ΚΑΡΠΑΘΟΣ Το θεϊκό νησί / KARPATHOS The other Olympus

KARPATHOS: THE OTHER OLYMPUS

ΚΑΡΠΑΘΟΣ

ΘΕΪΚΗ ΝΗΣΟΣ

Άφησε το θαυματουργό αγέρι του καλοκαιριού –μπονέντη το λένε εδώ, στο τέρμα της Άγονης Γραμμής, και το δοξολογούν με πάθος στα φημισμένα γλέντια τους– να σε συνεπάρει σε ένα ιδιαίτερο ταξίδι στην άκρη του Αιγαίου./Let the unique summer breeze – locally called Bonendis – carry you to an exceptional destination.

ΝΙΚΟΣ Γ. ΜΑΣΤΡΟΠΑΥΛΟΣ / NIKOS G. MASTROPAVLOS

Mακρινή διαδρομή, όχι μόνο σε απόλυτο αριθμό μιλίων πλεύσης, αλλά κυρίως σε αποστασιοποίηση από τα συνήθη και προφανή. Γιατί η Κάρπαθος, πιο ζωντανά και παραστατικά από οπουδήποτε αλλού, συντηρεί και ισορροπεί τις δύο ζωτικές συνιστώσες της σύγχρονης ταξιδιωτικής εμπειρίας: την παράδοση και τον κοσμοπολιτισμό. Η μοντέρνα πολυχρωμία των τολμηρών ιστιοπλόων από κάθε γωνιά της Γης, που βγαίνουν στο μπουγάζι μεταξύ Κάσου και Καρπάθου για να προϋπαντήσουν το πλοίο που φτάνει, είναι απολύτως συμβατή με τα εκτυφλωτικά χρώματα της παραδοσιακής ενδυμασίας των γυναικών της Ολύμπου, που επιμένουν να τη φορούν όχι μόνο τις... ακριβές ημέρες, γιορτές και γλέντια, αλλά και στην καθημερινή ζωή. Το «Πρέβελης» έχει το προνόμιο απ’ όλα τα πλοία που ταξιδεύουν στο Αιγαίο να ακολουθεί την αρχέγονη ρότα που κρατούσαν τα μινωικά καράβια στο παρθενικό ταξίδι του πρώτου ευρωπαϊκού πολιτισμού προς ανατολάς: Κάσο, Κάρπαθο, Ρόδο, και από εκεί στις ακτές της Ανατολικής Μεσογείου, Μικράς Ασίας, Φοινίκης και Αιγύπτου. Μας υποβάλλει να ζήσουμε ξανά, νοερά, το ταξίδι τους και την ατμόσφαιρα της θρυλικής μινωικής θαλασσοκρατορίας, που έχει να κάνει με την περιπέτεια της ανακάλυψης του εξωτικού. Στην Κάρπαθο, η θάλασσα και οι «γαλάζιες» σκέψεις είναι παντοδύναμες, αν και μιλάμε για μεγάλη THIS IS A REMOTE VOYAGE, not only due to the actual number of miles, but especially because it leads to a dissociation from the usual and obvious things. Karpathos, more actively and vividly from any other place, maintains and balances the two vital components of the contemporary travel experiences: tradition and cosmopolitan life. The modern diversity of colors of the daring yachtsmen who arrive in the island from many foreign countries and boldly go out in the strait between Kasos and Karpathos to meet the incoming ships is totally compatible with the dazzling colors of the traditional dresses of the women of Olympos who insist to wear them not only during the important days of their lives, or in feasts and fetes, but also in their everyday life.

From all the ships which cross the Aegean Sea, ANEK LINES’ Prevelis follows the primeval course used by the Minoan ships during the first eastward travels of those representatives of the earliest European civilization: first, the islands of Kasos, Karpathos, and Rhodes, and from there the Eastern Mediterranean shores, Asia Minor, Phoenicia and Egypt. The ship’s course prompts us to relive, mentally, those travels and the ambience of the legendary Minoan naval supremacy that led to exotic and unusual discoveries and adventures.

In Karpathos the sea and nature are all-powerful; the land is sizeable and rich, with forests and a lot of water,

Στα Πηγάδια, την πρωτεύουσα του νησιού, μια βάρκα στέκει ως μνημείο να θυμίζει το πάλαι ποτέ επίκεντρο της Καρπάθου, το αρχαίο Ποτίδαιον / The boat installation in Pigadia reminds us of Potideon, the ancient name given to the island's capital

1 Πηγάδια / Pigadia 2 Παιχνίδια γύρω από την Όλυμπο / Childrens games around Olympos 3 Το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου στην Όλυμπο / The fete of August 15 in Olympos 4 & 5 Η Όλυμπος, απλωμένη στις κορυφές του Προφήτη Ηλία / Olympos spreads on Profitis Ilias’ summit

και πλούσια στεριά, με δάση και νερά, που κορυφώνεται σε μία από τις ψηλότερες κορυφές του Αιγαίου, την Καλή Λίμνη (1.215 μ.), που χωρίζει το νησί σε πάνω και κάτω μεριά. Αλλά ακόμη και από εκεί, από το οροπέδιο της Λάστου, το εκπληκτικό είναι πάλι η θέα του Καρπάθιου πελάγους από τη μεριά του πολύνησου της Κάσου μέχρι τις κορυφογραμμές της Κρήτης, που αχνοσχεδιάζονται στον ορίζοντα.

Village Hopping

Όλοι οι δρόμοι στην Κάρπαθο αρχίζουν από τα Πηγάδια, πρωτεύουσα και θαλασσινή πύλη εισόδου του νησιού που σφύζει από ζωή, και καταλήγουν αργά ή γρήγορα στην Όλυμπο, ένα μικρό θαύμα –μπορεί και αναγέννηση ή και επανάσταση– της παράδοσης στους μοντέρνους καιρούς. Δεν είναι μόνο η θέα του οικισμού, με φόντο τα θεόρατα βουνά και τις σειρές των ανεμόμυλων να κυματίζουν στη λοφογραμμή, αλλά κυρίως η φιλοσοφία για τη ζωή, που σεργιανά στα στενά σοκάκια και στα ξέφωτα προς το πέλαγος, που την έχουν κάνει πόλο έλξης για διεθνή ντοκιμαντέρ και κορυφαίους φωτογράφους, όπως ο Κωνσταντίνος Μάνος και ο Κουντέλκα. Μοιάζουν όλα αυτά με σκηνοθετημένη τουριστική ατραξιόν, όποιος όμως ζήσει έστω και μία φορά την έναρξη του φαντασμαγορικού γλεντιού τον Δεκαπενταύγουστο, με τα βυζαντινά τραγούδια της τάβλας, τα συρματικά και τον πάνω χορό, θα καταλάβει ότι όσα για τους επισκέπτες μοιάζουν εξωτικά, για τους κατοίκους της κλειστής και δυσπρόσιτης μέχρι πρόσφατα κοινωνίας της Ολύμπου, όπου ο ηλεκτρισμός και ο δρόμος έφτασαν μόλις στα τέλη της δεκαετίας του ’70, είναι ιερά και όσια. Κι ακόμη περισσότερα θα καταλάβει όταν πάει με τα πόδια ή με το καραβάκι από το Διαφάνι, επίνειο της Ολύμπου, στο πανηγύρι του Άη Γιάννη στη Βρουκούντα, στις 28-29 Αυγούστου, και ζήσει το γλέντι όλο το βράδυ, ανάμεσα στους λαξευτούς τάφους της αρχαίας πόλης. Από τα χωριά της νότιας ζώνης ξεχωρίζουν οι Μενετές, 8 χλμ. από τα Πηγάδια, με το μεσαιωνικό παρελθόν, δαιδαλώδη δρομάκια με πολύχρωμα σπίτια και την εντυπω-

1

σιακή εικόνα της Παναγίας του Βράχου στην άκρη του γκρεμού, όπου τον Δεκαπενταύγουστο ξεσπά μεγάλο πανηγύρι. Από εδώ ο δρόμος οδηγεί δυτικά στο παραθαλάσσιο θέρετρο της Αρκάσας, με bonus τα δύο σημαντικά ιστορικά μνημεία στη χερσόνησό της, την αρχαία Ακρόπολη του Παλαιοχωρίου και την παλαιοχριστιανική βασιλική με τα έξοχα ψηφιδωτά δαπέδου του 5ου αι., και στο ψαροχώρι Φοινίκι με το λιμανάκι-καταφύγιο των ψαράδων που τροφοδοτούν τις δημοφιλείς ταβέρνες του. Επιστρέφοντας στην ενδοχώρα, θα συναντήσετε τις Πυλές, περιτριγυρισμένες από περιβόλια και με πανοραμική θέα στο δειλινό, το «υπερνεφέλες» Όθος, το πιο ορεινό χωριό –σε υψόμετρο 510 μ.– που συχνά χάνεται στα σύννεφα, και το εστέτ Απέρι, την παλιά πρωτεύουσα με τα ανακαινισμένα καρπαθίτικα αρχοντικά των μεταναστών της που επιστρέφουν εδώ κάθε καλοκαίρι. Τα χωριά-αξιοθέατα συμπληρώνουν, λίγο βορειότερα, τα Σπόα, ένα «μπαλκόνι» στο πιο στενό σημείο του νησιού που βλέπει δύο θάλασσες ή, όπως λένε οι ντόπιοι, τις δύο καλύτερες ώρες του Καρπάθιου πε-

H Όλυμπος είναι ένα μικρό θαύμα –μπορεί και αναγέννηση ή και επανάσταση– της παράδοσης στους μοντέρνους καιρούς.

5 2

3

4

Olympos is a small miracle, a revival, a revolution of tradition in contemporary times.

plus one of the Aegean Sea’s highest summits, Kali Limni (1,215 m) that splits the island to an upper and a lower part. Still, even from there, from Lastos Plateau, the view of the Carpathian Sea spreading from Kasos till Crete’s ridges, which are faintly seen in the horizon, is superb.

Village hopping

All roads and routes in Karpathos begin from Pigadia, the entrance to the island from the sea, which is lively with hotels for all budgets, restaurants and bars.

Menetes, 8 km far from Pigadia, with its medieval architecture and the impressive icon of the Virgin Mary of the Rocks on the edge of a cliff, probably is the most picturesque settlement of the island; every year, a great fete is organized here on August 15. From this site, one can reach the beaches of the shore towards Arkasa where the sun sets and modern life is gently entangled with the past since ruins of ancient temples and Early Christian basilicas are scattered everywhere.

After the fishermen’s village Finiki, and the beaches which welcome the waves of the Carpathian Sea, turn back towards Pyles, a village in the interior of the island and Othos a mountain village which often is hidden by the clouds. After Volada, one of the island’s most beautiful villages, you will reach Spoa, a settlement on a balcony above Agios Nikolaos beach and then you will meet pretty Mesochori village on the western coast where a famous fete takes place on September 7 to honor Virgin Mary Vryssiani.

Still all the roads lead to Olympos, a miracle of tradition in modern times. The view of the settlement with the mountains and the turning windmills in the background is enchanting, but also its lively alleys and clearings that lead to the sea are very charming. The whole set reminds of a staged tourist attraction, however we must remember that electricity was installed here only during the ’70s. Anyone who experiences the fantastic fete on August 15 with the Byzantine songs, the traditional “Syrmatika” songs and the dances, will understand the locals’ truly sacred beliefs.

1

1 Το εκκλησάκι του Χριστού στην ανατολική πλευρά της Ολύμπου / Chapel in Olympos 2 Οι Μενετές, ένα από τα μεγαλύτερα σε έκταση και πληθυσμό χωριά του νησιού / Menetes village 3 Γλυπτό γυναίκας με παραδοσιακή φορεσιά (του Βασίλη Χατζηβασίλη) στο Διαφάνι / Statue of a woman dressed with traditional costume at Diafani

2 3

λάγους, ανατολή και δύση, και το Μεσοχώρι, χτισμένο αμφιθεατρικά στην κόψη ενός γκρεμού, με φημισμένο ηλιοβασίλεμα.

Οι παραλίες

Με 100 καταμετρημένες παραλίες και μια ξεχωριστή έκπληξη σε κάθε της στροφή, η ακτογραμμή της Καρπάθου είναι μια αδιάκοπη εναλλαγή εμπειριών και καταστάσεων. Η εξερεύνησή της ξεκινά τυπικά από το αρχικό λίκνο των διακοπών στο νησί, την Αμμοοπή, μια πολυάνθρωπη διαδοχή 7 αμμουδερών γαλαζοπράσινων όρμων κοντά στα Πηγάδια, που υποδέχτηκαν τα πρώτα ξενοδοχεία και εξοχικά – αν και κάποιοι, μαζί με τα εξωτικά τους ονόματα, όπως π.χ. «του Πουλιού το Ποτάμι», συνεχίζουν να διατηρούν κάτι από τη μοναχική γοητεία τους. Αμέσως μετά, στον δρόμο προς το αεροδρόμιο, ο Αφιάρτης είναι η αφετηρία της επικράτειας των ιστιοπόρων που φτάνει μέχρι κάτω τον Αγριλαοπόταμο στη νότια ακτή του νησιού. Η περιοχή δικαιολογεί με το παραπάνω τον χαρακτηρισμό «Ανεμόεσσα», που ακολουθεί από τα αρχαία χρόνια την Κάρπαθο, συγκεντρώνοντας από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο windsurfers από όλον τον κόσμο (εδώ διοργανώθηκε δύο φορές παγκόσμιο πρωτάθλημα ταχύτητας ISWC). Κάποτε οι αυτόχθονες ονόμαζαν

The beaches

Karpathos’ coastline boasts of 100 beaches which constantly offer new images and original experiences to their visitors. In Ammoopi, under Pigadia Bay, begins a crowded summer settlement consisting of hotels and summer houses in a series of sandy and pebbly bays; some of them are isolated but very charming and have exotic names. They are definitely worth visiting.

Afiartis’ area certainly justifies the name “Anemoessa” (windy island) which was given to Karpathos since the antiquity. From May to October those beaches gather windsurfers from all over the world, and the ISWC (the International Speed Windsurfing Championship) took place here twice. The beaches that the locals used to call by Greek names in the past (Makri Gialo, Nikolaki Pounta, Valia), now bear new cosmopolitan names depending on the skill level that the windsurfers must possess: Chicken Bay (for beginners), Gun Bay (for the middle level), or Devil’s Bay (for very experienced and professional windsurfers). Windsurfing is not for everybody, especially in such difficult conditions, but we recommend to you to visit those places in order to enjoy the spectacle and the comradeship developed among the sport’s lovers.

ΠΑΝΗΓΥΡΙΣΕ

Το καρπάθικο γλέντι με λύρες, λαούτα και τσαμπούνες –συνολικά των πάνω και των κάτω χωριών και ξεχωριστά της Ολύμπου– έχει εγγραφεί στον εθνικό κατάλογο της UNESCO ως μνημείο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς που αξίζει να διατηρηθεί. ΤΗΕ FETES People sing and dance in the Carpathian feasts – organized by the upper and lower villages together and by Olympos separately – to the sound of lyres, lutes, and bagpipes. Such colorful events have been recorded in UNESCO’s national Intangible Cultural Heritage List as a monument of intangible heritage that is worth saving.

1 Σκάλα προς μυστική σπηλιά / Way to a secret cove 2 Τα Άπελλα / Apella beach 3 Οι παραλίες στον Λευκό έχουν θέα στο νησάκι Σώκαστρο / The beaches at Lefkos

1

2 3

αυτές τις παραλίες Νικολάκη Πούντα, Βαλιά και Μακρύ Γιαλό. Τώρα οι φυλές των σέρφερ τούς έδωσαν τα δικά τους κοσμοπολίτικα ονόματα, Chicken Bay, Gun Bay και Devil’s Bay, αναλόγως του skill level που απαιτούν, ενώ ο πολύχρωμος χορός των ιστίων τους στις κορυφές των κυμάτων έχει γίνει μόνιμη ατραξιόν του τοπίου. Ειδικά στο ειδυλλιακό σκηνικό του Αγριλαοπόταμου, όταν ανοίγονται στο πέλαγος και κάνουν τις τελευταίες φιγούρες, με φόντο την Κάσο και το Στρογγύλι, μέσα στα χρώματα του ηλιοβασιλέματος, το θέαμα είναι πραγματικά μαγικό. Ακόμη κι αν δεν είστε φαν του σπορ, αξίζει να τις επισκεφτείτε, για να ζήσετε την ενέργεια και τη συντροφικότητα της ατμόσφαιρας ή, ακόμη καλύτερα, να συμμετάσχετε σε κάποιο από τα τακτικά ραντεβού τους, όπως το μπάρμπεκιου πάρτι, που γίνεται κάθε Κυριακή στην Devil’s Bay. Παραμένοντας στα νότια, τρεις ακόμη παραλίες διεκδικούν την προσοχή: του Μιχαλιού ο Κήπος, με τους εντυπωσιακούς σχηματισμούς βράχων, ο ερημικός Ψωράρης, πίσω από την περίφραξη του αεροδρομίου, και λίγο ανατολικότερα –στον Αφιάρτη– ο Διακόφτης, με τη διπλή παραλία που θυμίζει Καραϊβική και την υπέροχη θέα στο νοτιότερο ακρωτήρι της Καρπάθου, τον Καστέλλο. Για τις δύο παραλίες-σταρ, πρέπει να πάρετε τον δρόμο βόρεια από τα Πηγάδια που

ΟΜΗΡΙΚΕΣ ΦΙΛΙΕΣ

Στις ενάλιες βραχοσπηλιές της νότιας Καρπάθου βρίσκουν καταφύγιο οι απειλούμενες μεσογειακές φώκιες Monachus monachus, γνωστές ήδη από την εποχή του Ομήρου. / The threatened species of the

Mediterranean seal Monachus-

monachus, which was already known since Homer’s era, takes refuge in the rocky marine caves of South Karpathos.

4 O Mακρύς Γιαλός στον Αφιάρτη, παράδεισος για τους σέρφερ / Surfers’ paradise in Makris Gialos 5 Κυρά Παναγιά / Kyra Panagia 6 Φοινίκι / The beach at Finiki

6 4

5

Watch them especially in idyllic Agrilaopotamos beach as they execute their last moves while the sun touches the sea in Crete’s direction. Every Sunday, at 8 p.m., there is a barbeque party at the ION Club Karpathos in Devil’s Bay. A little farther, behind the airport’s fence, there are more sandy beaches with emerald green waters and the scent of a rare forest of low cedar trees: one of the beaches, called “Tou Michaliou o Kipos”, has impressive rock formations; then, there is isolated Psoraris beach, and Diakoftis with the golden sand and picturesque view to Kastello, Karpathos’ southern cape.

If you start to move from Pigadia towards the north on a steep path, always in the protected from the wind and the sun eastern side of the island, you will see rocks laden with pine trees. There are at least two junctions that lead down to Kyra Panagia Bay, the most photographed beach of Karpathos.

2

3EXCITING ΑCTIVITIES

Και βoυνό και θάλασσα

ΚΑΤΑΔΥΣΕΙΣ Το Karpathos Diving Center, στα Πηγάδια, σας καθοδηγεί στα βραχώδη Καστέλλια, στους ογκόλιθους του Φωκιά, στη σπηλιά «των πειρατών» στην Αχάτα ή στο ναυαγισμένο ιταλικό πλοίο στον Διακόφτη. divingkarpathos.gr HIKING 60 μονοπάτια, που ξεπερνούν τα 200 χλμ., με πολλά μέσα από παραδοσιακά χωριά. Κarpathian Paths app ANAΡΡΙΧΗΣΗ Οι διαδρομές είναι πολύ κοντά στη θάλασσα (Κυρά Παναγιά, Άπελλα και κυρίως στο φαράγγι της Φλασκιάς, πίσω από την παραλία Άδεια), για μια αποζημιωτική βουτιά μετά. DIVING In Pigadia, Karpathos Diving Center takes you to rocky Kastellia, Fokias boulders, the pirates’ cave in Achata, or the wrecked Italian ship in Diakoftis. divingkarpathos.gr HIKING 60 paths, more than 200 km long; many of which pass through traditional villages. App Store: Karpathian Paths app ROCK CLIMBING Routes close to the sea: Kyra Panagia, Apella and Flaskia Gorge.

1

1 Το νησάκι Σαρία έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000 / Saria 2 H παραλία Διακόφτης / Diakoftis beach 3 Το φαράγγι του ποταμού Έντη στη Σαρία / Edi gorge at Saria 4 Η φημισμένη παραλία Παλάτια στη Σαρία / Famous Palatia beach at Saria

3

οδηγεί στην ανατολική απάνεμη ακτή. Με χρυσαφένια αμμουδιά και προστατευμένος από κατακόρυφους βράχους, φορτωμένους με πεύκα που κατεβαίνουν μέχρι την ακρογιαλιά, ο όρμος της Κυράς Παναγιάς είναι η πιο πολυφωτογραφημένη παραλία του νησιού. Ακόμη πιο διάσημη αυτή στα Άπελλα, με εξωτική άμμο και κρυστάλλινα τιρκουάζ νερά που βαθαίνουν απότομα, έχει βραβευθεί ως η ωραιότερη παραλία της Μεσογείου. Τα καραβάκια από τα Πηγάδια για το Διαφάνι προσφέρουν βουτιές και στις δύο απρόσιτες από στεριάς παραλίες της ανατολικής πλευράς, τον Κάτω Λάκκο και το Χάι. Βορειότερα, οι χωματόδρομοι γύρω από την Όλυμπο και το Διαφάνι βγάζουν σε απίθανες, σχεδόν ερημικές βοτσαλωτές παραλίες: τον υπέροχο Άγιο Μηνά, το Φορόκλι με τα μαύρα βότσαλα, του Παπά Μηνά, που οι ντόπιοι αποκαλούν και Θαλασσόδεντρα (ή Θαλασσόπουντα, από το ομώνυμο ακρωτήρι), και την ήσυχη Βανάντα. Στην άλλη πλευρά, τη δυτική, από τον Λευκό, επίνειο της περιοχής γύρω από το Μεσοχώρι, ξεκινούν διαδοχικές αμμώδεις παραλίες με γαλαζοπράσινα νερά, ενώ η Αρκάσα, γνωστή ως η «Χαβάη της Καρπάθου», είναι ιδανική για bodysurfing στα συνεχή κύματα με θέα την Κάσο. Προαπαιτούμενο, για να ολοκληρωθεί το παζλ, η μονοήμερη εκδρομή με καραβάκι από το Διαφάνι στο ακατοίκητο νησάκι

4

This is a beach with golden sand and turquoise waters protected by vertical rocks and pine trees that almost reach the water. And of course, there is the star of the island’s beaches, Apella, with yellow sand and crystal clear waters that suddenly become deep, which has been awarded a prize as the most beautiful beach in the Mediterranean Sea.

Small boats sail from Pigadia to Diafani, a fishermen’s village with an oblong pebbly beach, allowing their passengers to swim in two beaches, inaccessible from the land’s side, Kato Lakkos and Hai. The dirt roads around Olympos and Diafani lead to other beautiful deserted pebbly beaches: Agios Minas, Forokli, Papa Minas, and Vananda. Small boats leave Diafani to Saria islet that once was joined to Karpathos and now it is just 150 m far from its northern tip.

1 & 2 Mακαρούνες, πριν και μετά, και λαχανοντολμάδες στην Ωραία Κάρπαθο στα Πηγάδια / Makarounes sun drying and served at Orea Karpathos in Pigadia

1

2 3

Σαρία, που κάποτε ήταν ενωμένο με την Κάρπαθο και πλέον μόνο 150 μ. θάλασσας το χωρίζουν από τη βόρεια άκρη της. Στον μοναχικό αυτόν παράδεισο με τη σπάνια άγρια ομορφιά διασώζονται ερείπια του αρχαίου οικισμού Νίσυρος, όμως κεντρικά αξιοθέατα είναι η φημισμένη παρθένα παραλία Παλάτια, με τα γαλαζοπράσινα νερά ανάμεσα στα θεόρατα γλυπτά των βράχων της Αλιμούντας, και το εντυπωσιακό φαράγγι του Έντη – η σαραντάλεπτη πεζοπορία του ξεκινά από το παρεκκλήσι της Αγίας Σοφίας.

Wine & Dine

Η παραδοσιακή κουζίνα της Καρπάθου κορυφώνεται φυσικά στην Όλυμπο, η οποία αποτελεί και ζωντανό μουσείο της διατροφικής αυτάρκειας των άκρων του Αιγαίου. Φανταστείτε ότι δεν υπάρχει ακόμη δημόσιος φούρνος και το κάθε σπιτικό βγάζει το δικό του ψωμί, κουλούρες και πίτες με μυζήθρα ή λαχανόπιτες από τους παραδοσιακούς φούρνους, που καίνε με φρύγανα και ξύλα. Στον Μύλο, το εμβληματικό εστιατόριο του χωριού, στεγασμένο στον τελευταίο εν ενεργεία ανεμόμυλο, τα πράγματα δεν θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά. Η κυρία Σοφία φουρνίζει δίπλα στα τραπέζια του τα φαγητά της, από το κλασικό βυζάντι (ολόκληρο γεμιστό αρνί) μέχρι μουσακά, ντολμάδες και κολοκυθοανθούς γεμιστούς, ενώ ο κύριος Βασίλης μπορεί να βγάλει το φρένο του μύλου και να αλέσει το αλεύρι που θα ζυμωθεί ταχυδακτυλουργικά για τις πε-

4

3 Το εστιατόριο Μύλος στην Όλυμπο ψήνει στον 300 ετών φούρνο του / Mylos restaurant in Olympos 4 Καρπάθικη λύρα από τον Γιώργο Κωστέτσο / Lyre of Karpathos made by George Kostetsos 5 Εσωτερικό σπιτιού στο Λαογραφικό Μουσείο Όθου / Τypical Karpathian home, Folklore Museum in Othos

ρίφημες μακαρούνες – σερβίρονται «καμένες» με τσιγαρισμένο κρεμμύδι και πασπαλισμένες με ξερή μυζήθρα. Μια εξίσου αυθεντική εμπειρία προσφέρει στην Αυλώνα, 6 χλμ. από την Όλυμπο, η ταβέρνα του Λεντάκη, με όλες τις παραδοσιακές γεύσεις και βιολογικά λαχανικά από το μποστάνι των υπέροχων οικοδεσποτών, του Μιχάλη και της Άννας. Στις ταβέρνες-προορισμούς ανήκει δικαιωματικά και η Φωλιά της κυρίας Ανθούλας στα Σπόα. Σε στιλ εξελιγμένου παλιού καφενείου, αν και ψηλά πάνω από τη θάλασσα, έχει όλα τα καλά που της φέρνει το καΐκι της στον

5

Άγιο Νικόλαο, και φυσικά τις μένουλες, τη φημισμένη παστή σαρδέλα της Μιλάθας. Στα must του φαγητού στην ενδοχώρα, σημειώστε ακόμη το παραδοσιακό καφενείο Η Πέρδικα στις Μενετές, με κορυφαίες χοντροκομένες τηγανητές πατάτες, και το εστιατόριο Έλλοβος στον Άη Γιώργη στον Λευκό, για εξαιρετικές μακαρούνες και γίδα κοκκινιστή.

Παραλιακά, επιβάλλεται μια στάση στις ψαροταβέρνες στο Φοινίκι, όπου το μενού της ημέρας συνδέεται απευθείας με τα αλιευτικά σκάφη. Ενδεικτικά, ο Μηνάς με τον «Κουρσάρο» φέρνει

6 Σκάροι «παπά γιαχνί» σε λάδι και ξίδι / Parrotfish ragout 7 Το καΐκι της ταβέρνας Δελφίνι στο Φοινίκι / Delfini tavern’s caique 8 Ο κατασκευαστής στιβανιών Γιάννης Πρεάρης / Boots’ manufacturer Giannis Prearis

6

ARTIFACTS

Στην Όλυμπο, ο Γιάννης Πρεάρης κατασκευάζει τα στιβάνια της παραδοσιακής ενδυμασίας και η Πόπη Παυλίδου ζωγραφίζει όμορφα κεραμικά πιάτα. Στο Όθος, ο Γιώργος Κωστέτσος σκαλίζει την αχλαδόσχημη τρίχορδη καρπάθικη λύρα. / In Olympos, Giannis Prearis makes boots for the traditional local costume and Popi Pavlidou paints beautiful ceramic plates. In Othos village, wood carver Giorgos Kostetsos makes the pear-shaped three-string Carpathian lyres.

7

8

On the west side of the island, successive sandy beaches with turquoise waters and ancient ruins begin from Lefkos village, whereas Arkasa, known as “Karpathos’ Hawaii”, is ideal for body surfing.

Wine & Dine

Karpathos’ genuine traditional cuisine reaches its peak in Olympos, constituting a genuine proof of the nutritional independence of the Aegean’s most remote islands. Here there is no professional bakery yet, so every family bakes its own bread, plus pies filled with mizithra cheese or cabbage pies, in traditional ovens heated by wood. In addition, at the local restaurant, Mylos, next to the last working windmill, they cook various dishes like the classic “Vyzanti” stuffed lamb, mousaka, stuffed vine leaves, and stuffed zucchini flowers in such an oven. The flour produced by the windmill is used to prepare Karpathos’ most representative dish, the famous makarounes, which are served with browned onions, sprinkled with dry mizithra cheese.

At the waterfront in Pigadia, except for the traditional tavern Orea Karpathos, there is the Acropolis, serving European cuisine dishes, and since this year, the Life of Angel's with homey and vegan dishes. At En Plo you will get a good breakfast with huge pancakes and juicy blackberries, plus tasty burgers. Another remarkable dish in Pigadia is the UFO sandwich at Uno Pizzeria. All-day bar Anoi, an ideal place to watch the passersby, serves its own artisan drinks and bottled cocktails.

At Mesochori, since 1996, the owner of Café Skopi writes down the names of all its guests and they carve their names on chairs, pergolas etc.

In Arkasa, Kipos restaurant serves traditional Greek dishes using fine local ingredients such as organic goat meat.

In Lefkos village, at Ellovos restaurant you will savor tasty makarounes, goat cooked in tomato sauce and other traditional Greek dishes. There is one more option at the beach, Ammos tavern.

In Spoa, before you reach the road to

1 Εν Πλω / En Plo 2 Το UFO στην Uno Pizzeria / UFO sandwich at Uno Pizzeria 3 Poseidon Blue / Poseidon Blue 4 Στo Ανώι για artisan drinks / Anoi's artisan drinks 5 Η φιλοζωική δράση της Καρπάθου είναι έντονη / The island loves its cats

3 5

1

2 ΤΑΚΕ ME THERE

Η ΑΝΕΚ με το πλοίο «Πρέβελης» συνδέει τον Πειραιά με την Κάρπαθο (Πηγάδια και Διαφάνι), μέσω του κυκλικού δρομολογίου Πειραιάς-Μήλος-ΣαντορίνηΑνάφη-Ηράκλειο-Σητεία-ΚάσοςΚάρπαθος-Διαφάνι ΚαρπάθουΧάλκη-Ρόδος. ΑΝΕΚ connects Piraeus with Karpathos (Pigadia & Diafani) through the route Piraeus-MilosSantorini-Anafi-Heraklion-SitiaKassos-Karpathos-DiafaniHalki-Rhodes. Κεντρικό τμήμα κρατήσεων/ Reservations: +30 210 4197400, www.anek.gr

στο Δελφίνι τις μεγάλες σκορπίνες, που ο Νίκος μαγειρεύει στον φούρνο με πατάτες λεμονάτες, ή τους αστακούς για θεσπέσιες μακαρονάδες. Μια διαφορετική γαστρονομική πρόταση αποτελεί το εστιατόριο του Poseidon Blue Gastronomy Hotel στη Δαμάτρα, στον δρόμο προς το αεροδρόμιο, με τη σεφ Άντζελα Παπαβασιλείου να εμπλουτίζει εντέχνως τις συνταγές που της έχουν κληροδοτηθεί. Το ταρτάρ τόνου με κινόα, ταπιόκα και σχινόπρασο φαντάζει εξωτικό, αλλά τόνοι κολυμπούσαν πάντα στα νερά γύρω από την Κάρπαθο και οι άνθρωποι τους είχαν στο διαιτολόγιό τους από τη Νεολιθική εποχή – στην αρχή ωμούς, μόνο με αλάτι. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για το χταπόδι στη σχάρα, που εδώ σερβίρεται με χούμους και σάλτσα πορτοκάλι, ή το σχαρευτό καλαμάρι, που αναδεικνύεται δημιουργικά με πίκλα, λεμόνι και λάδι άσπρης τρούφας.

Στα Πηγάδια, οι επιλογές καλύπτουν όλη την γκάμα της εστίασης, από ευρω-

4

παϊκή κουζίνα στο Ακρόπολις μέχρι μαμαδίστικα και vegan πιάτα στο The Life of Angels, σε λειτουργία από το 1921. Από τα παλιά καλά μαγαζιά της προκυμαίας, η Ωραία Κάρπαθος, με τη γιαγιά Σταματίνα στην κουζίνα, θεωρείται πλέον θεσμός. Την τοπική cult σπεσιαλιτέ UFO, κάτι σαν σκεπαστή πίτσα-σάντουιτς με κοτόπουλο και μαρουλοντομάτα, θα την απολαύσετε στην πρωτότυπη εκδοχή της στην pizzeria Uno που τη λάνσαρε, ενώ στο new age Εν Πλω θα βρείτε χορταστικό πρωινό με τεράστια πανκέικ και ζουμερά μπλακμπέρι, αλλά και ωραία μπέργκερ. Για ποτό, το all day bar Ανώι είναι η αδιαφιλονίκητη επιλογή, με δικά του artisan ποτά, εμφιαλωμένα κοκτέιλ και φοβερό χάζι στο πέρασμα. Olympos, visit Folia, a sophisticated old café that serves fresh sea food brought by its own caique to Agios Nikolaos (Spoa’s small port) plus, of course, Milatha’s famous salted sardines.

The island’s cuisine does not ignore the Carpathian Sea’s wealth. Don’t forget to taste the stewed parrotfish “papa giachni”, a tasty exotic fish of the southern sea.

In Finiki, the fishermen’s port-haven, restaurants directly cooperate with the fishing boats. For example, “Koursaros” caique brings big scorpionfish to Delfini restaurant to be cooked with potatoes in lemon sauce, and lobsters to be served with spaghetti. On the other hand, Marina’s restaurant in Finiki offers genuine American breakfasts.

At Poseidon Blue Gastronomy Hotel, in Damatria, you can savor tuna tartar with quinoa, tapioca and chives, grilled octopus with hummus and orange sauce, or grilled squid with pickles, lemon and white truffle oil.