
mOky
jUn 1984 swkw nIlw qwrw POjI hmly dI 40vIN Xwd A~j ieQy Akwl qKq ivKy ^wilsqwn p~KI nwAirAW nwl mnweI geI qy SrDWjlI smwgm SWqmeI FMg nwl smwpq hoieAw[ dl Kwlsw v~loN AMimRqsr bMd dy id~qy s~dy dy qihq A~j Sihr iv~c lgpg mukMml bMd hY[ Akwl q^q dy jQydwr igAwnI rGbIr isMG ny is~K kOm dy nW sMdyS jwrI kridAW smu~cI is~K kOm ƒ ie~kju~t hox dw s~dw id~qw[ ies mOky ShId pirvwrW dy mYNbrW ƒ snmwinq vI kIqw igAw[ Akwl q^q ivKy r~Ky pwT dy Bog pwey gey Aqy kIrqn kIqw igAw[ ies mOky v~fI igxqI iv~c is~K sMgq hwzr sI[ smwgm mgroN Akwl q^q dy nyVy swbkw sMsd
Etvw, -bYNk Aw& kYnyfw ny rwqo-rwq AwpxI dr iv~c 25 AwDwr AMkW dI ktOqI kIqI, ieh dr mhWmwrI dI SurUAwq qoN bwAd nhIN dyKI geI[ bu~Dvwr dy AYlwn qoN bwAd pwilsI dr 4.75 PIsdI ‘qy Aw geI hY, jo ipCly swl julweI qoN 5 PIsdI ‘qy bxI hoeI sI[ bYNk ny mhWmwrI Aqy ivSvivAwpI splweI cynW iv~c ivGn pYx qoN bwAd aumId qoN v~D mihMgweI AMkiVAW dy bwAd mwrc 2022 iv~c AwpxI mu~K ivAwj drW iv~c vwDw krnw SurU








q^q ’qy ^wilsqwn p~KI nwAry, AMimRqsr Sihr mukMml bMd
mYNbr ismrnjIq isMG mwn ny sMboDn vI kIqw[ muqvwzI jQydwr BweI iDAwn isMG mMf v~loN vI is~K kOm dy nW sMdyS jwrI kIqw igAw Aqy smu~cI kOm ƒ ie~kju~t hox dI ApIl kIqI[ ies mOky jdoN dovyN is~K AwgU sMboDn kr rhy sn qW pRbMDkW v~loN Akwl q^q ivKy c~l rhy kIrqn dI Awvwz ƒ au~cw kr id~qw igAw, ijs kwrn dovW is~K AwgUAW

dI Awvwz sMgq q~k nhIN pu~jI[ ies mOky v~fI igxqI iv~c iek~Ty hoey is~K nOjvwnW ny ^wilsqwn izMdwbwd, iBMfrWvwlw izMdwbwd dy nwAry lwey[ aunHW swkw nIlw qwrw POjI hmly sbMDI postr vI cu~ky hoey sn[ smwgm dOrwn hirmMdr swihb kYNps iv~c SRomxI kmytI v~loN Awpxy qOr ’qy s^q sur~iKAw pRbMD kIqy gey sn[ ies qoN ielwvw pMjwb pulIs dy ic~t k~pVIey krmcwrI v~fI igxqI iv~c hwzr sn[ bwkI pMnw 7 qy...


kIqw[ kyNdrI bYNk ƒ hux ies g~l dy puKqw sbUq iml rhy hn ik AMfrlweIMg mudrwsPIqI itkwaU p~Dr ‘qy Aw rhI hY[ kYnyfIAn kyNdrI bYNk bYNk Aw& ieMglYNf, XUrpIAn sYNtrl bYNk Aqy XUnweIitf styts PYfrl irzrv iv~c Awpxy swQIAW iv~c drW iv~c ktOqI krn vwlw sB qoN pihlW hovygw[

bYNk AwP kYnyfw dy gvrnr itP mYklym ny
Etwvw iv~c ikhw ik AsIN mihMgweI ivru~D
lVweI iv~c bhuq lMbw s&r qYA kIqw hY[ swfw mMnxw hY ik mihMgweI 2 pRqISq dy tIcy q~k jwrI r~KygI jo hwl hI dy mhIinAW iv~c vDI hY[
ApRYl ‘c mihMgweI dr 2.7 PIsdI ‘qy sI, jo ies swl mwrc ‘c 2.9 PIsdI qoN G~t hY[ 2024 dI pihlI iqmwhI iv~c ArQivvsQw
1.7 pRqISq vDI, pr bYNk dI Pwrkwst nwloN G~t[

kWgrs AwgU rwhul gWDI ny doS lgwieAw ik pRDwn mMqrI nirMdr modI Aqy gRih mMqrI Aimq Swh SyAr bwzwr dy Gutwly ’c is~Dy qOr ‘qy Swml hn[ aunHW ies Gutwly ƒ ‘sB qoN v~fw stwk mwrkIt Gutwlw’ krwr id~qw ijs iv~c pRcUn invySkW ƒ 30 l~K kroV rupey dw nukswn hoieAw hY[ aunHW ies dI ie~k sWJI sMsdI kmytI qoN jWc dI mMg kIqI hY[ ie~Qy ie~k pRYs kwnPrMs ƒ sMboDn kridAW aunHW ieh vI ikhw ik ‘PrzI’ AYgizt pol qoN bwAd stwk mwrkIt iv~c vwDw hoieAw Aqy iPr 4 jUn ƒ lok sBw coxW dIAW votW dI igxqI dy idn ieh mwrkIt mUDy mUMh if~g peI ijs kwrn pRcUn invySkW ƒ 30 l~K kroV rupey dw nukswn hoieAw[












Etvw, -torWto dy invwsIAW ƒ gRytr nwpwnI Kyqr iv~c puils v~loN corI hoey lgBg 1500 igPt kwrf brwmd krn qoN bwAd corI Aqy DoKwDVI dy cwrijz lgwey hn[ ENtwrIE pRoivMSIAl puils dw kihxw hY ik AiDkwrIAW ny somvwr ƒ nwpwnI iv~c AYlkynbRYk stRIt ‘qy ie~k sUcnw imlI ik ik iqMn lokW ny dukwn qoN corI kIqI Aqy ie~k vwhn iv~c Gtnw vwlI QW qoN jw rhy sn[ EpIpI ny ikhw ik AiDkwrIAW ny kwrvweI kIqI Aqy id~qI geI jwxkwrI nwl myl KWdw ie~k vwhn l~iBAw Aqy ie~k tRYiPk stwp kIqw[
jWc dOrwn pqw l~gw ik ieh inrDwirq kIqw ik ivAkqI idn dy SurU iv~c AYmhrstivaU iv~c Syrvu~f AYvyinaU au~qy ie~k kwrobwr iv~c ie~k ipClI dukwn ivccorI dI Gtnw nwl juVy






GtnwvW dw hyr-Pyr kuJ ies qrHW hoieAw ik 2024 dIAW coxW qoN bwAd AY~n cMdrbwbU nwiefU lMmw Arsw isAwsI gumnwmI ’coN auT ky inqIS kumwr qy qyjsvI Xwdv ijhy AwgUAW smyq ‘ikMgmykr’ dI BUimkw iv~c Aw gey hn[ ieh ault moVw nw kyvl aunHW dI isAwsI sUJ-bUJ dI inSwndyhI krdw hY sgoN swfy dyS dy lokqMqr dy qrl gqImwnW ƒ vI aujwgr krdw hY[ tIfIpI ny zbrdsq kwrguzwrI idKwauNdy hoey AWDrw pRdyS iv~c lok sBw dIAW 16 sItW ij~qIAW hn Aqy ies dy nwl hI pwrlImYNt iv~c bhumq hwisl krn iv~c Bwjpw dI nwkwmI kr ky ies dy AwgU nwiefU kyNdrI puzISn iv~c Aw gey hn[ Bwjpw Aqy jn sYnw pwrtI nwl aunHW dy g~TjoV ny nw kyvl rxnIqk auBwr pYdw kIqw hY sgoN votrW leI dyrpw iK~c dw mrkz bx igAw hY[ AY~nfIey ny AWDrw pRdyS iv~c lok sBw dIAW 21 sItW Aqy ivDwn sBw dIAW 164 sItW ij~qIAW hn[ ies muV auBwr sdkw auh ie~k vwr iPr sUby dI s~qw dy kyNdr bx gey hn[ ies qoN pihlW 1995 qoN 2004 q~k auh AWDrw pRdyS dy mu~K mMqrI rhy ijs ƒ AwriQk suDwrW Aqy aunHW dy ‘qknIk muKI sMklp’ dy kwl vjoN Xwd kIqw jWdw irhw hY Aqy nwiefU ƒ ‘sUby dy sIeIE’ dI nzr nwl dyiKAw jWdw irhw sI[ Agly iek dhwky q~k ivroDI iDr iv~c rihx qoN bwAd nwiefU ny 2014 ivc Swndwr vwpsI kIqI sI pr aunHW leI isAwsI Drwql kw&I cuxOqIpUrn swibq hoieAw[ Bwjpw nwl aunHW dw g~TjoV bhuqI dyr nw itk sikAw Aqy 2019 dIAW lok sBw coxW iv~c tIfIpI ƒ zbrdsq iSksq dw mUMh dyKxw ipAw sI[ ies qoN ielwvw ipCly swl aunHW ƒ hunr ivkws Gutwly ivc ie~k swl dI kYd vI k~txI peI sI ijs qoN bwAd ieh ikhw jwx l~g ipAw sI ik aunHW dy isAwsI krIAr dw AMq ho igAw hY[ A~j jdoN kyNdr iv~c iksy vI pwrtI kol
bhumq nhIN AwieAw qW srkwr bxwaux leI
AY~nfIey Aqy ieMfIAw g~TjoV ivckwr zor AzmweI SurU ho geI hY Aqy dovyN iDrW vloN nwiefU ƒ KuS krn dIAW koiSSW dIAW irportW Aw rhIAW hn[ auNJ, aunHW ny AY~nfIey nwl

AwpxI sWJ kwiem r~Kx dI g~l AwKI hY[ pUry dyS dIAW nzrW ies vkq nwiefU ’qy l~gIAW hoeIAW hn ik auh s~qw leI ikho ijhy dwA Kyfxgy[ ibnW S~k, dyS dI isAwsI idSw qYA krn iv~c aunHW dI Aihm BUimkw rhygI[ ds swlW bwAd dyS AMdr hkIkI kulISn srkwrW dw dOr muV SurU ho irhw hY[ ipCly smyN dOrwn mulk AMdr jmhUrIAq ƒ Korw l~gx bwry crcw c~ldI rhI hY[ Asl ivc, kyNdr iv~c s~qwDwrI Bwjpw ny ivroDI iDr ƒ gOlxw bMd kr id~qw sI[ hor qW hor, ies ny Awpxy BweIvwlW ƒ vI iek qrHW nwl driknwr hI kr C~ifAw sI[ hux Aws krnI cwhIdI hY ik ieh pwrtI hux Awpxy BweIvwlW Aqy ivroDI iDr ƒ nwl lY ky c~lygI[ kWgrs dI SmUlIAq vwly iksy g~TjoV dw smrQn nhIN kIqw jwvygw: AkwlI dl
SRomxI AkwlI dl ny kWgrs dI AgvweI vwly ivroDI gTjoV ieMfIAw ƒ smrQn dyx qoN ienkwr kr id~qw Aqy ikhw ik auh Aijhy iksy g~TjoV dw ih~sw nhIN bxygw,ijs iv~c kWgrs hovy[ AkwlI dl dy nyqw nryS gujrwl ny A~j ikhw,‘AsIN kdy vI iksy Aijhy smUh jW gTjoV dw ih~sw nhIN bx skdy, ijs iv~c
kWgrs dI SmUlIAq hovy[ AprySn blU stwr Aqy 1984 dy is~K ivroDI dMigAW dy m~dynzr ieh dl dw isDWqk &Yslw hY[’ Bwjpw dI AgvweI vwly AY~nfIey ƒ smrQn dyx bwry sRI gujrwl ny ikhw, ‘ies leI Bwjpw ƒ pihlw kdm cu~kxw pvygw[ jy swƒ Bwjpw v~loN koeI
s~dw AwauNdw hY qW swfI kor kmytI PYslw krygI pr ieMfIAw g~TjoV ƒ smrQn svwl hI nhIN[’





“srI ikRscIAn skUl” dy ividAwrQI gurduAwrw bru`ksweIf ivKy nqmsqk hoey

srI, 6 jUn (hrdm mwn)- “srI ikRscIAn skUl” dy ividAwrQI Awpxy AiDAwpk kwrlos AYlvYro nwl bIqy idn gurduAwrw swihb bru~ksweIf srI ivKy nqmsqk hoey[ kYnyfIAn rwmgVHIAw suswietI dy pbilk irlySn sYktrI suirMdr isMG j~bl ny ienHW ividAwrQIAW ƒ suswietI v~loN jI AwieAW ikhw Aqy gurduAwrw swihb ivc pRvyS krn dI mirAwdw bwry jwxUM krvwieAw[ auprMq swry ividAwrQI qIsrI mMizl ‘qy gYlrI hwl ivc phuMcy ijQy ik auhnW ƒ is~K Drm, is~K ieiqhws Aqy kYnyfw ivc vs rhI
is~K vsoN dy nwl nwl pMjwbI bolI bwry vI jwxkwrI id~qI geI[ ividAwrQIAW ny bVI auqsukqw nwl is~K Drm ivc sWJIvwlqw, ivqkrw rihq sWJw lMgr, KMfw Aqy dyg qyg Pqih dy isDWq ƒ suixAw[ gurduAwrw swihb sMbMDI jwxkwrI pRwpq krn ipCoN swry ividArQIAW ny drbwr hwl ivc hwzrI BrI[ AMq ivc mirAwdw Anuswr lMgr Ck ky skUl ƒ vwips rvwnw hoey[ koivf dI mhWmwrI bwAd srI kirscIAn skUl dy ividAwrQIAW v~loN smwj dy AWF guAWF pRqI jwgrUk hox dw ies swl ivc ieh dUjw mOkw sI[
mYkisko ’c SInbwm bxygI pihlI mihlw rwStrpqI
mYkisko istI, -mYkisko dy 200 swl dy ieiqhws ’c pihlI vwr mihlw rwStrpqI bxygI[ rwStrpqI coxW ’c sMBwivq jyqU klOfIAw SInbwm dyS ies Ahudy ’qy bYTx vwlI pihlw mihlw hovygI[ jlvwXU ivigAwnI Aqy mYkisko istI dI swbkw myAr SInbwm ny AYqvwr rwq ikhw ik do aumIdvwrW ny aunHW dI ij~q mMn leI hY[
SInbwm ny iek hotl dy bwhr muskrwauNidAW ikhw, ‘‘mYN mYkisko dI pihlI mihlw rwStrpqI bxWgI[’’ ies qoN kuJ dyr pihlW cox AiDkwrIAW ny kuJ AMkVy pyS kIqy
ijnHW ’c auh lIf hwsl krdI idK rhI hY[
SInbwm ny ikhw ik swirAW ny rl ky ieh ihMmq idKweI hY[ ‘ies ’c swfIAW bhwdr nwrIAW, mwvW Aqy DIAW dw BrpUr swQ irhw hY[ AsIN idKw id~qw ik mYkisko iek jmhUrI mulk hY ijQy SWqI nwl coxW hoeIAW hn[’ nYSnl ielYktorl ieMstIicaUt dy muKI ny ikhw ik AMkiVAW muqwbk SInbwm ƒ 58.3 qoN 60.7 &Isd vot imly hn[ ivroDI iDr dI aumIdvwr joictl gwlvyz ƒ 26.6 qoN 28.6 &Isd jdik jOrj Alvwryz mynyz ƒ 9.9 qoN 10.8 &Isd vot imly hn[

srI, 6 jUn (hrdm mwn)-vYnkUvr ivcwr mMc v~loN bIqy idnIN brYNptn qoN Awey ivdvwn guridAwl isMG ig~l (fyhloN) nwl ivSyS imlxI kIqI geI[ jrnYl Awrt gYlrI Aqy gurdIp Awrts AkYfmI iv~c auhnW dw in~Gw svwgq kridAW auhnW dy pyNfU qy pMjwbI Swier mohn ig~l ny auhnW bwry jwx pCwx krvweI[ ies mOky guridAwl isMG ig~l ny Awpxy ipMf fyhloN, Awpxy skUl Aqy kwlj dIAW XwdW sWJIAW kIqIAW[ aunHW d~isAw ik AwpxI irtwiermYNt qoN bwAd 2007 iv~c auh brYNptn knyfw Aw gey sn Aqy audoN qoN au~Qy hI rhy hn[
AYfimMtn : pMjwbI Pok fWs AkYfmI vloN ie~Qy Syrvu~f pwrk dy PYstIvl plys ’c loknwcW dI KUb Dmwl peI[ ies PYstIvl ’c 250 qoN v~D klwkwrW ny Awpo-AwpxI klw dy jOhr idKwey[ Pyk fWs AkYfmI dy fwierYktr gursyvk is~DU Aksr ies PYstIvl ’c krvwey gey nMnI pMjwbx dy mukwbly ’c gursihj ny pihlW sQwn pRwpq kr ky nMnI pMjwbx dw qwj pihinAw jdoN ik mwn dUjy Aqy AYsmn klyr qIjy sQwn
auhnW ikhw ik auh pihlI vwr srI iv~c Awey hn Aqy ieQoN dI hirAwlI, KUbsUrqI vyK ky mn bhuq KuSI hoieAw hY Aqy ie~QoN dy BweIcwry ny vI aunHW ƒ bhuq pRBwivq kIqw hY[ ies mOky purwxy pyNfU s~iBAwcwr dIAW kwPI g~lW iek dUjy nwl sWJIAW kIqIAW[pRis~D nwvlkwr jrnYl isMG syKw ny auhnW ƒ AwpxI svY-jIvnI ‘kMifAwry pMD’ dI ie~k kwpI Byt kIqI[ mohn ig~l ny vI AwpxI nv-pRkwiSq pusqk ‘rUh dw swlxu’ guridAwl isMG ƒ id~qI[ ies smyN pRis~D Awritst jrnYl isMG, gurdIp Bu~lr, AMgryz brwV Aqy hrdm isMG mwn vI mOjUd sn[
’qy rhI[ BMgVy dy mukwbilAW ’c mihk AYf gru~p ny pihlw, rqn ig~l AYf gru~p ny dUjw qy AmrUnw gryvwl gru~p ny qIjw sQwn pRwpq kIqw[ mMc sMcwlk dI BUimkw mndIp kOr sMDU qy siqMdr mIrQn ny bwKUbI inBweI[ ies mOky ’qy pMjwb dy s~iBAwcwrk dI lgweI geI pRdrSnI lokW leI iK~c dw kyNdr rhI[ ku~l imlw ky pMjwbI Pok PYstIvl-2024 lok nwcW, lok klwvW pihrwvy Aqy SoK AdwvW dw sumyl ho inbiVAw[


Editor (India):
Jaswinder Cheema
+91-9316126819
+91-9915161501
Marketing and Sales:
Ravi Cheema: 604.715.3847
Shamir Doshi: 604.649.7827
Harminder Kaur: 778.708.0481
Parminder Dhillon: 604.902.2858
Contributing Writers:
Hardam S Mann
Balwant S Sanghera
Layout Designer: Iftikhar Ahmed
Contact:
Phone: 604-591-5423
Fax: 604-591-8615
Publication Mail Agreement No 428336012
Return undeliverable Canadian Addresses to Circulation Dept.
#202 - 8388, 128 Street, Surrey BC V3W 4G2

AYNgylw ijAWg kihMdy hn ik auh ie~k
bhumMizlI iemwrq iv~coN Awpxw Gr bdl ky
KuSI mihsUs krdy hn[ auh fwaUntwaUn torWto dy ie~k irhwieSI twvr dI 68vIN mMizl ’qy rihMdy sn pr pMj swl pihlW auh PorplYks khI jWdI ie~k cwr mMizlw iemwrq iv~c rihx Aw gey sn[ ieh torWto dy imftwaUn ielwky iv~c sI[
PorplYks ie~k AijhI iemwrq huMdI hY jo cwr ApwrtmYNts iv~c vMfI hoeI huMdI hY[ ienvYstmYNt bYNikMg iv~c kMm krn vwly ijAWg kihMdy hn, “mYƒ ieh bhuq cMgw l~gw ik ielwkw v~D irhwieSI sI Aqy mYƒ ilPt dI iblkul loV nhIN peI Aqy myry Gr dI bwlknI q~k sUrj dI kwPI rOSnI phuMcdI hY[”
PorplYkss dy hmwieqI ijnHW iv~c kYnyfIAweI srkwr vI Swml hY ieh aumId krdy hn ieh pUry kYnyfw iv~c PYl jwxgy[ auh cwhuMdy hn ik v~fIAW bhumMzlI iemwrqW Aqy ie~k irhwieS vwly GrW dy ivckwr vwly Gr muh~eIAw krvwey jwxy cwhIdy hn[
PorplYks ies swl pihlW vI surKIAW iv~c audoN Awey jdoN pRDwn mMqrI jsitn trUfo ny ieh AYlwn kIqw ik PYfrl srkwr 6 iblIAn kYnyfIAweI fwlr kYnyfw iv~c GrW dy sMkt ƒ dUr krn leI KrcygI[ kyNdrI hwaUisMg mMqrI Son Prysr ny ies pYsy ƒ hwsl krn leI PorplYks bxvwey jwx dI Srq r~KI hY[






vYnkUvr: kYnyfw dI sB qoN v~fI eyArlweIn eyAr kYnyfw ny Bwrq leI Awpxy PlweIt nY~tvrk dw ivsqwr kridAW sItW dI smr~Qw 40 &IsdI q~k vDw id~qI hY[ ieh nvIN shUlq ies vrHy srdIAW dI ru~q dI SurUAwq ’c AkqUbr qoN imlxI SurU ho jwvygI[ eyAr kYnyfw ny d~isAw ik ies v~loN ienHW srdIAW iv~c kYnyfw qoN Bwrq leI 25 h&qwvwrI aufwxW c~lxgIAW ijnHW muqwbk hr h&qy 7400 sItW dw pRbMD rhygw ijs muqwbk 11 h&qwvwrI PlweItW c~lxgIAW[ ienHW PlweItW iv~c torWto qoN id~lI qy muMbeI,
mWtrIAl qoN id~lI leI rozwnw PlweItW qy id~lI qoN p~CmI kYnyfw vwieAw hIQro leI rozwnw PlweItW Swml hoxgIAW[

bIijMg, -cIn dy pulwV imSn ny v~fI sPlqw hwisl kIqI hY[ 3 meI ƒ lWc kIqy gey cWg’eI-6 mUn lYNfr ny lgBg iek mhIny bwAd AYqvwr svyry cMd dy hnyry vwly pwsy sPl lYNifMg kIqI[ ies lYNifMg ƒ cIn dy cMd imSn leI bhuq mh~qvpUrn mMinAw jw irhw hY[ ies dy zrIey cIn cMd dy hnyry vwly pwsy qoN nmUny ilAwaux vwlw pihlw dyS bxnw cwhuMdw hY[ cIn dI pulwV eyjMsI muqwbk cWg’eI-6 lYNfr cMd dy d~KxI Druv-eytkyn byisn ‘c auqirAw[ ie~QoN ieh cMd dI sqHw dy nmUny iek~Ty krnw SurU krygw[ ieh cIn dw hux q~k dw sB qoN muSikl cMd imSn hY[ hwlWik, cIn dw lYNfr ies qoN pihlW cMd dy dUr vwly pwsy vI auqirAw sI[ pihlI vwr cIn ny 2019 iv~c Awpxy cWg’eI-4 imSn rwhIN Aijhw kIqw sI[ jwxkwrI muqwbk cWg’eI-6 dI sPlqw nwl cIn cMdrmw ‘qy bys bxwaux ‘c AmrIkw Aqy hor dySW ƒ pCwV skdw hY[ jykr sB
rxOq ƒ
mMfI qoN lok sBw mYNbr kMgnw rnOq nwl kiQq qOr au~qy cMfIgVH eyArport ’qy bdslUkI krn dw mwmlw swhmxy AwieAw hY[ cMfIgVH hvweI A~fy au~qy sYNtrl ieMfstrIAl sikEirtI &ors (sIAweIAY~sAY~&) dI ie~k kWstybl rYNk dI AiDkwrI au~qy kMgnw rxOq ƒ Q~pV mwrn dw ielzwm ligAw hY[ kMgnw rxOq AY~nfIey dI ie~k mIitMg iv~c Swml hox leI id~lI Aw rhy sn[ mIitMg k~lH pwrlImYNt dy sYNtrl hwl iv~c s~dI geI hY[ kMgnw rxOq ny ies mwmly au~qy ie~k vIfIE jwrI krky Awpxy sur~iKAq hox dI jwxkwrI id~qI hY[
kuJ aumId muqwbk c~ldw hY, qW lYNfr cMd dI sqHw qoN 2 iklo dy nmUny ilAweygw[ nmUnw lYNfr dy sB qoN au~prly ih~sy iv~c r~iKAw jwvygw[ ies qoN bwAd cMd dy ies ih~sy ‘qy iek hor pulwV Xwn ByijAw jwvygw Aqy lYNfr ƒ DrqI ‘qy vwips


aunHW ikhw, “mYƒ mIfIAw qy Su~B icMqkW dy &on Aw rhy hn[ mYN d~sxw cwhuMdI hW ik mYN iblkul sur~iKAq hW[” “mYN sikEirtI cY~k qoN bwAd jdoN dUjy kYibn iv~coN gujr rhI sI qW ie~k AOrq jo ik sIAweIAY~sAY~& dI kWstybl sI ny myry ichry au~qy ih~t kIqw[” aunHW ikhw ik ieh pu~Cy jwx au~qy ik aus ny Aijhw ikauN kIqw mihlw dw jvwb sI ik auh ikswn AMdoln dI hmwieq krdI hY[ kMgnw ny ikhw ik, “mYN sur~iKAq hW pr myrI icMqw hY ik jo A~qvwd pMjwb iv~c v~D irhw hY AsIN aus nwl ikvyN nij~TWgy[”

Etwvw, : dunIAW dy sB qoN Kqrnwk sIrIAl ik~lrW iv~coN ie~k rwbrt ipktn (74) dI kYnyfw dI ie~k jylH iv~c h~iqAw

kr id~qI geI hY[ jyl pRSwsn dw kihxw hY ik 19 meI ƒ aus ‘qy jwnlyvw hmlw hoieAw sI[ ies qoN bwAd aunHW ƒ ikaUibk dy ie~k hspqwl iv~c BrqI krvwieAw igAw[ Su~krvwr (31 meI) ƒ aus dI mOq ho geI[ ipktn ƒ 90 dy dhwky iv~c 49 AOrqW dI byrihmI nwl h~iqAw dy doS iv~c igRPqwr kIqw igAw sI[ hwlWik, aus ƒ isr& Cy AOrqW dy kql dw doSI pwieAw igAw sI[ aus ‘qy sYks vrkrW ƒ mwrn Aqy aunHW dy srIr
dy AMg Awpxy sUr Pwrm dy sUrW ƒ KuAwaux dw doS sI[ ipktn kYnyfw dI vYnkUvr jylH iv~c aumr kYd dI szw k~t irhw sI[ puls muqwbk ipktn ‘qy hmlw krn vwly 51 swlw kYdI ƒ ihrwsq ‘c r~iKAw igAw hY[ hwlWik puils ny hmlw krn vwly kYdI dy nwm
dw Kulwsw nhIN kIqw hY[ puils kql dy kwrnW dI jWc kr rhI hY[ ipktn dI byrihmI
dw isækwr hoeI ie~k pIVqw dI BYx isMQIAw kwrfInl ny d~isAw ik auh Kbr sux ky bhuq KuS hY[ hux auh AwpxI BYx dI mOq dI Gtnw ƒ Bu~l ky A~gy vD skdI hY[
rwbrt ipktn ƒ 2007 iv~c nSw krn vwlIAW kuVIAW Aqy sYks vrkrW dI h~iqAw krn Aqy iPr aunHW dy srIr dy tukVy-tukVy krn Aqy sUrW ƒ KuAwaux dw doSI pwieAw igAw sI[ hwlWik, jWckrqwvW ƒ isrP Cy AOrqW dy AvSyS imly hn[ ies qoN ielwvw jWckrqwvW ny G~to-G~t 33 AOrqW dy fI.AY~n. ey. imly sn[
GARY’S HOLISTIC RESTORATION CENTRE
FUNCTIONAL MEDICINE
pur`xyÊrog~Êd`ÊkudrqIÊiel`jÊijvyN: f`iebItIz 1ÊqyÊ2,ÊgTIE`,ÊidlÊdIE~Êibm`rIE~,Ê h`eIfoRkloinkÊsm@isE`v~,ÊcmVIÊdyÊrog,Ê EYlrjIÊEqyÊhorÊrog~Êd`Êiel`j,Ê koeIÊm`V`ÊpRB`vÊnhIN|

• mot`p`
• dm`
pMnw 1 dI bwkI... kYNps qoN bwhr pulIs v~loN sKq sur~iKAw pRbMD kIqy gey Aqy nwkwbMdI kIqI geI[ pulIs v~loN kYNps dy AMdr Aqy bwhr dovW QwvW ’qy smUh gqIivDIAW ’qy nzr r~KI geI[ smwgm dOrwn q^q sRI kysgVH swihb dy jQydwr igAwnI sulqwn isMG , SRomxI kmytI dy pRDwn AYfvokyt hrijMdr isMG DwmI,
jnrl sk~qr BweI rijMdr isMG mihqw qy hor mYNbr, nvyN cuxy lok sBw mYNbr srbjIq isMG Kwlsw, vwirs pMjwb jQybMdI dy muKI AMimRqpwl isMG dI mwqw blivMdr kOr Aqy cwcw, dl Kwlsw dy hrpwl isMG DwmI, kMvrpwl isMG, v~K v~K is~K jQybMdIAW dy numwieMdy qy v~fI igxqI iv~c sMgq hwzr sI[



• strok
• gTIE`
• ifpRYSn
• icMq`
•Êm`eIgRyn
• kYNsr
•Proctitus
• heIprtYnSn
• ElsryitvÊ ÊÊÊkol`eIits
• idlÊdIÊibm`rI
• nS`ÊCf`aux`Ê
• Q`ier`iefÊdIÊsm@isE`
• ijgrÊdIÊsm@isE`
•E.N.T.Êsm@isE`
• f`iebItIsÊiksm-I qy II
•E.D. PCOS
• cmVIÊdyÊrog,ÊcMblÊE`id
• gYstRYikÊsm@isE` incl. Celiac, kronz
• pRostrytÊdIÊsm@isE` EqyÊhorÊbhuqÊkuJ

iel`j,ÊhrblÊmYfIsn,Ê E`wurvYd,ÊnYcropYQI,ÊEqyÊ inaUtrSIEnlÊsl`hÊ mSvr`,ÊrIPlYksolojIÊ EqyÊEYkUpRYSrÊm`ilSÊE`idÊÊ 40Ês`l~Êd`Êqzrb`Ê
f`rkÊPIlfÊm`eIkroskopIÊ n`lÊl`eIvÊbl@fÊ ivSlySxÊ



eySIAw dw pRmu~K sur~iKAw sMmyln SWgrI lw fwielwg isMgwpur ivc ho irhw hY[ pRogrwm ƒ XUkryn dy rwStrpqI ny vI sMboDn kIqw[ ies dOrwn aunHW ikhw ik rUs ƒ cIn dw smrQn XUkryn iv~c jMg ƒ lMmw kr skdw hY[ aunHW ny eySIAwpRSWq Kyqr dy dySW ƒ vI SWqI sMmyln ivc ih~sw lYx dI ApIl kIqI[ aunHW ikhw ik rUs sMmyln ivc ivGn pwaux dI koiSS kr irhw hY[ rwStrpqI volodImIr zylynskI ny AYqvwr ƒ ie~k pRYs kwnPrMs ƒ sMboDn kIqw[ ies dOrwn zylyNskI ny ikhw ik cIn dI hmwieq kwrn rUs sMGrS ƒ lMby smyN q~k iK~cygw[ cIn AYlwn krdw hY ik auh KyqrI AKMfqw Aqy pRBUs~qw dw smrQn krdw hY[ auh AiDkwrq qOr ‘qy ies dw AYlwn krdw hY[ Aijhy ‘c cIn dIAW ieh nIqIAW aunHW leI Aqy pUrI dunIAw leI Kqrnwk hoxgIAW[ zylyNskI ny sMkyq id~qw ik rUs dy hiQAwr izAwdwqr cIn qoN AwauNdy hn[ SWqI sMmyln dy bwry ‘c zylyNskI ny ikhw ik rUs SWqI sMmyln ‘c ivGn pwaux dI

vwisæMgtn, AmrIkI ArbpqI ruprt mrfok ny 93 swl dI aumr ‘c 5vIN vwr ivAwh kIqw hY[ aus ny rUsI mUl dI jIvivigAwnI eylynw Jukovw ƒ AwpxI pMjvIN pqnI bxwieAw hY[ zukovw rUprt qoN 26 swl CotI hY[






zIrkpur,(jsivMdr cImw) -pMjwb dy sYrspwtw mMqrI Aqy ivDwn sBw hlkw KrV qoN ivDwiek Anmol ggn mwn Awaux vwlI 16 jUn ƒ ivAwh dy bMDn iv~c b~Jx jw rhy hn[ aunHW dw ivAwh bltwxw (zIrkpur) dy nwmI sohI pirvwr iv~c qYA hoieAw hY[ ienHIN idnIN aunHW dy hox vwly pqI AYfvokyt Swhbwz sohI AwpxI mwqw SIlm sohI nwl cMfIgVH dy sYktr-3 iv~c rihMdy hn
Swhbwz sohI dy ipqw rivMdr isMG ku~kU sohI hlkw fyrwb~sI (aus vyly hlkw bnUV) qoN v~fy kWgrsI AwgU rhy hn, ijnHW dI swl 2002 dIAW ivDwn sBw coxW qoN AYn pihlW Acncyq mOq ho geI sI[ aunHW dI mOq qoN bwAd swl 2002 dIAW ivDwn sBw coxW iv~c Swhbwz sohI dI mwqw Aqy ku~kU sohI dI pqnI SIlm sohI
ny kWgrs pwrtI v~loN SRomxI
AkwlI dl dy v~fy AwgU kYptn
kMvljIq isMG i^lw& bnUV ivDwn
sBw hlky qoN cox lVy sI qy auh isr& 714 votW nwl hwr geI sI[ Swhbwz sohI dy dwdw mrhUm blbIr isMG bltwxw bnUV hlky
koiSS kr irhw hY[ rUs dunIAw dy keI dySW dw dOrw kr irhw hY[ auh dySW ƒ KyqI vsqW, Bojn pdwrQW, rswiexk auqpwdW dI nwkwbMdI dI DmkI dy irhw hY[ rUs cwhuMdw hY ik dyS SWqI sMmyln ivc Swml nw hovy[ aunHW ikhw ik ieh mMdBwgw hY ik cIn vrgy v~fy Aqy Awzwd qwkqvr dyS dI vwgfor puiqn dy h~QW iv~c hY[ hwlWik cInI r~iKAw mMqrI ny hwl hI ‘c ikhw sI ik auh SWqI vwrqw ƒ izMmyvwrI nwl A~gy vDw rhy hn[ ies qoN pihlW vI zylyNskI ny globl nyqwvW ƒ 15 jUn qoN SurU hox vwly globl pIs simt iv~c ih~sw lYx dI ApIl kIqI sI[ aunHW zor dy ky ikhw ik koeI vI dyS iek~ly Aqy mdd qoN ibnW AijhIAW jMgW ƒ nhIN rok skdw[ aunHW ikhw sI ik AmrIkw dy rwStrpqI jo ibfyn Aqy cIn dy rwStrpqI SI ijnipMg ƒ SWqI bhwl krn dI AgvweI krnI cwhIdI hY[ ivSvivAwpI bhuigxqI dy XqnW rwhIN SWqI sQwipq kIqI jw skdI hY[ rUsI hmly ivru~D iekju~t hoxw zrUrI hY[
aunHW dI aumr 67 swl hY[ dohW ny kYlIPornIAw ‘c ivAwh kIqw[ donW ny 3 mhIny pihlW hI AwpxI mMgxI dw AYlwn kr id~qw sI[ mrfok dI ku~l jwiedwd 1990 kroV AmrIkI fwlr hY[ ruprt mrfok ny ies qoN pihlW mwfl Aqy Adwkwrw jYrI hwl nwl 2016 ‘c ivAwh kIqw sI[ dovW dw 6 swl bwAd 2022 ‘c qlwk ho igAw[ ies dy nwl hI mrfok qoN pihlW zukovw dw ivAwh ArbpqI Aqy rUsI isAwsqdwn AlYgzYNfr zUkovw nwl hoieAw sI[ dovW dI ie~k bytI dwSw vI hY[ dwSw dy jnm qoN iqMn swl bwAd, joVy ny 1984 iv~c qlwk lY ilAw sI[
cInI hiQAwrW qy hI inrBr hY rUs-volodImIr zylynskI ArbpqI ruprt mrfok ny 93 swl dI aumr ‘c rUsI ivigAwnI eylynw zukovw nwl kIqw 5vW ivAwh pMjwb dI sYr-spwtw mMqrI Anmol ggn mwn 16 ƒ b~Jxgy ivAwh dy bMDn ’c
qoN Awzwd ivDwiek rhy sn[ Anmol ggn mwn dI hox vwlI s~s SIlm sohI ny ies g~l dI puStI kridAW ikhw ik 16 qrIk ƒ pUrI swdgI nwl ieiqhwsk gurduAwrw nwBw swihb ivKy dovyN jxy lwvW lYxgy[ auprMq iek in~jI pYlys iv~c kuJ Kws mihmwnW leI dwvq r~KI geI hY[

pMjwb iv~c kWgrs ny s~q sItW ij~qIAW

cMfIgVH, (jsivMdr cImw):-lok sBw coxW ’c pMjwb ny kWgrs dw ‘h~Q’ PiVAw hY[ pMjwbIAW ny ienHW coxW ivc s~qwDwrIAW dy ault Bugqx dI AwpxI rvwieq ƒ vI kwiem r~iKAw[ kWgrs ƒ pMjwb dIAW 13 sItW ’coN s~q sItW imlIAW hn jdoN ik ‘Awp’ dy ih~sy iqMn sItW AweIAW hn[ SRomxI AkwlI dl biTMfw sIt ij~q ky Awpxw gVH bcwaux ivc sPl irhw hY jdoN ik Bwjpw ƒ pMjwbIAW ny koeI bhuqw huMgwrw nhIN id~qw hY[ pMjwb ivc sB qoN v~fI ij~q hlkw KfUr swihb qoN Awzwd aumIdvwr Aqy ‘vwrs pMjwb dy’ jQybMdI dy AwgU AMimRqpwl isMG ny drj kIqI[ ies vyly Aswm dI ifbrUgVH jylH ivc AY~nAY~sey qihq bMd AMimRqpwl isMG ny Awpxy ivroDI kWgrsI aumIdvwr kulvIr isMG zIrw ƒ 1,97,120 votW dy &rk nwl hrwieAw[ KfUr swihb hlky (purwxw qrn qwrn) ny jylH ’c bMd iksy aumIdvwr ƒ dUjI vwr ijqwieAw hY[ ies qoN pihlW jylH ’c bMd ismrnjIq
isMG mwn ƒ 1989 dIAW coxW ivc ijqwieAw sI[ swbkw pRDwn mMqrI ieMdrw gWDI dI h~iqAw leI izMmyvwr ShId byAMq isMG dy pu~qr srbjIq isMG ^wlsw ny hlkw &rIdkot qoN ivroDI ‘Awp’ aumIdvwr krmjIq Anmol ƒ 70,053 votW dy &rk nwl hrwieAw hY[ KfUr swihb Aqy &rIdkot hlky ivc bMdI isMGW dI irhweI, ikswnI mu~dy Aqy niSAW dy mu~dy BwrU rhy[ biTMfw lok sBw sIt `qy hrismrq bwdl dI ij~q
cMfIgVH, : biTMfw lok sBw sIt qoN AkwlI dl dI aumIdvwr hrismrq bwdl ny ij~q drj kIqI hY, aunHW ƒ 3 l~K 75 hzwr qoN v~D votW imlIAW hn [ hrismrq kOr bwdl lgwqwr cOQI vwr ie~QoN sMsd mYNbr bxy hn[ ‘Awp’ dy gurmIq isMG Ku~fIAW dUjy nMbr `qy rhy[ qIjy nMbr `qy kWgrs dy jIq mihMdr isMG is~DU Aqy cOQy nMbr `qy Bwjpw dy aumIdvwr prmpwl kOr is~DU rhy[

A to Z Learning School



cMfIgVH, ,(jsivMdr cImw) lok sBw coxW ivc do Awzwd aumIdvwrW dI ij~q ny pMjwb dw krIb 35 swl purwxw rwjsI ieiqhws duhrw id~qw hY[ hlkw KfUr swihb qoN Awzwd aumIdvwr AMimRqpwl isMG ny 1,97,120 votW dy &rk nwl kWgrsI aumIdvwr kuljIq isMG zIrw i^lw& ij~q hwsl kIqI hY[ cyqy rhy ik AMimRqpwl isMG ies vyly ifbrUgVH jylH iv~c bMd hY[ Awzwd aumIdvwr srbjIq isMG ^wlsw ny &rIdkot hlky qoN ‘Awp’ aumIdvwr krmjIq Anmol ƒ 70,053 votW dy &rk nwl hrw id~qw hY[ auprokq dovyN sItW qoN Awzwd aumIdvwrW dI ij~q ny ie~k nvyN rwjsI ^wsy v~l moVw id~qw hY[ &rIdkot qoN jyqU rhy srbjIq isMG ^wlsw Awpxy pirvwr iv~coN qIjy mYNbr hn jo lok sBw dI pOVI cVHngy[
ShId byAMq isMG dy pu~qr srbjIq isMG ^wlsw dI mwqw 1989 iv~c ropV hlky qoN AkwlI dl (mwn) dI itkt ’qy 4.24 l~K votW dy &rk nwl jyqU rhy sn jdoN ik srbjIq isMG dw dwdw su~cw isMG mloAw 1989 iv~c biTMfw hlky qoN AkwlI dl (mwn) dy aumIdvwr vjoN 3.16 l~K votW dy &rk nwl jyqU rhy sn[ sB qoN pihlW 1989 dI lok sBw cox ivc iqMn Awzwd aumIdvwr
cox ij~qy sn ijnHW ivc AMimRqsr qoN Awzwd aumIdvwr ikrpwl isMG ny 2.72 l~K votW dy &rk nwl cox ij~qI sI[ audoN i&rozpur hlky qoN Awzwd aumIdvwr iDAwn isMG mMf 2.02 l~K votW dy &rk nwl qy pitAwlw qoN Awzwd aumIdvwr AiqMdrpwl isMG ny 2.94 l~K votW dy &rk nwl cox ij~qI sI[ aus mgroN Awzwd aumIdvwr vjoN ij~qx vwly sqnwm isMG kYNQ sn[

jylHW iv~coN ijqwaux vwlw ie~ko hlkw pMQk hlkw KfUr swihb (pihlW qrn qwrn) ny dUsrI d&w jylH ivc bMd aumIdvwr ƒ cox ivc ijqwieAw hY[ 1989 ivc jdoN ismrnjIq isMG mwn jylH ivc bMd sn qW aus vkq qrn qwrn hlky qoN 5.27 l~K votW dy &rk nwl ismrnjIq isMG mwn ny ij~q hwsl kIqI sI[ nvIN id~lI, ,(jsivMdr cImw) -id~lI dI ie~k Adwlq ny

AwbkwrI nIqI mwmly iv~c mu~K
mMqrI ArivMd kyjrIvwl v~loN
mYfIkl AwDwr ‘qy AMqirm
zmwnq dI ArzI Kwrj kr
id~qI[ ivSyS j~j kwvyrI bvyjw ny iqhwV jylH dy AiDkwrIAW ƒ
inrdyS id~qw ik auh inAWiek ihrwsq iv~c kyjrIvwl dIAW
mYfIkl zrUrqW dw iDAwn
r~Kx[ j~j ny kyjrIvwl dI
inAWiek ihrwsq vI 19 jUn q~k vDw id~qI hY[








KfUr swihb qoN 184894 votW dy Prk nwl ij~qy AMimRqpwl isMG
AMimRqpwl isMG ƒ 386337 Aqy kulbIr
zIrw ƒ 201443 votW imlIAW
KfUr swihb (jsivMdr cImw):-: pMjwb dI
sB qoN hot sIt mMnI jWdI KfUr swihb lok sBw sIt qoN Awzwd aumIdvwr AMimRqpwl isMG ny kWgrs dy kulbIr zIrw ƒ hrw ky v~fI ij~q hwisl kIqI hY[ AMimRqpwl isMG ny kWgrs dy kulbIr zIrw ƒ 184894 votW dy Prk nwl hrwieAw hY[ cox kimSn dy AMkiVAW Anuswr AMimRqpwl isMG ƒ 386337 votW imlIAW hn[ kWgrs dy kulbIr zIrw ƒ 201443 votW imlIAW hn[ qIjy sQwn ‘qy Awm AwdmI pwrtI dy mMqrI lwljIq isMG Bu~lr rhy, aunHW ƒ 189485 votW imlIAW hn[ AkwlI dl dy ivrsw isMG vltohw ƒ 82988 ƒ votW imlIAW hn[ 2 jUn ƒ ie~Qy 62.55% voitMg hoeI sI[ KfUr swihb sIt ‘qy ku~l votrW dI igxqI 16,67,797 sI[ SnIvwr ƒ 10,43,248 votrW ny AwpxI vot dw iesqymwl kIqw[ ienHW iv~coN 5,40,201 purS, 5,03,033 AOrqW Aqy 14 trWsjYNfrW ny vI vot pweI sI[
rwStrI
AYkt lgwieAw igAw hY[ ies qoN ielwvw aus ivru~D 12 v~K-v~K kys drj hn[ NSA kwrn auh Awswm dI ifbrUgVH


muhwlI, ,(jsivMdr cImw) SRomxI AkwlI dl dy sInIAr AwgU Aqy swbkw mYNbr pwrlImYNt pRo. pRym isMG cMdUmwjrw ny lok sBw coxW iv~c pwrtI vrkrW Aqy AhudydwrW v~loN idn-rwq kIqI s^q imhnq leI DMnvwd kridAW ikhw ik AkwlI dl pMjwb dy lokW v~loN id~qw &qvw KVy m~Qy pRvwn krdw hY[ A~j muhwlI siQq Awpxy invws au~qy p~qrkwrW nwl g~lbwq kridAW cMdUmwjrw ny ikhw ik Awaux vwly idnW iv~c jldI hI SRomxI AkwlI dl dy pRDwn Aqy hor sInIAr AwgUAW v~loN mIitMg s~d ky pwrlImYNt cox nqIijAW dI GoK kIqI jwvygI Aqy AglyrI rxnIqI Aqy pwrtI dI mzbUqI sbMDI ivcwr
ijs kwrn aunHW ny jylH qoN hI pRcwr kIqw Aqy mwqw-ipqw aus dI QW lokW ivc gey[ AMimRqpwl isMG

DoKwDVI dy doSW ‘c br^wsq kIqy puils AiDkwrIAW ƒ v~fI rwhq, hweI kort ny id~qy ieh AwdyS Awpxy blbUqy coxW lVn krky kOmI eyjMfw qYA nw kr sikAw AkwlI dl: cMdUmwjrw
cMfIgVH ,(jsivMdr cImw): pMjwb-hirAwxw hweIkort ny AYPAweIAwr drj hox kwrn br^wsq kIqy gey puils AiDkwrIAW dIAW ptISnW dw inptwrw kridAW DoKwDVI dy doSW qoN brI hoey puils AiDkwrIAW ƒ pUrI qnKwh Aqy hor doSW qoN brI kIqy gey ivAkqIAW ƒ A~DI qnKwh dyx dw hukm jwrI kIqw hY[ hweI kort ny Awpxy hukmW iv~c pMjwb srkwr
ƒ slwh id~qI ik AY~PAweIAwr drj krn qoN bwAd pulIs AiDkwrIAW ƒ br^wsq krn
dI pRQw bMd kIqI jwvy[ hweI kort
dy swhmxy keI mwmly pYNifMg
sn, ijnHW dw inptwrw krdy hoey hweI kort
ny br^wsqgI
dy smyN dOrwn qn^wh sbMDI
vtWdr kIqw jwvygw[ pRo. cMdUmwjrw ny ikhw ik pwrtI coxW Awpxy blbUqy lVidAW nYSnl eyjMfw qYA nw kr skI, ijs dw cox nqIijAW au~pr v~fw Asr idKweI id~qw[ aunHW AwiKAw ik AkwlI dl v~loN KyqrI mMgW Aqy sUby dy ih~qW ƒ sur~iKAq krn dy AwDwr ‘qy cox lVI geI[ pRo. cMdUmwjrw ny AwiKAw ik KyqrI pwrtI hox kwrn SRomxI AkwlI dIAW nIqIAW hmySW hI pMjwb p~KI rhIAW, pRMqU sUby dy lokW v~loN AkwlI dl dIAW nIqIAW ƒ pRvwn nw krnw icMqw vwlI g~l hY[ aunHW AwiKAw ik Biv~K iv~c ienHW kmIAW ƒ dUr krky AkwlI dl pMjwb dI ibhqrI leI kMm krygw Aqy mzbUqI nwl auBrygw[
Aihm hukm jwrI kIqw hY[ hweI kort ny ikhw ik AY~PAweIAwr drj hox qoN bwAd muk~dmy dI suxvweI pUrI hox q~k puils vwilAW ƒ muA~ql r~iKAw jw skdw hY[ ies smyN dOrwn, ausƒ jnqk slwh qoN ielwvw koeI hor kMm sONipAw jw skdw hY[ Aksr puils mulwzmW dy brI hox qoN bwAd aunHW ƒ ibnW koeI kMm kIqy br^wsqgI dy smyN q~k aunHW dI pUrI qn^wh dyxI pYNdI hY[

luiDAwxw (jsivMdr cImw)-lok sBw coxW 2024 dy pMjwb dIAW 13 sItW dy nqIjy A~j Aw cu~ky hn[ votW dI igxqI SurU hox qoN bwAd sUby iv~c kWgrs pwrtI svyr qoN hI A~gy c~l rhI sI[ kOmI cox kimSn v~loN vY~bsweIt ’qy jwrI nqIijAW muqwbk kWgrs pwrtI ny s~q, Awm AwdmI pwrtI ny iqMn, SRomxI AkwlI dl ny iek Aqy Awzwd aumdvwrW ny do sItW ij~qIAW hn[ pMjwb dI bhucricq sIt KfUr swihb qoN Awzwd aumIdvwr AMimRqpwl isMG ny 1,97,120 votW dy v~fy &rk nwl ij~q drj kIqI hY[ au~Dr, jlMDr qoN kWgrs pwrtI dy aumIdvwr crnjIq isMG cMnI Aqy lok sBw hlkw sMgrUr qoN Awm AwdmI pwrtI dy aumIdvwr gurmIq isMG mIq hyAr hryk gyV qoN bwAd ie~k v~fI lIf lYNdy hoey mukwbly iv~c A~gy vDdy gey Aqy dovyN jxy 1.7 l~K qoN v~D votW dy &rk nwl ij~qy hn[f~bI gurmIq isMG mIq hyAr lok sBw hlkw sMgrUr qoN Awm AwdmI pwrtI dy aumIdvwr gurmIq isMG mIq hyAr 3,64,085 hwsl kr ky jyqU rhy hn[ mIq hyAr ny kWgrsI aumIdvwr suKpwl isMG Kihrw ƒ 1,72,560 votW dy v~fy &rk nwl hrwieAw hY[ 2022 iv~c lok sBw dI sMgrUr izmnI cox dOrwn 2,53,154 votW nwl ij~q hwsl krn vwly SRomxI AkwlI dl (AMimRqsr) dy aumIdvwr ismrnjIq isMG mwn ƒ ies vwr 1,87,246 votW peIAW hn qy auh qIjy sQwn ’qy rhy hn[ Bwjpw aumIdvwr ArivMd KMnw ƒ 1,28,253 Aqy SRomxI AkwlI dl dy aumIdvwr iekbwl isMG JUMdW ƒ 62,488 votW peIAW hn[ crnjIq isMG cMnI lok sBw hlkw jlMDr qoN kWgrsI aumIdvwr Aqy swbkw mu~K mMqrI crnjIq isMG cMnI 1,75,993 votW dy &rk nwl jyqU rhy hn[ aunHW ƒ 3,90,053 votW imlIAW hn[ dUjy nMbr ’qy rhy Bwjpw aumIdvwr suSIl irMkU ƒ 2,14,060 votW imlIAW hn[ ie~Qy Awm AwdmI pwrtI dy aumIdvwr pvn kumwr tIƒ 2,08,889 votW hwsl kr ky qIjy sQwn ’qy rhy hn[ SRomxI AkwlI dl dy aumIdvwr mihMdr isMG kypI 67,911 votW lY ky cOQy sQwn ’qy rhy[ fw. Amr isMG
PqihgVH swihb qoN kWgrsI aumdvwr fw. Amr isMG ny ku~l 3,32,591 votW hwsl kridAW Awm AwdmI pwrtI dy aumIdvwr gurpRIq isMG jIpI ƒ 34,202 votW dy &rk nwl hrwieAw hY[ jIpI ny 2,98,389 votW hwsl kIqIAW hn[ ie~Qy Bwjpw aumIdvwr gyjw rwm vwlmIik ƒ 1,27,521 Aqy SRomxI AkwlI dl dy aumIdvwr ibkrmjIq isMG Kwlsw ƒ 1,26,730 votW imlIAW hn[ fw. gWDI
pitAwlw lok sBw hlky qoN kWgrsI aumIdvwr fw. DrmvIr gWDI ny 3,05,616 votW hwsl kr ky ij~q hwsl kIqI hY[ aunHW Awm AwdmI pwrtI dy aumIdvwr fw. blbIr isMG ƒ hrwieAw hY[ blbIr isMG ƒ 2,90,785 votW peIAW hn[ Bwjpw aumIdvwr pRnIq kOr 2,88,998 votW nwl qIjy nMbr ’qy rhy hn[ izkrXog hY ik lok sBw hlkw pitAwlw iv~c
ies vwr 63.63 &Isd voitMg hoeI, jo ik 2019 dy mukwbly 4.15 &Isd G~t hY[ 2014 dIAW lok sBw coxW dOrwn pRnIq kOr ƒ hrw ky fw. gWDI ‘Awp’ v~loN sMsd mYNbr bxyy sn[

kWgrsI AwgUAW nwl gurjIq AOjlw lok sBw hlkw AMimRqsr qoN kWgrs pwrtI dy aumIdvwr gurjIq isMG AOjlw ny 40,301 votW dy Prk nwl ‘Awp’ aumIdvwr Aqy kYbint mMqrI kuldIp isMG DwlIvwl ƒ hrwieAw hY[ gurjIq AOjlw ƒ ku~l 2,55,181 votW Aqy kuldIp DwlIvwl ƒ 2,14,880 hwsl hoeIAW hn[ ies dOrwn Bwjpw aumIdvwr qrnjIq isMG sMDU smuMdrI 2,07,205 votW nwl qIjy Aqy SRomxI AkwlI dl dy aumIdvwr Ainl joSI 1,62,896 votW nwl cOQy sQwn ’qy rhy[ izkrXog hY ik gurjIq isMG AOjlw ny swl 2019 dIAW lok sBw coxW dOrwn kyNdrI mMqrI hrdIp pUrI ƒ iek l~K qoN v~D votW dy &rk nwl hrwieAw sI[ AOjlw AMimRqsr qoN qIjI vwr sMsd mYNbr bxy hn[ Syr isMG GubwieAw lok sBw hlkw iProzpur qoN kWgrsI aumIdvwr Syr isMG GubwieAw ny 2,66,626 votW hwsl kIqIAW hn[ aunHW ‘Awp’ aumIdvwr jgdIp isMG kwkw brwV ƒ 3,242 votW dy Prk nwl hrwieAw[ brwV ƒ 2,63,384 votW imlIAW hn[ Bwjpw aumIdvwr gurmIq isMG soFI 2,55,097 votW lY ky qIjy sQwn ’qy rhy jdik SRomxI AkwlI dl dy aumIdvwr nrdyv isMG bObI mwn 2,53,645 votW nwl cOQy sQwn ’qy hn[ Syr isMG GubwieAw ny swl 2009 qy 2014 dIAW lok sBw coxW iv~c SRomxI AkwlI dl v~loN ij~q hwsl kIqI sI[ mwrc 2019 iv~c GubwieAw SRomxI AkwlI dl C~f ky kWgrs iv~c Swml ho gey sn[ hrismrq kOr bwdl SRomxI AkwlI dl leI v~kwrI sIt lok sBw hlkw biTMfw qoN ie~k vwr iPr hrismrq kOr bwdl ny ij~q hwsl kIqI hY[ aunHW 3,76,558 votW hwsl kr ky ‘Awp’ aumIvwr Aqy kYbint mMqrI gurmIq isMG Ku~fIAW ƒ 49,656 votW dy Prk nwl hrwieAw[ gurmIq isMG Ku~fIAW ƒ 3,26,902 votW imlIAW hn[ biTMfw sIt qoN kWgrs dy jIq mihMdr isMG is~DU, Bwjpw aumIdvwr prmpwl kOr is~DU Aqy SRomxI AkwlI dl (AMimRqsr) v~loN l~Kw isDwxw cox mYdwn iv~c sn, jo ik kRmvwr qIjy, cOQy qy pMjvyN sQwn ’qy rhy[ fw. rwj kumwr c~byvwl lok sBw hlkw huiSAwrpur qoN ‘Awp’ aumIdvwr fw. rwj kumwr c~byvwl ny 3,03,859 votW lY ky ij~q hwsl kIqI hY[ c~byvwl ny 2,59,748 votW hwsl krn vwlI kWgrsI

aumIdvwr XwmnI gomr ƒ 44,111 votW dy Prk nwl hrwieAw hY[ hlkw huiSAwrpur iv~c Bwjpw aumIdvwr AnIqw som pRkwS 1,99,994 votW nwl qIjy Aqy SRomxI AkwlI dl dy aumIdvwr sohx isMG TMfl 91,789 votW nwl cOQy sQwn ’qy rhy[ swl 2022 dIAW ivDwn sBw coxW mOky fw. rwj kumwr c~byvwl ny kWgrs pwrtI v~loN cox lVidAW 47,375 votW hwsl kr ky ij~q pRwpq kIqI sI[ aunHW mwrc 2024 iv~c Awm AwdmI pwrtI dw p~lw PV ilAw sI[ mwlivMdr isMG kMg lok sBw hlkw sRI AwnMdpur swihb qoN ‘Awp’ aumIdvwr mwlivMdr isMG kMg ny 3,13,217 votW lY ky ij~q hwsl kIqI hY[ dUjy nMbr ’qy rhy kWgrs pwrtI dy aumIdvwr ivjyieMdr isMglw ny 3,02,371 votW hwsl kIqIAW[ ie~Qy Bwjpw aumIvwr fw. suBwS Srmw 1,86,578 votW nwl qIjy jdik SRomxI AkwlI dl dy aumIdvwr pRym isMG cMdumwjrw cOQy sQwn ’qy rhy[ srbjIq isMG Kwlsw lok sBw hlkw iProzpur qoN Awzwd aumIdvwr srbjIq isMG Kwlsw ny bwzI mwrI hY[ aunHW 2,98,062 votW hwsl kridAW ‘Awp’ aumIdvwr Aqy mu~K mMqrI BgvMq mwn dy nzdIkI krmjIq isMG Anmol ƒ 70,053 votW dy Prk nwl hrwieAw hY[ ie~Qy kWgrs pwrtI dI aumIdvwr AmrjIq kOr swhoky 1,60,357 votW nwl qIjy sQwn ’qy rhy[ SRomxI AkwlI dl dy aumIdvwr rwjivMdr isMG Drmkot Aqy Bwjpw aumIdvwr hMs rwj hMs kRmvwr cOQy qy pMjvyN sQwn ’qy rhy hn[ cox pRcwr dOrwn Bwjpw dy ipMfW iv~c ho rhy ivroD kwrn hMs rwj hMs kw&I crcw iv~c rhy sn[ pMjwb dI bhucricq lok sBw sIt KfUr swihb qoN Awzwd aumIdvwr AMimRqpwl isMG ny 1,97,120 votW dy v~fy Prk nwl ij~q hwsl kIqI hY[ Awzwd aumIdvwr ƒ 4,04,430

votW peIAW jdik dUjy nMbr ’qy rhy kWgrsI aumIdvwr kulbIr isMG zIrw ƒ 2,07,310 votW imlIAW hn[ jyqU aumIdvwr AMimRqpwl ies vyly kOmI sur~iKAw AYkt (AY~nAY~sey) qihq Aswm dI ifbrUgVH jylH iv~c bMd hY[ KfUr swihb qoN ‘Awp’ aumIdvwr qy kYbint mMqrI lwljIq isMG Bu~lr 1,94,836 votW nwl qIsry Aqy SRomxI AkwlI dl dy sInIAr AwgU ivrsw isMG vltohw 86,416 votW hwsl kr ky cOQy sQwn ’qy rhy hn[ rwjw viVMg lok sBw hlkw luiDAwxw iv~c pMjwb kWgrs dy pRDwn AmirMdr isMG rwjw viVMg ny Awpxw dbdbw kwiem kridAW 3,22,224 votW
rwjw viVMg nwl sKq mukwblw sI[ luiDAwxw qoN Awm AwdmI pwrtI dy aumIdvwr ASok prwSr p~pI 2,37,077 votW hwsl








qMdrusq rihx leI jIvnSYlI ’c ilAwE qbdIlI
A~j dy dOr ’c hr koeI B~j-dOV vwlI izMdgI jIA irhw hY[ pYsy kmwaux leI mnu~K AwpxI ishq ƒ vI dwA ’qy lgwaux leI iqAwr rihMdw hY[ smyN isr Bojn nw krnw, ibnW vjHw icMqw krnI qy sMquln dI prvwh kIqy bZYr kMm krI jwxw srIrk qy mwnisk ishq leI bhuq hwnIkwrk hY[ BwvyN mnu~K A~j bhuq swrIAW pdwrQk shUlqW nwl jIvn suKI bqIq kr irhw hY,

iPr vI lok ibmwr rihMdy hn[ ieh ibmwrIAW kudrq ny nhIN sgoN AsIN ^ud shyVIAW hn[ jldI au~Tx dI Awdq svyr sv~Kqy au~Tx dI Awdq pwauxI cwhIdI hY[ au~Tx swr srdIAW ’c iek lItr kosw pwxI qy grmIAW ’c sDwrn pwxI ibnW kurlI kIiqAW pIxw cwhIdw hY[ pwxI rotI Kwx qoN 45 imMt pihlW jW rotI Kwx qoN 1/2 GMtw bwAd pIxw cwhIdw hY[ ies nwl Kwxw hzm ho jwvygw qy motwpw vI Gtygw[ vwDU Bwr Gt jwvygw qy pyt dIAW 85 &IsdI ibmwrIAW TIk ho jwxgIAW[ rwq ƒ sOx qoN pihlW burS zrUr kro[ du~D isr& Swm ƒ hI S~kr pw ky pIxw cwhIdw hY[ vwDU crbI dw ^wqmw cMgI ishq vwsqy srIr ivclI vwDU crbI dw ^wqmw krnw zrUrI hY[ ishqmMd rihx leI cMgI ^urwk dI zrUrq pYNdI hY[ swƒ jIvnSYlI qy Kwx-pIx ’c kuJ qbdIlI ilAwauxI cwhIdI hY[ tmwtr, pwlk, ppIqw, hrIAW sbzIAW qy PlW ƒ ^urwk ivc Swiml kIqw jw skdw hY[ PlW Aqy sbzIAW dy AYNtIAwksIfYNt guxW krky ienHW dI vrqoN ishq leI sB qoN cMgI mMnI geI hY[ hwl hI ’c brqwnIAw dI XUnIvristI dy mwihrW v~loN kIqI geI Koj Anuswr syb qy tmwtr dI vrqoN PyPiVAW qy swh dy rogW ivc sur~iKAw pRdwn krdI hY[ iek Koj ’c 2633 lokW dIAW Bojn dIAW AwdqW dw AiDAYn kIqw igAw Aqy mwihr ies nqIjy ’qy phuMcy ik jo ivAkqI sybW qy tmwtrW dI izAwdw vrqoN krdy hn, aunHW dy PyPVy cMgI qrHW nwl kMm krdy hn qy auh swh rogW qoN vI mukq rihMdy hn[

gu~sw ishq dw v~fw duSmx gu~sw vI ienswn dI ishq dw v~fw duSmx hY[ lgwqwr 15 imMt gu~sw krn nwl ivAkqI Awpxy AMdr dI aUrjw ƒ nukswn phuMcwauNdw hY[ ijs aUrjw nwl auh swFy nON GMty qk s^q imhnq nwl kMm kr skdw hY[ gu~sy nwl hI icMqw, isr drd, pyt dIAW ibmwrIAW, hweI b~lf pRYSr dI sm~isAw ho jWdI hY[ idl dy dOry dI sMBwvnw Awm ivAkqI nwloN iqMn guxW v~D jWdI hY[ gu~sw Awauxw Awm g~l hY pr ies ’qy kwbU pwauxw klw hY[ gu~sw Awaux ’qy TMFw pwxI pIE, fUMGy swh lvo[ gu~sw Awaux ’qy au~cI-au~cI h~so, iksy vI mMqr ƒ vwr-vwr duhrwE[ ies nwl

ienswn cMgw mihsUs krygw qy mn vI jldI SWq ho jwvygw[ soSl mIfIAw dI vrqoN kro sImq mn dI qMdrusqI vwsqy soSl mIfIAw dI sImq vrqoN kro ikauNik keI lokW ƒ soSl mIfIAw mwnisk ibmwrI bx ky icMbV igAw hY qy auh lok srIrk qy mwnisk ibmwrIAW pRqI Avysly ho cu~ky hn[ ^ud ’qy ivSvws r~Kxw swfy leI byh~d zrUrI hY[ icMqwmukq izMdgI ijaUx dI koiSS kro[ ies nwl keI qrHW dIAW srIrk qy mwnisk ibmwrIAW l~g skdIAW hn[ vrqmwn ivc rihxw is~Ko[ jo bIq igAw, aus ƒ C~fo qy jo k~lH Awauxw, aus dI icMqw C~fo[ ijaUx leI qMdrusqI Aiq-zrUrI hY[
ijs sMsQw ivruD kIqI sI pRdrSn dI AgvweI, hux auhI sMsQw kr rhI qwrI&W
puxy: BwrqI iPlm inrdySk pwiel kpwVIAw ƒ kwns iPlm PYstIvl dy 77vyN AYfISn ’c smwroh dw dUjw s~B qoN v~kwrI purskwr imilAw, ijs qoN bwAd aunHW ƒ vDweI dyx vwilAW dI kqwr l~g geI hY[ pr ie vDweI ny s~B qoN v~D iDAwn iK~icAw hY, Aqy auh hY swbkw sMsQw iPlm AYNf tYlIivzn ieMstIicaUt AwP ieMfIAw (AY~P.tI.AweI. AweI.)[
AYP.tI.AweI.AweI. ny AYqvwr ƒ soSl mIfIAw mMc ‘AYks’ ’qy iek post ivc ikhw, ‘‘ieh AYP.tI.AweI.AweI. leI mwx vwlI g~l hY ikauNik ies dy swbkw ividAwrQIAW ny kwns ivc ieiqhws ricAw hY[ pwiel kpwfIAw ƒ purskwr leI vDweI[’’ kpwfIAw mu~K qOr ’qy 2015 ’c AYP. tI.AweI.AweI. ivKy ivroD pRdrSn ’c Swml sI[ aunHW ny pRis~D tI.vI. sIrIAl mhwBwrq ’c XuiDSitr dw ikrdwr inBwaux vwly Adwkwr gjyNdr cOhwn ƒ AYP.tI.AweI.AweI. dw cyArmYn inXukq kIqy jwx dy ivroD ’c ividAwrQIAW dy ivroD pRdrSn dI AgvweI kIqI sI[ pRdrSnkwrI ividAwrQIAW ny cOhwn dI inXukqI dw ivroD kridAW ikhw sI ik auh AYP.tI.AweI.AweI. gvrinMg kONsl dy swbkw cyArmYnW dy idRStIkox Aqy k~d nwl myl nhIN KWdy Aqy aunHW dI inXukqI dw isAwsI rMg hY[ iPlm AYNf tYlIivzn ieMstIicaUt AwP ieMfIAw (AYP.tI.AweI.AweI.) dy ividAwrQI 139 idnW leI hVqwl ’qy sn[ aunHW ny kiQq qOr ’qy ku~J Akwdimk mu~idAW ƒ lY ky AYP. tI.AweI.AweI. dy qqkwlI fwierYktr pRSWq pQrwby dw iGrwE vI kIqw Aqy aus ƒ aus
dy dPqr ’c kYd kr idqw[ ijs qoN bwAd puils ny ku~J pRdrSnkwrIAW ƒ igRPqwr kr ilAw[
‘‘AYP.tI.AweI.AweI. leI ieh mwx dw pl hY ikauNik ies dy swbkw ividAwrQIAW ny kwns ’c ieiqhws ricAw hY[ ijvyN ik AsIN 77 vyN kwns iPlm PYstIvl ’c BwrqI isnymw dw Swndwr pRdrSn vyKdy hW[ AYP. tI.AweI.AweI. isnymw dy ies v~fy kOmWqrI

mMc ’qy Swndwr pRwpqIAW leI Apxy swbkw ividAwrQIAW ƒ vDweI idMdw hY[’’ aunHW ikhw, ‘‘AsIN pwiel kpwfIAw ƒ gRYNf ipRks purskwr ij~qx leI, sMqoS isvwn ƒ ‘ipAry AYNjilks itRibaUt snmwn’ ij~qx leI, icdwnMd AYs. nwiek ƒ ‘lw isnyPy’ mukwblw ij~qx leI Aqy mYsm AlI ƒ
grmIAW ‘c pyt TMFw r~Kx qy srIr ƒ hweIfryt r~Kx leI sB qoN vDIAw hn ieh 3 firMks
nvIN id~lI : mOsm ivBwg ny ies swl grmIAW
ƒ lY ky pihlW hI icqwvnI jwrI kr id~qI sI ik
ApRYl qoN jUn q~k A~q dI grmI pYx vwlI hY[
keI SihrW ‘c ApRYl ‘c hI qwpmwn 40 ifgrI
q~k phuMc igAw hY[ qyz Du~p Aqy qyz hvwvW ny lokW dIAW muSklW vDw id~qIAW hn[ qwpmwn ‘c
AcncyqI vwDy Aqy aus muqwbk Kwx-pIx dIAW AwdqW Aqy jIvn SYlI ‘c zrUrI bdlwA nw kIqy jwx kwrn lok mOsmI ibmwrIAW dw iSkwr ho rhy hn[ ies mOsm ‘c ijnHW lokW dI ieimaUn isstm kmzor huMdI hY, auh QoVHI ijhI lwprvwhI nwl bImwrIAW dw iSkwr ho jWdy hn[ grmIAW iv~c srIr ƒ ishqmMd r~Kx leI Kurwk v~l iDAwn dyxw bhuq zrUrI hY[ ijs iv~c mOsmI
PL Aqy jUs zrUr Swiml kro[ kolf
Aqy hweIfryitf firMk hY[ qrbUj ‘c lgpg
90 PIsdI pwxI huMdw hY[ fwietrI PweIbr qoN ielwvw ies ‘c pRotIn, kwrbohweIfRyt, Awiern, PwsPors, potwSIAm, mYgnISIAm, ivtwimn ey, bI1, bI6, sI, AYNtI-AwksIfYNts vI mOjUd huMdy hn[ SUgr dy rogIAW ƒ ies dw syvn sImq mwqrw ‘c krnw cwhIdw hY, ikauNik ies ‘c SUgr dI mwqrw izAwdw huMdI hY[ qrbUj dw jUs srIr iv~c ielYktRolweIts ƒ brkrwr r~Kdw hY, jo fIhweIfRySn dI sm~isAw qoN bcwauNdw hY[ 3. AMb dw jUs grmIAW qoN bcx Aqy srIr

firMks jW pYkf jUs pIx dI bjwey qwzy PlW dw jUs pIE, ijs nwl srIr hweIfryt rihMdw hY Aqy pyt vI TMfw rihMdw hY[
1. vyl dw jUs byl dw jUs grmIAW leI bhuq hI PwiedymMd firMk hY[ ies ƒ pIx nwl srIr hweIfryt rihMdw hY Aqy hItstRok hox dI sMBwvnw vI G~t jWdI hY[ byl bItw-kYrotIn, pRotIn, iQAwimn, ivtwimn sI Aqy irboPlyivn nwl BrpUr ie~k bhuq hI PwiedymMd Pl hY, jo ishq ƒ keI qrIikAW nwl lwB phuMcwauNdw hY[
2. qrbUj dw jUs qrbUj dw jUs grmIAW leI ie~k svwidSt
ƒ qro-qwzw r~Kx leI qIjw svwidSt Aqy ishqmMd firMk hY AMb dw jUs, jo ivtwimn sI dw vDIAw sroq hY Aqy iesleI ieh ieimaUintI vDwaux vwlw firMk vI hY[ ieimaUn isstm ƒ mzbUq r~K ky qusIN keI gMBIr ibmwrIAW dy ^qirAW qoN sur~iKAq rih skdy ho[ ies qoN ielwvw AOly ‘c PweIbr vI cMgI mwqrw ‘c mOjUd huMdw hY, ijs kwrn bloitMg, gYs, AYsIiftI Aqy kbz vrgIAW sm~isAwvW quhwƒ prySwn nhIN krdIAW[
ies qoN ielwvw AMb dw jUs ‘c AYNtIAwksIfYNt vI BrpUr mwqrw ‘c huMdy hn, jo quhwfy vwlW Aqy cmVI leI PwiedymMd huMdy hn Aqy ies ƒ pIx nwl lIvr ‘c jmHw gMdgI vI swP huMdI hY[ swh dI bdbU dUr krn iv~c vI Awm pMnw bhuq pRBwvSwlI hY[
hux nOjvwnW ivc vI ic~ty vwl hoxw Awm ho igAw hY[ vwlW ƒ kwly bxwaux leI lok keI qrHW dy rswiexW Aqy vwl auqpwdW dI vrqoN krdy hn[ aunHW ivc mOjUd kYmIklz dy kwrn vwl kmzor hox dy nwl-nwl vwlW dw nukswn vI huMdw hY[ ies nwl hI vwlW ƒ kwly Aqy mzbUq r~Kx leI keI GrylU aupcwrW dI vrqoN kIqI jw skdI hY[ ienHW ivcoN iek &tkVI hY jo vwlW ƒ kwly r~Kx ivc mdd krdw hY[ Aksr PtkVI dI vrqoN lok Syv krn qoN bwAd krdy hn[ hwlWik, ies dIAW keI hor ivSySqwvW vI hn, ijnHW ivcoN iek vwlW ƒ mzbUq krnw hY[ vwlW dI gMdgI htwaux qoN lY ky vwlW dy JVn qk dI sm~isAw qk ƒ ies dI vrqoN nwl dUr kIqw jw skdw hY[ ies nwl hI ieh vwlW ƒ kwly r~Kx ivc vI kwrgr hY[ PtkVI ivc mOjUd mYgnISIAm slPyt srIr ivc 300 mh~qvpUrx pwckW ƒ inXmq krdw hY ijs nwl vwl kwly Aqy cmkdwr ho jWdy hn[ PtkVI dy iek Coty tukVy ƒ cMgI qrHW pIs lvo Aqy ies ivc iek cmc gulwb jl imlwau[ ies pyst ƒ 5 imMt leI vwlW ’qy mwlS kro Aqy ies ƒ 1 GMty leI rihx idau, iPr vwlW ƒ grm pwxI nwl Do lau[ ies imSrx ƒ inXmq rUp nwl

iesqymwl krn nwl quhwfy ic~ty vwl 15 idnW dy AMdr iPr kwly ho jwxgy[ PtkVI dI vrqoN nwl lok keI qrHW dIAW sm~isAwvW qoN Cutkwrw pw skdy hn[

1 glws grm pwxI ivc 1 gRwm PtkVI Aqy cutkI Br syNDw nmk imlw ky kurlI krn nwl bdbU qoN mukq ho skdy ho[ hwlWik, ies ƒ pIqw nhIN jwxw cwhIdw ikauNik ieh quhwfy isr ƒ ckrw skdw hY[ ies qoN ielwvw, PtkVI iek AYNtI-eyijMg auqpwd vI hY[ ies nwl ichry ’qy JurVIAW jldI nhIN hoxgIAW Aqy nwl hI ieh muhwsy rokx dy Xog vI hY[ cMfIgVH, (jsivMdr cImw):- : pMjwb dy luiDAwxw iv~c kWgrs pwrtI dI ij~q hoeI hY[ ie~Qy kWgrs aumIdvwr AmirMdr isMG rwjw viVMg ƒ ku~l 3,22,224 votW imlIAW hn[ rwjw viVMg ny 20 hzwr 942 votW nwl ij~q drj kIqI hY[ Bwjpw dy rvnIq isMG ib~tU ƒ 3,01,282 votW imlIAW hn[ iesdy nwl hI ‘Awp’ dy ASok prwSr p~pI ƒ 237077 votW imlIAW Aqy qIjy nMbr ‘qy rhy [
















(22
Awswn nzr Awvygw, ivroDI vI Awp dy A~gy itk nw skxgy[iksy v~fy AwdmI dI mdd lYx leI jy Awp aus ƒ Aproc krogy qW auh Awp dI g~l iDAwn-DIrj nwl suxygw[
ibRK (22 ApRYl qoˆ 21 meI) iksy Dwrimk kMm jW pRogrwm nwl juVx, Dwrimk swihq pVHn-kQw vwrqw, Bjn-kIrqn suxn ’c jIA l~gygw, ie~zq-mwx dI pRwpqI[tIicMg, koicMg, pblIiSMg, fYkorySn,tUirzm, kMsltYNsI, mYfIsn dw kMm krn vwilAW ƒ Awpxy kMmW ’c BrpUr lwB imlygw[
imQun (22 meI qoˆ 21 jUn) ishq leI isqwrw kmzor, ies leI ilmt ’c Kwxw-pIxw krnw shI rhygw pr jnrl hwlwq pihly dI qrHW ibhqr hI bxy rihxgy[srkwrI, gYr-srkwrI kMmW ’c sPlqw-APsr imhrbwn- swPt rihxgy, SqrU vI Awp A~gy Tihr nw skxgy[
krk (22 jUn qoˆ 21 julweI) vpwrk Aqy kMmkwjI kMmW dI dSw suKd, sPlqw swQ dyvygI, PYimlI PrMt ’qy qwlmyl-sdBwA bixAw rhygw[ArQ Aqy kwrobwrI siQqI cMgI, ijhVy kMmW leI Xqn krogy aus ’c sPlqw imlygI, Su~B kMmW ’c iDAwn[
isMG (22 julweI qoˆ 21 Agsq)
SqrU auBr ismt ky Awp ƒ pRySwn krdy rih skdy hn, ies leI aunHW ƒ kmzor smJx dI glqI nhIN krnI cwhIdI[ikauNik isqwrw aulJxW, pycIdgIAW vwlw hY, ies leI nw qW iksy nvyN kMm dI SurUAwq kro Aqy nw hI iksy dy JWsy ’c Pso[
kMinAw (21 Agsq qoˆ 21 sqMbr)
mzbUq isqwry kr ky Awp ƒ Awpxy kMmW-pRogrwmW ƒ A~gy vDwaux ’c sPlqw imlygI, mnobl, pYT, dbdbw vI bixAw rhygw[vpwr kwrobwr ’c lwB, Xqn krn ’qy koeI kwrobwrI muSkl vI ht skdI hY pr qbIAq ’c qyzI[
qulw (23 sqMbr qoˆ 23 AkqUbr)
Adwlq nwl juVy iksy kMm ƒ h~Q ’c lYx ’qy sPlqw imlygI, qyz pRBwv, dbdbw, pYT vI bxI rhygI[jnrl isqwrw stRWg, ierwidAW ’c mzbUqI, mnobl-pYT dbdbw vI bixAw rhygw, kMmkwjI mwmly ’c siQqI ibhqr bxygI[
ibRSck (24 AkqUbr qoˆ 22 nvMbr)
kMmkwjI swQI Awp nwl sihXog krngy Aqy qwlmyl r~Kxgy, Xqn krn ’qy koeI kMmkwjI muSkl ht skdI hY[kort kcihrI nwl juVy iksy kMm ƒ h~Q ’c lYx leI smW ibhqr mwx-snmwn dI pRwpqI pr suBwA ’c gu~sy dw Asr rhygw[
Dn (22 nvMbr qoˆ 21 dsMbr)
lohw, lohw mSInrI, lohy dy klpurizAW, srIAw, hwrf-vyAr, itMbr Aqy kMstRkSn mtIrIAl dw kMm krn vwilAW ƒ Awpxy kMmW ’c lwB imlygw[vpwr Aqy kMmkwj dI dSw cMgI, koiSSW-ierwidAW ’c sPlqw imlygI, PYimlI PRMt ’qy imTws-qwlmyl bixAw rhygw[
mkr (22 dsMbr qoˆ 21 jnvrI)
ArQ Aqy kwrobwrI dSw cMgI, koiSSW-ierwidAW ’c sPlqw imlygI pr TMfIAW vsqW Aqy pwxI dI vrqoN ilmt ’c krnI cwhIdI[nw qW duSmxW ƒ kmzor smJx dI glqI kro Aqy nw hI aunHW ’qy Brosw krnw cwhIdw hY, mn tYNs Aqy kmzor rhygw[
kuMB (22 jnvrI qoˆ 21 PrvrI)
pUrw bcwA krn dy bwvjUd vI iksy aulJx-Jmyly kr ky Awp dy leI koeI nvIN muSkl pYdw hox dw fr rhygw[isqwrw ishq leI TIk nhIN, ies leI byquky Kwx-pIx qoN bcxw cwhIdw hY pr jnrl hwlwq pihly dI qrHW bxy rihxgy[
mIn (22 PrvrI qoˆ 21 mwrc) vHIklz dI syl prcyz Aqy aunHW ƒ fYkoryt krn dw kMm krn vwilAW ƒ Awpxy kMm DMdy dw cMgw lwB imlygw[jnrl isqwrw Awp ƒ hr PRMt ’qy hwvI- pRBwvI- ivjeI r~Kygw, Su~B kMmW ’c iDAwn, Xqn krn ’qy koeI skIm isry cVHygI[

rwiDkw mrcYNt jldI hI AMbwnI pirvwr dI ƒh bxn jw rhI hY pr kI qusIN jwxdy ho ik ies pirvwr dIAW kuJ ƒhW hn jo Awpxy pqI qoN v~fIAW hn [
tInw AMbwnI
tInI AMbwnI Awpxy smyN dI mShUr Adwkwrw qy mukyS AMbwnI dy Coty Brw qy kwrobwrI Ainl AMbwnI dI pqnI hY[
tInw dw jnm 11 PrvrI 1957 ƒ hoieAw sI qy Ainl dI jnm qrIk 4 jUn 1959 hY[ aus dy AwDwr ‘qy tInw Ainl qoN krIb do swl v~fI hY[
Slokw mihqw
AnMq AMbwnI dI BwbI Slokw mihqw ny swl 2019 iv~c AwkwS AMbwnI nwl ivAwh kIqw
sI[ Slokw vI AwkwS qoN v~fI hY[ drAsl Slokw dw jnm 11 julweI 1990 ƒ hoieAw sI qy ies ihswb nwl aunHW dI aumr 33 swl hY[ jdoN ik aunHW dy pqI qy mukyS AMbwnI dy v~fy byty AwkwS AMbwnI dw jnm 23 AkqUbr 1991 ƒ hoieAw sI qy auh AwpxI pqnI qoN ie~k swl Coty hn[ rwiDkw mrcYNt ies ilst iv~c Swml kIqw jw irhw nvW nW AMbwnI pirvwr dI hox vwlI ƒh rwiDkw mrcYNt dw hY[ rwiDkw dI jnm imqI 18 dsMbr 1994 hY Aqy aus dy mMgyqr AnMq AMbwnI dw jnm 10 ApRYl 1995 ƒ hoieAw sI[ ies dy AwDwr ‘qy rwiDkw AnMq qoN krIb 5 mhIny v~fI hY[
hnI isMG nwl JgVy ƒ ^qm krky A~gy vDx leI iqAwr hW :bwdSwh
nvIN id~lI, -mShUr rYpr Aqy gwiek bwdSwh ny dyhrwdUn ivKy Awpxy pRogrwm dOrwn AYlwn kIqw ik aus ny gwiek hnI isMG nwl Awpxw JgVw ^qm kr id~qw hY[ Awpxy gRwPYst 2024 mOky AwpxI pySwkrI dOrwn ruky Aqy ikhw ik auh ies JgVy ƒ C~f ky A~gy vDx leI iqAwr hn, myrI izMdgI dw iek smW sI jdoN mYƒ nwrwzgI sI pr hux mYN hnI isMG i^lw& gu~sy qy eIrKw ƒ C~f ky A~gy vDxw cwhuMdw hW[ bwdSwh ny ikhw ik kuJ glq&ihmIAW krky mYN ^uS nhIN sI pr mYN mihsUs kIqw ik jdoN AsIN iek~Ty sI qW joVn vwly G~t Aqy qoVn vwly bhuq sn, mYN hux sB ƒ d~sxw cwhuMdw hW ik mYN aunHW

g~lW ƒ Bu~l cu~ikAW hW Aqy aus (hnI) leI
duAw krdW hW[ hnI isMG v~loN ies pRqI hwly pRqIikRAw AwauxI bwkI hY[

isnymw iv~c AOrqW leI Kws irhw kwn 2024: ikAwrw AfvwnI






Gurpreet Ranu
7

muMbeI:bOlIvu~f Adwkwrw ikAwrw AfvwnI ny kwn
PYstIvl bwry ikhw ik v~kwrI smwgm dw 2024
AYfISn ies swl isny jgq iv~c AOrqW leI Kws irhw, ikauNik aunHW ƒ ies dOrwn jSn mnwauNdy dyiKAw
igAw[ Adwkwrw ny 77vyN kwn iPlm PYstIvl iv~c
Bwrq dI numwieMdgI kIqI sI[ ikAwrw ny ieMstwgRwm ’qy vYintI PyAr mYgzIn dy kvr ƒ sWJw kIqw, ijs iv~c aus nwl AsIl Emrwn, ADvw Phwd Aqy slmw
AbU-dyP vrgIAW pRis~D hsqIAW ny poz id~qy sn[ kYpSn iv~c Adwkwrw ny ikhw, ‘‘ienHW Swndwr AOrqW nwl vYintI PyAr dy pl’’[ kwn 2024 isny jgq iv~c
AOrqW leI Kws swl irhw[ AsIN jyqU rhy qy auqSwh nwl jSn mnwieAw[ ies mgroN Adwkwrw ny AwpxI kwmXwbI dw ishrw AnwsUeIAw syngupqw, jo Ankrtyn
irgwrf iv~c srvoqm Adwkwr purskwr ij~qx vwlI
pihlI BwrqI Adwkwrw bxI sI Aqy pwiel kpwfIAw
ƒ id~qw hY[ Adwkwrw ny ikhw, ‘‘BwrqI AOrqW dIAW do ieiqhwsk ij~qW qoN lY ky isnymw leI swfy ipAwr, jƒn Aqy iPlmW iv~c AOrqW vjoN swfI BUimkw bwry crcw ny mYƒ KuSI id~qI


