De Oogst mei 2018

Maandblad van Tot Heil des Volks | mei 2018 | jaargang 81 | 946

de Oogst SINDS 1855

Dakloze George:

‘Ik ben diep ongelukkig’ FIETSEN VOOR HET FORT!

Doe je mee?

BLIJ!

Over blijdschap in het christelijke geloof

INHOUD

THEMA: BLIJ

6 George is dakloos en hopeloos: ‘Voor mij hoeft het leven niet meer’

10 Amsterdam-pagina’s Met recensies, tips en nieuws van Ontmoet Amsterdam Anders

12 Thema-artikel ‘Blij!’

Over de betekenis van blijdschap in het geloof

16 Nieuws Nieuws en ontwikkelingen rond de projecten van THDV

18 Project in beeld Binnenkijken bij AHA: inloophuis voor daklozen op de Wallen

20 Donateur in beeld Wie zijn de mensen rondom THDV? Waarom steunen zij ons?

22 Geluk in Nederland Hoe gelukkig zijn Nederlanders?

24 THDV-Kerken Samen met de kerk Jezus zichtbaar maken!

Menukaart

voor kerken

De keuken van THDV heeft kerken veel te bieden.

Schuif eens aan en bekijk welke onderdelen voor jouw kerk geschikt zijn.

THDV - wie zie jij?

Binnen de menukaart is het combineren van gerechten altijd mogelijk!

Tot Heil des Volks (THDV) is een christelijke organisatie - opgericht in 1855 - die opkomt voor de meest kwetsbaren in de samenleving: prostituees, verslaafden, dak- en thuislozen, en kinderen in armoede. We zijn een landelijke organisatie met ons zwaartepunt in Amsterdam.

Omdat we het belangrijk vinden dat kwetsbare mensen gezien worden is ons motto ‘Wie zie jij?’

VOORGERECHT Wandeling Wandel mee en ontdek ons werk. >> www.ontmoetamsterdamanders.nl

Dé plek om de ander te zien is aan tafel. Met verhalen uit ons werk willen wij kerken inspireren.

Kerken die ons weer kunnen steunen. Vandaar deze menukaart. Laten we samen aan tafel gaan!

Presentatie Algemene presentatie over het werk van THDV

HOOFDGERECHT

>> www.thdv.nl/kerk

Kerkdienst of thema-avond Met muziek, verhalen van (oud-) cliënten over prostitutie of verslaving, een spreker en audiotheater nemen we je mee in de verhalen van ons werk. Een inspirerend recept voor kerkdienst of thema-avond.

Presentatie of voorlichting THDV verzorgt verschillende presentaties over onder andere ‘Prostitutie & mensenhandel’, ‘Praktisch christen-zijn’, ‘Wie zie jij?’, ‘Seksualiteit: praten met tieners en ouders’ en de workshop ‘Evangelisatie’ (speciaal voor jongeren).

Wandelen met Bram Een wandeling in Amsterdam voor jongeren (1518 jaar) rondom het verhaal van Bram Spreeuw, een ex-crimineel met een bijzonder verhaal.

Bezoek aan Second Step In onze tweedehandswinkel doen ex-prostituees werkervaring op. Bezoek de winkel voor een high tea of lunch en hoor hun hoopgevende verhalen.

Alleen voor vrouwengroepen.

Acties binnen kerk en kring Kom in actie voor kwetsbare mensen in Nederland. THDV gelooft in de kracht van ontmoeting en daagt je uit acties te ondernemen, zoals het organiseren van een high tea, een walk & talk in je buurt, et cetera...

26 Bijbelstudie ds. Gert Hutten Oefenen in lachen

Collecte voor THDV

NAGERECHT Concert Een bijzondere reis langs de rauwheid en hoop die we zien in ons werk. Er is veel ruimte voor muziek van Ronald Koops en band en er zijn verhalen rechtstreeks van het werkveld.

28 Binnenkijken bij Het Fort Verslag van een bijzonder dagje Fort van binnenuit

30 Fietsen voor het Fort THDV organiseert unieke sponsorfietstocht rond Amsterdam

34 Boekbespreking Deze maand boek De buurjongen

TOT HEIL DES VOLKS

REDACTIONEEL: RONALD KOOPS

Blij Het thema van deze Oogst is ‘Blij’. Als ik mijmer over woorden als ‘blijdschap’ en ‘geluk’, dan komen er twee gedachten in me op. Als eerste deze: hoe mooi blijdschap of geluk op zichzelf ook is, het lijkt in onze tijd een doel op zichzelf te zijn geworden. We zúllen blij en gelukkig zijn, zo lijkt het vaak, koste wat het kost. En dus zijn we vaak druk met dingen waar we blij van worden: lekker eten, een goed glas wijn, stedentripje, een mooie film. Op zichzelf mooie dingen om te doen, maar als je ze te vaak doet, kan het zomaar sleur worden en brengt het niet langer geluk, maar verveling en keuzestress. Want als alles te koop en mogelijk is, en je hebt alles al gedaan, wat dan?

Een andere gedachte over blijdschap vind ik in de Bijbel.

Ik ontmoet daar een God die mij persoonlijk kent en mij gelukkig wil maken, dwars door alle pijn en moeite van het leven heen. Hij heeft ons geluk voor ogen, niet ons ongeluk (Jeremia 29) en wie bij Hem hun geluk zoeken, zullen lachen en vrolijk zijn (Psalm 70). Of, zoals David het omschrijft in Psalm 16: ‘U bent mijn Heer, mijn geluk, niemand gaat U te boven.’ Wat een mooi perspectief is dit: ik hoef mijn blijdschap of geluk niet zelf te organiseren, maar ik mag mijn leven, vol mooie en ook moeilijke din-

gen, aan God toevertrouwen en belijden dat Hij ook mijn Vredevorst is en Zijn vrede en geluk aan mij wil geven.

Dan worden zelfs treurende mensen gelukkig genoemd, ‘want zij zullen vertroost worden’. Dan worden mensen die hongeren en dorsten naar gerechtigheid ook gelukkig genoemd, want zij zullen verzadigd worden.

In deze Oogst vind je daarom een aantal verhalen die gaan over geluk in Nederland en over blijdschap in het geloof. Maar we starten met een verhaal van George dat gaat over de andere kant van geluk: diep ongeluk. Want ook dat is helaas realiteit. We mogen als christen weliswaar gelukkig zijn in God, maar tegelijkertijd worden we geroepen om te treuren met de treurenden en ons geluk en onze hoop te delen. ◄ Ronald Koops Hoofdredacteur de Oogst ronaldkoops@totheildesvolks.nl FOTOGRAFIE: RUBEN TIMMAN

DE OOGST

Uitgave Tot Heil des Volks Redactie Matthijs Hoogenboom (eindredacteur) Ronald Koops (hoofdredacteur) Vormgeving, opmaak en druk Buijten & Schipperheijn, Amsterdam i.s.m. Aperta, Hilversum Illustratie cover Roel Ottow Correctie Hannie Tijman

JAARGANG 81 | NUMMER 946 | MEI 2018 Medewerkers Lisa Bac Cornel van Beek Matthijs Goedegebuure Matthijs Guijt Matthijs Hoogenboom Mieke Honing Gert Hutten Ronald Koops Willemieke Kloosterman Arie de Rover Simone Schoemaker Marijke Willems Fotografie / illustraties Arie Ambachtsheer Roel Ottow (illustratie)

Redactie en administratie THDV, O.Z. Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam thdv.nl 020 344 6310 info@deoogst.nl

De Oogst is voor visueel gehandicapten ook verkrijgbaar in gesproken vorm. Nadere informatie bij de CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden te Ermelo.

0341 565 499 Abonnement De Oogst kost € 22,50 per jaar inclusief verzendkosten.

Nieuwe abonnees kunnen zich aanmelden via de coupon elders in dit blad of via thdv.nl

DE OOGST

3

REDACTIE: RONALD KOOPS / FOTOGRAFIE: ARIE AMBACHTSHEER

k u l e G

Gelukkig ben je als je nederig bent, je zult het land bezitten en gelukkig leven in overvloed en vrede.

(Psalm 37) Gelukkig ben je als je zorgt voor de armen; in kwade dagen zal de HEER uitkomst geven. (Psalm 41) Gelukkig ben je als je mag wonen in Gods huis, steeds mag je Hem loven. (Psalm 84) Gelukkig ben je als je je houdt aan het recht en doet wat rechtvaardig is, steeds opnieuw. (Psalm 106) Gelukkig ben je als je ontzag hebt voor de HEER en liefde hebt voor Zijn geboden. (Psalm 112) Gelukkig ben je als je de volmaakte weg gaat en leeft naar de wet van de Heer. (Psalm 119)

4

DE OOGST

e d g u e Vr

Er is vreugde bij allen die schuilen bij U, eeuwige jubel omdat U hen beschermt. (Psalm 5) U wijst mij de weg naar het leven: overvloedige vreugde in Uw nabijheid, voor altijd een lieflijke plek aan Uw zijde. (Psalm 16) De bevelen van de HEER zijn eenduidig: vreugde voor het hart.

(Psalm 19) Laat mijn leven een loflied zijn voor de HEER, de nederigen zullen het met vreugde horen. (Psalm 34) Dien de HEER met vreugde, kom tot Hem met jubelzang. (Psalm 100)

DE OOGST

5

TEKST: RONALD KOOPS

‘Voor mij hoeft het leven niet meer’ George zwerft al tien jaar door Amsterdam

6

DE OOGST

Maak kennis met George, een Engels­man in hart en nieren en een van de vaste gasten van AHA, de daklozen­inloop van THDV. Ooit was hij gelukkig: hij woonde met z’n gezin in Londen en had een prima baan.

Nu is hij naar eigen zeggen diepongelukkig. Hij zwerft al jaren in Amsterdam en is alle hoop kwijt. ‘Ik hoop elke nacht dat ik in mijn slaap sterf. Voor mij hoeft het niet meer, ik zit m’n leven uit.’

DE OOGST

7

Ik ben ooit echt wel gelukkig geweest, maar dat is lang geleden. Ik was getrouwd en we hadden een dochtertje.

We woonden in Londen, waar ik werkte. Ik kom uit een tamelijk grote familie die voor een groot deel ook in Londen woont. Alles ging prima, ik genoot ontzettend van mijn dochtertje en wilde een goede vader zijn, ondanks mijn eigen moeizame jeugd met een afstandelijke vader.

Die had nooit aandacht voor mij en zei alleen regelmatig: “Je moet twee dingen onthouden, zoon. 1. Val me nooit lastig met je problemen. 2. Zet me nooit publiekelijk voor schut met je gedrag.” Mijn ouders kregen hevige ruzie toen ik elf jaar was – ik weet nog steeds niet waarom – en vanaf die tijd hebben ze nooit meer één woord met elkaar gewisseld, althans niet waar ik bij was. Ik heb dat als kind altijd heel beangstigend gevonden. Ook mijn moeder bood niet de veiligheid die een moeder hoort te geven. Zo werd ik maandenlang getreiterd en vernederd door de leraar wiskunde op de middelbare school. Toen hij ontdekte dat wiskunde niet mijn sterkste kant was, begon hij me publiekelijk te vernederen voor in de klas. Dan zei hij bijvoorbeeld mierzoet: “George, wat is het antwoord op vraag 2c?” Als mijn antwoord fout was, begon hij me uit te lachen en de klas lachte dan mee. Maar toen ik thuis aangaf dat ik problemen had op school, gaf mijn moeder niet thuis.

Ik ben maandenlang getreiterd en vernederd door de leraar wiskunde op de middelbare school Het zou heus ook aan mijzelf gelegen hebben, zei ze. Terwijl het getreiter van de leraar steeds heftiger werd – hij sloeg me regelmatig op mijn achterste met zijn schoen – bleef mijn moeder de problemen ontkennen. Pas toen ze toevallig eens de school binnenliep en ik op dat moment

Reactie van Ronald Als journalist heb ik zeer veel mensen gesproken, maar nog nooit eerder heb ik zo’n triest en hopeloos verhaal gehoord als dat van George, die niet met z’n achternaam en foto in de Oogst wil. Zijn familie en vrienden weten namelijk wel dat hij in Amsterdam woont, maar niet dat hij al jarenlang op straat zwerft.

Dat wil hij zo houden. De schaamte over het verloop zijn leven is te groot. George en ik hebben meer dan twee uur gepraat, terwijl we door Amsterdam liepen.

In eerste instantie was hij erg gesloten en wilde hij niet praten over zijn leven. Toen ik aangaf dat elk verhaal uniek – en wat dat betreft waardevol – is, ging hij langzaam overstag. En toen was hij niet meer te houden, hij praatte en praatte. Achteraf zei hij: ‘Ik heb in geen jaren zo uitgebreid mijn levensverhaal verteld. Dat voelt goed, dank je wel.’

8

DE OOGST

er net weer van langs kreeg met de schoen, kwam ze in actie. Ze schold de leraar uit en ik werd acuut van school gehaald.

Huwelijksproblemen Ook in mijn huwelijk heb ik de nodige strijd gehad. Mijn ex-vrouw komt oorspronkelijk uit Duitsland. De eerste keren dat ik haar ontmoette, leek er niets aan de hand, behalve dan dat haar moeder soms wat vreemd kon reageren. Ze probeerde me altijd naar beneden te halen op een of andere manier. De situatie verslechterde toen we, nadat we getrouwd waren, op verzoek van mijn schoonouders naar Duitsland emigreerden als gezin. We zouden dicht bij mijn schoonouders wonen en bij de rest van de familie van mijn ex-vrouw. Hoewel het aanlokkelijk leek, was het vreselijk toen we er eenmaal woonden. Ik zat in een kwetsbare positie: ik moest nieuw werk vinden in

Ook over het geloof hebben we uitgebreid gepraat. Hij gaf aan dat hij niet in een God kan geloven die liefde is.

De brokstukken van zijn leven zijn een te grote blokkade voor hem om te geloven in een liefdevolle God. Wel heeft hij het als goddelijk ervaren toen hij jaren geleden in Duitsland een einde aan z’n leven wilde maken, toen hij was opgenomen. In een tijdsbestek van een kwartier werd hij door drie mensen gebeld. Ze hadden allemaal dezelfde boodschap: ‘Ik moest ineens aan je denken, George. Hoe is het nu met je? Je gaat toch geen gekke dingen doen, hè?’ Toch is hij de hoop op een beter leven compleet verloren.

Aan het einde van ons gesprek heb ik Psalm 13 gelezen met hem, een psalm over diep verdriet en de hoop die er is. Hij vond de eerlijke vragen mooi en zei dat hij in de bibliotheek de psalm nog eens zou lezen. We gaven elkaar een hand. ‘Bid voor me’, zei hij. Bid je met ons mee voor de gebrokenen van hart zoals George?

Duitsland en sprak de taal niet goed. Maar ik liet me niet kisten en ging ervoor: ik volgde taalcursussen, solliciteerde en deed erg m’n best om in te burgeren. Maar het was niet genoeg voor mijn schoonmoeder: ze bleef me naar beneden halen. Ze praatte heel infantiel tegen me en vernederde me regelmatig. Mijn zwager heeft het een keer voor me opgenomen. Boos zei hij tegen haar: “Dat George de Duitse taal nog niet goed beheerst, wil nog niet zeggen dat hij een simpele persoon is. Praat normaal met hem.”

Ook de spanning tussen mijn ex-vrouw en mij werd groter. Van het ene op het andere moment begon ze zich heel typisch te gedragen – gedrag dat mij op een of andere manier altijd naar beneden haalde. Ik vond dat beangstigend, want ik zag dezelfde karaktertrekken als bij mijn schoonmoeder. Zo kon ze plotseling heel nukkig en verdrietig op de bank zitten. Dan vroeg ik: “Wat is er aan de hand?” En dan zei ze: “Dat zeg ik niet, dat weet je zelf wel.” Terwijl ik op zulke momenten echt niet wist wat er zou kunnen zijn. De stemmingswisselingen werden op den duur heftiger. Toen ze in een extreem depressieve periode zat, heeft ze hulp gekregen en is ze onderzocht.

Uit het onderzoek kwam naar voren dat ze een bipolaire stoornis had met zowel depressieve als manische ­perioden. Ik zou je hier uren over kunnen vertellen, maar dat doe ik niet, het is te pijnlijk. Uiteindelijk zijn we gescheiden, een vechtscheiding kan ik wel zeggen. Ze heeft leugens over mij verteld tegenover advocaten en hulpverleningsinstanties. Ook heeft ze de zeggenschap gekregen over onze beide bankrekeningen en al ons spaargeld in een paar maanden tijd opgemaakt. Het cynische toeval wil dat ik uiteindelijk in dezelfde psychiatrische kliniek als mijn vrouw belandde, nadat ik een zenuwinzinking had gekregen van de hele situatie.

Amsterdam Na jaren met veel problemen ben ik mijn heil in Amsterdam gaan zoeken. Eigenlijk ben ik gevlucht voor de problemen die ik in Duitsland had. Ik wilde weg, gewoon weg. Ik hoopte in Amsterdam werk te vinden om te kunnen sparen en even afstand te nemen van de situatie.

Na een jaar zou ik dan terugkeren om in Duitsland een nieuw leven op te bouwen, dat was mijn plan. Maar ook in Amsterdam haalde het ongeluk me in. Ik kon geen werk vinden en belandde uiteindelijk op straat. Ik raakte in een diepe depressie en verwaarloosde mezelf.

Maandenlang zat ik in een depressie en liep murmelend op straat.

Ik waste me niet, schoor me niet en heb maandenlang geleefd van voedsel van een Chinees restaurant dat toentertijd op het Rokin stond. Om een uur ’s nachts werden er altijd twee bakken chinees buiten bij het afval gezet, ik denk voor mensen van de straat zoals ik. Maandenlang zat ik in een depressie en liep murmelend op straat. Ik stonk, had een lange baard en als je me toen tegen was gekomen, zou je geschrokken zijn. Toen ik mezelf een keer bekeek in een winkelruit, schrok ik hevig. Was ik dit?

Deze vieze man met een lange vieze baard? Ik schaamde

me dat ik zo diep gezonken was.

In de jaren daarna begon ik bepaalde plekken in Amsterdam beter te leren kennen. Plekken waar je kunt eten, waar je kunt overnachten, enzovoorts. Elke vrijdag neem ik een douche op De Tweede Mijl aan de Willemstraat. Ik ben regelmatig te vinden bij AHA voor een kop koffie en een maaltijd en ik overnacht in de winter in een voorziening van het Leger des Heils. Mijn haar is kort en ik ben schoon en geschoren. Maar vanbinnen? Vanbinnen huil ik. Ik ben diep ongelukkig. Ik ben ziek van het verhaal van mijn leven, een verhaal van tegenslag op tegenslag, een verhaal van mislukking op mislukking. Mijn hoop is weg en ik zie geen lichtpuntje meer aan het einde van de tunnel. De enige lichtpuntjes die ik in mijn tunnel zie, zijn de lichtpuntjes van een trein die op mij afdendert – de trein van naderend onheil. Nee, ik zal geen einde aan m’n leven maken, maar ik hoop elke avond dat ik die nacht zal sterven in mijn slaap. Of dat ik overdag een ongeluk krijg en doodga. Voor mij hoeft het niet meer, ik zit m’n leven uit. Al tien jaar dool ik rond door Amsterdam. Wat ik doe?

Ik slaap in een opvang en als de opvang dicht is, slaap ik in een bosje aan de rand van Amsterdam, anderhalf uur lopen vanuit AHA. Ik heb een slaapzak, een kussen, een tas met kleren en een dekzeil voor als het regent. Elke morgen verstop ik mijn spullen in dat bos en wandel ik naar het centrum. Vaak ben ik bij AHA voor koffie en een warme maaltijd tussen de middag. ’s Avonds eet ik vaak bij het Leger des Heils. Tussendoor loop ik rond of zit ik in de bibliotheek. Ik luister veel podcast over politiek en psychologie. Dat is m’n leven. Elke dag hetzelfde. Ik zit helemaal klem.

Mijn hoop is vervlogen. ◄

George is vaste gast bij inloophuis Amsterdammers Helpen Amsterdammers (AHA), een project van THDV in hartje Amsterdam. Veel mensen in onze samenleving missen net als George de warmte van een ‘thuis’. Ze voelen zich eenzaam en buitengesloten. Bij AHA bieden we hun een huiskamer, een plek om tot zichzelf te komen en een mogelijkheid om het Evangelie van Jezus Christus te horen.

In Amsterdam leven veel dak- en thuislozen. Mensen die het – om heel uiteenlopende redenen – in de reguliere maatschappij niet redden. Bij veel van deze mensen zijn de problemen al in hun jeugd begonnen. Bijvoorbeeld door emotionele verwaarlozing of een traumatische ervaring. Ze hebben behoefte aan warmte, aanspraak en een plek om tot rust te komen.

AHA is zo’n een plek waar dak- en thuislozen op adem kunnen komen. We bieden hun eten, warmte en gezelligheid. Samen met de gasten zoeken we ook naar mogelijkheden voor een zinvolle dagbesteding. We zoeken mensen die het belangrijke werk van AHA ondersteunen met hun gebed en een financiële bijdrage. Doe je mee?

DE OOGST

9

ONTMOET AMSTERDAM ANDERS

  

MATTHIJS HOOGENBOOM

Ontmoet Amsterdam Anders

THDV organiseert onder de naam ‘Ontmoet Amsterdam Anders’ evenementen in Amsterdam. Omdat we graag de ervaringen met je delen die wij opdoen in ons werk.

Omdat we enthousiast zijn over de mooie stad waar wij werken. Omdat we jou graag ontmoeten.

Donderdag 24 mei: Zie Jezus in Amsterdam ‘Wie zie jij?’ is de vraag die de gids je al wandelend door Amsterdam stelt.

Je hoort over het ontstaan en het werk van THDV onder prostituees, daklozen en toeristen. Lunch in de Shelter.

Vrijdag 15 juni: Wandelen door Joods Amsterdam Een indrukwekkende wandeling langs de Portugese Synagoge, de Hollandsche Schouwburg, het Auschwitzmonument en de Dokwerker. Start in de Hoftuin en lunch in de Shelter.

Kom je met acht of meer personen, dan kun je zelf een datum kiezen.

Info en opgave: ontmoetamsterdamanders.nl

Agenda t/m 3 juni High society: vier eeuwen glamour. 39 levensgrote portretten van grote kunstenaars waaronder de gerestaureerde Marten en Oopjen van Rembrandt. rijksmuseum.nl t/m 17 juni Zondvloed Nu: reflecties in foto’s over de betekenis van het verhaal van de zondvloed vandaag. bijbelsmuseum.nl t/m 30 sept. Joden en het Huis van Oranje: 400 bewogen jaren. Tentoonstelling over de relatie tussen de Oranjes en de Joden in Nederland in het Joods Historisch Museum. jhm.nl 9 mei 12.30 openbare repetitie Concertgebouworkest (gratis) concertgebouw.nl 30 mei 20.00 orgelconcert door Henk Verhoef in de Oosterkerk (gratis) oosterkerk-amsterdam.nl

10

DE OOGST

Tip: Springsnow Aan de Amsterdamse grachten staan meer dan 75.000 iepen die in de maanden april en mei voor een sprookjesachtige ‘lentesneeuw’ zorgen.

Voordat er blaadjes aan de bomen komen, groeien er zaadjes die als witte sneeuw naar beneden vallen en bij een beetje wind door de straten stuiven. Het Springsnowfestival is van 21 april t/m 21 mei. Op springsnow.nl vind je een prachtig filmpje en een wandelroute langs iepen in Amsterdam.

Recensie: Rapenburgerstraat 1940-1945 ‘Toen is in mij het bewustzijn ontwaakt, dat een van de taken van de historicus, de man die schrijft over de mensen van vroeger, is de doden stem te verlenen. De doden moeten kunnen spreken en als men hen het spreken belemmert, dan sterven ze tweemaal.’ Een citaat van Jacques Presser, de auteur van Ondergang: de vervolging en verdelging van het Nederlandse Jodendom 1940-1945. Guus Luijters maakt er zijn levenswerk van om de doden stem te geven. In 2012 verscheen zijn In Memoriam, een meer dan duizend pagina’s tellend monument voor de 17.964 kinderen die in de Tweede Wereldoorlog vanuit Nederland zijn gedeporteerd. Nu heeft hij in Rapenburgerstraat 1940-1945 minutieus in kaart gebracht wie er in die straat – de zwaarst getroffen Joodse straat in Nederland – in de Joodse wijk van Amsterdam woonden en wanneer en hoe zij zijn omgekomen. In het Stadsarchief is tot 17 juni a.s. een opstelling te bezoeken waarin je als het ware door de Rapenburgerstraat en al die gruwelijke gegevens doorloopt. Er is een audiotour en er zijn filmfragmenten van 17 mensen die vertellen hoe het was om na de oorlog weer een leven in Amsterdam op te bouwen.

Mei is de maand van herdenken. Wellicht is het een idee om (als gezin) deze expositie te bezoeken en dan aan de hand van het boek de Rapenburgerstraat door te lopen. Om zo de doden stem te verlenen.

Rapenburgerstraat 1940-1945 Guus Luijters Uitgeefhuis Nieuw Amsterdam € 19,99 Tot en met 17 juni in het Stadsarchief, Vijzelstraat 32 (gratis toegankelijk, op maandag gesloten)

COLUMN / MATTHIJS HOOGENBOOM

Uitsluiting Aan de voet van de Westertoren stoppen we bij het beeldje van Anne Frank. Letterlijk staan we even stil bij de bijna 18.000 Joodse kinderen uit Nederland die in strafkampen werden vermoord. Het minste wat we kunnen doen.

Honderd meter verderop staan we weer stil. ‘We staan hier bij het Homomonument’, zeg ik, de gids.

Drie roze driehoeken achter de Amsterdamse Westerkerk vormen samen dit monument. Ze worden door een lijn met elkaar verbonden en vormen samen een herdenkingsplaats, even groot in oppervlakte als het monument op de Dam. Beide herinneren aan de Tweede Wereldoorlog. Als homo kon je in een strafkamp eindigen met een roze driehoek op je kampkleding.

Een paar – jonge – deelnemers die ik rondleid maken een afkeurend geluid, roepen een krachtterm, doen een stap achteruit.

Ze maken het mij daarmee wel erg makkelijk om een gesprek te beginnen over vooroordelen. De meesten zijn het uiteindelijk wel met me eens dat homo’s niet vies zijn of zo.

‘Maar hoe wisten ze in de oorlog dan dat je homo was?

Bij Joden kan je het nog zien aan het donkere haar…’

Heel snel gaan mijn gedachten terug naar het Joods Historisch Museum. Daar kwam ik begin 2017 in de tentoonstelling ‘Face it: oordelen op ’t eerste gezicht’ boekjes tegen die ik in mijn kinderjaren ook gelezen had.

Boekjes over Joodse kinderen die ‘bekeerd’ worden.

Stereotype Joodse kinderen die altijd een kromme neus en donker haar hadden.

Vooroordelen zijn gelukkig niet voorbehouden aan christenen; posters van pakkenzaak Suit Supply maakten onlangs een hoop reacties los op of over de grens van homohaat. En die waren niet allemaal van christenen. Ik blijf hopen op een radicaal breken met iedere vorm van vooroordeel en uitsluiting. Te beginnen bij christenen. ◄ Matthijs Hoogenboom is gids en c­ oördinator van Ontmoet Amsterdam Anders

FOTOGRAFIE: RUBEN TIMMAN

DE OOGST

11

Een goede bui kan tegen elke regen...

12

DE OOGST

THEMA

TEKST: MATTHIJS GOEDEGEBUURE / BEELD: ROEL OTTOW

Wees blij!

Geloof en blijdschap Het is een van de meest bekende Bijbelse opdrachten: ‘Verblijdt u in de Here te allen tijde!’ Maar wat is dat?, vraagt christenpsycholoog Matthijs Goedegebuure zich af. Is dat blij en enthousiast getuigen van je geloof? Of is het veel meer een keuze om blij en dankbaar te zijn onder alle omstandigheden? En wat als je nou eenmaal niet zo vrolijk of uitbundig van aard bent?

Ik ken iemand die veel lacht. Ik hoor hem altijd al van een afstand. Maar uit mijn gesprekken met hem weet ik dat hij in zijn binnenwereld eenzaam en depressief is. Toch vermoed ik dat alle fysiologische kenmerken van blijdschap aanwezig zijn als hij lacht. Is hij ‘blij’? Ik denk dat een fysioloog, een therapeut en een theoloog deze vraag heel verschillend zullen beantwoorden.

Ook ken ik mensen die zelden lachen, maar zich van binnen vaak intens dankbaar en gelukkig voelen. Zijn deze mensen ‘blij’? Ook hier krijg ik waarschijnlijk weer verschillende antwoorden.

Er zijn ook mensen die oprecht blij lijken te worden van ontberingen, of juist van mooie dingen zoals lekker eten.

Of van bepaalde muziek. Wat is blijdschap?

Als christen-psycholoog zoek ik het toch vooral in onze binnenwereld. Is er in mijn leven een rode draad van dankbaarheid en vrede met mijn omstandigheden ontstaan? En zijn er af en toe ‘piekmomenten’ waarin die blijdschap geuit of gedeeld kan worden met anderen op een manier die bij mij past? Voor de een is dat misschien hard lachen, voor de ander het schrijven van een lief kaartje of appje en voor de volgende een spontane hug of een vrolijke grap. Net zoals liefde heeft blijdschap meerdere uitingen en talen.

Sommige mensen spreken dezelfde ‘blijheids-taal’ en hebben maar een korte blik van elkaar nodig of een icoontje via de app om ‘samen blij’ te zijn. Ze delen het en halen er kracht uit. Anderen worden blij van elkaars werk of creativiteit en kunnen bijna niet stil blijven zitten als ze

elkaars creativiteit zien. En sommigen vinden het moeilijk om een ‘blijheids-verbinding’ te maken. Ze hebben nog niemand ontmoet die van dezelfde dingen blij wordt en dat ook op dezelfde manier uit. Als jij dat bent, dan wil ik je aanmoedigen te zoeken naar geestverwanten. Ze zijn er. Mensen als jij. Ergens op deze bijzondere planeet.

Geloof maakt blij?

Maakt geloven je een blijer mens? Dat is een heel complexe vraag. Niet omdat de vraag op zich ingewikkeld is, maar omdat de vraag allerlei lagen in mij raakt en daarom diverse reacties oproept.

Als getuigend christen wil ik zeggen: zeker! Er bestaat niks waar ik blijer van word dan van het feit dat ik vergeven ben en als kind van de allerhoogste God met anderen op weg ben naar de eeuwige Hemelse Stad. Naar de plaats waar we voor eeuwig met Hem en met elkaar verbonden zullen zijn, zonder enige belemmering. De blijdschap die mij dat onderweg in dit leven geeft, is naar mijn idee nergens mee te vergelijken!

‘We leven in een tijd waarin blij-zijn een soort norm is geworden’ Als sociale wetenschapper moet ik zeggen: er zijn aanwijzingen dat er een verband is tussen geloven en gelukkig voelen, maar dat lijkt vooral naar voren te komen in lanDE OOGST

13

den waar veel ellende is. In landen waar veel welvaart is, lijkt dat verband zwakker. Maar je kunt je natuurlijk afvragen in hoeverre je dit überhaupt wetenschappelijk kunt meten. Want wat meet je: Een gevoel van geluk? Humor?

Lol? Diepe vreugde? Lachen? Dankbaarheid?

Als therapeut zeg ik: ik weet niet of geloven mensen altijd blijer maakt, maar ik zie wel dat mensen die geloven bij tegenslag of verdriet heel erg blij zijn met het houvast buiten zichzelf.

In de jaren negentig ging ik als juniorpsycholoog even afscheid nemen bij een 65-jarige mentor-collega die met pensioen ging. Hij zat in zijn spreekkamer zonder computer in zijn klassieke therapeutenzitje van twee stoelen met daartussen zo’n klein tafeltje waar een vreemd beeldje op stond. ‘Matthijs, ik heb nu veertig jaar met mensen mogen werken als therapeut. En ik ben natuurlijk altijd bezig geweest om mensen te helpen een bepaald houvast in zichzelf te vinden. Dat is therapie. Maar hoe langer ik dit doe, hoe meer ik besef dat het voor veel mensen niet haalbaar is om een houvast in zichzelf te vinden.’ Hij was even stil. Hij wist dat ik gelovig was en we wisten allebei dat zijn woorden daar iets mee te maken hadden. Hij vervolgde: ‘Ik denk dat religie mensen een houvast buiten henzelf kan geven. En misschien is dat wel wat elk mens nodig heeft… Als ik straks meer tijd heb, ga ik misschien toch mijn katholieke wortels weer eens opgraven.’

Zijn woorden zijn me altijd bijgebleven. Zonder dat hij het misschien bedoelde, verwoordde hij voor mij het essentiële verschil tussen seculiere hulpverlening en christelijke hulpverlening: een houvast vinden in jezelf of een houvast vinden buiten jezelf. Is dat niet wat we allemaal zoeken in ons leven? Iets wat waar is, wat sterk is. Iets wat eeuwenlang standhoudt. Iets wat niet afhankelijk is van mijzelf.

Van mijn op- en neergaande gevoel, mijn beperkte denkkracht of mijn wisselende inzet.

Wat een dankbare blijdschap heb ik gezien en gevoeld als iemand houvast vond in Gods beloften in de diepste wanhoop, eenzaamheid, angst of depressie. Ik heb dankbaar gelachen en gezongen met mensen in hun zwartste momenten. Als professioneel hulpverlener kan ik niet iets bedenken wat sterker is dan een houvast buiten jezelf in Gods Waarheid.

Dit komt bij mij als therapeut naar boven bij de vraag: maakt geloven je een blijer mens?

En als kleine rebel in de christelijke wereld is mijn reactie op deze vraag: een blijer mens; moet dat dan per se of zo…?

Blijheid als norm We leven in een tijd waarin blij-zijn een soort norm is geworden. Via Facebook en Instagram maken we elkaar, en vooral de jongere generaties, wijs dat een succesvol leven blij, leuk en gepassioneerd is. Lachende selfies. Grijnzende vriendengroepen. Topfoto’s met gelukkige gezichten.

Leuke momenten. Gij zult het leuk hebben met grijnzende vrienden, dit vastleggen en uw blijdschap verkondigen via social media. Als u dit niet doet, bent u een loser.

Kijk naar alle focus op talent, geluk en voldoening. Als jongvolwassene moet je een beroep vinden waarin je jezelf kunt ontplooien, zodat je de dingen kunt doen waar je blij van wordt.

14

DE OOGST

Ik kom steeds meer tieners en twintigers tegen die depressief, onzeker of ontmoedigd zijn omdat ze niet het geluk of succes hebben dat ze wel om zich heen menen te zien. Laatst zei een twintiger tegen me: ‘Als ik maar even denk iets bijzonders te hebben of te kunnen, zie ik op YouTube duizenden mensen die het nog veel beter kunnen.

Het is onmogelijk nog uniek te zijn.’ Het is erg moeilijk om blij te zijn als het per se moet en als je het ook nog eens moet bewijzen met beelden. En die invloed zie ik in de kerk soms ook terug.

De vreugde des Heren in een selfiecultuur Ik zie in de ondernemerswereld af en toe goeroes voorbijkomen met blije peptalks over positief denken en met grote dromen – goeroes die hun ideeën over succes verkondigen alsof het de ultieme succesmethode is voor iedereen. Als psycholoog denk ik dan: dit werkt voor jou zo omdat je van nature al heel nuchter bent, vrolijk, een grote fantasie hebt en graag praat. Al zou je twaalf keer failliet gaan, dan praat je waarschijnlijk nog steeds zo.

Maar driekwart van de mensen in deze zaal krijgt jouw tips niet voor elkaar omdat het niet bij hen past en voelt zich straks na drie maanden proberen teleurgesteld in zichzelf.

‘Het durven delen van je angst, je schaamte, je fouten, je eenzame verdriet, je wanhoop of twijfels leidt vrijwel altijd tot ruimte, verbondenheid en meer kracht’ In de kerk zie ik dat ook weleens: nuchtere predikers die uitleggen dat zorgen maken zonde is en dat het een Bijbels principe is om blij en dankbaar te leven, want de vreugde des Heren is onze kracht. Wij kunnen niet in iemands hart kijken, maar ik weet wel dat blij en optimistisch zijn voor sommige mensen amper een opgave is. Als ze niet gelovig waren, zouden ze waarschijnlijk net zo blij en positief zijn geweest. Het zou voor hen juist een opgave zijn om wat minder blij te moeten doen. En voor anderen is juist positief leren denken over jezelf en je toekomst een grote opgave.

Soms stoort me het gemak waarmee we anderen soms bijbelse ‘principes’ uitleggen die voor ons zelf erg goed werken omdat ze al redelijk aansluiten bij ons eigen karakter of onze leefstijl. En ik betrap mezelf er ook regelmatig op. Ik geloof dat ik redelijk kan luisteren – of ik nou gelovig of ongelovig was geweest. Het is voor mij niet zo moeilijk om een studie te schrijven over de tekst ‘Ieder mens moet haastig zijn om te horen, maar traag om te spreken’ uit Jakobus 1. Ik kan het prachtig verbinden met de kern van het Evangelie en de principes van Gods Koninkrijk. En als ik even doordraaf, weet ik ook nog uit te leggen dat je manier van praten of luisteren de gezindheid van je hart toont. Nog even en ik kan eruit afleiden of je wel echt wedergeboren bent.

Maar wat voor mij misschien een slootje is om overheen te springen, is voor mijn extraverte gezellige medechristen misschien wel een rivier om over te zwemmen. Een deel van onze toehoorders of lezers vertaalt de principes

kerken is het not done om een verdrietig of wanhopig lied te zingen. Het moet op zijn minst positief eindigen of opgevolgd worden door iets krachtigs of blijmoedigs. Terwijl het zo helpend is als iemand jouw eenzaamheid, jouw strijd weet te vertolken in een lied of een gedicht.

Als er iets is waar ik me als hulpverlener vaak over verwonderd heb, is het wel hoe juist eerlijkheid en kwetsbaarheid kracht en vreugde voortbrengen. Het durven delen van je angst, je schaamte, je fouten, je eenzame verdriet, je wanhoop of twijfels leidt vrijwel altijd tot ruimte, verbondenheid en meer kracht. Het laat mij zien hoe de Heilige Geest juist in de chaos van onze kwetsbaarheden Zijn troostende en helende werk doet. Een verbroken hart geeft Gods Geest de meeste ruimte.

De diepe blijdschap na het delen van kwetsbaarheid of zonde is misschien wel de mooiste blijdschap die er is.

Het is blijdschap met een contrast. Het is de vreugde van een moeder na een pijnlijke bevalling. De diepe opluchting nadat je iemand je geheim hebt toevertrouwd. die we uitleggen in oordelen over zichzelf omdat ze het niet voor elkaar krijgen.

Nuchtere mensen hebben geen idee van wat er allemaal in het hoofd en de gevoelens van gevoelige mensen omgaat. Laat staan in het hoofd van gevoelige mensen met trauma’s en psychisch lijden. En gestructureerde mensen hebben geen idee hoe het is om geen interne klok en tijdsbesef te hebben.

Ik besef ook dat dat niet te voorkomen is. In dit artikel zullen voor sommige lezers ook lastige of zelfs pijnlijke dingen staan. Wat ik bedoel is dat we geen idee hebben hoe moeilijk of makkelijk het voor de ander is om zich te verblijden in de Heer. We hebben allemaal de neiging ons ‘selfie’ als uitgangspunt te nemen: onze blijheidstaal, onze gewoonten, ons eigen gevoelsleven, onze eigen denkstijl. Misschien krijgt de Vreugde des Heren wel veel meer ruimte als we onszelf niet meer als norm nemen, maar de ander per definitie uitnemender achten dan onszelf. En beseffen dat wij misschien de geestelijke en emotionele strijd van de ander helemaal niet aan zouden kunnen.

De kerk en christelijke media kunnen een verschil maken in onze ‘ik heb het zo leuk’-cultuur – juist met ruimte voor het kwetsbare, strijd, de realiteit, verdriet, het lijden. Hier mag je je selfiemasker even afdoen. Hier mag je ‘gewoon jij’ zijn. ‘Ik ben blij dat ik hier niet blij hoef te zijn’, zei iemand ooit tegen me.

Verbrokenheid en vreugde In de kringen waar ik me bevind, mis ik weleens de ruimte voor het moeilijke, het zware, het verdrietige. In sommige

Verblijden als bijbelse opdracht ‘Verblijdt u in de Heer te allen tijd. Wederom zal ik zeggen: verblijdt u!’ (Filippenzen 4:4) Als blijdschap een Bijbelse opdracht is die zelfs dubbel vermeld wordt, moet het wel om iets heel belangrijks gaan. En het zegt me dat er buiten mijzelf een houvast voor blijdschap is. Een houvast dat ik blijkbaar ook kwijt kan raken. Een houvast dat ik steeds weer moet grijpen.

Soms moet ik me eraan vastklampen dat Hij zal voorzien.

En met een glimlach terugdenken aan alle keren in mijn leven dat dat ook zo was. En soms moet ik tegen mezelf zeggen dat ik niet alleen ben, maar dat de vierde Man in het vuur naast me loopt. Soms dat Hij heeft gezegd: het is volbracht. Hoe groot mijn zonden ook zijn. En een andere keer heb ik het nodig om even met de ogen van mijn hart de hemel te zien en het eindeloze geluk waar we op weg naartoe zijn. En soms lukt me dat niet en heb ik een vriend of vriendin nodig die me meeneemt naar Hem. Ik moet glimlachen als ik daaraan denk. ◄

Matthijs Goedegebuure (1968) is al twintig jaar werkzaam als psycholoog en personal coach. Hij is eigenaar van Goedegebuure Consultancy, Goedegebuure Psychologen, TalentAssessment.nl en DGA van Jarsons BV.

DE OOGST

15

DICHTBIJ

NIEUWS / SIMONE SCHOEMAKER

Lentekriebels!

Na een koude en vooral natte winter maakt De Sikkenberg zich weer klaar voor het nieuwe campingseizoen met extra kampeerplaatsen en een springende verrassing voor de kinderen.

We hopen op prachtige voorjaarsweken en -weekenden.

Het Hemelvaartweekend is een sportief weekend met een doldwaze verkleedzeskamp, dauwtrappen en een volleybalwedstrijd. Op zaterdagavond zal er een optreden zijn van Son of a Baptist, een geweldige bluegrassband uit Zwolle ( sonofabaptist.nl).

21 en 28 maart organiseerde THDV voor het eerst twee stiltewandelingen door Amsterdam.

Deelnemers zochten onder leiding van gidsen Matthijs Hoogenboom en Ronald Koops de stille plekjes in de stad op. Op deze plekken van stilte en schepping (zoals hofjes en binnentuinen) werd door middel van reflecterende vragen stilgestaan bij de rust en vrede die God wil geven, te midden van een rumoerige stad. Ook werd er stilgestaan bij het onrecht dat plaatsvindt in de stad en maakten de deelnemers kennis met v­ erhalen

16

DE OOGST

In het Pinksterweekend zullen Gerrit & Sjoeke Lolkema aanwezig zijn. Gerrit zal de samenkomsten verzorgen rond het thema In vuur en vlam. We hebben een fantastische groep muzikanten uit de regio bereid gevonden om ons te begeleiden en als bijzondere verrassing hebben we op zaterdagavond een optreden van Pete McAllen uit Engeland!

Dus natúúrlijk komen genieten op De Sikkenberg!

Welkom! sikkenberg.nl

van onze cliënten. Omdat de laatste wandeling uitverkocht was en de reacties over beide wandelingen erg positief waren, hebben we besloten dit soort stiltewandelingen vaker te organiseren. Hou onze website of Facebook in de gaten!

55+ Special op De Sikkenberg Vakantiepark De Sikkenberg biedt van 2 t/m 6 juli a.s. een midweek aan, speciaal voor 55-plussers. Vlak voor de schoolvakanties is er de mogelijkheid om in ons vakantiepark heerlijk te genieten van rust, ruimte en een ontmoeting met God en met elkaar!

Ons park is gelegen in het prachtige Westerwolde: een unieke streek in Oost-Groningen met vele wandel- en fietspaden en karakteristieke oude dorpen. Tijdens de 55+week is er een gevarieerd programma met tal van activiteiten en een drietal Bijbelstudies met Gerrit Lolkema rondom het ‘Onze Vader’.

Meer info of inschrijven: sikkenberg.nl

THDV – Inspiratiedag voor kerken Op 18 mei a.s. organiseren THDV en de Noorderkerk een inspiratiedag over de kracht, de geschiedenis en de theologie van het kerkgebouw.

Bezoekers gaan na lezingen door dr. F.A. van Lieburg en dr. P.J. Visser de stad in om verschillende kerken in het centrum van Amsterdam te bezoeken en inspiratie op te doen. Zoals in de Jeruzalemkerk waar ds. B.J. van der Graaf toelicht hoe de gemeente door middel van culturele activiteiten een relatie legt met de buurt.

De dag wordt afgesloten met het uitwisselen van ervaringen zodat deelnemers met concrete ideeën naar huis gaan. Zo hopen we eraan bij te dragen dat de vele kerkgebouwen in Nederland iets van Jezus zichtbaar maken.

Ronald Koops verzorgt de muzikale omlijsting. Opgeven kan via thdv.nl/kerkendag.

THDV werkt samen met Boost Gospelfestival Op Tweede Pinksterdag, 21 mei, vindt de tweede editie van het Boost Gospel Festival plaats!

Op dit festival in Oost-Nederland speelt THDV (Tot Heil des Volks) een belangrijke rol. THDV deelt haar eigen verhaal door middel van sprekers en workshops. THDV heeft oog voor groepen mensen die door de samenleving aan de kant worden gezet. “Wie zie jij?” als je een dakloze ziet? Of iemand die in de prostitutie werkt? Heb jij oog voor kinderen in armoede? Of iemand uit je omgeving die verslaafd is... Boost zet in op ontmoeten. Ontmoeten van de ander en ontmoeting met God - vaak juist door die ander heen. THDV en Boost zien uit naar deze inspirerende samenwerking en de ontmoeting met jou!

Vanuit het succes van vorig jaar met 2500 bezoekers wil de organisatie van Boost een nieuwe editie opzet-

ten van het festival. Door middel van gevarieerde muziek, inspirerende sprekers en ruimte voor ontmoeting hoopt het festival recht te doen aan de doelstelling: Een plek bieden waar volop de ruimte is om God en elkaar te ontmoeten. Het Boost Gospel Fes-

tival wordt gehouden aan de rand van het Zandstuvebos in Den Ham (OV).

Het vindt plaats op Tweede Pinksterdag, 21 mei 2018. De nadruk ligt op laagdrempeligheid. Daarom is zelfs de toegang gratis! boostgospelfestival.nl

KERK SINDS 1855

Het kerkgebouw, wat moet je ermee?

In samenwerking met de Noorderkerk organiseert THDV op vrijdag 18 mei 2018 in Amsterdam een symposium over ‘de kracht van het kerkgebouw’. ’s Morgens is er een samenkomst in de Noorderkerk. Sprekers zijn prof. dr. Fred van Lieburg (hoogleraar religiegeschiedenis aan de VU) en dr. Paul Visser (missionair predikant van de Noorderkerk). Van Lieburg zal een lezing houden over geschiedenis en gebruik van het kerkgebouw in Nederland.

Visser maakt het onderwerp concreet en geeft een toelichting zijn missionaire werk in de Jordaan en de Noorderkerk als ‘Huis voor de ziel’. In de middag is er een keuzeprogramma in diverse kerken in het centrum van Amsterdam die op verschillende manieren zijn opengesteld voor het publiek. Het belooft een boeiende dag te worden voor leidinggevenden in de kerk, leden van missionaire commissies en geïnteresseerden. Meer info en opgave: www.thdv.nl/evenementen

DE OOGST

17

PROJECT IN BEELD / TEKST: RONALD KOOPS / BEELD: MARGRIET ALBLAS

In de rubriek ‘Project in Beeld’ laten we via een foto het werk van de verschillende projecten van THDV zien.

18

DE OOGST

Waar zijn we: AHA, Oudezijds Voorburgwal 125, Amsterdam Wat zien we: AHA-vrijwilliger Maaike is in gesprek met Freek, een buurtbewoner en vaste bezoeker van het inloophuis.

Bij de productie van deze Oogst hoorden we dat Freek zondagavond 8 april is overleden op de leeftijd van 82 jaar. Het team van AHA is blij dat hij jaren­lang kind aan huis is geweest bij AHA. Meer over dit project: Midden op de Wallen in ­Amsterdam staat het pand van Amsterdammers Helpen Amsterdammers (AHA). Elke dag, van maandag t/m zaterdag, komen er 30 tot 40 dak- en thuislozen voor een kop koffie of thee, een gesprek of een spelletje. Om 12.30 uur wordt er een warme maaltijd geserveerd en wordt er iets van het Evangelie gedeeld. Het werk wordt mogelijk gemaakt door donateurs die dit project financieel ondersteunen en 18 vrijwilligers die wekelijks eten inzamelen en om de beurt present zijn in Amsterdam om koffie te schenken en te koken.

DE OOGST

19

ACHTERBAN / TEKST: RONALD KOOPS / FOTO: SJAAK NOTENBOOM

Wie zijn de mensen rondom THDV? Waarom steunen zij ons?

Hoe staan zij in het leven? We zoeken ze op en stellen ze in deze rubriek voor.

‘ We willen prostituees een stem geven’ Wendy (l) en Anja

Anja Rijkers en Wendy Visser zijn al meer dan vijftien jaar hartsvriendinnen. Ze zijn kort na elkaar tot geloof gekomen en in dezelfde evangelische gemeente beland, waar ze samen ingedeeld werden om kinderwerk te doen.

den praten we er weleens over hoe je het gesprek over seksualiteit met je dochters aangaat. Men weet dat wij, Wendy en ik, hier veel mee bezig zijn en daar open over zijn.’

Het contact tussen de twee vrouwen groeide uit tot een diepe vriendschap. Een van hun gedeelde passies is het maatjeswerk dat beiden doen voor Scharlaken Koord (SK).

Wendy: ‘Dat betekent dat je oploopt met een vrouw die in een uitstapproject zit bij SK. Vaak ontstaat er een vriendschappelijke basis. Samen doe je leuke dingen of bied je juist een luisterend oor.’

Anja: ‘Ook kun je als maatje helpen op praktisch gebied, op het gebied van werk, huis of regelingen aanvragen bij de gemeente. De vrouw die ik begeleid komt ook regelmatig hier. Ze eet dan lekker mee of speelt een spelletje met mijn meiden. Op zulke momenten draait ze volledig mee in ons gezin. Ons gezin staat daar ook voor open en stimuleert me ook in dit werk. Ook hebben we met onze oudste meiden van 17 en 16 jaar vaak gesprekken over prostitutie of seksualiteit, ook waar ons maatje bij zit.’

Wendy: ‘Wij hebben ook zulke gesprekken. Voor onze kinderen is het een goede bewustwording om zo open over deze zaken te praten. Ons maatje vertelt ook vaak wat ze heeft meegemaakt.’

Anja: ‘We hebben klasgenootjes van onze meiden ook weleens meegenomen met wandelingen door Amsterdam. En met moeders van vriendinnen van onze mei-

Vrouwendag Wendy: ‘Onze gemeente, De Shelter in Haarlem-Noord, heeft ook eens een keer een spetterende vrouwendag georganiseerd. De dag was bedoeld voor vrouwen uit onze gemeente en vrouwen buiten onze gemeente. Daarom hebben we een aantal vrouwen vanuit SK uitgenodigd en vanuit de voedselbank.’

Anja: ‘Ons doel was de vrouwen echt te verwennen en te laten nadenken over het stukje Goud dat God in je heeft gelegd, dit te leren zien bij jezelf én de ander, en van daaruit te gaan wandelen.

Wendy en ik zijn zelf op latere leeftijd tot geloof gekomen en we zagen het als een uitdaging om juist vrouwen buiten de kerk de kerk in te krijgen. Om die twee werelden bij elkaar te brengen. Daarom hadden we een mooi thema, goede sprekers en interessante workshops die ook niet-kerkelijke vrouwen zouden aanspreken. Bij nietkerkelijke vriendinnen merk ik namelijk dat er vaak een bepaald beeld is van christenen die naar de kerk gaan.

Maar als je ze uitnodigt voor een dag als deze waar ze geïnspireerd en uitgedaagd worden, krijgen ze wellicht een ander beeld, waarmee je een opening hebt voor mooie gesprekken en verbinding creëert.’

20

DE OOGST

Anja Rijkers (45) is getrouwd met Dennis en moeder van vier dochters. Daarnaast doet ze de administratie van het familiebedrijf dat ze samen met haar man runt en is vrijwilliger bij Scharlaken Koord.

Woonplaats: Spaarndam Kerkelijke achtergrond: evangelisch Wendy Visser (44) is getrouwd met Jan en moeder van drie dochters. Jan heeft een eigen visserskotter, Wendy is als vrijwilliger betrokken bij de voedselbank en bij Scharlaken Koord.

Woonplaats: IJmuiden Kerkelijke achtergrond: evangelisch

Vormend Wendy: ‘Het vrijwilligerswerk dat we doen is best vormend voor Anja en mij. Ik moet eerlijk zeggen dat ik in het verleden helemaal niet veroordelend ben geweest naar prostituees toe. Daarom kon ik ook heel makkelijk in dit werk stappen denk ik.’

Anja: ‘Zelf heb ik negatieve ervaringen op seksueel gebied. Door deze donkere periode ben ik gaan zoeken naar het ‘waarom’ en na vele omzwervingen ben ik na járen tot geloof gekomen en uiteindelijk genezen van alles wat stuk was. Ik vermoed dat hier mijn roeping voor zoekende en kwetsbare vrouwen vandaan komt. Prostituees zijn vrouwen voor wie ik me wil inzetten. Het is erg belangrijk dat ze gezien worden, zonder oordeel. Dat we beseffen dat er achter iedere vrouw een groot verhaal zit.

Maar ook in mijn omgeving ga ik vaak het gesprek aan: dit gebeurt er in Nederland en laten we dat met elkaar toe?’

Wendy: ‘Vanuit die gesprekken die Anja en ik vaak hebben, zijn de wandelingen ontstaan. We hebben al diverse vrouwen uitgenodigd voor een wandeling van THDV langs de projecten. En elke keer maakt dat weer indruk.’

Anja: ‘Ook bij onze vrouwendag van de gemeente hebben we vrouwen uitgenodigd om te wandelen in Amsterdam.

Ik wil namelijk dat ze anders gaan kijken naar deze problematiek. Dan is deze wandeling waar je ook Second Step bezoekt een mooi middel om erin te duiken en met elkaar het gesprek aan te gaan.’

Geraakt Wendy: ‘Geregeld raken mij dingen in het werk als ­maatje, je bent zelf tenslotte ook moeder. Als ik jongere vrouwen tref achter de ramen, denk ik: dit had mijn dochter kunnen zijn, of het had mijzelf ook kunnen overkomen, toen ik aan het puberen was. Zoals ik net ook al zei, heb ik nooit veroordeling gevoeld naar deze vrouwen toe, maar ik ontdekte dat ze heel anders zijn dan “op afstand”. Vroeger hield ik toch wat afstand ten opzichte van prostituees.

Maar als je meer leest over de problematiek, je erin verdiept en de vrouwen ontmoet, dan kom je geweldige vrouwen tegen die ook heel sterk kunnen zijn. Zodra je echt met ze in contact komt, valt elke blokkade weg.’

Anja: ‘Ik zeg weleens tegen andere vrouwen: probeer eens buiten je veilige bubbel te stappen en vragen te stellen aan mensen die heel anders zijn dan jij. Vandaag las

ik een column van Matthijs Hoogenboom in de Oogst. In die column stelt hij de vraag: “Hoe lang is het geleden dat je iemand hebt gesproken die totaal anders in het leven staat? En hoe ben je toen het gesprek aangegaan? Gesloten of juist open?” Het is belangrijk dat we als christen het gesprek aangaan met mensen die totaal anders in het leven kunnen staan. We hoeven niet bang te zijn.’

Wendy: ‘Ook bij de opvoeding is het belangrijk om open het gesprek te beginnen met je kinderen. Ik ben blij dat we in ons gezin wat dat betreft ook open kunnen praten. We praten met elkaar over de problematiek van loverboys, het gedrag van onze kids op social media, enzovoorts.’

Anja: ‘Wij proberen dat ook. We bespreken ook trends onder jongeren zoals sexting en grooming. Kinderen moeten hierin begeleid worden. Het is een kwestie van de juiste vragen stellen aan pubers. Alleen als je het gesprek aangaat en verbinding zoekt krijg je contact. We zijn als christen tenslotte het zout van de aarde. Zout geeft pas smaak als je het vermengt met de cultuur waarin je leeft.

Het is nutteloos als het op een hoopje blijft liggen.’ ◄

Word donateur van THDV! SINDS 1855

Steun THDV en help ons om kinderen in armoede, vrouwen in de prostitutie en mensen die leven met een verslaving op weg te helpen naar een mooie toekomst. Word nu donateur vanaf € 5 per maand en ontvang een blijk van waardering van ons!

- stadsgids ‘Amsterdam Anders’ van Matthijs Hoogenboom - cd ‘Herademen met de Psalmen’ van Ronald Koops - armbandje ‘Waardevol’

Doe jij ook mee?

Ga naar thdv.nl of bel 020 344 6310

DE OOGST

21

THEMA

TEKST: CORNEL VAN BEEK

Geluk in Nederland Nederland staat – net als vorig jaar – op de zesde plek in de ranglijst ‘gelukkigste landen ter wereld’. En volgens de geluksmeter van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is de score van de gemiddelde Nederlander 7,1.

Maar het aantal daklozen en depressieve mensen neemt toe.

Wat is geluk? En is het te meten?

Geluk is hetzelfde als in je broek plassen. Iedereen kan het zien, maar alleen jij voelt het. Ik weet niet of deze uitspraak helemaal waar is, maar er zit wel iets in. Geluk is moeilijk meetbaar. De vraag ‘Hoe voel je je?’ is misschien wel de vraag die de meeste leugens uitlokt. Ondanks dat geluk zo lastig te vatten is, maken onderzoekers zich er wel druk over. Ze doen allerlei pogingen om te meten hoe gelukkig wij zijn.

Bofferds Zo blijkt uit onderzoek dat Nederland, net als vorig jaar, op de zesde plek staat als het gaat om de gelukkigste

22

DE OOGST

landen ter wereld. Dat wij zulke enorme bofferds zijn, blijkt uit het World Happiness Report, een wereldwijd onderzoek dat volgens goed gebruik jaarlijks wordt gepubliceerd. De onderzoekers omschrijven geluk aan de hand van factoren als: gelijke verdeling van welvaart, sociale verbondenheid, vertrouwen in de samenleving en de overheid, kwaliteit van de zorg, en vrijheid.

Geluksmeter Ook het CBS doet onderzoek naar geluk. Op de website is zelfs een zogenaamde geluksmeter te vinden. Daarmee kun je eindelijk te weten komt hoe je je nu echt voelt.

Het gemiddelde voor Nederland is een 7,1. Je kunt in de geluksmeter eerst kijken hoe gelukkig jij zou moeten zijn volgens het standaardmodel. Het begint bij je provincie.

‘Nederland staat op de zesde plek als het gaat om de gelukkigste landen ter wereld’ Het gelukscijfer van mensen uit Zuid-Holland ligt volgens het model bij voorbaat al 0,1 punt lager dan het landelijk gemiddelde. Als ik vervolgens mijn geslacht en leeftijd invoer (man, 24 jaar), schiet het perspectief gelukkig omhoog naar een 7,4. Niet slecht. Mijn opleidingsniveau voegt daar ook nog eens 0,1 aan toe. Volgens het CBS zou ik met een 7,5 gelukkiger moeten zijn dan de gemiddelde Nederlander.

Geld Met deze wetenschap durf ik het wel aan om mijn persoonlijke geluksmeter in te vullen (via www.cbs.nl/nl-nl/ onze-diensten/innovatie/project/geluksmeter). De eerste vraag gaat over geld. Op een schaal van 1 tot 10 moet ik mijn tevredenheid aangeven. Ook de tweede vraag gaat over geld: hoe ik mijn financiële toekomst zie. De derde en vierde vraag gaan over mijn dagelijkse bezigheden en mijn gezondheid. Dan komen nog veiligheid, sociaal leven, de buurt en de overheid. Uiteindelijk scoor ik een 7,0. Nét beneden gemiddeld. Maar dat zal wel liggen aan mijn ontevredenheid over de buurt en de overheid, ik heb pas nog een boete gehad omdat ik mijn vuilnis verkeerd heb geloosd. Mijn eigen schuld dus.

Verdriet Volgens onderzoek scoort Nederland dus prima. Tegelijkertijd zijn er ook verdrietige cijfers. Het aantal daklozen neemt jaarlijks toe (CBS). Volgens cijfers van het Trimbos-instituut leidt 1 op de 15 jongeren aan een depressie.

Stichting 113 Zelfmoordpreventie meldt dat het aantal zelfdodingen ieder jaar toeneemt. Jaarlijks doen 94.000 mensen in Nederland een poging om zichzelf te doden.

Hoe zijn deze cijfers te rijmen met de positieve uitslagen van het onderzoek naar geluk? Blijkbaar is de toestand in andere landen nog vele malen zorgelijker. Of geven mensen niet altijd een eerlijk antwoord op de vraag: ‘Hoe voel je je?’

‘Jaarlijks doen 94.000 mensen in Nederland een poging om zichzelf te doden.

Hoe zijn deze cijfers te rijmen met de positieve uitslagen van het onderzoek naar geluk?’

Cijfers zeggen dus lang niet alles. Een gemiddelde voor Nederland zegt weinig over jouw en mijn eigen geluksgevoel. De bekende drieslag geloof, hoop en liefde wordt door alle Nederlanders op een heel andere manier beleefd. Een groot deel van onze landgenoten heeft hele-

maal niks met het geloof en zal daar dus ook geen kracht uit kunnen putten. Terwijl een agnost soms al heel gelukkig kan zijn met het idee dat er ‘iets’ is wat over hem of haar waakt. En een christen kan soms zelfs bij de grootste tegenslag Hem nog loven.

Om maar een voorbeeld te noemen: SGP-stemmers en RD-lezers blijken volgens het SCP enorm veel geluk in hun leven te ervaren. Tegelijkertijd zijn ze bijzonder weinig optimistisch over de samenleving. ChristenUniestemmers en ND-lezers zitten op beide schalen een beetje in de middenmoot. Politieke voorkeur, geloof en favoriete krant blijken dus ook indicatoren te zijn voor de beleving van geluk.

Luieren Natuurlijk is ook welvaart en financiële voorspoed een belangrijke indicator. In de laatste zeventig jaar is er in Nederland veel ten goede veranderd. De banenmotor draaide op volle toeren en de inkomens stegen vrijwel ieder jaar. En lukt het niet om je eigen broek op te houden? Dan staat de verzorgingsstaat voor je klaar om je op te vangen. Nee, niet in een hangmat, waarin de burger lekker zou kunnen luieren, maar in een vangnet: voor de gevallen die niet worden opgevangen door familie of kerkelijke gemeente.

De voorspoed was sinds de Tweede Wereldoorlog ongekend. Mensen kopen sindsdien allemaal leuke dingen die het leven makkelijker maken: een auto, een telefoon, een televisie, een stofzuiger, een elektrische wasmachine, een broodrooster, een computer, een iPad en een tweede auto. De levensverwachting stijgt. Buitenlanders kijken jaloers naar onze ziekenhuizen. En trouwens ook naar ons pensioenstelsel. Om nog maar te zwijgen over onze opleidingen. Die zijn meer dan ooit toegankelijk voor mensen van elke komaf. Dat klinkt veelbelovend.

Toch moest ik ineens denken aan het spreekwoordelijke land der blinden, waar eenoog koning is. Een treffend gezegde. Want inderdaad, als alle mensen om je heen stekeblind zijn, dan ben je al ontzettend blij als je ook maar iets ziet. Maar als jij die ene bent die maar één oog heeft en de rest er twee heeft, dan voelt dat bepaald niet lekker. Zo is het ook met welvaart en geluk. Dat meet je af aan de mensen om je heen. Als je hetzelfde bezit als je buurman, dan lijkt jouw welvaart minder bijzonder en lijken al die leuke dingen voor de mensen ineens heel gewoon.

Parel Beter is het om je blik niet op de buurman te richten en niet op de leuke dingen voor de mensen, maar op het hiernamaals en op het Koninkrijk van God. Want zodra het zwaartepunt van ons leven na de dood komt te liggen, komt geluk in een heel ander licht te staan. Dan richten we ons op de uitbreiding van Zijn Koninkrijk. Dan verbleekt onze welvaart en begint de parel van grote waarde te blinken. ◄

Cornel van Beek is medewerker van de SGP-fractie in de Tweede Kamer.

DE OOGST

23

Menukaart

voor kerken

De keuken van THDV heeft kerken veel te bieden.

Schuif eens aan en bekijk welke onderdelen voor jouw kerk geschikt zijn.

Binnen de menukaart is het combineren van gerechten altijd mogelijk!

VOORGERECHT Wandeling Wandel mee en ontdek ons werk. >> www.ontmoetamsterdamanders.nl Presentatie Algemene presentatie over het werk van THDV

HOOFDGERECHT

THDV - wie zie jij?

Tot Heil des Volks (THDV) is een christelijke organisatie - opgericht in 1855 - die opkomt voor de meest kwetsbaren in de samenleving: prostituees, verslaafden, dak- en thuislozen, en kinderen in armoede. We zijn een landelijke organisatie met ons zwaartepunt in Amsterdam.

Omdat we het belangrijk vinden dat kwetsbare mensen gezien worden is ons motto ‘Wie zie jij?’

Dé plek om de ander te zien is aan tafel. Met verhalen uit ons werk willen wij kerken inspireren.

Kerken die ons weer kunnen steunen. Vandaar deze menukaart. Laten we samen aan tafel gaan!

>> www.thdv.nl/kerk

Kerkdienst of thema-avond Met muziek, verhalen van (oud-) cliënten over prostitutie of verslaving, een spreker en audiotheater nemen we je mee in de verhalen van ons werk. Een inspirerend recept voor kerkdienst of thema-avond.

Presentatie of voorlichting THDV verzorgt verschillende presentaties over onder andere ‘Prostitutie & mensenhandel’, ‘Praktisch christen-zijn’, ‘Wie zie jij?’, ‘Seksualiteit: praten met tieners en ouders’ en de workshop ‘Evangelisatie’ (speciaal voor jongeren).

Wandelen met Bram Een wandeling in Amsterdam voor jongeren (1518 jaar) rondom het verhaal van Bram Spreeuw, een ex-crimineel met een bijzonder verhaal.

Bezoek aan Second Step In onze tweedehandswinkel doen ex-prostituees werkervaring op. Bezoek de winkel voor een high tea of lunch en hoor hun hoopgevende verhalen.

Alleen voor vrouwengroepen.

Acties binnen kerk en kring Kom in actie voor kwetsbare mensen in Nederland. THDV gelooft in de kracht van ontmoeting en daagt je uit acties te ondernemen, zoals het organiseren van een high tea, een walk & talk in je buurt, et cetera...

Collecte voor THDV

NAGERECHT Concert Een bijzondere reis langs de rauwheid en hoop die we zien in ons werk. Er is veel ruimte voor muziek van Ronald Koops en band en er zijn verhalen rechtstreeks van het werkveld.

24

DE OOGST

THDV en jouw kerk Wie zie jij als je naar een prostituee kijkt? Wie zie jij als je naar een zwerver kijkt? Jezus zegt: ‘Alles wat je voor hen doet, doe je voor Mij.’ Voor THDV is dit al sinds 1855 leidraad bij alles wat we doen. Geïnspireerd door Jezus leggen wij ons niet neer bij gebrokenheid en onrecht in de Nederlandse maatschappij, maar zetten we ons in voor mensen aan de rand van onze samenleving. Zo bezoeken we prostituees op hun werkplek, zoeken we verslaafden op en ondersteunen we kinderen die opgroeien in armoede. We ontvangen daklozen en toeristen bij ons ‘thuis’. We zien elke dag de gebondenheid van verslaving, prostitutie of armoede en elke dag willen we vertellen van vrijheid en een nieuw begin!

Het contact met kerken is hierbij voor ons onmisbaar en…

THDV en kerken hebben elkaar veel te bieden! Zo nodigen we bijvoorbeeld graag groepen uit voor een wandeling langs onze projecten of een bezoek aan onze tweedehandswinkel Second Step waar vrouwen die uit de prostitutie zijn gestapt werkervaring opdoen. Maar denk ook eens aan het organiseren van een mooi concert in jouw kerk, een event voor jongeren of een maaltijd bij onze daklozenopvang. Daarnaast heeft THDV ruime ervaring in het werken met kwetsbare groepen – een ervaring die we graag met kerken delen. Denk hierbij aan het omzien naar anderen, het geven van praktische hulp, het zien van kwetsbare groepen in je eigen woonplaats, het opzetten van sociale ondernemingen of programma’s tegen kinderarmoede.

Verder hebben we sprekers voor de zondagmorgendienst.

En mooie presentaties met verschillende thema’s zoals ‘Prostitutie en mensenhandel’, ‘Verslaving en preventie’ of ‘Praktisch christen-zijn’. Jongeren, ouderen, Bijbelkringen, vrouwenclubs of oudstenraad, voor elke groep is er een aanbod. Samen kunnen we een beweging op gang brengen van mensen die Jezus zien en door Zijn ogen de mensen om hen heen zien.

THDV gelooft in samenwerking met kerken en komt daarom met een nieuw aanbod voor de kerken. Hiernaast vind je onze menukaart met een helder overzicht van alle ‘gerechten’ die THDV te bieden heeft. Laat je inspireren, kom langs in Amsterdam of nodig ons uit. Er zijn genoeg ingrediënten beschikbaar om een mooie maaltijd samen te stellen en aan tafel te gaan!

Meer informatie vind je op onze site thdv.nl/doe-mee/ thdv-kerken of neem contact met ons op via communicatie@thdv.nl

Wie zie jij als je naar een dakloze kijkt?

Wie zie jij als je naar een prostituee kijkt?

Wij zien mensen. Wij zien Jezus.

Wie zie jij?

COLUMN / LISA BAC

De glazen pot Onder de bar in het café van de Shelter Jordan staat een glazen pot. Je moet ernaar zoeken, want hij staat een beetje verscholen. De pot was een spontaan idee tijdens een stafmeeting geweest – om getuigenissen vanuit de Shelter op te schrijven en te verzamelen in een glazen pot. Om elkaar onderling te bemoedigen, te ondersteunen en te zien hoe God aan het werk is in de hostels.

Maar, zoals met veel goede ideeën, raakte de pot in de vergetelheid. Op een keer kwam ik hem bij het opruimen tegen. Er zaten zo’n vijftien briefjes in. Ik was nieuwsgierig en las ze allemaal. Het waren verhalen over mooie ontmoetingen. Kleine gesprekjes, maar gekoesterd, opgeschreven en bewaard. Na een paar briefjes viel het me op dat alle briefjes hetzelfde handschrift hadden. Aan de datums te zien was de schrijver al een poosje gestopt met schrijven. Want niemand deed er nog iets mee. Toch?

‘Hij bracht hem in herinnering hoe Hij al die tijd voor hem had gezorgd’ Op een avond kwam een van de stafleden het café binnen. Hij was ingeroosterd om te evangeliseren. Maar de altijd vrolijke knul zat in zak en as. Hij worstelde erg met negatieve gedachten. “Heer”, bad ik, “help hem!

Richt zijn gedachten weer op U!” Ineens kreeg ik een idee. Ik rende de keuken in, schoof wat spullen aan de kant en zette met een plof de glazen pot op de bar. “Ga dit maar lezen!”

Hij las. En hij huilde. Het waren zijn eigen briefjes, door iedereen vergeten. Maar God vergat ze niet. Hij koesterde de schrijver en zijn woorden. En bewaarde ze voor een speciaal moment. Hij bracht hem in herinnering hoe Hij al die tijd voor hem had gezorgd. Het klinkt een beetje gek, maar ik hoop dat mijn leven mag zijn als die glazen pot - vol van Gods verhalen, waarin Hij Zijn goedheid, trouw en genade laat zien.

Hij laat niet los wat Hij ooit begon! ◄

Lisa Bac is online marketeer en hostel supervisor bij Shelter Hostel Amsterdam.

FOTO: RUBEN TIMMAN

DE OOGST

25

BIJBELSTUDIE / TEKST: DS. GERT HUTTEN

Leer lachen!

Als je met behulp van een website of concordantie zoekt naar de woorden vreugde, blijdschap, vrolijkheid, verheugen, verblijden of lachen in de Bijbel zul je verbaasd zijn hoe vaak deze woorden in de Bijbel voorkomen. God is een God van vreugde en blijdschap. Die in de hemel is gezeten, lacht.

Veel mensen ervaren weinig vreugde in hun leven. De Bijbel roept ons op om je te allen tijde te verblijden. Laat de Heer uw vreugde blijven; ik zeg u nogmaals: wees altijd verheugd (Filippenzen 4:4).

Zomaar wordt er in de kerk tegen oppervlakkige blijdschap gewaarschuwd. Ik zou het om willen draaien. Een kerk waar geen ruimte is voor blijdschap, lachen en genieten is een oppervlakkige kerk.

‘De vrucht van de Geest is (…) blijdschap’ (Galaten 5:22) Er is wat dat betreft veel schijnvroomheid. Geloven heeft weinig te maken met ernstig en somber door het leven gaan. Hoe kan het dat sommige christenen bekendstaan om hun zwartgalligheid?

Het lijkt soms alsof we hele delen van de Bijbel missen.

Alsof er een gat in het Evangelie zit. Het thema Vreugde hoort bij het abc van de Bijbel.

Toen de Heer het lot van Sion keerde, was het of wij droomden, een lach vulde onze mond, onze tong brak uit in gejuich (Psalm 126:1-2a) Geintje Blijdschap heeft in de Bijbel alles te maken met genade.

Het Hebreeuwse woordje voor genade is ‘chen’ en dat woordje is in het Jiddisch verbasterd tot gein. Genade heeft alles te maken met gein. Pas als je de genade kent, krijg je een lach op je gezicht. Helaas geven sommige mensen de zonden nog te veel eer. Ook in het Grieks liggen genade (charis) en vreugde (chara) heel dicht tegen elkaar aan. God wil dat jij je onuitsprekelijk verheugt in Zijn heerlijke genade.

26

DE OOGST

Humor Het woordje humor komt van het woordje humus en humus betekent aards. Lachen heeft alles te maken met aards zijn. Je bent een mens, een aardling. Wat is het belangrijk om af en toe eens flink om onszelf te lachen.

Relativeer jezelf. Je bent maar een mens. Neem jezelf alsjeblieft niet al te serieus.

Van beneden af gezien ziet alles er misschien wat zwart uit. God tilt ons steeds weer boven dit aardse bestaan uit en geeft ons zo altijd weer hoop en perspectief. Hij tovert in alles een lach op ons gezicht.

En over de aarde gesproken. Veel christenen zijn bekeerd tot God, maar ze zijn nog niet geland op aarde. Ze zweven maar wat rond en zweven tussen hemel en aarde.

Ze zijn letterlijk soms ook maar hoogdravend zweverig.

Ze spreken over de meest mooie dingen terwijl het maar weinig met het gewone leven te maken heeft. Het echte leven is vaak weerbarstiger dan al die mooie waarheden.

De eerste bekering is de bekering tot God, de tweede die tot de aarde. God zet je pardoes weer op de aarde neer en wil dat je gelooft met je voeten in de modder. In de humus alleen leer je wat ware humor is…

‘Humor is geen kwestie van karakter maar van geloof’ (Anselm Grün) Rauw Van de vaak gebroken en kapotte mensen die wij mogen helpen, leren we hoe rauw het bestaan kan zijn. Wat is eerlijkheid belangrijk. Het leven is niet makkelijk. Maar al te snel kun je de boel overschreeuwen of over-lachen.

Tegelijkertijd horen we wonderlijk mooie verhalen van vrouwen die uit de prostitutie bevrijd worden, jongeren die niet meer verslaafd zijn of kinderen die loskomen uit de spiraal van armoede. Soms zomaar ineens gegrepen door God, soms na een langdurig traject van herstel.

‘Ik wil jullie Mijn vreugde geven, dan zal jullie vreugde volkomen zijn’ (Johannes 15:11) Het geeft enorm veel vreugde en blijdschap als we mensen zien veranderen. Waar ik mij het meest over verwonder, is dat God altijd blijft en deze mensen nooit in de steek laat. Ook als het niet lukt of als er een terugval is, blijft Hij komen met Zijn liefde en zorg. Als wij het laten afweten, daalt Hij af en gaat naast ze zitten. Daar kan ik om lachen, en ook om huilen. Misschien is dat wel de vreugde waar de Bijbel het over heeft: de vreugde dwars door alles heen is de lach met een traan.

Het Koninkrijk van God is geen zaak van eten en drinken, maar van gerechtigheid, vrede en vreugde (Romeinen 14:17).

Vreugde en verdriet Petrus leert een wonderlijke les. ‘Verheug u hierover, ook al moet u tot uw verdriet nog een korte tijd allerlei beproevingen verduren. Zo kan de echtheid blijken van uw geloof – zoveel kostbaarder dan vergankelijk goud, dat toch ook in het vuur wordt getoetst…’ (1 Petrus 1:6-7a).

Vreugde en verdriet hebben alles met elkaar te maken.

Verdriet verdiept de vreugde, en de vreugde verdiept het verdriet. Als je de vreugde kent van het geloof voel je nog beter de pijn die er nu nog is. Als je het verdriet proeft, dan snap je nog veel beter hoe groot de vreugde is van het geloof. Het is dus helemaal niet óf lachen óf huilen.

‘De stad van God is een stad van blijdschap.

En die blijdschap is de onverwoestbare vreugde van Christus’ (John Piper) Wat zou het mooi zijn als er meer wordt gelachen, dat christenen bekendstaan om hun humor. Vreugde en blijdschap zijn, als het goed is, zichtbaar. Geniet van het leven dat God je geeft. Geniet van jouw jeugd. Geniet van jouw vrouw. Het zijn opdrachten uit de Bijbel. Wat is jouw vreugde? Leer lachen! ◄

COLUMN / ARIE DE ROVER

De auwste zoon Op de sociale media zie ik regelmatig zo’n filmpje langskomen. Een aantal wachtende buspassagiers krijgen bij de halte gezelschap van een man die langzaam en zachtjes in zichzelf begint te lachen. Als een trage dieselmotor lijkt zijn sonore lach op gang te komen, maar al snel nemen het volume en de lengte van de lachsalvo’s toe. Zijn blijheid blijkt besmettelijk te zijn. Na aanvankelijke schroom en kleine glimlachjes durven steeds meer omstanders toe te geven aan de drang om mee te lachen. Zo aanstekelijk werkt lachen.

Ik geloof echt dat een blijmoedige uitstraling een verhoogde blijheid zaait. Maar niet altijd. Soms valt het blije zaaigoed op harde rotsbodem. Uitbundige blijdschap kan zelfs woede opwekken. Zo ben ik weleens (schuimbekkend) vermaand om die brede glimlach per direct van mijn gezicht te laten verdwijnen. De leerkracht scheikunde kon mijn practical joke, waardoor een klein brandje uitbrak, niet echt waarderen. Iets ouder en wijzer geworden begreep ik haar boosheid wel. Mijn jeugdige overmoed had tot een heus drama kunnen leiden. De boosheid in reactie op mijn ongepaste blijheid was terecht.

‘Vaders blijdschap deed hem pijn, zijn rechtvaardigheidsgevoel was sterker dan zijn liefde’ Dat ligt iets anders voor die ene broer. Toen hij aan het einde van zijn werkdag thuiskwam, bleek zijn vader het grootste dorpsfeest ooit te hebben georganiseerd.

De jongen trof een overweldigend groot feest aan met allemaal blije mensen. Toen hij de reden van de party hoorde, ontplofte hij. Zijn jongere broer, die jaren geleden was vertrokken met het door hem opgeëiste deel van de erfenis, was berooid en met hangende pootjes weer teruggekomen. Hun vader kon zijn geluk niet op en uitte zijn blijdschap met een uitbundig feest. De oudste was woedend. Vaders blijdschap deed hem pijn.

Zijn rechtvaardigheidsgevoel was sterker dan zijn liefde en dus voelde hij geen enkele reden om blij te zijn. Ik heb het idee dat veel mensen daar last van hebben. ◄

Arie de Rover is coach.

DE OOGST

27

TEKST: MIEKE HONING / FOTO’S: HET FORT

Uit het dagboek van Het Fort

Handen uit de mouwen!

Voor 400.000 Nederlandse kinderen is armoede een dagelijkse realiteit. Met langdurige begeleiding en liefdevolle aandacht geven medewerkers kinderen het steuntje in de rug dat ze nodig hebben om van hun leven een succes te maken. Maar hoe ziet dat er in het dagelijks leven uit?

Coördinator Mieke Honing hield maakte verslag van een ­bijzondere dag Fort van binnenuit.

‘Vandaag is het NLdoet. Samen met 24 (!) vrijwilligers sta ik vandaag te schilderen en klussen om Het Fort nog mooier en beter te maken. Aan mij de eervolle taak om het oude folie van het raam af te krabben. Daardoor sta ik gedurende een uur tijdens het krabben naar buiten te kijken. Voor ons pand is een grote parkeerplaats. Mensen lopen langs onze ramen op weg naar het winkelcentrum even verderop. Kinderen die op het plein of de speeltuin verderop gaan spelen komen langslopen, met de voetbal onder hun arm. Sommige kijken mij verbaasd aan, andere spieken nieuwsgierig naar binnen om te zien wat er achter al dat raamfolie voor een ruimte tevoorschijn komt. Soms lukt het even een vriendelijke glimlach los te krijgen of groet mij een buurtbewoner. Ik zwaai vrolijk naar Wahit, een jongen die we regelmatig tegenkomen

28

DE OOGST

bij buurtactiviteiten. Hij slingert met zijn fiets en daagt zijn vrienden uit. Even later hoor ik hoe een blikje door de openstaande nooduitgang de hal in wordt geslingerd en het daaropvolgende harde gelach van de ‘daders’. Zo gaat het wel vaker hier in de wijk. De jongens willen aandacht.

Helaas vragen ze dat vaak op een negatieve manier en leveren hun pogingen alleen maar een hoop gemopper op.

Ik loop even naar de jongens toe die voorzichtig naar binnen lopen. ‘Hoi Wahit, hoe is het?’ ‘Goed hoor, mevrouw.’

‘Wat kom je doen?’ De jongens wilden weleens weten wat wij aan het doen zijn hier. Ik leg hun uit dat we meedoen aan NLdoet en de lokalen aan het schilderen zijn. En vraag ze vervolgens wat zij deze middag gaan doen. ‘Buiten hangen’, zegt een van de mannen, terwijl hij slurpt uit zijn blikje Sinas. Je ziet de verveling in de ogen van de jongens. Ze willen gewoon iets leuks meemaken. Dus een

dan weer een zoethoudertje en moet ze zich maar zien te redden? Welke boodschap geef je je kind dan mee? blikje ergens naar binnen gooien zorgt weer voor even wat vermaak. De mannen hebben door dat hier vanmiddag niet heel veel lol te trappen valt en taaien af. Hopelijk blijft het droog en kunnen ze even lekker voetballen.

Blowtje Ik pak mijn krabber weer op en stort mij weer op het ellendige folie dat echt heel hardnekkig vastgeplakt zit op het raam. Terwijl ik sta te zwoegen, rijdt de ene na de andere automobilist voor ons raam om daar zijn auto te parkeren. Niet dat je hier parkeren mag, maar dan hoeven ze niet zo ver te lopen naar de coffeeshop die hier letterlijk om de hoek zit. Uit de auto’s stappen voornamelijk jongemannen in trainingspakken. Even een blowtje halen en weer door. Soms zitten er ook kinderen in de auto’s. Ook in de auto die nu voorrijdt. Voorin zit een klein meisje. Een jaartje of vier, net als mijn eigen zoontje. Ze heeft een spits en bleek gezichtje. Ze likt aan een softijsje. De drie jongemannen stappen uit de auto en laten het meisje alleen achter. Ze lijkt het niet zo bijzonder te vinden en concentreert zich op haar ijsje. Wie zijn die mannen? Haar vader en ooms? Of een oudere broer met zijn vrienden? Hoe gaat het straks verder als ze weer wegrijden, schiet het door mijn hoofd. Gaan ze naar huis toe, waar de mannen hun wiet roken tot ze high zijn? Is het meisje daarbij? Krijgt ze

Mijn hart breekt een beetje als ik dit kostbare meisje zie zitten. Ik hoop dat er thuis iemand is die haar opwacht.

Een moeder, een zus, een lieve buurvrouw, die haar een dikke knuffel geeft, een kopje warme thee zet en die met haar samen een potje kwartet gaan spelen. ◄

Mieke Honing is projectmanager van Het Fort, een project in Amsterdam-Noord van THDV. Het Fort is er speciaal voor kinderen uit gezinnen die het financieel niet breed hebben. Daarom zijn er aan deelname aan Het Fort geen kosten verbonden. Het Fort is financieel afhankelijk van donaties en fondsen. Help jij ons mee om de kinderen van Het Fort te helpen? Op de volgende pagina lees je meer over een speciale actie: Fietsen voor Het Fort. Doe FOTO: PAULINE MELLEMA mee! Zie ook hetfort.org

DE OOGST

29

REDACTIE

Fietsen voor Het Fort!

Op zaterdag 2 juni a.s. organiseert Tot Heil des Volks een actiedag voor Het Fort met een fietstocht, optredens met ­lofliederen door Ronald Koops en een Amerikaanse picknick.

De dag zal plaatsvinden in Waterland – het relatief onbekende, maar schitterende achterland van Amsterdam.

Het idee voor deze dag ontstond bij de voorbereidingen van deze Oogst die het thema Blij! meekreeg. De redactie koos dit thema omdat er reden is om blij te zijn en omdat we de grote ‘heilsfeiten’ - Pasen, Hemelvaart en Pinksteren - recent hebben gevierd of binnenkort gaan vieren.

We hebben een God die leeft en die regeert als Koning en door Zijn Geest. Omdat er in de wereld en in het persoonlijk leven van veel mensen veel is wat het tegendeel lijkt te bewijzen, is het goed dat we feesten hebben die ons hieraan herinneren. Het voorjaar waarin de natuur ontluikt, is een mooi en levend bewijs van Gods goedheid.

Daarom organiseren we in deze tijd van het jaar een fietstocht door Waterland.

Waterland Matthijs Hoogenboom, een van de organisatoren van deze dag: ‘Ik weet nog goed de eerste keer dat ik met mijn vrouw door Waterland fietste. Het was op een Hemelvaartsdag. Het was maar twintig minuten fietsen

30

DE OOGST

met onze rug naar Amsterdam en we wisten niet wat we zagen. Op de dijk bij Durgerdam, die vol staat met historische houten gevels in allerlei kleuren, heb je prachtig zicht op het Buiten-IJ, het Markermeer en de stad.’

Sinds die tijd heeft Matthijs een aantal keren kleinschalige fietstochten georganiseerd voor de achterban van THDV. Deze keer pakken we het groter aan.

Picknick In Uitdam staat de boerderij van de familie Hoogendoorn.

Al een paar jaar geleden bood mevrouw Hoogendoorn gastvrij de mogelijkheid aan om met groepen de boerderij aan te doen. Een grote Amerikaanse picknick rond de boerderij wordt waarschijnlijk het hoogtepunt van de dag. Het is de bedoeling dat alle deelnemers iets lekkers meenemen om op die manier te vieren dat God voor ons zorgt. Samen delen zet ons stil bij God die Zichzelf met ons deelt.

Schrijf je nu in! thdv.nl/evenementen

Samen zingen Een aantal Waterlandse kerkjes openen hun deuren, niet alleen voor koffie- en toiletstops, maar vooral om in lofzang God te eren. Ronald Koops, pianist, zanger en hoofdredacteur van de Oogst: ‘Ik zie ernaar uit om in die schitterende kerkjes te spelen en te zingen. Ook al staat je hoofd totaal niet naar een blije dag, zingen kan je daar­ boven uittillen. Ondanks alles wat om te huilen is, is God het waard om Hem lof te geven.’ Gedurende de dag zal ook het werk van THDV onder de aandacht worden gebracht.

Fietsen Omdat we rekenen op veel aanmeldingen, fietsen we niet in een grote groep. We starten in Amsterdam-Noord met koffie en iets lekkers. Parkeren is daar geen probleem, dus eigen fietsen meenemen behoort tot de mogelijkheden. Wie met de trein komt, kan een fiets huren op Amsterdam-Centraal. Deelnemers krijgen bij de start een boekje mee met een duidelijke beschrijving van de route

met knooppunten en informatie over het gebied. Dit geeft ook de mogelijkheid om deze dag als gezin te beleven. De pauzes en de picknick zijn wel gezamenlijk. De fietstocht is ongeveer dertig kilometer.

Ontmoeting Het is voor medewerkers van THDV een steun in de rug om de achterban te ontmoeten. Deelnemers worden – hopelijk – bemoedigd door de sfeer, de liederen en de verhalen uit het werk van THDV. Tijdens de dag zamelen we geld in voor de verjaardagen van de kinderen van Het Fort. Met een donatie van € 25,- maak je het mogelijk om een verjaardag van een van de kinderen te vieren.

Wanneer? Zaterdag 2 juni van 10.00 tot 17.00 uur.

Voor wie? Iedereen die THDV een warm hart toedraagt en dertig kilometer kan fietsen.

Ga je mee? Zie voor meer informatie: thdv.nl/fietsenvoorhetfort

DE OOGST

31

RECENSIES / REDACTIE MATTHIJS HOOGENBOOM

De seksuele revolutie Onlangs wilde een Duitse topambtenaar het Duitse volkslied aanpassen: het woord ‘Vaterland’ moest plaatsmaken voor ‘Heimatland’. De NS spreekt hun passagiers niet meer aan als ‘dames en heren’ maar als ‘reizigers’. Diversiteitsambtenaren in verschillende Nederlandse gemeenten maken zich hard voor de aanleg van gaybrapaden. In Canada belde een trotse vader naar de oma van de zojuist geboren baby. ‘Is het een jongen of een meisje?’ ‘Dat laten we het kind zelf beslissen.’

Met dit soort nieuwsberichten zitten we midden in de thematiek van De seksuele revolutie, het boek van de Duitse, rooms-katholieke sociologe Gabriele Kuby (2012). Tijdens een privé-audiëntie bij de inmiddels emeritus-paus Benedictus XVI bood ze hem het boek aan. Uitgeverij De Blauwe Tijger verzorgde in 2017 een, helaas niet geheel foutloze, Nederlandse vertaling. Logischerwijs schrijft Kuby vanuit de Duitse context, waardoor sommige namen of situaties de Nederlandse lezers minder bekend zullen voorkomen.

Kuby tekent protest aan tegen de genderideologie (‘gendermainstreaming’) waar steeds meer Europese samenlevingen van in de ban zijn geraakt. Ze signaleert dat er op bovennationaal niveau (EU, VN) invloedrijke en rijke LGBTI-lobbygroepen actief zijn die het traditionele waardensysteem rondom seksualiteit (de Bijbelse scheppingsorde) afbreken. Hun agenda draait, aldus Ruby, niet om tolerantie, maar om de bevoorrechting van niet-heteroseksuele minderheden. Wie zich daartegen verzet, wordt weggezet als homofoob, racist of vijand van mensenrechten. De deregulering van seksuele normen begint met seksuele voorlichting (‘indoctrinatie’) op scholen. Kuby spreekt van een cultuurrevolutie: wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Allerlei taboes

32

DE OOGST

op het terrein van seksualiteit worden doorbroken, het nieuwe taboe is echter het verdedigen van de traditionele, christelijke standpunten.

De seksuele revolutie is een moedig boek en gaat lijnrecht in tegen de heersende tijdgeest.

Ik heb het bovenal gelezen als een krachtig pleidooi vóór sterke gezinnen, vóór huwelijkstrouw, vóór de bescherming van het ongeboren leven en vóór de door God bedachte scheppingsorde.

Met instemming citeer ik Antoine Bodar, die op de achterflap van het boek schrijft: ‘Waar het ideaal van de verbinding tussen man en vrouw in huwelijk en gezin tanend is, daar volgt verwildering die de menselijke orde verstoort.

Want wie wind van vergendering zaait, zal storm van chaos oogsten.’ / Matthijs Guijt De seksuele revolutie: de vernietiging van de vrijheid uit naam van de vrijheid Gabriele Kuby Uitgeverij De Blauwe Tijger € 24,50

God wil bij mensen wonen Een nieuwe kinderbijbel wordt in ons gezin altijd met belangstelling ontvangen.

De kinderen bladerden dan ook met interesse door God wil bij mensen wonen. De illustraties werden goed bekeken. Ze lachten om Adam die van een waterval glijdt en vroegen zich af of er in de Bijbel echt over een draak wordt gesproken. De illustraties gaven dus genoeg aanleiding om eens door te praten en – niet te vergeten – door te lezen.

Bij het lezen en luisteren vallen een paar dingen op. Zo worden er bekende, maar ook een heel aantal onbekende delen van de Bijbel verteld, waardoor kinderen met beide kennismaken. Bij de selectie van de verhalen is geen enkel genre overgeslagen. In het navertellen worden verschillende stijlen gehanteerd.

Het taalgebruik is fris en eigentijds: wat komt Maria dichtbij als ze haar spullen pakt om op reis te gaan naar Jeruzalem of Bethlehem. Tegelijk leverde het bij ons als ouders bij enkele vertellingen wel opgetrokken wenkbrauwen op: een zekere eerbied voor God en Zijn Woord zouden wij liever anders vormgeven. De invalshoek van het vertellen zelf en de verhaalkeuze geeft soms verbazing: waarom wordt na de zondeval niet verteld over de machtige belofte van God dat er een Verlosser komt? En daaruit voortvloeiend: welke theologische basis ligt er onder de keuzes en inhoud van de vertellingen? In een interview in het Reformatorisch Dagblad zegt Jeannette Wilbrink-Donkersteeg, de eindredacteur, over het schrijven van deze kinderbijbel: “Verder luidde de opdracht: blijf zo dicht mogelijk bij de tekst, maar zorg er wel voor dat de geschiedenis gaat leven voor kinderen.” Daarin zijn de auteurs geslaagd: de kinderen luisteren zeer geboeid als we uit deze kinderbijbel voorlezen. En het mooie van een aantal kinderbijbels in huis is dat je ze afwisselend kunt

lezen. Daarom zien we deze kinderbijbel als een aanwinst. / Willemieke Kloosterman

God wil bij mensen wonen Ria Borkent, Arie Kok e.a.

Uitgeverij Mozaïek € 29,99

Leven in Christus Veel christenen leven volgens Hans Burger, universitair docent Systematische theologie aan de Theologische Universiteit Kampen, met een Jezus van het verleden. Hun geloof versmalt zich tot ‘Jezus is voor mijn zonden aan het kruis gestorven’. En dat, vindt Burger, is jammer. Gelovigen die verbonden zijn aan ‘de opgestane Heer Die nu leeft en Die komt’ zijn ‘smeerolie in de machine van onze maatschappij’. Als je bij Jezus vooral denkt aan vergeving van je zonden, kan dit een verrijkend boek zijn. Wie weleens iets van – bijvoorbeeld – Tom Wright gelezen heeft, zal veel bekends tegenkomen. / MH

Leven in Christus: over de betekenis van het verhaal van Jezus Hans Burger Uitgeverij Van Wijnen € 27,50

Gevonden door liefde Mijn kennis van het geloof van hindoes was erg gering, tot ik het boek Gevonden door liefde ging lezen.

In dit boek lees je het bekeringsverhaal van Rahil Patel. Hij vertelt hoe hij van hindoe christen is geworden. Patel heeft als swami (hindoepriester) veel invloed binnen de hindoecentra. Maar de boodschap die hij brengt, heeft hemzelf steeds minder te zeggen. Op een dag wordt hij gevonden… door de liefde van Jezus.

Het boek geeft een uitgebreide inkijk in het geloof van hindoes, maar vertelt nog meer over de kracht van Gods liefde. Juist die rode draad maakt dat je het boek uit wilt lezen. / WK

Rahil Patel Gevonden door liefde Uitgeverij Kok € 19,99

Ondanks de zwaartekracht Een hele tijd na het verschijnen van Het Pauperparadijs is Suzanna Jansen terug met een boek over Steffa Wine (een balletdanseres), Cor van Eesteren (architect) en daarmee verweven haar eigen levensverhaal. Het Pauperparadijs was een groot succes – in theater Carré aan de Amstel wordt in juli de musical uitgevoerd – en ook met haar nieuwe boek bewijst Jansen dat ze goed schrijven kan.

Mede door haar is vlot leesbare (familie)geschiedenis tot gemeengoed geworden. Zelfs voor iemand als ik die niets met ballet heeft, is dit een boeiend boek.

De levensgeschiedenis van Van Eesteren daarentegen, een van de mannen achter het Algemeen Uitbreidingsplan waarmee Amsterdam vanaf 1949 in omvang verdubbelde, interesseerde mij des te meer. Wie dit helemaal niets zegt, moet het boek gewoon lezen. En daarna het gloednieuwe Van Eesterenmuseum aan de Sloterplas bezoeken. Succesvol uitje verzekerd! / MH

Ondanks de zwaartekracht Suzanna Jansen Uitgeverij Balans € 19,99

veel in je leven in een ander perspectief. De meimaand leent zich hiervoor en wie wil kan goed terecht in Ze doen ons niets, een prachtig uitgevoerd lees- en kijkboek, goed geschreven en vol kleurenfoto’s.

Als boek een genot, het verhaal afschrikwekkend. / MH

Ze doen ons niets: vervolging en deportatie van de joden in Nederland 1940-1945 Carry van Lakerveld en Victor Levie Uitgeverij Boom, € 25,--

Als ik kijk naar U Dat is de titel van de debuut-cd van Nathalie Booij (oud-medewerker Waypoint Twenterand). Met deze cd heeft ze een mooi en intiem product afgeleverd, zowel qua tekst als qua arrangementen en muziek. Haar doel is – als christen – echtheid terug te brengen in onze maatschappij, door naar Hem te blijven kijken. Dat werkt ze uit in twaalf mooie liedjes over hoop (Meer dan verwacht, Als ik kijk naar U), aanbidding (U straalt), heerlijkheid van God in gebrokenheid (Sta op en schitter) en andere thema’s. Met medewerking van onder meer Frank van Essen en Eric Lagerström. Een aanrader! / Ronald Koops

Nathalie Booij – Als ik naar U kijk Ecovata EGP 348 www.nathaliebooij.nl

Ze doen ons niets Zo nu en dan moet je weer even in de geschiedenis duiken om te beseffen wat de Joden in de Tweede Wereldoorlog werd aangedaan. We mogen dat echt niet vergeten. Het maakt je meer mens als je dit leed tot je door laat dringen, want het zet DE OOGST

33

BOEKBESPREKING / MATTHIJS HOOGENBOOM

THDV wil je helpen de verbinding te leggen met de onbekende ander. Film en literatuur leggen de gedachtewereld van die ander bloot. In deze rubriek bieden we je ter inspiratie kijk- en leeservaringen.

Boek: De buurjongen Auteur: Jan Siebelink Over de auteur: Jan Siebelink (1938) werd geboren in Velp. In 1975 debuteerde Siebelink, die leraar Frans was op een middelbare school, met Nachtschade. Zijn grote doorbraak kwam met Knielen op een bed violen in 2005. De overkant van de rivier, Engelen van het duister, Margje en ook De buurjongen hangen hier allemaal nauw mee samen.

‘Ik denk dat ik het einde en de dood kan bezweren door te schrijven. Het is ondenkbaar dat als ik midden in een roman zit, de Here mij wegneemt, dat kan niet. Dat ik niet meer van deze wereld ben, dat is toch ontzettend erg. Het is onverdraaglijk om nog een herinnering te zijn.’ – Jan Siebelink

Momenteel ligt in de boekhandels een boek dat je zou willen kopen omdat het er zo mooi uitziet: De bloemen van Jan Siebelink. In al zijn romans zijn ze er: de bloemen en planten die als stille getuigen het decor vormen voor de door Siebelink zo knap gecomponeerde verhalen. Ik heb de indruk dat nogal wat gelovigen moeite hebben met Siebelink. Heeft dat te maken met zijn flamboyante verschijning die ongemak oproept? Of met het gegeven dat hij in één adem genoemd wordt met Franca Treur en Maarten ’t Hart? Feit is wel dat Siebelink met groot respect schrijft over het geloof van zijn vader. En over de natuur. Siebelink is een man, een woordkunstenaar, met grote gaven.

De auteur, die begin dit jaar tachtig werd, dacht kort geleden dat zijn einde genaderd was. Drie maanden was hij uitgeput. Daarna kreeg hij een herseninfarct en raakte tijdelijk verlamd. Hij knapte op en schrijft alweer aan een volgende roman om, in zijn eigen woorden, ‘de dood te bezweren’.

Niet gezien De buurjongen biedt talloze aanknopingspunten om over door te praten met gelovigen en ongelovigen. Het boek zit vol met verwijzingen naar de Bijbel. Alleen al het feit dat het uit zeven delen bestaat is veelzeggend. Ieder deel heeft zijn eigen thematiek waar je makkelijk een avond

34

DE OOGST

over door zou kunnen praten. In deel 1 staan de kinderjaren van Henk Wielheesen, de hoofdpersoon, centraal. Op zijn elfde komt Henks moeder om door een ongeluk. Zijn vaders nieuwe liefde, het toonbeeld van de boze stiefmoeder, trekt bij hen in en eist Henks kamer op. Voor Henk is geen plaats. Het kippenhok wordt zijn toevlucht. De hanen van Henk, verstandelijk beperkt, vormen een leidmotief in het boek. Ik kreeg de neiging tegen Henks vader te roepen: ‘Man, doe er wat aan!’ Wie laat dit gebeuren en doet dit zijn kind aan? Dit eerste deel zou mooie gesprekken op kunnen leveren. Wie heeft het niet meegemaakt: niet gezien worden? Geen ouder is perfect. Niet gezien zijn door je ouders kan je leven lang doorwerken. En je godsbeeld bepalen.

Ongelukken Verlies van een ouder en een jeugd die zich kenmerkt door genegeerd en gekleineerd worden kun je niet verwerken. Dat draag je bij je. Maar het moet wel een plek krijgen. Als dat niet gebeurt, kan het je leven gaan bepalen of zelfs tot ongelukken leiden. Er zijn momenten in het boek waarin je denkt: dit gaat mis. Henk en zijn vrouw Anna communiceren nauwelijks. Henks toenaderingen roepen bij Anna weerstand op. Henk voelt zich afgewezen. Anna geniet van de toenadering van andere mannen.

Henk is jaloers. Gaat naar zolder om zich te hullen in de jurken van zijn moeder. Je houdt je hart vast als Siebelink verhaalt over Henks relatie met zijn dochter. Aan de hand van dit boek zou je het wellicht over deze moeilijke en persoonlijke thema’s kunnen hebben.

Kwekerij Henk woont naast de kwekerij van Hans Sievez, die als een tweede vader voor hem is. Op een bed violen heeft Sievez een openbaring gekregen. De kwekerij is in Siebelinks werken beeld van het gevallen paradijs. Wanneer Henk en Anna elkaar net hebben leren kennen, eten zij samen perziken in de kwekerij; een broeierige scène die aan de val van Adam en Eva doet denken: ‘Het sap liep langs hun mond. Zij veegde met haar vinger het sap bij zijn mond weg. Het was, in de uitholling van de muur, op dit moment meer dan veertig graden.’ Even verderop staat de verlosboom. Soms lijkt het erop dat Henk dezelfde openbaring krijgt als Sievez: ‘Het leek of de zon, die loom makende augustusdag, nooit met stralen zou ophouden. Toen pas drong de vreugde om zijn volmaakte vrijheid tot hem door. (…) Met ongelovige ogen keek hij

om zich heen.’ Ongelovige ogen. Een openbaring blijft uit.

Siebelink heeft eens in een interview gezegd: ‘Weet je wat mij nog altijd spijt? Dat ik God nooit heb mogen beleven. (…) Ik had zo graag de extase van mijn vader gevoeld toen hij op een dag ‘geslagen’ werd door God, maar mijn ziel is tot op heden dor gebleven.’ Mensen beleven verschillende openbaringen. ‘Volmaakte vrijheid’ wordt ook ervaren zonder God. Hoe dat kan, daar zouden ge- en ongelovigen naar aanleiding van dit indrukwekkende boek een mooi en diepgaand gesprek over kunnen hebben. ◄

De buurjongen Jan Siebelink De Bezige Bij € 19,99

Gespreksvragen: • Zijn er in jouw leven momenten geweest waarin je niet gezien werd? Hoe werkt dat vandaag door? Hoe ga je hiermee om?

• Heeft jouw relatie met je ouders invloed (gehad) op je godsbeeld?

• Heb jij weleens volmaakte vrijheid beleefd? Hoe zou je dat omschrijven? Heb jij God nodig om die te beleven?

ADRESSEN, GIFTEN EN TESTAMENT

THDV Oudezijds Voorburgwal 241, 1012 EZ Amsterdam 020 344 6310 info@totheildesvolks.nl thdv.nl facebook.com/totheildesvolks twitter.com/thdvamsterdam Instagram.com/totheildesvolks Linkedin: THDV Bereikbaar (ma t/m do): 09.15-12.15 uur 13.15-16.15 uur

THDV is een koepelorganisatie met diverse projecten.

Voor contactgegevens, ga naar thdv.nl

THDV prostituees Scharlaken Koord Straatwerk, preventie en hulpverlening Second Step Werkervaringsplek voor kwetsbare vrouwen

THDV verslaafden Waypoint Urk, Kampen, Twenterand en Bunschoten Verslavingszorg en preventie

THDV dak- en thuislozen AHA Dagopvang voor dak- en thuislozen

THDV kinderen in armoede Het Fort Armoedebestrijding onder kinderen in Nederland De Bewaarschool Buurtgericht kinderwerk

THDV gastvrijheid

Leeskring Het bespreken van een film of boek kan een goede manier zijn om elkaar in het gezin, de kerk of de buurt beter te leren kennen. Een paar tips: • Denk bij het uitnodigen na over wie je wilt bereiken. Wil je iets in de kerk organiseren? Dan kan het via de Facebookgroep van je gemeente of het kerkblad. Wil je breder uitnodigen? Maak dan geen gebruik van ‘binnenkerkelijke’ media, maar probeer bijvoorbeeld een artikeltje geplaatst te krijgen in een plaatselijk krantje.

Persoonlijk uitnodigen werkt altijd het beste.

• Zorg voor goede communicatie en een aangename, huiselijke sfeer. Een fijne ruimte, lekkere koffie met iets erbij doet wonderen.

• Gelijkwaardigheid is een sleutelwoord. Gebruik de kring niet om mensen binnen te halen of te overtuigen van je mening. Laat het een uitwisseling zijn waarbij je openstaat om te leren.

Luister naar elkaar.

• Belangrijk is een goede gespreksleider die niet dwingend aanwezig is, maar wel met zachte hand het gesprek kan sturen. Verdiep je in technieken om het gesprek op gang te brengen.

Met Google kom je een eind.

Shelter City & Shelter Jordan Youth Hostel Ministry De Sikkenberg Vakantiepark in Onstwedde

THDV identiteit Different Christelijke hulpverlening rond seksuele identiteit en relaties Weerbaarheidstrainingen Beware of Loverboys, Love Limits en No Nonsense

Testament en giften Testament Wilt u onze stichting testamentair gedenken? De tenaamstelling dient te luiden: Stichting Tot Heil des Volks te Amsterdam.

De stichting bezit rechtsgeldigheid en is ingeschreven in het stichtingenregister bij de Kamer van Koophandel, dossiernummer 40530233.

Giften Stichting Tot Heil des Volks Bankrekening: NL34INGB0000104944 BIC-code: INGNL 2A De stichting beschikt over een ANBI-verklaring.

Mochten er in deze publicatie afbeeldingen staan waaraan rechten kunnen worden ontleend, dan verzoeken we je contact op te nemen met de uitgever.

Je vindt ons op sociale media

DE OOGST

35

SINDS 1855

36

DE OOGST