပ္ေငြ (၆၀၀,၀၀၀) ကိုပဲ ရေသးတယ္။ က်န္တဲ့ထက္ဝက္ကို ဘယ္ေတာ့ရမယ္ ဆိုတာလဲမသိရဘူး။ ရတဲ့ေငြကလည္း ကုမၸဏီသိမ္းယူသြားတဲ့ ေျမတန္ဖိုးရဲ႕ သံုးပံုတစ္ပံုေလာက္ပဲရိွတယ္။ က်န္တဲ့ေလွ်ာ္ေၾကးေတြကို ေတာ့ အက်င့္ပ်က္ အစိုးရဝန္ထမ္းေတြက ေဒၚႀကီးေျမကို တျခားသူေတြနာမည္တပ္ၿပီး ထုတ္ယူသြားၾကတယ္” ဟု ရတနာ့ ရြာက လယ္ေျမအသိမ္းခံရေသာ အသက္(၆၀)ခန္႔ မိန္းမ ႀကီးတစ္ဦးေျပာျပထားသည္။(ရခိုင့္ေရနံေစာင့္ၾကည့္ ေရးအဖြဲ႔ အင္တာဗ်ဴး၊ ေမလ၊ ၂၀၁၂)
“ေလွ်ာ္ေၾကးေငြေပးတာေတြက
လယ္ေျမရဲ႕ကာလတန္ဖိုးနဲ႔
မကိုက္ညီဘူး။
သူတို႔ေပးတဲ့
ေငြေတြနဲ႔ အျခားလယ္တစ္ကြက္ကိုလည္း ဝယ္လို႔မရဘူး။ တစ္ေယာက္မွ သူတို႔ လယ္ေျမေတြ ကို ဆံုးရံႈးမခံလိုၾကပါဘူး။ သူတို႔လုပ္ေနတဲ့ပံုစံေတြက ငါတို႔ရဲ႕ဘဝကိုနစ္ျမွဳပ္သတ္ ေနတာနဲ႔ အတူတူျဖစ္ေနတယ္။ တေလ်ာက္လံုးကို ဒီလယ္ေျမေတြနဲ႔ပဲ ရုန္းကန္လာၾကတာပါ။ အခု ဒီေျမေတြမရိွလို႔ရိွရင္ ေရွ႕ဆက္ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး ရပ္တည္ရမယ္ဆိုတာေတာင္ မသိေတာ့ပါဘူး။ ”ဟု ေဒသခံလယ္ သမားတစ္ဦးကေျပာျပသည္။ (ရခိုင့္ေရနံ ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔ အင္တာဗ်ဴး၊ ေမလ၊ ၂၀၁၂)
ငါးဖမ္ း ဧရိ ယ ာမ်ားအေပၚဆိ ု း က်ဳိ း သက္ ေ ရာက္ မ ွ ဳ စက္မႈဇံုအတြက္ ကုန္တင္ဆိပ္ကမ္းမ်ားႏွင့္ ကမ္းရိုးတမ္းစက္မႈလုပ္ငန္းမ်ား တည္ေဆာက္ေနျခင္းက ကမ္းရိုးတမ္းေရလမ္း ဧရိယာ အနည္းဆံုး စတုရန္းကီလိုမီတာ ၇၀ ခန္႔ကို တိုက္ရိုက္ ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရွိလိမၼည္ျဖစ္သည္။ တန္ခ်ိန္၃၀၀၀၀၀ထိ ရိွေသာ ကုန္တင္သေဘၤာႀကီးမ်ား စဥ္ဆက္မျပတ္ဝင္ထြက္ေမာင္ႏွင္မႈႏွင့္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းလမ္းေၾကာင္းထဲရိွ ေရနက္ငါးဖမ္း လုပ္ငန္းတို႔ေၾကာင့္ ေဒသတြင္းနဂိုရွိေနေသာ အေသးစားငါးဖမ္းလုပ္ငန္းမ်ားမွာ ပ်က္သုန္းလာႏိုင္ေျခရိွသည္။ သေဘၤာမ်ား ႏွင့္ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားမွ အဆိပ္သင့္စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ညစ္ညမ္းမႈမ်ားမွာလည္း ငါမ်ိဳးစိတ္မ်ားႏွင့္ ေဒသတြင္း သဘာဝ ေဂဟစနစ္တို႔ကို အႏၱရာယ္ျပဳေပလိမၼည္။ ေရႊသဘာဝဓါတ္ေငြ႔ရွာေဖြတူးေဖၚမႈႏွင့္ သႏၱာေက်ာက္တန္းမ်ားကို မိုင္းခြဲၿပီး တည္ေဆာက္ခဲ့ရေသာ ေရေအာက္ပိုက္လိုင္း တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းတို႔ေၾကာင့္ ငါးမ်ိဳးစိတ္မ်ား တိမ္ေကာသြားခဲ့ရၿပီး ေဒသခံ တံငါသည္မ်ား၏ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း ပိတ္ပင္တားျမစ္ခဲ့ေလသည္။ “ေရနက္ဆိပ္ကမ္း စလို႔တည္ေဆာက္ကတည္းကပင္ ယခင္ကလို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ငါးဖမ္းခြင့္မရိွ ေတာ့ဘူး။ စီမံကိန္းမတိုင္ခင္က ငါးဖမ္းထြက္တိုင္း ျမန္မာက်ပ္ေငြ႔(၁)သိန္း၊(၂)သိန္းထိေအာင္အျမတ္ ရတယ္။ တခါတခါက်ပ္ေငြ၅သိန္းထိေတာင္ရတယ္။ အခုဆိုရင္ ဆီဖိုးေတာင္အႏိုင္ႏိုင္ပဲရ ေတာ့တယ္။ ဒီတိုင္းဆိုရင္ ဘယ္လိုမွ ေရွ႕ဆက္ရပ္တည္လို႔မရနုိင္ေတာ့ဘူး”ဟု မေဒးကၽြန္မွ တံငါသည္ တစ္ဦးေျပာၾကား သည္။ (ရခိုင့္ေရနံ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ အင္တာဗ်ဴး၊ဇြန္လ၊၂၀၁၂)
အလု ပ ္ အ ကိ ု င ္ အ ခြ င ္ ့ အ ေရးဘယ္ သ ူ ေ တြ အ တြ က ္ လ ဲ အထူးစက္မႈဇံုက ေဒသတြင္း အလုပ္အကိုင္သစ္ (၁၀၀,၀၀၀)ေက်ာ္ကို ဖန္တီးေပးမည္ဟု CITIC ၏ စီမံကိန္းႀကိဳတင္ေလ့လာ မႈတြင္ေဖၚျပထားသည္။ သိုေသာ္လည္း စက္မႈဇံုစက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ လိုအပ္သည့္ လုပ္ငန္းကၽြမ္းက်င္မႈႏွင့္ ကမၻာအႏ႔ွံ တရုတ္ကုမၸဏီမ်ား၏ အလုပ္သမားငွားရမ္းခန္႔ထားမႈ ပံုစံမ်ားကိုၾကည့္လွ်င္ စက္မႈဇံုအတြက္ အလုပ္သမားအမ်ားစုမွာ ေက်ာက္ျဖဴျပင္ပမွ ေသသခံမဟုပ္ေသာသူမ်ားသာျဖစ္ေပလိမၼည္။ အလုပ္အကိုင္ဖန္းတီးေပးမႈႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ တရုတ္-ျမန္မာ ေရနံႏွင့္ သဘာဝပိုက္လိုင္းတည္ေဆာက္မႈက ဥပမာျပလိုက္ၿပီျဖစ္သည္။ ေရနံႏွင့္သဘာဝဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းစီမံကိန္း၌ တရုတ္၊အိႏၵိယ ႏွင့္ျမန္မာျပည္ အလယ္ပိုင္းမွ အလုပ္သမားမ်ားကို အဆင့္ျမင့္အလုပ္အကိုင္မ်ား ေပးေနခ်ိန္တြင္ ေဒသခံမ်ားမွာ လုပ္ခလစာနည္းပါးေသာ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ငန္းႏွင့္ လမ္းေဖါက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းကဲ့သို႔ေသာ ယာယီလုပ္ငန္းမ်ားတြင္သာ လုပ္ကိုင္ေနၾကရသည္။ ထို႔ျပင္ လယ္ယာေျမမ်ားပ်က္စီး ဆံုးရံႈးမႈေၾကာင္း ေဒသခံရြာသားမ်ားမွာ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ေရြ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားမ်ားအျဖစ္ သြားေရာက္ၿပီးအလုပ္လုပ္ ကိုင္ေနၾကရသည္။ “ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ ဘာမွဆက္လုပ္စရာအလုပ္ဆိုလို႔ မရိွေတာ့ဘူး။ ဒါေတာင္သူတို႔က ကၽြန္ေတာ္တို႔အတြက္ အလုပ္အကိုင္ရရိွေရးကိုဦးစားေပး လုပ္ေပးတာေတြမရိွဘူး။ ေဒသခံေတြထက္ တျခားေနရာကလာတဲ့သူေတြကို ဦးစားေပးအလုပ္ခန္႔တာေတြကို ေတြ႔ေနရတယ္။ အလုပ္သမား တစ္ေယာက္ရဲ႕ တစ္ေန႔တာလုပ္အားဆိုရင္လည္း ျမန္မာက်ပ္ေငြ ၁၅၀၀က်ပ္ (အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁.၈)ေလာက္သာရိွတယ္။ ဒီေငြနဲ႔ မိသားစု အတြက္ ထမင္းတစ္နပ္ေတာင္ဝယ္စားလို႔မရဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔လယ္ေျမေတြေပၚမွာလာၿပီး အေဆာက္အဦးေတြ တည္ေဆာက္ေနတာကို လက္ခံရ မယ္လို႔ဆိုတာဟာ ေတာ္ေတာ့္ကိုခက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ ဘဝရပ္တည္ေရးအတြက္ သင့္ေတာ္ေကာင္းမြန္တဲ့အလုပ္ ဆိုလို႔ ဘာရယ္မွမရိွဘူး”ဟု ေရနံႏွင့္ဓါတ္ေငြ႔စီမံကိန္းေၾကာင့္ လယ္ယာေျမ ဆံုးရံႈးခံလိုက္ရေသာ လယ္သမားတစ္ဦးေျပာျပပါသည္။(ရခိုင့္ေရနံ ေစာင့္ၾကည့္ ေရးအဖြဲ႔ အင္တာဗ်ဴး၊ ေမလ၊၂၀၁၂)
ေရရွ ာ းပါးျပတ္ လ ပ္ မ ွ ဳ ကိ ု ပိ ု မ ိ ု ဆ ိ ု း ၀ါးေစျခင္ း ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္က ေဒသခံျပည္သူမ်ားသည္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ေျခာက္ေသြ႔ရာသီ ကုန္ခါနီးမွာ ေရျပတ္လပ္မႈဒါဏ္ကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ရင္ဆိုင္ေနၾကရပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ဤကဲ့သို႔ ေရရွားပါးျပတ္လပ္မႈဒါဏ္ကို မိသားစုတြင္ ေရသယ္၊ေရခပ္ အလုပ္ကိုလုပ္ကိုင္ရသည့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားက ခံၾကရပါသည္။ ေက်ာက္ျဖဴတြင္ တည္ေဆာက္ရန္စီစဥ္ေနသည့္ စက္မႈဇံု လုပ္ငန္းကဲ့သို႔ေသာ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားသည္ ေရဒလေဟာအသံုးၿပီး လုပ္ေဆာင္ရေသာ လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ပါသည္။ ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစက္မႈဇံုသည္ တစ္ေန႔လွ်င္ ေရခ်ိဳပမာဏ ကုဗမီတာ (၃.၆)သန္းခန္႔ (သို႔မဟုတ္) တစ္ႏွစ္လွ်င္ ကုဗမီတာ (၁၃၂၄) သန္းခန္႔ကို အသံုးျပဳလိမၼည္ဟု ခန္႔မွန္းထားပါသည္။ဤျပႆနာသည္ ပတ္ဝန္းက်င္ရိွ စိုက္ပ်ိဳးေျမမ်ားကို ဆိုးက်ိဳး သက္ေရာက္ ေစမည့္အျပင္ ေဒသခံျပည္သူတို႔၏ ေန႔တဓူဝ လူမႈဘဝကိုလည္း ဆိုးဆိုး ဝါးဝါး ထိခိုက္ေစမည္ျဖစ္သည္။
အႏၱ ရ ာယ္ ျ ဖစ္ ေ စသည့ ္ ေရနံ ဓ ါတု စ က္ မ ွ ဳ လု ပ ္ င န္ း ႏွ င ္ ့ သတၱ ဳ စက္ မ ွ ဳ လု ပ ္ င န္ း မ်ား ေရနံဓါတုထုတ္ကုန္မ်ားထုတ္လုပ္မႈ၊ အီသလင္းထုတ္လုပ္မႈ၊ ေရနံဓါတုႏွင့္ဆက္စပ္ေနသည့္ထုတ္ကုန္မ်ား ထုတ္လုပ္မႈ၊သံႏွင့္ သံမဏိ ထုတ္လုပ္မႈ စေသာ ထုတ္လုပ္မႈျဖစ္စဥ္မ်ားကို CITIC Group ၏ စီမံကိန္း ႀကိဳတင္ေလ့လာခ်က္တြင္ အေသးစိတ္ေဖၚျပ ထားျခင္းမရိွပါ။ အဆိပ္သင့္စြန္႔ပစ္ပစၥည္း၊ ညစ္ညမ္းမႈႏွင့္ မေတာ္တဆ အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစမႈစေသာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈအႏၱရယ္ အမ်ားအျပားကို ႀကိဳတင္ျမင္ေနရေသာ္လည္း CITIC ကုမၸဏီကေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာအစိုးရကေသာ္လည္းေကာင္း ဆိုး က်ဳိးသက္ေရာက္မႈမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ႀကိဳတင္ေလ့လာဆန္းစစ္မႈမ်ား မျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါ။
ေရနံ၊အီသလင္း၊ဓါတ္ေျမ ၾသဇာ ကဲ့သို႔ေသာ ေရနံဓါတုထုပ္ကုန္မ်ား
သံ ႏွင့္ သံမဏိ
ဆလဖာဒိုင္ေအာက္ဆိုက္၊ႏိုင္ထရိုဂ်င္ေအာက္ဆိုက္၊ကာဗြန္မိုေအာက္ဆိုက္ အပါအဝင္ မီးခိုးတိုင္မ်ားမွ ထုပ္လုပ္ေသာ ေလထုညစ္ညမ္းမႈ အမိုးနီးယား၊ဆိုင္ယမ္ႏိုက္၊အဆိပ္သင့္သတၱဳ၊ေျမေအာက္ေရ အဆိပ္သင့္မႈ မီးေလာင္ကၽြမ္းမႈ ႏွင့္ အႏၱရာယ္ရိွဓါတုပစၥည္မ်ားေပါက္ကြဲမႈ ေရနံယိုဖိတ္မႈ
ဆလဖာဒိုင္ေအာက္ဆိုက္၊ႏိုင္ထရိုဂ်င္ေအာက္ဆိုက္၊ကာဗြန္မိုေအာက္ဆိုက္ အပါ အဝင္ မီးခိုးတိုင္မ်ားမွ ထုပ္လုပ္ေသာ ေလထူညစ္ညမ္းမႈ အမိုးနီးယား၊ဆိုင္ယမ္ႏိုက္၊အဆိပ္သင့္သတၱဳ၊ ေျမေအာက္ေရ အဆိပ္သင့္မႈမ်ား အပါမဝင္ ေရဆိုးေရညစ္မ်ား ေျမေအာက္ေရကိုအဆိပ္သင့္ေစမည့္ သတၱဳရိုင္းအညစ္အေၾကးနဲ႔အမႈန္႔မ်ား
Photo: AFP တရုတႏ ္ င ို င ္ ံ Dalian Xinging ေရနံဆပ ိ က ္ မ္း ၌ ေရနံပက ို လ ္ င ို ္းေပါက္ကြဲမႈေၾကာင့္ တစ္ပတ္အတြင္းတြင္ စတုရန္းကီလမ ို တ ီ ာ(၄၃၀) အကြာအေဝးကိုထိ ေရနံမ်ား ဖိတ္စင္ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားခဲ့သည္။ အဆိုပါေရနံပိုက္လိုင္း ကို တရုတ္ႏိုင္ငံအမ်ိဳးသားေရနံေကာ္ပိုေရးရွင္း (CNPC)က စီမံခန့္ခြဲလုပ္ကိုင္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ CNPC သည္ ယၡဳသြယ္တန္းေဖါက္လုပ္ေနသည့္ ေက်ာက္ျဖဴ -တရုတ္ ေရနံႏွင့္ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းမ်ားကိုလည္း စီမံခန္႔ခြဲေနေသာ ကုမၸဏီျဖစ္သည္။ ေပါက္ကြဲမႈေၾကာင့္ ပင္လယ္ထဲသို႔ ေရနံစိမ္းပမာဏ တန္ခ်ိန္(၁၅၀၀) ခန္႔မွာ ပင္လယ္ထဲသို႔ ဖိတ္စင္သြားသည္ဟု တရုတ္အစိုးရအရာရိွမ်ားက ေျပာ ၾကားထားသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေရနံယိုဖိတ္မႈမွ ငါးမ်ားႏွင့္ပင္လယ္ငွက္မ်ားအေပၚ မည္သို႔မည္ပံု ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မည္ဆိုသည္ကို စူးစမ္းေလ့လာမႈမ်ား မလုပ္ခဲ့ၾကပါ။
တျခားစက္ မ ွ ဳ ဇံ ု မ ်ားကေပးေသာ သင္ ခ န္ း စာမ်ား မတ္ တ ဖတ္ - ထိ ု င ္ း ႏိ ု င ္ င ံ ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇံုသည္ ထိုင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း၊ ရေယာင္ခရိုင္ရိွ ျပႆနာေပါင္း စံု ႏ ွ င့္ ႀ ကံ ဳေတြ႕ခဲ့ ရေသာ မတ္တာဖတ္(Map Ta Phut) စက္မႈဇံု ေျမပံုထက္ (၅ဆခန္႔ ပိုႀကီးသည္။ ၁၉၈၈-ခုႏွစ္တြင္ တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ မတ္တာဖတ္ စက္မႈဇံုတြင္ ေရနက္ ဆိပ္ကမ္း တစ္ခုႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံရိွအႀကီးဆံုး ျဖစ္ေသာ ေရနံဓါတု စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားပါ ဝင္သည္။ ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္ ကတည္းကပင္ လူေပါင္း၂၀၀၀ ခန္႔ ကင္ဆာႏွင့္ဆက္စပ္ ေနသည့္ ေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ အသက္ဆံုရံႈး သြားျခင္း၊ေရရွားပါးျပတ္လတ္ျခင္း၊ေရထု၊ ေေလထု ညစ္ညမ္းျခင္းတို႔ေၾကာင့္ သဘာ ဝပတ္ဝန္း က်င္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ေဒသ ခံ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းမ်ားသည္အဆိုပါ စက္ရံု မ်ားအား ပိတ္ေပးရန္ ေတာင္းဆို တိုက္ပြဲဝင္လာၾကေလသည္။ လြန္ခ့ဲေသာဆယ္စုႏွစ္မ်ားတြင္ မတ္တာဖတ္ စက္မႈ ဇံု၌ မေတာ္တဆထိခိုက္မႈမ်ား ေရတြက္မရႏိုင္ ေအာင္ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေမလ တြင္ ေနာက္ဆံုျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ထိခိုက္မႈတစ္ခု၌ဆိုလွ်င္ ပံုတူပစၥည္း မ်ားထုပ္လုပ္ေသာ ေရနံဓါတုစက္ရံုမွ မီးေလာင္ကၽြမ္းေပါက္ကြဲမႈေၾကာင့္ လူ (၁၂) ဦးေသဆံုးခဲ့ၿပီး (၁၂၉) ဦးဒါဏ္ရာရရိွခဲ့သည္။ေနာက္တေန႔တြင္လည္း အနီးအနား ရိွစက္ရံုတစ္ခု၌ ဓါတုရည္ ယိုဖိတ္မႈေၾကာင့္ အလုပ္သမားေပါင္း (၁၃၈) ဦးကို ေဆးရံုးတင္လိုက္ရသည္။ ျပည္သူလူထု ဆန္႔က်င္မႈေၾကာင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ေရနံဓါတုစက္ရံုမ်ားကို အသစ္တဖန္ ေနာက္ထပ္ခ်ဲ႕ ထြင္ရန္မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါ။ ထိုအႏၱယ္ ျဖစ္ေစေသာ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံထားဝယ္ အထူးစီးပြားေရးဇံုသို႔ ေျပာင္းေရြ႕တည္ေဆာက္သြားမည္ျဖစ္သည္။ “တခ်ိဳ႕စက္မႈလုပ္ငန္းေတြကို ထိုင္းနိုင္ငံမွာထားရိွဖို႔ မသင့္ေတာ္တာေၾကာင့္ ….သူတို႔က ျမန္မာဘက္ ကိုေျပာင္းဖို႔ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾက တာပါ။”ဟု ထိုင္းဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဟာင္း အဘီဆစစ္ဝိတ္ဂ်ာဂ်ီဝ(Abhisit Vejjajiva)က ထားဝယ္စီမံ ကိန္းရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈကိုရည္ ညႊန္းၿပီး ေျပာၾကားခဲ့သည္။
လမု ေ တာမ်ား ၿခိ မ ္ း ေျခာက္ ခ ံ ေ နရမႈ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္တို႔ရိွ ကမ္းရိုးတမ္းေဒသတို႔တြင္ ေပါက္ေရာက္ေနေသာ ျမန္မာ့ဒုတိယ အႀကီးမားဆံုး လမုေတာႀကီး သည္ အထူးစက္မႈဇံုေၾကာင့္ ကြယ္ေပ်ာက္သြားေပလိမၼည္။ လမုေတာ ႀကီးမ်ားသည္ အဏၰ၀ါ ဇိဝမ်ိဳးစိတ္မ်ားအတြက္ အေရးပါသည့္ ေနရာ တစ္ခုျဖစ္သည့္အျပင္၊ ဆိုင္ကလုန္း၊ ဆူနာမီကဲ့သို႔ေသာ သဘာဝ ေဘးအႏၱရယ္တို႔မွလည္း အကာကြယ္ေပးသည့္ သဘာဝအတား ဆီးႀကီးတစ္ခုသဖြယ္ တည္ရိွေနသည္။ ေရနံ၊ဓါတုႏွင့္တျခားေသာ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားမွ အဆိပ္သင့္စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ား၏ အႏၱရယ္တို႔က ဤ ထိခိုက္ပ်က္စီးလြယ္ေသာ လမုေတာေဂဟစနစ္အားအသစ္တဖန္ အစားထိုးမရႏိုင္ေအာင္ ပ်က္စီးသြားေစလိမၼည္။
ထားဝယ္ အ ထူ း စီ း ပြ ာ းေရဇံ ု ျမန္မာ့စစ္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႈးႀကီးသန္းေရႊသည္ တရုတ္ႏိုင္ငံ၏စီးပြားေရးႀကီးထြားလာမႈကို အတုယူအားက်ကာ ေက်ာက္ျဖဴ၊ သီလဝါႏွင့္ ထားဝယ္အထူးစီးပြားေရးဇံုမ်ားတည္ေဆာက္ရန္အတြက္ အစီအစဥ္မ်ားကို ယခုအစိုးရသစ္သို႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာမလႊဲေျပာင္းမီ စပ္ၾကားကာလတြင္ အၿပီးသတ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ အေစာဆံုး တည္ေဆာက္ေနၿပီျဖစ္ေသာ အထူးစီးပြားေရးဇံုမွာ ျမန္မာျပည္ အေရွ႕ေတာင္ပိုင္းေဒသရိွ ထားဝယ္အထူးစီးပြားေရးဇံုျဖစ္သည္။ စတုရန္းကီလိုမီတာ(၂၅၀) က်ယ္ဝန္းေသာ ဤစီမံကိန္းေၾကာင့္ ေဒသခံျပည္သူဦးေရ(၃၀၀၀၀)ခန္႔မွာ မိမိတို႔ေျမေပၚမွ အတင္းအဓမၼေျပာင္းေရြခံရမည္ ျဖစ္သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ ဆက္သြယ္ေဖါက္လုပ္မည့္ ေျခာက္လမ္းသြား အေဝးေျပးလမ္းမႀကီး ေဖါက္လုပ္မႈအတြက္လည္း ျပည္သူမ်ားမွာ မိမိတို႔ပိုင္ဆိုင္ေသာ လယ္ယာ၊ဥယာဥ္၊ၿခံေျမမ်ား ကိုလက္လႊတ္ ဆံုးရံႈးရမည္ ျဖစ္သည္။ မိမိတို႔ေျမေပၚမွ အတင္းအဓမၼ ႏွင္ထုတ္ခံရမႈ ႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ညစ္ညမ္းေစမည့္ စက္ရံုမ်ားတည္ေဆာက္မည့္အစီအစဥ္မ်ားကို တုန္႔ျပန္သည့္အေနျဖင့္ ထိခိုက္နစ္နာသည့္ျပည္သူမ်ားသည္ စီးပြားေရးဇံုကို ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမႈမ်ား ကိုဆင္ႏြဲခဲ့ၾကၿပီး၊ ေဒသ ႏွင့္ဗဟိုအစိုးရ တို႔ထံသို႔လည္း ကန္႔ကြက္စာမ်ားေရးပို႔ကာ သူတို႔၏မေက်နပ္မႈမ်ားကို ထုပ္ေဖၚခဲ့ၾကေလသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဗဟိုအစိုးရႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီး ျမဳတ္ႏွံသူမ်ား၏ အက်ိဳးစီးပြားကို ခုခံဆန္႔က်င္ရန္အတြက္ ေဒသအစိုးရတြင္ လုပ္ပိုင္ခြင့္နိုင္ငံေရး အာဏာမရိွေခ်။၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ဇန္နဝါရီလတြင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္သည္ ျပည္သူလူထုကန္႔ကြက္ေတာင္းဆိုမႈေၾကာင့္ မီဂါဝပ္ (၄၀၀၀)ထုပ္လုပ္မည့္ ေက်ာက္မီးေသြးသံုး လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားေပးစက္ရံုတည္ေဆာက္ေရးစီမံကိန္းမွ မီဂါဝပ္ (၄၀၀)သာ ထုတ္လုပ္မည့္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားေပးစက္ရံုစီမံကိန္းအျဖစ္သို႔ တစ္ဆင့္ေလ်ာ့ေျပာင္းလဲေပးခဲ့ရေလသည္။ ထိုမွ်မက ေရနံခ်က္ စက္ရံုတည္ေဆာက္ျခင္းႏွင့္ လမ္း၊ ေရေလွာင္ကန္မ်ားအတြက္ လယ္ယာေျမသိမ္းပိုက္ခံရမႈ တို႔အတြက္လည္း ျပည္သူမ်ားမွာ ဆက္လက္ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္ေနၾကတုန္းပင္ျဖစ္သည္။
တရု တ ္ ႏ ိ ု င ္ င ံ ရ ွ ိ Da Xie စက္ မ ွ ဳ ဇံ ု တရုတ္ႏိုင္ငံတြင္ စက္မႈဇံုမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚေစေသာ ပတ္ဝန္းက်င္ညစ္ညမ္းမႈ မ်ားမွာ ပတ္ဝန္းက်င္ရိွ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ားနွင့္ သာဘဝပတ္ဝန္းက်င္ကို မ်ားစြာ အႏၱရယ္ျပဳေနသည္ဟု တရုတ္ႏိုင္ငံသဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖၚျပထားသည္။ထိခိုက္ခံျပည္သူ လူထုကလည္း စက္မႈဇံု၏ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္ေနၾကေလၿပီ။ ၁၉၉၄- ခုႏွစ္တြင္ Da Xie အထူးစီးပြားေရးဇံုကို City Groupကုမၸဏီက စတင္အေကာင္ ထည္ေဖၚတည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ ၎စီးပြားေရးဇံုတြင္ ေက်ာက္ျဖဴအထူးစီးပြားေရးဇံု၌ တည္ေဆာက္ရန္စီစဥ္ ေနေသာ ေရနံဓါတုစက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ဓါတုစက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားကဲ့သို႔ အနီးအနားရိွၿမိဳ႕ေပၚလမ္းမမ်ားေပၚတြင္ ေထာင္ေပါင္းမ်ား စက္ရံုေနရာေျပာင္းေရြ႕ေပးရန္ စက္မႈ လုပ္ငန္းမ်ားပါဝင္ေနသည္။ အျငင္ပြားဖြယ္ျဖစ္ေသာ အဆိုပါ Da Xie စြာေသာျပည္သူတို႔က ဆႏၵျပေတာင္းဆိုမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီးေနာက္ တရုတ္အာဏာပိုင္ စီမံကိန္းသည္ အနီးအနားရိွ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ လူမႈပတ္ဝန္းက်င္တို႔ မ်ားက Dalian ရိွ ေရနံဓါတုစက္ရံုကို ပိတ္ပစ္ရင္ အမိန္႔ ကို မ်ားစြားဆံုးရံႈးေစခဲ့ပါသည္။ အဓိကျပႆနာတစ္ခုမွာ စက္မႈဇံု အတြက္ ခ်မွတ္ခဲ့ရသည္ မႈလအစစီစဥ္ထားသည္ထက္ ေရပမာဏအမ်ားအျပားကိုသံုးစြဲခဲ့ ျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ ထိုအက်ိဳးဆက္ေၾကာင့္ပင္လွ်င္ ေဒသခံျပည္သူမ်ား ေရရွားပါးျပတ္လပ္မႈႏွင့္ရင္ဆိုင္ခဲ့ၾကရသည္။၂၀၀၅-ခုႏွစ္တြင္ အနီး အနားရိွ ေက်းရြားမ်ားသည္ ေရႀကီးမႈအႏၱရယ္ႏွင့္ရင္ဆိုင္လာရၿပီး အထူးစီးပြားေရဇံု အျပင္ဖက္တြင္ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပပြဲတစ္ခု ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကၿပီး၊ အရည္အေသြးနိမ့္က်သည့္ ေရသြင္းေရႏုတ္စနစ္ကို အသံုးျပဳမႈအတြက္လည္း ကုမၸဏီမ်ားကို ျပင္းျပင္းထန္ ထန္ ျပစ္တင္ေဝဖန္ခဲ့ၾကေလသည္။ ေနာက္တစ္ႏွစ္ခန္႔အၾကာတြင္ အနီးအနားရိွလယ္ယာေျမမ်ားႏွင့္ ျပည္သူလူထု ေနထိုင္ရာေနရာမ်ားသို႔ ကလိုရင္းပမာဏ ကီလိုဂရမ္(၁၀၀)ေက်ာ္ ယိုဖိတ္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ေလသည္။ ကလိုရင္းေၾကာင့္ (၁)ကီလို မီတာအေဝးအတြင္းရိွေသာ ေကာက္ပဲသီးႏွံမ်ားမွာလည္း ပ်က္စီခဲ့ရေလသည္။ ထိုသို႔ ယိုဖိတ္မႈျဖစ္ပြားၿပီး ငါးရက္အတြင္းတြင္ အနီးအနားရိွ ရြာသား(၆၇၈)ဦးမွာ ကလိုရင္းအဆိပ္သင့္မႈေၾကာင္း မႈးေဝျခင္း၊ ေအာ့အံျခင္း၊ အေရးျပားယားယံျခင္းစေသာ ေဝဒနာမ်ားေၾကာင့္ ေဆးရံုသို႔သြားေရာက္ၿပီး ေဆးကုသမႈမ်ားခံခဲ့ရေလသည္။ Da Xie အထူးစီးပြားေရဇံုက အဆိုပါကလိုရိန္ယိုဖိတ္မႈသတင္းကိုထိန္ခ်န္ၿပီး မည္သို႔မွမျဖစ္သည့္ဟန္ျဖင့္ ကလိုရင္း ထုတ္လုပ္မႈကို ေနာက္သံုးရက္ခန္႔တိုင္ေအာင္ထိ ဆက္လက္ထုပ္လုပ္ေနခဲ့သည္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈတစ္ရပ္ကို ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈဆိုင္ရာ စံုစမ္းမႈအစီရင္ခံစာတစ္ခုကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ရာ ထိုအစီရင္ခံစာ၌ စက္မႈဇံုမွ ေနာက္ထပ္ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ေရနံႏွင့္ဓါတု ယိုဖိတ္မႈအႏၱရယ္တို႔ကုိလည္း ေလ်ာ့က်သြားေအာင္ ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္မႈ လံုးဝမရိွခဲ့ဟု ေဖၚျပထားသည္။
စံ ခ ်ိ န ္ စ ံ ည ႊ န ္ း ကင္ မ ဲ ့ ေ နမႈ CITIC ကုမၸဏီက ၎တို႔ကမၸဏီ၏ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဥပေဒမ်ားအပါအဝင္ ျမန္မာျပည္တြင္းဥပေဒမ်ားႏွင့္ စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ား ကို လိုက္နာက်င့္သံုးမည္ဟု စီမံကိန္းႀကိဳတင္ေလ့လာမႈတြင္ ေဖၚျပထားသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာ့ပါလီမန္က ၂၀၁၂ခု မတ္လတြင္ အတည္ျပဳျပဌာန္းလိုက္ေသာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဥပေဒတြင္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္နွင့္ ျပည္သူလူထုကို အကာအကြယ္ေပးႏိုင္သည့္ အေရးပါေသာျပဌာန္းခ်က္မ်ား ကင္းမဲ့ေနသည္ကိုေတြ႔ရပါသည္။ ဥပေဒတြင္ သဘဝပတ္ဝန္းက်င္၊ လူမႈပတ္ဝန္းက်င္ အက်ိဳးသက္ ေရာက္မႈဆိုင္ရာ သံုးသပ္ေလ့လာမႈ ေကာက္ယူျခင္းအတြက္ အေသးစိတ္ စံခ်ိန္၊စံညႊန္းမ်ားကို ထည့္သြင္းျပဌာန္းထားျခင္းမရိွေခ်။ တဖန္ ျပည္သူလူထုကို သတင္းထုတ္ျပန္ေပးမည့္ နည္းစနစ္မ်ား၊ က်မၼာေရး သို႔မဟုတ္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ သံုးသပ္ေလ့လာမႈေကာက္ယူျခင္း၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္အကိ်ဳးသက္ေရာက္မႈ ဆိုင္ရာ အထူးေလ့လာသံုးသပ္ခ်က္ေကာက္ခံမႈ (Strategic Environmental Assessment)(သို႔မဟုပ္) စြန္႔ပစ္ပစၥည္း ရွင္း လင္းေရးစီမံေဆာင္ရြက္မႈ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကိုလည္း ဥပေဒတြင္ ထည့္သြင္းေဖၚျပထားျခင္းမရိွေခ်။ ထို႔ျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဥပေဒတြင္ အစိုးရႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားရင္ႏွီးျမွဳတ္ႏွံသူမ်ားအေနျဖင့္ ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ေရး စီမံကိန္းစာခ်ဳပ္စာတမ္းဆုိင္ရာ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ျပည္သူလူထုသို႔ ထုတ္ျပန္ေပးရမည့္ဟု ျပဌာန္းထားျခင္းမရွိသကဲ့သို႔၊ ၎စီမံကိန္းမ်ားမွ ရရိွလာ ေသာ ဘ႑ာဝင္ေငြမ်ားကိုလည္း တာယူခံမႈ၊ တာဝန္ယူမႈတို႔ျဖင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ စီမံခန္႔ခြဲ လုပ္ေဆာင္ေစရန္တြက္ ၿပီးျပည့္စံုေသာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားလည္းမရိွပါ။ ဤသို႔ စံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားကင္းမဲ့ေနျခင္းကလည္း အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈကို မ်ားစြာျဖစ္ေပၚေစပါသည္။
ျပည္ သ ူ လ ူ ထ ု က ိ ု အ ကာအကြ ယ ္ ေ ပးႏိ ု င ္ မ ည္ ့ အေရးပါေသာျပဌာန္ း ခ်က္ မ ်ား လြ တ ္ လ ပ္ စ ြ ာ ႀကိ ဳ တင္ သ ိ ရ ိ ွ န ားလည္ ထ ားသည္ ့ သေဘာတူ ည ီ မ ႈ ( FPIC) မည္သည့္ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းမဆို ၎စီမံကိန္းမစတင္မီ စီမံကိန္းအစီအစဥ္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူလူထုအေပၚသက္ေရာက္လာမည့္ စီမံကိန္း အက်ိဳး ဆက္မ်ား၏ သတင္းအခ်က္အလက္ အျပည့္အစံုကို ျပည္သူလူထုအား အသိေပးထုတ္ျပန္ေပးရမည္။ ထိုသို႔ ျပဳလုပ္ေပးမွသာ စီမံကိန္းအေပၚ သေဘာတူခြင္ျပဳခ်က္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ၿခိမ္းေျခာက္အက်ပ္ကိုင္ခံရမႈမရိွဘဲ ျပည္သူလူထု အေနျဖင့္ ေလ့လာသံုးသပ္၊ေဆြးေႏြးႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး၊ စီမံကိန္းအတြက္လိုအပ္သည့္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား သို႔မဟုတ္ ကန္႔သတ္ခ်က္ မ်ားကိုလည္း ေတာင္းဆိုႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ FPICကို ကမၻာ့ကုလသမဂၢဌာေနတိုင္းရင္းသားမ်ားဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးေၾကျငာ စာတမ္း (UNDRIP) ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာေငြေၾကးေကာ္ပိုေရးရွင္း(IFC) တို႔အရ အတည္ျပဳခ်မွတ္ ထားျခင္းျဖစ္သည္။
သ ဘာ ဝ ပ တ္ ဝ န္ း က ် င္ အ ကိ ် ဳး သ က္ ေ ရာ က္ မ ႈ ဆိ ု င္ ရာ အ ထူ း ေ လ့ လာ သံ ု း သ ပ္ ခ ် က္ ေ ကာ က္ ခံ မ ႈ (Strat egic Environment Assessment) ဤျပဌာန္ခ်က္သည္ စီးပြားေရး၊လူမႈေရး ကိစၥရပ္မ်ားပါဝင္သည့္ အလံုးစံုလႊမ္းၿခံဳႏိုင္မည့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္အကိ်ဳးသက္ ေရာက္မႈဆိုင္ရာ အထူးေလ့လာသံုးသပ္ခ်က္ေကာက္ခံမႈ တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ဤေလ့လာသံုးသပ္ခ်က္ ေကာင္ခံမႈစနစ္တြင္ အေကာင္ထည္ေဖၚလာမည့္ စီမံကိန္းကို နိုင္ငံ့အမ်ိဳးသားမူဝါဒေရးရာမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ထားၿပီး၊ စီမံကိန္းအတြက္ အစားထိုး နုိင္မည့္အရာမ်ားကို ေလ့လာမႈမ်ားျပဳလုပ္ျခင္းႏွင့္ ေရရွည္တည္တ့ံခိုင္ၿမဲျခင္းတို႔ကို အေရးတယူေဆာင္ရြက္လုပ္ေဆာင္ျခင္း တို႔လည္းပါဝင္သည္။
သဘာဝပတ္ ဝ န္ း က်င္ ၊ လူ မ ႈ ပ တ္ ဝ န္ း က်င္ ၊ က်မၼ ာ ေရးႏွ င ့ ္ လ ူ ႔ အ ခြ င ္ ့ ေ ရးဆိ ု င ္ ရ ာ ေလ့ လ ာသံ ု း သပ္ ခ ်က္ ေကာက္ ခ ံ မ ႈ ( EIA,SIA,HIA ,and HRIA) ဤလုပ္ေဆာင္မႈမ်ားမွာ တည္ေဆာက္လာမည့္ စီမံကိန္းတစ္ခုေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာမည့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ မ်ားအေပၚ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာထားကာ က႑အလိုက္ ေကာက္ခံထားေသာ ေလ့လာသံုးသတ္ခ်က္ ေကာက္ခံမႈမ်ားျဖစ္သည္။ စီမံကိန္းမ်ားတည္ေဆာက္ရန္ အတည္ျပဳ သေဘာတူညီမႈမ်ားမျပဳလုပ္မီ အထက္ပါ ေလ့လာသံုးသတ္ခ်က္မ်ားကို ေကာက္ခံၿပီး ျပည္သူလူထုထံသို႔ အသိေပးထုတ္ျပန္ေပးရမည္။ ထိုသို႔အသိေပးထုတ္ျပန္ေပးမွသာ သက္ေရာက္လာမည့္ ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို ကာကြယ္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ေလ်ာ့က်သြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္နိုင္မည္ ျဖစ္သည္။
အၾကံ ျ ပဳတု ိ က ္ တ ြ န ္ း ခ်က္ မ ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံထဲသို႔ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမႈမ်ား အလံုးအရင္းျဖင့္ ဝင္ေရာက္လာေနသည့္အတြက္ ျမန္မာျပည္သူလူထုႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို အေထာက္ကျူ ပဳေစမည္ ့ ေရရွညတ ္ ည္ တံခ ့ င ို ၿ္ မဲေသာဖြၿ႔ံ ဖိဳးတိုးတက္မမ ႈ ်ိဳးကို အထူးဦးစားေပးလုပ္ေဆာင္ ရမည္။ ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇံုကဲ့သို႔ေသာ စီမံကိန္းမ်ားသည္ ေဒသခံျပည္သူလူထု၏ လူမႈဘဝ ႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ တို႔အတြက္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္တြင္ ဤစီမံကိန္းမ်ားကဲ့သို႔ အလားတူ အႏၱရယ္ျဖစ္ေစသည့္ စီမံကိန္း အမ်ားအျပားရိွခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေအာက္ေဖၚျပပါ အႀကံျပဳတိုက္တြန္းခ်က္မ်ားအတိုင္း လိုက္နာေဆာင္ရြက္မႈ မျပဳလုပ္ ႏိုင္သေရြ႕ စီမံကိန္းကို ရပ္တန္႔ထားရမည္ဟု ရခိုင္ေရနံေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔က တစ္ထစ္ခ် ယံုၾကည္ထားပါသည္။ • CITIC ကုမၸဏီႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရတို႔သည္ စီမံကိန္းႏွင့္ဆိုင္သည့္အေသးစိတ္အခ်က္လက္မ်ားကို ျပည္သူလူထုအား အသိ ေပးထုတ္ျပန္ေပးရမည္။ အထူးသျဖင့္ ထိခိုက္ခံလူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ၊ သက္ဆိုင္သည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား ႏွင့္ အရပ္ဖက္အ ဖြဲ႔အစည္းမ်ားအား အဆိုပါစီမံကိန္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ထုတ္ျပန္ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ • စီမံကိန္းမစတင္မီ ထိခိုက္ခံ လူအဖြဲ႔အစည္းမ်ားထံမွ လြတ္လပ္စြာႀကိဳတင္သိရိွ နားလည္ထားသည့္ သေဘာတူညီမႈကို (FPIC )ကို ေတာင္းခံရမည္။ • သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ အကိ်ဳးသက္ေရာက္မႈဆိုင္ရာအထူးေလ့လာသံုးသပ္ခ်က္ (SEA)၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္၊ လူမႈပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ က်မၼာေရးဆိုင္ရာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ေလ့လာသံုးသပ္ခ်က္မ်ားကို စီမံကိန္းမစတင္မီ ေကာက္ခံ ၿပီး ျပည္သူလူထုထံသို႔ အသိေပးထုတ္ျပန္ေပးရမည္။ • ေဒသတြင္းထိခိုက္ခံ ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ မိမိတို႔၏ အိုးအိမ္၊လယ္ယာေျမမ်ားကို သတ္မွတ္ထားသည့္ ေလွ်ာ္ေၾကးေငြအေပၚ စြန္႔လြတ္၊မစြန္႔လြတ္ဆိုသည္တို႔ကို အတင္းအက်ပ္ကိုင္တြယ္မႈ(သို႔မဟုတ္) ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား မရိွေစရဘဲ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ရိွေစရမည္။ • သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္၊ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ လူမႈဘဝကာကြာေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရာတြင္ ႏိုင္ငံတကာစံခ်ိန္စံညႊန္း အတိုင္းလိုက္နာေဆာင္ရြက္ရမည္။ • အလုပ္အကိုင္ဖန္းတီးေပးေရႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ေဒသခံ အလုပ္သမား အသံုးျပဳမႈကို မည္သို႔မည္ပံု ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္မည္၊ ထိုလုပ္သားမ်ားအား မည္သို႔မည္ပံု ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးမည္ဆိုသည္တို႔ကို တိတိက်က် ေဖၚျပထားေသာအစီအစဥ္ တရပ္ထားရိွရမည္။ • ဘ႑ဝင္ေငြမ်ားကိုလည္း ပြင့္လင္းျမင္သာစြာကိုင္တြယ္ၿပီး၊ ျပည္သူလူထုထံသို႔ အသိေပးထုတ္ျပန္ေပးရမည္။
www.arakanoilwatch.org/ contact: info@arakanoilwatch.org
ရခိုင့္ေရနံေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ ေန႔စြဲ။
။၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ (၁၇) ရက္။
ဧရာမ တ႐ုတ္စက္မႈဇံုႀကီးက ရခိုင္ကမ္း႐ိုးတန္းေဒသကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနေလၿပီ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက အေကာင္ထည္ေဖၚတည္ေဆာက္ရန္ျပင္ဆင္ေနသည့္ စက္မႈဇံုႀကီးက ရခိုင္ျပည္နယ္ရိွ ေဒသခံ ျပည္သူေထာင္ေပါင္းမ်ားတို႔၏ လူမႈဘဝႏွင့္ ျမန္မာ့ဒုတိယအႀကီးမားဆံုးလမုေတာႀကီးတို႔အား မည္သို႔မည္ပံု ၿခိမ္းေျခာက္ေနသည္ ကို ရခိုင့္ေရနံေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔၏ အသစ္ထုတ္ေဝလိုက္ေသာ “အႏၱရာယ္ဇံု” အမည္ရိွ အစီရင္ခံစာတြင္ ထုတ္ေဖၚလိုက္သည္။ ျမန္မာျပည္ကိုျဖတ္သန္းသြယ္တန္းေနေသာ ေရနံ ႏွင့္ သဘာဝဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း တာမီနယ္မ်ား အနီးတဝိုက္ တြင္ တည္ေဆာက္ရန္စီစဥ္ေနသည့္ စတုရန္းကီလိုမီတာ (၁၂ဝ) က်ယ္ဝန္းမည့္ ေက်ာက္ျဖဴ အထူးစီးပြားေရးဇံု ေၾကာင့္ ေဒသခံက်းရြာေပါင္း (၄ဝ)ခန္႔ထိ ေျပာင္းေရြ႕ခံရမည္ျဖစ္သည္။ အျခားတဖက္တြင္လည္း ေရနံဓါတု ႏွင့္ သတၱဳစက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားမွ
ထြက္ရိွလာမည့္
အဆိပ္သင့္စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ား
ႏွင့္
ျဖစ္ေပၚလာမည့္
ပတ္ဝန္း
ညစ္ညမ္းမႈ ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို ေဒသခံျပည္သူ အေျမာက္အမ်ားက စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ေနၾကရသည္။ တ႐ုတ္တို႔ တာဝန္ယူ တည္ေဆာက္ေနေသာ ပိုင္းလိုင္း ႏွင့္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္း စီမံကိန္းမ်ားေၾကာင့္လည္း ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ နယ္တြင္ လယ္ယာေျမသိမ္းပိုက္ခံရမႈမ်ားကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္ေစခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၁ဝ၉) ဘီလီလ်ံ တန္ဖိုးရိွေသာ ဤစီမံကိန္းႀကီးတြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ CITIC Group ကုမၸဏီ၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွ Nippon Koei ကုမၸဏီ ႏွင့္ ျမန္မာျပည္တြင္းမွ ထူးထေရးဒင္းကုမၸဏီတို႔ ပါဝင္ပတ္သက္ ေနၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အစိုးရအေနျဖင့္ စီမံကိန္းဆိုင္ရာ အစီအစဥ္အျပည့္အစံုကို ေဒသခံျပည္သူလူထု ကို ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေဒသခံႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားကိုေသာ္လည္းေကာင္း အသိေပးထုတ္ျပန္ေပးျခင္းမရိွပါ။ “အစိုးရကဘာေတြကိုစဥ္းစားေနတာလဲ…..မပ်က္မစီးတည္ရိွေနတဲ့
ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕
ကမ္း႐ိုးတမ္းႀကီးကို
အဆိပ္အေတာက္ စက္မႈဇံုအျဖစ္ ေျပာင္းလဲပစ္ ဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီေတြ လက္ထဲကို ဝကြက္အပ္လိုက္ ေတာ့မွာလား ” ဟု ရခိုင့္ေရနံေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ ဒါ႐ိုက္တာေက်ာ္ခိုင္ က ေျပာၾကား သည္။
စီမံကိန္းတြင္ ရခိုင္ျပည္မွ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံယူနန္ျပည္နယ္သို႔ ဆက္သြယ္ေဖါက္လုပ္လုပ္မည့္ ကီလီမီတာ (၈ဝဝ) ရွည္လ်ားေသာ
ရထားလမ္းတစ္ခု
ႏွင့္
အေဝးေျပးကားလမ္းတစ္ခု
ပါဝင္မည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္
ကနဦး
ေဖါက္လုပ္ေနေသာ ပိုက္လိုင္းလမ္းေၾကာင္းအရြယ္အစားကိုလည္း ပိုမိုတိုးခ်ဲ႕သြားမည္ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္တို႔ သည္ ရထားလမ္းကို တည္ေဆာက္၍ ႏွစ္(၅ဝ) အသံုးျပဳသြားမည္ျဖစ္ၿပီး၊ ၎ကာလေနာက္ပိုင္းမွသာ အဆိုပါ ရထားလမ္းအား ျမန္မာအစိုးရ ထံသို႔လႊဲေျပာင္း ေပးမည္ျဖစ္သည္။ “ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရိွတဲ့
ျပည္သူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာတို႔ဟာ
ဒီတ႐ုတ္စီမံကိန္းေတြေၾကာင့္
အေျခအေနမဲ့
ဘဝေတြဆီကို ေရာက္ရိွသြားၾကရေတာ့မွာပါ။ၿပီးေတာ့ ဒီစီမံကိန္းေၾကာင္ပင္လ်င္ ေနာက္ဆက္တြဲ ပဋိပကၡ ေတြကိုမလႊဲမေသြ ႀကံဳေတြ႔လာရမွာပါ။ ျမန္မာအစိုးရ ႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတဲ့ ကုမၸဏီေတြအေန ႏွင့္လည္း မုံရြာ ေၾကးနီစီမံကိန္းေတြမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတာကိုၾကည့္ၿပီး သခၤန္းစာယူသင့္ပါတယ္။”
ဟု ေက်ာ္ခိုင္ က ေျပာၾကား
သည္။ ေက်ာက္ျဖဴအထူးစီးပြားေရဇံု ကဲ့သို႔ေသာ စီမံကိန္းမ်ားကို အေကာင္ထည္ေဖၚမေဆာင္ရြက္မီ
ေဒသခံျပည္သူ
မ်ား ႏွင့္ ေဆြးေႏြးညိွႏိႈင္းမႈမ်ားျပဳလုပ္ၿပီး၊ ျပည္သူလူထုႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကိုအကာ အကြယ္ေပးႏိုင္မည့္ တင္းက်ပ္ေသာ ဥပေဒမ်ား ႏွင့္ စည္းမ်ဥ္းကည္းကမ္းမ်ားကို ထုတ္ျပန္ျပ႒ာန္းေပးရန္အတြက္လည္း ရခိုင့္ေရနံ ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔က ေတာင္းဆိုထားသည္။ ### အစီရင္ခံစာအျပည့္အစံုကို www.arakanoilwatch.org ၌ ရယူဖတ္႐ႈႏိုင္ပါရန္။ ဆက္သြယ္ရန္။
။ Ph:
+66 (0) 82 184 1335 / Email: info@arakanoilwatch.org
Danger zone Giant Chinese industrial zone threatens Burma’s Arakan coast China’s plans to build a giant industrial zone at the terminal of its Shwe gas and oil pipelines on the Arakan coast will damage the livelihoods of tens of thousands of islanders and spell doom for Burma’s second largest mangrove forest. The 120 sq km “Kyauk Phyu Special Economic Zone” (SEZ) will be managed by Chinese state-owned CITIC group on Ramree island, where China is constructing a deep sea port for ships bringing oil from the Middle East and Africa. An 800-km railway is also being built from Kyauk Phyu to Yunnan, under a 50 year BOT (Build-Operate-Transfer) agreement, forging a Chinese-managed trade corridor from the Indian Ocean across Burma. Investment in the railway and SEZ, China’s largest in Southeast Asia, is estimated at US $109 billion over 35 years. Construction of the pipelines and deep-sea port has already caused large-scale land confiscation. Now 40 villages could face direct eviction from the SEZ, while many more fear the impacts of toxic waste and pollution from planned petrochemical and metal industries. No information has been provided to local residents about the projects. It is urgently needed to have stringent regulations in place to protect the people and environment before projects such as these are implemented in Burma.
Published by Arakan Oil Watch/ December, 2012
Rural islanders of Kyauk Phyu under threat Kyauk Phyu Special Economic Zone is located on Kyauk Phyu Township of Burma’s Arakan State. Over 200,000 people live in the township. Farming and fishing are the main livelihoods in this quiet and rural area, which has numerous tidal channels and creeks. However, in the last few years the Shwe gas and oil pipelines project has disrupted local communities, with confiscation of farm lands and loss of fishing areas leading to migration from the area.
Kyauk Phyu SEZ
TAB
TAB
TAB
The Kyauk Phyu Special Economic Zone In December 2009 and February 2011, China and Burma signed Memoranda of Understanding (MoUs) for the construction of the Kyauk Phyu Economic and Technological Development Zone. Under the MoU with Burma's Ministry of Planning and Economic Development, CITIC Group will construct a Special Economic Zone, including expansion of a deep sea port, railway, airport and industrial areas. Its subsidiary CITIC Construction Company Limited has made further agreements to cooperate on this project with the Htoo Company, owned by military crony Tay Za. According to a feasibility study1 by CITIC Construction Company, the zone will require an initial investment of US$ 8.3 billion and a total US$ 89.2 billion over 35 years, using 120 Km² (30,000 acres) of land as well as 70 Km² of waterways.
City Cluster (28 km²)
KYAUK PHYU
- 2,000 MW power plant (unspecified fuel source), - Industrial water and sewage plants - Residential areas, business centres, hospitals, schools and tourist areas.
RAMREE ISLAND
Logistics Cluster (24 km²) - Airport expansion - 250 million-ton capacity wharf to accommodate 300,000-ton freighters. - Sea port - Railway and logistics park to store 10 million tons of goods.
5 km
City Cluster Logistic Cluster
Gas pipeline
Logistic Cluster Industrial Cluster
Oil pipeline
Reserved Area Industrial Cluster
Road
Reserved Area
Mangrove forest
(future expansion)
Industrial Cluster (40 km²) • Oil refinery and petrochemical industries (12 km²) - Refined oil, 10 million tons/year - Ethylene, 800,000 tons/year - Other petrolchemical products, 1.5 million tons/year - Fertilizer, LNG etc, 3 million tons/year
• Metal Industries
(14 km²)
- Iron and steel, 5 million tons/year - Other refined metals, 300,000 tons/year
• Marine Service Industry (3 km²) - Two marine docks to service regional shipping traffic and dismantle old ships for sale of materials.
• Processing and manufacturing industries (11 km²) - Agricultural and aquatic products, gems and wood. - Textiles, metal, plastics, car parts and electrical appliances.
Japanese Engineering Company Involvement In October 2012, plans for the Special Economic Zone involving the Japanese engineering company Nippon Koei Co., Ltd. were presented by the Burma’s Deputy minister of Labour Myint Thein at a meeting in Yangon. The focus of the plan is agro industrial and residential areas. Communities, civil society or political parties from the affected area have yet to be informed how or if the Nippon Koei plan (map below) relates to the original CITIC Group plan (on the previous page) and who has funded the study. 2
City Cluster Logistic Cluster Industrial Cluster Gas pipeline Oil pipeline Mangrove forest
China-Kyauk Phyu Railway and Highway The project includes an 800 km railway to connect Kyauk Phyu to Ruili in China’s southern Yunnan province. The MoU was signed in April 2011 between Myanmar’s Rail Transportation Ministry and China’s Railways Engineering Corporation. The railway will run through the cities Ann, Minbu, Magway, Mandalay, Lashio and Muse. The US$ 20 billion project was originally set for completion in 2015. 3 The MoU is based on a 50-year BOT (Build-Operate-Transfer) agreement, under which the China will fund and construct the railway and operate it for half a century before handing it over to the Burma authorities. Revenues and control over allocation of jobs will be in the hands of Chinese entities during this period. High-speed trains carrying up to 4,000 tons of goods will run at speeds of up to 170 km per hour. There are also plans to construct a highway between Kyauk Phyu and Ruili in China, with an MoU between the two countries signed in 2010. However, there is no further information available about the exact route.
Kyauk Phyu
Rail way:
Why does China want the Kyauk Phyu Special Economic Zone? In 2006, China’s president Hu Jintao outlined a new “going global” strategy, which included an increase in the number of Chinese Special Economic Zones globally. The main stated reasons were to find new markets for Chinese goods and services, build up Chinese brand names and increase China’s foreign investments. A Free Trade Agreement between China and the ASEAN nations signed in 2010 created further incentives for trade between the nations. The Kyauk Phyu project will be China’s largest SEZ project in Southeast Asia and according to the feasibility study, the ASEAN market will be targeted through “export-oriented” manufacturing and processing industries.
Construction of China’s seaport at Maday Island, Kyauk Phyu Township.
The Kyauk Phyu Special Economic Zone will be connected to Yunnan through the rail link, the highway and the Shwe gas and oil pipelines corridor, providing China with strategic access to the Indian Ocean. By facilitating transport of natural resources and goods through Burma, China will save a 1,200 km detour through the Straits of Malacca, or one week shipping time. The SEZ is proposed to refine natural resources such as petrochemicals and iron, some of which will be further processed in new manufacturing industries including plastics, car parts and electronics.
Who is CITIC Group? CITIC Group is one of the largest multinational conglomerates in China, founded in 1979. In fiscal year 2009 it had annual revenues of over US$ 22 billion and ranked within the Fortune 500 largest corporations in the world. CITIC operates mainly in financial services, properties investment, project contracting, energy, infrastructure, transportation and machinery manufacturing. CITIC Construction Company is one of the 44 wholly owned subsidiaries of CITIC Group operating in Africa, South America, the Middle East and Central Asia.4
Who is Nippon Koei Co., Ltd? Nippon Koei Co., Ltd. is a Japanese engineering consultant company focussing on energy and infrastructure projects. The company has conducted a series of feasibility studies in Burma since 1981 on controversial projects such as Tasang, Yeywa and Tenasserim dams and other projects.
Who is Htoo Trading? Htoo Trading Company is a subsidiary of the Htoo Group of Companies (HGC), a Burmese holding company. Its CEO and managing director is Tay Za, who has close links with former junta leader Than Shwe and Thura Shwe Mann, speaker of Burma’s lower house. Htoo Trading Company was involved in construction of Naypyidaw as well as other projects in agriculture, transportation, shipping, mining, hotels and tourism. Aung Thet Mann, son of Thura Shwe Mann, is a director of Htoo Trading Company and on the board of HGC.
Devastation of Livelihoods The construction of the Special Economic Zone will multiply the already unfolding impacts of the Burma-China oil and gas pipelines. Massive industrialization will have devastating consequences for tens of thousands of farmers and fishermen who have been neither informed nor consulted about the plans.
Land confiscation and relocation of villages According to project maps, the 120 km² zone could lead to the relocation of about 40 villages as well as parts of Kyauk Phyu town.This, in addition to the loss of large areas of farmlands, will directly affect tens of thousands of people. None of these communities nor local government officials have been informed or consulted about the project. Construction of the Shwe pipelines and associated infrastructure has already led to the confiscation of thousands of acres of valuable farmlands. Most of these confiscations were involuntary.
A farmer from Maday Island said, “I at first refused to sign the agreement paper for confiscation of my farm land. However police threatened to arrest me immediately in front of officials from MOGE and CNPC if I didn’t sign the agreement paper. So I had to sign it as there was no choice.”(Arakan Oil Watch interview, May, 2010)
A 60-year-old woman who lost her rice fields in Radana village said, “I have received 600,000 kyats (US $ 700) as half of the compensation for my land. I don’t know when the other half will come. I only got compensation for one third of my land taken by the company. Compensation for the other parts were taken by corrupt officials by naming other people as co-land owners.’’ (Arakan Oil Watch interview-May 2012)
Another villager said, “The compensation did not equal the real value of the land. We can’t buy another plot of land with that money. No one wants to lose their land. What they did to us is sinking our life. We made our living with this land and now we don’t know how to continue our life anymore.” (Arakan Oil Watch interview, May, 2012)
Impact on fisheries The construction of wharfs and coastland industries for the zone will directly impact a minimum of 70 Km² of coastal waterways. The frequent traffic of up to 300,000-ton freighters and deep sea fishing in the corridor leading into the deep sea port will likely destroy the local small-scale fishing industries. Toxic wastes and pollution from shipping and industries will threaten fish stocks and the local ecology. Exploration of the Shwe gas fields and construction of an undersea pipeline, which involved dynamiting coral reefs, have already depleted fish populations and restricted access to fishing grounds for local fisherfolk. A fisherman from Maday island said, “Since they started building the seaport, I haven’t been able to fish freely like before. Before the project, I could make 100 to 200,000 kyat (US$ 120-240) profit and sometimes I even made 500,000 kyat (US$ 600) in one fishing trip. Now, I can barely make money to cover the fuel cost, and can’t make a living any more.” (Arakan Oil Watch interview, June 2012)
Jobs for whom? CITIC’s feasibility study claims that the SEZ will bring over 100,000 new jobs to the area in the first phase. However, the skill levels required for the industries in the zone and the hiring patterns of Chinese companies globally will mean that most of the labour pool is likely to come from outside Kyauk Phyu. The construction of China’s oil and gas pipelines already illustrates this: local people were able to obtain only low wage and temporary work clearing land and constructing roads while skilled jobs were given to workers from China, India and central Burma. In addition, due to the loss of farmlands, many villagers were forced to migrate to work in neighboring countries. A local farmer who has lost his farm land to oil and gas project said, “They don’t prioritize us for jobs even though we have nothing left to work on. Outsiders are offered jobs rather than local villagers here. Workers can only get 1,500 kyat (US$ 1.8) per day. It can’t buy enough food for the family. It is difficult to accept that they are constructing buildings in our lands but we can’t get a proper job to earn a living.” (Arakan Oil Watch Interview, May 2012)
Exacerbating water scarcity Communities in Kyuk Phyu face chronic water shortages at the end of every dry season. This particularly impacts women as they are the traditional gatherers of water. Industrial complexes such as those planned in Kyauk Phyu use huge amounts of water. It is estimated that the SEZ would use approximately 3.6 million cubic metres of fresh water per day, or 1,314 million cubic metres per year.5 This would affect the surrounding farmlands and put critical strain on the daily lives of local communities.
Photo: AOW
Toxic petrochemical and metal industries CITIC Group’s feasibility study provides no detailed information about planned processing stages in the production of petroleum products, ethylene, and related petrochemical products as well as production of iron and steel. Despite the threat of toxic waste, pollution and accidents, neither CITIC nor the government has conducted any impact assessments.
Petrochemical products, such as refined oil, ethylene and chemical fertilizer
Air pollution from smoke stacks, including sulphur dioxide, nitrogen oxide, carbon monoxide; waste water, including ammonia, cyanide and heavy metals, contamination of ground water; fire and explosions of flammable toxic chemicals; oil spills
Iron and steel
Air pollution from smoke stacks, including sulphur dioxide, nitrogen oxide and carbon monoxide; waste water, including ammonia and cyanide, contamination of ground water; large amounts of slag waste and dust, which can contaminate ground water.
AFP In July 2010, explosions at oil pipelines at Dalian Xingang Oil port in China caused an oil spill that spread over 430 km2 within a week.6 The facilities were managed by the China National Petroleum Corporation (CNPC), which also manages the Kyauk Phyu China port pipelines. Chinese government officials reported that 1,500 tons of crude oil spilled into the sea, but no assessment on the impact of the spill on fish and sea birds was ever carried out.
Lessons From Other Industrial Zones Map Ta Phut - Thailand The Kyauk Phyu Special Economic Zone will be five times larger than the controversial Map Ta Phut Industrial Estate in Thailand’s eastern province of Rayong. Built in 1988, Map Ta Phut includes a deep sea port and the largest centre of petrochemical industries in Thailand. Environmental organizations and local communities have fought to close down the factories due to extremely high cancer-related deaths - 2,000 since 1990 serious pollution of shallow well water, water shortages and air pollution. Numerous accidents have taken place in Map Ta Phut over the last decades, most recently in May 2012 when explosions and a fire broke out in a petrochemical factory, killing 12 and injuring 129 people.The next day a chemical leakage in another nearby factory hospitalized 138 workers. Due to public pressure, petrochemical industries cannot further expand in Thailand, which has led to relocating these harmful industries to Burma through the development of the Dawei Special Economic Zone.
“Some industries are not suitable to be located in Thailand… This is why they decided to set up there.” Former Thai Prime Minister Abhisit Vejjajiva, referring to Thai investments in Dawei
Mangrove Forest Under Threat The zone threatens to devastate Burma’s second largest mangrove forest, which lines the coastal areas of Kyauk Phyu and neighbouring Ramree Township. The mangroves provide a crucial habitat for a large number of marine species as well as protection from natural disasters such as cyclones and tsunamis.There is a high risk that toxic waste from petrochemical and other industries will cause irreparable damage to the sensitive mangrove ecosystem.
Dawei - Burma Influenced by the growth of economic zones in China, Burma’s former junta leader General Than Shwe finalized plans for Special Economic Zones in Kyauk Phyu, Thilawa and Dawei before handing over the administration to a new government. Construction of the Dawei SEZ in southeastern Burma has advanced the furthest. Over 30,000 people will be forced off their lands to make way for the 250 km² zone, and more lands will be lost to make way for a six-lane highway into Thailand. In response to the forced evictions and plans for the high polluting industries, affected communities have voiced their concerns through public protests and a series of letters to local and central government. However, local authorities have been powerless to resist the interests of the central government and foreign investors. In January 2012, in response to the communities’ protests, Thein Sein downsized a planned 4,000 MW coal-fired power plant to 400 MW, but other protests continue against the construction of an oil refinery and the confiscation of land to make way for roads and water reservoirs.
Da Xie - China Industrial zones in China are causing high levels of pollution, posing risks to the environment and surrounding communities, stated a report by the China Environment Federation.7 These negative impacts are increasingly causing public protests by affected people. In 1994 the CITIC Group developed the Da Xie Special Economic Zone, including port facilities as well as petro chemical industries similar to those planned in Kyauk Phyu. The controversial project caused damage to the environment and livelihoods of surrounding communities. A major issue was that the Da Xie industries required much more water than originally planned, leading to serious local water shortages.
In September 2011, Chinese authorities ordered a petrochemical plant in Dalian to shut down immediately after tens of thousands of protesters marched through the streets of a nearby city, demanding the factory be relocated.
In 2005, nearby villagers staged a protest outside the SEZ in response to flooding of the surrounding areas, and blamed the companies for poor drainage systems. A year later, over 100 kg of liquid chlorine leaked into the surrounding farmland and communities, destroying crops up to a kilometer away. Within five days of the accident, 678 villagers from the surrounding area had visited hospital reporting dizziness, coughing and skin irritations as a result of the leakage. Complaints were also made that the Da Xie SEZ management had withheld information about the leakage and continued production for three days as if nothing had happened. Following an investigation in 2007, an Environmental Impact Tracking Evaluation report stated risks further chemical leakage and oil spills had still not been mitigated.8
No adequate standards or mechanisms CITIC claims in its feasibility study that it will follow the laws and standards of Burma, including its environmental laws. However, an environmental law passed by Burma’s parliament in March 2012 lacks many crucial provisions for protection of people and the environment, including specific standards for how Environmental and Social Impact Assessments should be carried out. It also does not include any mechanisms for public disclosure, Health or Human Rights Impact Assessments, Strategic Environmental Assessments or clear waste management procedures. Moreover, Burma does not have laws that force government or foreign investors to publicly disclose contractual details of development plans, nor does it have adequate mechanisms to ensure that revenues are managed accountably and transparently. This would fuel corrupt practices.
Important provisions for community protection Free Prior and Informed Consent (FPIC): Before any development project commences, affected communities must be given full information about project plans and impacts on their lives. They can then analyze and discuss, without coercion, whether to give consent to the project, and to demand any necessary changes or conditions to the plan. FPIC has been adopted by the UN Declaration on the Rights of Indigenous Peoples (UNDRIP) as well as the International Finance Corporation (IFC). Strategic Environmental Assessment (SEA): This is a comprehensive strategic environmental assessment which can include economic and social issues. It links to national policies, examines alternatives and stresses sustainability. It should precede an EIA. Environmental, Social, Health and Human Rights Impact Assessments (EIA, SIA, HIA and HRIA): These are separate assessments analyzing different impacts of a planned project. These assessments should be completed and disclosed to affected communities for input before projects are approved, in order to prevent or minimize any negative impacts.
Endnotes 1 2 3 4 5 6 7 8
CITIC Group, Myanmar Kyauk Phyu Port Industrial Zone Preliminary Feasibility Study, May 2011 Nippon Koei Co,Ltd, Kyauk Phyu SEZ Development concept, March, 2012. The Nation, August 29, 2011, www.nationmultimedia.com/home/Construction-of-China-Burma-railway-could- -start-in-30163951.html
Fortune Global 500, July, 2012, www.money.cnn.com/magazines/fortune/global500/2012/snapshots/10772.html Health Impact Assessment and Trans-border Investment, Healthy Public Policy Foundation, 2012 Boston.com, July 21, 2010, www.boston.com/bigpicture/2010/07/oil_spill_in_dalian_china.html The China Green News, 1 Oct, 2011, http://eng.greensos.cn/ShowArticle.aspx?articleId=1098 Yu Hou/Tian-zhu Zhang, Developing Fears, International Institute for Asian Affairs, Newsletter No. 50, 2009
All photos and maps are by Arakan Oil Watch unless where referenced
Recommendations In light of massive increased interest of foreign investors in Burma, we must prioritize sustainable and healthy development that puts the people of Burma and its environment first. Projects such as the Kyauk Phyu Special Economic Zone threaten the lives of impacted communities and the environment, setting a dangerous precedent for other similar development projects in Burma. Arakan Oil Watch therefore believes that the project should be suspended until the following recommendations have been fulfilled:
• CITIC and the government of Burma must disclose detailed project information to the public, in particular to affected communities as well as related political parties and civil society organisations. • Affected communities must give Free Prior and Informed Consent (FPIC) before project commencement. • Thorough Strategic Environment Assessments (SEA) as well as Environment, Social, Health and Human Rights Impact Assessments (EIA, SIA, HIA and HRIA) must be implemented and disclosed to the public before project commencement. • Local affected people must have a choice to decide whether to give up their homes and land for agreed upon compensation, without coercion or threats. • Protection of environment, human rights and livelihoods must follow international standards and allow independent monitoring by civil society organizations, including testing of pollution and waste in affected communities. • There must be a plan detailing how the use of local labour will be prioritized and local personnel trained to benefit from job creation. • Financial streams must be transparent and publicly disclosed.
www.arakanoilwatch.org / Contact: info@arakanoilwatch.org
Date: December 17, 2012 Press Release by the Arakan Oil Watch
Giant Chinese Industrial Zone threatens Burma’s Arakan coast A new report by Arakan Oil Watch called “Danger Zone” exposes how a planned Chinese industrial zone is threatening the livelihoods of tens of thousands of people in Arakan State as well as Burma’s second largest mangrove forest. The 120 sq km Kyauk Phyu Special Economic Zone, planned around the terminals of the transBurma natural gas and oil pipelines, will evict up to 40 villages, while many fear the impacts of toxic waste and pollution from petrochemical and metal industries. China’s construction of the pipelines and a deep seaport has already caused large-scale land confiscation in Kyauk Phyu. The US$109 billion project involves China’s CITIC Group, Japan’s Nippon Koei and Burma’s Htoo Trading, but no comprehensive project plans have been presented by the government to affected communities or local politicians. “What is the government thinking – handing over our pristine coastlands to foreign companies to turn into a toxic industrial zone?” said Jockai Khaing, Director of Arakan Oil Watch. The project also includes an 800 km railway and highway from Arakan State to Yunnan, expanding the pipeline corridor across Burma. China will build and operate the railway for 50 years before handing over control to Burma’s government. “China’s projects will uproot tens of thousands of people in Arakan State and spark conflict. Burma’s government and investing companies should learn from what is happening at the Monywa copper mines,” said Jockai Khaing. Arakan Oil Watch is calling for community consultations, stringent regulations, and laws to protect the people and environment before projects such as the Kyauk Phyu Special Economic Zone go ahead. ### See report at www.arakanoilwatch.org. Contact: +66 (0) 82 184 1335 Email: info@arakanoilwatch.org