REsearc
Toekomstverkenning Microverwerking kunststoffen in Vlaanderen.
wereldbevolking een hogere levensstandaard met de daarbijbehorende stijgende vraag naar slimmere (en dikwijls ook kleinere en meer nauwkeurige) producten. Bovenvermelde trends leiden tot de verdere miniaturisering van componenten en een verdere innovatieve groei in medische en (opto)elektronica-eindmarkten.
Internationale miniaturisatietrend Micro-toepassingen van kunststoffen zijn meestal hoogtechnologisch.
De hele internationale ‘maak’-industrie, en de kunststof- en rubberverwerkende industrie in het bijzonder, wordt sterk gedreven naar en door toenemende miniaturisatie en hogere precisie. Die trend wordt mee veroorzaakt en versterkt door de evolutie en de vraag vanuit de micro-(opto)elektronica, de micromechanica, en de (bio)medische industrie. Die evolutie is gedreven door een belangrijk aantal macrotrends in onze maatschappij. Grondstoffen geraken stilaan uitgeput, waardoor een efficiëntere toepassing van materialen steeds belangrijker wordt. Hoogwaardige materialen zoals silicium worden schaarser, dus moeten alternatieven dringend worden gezocht. Daarnaast blijft de wereldbevolking onophoudelijk verder groeien en wordt die bovendien steeds ouder. Daardoor is er een vraag naar een steeds betere en nog betaalbare gezondheidszorg. Nieuwe technologieën die lagere totaalkosten mogelijk maken zoals minimaal invasieve chirurgie of lab-on-achip worden daarom steeds kansrijker. De globalisering blijft zich overigens doorzetten en opkomende economieën ontwikkelen zich tot stevige concurrenten waardoor bedrijven in West-Europa versneld op zoek moeten naar niches met extra toegevoegde waarde ten opzichte van hun goedkopere evenknieën uit andere werelddelen. Door die globalisatietrend, verwerven steeds grotere groepen van de
26 Visie op Kunststof 3 | 2012 research
Ook de internationale kunststofverwerkende industrie is de laatste jaren niet ontsnapt aan die evoluties. Dat bewijzen de productie van micro-onderdelen en de zogenaamde microstructurering van kunststofoppervlakken en van grotere kunststofonderdelen zelf. Daarvoor zijn de laatste jaren sets van technologieën verder verfijnd, gaande van microspuitgieten tot additive manufacturing (3D-printing, e.a.) voor de kunststofverwerking zelf, tot micro-EDM en andere technologieën voor de vervaardiging van de noodzakelijke matrijzen. De technologie heeft haar deugdelijkheid bewezen, maar de technologische ontwikkelingen staan zeker niet stil. Een aantal van de ons omringende Europese landen, de Verenigde Staten en Japan hebben een deel van hun kunststofverwerkende sector naar die trend en de onderliggende technologieën kunnen heroriënteren. Door de heroriëntatie zijn in die landen en regio’s nieuwe concurrentiële posities ontstaan die een competitief voordeel bieden ten opzichte van de lageloonlanden. Zij kunnen meegaan op de kennisgerichte en kennisgebaseerde groei in de microelektronica of -mechanica en de biotech-industrie. Japan en Europa zijn trouwens koplopers geweest in de ontwikkeling van apparatuur voor microspuitgieten.
Vlaanderen mist microtram
Bovenstaande trend is aan de Vlaamse kunststofverwerkende sector echter grotendeels voorbijgegaan, op een beperkt aantal uitzonderingen na. Het industriële weefsel van de Vlaamse kunststofverwerkende industrie is niet