De Oogst november 2016

Maandblad van Tot Heil des Volks Evangelisatie, hulpverlening en profetisch geluid | november 2016 | jaargang 79 | 929

Gert-Jan Segers:

‘Dat zoveel kinderen in ons land in armoede opgroeien, raakt me’ Zingen en verwonderd raken over Gods trouw

‘Levensecht’-tour THDV

ARM IN NEDERLAND De cijfers. De schaamte. Het taboe.

INHOUD

THEMA: ARMOEDE IN NL

4 Arm in Nederland Achter de cijfers van armoede gaan kostbare mensen schuil

8 ‘Armoede in de kerk mag niet bestaan’ De Vrije Baptistengemeente in Drachten zet zich in voor minima

12 Nieuwe winkel ‘Sisters’ in Zwolle Een winkel met een verhaal

13 Nieuw! Column Arie de Rover Elke maand lezen we wat Arie verbaast, verbijstert of juist vreugde geeft

14 Hoop voor achterblijvers Essay van Gert-Jan Segers over groeiende tweedeling tussen arm en rijk

18 Dagboek Armoede Rondkomen van 65 euro per week

22 Bijbelstudie Gert Hutten Recht doen: ook aan de kleinen

24 Mijn verhaal Jan Nijkamp is alcoholist ‘Als ik het eerste pilsje laat staan, dan komt het goed’

26 ‘Mensen met schulden leven met de dag’ Dorothea werkt in de schuldhulpverlening

28 Verslag Inspiratietour THDV Zingen, getuigen, danken en vieren

30 Wonderen op het web Waarom internetevangelisatie groeit

34 Column Nieske Selles ‘Als ‘normaal’ niet normaal is…’

TOT HEIL DES VOLKS

REDACTIONEEL

Armoede Vreemd is dat eigenlijk, we zijn een van de rijkste en welvarendste landen ter wereld en toch kent ook ons land armoede. En dan vooral stille armoede, want arm zijn is een ongelooflijk taboe in ons welvarende en keurig aangeharkte Koninkrijk der Nederlanden. En ook een beetje je eigen schuld, zeggen sommigen dan fluisterend. Je kunt toch gewoon werken?

Nee dus, sommigen kunnen dat niet: gewoon werken en geld verdienen. Ze kunnen geen werk vinden, kunnen het tempo van onze jachtige maatschappij niet bijbenen of zitten in de vicieuze cirkel van een verslaving of psychische stoornis. De wil is er wel, maar het lukt gewoon niet. En soms is de wil er ook niet meer: te vaak afgewezen voor allerhande functies. Je zou er depressief van worden.

Omdat armoede helaas bittere realiteit is in Nederland – misschien komt het onderwerp u zelf maar al te bekend voor – schrijven we er over in deze Oogst. Gert-Jan Segers schrijft over de zorgelijke kloof tussen armen en rijken die maar steeds groter wordt. Ook hebben we aandacht voor kinderen die in Nederland in armoede leven: ze kunnen niet meedoen aan wat anderen als ‘normaal’ beschouwen: verjaardagsfeestje van een klasgenootje (geen geld om een cadeautje te kopen) of een excursie van school (want wie zal dat betalen). In ons themaartikel beschrijven we wat de impact van armoede is op

DE OOGST

Uitgave Oogst Publicaties, onderdeel van Stichting ‘Tot Heil des Volks’, sinds 1855 actief in evangelisatie en hulpverlening.

Redactie Marijke Willems Matthijs Hoogenboom Ronald Koops Hoofdredactie Ronald Koops Vormgeving, opmaak en druk Buijten & Schipperheijn, Amsterdam i.s.m. Aperta, Hilversum

kinderen én we praten u bij over ons project ‘het Fort’, dat kinderen uit gezinnen in armoede wil helpen de vicieuze cirkel van armoede te doorbreken. We zijn daarbij geïnspireerd door de Here Jezus; Zijn hart ging uit naar de kwetsbaren en de buitenbeentjes in de samenleving.

Gelukkig zijn er meer christenen die opkomen voor armen, zoals de Bethelkerk in Drachten, die speciale ‘verwendagen’ organiseert voor minima. Met gratis eten, kleding of een bezoek aan de kapper. En weet u wat met mooie is? Degenen die daaraan hebben meegedaan en die iets hebben weggegeven, voelen zich zelf enorm verrijkt dat ze dit hebben mogen doen. Ik denk dat dat het Bijbelse geheim van geven is: ‘Het is zaliger om te geven dan om te ontvangen’. Wat een inspirerende woorden van Jezus als je naar de graaicultuur kijkt waar we in leven!

Kortom, u heeft een Oogst in handen die voor een groot deel gaat over bijzondere mensen: de armen in onze kerk en samenleving die het niet breed hebben.

Laten we ze niet vergeten. ◄ Ronald Koops Hoofdredacteur De Oogst ronaldkoops@totheildesvolks.nl

JAARGANG 79 | NUMMER 929 | NOVEMBER 2016

Medewerkers Mieke Honing Gert Hutten Ronald Koops Esther van Lunteren Lilian Madern Anneloes Meijer Maurits Rietveld Arie de Rover Simone Schoemaker Gert-Jan Segers Nieske Selles Marijke Willems Fotografie Dreamstime Arie Ambachtsheer THDV

Redactie en administratie Oogst Publicaties, O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam. totheildesvolks.nl 020 344 6310 info@deoogst.nl 020 420 2394 De Oogst is voor visueel gehandicapten ook verkrijgbaar in gesproken vorm. Nadere informatie bij de CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden te Ermelo.

0341 565 499.

Abonnement De Oogst kost € 22,50 per jaar inclusief verzendkosten.

Nieuwe abonnees kunnen zich aanmelden via de coupon elders in dit blad of via totheildesvolks.nl

DE OOGST

3

THEMA

MIEKE HONING

Arm in Nederland De cijfers liegen er niet om: 810.000 Nederlanders hebben te weinig inkomsten om aan hun basisbehoeften te voldoen, becijferde het CPS. Achter deze cijfers gaan kostbare mensen schuil, 810.000 unieke verhalen. Mensen die dapper vechten om het elke maand maar weer te redden, mensen die vindingrijk zijn en er het beste van proberen te maken voor hun gezin.

De impact van armoede is enorm en allesoverheersend.

Stel je voor, je zoontje is jarig en geeft op woensdagmiddag een zwempartijtje. Hij had een paar vriendjes uitgenodigd, maar één vriendje uit zijn klas had afgezegd. Hij moest die middag naar zijn oma. Na het zwemmen zet je alle vrolijke feestgangertjes weer thuis af en je rijdt in de schemering weer terug langs het voetbalpleintje, waar je warempel het klasgenootje van je zoontje ziet hangen tegen een muurtje. Huh? Hij zou toch naar zijn oma gaan?

Het bevreemdt je. Je zoontje heeft ook eigenlijk nooit bij dit klasgenootje thuis gespeeld, want op een of andere manier komt dat nooit uit. Hij is wel een paar keer bij jullie geweest. Je zoon vertelde laatst dat hij volgende maand niet mee gaat op schoolkamp. ‘Schoolkamp was voor sukkels’, had hij stoer geroepen over het plein. In de klas is hij nogal een haantje. Grote mond, nonchalant en hij doet nogal laconiek over zijn slechte cijfers. Maar als je hem daar zo alleen ziet staan in het schemerdonker krijg je er een onrustig gevoel bij. Wat is er aan de hand, wat verbergt deze jongen? En … kan ik iets voor hem betekenen?

Het raakt mij, wanneer ik zie dat een kind niet tot zijn bestemming komt, dat het niet kan zien hoe kostbaar hij is en hoe mooi God haar heeft gemaakt. Jezus’ hart ging altijd uit naar de kwetsbaren en de buitenbeentjes in de samenleving. Hij zag hen voor wie ze echt zijn en Hij liet hen naar zichzelf kijken door Zijn ogen, wat een bevrijding!

Arm in Nederland 810.000 Nederlanders hebben te weinig inkomsten om aan hun basisbehoeften te voldoen, blijkt uit de laatste cijfers van het CPS. Dat gaat om 5,1% van de bevolking en om één op de acht kinderen. De impact van armoede is enorm en allesoverheersend. Niet alleen op praktisch gebied, nee, armoede raakt je tot diep in je wezen, in je zelfbeeld, in je identiteit. Het geeft je het gevoel een mislukkeling te zijn. En dit gevoel slaat je lam. Al deze negatieve gevoelens bepalen het klimaat waarin het kind opgroeit thuis, met enorme gevolgen voor hun ontwikkeling.

Psychologie van de schaarste We vatten het niet: het gezin aan de overkant heeft geen geld om de huur deze maand te betalen, maar je ziet alweer de pizzabezorger een stapel pizzadozen afleveren bij hun voordeur. Het is toch veel goedkoper en gezonder om vanavond de boerenkool uit de Bonus te eten? Hoe kan het toch dat arme mensen zoveel domme beslissingen nemen? Een vraag die Eldar Shafir, psycholoog aan de Princeton University en Sendhil Mullainathan, econoom aan de Harvard University zichzelf stelden en leiden tot hun baanbrekende theorie over armoede. Hij zegt: ‘Men-

4

DE OOGST

‘Het hart van Jezus ging altijd uit naar de kwetsbaren en de buitenbeentjes in de samen­leving. Hij zag hen voor wie ze echt zijn en Hij liet hen naar zichzelf kijken door Zijn ogen, wat een bevrijding!’

Zien wij deze mensen ook? Ze wonen bij ons in de straat.

Ze zitten naast u in de kerk. Ze zitten bij uw kinderen in de klas.

Armoede is nog steeds een taboe in onze samenleving.

FOTO: ARIE AMBACHTSHEER

sen die in armoede leven ervaren schaarste. Het gevoel van schaarste neemt bezit van je geest en hierdoor handelen mensen anders.’ Het maakt niet eens uit waar er gebrek aan is, het kan ook gebrek aan tijd, vrienden of energie zijn, het resulteert in een schaarstementaliteit.

Hierdoor word je goed in het oplossen van kortetermijnproblemen, je focust je op het acute gebrek. Bij armoede is er non stop sprake van een acuut gebrek en leef je van probleem naar probleem. Deze constante zorgen nemen groot beslag op de bandbreedte van het denkvermogen.

Het zorgt er letterlijk voor dat het IQ afneemt en er weinig ruimte over blijft voor zaken die je wel belangrijk vindt maar die niet urgent zijn.

Emotioneel niet beschikbaar Gerjanne Meedendorp heeft binnen haar werk in het onderwijs regelmatig te maken met gezinnen waar armoede veel stuk maakt: ‘Je ziet dat door de stress van armoede, ouders niet meer in staat zijn emotioneel beschikbaar te zijn voor hun kind. Ze praten tegen hun kinderen, maar niet met hen. Er is geen ruimte meer in hun hoofd om naar hen te luisteren.’

De ouders die hier mee worstelen willen net als elke andere ouder het beste voor hun kind, maar worden zo overspoeld door financiële zorgen dat zij hierin niet in kunnen voorzien. Daarnaast zijn kinderen heel gevoelig voor de negatieve emoties die hun ouders ervaren en dragen dit met zich mee. Ze maken zich zorgen over de zorgen die er thuis zijn. Ze ervaring de spanning en de ruzies die de spanning veroorzaakt tussen hun ouders.

Uit onderzoek van de Kinderombudsman (2013) blijkt dat

Invloed armoede voor de geboorte Armoede heeft al voor de geboorte een negatieve invloed op de ontwikkeling van een kind. De constante zorgen veroorzaakt door financieel tekort veroorzaakt een grote mate van stress bij moeders. In de negen maanden dat een kindje in de baarmoeder groeit, worden de hersenen gevormd en opgebouwd. Uit recent onderzoek door het National Scientific Council on the Developing Child blijkt dat door stress het hormoon cortisol vrijkomt. Bij een zwangere vrouw dringt dit hormoon door de placenta heen en belemmert een goede hersenontwikkeling bij het kindje. Dit is te vergelijken met de schade die alcohol- en drugs gebruik tijdens de zwangerschap aanrichten bij een baby.

Op latere leeftijd maakt het kind zelf ook cortisol wanneer het stress ervaart. Dit blijft de gezonde ontwikkeling van het brein saboteren. Dit is zelfs op een MRI-scan waar te nemen. Bij kinderen uit arme gezinnen zijn bepaalde hersenverbindingen zwakker, wat resulteert in een slecht functionerende regulatie van emotie en stress. Deze kinderen hebben op al heel jonge leeftijd een veel grote kans op psychiatrische problemen zoals depressie én het beïnvloed hun schoolprestaties negatief.

DE OOGST

5

deze kinderen vaak dagelijks angst hebben om bijvoorbeeld uit huis gezet te worden of dat de elektra afgesloten wordt. Naast het gebrek aan een emotioneel veilige omgeving zijn ouders door de schaarstementaliteit vaak niet in staat het beste voorbeeld voor hun kind te zijn als het gaat om het maken van goede keuzes en zelfleiderschap.

Sociale uitsluiting Armoede is nog steeds een taboe in onze samenleving.

Dit zorgt ervoor dat gezinnen die hier mee worstelen dit niet aan de buitenwereld willen laten merken. Zij schamen zich voor hun situatie. De vooroordelen over armen in Nederland (eigen schuld!) werken hier niet aan mee.

Door geldgebrek kunnen kinderen uit deze gezinnen vaak niet op een sport of op muziekles. Ook naar een partijtje gaan is lastig, want je hebt geen geld om een cadeautje te kopen. Vriendjes thuis uitnodigen doen ze liever niet, want dan zien ze dat jouw slaapkamer geen vloerbedekking heeft. Al deze dingen zorgen ervoor dat een gezin steeds meer geïsoleerd raakt. Vaak hebben buren geen idee wat er achter de gesloten gordijnen zich afspeelt. Kinderen uit arme gezinnen komen steeds minder in aanraking met kinderen uit een rijker milieu.

Deze sociale segregatie zet zich door op latere leeftijd.

‘We willen kinderen in armoede steunen’ ‘Bij Tot Heil des Volks vinden we dat geen enkel kind in Nederland in armoede zou moeten opgroeien.

Geïnspireerd door Jezus’ liefde, juist voor de kwetsbaren en buitenbeentjes, is het idee voor het Fort ontstaan. We willen kinderen uit gezinnen in armoede helpen om het beste uit zichzelf te halen.

Met onze inspanningen willen we de vicieuze cirkel van armoede doorbreken.’

‘Het Fort gaat dit doen door deze kinderen, geheel kosteloos een veilige plek te bieden waar zij na schooltijd samen plezier kunnen beleven en waar er extra aandacht is voor hun ontwikkeling. Zo voeren we coachgesprekken, is er huiswerkbegeleiding en ondernemen we leuke en leerzame activiteiten.

Hierbij staat het ontwikkelen van levensvaardigheden, centraal. Je kan kinderen pas iets leren als ze je vertrouwen. Daarom nemen wij de tijd voor het opbouwen van een persoonlijke band met hen.’

‘We werken momenteel hard aan de totstandkoming van het Fort. In het begin van volgend jaar willen we onze eerste vestiging openen in de wijk de Banne in Amsterdam-Noord. Maar daar gaan we het niet bij laten. We durven groot te dromen.

In samenwerking met christelijke bso’s en kerken én met de hulp van onze donateurs willen we in de komende jaren diverse vestigingen openen door het hele land. Zodat kinderarmoede verleden tijd gaat worden in Nederland!’

Ramon Müller, medewerker het Fort

De armoedeproblematiek zorgt ervoor dat de focus ligt op ­overleven, dit is noodzakelijk, maar het laat weinig ruimte om na te denken over wat je als mens of gezin kan bijdragen aan de samen­leving. Deze instelling krijgen deze kinderen niet mee in hun opvoeding. Ook dit komt hun maatschappelijke participatie later niet ten goede.

Toekomstperspectief We zien dat kinderen die opgroeien in zulke moeilijke omstandigheden moeite hebben om een goed bestaan voor zichzelf op te bouwen. Hun emotionele bagage is groot, het gebrek aan zelfleiderschap en geloof in hun eigen kunnen maakt het moeilijk om een succes van hun leven te maken, gezonde relaties aan te gaan en zelf goede keuzes te maken. Gelukkig zijn kinderen heel veerkrachtig en vaak enorm vindingrijk als het gaat om het oplossen van problemen. Wij geloven dat deze kinderen met de juiste ondersteuning de kans krijgen tot hun bestemming te komen, dat zij tot bloei komen en hun talenten mogen inzetten om een mooie toekomst voor zichzelf en de mensen om hen heen te bouwen.

‘Armoede is nog steeds een taboe in onze samenleving, dit zorgt ervoor dat gezinnen die hier mee worstelen dit niet aan de buitenwereld willen laten merken’ Open ogen en open hart Over armoede wordt weinig gesproken en iemand zal niet snel zelf vertellen over zijn financiële zorgen. Als wij zorg willen dragen voor de zwakkere in onze omgeving zullen we fijngevoeligheid moeten ontwikkelen om te zien wat er echt aan de hand is. Mensen die worstelen met armoede zijn niet ver weg, ze wonen bij u in de straat, zitten in dezelfde rij als u in de kerk, hun kinderen zitten bij uw kinderen op school. Een aantal kenmerken kunnen u helpen om te herkennen dat er mogelijk iets aan de hand is. Hele fysieke kenmerken: is iemand te dik of te dun?

Dragen ze bijna altijd dezelfde kleding, of kleding die niet warm genoeg is? In gedrag kan het volgende opvallen: komt een kind veel te vroeg op school aan of blijft het na schooltijd lang op het plein hangen? Verveelt een kind zich veel? Wordt je nooit bij iemand thuis uitgenodigd?

Heeft een gezin nooit vakantieplannen? Als je iemand iets aanreikt, een tip voor een leuke vakantieactiviteit voor de kinderen of een goede regeling waarmee ze geholpen zijn, gebeurt hier weinig mee, alsof er geen ruimte voor is in hun hoofd er iets mee te doen. Al deze kenmerken kunnen er op wijzen dat er iets aan de hand is. Laten we dus onze ogen open houden en ons hart openstellen voor deze gezinnen. Laten we hen wíllen zien, zien door de ogen van Jezus.

Mieke Honing is projectcoördinator van De Bewaarschool en Het Fort.

6

DE OOGST

FOTO: PAULINE MELLEMA

Vier manieren om iets te betekenen voor gezinnen in armoede We hebben vier ervaringsdeskundigen gevraagd op welke manier je iets kan betekenen voor een gezin in armoede in je eigen omgeving.

Gerjanne Meedendorp, werkzaam in het onderwijs en actieve buurvrouw in de Bloemenbuurt (Amsterdam Noord) ‘Doe niks, is mijn advies. Echt waar: ga op je handen zitten, ook al jeuken ze om hulp aan te bieden. Ga eerst een open, wederzijdse en respectvolle relatie aan met de ander. Heb belangstelling in wat voor hen belangrijk is, kijk naar wat je van hen kan leren en bedank hen hiervoor. Laat hen meedoen in jouw leven. Als jij met je kinderen naar de speeltuin gaat, nodig dan de kinderen uit het gezin ook mee uit. Want wat voor jou heel gewoon is, is voor hen heel bijzonder. Pas als er een echte relatie en vertrouwen is, zullen ze met hun hulpvraag komen.’

Gert Hutten, directeur THDV en actief buurtbewoner in Klarendal (Arnhem) ‘Als je kinderen kent uit een gezin waar armoede is, nodig ze dan af en toe uit om bij jou thuis, met jou kinderen te komen spelen. Ga samen iets leuks doen en biedt ze iets gezonds te eten aan. Zo’n speelmiddag is voor hen echt een moment om op adem te komen en haalt hen echt even uit hun isolement.

Tegelijkertijd biedt je hun ouders ook even een rustmomentje.’

Marilijn Soesman, medewerker Bewaarschool in ­Amsterdam Noord ‘Als je niet zo snel een gezin weet die te maken heeft met armoede, kun je kijken of er bij jou in je woonplaats een buren­netwerk is. Mensen die hulp nodig hebben, kunnen daar hun hulpvraag aangeven en jij kan je als vrijwilliger opgeven om mensen te helpen. Je kunt precies aangeven waar jij goed in bent. Praktisch helpen bij een klusje of juist een wandeling maken met iemand die anders niet buiten de deur durft te komen. Het burennetwerk maakt een match tussen hulpvrager en hulpbieder. Een goede manier om in contact te komen met mensen en hen zich weer even onderdeel te laten voelen van de maatschappij.’

Jeanette de Waard, diaconaal werker bij de missionaire kerk Hoop voor Noord ‘Begin met het contact maken met mensen en het creëren van fijngevoeligheid. Luister naar het onderbuikgevoel dat je krijgt als je ziet dat een kind nog in een T-shirt loopt terwijl de herfst al is begonnen. Leg contact en stel mensen letterlijk de vraag of zij het financieel wel redden. Dit kan een enorme bevrijding zijn voor mensen die met armoede worstelen.’ ◄ FOTO: MARRIËT DE ZWAAN/MUNTZ.NL

DE OOGST

7

THEMA

ANNELOES MEIJER

‘Armoede in de kerk mag niet bestaan’ Hoe de Vrije Baptistengemeente in Drachten omgaat met armoede

Armoede is iets van alle tijden en plaatsen. Je komt het niet alleen in Afrika tegen, maar ook in Nederland. Ook in kerkelijke gemeenten is er veel (verborgen) armoede. In de Vrije Baptisten­gemeente Bethel in Drachten kwamen ze daar een aantal jaar geleden achter. Ze besloten om in beweging te komen. Ammy van Eerden, hoofd gemeentezorg van de gemeente: ‘Vanaf de buitenkant kan het er allemaal heel goed uitzien, maar dat zegt niets over de situatie achter de voordeur.’

Zorg voor armen is een belangrijk thema in de Vrije Baptistengemeente in Drachten. De kerk gelooft dat binnen een kerkelijke gemeente niemand gebrek mag hebben aan wat voor anderen normaal is. Ammy van Eerden: ‘We willen niet dat de één zesduizend euro per maand verdient terwijl het andere gemeentelid nauwelijks rond kan komen. Vijf jaar geleden zijn we daarom begonnen met het ondersteunen van gemeenteleden die het financieel moeilijk hebben. Iedere drie maanden kregen mensen een soort voedselpakket ter ondersteuning. Mensen konden zich hiervoor aanmelden. Er ontstond echter een probleem: mensen kwamen er wel bij, maar mensen melden zich niet af. Omdat het voor onze gemeente steeds meer geld ging kosten, zijn deze pakketten afgeschaft. Hiervoor zijn de zogenaamde verwendagen in de plaats gekomen.’

‘Op onze verwendagen willen we de mensen even uit de grauwe werkelijkheid halen’ Op deze verwendagen krijgen gemeenteleden in de bijstand kleding en een maaltijd. Daarnaast kunnen zij naar de kapper of krijgen zij een behandeling van een schoonheidsspe-

8

DE OOGST

cialist. ‘Het zijn echte verwendagen. Op deze dagen willen we de mensen even uit de grauwe werkelijkheid halen.’

Bewustwording De Vrije Baptistengemeente Bethel in Drachten heeft inmiddels veel mensen geholpen via deze verwendagen.

Veel mensen worden in de watten gelegd; kinderen krijgen nieuwe kleding, moeders een nieuw kapsel en gezinnen kunnen op de foto om een paar dingen te noemen.

Maar niet alleen de bezoekers genieten van deze dagen, ook andere gemeenteleden ervaren de dagen als verrijkend. Ammy: ‘Gemeenteleden die helpen met de organisatie, zijn onder de indruk als ze zien hoeveel spullen wij samen bij elkaar kunnen brengen. Het is mooi om te zien dat je als gemeente voor anderen kunt zorgen.’ Bovendien merkt Ammy op dat de verwendagen veel bewustwording hebben gebracht. ‘Armoede binnen de gemeente is nu zichtbaar geworden. Vanaf de buitenkant kan het er allemaal heel goed uitzien, maar dat zegt niets over de situatie achter de voordeur. Wij realiseren ons dat hulp vragen lastig is. Mensen moeten hun schaamte voorbij als ze aankloppen bij de diaconie. Daarom bieden we hulp aan. Het moet niet aanvoelen als genadebrood. Mensen kunnen komen zonder hun schaamte te passeren.’

Op de verwendagen worden – gratis – goede maaltijden verstrekt

Ook kleding wordt gratis weggegeven.

Gratis workshop schilderen Ook het ijs: gratis

Nieuw concept Het aantal deelnemers aan de verwendagen groeit elk jaar. Dat heeft ook zijn keerzijde. Ammy: ‘Deze verwendagen zijn een enorme klus. Alle registers moeten opengetrokken worden. Zulke dagen zorgen voor veel voldoening binnen de gemeente. Toch zoeken we naar een nieuw concept. We merken dat zo’n verwendag slechts een deel van de oplossing van het probleem is. Als een kind een maand later valt en hij heeft een gat in zijn broek, is er nog steeds geen geld voor nieuwe kleding.

Met elkaar zijn we daarom op zoek naar nieuwe mogelijkheden. Zo kan in de toekomst permanent kleding worden opgehaald.’

‘Mensen moeten hun schaamte voorbij als ze aankloppen bij de diaconie. Daarom bieden we hulp aan’ Daarnaast zijn bezoekers de hele week welkom, volgens Ammy. ‘De groep wordt verspreid over het hele jaar waardoor de druk voor de gemeente wordt verlaagd. Ook willen we een breder publiek helpen. Niet alleen mensen in de minima, ook anderen kunnen een steuntje in de rug gebruiken. Er zitten bijvoorbeeld mensen in de schuldsanering. Ook zijn er mensen die er alleen voor komen te staan wegens het overlijden van een partner. Dan valt er een groot deel van de inkomsten weg. Bovendien zijn er

veel gezinnen waarvan maar één ouder werkt. Die gezinnen hebben het vaak niet breed. Als we een breder aanbod hebben, kunnen we ook een grotere groep aanspreken. Ook gaat de blik naar buiten. De verwendagen zijn alleen voor gemeenteleden, in het nieuwe concept willen we ook omzien naar mensen buiten de gemeente.’

Ook wil de gemeente zich in het nieuwe plan richten op een langetermijnrelatie. ‘Het wordt meer dan alleen maar spullen halen, we willen graag een plek bieden waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Het gaat in deze nieuwe vorm om verbinding en het naar elkaar omzien. Met de hulp van bijvoorbeeld budgetcoaches willen we mensen begeleiding aanbieden. Bovendien willen we hen helpen om meer grip op hun leven te krijgen en te leren hoe ze uit de grauwheid van het eindeloze tekort kunnen komen.’

Avontuur De groep armen binnen Nederland groeit. Of er een ultieme oplossing voor armoede binnen een kerkelijke gemeente bestaat, is nog maar de vraag. Volgens Ammy zijn er talloze mogelijkheden om mensen binnen een gemeente te ondersteunen. ‘Maak een website of een pagina waarop mensen hun spullen kwijt kunnen. Of bezoek mensen die het minder hebben en biedt hulp aan.’

Wel benadrukt Ammy dat iedere gemeente voor zichzelf moet ontdekken wat bij hen past en waar behoefte aan is.

‘Niet elke kerk hoeft zo’n verwendag te houden. Mensen in de stad hebben vaak andere behoeften dan op het platteland. Als kerk moet je zelf uitvinden hoe je hulp aan armen vorm kunt geven.’ Volgens Ammy moet je als gemeente de sprong in het diepe wagen: ‘Het gaat erom dat armoede niet mag bestaan en met elkaar kun je daarvoor zorgen. In Spreuken 22 vers 2 staat: “Een arme en rijken hebben dit gemeen, de HEER heeft hen beide gemaakt.”

Ga het dus gewoon doen! Bij ons was de eerste keer een groot avontuur. Maar dat avontuur moet je aangaan en dan zie je vanzelf wat eruit komt. Het heeft ons veel goeds gebracht.’ ◄ DE OOGST

9

DICHTBIJ

NIEUWS / MARIJKE WILLEMS

Een waardevolle avond!

FOTO: JULIANTIEN FOTOGRAFIE

Op woensdag 12 oktober organiseerde Waypoint Twenterand een mini-congres voor kerkwerkers uit de regio. Nog niet eerder was er een interkerkelijk congres voor onder andere diaconaal- en pastorale werkers in Twenterand georganiseerd.

Winnaars gratis wandelingen In de Oogst van september gaven we gratis wandelingen weg. In totaal hebben maar liefst 100 mensen gereageerd en de winnaars zijn: Martine van Dam (Bodegraven), Marien Hoogenraad (Naaldwijk), Margreet Boschma (Harderwijk), Anne-Marie Bogaard (IJsselstein), Elias Peerenboom (Rohel), Ariëtte Nieuwenhuis (Werkendam), Rina van den Dool (Noordeloos), Jan Troost (Hendrik Ido Ambacht), Rita Hol (Lienden) en Henry Schrijver (IJsselmuiden). Als het goed is, hebben jullie de kaarten voor de gratis wandelingen al in huis. Van harte en veel wandelplezier!

10

DE OOGST

Een primeur dus en direct deden maar liefst 65 deelnemers mee die met elkaar in gesprek gingen over wat zij als kerken/vrijwilligers kunnen betekenen voor (verslaafde) jongeren in Twenterand en de gezinnen om deze jongeren heen.

Blijf op de hoogte!

Wilt u graag met ons meebidden voor de medewerkers en mensen die door onze projecten worden geholpen?

Maandelijks versturen wij per e-mail een gebedsbrief met onderwerpen waar u voor kunt bidden of danken. U kunt zich inschrijven via totheildesvolks.nl/bidden Als u graag op de hoogte wilt blijven van de activiteiten en het nieuws uit onze projecten, dan kunt u zich ook inschrijven voor onze nieuwsbrief die we per e-mail versturen. U kunt zich inschrijven via totheildesvolks.nl/nieuwsbrief.

Nathalie Booij, coördinator Waypoint Twenterand, is erg te spreken over de avond: ‘Twenterand bestaat uit diverse kernen en dat maakt niet alleen de samenwerking tussen de kerken vrij lastig, maar ook de organisatie van dit mini-congres. Daarom is het ook zo mooi dat er zoveel deelnemers waren en dat we merkten dat we een gedeelde compassie hebben voor jongeren in Twenterand. Er was een heel open sfeer en er vonden onderling heel wat gesprekken plaats. We geloven samen in een krachtige God én we geloven in de kracht van een goed zorgtraject. Dat is mooi toch?’

Naast het congres ’s avonds vond er ’s middags een bijeenkomst plaats met het Pastoresconvent, een samenwerkingsverband van de voorgangers uit Twenterand. Nathalie: ‘Hier hebben we onder andere de afspraak gemaakt dat er per kern enkele jeugdwerkers worden benaderd die wij als Waypoint zullen trainen op het gebied van verslavingszorg. Ook starten we in november van dit jaar met een interkerkelijke gebedsgroep die speciaal voor de kwetsbare en verslaafde jongeren en hun gezinnen zullen bidden.’

Dit is een verkort verslag. Op de website www.waypoint-twenterand.nl staat een uitgebreider verslag én meer foto’s.

THDV op Facebook We zijn als organisatie als een tijdje te vinden op Facebook. We plaatsen op onze pagina nieuwtjes, cijfers en verhalen uit de verschillende projecten. Het is dus – naast onze nieuws- en gebedsbrief én de Oogst – een goede manier om dicht bij onze projecten betrokken te zijn. Of in elk geval op de hoogte te blijven van wat er speelt binnen onze organisatie.

Zie: www.facebook.com/ totheildesvolks

Prachtige dankavonden!

In oktober mochten wij drie bedankavonden (de ‘Levensecht-tour’) organiseren voor onze donateurs in de buurt van Ede, Sliedrecht en Kampen. We kijken dankbaar terug op drie bijzondere avonden. In de prachtige oude kerken van de genoemde plaatsen, mochten we samen danken, zingen en verwonderd raken over het werk dat God doet. Hij verandert nog steeds levens! Aan de avonden werkten onder andere Bastiaan Stolk (winnaar ‘Beste organist van NL’), zangeres Elise Mannah, Ronald Koops & band, spreker Gert Hutten, jongerenkoor Esperanza en het Juda Ensemble (o.l.v. Bernhard Slijkhuis) en tienerkoor Yesss (o.l.v.

Henriëtte Broekman) mee.

Woonde u niet in de buurt of was u helaas verhinderd, houdt u dan onze website totheildesvolks.nl/levensecht in de gaten. Het is nog niet helemáál zeker, maar we hópen dat we in 2017 in nog meer plaatsen met deze tour mogen komen! Zie ook het verslag op pagina 28.

Sisters Zwolle is open!

Onze nieuwe kledingwinkel ‘Sisters’ in het hart van Zwolle in open! In de winkel is goede tweedehands dames- en kinderkleding te koop. Maar u bent ook welkom voor alleen kopje koffie of thee en een praatje. We ontmoeten u graag! We zijn open op donderdag, vrijdag en zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur. Het adres is Nieuwstraat 14. Meer op totheildesvolks.nl/sisters.

Wij zoeken vrijwilligers Veel van onze projecten zijn afhankelijk van vrijwilligers.

Zonder hen kunnen wij het werk niet doen. Op de volgende plaatsen binnen Tot Heil des Volks zijn we nu op zoek naar vrijwilligers: Sisters Zwolle Voor onze winkel in Zwolle zoeken we (vrouwelijke) vrijwilligers. totheildesvolks.nl/sisters Second Step Amsterdam We zoeken een vrijwilliger voor in de winkel in Amsterdam én een banketbakker. secondstepshop.nl Scharlaken Koord Amsterdam We zoeken een vrijwilliger voor het straatwerk die Bulgaars of Roemeens spreekt. scharlakenkoord.nl

Kom naar de kerstviering van Tot Heil des Volks!

Op vrijdag 16 december 2016 is de jaarlijkse kerstviering van Tot Heil des Volks. Voor ons is deze viering altijd een bijzonder moment. Al zóveel jaar komen wij als medewerkers met u en met mensen uit onze doelgroepen bij elkaar om samen onze God te danken voor Zijn trouw en Zijn goedheid. Wij hopen dan ook dat u dit jaar weer of misschien voor de eerste keer zult komen. U bent in elk geval van harte welkom!

Dit jaar begint de viering om 19.30 uur (inloop vanaf 19.00 uur). We houden de kerstviering in de Noorderkerk in Amsterdam. Het thema is ‘Zie Jezus!’, spreker is Gert Hutten en de muziek wordt verzorgd door Ronald Koops (piano en zang), Peter van Essen (viool), Ben van Essen (gitaar) en Bastiaan Stolk (orgel). Als u bij een van onze dankavonden van de Levensecht-tour bent geweest, weet u hoe mooi hun muziek was!

De kerstviering is gratis.

Maar omdat de kerk op een gegeven moment vol is, vinden we het fijn als u zich even aanmeldt. Dit kan via www.totheildesvolks.nl/ kerst2016. Hier vindt u ook allerlei andere praktische informatie over de kerstviering én een mooie actie waaraan u al voorafgaand aan de viering aan mee kunt doen!

Dagopvang AHA Amsterdam Vrijwilligers voor onze dagopvang voor dak- en thuislozen zijn altijd welkom. dagopvang-aha.nl

DE OOGST

11

DICHTBIJ

SIMONE SCHOEMAKER

Sisters: een winkel met een verhaal!

In Zwolle, in een prachtig pandje met muren die nog dateren uit de zestiende eeuw, is het nieuwste project van Tot Heil des Volks van start gegaan. De authentieke tweedehandswinkel ‘Sisters’ is er sinds kort gevestigd; een winkel met een verhaal.

Bij binnenkomst zie je het meteen: dit is een pandje met uitstraling. Door de mooie openslaande deuren kom ik in een gezellig ingerichte winkel met veel sfeer. De knusse koffiehoek en de warme persoonlijkheid van coördinator Harriet Scherpenkate dragen daar zeker aan bij. ‘Ik wilde altijd al graag werken in een winkel, ik werk heel graag met kleding en heb echt een passie om oude- en tweedehands dingen weer mooi te maken. Op een missionaire markt ontmoette ik André, de manager van Waypoint Urk.

Bij ‘Sisters’ staat elke maand een ander project centraal: • Het Fort: kinderen die in armoede opgroeien, worden ondersteunt om de vicieuze cirkel van armoede te doorbreken.

• Scharlaken Koord: een project voor prostituees, slachtoffers van mensenhandel en voor meisjes die met loverboys te maken hebben (gehad).

• AHA: een dagopvang voor dak- en thuislozen midden op de Wallen in Amsterdam.

• Lokale projecten: we willen ook projecten in Zwolle en omgeving steunen.

Zelf ‘Sisters’ bezoeken? Dat kan!

Van harte welkom in de winkel!

Adres: ‘Sisters’, Nieuwstraat 14, 8011 TP Zwolle Openingstijden: donderdag t/m zaterdag 10:00 – 17:00 uur. Bij voldoende vrijwilligers gaat de winkel ook op dinsdag en woensdag open.

Meer informatie? simoneschoemaker@totheildesvolks.nl

12

DE OOGST

Harriet Scherpenkate: ‘We willen de winkel gebruiken als plek voor kwetsbare vrouwen.’

FOTO: ELISABETH ISMAIL

Hij vertelde me dat THDV mogelijk een winkel wilde starten in Zwolle. Toen is het balletje gaan rollen. Het is voor mij echt een droom die uitkomt: een winkel runnen en tegelijkertijd iets kunnen betekenen voor mensen die het moeilijk hebben. Echt een prachtige combinatie!’

Wat houdt het concept ‘Sisters’ precies in?

‘Sisters is een tweedehands kledingwinkel van Tot Heil des Volks en heeft meerdere doelen. We willen ten eerste graag kwalitatief goede tweedehands kleding verkopen voor een lage prijs. We hopen zo mensen met een smalle beurs van mooie spullen te voorzien. Maar Sisters biedt meer dan alleen kleding, in de winkel is een koffietafel aanwezig waar mensen altijd welkom zijn voor koffie en

een praatje. In de andere winkels van THDV is de ervaring dat dit uitgroeit tot een ontmoetingsplek voor vaste klanten en buurtbewoners.

Op deze tafel ligt informatie over Tot Heil des Volks. Kopen bij Sisters betekent ondersteuning voor onze projecten.’

Welke hulpverlening bieden jullie nog meer?

We willen de winkel gebruiken als plek voor kwetsbare vrouwen. We willen hen een stage of werkervaringsplek aanbieden en een warme plek om nieuwe ervaringen op te doen. We denken hierbij bijvoorbeeld aan vrouwen die uit een moeilijke relatie komen, afstand hebben tot de arbeidsmarkt, worstelen met trauma’s uit hun verleden of vrouwen met een verblijfsstatus die Nederlands willen leren. We willen deze vrouwen een opstapje bieden naar bijvoorbeeld ander werk. Daarvoor zijn we in gesprek met verschillende ketenpartners. We hopen de vrouwen die gaan meedraaien een plek te geven om hun talenten te ontwikkelen en te worden wie ze echt zijn: dochters van onze liefdevolle Vader.

Wat een mooi initiatief! Wat heb je nog nodig?

Het zou heel mooi zijn als we de kerken van Zwolle bij ons project kunnen betrekken. We willen het echt samen doen en hopen dat we vrijwilligers kunnen vinden die onze visie willen ondersteunen. We hopen zo een mooi en sterk project op te zetten dat tot zegen is voor Zwolle en omgeving. ◄

Sisters zoekt…

• Vrijwilligers

Er worden nog (vrouwelijke) vrijwilligers gezocht. We bieden je een mooie en uitdagende plek waar je samen met professionals je gaven en talenten kan inzetten. Wil je ons helpen dit project op te bouwen en draag je onze stichting een warm hart toe? Dan komen we heel graag in contact met je!

Stuur dan een korte motivatie en je CV naar SimoneSchoemaker@totheildesvolks.nl of bel voor meer informatie naar 06-31762917 • Kleding? Lever in!

We ontvangen graag goede tweedehands kleding en accessoires. In de winkel kan dit dagelijks worden ingeleverd. Wel zijn er een aantal spelregels: - We accepteren alleen schone, verkoopbare dames- en kinderkleding.

- Kleding wordt ter plekke uitgezocht en niet verkoopbare kleding wordt weer meegegeven.

COLUMN / ARIE DE ROVER

Röntgenfoto ‘We moeten nog wel een profielfoto van je om bij je column te plaatsen’ zei de hoofdredacteur toen we de afspraak maakten dat ik mijn bijdrage zou leveren aan de Oogst. ‘Graag een röntgenfoto’ was mijn antwoord.

Nadat hij was uitgelachen, vroeg hij twijfelend of ik het toch niet echt meende? Natuurlijk was het een grap, maar wel met een diepere lading. Met een röntgenfoto kijk je dieper dan de buitenkant. Een zeer effectief en soms noodzakelijk middel om waar te nemen wat het blote oog niet kan zien. Hiermee kunnen diverse afwijkingen en ziekten worden opgespoord waardoor een behandeling of ingreep effectief kan worden ingezet.

Helend en genezend voor de mens.

Zo’n röntgenologisch instrument verlang ik al heel lang op het terrein van de menselijke persoonlijkheid. Stel je voor dat je een stukje technologie had waarmee je verder kon kijken dan bijvoorbeeld de huidskleur, taalgebruik, culturele gewoonten, seksuele geaardheid of het gedrag dat iemand vertoont. Iets waarmee je dieper in een ander kunt ‘kijken’ dan wat je in eerste oogopslag, misschien wel met afgrijzen, waarneemt. Geen diagnose stellen op basis van je ruwe waarneming, maar na verdiepend onderzoek. Ik verlang er naar.

‘Geen diag­nose stellen op basis van je ruwe waarneming, maar na verdiepend onderzoek: ik verlang er naar’ Er lijkt ook behoefte aan. In onze samenleving, die steeds individualistische en oppervlakkiger wordt, zijn we sneller geneigd tot (ver)oordelen op basis van vluchtige beelden en snelle oneliners. De verschillen tussen mensen worden dan al snel tegenstellingen.

In politiek Den Haag ging een belangrijk deel van de Algemene Beschouwingen dit jaar over uitspraken als ‘minder, minder, minder’ en ‘pleur op’. Pijnlijk als dit de thema’s zijn waar excellenties en volksvertegenwoordigers elkaar op moeten bevragen. Overigens bestaat dat stukje ‘techniek’ echt. Het heet empathie. Iedereen die dit wil, kan die techniek leren. Het enige dat je er voor nodig hebt is een groot hart, krachtige oren en zwakke stembanden.

Arie de Rover is coach.

FOTO: ELISBETH ISMAIL

DE OOGST

13

‘Succesvollen en achterblijvers komen elkaar steeds minder tegen in de samenleving, ze leven langs elkaar heen’ 14

DE OOGST

THEMA

GERT-JAN SEGERS

Hoop voor achterblijvers Steeds meer mensen in Nederland groeien op in armoede.

Volgens Gert-Jan Segers is dit onderdeel van een diepere tweedeling in ons land tussen succesvolle mensen en mensen die zich door het leven moeten worstelen. ‘Ik geloof dat de tegenstelling tussen winnaars en verliezers in onze samenleving de sociale kwestie van onze tijd is en dat christenen zich daar boos over moeten maken.’

Onlangs werd duidelijk dat steeds meer kinderen in Nederland opgroeien in armoede. Van iedere acht kinderen in de zandbak is er één die in armoede opgroeit. En een stad als Rotterdam spant de kroon met één op de vier kinderen. Het CBS, dat deze cijfers naar buiten bracht, laat zijn definitie van armoede van diverse factoren afhangen, maar de belangrijkste is dat een kind uit zo’n gezin niet kan meedoen aan activiteiten die we in onze cultuur als normaal beschouwen. Twee derde kan bijvoorbeeld niet een week per jaar op vakantie, een derde wil wel muziekles maar kan dat niet betalen, ongeveer een zesde heeft problemen met goede verwarming in huis en een tiende kan de verjaardag niet vieren.

‘Dat zoveel kinderen in ons land in armoede opgroeien, raakt me diep’ Ik begrijp dat dit een totaal andere armoede is dan ik elders op de wereld heb gezien (bijvoorbeeld in de vuilnisbeltwijk van Caïro waar ik zeven jaar heb gewerkt of in de slums van Nairobi waar ik onlangs was) maar de pijn is reëel. Wie het zelf prima heeft, kan het moeilijk invoelen. Maar misschien moet je je gewoon een kind voorstellen dat als enige van de klas niet met het schoolreisje meekan, omdat de moeder de eigen bijdrage niet kan betalen. Wat voelt dat meisje die dag dat ze thuiszit?

Wat voelt die jongen de dag erna als de verhalen worden uitgewisseld?

Tweedeling Dat zoveel kinderen in ons land in armoede opgroeien, raakt me diep. En ik geloof dat het onderdeel is van een diepere tweedeling in ons land. De afgelopen maanden

heb ik daarover met veel mensen gesproken, bij het schrijven van mijn nieuwe boek ‘Hoop voor een verdeeld land’. Er lijkt steeds meer verwijdering tussen mensen te ontstaan. Er lopen breuklijnen door onze samenleving. En de breuklijn waar ik hier dan vooral op doel, is die tussen succesvolle mensen en mensen die zich door het leven moeten worstelen. De achterblijvers, zeg maar.

Toen ik deze zomer met Kim Putters sprak, werd me duidelijk dat je die tweedeling ook in de officiële cijfers terugziet. Kim is directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP), dat nauwgezet statistieken bijhoudt over ontwikkelingen in onze samenleving. Zijn boodschap: met zo’n zeventig procent van ons gaat het goed, de andere dertig procent heeft het moeilijk. Veel hangt af van je definitie van arm, maar het SCP gaat er vanuit dat er ongeveer een miljoen mensen ’arm’ zijn in Nederland. Een miljoen! En hoe hard kabinetten de afgelopen 25 jaar ook hebben geprobeerd met beleid wat aan dat probleem te doen, Kim vertelde dat er een groep van ongeveer 600.000 mensen is die telkens weer terugvalt. Armoedebeleid helpt even, een jaar, anderhalf jaar, en dan raakt iemand bijvoorbeeld toch weer werkloos. Deze groep mensen loopt tegen fundamentele beperkingen op de arbeidsmarkt aan. Ze lijken wel chronisch arm.

Achterblijvers Wat je in de rapporten van het SCP van papier kan lezen, ziet Cornel Vader in de praktijk. Hij werkt voor het Leger des Heils, dat zich hard maakt voor de achterblijvers in onze samenleving. Hij benadrukte in ons gesprek dat armoede nooit alleen komt. Dat er veel op gezinnen afkomt die het niet breed hebben. Ze hebben niet alleen schulden. Ze zijn niet alleen werkloos. Er spelen vaak ook allerlei andere problemen mee, die ze door hun situatie zelf DE OOGST

15

minder goed kunnen opvangen. En dan is het cruciaal of er een gemeenschap om hen heen staat. Mensen die helpen om de klappen op te vangen. Helaas is het zo, dat een fors deel van die groep daar niet op kan rekenen. Sterker, succesvollen en achterblijvers komen elkaar steeds minder tegen in de samenleving. Ze leven langs elkaar heen.

De gemeenschappen waarin ze elkaar in het verleden nog tegenkwamen zijn verdwenen.

Christenen moet deze breuklijn in onze samenleving door de ziel snijden. De Bijbel geeft ons een kraakheldere sociale opdracht. Als Jacobus de godsdienst van een christen omschrijft, dan heeft hij het niet over kerkgang of over netjes leven. Volgens Jacobus is de ware godsdienst te zorgen voor weduwen en wezen. Voor mensen in nood (Jacobus 1:27). Ik geloof dat de tegenstelling tussen winnaars en verliezers in onze samenleving de sociale kwestie van onze tijd is en dat christenen zich daar boos over moeten maken. Het cruciale probleem is dat mensen zich steeds minder onderdeel voelen van een gemeenschap en dat missen. Isolement, het gebrek aan steun van iemand naast je, individualisering, de afwezigheid van een ondersteunende gemeenschap. Het breekt veel mensen aan de onderkant op. Mensen zijn geschapen om relaties met an-

deren aan te gaan, om onderdeel van een gemeenschap te zijn. Dan komen mensen tot bloei en tot hun recht.

Breuklijn herstellen We moeten de breuklijn tussen succesvollen en achterblijvers proberen te herstellen. Natuurlijk kan de overheid armoede niet bij dictaat afschaffen en gemeenschappen niet per decreet instellen. Maar de ChristenUnie wil in de politiek wel bijdragen aan een goed sociaal vangnet, goed beleid voor kinderen in armoede en het aantrekkelijker maken van laagbetaalde banen. Zo proberen we handen en voeten te geven aan de opdracht van Jacobus in de Tweede Kamer. Afgelopen jaren lukte dat zelfs een keer letterlijk, toen Carola Schouten zich er met succes hard voor maakte de uitkering voor nabestaanden (weduwen en wezen) te behouden. Een resultaat waar we dankbaar voor zijn. Daarnaast moeten we er voor zorgen dat de stem van achterblijvers ook in de politiek weer klinkt. Lager opgeleiden voelen zich minder vertegenwoordigd: 72 procent denkt zelfs geen enkele invloed te hebben op staatszaken.

‘Ik kijk vooral hoopvol naar de samenleving.

Naar de gemeenschappen die we nog wel hebben’

Hoop voor een verdeeld land Overal zie je breuklijnen in Nederland. Nieuwkomers voelen zich niet welkom, zieken en gehandicapten staan langs de kant. Jongeren vinden lastig werk, terwijl ouderen hun werk niet volhouden.

Hoger- en lager-opgeleiden raken vervreemd van elkaar, gelovigen en seculieren wantrouwen elkaar.

En die kloven worden groter.

Gert-Jan Segers besloot voor zijn nieuwe boek met een open blik deze breuklijnen te onderzoeken. Op zoek naar een nieuwe hoop voor een verdeeld land.

Hij sprak met denkers, doeners en ervaringsdeskundigen, onder wie Arjen Lubach, rabbijn Jacobs, Beatrice de Graaf, generaal b.d. Van Uhm, Paul Schnabel, Francis Fukuyama, Sheila Sitalsing, ­Vonne van der Meer, Bert Keizer en Ahmed Aboutaleb. ‘Hoop voor een verdeeld land’ is verkrijgbaar in de boekhandel.

En waar vroeger een lager opgeleide zich nog kon emanciperen tot volksvertegenwoordiger, daar zijn er nu nauwelijks meer lager opgeleiden in de Tweede Kamer te vinden. Het is een politieke kloof die de legitimatie van onze vertegenwoordigende democratie ondergraaft en bedreigend kan zijn voor onze democratie zelf.

Kracht van gemeenschappen Maar uiteindelijk ligt het antwoord niet alleen in de Tweede Kamer. It’s society stupid, zeggen we bij de ChristenUnie vaak tegen elkaar. Ik kijk vooral hoopvol naar de samenleving. Naar de gemeenschappen die we nog wel hebben.

Daar moet de breuklijn die ik heb beschreven uiteindelijk echt geheeld worden; niet in de politiek. Gelukkig zijn er in Nederland heel veel organisaties en kerken die proberen mensen die dat nodig hebben te ondersteunen. Stichting Tot Heil des Volks doet dat in haar dagelijkse werk ook. Ik geloof daarin. En ik hoop dat christenen er ook in blijven geloven. Dat we erop vertrouwen dat wat we doen ook zal helpen om tegenstellingen te overbruggen. Jezus zelf voedde de hongerigen en de dorstigen, met niet meer dan vijf broden en twee vissen. Ik geloof dat we zo ook naar het werk van kerken, maatschappelijke organisaties en politieke partijen mogen kijken. Vertrouwend dat God het goede zal zegenen en vermeerderen. Er is voor ons maar één antwoord als we zoeken naar gerechtigheid en hoop voor mensen in armoede, of dat nu in de samenleving of de politiek is: voor de draad met onze broden en vissen!

Drs. Gert Jan Maarten (Gert-Jan) Segers (1969) was tot begin 2013 directeur van de Mr. G. Groen van Prinsterer Stichting, het wetenschappelijk instituut van de ChristenUnie. Sinds 20 september 2012 is hij Tweede Kamerlid voor deze partij en sinds 10 november 2015 voorzitter van de Tweede Kamerfractie van de ChristenUnie.

16

DE OOGST

OPEN DOORS / MAURITS RIETVELD

Een geheime kerkdienst, zo doen ze dat in Centraal-Azië In een rustige wijk in een land in Centraal-Azië stichtte pastor Alim dertien jaar geleden een kerk. Toen stond er nog geen moskee in de straat. In die tijd maakten Alim en zijn gemeenteleden zich ook helemaal niet druk over de islam. Dat was nou eenmaal de grootste religie in zijn land. Maar vrij snel na de bouw van de moskee namen de zorgen van de christenen toe; de spanning hing in de lucht.

‘Op een dag werden we op de hoogte gebracht van een petitie die door veertig mensen uit de wijk was getekend. Ze waren het met elkaar eens dat de kerk uit de buurt moest verdwijnen’, zegt pastor Alim. ‘De overheid bracht ons hiervan op de hoogte en zei: “Jullie mogen niet langer in dit gebied als kerk samenkomen”.’

Gedeisd Niet meer samenkomen is voor pastor Alim helemaal geen optie. Maar toch moet hij zich gedeisd houden.

Daarom komt hij nu in het geheim samen. Om ervoor te zorgen dat niemand ontdekt dat de kerk alsnog samenkomt, moet pastor Alim een aantal veiligheidsmaatregelen treffen.

In plaats van de eredienst op zondag te houden, komt de kerk nu samen op zaterdagavond. De kerkbankjes hebben plaatsgemaakt voor tafels die zijn opgesteld in een vierkant. Ieder gemeentelid heeft een bord met eten voor zich staan. Mochten politie of buurtbewoners ineens binnenvallen, dan lijkt het net alsof vrienden met elkaar aan het eten zijn. Ook gebruiken de gemeenteleden geen papieren Bijbels meer. Ze lezen de Bijbel nu op hun telefoon, net als de teksten van de aanbiddingsliederen.

Boetes Ook al heeft pastor Alim creatieve manieren bedacht om samen te komen, elke zaterdagavonddienst is nog steeds een risicovolle onderneming. ‘Als ontdekt wordt dat ik hier samenkom met mijn gemeente, ga ik een paar jaar de gevangenis in.

Andere gemeenten lopen precies hetzelfde risico en zij moeten ook uitkijken. Ook houden we rekening met hoge boetes. Maar het is het allemaal waard.’

Geloofsgroei Tijdens een dienst die veldwerkers van Open Doors bezoeken, preekt Alim over Romeinen 5:3-5: ‘En dat niet alleen, we prijzen ons zelfs gelukkig onder alle ellende, omdat we weten dat ellende tot volharding leidt, volharding tot betrouwbaarheid, en betrouwbaarheid tot hoop. Deze hoop zal niet worden beschaamd, omdat Gods liefde in ons hart is uitgegoten door de Heilige Geest, die ons gegeven is.’ Het Bijbelgedeelte sluit helemaal aan bij wat de kerk van Alim nu meemaakt. Hij vertelt dat het samenkomen in het geheim juist leidt tot geloofsgroei en meer hoop.

De gemeenteleden bespreken de tekst met elkaar en concluderen dat de vervolging die ze op dit moment meemaken, ervoor zorgt dat ze meer

Ieder gemeentelid heeft een bord met eten voor zich staan. Mochten politie of buurtbewoners ineens binnenvallen, dan lijkt het net alsof vrienden met elkaar aan het eten zijn.

naar hun broeders en zusters omkijken. Het bindt de kerk juist samen en maakt de gemeente sterker.

Vergeten kerk De kerk van pastor Alim is een klein groepje gelovigen uit de enorme kerk die in Centraal-Azië is gevestigd. In de meeste van de ‘stan-landen’ zoals Oezbekistan en Turkmenistan, is geloven in Jezus Christus een misdaad. Ondanks dat er veel vervolging is in deze regio, wordt de kerk daar nogal eens vergeten.

Open Doors besteedt daarom deze maanden aandacht aan de kerk in Centraal-Azië. Lees er meer over op opendoors.nl/magazine.

DE OOGST

17

THEMA

SIMONE SCHOEMAKER

Rondkomen van 65 euro per week:

‘Ik ben er moe van om altijd mijn hand op te houden’ We weten dat er mensen in Nederland zijn die in armoede leven. Maar weten we ook echt hoe het is om niet rond te kunnen komen en wakker te liggen van je financiën?

Marianne, een alleenstaande moeder, hield speciaal voor de Oogst een dagboek bij en geeft ons een inkijkje in haar dagelijkse financiële worsteling. Dat brengt ons tot een schokkend besef: armoede is eigenlijk heel dichtbij.

18

DE OOGST

Maandag 21:00 uur Wat een vervelend begin van de week: meteen al een puber die zwaar beledigd was aan tafel vanmiddag. Hij kwam enthousiast thuis om te vertellen over het kamp dat school gepland heeft direct na de kerstvakantie. ‘We gaan drie dagen naar België!’ Leuk voor hem natuurlijk, maar bij mij sloeg meteen de paniek toe. Het kost 85 euro!

Geld dat ik niet heb en eigenlijk ook niet kan missen. Het lukte me niet om enthousiast voor hem te zijn en dat merkte hij meteen op. Bah, moet ik weer bellen met school om te vragen om vrijstelling. De vorige keer ging dat ook al zo moeizaam; de school verwijst naar de gemeente en de gemeente wijst naar de school. Maar wat als ik het niet kan betalen? Stel je voor dat ze hem bij de bus laten staan of dat hij moet vertellen dat hij niet mee kan, omdat we dat niet kunnen betalen?

Vanmiddag ben ik naar de bank geweest om mijn leefgeld eraf te halen. Ik pin altijd direct het hele bedrag, zodat ik zeker weet dat ik geld heb om te eten en er niet zomaar geld wordt afgeschreven. Sinds ik in de schuldsanering zit heb ik 65 euro per week te besteden en daar moet echt alles van betaald worden. Vanavond eten we pasta met een blikje tomatensaus en een beetje kaas. Niet echt veel, maar wel genoeg. Ik leg meteen mijn gebruikelijke euro apart voor de verjaardag van de kinderen later dit jaar.

Dinsdag 12:00 uur Vanmorgen had ik een gesprek bij het UWV. Ze willen dat ik ga werken en dat wil ik zelf ook graag, maar het lukt niet. Ik solliciteer heel veel, maar ik word nergens uitgenodigd. Hoe langer ik werkloos ben hoe moeilijker het wordt werk te vinden. Ik voel me zo vaak bekeken en beoordeeld omdat ik niet werk. Mensen doen soms net alsof het makkelijk is om aan de slag te gaan. Maar dat is niet zo.

Als ik thuis ben gekomen, slaat de paniek toe, mijn wasmachine is kapot! Ik heb er zelf al even naar gekeken, maar ik heb geen idee wat ik er aan kan doen. Ik weet niet goed wat ik nu moet doen. Zal ik hulp vragen of maar met de hand gaan wassen? Ik heb geen zin meer om hulp te vragen, ik ben er zo moe van om altijd maar te vragen en altijd maar degene te zijn die ontvangt en dankbaar moet zijn. Ik wil het zo graag anders, maar ik weet niet hoe. Uiteindelijk heb ik maar een berichtje op Facebook gezet of iemand mijn wasmachine kan repareren.

Woensdag 15:00 uur Mijn buurvrouw is bevallen en geeft een kraamfeestje. Ik ben zo blij voor haar dat alles goed is gegaan en haar dochtertje geboren is. Ik denk dat ik zelf maar iets in elkaar knutsel om te geven, de kraamcadeautjes zijn zo duur. Als ik daar een tientje aan uitgeef, kunnen we eind van de week niet meer eten. Ik heb nog even bij de Lidl gekeken om te kijken naar een winterjas die ze daar verkopen. Ik zag hem in een reclamefolder staan en heb eigenlijk zelf een jas nodig. Maar hij kost 24 euro en dat is teveel op dit moment. Ik kan bijna de helft van mijn weekbudget niet uitgeven aan een jas.

En toch gebeurde er ook iets moois: Deze week heb ik van een vriendin vrijkaartjes gekregen voor de bioscoop: ik ben er zo blij mee! Ik ga vanavond met de kinderen.

DE OOGST

19

Donderdag 20:00 uur Erg ongemakkelijk moment gisteravond in de ­bioscoop: ik kwam twee mensen tegen van de kerk.

Ze leken verbaasd dat ik geld had voor de bioscoop, terwijl ze ook weten dat ik soms steun van de diaconie krijg.

Ik voelde me heel vervelend en wilde niet dat ze dachten dat ik het geld van de diaconie aan de bioscoop uitgaf.

Ik haastte me om te zeggen dat ik de kaartjes van iemand had gekregen.

Ze waren heel vriendelijk, maar ik vind dit zo lastig. Ik heb altijd het gevoel dat ik me tegenover iedereen voor uitgaven moet verantwoorden.

Over uitgaven gesproken, ik heb net even mijn geld geteld voor de verjaardagen van de kinderen. Door elke week een klein beetje te sparen kan ik toch een cadeautje voor ze kopen. Ik ben blij dat ze niet meer in Sinterklaas geloven!

Vrijdag 05.30 uur Slecht geslapen vannacht. Ik lag in bed te somberen hoe lang het nog duurt totdat ik weer meer geld te besteden heb. Ik pieker over elke uitgave en ben altijd bang dat er iets onverwachts gebeurt.

Ook heb ik nog geen oplossing voor de wasmachine, ik weet niet of hier een potje voor is bij de uitkeringsinstantie. Ik schaam me om het te moeten vragen en weer mijn hand te moeten ophouden.

Vrijdag 17:15 uur Vanmiddag een vriendin op bezoek, erg gezellig. Het was goed om haar te spreken. Ze wilde graag koffie, maar dat had ik niet in huis. Ik heb maar tegen haar gezegd dat ik het vergeten had mee te nemen tijdens het boodschappen doen. Onzin natuurlijk, koffie is gewoon te duur.

Ze had een tas met boodschappen voor me mee genomen, zo lief van haar! Ik weet niet goed hoe ik hierop moet reageren, maar ik was er zo blij mee. Ik zie daar echt de liefde van God in! Vanavond ga ik lekker koken voor de kinderen en danken we God voor zijn gift aan ons. Het voelt zo goed om iets lekkers voor de kinderen te kunnen klaarmaken. En ik kreeg een berichtje via Facebook dat iemand me wil helpen met mijn wasmachine, het regent zegeningen vandaag!

Ik pieker over elke uitgave en ben altijd bang dat er iets onverwachts gebeurt.

20

DE OOGST

Zaterdag 15:00 uur Boodschappendag vandaag. Door alles goed te plannen en uit te rekenen kom ik precies uit met mijn weekgeld. Ik zorg in ieder geval voor goed en gezond brood. Ik wil dat we goed eten, maar vaak is ongezondere voeding gewoon een stuk goedkoper.

Ook kreeg ik een lief kaartje van mijn zoon vandaag; hij schreef dat ik altijd de goede keuzes voor hem maak en dat hij veel van me houdt.

De kinderen hebben het heus wel in de gaten dat er niet veel geld is, hoe goed ik het ook voor hen probeer te verbergen. Nu moet ik er vandoor, want ik ga nog snel even langs bij Boni, aan het eind van de dag is al het vlees daar in de aanbieding.

Zondag 12.30 uur Vanmorgen naar de kerk geweest. Fijn om daar te zijn en met anderen God te aanbidden. Ik dank Hem dat we het weer een week gered hebben en vraag Hem hulp voor de komende week.

Tijdens de preek droom ik weg. Wat zou het geweldig zijn als we in de kerk meer met elkaar zouden delen. Dat we weten van elkaar als iemand het moeilijk heeft of financieel krap zit. Dat het normaal is om elkaar boodschappen te brengen of elkaar te bezoeken als iemand eenzaam is.

Het is zo moeilijk om hierover te praten en er is zoveel schaamte. Ik woon in een normaal huis en niemand kan zien dat ik zo weinig geld heb. Toch heb ik de hulp van de kerk zo hard nodig. Ik wil graag opener zijn naar anderen en horen waar zij mee worstelen. Dan kunnen we elkaar echt leren kennen en gemeente zijn.

Mijn dagdroom wordt ruw verstoord door een stem. Het is een gemeentelid. ‘Jij keek ernstig tijdens de preek!

Sprak het je aan?’ ‘Nou,’ zei ik, ‘ik had ineens een goed idee, zullen we eens afspreken?’

De naam Marianne is om privacy redenen gefingeerd.

Vanavond eten we pasta met een blikje tomatensaus en een beetje kaas.

Niet echt veel, maar wel genoeg.

DE OOGST

21

BIJBELSTUDIE / GERT HUTTEN

Wie een van deze kleinen ontvangt in mijn Naam, ontvangt Mij

Recht doen, ook aan de kleinen Een aantal jaren geleden verscheen in Nederland een boek van Richard Stearns met de pakkende titel ‘Het gat in ons Evangelie’. Gaat het in ons geloof om kerkgang, Bijbelstudie en het vermijden van ernstige zonden, of verwacht God meer van ons?

Hebben wij Gods hele Evangelie aangenomen of zit er een gat in ons Evangelie? Het boek is soms fel. ‘Wij hebben een geloof dat nietszeggend is. Wij zijn veel teveel met onszelf bezig, juist ook in de kerk’. In mijn kast staat de zogenaamde rode letter Bijbel. Alle teksten die gaan over recht en gerechtigheid zijn met rood onderstreept. Het zijn er meer dan 2000. En als jij ze zou wegknippen uit de Bijbel zou jouw Bijbel een gatenkaas zijn. Als je dat recht doen mist, komt er een gat in je geloof. Hoe zit dat bij jou?

Jesaja 58 In Jesaja 58 wordt het geloof van het volk beschreven.

Het ziet er best mooi uit. Zij zoeken God dag aan dag. Ze verlangen er naar om te ontdekken wat God wil. Ze verlangen naar Gods nabijheid. Ze vasten vroom en ze buigen hun hoofden en kleden zich in zwarte pakken en leggen zich neer in het stof. Ondertussen is er veel geruzie, en maken ze zich vooral druk om hun handel en wordt hun stem niet gehoord in de hemel.

Jesaja pakt dit geloof keihard aan. Dit is niet het geloof wat God wil. Dit is geloven: misdadige ketenen losmaken, verdrukten bevrijden, je brood delen met de hongerige, onderdak bieden aan armen zonder thuis, iemand kleden die naakt rondloopt, je bekommeren om je medemens…..

Dan zal de Here antwoorden, je voortdurend leiden, Hij

22

DE OOGST

zal je verkwikken. Houd je aan de rustdag. Zie die dag als een dag van vreugde en heilige dag. Dan zul je vreugde vinden in de Heer.

Dit is een verontrustend hoofdstuk. Jesaja zet het ook nog eens extra kracht bij door te eindigen met de woorden: ‘De Here heeft gesproken!’

Het leert ons hoeveel hart God heeft voor de armen en verdrukten. Zijn verlangen is dat wij hen helpen. Geloven is recht doen. Wat krom is aanpakken. Dit klopt niet.

Het leert ook hoe belangrijk die ene dag van God is. Die rustdag. Even bijkomen, tot rust komen, opnieuw geïnspireerd worden aan het Vaderhart van God. Een dag van vreugde. Zien hoe gezegend je bent om vol van die zegen te gaan zegenen. ‘Vader maak mij tot een zegen’.

Spreuken 31 Er zijn veel mensen die geen stem hebben. Hun stem is gebroken. Ze zijn stom geslagen. Monddood gemaakt. Ze kunnen soms nog niet eens praten. Er is ongehoord veel ellende. Ze hebben geen gezicht. Onzichtbaar weggedrukt in te kleine huizen. Ongezien lopen ze door het leven.

Weet jij wat dat met mensen doet? Als je nooit gehoord wordt en als je nooit gezien wordt?

Prachtig dat de Bijbel ons oproept om te spreken. Spreek!

Houd je niet stil. Geef een stem aan hen die geen stem hebben. Spreek voor hen die weerloos zijn, bescherm het recht van hen die verdrukt worden, spreek, oordeel rechtvaardig en geef armen en behoeftigen recht (Spreuken 31: 8 en 9).

Weerloos Als we het hebben over weerloos denk ik vooral aan kinderen. De discipelen discussiëren weer eens over de vraag wie de grootste is. Wat zit dat in het hart van de mens, de grootste willen zijn! Groot is niet groot genoeg.

Het moet nog groter. Meer is niet genoeg het gaat om het meest. Hoe meer mensen zo groot willen zijn hoe meer anderen er straatarm zullen worden. Armoede ontstaat door hoogmoed.

Om jou van je grootheidswaanzin af te helpen, roept Jezus een kind bij zich en zet dat tussen jou en Hem in. Als je niet verandert en wordt als een kind ga je het niet redden.

Wie zichzelf vernedert en wordt als een kind, die is de grootste in het koninkrijk van de hemel.

Van een kind kun je veel leren. Een kind leert je om op de knieën te gaan. Daal eens af van jouw troon en pas je aan, aan het niveau van de kinderen. Een kinderhand is snel gevuld. Een kind leert je wat blijdschap en tevredenheid is. Een kind leert je wat afhankelijkheid is. Een kind leert je wat het is om kind van de Vader te zijn. Wij kijken vooral naar grote mensen zaken en vergeten de details. Kinderen zien elk torretje kruipen en dwingen je om het kleine

te zien. Wie het kleine niet ziet, ziet het grote op den duur ook niet meer. Wij stampen met onze grote schoenen door het leven, op weg naar nog belangrijker zaken. Een kind leert je om rustiger te worden. Toen Jacob eindelijk tot bekering kwam bij Pniël, was onder andere het gevolg dat de jachtige haastige Jacob zich ging aanpassen aan het tempo van zijn kinderen (Genesis 33: 14).

Jezus zien ‘Wie in Mijn naam een zo’n kind bij zich opneemt, neemt Mij op’ (Mattheüs 18: 5). Misschien begrijp je nu wat Jezus bedoelt met deze prachtige zin. Een kind geeft je veel. In dat kind komt Jezus naar jou toe. Hij laat zich in dat kind aan jou zien.

Het Fort Het is haast onvoorstelbaar dat er zoveel kinderen in Nederland in armoede leven: ongeveer 1 op de 8!

Met ons nieuwe project het Fort willen wij arme kinderen gaan helpen. Een veilige plek creëren voor arme kinderen in deze wereld. Drie jaar lang worden ze intensief begeleid om uit de spiraal van armoede te ontsnappen, twee middagen in de week. Bij ons kun je een kind in armoede in Nederland sponsoren en met jouw geld kunnen wij kinderen bevrijden uit armoede. Waarom doen wij dit? Omdat God ons oproept om recht te doen en omdat Jezus zei: ‘Wie in Mijn naam een zo’n kind bij zich opneemt, neemt Mij op (Mattheüs 18: 5)’. ◄

ACHTER DE SCHERMEN / HETTY DE BIE

Een gekke vraag…

Op een woensdagavond ben ik te vroeg voor een bijeenkomst in Den Haag, in de buurt van de prostitutiestraat.

Nu ik er toch ben, loop ik biddend door de straat. Ik probeer de bezoekers te herkennen aan hun lichaamshouding en hun loopje. Eén van hen kijkt ook naar mij en ik begroet hem vriendelijk. Omdat ik tijd over heb, ga ik even bij het bruggenhoofd staan. Dan komt er iemand naast me staan en hij vraagt: ‘Wil je seks?’ Ik reageer verbaasd: ‘Hoezo dat dan?’ Hij zegt: ‘Ja, het is misschien ook een gekke vraag…’ Ik ben verbaasd en denk: is het ook al zover dat er mannen rondlopen die hun diensten aan een vrouw aanbieden? Dus ik vraag: ‘Moet ik er dan voor betalen?’. Het gesprek gaat verder. Dan vertel ik hem dat ik vrijwilliger ben bij CHAP, Christen Hulp aan Prostituanten. Hij vertelt dat hij gelukkig getrouwd is met een gelovige vrouw uit een gelovig nest, en zelf ook voor het eten bidt. Ze hebben drie kinderen en na zeven

jaar huwelijk is het allemaal niet meer zo spannend en als hij dan naar de dames gaat, is het thuis is het ook weer leuker. Ik vraag hem: ‘En weet je vrouw dat je hier bent?’. ‘Nee, ik ben voor mijn werk in de buurt en ga dan bij familie langs’. Ik zeg dat het niet algemeen is dat de seksualiteit in je huwelijk thuis beter wordt als je een prostituee bezoekt. We hebben het over het geheim dat hij meedraagt in zijn huwelijk en dat dat niet goed is voor zijn relatie en dat hij met zijn bezoek ook bijdraagt aan de mensenhandel. Dan moet ik gaan want de vergadering begint. Nadat ik hem het CHAP visitekaartje gegeven heb, zegt hij: ‘Ik heb denk ik wel een probleem nu je dit zo zegt…’ Wat is het fijn dat mensen mogen helpen anderen te reflecteren op zichzelf om uiteindelijk te groeien in vrijheid!

Hetty de Bie is vrijwilliger bij CHAP in Den Haag.

DE OOGST

23

MIJN VERHAAL / RONALD KOOPS

Jan Nijkamp is alcoholist:

‘Ik heb al 23 jaar geen druppel gedronken’ De meest zwarte nacht in z’n leven duurde vijf maanden. Vijf afschuwelijke maanden waarin hij dag en nacht stomdronken was, nadat hij door z’n vrouw uit huis was gezet om z’n alcoholverslaving. Een verhaal van verdriet, verslaving, nieuwe kansen en vrijheid. Het verhaal van Jan Nijkamp.

‘Alcoholist ben ik nog steeds en ik zal altijd een alcoholist blijven, hoewel ik geen alcohol meer drink: 23 jaar geleden heb ik mijn laatste slok gehad.’ Aan het woord is Jan Nijkamp (69, ‘zeg maar je’). Als hij vandaag zijn eerste pilsje zou drinken na 23 jaar, is hij morgen stomdronken, zegt hij zelf. Nuchter: ‘Wat ik dus alleen maar hoef te doen is het eerste pilsje laten staan. Ik heb veel voorlichting op scholen gegeven over alcoholisme en ik vergelijk het wel eens met suikerziekte. Dan volg je een dieet zonder suiker en daar is prima mee te leven, zolang je je maar vasthoudt aan je dieet. Zo is het met alcohol ook: je bent je leven lang op dieet. Maar er is prima mee te leven.

En ik schaam er ook niet voor, ik zou me pas schamen als ik er niets aan had gedaan.’

drinken en weer in slaap vallen. Na vijf maanden kwam er een deurwachter, want ik had geen rekening betaald in die periode. Hij kwam op het goede moment, want ik was even aanspreekbaar. Die ontmoeting zette me aan het denken en er kwam een sterkte gedachte binnen: “Ik wil leven.” Ik voelde namelijk dat ik mezelf dood dronk op deze manier.’

Hoe is je verslaving ontstaan?

‘Toen ik negentien was, dronk ik m’n eerste pilsje. Daar bleef het helaas niet bij: ik begon steeds iets meer te drinken en stapte over op sterkte drank. Ik wist het overigens prima te verbergen voor mijn omgeving. Ik at keelsnoepjes, ui en knoflook om niet naar alcohol te ruiken. Maar op een gegeven moment ging het mis en had ik de verslaving niet meer in de hand. Toen ben ik op een gegeven moment door mijn vrouw het huis uit gezet. Nou ja, ze heeft het beleefd gevraagd. Het kon niet langer zo, zei ze. Ik snapte haar goed en tegelijkertijd interesseerde het me niets. Ik ben toen hier in dit vakantiehuisje terecht gekomen. En daar ging het grandioos mis: ik heb vijf maanden achter elkaar dag en nacht gezopen en niets gegeten. Ik wist niet of het dag of nacht was, maar zat vast in een cyclus van ongeveer drie tot vier uur: jenever drinken, in slaap vallen, alcohol nodig hebben, weer jenever

En toen?

‘Ik ben uiteindelijk in contact gekomen met de AA (Anonieme Alcoholisten Nederland, red.) Twee mensen van de AA zijn langsgekomen voor een soort van intake.

Ik mocht lid worden van de AA als ik de wil had om te stoppen. Nou, dat had ik wel. Om de daad bij het woord te voegen, vroeg ik aan het einde van het gesprek of ze alsjeblieft mijn voorraad alcohol wilde meenemen. Dat wilden ze niet. “We zijn zelf ook alcoholist”, zeiden ze, “en hoewel we niet meer drinken, willen we ook niet in de verleiding komen.” Toen stelde ik voor om alle alcohol door de gootsteen te gieten, waar ze bij waren. Dat hebben we gedaan. Om elf uur ’s avonds gingen ze weg en om drie uur ’s nachts begon ik ontzettend te trillen, mijn lichaam schreeuwde om drank! Maar dat had ik niet meer. Ik viel weg en raakte buiten bewustzijn. Pas na vier dagen kwam ik weer bij. Dat ontdekte ik omdat

24

DE OOGST

‘23 jaar geleden heb ik mijn laatste slok gehad, maar als ik nú een pilsje zou drinken, ben ik morgen stomdronken’

Jan Nijkamp: ‘Wat dat betreft had ik geen dag willen missen van mijn leven, anders had ik Christus niet gevonden’.

FOTO: TOT HEIL DES VOLKS

ik op de kalender keek, ik schrok me helemaal wild. Ik probeerde wat te eten, maar dat lukte niet, m’n maag was dat helemaal niet gewend. Ja, dat ware moeilijke tijden.’

Ging het uiteindelijk wel beter?

‘Ja, uiteindelijk wel. De groep van de AA heeft me er echt doorheen getrokken. Ik kon ze dag en nacht bellen als ik erg in de verleiding kwam om te drinken. Of ze kwamen langs als dat nodig was. Zulke telefoontjes of bezoekjes hielpen mij om m’n gedachten te even te verzetten. En ik ben nog wel eens teruggevallen in het begin. Maar het hielp als ik belde. Want op het moment dat je belt en om hulp vraagt, neem je de beslissing om niét te drinken en wél om hulp te vragen. Het gaat om kleine stapjes. Daarom stond ik dagelijks voor de spiegel ’s ochtends en zei ik tegen mezelf: “Vandaag drink ik niet”, want de uitspraak “Ik drink nooit meer” kan niemand overzien. Maar nee, je hoeft maar één dag niet te drinken: vandaag niet. En morgen is het weer vandaag.’

‘Om drie uur ’s nachts begon ik ontzettend te trillen, mijn lichaam schreeuwde om drank’ Je hebt in je crisis ook God leren kennen, vertel daar eens over?

‘Ik was al veel eerder een keer opgenomen geweest bij verslavingskliniek De Wending van het Leger des Heils.

Toen ik daar kwam, lag er een Bijbel op mijn nachtkastje.

“Lees er eens in”, zeiden de hulpverleners vriendelijk. Na een paar dagen gaf ik de Bijbel weer terug. “Die rotzooi mag je zelf lezen”, zei ik boos. Maar mijn hulpverlener zei opgewekt: “Jan, je leest helemaal verkeerd, lees jij eerst maar eens de brieven van Paulus.” Ik weet niet hoe het komt, maar toen ik bij de AA zat, moest ik aan dat gesprek denken. Ik ben opnieuw in de brieven van Paulus gaan lezen en ik weet tot op de dag van vandaag niet hoe ik toen aan een Bijbel kwam, want ik woonde op mezelf en ik had geen Bijbel in huis. Door te lezen begreep ik langzaam wat ik nodig had: de vergeving van Christus. Door Zijn vergeving kon ik ook mezelf vergeven, dat was voor mij bevrijding: ik hoefde het juk van verslaving niet meer te dragen.’

Hoe is het nu met je?

Naar omstandigheden erg goed. Het contact met mijn vrouw is weer hersteld, nog voordat ze is komen te overlijden. Ook heb ik weer goed contact met onze kinderen.

Lichamelijk voel ik me heerlijk en ik mag op mijn beurt weer andere mensen helpen: ik werk bij als vrijwilliger bij het Leger des Heils en bij Waypoint Twenterand. Soms heb ik sterk het gevoel dat ik ergens heen moet. Als ik daaraan gehoorzaam, kom ik vaak precies op het juiste moment. Ik heb zo vaak gesprekken over het geloof, want dat is voor mij het allerbelangrijkste in mijn leven. Wat dat betreft had ik geen dag willen missen van mijn leven, anders had ik Christus niet gevonden. En dit is mijn les die ik op mijn beurt weer doorgeef aan mensen met een verslaving: je kunt altijd een nieuwe keus maken er is altijd een weg terug. Altijd.’ ◄ DE OOGST

25

THEMA

ESTHER VAN LUNTEREN

Een tweede kans in uitzichtloze situaties

Iedereen kan in de schulden komen Dat armoede in Nederland bestaat, weet Dorothea van der Veen (34) als geen ander. Werkzaam in de schuldhulpverlening in Amsterdam ziet ze wat een tekort aan geld uitricht in levens van mensen en gezinnen.

‘Hoe mensen soms ook hun best doen, er hoeft maar één ding mis te gaan of hun leven stort als een kaartenhuis in elkaar. Dat kan heel simpel zijn. Hun fiets gaat kapot en de vijftig euro reparatiekosten betalen ze met het geld voor de huur of ziektekostenverzekering. Maar ja, dan is dat potje dus ook bijna leeg…’

‘Het aantal mensen dat langdurig moet rondkomen van een laag inkomen is volgens het CBS fors toegenomen met 24.000 huishoudens’ Toen ze afstudeerde aan de opleiding Management, Economie en Recht ging Dorothea aan het werk op de juridische afdeling van een afvalinzamelingsbedrijf. ‘Ook nuttig, maar het voelde alsof ik ver van de maatschappij af stond. Ik wilde meer betekenis geven aan mijn geloof.

Ik heb een passie voor het repareren van dingen, kleding bijvoorbeeld; en zo kwam ik in aanraking met de schuldhulpverlening. Daar kom je mensen tegen die financieel in de knoop zitten, maar er zelf niet meer uitkomen. Ik wilde hen een tweede kans geven, samen kijken welke oplossingen en mogelijkheden er nog wél zijn in ogenschijnlijk uitzichtloze situaties.’

Hoog of laag opgeleid, een verstandelijke beperking, verslavingsproblematiek, problemen door echtscheiding, alles en iedereen is voorbijgekomen in de tijd dat Dorothea

26

DE OOGST

in de schuldhulpverlening werkt. Eerst als hulpverleenster waarbij ze mensen met schulden bijstond, maar ook de belangen van de schuldeiser in het oog hield. Daarna als sociaal raadsvrouw, waarin ze mensen met financiële en juridische hulpvragen op weg hielp en inmiddels als projectleider rondom het thema innovatie. ‘De schuldhulpverlening is een taai proces waarin heel wat eisen worden gesteld aan degene met schulden; veel papierwerk, afspraken, rechtszaken soms. Dat is voor sommige mensen hartstikke pittig. De vraag is daarom hoe we de schuldhulpverlening zo goed mogelijk kunnen laten aansluiten bij wat individuele mensen nodig hebben.’

Geen geld voor schoolreis Op de vraag wat armoede eigenlijk is, is Dorothea even stil.

Het Nibud spreekt in een artikel op Nu.nl van ‘voldoende geld om rond te komen om al je strikt noodzakelijke uitgaven te kunnen doen. Zoals een dak boven je hoofd, eten en drinken. Maar daarnaast is juist sociale participatie een hele goede indicator van de perceptie van armoede’. Dat laatste noemt ook Dorothea: ‘Armoede zet je af tegen het gemiddelde. Armoede is daarom ook als je geen geld hebt om je kind mee te laten gaan op schoolreis. Of als je de kinderbijslag moet gebruiken om je schuld mee te betalen.

Tegelijkertijd zien we in ons werk dat veel mensen de weg niet goed weten. Dan bezoeken ze langdurig de voedselbank, omdat ze eigenlijk een veel te hoge afbetalingsregeling met hun schuldeisers hebben afgesproken. Dat kan ook anders.’ Volgens de cijfers van het CBS uit 2015 moest ruim een op de tien huishoudens rondkomen van een laag

inkomen, maximaal 1.020 euro per maand voor een alleenstaande en 1.920 euro voor een gezin met twee kinderen.

Dat zijn zo’n 734.000 huishoudens, iets meer dan een jaar eerder. Het aantal mensen dat langdurig moet rondkomen van een laag inkomen is volgens het CBS fors toegenomen met 24.000 huishoudens.

‘Schulden belemmeren het zicht op de toekomst, het perspectief ontbreekt’ Dorothea weet dat schulden iedereen kunnen treffen.

‘Ook uit onderzoeken blijkt dat iedereen kans maakt om schulden te krijgen. Bij zo’n twintig tot dertig procent is het gebrek aan financiële vaardigheden de reden. Lastiger wordt het als mensen leven in een omgeving waar schulden ‘geen probleem’ zijn. Overtuigingen als ‘ik vind het normaal om schulden te hebben’ of ‘als ik geen boodschappen meer kan doen, betaal ik gewoon de energierekening niet’ of ‘deze situatie is de schuld van mijn ex, werkgever, etc.’ zijn lastig. Want hoe graag wil iemand zijn problemen dan oplossen? Niet zelden zit er echter een heel verhaal achter de schulden en armoede waarin iemand terecht is gekomen. Misbruik bijvoorbeeld. Of een lichte verstandelijke beperking waardoor iemand keer op keer zijn baan verliest, ondanks het harde werken. Bij allochtonen spelen vaak taalissues. Allemaal problemen die echt om een doorbraak vragen.’

Dertig euro schaamte Problemen ook die psychisch en lichamelijk leed met zich meebrengen. Zo ziet Dorothea veel stress. ‘En kortetermijndenken. Mensen met schulden leven met de dag.

Vandaag betalen ze deze rekening, morgen zien ze wel weer verder. Rond schulden heerst ook veel schaamte.

Een van de mensen met wie ik werkte, was een alleenstaande moeder van vier kinderen. Een vriendinnetje van een van haar dochters was jarig en ik suggereerde dat ze zelf iets leuks kon maken als cadeau. Ze zei: ‘Zie je mij al aankomen. Mijn kinderen krijgen van hen ook cadeautjes van dertig euro.’ Dat kun je armoede noemen, niet mee kunnen doen met de norm. Ik herinner mij tegelijkertijd een man die enthousiast opbelde toen hij een schuldregeling had gekregen: ‘Het is gelukt! Nu kan ik weer aan mijzelf werken, nadenken over andere dingen in het leven.’

Schulden belemmeren het zicht op de toekomst. Het perspectief ontbreekt. Anderen gaan op vakantie, maar jij kan dat niet. Dus heb je soms ook niets om naartoe te leven.’

Gelukkig is – door hard werken – meestal een tweede kans mogelijk: een leven zonder schulden. Daarom adviseert Dorothea iedereen die financieel in de knoop zit, hulp in te roepen. ‘Veel van deze mensen zijn het overzicht kwijtgeraakt. De post openen lukt nog wel, maar ontdekken wie je wat, wanneer moet betalen wordt al lastig. Hoe veel staat er open? Wat ligt er bij de deurwaarder? Welke machtigingen moet je elke maand op tijd betalen? Ik geloof daarbij in het concept van maatjes die bijvoorbeeld eens in de twee weken helpen met de financiële administratie, maar ook een vriend zijn voor iemand in de schuldhulpverlening. Door de schaamte is het net-

Dorothea van der Veen: ‘Het geven van tienden is een mooi, ­Bijbels principe. Wie geeft van zijn overvloed, hoeft niet bang te zijn om tekort te komen. God zorgt.’

FOTO: ELISABETH STAM

werk van mensen die weten wat er aan de hand is vaak heel klein. Het is fijn als mensen hun verhaal kunnen doen. Gewoon praten, hen op een kop koffie trakteren, betekent al heel veel. Je laat zien: misschien was het niet handig wat je hebt gedaan, maar je telt nog steeds mee, ik vind je belangrijk.’ ◄

Ideale schuldsanering Volgens Dorothea gaat God op een bijzondere manier om met mensen met schulden. ‘In het Oude Testament lees je dat mensen elk zevende jaar rust krijgen en in elk vijftigste jaar, het genadejaar, alle schulden worden kwijtgescholden. Dat zou de ideale wereld zijn. Onze maatschappij is echter ver af van dat concept. Daarom raad ik mensen vooral aan verstandige keuzes te maken. Geef geen geld uit als je dat eigenlijk niet hebt, afgezien van de hypotheeklening misschien, want onze samenleving is zo ingericht dat je je daaraan haast niet kan onttrekken.

Ook het geven van tienden is een mooi, Bijbels principe. Wie geeft van zijn overvloed, hoeft niet bang te zijn om tekort te komen. God zorgt.’

DE OOGST

27

DICHTBIJ

INSPIRATIETOUR

Eerste ‘Levensecht-tour’ van THDV:

De rauwheid erkennen en de hoop vieren Vorige maand organiseerde Tot Heil des Volks voor de eerste keer een inspiratietour in Kampen, Ede en Sliedrecht met muziek, samenzang en getuigenissen om de donateurs te bedanken en om belangstellenden te informeren over ons werk.

De reacties van de meer dan duizend bezoekers waren positief.

Elise Mannah

FOTO’S: JANE LASONDER

In drie prachtige oude kerken in Kampen, Ede en Slie­ drecht hebben we samen gedankt, gezongen en deelden we met elkaar de verhalen over het werk dat God doet in deze tijd. De avonden voorzien in een behoefte hebben we gemerkt: de reacties waren positief en meer dan 900 mensen hebben gereageerd op onze uitnodiging en kwamen naar een van onze avonden.

Het thema van de avonden was ‘Levensecht’ en op de avonden maakten we een bijzondere reis langs de rauw-

28

DE OOGST

Anette van Beelen

heid en hoop die we zowel in de Psalmen als in het werk van Tot Heil des Volks tegenkomen. Een aantal psalmen werd letterlijk vertolkt vanuit de NBV-vertaling onder leiding van Ronald Koops en zijn band én we zongen ook veel berijmde versies van de psalmen onder leiding van Bastiaan Stolk (winnaar ‘Beste organist van NL’). Verder werkten mee: zangeres Elise Mannah, onze directeur Gert Hutten, jongerenkoor Esperanza & Juda Ensembleonder leiding van Bernhard Slijkhuis en tienerkoor Yesss onder

leiding van Henriëtte Broekman. Al met al drie bijzondere muzikale en inspirerende avonden waarin de psalmen in verschillende vormen een prominente plek innamen.

Getuigenis Anette van Beelen Het getuigenis van Anette van Beelen maakte elke keer veel indruk op de bezoekers. Ze is al tien jaar vrijwilliger bij Scharlaken Koord en bezoekt maandelijks prostituees.

We sluiten af met een samenvatting van het getuigenis dat ze gaf op de drie avonden.

Goedenavond lieve broeders en zusters. Dank voor uw komst en uw betrokkenheid bij het werk van Tot Heil des Volks.

Ik ben Annette van Beelen, ik woon in Katwijk aan Zee met mijn man en twee kinderen een meisje van acht en een jongen van zes jaar. Ik ben sinds 2006, dus tien jaar, vrijwilligster straatwerk bij Het Scharlaken koord in Amsterdam.

Dat houdt in dat ik eens per maand samen met een collega de vrouwen in de rosse buurt opzoek, met ze praat, hen bemoedig en met ze bid, als ze dat willen en bij voorkeur een zekere vertrouwensband met ze probeer op te bouwen.

Mijn eerste ontmoeting aan het raam weet ik nog goed. De dame zag er sterk en zelfverzekerd uit. Wij klopte op haar raam en ze deed open. Zodra we aangaven wie we waren en waarvoor we kwamen zag ik het masker van zelfverzekerdheid afvallen. De sterke dame werd een kwetsbare vrouw gelijk aan wie ik zelf was. Ook heb ik op de Wallen in Amsterdam gesproken met een slachtoffer van de beruchte loverboy en mensenhandelaar Saban B. Hij was veroordeeld in Nederland en tijdens verlof gevlucht naar Turkije.

Ze droeg nog zijn tatoeage waarmee ze tot zijn eigendom was gebrandmerkt. Ze vertelde dat zij tonnen voor hem had verdiend en dat ze besloot voorlopig nog als prostituee te blijven werken om er zelf ook nog iets aan over te houden.

Haar eigenwaarde was haar toch al ontnomen, wat had ze te verliezen?

Al vrij snel nadat ik begon als vrijwilligster werd mij duidelijk dat ik geen grote resultaten moest verwachten in de zin van grote aantallen vrouwen die tot geloof zouden komen of die ik uit de prostitutie zou redden. Wil je dit werk volhouden dan moet je kleine doelen stellen. Mijn doel is om in elk contact liefde te tonen en iets van Jezus te laten zien. Oprechte interesse te tonen en te zeggen dat ze waardevol is. Als straatwerker zie je de vruchten vaak niet maar het is fantastisch als je merkt dat een vrouw je bezoek waardeert. Als ze zegt: “Je bent de eerste vandaag die vraagt hoe het met mij gaat en niet hoeveel ik kost.”

Het levenskleed van deze vrouwen is verre van wit. Het is bevlekt door zoveel wonden, onrecht en uitbuiting. Wie heeft het lef naar ze toe te gaan met een verhaal dat alles anders kan? Wie vertelt ze dat ze mogen beginnen met een schone lei? De wereld heeft ze op dat gebied niets te bieden.

Wie kan hen heel maken? Wie kan de eigenwaarde van een slachtoffer van een loverboy herstellen alsof die nooit was aangetast? Niemand… niemand anders dan Jezus. Het zijn vrouwen in uitzichtloze situaties. Maar Hij zal het omkeren, zodat deze vrouwen zullen zingen voor hun Heer: “Hij heeft mij geholpen!” Wat een rijke boodschap hebben we te verkondigen. Dank U Jezus dat Uw licht zo ongelofelijk mooi schijnt in de diepe duisternis van Nederland. Dank U wel voor Uw aandacht. ◄

COLUMN / MATTHIJS HOOGENBOOM

Kopje thee De Molenwijk (dat is waar ik met vrouw en kersverse dochter woon) is een bijzondere wijk. Er zijn weinig flats in Amsterdam-Noord met zo’n ‘Veluws’ uitzicht.

Het was in dan ook de eerste ‘parkwijk’ in Europa, eind jaren zestig gebouwd als proeftuin voor de Bijlmer.

De flats zijn per vier gegroepeerd in de vorm van een molenwiek met in het midden een parkeergarage die te bereiken is via een rondweg. In de wijk liggen alleen fiets- en wandelpaden. Bewoners van het eerste uur scheppen er graag over op hoe luxe de wijk was.

Met ruime woningen voor onderwijzers en zo. Na de Bijlmerramp trokken veel Surinamers, Turken en Marokkanen naar de Molenwijk. Zo werd de wijk langzamerhand multicultureler. Tot zover wat info die ik als stadsgids toch even kwijt moest…

Een buurthuis inrichten in zo’n diverse wijk is een leuke uitdaging. De kleur voor de muren, daar waren we op zich nog aardig snel uit. De aanschaf van theeglazen gaf al iets meer discussie. Want een Marokkaans kopje thee, dat schenk je niet in een theeglas van IKEA. En Turkse thee is weer een ander verhaal. De ‘Molenwijkkamer’ is een thuis voor álle Molenwijkers. En dus schaften we drie soorten theeglazen aan.

‘Een Marokkaans kopje thee schenk je niet in een theeglas van IKEA en Turkse thee is weer een ander verhaal’ Aangestuurd door een beheerteam bestaande uit buurtbewoners en begeleid door een ervaren wijkwerker van de gemeente bruiste het in korte tijd van de activiteit: taalles, ontbijtgroep, naailes, maaltijden voor ouderen én het tweedehands kledingwinkeltje waar mijn vrouw en ik van droomden.

En, o ja, in die prachtwijk van ons staan nog diverse appartementen te koop…

Matthijs woont met zijn gezin in Amsterdam-Noord, waar ze zich, naast hun dagelijkse werk, inzetten voor hun buurt. Op deze plek schrijft Matthijs over hun leven in de stad.

DE OOGST

29

ZENDING / MARTEN VISSER

Internetevangelisatie groeit

Wonderen op het web

De kracht van evangelisatie via internet en social media: grote aantallen mensen die geen contact met een kerk of christenen hebben, krijgen op een laagdrempelige manier iets mee van Gods Woord.

Internetevangelisatie en evangelisatie via sociale media zijn vormen die niet meer weg te denken zijn anno 2016.

Internetevangelist Marten Visser geeft ons een update.

Zijn conclusie: ‘We leven in een bijzondere tijd met bijzondere mogelijkheden.’

Avinash, een jongeman uit India, kijkt op Facebook om te zien hoe het met zijn vrienden gaat. Hij ziet dat Facebook hem de suggestie geeft de pagina Biblword te ‘liken’. Dat doet hij. De dagen daarna krijgt hij via Facebook telkens Bijbelteksten voorgeschoteld. Meestal klikt hij op ‘vind

30

DE OOGST

ik leuk’. Avinash is hindoe, maar heeft vanuit zijn prille jeugd wat herinneringen aan de naam van Jezus. Als peuter heeft hij een paar jaar bij de nonnen in een weeshuis gewoond.

Na een poosje actief de Biblwordpagina gevolgd te heb-

ben, zoekt Avinash contact via een persoonlijk bericht.

Hij wil meer weten over het lijden van Jezus. Dit wordt nog eens versterkt door een droom die hij krijgt over de Here Jezus. Een medewerker van Biblword bespreekt de zeven kruiswoorden met hem en gaat intensief in gesprek.

Tijdens een toevallige ontmoeting krijgt Avinash van iemand een Bijbel. Hij vraagt aan Biblword hoe hij die moet gebruiken. Aan de aansporing om contact te zoeken met een kerk in zijn stad, geeft hij na een wonderlijke gebeurtenis gehoor: de Biblwordmedewerker schrijft in een chatbericht: ‘Komt allen tot Mij, die vermoeid en belast bent, en Ik zal u rust geven.’ Die Bijbeltekst ziet hij dezelfde dag opnieuw op een gebouw waar hij dagelijks langskomt, maar die nooit tot hem is doorgedrongen. Het is een kerk, en hij gaat die bezoeken. Geruime tijd blijf er chatcontact met Biblword, maar inmiddels heeft Avinash zijn plek in de kerk gevonden.

Kracht en beperking Dit waargebeurde verhaal laat zowel de kracht als de beperking van internetzending zien. De kracht is onder andere: grote aantallen mensen die geen contact met een kerk of christenen hebben, krijgen op een laagdrempelige manier iets mee van Gods Woord. Mensen kunnen op hun eigen tempo onderzoek doen, en contact opnemen als ze eraan toe zijn. Er kan intensieve persoonlijke begeleiding plaatsvinden waarbij afstand geen bezwaar hoeft te zijn. Aan de andere kant laat het zien dat internet alleen niet voldoende is: Avinash had al een positief beeld van het christelijk geloof, omdat nonnen voor hem zorgden toen niemand anders dat deed. De Here God bevestigt Zijn Woord met een droom. Uiteindelijk vindt Avinash zijn geestelijke familie in een kerk in de stad, en is het online contact niet meer nodig.

Het internet kun je zien als de derde revolutie in communicatie. De eerste revolutie was in het Romeinse Rijk, toen internationaal reizen voor het eerst eenvoudig werd.

In die tijd zond God Zijn Zoon naar de aarde, en kon het Evangelie zich snel verspreiden. In de zestiende eeuw nam de boekdrukkunst een hoge vlucht. Voor het eerst werd het geschreven woord voor velen bereikbaar. In die tijd vond de Reformatie plaats, en kwam de Bijbel in handen van gewone christenen. Nu maakt inmiddels ruim de helft van de wereldbevolking gebruik van het internet. Voor het eerst is het mogelijk om van het ene op het andere moment te communiceren met de helft van de wereld die online is. Ik twijfel er niet aan dat de Here God ook deze revolutie gaat gebruiken voor de voortgang van het Evangelie. Daar zien we het begin al van, maar er staat nog veel meer voor de deur.

Een greep van de zendingsactiviteiten op internet: op elk gegeven moment lezen 2.000 mensen de Bijbel via YouVersion, en elke dag delen duizenden mensen de Bijbelverzen die ze lezen met hun vrienden. Elke dag zijn er ruim 40.000 bezoekers op de websites van Jesus.net, waar mensen informatie vinden over het leven met God en de uitnodiging krijgen in gesprek te gaan met iemand van de website. Elke dag zijn er enkele miljoenen die een bericht zien van GlobalRize’s Facebookpagina Biblword.

Toch zijn er ook nog gebieden waar de mogelijkheden

voor internetzending nog nauwelijks gegrepen zijn. Zo is nog niet het antwoord gevonden op de vraag hoe je een christelijk YouTubekanaal met een groot bereik opbouwt. De trend om met filmpjes een verhaal te vertellen dat maar een dag te zien is, vooral via Snapchat en Instagram, wordt ook nog nauwelijks benut om het Evangelie te delen. Zo zijn er, met name op de sociale media, met grote regelmaat nieuwe trends waar vanuit christelijke organisaties niet snel genoeg op ingespeeld wordt.

Nieuwe generatie organisaties Daarom is het nodig dat er een nieuwe generatie organisaties is, die de verkondiging van het Evangelie wereldwijd opnieuw doordenkt vanuit de mogelijkheden van internet. Nieuwe organisaties hebben daarbij ook de flexibiliteit om snel in te spelen op nieuwe ontwikkelingen. Opvallend genoeg spelen een aantal betrekkelijk jonge Nederlandse organisaties een hoofdrol bij deze ‘Zending 2.0’. De ‘Waarom Jezus?’ cursus, ontwikkeld door de EO en later overgenomen door Agapè Nederland, was een van de eerste evangelisatorische cursussen via het internet. Later werd die internationaal overgenomen. De Facebookpagina Biblword van GlobalRize is qua bereik de grootste Bijbelpagina ter wereld. NET Foundation helpt bijbelscholen over de hele wereld om hun curriculum online aan te bieden, om zo veel meer studenten van dienst te kunnen zijn. Jesus.net, met het hoofdkwartier in Nederland, is wereldwijd het belangrijkste netwerk voor internetzending. Ruim vijftig organisaties nemen er aan deel, en er zijn projecten in meer dan 25 talen.

‘Het is nodig dat er een nieuwe generatie organisaties is, die de verkondiging van het Evangelie wereldwijd opnieuw doordenkt vanuit de mogelijkheden van internet’ Ik geloof dat een belangrijke reden dat er zoveel Nederlanders het voortouw nemen, is dat wij ingesteld zijn op meertaligheid. Amerikaanse organisaties denken toch regelmatig met Engels, en hun eigen programma’s, de wereld te kunnen veroveren. Nederlanders zijn zich er sneller van bewust dat het belangrijk is iedereen in zijn eigen taal te benaderen, en ook dat het nodig is vorm en inhoud van wat je brengt aan te passen aan verschillende landen en culturen.

Onlangs reageerde iemand op mijn verhaal over internetzending: ‘Nu weet ik dat we in de laatste dagen leven. Want het Evangelie gaat over alle grenzen heen en bereikt alle volken.’ En inderdaad, de fysieke drempels voor de verspreiding van het Evangelie zijn weggevallen.

Ook in gesloten landen lezen mensen de Bijbel op hun computerscherm. Daar mag het niet bij blijven. Niet voor niets vat GlobalRize zijn visie samen als ‘van Facebook naar kerk’. Maar we leven in een bijzondere tijd met bijzondere mogelijkheden. Laten we er volop gebruik van maken. ◄ DE OOGST

31

Ontmoet

Amsterdam anders A

inspirerende

stochten in wandelingen en fiet

amsterdam

op de planning

Vrijdag 25 november Oude Jodenbuurt 1 Donderdag 8 december Grachtenwandeling Zaterdag 10 december Oude Jodenbuurt 1 Vrijdag 16 december Projectwandeling (aans luitend kerstviering Tot Heil des Volks)

Meer informatie en boekingen

Woensdag 4 januari Amsterdam in WOII

www.ontmoetamsterdamanders.nl

Ja, ik wil een abonnement op De Oogst!

Ik neem een jaarabonnement (â‚Ź 22,50 per jaar) en kies voor welkomstgeschenk nummer: Ik geef een jaarabonnement cadeau (eenmalig â‚Ź 22,50) en ontvang graag het welkomstgeschenk: Ik neem een gratis proefabonnement van drie maanden.

Ik geef iemand een gratis exemplaar van De Oogst cadeau.

1. Gratis wandeling met De Wandelende Tak, www.ontmoetamsteranders.nl 2. Dat jij nog leeft! Het levensverhaal van Rooie Bram, internaatsjongen, drugsdealer en hulpverlener.

3. Eva. Het verhaal een ex-prostituee en haar nieuwe leven samen met God.

Mijn gegevens: M/V

Welkomstcadeaus bij een jaarabonnement

Naam

1

Straat Postcode

Plaats

Telefoon

2

3

Geb.datum E-mail

IBAN-rekeningnummer Datum

Handtekening

Ik ontvang graag de e-mailnieuwsbrief van: Tot Heil des Volks De Wandelende Tak Scharlaken Koord De Sikkenberg Shelter Youth Hostel Ministry

Opgeven kan ook via www.deoogst.nl Deze bon kunt u gratis (zonder postzegel) opsturen naar: Waypoint Urk

Ik geef een cadeau-abonnement of een gratis exemplaar aan: M/V

Naam

Telefoon

Abonneren november 2016.indd 1

32

DE OOGST

Tot Heil des Volks Antwoordnummer 9389 1000 XH AMSTERDAM Aan het einde van het abonnementsjaar wordt uw abonnement automatisch verlengd, tenzij u een maand van tevoren het abonnement opzegt. Cadeauen proefabonnementen worden niet automatisch verlengd.

Door ondertekening van dit formulier geeft u toestemming aan Stichting Tot Heil des Volks (incassant-ID NL97ZZZ405302330000) om een eenmalige of doorlopende incasso-opdracht van het abonnementsgeld naar uw bank te sturen en aan uw bank om deze afschrijving comform de opdracht van Tot Heil des Volks uit te voeren.

Straat Postcode

Waypoint Kampen

Plaats E-mail

Tot Heil des Volks incasseert in de laatste week van elke maand. Als u het niet eens bent met deze afschrijving, kunt u deze binnen 8 weken eenvoudig laten terugboeken door contact op te nemen met uw bank.

26-10-16 14:28

BOEKEN / MATTHIJS GUIJT

Er is hoop!

Kloosterkruiden

Een samenvatting van het Goede Nieuws dat hij tijdens zijn lange bediening heeft verkondigd, zo omschrijft de inmiddels 98-jarige Billy Graham het boek ‘Er is hoop!

Geloof in de Heer Jezus Christus en je zult gered worden’.

De ondertitel verwoordt het fundament van de christelijke hoop. Graham schreef het boek in 2013 (‘The reason for my hope: Salvation’), de Nederlandse vertaling kwam in 2016 op de markt.

Het boek is toegankelijk en gunnend, vol aansprekende voorbeelden. Maar het is tegelijkertijd indringend en radicaal. Gepassioneerd en in allerlei toonaarden bejubelt Graham Gods Geschenk aan de wereld: Jezus de Gekruisigde. Treffend vond ik het zinnetje: ‘Aan het kruis wikkelde God zijn hart in vlees en bloed en liet het vastspijkeren voor onze verlossing.’ Zo ver gaat Zijn liefde!

Alleen het bloed van Jezus Christus reinigt van alle zonden. Door het geloof in Hem wacht ons een eeuwige en heerlijke toekomst. Telkens klinkt daarom de oproep om persoonlijk de toevlucht tot Jezus te nemen.

Confronterend zijn de hoofdstukken waarin het karakter van de zonde en de uiterste consequentie van het afwijzen van Gods reddingsactie aan de orde komen. Het geeft te denken wanneer het zondebesef taant en wanneer zaken die God zonde noemt, steeds vaker worden verzwegen of goedgepraat. De zonde is namelijk springlevend, betoogt Graham. ‘De zonde is onze grootste vijand. En het was de zonde die de Zoon van God aan het kruis nagelde.’

Ook signaleert Graham dat veel kerken zich voegen naar de verlangens van mensen (‘een trendy geloof dat het zelfzuchtige mensen naar de zin maakt’). Maar, waarschuwt hij, christen zijn betekent dat je jezelf overgeeft aan de heerschappij van Jezus Christus, dat je alles opgeeft wat tussen jou en God in staat.

Ten slotte nog een kanttekening bij het boek. Hoewel Graham onze redding louter het resultaat van Christus’ offer noemt, stelt hij herhaaldelijk dat de aanvaarding daarvan afhangt van onze oprechtheid en van ons berouw. Maar – Godzijdank – spreekt de Bijbel andere taal. Zelfs ons aannemen van Jezus of het aanvaarden van Zijn redding, is een genadige gave van God (Efeze 1:3-14).

‘De aarde weigert niet om voor ons gezonde kruiden, natuurlijke vruchten en groenten voort te brengen, maar op één voorwaarde: dat we niet gevangenzitten in lome luiheid en niet door een of andere zotte inbeelding denken dat alle tuinarbeid iets minderwaardig is’, schreef de Benedictijner monnik Walafried Strabo (808-849) ooit. De teksten van deze abt vormen een belangrijke inspiratiebron voor het boek ‘De rijke wereld van de kloosterkruiden’. In dit boek verbinden Tini Brugge en Vanessa van Koppen de eeuwenlange kloostertraditie van koken met kruiden met verrassende recepten waarin kruiden de hoofdrol spelen. De veertig recepten worden opgeluisterd met gedichten, inspirerende verhalen vanuit de stilte van kloostertuinen en wetenswaardigheden over verschillende kruidentuinen in Nederland en Vlaanderen. Het boek is aansprekend vorm gegeven (mooie kleurenfoto’s, verzorgde lay-out, hardcover). Eén van de dingen die Brugge en Van Koppen waarderen in de kloostertraditie is het ‘koken op de adem van de seizoenen’. Daarom zijn de kruiden met bijbehorende recepten gerubriceerd volgens de vier jaargetijden: wonderlijke winter, levenskrachtige lente, kleurrijke zomer en sfeervolle herfst. Voor de selectie van kruiden in hun boek hebben de samenstellers zich hoofdzakelijk gebaseerd op de kruiden die voorkwamen in de kloostertuin van abt Walafries Strabo en op de gewassenlijst (Capitulare de Villis) die Karel de Grote in 812 liet aanleggen als basis voor de kloosters in zijn keizerlijke domeinen.

Hier en daar stuitte ik op uitspraken over de kruidige opbrengsten van onze ‘Moeder Aarde’ die, naar mijn smaak, in de categorie ‘zweverig’ vallen. Ik volsta met één voorbeeld: ‘De blauwe bloemetjes zijn opvallend naar één kant gericht. De hemelsblauwe kleur lijkt een uitnodiging tot verzoening met dat wat groter is dan onszelf?’ Wat echter overheerst is de grote hoeveelheid interessante (historische en culinaire) informatie, de verwijzingen naar Bijbelteksten en de boeiende verhalen rondom de geselecteerde kloosterkruiden.

Van Koppen, de keukenprinses van het schrijversduo, belooft dat haar recepten – soms vertrouwd, soms nieuw – allemaal makkelijk te maken zijn. Wat dacht u van Carpaccio van biet en rammenas? Of van Sallandse kruudmoes? Of van muntyoghurt met watermeloen? Of van lavendelkoekjes? Ik zeg: eet smakelijk!

Billy Graham: Er is hoop!

Geloof in de Heer Jezus Christus en je zult gered worden Omvang 237 pagina’s Prijs 17,50 euro Uitgever Uitgeverij Gideon

Tini Brugge & Vanessa van Koppen: De rijke wereld van kloosterkruiden Omvang 144 pagina’s Prijs 24,99 euro Uitgever Uitgeverij Kok ISBN 978-90-4352-5558

ISBN 978-90-5999-0616

DE OOGST

33

COLUMN / NIESKE SELLES

Als ‘normaal’ niet normaal is…

‘Kom joh, je telefoon op het aanrecht nu. Bedtijd!’ Ik roep mijn elfjarige zoon op om zich los te maken van het kleine beeldschermpje. O, wat trekt dat ding aan hem. Het is zijn eerste. Gekregen op zijn verjaardag vorige maand.

‘Nog even appen dat ik ga slapen!’, zegt zoonlief. En hij weet er weer een minuutje mee te rekken, voor zijn telefoon ook daadwerkelijk op het aanrecht aan de oplader belandt. Ik voel de irritatie al weer opkomen. ‘Dat deed je toch ook niet voor je dat ding had… al je vrienden bellen om te zeggen dat je ging slapen? Kom op zeg!’ En met dat ik het zeg, weet ik dat we nog maar net begonnen zijn aan de media-opvoeding. Ik zucht ervan, want ik zie er tegenop.

Wanneer moet en mag ik mijn kinderen beschermen, door simpelweg te verbieden? Wanneer laat ik de teugels een beetje varen, om henzelf te laten ontdekken wat goed en fout is?

‘Vroeger’ koos ik er als kind soms voor om in de winkel de schappen op te zoeken waar blaadjes lagen met blootafbeeldingen. De plaatjes schokten mij, maar triggerden tegelijk. Ik was volop in ontwikkeling en zocht naar wat er te koop was in de wereld. Om er vervolgens weer hard aan voorbij te lopen, omdat ik vanuit mijn opvoeding wist hoe fout het was. En o wat voelde ik me schuldig… omdat ik het gezocht en gezien had. Die plaatjes…

Onze kinderen kiezen er niet meer voor om het op te zoeken. Door de vele WhatsAppgroepen waar ze deel van uitmaken, komen er dagelijks pikante foto’s of teksten voorbij. En ze hebben het al gezien voordat ze kunnen besluiten of ze het willen zien.

Onze media-opvoeding bestaat niet meer zo zeer uit het weghouden van foute invloeden bij onze kinderen. Wij moeten hen leren onderscheiden wat goed en kwaad is. Wij willen hen leren dagelijks te bidden om bescherming voor alles wat hun jonge, onbevangen geest ziek kan maken. ‘Schep alstublieft in ons een rein hart, o God, en vernieuw een vaste geest in mij!’ Hoe kunnen onze kinderen nog weten wat normaal is, als alles wat niet normaal is, als normaal wordt voorgeschoteld?

OOGST DECEMBER

Vooruitblik

‘Het licht brengt goedheid voort en gerechtigheid en waarheid. Onderzoek wat de wil van de Heer is.’

Efeze 5: 9, 10 Het thema van de Oogst in december is ‘Zie ­Jezus’, omdat dat ook ons verlangen is bij Tot Heil des Volks: dat mensen Jezus gaan zien en Hem leren kennen zodat ze groeien in vrijheid.

Zoals Evelina Jorritsma, haar leven komt in de verkeerde draaikolk. ‘Het einde is een walgelijk, leeg, onveilig, duister leven waarin dagelijks drugsgebruik en prostitutie normaal lijken.’ Hoe ze uiteindelijk uit deze ellende komt en Jezus als haar Verlosser leert kennen aan de Willemsstraat in Amsterdam, leest u in het d ­ ecembernummer.

Ook is er aandacht voor de beelden die wij hebben van Jezus en natuurlijk ontvangt u nieuws over onze projecten.

Het decembernummer ligt D.V. 2 december op de mat.

Ik maak me zorgen… maar bid: ‘Help ons, Vader!’

Nieske Selles werkte jarenlang in het basisonderwijs. Nu is ze in de eerste plaats thuismoeder.

Daarnaast spreekt en schrijft ze over geloofsopvoeding en pleegzorg. Zie ook: nieskeselles.nl

34

DE OOGST

Wilt u De Oogst ook lezen?

Neem dan nu een abonnement of een gratis proefabonnement op De Oogst! Info: www.deoogst.nl of bel ons: 020-3446310.

TOT HEIL DES VOLKS

ADRESSEN, GIFTEN EN TESTAMENT

Tot Heil des Volks

Waypoint Urk

Evangelisatie, hulpverlening en profetisch geluid O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam 020 344 6310 020 420 2394 info@totheildesvolks.nl www.totheildesvolks.nl facebook.com/totheildesvolks twitter.com/thdvamsterdam Bereikbaar: ma.-do. 9.00-16.30 uur (behalve de lunch); vr. 9.00-12.30 uur.

Verslavingzorg en preventie Vliestroom 9, 8321 EG Urk 0527 690 073 info@waypoint-urk.nl www.waypoint-urk.nl twitter.com/waypointurk

De Shelter Youth Hostel Ministry info@youthhostelministry.org www.youthhostelministry.org www.shelterhostelamsterdam.com facebook.com/shelteryouth.hostelministry Shelters twitter.com/shelterams The Shelter City Barndesteeg 21, 1012 BV Amsterdam 020 625 3230 020 623 2282 city@shelter.nl The Shelter Jordan Bloemstraat 179, 1016 LA Amsterdam 020 624 4717 020 627 6137 jordan@shelter.nl

Scharlaken Koord Straatwerk, preventie en hulp­verlening rond prostitutie Barndesteeg 25, 1012 BV Amsterdam 020 622 6897 020 330 2224 info@scharlakenkoord.nl www.scharlakenkoord.nl twitter.com/bewareloverboys Preventiewerk 020 626 0845 info@bewareofloverboys.nl www.preventiescharlakenkoord.nl facebook.com/scharlakenkoord Second Step Tweedehandskleding en accessoires Willemsstraat 39, 1015 HW Amsterdam 020 622 6897 secondstep@thdv.nl www.secondstepshop.nl

CHAP Christelijke hulpverlening bij seksverslaving Goudsbloemstraat 38, 1015 JR Amsterdam 020 420 9203 info@chap-nederland.nl www.chap-nederland.nl www.benikseksverslaafd.n Zowel Different als Chap hebben ook kantoren in Rotterdam, Amersfoort, Meppel en Goes.

Different Christelijke hulpverlening rond s­ eksuele identiteit en relaties Goudsbloemstraat 38, 1015 JR Amsterdam 020 625 6797 info@different.nl www.different.nl

Kringloop Waypoint Vliestroom 21, 8321 EG Urk 0527 239 924 kringloop@waypoint-urk.nl www.kringloopwaypoint.nl facebook.com/kringloopwaypoint

Waypoint Kampen Verslavingszorg en preventie Boven Nieuwstraat 105-1, 8261 HC Kampen 038 331 6660 info@waypoint-kampen.nl www.waypoint-kampen.nl facebook.com/waypointkampen twitter.com/waypoint_kampen twitter.com/thecapekampen Winkel Waypoint Kampen Tweedehandskleding en accessoires Oudestraat 136, Kampen info@waypoint-kampen.nl www.waypoint-kampen.nl

Waypoint Twenterand Verslavingzorg & preventie Amerikalaan 3, 7681 NB, Vroomshoop 0546 714 056 info@waypoint-twenterand.nl www.waypoint-twenterand facebook.com/Waypoint-Twenterand

De Sikkenberg Christelijk recreatiepark Sikkenbergweg 7, 9591 TD Onstwedde 0599 661 144 info@sikkenberg.nl www.sikkenberg.nl facebook.com/sikkenberg twitter.com/sikkenberg

AHA Dagopvang voor dak- en thuislozen O.Z. Voorburgwal 125, 1012 EP Amsterdam 020 627 4422 info@aha-dagopvang.nl www.aha-dagopvang.nl

De Bewaarschool Buurtgericht kinderwerk O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam 020 344 6310 info@debewaarschool.nl www.debewaarschool.nl

Dank voor uw steun Onder dank ontvingen wij in september 2016 de v­ olgende giften: Amsterdammers Helpen Amsterdam 1341,32 Different 1761,54 Bewaarschool - armoedeproject 185,00 Habakuk 5,00 Hulp voor prostituanten (CHAP) 232,50 Kinderwerk “De bewaarschool” 458,61 Kinderwerk - Replay 5,00 De Oogst 64,10 De Sikkenberg 75,00 Sikkenberg VolleyFEST 475,00 Scharlaken Koord Amsterdam 9796,12 Scharlaken Koord Nederland 924,00 Winkel Scharlaken Koord 80,00 Algemeen 19098,93 The Shelter City 10,00 Waypoint Kampen 562,54 Waypoint Urk 4116,50 Youth Hostel Ministry 200,00

---------TOTAAL: € 39391,16

----------

Testament en giften Testament Wilt u onze stichting testamentair gedenken? De tenaamstelling dient te luiden: Stichting Tot Heil des Volks te Amsterdam.

De stichting bezit rechtsgeldigheid en is ingeschreven in het stichtingenregister bij de Kamer van Koophandel, dossiernummer 40530233.

Giften Stichting Tot Heil des Volks Bankrekening 104944 IBAN code: NL34INGB0000104944 De stichting beschikt over een ANBIverklaring.

Giften en abonnementsbetalingen b ­ uiten Europa ABN-Amro te Amsterdam: 4667.85.992 t.n.v.: Stichting Tot Heil des Volks, Amsterdam IBAN code: NL38ABNA0466785992 BIC code: ABNANL2A (Beide codes vermelden) Mochten er in deze publicatie afbeeldingen staan waaraan rechten kunnen w ­ orden ontleend, dan verzoeken we u contact op te nemen met de uitgever.

De Wandelende Tak Stadswandelingen en fietstochten in (de regio) Amsterdam O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam 020 344 6310 info@ontmoetamsterdamanders.nl www.ontmoetamsterdamanders.nl facebook.com/ontmoetamsterdamanders twitter.com/gidsmatthijs

U vindt ons op sociale media DE OOGST

35

36

DE OOGST