တရုတ်-မြန်မာဆက်ဆံရေးအပေါ် မြန်မာ့မူဝါဒအသိုက်အဝန်း၏ သဘောထားအမြင်စစ်တမ်း-၂၀၂၃

တရုု တ်-မြ�န််�ာဆက််ဆံရေး�းအရေး�်

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏

သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃)

တရုု တ်-မြ�န််�ာဆက််ဆံရေး�းအရေး�် မြ�န််�ာ�ူဝါါဒအသိုုက််အဝါန််း၏

Institute for Strategy and Policy-Myanmar

+66 80 747 9712

PO Box 149, Chiang Mai University PO, Chiang Mai, 50202. info@ISPMyanmar.com www.ISPMyanmar.com

သိုရေး�ာထားားအမြ�င််စစ်တ�်း(၂၀၂၃)က် ၂၀၂၄ ခုုနှှစ ဧပြီ�ီလတွင်် မြ�န််ခု ို� ါသိုည််။

စစ်တမ်း�အကြော��ာင်း�

စစ်တမ်း�အ�ျဉ်း�ချုျ�ပ််

ထူးး�ခြားချုာ�ကြောတ့�ရှိိ� ချုျ�မ်းျး�

စစ်တမ်း�ကြောမ်း�ချု့န်း�နှိင်း် ရှိလဒ််မ်းျး�

ကြောန်းာ�်ဆ�တ့�-၁

စစ်တ�်းရေးက်ာက််��

၄

၆

၇

၁။ တရုုတနှင််င်ံအရေး�် ရေး��ိသိုရေး�ာထားားအမြ�င်် ၁၉ ၂။ မြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�းအက်ိ�်အတည််းတွင်် တရုု တနှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�ုအရေး�်အမြ�င်် ၃၅ ၃။ မြ�န််�ာပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းလ�င်န််းစဉ််တွင်် တရုု တနှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�ုအရေး�်အမြ�င်် ၆၁ ၄။ မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�် တရုုတနှင််င်ံအကြားက်ား စီး�ွားရေး�းအ� ဆက််ဆံရေး�းအရေး�်အမြ�င်် ၈၁ ၅။ တရုုတ်-မြ�န််�ာ စီး�ွားရေး�းစင်္ကြံက်စ�က်ုန််း (CMEC) အရေး�်အမြ�င်် ၉၂ ၆။ မြ�န််�ာ�ှတဆင်�် တရုုတ်၏ ရေးဒသိုတင််းအစီအ�ံအရေး�်အမြ�င်် ၁၁၁ ၇။ တရုုတနှင််င်ံ၏ ဆွရေးဆာင််�က်အသိုံုးမြ�ုရေးသိုာအာဏာာဩဇာာအရေး�်အမြ�င်် ၁၃၃ ၈။ တရုုတန်ည််း�ည်ာသိုံုး �ု�ုင််း�န််း�ိးး၊ အက််�လရေးက်း�င််း�ိးးနှှင်�် လုမြခုုရေး�းဆင််�ာ အီလက််ထားရေး�ာန်စ�စည််း�ိးး

၁၄၄

သိုံုးစွ�ုအရေး�်အမြ�င််

၁၅၃

န်�န်ာ ရေး�ွးခုိ�သိုရုု�ခုွမြခုင််း ၁၅၇ ‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ ရေးကြားက်ာင်�် သိုရေးတသိုန်န်ည််းန်ာ မြ�င််ဆင််မြခုင််း ၁၆၀ ကြောန်းာ�်ဆ�တ့�-၂ ဦးးတည််အ�စ�ွရေးဆွးရေးနှွး� �လဒ�ိးး ၁၆၂ ISP-Myanmar အကြော��ာင်း� ၁၆၆ မ်းာတ��ာ

သိုရေးတသိုန်န်ည််းန်ာ

ရေးတွဆုရေး�းမြ�န််းမြခုင််းအတွက််

တ်-ခြားမ်းန်းမ်းာဆ�ဆကြောရှိ�အကြောပ်် ခြားမ်းန်းမ်းာ်မ်းးဝါါဒ်အသို�ု�်အဝါန်း�၏ သိုကြော�ာထူးာ�အခြားမ်းင်း်စစ

(ISP-Myanmar)က်

နှင််င်ံတက်ာဆက််ဆံရေး�းတုု်အရေး�်

တ�င််းနှှီးမြ�ုု�နှှံ�စ�က်ုန််း�ိးး�ှု�ာ

အရေးမြခုစက််လ�

�ှားရေးန်ရေးသိုာ (ရေးနှွဦးးရေးတာ်လှန််ရေး�းတွင်် အသိုစရေး�်ရေး�ါက််လာသိုည်�်) လက််န်က််က်င််တ��ွ (PDFs/LDFs) ရေးခုါင််းရေးဆာင််�ိးး၏ အမြ�င််က်လည််း ထားည်�်သိုင််းထားားသိုည််။ စစ်တ�်းရေးက်ာက််

�ရေးန်စဉ််အတင််း ��်းမြ�ည််န်�ရေးမြ�ာက််�ုင််းတွင်် ည်ရေးန်ာင််�ဟာာ�ုတသိုံုး�ွ (3BHA) နှှ င်�် �ူးရေး�ါင််းတ��ိးးက်

‘တရုု

၂၀၂၂ ခုုနှှစ�ှစတင််၍ မြ�န််�ာ�ဟာာဗျူိ�ဟာာနှှင်�် �ူဝါါဒရေးလ�လာရေး�းအင််စတက်ို

တမ်း�’က်

နှှစ်စဉ်် မြ�ုလ�လိက််�ှု�ါသိုည််။ တရုု တ်-မြ�န််�ာ ဆက််ဆံရေး�းက် �ုရေး�ာ် ရေးန်ရေးသိုာ အရေးမြခုခုံအရေးကြားက်ာင််းအ�ာ�ိးးအား မြ�န််�ာ�ူဝါါဒအသိုုက််အဝါန််း၌ က်ိင််လည််ရေးန် သို�ိးးက် �ည််�ှန်ာ းလည််သိုန်ည််း၊ တည်ီအမြ�င််�ိးး �ည််သိုုု်�ှုသိုန်ည််း၊ �ည််က်�သိုုု် က်ွလွကြားက် သိုန်ည််း စသိုည််တုု်က် ဆန််းစစ�န််နှှင်�် လက််ရေးတွ�ိက််ရေးတွ က်ွာဟာခုိက််�ိးးက် �ုင််းမြခုား

�ခုုစစ်တ�်းသိုည်် ဒတု�အင်္ကြံက်ု�ရေးက်ာက််�ရေးသိုာ စစ်တ�်း မြ�စပြီ�ီး ခြားမ်းန်းမ်းာ်မ်းးဝါါဒ်အသို�ု�်အဝါန်း�ကြောခြားချုာ�ချု� လးပ်ုဂ္ဂိုု��လ ၂၅၀ ဦး�က် ကြောမ်း�ချု့န်း� ၁၀၀ ရေး�းမြ�န််း ထားား�ါသိုည််။ စစ်တ�်းရေးက်ာက််��က် ၂၀၂၃ ခုုနှှစ ရေးအာက််တု�ာလနှှင်�် နှုဝါ င််�ာလတုု် တွင်် လ�ရေးဆာင််ခု��ါသိုည််။ မြ�န််�ာ�ူဝါါဒအသိုုက််အဝါန််းဟာဆု�ာတွင်် နှင််င်ံရေး�းနှှင်�် စီး�ွားရေး�းန်�� ုဂ္ဂိုုုုလ�ိးး၊ လထား အရေးမြခုမြ�ု အ��က််အ�ွ��အစ ည််း�ိးး၊ အထားူးသိုမြ�င်�် တရုု တနှင််င်ံ၏ နှင််င်ံရေး�း၊ စီး�ွားရေး�းနှှင်�်

စုတမြ�ာသိုံုးသို��န််မြ�စ�ါသိုည််။

အက်ွ�်းတဝါင််�ှုရေးသိုာ

ထားင််�ှားသိုည်�်�ုဂ္ဂိုုုုလ�ိးး �ါဝါင််သိုည််။ ထားုု်အမြ�င််

က်င််�ိးး

ရေးဒသို�ိးးတွင််

တတသိုု�ည်ာ�ှင််�ိးး၊ လ��ှား တက််ကြွက်သို�ိးးနှှင်�်

တုင််း�င််းသိုားလက််န်က််

(EAOs) နှှင်�် တရုု

ဆင််နှခု�ရေးသိုာ ‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ ရေး�်ရေး�ါက််ခု�သိုမြ�င်�် ထားုက်ာလ�ိးး အတင််း တရုု တနှင််င်ံအရေး�် အမြ�င််�ိးးအား နှုင််း�ှဥ််ဆန််းစစမြခုင််းအမြ�င်် စစ်ဆင််ရေး�းနှှင်�် �တသိုက််၍ သိုီးသိုန်််ထား�တုုးရေး�းခုန််းက် ရေးမြ�ဆုရေးစမြခုင််း၊ န်��်အသိုီးသိုီး� ရေးခုါင််းရေးဆာင်် တခုိုု�နှှင်�် သိုီးမြခုားရေးတွဆ၍ ထား��ရေး�းမြ�န််းမြခုင််း�ိးးလည််း လ�ခု�သိုည််။ စစ်တ�်း၌ ၂၀၂၁ ခုုနှှစ အာဏာာသိုု�်း�ုအလွန်် မြ�န််�ာ�အက်ိ�်အတည််းနှှင်�် ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းတွင်် တရုု တနှင််င်ံ၏�ါဝါင််�ု၊ တရုု တ်-မြ�န််�ာ စီး�ွားရေး�းဆင််�ာရေး�းခုန််း�ိးးနှှင်�် တရုု တနှင််င်ံအရေး�် �က််အသိုီးသိုီး၏ ရေး� ��ိသိုရေး�ာထားားအမြ�င််�ိးးလည််း�ါဝါင််သိုည််။ ထားုု်အမြ�င်် တရုု တ်-မြ�န််�ာ စီး�ွားရေး�းစင်္ကြံက် စ�က်ုန််း၊ ရေးဒသိုတင််းရေး�ါင််းစည််းရေး�း အစီအ��ိးးနှှင်�် ဆွရေးဆာင််�က်အသိုံုးမြ�ုရေးသိုာ အာဏာာ စစ်တမ်း�အကြော��ာင်း�

နှင််င်ံရေး�းန်��

အ��က််အ�ွ��အစ ည််း�ိးး

စီး�ွားရေး�းအသိုင််းအ�ွ�ိးး

ထားင််�ှားရေးက်ိး်ကြားက်ားသို�ိးး

စစ်တ�်းတွင််�ါဝါင််ရေးမြ�ဆု�န််

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 5-168 ISP Survey စစ်တ�်းအရေးကြားက်ာင််း ဩဇာာ (Soft Power) တည််ရေးဆာက််�ု၊ တရုု တနှင််င်ထားတ န်ည််း�ည်ာ�စည််း�ိးးအသိုံုးမြ�ု� နှှင်�် ၎င််းတုု်အရေး�်

�ါဝါင််�ါသိုည််။

အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု� စစရေး�ါင််း ၃၀၀ ဦး�အား အမြ�င်�်ဆံုးလိးထားားခု�ရေးသိုာ်လည််း ၂၅၀ ဦး�သိုာ ရေး�းမြ�န််းနှင််ခု��ါသိုည််။ သိုုု်ရေးသိုာ် �ခုင််နှှစ်စစ်တ�်းနှှင်�်နှုင််း�ှဉ််�ါက် ၃၅ ဦး� �ု� ရေး�းမြ�န််းနှင််ခု��ါသိုည််။ အ�ိုုးသို�ီး�ါဝါင််�ုအရေးန်မြ�င်�် �ခုင််နှှစ်စစ်တ�်းတွင်် ၄၉ ဦး� (၂၁၅ ဦး�၏ ၂၂ ဒ်သိုမ်း ၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�)သိုာ�ှုခု�ရေးသိုာ်လည််း �ခုုနှှစတွင််� ၅၉ ဦး� (၂၅၀ ဦး�၏ ၂၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�) �ှုခု��ါသိုည််။ �ခုုစစ်တ�်းအတွက််ရေး�ွးရေးက်ာက််�ွဆင််�ာ မြ�ည််သိုူလ��ှား�ုအ�ွ (PACE) က် န်ည််း�ည်ာ�ုင််း အက်ူအည်ရေး�းထားား�ါသိုည််။ စစ်တ�်းရေးက်ာက််�� သိုရေးတသိုန် န်ည််းန်ာ �ိးးအမြ�င်် စစ်တ�်းနှှင်�်�တသိုက််ရေးသိုာ အရေးကြားက်ာင််းအ�ာ�ိးးက် ကြောန်းာ �်ဆ�တ့စာ မ်းျ�နှိာမ်းျး�တ့င်း အရေးသိုးစုတ�တရုနှင််�ါသိုည််။

�ုကြားက်ည််�ုအမြ�င််�ိးးလည််း

n အသိုု�က််အဝန်း�

EAOs PDFs/LDFs စစကြောပ်ါင်း� ရာာခိုု�င််နှုုန်း� ၈.၄% ၄၀.၄% ၁၆.၄% ၂၄.၄% ၆% ၄.၄% ၁၀၀% n ကြောတဆုကြောမ်း�ခြားမ်းန်း�ချု့င်း်ရှိချု�်ကြောသိုာ အသို�ု�်အဝါန်း�ကြောခြားချုာ�ချုမ်းိ လးဦး�ကြောရှိနှိင်း် ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� n အမ်းျ��သိုမ်းး�ပ်ါဝါင်းမ်း အမျိုး�း��သမျိုးး� အမျိုး�း��သားး� ဖြေ�ေဆိုု�သူူစုစု�ဖြေ�ါင်းး� ၂၅၀ ဦး� အ�ိုုးသို�ီး ၅၉ ဦးး �ါဝါင််ရေးမြ�ဆုခု�သိုည််။ n ကြောခြားေဆ�ုသိုးအသို�်အပ်�ုင်း�အခြားချုာ� ၃၁-၅၀ နှှစ်် ၃၀ နှှစ််အော�ာက်် ၅၀ နှှစ််အထက်် ဖြေ�ေဆိုု�သူူစုစု�ဖြေ�ါင်းး� ၂၅၀ ဦး� အသိုက်် ၃၁ နှှစ� ၅၀ နှှစ်အကြားက်ား�ှုသို ၁၁၃ ဦးး �ါဝါင််ရေးမြ�ဆုခု�သိုည််။ ၂၄ % ၇၆ % ၄၂.၈ % လူူဦး�ရေရာ ၂၁ ၁၀၁ ၄၁ ၆၁ ၁၅ ၁၁ ၂၅၀ ၄၅.၂ % ၁၂ %

စစ်တမ်း�အ�ျဥ်း�ချုျ�ပ််

စစ်တ�်း�လဒ�ိးးအ� တရုု တနှင််င်က်

ရေးက်ာင််း�ဟာတရေးကြားက်ာင််း ထားင််သိုတုု်အကြားက်ား

ရေး�းအ�လဲ�်း�ုုး�ုနှှင်�်

(CMEC) စ�က်ုန််း�ိးး

အရေးက်ာင််အထားည််ရေး�ာ်�ည််ဆု�ါက် ‘သိုရေး�ာ�တူ’ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုကြားက်သိုည််။ လာ�ည်�်သိုံုးနှှစ

(၂၀၂၆ ခုုနှှစ်) အလွန််က်ာလတွင််�

ရေးက်ာင််းနှင််�ည််ဟာုလည််း

ပြီ�ီးခု�သိုည်�်က်ာလ�ိးးအတင််း ဆွရေးဆာင််�က်အသိုံုးမြ�ုရေးသိုာ အာဏာာဩဇာာ မြ�င်�် မြ�န််�ာနှင််င်

ရုုမြ�င််သိုူနှှင်�် အု�န်ီးခုိင််း

အု�န်ီးခုိင််းရေးက်ာင််းအမြ�စ

က်ွာဟာခုိက်် င်္ကြံက်ီး�ား��ှုရေး�။ သိုုု်ရေးသိုာ် စီး�ွား

အင်္ကြံက်ီး�ားဆံုးစီး�ွား�က််မြ�စရေးန်မြခုင််းအရေး�် စုုး�ု��ိးးကြားက်သိုည််။ ထားုု် အမြ�င်် အာဏာာသိုု�်း�ုအလွန်် က်ုန််သို�်ရေး�း၊ �င််းနှှီးမြ�ုု�နှှံ�ု၊ ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းလ�င်န််းစဉ််၊ နှင််င် ရေး�းနှှင်�် သိုံတ�န််ရေး�းက်ုစ�ိးး�သိုည်် န်ည််း�ည်ာ၊ လုမြခုုရေး�းက်ဏ္ဍအထားု တရုု တနှင််င်က် � �ှီခုုလာ�ရေးကြားက်ာင််းလည််း �ူဆကြားက်သိုည််။ အမြခုားတ�က််တွင််� ရေးမြ�ဆုသိုူအ�ိးးစက် တရုုတ နှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် မြ�န််�ာနှင််င်� အာဏာာက်င််စွ�ထားားသို �ည််သိုူနှှင်�်�ဆ ဆက််ဆံရေး�းအဆင််ရေးမြ�လ ရေးကြားက်ာင််း ထားင််မြ�င််ကြားက်သိုည််။ မြ�ည််တင််းရေး�းက် ဝါင််ရေး�ာက််စွက််�က််ရေးန်သိုည််ဆုရေးသိုာ ထားင််မြ�င်် ခုိက််�ှာလည််း သိုုသိုုသိုာသိုာ အရေးလးသိုာရေးန်ဆ�မြ�စသိုည််။ တရုု တနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် ၎င််း၏ �ဟာာဗျူိ�ဟာာရေးမြ�ာက်် အက်ိုုးစီး�ွား�ိးးက် အရေးက်ာင််အထားည်် ရေး�ာ်�န်် ရေးဒသိုတင််းအစီအ��ိးး၌ မြ�န််�ာနှင််င်က်ုထားည်�်သိုင််းပြီ�ီး

မြ�န််�ာ�ူဝါါဒအသိုုက််အဝါန််းတွင်် ‘�သိုုသိုူ’ �ိးးမြ�ားရေးန်မြခုင််း က် ထားူးမြခုား�ါသိုည််။ လက််�ှုအခုိ န််တွင်် တရုု တ်-မြ�န််�ာစီး�ွားရေး�းစင်္ကြံက်

အလံုးစ ခုင််းက်ိင််းမြ�င််ဆင်် ရေးန်သိုည်�်တင်် ထားအစီအ��ိးးက်

တရုု တ်-မြ�န််�ာ နှှစနှင််င်ံအကြားက်ား စီး�ွားဆက််ဆံရေး�း မြ�န််

ထားင််မြ�င််ကြားက်�ါသိုည််။

အတင််း တရုု တနှင််င်က် အလဲာစဆက််ဆံရေး�း တည််ရေးဆာက််ခု�ရေးသိုာ်လည််း တရုု တနှင််င်ံ၏ အ�ခုို�်ရေး�း၊ စီး�ွားရေး�း�ွံ ပြီ�ုုး��ုစံနှှင်�် တရုု တန်ည််းတရုု တဟာန်် ဒ�ုက်ရေး�စတုု်က် ‘အတ� စ�ာ�ဟာတ်’ဟာရေးသိုာ ရုုမြ�င််ခုိက််�ိးး�ှာ အားရေးက်ာင််းရေးန်ဆ� မြ�စ�ါသိုည််။ တရုု တနှင််င်ံ၏ အ�ခုို�်ရေး�း�ုစသိုည်် ‘အတ�ူစ�ာ�ဟာတ်’ဟာရေးသိုာအမြ�င််က် တုင််း�င််းသိုားလက််န်က််က်င်် အ�ွ�ိးး (EAOs) အကြားက်ား အ�ိးးဆံုးရေးတွ��ါသိုည််။ တ�က််တွင်် ��်းမြ�ည််န်�ရေးမြ�ာက််�ုင််း�ှု EAOs �ိးးအရေး�် တရုုတနှင််င်က် လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည််ဆုရေးသိုာအမြ�င််�ှာ ရေးမြ�ဆုသိုူအ�ိးးစတွင်် ဆက််�ှုရေးန်�ါသိုည််။ ‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ရေးကြားက်ာင်�် တရုု တနှင််င်ံအရေး�် သိုရေး�ာထားား အရေးမြ�ာင််း အလ��ှုရေးကြားက်ာင််းလည််း ရေးမြ�ဆုသိုူအ�ိးးစက် ဆုခု��ါသိုည််။ n

ထူးး�ခြားချုာ�ကြောတ့�ရှိိ� ချုျ�မ်းျး�

တရုု တနှ�ုင်းင်း��ု အ�မ်းန်းး�

ချုျင်း�ကြော�ာင်း�ဟုု ရုခြားမ်းင်းသိုး န်းည်း�ပ်ါ�ဆ�

လံုး၀�ရေးက်ာင််း�ါ အလွန််ရေးက်ာင််း�ါသိုည််

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 8-168 ISP Survey အ�ိးးစ ၅၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�သိုည်် တရုု တနှင််င်က် အု�န်ီးခုိင််းရေးက်ာင််းဟာ �မြ�င််ခု�ရေး�။ သိုုု်ရေးသိုာ် အု�န်ီးခုိင််းရေးက်ာင််းဟာ�ူဆသို�ှာ ၄၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှုခု�သိုည််။ �ခုင််နှှစ်စစ်တ�်းနှှင်�်နှုင််း�ှဉ််�ါက် င်္ကြံက်ီး�ားရေးသိုာ အရေးမြ�ာင််း အလ��ှုဟာ ဆုနှင််�ါသိုည််။ �ခုင််စစ်တ�်း၌ တရုု တနှင််င်က် အု�န်ီးခုိင််း ရေးက်ာင််း�ဟာတရေးကြားက်ာင််းရုုမြ�င််သို ၅၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး အု�န်ီးခုိင််းရေးက်ာင််း မြ�စရေးကြားက်ာင််း�ူဆသို ၄၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုခု�သိုည််။ ထူးး�ခြားချုာ�ကြောတ့�ရှိိ� ချုျ�်-၁ ၄၃% ၄၁% ၁၁% ရေးမြ�ဆုသို�ိးးအန်က်် ၄၃ �ာခုင််နှန််းက် �ရေးက်ာင််း�ါဟာ သိုရေး�ာထားားရေး�းခု�သိုည််။ ရေးမြ�ဆုသို�ိးးအန်က်် ၄၁ �ာခုင််နှန််းက် ရေးက်ာင််း�ါသိုည််ဟာ ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။

၁၁ �ာခုင််နှန််းက် လံုးဝါ�ရေးက်ာင််း�ါဟာ

ရေးမြ�ဆုသို�ိးးအန်က််

�ူဆခု�ကြားက်�ါသိုည််။

�ရေးက်ာင််း�ါ

ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

အာဏာာရှိိင်းနှ�ုင်းင်းံအခြားေစ

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 9-168 ISP Survey ထားူးမြခုားရေးတွ�ှုခုိက််�ိးး မြ�န််�ာနှင််င်က် အာဏာာ�ှင််စန်စက်ိင်�်သိုံုးရေးသိုာ နှင််င်ံအမြ�စ တရုု တနှင််င်က် မြ�င််လုရေးကြားက်ာင််း �ူဆသို ၆၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး ဒ�ုက်ရေး�စီစန်စက်ိင်�်သိုံုး ရေးသိုာ နှင််င်ံအမြ�စ မြ�င််လုသို ၂၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ �ခုင််နှှစ်စစ်တ�်း နှှင်�် နှုင််း�ှဉ််�ါက် ရေးမြ�ာင််းလ��ုတခုိုု �ှုခု�သိုည််။ �ခုင််နှှစက် မြ�န််�ာနှင််င် က် အာဏာာ�ှင််စန်စက်ိင်�်သိုံုးရေးသိုာ နှင််င်ံအမြ�စ တရုု တနှင််င်က် မြ�င််လ ရေးကြားက်ာင််း �ူဆသို ၅၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုမြ�င်�် င်းါ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာသိုည််။ ထူးး�ခြားချုာ�ကြောတ့�ရှိိ� ချုျ�်-၂

တရုုတနှ�ုင်းင်း� ခြားမ်းင်းလ�ုကြော��ာင်း� ယူဆ�� တရုုတနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် မြ�န််�ာနှင််င်က် အာဏာာ�ှင််နှင််င်ံအမြ�စ်မြ�င််လုရေးကြားက်ာင််း ၆၀ ရာာခိုု�င််နှုုန်း�က် �ူဆခု�ကြားက်သိုည််။

တနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် မြ�န််�ာနှင််င်က်

၆၀% ၂၆% အာဏာာ�ှင််နှင််င်ံရေး�းစန်စက် သိုင်�်ရေးတာ်သိုည််ဟာ တရုုတနှင််င်က် �ုကြားက်ည််သိုည်် �သိုု�ါ ဒ�ုက်ရေး�စနှင််င်ံရေး�းစန်စက် သိုင်�်ရေးတာ်သိုည််ဟာ တရုုတနှင််င်က် �ုကြားက်ည််သိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

တရုု

ဒ�ုက်ရေး�စနှင််င်ံအမြ�စ်မြ�င််လုရေးကြားက်ာင််း ၂၆ ရာာခိုု�င််နှုုန်း�က် ထားင််မြ�င််ခု�ကြားက်သိုည််။

n ခြားပ်ည်းတ့င်း�ကြောရှိ��ု တရုုတနှ�ုင်းင်း� ဝါင်းစ့�ေ�ကြောန်းကြော��ာင်း� အမ်းျး�စရုခြားမ်းင်း

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 10-168 ISP Survey မြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�းနှှင်�်�တသိုက််၍ တရုု တနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် ‘မြ�ည််တင််းရေး�း ဝါင််�စွက််�က််�ူဝါါဒ’က် က်ိင်�်သိုံုးရေးန်သိုည််ဟာ �ထားင််ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၇၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုခု�ပြီ�ီး ၂၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် က်ိင်�်သိုံုးရေးန်သိုည််ဟာ�ူဆခု�သိုည််။ �ခုင််နှှစ်စစ်တ�်းနှှင်�် နှုင််း�ှဉ််�ါက် ရေးမြ�ာင််းလ��ှု�ါသိုည််။ �ခုင််နှှစက် မြ�ည််တင််းရေး�းဝါင််စွက််�က််ရေးန်ရေးကြားက်ာင််းထားင််သို ၆၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုခု�သိုမြ�င်�် ကြောခြားချုာ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာသိုည််။ ထူးး�ခြားချုာ�ကြောတ့�ရှိိ� ချုျ�်-၃

‘မြ�ည််တင််းရေး�း ဝါင််�စွက််�က််�ူဝါါဒ’က် က်ိင်�်သိုံုးရေးန်သိုည််ဟာ �ထားင််�ါ ‘မြ�ည််တင််းရေး�း ဝါင််�စွက််�က််�ူဝါါဒ’က် က်ိင်�်သိုံုးရေးန်သိုည််ဟာ ထားင််�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ တရုုတနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် ‘မြ�ည််တင််းရေး�း ဝါင််�စွက််�က််�ူဝါါဒ’က် က်ိင်�်သိုံုးသိုည််ဟာ �ထားင််ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၇၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှုခု�သိုည််။ တရုုတနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�်

ဝါင််�စွက််�က််�ူဝါါဒ’က် က်ိင်�်သိုံုးသိုည််ဟာ ထားင််ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၂၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှုခု�သိုည််။ ၂၄% ၇၃%

‘မြ�ည််တင််းရေး�း

အာဏာာရှိိ�သိုး မ်းည်းသိုးနှိင်း်မ်းဆ�ု ကြောခြားပ်လည်းလ�ုကြော��ာင်း� ရုခြားမ်းင်းသိုးမ်းျး�လာ

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 11-168 ISP Survey မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�်�တသိုက််၍ �ူဝါါဒ�ိးးခုိ�တ�ာ၌ အာဏာာက်င််စွ�ထားားသို �ည််သိုူနှှင်�်�ဆ အဆင််ရေးမြ�သိုည်�် ဆက််ဆံရေး�းမြ�စ�န်် တရုု တနှင််င်က် အဓိုက်ထားားစဉ််းစားရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၈၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ �ခုင််နှှစ စစ်တ�်းနှှင်�်နှုင််း�ှဉ််�ါက် ရေးမြ�ာင််းလ��ုတခုိုု �ှု�ါသိုည််။ အာဏာာ�ှုသို �ည််သိုူနှှင်�်�ဆ ရေးမြ�လည််လုရေးကြားက်ာင််းထားင််သို �ခုင််နှှစက် ၇၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှုခု�သိုမြ�င်�် သိုံု�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ု�ိးးလာသိုည််။ ထူးး�ခြားချုာ�ကြောတ့�ရှိိ� ချုျ�်-၄

အာဏာာက်င််စွ�ထားားသိုူနှှင်�် အဆင််ရေးမြ��န််သိုာ အဓိုက်စဉ််းစားသိုည်် �သိုု�ါ မြ�န််�ာမြ�ည််သို�ိးး၏ သိုရေး�ာထားားက် အရေးလးထားားစဉ််းစားသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၈၂% ၁၂% တရုုတနှင််င်သိုည်် အာဏာာက်င််စွ�ထားားသို �ည််သိုူနှှင်�်�ဆ အဆင််ရေးမြ�ရေးသိုာ ဆက််ဆံရေး�းမြ�စ�န်် အဓိုက်ထားား စဉ််းစားရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၈၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ တရုုတနှင််င်သိုည်် မြ�န််�ာမြ�ည််သို�ိးး၏ သိုရေး�ာထားားက် အရေးလးထားားစဉ််းစားရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၁၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ထားူးမြခုားရေးတွ�ှုခုိက််�ိးး

၅၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 12-168 ISP Survey ��်းမြ�ည််န်�ရေးမြ�ာက််�ုင််း�ှု EAOs �ိးးအရေး�် တရုု တနှင််င်က် လဲ�်း�ုုး� �ှုရေးကြားက်ာင််း ၉၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ လဲ�်း�ုုး��ှုဟာ�ူဆသို နှှစ�ာခုင််နှန််းသိုာ �ှု�ါသိုည််။ ထားုရေး�းခုန််းက်ု�င်် �ခုင််နှှစ်စစ်တ�်းတွင်် ရေးမြ�ဆုကြားက်�ာ၌ ၆၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် အတုင််းအတာတခုုအထားု လဲ�်း�ုုး��ှု ရေးကြားက်ာင််းဆုခု�ပြီ�ီး ၃၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် အလွန််လဲ�်း�ုုး��ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ခု�သိုမြ�င်�် �လဒ�ှာ င်္ကြံက်ီး�ားရေးသိုာအရေးမြ�ာင််းအလ��ှုဟာ�ူဆနှင််�ါသိုည််။ ထူးး�ခြားချုာ�ကြောတ့�ရှိိ� ချုျ�်-၅ n ရှိိ မ်း�ကြောခြားမ်းာ� EAOs မ်းျး��ု တရုု တနှ�ုင်းင်းလှမ်း�မ်း�ု�ထူးာ�ဟုု ယူု��ည်း��

တရုုတနှင််င်က် လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည််ဟာ

က် ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ ��်းရေးမြ�ာက််�ှု တုင််း�င််းသိုား လက််န်က််က်င််�ိးးအရေး�် တရုုတနှင််င်က် အလွန််လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည််ဟာ ၃၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ ၅၈% ၃၄% အလွန််လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည်် လဲ�်း�ုုး��ှု�ါ �သိုု�ါ လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

��်းရေးမြ�ာက််�ှု တုင််း�င််းသိုား လက််န်က််က်င််�ိးးအရေး�်

သိုရေး�ာထားား အရေးမြ�ာင််းအလ��ှု�ါ

�၍အရေးက်ာင််းမြ�င််လာသိုည််

�၍အဆုုးမြ�င််လာသိုည်် �သိုု�ါ

ရေး�းခုန််းက် စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုသိုအားလံုးအား ရေး�းမြ�န််းနှင််ခု�မြခုင််း��ှုရေး�။ ‘စစ်ဆင််ရေး�း

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 13-168 ISP Survey မှှတ််ခိုျက်် - ‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’သိုည်် �ခုုစစ်တ�်းရေးက်ာက််�ရေးန်ခု န််တွင်် ရေး�်ရေး�ါက််ခု�မြခုင််း မြ�စ�ါသိုည််။ ထားုု်ရေးကြားက်ာင်�် ‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’နှှင်�်�တသိုက််၍ ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောပ်် သိုကြော�ာထူးာ� အကြောခြားပ်ာင်း�အလ� ရှိိ�၊ မ်းရှိိ�’

၁၀၂၇’မြ�စပြီ�ီးရေးန်ာက််�ုင််း

က်ိန််�ှုရေးန်သို ၅၄ ဦး�က်ုသိုာ ရေး�းမြ�န််းနှင််ခု��ါသိုည််။ ည်ရေးန်ာင််�ဟာာ�ုတသိုံုး�ွ (3BHA) နှှ င်�် �ူးရေး�ါင််းတ��ိးး ဆင််နှခု�ရေးသိုာ ‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ရေးကြားက်ာင်�် တရုုတနှင််င်ံအရေး�် သိုရေး�ာထားားအရေးမြ�ာင််း အလ��ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၄၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ၂၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် �၍အရေးက်ာင််းမြ�င််လာရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု�ပြီ�ီး ၁၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် �၍အဆုုး မြ�င််လာရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆု�ါသိုည််။ �ခုုရေး�းခုန််းက် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််သို ကြောခြားချုာ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှုခု��ါသိုည််။ ထူးး�ခြားချုာ�ကြောတ့�ရှိိ� ချုျ�်-၆ n ‘စစ်ဆင်းကြောရှိ� ၁၀၂၇’ကြော��ာင်း် တရုု တနှ�ုင်းင်းံအကြောပ််

ရေး�းမြ�န််း�န််

အခြားမ်းင်းမ်းကြောခြားပ်ာင်း�

ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် တရုုတနှင််င်ံအရေး�် �၍ အဆုုးမြ�င််လာရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၁၇ �ာခုင််နှန််း �ှုခု��ါသိုည််။ တရုုတနှင််င်ံအရေး�် �၍ အရေးက်ာင််းမြ�င််လာရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၂၈ �ာခုင််နှန််း �ှုခု��ါသိုည််။ တရုုတနှင််င်ံအရေး�် သိုရေး�ာထားား အရေးမြ�ာင််းအလ��ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၄၆ �ာခုင််နှန််း �ှုခု��ါသိုည််။ ၂၈% ၄၆% ၁၇% ထားူးမြခုားရေးတွ�ှုခုိက််�ိးး

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 14-168 ISP Survey တရုုတန်ည််းတရုုတဟာန်် ဒ�ုက်ရေး�စီစန်စ�ိုုးသိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�်လည််း က်က််ည်သိုမြ�င်�် အတ�က်ိင်�်သိုံုးသိုင်�်ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ာဆရေး�းသိုားကြားက်သိုည်�် အရေး�် သိုရေး�ာ�တရေးကြားက်ာင််း ၈၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရေးမြ�ခု�သိုည််။ ��ု�ရှိာချု�ုင်း နှုန်း�က် သိုရေး�ာတရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ခု�သိုည််။ �ခုင််နှှစ်စစ်တ�်းနှှင်�် နှုင််း�ှဉ်် �ါက် �လဒ်အရေးမြ�ာင််းအလ��ှုရေး�။ သိုရေး�ာတသို�ှာ �ခုင််နှှစက်ထားက်် တစရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာသိုည််။ ထူးး�ခြားချုာ�ကြောတ့�ရှိိ� ချုျ�်-၇ n တရုု တန်းည်း�တရုု

တရုုတန်ည််းတရုုတဟာန််

က်က််ည်သိုမြ�င်�် အတ�က်ိင်�်သိုံုးသိုင်�်ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ာဆု��ိးးက် သိုရေး�ာ�တသို ၈၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ တရုုတန်ည််းတရုုတဟာန်် ဒ�ုက်ရေး�စီစန်စသိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�် က်က််ည်သိုမြ�င်�် အတ�က်ိင်�်သိုံုးသိုင်�်ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ာဆု��ိးးက် သိုရေး�ာတသို ၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ၈၇% ၉% သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် �သိုု�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

တဟုန်း ဒ်းမ်း�ု�ကြောရှိစး��ု မ်းကြို��သိုးမ်းျး�ခြားပ်ာ�

ဒ�ုက်ရေး�စီစန်စသိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�်

တနှ�ုင်းင်းံအကြောပ်် �ဏ္ဍစုတ့င်း ပ်�ုမ်းိးချု�ုလာရှိကြော��ာင်း� ရုခြားမ်းင်း��

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 15-168 ISP Survey ရေးမြ�ဆုသို ၉၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် က်ုန််သို�်ရေး�း၌�ှီခုုရေးန်�သိုည််ဟာ ဆုကြားက် သိုည််။ ၉၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် �င််းနှှီးမြ�ုု�နှှံ�ုနှှင်�် ၈၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုံတ�န်် ရေး�း�ှီခုု�ဟာ ရေးမြ�ဆုခု�သိုည််။ �ခုင််နှှစ်စစ်တ�်းနှှင်�်နှုင််း�ှဉ််�ါက် �လဒ ရေးမြ�ာင််းလ��ုတခုိုု�ှုသိုည််။ �ခုင််နှှစက် က်ုန််သို�်ရေး�း၌�ှီခုု�မြခုင််းသိုည်် �ခုုနှှစန်ည််းတ အ�ိးးဆံုးမြ�စရေးသိုာ်လည််း ဒတု�ရေးန်�ာတွင်် သိုံတ�န်် ရေး�းနှှင်�် တတု�ရေးန်�ာ၌ ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းမြ�စသိုည််။ ထူးး�ခြားချုာ�ကြောတ့�ရှိိ� ချုျ�်-၈ n တရုု

၉၆% �န်းသို့ယူကြောရှိ� ၉၁% ရှိင်း�နှိး�ခြားမ်းု�ပ််နှိံမ်း ၈၇% သိုံတမ်းန်းကြောရှိ� ၈၃% ငြိင်း�မ်း�ချုျမ်း�ကြောရှိ�ခြားေစ်စဉ်း ၇၉% နှ�ုင်းင်းကြောရှိ� ၇၀% န်းည်း�ပ်ည်းာ ၇၀% လုခြားချုံ�ကြောရှိ� ၆၇% အကြောခြားချုချုံအကြောဆာ�်အအ ထားူးမြခုားရေးတွ�ှုခုိက််�ိးး

n အကြို�း�မ်းာ�ဆံု�စး�ပ့်ာ�ေ�ခြားေစကြောန်းခြားချုင်း�� စ�ု�ရှိ�မ်း်စရှိာဟုုထူးင်းသိုး ပ်�ုမ်းျး�လာ

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 16-168 ISP Survey တရုု တနှင််င်သိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်ံအတွက်် အင်္ကြံက်ီး�ားဆံုးစီး�ွား�က််မြ�စရေးန် မြခုင််းက် စုုး�ု�်စ�ာဟာထားင််မြ�င််သို ၆၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး င်္ကြံက်ုဆစ�ာဟာထားင်် မြ�င််သို ၃၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ �ခုင််နှှစ်စစ်တ�်းနှှင်�် နှုင််း�ှဉ််�ါက် ရေးမြ�ာင််းလ��ုတခုိုု�ှုခု�သိုည််။ �ခုင််နှှစက် စုုး�ု�်စ�ာဟာထားင််မြ�င််သို ၅၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုမြ�င်�် ကြောခြားချုာ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာသိုည််။ ထားုန်ည််းတ င်္ကြံက်ု ဆစ�ာဟာ ထားင််မြ�င််သို ၂၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုခု�သိုမြ�င်�် င်းါ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာ သိုည််။ ထူးး�ခြားချုာ�ကြောတ့�ရှိိ� ချုျ�်-၉

တရုုတနှင််င်သိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်ံအတွက်် အင်္ကြံက်ီး�ားဆံုး စီး�ွား�က််မြ�စရေးန်မြခုင််းက် စုုး�ု�်စ�ာဟာ ထားင််မြ�င််သို ၆၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှု�ါသိုည််။ တရုုတနှင််င်သိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်ံအတွက်် အင်္ကြံက်ီး�ားဆံုး စီး�ွား�က််မြ�စရေးန်မြခုင််းက် င်္ကြံက်ုဆစ�ာဟာ ထားင််မြ�င််သို ၃၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှု�ါသိုည််။ ၆၄% ၃၁% င်္ကြံက်ုဆစ�ာမြ�စသိုည်် �သိုု�ါ စုုး�ု�်စ�ာမြ�စသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

CMEC ကြောော်ကြောဆာင်းခြားချုင်း�အာ� သိုကြော�ာမ်းတးသိုး မ်းျး�ခြားပ်ာ�

မြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�း က်ာလအတင််း CMEC စ�က်ုန််း�ိးးက် ရေး�ာ်ရေးဆာင််�ါက် သိုရေး�ာ�တရေးကြားက်ာင််း ၃၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရေးမြ�ဆုခု�သိုည််။ လက််�ှု မြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�း

အမြ�ည်�်အ၀သိုရေး�ာတ�ါသိုည််

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 17-168 ISP Survey တရုု တနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် လက််�ှု မြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�း အက်ိ�်အတည််းက်ာလ အတင််း တရုု တ်-မြ�န််�ာ စီး�ွားရေး�းစင်္ကြံက် (CMEC) စ�က်ုန််း�ိးးက် အရေးက်ာင််အထားည််ရေး�ာ်�ည််ဆု�ါက် သိုရေး�ာ�တသို �ိးးမြ�ားခု�သိုည််။ ၇၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာ�တရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်ပြီ�ီး ၂၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာတခု�ကြားက်သိုည််။ သိုရေး�ာ�တသို �ိးးမြ�ားခု�မြခုင််း�ှာ စုတဝါင််စား ��မြ�စပြီ�ီး ဆက််လက််ရေးလ�လာစ�ာလည််း မြ�စ�ါသိုည််။ ထူးး�ခြားချုာ�ကြောတ့�ရှိိ� ချုျ�်-၁၀ n ယူချုုအချုျ န်း

က်ာလအတင််း

စ�က်ုန််း�ိးးက် ရေး�ာ်ရေးဆာင််�ါက် သိုရေး�ာတရေးကြားက်ာင််း ၂၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရေးမြ�ဆုကြားက်သိုည််။ လက််�ှု မြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�း က်ာလအတင််း CMEC စ�က်ုန််း�ိးးက် ရေး�ာ်ရေးဆာင််�ါက် လံုး၀သိုရေး�ာ�တရေးကြားက်ာင််း ၃၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရေးမြ�ဆုခု�သိုည််။ ၃၃% ၃၈% ၂၁%

လက််�ှု

CMEC

�သိုု�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် သိုရေး�ာ�တ�ါ လံုး၀သိုရေး�ာ�တ�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ထားူးမြခုားရေးတွ�ှုခုိက််�ိးး

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 18-168

Survey မြ�န််�ာနှင််င်က်ုထားည်�်သိုင််းထားားရေးသိုာ တရုု တနှင််င်ံ၏ ရေးဒသိုတင််း ရေး�ါင််း စည််းရေး�းအစီအ��ိးးက် သိုု�ှုသို န်ည််း�ါးလသိုည််။ GSI က် �သိုုသို ၇၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ ILSTC နှှင်�် RCEP တုု်က်ု�သိုုသို ၆၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�အထူး� တွင််�ှုရေးန်�ါသိုည််။ တရုုတနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် ၎င််းအစီအ��ိးးအရေးကြားက်ာင််းက် �ဒ�ာနှှင်�် ဆု��ဒ�ာ�ိးး�ှတဆင်�် သိုု�မြ�ုင်�်တင််ရေးန်သိုည်�်တင်် �သိုု သို �ိးးရေးန်မြခုင််း�ှာ ဆန််းစစ်စ�ာမြ�စသိုည််။ ထူးး�ခြားချုာ�ကြောတ့�ရှိိ� ချုျ�်-၁၁ n တရုုတ်၏

က်�ာလံုးဆင််�ာ လုမြခုုရေး�းအစီအ� (GSI) ကြောဒ်သိုတ့င်း�ကြောပ်ါင်း�စည်း�ကြောရှိ� အစးအမ်းမ်းျး� မ်းသို�ရှိိ�သိုးရှိာချု�ုင်းနှုန်း� က်�ာလံုးဆင််�ာ �ွံ ပြီ�ုုးတုုးတက််ရေး�းအစီအ� (GDI) အမြ�ည််မြ�ည််ဆင််�ာ က်န််းတင််း-ရေး�ရေးကြားက်ာင််း က်ုန််သို�်ရေး�းစင်္ကြံက်သိုစ (ILSTC) ရေးဒသိုတင််း �က််စုစီး�ွားရေး�း �ူးရေး�ါင််းရေးဆာင််�ွက််ရေး�း သိုရေး�ာတစာခုို� (RCEP) လန််ခုိန််း-��ရေးခုါင်် �ူးရေး�ါင််းရေးဆာင််�ွက််ရေး�း အစီအ� (LMC) ၇၄% ၆၈% ၆၈% ၆၆% ၄၁%

ISP

ကြောဒ်သိုတ့င်း�ကြောပ်ါင်း�စည်း�ကြောရှိ� အစးအမ်းမ်းျး��ု မ်းသို�သိုး မ်းျး�ကြောန်း

တရုု တနှ�ုင်းင်းံအကြောပ်် ကြောယူ�ယူျသိုကြော�ာထူးာ�အခြားမ်းင်း

ISP Survey

အု�န်ီးခုိင််းရေးက်ာင််းအမြ�စ�ူဆသို�ှာ ၄၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 20-168

CHINA STUDIES PROGRAM

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁ ရေး�းခုန််း-၁ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘ကြောယူ�ယူျအာ�ခြားေင်း် တရုုတနှ�ုင်းင်း� ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအတ့� မ်းည်းမ်းှအတ�ုင်း�အတာအထူး� အ�မ်းန်းး�ချုျင်း�နှ�ုင်းင်းကြော�ာင်း�ခြားေစသိုည်း ဆ�ုခြားချုင်း��ု အဆင်း််သိုတမ်းိတကြောပ်�ပ်ါ’ဟာ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ အဆင်�် ‘၁’သိုည်် ‘လံုးဝါ�ရေးက်ာင််း�ါ’မြ�စပြီ�ီး ‘၄’သိုည်် ‘အလွန််ရေးက်ာင််း�ါသိုည််’ဟာ သိုတ�တခု�သိုည််။ လံုး၀�ရေးက်ာင််း�ါ အလွန််ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် �ရေးက်ာင််း�ါ �သိုု�ါ ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် မြ�န််�ာ�ူဝါါဒအသိုုက််အဝါန််းတွင်် တရုု တနှင််င်က် အု�န်ီးခုိင််းရေးက်ာင််း�ဟာတဟာ �ူဆသို ၅၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှုပြီ�ီး

�ှုခု�သိုည််။ ရေး��ိအားမြ�င်�် တရုု တနှင််င် သိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်ံအတွက်် အု�န်ီးခုိင််းရေးက်ာင််း�ဟာတရေးကြားက်ာင််းရုုမြ�င််သို

�ှုရေးသိုာ်လည််း

အထားု �ှု�ါသိုည််။ ‘လံု�ဝါမ်းကြော�ာင်း�ပ်ါ’ ဟာ�ူဆသို ၁၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ အလ့န်းကြော�ာင်း�ကြောသိုာ အ�မ်းန်းး� ချုျင်း�အမြ�စရုုမြ�င််သို တစရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုခု�ပြီ�ီး ရေး�းခုန််း က် ‘ကြောခြားေဆ�ုရှိန်းခြားင်းင်း�ဆန်း်’ သို ကြောလ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ရေး�းခုန််း-၁ �လဒက် ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဉ််�ါက် င်္ကြံက်ီး�ားရေးသိုာ အရေးမြ�ာင််းအလ��ှုဟာ ဆုနှင််�ါသိုည််။ ထားစစ်တ�်းတွင်် တရုု တနှင််င်က် အု�န်ီးခုိင််းရေးက်ာင််း�ဟာတဟာ ရုုမြ�င််သို ၅၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး အု�န်ီးခုိင််းရေးက်ာင််းအမြ�စ�ူဆသို ၄၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုခု�သိုည််။ တရုု တနှင််င်က် မြ�န််�ာနှင််င်ံအတွက်် အု�န်ီးခုိင််းရေးက်ာင််း မြ�စ်၊ �မြ�စ ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ ၁၁% ၄၃% ၄၁% ၄% ၁၃% ၄၂% ၃၈%

အု�န်ီးခုိင််းရေးက်ာင််းအမြ�စ�ူဆသို ၄၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�

၄၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�

(PDFs/LDFs)

တနှ�ုင်းင်း� ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအတ့� အ�မ်းန်းး�

‘အလွန််ရေးက်ာင််း�ါသိုည််’နှှစ��ရေး�ါင််းက်

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 21-168 ISP Survey တရုုတနှင််င်ံအရေး�် ရေး��ိသိုရေး�ာထားားအမြ�င်် ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� စစ်တ�်းအတွက်် ရေး�းမြ�န််းခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုုအန်က်် တခုုခုိင််းစီ၏ ရေးမြ�ဆုခုိက််�ိးးက် �ုင််းမြခုားကြားက်ည်�်�ာတွင်် အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၇၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် တ�ုင်း�ရှိင်း�သိုာ�လ�န်း��ုင်း အေ့��အစည်း �မ်းျး� (EAOs) ၏ ၆၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် တရုု တနှင််င်သိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်ံအတွက်် အု�န်ီးခုိင််း ရေးက်ာင််း�ဟာတဟာ သိုရေး�ာထားားရေး�းခု�ကြားက်သိုည််။ အသိုစကြောပ််ကြောပ်ါ�လာကြောသိုာ လ�န်း��ုင်း်တပ််ေမ်းျး�

၏ ၅၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း တရုု တနှင််င်သိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်ံအတွက်် အု�န်ီးခုိင််းရေးက်ာင််း �ဟာတဟာ ရေးမြ�ဆုခု�သိုည််။ သိုုု်ရေးသိုာ် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၇၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် နှ�ုင်းင်းကြောရှိ� အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၅၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် အု�န်ီးခုိင််းရေးက်ာင််းမြ�စသိုည််ဟာ ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ ‘တရုု

ချုျင်း�ကြော�ာင်း� ဟုုတ်၊ မ်းဟုုတ်’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� လံုး၀�ရေးက်ာင််း�ါ �ရေးက်ာင််း�ါ ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် အလွန််ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ �လဒ�ိးးက် နှုင််း�ှဉ််�ုင််းမြခုား�ာတွင်် ‘လံုး၀�ရေးက်ာင််း�ါ’နှှင်�် ‘�ရေးက်ာင််း�ါ’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘�ရေးက်ာင််း’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း၊ ‘ရေးက်ာင််း�ါသိုည််’နှှင်�်

‘ရေးက်ာင််း’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း တွက််ခုိက််�ါသိုည််။ ၁၁% ၄၁% ၁% ၄% ၀% စစရေး�ါင််း ၄၃% ၁၉% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂၇% ၀% ၁% ၀% ၅၃% ၇% ၃၆% ၀% ၁၁% ၀% ထားင််�ှားသို�ိးး ၄၆% ၁၃% ၄၀% ၀% ၀% ၀% EAOs ၄၇% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၉% ၅% ၉% ၅% ၅၂% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၂% ၂% ၀% ၀% ၇၆% ၁၈% ၃၆% ၀% ၀% ၀% PDFs/LDFs ၄၆% ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 22-168

ရေး�းခုန််း-၂ က်ုရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတ်-ခြားမ်းန်းမ်းာဆ�ဆကြောရှိ�တ့င်း ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းရှိင်းဆ�ုင်းကြောန်းရှိသိုည်း်် စ�န်းကြောချု်မ်းုတချုျ��’ က် �တမြ�ခု��ါသိုည််။ �င််းတုု်အန်က်် အဓိုက်အက်ိဆံုးဟာ�ူဆသိုည်�် စုန််ရေးခု်�ုတခုုက်ုသိုာ ရေး�ွးခုိ�ရေးစခု��ါသိုည််။ တရုုတ်-မြ�န််�ာဆက််ဆံရေး�းတွင်် မြ�န််�ာနှင််င်�င််ဆင််ရေးန်�ရေးသိုာ အင်္ကြံက်ီး�ားဆံုးစုန််ရေးခု်��ှာ စီး�ွားရေး�းနှှင်�်

ဆုကြားက်သိုည််။ ‘စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အရှိလှမ်း�မ်း�ု�ချုရှိမ်းု’ဟာ ရေးမြ�ဆုသို ၃၈ ရှိာ ချု�ုင်းနှုန်း��ှုခု�ပြီ�ီး ‘ပ်ထူးဝါးနှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အရှိ လှမ်း�မ်း�ု�ချုရှိမ်းု’က်ုရေးမြ�ဆုသို ၃၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ‘လ�န်း��ုင်း ပ်ဋိ�ပ်�မ်းျး�တ့င်း တရုု တနှ�ုင်းင်းံ၏ ဝါင်းကြောရှိာ�စ့�ေ�မ်းု’က်ုရေးမြ�ဆုသို ၂၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ ‘လုခြားချုံ�ကြောရှိ� �ဏ္ဍ၌ တရုု တနှ�ုင်းင်းံ၏လှမ်း�မ်း�ု�မ်းု’ဟာရေးမြ�ဆုသို ကြောခြားချုာ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ ‘ယူဉ်းကြော�ျ�မ်းုနှိင်း်် လးဦး�ကြောရှိ အရှိလှမ်း�မ်း�ု�ချုရှိမ်းု’က် စုန််ရေးခု်�ုအမြ�စရုုမြ�င််သို�ှာ တစရှိာချု�ုင်းနှုန်း�သိုာ�ှုသိုည််။ ရေး�းခုန််း-၂ �လဒက် ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဉ််�ါက် င်္ကြံက်ီး�ားရေးသိုာ အရေးမြ�ာင််းအလ��ှုဟာ ဆုနှင််�ါသိုည််။ သိုုု်ရေးသိုာ် ‘လ�န်း��ုင်းပ်ဋိ�ပ်�မ်းျး�တ့င်း တရုု တနှ�ုင်းင်းံ၏ ဝါင်း ကြောရှိာ�စ့�ေ�မ်းု’နှှင်�် ‘လုခြားချုံ�ကြောရှိ��ဏ္ဍ၌ တရုု တနှ�ုင်းင်းံ၏လှမ်း�မ်း�ု�မ်းု’က် စုန််ရေးခု်�ုအမြ�စရုုမြ�င််သို �ာ ခုင််နှန််းအန်ည််းင်� မြ�င်�်တက််လာသိုည််။ စုန််ရေးခု်� တခုု��ှု�ါ စီး�ွားရေး�းအ�လဲ�်း�ုုးခု�� ထားဝါနှင််င်ံရေး�းအ� လဲ�်း�ုုးခု�� လုမြခုုရေး�းက်ဏ္ဍ၌ တရုုတနှင််င်ံ၏လဲ�်း�ုုး� လက််န်က််က်င််�ဋို�က်�ိးးတွင်် တရုုတနှင််င်ံ၏ဝါင််ရေး�ာက််စွက််�က််� �ဥ််ရေးက်ိး�ုနှှင်�် လဦးးရေး�အ�လဲ�်း�ုုးခု�� အမြခုား �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂ တရုု တ်-မြ�န််�ာဆက််ဆံရေး�းတွင်် မြ�န််�ာနှင််င် �င််ဆင််ရေးန်�သိုည်�် စုန််ရေးခု်� ၃၈% ၃၁% ၂၁% ၆% ၃၉% ၃၂% ၁၉% ၄% ၂၀၂၃ ၂၀၂၂

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

�ထားဝါနှင််င်ံရေး�းအ� လဲ�်း�ုုးခု�မြခုင််းဟာ

စီး�ွားရေး�းအ� လဲ�်း�ုုးခု��

လက််န်က််က်င််�ဋို�က်�ိးးတွင်် တရုုတနှင််င်ဝါင််ရေး�ာက််စွက််�က််�

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 23-168 ISP Survey ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� စစ်တ�်းအတွက်် ရေး�းမြ�န််းခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ ရေးမြ�ဆုခုိက််�ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာ တွင်် ထားူးမြခုားခုိက််�ှာ ‘စီး�ွားရေး�းအ�လဲ�်း�ုုးခု��ု’က် စုန််ရေးခု်�ုအမြ�စ�ူဆသို�ိးးထား�တွင်် PDFs/LDFs မ်းျး�က် ၅၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် EAOs မ်းျး�က် ၄၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး အ�ိးးဆံုးမြ�စသိုည််။ အရှိပ််��်အေ အစည်း�မ်းျး�၏ ၄၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၃၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း ‘စီး�ွားရေး�းအ� လဲ�်း�ုုးခု��ု’�ှာ အင်္ကြံက်ီး�ားဆံုးစုန််ရေးခု်�မြ�စရေးကြားက်ာင််း ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ ထားုု်ရေးကြားက်ာင်�် အသိုုက််အဝါန််းရေးလး ခုု၏ သိုရေး�ာထားားအမြ�င််�ိးး တည်ရေးကြားက်ာင််း ရေးတွ�သိုည််။ သိုုု်ရေးသိုာ် ထူးင်းရှိိာ�ကြော�ျး်��ာ�သိုးမ်းျး�၏ ၄၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၃၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်� ‘�ထားဝါနှင််င်ံရေး�းအ� လဲ�်း�ုုးခု��ု’က် အင်္ကြံက်ီး�ားဆံုးစုန််ရေးခု်�ုအမြ�စ �ူဆခု�ကြားက်သိုည််။ ‘လက််န်က််က်င််�ဋို�က်�ိးးတွင်် တရုု တနှင််င်ံ၏ ဝါင်် ရေး�ာက််စွက််�က််�ု’က် စုန််ရေးခု်�ဟာ အ�ိးးဆံုး�ူဆသို�ိးး�ှာ PDFs/LDFs မ်းျး�မြ�စပြီ�ီး ၂၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု သိုည််။ ‘လုမြခုုရေး�းက်ဏ္ဍ၌ တရုု တနှင််င်ံ၏လဲ�်း�ုုး�ု’က် စုန််ရေးခု်�ုအမြ�စ အ�ိးးဆံုး�ူဆသို�ိးး�ှာ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�နှှင်�် PDFs/LDFs မ်းျး�မြ�စကြားက်သိုည််။ စုန််ရေးခု်� တခုု��ှု�ါ �ဥ််ရေးက်ိး�ုနှှင်�် လဦးးရေး�အ� လဲ�်း�ုုးခု�� လုမြခု ရေး�းက်ဏ္ဍ၌ တရုုတနှင််င်ံ၏လဲ�်း�ုုး� �ထားဝါနှင််င်ံရေး�းအ� လဲ�်း�ုုးခု��

အမြခုား �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၁% ၃၁% ၂၁% ၁% ၁% ၀% ၁% ၆% စစရေး�ါင််း ၃၈% ၅% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၂% ၂% ၀% ၀% ၃% ၂% ၂၇% ၃၉% ၀% ၂၇% ၉% ၀% ၀% ၀% ၉% PDFs/LDFs ၀% ၅၅% ၀% ၄၀% ၁၃% ၀% ၀% ၀% ၀% ၀% EAOs ၄၇% ၀% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂၆% ၂၃% ၀% ၀% ၀% ၀% ၇% ၄၄% ၀% ၂၁% ၀% ၂% ၀% ၁% ၇% ထားင််�ှားသို�ိးး ၂၆% ၄၃% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၉% ၁၉% ၄% ၀% ၀% ၀% ၁၀% ၃၈% ‘တရုုတ်-ခြားမ်းန်းမ်းာ ဆ�ဆကြောရှိ�၌ ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်း ရှိင်းဆ�ုင်းကြောန်းရှိကြောသိုာ စ�န်းကြောချု်မ်းမ်းျး�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂ တရုုတနှင််င်ံအရေး�် ရေး��ိသိုရေး�ာထားားအမြ�င််

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 24-168

ရေး�းခုန််း-၃ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတ်-ခြားမ်းန်းမ်းာဆ�ဆကြောရှိ�တ့င်း ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်း� အဓိ��ရှိရှိိ�ကြောန်းကြောသိုာ အချု့င်း််အလမ်း�တချုျ��’ က် �တမြ�ခု��ါသိုည််။ �င််းတုု်အန်က်် အဓိုက်အက်ိဆံုး အခုင်�်အလ�်းတခုုက်ုသိုာ ရေး�ွးခုိ�ရေးစခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃ တရုု တ်-မြ�န််�ာဆက််ဆံရေး�းတွင်် မြ�န််�ာနှင််င်က် အဓိုက်��ှုရေးန်ရေးသိုာ အခုင်�်အလ�်း�ိးး တရုု

မြ�န််�ာနှင််င်က် အဓိုက်��ှုရေးန်သိုာ အခုင်�်အလ�်းအမြ�စ ‘ကြော��့� ရှိရှိိ�နှ�ုင်းမ်းု’က် ရေးမြ�ဆုသို ၃၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး ‘နှ�ုင်းင်းံခြားချုာ�ရှိင်း�နှိး�ခြားမ်းု�ပ််နှိံမ်းု’ဟာရေးမြ�ဆုသို�ှာ ၂၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု သိုည််။

ဟာ �ူဆသို ၁၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ ‘အကြောခြားချုချုံအကြောဆာ�်အအု ေ ငြိေ��တ�ု�တ�နှ�ုင်းမ်းု’ဟာ�ူဆသို ၁၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး ‘ေ ငြိေ��မ်းုအ�းအည်းးရှိရှိိ�နှ�ုင်းမ်းု’ဟာ �ူဆသို ချုန်းစရှိာ ချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ‘န်းည်း�ပ်ည်းာလှကြောခြားပ်ာင်း�ရှိယူးနှ�ုင်းမ်းု’က် �ူဆသို သိုံု�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဉ််�ါက် အရေးမြ�ာင််းအလ�တခုိုု�ှုခု��ါသိုည််။

အရေး�် ရေးမြ�ဆုသို ကြောလ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� က်ိဆင််းခု�သိုည််။ သိုုု်ရေးသိုာ် ‘ေ ငြိေ��မ်းုအ�း အည်းးရှိရှိိ�နှ�ုင်းမ်းု’နှှင်�် ‘အကြောခြားချုချုံအကြောဆာ�်အအု ေ ငြိေ��တ�ု�တ�နှ�ုင်းမ်းု’တုု်အရေး�်ရေးမြ�ဆုသို နှိစရှိာချု�ုင်းနှုန်း� အသိုီးသိုီးမြ�င်�်တက််ခု�သိုည််။ ‘န်းည်း�ပ်ည်းာလှကြောခြားပ်ာင်း�ရှိယူးနှ�ုင်းမ်းု’က် �ူဆသို�ှာလည််း နှိစရှိာချု�ုင်းနှုန်း� တုုး လာခု��ါသိုည််။ �ည််သိုည်�်အခုင်�်အလ�်း� ��ှု�ါ ရေးစိးက်ွက််��ှုနှင််� နှင််င်မြခုား�င််းနှှီးမြ�ုု�နှှံ� �ွံ ပြီ�ုုး�ုအက်ူအည်��ှုနှင််� န်ည််း�ည်ာလရေးမြ�ာင််း��နှင််� အရေးမြခုခုံအရေးဆာက််အအ �ွံ ပြီ�ုုးတုုးတက််နှင််� အမြခုား �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၁၂% ၃၇% ၂၉% ၇% ၁၁% ၁၁% ၃၇% ၃၃% ၄% ၉% ၂၀၂၃ ၂၀၂၂

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

တ်-မြ�န််�ာဆက််ဆံရေး�းတွင််

‘မ်းည်းသိုည်း််အချု့င်း််အလမ်း�မ်းိမ်းရှိိ�ပ်ါ’

‘နှ�ုင်းင်းံခြားချုာ�ရှိင်း�နှိး�ခြားမ်းု�ပ််နှိံမ်းု’

��ှုနှင််� �ည််သိုည်�်အခုင်�်အလ�်း� ��ှု�ါ န်ည််း�ည်ာ လရေးမြ�ာင််း��နှင််� ရေးစိးက်ွက််��ှုနှင််� နှင််င်မြခုား�င််းနှှီးမြ�ုု�နှှံ�

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 25-168 ISP Survey တရုု တ်-မြ�န််�ာဆက််ဆံရေး�းတွင်် မြ�န််�ာနှင််င်ံအတွက်် အဓိုက်အက်ိဆံုး အခုင်�်အလ�်း�ှာ ‘ရေး�းက်ွက်် ��ှုနှင််�ု’ဟာ စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�သိုအားလံုးက် �ူဆကြားက်သိုည််။ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၅၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၄၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၃၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ အရှိပ််��်အေ အစည်း�မ်းျး�နှှင်�် ထူးင်းရှိိာ�ကြော�ျး်��ာ�သိုးမ်းျး�၏ ၃၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် EAOs မ်းျး�၏ ၃၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ထားုသိုုု် ရေးမြ�ဆုခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ထားုု်အမြ�င်် ‘အရေးမြခုခုံအရေးဆာက််အအ �ွံ ပြီ�ုုးတုုးတက််နှင််�ု’က် အခုင်�်အလ�်း အမြ�စ PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၂၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရေးမြ�ဆုခု�ပြီ�ီး ထားုရေး�းခုန််းအတွက်် အ�ိးးဆံုးရေးမြ�ဆု�မြ�စ သိုည််။ ‘�ွံ ပြီ�ုုး�ုအက်ူအည် ��ှုနှင််�ု’က်လည််း EAOs မ်းျး�၏ ၁၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရေးမြ�ဆုခု�က်ာ ထားုရေး�းခုန််း အတွက်် အ�ိးးဆံုးရေးမြ�ဆု�မြ�စခု��ါသိုည််။ အရေးမြခုခုံအရေးဆာက််အအ �ွံ ပြီ�ုုးတုုးတက််နှင််� �ွံ ပြီ�ုုး�ုအက်ူအည်

အမြခုား �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၁၂% ၂၉% ၃% ၁၁% ၀% ၀% ၁% ၇% စစရေး�ါင််း ၅% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂% ၁၂% ၀% ၀% ၀% ၂% ၃၇% ၉% ၁၉% ၂၇% ၀% ၀% ၀% ၀% PDFs/LDFs ၉% ၁၀% ၀% ၁၂% ၀% ၀% ၀% ၁၀% ထားင််�ှားသို�ိးး ၃၄% ၁၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၁၀% ၀% ၀% ၀% ၀% ၂၃ % ၇% ၂၇% ၀% ၂၀% ၀% ၀% ၀% ၁၃% EAOs ၁၉% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂၇% ၃% ၈% ၀% ၀% ၁% ၈% ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� ၃၇% ၄၂% ၃၆% ၃၄% ၅၂% ၃၃% ၃၄% ‘တရုုတ်-ခြားမ်းန်းမ်းာ ဆ�ဆကြောရှိ�၌ ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်း ရှိရှိိ�ကြောန်းကြောသိုာ အဓိ��အချု့င်းအလမ်း�မ်းျး�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃ တရုုတနှင််င်ံအရေး�် ရေး��ိသိုရေး�ာထားားအမြ�င််

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 26-168

အထူး� မြ�န််�ာနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် တရုု တနှင််င်ံအရေး�် �ည််�ှ�ှီခုုရေးန်�သိုန်ည််း လံုးဝါ�ှီခုစ�ာ�လု�ါ �သိုု�ါ အမြ�ည်�်အဝါ�ှီခုုရေးန်��ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �ှီခုု��ါသိုည်် �ှီခုု�န််�လု�ါ n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄ n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆ n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅ n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇ ၇၃% ၂၃% ၈၀% ၁၁% ၆% ၁၃% ၆၃% ၂၀% ကုုန််သွွယ််ရေး�း ရင်းး�နှီးး��မြှု�ု�ပ်းနှီးး� ငြိ�ိမ်းး�ချျမ်းး�ရေး��ဖြ�စ်းစ်ဉ် လမ်းး�/တံံတံး� အခြေ�ေေံအခြေ�းက်အအ ဖွံ့့�ဖြိုးဖွံ့း��ခြေ�� ၄% ၆% ၂၇% ၆၁%

ISP Survey ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄ မ်းိ ၁၃

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 27-168 ISP Survey လံုးဝါ�ှီခုစ�ာ�လု�ါ �သိုု�ါ အမြ�ည်�်အဝါ�ှီခုုရေးန်��ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �ှီခုု��ါသိုည်် �ှီခုု�န််�လု�ါ n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈ n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉ နိုု�င််င်ံရေး�း ပညာာရေး�း ၁၅% ၆၇% ၁၂% ၁၆% ၃% ၆၂% ၁၈% n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၀ n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၁ ကျျန်းး�မာာရေး�� နည်းး�ပည်းာ ၁၁% ၅၀% ၃၇% ၄% ၂၄% ၆၂% ၈% ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄ မ်းိ ၁၃ အထူး� မြ�န််�ာနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် တရုု တနှင််င်ံအရေး�် �ည််�ှ�ှီခုုရေးန်�သိုန်ည််း တရုုတနှင််င်ံအရေး�် ရေး��ိသိုရေး�ာထားားအမြ�င််

ကြောန်းရှိကြော��ာင်း��ု အဆင်း််တချု သိုတမ်းိတကြောပ်�ပ်ါ’

ISP CHINA

PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 28-168 ISP

n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၂ n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၃ လုံံ�ခြုံ�ံ�ရေး�း သံံတမန််ရေး�း ၇% ၂၁% ၆၂% ၈% ၈% ၇၀% ၁၇% ရေး�းခုန််း- ၄ � ၁၃ အထားုက် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် �ခုု�တမြ��ည်�် က်ဏ္ဍ�ိးးတွင်် ‘ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအကြောန်းနှိင်း်် တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောပ်် မ်းည်းမ်းှအတ�ုင်း�အတာအထူး� မ်းိးချု�ု

ဟာ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ အဆင်�် ‘၁’ သိုည်် ‘လံုးဝါ�ှီခုု�န််�လု�ါ’ မြ�စပြီ�ီး၊ ‘၄’သိုည်် ‘အမြ�ည်�်အဝါ�ှီခု ရေးန်��ါသိုည််’ဟာ �ုင််းမြခုားသိုတ�တခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄ မ်းိ ၁၃ အထူး� မြ�န််�ာနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် တရုု တနှင််င်ံအရေး�် �ည််�ှ�ှီခုုရေးန်�သိုန်ည််း မြ�န််�ာနှင််င်သိုည်် �ည်ာရေး�းနှှင်�် က်ိန််း�ာရေး�းက်ဏ္ဍ�လွ�၍ က်ုန််သို�်ရေး�း၊ �င််းနှှီးမြ�ုု�နှှံ�ု၊ ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�း မြ�စ်စဉ််၊ လ�်း/တတား အရေးမြခုခုံအရေးဆာက််အအ �ွံ ပြီ�ုုးရေး�း၊ နှင််င်ံရေး�း၊ န်ည််း�ည်ာ၊ လုမြခုုရေး�းနှှင်�် သိုံတ�န်် ရေး�း စရေးသိုာ က်ဏ္ဍအသိုီးသိုီးတွင်် တရုု

စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုသို�ိးးက် � ကြားက်ည််ကြားက်�ါသိုည််။ ရေးမြ�ဆုသိုူအ�ိးးစမြ�စရေးသိုာ ၉၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ‘�န်းသို့ယူကြောရှိ�’၌ �ှီခုုရေးန်�သိုည််ဟာ ဆ ကြားက်သိုည််။ ၉၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ‘ရှိင်း�နှိး�ခြားမ်းု�ပ််နှိံမ်းု’တွင်် �ှီခုုရေးန်�ရေးကြားက်ာင််းနှှင်�် ၈၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ‘သိုံတမ်းန်းကြောရှိ�’ တွင်် �ှီခုုရေးန်�ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု�သိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဉ််�ါက် ရေးမြ�ာင််းလ��ုတခုိုု�ှုခု�သိုည််ဟာ ဆ နှင််�ါသိုည််။ ‘�န်းသို့ယူကြောရှိ�’၌ �ှီခုု�ရေးကြားက်ာင််း �ူဆသို�ှာ �ခုုနှှစန်ည််းတ အ�ိးးဆံုးမြ�စရေးသိုာ်လည််း ဒတု�ရေးန်�ာတွင်် ‘သိုံတမ်းန်းကြောရှိ�’�ှုခု�ပြီ�ီး တတု�ရေးန်�ာ၌ ‘ငြိင်း�မ်း�ချုျမ်း�ကြောရှိ�’�ှုခု�သိုည််။ လံုးဝါ�ှီခုစ�ာ�လု�ါ �သိုု�ါ အမြ�ည်�်အဝါ�ှီခုုရေးန်��ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �ှီခုု��ါသိုည်် �ှီခုု�န််�လု�ါ

STUDIES

Survey

တနှင််င်ံအရေး�်�ှီခုုရေးန်�ရေးကြားက်ာင််း

ISP Survey

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 30-168

လံုးဝါ�ှီခုစ�ာ�လု�ါ �ှီခုု�န််�လု�ါ �ှီခုု��ါသိုည်် အ �ည်�်အဝါ�ှီခုုရေးန်��ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁% ၂၃% ၀% ၀% စစရေး�ါင််း ၃% ၃% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂၇% ၀% ၀% ၄% ၀% ၀% ၁၉% ၀% ၀% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၃% ၂၄% ၀% ၀% ၀% ၉% ၉% ၀% ၀% PDFs/LDFs ၀% ၂၀% ၀% ၀% EAOs ၀% ၀% ၂၁% ၀% ၀% ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၇၃% ၆၆% ၈၁% ၇၃% ၈၂% ၈၀% ၇၉% �န်းသို့ယူကြောရှိ�၌ ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောပ်် မ်းည်းမ်းှမ်းိးချု�ုကြောန်းရှိသိုန်းည်း�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ရှိင်း�နှိး�ခြားမ်းု�ပ််နှိံမ်းု၌ ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောပ်် မ်းည်းမ်းှမ်းိးချု�ုကြောန်းရှိသိုန်းည်း�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅ လံုးဝါ�ှီခုစ�ာ�လု�ါ �ှီခုု�န််�လု�ါ �ှီခုု��ါသိုည်် အ �ည်�်အဝါ�ှီခုုရေးန်��ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၂% ၂၀% ၁% ၁% စစရေး�ါင််း ၁၃% ၃% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁၇% ၂% ၁% ၁၈% ၂% ၁၈% ၀% ၀% ၈% ၀% ၇% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၃၃% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၂၃% ၀% ၅% ၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၂၉% ၃% ၀% ၀% ၁၉% ၃၆% ၀% ၀% PDFs/LDFs ၆၃% ၅၉% ၇၂% ၆၀% ၆၇% ၆၁% ၄၅% လံုးဝါ�ှီခုစ�ာ�လု�ါ �ှီခုု�န််�လု�ါ �ှီခုု��ါသိုည်် အ �ည်�်အဝါ�ှီခုုရေးန်��ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၂% ၁၁% ၁% ၀% စစရေး�ါင််း ၆% ၅% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁၂% ၀% ၀% ၆% ၀% ၁၃% ၂% ၀% ထားင််�ှားသို�ိးး ၅% ၀% ၀% ၀% ၀% EAOs ၇% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၁၄% ၀% ၀% ၃% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၂% ၇% ၀% ၀% ၀% ၀% ၁၈% ၀% ၀% PDFs/LDFs ၈၀% ၇၇% ၈၀% ၉၃% ၈၁% ၇၈% ၈၂% ငြိင်း�မ်း�ချုျမ်း�ကြောရှိ�ခြားေစ်စဉ်း်၌ ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောပ်် မ်းည်းမ်းှမ်းိးချု�ုကြောန်းရှိသိုန်းည်း�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 31-168 ISP Survey လံုးဝါ�ှီခုစ�ာ�လု�ါ �ှီခုု�န််�လု�ါ �ှီခုု��ါသိုည်် အ �ည်�်အဝါ�ှီခုုရေးန်��ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၄% ၆% ၁% ၁% စစရေး�ါင််း ၂၇% ၇% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၅% ၁% ၂% ၃၁% ၂% ၇% ၂% ၀% ၂၀% ၀% ၀% ၀% ၇% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၃၃% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၄၈% ၀% ၀% ၀% ၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၂% ၁၀% ၀% ၀% ၉% ၀% ၉% ၀% ၀% PDFs/LDFs ၆၁% ၅၄% ၆၉% ၆၀% ၅၂% ၆၆% ၈၂% အကြောခြားချုချုံအကြောဆာ�အုေ ငြိေ��ကြောရှိ�၌ ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောပ်် မ်းည်းမ်းှမ်းိးချု�ုကြောန်းရှိသိုန်းည်း�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇ လံုးဝါ�ှီခုစ�ာ�လု�ါ �ှီခုု�န််�လု�ါ �ှီခုု��ါသိုည်် အ �ည်�်အဝါ�ှီခုုရေးန်��ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၂% ၁၂% ၂% ၂% စစရေး�ါင််း ၁၅% ၃% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁၆% ၀% ၁% ၁၅% ၂% ၈% ၄% ၀% ၁၁% ၀% ၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၃၃% ၅% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၉% ၅% ၀% ၅% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၅% ၁၅% ၂% ၅% ၁၀% ၂၇% ၂၇% ၀% ၀% PDFs/LDFs ၆၇% ၆၅% ၇၅% ၆၇% ၇၆% ၆၃% ၃၆% နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�၌ ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောပ်် မ်းည်းမ်းှမ်းိးချု�ုကြောန်းရှိသိုန်းည်း�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈ လံုးဝါ�ှီခုစ�ာ�လု�ါ �ှီခုု�န််�လု�ါ �ှီခုု��ါသိုည်် အ �ည်�်အဝါ�ှီခုုရေးန်��ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁၆% ၁၈% ၀% ၁% ၃% စစရေး�ါင််း ၂၅% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁၇% ၀% ၀% ၃% ၇% ၁၆% ၂% ၃% ၃% ၁၃% ၁၃% ၀% ၀% ၇% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၁၉% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၀% ၀% ၁၉% ၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၀% ၃% ၂၂% ၂၈% ၀% ၀% ၀% PDFs/LDFs ၆၂% ၅၅% ၆၉% ၆၇% ၆၂% ၇၃% ၃၆% ၃၆% ပ်ည်းာကြောရှိ�၌ ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောပ်် မ်းည်းမ်းှမ်းိးချု�ုကြောန်းရှိသိုန်းည်း�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉ တရုုတနှင််င်ံအရေး�် ရေး��ိသိုရေး�ာထားားအမြ�င််

ISP Survey

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 32-168

လံုးဝါ�ှီခုစ�ာ�လု�ါ �ှီခုု�န််�လု�ါ �ှီခုု��ါသိုည်် အ �ည်�်အဝါ�ှီခုုရေးန်��ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁၁% ၃၇% ၀% ၁% ၁% စစရေး�ါင််း ၁၈% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၀% ၀% ၁% ၄၀% ၇% ၃၀% ၀% ၂% ၀% ၁၃% ၂၀% ၀% ၀% ၇% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၀% ၀% ၂၉% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၀% ၀% ၄၆% ၂၇% ၂၇% ၀% ၀% ၀% PDFs/LDFs ၅၀% ၄၁% ၆၁% ၆၀% ၇၁% ၅၄% ၄၆% �ျန်း�မ်းာကြောရှိ�၌ ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောပ်် မ်းည်းမ်းှမ်းိးချု�ုကြောန်းရှိသိုန်းည်း�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၀ ၇% ၈% ၁% ၁% စစရေး�ါင််း ၂၁% ၁၀% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁၀% ၀% ၀% ၂၆% ၃% ၅% ၄% ၀% ၁၁% ၆% ၀% ၀% ၀% EAOs ၂၇% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၄% ၅% ၅% ၅% ၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၄% ၁၂% ၃% ၃% ၁၈% ၀% ၁၀% ၀% ထားင််�ှားသို�ိးး PDFs/LDFs ၆၂% ၅၄% ၇၇% ၆၇% ၇၁% ၅၆% ၃၆% ၃၆% လံုးဝါ�ှီခုစ�ာ�လု�ါ �ှီခုု�န််�လု�ါ �ှီခုု��ါသိုည်် အ �ည်�်အဝါ�ှီခုုရေးန်��ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ လုခြားချုံ�ကြောရှိ�၌ ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောပ်် မ်းည်းမ်းှမ်းိးချု�ုကြောန်းရှိသိုန်းည်း�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၂ ၂% ၁၇% ၁% ၂% စစရေး�ါင််း ၈% ၂% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂၂% ၁% ၀% ၁၁% ၂% ၁၀% ၁% ၀% ၁၀% ၀% ၁၃% ၀% ၀% EAOs ၁၃% ၅% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၁၄% ၀% ၅% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၂၂% ၂% ၃% ၁၈% ၉% ၉% ၀% ၀% ထားင််�ှားသို�ိးး PDFs/LDFs ၇၀% ၆၄% ၇၇% ၇၄% ၇၁% ၇၃% ၆၄% လံုးဝါ�ှီခုစ�ာ�လု�ါ �ှီခုု�န််�လု�ါ �ှီခုု��ါသိုည်် အ �ည်�်အဝါ�ှီခုုရေးန်��ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ သိုံတမ်းန်းကြောရှိ�၌ ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောပ်် မ်းည်းမ်းှမ်းိးချု�ုကြောန်းရှိသိုန်းည်း�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၃ �တခုိက်် - ရေး�းခုန််း ၁၁ အတွက်် ရေးမြ�ဆုခုိက််�ိးး၏ အရေးသိုးစုတဇာ�ားက် ISP-Myanmar ဝါက််�ဆက််တွင်် ကြားက်ည်�်ရုနှင််�ါသိုည််။

၌ ပ်ထူးဝါးနှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အရှိလှမ်း�မ်း�ု�မ်းရှိရှိိ�ကြောရှိ�’က် အ�ိးးဆံုးရေး�ွးခုိ�ကြားက်သိုည််။ ‘ယူးန်းန်းခြားပ်ည်းန်းယူ ကြောရှိကြော��ာင်း�

ထူး့�ကြောပ်ါ�ရှိရှိိ�နှ�ုင်းကြောရှိ�’က် ဒတု�အ�ိးးဆံုး

တတု�မြ�စသိုည််။ �ခုုနှှစ်စစ်တ�်းတွင်် အသိုစထားည်�်သိုင််းခု�ရေးသိုာ

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 33-168 ISP Survey ရေး�းခုန််း-၁၄ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံနှိင်း်် ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအ��ာ� ဆ�ဆကြောရှိ�တ့င်း တရုုတနှ�ုင်းင်း� ကြောမ်းှး်မ်းိန်း�ထူးာ�သိုည်း်် အ�ျ�� စး�ပ့်ာ�တချုျ��’ က် �တမြ�ခု��ါသိုည််။ �င််းတုု်အန်က်် အဓိုက်အက်ိဆံုးအက်ိုုးစီး�ွားတခုုက်ုသိုာ ရေး�ွးခုိ�ရေးစခု��ါသိုည််။ ၂၀% ၃၉% ၁၉% ၁% ၅% ၁၃% ယူူနန်ပြ�ည််နယူ ရေ�ရေ��ာင်း� ထွွ�ရေ�ါ��ိ�နိုင်းရေ�� အာာဆီီယံံတွွင်် မဟာာမတွ်ရရရေးရး အိိန္ဒိိယသမုုဒ္ဒရာာတွွင်် ပထဝီီန္ဒိိုင််င်ံရေးရားအိရာ လွှှမု်းမုိုးမုရာရာရေးရား တရုုတ အခြေ�ေေံစက််မှုုလုုပ််ငန်း�မှု�း�အတွက်် ခြေစ��က်ွက််ေ��ထွွ ငခြေ�� မြ�န််�ာနိုု�င််င်ံတွွင််ရှိိသော�ာ �ယံံဇာာတွအရှိင််�မြ�စ််��း�ရှိရှိိုသောရှိ� တရုုတ်နိုုင််င်ံ၏ ဩဇာာခံံနိုုင််င်ံတခံုဖြ�စ််လာာရေး�း ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၄

တရုု တနှင််င်�က််က် �လုရေးသိုာ အက်ိုုးစီး�ွား

မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�်ဆက််ဆံရေး�းတွင််

တနှင််င်က်ရေး�ှး်�န််းရေးသိုာအက်ိုုးစီး�ွားက် ရေး�းမြ�န််းခု��ာ ‘အ�နှယူသိုမ်းဒ်ိရှိာ

နှှစနှင််င်ံဆက််ဆံရေး�းတွင်် တရုု

ရေးမြ�ခု�ကြားက်ပြီ�ီး ‘ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံရှိိ� သိုယူံဇာာတအရှိင်း�ခြားမ်းစမ်းျး� ရှိရှိိ�ကြောရှိ�’မ်းိာ

ရေး�းခုန််းတခုုမြ�စသိုည်�် တရုု တနှင််င်ံ၏ ‘ဩဇာာ ချုနှ�ုင်းင်းံတချု ခြားေစလာကြောရှိ�’က် ရေးမြ�ဆုသို�ှာ ၁၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဉ််�ါက် ရေးမြ�ာင််းလ��ုတခုိုု�ှု�ါသိုည််။ ထား အခုိ န််က်လည််း ‘အ�နှယူသိုမ်းဒ်ိရှိာ၌ ပ်ထူးဝါးနှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အရှိ လှမ်း�မ်း�ု�မ်းရှိရှိိ�ကြောရှိ�’က် အ�ိးးဆံုးရေး�ွးခုိ�ကြားက်ပြီ�ီး ‘ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံရှိိ� သိုယူံဇာာတအရှိင်း�ခြားမ်းစမ်းျး�ရှိရှိိ�ကြောရှိ�’က် ဒတု�အ�ိးးဆံုးရေး�ွးခုိ�ခု�သိုည််။ ‘ယူးန်းန်းခြားပ်ည်း န်းယူ ကြောရှိကြော��ာင်း�ထူး့�ကြောပ်ါ� ရှိရှိိ�နှ�ုင်းကြောရှိ�’�ှာ တတု�ရေးန်�ာတွင်် �ှုခု�သိုည််။ တရုုတနှင််င်ံအရေး�် ရေး��ိသိုရေး�ာထားားအမြ�င််

ISP Survey

�ဟာာ�ုတ��ှုရေး�း �ည််သိုည်�်အက်ိုုးစီး�ွား�ှ ��ှု�ါ

ရေး�ရေးကြားက်ာင််း ထားွက််ရေး�ါက််��ှုနှင််ရေး�း အုနှု�သို�ဒိ�ာတွင််

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 34-168

CHINA STUDIES PROGRAM

အတွက််

ထားွင််ရေး�း

�ထားဝါ နှင််င်ံရေး�းအ� လဲ�်း�ုုး��ှုရေး�း မြ�န််�ာနှင််င်�ှု သို�ံဇာာတ အ�င််းမြ�စ�ိးး��ှုရေး�း တရုုတနှင််င်ံ၏ ဩဇာာခုနှင််င်ံတခုုမြ�စလာရေး�း အမြခုား �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၁၀% ၁၀% ၅% ၀% ၃% ၀% ၁၉% ၀% ၁၅% ၂% ၁၁% ၅% ၀% ၀% ၀% ၂၃% ၀% ၁၉% ၅% ၁၃% ၂% ၀% ၁% ၁% စစရေး�ါင််း ၂၀% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၅% ၇% ၇% ၀% ၀% ၀% ၀% ၃၄% ၀% ၁၈% ၀% ၉% ၀% ၀% ၀% ၉% PDFs/LDFs ၁၈% ၀% ၂၀% ၁၃% ၂၀% ၀% ၀% ၇% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၁၃% ၁% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂၆% ၃% ၁၇% ၀% ၀% ၀% ၂% ၁၅%

အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ ရေးမြ�ဆုခုိက််�ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာ

တရုုတ်အရေးမြခုခုံစက််�လ�င်န််း�ိးး

ရေးစိးက်ွက််ခုိ

အာဆ�တွင််

�န်န််မြ�ည််န်�

စစ်တ�်းအတွက််ရေး�းမြ�န််းခု�ရေးသိုာ

�ထားဝါနှင််င်ံရေး�းအ� လဲ�်း�ုုး��ှုရေး�း’က် အ�ိးးဆံုးရေး�ွးခုိ�ခု�ကြားက်သိုည််။ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�

၊ PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၄၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၄၄ ရှိာချု�ုင်း နှုန်း�က် ထားုသိုုု်�ူဆခု�သိုည််။ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၃၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၂၃ ရှိာ ချု�ုင်းနှုန်း�က် ‘�န်န််မြ�ည််န်� ရေး�ရေးကြားက်ာင််းထားွက််ရေး�ါက်် ��ှုနှင််ရေး�း’က် ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ �ခုုနှှစတွင်် ‘ဩဇာာ ခုနှင််င်ံတခုု မြ�စလာရေး�း’က် ထားည်�်သိုင််းရေး�းမြ�န််းခု�ပြီ�ီး EAOs မ်းျး�၏ ၂၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ အရှိပ််�� အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၁၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၁၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် �င််းက်�သိုုု် ထားင််မြ�င်် ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစ်စစ်တ�်း�လဒတွင်် ‘�ည််သိုည်�်အက်ိုုးစီး�ွား�ှ ��ှု�ါ’နှှင်�် ‘အာ ဆ�တွင်် �ဟာာ�ုတ��ှုရေး�း’တုု် ထားည်�်သိုင််းခု�ရေးသိုာ်လည််း ရေးမြ�ဆုသိုူတဦးး�ှ��ှုခု�ရေး�။ �ခုုနှှစတွင််� ‘အာဆ�တွင်် �ဟာာ�ုတ��ှုရေး�း’အား ရေးမြ�ဆုသို တစရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုခု�သိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� ၄၈% ၄၄% ၃၉% ၃၇% ၄၆% ၂၇% ၃၆% ‘တရုုတ်-ခြားမ်းန်းမ်းာဆ�ဆကြောရှိ�၌ တရုုတနှ�ုင်းင်း� ကြောမ်းှး်မ်းိန်း�ထူးာ�ကြောသိုာ အ�ျ�� စး�ပ့်ာ�မ်းျး�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၄

‘အုနှု�သို� ဒိ�ာ၌

အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၄၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�

တရုု တနှ�ုင်းင်းံ၏ ပ်ါဝါင်းမ်းုအကြောပ််အခြားမ်းင်း

ခြားမ်းန်းမ်းာ်နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အ�ျပ််အတည်း�တ့င်း

ISP Survey

�ည််�ှအတုင််းအတာအထားု

အခြားပ်�သိုကြော�ာကြောဆာင်းသိုည်းဆ�ုခြားချုင်း��ု အဆင်း်် သိုတမ်းိတကြောပ်�ပ်ါ’

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 36-168

CHINA STUDIES PROGRAM

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၅ ရေး�းခုန််း-၁၅ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘လ�်ရှိိ� ခြားမ်းန်းမ်းာ်နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အ�ျပ််အတည်း�ကြောခြားေရှိိင်း�ကြောရှိ�တ့င်း တရုုတနှ�ုင်းင်းံ၏ ပ်ါဝါင်းမ်းသိုည်း မ်းည်းမ်းှအတ�ုင်း�အတာအထူး�

ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ အဆင်�် ‘၁’ သိုည်် ‘လံုးဝါအမြ�ုသိုရေး�ာ�ရေးဆာင််�ါ’ မြ�စပြီ�ီး၊ ‘၄’သိုည်် ‘အလွန််အမြ�ုသိုရေး�ာရေးဆာင််သိုည််’ ဟာ သိုတ�တခု�သိုည််။ လက််�ှု မြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�းအက်ိ�်အတည််း ရေးမြ��င််းရေး�း၌ တရုု တနှင််င်ံ၏�ါဝါင််�က် ‘အခြားပ်�သိုကြော�ာမ်း ကြောဆာင်း်’ရေးကြားက်ာင််း �ူဆသို ၄၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ သိုုု်ရေးသိုာ် ‘အခြားပ်�သိုကြော�ာကြောဆာင်းသိုည်း်’ဟာ �ူဆသို�ှာ ၄၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှုသိုည််က် သိုတုမြ�ု��ါ�ည််။ ‘လံု�၀အခြားပ်�သိုကြော�ာမ်းကြောဆာင်းပ်ါ’ဟာ �ူဆသို ရှိိစရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှုပြီ�ီး ‘အလ့န်း်အ ခြားပ်�သိုကြော�ာကြောဆာင်း်’ရေးကြားက်ာင််း �ူဆသို ကြောလ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် အရေးမြ�ာင််းအလ�တခုိုု �ှုခု��ါသိုည််။ �ခုင််စစ်တ�်းတွင်် ‘အခြားပ်�သိုကြော�ာမ်းကြောဆာင်း်’ရေးကြားက်ာင််း �ူဆသို ၃၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုခု�သိုမြ�င်�် ကြောခြားချုာ�ရှိာချု�ုင်း နှုန်း� မြ�င်�်�ားလာသိုည််။ သိုုု်ရေးသိုာ် ‘လံု�၀အခြားပ်�သိုကြော�ာမ်းကြောဆာင်း်’ရေးကြားက်ာင််း �ူဆသို ၁၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�� ရှိိစ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� မြ�စလာရေးသိုာရေးကြားက်ာင်�် ချုန်းစရှိာချု�ုင်းနှုန်း�ရေးလိးက်ိသိုွားသိုည််။ အမြခုားတ�က််တွင််လည််း ‘အခြားပ်� သိုကြော�ာကြောဆာင်း်’ရေးကြားက်ာင််း ရုုမြ�င််သို ၃၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�� ၄၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�အထားု �ှုလာသိုမြ�င်�် သိုံု�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� မြ�င်�်တက််လာသိုည််။ လက််�ှု မြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�းအက်ိ�်အတည််းရေးမြ��င််း�ာ၌ တရုု တနှင််င်ံ၏�ါဝါင််�

ဟာ

အမြ�ုသိုရေး�ာရေးဆာင််သိုန်ည််း လံုးဝါအမြ�ုသိုရေး�ာ�ရေးဆာင််�ါ အမြ�ုသိုရေး�ာ�ရေးဆာင််�ါ အမြ�ုသိုရေး�ာရေးဆာင််�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ အလွန််အမြ�ုသိုရေး�ာရေးဆာင််�ါသိုည်် ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ ၈% ၁၅% ၃၉% ၃၇% ၃% ၄၅% ၄၀% ၄%

�ုသိုရေး�ာ�ရေးဆာင််�ါ

အမြ�ုသိုရေး�ာရေးဆာင််�ါသိုည််

အလွန််အ �ုသိုရေး�ာရေးဆာင််�ါသိုည််

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 37-168 ISP

မြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�းအက်ိ�်အတည််းတွင်် တရုုတနှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�ုအရေး�်အမြ�င်် စစ်တ�်းအတွက်် ရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ ရေးမြ�ဆုခုိက််�ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင်် ထားူးမြခုားခုိက််�ှာ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၇၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၆၁ ရှိာ ချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် တရုု တနှင််င်ံ၏�ါဝါင််�က် အမြ�ုသိုရေး�ာရေးဆာင််ရေးကြားက်ာင််း ရုုမြ�င််ခု�ကြားက်မြခုင််းမြ�စသိုည််။ သိုုု်ရေးသိုာ် အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၆၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် EAOs မ်းျး�၏ ၆၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် အမြ�ု သိုရေး�ာ�ရေးဆာင််ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ သိုတုမြ�ုစ�ာအခုိက််တခုု�ှာ PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၅၄ ရှိာ ချု�ုင်းနှုန်း�က် အမြ�ုသိုရေး�ာ�ရေးဆာင််ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ်လည််း က်ိန်် ၄၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှာ အမြ�ုသိုရေး�ာ ရေးဆာင််သိုည််ဟာ ရုုမြ�င််ခု�ကြားက်မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� လံုးဝါအ

Survey

�ုသိုရေး�ာ�ရေးဆာင််�ါ အ

ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၈% ၄၅% ၄၀% ၄% ၂% ၁% စစရေး�ါင််း ၉% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂% ၁% ၁% ၅၄% ၃၃% ၇% ၄၉% ၄၁% ၀% ၃% ၀% ၇% ၅၃% ၄၀% ၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% ၁၈% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၀% ၅% ၅% ၆၂% ၅% ၃၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၇% ၀% ၂% ၅၄% ၂၇% ၂၇% ၁၉% ၂၇% ၀% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၅ ‘လ�်ရှိိ�ခြားမ်းန်းမ်းာ်နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အ�ျပ််အတည်း�ကြောခြားေရှိိင်း�ရှိာ၌ တရုုတနှ�ုင်းင်းံ၏ ပ်ါဝါင်းမ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� �လဒ�ိးးက် နှုင််း�ှဉ််�ုင််းမြခုား�ာတွင်် ‘လံုးဝါအမြ�ုသိုရေး�ာ�ရေးဆာင််�ါ’နှှင်�် ‘အမြ�ုသိုရေး�ာ�ရေးဆာင််�ါ’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘အမြ�ုသိုရေး�ာ�ရေးဆာင််�ါ’ဟာ လည််းရေးက်ာင််း၊

‘အမြ�ုသိုရေး�ာရေးဆာင််�ါသိုည််’ဟာ လည််း ရေးက်ာင််း တွက််ခုိက််�ါသိုည််။

‘အမြ�ုသိုရေး�ာရေးဆာင််�ါသိုည််’နှှင်�် ‘အလွန််အမြ�ုသိုရေး�ာရေးဆာင််�ါသိုည််’နှှစ��ရေး�ါင််းက်

တနှ�ုင်းင်းံနှိင်း် နှ�ုင်းင်းကြောတာ်စးမ်းအုပ််ချုျ�ပ််ကြောရှိ�ကြော�ာင်းစး (SAC) အ��ာ�

တနှ�ုင်းင်းံနှိင်း် ခြားပ်ည်းကြောထူးာင်းစ��ံ်ချု�ုင်းကြောရှိ�နှိင်း်ေ ငြိေ��ကြောရှိ�ပ်ါတး (USDP)

မ်းတ့င်း ‘��ာ�ကြောန်း’��ု ထူးည်း်သို့င်း�ချု�်ခြားချုင်း�မ်းရှိိ�ပ်ါ။ ယူချုုစစ်တမ်း�ကြောမ်း�ခြားမ်းန်း�မ်းတ့င်း ‘ခြားပ်ည်းကြောထူးာင်းစ��ံ်ချု�ုင်းကြောရှိ�နှိင်း်ေ

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 38-168

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၆ မ်းိ ၂၁ အထူး� မြ�န််�ာ�အဓိုက်ဇာာ တရေးက်ာင််�ိးးနှှင်�် တရုု တနှင််င်ံအကြားက်ား ဆက််ဆံရေး�း အလွန််ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် လံုးဝါ�ရေးက်ာင််း�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် ကြားက်ားရေးန် �ရေးက်ာင််း�ါ �သိုု�ါ ၂၀၂၃ ရေး�းခုန််း-၁၆ � ၂၁ အထားုက် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ၂၀၂၁ ခုုနှှစ ရေး�ရေး�ာ်ဝါါ� ၁ �က််ရေးန်ာက််�ုင််း �ခုု�တမြ��ည်�် ‘အေ့��အစည်း �မ်းျး�နှိင်း်် တရုုတနှ�ုင်းင်းံအ��ာ� ဆ�ဆကြောရှိ�အကြောန်းအထူးာ��ု အဆင်း််သိုတမ်းိတကြောပ်�ပ်ါ’ဟာ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ အဆင်�် ‘၁’သိုည်် ‘လံုးဝါ�ရေးက်ာင််း�ါ’မြ�စပြီ�ီး၊ ‘၄’သိုည်် ‘အလွန်် ရေးက်ာင််း�ါသိုည််’ဟာ �ုင််းမြခုားသိုတ�တခု��ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ချုုနှိစ စစ်တမ်း�ကြောမ်း�ခြားမ်းန်း�ချုျ န်းတ့င်း ‘��ာ�ကြောန်း’��ု ထူးည်း်သို့င်း�ချု�်ကြောသိုာ်လည်း� ယူချုုစစ်တမ်း�ကြောမ်း�ခြားမ်းန်း�

ငြိေ��ကြောရှိ�ပ်ါတး’��ု အသိုစထူးည်း်သို့င်း�ကြောမ်း�ခြားမ်းန်း� ချု�်သိုည်း်။

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၇

အ��ာ� ဆ�ဆကြောရှိ� ၆% ၁၆% ၅၈% ၈% ၉% ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၆ တရုု

ဆ�ဆကြောရှိ� ၅% ၁၉% ၅၄% ၁၅% ၅% ၉% ၃၈% ၂၈% ၁၉% အလွန််ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် လံုးဝါ�ရေးက်ာင််း�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် �ရေးက်ာင််း�ါ �သိုု�ါ

ISP Survey

တရုု

တနှ�ုင်းင်းံနှိင်း် အမ်းျ��သိုာ�ဒ်းမ်း�ု�ကြောရှိစးအေ့��ချု ျ�ပ်် (NLD)

‘��ာ�ကြောန်း’��ု ထူးည်း်သို့င်း�ချု�်ခြားချုင်း�မ်းရှိိ�ပ်ါ။ ယူချုုစစ်တမ်း�ကြောမ်း�ခြားမ်းန်း�မ်းတ့င်း ‘ရှိိမ်း�တ�ုင်း�ရှိင်း�သိုာ�မ်းျး�ဒ်းမ်း�ု�ကြောရှိစးအေ့��ချု

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 39-168 ISP Survey အလွန််ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် လံုးဝါ�ရေးက်ာင််း�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် ကြားက်ားရေးန် �ရေးက်ာင််း�ါ �သိုု�ါ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၆ မ်းိ ၂၁ အထူး� မြ�န််�ာ�အဓိုက်ဇာာ တရေးက်ာင််�ိးးနှှင်�် တရုု တနှင််င်ံအကြားက်ား ဆက််ဆံရေး�း ရေး�းခုန််း-၁၆ � ၂၁ အထားုက် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ၂၀၂၁ ခုုနှှစ ရေး�ရေး�ာ်ဝါါ� ၁ �က််ရေးန်ာက််�ုင််း �ခုု�တမြ��ည်�် ‘အေ့��အစည်း �မ်းျး�နှိင်း်် တရုုတနှ�ုင်းင်းံအ��ာ� ဆ�ဆကြောရှိ�အကြောန်းအထူးာ��ု အဆင်း််သိုတမ်းိတကြောပ်�ပ်ါ’ဟာ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ အဆင်�် ‘၁’သိုည်် ‘လံုးဝါ�ရေးက်ာင််း�ါ’မြ�စပြီ�ီး၊ ‘၄’သိုည်် ‘အလွန်် ရေးက်ာင််း�ါသိုည််’ဟာ �ုင််းမြခုားသိုတ�တခု��ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ချုုနှိစ စစ်တမ်း�ကြောမ်း�ခြားမ်းန်း�ချုျ န်းတ့င်း ‘��ာ�ကြောန်း’��ု ထူးည်း်သို့င်း�ချု�်ကြောသိုာ်လည်း� ယူချုုစစ်တမ်း�ကြောမ်း�ခြားမ်းန်း� မ်းတ့င်း

ျ�ပ််’��ု အသိုစထူးည်း်သို့င်း�ကြောမ်း�ခြားမ်းန်း� ချု�်သိုည်း်။ ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၈ တရုု

အ��ာ� ဆ�ဆကြောရှိ� ၂၀၂၃ n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၉ တရုု တနှ�ုင်းင်းံနှိင်း် ရှိိ မ်း�တ�ုင်း�ရှိင်း�သိုာ�မ်းျး�ဒ်းမ်း�ု�ကြောရှိစးအေ့��ချု ျ�ပ်် (SNLD) အ��ာ� ဆ�ဆကြောရှိ� ၁၀% ၃၉% ၃၅% ၁၀% ၅% ၉% ၄၆% ၂၈% ၈% ၅% ၅% ၃၁% ၃၈% ၁၈% ၆% မြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�းအက်ိ�်အတည််းတွင်် တရုုတနှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�ုအရေး�်အမြ�င်် အလွန််ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် လံုးဝါ�ရေးက်ာင််း�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် �ရေးက်ာင််း�ါ �သိုု�ါ

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 40-168

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၆ မ်းိ ၂၁ အထူး� မြ�န််�ာ�အဓိုက်ဇာာ တရေးက်ာင််�ိးးနှှင်�် တရုု တနှင််င်ံအကြားက်ား ဆက််ဆံရေး�း ရေး�းခုန််း-၁၆ � ၂၁ အထားုက် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ၂၀၂၁ ခုုနှှစ ရေး�ရေး�ာ်ဝါါ� ၁ �က််ရေးန်ာက််�ုင််း �ခုု�တမြ��ည်�် ‘အေ့��အစည်း �မ်းျး�နှိင်း်် တရုုတနှ�ုင်းင်းံအ��ာ� ဆ�ဆကြောရှိ�အကြောန်းအထူးာ��ု အဆင်း််သိုတမ်းိတကြောပ်�ပ်ါ’ဟာ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ အဆင်�် ‘၁’သိုည်် ‘လံုးဝါ�ရေးက်ာင််း�ါ’မြ�စပြီ�ီး၊ ‘၄’သိုည်် ‘အလွန်် ရေးက်ာင််း�ါသိုည််’ဟာ �ုင််းမြခုားသိုတ�တခု��ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ချုုနှိစ စစ်တမ်း�ကြောမ်း�ခြားမ်းန်း�ချုျ န်းတ့င်း

မ်းတ့င်း

၂၀၂၃ ၂၀၂၂ n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၀ တရုု တနှ�ုင်းင်းံနှိင်း် ရှိိ မ်း�ကြောခြားမ်းာ� EAOs မ်းျး�အ��ာ� ဆ�ဆကြောရှိ� ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၁ တရုု တနှ�ုင်းင်းံနှိင်း် အမ်းျ��သိုာ�ည်းးညွ့တကြောရှိ�အစ�ု�ရှိ (NUG) အ��ာ� ဆ�ဆကြောရှိ� ၁၀% ၅၄% ၂၁% ၈% ၅% ၉% ၂၉% ၃၈% ၁၅% ၇% ၉% ၅၀% ၂၀% ၁၂% ၇% ၁၅% ၅၀% ၁၈% ၅% ၇% ၄% အလွန််ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် လံုးဝါ�ရေးက်ာင််း�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် ကြားက်ားရေးန် �ရေးက်ာင််း�ါ �သိုု�ါ အလွန််ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် လံုးဝါ�ရေးက်ာင််း�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် ကြားက်ားရေးန် �ရေးက်ာင််း�ါ �သိုု�ါ

ISP Survey

‘��ာ�ကြောန်း’��ု ထူးည်း်သို့င်း�ချု�်ကြောသိုာ်လည်း� ယူချုုစစ်တမ်း�ကြောမ်း�ခြားမ်းန်း�

‘��ာ�ကြောန်း’��ု ထူးည်း်သို့င်း�ချု�်ခြားချုင်း�မ်းရှိိ�ပ်ါ။

ISP Survey

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 42-168

လံုးဝါ�ရေးက်ာင််း�ါ �ရေးက်ာင််း�ါ ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် အလွန််ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၅% ၁၉% ၅၄% ၁၅% ၅% ၂% စစရေး�ါင််း ၇% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂၀% ၄% ၁% ၁၄% ၅၄% ၅% ၃၈% ၄၄% ၇% ၅% ၁% ၀% ၇% ၇၃% ၁၃% ၇% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% ၁၉% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၄% ၀% ၁၀% ၅၇% ၂% ၁၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၂% ၁၂% ၃% ၅၉% ၁၈% ၀% ၅၅% ၂၇% ၀% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၆ ‘SAC နှိင်း် တရုုတနှ�ုင်းင်းံအ��ာ� ဆ�ဆကြောရှိ�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� လံုးဝါ�ရေးက်ာင််း�ါ �ရေးက်ာင််း�ါ ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် အလွန််ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၆% ၁၆% ၅၈% ၈% ၃% ၉% စစရေး�ါင််း ၁၀% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၉% ၄% ၁၀% ၁၃% ၅၄% ၂% ၂၀% ၆၂% ၃% ၂% ၁၁% ၀% ၂၇% ၅၃% ၁၃% ၀% ၇% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၅% ၁၉% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၀% ၉% ၆၂% ၃% ၁၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၇% ၁၂% ၇% ၅၉% ၉% ၁၈% ၅၅% ၁၈% ၀% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၇ ‘USDP နှိင်း် တရုုတနှ�ုင်းင်းံအ��ာ� ဆ�ဆကြောရှိ�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� လံုးဝါ�ရေးက်ာင််း�ါ �ရေးက်ာင််း�ါ ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် အလွန််ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁၀% ၃၉% ၃၅% ၁% ၅% ၁၀% စစရေး�ါင််း ၁၉% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၀% ၂% ၉% ၄၆% ၂၄% ၂% ၃၁% ၅၁% ၃% ၃% ၁၀% ၀% ၆၀% ၃၃% ၀% ၇% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၅% ၂၉% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၅% ၁၃% ၄၈% ၇% ၂၇% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၁၅% ၁၇% ၃၄% ၀% ၆၄% ၂၇% ၉% ၀% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၈ ‘NLD နှိင်း် တရုုတနှ�ုင်းင်းံအ��ာ� ဆ�ဆကြောရှိ�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး�

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 43-168 ISP Survey လံုးဝါ�ရေးက်ာင််း�ါ �ရေးက်ာင််း�ါ ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် အလွန််ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၅% ၃၁% ၃၈% ၂% ၆% ၁၈% စစရေး�ါင််း ၁၀% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁% ၂% ၁၆% ၃၆% ၃၅% ၂% ၂၆% ၄၆% ၃% ၂% ၂၁% ၇% ၃၂% ၄၇% ၀% ၇% ၇% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% ၂၄% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၉% ၂၄% ၄၃% ၀% ၂၉% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၃% ၁၇% ၁၇% ၃၄% ၀% ၂၇% ၂၇% ၉% ၀% ၃၇% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၉ ‘SNLD နှိင်း် တရုုတနှ�ုင်းင်းံအ��ာ� ဆ�ဆကြောရှိ�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� လံုးဝါ�ရေးက်ာင််း�ါ �ရေးက်ာင််း�ါ ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် အလွန််ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၂% ၁၀% ၅၄% ၂၁% ၅% ၈% စစရေး�ါင််း ၄% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁၈% ၃% ၉% ၁၄% ၅၂% ၀% ၁၀% ၆၆% ၂၀% ၂% ၂% ၀% ၆% ၄၇% ၄၇% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၄% ၅% ၁၉% ၅၂% ၂% ၅% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၂% ၁၇% ၁၃% ၄၁% ၀% ၀% ၆၄% ၁၈% ၉% ၉% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၀ ‘ရှိိမ်း�ကြောခြားမ်းာ�်အကြောခြားချုစ�ု� EAOs မ်းျး�နှိင်း် တရုုတနှ�ုင်းင်းံအ��ာ� ဆ�ဆကြောရှိ�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� လံုးဝါ�ရေးက်ာင််း�ါ �ရေးက်ာင််း�ါ ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် အလွန််ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၉% ၅၀% ၂၀% ၂% ၇% ၁၂% စစရေး�ါင််း ၁၅% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၃% ၆% ၁၂% ၄၅% ၁၉% ၂% ၆၁% ၂၃% ၀% ၂% ၁၂% ၇% ၆၇% ၁၉% ၀% ၇% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၅% ၅၇% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၅% ၁၉% ၁၄% ၁၀% ၄၄% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၁၆% ၁၅% ၁၅% ၉% ၂၈% ၄၅% ၉% ၉% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၁ ‘NUG နှိင်း် တရုုတနှ�ုင်းင်းံအ��ာ� ဆ�ဆကြောရှိ�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� မြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�းအက်ိ�်အတည််းတွင်် တရုုတနှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�ုအရေး�်အမြ�င််

‘ဒ်းမ်း�ု�ကြောရှိစးနှ�ုင်းင်းကြောရှိ�စန်းစ� သိုင်း််ကြောတာ်သိုည်း်ဟုု တရုု တနှ�ုင်းင်း�ယူု��ည်းသိုည်း်’

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 44-168

ရေး�းခုန််း-၂၂ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံ၏ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�စန်းစ်နှိင်း််ပ်တသို�ငြိပ်း� တရုုတနှ�ုင်းင်းံ၏ သိုကြော�ာထူးာ�အခြားမ်းင်း်နှိစချု��ု ေတခြားပ်ပ်ါမ်းည်း်။ မ်းည်းသိုည်း်် သိုကြော�ာထူးာ�နှိင်း်် အန်းး�စပ််ဆံု� သိုကြော�ာတးကြော��ာင်း� ကြောခြားပ်ာခြားပ်ပ်ါ’ဟာ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ထားုု်ရေးန်ာက်် အရေးမြ�တခုုက်ုသိုာ ရေး�ွးခုိ�ရေးစခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၂ မြ�န််�ာနှင််င်ံ၏ နှင််င်ံရေး�းစန်စက် တရုု တနှင််င်က် �ည််သိုုု်မြ�င််လုသိုန်ည််း မြ�န််�ာနှင််င်က် ဒ�ုက်ရေး�စနှင််င်ံရေး�းစန်စ်နှှင်�် သိုင်�်ရေးတာ်ရေးသိုာနှင််င် မြ�စ်ရေး�းထားက်် အာဏာာ�ှင်် နှင််င်ံရေး�း စန်စ်နှှင်�် သိုင်�်ရေးတာ်ရေးကြားက်ာင််း တရုု တနှင််င်က်�ုကြားက်ည််ရေးန်သိုည််ဟာ မြ�န််�ာ�ူဝါါဒအသိုုက််အဝါန််း� ရေးမြ�ဆ သို�ိးးက် ရုုမြ�င််ကြားက်သိုည််။ ရေးမြ�ဆုသို�ိးးအန်က်် ၆၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ထားုသိုုု် ထားင််မြ�င််ကြားက်မြခုင််းမြ�စသိုည််။

ဟာ ရေးမြ�ဆုသို�ှာ ၂၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှု�ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် အရေးမြ�ာင််းအလ�တခုိုု �ှုခု��ါသိုည််။ အထားူးသိုမြ�င်�် ‘အာဏာာရှိိင်းနှ�ုင်းင်းကြောရှိ�စန်းစ� သိုင်း်ကြောတာ်သိုည်း်ဟုု တရုု တနှ�ုင်းင်း� ယူု��ည်းသိုည်း်’ဟာ ရု မြ�င််သို င်းါ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာသိုည််။ ထားုန်ည််းတ ‘ဒ်းမ်း�ု�ကြောရှိစးနှ�ုင်းင်းကြောရှိ�စန်းစ� သိုင်း်ကြောတာ်သိုည်း်ဟုု တရုု တနှ�ုင်းင်း� ယူု��ည်းသိုည်း်’ဟာ ထားင််မြ�င််သို�ှာလည််း ၁၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာခု�သိုည််။ ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ အာဏာာ�ှင််နှင််င်ံရေး�းစန်စက် သိုင်�်ရေးတာ်သိုည််ဟာ တရုုတနှင််င်က် �ုကြားက်ည််သိုည်် �သိုု�ါ ဒ�ုက်ရေး�စနှင််င်ံရေး�းစန်စက် သိုင်�်ရေးတာ်သိုည််ဟာ တရုုတနှင််င်က် �ုကြားက်ည််သိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၂၆% ၆၀% ၁၅% ၅၅% ၁၀% ၄% ၈% ၂၂%

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

ဒ�ုက်ရေး�စနှင််င်ံရေး�းစန်စက် သိုင်�်ရေးတာ်�ါသိုည်် အာဏာာ�ှင််နှင််င်ံရေး�းစန်စက် သိုင်�်ရေးတာ်�ါသိုည်် �သိုု�ါ

ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 45-168 ISP Survey စစ်တ�်းအတွက််ရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင်် အရှိပ်် ��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၈၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် တရုု တနှင််င်သိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်က် ‘အာဏာာ�ှင််နှင််င်ံရေး�း စန်စ်နှှင်�် သိုင်�်ရေးတာ်ရေးကြားက်ာင််း �ုကြားက်ည််သိုည််’ဟာ ရေးမြ�ဆုခု�သိုည််။ PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၆၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် လည််း ထားအတုင််းရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။

တနှင််င်သိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်က် ‘ဒ�ုက်ရေး�စနှင််င်ံရေး�းစန်စက် သိုင်�်ရေးတာ်ရေးကြားက်ာင််း �ုကြားက်ည််သိုည််’ဟာ ထားင််သို�ိးး�ှာ EAOs မ်းျး�နှှင်�် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး� မြ�စ ကြားက်သိုည််။ EAOs မ်းျး�၏ ၅၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၄၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် ထားုသိုုု် ထားင််ခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ထားူးမြခုားခုိက််အရေးန်မြ�င်�် နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၄၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် တရုု တနှင််င် သိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်က် ‘ဒ�ုက်ရေး�စနှင််င်ံရေး�းစန်စ်နှှင်�် သိုင်�်ရေးတာ်ရေးကြားက်ာင််း �ုကြားက်ည််သိုည််’ဟာ �ူဆခုိ န််တွင်် က်ိန်် ၄၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း တရုု တနှင််င်သိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်က် ‘အာဏာာ�ှင််နှင််င်ံရေး�းစန်စ်နှှင်�် သိုင်�် ရေးတာ်ရေးကြားက်ာင််း �ုကြားက်ည််သိုည််’ဟာ �ူဆခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၁၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၁၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််ခု�သိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််�

တရုု

၂၆% ၆၀% ၄% ၁၀% စစရေး�ါင််း ၁၂% ၈၀% ၃% ၅% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂၅% ၅၄% ၂% ၁၉% ၅၃% ၄၀% ၇% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၄၃% ၄၃% ၄% ၁၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၄၆% ၃၇% ၇% ၁၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၈% ၆၄% ၀% ၁၈% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၂ ‘တရုု

အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� မြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�းအက်ိ�်အတည််းတွင်် တရုုတနှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�ုအရေး�်အမြ�င််

တနှ�ုင်းင်း� ခြားမ်းင်းလ�ုသိုည်း်် ခြားမ်းန်းမ်းာ်နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�စန်းစ်’

လက််�ှုမြ�န််�ာ�အက်ိ�်အတည််းတွင်် တရုု

‘�ုလသိုမ်းဂ္ဂိုုအထူးး��ုယူစာ�လိယူ်၊ အာဆးယူံအထူးး��ုယူစာ�လိယူတ�ု�နှိင်း်် ပ်း�ကြောပ်ါင်း�ပ်ါဝါင်းခြားချုင်း�’

အသိုီးသိုီး�ူဆခု�ကြားက်သိုည််။

��ု ေတခြားပ်ချု�်သိုည်း်။ မ်းည်းသိုည်း််ပ်ုစခြားေင်း််ပ်ါဝါင်းပ်ါ� အထူး�ကြောရှိာ�ဆံု� ခြားေစမ်းည်းထူးင်းသိုန်းည်း�’

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 46-168

ရေး�းခုန််း-၂၃ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောန်းနှိင်း်် လ�်ရှိိ�ခြားမ်းန်းမ်းာ်နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အ�ျပ််အတည်း�တ့င်း အထူး�ကြောရှိာ�ဆံု�ပ်ါဝါင်းနှ�ုင်းမ်းည်း် ပ်ုစန်းည်း�န်းာတချုျ

ဟာ ရေး�းမြ�န််းခု�က်ာ တခုုက် ရေး�ွးခုိ�ရေးစခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၃ တရုု တနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် လက််�ှုမြ�န််�ာ�အက်ိ�်အတည််း၌ �ည််သိုုု်�ါဝါင််သိုင်�်သိုန်ည််း

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

တနှင််င် �ါဝါင််နှင််�ည်�် အထားုရေး�ာက််ဆံုးန်ည််းလ�်းက် ရေး�းမြ�န််း �ာတွင််

ဟာ ရေးမြ�ဆုသို�ိးး၏ ၃၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�

ပ်ါဝါင်းခြားချုင်း�’ဟာ ရေးမြ�ဆုကြားက်သို�ှာ ၂၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် အရေးမြ�ာင််းအလ� အန်ည််းင်�သိုာ �ှု�ါသိုည််။ က်ုလသို�ဂ္ဂိုုအထားူးက်ု�စားလ�်နှှင်�် �ူးရေး�ါင််း�ါဝါင််မြခုင််းအရေး�် ရေးမြ�ဆု��ာခုင််နှန််း တည်ခု� ရေးသိုာ်လည််း လံု�ဝါမ်းပ်ါဝါင်းသိုင်းကြော��ာင်း� ရေးမြ�ဆုသို သိုံု�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� ရေးလိးက်ိခု�သိုည််။ ထားုု်အတ တရုု တ နှ�ုင်းင်းံအကြောန်းနှိင်း် တ�ု�ရု�ု�ပ်ါဝါင်းခြားချုင်း��ှာ သိုံု�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာပြီ�ီး အာဆးယူံအထူးး��ုယူစာ�လိယူ်နှိင်း် ပ်း�ကြောပ်ါင်း�ခြားချုင်း��ှာလည််း နှိစရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာ�ါသိုည််။ ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ UN အထားူးက်ု�စားလ�်နှှင်�် �ူးရေး�ါင််း�ါဝါင််မြခုင််း အာဆ�ံအထားူးက်ု�စားလ�်နှှင်�် �ူးရေး�ါင််း�ါဝါင််မြခုင််း တရုုတနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် တက််ရုက််�ါဝါင််မြခုင််း လံုးဝါ ��ါဝါင််သိုင်�်�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ အမြခုား ၆% ၂၂% ၃၂% ၃၂% ၄% ၉% ၁၉% ၃၂% ၃၀% ၄%

က်

‘တရုု တနှ�ုင်းင်းံအကြောန်းနှိင်း်် တ�ု�ရု�ု�

တနှ�ုင်းင်းံအကြောန်းနှိင်း် လ�်ရှိိ�ခြားမ်းန်းမ်းာ်နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အ�ျပ််အတည်း�၌ မ်းည်းသို�ုပ်ါဝါင်းသိုင်း်သိုန်းည်း�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး�

တရုုတနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် တက််ရုက််� ဝါင််မြခုင််း

UN အထားူးက်ု�စားလ�်နှှင်�် �ူးရေး�ါင််း� ဝါင််မြခုင််း

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 47-168 ISP Survey စစ်တ�်းအတွက်် ရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင်် အစ အ�ွ��အ လက်် ဦးးစားရေး�း��ိးး က်ွာမြခုားခုိက််�ှုသိုည််က် ရေးတွ��ါသိုည််။ ‘အာဆ�ံအထားူးက်ု�စားလ� နှှင်�် �ူးရေး�ါင််း�ါဝါင််မြခုင််း’က် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၃၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၃၄ ရှိာချု�ုင်း နှုန်း�နှှင်�် EAOs မ်းျး�၏ ၃၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် အ�ိးးဆံုးရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ ‘က်ုလသို�ဂ္ဂိုု အထားူးက်ု�စား လ�်နှှင်�် �ူးရေး�ါင််း�ါဝါင််မြခုင််း’က် အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၄၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု� အဝါန်း�၏ ၂၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် အ�ိးးဆံုးမြ�င်�် အသိုီးသိုီးရေး�ွးခုိ�ခု�ကြားက်သိုည််။ ထားူးမြခုားခုိက််အမြ�စ ‘တရုု တနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် တက််ရုက််�ါဝါင််မြခုင််း’က် PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၃၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် EAOs မ်းျး�၏ ၃၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် အ�ိးးဆံုးရေး�ွးခုိ�ခု�ကြားက်သိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� �သိုု�ါ အမြခုား လံုးဝါ��ါဝါင််သိုင်�်�ါ

အာဆ�ံအထားူးက်ု�စားလ� နှှင်�် �ူးရေး�ါင််း� ဝါင််မြခုင််း ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၄% ၅% ၅% ၂၃% ၂၄% ၃% ၃၄% ၄% ၀% ၈% ၂၈% ၆% ၃၂% ၂% ၂% ၄% စစရေး�ါင််း ၂၂% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၃၉% ၃% ၇% ၀% ၂၂% ၁၀% ၂၇% ၀% ၀% ၀% PDFs/LDFs ၃၆% ၇% ၃၃% ၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၃၃% ၁၀% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၃၁% ၁% ၁% ၂% ၁၅% ၂၉% ၂၃% ၃၂% ၂၉% ၂၇% ၂၇% ၄၀% ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၃ ‘တရုု

မြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�းအက်ိ�်အတည််းတွင်် တရုုတနှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�ုအရေး�်အမြ�င််

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၄

မြ�ည််တင််းရေး�းဝါင််�စွက််�က််မြခုင််း�ူဝါါဒက်

သိုံု�ကြောန်းသိုည်း်ဟုု ထူးင်းပ်ါသိုလာ�’

‘ခြားပ်ည်းတ့င်း�ကြောရှိ� ဝါင်းမ်းစ့�ေ�ခြားချုင်း�မ်းးဝါါဒ်��ု �ျင်း််သိုံု�

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 48-168

ရေး�းခုန််း-၂၄ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံ၏ လ�်ရှိိ�နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�နှိင်း််ပ်တသို�ငြိပ်း� တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောန်းနှိင်း်် ခြားပ်ည်းတ့င်း�ကြောရှိ�ဝါင်းမ်းစ့�ေ�ခြားချုင်း�မ်းးဝါါဒ်��ု �ျင်း််

ဟာ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

တရုု တနှင််င်က် က်ိင်�်သိုံုးရေးန်သိုည််ဟာ ထားင််�ါသိုလား

လက််�ှုမြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�းတွင််

ကြောန်းသိုည်း်’ဟာ �ထားင််ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသိုူအ�ိးးစက် �ူဆကြားက်သိုည််။ ရေးမြ�ဆုသို�ိးးအန်က်် ၇၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� က် ထားုသိုုု်�ူဆခု�ပြီ�ီး ၂၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ‘�ျင်း််သိုံု�ကြောန်းသိုည်း်’ဟာ ရေးမြ�ဆုကြားက်�ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် င်္ကြံက်ီး�ားရေးသိုာ အရေးမြ�ာင််းအလ��ှု ရေး�။ သိုုု်ရေးသိုာ် ‘ခြားပ်ည်းတ့င်း�ကြောရှိ� ဝါင်းမ်းစ့�ေ�ခြားချုင်း�မ်းးဝါါဒ်��ု �ျင်း််သိုံု�ကြောန်းသိုည်း်’ဟာ �ထားင််ရေးကြားက်ာင််း �ူဆ သို ကြောခြားချုာ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာသိုည််။ ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ ၂၄% ၇၃% ၂၅% ၆၇% ၅% ‘မြ�ည််တင််းရေး�း ဝါင််�စွက််�က််�ူဝါါဒ’က် က်ိင်�်သိုံုးရေးန်သိုည််ဟာ �ထားင််�ါ ‘မြ�ည််တင််းရေး�း ဝါင််�စွက််�က််�ူဝါါဒ’က် က်ိင်�်သိုံုးရေးန်သိုည််ဟာ ထားင််�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ

တရုုတနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�်

‘ခြားပ်ည်းတ့င်း�ကြောရှိ�ဝါင်းမ်းစ့�ေ�မ်းးဝါါဒ်��ု တရုုတနှ�ုင်းင်း� �ျင်း်သိုံု�ကြောန်းသိုည်း်ဟုု ထူးင်းပ်ါသိုလာ�’

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 49-168 ISP Survey စစ်တ�်းအတွက်် ရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင်် တရုု တနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် မြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�း၌ ‘မြ�ည််တင််းရေး�း ဝါင််�စွက််�က််မြခုင််း�ူဝါါဒက် က်ိင်�်သိုံုးရေးန်သိုည််’ ဟာ �ထားင််ရေးကြားက်ာင််း အစုအ�ွအားလံုးက် �ူဆကြားက်သိုည််က် ရေးတွ�သိုည််။ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၈၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၇၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၇၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ အရှိပ််�� အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၇၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ EAOs မ်းျး�၏ ၆၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၆၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� တုု်က် ထားအတုင််း�ူဆကြားက်မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ထားူးမြခုားခုိက််အရေးန်မြ�င်�် EAOs မ်းျး�နှှင်�် PDFs/ LDFs မ်းျး�၏ ရေးမြ�ဆုခုိက််�ိးး က်ွာဟာ�န်ည််းသိုည်�်အမြ�င်် ‘�သိုု�ါ’နှှင်�် ‘ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််’သို တဦးး�ှ��ှုခု�ရေး�။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� ထားင််�ါသိုည်် �ထားင််�ါ �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၂၄% ၇၃% ၁% ၂% စစရေး�ါင််း ၂၆% ၇၀% ၂% ၂% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂၀% ၇၉% ၀% ၁% ၃၃% ၆၇% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၁၀% ၈၆% ၄% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၇% ၇၁% ၀% ၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၃၆% ၆၄% ၀% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၄

ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံနှိင်း်် တရုုတနှ�ုင်းင်းံအ��ာ� ပ်�ုမ်း�ုန်းး�စပ််

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 50-168

ရေး�းခုန််း-၂၅ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘၂၀၂၁ ချုုနှိစ ကြောေကြောော်ဝါါရှိး ၁ ရှိ�ကြောန်းာ�ပ်�ုင်း� ခြားေစကြောပ််လာသိုည်း်် နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အ�ျပ််အတည်း�ကြော��ာင်း်် ကြောယူ�ယူျအာ�ခြားေင်း််

သို့ာ�သိုည်း်ဟုု ယူဆပ်ါသိုလာ�’ဟာူ၍ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၅

မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�် တရုု တနှင််င် �ုန်ီးစ�သိုွားသိုည််ဟာ �ူဆ�ါသိုလား အာဏာာသိုု�်း�ုအလွန်် ရေး�်ရေး�ါက််လာသိုည်�် နှင််င်ံရေး�းအက်ိ�်အတည််း�ိးးရေးကြားက်ာင်�် မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�် တရုုတနှင််င်ံအကြားက်ား �ု�ုန်ီးစ�သိုွားသိုည််ဟာ �ထားင််ကြားက်ရေး�။ ရေးမြ�ဆုသို�ိးး၏ ၅၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ထားုသိုုု်�ထားင်် ခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ၄၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်� �၍န်ီးစ�သိုွားသိုည််ဟာ ထားင််ကြားက်�ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် ရေးမြ�ာင််းလ��ုအန်ည််းင်��ှု�ါသိုည််။ တရုု တနှင််င်ံနှှင်�် �ုန်ီးသိုွားရေးကြားက်ာင််းထားင််သို ၁၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာသိုည််။ ထားုု်အတ တရုု တနှင််င်ံနှှင်�် န်ီးစ�သိုွားရေးကြားက်ာင််း �ထားင််သို�ှာလည််း ကြောခြားချုာ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� ရေးလိးက်ိသိုွား�ါသိုည််။ ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ ��ူဆ�ါ �ူဆ�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၄၂% ၅၄% ၃၁% ၆၀% ၅% ၄%

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

နှင််င်ံရေး�းအက်ိ�်အတည််းရေးကြားက်ာင်�်

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 51-168 ISP Survey စစ်တ�်းအတွက်် ရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင်် အာ ဏာာသိုု�်း�ုအလွန်် ရေး�်ရေး�ါက််လာသိုည်�် နှင််င်ံရေး�းအက်ိ�်အတည််း�ိးးရေးကြားက်ာင်�် မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�် တရုု တ နှင််င်ံအကြားက်ား �ု�ုန်ီးစ�သိုွားသိုည််ဟာ ‘��ူဆရေးကြားက်ာင််း’ အစုအ�ွ��အ �ိးးစက် ရေးမြ�ဆုကြားက်သိုည််။ PDFs/ LDFs မ်းျး�၏ ၉၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၆၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၆၂ ရှိာ ချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် ထားအတုင််း ရေးမြ�ဆုကြားက်သိုည််။ ထားူးမြခုားခုိက််အရေးန်မြ�င်�် အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၅၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်� �ု�ုန်ီးစ�သိုွားသိုည််ဟာ�ူဆရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုကြားက်သိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� �ူဆ�ါသိုည်် ��ူဆ�ါ �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၄၂% ၅၄% ၂% ၂% စစရေး�ါင််း ၅၃% ၄၂% ၄% ၁% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၃၃% ၆၆% ၀% ၁% ၄၀% ၅၃% ၀% ၇% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၃၃% ၆၂% ၅% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၃၉% ၅၆% ၀% ၅% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၉% ၉၁% ၀% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၅ ‘နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အ�ျပ််အတည်း�ကြော��ာင်း် ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံနှိင်း် တရုုတနှ�ုင်းင်းတ�ု ပ်�ုန်းး�စပ််သို့ာ�ပ်ါသိုလာ�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� မြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�းအက်ိ�်အတည််းတွင်် တရုုတနှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�ုအရေး�်အမြ�င််

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 52-168

ရေး�းခုန််း-၂၆ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘၂၀၂၁ ချုုနှိစ အာဏာာသို�မ်း�မ်းုအလ့န်း တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောပ်် ပ်�ု၍ အဆ�ု�ခြားမ်းင်းလာသိုလာ�၊ သို�ုမ်းဟုုတ ပ်�ု၍ အကြော�ာင်း�ခြားမ်းင်းလာ သိုလာ�၊ သို�ုမ်းဟုုတ အကြောခြားပ်ာင်း�အလ�မ်းရှိိ��း�လာ�’ဟာ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၆ အာဏာာသိုု�်း�ုအလွန်် တရုု တနှင််င်ံအရေး�် သိုရေး�ာထားားအမြ�င််

အာဏာာသိုု�်း�ုအလွန်် တရုု တနှင််င်ံအရေး�် သိုရေး�ာထားားအမြ�င်် ရေးမြ�ာင််းလ�� ှု၊ ��ှု ရေး�းမြ�န််း�ာ၌ ရေးမြ�ာင််းလ��ှုဟာ ရေးမြ�ဆုသို ၆၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှုခု�သိုည််။ ‘ပ်�ု၍ အဆ�ု�ခြားမ်းင်းပ်ါသိုည်း်’ဟာ ရေးမြ�ဆုသို ၂၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး၊ ‘ပ်�ု၍ အကြော�ာင်း�ခြားမ်းင်းလာသိုည်း်’ဟာ ရေးမြ�ဆုသို ကြောခြားချုာ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် အရေးမြ�ာင််းအလ��ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ကြားက်ား��ှာ င်းါ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာသိုည််။ �၍အဆုုးမြ�င််လာရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆု��ှာ ကြောခြားချုာ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� ရေးလိးက်ိသိုွား�ါသိုည််။ ထားုု်အမြ�င်် �၍အရေးက်ာင််းမြ�င််လာရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ဆုသို ကြောလ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာ �ါသိုည််။ ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ ၂၈% ၆၄% ၆% ၃၄% ၅၉% �၍ အရေးက်ာင််းမြ�င််လာသိုည်် အရေးမြ�ာင််းအလ��ှု�ါ �၍အဆုုးမြ�င််�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

ရေးမြ�ာင််းလ�ခု�သိုလား

အသိုုက််အဝါန််းအားလံုးက် တရုု တနှင််င်ံအရေး�် သိုရေး�ာထားားအမြ�င််‘အရေးမြ�ာင််းအလ��ှု�ါ’ဟာူ၍ အ�ိးး

ဆံုးရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််က် ရေးတွ

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 53-168 ISP Survey စစ်တ�်းအတွက်် ရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင််

�သိုည််။ PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၈၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�သိုည်် သိုရေး�ာထားားအမြ�င်် ‘အရေးမြ�ာင််းအလ��ှု�ါ’ဟာ အ�ိးးဆံုးရေးမြ�ဆုခု�ပြီ�ီး နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၈၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း ထားုသိုုု်ရေးမြ�ဆုခု�သိုည််။ ထားူးမြခုား�ုအရေးန်နှှင်�် အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၄၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ‘�၍အဆုုး မြ�င််�ါသိုည််’ဟာ ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� �၍အဆုုးမြ�င််�ါသိုည်် အရေးမြ�ာင််းအလ��ှု�ါ �၍အရေးက်ာင််းမြ�င််လာသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၂၈% ၆၄% ၆% ၁% ၁% စစရေး�ါင််း ၄၇% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁% ၀% ၅၀% ၂% ၁၆% ၇၂% ၁၀% ၀% ၂% ၂၇% ၆၇% ၆% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၅% ၈၁% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၅% ၉% ၁၂% ၇၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂% ၂% ၁၂% ၁၈% ၈၂% ၀% ၀% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၆ ‘အာဏာာသို�မ်း�မ်းကြောန်းာ�ပ်�ုင်း�တ့င်း တရုုတနှ�ုင်းင်း��ု ရုခြားမ်းင်းပ်ု ကြောခြားပ်ာင်း�လ�လာခြားချုင်း� ရှိိ�၊ မ်းရှိိ�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� မြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�းအက်ိ�်အတည််းတွင်် တရုုတနှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�ုအရေး�်အမြ�င််

ခြားပ်ည်းသိုးမ်းျး�၏သိုကြော�ာထူးာ��ု အကြောလ�ထူးာ�စဥ်း�စာ�သိုည်း်’ဟာ

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 54-168

ရေး�းခုန််း-၂၇ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘၂၀၂၁ ချုုနှိစ ကြောေကြောော်ဝါါရှိး ၁ ရှိ�ကြောန်းာ�ပ်�ုင်း� တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောန်းနှိင်း်် ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံနှိင်း််ပ်တသို�ကြောသိုာ မ်းးဝါါဒ်မ်းျး�တ့င်း အဓိ�� ထူးာ�စဥ်း�စာ�သိုည်း်် အချုျ�်နှိစချုျ�်’က် �တမြ�ခု�ပြီ�ီး တခုုက် ရေး�ွးခုိ�ရေးစခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၇ မြ�န််�ာ�ူဝါါဒ�ိးးအတွက်် တရုု တနှင််င်က် �ည််သိုုု်စဥ််းစားသိုန်ည််း အာဏာာသိုု�်း�ုအလွန်် မြ�န််�ာနှင််င်ဆင််�ာ တရုုတနှင််င်ံ၏ �ူဝါါဒစဥ််းစားခုိက််တွင်် ‘အာဏာာ��ုင်းစ့ထူးာ�သိုး မ်းည်းသိုးနှိင်း််မ်းဆ�ု အဆင်းကြောခြားပ်ကြောသိုာ ဆ�ဆကြောရှိ�ရှိရှိိ�ကြောရှိ�အတ့� အဓိ��ထူးာ�စဥ်း�စာ�သိုည်း်’ဟာ စစ်တ�်း ရေးမြ�သိုူအ�ိးးစက် �ူဆကြားက်သိုည််။ ထားုသိုုု်�ူဆရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၈၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှု�ါသိုည််။ ‘ခြားမ်းန်းမ်းာ

ရေးမြ�ဆုသို ၁၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် ရေးမြ�ာင််းလ�� အန်ည််းင်��ှုခု�သိုည််။ အာဏာာက်င််စွ�ထားားသို �ည််သိုူနှှင်�်�ဆ အဆင််ရေးမြ�သိုည်�် ဆက််ဆံရေး�းမြ�စ�န်် တရုု တနှင််င်က် အဓိုက် ထားားစဉ််းစားရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို သိုံု�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာမြခုင််းမြ�စ�ါသိုည််။ ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ အာဏာာက်င််စွ�ထားားသိုူနှှင်�် အဆင််ရေးမြ��န််သိုာ အဓိုက်စဉ််းစားသိုည်် မြ�န််�ာမြ�ည််သို�ိးး၏ သိုရေး�ာထားားက် အရေးလးထားားစဉ််းစားသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁၂% ၈၂% ၄% ၁၁% ၇၉% ၇%

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 55-168 ISP Survey စစ်တ�်းအတွက်် ရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင်် ‘အာ ဏာာက်င််စွ�ထားားသို �ည််သိုူနှှင်�်�ဆ အဆင််ရေးမြ�ရေးသိုာ ဆက််ဆံရေး�း ��ှုရေး�းအတွက်် အဓိုက်ထားားစဥ််းစား သိုည််’ဟာ အစုအ�ွအားလံုးက် အ�ိးးဆံုးရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ EAOs မ်းျး�၏ ၉၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ အရှိပ််�� အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၉၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၈၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၈၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ထားအတုင််းရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ ‘မြ�န််�ာမြ�ည််သို�ိးး၏ သိုရေး�ာထားားက် အရေးလးထားားစဥ််းစား သိုည််’ဟာ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၂၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်ပြီ�ီး အ�ိးးဆံုးမြ�စခု�သိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� မြ�န််�ာ �ည််သို�ိးး၏ သိုရေး�ာထားားက် အရေးလးထားားစဉ််းစားသိုည်် အာဏာာက်င််စွ�ထားားသိုူနှှင်�် အဆင််ရေးမြ��န််သိုာ အဓိုက်စဉ််းစားသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၁၂% ၈၂% ၂% ၄% စစရေး�ါင််း ၇% ၉၀% ၂% ၁% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁၁% ၈၄% ၀% ၅% ၇% ၉၃% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၁၄% ၆၂% ၅% ၁၉% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၂% ၆၆% ၅% ၇% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၈% ၈၂% ၀% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၇ ‘အာဏာာသို�မ်း�မ်းကြောန်းာ�ပ်�ုင်း�တ့င်း ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းဆ�ုင်းရှိာမ်းးဝါါဒ်မ်းျး�အတ့� တရုုတနှ�ုင်းင်းံ၏ စဥ်း�စာ�မ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� မြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�းအက်ိ�်အတည််းတွင်် တရုုတနှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�ုအရေး�်အမြ�င််

မြ�န််�ာ�အက်ိ�်အတည််းက်

အရေးကြားက်ာင််းမြ�ခုိက််နှှစသို�

တနှ�ုင်းင်းံအကြောန်းနှိင်း်် ကြောဒ်သိုတ့င်း�အကြောရှိ�ပ်ုစခြားေင်း််

အ�ိုုး�ိုုး�ှုကြားက်သိုည်�်အန်က်် ‘အကြောန်းာ �နှ�ုင်းင်းံအပ်ါအဝါင်း နှ�ုင်းင်းံတ�ာအသိုင်း�အဝါ�ုင်း�၏

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 56-168

ရေး�းခုန််း-၂၈ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘လ�်ရှိိ�ခြားမ်းန်းမ်းာ်အ�ျပ််အတည်း�အာ� ကြောခြားေရှိိင်း�ရှိာတ့င်း တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောန်းနှိင်း်် ကြောဒ်သိုတ့င်း�အကြောရှိ�ပ်ုစခြားေင်း်် ချုျဥ်း��ပ််ရှိခြားချုင်း� အကြော��ာင်း�ခြားပ်ချုျ�်အမ်းျ��မ်းျ��’ထား�� နှှစခုိက််က် �တမြ�ခု�ပြီ�ီး တခုုက် ရေး�ွးခုိ�ရေးစခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၈

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

တရုု တနှင််င်ံ၏ ရေးဒသိုတင််းအရေး�း�ုစ ခုိဉ််းက်��ုနှှင်�်

လက််�ှု မြ�န််�ာ�အက်ိ�်အတည််းအား ရေးမြ��င််း�ာတွင်် ‘တရုု

ချုျဥ်း��ပ််သိုည်း်’ဆုရေးသိုာ သိုံုးသို��ိးး�ှု�ါသိုည််။ ထားုသိုုု် ခုိဥ််းက်��ုနှှင်�်�တသိုက််၍ အရေးကြားက်ာင််းမြ�ခုိက််

အချုန်း��ဏ္ဍ အာ� �န်း�်သိုတရှိန်း အဓိ��ရှိည်းရှိ့ယူသိုည်း်’ဟာထားင််ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၇၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှု�ါသိုည််။ တရုု တ နှင််င်ံ၏ခုိဉ််းက်��သိုည်် မြ�န််�ာ�အက်ိ�်အတည််းရေးမြ��င််း�န်် ‘လ�ကြောတ�ျကြောသိုာ န်းည်း�လမ်း�တရှိပ််’ မြ�စရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို�ှာ ၂၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှု�ါသိုည််။ ‘မ်းသို�ပ်ါ’ဟာရေးမြ�ဆုသို ကြောလ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး ‘ကြောခြားေဆ�ု ရှိန်းခြားင်းင်း�ဆန်း်’ သို နှိစရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ �ခုုရေး�းခုန််းသိုည်် ၂၀၂၃ ခုုနှှစ စစ်တ�်းရေး�းမြ�န််း�ု၌ အသိုစ ထားည်�်သိုင််းခု�ရေးသိုာ ရေး�းခုန််းမြ�စသိုည််။ ၇၄% ၂၀% ၄% မြ�န််�ာအက်ိ�်အတည််း ရေးမြ��င််း�န်် လက််ရေးတွက်ိရေးသိုာ န်ည််းလ�်းတ��်အမြ�စ �ည််��သိုည်် အရေးန်ာက််နှင််င်ံအ�ါအဝါင်် နှင််င်ံတက်ာအသိုုုင််းအဝါုင််း၏ အခုန််းက်ဏ္ဍအား က်န််သိုတ�န်် �ည််��သိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ

က်န်််သိုတ�န်် �ည််��သိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်ံအက်ိ�်အတည််းရေးမြ��င််း�န်် လက််ရေးတွက်ိသိုည်�် န်ည််းလ�်းတ��်အရေးန်မြ�င်�် �ည််��သိုည််

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 57-168 ISP Survey

အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင်် ‘အရေးန်ာက်် နှင််င်ံအ�ါအဝါင်် နှင််င်ံတက်ာအသိုုုင််းအဝါုင််း၏ အခုန််းက်ဏ္ဍက်ုက်န်််သိုတ�န်် အဓိုက်�ည််��သိုည််’ ဟာ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၈၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် �ူဆကြားက်ပြီ�ီး အ�ိးးဆံုးမြ�စ�ါသိုည််။ ထူးင်းရှိိာ�သိုး မ်းျး�၏ ၈၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ EAOs မ်းျး�နှှင်�် PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၇၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၆၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၄၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း ထားုသိုုု်ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ ထားူး မြခုားခုိက််အရေးန်မြ�င်�် ‘မြ�န််�ာ�အက်ိ�်အတည််း ရေးမြ��င််းရေး�းအတွက်် လက််ရေးတွက်ိသိုည်�် န်ည််းလ�်းတ�� အမြ�စ အဓိုက်�ည််��သိုည််’ဟာ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၃၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်မြခုင််းမြ�စ သိုည််။ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၃၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း ထားအတုင််း�ူဆခု��ါသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� အရေးန်ာက််နှင််င်ံအ�ါအ၀င်် နှင််င်ံတက်ာ အသိုုုင််းအ၀ုင််း၏အခုန််းက်ဏ္ဍက်

�သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၂၀% ၄% ၂% စစရေး�ါင််း ၁၂% ၃% ၀% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁၅% ၂% ၃% ၂၇% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၃၃% ၅% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၃၇% ၁၀% ၉% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၇% ၀% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၈ ‘ခြားမ်းန်းမ်းာ်အ�ျပ််အတည်း�ကြောခြားေရှိိင်း�ရှိန်း ကြောဒ်သိုတ့င်း�အကြောရှိ�ပ်ုစခြားေင်း် တရုုတနှ�ုင်းင်းံ၏ ချုျဉ်း��ပ််မ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ၇၄% ၈၅% ၈၀% ၇၃% ၆၂% ၄၄% ၇၃% မြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�းအက်ိ�်အတည််းတွင်် တရုုတနှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�ုအရေး�်အမြ�င််

စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ

ရေး�ွးရေးက်ာက််�ွ�လ�်းရေးကြားက်ာင််း�ှတဆင်�်

လံုးဝါအရေးထားာက််အက်�မြ�စ�ါ အရေးထားာက််အက်မြ�စသိုည််

အရေးထားာက််အက်�မြ�စ�ါ အလွန််အရေးထားာက််အက်မြ�စသိုည််

ISP CHINA

PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 58-168

STUDIES

ရေး�းခုန််း-၂၉ � ၃၂ အထားု ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘ခြားမ်းန်းမ်းာ်အ�ျပ််အတည်း�အကြောခြားေရှိိာကြောရှိ�အတ့� ကြောရှိ့�ကြော�ာ�ပ့်�လမ်း�ကြော��ာင်း�မ်းိတဆင်း်် ထူး့�ကြောပ်ါ�ရှိိာရှိန်း စစ ကြော�ာင်းစးအာ� တရုုတနှ�ုင်းင်း� တ့န်း�အာ�ကြောပ်�သိုည်း်’ဆုမြခုင််းနှှင်�်�တသိုက််ပြီ�ီး �ခုုရေး�ာ်မြ�သိုည်�်အရေးကြားက်ာင််းအ�ာ�ိးးအား အဆင်�်သိုတ�တရေး�း�ါဟာ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််း မြ�စသိုည််။ အဆင်�် ‘၁’ သိုည်် ‘လံုးဝါအရေးထားာက််အက်�မြ�စ�ါ’မြ�စပြီ�ီး ‘၄’ သိုည်် ‘အလွန််အရေးထားာက််အက်မြ�စသိုည််’ဟာ သိုတ�တခု�မြခုင််း မြ�စသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၉ မ်းိ ၃၂ အထူး�

ISP Survey

ထားွက််ရေး�ါက််�ှာရေး�း တရုု တနှင််င်ံ၏ တန််းအားရေး�း� အရေးထားာက််အက် မြ�စ်၊ �မြ�စ n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၉၊ ရေး��ှည််�ဋို�က်က် ရေးမြ��င််း�န်် အရေးထားာက််အက် မြ�စ်၊ �မြ�စ ၃၈% ၃၅% ၁၈%

�သိုု�ါ

ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၂၊ လက််�ှုအက်ိ�်အတည််းရေးမြ��င််းရေး�းအတွက်် အရေးထားာက််အက် မြ�စ်၊ �မြ�စ ၄၀% ၃၁% ၁၉% ၅% n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၁၊ မြ�န််�ာစစ်တ�်၏ အက်ိုုးအတွက်် အရေးထားာက််အက် မြ�စ်၊ �မြ�စ ၁၀% ၄၉% ၃၂% n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၀၊ အာဆ�ံ၏ အားထားတ�ုအတွက်် အရေးထားာက််အက် မြ�စ်၊ �မြ�စ ၁၈% ၃၇% ၃၇%

ISP Survey

‘ကြောရှိ့�ကြော�ာ�ပ့်�လမ်း�ကြော��ာင်း�ခြားေင်း် ထူး့�ကြောပ်ါ�ရှိိာရှိန်း တရုု

ကြောရှိရှိိည်းပ်ဋိ�ပ်�ကြောခြားေရှိိ

တနှ�ုင်းင်း� တ့န်း�အာ�ကြောပ်�ခြားချုင်း�သိုည်း

လံုးဝါအရေးထားာက််အက်�မြ�စ�ါ

အရေးထားာက််အက်�မြ�စ�ါ

အရေးထားာက််အက်မြ�စသိုည််

အလွန််အရေးထားာက််အက်မြ�စသိုည််

လံုးဝါအရေးထားာက််အက်�မြ�စ�ါ

အရေးထားာက််အက်�မြ�စ�ါ

အရေးထားာက််အက်မြ�စသိုည််

အလွန််အရေးထားာက််အက်မြ�စသိုည််

ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

‘ကြောရှိ့�ကြော�ာ�ပ့်�လမ်း�ကြော��ာင်း�ခြားေင်း် ထူး့�ကြောပ်ါ�ရှိိာရှိန်း တရုုတနှ�ုင်းင်း� တ့န်း�အာ�ကြောပ်�ခြားချုင်း�သိုည်း လ�်ရှိိ�အ�ျပ််အတည်း� ကြောခြားေရှိိ

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃)

ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၃၈% ၃၅% ၁၈% ၄% ၃% ၂% စစရေး�ါင််း ၄၅% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂% ၁% ၁% ၃၉% ၁၂% ၄၄% ၃၆% ၁၃% ၃% ၄% ၀% ၃၃% ၅၃% ၁၄% ၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၂၉% ၁၉% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၀% ၄% ၄၃% ၁၇% ၂၄% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၅% ၁၀% ၅% ၂၉% ၅၅% ၃၆% ၉% ၀% ၀% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၉

င်း�ကြောရှိ�အတ့� အကြောထူးာ�်အ�းခြားေစမ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး�

�သိုု�ါ ၃% ၁၀% ၄၉% ၃၂% ၃% ၃% စစရေး�ါင််း ၄% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၄၀% ၁% ၂% ၈% ၄၅% ၅% ၁၁% ၄၈% ၃၁% ၅% ၀% ၀% ၀% ၆၇% ၃၃% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၅% ၅% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၉% ၀% ၄% ၅၇% ၂% ၁၅% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၂% ၁၀% ၇% ၅၄% ၀% ၁၉% ၄၅% ၃၆% ၀% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၁ ‘ကြောရှိ့�ကြော�ာ�ပ့်�လမ်း�ကြော��ာင်း�ခြားေင်း် ထူး့�ကြောပ်ါ�ရှိိာရှိန်း တရုုတနှ�ုင်းင်း� တ့န်း�အာ�ကြောပ်�ခြားချုင်း�သိုည်း ခြားမ်းန်းမ်းာစစ်တပ််၏အ�ျ��အ တ့� အကြောထူးာ�်အ�းခြားေစမ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� လံုးဝါအရေးထားာက််အက်�မြ�စ�ါ အရေးထားာက််အက်�မြ�စ�ါ အရေးထားာက််အက်မြ�စသိုည်် အလွန််အရေးထားာက််အက်မြ�စသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၄၀% ၃၁% ၁၉% ၅% ၃% ၂% စစရေး�ါင််း ၄၉% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၃% ၁% ၁% ၃၃% ၁၃% ၄၆% ၂၈% ၁၈% ၃% ၅% ၀% ၄၀% ၄၀% ၂၀% ၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၂၄% ၃၈% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၀% ၄% ၂၉% ၁၅% ၂၉% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၂% ၁၀% ၅% ၂၉% ၅၅% ၁၈% ၁၈% ၉% ၀% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၂

င်း�ကြောရှိ�အတ့� အကြောထူးာ�်အ�းခြားေစမ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� �တခုိက်် - ရေး�းခုန််း ၃၀ အတွက်် ရေးမြ�ဆုခုိက််�ိးး၏ အရေးသိုးစုတဇာ�ားက် ISP-Myanmar ဝါက််�ဆက််တွင်် ကြားက်ည်�်ရုနှင််�ါသိုည််။

ခြားမ်းန်းမ်းာ်ငြိင်း�မ်း�ချုျမ်း�ကြောရှိ�လုပ််င်းန်း�စဉ်းတ့င်း တရုု တနှ�ုင်းင်းံ၏ ပ်ါဝါင်းမ်းုအကြောပ််အခြားမ်းင်း

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 62-168

ရေး�းခုန််း-၃၃ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောန်းနှိင်း်် ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံ၌ ငြိင်း�မ်း�ချုျမ်း�ကြောရှိ�ရှိရှိိ�ကြောရှိ��ု မ်းည်းမ်းှအတ�ုင်း�အတာအထူး� လ�ုလာ�ကြော��ာင်း� အဆင်း်် သိုတမ်းိတကြောပ်�ရှိန်း်’ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ အဆင်�် ‘၁’သိုည်် ‘လံုးဝါ�လုလား�ါ’မြ�စပြီ�ီး၊ ‘၄’သိုည်် ‘အလွန််လုလားသိုည််’ဟာ �ုင််းမြခုားသိုတ�တခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၃ မြ�န််�ာတွင်် ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�း��ှု�န်် တရုု တနှင််င်က် �ည််�ှလုလားသိုန်ည််း တရုု တနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် မြ�န််�ာနှင််င်တွင်် ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�း��ှု�န်် ‘လ�ုလာ�သိုည်း်’ဟာ ရေးမြ�ဆုသို ၅၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှုပြီ�ီး ‘အလ့န်းလ�ုလာ�သိုည်း်’ဟာ ရေးမြ�ဆုသို ၁၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ‘မ်းလ�ုလာ�ပ်ါ’ဟာ ရေးမြ�ဆုသို ၂၆ ရှိာ ချု�ုင်းနှုန်း� �ှုသိုည်�်အမြ�င်် ‘လံု�ဝါမ်းလ�ုလာ�ပ်ါ’ဟာ ရေးမြ�ဆုသို ချုန်းစရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှု�ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် တရုု တနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် မြ�န််�ာနှင််င် တွင်် ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�း��ှု�န်် လုလားရေးကြားက်ာင််းထားင််သို ၁၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� က်ိဆင််းသိုွားသိုည််။ �လုလား�ါဟာ ထားင််သို�ှာလည််း ၁၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာ�ါသိုည််။ ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ လံုးဝါ�လုလား�ါ လုလားသိုည်် �သိုု�ါ �လုလား�ါ အလွန််လုလားသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၅၂% ၆၇% ၂၆% ၁၅% ၇% ၅% ၄% ၈% ၁၃%

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 63-168 ISP

မြ�န််�ာပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းလ�င်န််းစဉ််တွင်် တရုုတနှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�ုအရေး�်အမြ�င်် စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင်် တရုု တနှင််င် အရေးန်နှှင်�် မြ�န််�ာနှင််င်ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�း��ှု�န်် လုလားရေးကြားက်ာင််း အ�ိးးစက် �ူဆကြားက်သိုည််။ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ� အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၈၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၈၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် EAOs မ်းျး�၏ ၈၀ ရှိာ ချု�ုင်းနှုန်း�က် လုလားသိုည််ဟာ ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်မြခုင််းမြ�စသိုည််။ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၄၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� က် လုလားပြီ�ီး ၅၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် �လုလားရေးကြားက်ာင််း�ူဆကြားက်သိုည််။ ထားူးမြခုားခုိက််အရေးန်မြ�င်�် PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၃၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် �လုလားရေးကြားက်ာင််းထားင််ရေးသိုာ်လည််း အမြခုား ၃၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်� အလွန််လုလား ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆထားား�ါသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� လံုးဝါ�လုလား�ါ �လုလား�ါ လုလားသိုည်် အလွန််လုလားသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၇% ၁၃% ၁% ၁% စစရေး�ါင််း ၂၆% ၁၄% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၆% ၂% ၂% ၄၀% ၂% ၁၀% ၃% ၀% ၁၈% ၁၃% ၇% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၇% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၀% ၂၉% ၀% ၄% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၅% ၂၂% ၀% ၀% ၀% ၃၆% ၃၆% ၀% ၀% PDFs/LDFs ၅၂% ၆၇% ၇၃% ၅၇% ၆၃% ‘ခြားမ်းန်းမ်းာ်ငြိင်း�မ်း�ချုျမ်း�ကြောရှိ�ရှိရှိိ�ရှိန်း တရုုတနှ�ုင်းင်း မ်းည်းမ်းှလ�ုလာ�သိုန်းည်း�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၃ ၃၆% ၂၈% �လဒ�ိးးက် နှုင််း�ှဉ််�ုင််းမြခုား�ာတွင်် ‘လံုးဝါ�လုလား�ါ’နှှင်�် ‘�လုလား�ါ’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘�လုလား�ါ’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း၊ ‘လုလားသိုည််’နှှင်�် ‘အလွန်် လုလားသိုည််’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘လုလားသိုည််’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း တွက််ခုိက််�ါသိုည််။

Survey

မြ�န််�ာပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းလ�င်န််းစဥ််တွင််

‘ခြားမ်းန်းမ်းာ်ငြိင်း�မ်း�ချုျမ်း�ကြောရှိ�တ့င်း တရုုတနှ�ုင်းင်းံ၏ ပ်ါဝါင်းမ်းုအကြောပ်် ကြော�ာင်း��ျ��၊

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 64-168

ရေး�းခုန််း-၃၄ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘ခြားမ်းန်းမ်းာ်ငြိင်း�မ်း�ချုျမ်း�ကြောရှိ�လုပ််င်းန်း�စဥ်းတ့င်း တရုုတနှ�ုင်းင်းံ၏ပ်ါဝါင်းမ်းသိုည်း မ်းည်းမ်းှအ�ျ�� သို�ကြောရှိာ�မ်းုရှိိ�သိုည်း်’က် အဆင်�် သိုတ�တရေး�း�န်် ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ အဆင်�် ‘၁’သိုည်် ‘အလွန််ဆုုးက်ိုုးမြ�စရေးစသိုည််’မြ�စပြီ�ီး၊ ‘၄’သိုည်် ‘အလွန််ရေးက်ာင််းက်ိုုး�ှုသိုည််’ဟာ �ုင််းမြခုား သိုတ�တခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၄

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

တရုု တနှင််င်ံ၏�ါဝါင််�

�ည််�ှသိုက််ရေး�ာက််��ှုသိုန်ည််း

ဆ�ု��ျ��’ အား ရေး�းမြ�န််းခု��ာတွင်် ရေးမြ�ဆုသို ၄၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ‘ကြော�ာင်း��ျ��ရှိိ� သိုည်း်’ဟာ ရေးမြ�ဆုကြားက်သိုည််။ ၄၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်� ‘ဆ�ု��ျ�� ခြားေစ ကြောစသိုည်း်’ဟာ ဆု�ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် ရေးက်ာင််းက်ိုုး�ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၁၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� ရေးလိးက်ိသိုွားသိုည်�်အမြ�င်် ဆုုးက်ိုုးမြ�စရေးစရေးကြားက်ာင််း�ူဆသို ၁၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာ �ါသိုည််။ ၂၅% ၄၂% ၄၅% ၅၆% ၄% ၃% ၇% ၄% ၄% ၄% ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ အလွန််ဆုုးက်ိုုးမြ�စရေးစသိုည်် ရေးက်ာင််းက်ိုုး�ှုသိုည်် �သိုု�ါ အတုင််းအတာတခုုထားု ဆုုးက်ိုုးမြ�စရေးစသိုည်် အလွန််ရေးက်ာင််းက်ိုုး�ှုသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

ဆုုးက်ိုုးမြ�စရေးစသိုည််

ရေးက်ာင််းက်ိုုး�ှုသိုည််

အလွန််ရေးက်ာင််းက်ိုုး�ှုသိုည််

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 65-168 ISP Survey

နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင်် တရုု တနှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�ရေးကြားက်ာင်�် ဆုုးက်ိုုးမြ�စရေးစရေးကြားက်ာင််း PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၇၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် အရှိပ််��်အေ့��အစည်း � မ်းျး�၏ ၆၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် �ူဆကြားက်သိုည််။ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၇၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ� အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၆၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ EAOs မ်းျး�၏ ၆၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၅၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ‘ရေးက်ာင််းက်ိုုးမြ�စရေးစသိုည််’ဟာ �ူဆ�ါသိုည််။ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၃၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း ရေးက်ာင််းက်ိုုးမြ�စရေးစရေးကြားက်ာင််း ရုုမြ�င််�ါသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� အလွန််ဆုုးက်ိုုးမြ�စရေးစသိုည်် အတုင််းအတာတခုုထားု

စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏အရေးမြ��ိးးက်

ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၄% ၃% ၄% ၂% စစရေး�ါင််း ၄၂% ၇% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂% ၀% ၄% ၅၆% ၀% ၂% ၃% ၀% ၃၉% ၁၃% ၀% ၇% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၂၀% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၉% ၁၄% ၅% ၅% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၂% ၅% ၁၂% ၂% ၉% ၆၄% ၀% ၉% ၀% PDFs/LDFs ၄၅% ၅၆% ၆၀% ၅၇% ၅၉% ‘ခြားမ်းန်းမ်းာ်ငြိင်း�မ်း�ချုျမ်း�ကြောရှိ�လုပ််င်းန်း�စဥ်းတ့င်း တရုုတနှ�ုင်းင်းံ၏ပ်ါဝါင်းမ်း မ်းည်းမ်းှသို�ကြောရှိာ�မ်းုရှိိ�သိုန်းည်း�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၄ ၃၁% ၁၈% �လဒ�ိးးက် နှုင််း�ှဉ််�ုင််းမြခုား�ာတွင်် ‘အလွန််ဆုုးက်ိုုးမြ�စရေးစသိုည််’နှှင်�် ‘အတုင််းအတာတခုုအထားုဆုုးက်ိုုးမြ�စရေးစသိုည််’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘ဆုုးက်ိုုးမြ�စ ရေးစသိုည််’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း၊ ‘ရေးက်ာင််းက်ိုုး�ှုသိုည််’နှှင်�် ‘အလွန််ရေးက်ာင််းက်ိုုး�ှုသိုည်’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘ရေးက်ာင််းက်ိုုး�ှုသိုည််’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း တွက််ခုိက်် �ါသိုည််။ မြ�န််�ာပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းလ�င်န််းစဉ််တွင်် တရုုတနှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�ုအရေး�်အမြ�င််

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 66-168

ရေး�းခုန််း-၃၅ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘ရှိိမ်း�ခြားပ်ည်းန်းယူကြောခြားမ်းာ�ပ်�ုင်း�ရှိိ� တ�ုင်း�ရှိင်း�သိုာ�လ�န်း��ုင်းမ်းျး�အကြောပ်် တရုုတနှ�ုင်းင်း� မ်းည်းမ်းှအတ�ုင်း�အတာအထူး� လှမ်း� မ်း�ု�နှ�ုင်းသိုန်းည်း�’က် အဆင်�်သိုတ�တရေး�း�န်် ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ အဆင်�် ‘၁’သိုည်် ‘လံုးဝါလဲ�်း�ုုး��ှု�ါ’မြ�စပြီ�ီး၊ ‘၄’သိုည်် ‘အလွန််လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည််’ ဟာ �ုင််းမြခုားသိုတ�တခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၅

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

တရုု တနှင််င်က် �ည််�ှလဲ�်း�ုုး��ှုသိုန်ည််း ��်းမြ�ည််န်�ရေးမြ�ာက််�ုင််း�ှု တုင််း�င််းသိုားလက််န်က််က်င််�ိးးအရေး�် တရုုတနှင််င်က် လဲ�်း�ုုး��ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၅၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုခု�သိုည််။ ‘အလ့န်းလှမ်း�မ်း�ု�မ်းုရှိိ�သိုည်း်’ဟာ ရေးမြ�ဆုသို ၃၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ လဲ�်း�ုုး��ှုရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ဆုသို နှိစရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှု�ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် င်္ကြံက်ီး�ားရေးသိုာအရေးမြ�ာင််းအလ� ��ှု ရေး�။ လဲ�်း�ုုး��ှုရေးကြားက်ာင််း�ူဆသို နှိစရှိာချု�ုင်းနှုန်း� ရေးလိးက်ိသိုွားပြီ�ီး ‘အလ့န်းလှမ်း�မ်း�ု�မ်းုရှိိ�သိုည်း်’ဟာ �ူဆ သို တစရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာ�ါသိုည််။ အလွန််လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည်် လဲ�်း�ုုး��ှု�ါ လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၆၀% ၅၈% ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ ၃၅% ၃၄% ၃% ၂%

��်းမြ�ည််န်�ရေးမြ�ာက််�ုင််း�ှု တုင််း�င််းသိုားလက််န်က််က်င််�ိးးအရေး�်

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 67-168 ISP Survey စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင်် အစုအ�ွအား လံုးက် ‘လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည််’ဟာ အ�ိးးဆံုး�ူဆခု�ကြားက်သိုည််။ EAOs မ်းျး�၏ ရှိာနှုန်း�ခြားပ်ည်း၊ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၉၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၉၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၉၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် ထားုသိုုု်�ူဆခု�ကြားက်မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ထားုု်အမြ�င်် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၈၃ ရှိာချု�ုင်း နှုန်း�နှှင်�် PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၈၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း ထားအတုင််း�ူဆကြားက်သိုည််က် ရေးတွ�သိုည််။ ထားူးမြခုား ခုိက််အရေးန်မြ�င်�် နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၄၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ‘အလွန််လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည််’ဟာူ၍�င်် ရေးမြ�ဆ ခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� လံုးဝါလဲ�်း�ုုး��ှု�ါ လဲ�်း�ုုး��ှု�ါ လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည်် အလွန််လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၀% ၃၄% ၃% ၃% စစရေး�ါင််း ၂% ၀% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၃၆% ၁% ၃% ၀% ၃၀% ၁% ၀% ၀% ၀% ၃၃% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၄၈% ၀% ၄% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၃၄% ၁၀% ၂% ၉% ၂၇% ၀% ၉% PDFs/LDFs ၅၈% ၆၉% ၄၉% ‘ရှိိမ်း�ခြားပ်ည်းန်းယူကြောခြားမ်းာ�ပ်�ုင်း�ရှိိ� တ�ုင်း�ရှိင်း�သိုာ�လ�န်း��ုင်းမ်းျး��ု တရုုတနှ�ုင်းင်း မ်းည်းမ်းှလှမ်း�မ်း�ု�မ်းုရှိိ�သိုန်းည်း�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၅ ၅၇% ၅၅% ၀% ၃% ၄၃% ၆၇% �လဒ�ိးးက် နှုင််း�ှဉ််�ုင််းမြခုား�ာတွင်် ‘လံုးဝါလဲ�်း�ုုး��ှု�ါ’နှှင်�် ‘လဲ�်း�ုုး��ှု�ါ’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘လဲ�်း�ုုး��ှု�ါ’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း၊ ‘လဲ�်း�ုုး��ှု သိုည််’နှှင်�် ‘အလွန််လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည််’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည််’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း တွက််ခုိက််�ါသိုည််။ မြ�န််�ာပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းလ�င်န််းစဉ််တွင်် တရုုတနှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�ုအရေး�်အမြ�င််

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 68-168

ရေး�းခုန််း-၃၆ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတနှ�ုင်းင်း� စစကြော�ာင်းစးအကြောပ်် မ်းည်းမ်းှအတ�ုင်း�အတာအထူး� လှမ်း�မ်း�ု�နှ�ုင်းသိုန်းည်း�’က် အဆင်�်သိုတ�တရေး�း�န်် ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ အဆင်�် ‘၁’သိုည်် ‘လံုးဝါလဲ�်း�ုုး��ှု�ါ’မြ�စပြီ�ီး၊ ‘၄’သိုည်် ‘အလွန််လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည််’ဟာ �ုင််းမြခုားသိုတ�တခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၆ စစရေးက်ာင််စီအရေး�် တရုု တနှင််င်က် �ည််�ှလဲ�်း�ုုးသိုန်ည််း တရုု တနှင််င်သိုည်် စစရေးက်ာင််စီအရေး�် လဲ�်း�ုုး��ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၆၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ဆုခု�ပြီ�ီး အလွန်် လဲ�်း�ုုး��ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�သို ၂၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ‘လှမ်း�မ်း�ု�မ်းမ်းရှိိ�ပ်ါ’ဟာ ရေးမြ�ဆုသို ၁၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှုခု� ပြီ�ီး ‘လံု�ဝါလှမ်း�မ်း�ု�မ်းမ်းရှိိ�ပ်ါ’ဟာ ရေးမြ�ဆုသို�ှာ တစရှိာချု�ုင်းနှုန်း�သိုာ �ှုခု��ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် က်ွာဟာခုိက်် င်္ကြံက်ီးင်္ကြံက်ီး�ား�ား��ှုခု� ရေး�။ သိုုု်ရေးသိုာ် လဲ�်း�ုုး��ှုရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ဆု�သိုည်် င်းါ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာ�ါသိုည််။ �င််းအမြ�င်် အလွန်် လဲ�်း�ုုး��ှုရေးကြားက်ာင််း ထားင််မြ�င််သို�ှာ သိုံု�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� ရေးလိးက်ိခု�သိုည််။ ၆၄% ၆၃% ၂၃% ၂၀% ၁၂% ၇% ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ လံုးဝါလဲ�်း�ုုး��ှု�ါ လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည်် �သိုု�ါ လဲ�်း�ုုး��ှု�ါ အလွန််လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 69-168 ISP Survey စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင်် စစရေးက်ာင််စ အရေး�် တရုု တနှင််င်က်လဲ�်း�ုုး��ှုရေးကြားက်ာင််း အစုအ�ွအားလံုးက် ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ PDFs/LDFs မ်းျး�၏ �ာနှန််းမြ�ည်�်က် ထားအတုင််း�ူဆကြားက်ပြီ�ီး အ�ိးးဆံုးမြ�စသိုည််။ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၉၅ ရှိာချု�ုင်း နှုန်း�၊ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၇၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ EAOs မ်းျး�၏ ၇၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၇၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၆၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က်လည််း လဲ�်း�ုုး��ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု� ကြားက်သိုည််။ ထားူးမြခုားခုိက််အရေးန်မြ�င်�် PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၄၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ‘လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည််’ဟာ ရေးမြ�ဆုခု� ပြီ�ီး က်ိန်် ၅၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် အလွန််လဲ�်း�ုုး��ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်မြခုင််းမြ�စ�ါသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� လံုးဝါလဲ�်း�ုုး��ှု�ါ လဲ�်း�ုုး��ှု�ါ လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည်် အလွန််လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁% ၂၀% ၂% ၂% စစရေး�ါင််း ၁၂% ၀% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂၇% ၀% ၁% ၂% ၁၈% ၃% ၁% ၁၅% ၀% ၁၃% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၂၇% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၉% ၀% ၁၀% ၅% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၂% ၇% ၇% ၅% ၀% ၀% ၀% PDFs/LDFs ‘စစကြော�ာင်းစး��ု တရုုတနှ�ုင်းင်း မ်းည်းမ်းှလှမ်း�မ်း�ု�သိုန်းည်း�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၆ ၀% ၄% ၀% ၄၅% ၅၅% ၆၃% ၆၁% ၅၄% ၇၁% ၆၀% ၆၈% �လဒ�ိးးက် နှုင််း�ှဉ််�ုင််းမြခုား�ာတွင်် ‘လံုးဝါလဲ�်း�ုုး��ှု�ါ’နှှင်�် ‘လဲ�်း�ုုး��ှု�ါ’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘လဲ�်း�ုုး��ှု�ါ’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း၊ ‘လဲ�်း�ုုး��ှု သိုည််’နှှင်�် ‘အလွန််လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည််’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည််’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း တွက််ခုိက််�ါသိုည််။ မြ�န််�ာပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းလ�င်န််းစဉ််တွင်် တရုုတနှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�ုအရေး�်အမြ�င််

လံုး၀��ါဝါင််သိုင်�်�ါ

ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းရေးဆွးရေးနှွး�ွ�ိးးမြ�စရေးမြ�ာက််�န်် �က််အသိုီးသိုီးက်ုတန််းအားရေး�းသိုင်�်သိုည််

ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းရေးဆွးရေးနှွး�ွ�ိးးတွင်် ကြားက်ားဝါင််ရေးစ�စ�ရေး�းသိုူအမြ�စ

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 70-168

ရေး�းခုန််း-၃၇ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘ခြားမ်းန်းမ်းာ်ငြိင်း�မ်း�ချုျမ်း�ကြောရှိ�လုပ််င်းန်း�စဥ်း ထူး�ကြောရှိာ�ကြောအာင်းခြားမ်းင်းရှိန်း်အတ့� တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောန်းနှိင်း်် မ်းည်းသို�ုပ်ါဝါင်းသိုင်း််သိုန်းည်း�’ဟာ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ထားုသိုုု်ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် အရေးမြ��ိးးက်ု�တမြ�ခု�ပြီ�ီး တခုုက်ုသိုာ ရေး�ွးခုိ�ရေးစခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၇

ထားုရေး�ာက််ရေးအာင််မြ�င််�န်် တရုု တနှင််င်က် �ည််သိုုု်�ါဝါင််သိုင်�်သိုန်ည််း

တရုု တနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် နှင််င်ံတက်ာနှှင်�် �ု�

၅၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ဆု�ါသိုည််။ ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းရေးဆွးရေးနှွး�ွ�ိးး မြ�စရေးမြ�ာက််ရေး�း �က််အသိုီးသိုီးက် တန််းအားရေး�းသိုင်�်ရေးကြားက်ာင််း ၁၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်ပြီ�ီး ပြီင်ု�်း ခုိ�်းရေး�းအတွက်် လအ�ရေးသိုာအက်ူအည်�ိးး ရေး�းသိုင်�်ရေးကြားက်ာင််း ၁၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် �ူဆခု�သိုည််။ ပြီင်ု�်း ခုိ�်းရေး�းရေးဆွးရေးနှွး�ွ�ိးး၌ ကြားက်ားဝါင််ရေးစ�စ�ရေး�းသိုူအမြ�စ �ါဝါင််သိုင်�်ရေးကြားက်ာင််း�ူဆသို�ှာ ၁၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှု �ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် နှင််င်ံတက်ာနှှင်�် �ု�ု�ူးရေး�ါင််းသိုင်�် ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၁၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာ�ါသိုည််။ ထားုု်အမြ�င်် လံုး၀��ါဝါင််သိုင်�်ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ာသို�ှာ လည််း သိုံု�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� ရေးလိးက်ိသိုွား�ါသိုည််။ ၅% ၂% ၉% ၁၆% ၁၅% ၁၆% ၁၃% ၄၆% ၁၂% ၅၆% ၂၀၂၃ ၂၀၂၂

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

မြ�န််�ာပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းလ�င်န််းစဥ််

မြ�န််�ာပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းလ�င်န််းစဥ်် ထားုရေး�ာက််ရေးအာင််မြ�င််ရေးစ�န််

�ူးရေး�ါင််းရေးဆာင််�ွက််သိုင်�်ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို

�ါဝါင််သိုင်�်သိုည်် �သိုု�ါ

နှင််င်ံတက်ာနှှင်�် �ု�ု�ူးရေး�ါင််းရေးဆာင််�ွက််သိုင်�်သိုည််

ရေး�းသိုင်�်သိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

အမြခုား

ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းအတွက််လအ�ရေးသိုာ အက်ူအည်ီအရေးထားာက််အ�ံ�ိးး

�ူးရေး�ါင််းရေးဆာင််�ွက််သိုင်�်သိုည််’ဟာ အစုအ�ွ

‘ခြားမ်းန်းမ်းာ်ငြိင်း�မ်း�ချုျမ်း�ကြောရှိ�လုပ််င်းန်း�စဥ်း ထူး�ကြောရှိာ�ကြောအာင်းခြားမ်းင်းရှိန်း

�စရေးမြ�ာက််�န်် �က််အသိုီးသိုီးက် တန််းအားရေး�းသိုင်�်သိုည်် ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းရေးဆွးရေးနှွး�ွ�ိးးတွင်် က်ားဝါင််ရေးစ�စ�ရေး�းသိုူအ �စ �ါဝါင််သိုင်�်သိုည်် ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းအတွက််

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 71-168 ISP Survey စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင်် ‘မြ�န််�ာပြီင်ု�်း ခုိ�်းရေး�းလ�င်န််းစဥ်် ထားုရေး�ာက််ရေးအာင််မြ�င််ရေးစ�န််အတွက်် တရုု တနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် နှင််င်ံတက်ာနှှင်�် �ု�

အားလံုးက် အ�ိးးဆံုး�ူဆကြားက်သိုည််။ PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၇၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၆၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၅၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ EAOs မ်းျး�၏ ၄၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၃၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၂၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် ထားုသိုုု်ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ထားူးမြခုားခုိက််တခုု�ှာ တရုု တနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် ပြီင်ု�်းခုိ�်း ရေး�းရေးဆွးရေးနှွး�ွ�ိးးတွင်် ကြားက်ားဝါင််ရေးစ�စ�ရေး�းသိုူအမြ�စ �ါဝါင််သိုင်�်ရေးကြားက်ာင််း နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၂၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် �ူဆခု�သိုည််က် ရေးတွ��ါသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� လံုး၀��ါဝါင််သိုင်�်�ါ အမြခုား �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် နှင််င်ံတက်ာနှှင်�် �ု� �ူးရေး�ါင််းရေးဆာင််�ွက််သိုင်�်သိုည်် ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းရေးဆွးရေးနှွး�ွ�ိးး

လအ�ရေးသိုာ အက်ူအည် အရေးထားာက််အ�ံ�ိးး ရေး�းသိုင်�်သိုည်် ၂% ၁၂% ၁၃% ၂% ၀% ၀% စစရေး�ါင််း ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၇% ၀% ၀% ၂% ၁၇% ၀% ၀% ၀% ၀% PDFs/LDFs ၀% ၀% ၂၀% ၁၃% ၀% ၀% ၀% EAOs ၅% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၄% ၁၁% ၁% ၁% ၀% ၀% ၈% ၃% ၀% ၀% ထားင််�ှားသို�ိးး ၁၈% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၄% ၉% ၉% ၀% ၀% ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၇

တနှ�ုင်းင်း� မ်းည်းသို�ုပ်ါဝါင်းသိုင်း််သိုန်းည်း�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ၁၅% ၁၅% ၉% ၁၈% ၂၀% ၁၀% ၁၆% ၅၆% ၃၉% ၇၃% ၄၇% ၆၈% ၅၅% ၂၉% ၂၉% မြ�န််�ာပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းလ�င်န််းစဉ််တွင်် တရုုတနှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�ုအရေး�်အမြ�င််

တရုု

မြ�ုမြ�င််ရေးမြ�ာင််းလ�ရေး�းက် ဦးးစားရေး�းရေးဆာင််�ွက််��ါ�ည််

�သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

‘ဒ်းမ်း�ု�ကြောရှိစးစန်းစထူး့န်း��ာ�ကြောရှိ�နှိင်း်် နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အင်း်စတး�ျ��ရှိိ င်း�မ်းျး� ခြားပ်�ခြားပ်င်းကြောခြားပ်ာင်း�လ�

နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အင်း်စတး�ျ��ရှိိ င်း�မ်းျး� ခြားပ်�ခြားပ်င်းကြောခြားပ်ာင်း�လ�ကြောရှိ��ု ဦး�စာ�ကြောပ်�ရှိမ်းည်း်’

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 72-168

ရေး�းခုန််း-၃၈ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘လ�်ရှိိ�ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းတ့င်း ငြိင်း�မ်း�ချုျမ်း�ကြောရှိ�ရှိရှိိ�ကြောရှိ�အတ့� ဦး�စာ�ကြောပ်�ကြောခြားေရှိိင်း�နှ�ုင်းမ်းည်း်် န်းည်း�လမ်း�နှိစချုု’က် �တမြ�ခု�ပြီ�ီး သိုရေး�ာထားားနှှင်�် အန်ီးစ�ဆံုးတည်သိုည်�် တခုုက်ုသိုာ ရေး�ွးခုိ�ရေးစခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၈ မြ�န််�ာနှင််င်ံ၌ ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�း��ှုရေး�းအတွက်် ဦးးစားရေး�းရေးမြ��င််းနှင််�ည်�် န်ည််းလ�်းနှှစသို� မြ�န််�ာနှင််င် ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�း��ှုရေး�းအတွက်် ဦးးစားရေး�းရေးမြ��င််း��ည်�် အခုိက််နှှစခုိက််က် ရေး�းထားားခု�ပြီ�ီး ရေး�ွးခုိ�ရေးစခု��ာ

ကြောရှိ��ု ဦး�စာ�ကြောပ်�ရှိမ်းည်း်’ဟာ ရေးမြ�ဆုသို ၈၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ‘စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�ေ ငြိေ��တ�ု�တ�မ်း��ု ဦး�စာ� ကြောပ်�ရှိမ်းည်း်’ဟာ ရေးမြ�ဆုသို ၁၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှု�ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် ‘ဒ်းမ်း�ု�ကြောရှိစးစန်းစထူး့န်း��ာ�ကြောရှိ�နှိင်း််

ဟာရေးသိုာ ရေးမြ�ဆု��ှာ ၁၀ ရှိာ ချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာ�ါသိုည််။ စီး�ွားရေး�း�ွံ ပြီ�ုုးတုုးတက််�န်် ဦးးစားရေး�းရေးဆာင််�ွက််��ါ�ည် အမြခုား ဒ�ုက်ရေး�စီစန်စထားန််းက်ားရေး�းနှှင်�်

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

နှင််င်ံရေး�းအင််စတက်ိ�း�င််း�ိးး

၁၃% ၁၄% ၇၀% ၈၀% ၁၀% ၂၀၂၃ ၂၀၂၂

စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ

ပြီ�ုုးတုုးတက််�န်် ဦးးစားရေး�းရေးဆာင််�ွက််�� ည် ဒ�ုက်ရေး�စီစန်စထားန််းက်ားရေး�းနှှင်�် နှင််င်ံရေး�းအင််စတက်ိ�း�င််း�ိးး �ုမြ�င််ရေးမြ�ာင််းလ�ရေး�းက် ဦးးစားရေး�းရေးဆာင််�ွက််�� ည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 73-168 ISP Survey

အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင်် ဒ�ုက်ရေး�စ

မြ�ုမြ�င််ရေးမြ�ာင််းလ�ရေး�းက် ဦးးစားရေး�းရေးမြ��င််း� �ည််ဟာ အစုအ�ွ��အ �ိးးစက် ရေးမြ�ဆုကြားက်သိုည််။ EAOs မ်းျး�အားလံုးက် ထားအတုင််း�ူဆခု�ကြားက်သိုည််။ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၉၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၉၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၈၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၆၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က်လည််း ထားအတုင််း ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်မြခုင််း မြ�စသိုည််။ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၄၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ‘စီး�ွားရေး�း�ွံ ပြီ�ုုးတုုးတက််�န််ဦးးစားရေး�း ရေးဆာင််�ွက််��ါ�ည််’ဟာ ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� ၁၄% ၄% ၂% စစရေး�ါင််း ၂% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၃% ၃% ၁၃% ၃% ၀% ၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၂၉% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၄% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၄၄% ၈% ၂% ၉% ၀% ၀% PDFs/LDFs ‘ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံ၌ ငြိင်း�မ်း�ချုျမ်း�ကြောရှိ�ရှိရှိိ�ကြောရှိ�အတ့� ဦး�စာ�ကြောပ်�ကြောခြားေရှိိင်း�နှ�ုင်းမ်းည်း်် န်းည်း�လမ်း�နှိစသို့ယူ်’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၈ စီး�ွားရေး�း�ွံ

�သိုု�ါ ၈၀% ၈၄% ၁၀၀% ၆၇% ၄၆% ၉၁% ၉၂%

တရုုတနှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�ုအရေး�်အမြ�င််

စန်စထားန််းက်ားရေး�းနှှင်�် နှင််င်ံရေး�းအင််စတက်ိ�း�င််း�ိးး

မြ�န််�ာပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းလ�င်န််းစဉ််တွင််

မြ�န််�ာတနှင််င်လံုးပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းက် ဦးးစားရေး�းရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ဆုသို

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 74-168

ရေး�းခုန််း-၃၉ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘အာဏာာသို�မ်း�မ်းုအလ့န်း ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံ၌ တရုုတနှ�ုင်းင်းံ၏ ငြိင်း�မ်း�ချုျမ်း�ကြောရှိ�အာ�ထူးတမ်းုနှိင်း််ပ်တသို�ငြိပ်း� သိုံု�သိုပ််ချုျ�်တချုျ��’ အား �တမြ�ခု�ပြီ�ီး သိုရေး�ာထားားနှှင်�်အတက််ဆင််ဆံုး တခုုက်ုသိုာ ရေး�ွးခုိ�ရေးစခု��ါသိုည််။

တရုု တနှင််င်ံ၏ အားထားတ�ုအရေး�် သိုရေး�ာထားား ၂၀၂၁ ခုုနှှစ အာဏာာသိုု�်း�ုအလွန်် မြ�န််�ာပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းအတွက်် တရုု တနှင််င်ံ၏ အားထားတ�ုနှှင်�်�တ သိုက််၍ ရေး�းမြ�န််းခု��ာတွင်် (မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််း) တရုု တ်အက်ိုုးစီး�ွား�ိးးတည််�ှုရေးသိုာ န်�ရေးမြ��ိးး တည််ပြီင်ု�်ရေး�းက်ုသိုာ ဦးးစားရေး�းရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၆၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ တရုု တ်အက်ိုုးစီး�ွားနှှင်�် ဆက််စ�ရေးန်ရေးသိုာ လက််န်က််က်င််အ�ွ�ိးး

၁၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� က်�ူဆ�ါသိုည််။

ကြောခြားချုာ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး �က််ဒ��ဒ�ုက်ရေး�စနှင််င်မြ�စလာရေး�းက် ဦးးစားရေး�းသိုည််ဟာ ရေးမြ�ဆုသို�ှာ တစရှိာချု�ုင်းနှုန်း�သိုာ�ှုသိုည််။ ရေး�ာ်မြ�ထားားရေးသိုာအခုိက််�ိးးက် တခုု�ှသိုရေး�ာ�တရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ��ု�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ဤ ရေး�းခုန််းက် �ခုုစစ်တ�်းရေးက်ာက််�ခုိ န််တွင်် အသိုစထားည်�်သိုင််းထားားမြခုင််းမြ�စသိုည််။ ၆၆% ၁၄% ၉% ၆% မြ�န််�ာတနှင််င်လံုး ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းက် ဦးးစားရေး�းသိုည်် �သိုု�ါ အထားက််တွင််ရေး�ာ်မြ�ထားားသိုည််�ိးးက် တခုု�ှသိုရေး�ာ�တ�ါ တရုုတ်အက်ိုုးစီး�ွား�ိးးတည််�ှုရေးသိုာ န်�ရေးမြ��ိးး၏ တည််ပြီင်ု�်ရေး�းက်ုသိုာ ဦးးစားရေး�းသိုည်် �က််ဒ��ဒ�ုက်ရေး�စနှင််င်ရေး�်ထားန််းရေး�းအား ဦးးစားရေး�းသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် တရုုတ်အက်ိုုးစီး�ွားနှှင်�်ဆက််စ�ရေးသိုာ လက််န်က််က်င််အ�ွ�ိးး အင််အားင်္ကြံက်ီးလာရေး�းက်ုသိုာ ဦးးစားရေး�းသိုည််

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၉ မြ�န််�ာပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းအတွက််

အင််အားင်္ကြံက်ီးလာရေး�းက် ဦးးစားရေး�းရေးကြားက်ာင််း

တရုုတ်အက်ိုုးစီး�ွား�ိးးတည််�ှုရေးသိုာ န်�ရေးမြ�တည််ပြီင်ု�်ရေး�းက် ဦးးစားရေး�းသိုည်် တနှင််င်လံုးပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းက် ဦးးစားရေး�းသိုည်် �က််ဒ��ဒ�ုက်ရေး�စနှင််င် ရေး�်ထားန််း�န််အတွက်် ဦးးစားရေး�းသိုည််

တရုုတ်အက်ိုုးစီး�ွားနှှင်�်ဆက််စ�ရေးသိုာ လက််န်က််က်င််အ�ွ�ိးး အင််အား င်္ကြံက်ီးလာရေး�းက်ုသိုာ ဦးးစားရေး�းသိုည််

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 75-168 ISP Survey

အမြခုား �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် အထားက််တွင််

တခုု� သိုရေး�ာ�တ�ါ

ရေး�ာ်မြ�ထားားသိုည််�ိးးက်

၆% ၁% ၀% ၂% ၂% စစရေး�ါင််း စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂% ၀% ၅% ၉% ၁၅% ၀% ၀% ၀% PDFs/LDFs ၀% ၇% ၀% ၀% ၀% ၀% EAOs အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂% ၂% ၀% ၁% ၀% ၀% ၁% ၀% ၀% ထားင််�ှားသို�ိးး ၅% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၀% ၀% ၀% ၅% ၄% ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၉ ‘ခြားမ်းန်းမ်းာ်ငြိင်း�မ်း�ချုျမ်း�ကြောရှိ�အတ့� တရုုတနှ�ုင်းင်းံ၏ အာ�ထူးတမ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ၁၄% ၅% ၀% ၀% ၁၃% ၂၅% ၅% ၉% ၁၀% ၁၈% ၀% ၁၂% ၅% ၅% ၁၉% စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင်် (မြ�န််�ာနှင််င် အတင််း) တရုု တ်အက်ိုုးစီး�ွား�ိးးတည််�ှုရေးသိုာ န်�ရေးမြ��ိးး တည််ပြီင်ု�်ရေး�းက်ုသိုာ ဦးးစားရေး�းသိုည််ဟာ အစုအ�ွအားလံုးက် အ�ိးးဆံုး�ူဆကြားက်သိုည််က် ရေးတွ�သိုည််။ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၈၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၈၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် EAOs မ်းျး�၏ ၈၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် ထားုသိုုု် ရေးမြ�ဆုခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၅၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၅၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ� အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၅၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က်လည််း ထားအတုင််းရေးမြ�ဆုကြားက်�ါသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� ၆၆% ၅၄% ၈၂% ၈၀% ၅၈% ၈၄% ၅၇% မြ�န််�ာပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းလ�င်န််းစဉ််တွင်် တရုုတနှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�ုအရေး�်အမြ�င််

ဆ�ုင်း ကြောခြားေရှိိင်း�ကြောရှိ�လုပ််င်းန်း�စဥ်းသိုည်း ထူး�ကြောရှိာ�မ်း

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 76-168

ရေး�းခုန််း-၄၀ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘ရု�ုဟုင်းဂ္ဂိုျးမ်းျး� ကြောန်းရှိပ််ခြားပ်န်းနှ�ုင်းကြောရှိ�အတ့� တရုုတနှ�ုင်းင်း� လုပ််ကြောဆာင်းကြောန်းသိုည်း်် ခြားမ်းန်းမ်းာ-�ဂ္ဂိုလာ�ကြောဒ််ရှိိ်-တရုုတ သိုံု�ပ့်င်း််

ရှိိ�၊ မ်းရှိိ��ု အဆင်း််သိုတမ်းိတကြောပ်�ရှိန်း်’ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ အဆင်�် ‘၁’သိုည်် ‘လံုးဝါ�ထားုရေး�ာက််�ါ’ မြ�စသိုည်် ‘၄’သိုည်် ‘အလွန််ထားုရေး�ာက််�ါသိုည််’ဟာ �ုင််းမြခုားသိုတ�တခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၀ ရုုဟာင််ဂ္ဂိုိး�ိးး ရေးန်��မြ�န််နှင််ရေး�း တရုု တနှင််င်ံ၏လ�င်န််းစဥ်် ထားုရေး�ာက််��ှု�ါသိုလား ရုုဟာင််ဂ္ဂိုိး�ိးး ရေးန်��မြ�န််နှင််ရေး�းအတွက်် တရုု တနှင််င်က် လ�ရေးဆာင််ရေးန်ရေးသိုာ မြ�န််�ာ-�ဂ္ဂိုလားရေးဒ�ှ်တရုု တ သိုံုး�င်�်ဆင််ရေးမြ��င််းရေး�း လ�င်န််းစဥ််သိုည်် ထားုရေး�ာက််��ှုရေးကြားက်ာင််း ၆၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရေးမြ�ဆု�ါ သိုည််။ လံုး၀�ထားုရေး�ာက််ရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ဆုသို ၁၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ ထားုရေး�ာက််ရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ဆုသို ရှိိစ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှုရေးသိုာ်လည််း လ�င်န််းစဉ််က်ု�သိုုသို ��ု�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�အထားု �ှုရေးန်�ါသိုည််။ ဤရေး�းခုန််းက် �ခုု စစ်တ�်းရေးက်ာက််�ခုိ န််တွင်် အသိုစထားည်�်သိုင််းထားားမြခုင််းမြ�စသိုည််။ ထားုရေး�ာက််�ါသိုည်် လံုးဝါ�ထားုရေး�ာက််�ါ �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �ထားုရေး�ာက််�ါ ၁၄% ၆၄% ၈% ၉% ၅%

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 77-168 ISP Survey လံုးဝါ�ထားုရေး�ာက််�ါ �ထားုရေး�ာက််�ါ ထားုရေး�ာက််�ါသိုည်် အလွန််ထားုရေး�ာက််�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁၄% ၀% ၅% ၉% စစရေး�ါင််း ၁၅% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၀% ၂% ၆% ၂၀% ၀% ၅% ၈% ၁၃% ၀% ၆% ၇% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၅% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၄% ၁၄% ၁၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၇% ၁၇% ၁၈% ၀% ၁၀% PDFs/LDFs ‘ရု�ုဟုင်းဂ္ဂိုျးမ်းျး� ကြောန်းရှိပ််ခြားပ်န်းနှ�ုင်းကြောရှိ� တရုုတနှ�ုင်းင်းံ၏လုပ််င်းန်း�စဥ်း ထူး�ကြောရှိာ�မ်းုရှိိ�ပ်ါသိုလာ�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၀ ၀% ၀% ၈% ၅% ၁၂% ၁၉% ၇% ၃% စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင်် တရုု တနှင််င် ၏ မြ�န််�ာ-�ဂ္ဂိုလားရေးဒ�ှ်-တရုု တ သိုံုး�င်�်ဆင််ရေးမြ��င််းရေး�းလ�င်န််းစဥ််သိုည်် �ထားုရေး�ာက််ရေးကြားက်ာင််း အစ အ�ွအားလံုးက် �ူဆခု�ကြားက်သိုည််။ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၈၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၈၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် EAOs မ်းျး�၏ ၈၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် ထားုသိုုု်ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၆၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၅၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၅၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် လည််း ထားအတုင််း�ူဆကြားက်�ါသိုည််။ ထားူးမြခုားခုိက််အရေးန်မြ�င်�် PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၃၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ‘ထားု ရေး�ာက််သိုည််’ဟာ ရေးမြ�ကြားက်ားခု�ကြားက်မြခုင််းမြ�စ�ါသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� �လဒ�ိးးက် နှုင််း�ှဉ််�ုင််းမြခုား�ာတွင်် ‘လံုးဝါ�ထားုရေး�ာက််�ါ’နှှင်�် ‘�ထားုရေး�ာက််�ါ’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘�ထားုရေး�ာက််�ါ’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း၊ ‘ထားုရေး�ာက်် �ါသိုည််’နှှင်�်

‘ထားုရေး�ာက််�ါသိုည််’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း တွက််ခုိက််�ါသိုည််။ ၆၄% ၆၂% ၆၇% ၄၈% ၅၄% ၃၆% ၇၄% ၃၆% မြ�န််�ာပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းလ�င်န််းစဉ််တွင်် တရုုတနှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�ုအရေး�်အမြ�င််

‘အလွန််ထားုရေး�ာက််�ါသိုည််’နှှစ��ရေး�ါင််းက်

နှ�ုင်းင်း ��ာ�ဝါင်းကြောဆာင်းရှိ့�ကြောပ်�ကြောန်းသိုည်း်် ကြောဆ့�ကြောနှ့�ပ့်မ်းျး�၏ သို�ကြောရှိာ�မ်းမ်းျး�နှိင်း််သို�ဆ�ုင်းသိုည်း်် အယူအဆကြောလ�ချုျ�်’

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 78-168

ရေး�းခုန််း-၄၁ � ၄၄ အထားုက် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘ရှိိမ်း�ခြားပ်ည်းန်းယူကြောခြားမ်းာ�ပ်�ုင်း�အကြောခြားချုစ�ု� တ�ုင်း�ရှိင်း�သိုာ�လ�န်း��ုင်း်အေမ်းျး�နှိင်း် စစကြော�ာင်းစးအ��ာ� တရုုတ

က် �တမြ�ခု�ပြီ�ီး တခုိက််ခုိင််းစ အရေး�် သိုရေး�ာတူ၊ �တ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ အဆင်�် ‘၁’သိုည်် ‘လံုးဝါ�ရေးက်ာင််း�ါ’မြ�စပြီ�ီး၊ ‘၄’သိုည်် ‘အလွန််ရေးက်ာင််း�ါသိုည််’ဟာ သိုတ�တခု�သိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၁ မ်းိ ၄၄ အထူး� ��်းရေးမြ�ာက်် EAOs �ိးးနှှင်�် စစရေးက်ာင််စီအကြားက်ား တရုု တနှင််င်က် ကြားက်ားဝါင််ရေးဆာင််�ွက််ရေးန်ရေးသိုာ ရေးဆွးရေးနှွး�ွ�ိးး၏ သိုက််ရေး�ာက််� n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၁ အာဏာာသိုု�်း�ုအလွန်် ရေး�်ရေး�ါက််လာရေးသိုာ နှင််င်ံရေး�းအင််အားစ�ိးးက် အားန်ည််းသိုွားရေးစသိုည်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၂ မြ�န််�ာနှင််င်ံ၌ ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�း��ှုလာ�န်် အရေးထားာက််အက်မြ�စရေးစသိုည်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၃ မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််း �ဋို�က်�ိးး �ု�ုဆုုး�ွားရေးစသိုည်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၄ ရေး�တ အ�စ်အခုတ��စ�ရေး�းက်ုသိုာ ဦးးတည််ရေးစသိုည်် ၅% ၁၄% ၂% ၄၃% ၅၂% ၄၀% ၃၄% ၂၆% ၄၃% ၆% ၁% ၄% ၆% ၃% ၇% ၆% ၄% ၄% ၂% ၄၀% ၄၃% ၄% ၇% ၄% လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် �သိုု�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 80-168

သိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁၄% ၁% ၄% ၃% စစရေး�ါင််း ၁၆% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁% ၁% ၁% ၁၆% ၂% ၄% ၅% ၁၃% ၀% ၇% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၅% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၉% ၅% ၅% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂% ၁၀% ၇% ၂၈% ၀% ၀% PDFs/LDFs ‘ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံ၌ ငြိင်း�မ်း�ချုျမ်း�ကြောရှိ�ရှိရှိိ�လာရှိန်း အကြောထူးာ�်အ�းခြားေစကြောစသိုည်း်’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၂ ၀% ၀% ၂၆% ၂၅% ၃၇% ၁၅% ၃၈% လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၂% ၄% ၄% ၇% စစရေး�ါင််း ၁% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၇% ၁% ၅% ၀% ၂% ၄% ၇% ၇% ၀% ၇% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၅% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၈% ၅% ၅% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၉% ၁၀% ၀% ၀% ၀% PDFs/LDFs ‘ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအတ့င်း� ပ်ဋိ�ပ်�မ်းျး� ပ်�ုမ်း�ုဆ�ု�ရှိ့ာ�ကြောစသိုည်း်’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၃ ၅% ၁၈% ၃၁% ၂၂% ၄၀% ၂၃% ၂၉% ၃၃% ၃၆% ‘ကြောရှိတ�ု အပ်စ်အချုတရှိပ််စ�ကြောရှိ��ုသိုာ ဦး�တည်းကြောစသိုည်း်’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၄ လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၂% ၄% ၄% ၇% စစရေး�ါင််း ၁% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၇% ၁% ၅% ၀% ၂% ၄% ၇% ၇% ၀% ၇% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၅% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၈% ၅% ၅% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၉% ၁၀% ၀% ၀% ၀% PDFs/LDFs ၅% ၁၈% ၃၁% ၂၂% ၄၀% ၂၃% ၂၉% ၃၃% ၃၆% ၅၂% ၄၈% ၄၀% ၃၉% ၆၆% ၃၆% ၄၃% ၄၀% ၃၆% ၅၆% ၅၃% ၅၄% ၄၆% ၄၃% ၆၃% ၄၈% ၅၆% ၅၃% ၅၄% ၄၆% ၄၃% ၆၃% ၄၈%

လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ

ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံနှိင်း်် တရုု တနှ�ုင်းင်းံအ��ာ� စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အရှိ ဆ�ဆကြောရှိ�အကြောပ််အခြားမ်းင်း

ISP

PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 82-168

ရေး�းခုန််း-၄၅ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံ၏ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�ရှိင်း�နှိး�ခြားမ်းု�ပ််နှိံမ်းမ်းျး�� ခြားမ်းန်းမ်းာခြားပ်ည်းသိုးလးထူးုအကြောပ်် မ်းည်းသိုည်း််အတ�ုင်း�အတာအထူး� အ�ျ��ရှိိ� သိုန်းည်း�’ဆုသိုည််က် အဆင်�်သိုတ�တရေး�း�န်် ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ အဆင်�် ‘၁’သိုည်် ‘လံုးဝါအက်ိုုး��ှု�ါ’မြ�စပြီ�ီး၊ ‘၄’သိုည်် ‘အလွန််အက်ိုုး�ှု သိုည််’ဟာ �ုင််းမြခုားသိုတ�တခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၅ တရုု တနှင််င်ံ၏ စီး�ွားရေး�း�င််းနှှီးမြ�ုု�နှှံ��ိးးက် မြ�န််�ာမြ�ည််သိုလထားုအတွက်် �ည််�ှအက်ိုုး�ှုသိုန်ည််း မြ�န််�ာနှင််င်တွင််�ှုရေးသိုာ

တနှင််င်ံ၏ စီး�ွားရေး�း�င််းနှှီးမြ�ုု�နှှံ��ိးးက် မြ�န််�ာမြ�ည််သို�ိးးအရေး�် အက်ိုုး�ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၅၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှု�ါသိုည််။ အက်ိုုး��ှုရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ဆုသို ၃၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး လံုး၀အက်ိုုး��ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၁၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှု�ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် င်္ကြံက်ီး�ားရေးသိုာအရေးမြ�ာင််းအလ��ှု�ါ။ အက်ိုုး��ှုရေးကြားက်ာင််းထားင််သို နှိစရှိာချု�ုင်းနှုန်း� ရေးလိးန်ည််းသိုွားရေးသိုာ်လည််း လံုး၀အက်ိုုး��ှုရေးကြားက်ာင််းထားင််သို ကြောလ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာသိုည််။ ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ အက်ိုုး��ှု�ါ �သိုု�ါ လံုးဝါအက်ိုုး��ှု�ါ အလွန််အက်ိုုး�ှုသိုည်် အက်ိုုး�ှုသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၁၀% ၃၄% ၅၁% ၆% ၃၆% ၅၀% ၃%

CHINA STUDIES

ISP Survey

တရုု

စီး�ွားရေး�း�င််းနှှီးမြ�ုု�နှှံ��ိးးသိုည််

‘အလွန််အက်ိုုး�ှုသိုည််’နှှစ��ရေး�ါင််းက်

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 83-168 ISP Survey မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�် တရုုတနှင််င်ံအကြားက်ား စီး�ွားရေး�းအ� ဆက််ဆံရေး�းအရေး�်အမြ�င်် အလွန််အက်ိုုး�ှုသိုည်် လံုးဝါအက်ိုုး��ှု�ါ အက်ိုုး��ှု�ါ အက်ိုုး�ှုသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁၀% ၃၄% ၂% ၂% ၁% စစရေး�ါင််း ၂၀% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၀% ၂% ၀% ၃၀% ၇% ၂၅% ၀% ၁% ၃% ၀% ၄၀% ၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% ၂၄% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၀% ၄% ၀% ၁၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၇% ၃% ၀% ၀% ၃၆% ၀% ၉% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၅ ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံ၏ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�ရှိင်း�နှိး�ခြားမ်းု�ပ််နှိံမ်းမ်းျး�� ခြားမ်းန်းမ်းာလးထူးုအတ့� အ�ျ��ရှိိ� မ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင်် တရုု တနှင််င်ံ၏

မြ�န််�ာနှင််င်ံအတွက်် ‘အက်ိုုး��ှု’ဟာ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၆၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် အ�ိးးဆံုးရုုမြ�င််ခု�သိုည််။ EAOs မ်းျး�၏ ၆၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း အက်ိုုး��ှုဟာ ရုုမြ�င််�ါ သိုည််။ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၈၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်� ‘အက်ိုုး�ှု�ါသိုည််’ဟာ အ�ိးးဆံုးရေးမြ�ကြားက်ားခု� သိုည််။ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၇၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း ‘အက်ိုုး�ှုသိုည််’ဟာ ရုုမြ�င််ကြားက်သိုည််။ ထားုု်အတ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၆၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၅၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း အက်ိုုး�ှု ရေးကြားက်ာင််း ရုုမြ�င််ကြားက်သိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� �လဒ�ိးးက် နှုင််း�ှဉ််�ုင််းမြခုား�ာတွင်် ‘လံုးဝါအက်ိုုး��ှု�ါ’နှှင်�် ‘အက်ိုုး��ှု�ါ’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘အက်ိုုး��ှု�ါ’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း၊ ‘အက်ိုုး�ှုသိုည််’နှှင်�်

‘အက်ိုုး�ှုသိုည််’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း တွက််ခုိက််�ါသိုည််။ ၄၈% ၆၀% ၅၁% ၆၄% ၆၇% ၈၀% ၅၅%

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 84-168

ရေး�းခုန််း-၄၆ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းသိုည်း ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအတ့� အကြို�း�မ်းာ�ဆံု�စး�ပ့်ာ�ေ� ခြားေစကြောန်းသိုည်း််အကြောပ်် သိုကြော�ာထူးာ�’က် ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််း မြ�စသိုည််။ ‘စုုး�ု�်စ�ာမြ�စသိုည််’နှှင်�် ‘င်္ကြံက်ုဆစ�ာမြ�စသိုည််’ဟာရေးသိုာ ရေး�ွးခုိ�်စ�ာရေး�းထားားပြီ�ီး တခုုအား ရေး�ွးခုိ�ရေးစခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၆ တရုု တနှင််င်သိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်ံအတွက်် အင်္ကြံက်ီး�ားဆံုးစီး�ွား�က််မြ�စရေးန်မြခုင််းက် �ည််သိုုု် သိုရေး�ာထားားသိုန်ည််း တရုု တနှင််င်သိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်ံအတွက်် အင်္ကြံက်ီး�ားဆံုးစီး�ွား�က်် မြ�စရေးန်မြခုင််းက် စုုး�ု�်စ�ာဟာထားင််မြ�င်် သို ၆၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး င်္ကြံက်ုဆစ�ာဟာထားင််မြ�င််သို ၃၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် ရေးမြ�ာင််းလ��ုတခုိုု�ှုခု�သိုည််။ စုုး�ု� စ�ာဟာထားင််မြ�င််သို ကြောခြားချုာ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာပြီ�ီး င်္ကြံက်ုဆစ�ာဟာထားင််မြ�င််သို�ှာလည််း င်းါ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� � �ိးးလာသိုည််။ ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ င်္ကြံက်ုဆစ�ာမြ�စသိုည်် စုုး�ု�်စ�ာမြ�စသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၆၄% ၃၁% ၄% ၅၈% ၂၆% ၉% ၇%

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 85-168 ISP Survey စုုး�ု�်စ�ာမြ�စသိုည်် င်္ကြံက်ုဆစ�ာမြ�စသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၆၄% ၃၁% ၁% ၄% စစရေး�ါင််း ၉၂% ၇% ၀% ၁% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၆၁% ၃၀% ၂% ၇% ၆၇% ၂၇% ၀% ၆% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၃၃% ၆၂% ၅% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၇% ၇၈% ၀% ၅% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅၅% ၃၆% ၀% ၉% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၆ ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းသိုည်း ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအတ့� အကြို�း�မ်းာ�ဆံု�စး�ပ့်ာ�ေ� ခြားေစကြောန်းမ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး�

အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင်် အရှိပ််�� အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၉၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် စုုး�ု�်စ�ာဟာ အ�ိးးဆံုး�ူဆခု�ကြားက်သိုည််။ EAOs မ်းျး�၏ ၆၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၆၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၅၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က်လည််း စုုး�ု� စ�ာဟာ �ူဆ�ါသိုည််။ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၇၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်� င်္ကြံက်ုဆစ�ာဟာ အ�ိးးဆံုး ရေးမြ� ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၆၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း င်္ကြံက်ုဆစ�ာဟာ ရေးမြ�ဆုကြားက်�ါသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�် တရုုတနှင််င်ံအကြားက်ား စီး�ွားရေး�းအ� ဆက််ဆံရေး�းအရေး�်အမြ�င််

စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 86-168

ရေး�းခုန််း-၄၇ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘မ်းည်းသိုည်း််နှိစ�ာလအပ်�ုင်း�အခြားချုာ�တ့င်း တရုုတ်နှိင်း်် ခြားမ်းန်းမ်းာအ��ာ� စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အရှိ ဆ�ဆကြောရှိ�အကြောခြားချုအကြောန်း ပ်�ုငြိပ်း� ကြော�ာင်း�မ်း့န်းလာမ်းည်းန်းည်း�’ဟာ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ထားုု်ရေးန်ာက်် နှှစက်ာလအ�ုင််းအမြခုားတခုိုုက် �တမြ�ခု�ပြီ�ီး ထားအထား��ှတခုုက် ရေး�ွးခုိ�ရေးစခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၇ တရုု တနှင််င်ံနှှင်�် မြ�န််�ာနှင််င်ံအကြားက်ား �ည််သိုည်�်အခုိ န််တွင်် စီး�ွားရေး�းအ� ဆက််ဆ�ုအရေးမြခုအရေးန် �ုရေးက်ာင််းလာ�ည််န်ည််း တရုု တနှင််င်ံနှှင်�် မြ�န််�ာနှင််င်ံအကြားက်ား စီး�ွားရေး�းအ� ဆက််ဆံရေး�းအရေးမြခုအရေးန်သိုည်် ရေးန်ာက််သိုံုးနှှစ အလွန််(၂၀၂၆ ခုုနှှစ်)ရေး�ာက််� �ု�ုရေးက်ာင််း�ွန််လာ�ည််ဟာ ရေးမြ�ဆုသို�ိးး၏ ၃၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရုုမြ�င််�ါ သိုည််။ ရေးမြ�ဆုသို ၃၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်� ရေးက်ာင််းလာ�ည်�်အရေးန်အထားား��ှုရေးကြားက်ာင််း �ူဆ�ါသိုည််။ ‘သိုံု�နှိစ အတ့င်း�’ ရေးက်ာင််းလာ�ည််ဟာရေးမြ�ဆုသို ၁၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး ‘နှိစ်နှိစ်အတ့င်း�’ မြ�န််ရေးက်ာင််း�ည််ဟာ ရေးမြ�ဆ သို ကြောလ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ‘တနှိစ်အတ့င်း�’ဟာရေးမြ�ဆုသို�ှာ အန်ည််းဆံုးမြ�စပြီ�ီး နှိစရှိာချု�ုင်းနှုန်း�သိုာ�ှု�ါ သိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်းတွင််လည််း �ခုုရေး�းခုန််းက် ထားည်�်သိုင််းရေး�းမြ�န််းခု�သိုည််။ ထား အခုိ န််က် �ုရေးက်ာင််းလာ�ည်�် နှှစက်ာလအ�ုင််းအမြခုားက် ခုန််� န််း��သို အ�ိးးဆံုး�ှုခု�ပြီ�ီး ‘မ်းသို�ပ်ါ’ဟာ ရေးမြ�ဆုသို ၂၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�အထားု �ှုခု�သိုည််။ ၂% ၁၀% ၃၃% ၅% ၄% ၃၇% ၉% နှှစ်နှှစ်အတင််း �သိုု�ါ တနှှစ်အတင််း ရေးက်ာင််းလာ�ည်�်အရေးန်အထားား ��ှု�ါ သိုံုးနှှစ်အတင််း သိုံုးနှှစရေးန်ာက််�ုင််း ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 87-168 ISP Survey �သိုု�ါ သိုံုးနှှစ်အတင််း သိုံုးနှှစရေးန်ာက််�ုင််း ရေးက်ာင််းလာ�ည်�် အရေးန်အထားား��ှု�ါ တနှှစ်အတင််း နှှစ်နှှစ်အတင််း ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၅% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၄% ၉% ၅% ၅% ၀% ၁၃% ၇% ၂၃% ၃% ၂% ၉% ၅% ၃၃% စစရေး�ါင််း ၄% ၅% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၁၀% ၁၅% ၇% ၀% ၁၀% ၀% ၁၈% PDFs/LDFs ၉% ၀% ၂၀% ၁၃% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% ၃% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၃၀% ၆% ၂% ၃% ၁၀% ၁၀% ၁၀% ၁၇% ၁၈% ၂၀% ၅% ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၇ ‘ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံနှိင်း် တရုု

ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင်် နှ�ုင်းင်းကြောရှိ� အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၅၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၄၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၄၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� နှှင်�် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၄၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် ရေးန်ာင််သိုံုးနှှစ်အလွန်် (၂၀၂၆ ခုုနှှစ်) ရေး�ာက််� မြ�န််ရေးက်ာင််း�ွန််လာ�ည််ဟာ �ူဆခု�ကြားက်သိုည််။ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၅၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် EAOs မ်းျး�၏ ၄၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်� မြ�န််ရေးက်ာင််းလာ�ည်�် အရေးန်အထားား��ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု��ါသိုည််။ ထားူးမြခုား ခုိက််အရေးန်မြ�င်�် EAOs မ်းျး�၊ PDFs/LDFs မ်းျး�နှှင်�် ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�ထား�တွင်် တဦးးက်�ှ တနှှစ်အတင််း မြ�န်် ရေးက်ာင််းနှင််�ည််ဟာ ထားင််ရေးကြားက်းရေး�း� ��ှုခု�ရေး�။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� ၅၂% ၄၄% ၃၇% ၄၁% ၄၅% ၄၇% ၅၁% မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�် တရုုတနှင််င်ံအကြားက်ား စီး�ွားရေး�းအ� ဆက််ဆံရေး�းအရေး�်အမြ�င််

တနှ�ုင်းင်းံအ��ာ� စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အရှိဆ�ဆမ်း ပ်�ုကြော�ာင်း�လာမ်းည်း် နှိစ�ာလအပ်�ုင်း�အခြားချုာ�’ အကြောပ််

အလွန််န်ည််းသိုွားသိုည်် အ�င််အတုင််း

သို့ယူကြောရှိ�မ်းျး� တ�ု�ခြားမ်းုင်း််ခြားချုင်း�၊ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�စကြို�ံစးမ်း��န်း�မ်းျး�

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 88-168

ရေး�းခုန််း-၄၈ � ၅၃ အထားု ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘��ုဗစ်အလ့န်း ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံ၏ မ်းဟုာအေ့င်း််’ ဟုု ကြောချု်ကြောသိုာ န်းယူ်စပ််ဂ္ဂို�တမ်းျး�ခြားပ်န်းေ့င်း််ခြားချုင်း�၊ ရှိင်း�နှိး�ခြားမ်းု�ပ််နှိံမ်းုနှိင်း်် �န်း

အကြော�ာင်း်အထူးည်းကြောော်ရှိန်း အရှိိ�န်းခြားမ်းုင်း််ခြားချုင်း� စသိုည်း််လုပ််ကြောဆာင်းချုျ�တ�ုသိုည်း ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံ၏ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ��ဏ္ဍတချုျ��အ ကြောပ်် မ်းည်းမ်းှအတ�ုင်း�အတာအထူး� သို�ကြောရှိာ�ကြောန်းကြော��ာင်း� အဆင်း််တချုသိုတမ်းိတကြောပ်�ပ်ါ’ဟာ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ အဆင်�် ‘၁’ သိုည်် ‘အလွန််န်ည််းသိုွားသိုည််’မြ�စပြီ�ီး၊ ‘၅’သိုည်် ‘အလွန််�ိးးလာသိုည််’ဟာ �ုင််းမြခုားသိုတ�တခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၈ မ်းိ ၅၃ အထူး� က်ုဗျူစ်-၁၉ အလွန်် တရုု တနှင််င်ံ၏ �ဟာာအ�င်�်နှှင်�် မြ�န််�ာစီး�ွားရေး�းအရေး�် သိုက််ရေး�ာက််�

အလွန််�ိးးလာသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

အန်ည််းင်��ု�ိးးလာသိုည်် �သိုု�ါ

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၈၊ �င််းနှှီးမြ�ုု�နှှံ�ုအရေး�် သိုက််ရေး�ာက််�

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၉၊ က်ုန််သို��ုအရေး�် သိုက််ရေး�ာက််�

ISP Survey

အန်ည််းင်�န်ည််းသိုွားသိုည််

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅၀၊ အလ�်အက်င််��ှု�ုအရေး�် သိုက််ရေး�ာက််�

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅၁၊ ခု�ီးသိုွားလ�င်န််းအရေး�် သိုက််ရေး�ာက််� n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅၂၊ န်�်စ�မြ�တရေးက်ိး်�ခုင််း�ိးးအရေး�် သိုက််ရေး�ာက််� n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅၃၊ တ�ား�ဝါင််က်ုန််သို��ုအရေး�် သိုက််ရေး�ာက််� ၇% ၃၃% ၂၄% ၂၆% ၄% ၆% ၁၀% ၄၂% ၁၆% ၂၃% ၄% ၅% ၁၉% ၄၃% ၁၉% ၁၃% ၅% ၃၂% ၄၂% ၁၀% ၉% ၅% ၆% ၈% ၁၃% ၃၆% ၂၇% ၉% ၈% ၂၀% ၃၄% ၂၉% ၇%

ISP Survey

အလွန််န်ည််းသိုွားသိုည််

အန်ည််းင်�န်ည််းသိုွားသိုည်် အ�င််အတုင််း

အန်ည််းင်��ု�ိးးလာသိုည််

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 90-168

�သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် အလွန််�ိးးလာသိုည်် ၇% ၂၆% ၀% ၄% စစရေး�ါင််း ၉% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂၈% ၀% ၉% ၁၀% ၂၈% ၂% ၂% ၇% ၁၃% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၅% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၅% ၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၄% ၀% ၀% ၀% ၀% ၀% PDFs/LDFs ‘ရှိင်း�နှိး�ခြားမ်းု�ပ််နှိံမ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၈ ၁၉% ၂၇% ၂၄% ၁၆% ၂၀% ၂၆% ၂၄% ၆% ၄% ၈% ၇% ၄% ၃% ၁၀% ၃၃% ၃၄% ၄၀% ၅၁% ၂၄% ၁၈% ၄၃% ၃၃% ၄၅% အလွန််န်ည််းသိုွားသိုည်် အန်ည််းင်�န်ည််းသိုွားသိုည်် အ�င််အတုင််း အန်ည််းင်��ု�ိးးလာသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် အလွန််�ိးးလာသိုည်် ၁၀% ၂၃% ၀% ၄% စစရေး�ါင််း ၁၁% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂၉% ၀% ၈% ၁၀% ၂၁% ၁% ၂% ၇% ၁၃% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၅% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၀% ၇% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၂% ၀% ၀% ၁၈% ၀% ၀% PDFs/LDFs ‘�န်းသို့ယူမ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၄၉ ၂၉% ၂၇% ၁၆% ၁၈% ၁၇% ၁၂% ၃၃% ၅% ၂% ၁၀% ၇% ၄% ၃% ၁၀% ၄၂% ၃၈% ၅၃% ၆၁% ၃၈% ၉% ၂၉% ၂၀% ၃၆% အလွန််န်ည််းသိုွားသိုည်် အန်ည််းင်�န်ည််းသိုွားသိုည်် အ�င််အတုင််း အန်ည််းင်��ု�ိးးလာသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် အလွန််�ိးးလာသိုည်် ၁၉% ၁၃% ၀% ၁% စစရေး�ါင််း ၂၅% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁၅% ၀% ၁% ၂၁% ၁၆% ၃% ၀% ၇% ၇% ၀% ၇% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၁၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၀% ၁၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၀% ၀% ၀% ၁၈% ၀% ၀% PDFs/LDFs ‘အလုပ််အ��ုင်းရှိရှိိ�မ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅၀ ၁၀% ၀% ၁၉% ၁၈% ၂၀% ၁၄% ၂၉% ၅% ၄% ၈% ၇% ၈% ၁% ၀% ၄၃% ၃၄% ၆၀% ၅၉% ၄၁% ၂၇% ၄၃% ၁၂% ၅၅%

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 91-168 ISP Survey

အန်ည််းင်�န်ည််းသိုွားသိုည်် အ�င််အတုင််း အန်ည််းင်��ု�ိးးလာသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် အလွန််�ိးးလာသိုည်် ၃၂% ၉% ၁% ၁% စစရေး�ါင််း ၃၃% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၇% ၀% ၁% ၃၉% ၁၁% ၂% ၀% ၂၀% ၇% ၆% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၁၄% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၅% ၃၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၇% ၀% ၀% ၄၆% ၀% ၀% PDFs/LDFs ‘ချုရှိး�သို့ာ�လုပ််င်းန်း�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅၁ ၁၉% ၀% ၁၀% ၇% ၅% ၁၃% ၄၈% ၅% ၄% ၈% ၇% ၄% ၂% ၀% ၄၂% ၃၃% ၆၀% ၅၄% ၄၂% ၂၇% ၁၀% ၀% ၂၇% အလွန််န်ည််းသိုွားသိုည်် အန်ည််းင်�န်ည််းသိုွားသိုည်် အ�င််အတုင််း အန်ည််းင်��ု�ိးးလာသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် အလွန််�ိးးလာသိုည်် ၆% ၃၆% ၁% ၂၇% စစရေး�ါင််း ၇% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၃၆% ၀% ၃၁% ၃% ၃၃% ၂% ၃၆% ၇% ၇၃% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၅% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၁၉% ၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၃၄% ၃% ၂၀% ၁၈% ၀% ၂၇% PDFs/LDFs ‘န်းယူ်စပ််ခြားေတကြော�ျး်မ်းချုင်း�မ်းျး�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅၂ ၃၃% ၉% ၁၃% ၁၀% ၁၇% ၁၃% ၁၉% ၉% ၄% ၈% ၇% ၁၉% ၁၇% ၁၀% ၈% ၈% ၀% ၇% ၉% ၃၆% ၅% ၁၃% ၀% အလွန််န်ည််းသိုွားသိုည်် အန်ည််းင်�န်ည််းသိုွားသိုည်် အ�င််အတုင််း အန်ည််းင်��ု�ိးးလာသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် အလွန််�ိးးလာသိုည်် ၁% ၃၄% ၁% ၂၉% စစရေး�ါင််း ၂% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၃၃% ၀% ၄၁% ၀% ၃၁% ၁% ၃၀% ၀% ၃၃% ၀% ၇% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၁၄% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၃၂% ၂% ၁၂% ၀% ၀% ၃၆% PDFs/LDFs ‘တရှိာ�မ်းဝါင်း�န်းသို့ယူမ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅၃ ၅၂% ၄၅% ၂၀% ၂၀% ၃၂% ၁၆% ၁၀% ၇% ၂% ၁၀% ၁၃% ၁၀% ၇% ၁၀% ၈% ၈% ၀% ၁၅% ၆% ၀% ၁၄% ၄၇% ၉% မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�် တရုုတနှင််င်ံအကြားက်ား စီး�ွားရေး�းအ� ဆက််ဆံရေး�းအရေး�်အမြ�င််

အလွန််န်ည််းသိုွားသိုည််

(CMEC)

တရုု တ်-ခြားမ်းန်းမ်းာ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�စကြို�ံစးမ်း��န်း�

အကြောပ််အခြားမ်းင်း

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 93-168 ISP

တရုုတ်-မြ�န််�ာ စီး�ွားရေး�းစင်္ကြံက်စ�က်ုန််း (CMEC) အရေး�်အမြ�င်် ရေး�းခုန််း-၅၄ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတ်-ခြားမ်းန်းမ်းာ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�စကြို�ံစးမ်း��န်း�သိုည်း နှိစနှ�ုင်းင်းံစလံု�အတ့� ည်းးတးည်းးမ်းှအ�ျ��ရှိိ� မ်းည်း်် စးမ်း��န်း�၊ သို�ုမ်းဟုုတ တရုုတနှ�ုင်းင်း��ု ပ်�ုငြိပ်း�အ�ျ��ရှိိ� ကြောစသိုည်း်၊ သို�ုမ်းဟုုတ ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်း��ု ပ်�ုငြိပ်း�အ�ျ�� ခြားေစကြောစသိုည်း်၊ မ်းည်းသို�ုထူးင်းခြားမ်းင်းသိုန်းည်း�’ဟာ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅၄ CMEC သိုည်် �ည််သိုူ�အတွက်် �အက်ိုုး�ှုရေးစသိုန်ည််း တရုု တ်-မြ�န််�ာ စီး�ွားရေး�းစင်္ကြံက်စ�က်ုန််း (CMEC) သိုည်် တရုု တနှင််င်ံအတွက်် �၍အက်ိုုး�ှုရေးစရေးကြားက်ာင််း အ�ိးးဆံုး�ူဆကြားက်ပြီ�ီး ရေးမြ�ဆုသိုအားလံုး၏ ၈၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှု�ါသိုည််။ ‘နှိစနှ�ုင်းင်းံစလံု�အတ့� ည်းးတး ည်းးမ်းှအ�ျ��ရှိိ� ပ်ါသိုည်း်’ဟာ ရေးမြ�ကြားက်ားသို ၁၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး မြ�န််�ာနှင််င်က် �၍အက်ိုုးမြ�စရေးစရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို တစရှိာချု�ုင်းနှုန်း�သိုာ �ှု�ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�်နှုင််း�ှဥ််�ါက် က်ွာဟာခုိက််�င်္ကြံက်ီး�ားခု�ရေး�။ တရုု တ နှင််င်ံအတွက်် �၍အက်ိုုး�ှုရေးစရေးကြားက်ာင််းထားင််မြ�င််သို သိုံု�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� ရေးလိးက်ိသိုွားပြီ�ီး နှှစနှင််င်လံုးအတွက်် အက်ိုုး�ှုရေးစရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�သို ကြောလ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာ�ါသိုည််။ ၁၆% ၁၂% ၈၃% ၈၀% ၁% နှှစနှင််င်လံုးအတွက်် ည်တည်�ှအက်ိုုး�ှု�ါသိုည်် တရုုတနှင််င်က် �ုပြီ�ီးအက်ိုုး�ှုရေးစသိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်က် �ုပြီ�ီးအက်ိုုးမြ�စရေးစသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၂၀၂၃ ၂၀၂၂

Survey

ISP CHINA

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 94-168 ISP Survey စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးအား နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာ တရုု တနှင််င်က် �ုပြီ�ီးအက်ိုုး�ှုရေးစရေးကြားက်ာင််း

ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ ထားူးမြခုားခုိက််အရေးန်မြ�င်�် PDFs/ LDFs မ်းျး�၏ ရှိာနှုန်း�ခြားပ်ည်း််က် ထားအတုင််း�ူဆ�ါသိုည််။ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၉၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ EAOs မ်းျး�၏ ၉၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၇၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က်လည််း ထားုသိုုု်ရေးမြ�ကြားက်ားခု�ကြားက် သိုည််။ နှှစ်ဦးးနှှစ�က်် ည်တည်�ှအက်ိုုး�ှုသိုည််ဟာ ရေးမြ�ဆု�ာတွင်် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၄၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၃၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် �ူဆခု�ကြားက်�ါသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� နှှစနှင််င်လံုးအတွက်် ည်တည်�ှ အက်ိုုး�ှု�ါသိုည်် တရုုတနှင််င်က် �ုပြီ�ီးအက်ိုုး�ှုရေးစသိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်က် �ုပြီ�ီးအက်ိုုးမြ�စရေးစသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၁၆% ၁% ၂% ၁% စစရေး�ါင််း ၄% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁% ၀% ၁% ၁၈% ၀% ၃% ၅% ၇% ၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၃၃% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၀% ၅% ၄၁% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၃% ၀% ၀% ၀% ၀% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅၄ ‘တရုုတ်-ခြားမ်းန်းမ်းာ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�စကြို�ံစးမ်း��န်း�မ်းျး�၏ အ�ျ��ရှိိ� မ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ၈၀% ၉၄% ၇၄% ၉၃% ၅၇% ၅၆% ၁၀၀%

STUDIES PROGRAM

အသိုုက််အဝါန််းအားလံုးက်

အကြောရှိ�ပ်ါကြောသိုာကြောန်းရှိာမ်းျး�အာ� ထူး�န်း�ချုျ�ပ််ရှိန်း်’

လှမ်း�မ်း�ု�သို�ကြောရှိာ�မ်း ခြားေန်း�်��နှ�ုင်းရှိန်း်’ ဟာ �ူဆသို�ှာ ၁၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 95-168 ISP Survey ရေး�းခုန််း-၅၅ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတ်-ခြားမ်းန်းမ်းာ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�စကြို�ံစးမ်း��န်း�၏ ရှိည်းရှိ့ယူချုျ�်အကြောပ်် သိုကြော�ာထူးာ�အခြားမ်းင်း်’က် ရေးမြ�ာ�န်် ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စ သိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅၅ CMEC ၏ �ည််��ခုိက််အရေး�် သိုရေး�ာထားားအမြ�င်် တရုု တ်-မြ�န််�ာ စီး�ွားရေး�းစင်္ကြံက်စ�က်ုန််း (CMEC) သိုည််

‘ပ်ထူးဝါးနှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အရှိ မ်းဟုာဗျ�ဟုာ�ျငြိပ်း�

ဟာ ရေးမြ�ဆုသို ၅၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ‘တရုု တနှ�ုင်းင်းံ၏ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အ�ျ��အ ခြားမ်းတရှိရှိိ�ကြောစရှိန်း်’ ဟာ �ူဆသို ၂၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး ‘ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံနှိင်း် ကြောဒ်သိုတ့င်း�နှ�ုင်းင်း မ်းျး�အကြောပ်် ဩဇာာ

�ှု�ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် တရုု တ်-မြ�န််�ာစီး�ွားရေး�းစင်္ကြံက်စ� က်ုန််းသိုည်် တရုု တနှင််င်ံ၏ စီး�ွားရေး�းအက်ိုုးအမြ�တ�ှုရေးစ�န်် အရေးမြခုခုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၁၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာသိုည််။ �ထားဝါနှင််င်ံရေး�းအ� �ဟာာဗျူိ�ဟာာက်ိ အရေး�း�ါရေးသိုာရေးန်�ာ�ိးးက် ထားုန််းခုို�နှင််�န်် �ည််��ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ကြောခြားချုာ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� ရေးလိးန်ည််းသိုွားသိုည််။ မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�် ရေးဒသိုတင််းနှင််င် �ိးးအရေး�် ဩဇာာ မြ�န််ကြားက် က််နှင််�န််�ည််��ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို နှိစရှိာချု�ုင်းနှုန်း� ရေးလိးန်ည််းသိုွားသိုည််။ ၁၅% ၂၅% ၁၂% ၁၄% တရုုတနှင််င်ံ၏ စီး�ွားရေး�းအက်ိုုးအမြ�တ ��ှုရေးစ�န်် မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�် ရေးဒသိုတင််းနှင််င်�ိးးအရေး�် ဩဇာာ လဲ�်း�ုုးသိုက််ရေး�ာက််� မြ�န််ကြားက်က််နှင််�န်် �ထားဝါနှင််င်ံရေး�းအ� �ဟာာဗျူိ�ဟာာက်ိ အရေး�း�ါရေးသိုာရေးန်�ာ�ိးးက် ထားုန််းခုို�နှင််�န်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၆၅% ၅၉% ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ တရုုတ်-မြ�န််�ာ စီး�ွားရေး�းစင်္ကြံက်စ�က်ုန််း (CMEC) အရေး�်အမြ�င််

ISP Survey

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 96-168

တရုုတနှင််င်ံ၏ စီး�ွားရေး�း အက်ိုုးအမြ�တ ��ှုရေးစ�န်် မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�် ရေးဒသိုတင််း နှင််င်�ိးးအရေး�် ဩဇာာလဲ�်း�ုုး သိုက််ရေး�ာက််� �န််ကြားက်က််နှင််�န်် �ထားဝါနှင််င်ံရေး�းအ� �ဟာာဗျူိ�ဟာာက်ိ အရေး�း� ရေးသိုာရေးန်�ာ�ိးးက် ထားုန််းခုို�နှင််�န်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၂၅% ၁၂% ၃% ၁% စစရေး�ါင််း ၂၄% ၈% ၀% ၀% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁၈% ၁၆% ၃% ၄% ၂၀% ၂၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၁၉% ၁၀% ၉% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၇% ၃၇% ၀% ၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၇% ၉% ၉% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅၅ ‘တရုုတ်-ခြားမ်းန်းမ်းာ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�စကြို�ံစးမ်း��န်း�မ်းျး�၏ ရှိည်းရှိ့ယူချုျ�်’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင်် �ထားဝါနှင််င်ံရေး�း အ� �ဟာာဗျူိ�ဟာာက်ိပြီ�ီး

ထားုန််းခုို��န််မြ�စရေးကြားက်ာင််း အစုအ�ွ��အ �ိးးစက် ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၆၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၆၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ EAOs မ်းျး�၏ ၆၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၅၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် ထားုသိုုု်ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက် သိုည််။ တရုု တနှင််င်ံ၏ စီး�ွားရေး�းအက်ိုုးအမြ�တ��ှု�န်် အရေးမြခုခုရေးကြားက်ာင််း စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၄၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရေးမြ�ဆုခု�သိုည််။ မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�် ရေးဒသိုတင််းနှင််င်�ိးးအရေး�် ဩဇာာ လဲ�်း�ုုးသိုက််ရေး�ာက်် � မြ�န်််ကြားက်က််နှင််�န်် �ည််��ရေးကြားက်ာင််း EAOs မ်းျး�၏ ၂၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရုုမြ�င််�ါသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� ၅၉% ၆၈% ၅၉% ၆၀% ၆၂% ၄၄% ၅၅%

အရေး�း�ါရေးသိုာရေးန်�ာ�ိးးက်

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 97-168 ISP Survey ရေး�းခုန််း-၅၆ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတ်-ခြားမ်းန်းမ်းာ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�စကြို�ံနှိင်း််ပ်တသို�ငြိပ်း� လးအမ်းျး�အ��ာ� စ�ု�ရှိ�မ်းပ်းပ်န်းမ်းုအမ်းျ��မ်းျ��’�ှုသိုည်�်အန်က်် တခုိုုက် �တ မြ�ခု�ပြီ�ီး စုုး�ု��န််�ဆံုးအခုိက််တခုုက် ရေး�ွးခုိ�ရေးစခု�သိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅၆ CMEC နှှင်�်�တသိုက််၍ စုုး�ု��န််� တရုု တ်-မြ�န််�ာ စီး�ွားရေး�းစင်္ကြံက် (CMEC) နှှင်�်�တသိုက််၍ ရေးဒသိုတင််း �ထားဝါနှင််င်ံရေး�းအ� လဲ�်း�ုုးခု� �ည််က်ုစုုး�ု�ကြားက်ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို�ိးး၏ ၃၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရုုမြ�င််သိုည််။ ‘လးမ်းုနှိင်း််သို�ာဝါပ်တဝါန်း��ျင်း ထူး�ချု�ု�မ်းု’အရေး�် စုုး�ု�သို ၂၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ ‘အကြော��ကြောထူးာင်းကြောချုျး�်’က် စုုး�ု�သိုူနှှင်�် စီး�ွားရေး�း အ�လဲ�်း�ုုးခု��ည််က် စုုး�ု�သို ၁၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�စ �ှုကြားက်�ါသိုည််။ ‘နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အရှိလှမ်း�မ်း�ု�ချုရှိမ်းု’က် စုုး�ု� သို ရှိိစရှိာချု�ုင်းနှုန်း�သိုာ�ှုပြီ�ီး တစတ�ာ စုုး�ု��န််��ှုရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ဆုသို ကြောခြားချုာ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှု�ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် က်ွာဟာခုိက််�င်္ကြံက်ီး�ားရေး�။ ‘ကြောဒ်သို

အရေး�် စုုး�ု�သို နှိစရှိာချု�ုင်းနှုန်း� ရေးလိးက်ိသိုွားရေးသိုာ်လည််း ‘လးမ်း နှိင်း် သို�ာဝါပ်တ်၀န်း��ျင်းထူး�ချု�ု�မ်းု’အရေး�် စုုး�ု�သို သိုံု�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာသိုည််။ ၃၄% ၃၂% ၁၈% ၁၆% စုုး�ု�်စ�ာ��ှု�ါ ရေးဒသိုတင််း�ထားဝါနှင််င်ံရေး�းအ�လဲ�်း�ုုးခု�� အရေးကြွက်ွးရေးထားာင််ရေးခုိးက်် လ�ုနှှင်�်သို�ာဝါ�တ်၀န််းက်ိင််ထားုခုက််� နှင််င်ံရေး�းအ�လဲ�်း�ုုးခု�� သိုု�ါ စီး�ွားရေး�းအ�လဲ�်း�ုုးခု�� ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၂၀% ၁၇% ၁၆% ၁၆% ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ တရုုတ်-မြ�န််�ာ စီး�ွားရေး�းစင်္ကြံက်စ�က်ုန််း (CMEC) အရေး�်အမြ�င််

တ့င်း� ပ်ထူးဝါးနှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အရှိလှမ်း�မ်း�ု�ချုရှိမ်းု’

ISP Survey

‘ရေးဒသိုတင််း�ထားဝါနှင််င်ံရေး�းအ�လဲ�်း�ုုးခု��ု’က် စုုး�ု�ခု�ကြားက်သိုည််။

နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၄၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�

စုုး�ု�်စ�ာ��ှု�ါ

အရေးကြွက်ွးရေးထားာင််ရေးခုိးက််

နှင််င်ံရေး�းအ�လဲ�်း�ုုးခု��

ရေးဒသိုတင််း�ထားဝါနှင််င်ံရေး�းအ� လဲ�်း�ုုးခု��

လ�ုနှှင်�် သို�ာဝါ�တ်၀န််းက်ိင််ထားုခုက််�

စီး�ွားရေး�းအ�လဲ�်း�ုုးခု�� သိုု�ါ

ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

ISP

PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 98-168

CHINA STUDIES

၁၄% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၅% ၄% ၀% ၁၉% ၅% ၁၀% ၂၅% ၁% ၀% ၁၃% ၆% ၁၆% ၂၀% ၂% ၀% စစရေး�ါင််း ၁၆% ၂၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၄% ၁၀% ၀% ၂% ၁၂% ၀% ၀% ၀% ၀% ၁၉% PDFs/LDFs ၀% ၂၇% ၂၇% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၆% ၁% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁၇% ၂၅% ၀% ၀% ၂၀% ၁၀% ၈% ၈% ၅% ၀% ၈% ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅၆ ‘တရုုတ်-ခြားမ်းန်းမ်းာ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�စကြို�ံစးမ်း��န်း�မ်းျး�နှိင်း်ပ်တသို�်၍ စ�ု�ရှိ�မ်းပ်းပ်န်းမ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််ကြားက်ည်�်�ာတွင်် PDFs/LDFs မ်းျး��လွ�၍ က်ိန််အစုအ�ွအားလံုးက်

၊ EAOs မ်းျး�၏ ၄၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၃၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၂၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၂၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ထားုသိုုု် ရုုမြ�င််ခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ထားူးမြခုားခုိက််အရေးန်မြ�င်�် PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၂၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� စက်

စီး�ွားရေး�းအ�လဲ�်း�ုုးခု��တုု်က် စုုး�ု�ခု� ကြားက်�ါသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� ၄၃% ၃၈% ၃၂% ၂၇% ၂၇% ၂၇% ၄၀% ၂၉% ၂၇%

အရေးကြွက်ွးရေးထားာင််ရေးခုိးက််၊ နှင််င်ံရေး�းအ�လဲ�်း�ုုးခု��ုနှှင်�်

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 99-168 ISP Survey ၂၀၂၃ ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ ၂၀၂၂ ရေး�းခုန််း-၅၇ � ၆၀ အထားု ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတ်-ခြားမ်းန်းမ်းာ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�စကြို�ံစးမ်း��န်း�သိုည်း ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအကြောပ်် အ�ျ�� သို�ကြောရှိာ�မ်းမ်းျး�ရှိိ�ကြော��ာင်း�’ ဆုကြားက် သိုည်�်အန်က်် တခုိုုက်ု�တမြ�ခု�ပြီ�ီး သိုရေး�ာတူ၊ �တ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅၇ မ်းိ ၆၀ အထူး� CMEC ၏ သိုက််ရေး�ာက််��ိးး ၁၅% ၁၁% ၂၉% ၂၆% ၅၂% ၄၈% လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် �သိုု�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅၇၊ ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းလ�င်န််းစဉ််အရေး�် ရေးက်ာင််း�ွန််ရေးသိုာ အက်ိုုးသိုက််ရေး�ာက််� �ှု�ါသိုည်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅၈၊ မြ�န််�ာနှင််င်စီး�ွားရေး�း �ွံ ပြီ�ုုးတုုးတက််�န်် အရေးထားာက််အက်မြ�စ�ါသိုည်် ၃၄% ၂၉% ၄% ၆၀% ၅၆% ၄% တရုုတ်-မြ�န််�ာ စီး�ွားရေး�းစင်္ကြံက်စ�က်ုန််း (CMEC) အရေး�်အမြ�င််

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 100-168 ISP Survey ၂၀၂၃ ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ ၂၀၂၂ တရုု တ်-မြ�န််�ာ စီး�ွားရေး�းစင်္ကြံက်စ�က်ုန််း (CMEC) သိုည်် ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းလ�င်န််းစဥ််အရေး�် ရေးက်ာင််း�ွန်် ရေးသိုာ အက်ိုုးသိုက််ရေး�ာက််��ှုသိုည််ဆုရေးသိုာ ရေး�းခုန််းက် စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုသို ၅၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာ �တခု�ရေး�။ သိုုု်ရေးသိုာ် စီး�ွားရေး�း�ွံ ပြီ�ုုးတုုးတက််�န်် အရေးထားာက််အက်မြ�စရေးကြားက်ာင််း ၅၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာတ�ါသိုည််။ မြ�ည််သို�ိးး၏ လ�စီး�ွား�ဝါ တုုးတက််ရေးက်ာင််း�ွန််လာနှင််ရေးကြားက်ာင််းအရေး�် သိုရေး�ာ တသို ၄၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး သိုရေး�ာ�တသို ၄၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှု�ါသိုည််။ �င််ဆင််ရေးန်�ရေးသိုာ စီး�ွားရေး�းနှှင်�် နှင််င်ံရေး�း အက်ိ�်အတည််း�ိးးအတွက်် ထားွက််ရေး�ါက််မြ�စနှင််ရေးကြားက်ာင််းက် သိုရေး�ာတသို ၂၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� သိုာ�ှုပြီ�ီး သိုရေး�ာ�တသို ၅၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှု�ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် က်ွာဟာခုိက််င်္ကြံက်ီးင်္ကြံက်ီး�ား�ား ��ှုရေး�။ n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅၉၊ မြ�န််�ာမြ�ည််သို�ိးး၏ လ�စီး�ွား�ဝါ တုုးတက််ရေးက်ာင််း�ွန််လာနှင််�ါသိုည်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆၀၊ စီး�ွားရေး�းနှှင်�် နှင််င်ံရေး�း အက်ိ�်အတည််း�ိးးအတွက်် ထားွက််ရေး�ါက််မြ�စနှင််�ါသိုည်် ၁၀% ၄၀% ၄၄% ၈% ၄၂% ၄၂% ၅၀% ၁၆% ၂၇% ၅၉% ၁၉% ၁၅% လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် �သိုု�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

‘စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�နှိင်း် နှ�ုင်းင်းကြောရှိ� အ�ျပ််အတည်း�မ်းျး�အတ့� ထူး့�ကြောပ်ါ�ခြားေစနှ�ုင်းပ်ါသိုည်း်’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး�

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 102-168

လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၄% ၃၄% ၃% ၂% ၁% စစရေး�ါင််း ၈% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၀% ၀% ၀% ၃၇% ၂% ၂၆% ၂% ၀% ၁% ၀% ၂၇% ၀% ၆% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% ၁၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၀% ၄% ၅% ၀% ၁၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၂% ၂% ၀% ၀% ၂၇% ၀% ၉% ၉% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅၈ ‘ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းစး�ပ့်ာ�ကြောရှိ� ေ ငြိေ��တ�ု�တ�ရှိန်း အကြောထူးာ�်အ�းခြားေစပ်ါသိုည်း်’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ၅၆% ၅၅% ၆၉% ၆၇% ၇၁% ၇၆% ၅၅% လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁၀% ၄၀% ၃% ၂% ၁% စစရေး�ါင််း ၂၀% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၀% ၀% ၀% ၂၀% ၃% ၄၃% ၂% ၁% ၂% ၁၃% ၀% ၇% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% ၂၄% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၀% ၄% ၅% ၀% ၁၇% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၂% ၃% ၀% ၀% ၀% ၀% ၁၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၅၉ ‘ခြားမ်းန်းမ်းာခြားပ်ည်းသိုးမ်းျး�၏ လးမ်းစး�ပ့်ာ��ဝါ တ�ု�တ�ကြော�ာင်း�မ်း့န်းလာနှ�ုင်းပ်ါသိုည်း်’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ၄၄% ၆၀% ၄၉% ၄၀% ၄၀% ၅၇% ၆၈% ၄၅% ၄၅% လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁၆% ၂၇% ၂% ၃% ၂% စစရေး�ါင််း ၂၇% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၀% ၀% ၁% ၁၃% ၁၆% ၃၆% ၀% ၂% ၀% ၀% ၂၀% ၀% ၇% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၅% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၀% ၁၀% ၄% ၃၃% ၀% ၃၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၇% ၅% ၂% ၂၇% ၉% ၀% ၀% ၉% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆၀

၅၀% ၅၉% ၄၆% ၇၃% ၃၈% ၅၄% ၅၅%

တရုုတ်-မြ�န််�ာစီး�ွားရေး�းစင်္ကြံက် (CMEC) က်

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 103-168 ISP Survey ရေး�းခုန််း-၆၁ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတ်-ခြားမ်းန်းမ်းာ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�စကြို�ံ� ခြားမ်းန်းမ်းာခြားပ်ည်းသိုးမ်းျး�၏ လးမ်း�ဝါနှိင်း်် သို�ာဝါပ်တဝါန်း��ျင်း်အကြောပ်် မ်းည်းမ်းှအတ�ုင်း� အတာအထူး� ထူး�ချု�ု�မ်းုရှိိ�ကြောစသိုည်း်’က် အဆင်�်သိုတ�တရေး�း�န်် ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ အဆင်�် ‘၁’သိုည်် ‘လံုးဝါထားုခုက််��ှု�ါ’မြ�စပြီ�ီး၊ ‘၄’သိုည်် ‘အလွန်် ထားုခုက််��ှုသိုည််’ဟာ �ုင််းမြခုားသိုတ�တခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆၁ CMEC ရေးကြားက်ာင်�် မြ�န််�ာလ��ဝါနှှင်�် သို�ာဝါ�တဝါန််းက်ိင််အရေး�် ထားုခုက််�

မြ�န််�ာမြ�ည််သို�ိးး၏ လ��ဝါနှှင်�်သို�ာဝါ�တဝါန််းက်ိင််က် အတုင််းအတာတခုုအထားု ထားုခုက််��ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို�ိးး၏ ၅၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ဆု�ါသိုည််။ အလွန်် ထားုခုက််ရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�သို ၃၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှု�ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် က်ွာဟာခုိက််��ှုရေး�။ ‘ထူး�ချု�ု�မ်းမ်းရှိိ� ပ်ါ’ဟာရေးမြ�ဆုသို တစရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုုးခု�ပြီ�ီး ‘လံု�ဝါထူး�ချု�ု�မ်းမ်းရှိိ�ပ်ါ’ဟာရေးမြ�သို တစရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှု�ါသိုည််။ လံုးဝါထားုခုက််��ှု�ါ အလွန််ထားုခုက််��ှုသိုည်် ထားုခုက််��ှု�ါ �သိုု�ါ အတုင််းအတာတခုုထားု ထားုခုက််��ှုသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ ၅% ၄% ၅၉% ၃၂% ၅၉% ၃၂% တရုုတ်-မြ�န််�ာ စီး�ွားရေး�းစင်္ကြံက်စ�က်ုန််း (CMEC) အရေး�်အမြ�င််

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 104-168

လံုးဝါထားုခုက််��ှု�ါ ထားုခုက််��ှု�ါ အတုင််းအတာတခုုထားု ထားုခုက််��ှုသိုည်် အလွန််ထားုခုက််��ှုသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁% ၅% ၃၂% ၁% ၂% စစရေး�ါင််း ၂% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၀% ၀% ၃% ၃၈% ၀% ၃% ၂၆% ၂% ၂% ၀% ၇% ၇% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၅% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၀% ၄% ၀% ၁၇% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂% ၆% ၂% ၀% ၀% ၂၇% ၀% ၉% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆၁ ‘CMEC ကြော��ာင်း် ခြားမ်းန်းမ်းာ်လးမ်း�ဝါနှိင်း် သို�ာဝါပ်တဝါန်း��ျင်း��ု ထူး�ချု�ု�မ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး�

အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််�ာ၌ တရုုတ်-မြ�န််�ာစီး�ွားရေး�း စင်္ကြံက် (CMEC) က် မြ�န််�ာမြ�ည််သို�ိးး၏ လ��ဝါနှှင်�် သို�ာဝါ�တဝါန််းက်ိင််အရေး�် ထားုခုက််��ှုရေးကြားက်ာင််း

�မ်းျး�က် အ�ိးးဆံုးရေးမြ�ဆုပြီ�ီး ၉၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ EAOs �ိးးနှှင်�် ထူးင်းရှိိာ�သိုး မ်းျး�၏ ၉၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�စက်လည််း ထားုခုက််��ှုရေးကြားက်ာင််း �ူဆခု�ကြားက်�ါသိုည််။ PDFs/LDFs �ိးး၏ ၉၁ ရှိာ ချု�ုင်းနှုန်း�၊ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၉၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၇၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် လည််း ထားုခုက််��ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� ၅၉% ၅၇% ၆၇% ၈၆% ၈၆% ၇၃% ၆၄% �လဒ�ိးးက် နှုင််း�ှဉ််�ုင််းမြခုား�ာတွင်် ‘လံုးဝါထားုခုက််��ှု�ါ’နှှင်�် ‘ထားုခုက််��ှု�ါ’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘ထားုခုက််��ှု�ါ’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း၊ ‘အတုင််းအတာတ ခုုအထားုထားုခုက််��ှုသိုည််’နှှင်�် ‘အလွန််ထားုခုက််��ှုသိုည််’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘ထားုခုက််��ှုသိုည််’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း တွက််ခုိက််�ါသိုည််။

ISP Survey

စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ

အရှိပ််��်အေ့��အစည်း

(သိုင်း်၏အခြားမ်းင်း်နှိင်း်် သိုကြော�ာထူးာ�မ်းျး�သို�ရှိိ�ရှိန်း်)

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 105-168 ISP Survey ရေး�းခုန််း-၆၂ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတ်-ခြားမ်းန်းမ်းာ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�စကြို�ံစးမ်း��န်း�နှိင်း််ပ်တသို�ငြိပ်း� ထူး�ုစးမ်း��န်း�၌ပ်ါဝါင်းကြောသိုာ တရုုတ�မ်းဏားမ်းျး�၏ တာဝါန်း်ရှိိ�သိုး အကြောန်းနှိင်း််

ဆ�သို့ယူကြောဆ့�ကြောနှ့�မ်း ရှိိ�၊ မ်းရှိိ�’က် အရေးမြ�တခုုထားက််�၍ ရေး�ွးခုိ�ခုင်�်ရေး�းက်ာ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စ သိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆၂ CMEC နှှင်�်�တသိုက််ပြီ�ီး ဆက််သို�ရေးဆွးရေးနှွး� �ှု၊ ��ှု တရုု တ်-မြ�န််�ာ စီး�ွားရေး�းစင်္ကြံက်စ�က်ုန််း (CMEC) အား အရေးက်ာင််အထားည််ရေး�ာ်�ည်�် တရုု တက်�ဏာ �ိးးသိုည်် �ခုုစစ်တ�်းတွင်် �ါဝါင််ရေးသိုာ မြ�န််�ာ�ူဝါါဒအသိုုက််အဝါန််း�ှု �ုဂ္ဂိုုုုလ�ိးးအား ဆက််သို� ရေးဆွးရေးနှွးမြခုင််း လံုးဝါ��ှုခု�ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၈၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ဆက််သို�ရေးဆွးရေးနှွးရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ကြားက်ားသို ၁၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး စ�က်ုန််းအခုိက််အလက််�ိးး ရေး�း�ုု်ရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�သို ကြောလ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု သိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် ရေးမြ�ာင််းလ�� အန်ည််းင်��ှုခု�သိုည််။ CMEC အား အရေးက်ာင််အထားည််ရေး�ာ်�ည်�် တရုု တက်�ဏာ�ိးးသိုည်် ဆက််သို�ရေးဆွးရေးနှွးမြခုင််း လံုးဝါ��ှု ရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�သို ကြောခြားချုာ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာသိုည််။ လာရေး�ာက််�င််းမြ� ရေးဆွးရေးနှွးရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�သို တစ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� တုုးလာ�ါသိုည််။ တရုုတ်-မြ�န််�ာ စီး�ွားရေး�းစင်္ကြံက်စ�က်ုန််း (CMEC) အရေး�်အမြ�င်် ၈၁% ၁၂% ၄% လုံးး��ဝဆက််သွွယ််ဆွေးဆွ�ဆွေး��ခြ�င်း� မရှိိ�ပါါ တာာဝန််ရှိိ�သူူများ�း�က လာာရောရှိာကရှိိင်း�ပြ� ရော�း�ရော�း��ါသူည်် စီီမံံကိိန်းး�အချျကိးအလကိးမံျး� ပေး��ိ�ါသည် ၂% ၂% မသိိပါါ ဖြေ�ေဆိုု�ရန််��်�ဆိုန််

သို�ိးးက်

တာဝါန််�ှုသို�ိးးက် လာရေး�ာက််

ရေးဆွးရေးနှွး�ါသိုည်် စ�က်ုန််းနှှင်�်�တသိုက််ပြီ�ီး

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 106-168 ISP Survey စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််�ာ၌ တရုု တ်-မြ�န််�ာ စီး�ွား ရေး�းစင်္ကြံက်စ�က်ုန််း (CMEC) နှှင်�်�တသိုက််ပြီ�ီး စ�က်ုန််းတွင််�ါဝါင််ရေးသိုာ တရုု တက်�ဏာ�ိးးနှှင်�် တာဝါန််�ှု

ဆက််သို�ရေးဆွးရေးနှွးမြခုင််း လံုးဝါ��ှုရေးကြားက်ာင််းက် အသိုုက််အဝါန််းအားလံုးက် အ�ိးးဆံုးရေးမြ�ဆ ခု�ကြားက်သိုည််။ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၈၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၈၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ EAOs မ်းျး�၏ ၈၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၇၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၇၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၆၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က်

ပြီ�ီး အခုိက််အလက််�ိးးရေး�း�ုု်ရေးကြားက်ာင််း နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၁၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း� အေမ်းျး�နှှင်�် အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ င်းါ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�စက် ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ တာဝါန််�ှုသို�ိးးက် လာရေး�ာက််�င််းမြ�ရေးဆွးရေးနှွးသိုည််ဟာ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၂၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၁၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ EAOs မ်းျး�၏ ၁၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၁၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ��ု�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ချုန်းစရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် ရေးမြ�ခု�ကြားက်သိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� လံုးဝါဆက််သို� ရေးဆွးရေးနှွးမြခုင််း��ှု�ါ

�င််းမြ�

အခုိက််အလက််�ိးး ရေး�း�ုု်သိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၁၂% ၄% ၂% ၂% စစရေး�ါင််း ၇% ၅% ၀% ၀% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁၅% ၀% ၃% ၃% ၁၃% ၀% ၀% ၇% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၂၉% ၁၄% ၀% ၅% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၂% ၅% ၅% ၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၉% ၀% ၀% ၉% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆၂ ‘တရုုတ်-ခြားမ်းန်းမ်းာ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�စကြို�ံစးမ်း��န်း�

နှိင်း်ပ်တသို�ငြိပ်း� ဆ�သို့ယူကြောဆ့�ကြောနှ့�မ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ၈၁% ၈၈% ၇၉% ၈၀% ၆၂% ၇၆% ၈၂% ရေး�းခုန််း-၆၂ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် အရေးမြ�တခုုထားက််�၍ ရေး�ွးခုိ�ခုင်�်ရေး�းခု�မြခုင််းမြ�စပြီ�ီး �လဒ်တခုုခုိင််းစသိုည်် ၁၀၀ �ာခုင််နှန််းအရေး�် အရေးမြခုခုတွက််ခုိက်် ထားားမြခုင််း မြ�စ�ါသိုည််။

ထားုသိုုု်ရေးမြ�ခု�ကြားက်မြခုင််းမြ�စသိုည််။ စ�က်ုန််းနှှင်�်�တသိုက််

(CMEC)

အရေးက်ာင််အထားည််ရေး�ာ်ရေးန်�ုအရေးမြခုအရေးန်က်

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 107-168 ISP Survey ရေး�းခုန််း-၆၃ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘၂၀၂၁ ချုုနှိစ ကြောေကြောော်ဝါါရှိးလ အာဏာာသို�မ်း�ငြိပ်း�ကြောန်းာ�ပ်�ုင်း� စစကြော�ာင်းစး (SAC) နှိင်း်် တရုုတနှ�ုင်းင်းံအ��ာ� တရုုတ်-ခြားမ်းန်းမ်းာ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�စကြို�ံစးမ်း��န်း� (CMEC) ��ု အကြော�ာင်း်အထူးည်းကြောော်ကြောန်းမ်းု’က် အရေးမြ�တခုုထားက််�၍ ရေး�ွးခုိ�ခုင်�်ရေး�းက်ာ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆၃ အာဏာာသိုု�်း�ုအလွန်် CMEC အရေးက်ာင််အထားည််ရေး�ာ်� အာဏာာသိုု�်းပြီ�ီးရေးန်ာက််�ုင််း စစရေးက်ာင််စ (SAC) နှှင်�် တရုု တနှင််င်ံအကြားက်ား တရုု တ်-မြ�န််�ာ စီး�ွားရေး�း စင်္ကြံက်စ�က်ုန််း (CMEC) ၏ အခုိုု�အစုတ်အ�ုင််း�ိးးက် အရေးက်ာင််အထားည််ရေး�ာ်ရေးန်ရေးကြားက်ာင််း စစ်တ�်းရေးမြ� ဆုသို�ိးး၏ ၆၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရေးမြ�ကြားက်ားခု�သိုည််။ ရေးမြ�ဆုသို ၁၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် စ�က်ုန််း��်တန်််ရေးန်ရေးကြားက်ာင််း �ူဆခု�ပြီ�ီး ၁၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် အ�ှုန််အဟာုန််မြ�ုင်�် ရေးဆာင််�ွက််ရေးန်သိုည််ဟာ �ူဆသိုည််။ ကြောခြားချုာ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� က်သိုာ

�သိုုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသိုည််။ ဤရေး�းခုန််းက် �ခုုစစ တ�်းရေးက်ာက််�ခုိ န််တွင်် အသိုစထားည်�်သိုင််းထားားမြခုင််းမြ�စသိုည််။ တရုုတ်-မြ�န််�ာ စီး�ွားရေး�းစင်္ကြံက်စ�က်ုန််း (CMEC) အရေး�်အမြ�င်် ၁၈% ၆၆% ၁၂% ရပ််တန့့်နေန့်ပ်ါသည်် စီီမံံကိိန်းး�အချို့့��အစီိတ်အပို�င်းး�မံ့း� အကောကိာင်းးအထည်းကော�ားကောန်းပိုါသည် အရှိိ�န််အဟုုန််မြှ�ှင့်် ဆော�ာင့်ရှိွက််ဆောန်ပါါသည်် ၆% ၁%

မသိိပါါ ဖြေ�ေဆိုု�ရန််��်�ဆိုန််

အခုိုု�အစုတ်အ�ုင််း�ိးးက်

အရေးက်ာင််အထားည််ရေး�ာ်ရေးန်သိုည်် အ�ှုန််အဟာုန််မြ�ုင်�်ပြီ�ီး

ISP CHINA

PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 108-168 ISP Survey

အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််�ာ၌ CMEC စ�က်ုန််း၏

STUDIES

စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ

အရေးက်ာင််အထားည််ရေး�ာ်ရေးန်ရေးကြားက်ာင််း နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၇၁ ရှိာချု�ုင်း နှုန်း�က် ရေးမြ�ဆု�ါသိုည််။ အ�ှုန််အဟာုန််မြ�ုင်�်ပြီ�ီး ရေးဆာင််�ွက််ရေးန်ရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ဆုသို�ိးးအန်က်် အရှိပ််�� အေ့��အစည်း �မ်းျး�က် အ�ိးးဆံုးရေးမြ�ဆုပြီ�ီး ၂၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ စ�က်ုန််း��်တန်််ရေးန်ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆ သို�ိးးထား�တွင်် EAOs မ်းျး�က် အ�ိးးဆံုးမြ�စပြီ�ီး ၄၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� ��်တန်််ရေးန်�ါသိုည်် စ�က်ုန််းအခုိုု�အစုတ်အ�ုင််း�ိးး

�သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၁၈% ၁၂% ၆% ၁% စစရေး�ါင််း ၁၁% ၂၃% ၄% ၀% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁၈% ၅% ၇% ၀% ၄၀% ၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၁၄% ၀% ၁၀% ၅% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၇% ၅% ၇% ၅% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၈% ၉% ၉% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆၃ ‘အာဏာာသို�မ်း�မ်းုအလ့န်း CMEC အကြော�ာင်း်အထူးည်းကြောော်မ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ၆၆% ၆၆% ၇၀% ၆၀% ၇၁% ၅၆% ၆၄% ရေး�းခုန််း-၆၃ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် အရေးမြ�တခုုထားက််�၍ ရေး�ွးခုိ�ခုင်�်ရေး�းခု�မြခုင််းမြ�စပြီ�ီး �လဒ်တခုုခုိင််းစသိုည်် ၁၀၀ �ာခုင််နှန််းအရေး�် အရေးမြခုခုတွက််ခုိက်် ထားားမြခုင််း မြ�စ�ါသိုည််။

ရေးဆာင််�ွက််ရေးန်�ါသိုည််

(CMEC) စးမ်း��န်း�မ်းျး��ု အကြော�ာင်း်အထူးည်းကြောော်မ်းည်းဆ�ုပ်ါ� သိုကြော�ာတး၊ မ်းတး’ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 109-168 ISP Survey ရေး�းခုန််း-၆၄ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောန်းနှိင်း်် လ�်ရှိိ� ခြားမ်းန်းမ်းာ်နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အ�ျပ််အတည်း��ာလအတ့င်း� တရုုတ်-ခြားမ်းန်းမ်းာ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�စကြို�ံ

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆၄ CMEC အရေးက်ာင််အထားည််ရေး�ာ်�န်် င်္ကြံက်ုုး��်း�ုအရေး�် သိုရေး�ာထားားအမြ�င်် တရုု တနှင််င်ံအရေးန်နှှင်�် လက််�ှု မြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�းအက်ိ�်အတည််းက်ာလအတင််း တရုု တ်-မြ�န််�ာ စီး�ွား ရေး�းစင်္ကြံက် (CMEC) စ�က်ုန််း�ိးးက် အရေးက်ာင််အထားည််ရေး�ာ်�ည််ဆု�ါက် သိုရေး�ာ�တသို �ိးးမြ�ားခု� သိုည််။ ၇၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာ�တရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်ပြီ�ီး ၂၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာတခု�ကြားက်သိုည််။ သိုရေး�ာ�တသို �ိးးမြ�ားခု�မြခုင််း�ှာ စုတဝါင််စား��မြ�စပြီ�ီး ဆက််လက််ရေးလ�လာစ�ာလည််း မြ�စ�ါသိုည််။ ဤရေး�းခုန််းက် �ခုုစစ်တ�်းရေးက်ာက််�ခုိ န််တွင်် အသိုစထားည်�်သိုင််းထားားမြခုင််းမြ�စသိုည််။ ၂၁% ၂% ၃၈% ၃၃% လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် တရုုတ်-မြ�န််�ာ စီး�ွားရေး�းစင်္ကြံက်စ�က်ုန််း (CMEC) အရေး�်အမြ�င််

အက်ိ�်အတည််းက်ာလအတင််း

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 110-168

လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၃၃% ၂၁% ၂% ၄% ၂% စစရေး�ါင််း အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁% ၂% ၁% ၃၇% ၁၁% ၃၃% ၁၈% ၀% ၃% ၀% ၂၇% ၁၃% ၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၁၉% ၃၃% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၀% ၅% ၇% ၂၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၀% ၁၀% ၄% ၃၆% ၀% ၀% ၀% ၉% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆၄ ‘CMEC အကြော�ာင်း်အထူးည်းကြောော်ရှိန်း ကြို��ပ်မ်း�မ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််�ာ၌ လက််�ှု မြ�န််�ာနှင််င်ံရေး�း

ISP Survey

CMEC စ�က်ုန််း�ိးးက် အရေးက်ာင််အထားည််ရေး�ာ်�ည််ဆု�ါက် PDFs/ LDFs မ်းျး�၏ ၉၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ EAOs မ်းျး�၏ ၈၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၈၅ ရှိာ ချု�ုင်းနှုန်း�၊ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၇၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၅၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ� အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၂၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် သိုရေး�ာ�တရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း� အေမ်းျး�၏ ၅၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၄၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၁၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ EAOs မ်းျး�၏ ၁၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၁၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် အရေးက်ာင််အထားည်် ရေး�ာ်�န်် သိုရေး�ာတရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� ၃၈% ၄၈% ၄၆% ၆၀% ၃၈% ၄၉% ၅၅% �လဒ�ိးးက် နှုင််း�ှဉ််�ုင််းမြခုား�ာတွင်် ‘လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ’နှှင်�် ‘သိုရေး�ာ�တ�ါ’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘သိုရေး�ာ�တ�ါ’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း၊ ‘သိုရေး�ာတ�ါ သိုည််’နှှင်�် ‘အမြ�ည်�်အ၀ သိုရေး�ာတ�ါသိုည််’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘သိုရေး�ာတ�ါသိုည််’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း တွက််ခုိက််�ါသိုည််။

ခြားမ်းန်းမ်းာမ်းိတဆင်း်် တရုု တ်၏ ကြောဒ်သိုတ့င်း�အစးအမ်းံအကြောပ််အခြားမ်းင်း

ILSTC - အမြ�ည််မြ�ည််ဆင််�ာ က်န််းတင််း-ရေး�ရေးကြားက်ာင််းက်ုန််သို�်ရေး�းစင်္ကြံက်သိုစ

LMC - လန််ခုိန််း-��ရေးခုါင််

GDI

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 112-168

ရေး�းခုန််း-၆၅ � ၆၉ အထားု ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံ၏ ကြောဒ်သိုတ့င်း�ကြောပ်ါင်း�စည်း�ကြောရှိ� အစးအမ်းမ်းျး�တ့င်း အာဏာာသို�မ်း�မ်းုအလ့န်း ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်း��ု ထူးည်း်သို့င်း� ရှိန်းကြို��ပ်မ်း�လာငြိပ်း� အဆ�ုပ်ါအစးအမ်းမ်းျး�ထူး�မ်းိ အဓိ��အစးအမ်းံတချုျ ��ု ေတခြားပ်�ာ သို�ရှိိ�ခြားချုင်း� ရှိိ�၊ မ်းရှိိ�’ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆၅ မ်းိ ၆၉ အထူး� တရုု တနှင််င်ံ၏ ရေးဒသိုတင််း ရေး�ါင််းစည််းရေး�းအစီအ��ိးးက် သိုု�ှုမြခုင််း �ှု၊ ��ှု RCEP - ရေးဒသိုတင််း �က််စုစီး�ွားရေး�း

ISP Survey

�ူးရေး�ါင််းရေးဆာင််�ွက််ရေး�းသိုရေး�ာတစာခုို�

�ူးရေး�ါင််းရေးဆာင််�ွက််ရေး�းအစီအ�

�ွံ ပြီ�ုုးတုုးတက််ရေး�းအစီအ� GSI - က်�ာလံုးဆင််�ာ လုမြခုုရေး�းအစီအ� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆၅ RCEP က် သိုု၊ �သိုု ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆၆ ILSTC က် သိုု၊ �သိုု ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆၇ LMC က် သိုု၊ �သိုု ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆၈ GDI က် သိုု၊ �သိုု ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆၉ GSI က် သိုု၊ �သိုု သိုု�ှု�ါသိုည်် �သိုု�ှု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၃၃% ၆၆% ၃၁% ၆၈% ၅၈% ၄၁% ၃၀% ၆၈% ၂၅% ၇၄%

- က်�ာလံုးဆင််�ာ

‘အခြားပ်ည်းခြားပ်ည်းဆ�ုင်းရှိာ �ုန်း�တ့င်း�-ကြောရှိကြော��ာင်း� �န်းသို့ယူကြောရှိ�စကြို�ံသိုစ

‘လန်းချုျန်း�-မ်း�ကြောချုါင်း ပ်း�ကြောပ်ါင်း�ကြောဆာင်းရှိ့�ကြောရှိ�အစးအမ်း

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 114-168

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

(ILSTC)’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆၆ သိုု�ှု�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ှု�ါ ၃၁% ၁% ၃၃% ၀% ၃၁% ၀% ၁၃% ၀% ၀% ၅% ၀% ၂၉% ၁၈% စစရေး�ါင််း အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း PDFs/LDFs ၃၉%

(LMC)’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆၇ သိုု�ှု�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ှု�ါ ၅၈% ၁% ၄၃% ၀% ၇၅% ၀% ၅၃% ၀% ၀% ၅% ၀% ၇၁% ၂၇% စစရေး�ါင််း အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း PDFs/LDFs ၇၃% ၂၉% ၂၂% ၂၅% ၄၇% ၄၁% ‘�မ်းာလံု�ဆ�ုင်းရှိာ ေ ငြိေ��တ�ု�တ�ကြောရှိ�အစးအမ်း (GDI)’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆၈ သိုု�ှု�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ှု�ါ ၃၀% ၂% ၂၇% ၁% ၄၁% ၀% ၁၃% ၀% ၀% ၅% ၀% ၃၈% ၂၇% စစရေး�ါင််း အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း PDFs/LDFs ၂၇% ‘�မ်းာလံု�ဆ�ုင်းရှိာ လုခြားချုံ�ကြောရှိ�အစးအမ်း (GSI)’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၆၉ သိုု�ှု�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ှု�ါ ၂၅% ၁% ၁၆% ၁% ၃၆% ၀% ၂၀% ၀% ၀% ၅% ၀% ၃၃% ၄၅% စစရေး�ါင််း အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း PDFs/LDFs ၂၄% ၆၈% ၆၇% ၆၉% ၈၇% ၇၁% ၅၆% ၈၂% ၅၇% ၇၃% ၆၈% ၇၂% ၅၉% ၈၇% ၆၂% ၆၈% ၇၃% ၇၄% ၈၃% ၆၄% ၈၀% ၆၇% ၇၁% ၅၅%

လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 115-168 ISP Survey ရေး�းခုန််း-၇၀ � ၇၂ အထားု ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘ကြောဒ်သိုတ့င်း� ��စုစး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�ပ်း�ကြောပ်ါင်း�ကြောဆာင်းရှိ့�ကြောရှိ� သိုကြော�ာတးစာချုျ�ပ်် (RCEP) ၏ အ�ျ�� သို�ကြောရှိာ�မ်း တချုျ ��ု ေတခြားပ်�ာ သိုကြော�ာတး၊ မ်းတး’ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၀ မ်းိ ၇၂ အထူး� RCEP ၏ အက်ိုုးသိုက််ရေး�ာက််�ုအရေး�် �ည််သိုုု်မြ�င််သိုန်ည််း ရေးဒသိုတင််း �က််စုစီး�ွားရေး�း�ူးရေး�ါင််းရေးဆာင််�ွက််ရေး�း သိုရေး�ာတစာခုို� (RCEP) သိုည်် တရုုတ်-မြ�န််�ာ နှှစနှင််င်ံအကြားက်ား က်ုန််သို�်ရေး�းမြ�ုင်�်တင််�န်် အရေးထားာက််အက်မြ�စရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသိုအားလံုး၏ ၄၃ ရှိာ ချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာတ�ါသိုည််။ RCEP သိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်ံအတွက်် အက်ိုုးအမြ�တ�မြ�စနှင််ရေးကြားက်ာင််းထားင်် သို ၄၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး အက်ိုုးအမြ�တမြ�စနှင််ရေးကြားက်ာင််းထားင််သို ��ု�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ မြ�န််�ာနှင််င် အ�ါအဝါင်် RCEP အ�ွဝါင််နှင််င်အားလံုးအတွက်် အက်ိုုးအမြ�တမြ�စရေးစရေးကြားက်ာင််းက်ု� စစ်တ�်းရေးမြ�သို အားလံုး၏ ၃၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာတခု�ပြီ�ီး ၂၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှာ သိုရေး�ာ�တခု�ရေး�။ ထားူးမြခုားခုိက်် အရေးန်မြ�င်�် ရေး�းခုန််း�ါအရေးကြားက်ာင််းအ�ာက် �သိုုရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ဆုသို ၂၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�စး�ှု�ါသိုည််။ ဤရေး�းခုန််း သိုံုးခုုစလံုးက် �ခုုစစ်တ�်းရေးက်ာက််�ခုိ န််တွင်် အသိုစထားည်�်သိုင််းထားားမြခုင််းမြ�စသိုည််။

သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် �သိုု�ါ

အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၀ RCEP သိုည်် နှှစနှင််င်ံအကြားက်ား က်ုန််သို�်ရေး�းမြ�ုင်�်တင််�န်် အရေးထားာက််အက်မြ�စရေးစသိုည်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၁ RCEP သိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်က်ုသိုာ အက်ိုုးအမြ�တမြ�စရေးစသိုည်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၂ မြ�န််�ာနှင််င်ံအ�ါအဝါင်် RCEP အ�ွဝါင််နှင််င်အားလံုးက် အက်ိုုးအမြ�တမြ�စရေးစသိုည်် ၂၆% ၄၃% ၂၅% ၁၆% ၄၆% ၉% ၂၅% ၂၈% ၃၈% ၂၅% ၅% မြ�န််�ာ�ှတဆင်�် တရုုတ်၏ ရေးဒသိုတင််းအစီအ�ံအရေး�်အမြ�င််

သိုရေး�ာ�တ�ါ

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 116-168 ISP Survey စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််�ာ၌ RCEP သိုည်် တရုု တ်မြ�န််�ာ နှှစနှင််င်ံအကြားက်ား က်ုန််သို�်ရေး�းမြ�ုင်�်တင််�န််အတွက်် အရေးထားာက််အက်မြ�စရေးစရေးကြားက်ာင််းက် စး�ပ့်ာ� ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၈၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၄၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် သိုရေး�ာတ ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု�သိုည််။ သိုရေး�ာ�တရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု�သို�ိးးတွင်် အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�က် အ�ိးးဆံုးမြ�စပြီ�ီး ၄၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၄၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း သိုရေး�ာ�တ ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု�သိုည််။ RCEP သိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်က်ုသိုာ အက်ိုုး အမြ�တမြ�စရေးစသိုည််ဆုသိုည်�်အခုိက်် က် အ�ိးးစက် သိုရေး�ာ�တခု�ရေး�။ သိုရေး�ာ�တရေးကြားက်ာင််းက် အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၇၆ ရှိာချု�ုင်း နှုန်း�နှှင်�် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၆၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရေးမြ�ဆုခု�သိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� �လဒ�ိးးက် နှုင််း�ှဉ််�ုင််းမြခုား�ာတွင်် ‘လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ’နှှင်�် ‘သိုရေး�ာ�တ�ါ’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘သိုရေး�ာ�တ�ါ’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း၊ ‘သိုရေး�ာတ�ါ သိုည််’နှှင်�် ‘အမြ�ည်�်အ၀ သိုရေး�ာတ�ါသိုည််’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘သိုရေး�ာတ�ါသိုည််’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း တွက််ခုိက််�ါသိုည််။ �တခုိက်် - ရေး�းခုန််း ၇၂ အတွက်် ရေးမြ�ဆုခုိက််�ိးး၏ အရေးသိုးစုတဇာ�ားက် ISP-Myanmar ဝါက််�ဆက််တွင်် ကြားက်ည်�်ရုနှင််�ါသိုည််။ ‘RCEP သိုည်း နှိစနှ�ုင်းင်း��ာ� �န်းသို့ယူကြောရှိ�ခြားမ်းုင်းတင်းရှိန်း အကြောထူးာ�်အ�းခြားေစကြောစသိုည်း်’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၀ လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁% ၁% ၄% ၂၅% စစရေး�ါင််း ၂% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၀% ၁% ၁၉% ၂% ၀% ၆% ၃၃% ၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၄၂% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၇% ၅% ၅% ၀% ၁၀% ၁၈% PDFs/LDFs ၀% ၀% ၂၆% ၁၃% ၃၅% ၁၀% ၁၀% ၁၅% ၂၀% ၂၇% ၆၇% ၄၃% ၄၄% ၇၃% ၄၃% ၄၈% ၄၅% ‘RCEP သိုည်း ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်း��ုသိုာ အ�ျ��အ ခြားမ်းတခြားေစကြောစသိုည်း်’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၁ လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁၆% ၀% ၄% ၂၅% စစရေး�ါင််း ၂၅% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၀% ၁% ၁၈% ၁၂% ၀% ၈% ၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၄% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၅% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂% ၇% ၅% ၉% ၁၉% PDFs/LDFs ၀% ၀% ၇% ၅% ၂၇% ၉% ၉% ၈% ၂၀% ၁၀% ၂၇% ၃၆% ၄၃% ၃၆% ၄၆% ၄၃% ၆၁% ၃၆% ၆၆% ၅၁%

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 117-168 ISP Survey ရေး�းခုန််း-၇၃ � ၇၅ အထားု ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘အခြားပ်ည်းခြားပ်ည်းဆ�ုင်းရှိာ �ုန်း�တ့င်း�-ကြောရှိကြော��ာင်း� �န်းသို့ယူကြောရှိ�စကြို�ံသိုစ (ILSTC) စးမ်း��န်း�ကြော��ာင်း်် ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်း အကြောပ်် အ�ျ�� သို�ကြောရှိာ�မ်းမ်းျး�ရှိိ�ကြော��ာင်း� ဆ�ု��သိုည်း််အန်း� တချုျ ��ု ေတခြားပ်ချု�်ငြိပ်း� သိုကြော�ာတး၊ မ်းတး’ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၃ မ်းိ ၇၅ အထူး�

၏ အက်ိုုးသိုက််ရေး�ာက််�ုအရေး�် �ည််သိုုု်မြ�င််သိုန်ည််း ILSTC စ�က်ုန််းရေးကြားက်ာင်�် မြ�န််�ာနှင််င်တွင်် အရေးမြခုခုံအရေးဆာက််အအု�ိးး �ုရေးက်ာင််းလာနှင််ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ� ဆုသိုအားလံုး၏ ၅၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာတ�ါသိုည််။ ထားုရေး�းခုန််းက် ‘မ်းသို�ပ်ါ’ဟာ ရေးမြ�ဆုခု�သို�ှာ ၂၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ အက်ိုုးစီး�ွားက်ုဦးးတည််ရေးသိုာ �ဋို�က်အ�စ�ိးး �ု�ိးးလာ�ည််ဟာသိုည်�် အခုိက်် က်လည််း သိုရေး�ာတသို ၅၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ထားုရေး�းခုန််းက်လည််း �သိုုရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�သို ၂၃ ရှိာချု�ုင်း နှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ILSTC စ�က်ုန််းရေးကြားက်ာင်�် မြ�န််�ာနှင််င်ံအရေး�် တရုု တနှင််င်က် စီး�ွားရေး�းအ�လဲ�်း�ုုး� �ု�ိးးလာ�ည််ဆုမြခုင််းက် သိုရေး�ာတသို ၄၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ‘မ်းသို�ပ်ါ’ဟာ ရေးမြ�ဆုခု�သို�ှာ ၂၁ ရှိာချု�ုင်း နှုန်း��ှုသိုည််။ ဤရေး�းခုန််း သိုံုးခုုစလံုးက် �ခုုစစ်တ�်းရေးက်ာက််�ခုိ န််တွင်် အသိုစထားည်�်သိုင််းထားားမြခုင််း မြ�စသိုည််။

သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် �သိုု�ါ

အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၃ ILSTC ရေးကြားက်ာင်�် မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််း အရေးမြခုခုံအရေးဆာက််အအု�ိးး �ုရေးက်ာင််းလာ�ည်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၄ ILSTC ရေးကြားက်ာင်�် အက်ိုုးစီး�ွားဦးးတည််ရေးသိုာ �ဋို�က်အ�စ�ိးး �ု�ိးးလာ�ည်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၅ ILSTC ရေးကြားက်ာင်�် တရုု တနှင််င်ံ၏ စီး�ွားရေး�းအ�လဲ�်း�ုုးခု�� ု�ိးးလာ�ါ�ည်် ၁၄% ၅၄% ၂၃% ၁၄% ၅၁% ၈% ၂၃% ၉% ၄၈% ၁၆% ၂၁% ၅% မြ�န််�ာ�ှတဆင်�် တရုုတ်၏ ရေးဒသိုတင််းအစီအ�ံအရေး�်အမြ�င််

ILSTC

လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ

သိုရေး�ာ�တ�ါ

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၅ လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ

တနှ�ုင်းင်းံ၏ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အရှိ လှမ်း�မ်း�ု�ချုရှိမ်း ပ်�ုမ်းျး�လာပ်ါမ်းည်း်’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး�

ISP CHINA

PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 118-168 ISP Survey စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််�ာ၌ ILSTC စ�က်ုန််းရေးကြားက်ာင်�် မြ�န််�ာနှင််င်တွင်် အရေးမြခုခုံအရေးဆာက််အအု�ိးး �ုရေးက်ာင််းလာနှင််ရေးကြားက်ာင််းက် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး� ၏ ၇၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၆၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာတခု��ါသိုည််။ အက်ိုုး စီး�ွားက်ုဦးးတည််ရေးသိုာ �ဋို�က်အ�စ�ိးး �ု�ိးးလာနှင််ရေးကြားက်ာင််းက် အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၇၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာတခု�သိုည််။ ထားအခုိက််က် PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၇၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း သိုရေး�ာ တရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု�သိုည််။ မြ�န််�ာနှင််င်ံအရေး�် တရုု တနှင််င်က် စီး�ွားရေး�းအ�လဲ�်း�ုုး� �ု�ိးးလာ�ည်် ဆုသိုည်�် အခုိက််က်လည််း အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၈၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၇၃ ရှိာ ချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၅၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာတရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု��ါသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� ‘ILSTC ကြော��ာင်း် အ�ျ�� စး�ပ့်ာ�ဦး�တည်းကြောသိုာ ပ်ဋိ�ပ်�အုပ််စမ်းျး� ပ်�ုမ်းျး�လာမ်းည်း်’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၄ လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁% ၈% ၃% ၂၃% စစရေး�ါင််း ၁% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁၃% ၃% ၁၁% ၂% ၅% ၇% ၀% ၇% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂% ၅% ၂၂% ၀% ၁၈% PDFs/LDFs ၅% ၀% ၃၉% ၇% ၃၈% ၀% ၃၁% ၉% ၁၄% ၁၄% ၃၂% ၁၁% ၁၀% ‘ILSTC ကြော��ာင်း် တရုု

STUDIES

သိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁% ၁၆% ၅% ၂၁% စစရေး�ါင််း ၁% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၃၂% ၃% ၉% ၀% ၈% ၆% ၀% ၇% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၈% ၂၀% ၀% ၁၈% PDFs/LDFs ၅% ၁၈% ၃၉% ၇% ၃၃% ၀% ၃၀% ၄၃% ၉% ၉% ၁၄% ၂၄% ၅% ၄၇% ၅% �လဒ�ိးးက် နှုင််း�ှဉ််�ုင််းမြခုား�ာတွင်် ‘လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ’နှှင်�် ‘သိုရေး�ာ�တ�ါ’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘သိုရေး�ာ�တ�ါ’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း ‘သိုရေး�ာတ�ါ သိုည််’နှှင်�် ‘အမြ�ည်�်အ၀ သိုရေး�ာတ�ါသိုည််’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘သိုရေး�ာတ�ါသိုည််’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း တွက််ခုိက််�ါသိုည််။ �တခုိက်် - ရေး�းခုန််း ၇၃ အတွက်် ရေးမြ�ဆုခုိက််�ိးး၏ အရေးသိုးစုတဇာ�ားက် ISP-Myanmar ဝါက််�ဆက််တွင်် ကြားက်ည်�်ရုနှင််�ါသိုည််။ ၄၃% ၄၇% ၆၂% ၇၃% ၅၁% ၄၄% ၃၉% ၅၀% ၅၅% ၄၈% ၅၁% ၄၆%

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 119-168 ISP Survey ရေး�းခုန််း-၇၆ � ၇၉ အထားု ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘လန်းချုျန်း�-မ်း�ကြောချုါင်း ပ်း�ကြောပ်ါင်း�ကြောဆာင်းရှိ့�ကြောရှိ�အစးအမ်း (LMC) ကြော��ာင်း်် ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအကြောပ်် အ�ျ�� သို�ကြောရှိာ�မ်း မ်းျး�ရှိိ�ကြော��ာင်း� ဆ�ု��သိုည်း််အန်း� တချုျ ��ု ေတခြားပ်ချု�်ငြိပ်း� သိုကြော�ာတး၊ မ်းတး’ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၆ မ်းိ ၇၉ အထူး� လန််ခုိန််း-��ရေးခုါင်် �ူးရေး�ါင််းရေးဆာင််�ွက််ရေး�းအစီအ� (LMC) ရေးကြားက်ာင်�် မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�် အု�န်ီးခုိင််းနှင််င် �ိးးအကြားက်ား ရေးဒသိုတင််းခုိုတ ်ဆက််� အားရေးက်ာင််းလာနှင််ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသိုအားလံုး၏ ၆၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� က် သိုရေး�ာတ�ါသိုည််။ မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််း အရေးမြခုခုံအရေးဆာက််အအု�ိးး တုုးတက််လာ�ည််ဆုသိုည်�် အခုိက််က် သိုရေး�ာတသို ၄၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််း ဆင််း��ွရေးတ�ရေးလှးခုိနှင််�ည်် �ဟာတရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၄၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရုုမြ�င််�ါသိုည််။ မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််း လူစ�်းအားအ�င််း အမြ�စ�ိးး �ွံ ပြီ�ုုးတုုးတက််လာ�ည််ဆုမြခုင််းက်လည််း သိုရေး�ာ�တရေးကြားက်ာင််း ၃၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရေးမြ�ကြားက်ား ခု�သိုည််။ ဤရေး�းခုန််းရေးလးခုုစလံုးက် �ခုုစစ်တ�်းရေးက်ာက််�ခုိ န််တွင်် အသိုစထားည်�်သိုင််းထားားမြခုင််းမြ�စ သိုည််။

အက်ိုုးသိုက််ရေး�ာက််�ုအရေး�် �ည််သိုုု်မြ�င််သိုန်ည််း

သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် �သိုု�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၆၊ မြ�န််�ာနှှင်�် အု�န်ီးခုိင််း�ိးးအကြားက်ားခုိုတ ်ဆက််� အားရေးက်ာင််းလာ�ည်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၇၊ မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််း အရေးမြခုခုံအရေးဆာက််အအု�ိးး �ုရေးက်ာင််းလာ�ည်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၈၊ မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််း ဆင််း��ွရေးတ� ရေးလှးခုိနှင််�ါ�ည်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၉၊ မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််း လူစ�်းအားအ�င််းအမြ�စ�ိးး �ွံ ပြီ�ုုးတုုးတက််လာ�ည်် ၁၆% ၆၀% ၁၆% ၂၉% ၄၈% ၁၆% ၈% ၄၃% ၂၈% ၁၅% ၆% ၃၉% ၃၃% ၁၆% မြ�န််�ာ�ှတဆင်�် တရုုတ်၏ ရေးဒသိုတင််းအစီအ�ံအရေး�်အမြ�င််

LMC ၏

လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၆

အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး�

လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ

သိုရေး�ာ�တ�ါ

သိုရေး�ာတ�ါသိုည််

အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည််

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 120-168

ချုျင်း�မ်းျး�အ��ာ� ချုျတ်ဆ�မ်းအာ�ကြော�ာင်း�လာမ်းည်း်’

ISP Survey ‘ခြားမ်းန်းမ်းာနှိင်း် အ�မ်းန်းး�

ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁% ၃% ၄% ၁၆% စစရေး�ါင််း ၃% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁% ၃% ၁၄% ၀% ၂% ၇% ၀% ၀% ၆% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၇% ၀% ၆% ၉% ၃၇% PDFs/LDFs ၁၀% ၉% ၀% ၀% ၁၈% ၁၉% ၀% ၁၆% ၁၉% ၇% ၁၁% ၂၇% ၂၇% စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််�ာ၌ လန််ခုိန််း-��ရေးခုါင်် �ူး ရေး�ါင််းရေးဆာင််�ွက််ရေး�းအစီအ�

ရေးကြားက်ာင်�် မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�် အု�န်ီးခုိင််းနှင််င်�ိးးအကြားက်ား ရေးဒသိုတင််း ခုိုတ ်ဆက််� အားရေးက်ာင််းလာ�ည််ဆုသိုည််က် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၈၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ EAOs မ်းျး�၏ ၆၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၆၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၆၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာတကြားက်�ါသိုည််။ မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််း အရေးမြခုခုံအရေးဆာက််အအု�ိးး တုုးတက််လာ�ည််ဆုရေးသိုာ အခုိက််က်လည််း စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�က် သိုရေး�ာတခု�ပြီ�ီး ၇၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ� အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၅၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် EAOs မ်းျး�၏ ၅၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း သိုရေး�ာတရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆ ခု�ကြားက်သိုည််။ မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််း ဆင််း��ွရေးတ� ရေးလှးခုိနှင််�ါ�ည််ဆုရေးသိုာအခုိက််က် သိုရေး�ာ�တသို �ိးးထား�တွင်် အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�က် အ�ိးးဆံုးမြ�စပြီ�ီး ၇၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ� အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၇၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်� သိုရေး�ာတရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ခု��ါသိုည််။ မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််း လူစ�်း အားအ�င််းအမြ�စ�ိးး �ွံ ပြီ�ုုးတုုးတက််လာ�ည််ဆုသိုည်�်အခုိက််က် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၆၈ ရှိာ ချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာတခု�ပြီ�ီး အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၆၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာ�တရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ� ဆုခု�သိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� �လဒ�ိးးက် နှုင််း�ှဉ််�ုင််းမြခုား�ာတွင်် ‘လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ’နှှင်�် ‘သိုရေး�ာ�တ�ါ’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘သိုရေး�ာ�တ�ါ’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း၊ ‘သိုရေး�ာတ�ါ သိုည််’နှှင်�် ‘အမြ�ည်�်အ၀ သိုရေး�ာတ�ါသိုည််’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘သိုရေး�ာတ�ါသိုည််’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း တွက််ခုိက််�ါသိုည််။ ၆၇% ၅၂% ၄၅% ၆၀% ၆၂% ၈၀% ၅၂%

(LMC)

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 121-168 ISP Survey ‘ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအတ့င်း� အကြောခြားချုချုံအကြောဆာ�်အအုမ်းျး� ပ်�ုကြော�ာင်း�လာမ်းည်း်’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး�

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၇

သိုရေး�ာတ�ါသိုည််

ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၂% ၂% ၃% ၁၆% စစရေး�ါင််း ၁% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၀% ၃% ၁၃% ၂% ၂% ၇% ၀% ၇% ၇% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၀% ၅% ၉% ၃၇% PDFs/LDFs ၅% ၀% ၁၃% ၀% ၁၈% ၁၉% ၉% ၂၉% ၂၄% ၁၅% ၃၀% ၂၆% ၄၁% ‘ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအတ့င်း� ဆင်း�ရှိ�မ်း့ကြောတမ်း ကြောလှး်ချုျနှ�ုင်းပ်ါမ်းည်း်’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၈ လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၈% ၂% ၄% ၁၅% စစရေး�ါင််း ၁၆% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁% ၂% ၁၂% ၇% ၀% ၇% ၀% ၀% ၇% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၀% ၅% ၉% ၂၈% PDFs/LDFs ၅% ၉% ၁၃% ၉% ၂၈% ၂၆% ၂၁% ၁၉% ၀% ၃၃% ၂၂% ၂၇% ‘ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအတ့င်း� လးစ့မ်း�အာ�အရှိင်း�အခြားမ်းစမ်းျး� ေ

အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၇၉ လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၆% ၂% ၄% ၁၆% စစရေး�ါင််း ၁၃% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁% ၂% ၁၂% ၂% ၀% ၈% ၀% ၀% ၇% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၇% ၂% ၆% ၁၀% ၂၇% PDFs/LDFs ၁၀% ၀% ၂၂% ၃၃% ၃၁% ၂၇% ၂၃% ၁၉% ၀% ၃၃% ၂၂% ၂၇% မြ�န််�ာ�ှတဆင်�် တရုုတ်၏ ရေးဒသိုတင််းအစီအ�ံအရေး�်အမြ�င်် ၄၇% ၄၂% ၄၅% ၄၈% ၄၁% ၇၃% ၅၂% ၃၃% ၄၅% ၄၃% ၃၉% ၅၆% ၃၃% ၆၆% ၄၃% ၃၃% ၃၉% ၃၆% ၅၀% ၃၃% ၃၆% ၆၁% ၃၈%

လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ

အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည််

ငြိေ��တ�ု�တ�လာမ်းည်း်’

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 122-168

ရေး�းခုန််း-၈၀ � ၈၂ အထားု ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘လန်းချုျန်း�-မ်း�ကြောချုါင်း ပ်း�ကြောပ်ါင်း�ကြောဆာင်းရှိ့�ကြောရှိ�အစးအမ်း (LMC) ကြော��ာင်း်် အ�ျ�� သို�ကြောရှိာ�မ်းုရှိိ�သိုည်း်် ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံရှိိ� အေ့��အစည်း �နှိင်း်် လးပ်ုဂ္ဂိုု��လ်တချုျ ��ု ေတခြားပ်ချု�်ငြိပ်း� အ�ျ�� ခြားေစထူး့န်း�မ်းုအတ�ုင်း�အတာ��ု အဆင်း််သိုတမ်းိတကြောပ်�ရှိန်း်’ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ အဆင်�် ‘၁’သိုည်် ‘လံုးဝါအက်ိုုး��ှု�ါ’မြ�စပြီ�ီး အဆင်�် ‘၄’သိုည်် ‘အမြ�ည်�်အဝါအက်ိုုး�ှုသိုည််’ဟာ �ုင််းမြခုားသိုတ�တခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၀ မ်းိ ၈၂ အထူး� LMC ရေးကြားက်ာင်�် �ည််သိုည်�်အ�ွ��အစ ည််းနှှင်�် လ�ုဂ္ဂိုုုုလ�ိးး အက်ိုုးမြ�စထားန််းသိုန်ည််း လန််ခုိန််း-��ရေးခုါင်် �ူးရေး�ါင််းရေးဆာင််�ွက််ရေး�းအစီအ� (LMC) ရေးကြားက်ာင်�် နှင််င်ရေးတာ်စ�အ�ခုို�်ရေး�းရေးက်ာင််စ (SAC) က် အက်ိုုး�ှုရေးစသိုည််ဟာ ရေးမြ�ဆုသို ၅၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််း�ှု �ဂ္ဂိုုလုက် လ�င်န််း�ှင််�ိးးအရေး�် အက်ိုုး�ှုနှင််ရေးကြားက်ာင််း ၆၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်ရေးမြ�ဆုခု�ပြီ�ီး မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််း�ှု ရေးတာင်် သိုူလ�သို�ားနှှင်�် ရေးက်ိးလက််ရေးန်မြ�ည််သို�ိးးအရေး�် အက်ိုုး�ှုနှင််ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၂၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�သိုာ �ှုသိုည််။ ၄၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် အက်ိုုး��ှုနှင််ရေးကြားက်ာင််းနှှင်�် ၁၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် လံုး၀အက်ိုုး��ှုနှင််ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ကြားက်ားခု��ါသိုည််။ ဤရေး�းခုန််းသိုံုးခုုစလံုးက် �ခုုစစ်တ�်းရေးက်ာက််�ခုိ န််တွင်် အသိုစထားည်�်သိုင််းထားား မြခုင််းမြ�စသိုည််။ လံုးဝါအက်ိုုး��ှု�ါ အတုင််းအတာတခုုအထားု အက်ိုုး�ှု�ါသိုည်် �သိုု�ါ အက်ိုုး��ှု�ါ အမြ�ည်�်အဝါအက်ိုုး�ှုသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၀ နှင််င်ရေးတာ်စ�အ�ခုို�်ရေး�းရေးက်ာင််စ (SAC)

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၁ မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််း� �ဂ္ဂိုုလုက်လ�င်န််း�ှင််�ိးး n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၂ မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််း� ရေးတာင််သိုူလ�သို�ား�ိးးနှှင်�် ရေးက်ိးလက််ရေးန်မြ�ည််သို�ိးး ၅၂% ၂၈% ၁၃% ၅% ၆% ၆၉% ၆% ၁၆% ၁၆% ၄၁% ၂၅% ၁၅%

ISP Survey

ရေးဆာင််�ွက််ရေး�းအစီအ� (LMC) ရေးကြားက်ာင်�်

(SAC)

အက်ိုုး��ှု�ါ

အတုင််းအတာတခုုအထားု အက်ိုုး�ှု�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါအက်ိုုး�ှုသိုည််

‘အလွန််အက်ိုုး�ှုသိုည််’နှှစ��ရေး�ါင််းက်

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 123-168 ISP Survey ‘နှ�ုင်းင်းကြောတာ်စးမ်းအုပ််ချုျ�ပ််ကြောရှိ�ကြော�ာင်းစး (SAC)’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၀

လံုးဝါအက်ိုုး��ှု�ါ

ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၀% ၂၈% ၆% ၁၃% စစရေး�ါင််း ၁% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၃၉% ၂% ၉% ၀% ၃၀% ၉% ၀% ၂၇% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၄% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၂% ၃% ၁၀% ၀% ၁၈% PDFs/LDFs ၁၀% ၂၇% ၀% ၀% ၁၈% ၁၄% ၀% ၁% ၀% ၂% ၂% ၂၀% ၁% စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််�ာ၌ လန််ခုိန််း-��ရေးခုါင်် �ူးရေး�ါင််း

နှင််င်ရေးတာ်စ�အ�ခုို�်ရေး�းရေးက်ာင််စ

က် အက်ိုုး�ှုရေးစ ရေးကြားက်ာင််း အစုအ�ွ��အ သိုီးသိုီးက် ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၈၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၈၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၈၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် �င််းသိုုု် ရေးမြ� ဆုခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််း�ှု �ဂ္ဂိုုလုက်လ�င်န််း�ှင််�ိးးအရေး�် အက်ိုုးမြ�စထားန််းနှင််ရေးကြားက်ာင််း စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၈၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရေးမြ�ဆုခု�သိုည််။ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၈၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း အက်ိုုး�ှုနှင််ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ခု��ါသိုည််။ မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််း�ှု ရေးတာင််သိုူလ�သို�ား �ိးးနှှင်�် ရေးက်ိးလက််ရေးန်မြ�ည််သို�ိးးအရေး�် အက်ိုုးမြ�စထားန််း� �ှု၊ ��ှုဆု�ာတွင်် အရှိပ််��်အေ့��အစည်း � မ်းျး�၏ ၇၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် အက်ိုုး��ှုရေးကြားက်ာင််းဆုခု�ပြီ�ီး စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၆၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် အက်ိုုး�ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ခု��ါသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� �လဒ�ိးးက် နှုင််း�ှဉ််�ုင််းမြခုား�ာတွင်် ‘လံုးဝါအက်ိုုး��ှု�ါ’နှှင်�် ‘အက်ိုုး��ှု�ါ’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘အက်ိုုး��ှု�ါ’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း၊ ‘အက်ိုုး�ှုသိုည််’နှှင်�်

‘အက်ိုုး�ှုသိုည််’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း တွက််ခုိက််�ါသိုည််။ ၅၃% ၄၈% ၅၅% ၅၂% ၄၁% ၇၃% ၆၂% မြ�န််�ာ�ှတဆင်�် တရုုတ်၏ ရေးဒသိုတင််းအစီအ�ံအရေး�်အမြ�င််

ISP Survey

‘ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအတ့င်း�မ်းိ ပ်ဂ္ဂိုုလ��လုပ််င်းန်း�ရှိိင်းမ်းျး�’

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 124-168

CHINA STUDIES PROGRAM

အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး�

အတုင််းအတာတခုုအထားု အက်ိုုး�ှု�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါအက်ိုုး�ှုသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၀% ၆% ၃% ၁၆% စစရေး�ါင််း ၀% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၈% ၂% ၁၁% ၂% ၅% ၅% ၀% ၁၃% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၈% ၂% ၈% ၀% ၁၈% PDFs/LDFs ၀% ၀% ၀% ၉% ၂၂% ၂၃% ၀% ၆% ၁၀% ၂% ၇% ၂၇% ၇% ‘ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအတ့င်း�မ်းိ ကြောတာင်းသိုးလယူသိုမ်းာ�မ်းျး�နှိင်း် ကြော�ျ�လ�ကြောန်းခြားပ်ည်းသိုးမ်းျး�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၂ လံုးဝါအက်ိုုး��ှု�ါ အက်ိုုး��ှု�ါ အတုင််းအတာတခုုအထားု အက်ိုုး�ှု�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါအက်ိုုး�ှုသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁၆% ၁% ၂% ၁၅% စစရေး�ါင််း ၂၉% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၀% ၁% ၁၁% ၈% ၀% ၅% ၇% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၅% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၂% ၈% ၀% ၁၈% PDFs/LDFs ၀% ၉% ၂၀% ၁၄% ၉% ၂၅% ၂၃% ၂၉% ၂၀% ၂၃% ၁၈% ၂၄% ၂၆% ၆၀% ၇၂% ၇၃% ၆၉% ၅၉% ၈၀% ၆၇% ၄၇% ၅၉% ၄၆% ၄၁% ၄၃% ၄၄% ၄၅%

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၁ လံုးဝါအက်ိုုး��ှု�ါ အက်ိုုး��ှု�ါ

လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 125-168 ISP Survey ရေး�းခုန််း-၈၃ � ၈၅ အထားု ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘�မ်းာလံု�ဆ�ုင်းရှိာလုခြားချုံ�ကြောရှိ�အစးအမ်း (GSI) ကြော��ာင်း်် ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံ၏ လုခြားချုံ�ကြောရှိ��ဏ္ဍအကြောပ်် သို�ကြောရှိာ�လာနှ�ုင်း သိုည်း်် အကြောခြားချုအကြောန်းတချုျ ��ု ေတခြားပ်ချု�်ငြိပ်း� သိုကြော�ာတး၊ မ်းတး’ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၃ မ်းိ ၈၅ အထူး� GSI ရေးကြားက်ာင်�် မြ�န််�ာနှင််င်ံ၏ လုမြခုုရေး�းက်ဏ္ဍအရေး�် �ည််သိုုု်သိုက််ရေး�ာက််�ည််န်ည််း က်�ာလံုးဆင််�ာ လုမြခုုရေး�းအစီအ� (GSI) ရေးကြားက်ာင်�် မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�် တရုုတနှင််င်ံအကြားက်ား စစ�က််နှှင်�် ��က််ဆင််�ာ �ူးရေး�ါင််းရေးဆာင််�ွက််��ိးး အားရေးက်ာင််းလာနှင််ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသိုအားလံုး၏ ၅၂ ရှိာချု�ုင်း နှုန်း�က် သိုရေး�ာတခု�ကြားက်သိုည််။ န်�်စ�မြ�တရေးက်ိး်�ခုင််း�ိးး နှှု�်နှှင််း�က် အားရေးက်ာင််းရေးစရေးကြားက်ာင််း သိုရေး�ာတသို ၄၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး သိုရေး�ာ�တသို ၂၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�် တရုု တ နှင််င်ံအကြားက်ား လုမြခုုရေး�းသိုတင််းအခုိက််အလက်် �ှရေးဝါ��ိးး အားရေးက်ာင််းလာနှင််ရေးကြားက်ာင််းအခုိက််က် သိုရေး�ာတသို ၅၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ရေး�းခုန််းသိုံုးခုုစလံုးက် �သိုု�ှုရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ဆုသို ၂၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� နှိင်းအထူး��ှု�ါသိုည််။ ဤရေး�းခုန််းသိုံုးခုုစလံုးက် �ခုုစစ်တ�်းရေးက်ာက််�ခုိ န််တွင်် အသိုစထားည်�်သိုင််း ထားားမြခုင််းမြ�စသိုည််။

သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် �သိုု�ါ

ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၃ နှှစနှင််င်ံအကြားက်ား စစ�က််နှှင်�် ��က်် �ူးရေး�ါင််းရေးဆာင််�ွက််� အားရေးက်ာင််းလာနှင််သိုည်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၄ န်�်စ�မြ�တရေးက်ိး်�ခုင််း�ိးး နှှု�်နှှင််း� အားရေးက်ာင််းရေးစသိုည်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၅ နှှစနှင််င်ံအကြားက်ား လုမြခုုရေး�းသိုတင််းအခုိက််အလက််�ှရေးဝါ� အားရေးက်ာင််းလာနှင််သိုည်် ၁၆% ၅၂% ၂၁% ၅% ၂၇% ၄၂% ၂၂% ၅% ၁၆% ၅၂% ၂၂% ၅% မြ�န််�ာ�ှတဆင်�် တရုုတ်၏ ရေးဒသိုတင််းအစီအ�ံအရေး�်အမြ�င််

သိုရေး�ာ�တ�ါ အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည််

ISP Survey

စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ

သိုည််ဆုသိုည်�်အခုိက််က် သိုရေး�ာတသို�ိးးတွင််

သိုရေး�ာတ�ါသိုည််

အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် �သိုု�ါ

ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 126-168

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၃ ၂% ၄% ၅% ၂၁% စစရေး�ါင််း ၃% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၃% ၅% ၉% ၀% ၂% ၆% ၀% ၆% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၀% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂% ၈% ၂၄% ၀% ၁၈% PDFs/LDFs ၁၀% ၉% ၂၇% ၂၇% ၂၇% ၁၈% ၂၈% ၄၃% ၉% ၁၆% ၁၀% ၅% ၁၃% ၄၀% ၂၃% လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ

အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််�ာ၌ GSI ရေးကြားက်ာင်�် မြ�န််�ာနှင််င် နှှင်�် တရုု တနှင််င်ံအကြားက်ား စစ�က််နှှင်�် ��က််ဆင််�ာ �ူးရေး�ါင််းရေးဆာင််�ွက််��ိးး အားရေးက်ာင််းလာနှင််

အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏

စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�� အ�ိးးဆံုးမြ�စပြီ�ီး ၆၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၆၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း ထားုသိုုု်ရုုမြ�င််ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆ ခု�ကြားက်သိုည််။ န်�်စ�မြ�တရေးက်ိး်�ခုင််း�ိးးနှှု�်နှှင််း�က် အားရေးက်ာင််းရေးစရေးကြားက်ာင််းအခုိက််က်လည််း စး�ပ့်ာ� ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�က် အ�ိးးဆံုးသိုရေး�ာတခု�ကြားက်ပြီ�ီး ရေးမြ�ဆုသို ၆၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ� အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၄၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း သိုရေး�ာတရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ဆုခု�သိုည််။ GSI ရေးကြားက်ာင်�် မြ�န််�ာ နှင််င်ံနှှင်�် တရုု တနှင််င်ံအကြားက်ား လုမြခုုရေး�းသိုတင််းအခုိက််အလက််�ှရေးဝါ��ိးး အားရေးက်ာင််းလာနှင််သိုည်် ဆုသိုည်�်အခုိက််က် PDFs/LDFs မ်းျး�က် အ�ိးးဆံုးထားင််မြ�င််ခု�ပြီ�ီး ၇၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာတရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု�သိုည််။ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�၏ ၆၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း သိုရေး�ာတရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု��ါ သိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� �လဒ�ိးးက် နှုင််း�ှဉ််�ုင််းမြခုား�ာတွင်် ‘လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ’နှှင်�် ‘သိုရေး�ာ�တ�ါ’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘သိုရေး�ာ�တ�ါ’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း၊ ‘သိုရေး�ာတ �ါသိုည််’နှှင်�် ‘အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည််’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘သိုရေး�ာတ�ါသိုည််’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း တွက််ခုိက််�ါသိုည််။ ၅၇% ၄၆% ၅၂% ၅၁% ၆၁% ‘နှိစနှ�ုင်းင်းံအ��ာ� စစ��်နှိင်း် ရှိ�� ပ်း�ကြောပ်ါင်း�ကြောဆာင်းရှိ့�မ်း အာ�ကြော�ာင်း�လာနှ�ုင်းသိုည်း်’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး�

‘နှိစနှ�ုင်းင်းံအ��ာ� လုခြားချုံ�ကြောရှိ�သိုတင်း�အချုျ�်အလ�မ်းှကြောဝါမ်း အာ�ကြော�ာင်း�လာနှ�ုင်းသိုည်း်’

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 127-168 ISP Survey ‘န်းယူ်စပ််ခြားေတကြော�ျး်မ်းချုင်း�မ်းျး� နှမ်း်နှင်း�မ်း အာ�ကြော�ာင်း�ကြောစသိုည်း်’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၄ ၁% ၃% ၅% ၂၂% စစရေး�ါင််း ၃% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁% ၄% ၁၁% ၀% ၃% ၅% ၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂% ၇% ၂၂% ၀% ၂၇% PDFs/LDFs ၁၀% ၁၀% ၃၃% ၂၇% ၃၈% ၂၇% ၂၈% ၀% ၂၇% ၅% ၁၀% ၂၅% ၄၀% လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၅ ၂% ၃% ၅% ၂၂% စစရေး�ါင််း ၆% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၃% ၄% ၁၁% ၀% ၀% ၄% ၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂% ၈% ၂၂% ၀% ၁၈% PDFs/LDFs ၁၀% ၉% ၂၀% ၃၈% ၉% ၃၀% ၀% ၁၆% ၅% ၇% ၁၅% ၂၄% လံုးဝါသိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါသိုရေး�ာတ�ါသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၄၁% ၃၆% ၄၂% ၃၉% ၅၉% ၄၇% ၄၀% ၄၀% ၅၂% ၆၄% ၅၂% ၅၁% ၆၁% ၄၇% ၄၀% မြ�န််�ာ�ှတဆင်�် တရုုတ်၏ ရေးဒသိုတင််းအစီအ�ံအရေး�်အမြ�င််

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 128-168

ရေး�းခုန််း-၈၆ � ၈၉ အထားု ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘�မ်းာလံု�ဆ�ုင်းရှိာ လုခြားချုံ�ကြောရှိ�အစးအမ်း (GSI) ကြော��ာင်း်် အ�ျ�� သို�ကြောရှိာ�မ်းုရှိိ�မ်းည်း်ဟုု သိုံု�သိုပ််��သိုည်း်် ခြားမ်းန်းမ်းာ နှ�ုင်းင်းံရှိိ� အေ့��အစည်း �တချုျ ��ု ေတခြားပ်ချု�်ငြိပ်း� အ�ျ�� ခြားေစထူး့န်း�မ်း အတ�ုင်း�အတာ��ု အဆင်း််သိုတမ်းိတကြောပ်�ရှိန်း်’ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ အဆင်�် ‘၁’သိုည်် ‘လံုးဝါအက်ိုုး��ှု�ါ’မြ�စပြီ�ီး အဆင်�် ‘၄’သိုည်် ‘အမြ�ည်�်အဝါအက်ိုုး�ှုသိုည််’ဟာ �ုင််းမြခုားသိုတ�တခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၆ မ်းိ ၈၉ အထူး� GSI ရေးကြားက်ာင်�် �ည််သိုည်�်အ�ွ��အစ ည််းနှှင်�် လ�ုဂ္ဂိုုုုလ�ိးး အက်ိုုးမြ�စထားန််းသိုန်ည််း က်�ာလံုးဆင််�ာ လုမြခုုရေး�းအစီအ� (GSI) ရေးကြားက်ာင်�်

(SAC)’ က် အက်ိုုး�ှုရေးစရေးကြားက်ာင််း အ�ိးးစက်�ူဆကြားက်ပြီ�ီး ၄၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ‘EAOs’ �ိးးအရေး�်တွင််� ရေးမြ� ဆုသိုအားလံုး၏ ၃၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်သိုာ အက်ိုုး�ှုရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ဆုခု�သိုည််။ ‘အမ်းျ��သိုာ�ည်းးညွ့တကြောရှိ� အစ�ု�ရှိ

အရေး�်

အ�ိးးစက်ထားင််မြ�င််ကြားက်�ါသိုည််။ ရေးမြ�ဆုသို အားလံုး၏ ၃၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ထားုသိုုု် ထားင််မြ�င််ခု�ကြားက်မြခုင််းမြ�စ�ါသိုည််။ ‘ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအတ့င်း�ရှိိ� သိုာမ်းန်းခြားပ်ည်း သိုးမ်းျး�’အရေး�် အက်ိုုးမြ�စထားန််းနှင််ရေးကြားက်ာင််း ၂၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်သိုာ �ူဆခု�ပြီ�ီး ၂၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် အက်ိုုး ��ှုနှင််ရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ဆုခု��ါသိုည််။ ရေး�းခုန််းရေးလးခုုစလံုးက် �သိုု�ှုရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ဆုသို ၂၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှိင်း အထူး��ှု�ါသိုည််။ ဤရေး�းခုန််းရေးလးခုုစလံုးက် �ခုုစစ်တ�်းရေးက်ာက််�ခုိ န််တွင်် အသိုစထားည်�်သိုင််း ထားားမြခုင််းမြ�စသိုည််။ လံုးဝါအက်ိုုး��ှု�ါ အတုင််းအတာတခုုအထားု အက်ိုုး�ှု�ါသိုည်် �သိုု�ါ အက်ိုုး��ှု�ါ အမြ�ည်�်အဝါအက်ိုုး�ှုသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၆၊ နှင််င်ရေးတာ်စ�အ�ခုို�်ရေး�းရေးက်ာင််စ (SAC)

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

‘နှ�ုင်းင်းကြောတာ်စးမ်းအုပ််ချုျ�ပ််ကြောရှိ�ကြော�ာင်းစး

(NUG)’

အက်ိုုးမြ�စထားန််း��ှုနှင််ရေးကြားက်ာင််း

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၇၊ တုင််း�င််းသိုားလက််န်က််က်င််အ�ွ��အစ ည််း�ိးး (EAOs)

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၈၊ အ�ိုုးသိုားည်ီညွွတ်ရေး�းအစုုး� (NUG) n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၉၊ မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််းက် သိုာ�န််မြ�ည််သို�ိးး ၅% ၄၅% ၂၂% ၂၂% ၅% ၅% ၂၇% ၃၅% ၂၆% ၅% ၁၈% ၃၄% ၁၃% ၂၉% ၆% ၁၇% ၂၉% ၂၄% ၂၃% ၅%

အက်ိုုး��ှု�ါ

အတုင််းအတာတခုုအထားု

‘အလွန််အက်ိုုး�ှုသိုည််’နှှစ��ရေး�ါင််းက်

(SAC) က် အက်ိုုး�ှုရေးစရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 129-168 ISP Survey ‘နှ�ုင်းင်းကြောတာ်စးမ်းအုပ််ချုျ�ပ််ကြောရှိ�ကြော�ာင်းစး (SAC)’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၆ လံုးဝါအက်ိုုး��ှု�ါ

အက်ိုုး�ှု�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါအက်ိုုး�ှုသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁% ၂၂% ၅% ၂၂% စစရေး�ါင််း ၂% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂၉% ၄% ၁၀% ၀% ၂၃% ၆% ၀% ၇% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၂% ၁၂% ၂၇% ၀% ၁၈% PDFs/LDFs ၁၀% ၂၇% ၃၇% ၂၈% ၄၃% ၀% ၅% ၃၉% ၇% ၀% ၅% ၅% ၇% ၄% စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််�ာ၌ က်�ာလံုးဆင််�ာ လုမြခုု ရေး�းအစီအ� (GSI) ရေးကြားက်ာင်�် နှင််င်ရေးတာ်စ�အ�ခုို�်ရေး�းရေးက်ာင််စ

အ�ိးးဆံုးမြ�စပြီ�ီး ၈၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ အရှိပ််��်အေ အစည်း�မ်းျး�၏ ၈၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း ထားုသိုုု်�ူဆခု�သိုည််။ EAOs မ်းျး�အရေး�် အက်ိုုး�ှုရေးစရေးကြားက်ာင််းက် လည််း PDFs/LDFs မ်းျး�က် အ�ိးးဆံုးရေးမြ�ဆုခု�ပြီ�ီး ၆၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ ထားူးမြခုားခုိက််အရေးန်မြ�င်�်

ရေးမြ�ဆုကြားက်သို�ိးးထား� တွင်် EAOs မ်းျး�က် အ�ိးးဆံုးမြ�စပြီ�ီး ၆၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၅၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း ထားအတုင််းရေးမြ�ဆုခု�သိုည််။ မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််း�ှု သိုာ�န််မြ�ည််သို�ိးးအရေး�် အက်ိုုး မြ�စထားန််း��ှုနှင််ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုကြားက်သို�ိးးထား�တွင်် အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�က် အ�ိးးဆံုးမြ�စပြီ�ီး ၆၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� �လဒ�ိးးက် နှုင််း�ှဉ််�ုင််းမြခုား�ာတွင်် ‘လံုးဝါအက်ိုုး��ှု�ါ’နှှင်�် ‘အက်ိုုး��ှု�ါ’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘အက်ိုုး��ှု�ါ’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း၊ ‘အက်ိုုး�ှုသိုည််’နှှင်�်

‘အက်ိုုး�ှုသိုည််’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း တွက််ခုိက််�ါသိုည််။ ၄၇% ၅၁% ၅၅% ၄၅% ၃၆% ၄၄% မြ�န််�ာ�ှတဆင်�် တရုုတ်၏ ရေးဒသိုတင််းအစီအ�ံအရေး�်အမြ�င််

ဆုကြားက်သို�ိးးတွင်် PDFs/LDFs မ်းျး�က်

အ�ိုုးသိုားည်ီညွွတ်ရေး�းအစုုး� (NUG) အရေး�် အက်ိုုးမြ�စထားန််း��ှုနှင််ရေးကြားက်ာင််း

‘ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအတ့င်း�� သိုာမ်းန်းခြားပ်ည်းသိုးမ်းျး�’

ISP CHINA

PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 130-168

‘တ�ုင်း�ရှိင်း�သိုာ� လ�န်း��ုင်း်အေ့��အစည်း �မ်းျး� (EAOs)’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၇ လံုးဝါအက်ိုုး��ှု�ါ အက်ိုုး��ှု�ါ

အက်ိုုး�ှု�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါအက်ိုုး�ှုသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၅% ၂% ၅% ၂၆% စစရေး�ါင််း ၅% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁% ၂% ၁၂% ၃% ၂% ၆% ၇% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၄% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၇% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၁၂% ၃၂% ၀% ၂၇% PDFs/LDFs ၁၀% ၀% ၁၃% ၁၄% ၃၃% ၄၈% ၀% ၁၇% ၂၇% ၉% ၂၇% ၂၄% ၂၃% ၃၅% ၄၀% ‘အမ်းျ��သိုာ�ည်းးညွ့တကြောရှိ�အစ�ု�ရှိ (NUG)’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၈ လံုးဝါအက်ိုုး��ှု�ါ အက်ိုုး��ှု�ါ အတုင််းအတာတခုုအထားု အက်ိုုး�ှု�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါအက်ိုုး�ှုသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁၈% ၀% ၆% ၂၉% စစရေး�ါင််း ၂၀% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၀% ၃% ၁၈% ၁၈% ၀% ၇% ၇% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၁၄% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၉% ၁၇% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၁၂% ၃၅% ၀% ၃၇% PDFs/LDFs ၀% ၉% ၀% ၂၀% ၂၇% ၁၃% ၅% ၅% ၃၄% ၄၈% ၁၈% ၂၄% ၄၀% ၁၂% ၉% ၂၄%

အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၈၉ လံုးဝါအက်ိုုး��ှု�ါ အက်ိုုး��ှု�ါ အတုင််းအတာတခုုအထားု အက်ိုုး�ှု�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါအက်ိုုး�ှုသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁၇% ၂% ၅% ၂၃% စစရေး�ါင််း ၃၀% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂% ၂% ၁၀% ၁၆% ၀% ၅% ၁၃% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂% ၁၃% ၂၉% ၀% ၁၉% PDFs/LDFs ၀% ၉% ၂၀% ၁၈% ၂၄% ၁၈% ၃၃% ၂၈% ၄၈% ၀% ၁၀% ၄၀% ၂၇% ၁၄% ၄၅% ၆၄% ၃၅% ၃၃% ၄၀% ၅၃% ၃၄% ၃၆% ၃၉% ၃၆% ၄၄% ၃၆% ၂၉% ၃၃% ၃၈%

STUDIES

ISP Survey

အတုင််းအတာတခုုအထားု

န်�်စ�မြ�တရေးက်ိး်�ာဇာဝါတ�

န်�်စ�မြ�တရေးက်ိး် �ာဇာဝါတ��ိးးနှှု�န်င််း�န်် တရုု တ်အစုုး�က်ဦးးရေးဆာင််၍

တရုုတ်အစ�ု�ရှိ ဦး�ကြောဆာင်းခြားပ်�လုပ််ကြောန်းသိုည်း်် အ�မ်းန်းး�ချုျင်း�နှ�ုင်းင်းမ်းျး�နှိင်း်် ပ်း�ကြောပ်ါင်း�ကြောဆာင်းရှိ့�မ်းမ်းျး�၏ ထူး�ကြောရှိာ�မ်းုအတ�ုင်း�အတာ’

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 131-168 ISP Survey ရေး�းခုန််း-၉၀ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းသိုာ�မ်းျး� ဦး�ကြောဆာင်းပ်ါဝါင်းကြောန်းသိုည်း်် ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအတ့င်း�ရှိိ� န်းယူ်စပ််ခြားေတကြော�ျး်ရှိာဇာဝါတမ်းမ်းျး� နှမ်း်နှင်း�ကြောရှိ� တ့င်း

က် ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််း မြ�စသိုည််။ အဆင်�် ‘၁’သိုည်် ‘လံုးဝါထားုရေး�ာက််��ှု�ါ’မြ�စပြီ�ီး အဆင်�် ‘၄’သိုည်် ‘အမြ�ည်�်အဝါထားုရေး�ာက််��ှု�ါသိုည််’ဟာ �ုင််းမြခုားသိုတ�တခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၀

နှှု�်နှှင််းရေး�း �ူးရေး�ါင််းရေးဆာင််�ွက််� �ည််�ှထားုရေး�ာက််�ည််န်ည််း

အု�န်ီးခုိင််းနှင််င်�ိးးနှှင်�် �ူးရေး�ါင််းရေးဆာင််�ွက််�သိုည်် ထားုရေး�ာက််��ှုရေးကြားက်ာင််း အ�ိးးစက် ထားင််မြ�င််ကြားက်�ါသိုည််။ ထားုရေး�ာက််��ှု ရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ဆုသို ၆၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး ထားုရေး�ာက််��ှုရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ဆုသို ၂၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ဤ ရေး�းခုန််းက် �ခုုစစ်တ�်းရေးက်ာက််�ခုိ န််တွင်် အသိုစထားည်�်သိုင််းထားားမြခုင််းမြ�စသိုည််။ ၅% ၆၀% ၂၈% ၄% ထားုရေး�ာက််��ှု�ါ �သိုု�ါ လံုးဝါထားုရေး�ာက််��ှု�ါ အမြ�ည်�်အဝါထားုရေး�ာက််��ှု�ါသိုည်် ထားုရေး�ာက််��ှု�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် မြ�န််�ာ�ှတဆင်�် တရုုတ်၏ ရေးဒသိုတင််းအစီအ�ံအရေး�်အမြ�င််

ISP Survey

‘န်းယူ်စပ််ခြားေတကြော�ျး်ရှိာဇာဝါတမ်း နှမ်း်နှင်း�ကြောရှိ� ပ်း�ကြောပ်ါင်း�ကြောဆာင်းရှိ့�မ်း မ်းည်းမ်းှထူး�ကြောရှိာ�မ်းည်းန်းည်း�’

ISP

PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 132-168

CHINA STUDIES

အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၀ လံုးဝါထားုရေး�ာက််��ှု�ါ ထားုရေး�ာက််��ှု�ါ ထားုရေး�ာက််��ှု�ါသိုည်် အမြ�ည်�်အဝါ ထားုရေး�ာက််��ှု�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၅% ၄% ၁% ၂% စစရေး�ါင််း ၆% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁% ၁% ၁% ၈% ၇% ၀% ၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၇% ၂% ၂% ၀% ၉% PDFs/LDFs ၅% ၀% ၁% ၅% ၉% ၁၃% ၀% ၂၇% ၉% ၂၈% ၁၄% ၂၃% ၄၄% စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််�ာ၌ အစုအ�ွအားလံုးက် ထားုရေး�ာက််��ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်မြခုင််းမြ�စသိုည််။

နှှင်�် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေ မ်းျး�၏ ၇၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ EAOs မ်းျး�၏ ၇၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၇၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ ထူးင်းရှိိာ�သိုး မ်းျး�၏ ၆၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၄၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် ထားုသိုုု် �ူဆခု�မြခုင််းမြ�စ သိုည််။ ထားူးမြခုား�ုအရေးန်မြ�င်�် အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၄၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ EAOs မ်းျး�၏ ၂၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� နှှင်�် ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၂၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�တုု်က် ထားုရေး�ာက််��ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� ၇၃% ၄၇% ၇၃% ၆၀% ၆၁% ၇၆% ၇၆%

နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�

တရုု တနှ�ုင်းင်းံ၏ ဆ့ကြောဆာင်းမ်း��ုအသိုံု�ခြားပ်�ကြောသိုာ အာဏာာဩဇာာအကြောပ််အခြားမ်းင်း

တရုုတနှ�ုင်းင်း� ကြောပ်�အပ််ချု�်သိုည်း်် ေ ငြိေ��ကြောရှိ�ဆ�ုင်းရှိာအ�းအည်းးမ်းျး�သိုည်း ယူချုကြောမ်း�ချု့န်း�ကြောခြားေဆ�ုသိုးနှိင်း်် လးမ်းုအသို�ု�်အဝါန်း�အတ့� အ�ျ��တ

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 134-168

ရေး�းခုန််း-၉၁ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအကြောန်းနှိင်း် တရုုတနှ�ုင်းင်းံအပ်ါအဝါင်း နှ�ုင်းင်းံတ�ာမ်းိ ေ ငြိေ��ကြောရှိ�ဆ�ုင်းရှိာအ�းအည်းးမ်းျး� လ�ချုရှိရှိိ�ကြောလ်ရှိိ�သိုည်း်။

ရှိိ�၊ မ်းရှိိ��ု အဆင်း််သိုတမ်းိတကြောပ်�ရှိန်း်’ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ အဆင်�် ‘၁’သိုည်် ‘လံုးဝါ အက်ိုုး��ှု�ါ’မြ�စပြီ�ီး အဆင်�် ‘၄’သိုည်် ‘အလွန််အက်ိုုး�ှု �ါသိုည််’ဟာ �ုင််းမြခုားသိုတ�တခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၁ တရုု တနှင််င်ံ၏ �ွံပြီ�ုုးရေး�းဆင််�ာ အက်ူအည်�ိးး အက်ိုုးသိုက််ရေး�ာက််� �ှု၊ ��ှု တရုု တနှင််င်က် မြ�န််�ာနှင််င်က်ုရေး�းအ�ခု�ရေးသိုာ �ွံ ပြီ�ုုးရေး�းဆင််�ာအက်ူအည်�ိးးသိုည်် အက်ိုုးသိုက်် ရေး�ာက််� အန်ည််းင်�သိုာ�ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၆၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ လံုးဝါအက်ိုုး��ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ� ဆုသို�ှာ ၁၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ အက်ိုုး�ှုရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�သို ၁၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုခု�သိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် ရေးမြ�ာင််းလ��ိးး�ှုခု�သိုည််။ အထားူး သိုမြ�င်�် အက်ိုုးသိုက််ရေး�ာက််� အန်ည််းင်�သိုာ�ှုရေးကြားက်ာင််း ထားင််မြ�င််သို ၂၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာသိုည််။ ထားုု်အတ လံုး၀အက်ိုုး��ှုရေးကြားက်ာင််းထားင််သို ကြောလ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးခု��ါသိုည််။ ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ အက်ိုုး�ှု�ါသိုည်် အန်ည််းင်�သိုာ�ှုသိုည်် လံုးဝါအက်ိုုး��ှု�ါ �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် အက်ိုုး��ှု�ါ ၁၇% ၆၃% ၁၆% ၁၃% ၅% ၄၂% ၃၉%

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

စတရှိာ သို� ကြောရှိာ�မ်း

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 135-168 ISP Survey တရုုတနှင််င်ံ၏ ဆွရေးဆာင််�က်အသိုံုးမြ�ုရေးသိုာ အာဏာာဩဇာာအရေး�်အမြ�င်် လံုးဝါအက်ိုုး��ှု�ါ အန်ည််းင်�သိုာ�ှုသိုည်် အက်ိုုး�ှု�ါသိုည်် အလွန််အက်ိုုး�ှု�ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁၇% ၆၃% ၁၆% ၀% ၂% ၂% စစရေး�ါင််း ၂၅% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၀% ၂% ၂% ၆၅% ၆% ၂၀% ၆၄% ၁၅% ၀% ၀% ၁% ၁၃% ၆၇% ၂၀% ၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၅% ၆၇% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၅% ၅% ၁၈% ၅% ၄၉% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၀% ၂% ၄၄% ၀% ၈၂% ၉% ၀% ၀% ၉% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၁ ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံ၏ ေ ငြိေ��ကြောရှိ�ဆ�ုင်းရှိာအ�းအည်းးမ်းျး� အ�ျ�� သို�ကြောရှိာ�မ်း ရှိိ�၊ မ်းရှိိ�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််�ာ၌ အန်ည််းင်�သိုာအက်ိုုး �ှုရေးကြားက်ာင််း PDFs/LDFs မ်းျး�က် အ�ိးးဆံုးရေးမြ�ဆုခု�ပြီ�ီး ၈၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ EAOs မ်းျး�နှှင်�် ထူးင်းရှိိာ� သိုးမ်းျး�၏ ၆၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�စက်လည််း အန်ည််းင်�သိုာအက်ိုုး�ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆု�ါသိုည််။ အရှိပ််�� အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၂၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် လံုးဝါအက်ိုုး��ှုရေးကြားက်ာင််း ရုုမြ�င််�ါသိုည််။ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေ မ်းျး�၏ ၄၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်� အက်ိုုး�ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ခု�သိုည််။ ထားူးမြခုားခုိက််အရေးန်မြ�င်�် အလွန််အက်ိုုး�ှု ရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�သို တဦးး�ှ��ှုခု�ရေး�။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််�

ထားုရေးမြ�ာဆုခုိက််�ိးးအရေး�်

အတုယူးကြောလ်လာစရှိာ ပ်ုစံတချုခြားေစ်ကြော��ာင်း� ကြောခြားပ်ာဆ�ုကြောရှိ�သိုာ��ခြားချုင်း�အကြောပ်် သိုကြော�ာတး၊ မ်းတး’

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 136-168

ရေး�းခုန််း-၉၂ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံ၏ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�ေ ငြိေ��မ်းပ်ုစ (Economic Development Model) သိုည်း ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်း စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�ေ ငြိေ��တ�ု�တ� မ်းုအတ့�

အမြ�င််က် ရေးမြ�ာရေးစခု��ါသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၂ တရုု တနှင််င်ံ၏ စီး�ွားရေး�း�ွံ ပြီ�ုုး��ုစက် မြ�န််�ာနှင််င်ံအတွက်် အတ�ရေးလ�လာစ�ာ ဟာတ်၊ �ဟာတ တရုု တနှင််င်ံ၏ စီး�ွားရေး�း�ွံ ပြီ�ုုး��ုစ (Economic Development Model) က် မြ�န််�ာနှင််င် စီး�ွားရေး�း �ွံ ပြီ�ုုးတုုးတက််�ုအတွက်် အတ�ရေးလ�လာစ�ာ �ုစံတခုုမြ�စရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ာဆုခုိက််�ိးး�ှု�ါသိုည််။

သိုရေး�ာ�တရေးကြားက်ာင််း စစ်တ�်းရေးမြ�သို ၅၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ဆု�ါသိုည််။ သိုရေး�ာ တရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၄၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�် နှုင််း�ှဥ််�ါက် သိုရေး�ာ�တသို ချုန်းစရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာသိုည််။ ထားုု်အတ သိုရေး�ာတရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ာသို င်းါ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� ရေးလိးက်ိသိုွားသိုည််။ ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ သိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၄၀% ၅၄% ၅% ၄၅% ၄၇% ၄% ၄%

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 137-168 ISP Survey သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် သိုရေး�ာ�တ�ါ �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၄၀% ၆% ၀% စစရေး�ါင််း ၃၀% ၆% ၀% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၃၁% ၅% ၀% ၄၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၄% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၂% ၂% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၃၆% ၁၉% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၂ ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံ၏ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�ေ ငြိေ��မ်းပ်ုစ� ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအတ့� အတုယူးကြောလ်လာစရှိာခြားေစသိုည်း်’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််�ာ၌ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း � မ်းျး�နှှင်�် ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၆၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�စက် သိုရေး�ာ�တရေးကြားက်ာင််း အ�ိးးဆံုးရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ သိုရေး�ာတ�ါသိုည််ဟာ ရေးမြ�ဆုသို�ိးးတွင်် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�က် အ�ိးးဆံုးမြ�စပြီ�ီး ၇၆ ရှိာချု�ုင်း နှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ထားူးမြခုား�ုအရေးန်မြ�င်�် EAOs မ်းျး�၏ ၆၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာ�တရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ာခုိ န််တွင်် PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၄၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာတရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ာခု�သိုည််။ ထားုု်အမြ�င်် နှင််င်ံရေး�းအသိုုက်် အဝါန််း၏ ၄၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာတရေးကြားက်ာင််းရုုမြ�င််ခုိ န််တွင်် က်ိန်် ၄၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာ�တ ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု��ါသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� ၅၄% ၆၄% ၆၄% ၆၀% ၄၈% ၄၈% ၇၆% ၄၅% တရုုတနှင််င်ံ၏ ဆွရေးဆာင််�က်အသိုံုးမြ�ုရေးသိုာ အာဏာာဩဇာာအရေး�်အမြ�င််

သိုခြားေင်း်် အတုယူး�ျင်း််သိုံု�သိုင်း််ကြော��ာင်း� ကြောခြားပ်ာဆ�ုကြောရှိ�သိုာ�ကြောန်း��သိုည်း််အကြောပ်် သိုကြော�ာတး၊ မ်းတး’ အမြ�င််က်

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 138-168

ရေး�းခုန််း-၉၃ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတနှ�ုင်းင်း� ကြောခြားပ်ာကြောန်းသိုည်း်် တရုုတန်းည်း�တရုုတဟုန်း ဒ်းမ်း�ု�ကြောရှိစးစန်းစမ်းျ��သိုည်း ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအတ့�်လည်း� ��ု�ည်းး

ရေးမြ�ာရေးစခု�သိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၃ တရုု တန်ည််းတရုု တဟာန်် ဒ�ုက်ရေး�စက် မြ�န််�ာနှင််င်တွင်် အတ�က်ိင်�်သိုံုးသိုင်�်၊ �သိုင်�် တရုု တန်ည််းတရုု တဟာန်် ဒ�ုက်ရေး�စီစန်စ�ိုုးသိုည်် မြ�န််�ာနှင််င်ံနှှင်�်လည််း က်က််ည်သိုမြ�င်�် အတ�က်ိင်�် သိုံုးသိုင်�်ရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ာဆရေး�းသိုားကြားက်သိုည်�်အရေး�် သိုရေး�ာ�တရေးကြားက်ာင််း ၈၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရေးမြ�ခု�သိုည််။ ��ု�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် သိုရေး�ာတရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ခု�သိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�်နှုင််း�ှဥ််�ါက် အရေးမြ�ာင််းအလ��ှုရေး�။ သိုရေး�ာတ သို တစရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာသိုည််။ ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ သိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၉% ၈၇% ၈% ၈၇%

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 139-168 ISP Survey သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် သိုရေး�ာ�တ�ါ �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၉% ၂% ၂% စစရေး�ါင််း ၇% ၂% ၂% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၅% ၀% ၀% ၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၁၉% ၅% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၀% ၅% ၇% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၀% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၃ ‘တရုုတန်းည်း� တရုုတဟုန်း ဒ်းမ်း�ု�ကြောရှိစးစန်းစ��ု ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းတ့င်း အတုယူး�ျင်း်သိုံု�သိုင်း်သိုည်း်’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး�

အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််�ာ၌ EAOs မ်းျး�နှှင်�် PDFs/ LDFs မ်းျး�၏ ရှိာနှုန်း�ခြားပ်ည်းက် သိုရေး�ာ�တရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ခု�ကြားက်သိုည််။ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၉၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� နှှင်�် အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၈၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း သိုရေး�ာ�တရေးကြားက်ာင််းရေးမြ��ါသိုည််။ သိုရေး�ာ တရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုကြားက်သို�ိးးတွင်် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�� အ�ိးးဆံုးမြ�စပြီ�ီး ၂၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါ သိုည််။ နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၁၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း သိုရေး�ာတရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု�သိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� ၈၇% ၈၉% ၉၅% ၁၀၀% ၇၆% ၆၈% ၁၀၀% တရုုတနှင််င်ံ၏ ဆွရေးဆာင််�က်အသိုံုးမြ�ုရေးသိုာ အာဏာာဩဇာာအရေး�်အမြ�င််

ကြောခြားပ်ာဆ�ုကြောရှိ�သိုာ�ကြောန်း��သိုည်း််အကြောပ်် သိုကြော�ာတး၊ မ်းတး’

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 140-168

ရေး�းခုန််း-၉၄ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံ၏ အုပ််ချုျ�ပ််ကြောရှိ�စန်းစပ်ုစ (Governance Model) ��ု ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းတ့င်း အတုယူး�ျင်း််သိုံု�သိုင်း််ကြော��ာင်း�

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၄ တရုု တနှင််င်ံ၏ အ�ခုို�်ရေး�းစန်စ�ုစက် မြ�န််�ာနှင််င်တွင်် အတ�က်ိင်�်သိုံုးသိုင်�်၊ �သိုင်�် တရုု တနှင််င်ံ၏ အ�ခုို�်ရေး�းစန်စ�ုစ (Governance Model) က် မြ�န််�ာနှင််င်တွင်် အတ�က်ိင်�်သိုံုး သိုင်�်သိုည််ဟာသိုည်�် အခုိက််က် ရေးမြ�ဆုသိုူအ�ိးးစက် သိုရေး�ာ�တခု�ရေး�။ သိုရေး�ာ�တရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆ သို ၇၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ သိုရေး�ာတရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�သို ၁၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ဤရေး�းခုန််းက် �ခုု စစ်တ�်းရေးက်ာက််�ခုိ န််တွင်် အသိုစထားည်�်သိုင််းထားားမြခုင််းမြ�စသိုည််။ ၁၆% ၄% ၇၉% သိုရေး�ာ�တ�ါ သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

အမြ�င််က်ုရေးမြ�ာရေးစခု��ါသိုည််။

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 141-168 ISP Survey သိုရေး�ာတ�ါသိုည်် သိုရေး�ာ�တ�ါ �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၁၆% ၄% ၁% စစရေး�ါင််း ၁၁% ၃% ၁% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၁၆% ၄% ၀% ၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၁၉% ၅% ၅% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၉% ၇% ၈% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၈% ၀% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၄ ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံ၏ အုပ််ချုျ�ပ််ကြောရှိ�စန်းစပ်ုစ� ခြားမ်းန်းမ်းာနှ�ုင်းင်းံအတ့�

အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််�ာ၌ တရုု တနှင််င်ံ၏ အ� ခုို�်ရေး�းစန်စ�ုစ (Governance Model) က် မြ�န််�ာနှင််င်တွင်် အတ�က်ိင်�်သိုံုးသိုင်�်သိုည််ဟာရေးသိုာ အခုိက််အား သိုရေး�ာ�တရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို�ိးးတွင်် EAOs မ်းျး�က် အ�ိးးဆံုးမြ�စပြီ�ီး ရှိာနှုန်း�ခြားပ်ည်း မြ�စသိုည််။ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၈၅ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၈၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် လည််း သိုရေး�ာ�တရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ခု�သိုည််။ သိုရေး�ာတရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ဆုသို�ိးးထား�တွင်် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း� အေမ်းျး�က် အ�ိးးဆံုးမြ�စပြီ�ီး ၂၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� ၇၉% ၈၅% ၈၀% ၁၀၀% ၇၁% ၅၆% ၈၂% တရုုတနှင််င်ံ၏ ဆွရေးဆာင််�က်အသိုံုးမြ�ုရေးသိုာ အာဏာာဩဇာာအရေး�်အမြ�င််

အတုယူး�ျင်း်သိုံု�စရှိာခြားေစသိုည်း်’

တရုုတနှ�ုင်းင်း ကြောလ်လာကြောရှိ�ချုရှိး�စဥ်းမ်းျး�နှိင်း် သိုင်း်တန်း�မ်းျး�သို�ု သို့ာ�ကြောရှိာ�ပ်ါဝါင်းေး�သိုလာ�’

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 142-168

ရေး�းခုန််း-၉၅ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတ်အစ�ု�ရှိ သို�ုမ်းဟုုတ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ��မ်းဏားမ်းျး� သို�ုမ်းဟုုတ တရုုတနှ�ုင်းင်းံရှိိ� တ�ကသို�ုလ်နှိင်း်် အေ့��အစည်း �မ်းျး�� စးစဥ်း ကြောသိုာ

ဟာူ၍ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။

တရုု တနှင််င်က်စီစဥ််ရေး�းရေးသိုာ ခု�ီးစဥ််�ိးးနှှင်�် သိုင််တန််း�ိးး သိုွားရေး�ာက််�ါဝါင််�ူးသိုလား တရုု တ်အစုုး� သိုုု်�ဟာတ စီး�ွားရေး�းက်�ဏာ�ိးး သိုုု်�ဟာတ တရုု တနှင််င်�ှု တက်ကသိုုုလ်နှှင်�် အ�ွ��အစ ည််း �ိးးက် စီစဥ််သိုည်�် တရုု တနှင််င် ရေးလ�လာရေး�းခု�ီးစဥ််�ိးးနှှင်�် သိုင််တန််း�ိးးက် သိုွားရေး�ာက််�ါဝါင််�ူး သိုလားဟာ ရေး�းမြ�န််းခု��ာ တင်္ကြံက်ု��ှသိုွားရေး�ာက််�ူးမြခုင််း��ှုဟာ ရေးမြ�ဆုသို ၇၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ တင်္ကြံက်ု� သိုွား�ူးသိုည််ဟာ ရေးမြ�ဆုသို ၁၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် နှှစင်္ကြံက်ု�� င်ါးင်္ကြံက်ု�်အကြားက်ား သိုွား�ူးသိုည််ဟာ ရေးမြ�ဆုသို ၁၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ ရေးမြခုာက််င်္ကြံက်ု�်နှှင်�်အထားက်် သိုွား�ူးသို�ှာ သိုံု�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�်နှုင််း�ှဥ််�ါက် တင်္ကြံက်ု��ှသိုွားရေး�ာက််�ူးမြခုင််း��ှုသို င်းါ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးးလာ�ါသိုည််။ ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ တင်္ကြံက်ု�သိုွား�ူးသိုည်် တင်္ကြံက်ု��ှ�သိုွားရေး�ာက််�ူး�ါ နှှစင်္ကြံက်ု�်နှှင်�် င်ါးင်္ကြံက်ု�်အကြားက်ား ရေးမြခုာက််င်္ကြံက်ု�်နှှင်�်အထားက်် ၇၁% ၁၄% ၁၂% ၆၆% ၁၄% ၁၇%

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၅

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 143-168 ISP Survey တင်္ကြံက်ု�� သိုွားရေး�ာက််�ူး�ါ တင်္ကြံက်ု�သိုွား�ူးသိုည်် နှှစင်္ကြံက်ု�်နှှင်�် င်ါးင်္ကြံက်ု�်အကြားက်ား ရေးမြခုာက််င်္ကြံက်ု�်နှှင်�်အထားက်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် �သိုု�ါ ၁၄% ၁၂% ၃% ၀% ၀% စစရေး�ါင််း အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၀% ၀% ၁% ၄% ၃% ၂၃% ၁၆% ၃% ၂% ၀% ၇% ၇% ၇% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၂၈% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၅% ၀% ၀% ၅% ၂၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၉% ၀% ၀% ၃၂% ၉% ၉% ၀% ၀% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၅ ‘တရုု

အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််�ာ၌ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း � မ်းျး�၏ ၉၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှာ တရုုတ်အစုုး�၊ စီး�ွားရေး�းက်�ဏာ�ိးး၊ တက်ကသိုုုလ်နှှင်�် အ�ွ��အစ ည််း�ိးးက် စီစဥ်် ရေးသိုာ တရုု တနှင််င် ရေးလ�လာရေး�းခု�ီးစဥ််�ိးးနှှင်�် သိုင််တန််း�ိးးသိုုု် တင်္ကြံက်ု��ှ�သိုွားရေး�ာက််�ူး�ါဟာ ရေးမြ� ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၈၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် EAOs မ်းျး�၏ ၈၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း ထားုသိုုု် ရေးမြ� ဆု�ါသိုည််။ အ�ိးးဆံုးသိုွားရေး�ာက််�ူးရေးသိုာ အစုအ�ွ�ှာ စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�မြ�စပြီ�ီး ၆၁ ရှိာချု�ုင်း နှုန်း��ှုသိုည််။ ၎င််းတုု်အန်က်် နှှစင်္ကြံက်ု�်နှှင်�် င်ါးင်္ကြံက်ု�်အကြားက်ားသိုွား�ူးသို�ှာ အ�ိးးဆံုးမြ�စပြီ�ီး ၃၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှု�ါသိုည််။ ထူးင်းရှိိာ�သိုးမ်းျး�၏ ၄၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က်လည််း သိုွားရေး�ာက််�ူးသိုည််ဟာ ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်�ါသိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� ၇၁% ၉၂% ၅၆% ၇၉% ၆၂% ၃၉% ၈၂% တရုုတနှင််င်ံ၏ ဆွရေးဆာင််�က်အသိုံုးမြ�ုရေးသိုာ အာဏာာဩဇာာအရေး�်အမြ�င််

တနှ�ုင်းင်း� စးစဥ်းကြောပ်�ကြောသိုာ ချုရှိး�စဥ်းမ်းျး�နှိင်း် သိုင်း်တန်း�မ်းျး� သို့ာ�ကြောရှိာ�ပ်ါဝါင်းေး�သိုလာ�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ

တရုု တန်းည်း�ပ်ည်းာသိုံု� မ်း�ု��ုင်း�ေုန်း�မ်းျး�၊ အ�ပ်လးကြော��ရှိိ င်း�မ်းျး�နှိင်း် လုခြားချုံ�ကြောရှိ�ဆ�ုင်းရှိာ အးလ�ထူးကြောရှိာန်းစပ်စစည်း�မ်းျး� သိုံု�စ့မ်းုအကြောပ််အခြားမ်းင်း

သိုတင််းအခုိက််အလက််န်ည််း�ည်ာနှှင်�်

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 145-168 ISP Survey တရုုတန်ည််း�ည်ာသိုံုး�စည််း�ိးး သိုံုးစွ�ုအရေးမြခုအရေးန် ရေး�းခုန််း-၉၆ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတ�မ်းဏားမ်းျး�� ထူးတလုပ််ကြောသိုာ ဆ�သို့ယူကြောရှိ�၊ သိုတင်း�အချုျ�်အလ�်နှိင်း်် န်းည်း�ပ်ည်းာပ်စစည်း�မ်းျး� အသိုံု�ခြားပ်� ကြောန်းမ်းု’က် အရေးမြ�တခုုထားက််�၍ ရေး�ွးခုိ�ခုင်�်ရေး�းက်ာ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၆ တရုု တက်�ဏာ�ိးးက် ထားတလ�ရေးသိုာ ဆက််သို�်ရေး�း၊

�စည််း�ိးးက် အသိုံုးမြ�ုရေးန်�ါသိုလား တရုု တက်�ဏာထားတ ဆက််သို�်ရေး�း၊ သိုတင််းအခုိက််အလက််နှှင်�် န်ည််း�ည်ာ�စည််း�ိးးက် အသိုံုး� မြ�ုရေးကြားက်ာင််း စစ်တ�်းရေးမြ�သို ၂၉ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ဆု�ါသိုည််။ သိုုု်ရေးသိုာ် တရုု တက်�ဏာထားတ �န််း�ိးးက် သိုံုးသို ၅၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုပြီ�ီး၊ WeChat သိုံုးသို ၂၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ TikTok သိုံုးသို ၁၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် CCTV လုမြခုုရေး�းစန်စသိုံုးသို ၂၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ၂၀၂၂ ခုုနှှစက် ရေးက်ာက််�ခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်း�လဒ်နှှင်�်နှုင််း�ှဥ််�ါက် တရုု တက်�ဏာထားတ�န််း�ိးး သိုံုး သို သိုံု�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ု�ိးးလာပြီ�ီး၊ WeChat သိုံုးသို နှိစရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် TikTok သိုံုးသို ၁၀ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ု�ိးး လာ�ါသိုည််။ ၂၉% ၁၈% ၂၄% ၅၁% ၂၆% အသုံးး��မပြု�ု�ါ TikTok အသုံးး��ပြု�ုသုံးည်် CCTV လုံံ�ခြုံ�ံ�ရေး�းစနစ အသုံးးခြုံ��သုံးည်် တရုုတ်ကုုမ္ပပဏီီထုုတ ဖုုန်း�မ္ပ�း� အသုံးး�ပြု�ုသုံးည််

အသုံးး��ပြု�ုသုံးည််

WeChat

ISP Survey

တ�မ်းဏားမ်းျး�� ထူးတလုပ််သိုည်း် ဆ�သို့ယူကြောရှိ�၊ သိုတင်း�အချုျ�်အလ�်နှိင်း် န်းည်း�ပ်ည်းာပ်စစည်း�မ်းျး�

အသိုံု�ခြားပ်�ကြောန်းသိုလာ�’

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 146-168

�သိုု�ါ CCTV လုမြခုုရေး�းစန်စ အသိုံုး�မြ�ု�ါ WeChat �န််း�ိးး TikTok ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၁၉% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၄% ၀% ၅% ၁၉% ၁၈% ၀% ၀% ၁၈% ၃၀% ၂၉% ၁၈% ၀% ၀% ၂၄% စစရေး�ါင််း ၂% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၇% ၀% ၀% ၆၆% ၃၆% ၉% ၀% ၀% ၉% PDFs/LDFs ၄၀% ၁၃% ၀% ၀% ၁၃% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၂၈% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂၂% ၁% ၀% ၁၄% ၁၄% ၂၃% ၂၆% ၅၁% ၉% ၁၃% ၂၅% ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၆ ‘တရုု

အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််�ာ၌ တရုု တက်�ဏာထားတ �န််း�ိးးက် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း�အေမ်းျး�နှှင်�် PDFs/LDFs မ်းျး�က် အ�ိးးဆံုးအသိုံုးမြ�ုကြားက်ပြီ�ီး ၆၆ ရှိာချု�ုင်း နှုန်း�နှှင်�် ၆၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� အသိုီးသိုီး�ှုကြားက်သိုည််။ အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၅၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် နှ�ုင်းင်းကြောရှိ� အသို�ု�်အဝါန်း�၏ ၅၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�သိုည််လည််း တရုု တက်�ဏာထားတ �န််း�ိးးက် က်ိ�က်ိ�မြ�န််မြ �န််် အသိုံုးမြ�ုကြားက်ရေးကြားက်ာင််း ရေးတွ�သိုည််။ ထားူးမြခုားခုိက််အရေးန်မြ�င်�် CCTV လုမြခုုရေး�းစန်စက် စး�ပ့်ာ�ကြောရှိ�အသိုင်း� အေမ်းျး�က် အ�ိးးဆံုးအသိုံုးမြ�ုကြားက်ပြီ�ီး ၇၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�အထားု သိုံုးစွကြားက်သိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� ၅၂% ၄၉% ၅၁% ၇၁% ၆၄% ၄၇% ၅၇% ရေး�းခုန််း-၉၆ က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် အရေးမြ�တခုုထားက််�၍ ရေး�ွးခုိ�ခုင်�်ရေး�းခု�မြခုင််းမြ�စပြီ�ီး �လဒ်တခုုခုိင််းစသိုည်် ၁၀၀ �ာခုင််နှန််းအရေး�် အရေးမြခုခုတွက််ခုိက်် ထားားမြခုင််း မြ�စ�ါသိုည််။

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၇ မ်းိ ၁၀၀

လံုးဝါလုမြခုုစုတခုိ��ှု�ါ လုမြခုုစုတခုိ��ှု�ါ

WeChat

အမြ�ည်�်အဝါလုမြခုုစုတခုိ��ါသိုည််

မ်းျး��ု ေတခြားပ်ချု�်ငြိပ်း� ပ်ုဂ္ဂိုု��လကြောရှိ�ဆ�ုင်းရှိာ သိုတင်း�အချုျ�်အလ� လုခြားချုံ�မ်းုအကြောပ်် သို�ကြောရှိာ�မ်း

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 147-168 ISP Survey ရေး�းခုန််း-၉၇ � ၁၀၀ အထားု ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘တရုုတ�မ်းဏားမ်းျး�� ထူးတလုပ််သိုည်း်် တယူလးေုန်း�နှိင်း်် သိုတင်း�အချုျ�်အလ�ဆ�ုင်းရှိာ န်းည်း�ပ်ည်းာပ်စစည်း�

ရှိိ�၊ မ်းရှိိ�’ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။

တရုု တက်�ဏာထားတ န်ည််း�ည်ာ�စည််း�ိးးနှှင်�် �ုဂ္ဂိုုုုလ်ရေး�းဆင််�ာ သိုတင််းအခုိက််အလက််လုမြခုု� ကြားက်ားရေးန် လုမြခုုစုတခုိ��ါသိုည်် �သိုု�ါ

ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််

၁၀% ၄% ၂၄% ၃၁% ၂၅% ၂၅% ၃၃% ၃၂% ၆% ၇% ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၇၊ �န််း�ိးး n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၈၊

၂၀၂၃ ၂၀၂၂ ၂၂% ၂၈% ၁၈% ၂၇% ၂၇% ၂၃% ၂၂% ၁၅% ၈% တရုုတန်ည််း�ည်ာသိုံုး�စည််း�ိးး သိုံုးစွ�ုအရေးမြခုအရေးန်

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 148-168

တရုု တက်�ဏာထားတ�န််း�ိးးက် အ�ိးးဆံုးအသိုံုးမြ�ုရေးန်ကြားက်ရေးသိုာ်လည််း လုမြခုုစုတခုိ��ှုရေးကြားက်ာင််း �ူဆသို ၃၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် လံုး၀လုမြခုုစုတခုိ��ှုရေးကြားက်ာင််း�ူဆသို ၂၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ WeChat သိုံုးစွ�ာတွင််လည််း လုမြခုုစုတခုိ��ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၂၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် လံုး၀လုမြခုုစုတခုိ��ှု ရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�သို ၂၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှုသိုည််။ TikTok က် လုမြခုုစုတခုိ��ှုရေးကြားက်ာင််း ၃၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရေးမြ�ခု�ပြီ�ီး လံုး၀လုမြခုုစုတခုိ��ှုရေးကြားက်ာင််း ၂၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ဆု�ါသိုည််။ တရုု တန်ည််း�ည်ာသိုံုး အီလက််ထားရေး�ာ န်စ�စည််း�ိးးက် လုမြခုုစုတခုိ��ှုရေးကြားက်ာင််း ၂၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရေးမြ�ခု�ပြီ�ီး လံုး၀လုမြခုုစုတခုိ��ှု ရေးကြားက်ာင််း ၂၄ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ဆု�ါသိုည််။ n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၉၊ TikTok n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၀၀၊ တရုု တန်ည််း�ည်ာသိုံုး အီလက််ထားရေး�ာန်စ�စည််း�ိးး ၂၀၂၃ ၂၀၂၃ ၂၀၂၂ ၂၀၂၂ ၂၂% ၂၄% ၂၂% ၃၁% ၉% ၂၃% ၃၉% ၂၁% ၂၄% ၂၁% ၂၇% ၂၆% ၂၂% ၂၄% ၁၂% ၁၂% ၁၂% ၁၃% ကြားက်ားရေးန် လုမြခုုစုတခုိ��ါသိုည်် �သိုု�ါ အမြ�ည်�်အဝါလုမြခုုစုတခုိ��ါသိုည်် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် လံုးဝါလုမြခုုစုတခုိ��ှု�ါ လုမြခုုစုတခုိ��ှု�ါ

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

‘WeChat အသိုံု�ခြားပ်�ခြားချုင်း�ကြော��ာင်း် ပ်ုဂ္ဂိုု��လ ကြောရှိ�ဆ�ုင်းရှိာ သိုတင်း�အချုျ�်အလ�လုခြားချုံ�မ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး�

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 149-168 ISP Survey ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၇ ‘တရုုတ�မ်းဏားထူးတ ေုန်း�မ်းျး�နှိင်း် ပ်ုဂ္ဂိုု��လကြောရှိ�ဆ�ုင်းရှိာ သိုတင်း�အချုျ�်အလ�လုခြားချုံ�မ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� လုမြခုုစုတခုိ��ှု�ါ ကြားက်ားရေးန် လုမြခုုစုတခုိ��ါသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၂၅% ၁၁% ၆% ၁% စစရေး�ါင််း ၁၈% ၁၀% ၁% ၀% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂၃% ၅% ၁၁% ၃% ၁၃% ၀% ၁၄% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၃၃% ၅% ၁၄% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၇% ၂၇% ၅% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၉% ၁၉% ၀% ၀% PDFs/LDFs စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�ရေးသိုာ အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု၏ အရေးမြ��ိးးက် နှုင််း�ှဥ််�ာ၌ တရုု တ�န််း�ိးးသိုည်် လုမြခုုစုတခုိ��ှုရေးကြားက်ာင််း EAOs မ်းျး�၏ ၇၃ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�၊ PDFs/LDFs မ်းျး�၏ ၇၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် အရှိပ်် ��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၇၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက်သိုည််။ WeChat နှှင်�် TikTok သိုံုးစွ�ာတွင်် လုမြခုု စုတခုိ��ှုရေးကြားက်ာင််း အရှိပ််��်အေ့��အစည်း �မ်းျး�၏ ၆၂ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�နှှင်�် ၇၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� အသိုီးသိုီး�ှု ရေးကြားက်ာင််းရေးတွ�သိုည််။ တရုု တန်ည််း�ည်ာသိုံုး အီလက််ထားရေး�ာန်စ�စည််း�ိးးက် လုမြခုုစုတခုိ��ှုဟာ PDFs/LDFs မ်းျး�က် အ�ိးးဆံုး�ူဆခု�ကြားက်ပြီ�ီး ၈၁ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှုခု�သိုည််။ ရာလူဒ််မှျး�က် နှုုင််�ယှှဉ််ပိုု�င််�ခြားခိုာ�ခြားခိုင််� ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၈

လုမြခုုစုတခုိ��ှု�ါ ကြားက်ားရေးန် လုမြခုုစုတခုိ��ါသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၂၂% ၉% ၁၈% ၂% စစရေး�ါင််း ၁၉% ၉% ၁၀% ၀% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂၀% ၇% ၁၆% ၂% ၇% ၇% ၃၉% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၂၉% ၂၄% ၁၀% ၃၃% ၄% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၉% ၂၀% ၂၂% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၈% ၀% ၁၈% ၁၀% PDFs/LDFs �လဒ�ိးးက် နှုင််း�ှဉ််�ုင််းမြခုား�ာတွင်် ‘လံုးဝါလုမြခုုစုတခုိ��ှု�ါ’နှှင်�် ‘လုမြခုုစုတခုိ��ှု�ါ’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘လုမြခုုစုတခုိ��ှု�ါ’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း၊ ‘လုမြခုုစုတခုိ��ါသိုည််’နှှင်�် ‘အမြ�ည်�်အ၀လုမြခုုစုတခုိ��ါသိုည််’နှှစ��ရေး�ါင််းက် ‘လုမြခုုစုတခုိ��ါသိုည််’ဟာုလည််းရေးက်ာင််း တွက််ခုိက််�ါသိုည််။ ၅၇% ၇၁% ၅၈% ၇၃% ၄၈% ၄၁% ၇၂% ၄၉% ၆၂% ၅၅% ၄၇% ၃၉% ၅၄% တရုုတန်ည််း�ည်ာသိုံုး�စည််း�ိးး သိုံုးစွ�ုအရေးမြခုအရေးန်

‘TikTok

သိုတင်း�အချုျ�်အလ�လုခြားချုံ�မ်းု’

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 150-168

ကြောမ်း�ချု့န်း�-၉၉

CHINA STUDIES PROGRAM

ISP Survey

အသိုံု�ခြားပ်�ခြားချုင်း�ကြော��ာင်း် ပ်ုဂ္ဂိုု��လ ကြောရှိ�ဆ�ုင်းရှိာ သိုတင်း�အချုျ�်အလ�လုခြားချုံ�မ်းု’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� လုမြခုုစုတခုိ��ှု�ါ ကြားက်ားရေးန် လုမြခုုစုတခုိ��ါသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၂၃% ၂% ၂၁% ၁% စစရေး�ါင််း ၁၄% ၃% ၁၂% ၀% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂၃% ၀% ၂၃% ၃% ၇% ၀% ၄၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၂၄% ၂၉% ၀% ၄၃% ၄% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၂% ၇% ၂၅% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၇% ၉% ၀% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁၀၀ ‘တရုု

အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� လုမြခုုစုတခုိ��ှု�ါ ကြားက်ားရေးန် လုမြခုုစုတခုိ��ါသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၂၂% ၁၄% ၁၂% ၂% စစရေး�ါင််း ၁၅% ၁၂% ၈% ၂% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၂၁% ၅% ၂၀% ၅% ၀% ၂၇% ၂၆% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး ၂၄% ၁၀% ၂၈% ၀% နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၂၂% ၂၄% ၁၀% ၀% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၀% ၁၈% ၀% ၀% PDFs/LDFs ၅၃% ၇၁% ၅၁% ၅၃% ၄၆% ၆၄% ၅၀% ၆၃% ၄၉% ၄၇% ၃၈% ၄၄% ၈၂%

တန်းည်း�ပ်ည်းာသိုံု� အးလ�ထူးကြောရှိာန်းစပ်စစည်း�မ်းျး�အသိုံု�ခြားပ်�ခြားချုင်း�ကြော��ာင်း် ပ်ုဂ္ဂိုု��လ ကြောရှိ�ဆ�ုင်းရှိာ

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 151-168 ISP Survey ကြောမ်း�ချု့န်း�-Z ‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ရေးကြားက်ာင်�် တရုု တနှင််င်ံအရေး�် အမြ�င််ရေးမြ�ာင််းလ�မြခုင််း �ှု၊ ��ှု ၂၈% ၁၇% ၄၆% ၆% �၍အဆုုးမြ�င််လာသိုည်် သိုရေး�ာထားား အရေးမြ�ာင််းအလ��ှု�ါ �၍အရေးက်ာင််းမြ�င််လာသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ရေး�းခုန််း-Z က် ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် ‘စစ်ဆင်းကြောရှိ� ၁၀၂၇ ကြော��ာင်း် တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောပ်် ပ်�ုငြိပ်း�အကြော�ာင်း�ခြားမ်းင်းလာသိုလာ�၊ သို�ုမ်းဟုုတ ပ်�ုငြိပ်း�

သို�ုမ်းဟုုတ အကြောခြားပ်ာင်း�အလ� မ်းခြားေစကြောစ�း�လာ�’ဟာ ရေး�းမြ�န််းခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ ‘စစ်ဆင်းကြောရှိ� ၁၀၂၇’�ှာ �ခုုစစ်တ�်းရေးက်ာက််�ရေးန်ခုိန််တွင်် ရေး�်ရေး�ါက််ခု�မြခုင််း မြ�စ�ါသိုည််။ ထားုု်ရေးကြားက်ာင်�် ‘စစ်ဆင်းကြောရှိ� ၁၀၂၇’နှှင်�်�တသိုက််၍ ‘တရုုတနှ�ုင်းင်းံအကြောပ်် သိုကြော�ာထူးာ� အကြောခြားပ်ာင်း�အလ� ရှိိ�၊ မ်းရှိိ�’ ရေး�းခုန််းက် စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုသို အားလံုးအား ရေး�းမြ�န််းနှင််ခု�မြခုင််း��ှုရေး�။ ‘စစ်ဆင်းကြောရှိ� ၁၀၂၇’မြ�စပြီ�ီးရေးန်ာက််�ုင််း ရေး�းမြ�န််း�န််က်ိန််�ှုရေးန်သို ၅၄ ဦး�က်ုသိုာ ရေး�းမြ�န််းနှင််ခု��ါသိုည််။ ည်ရေးန်ာင််�ဟာာ�ုတသိုံုး�ွ (3BHA) နှှ င်�် �ူးရေး�ါင််းတ��ိးး ဆင််နှခု�ရေးသိုာ ‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ရေးကြားက်ာင်�် တရုု တနှင််င်ံအရေး�် သိုရေး�ာထားားအရေးမြ�ာင််းအလ��ှုရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၄၆ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း��ှု�ါသိုည််။ ၂၈ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် �၍အရေးက်ာင််းမြ�င််လာရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုခု�ပြီ�ီး ၁၇ ရှိာချု�ုင်းနှုန်း�က် �၍အဆုုးမြ�င််လာရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆု�ါသိုည််။ �ခုုရေး�းခုန််းက် ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန််သို ကြောခြားချုာ�ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� �ှုခု��ါသိုည််။ �၍အဆုုးမြ�င််�ါသိုည်် အရေးမြ�ာင််းအလ��ှု�ါ �၍အရေးက်ာင််းမြ�င််လာသိုည်် �သိုု�ါ ရေးမြ�ဆု�န််မြင်င််းဆန်် ၁၇% ၂၈% ၃% ၆% စစရေး�ါင််း ၁၇% အ��က်် အ�ွ��အစ ည််း�ိးး ၀% ၀% ၁၇% ၁၃% ၁၃% ၀% ၁၁% ၀% ၀% ၀% EAOs ထားင််�ှားသို�ိးး နှင််င်ံရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၄% ၁၄% စီး�ွားရေး�း အသိုုက််အဝါန််း ၁၁% ၀% ၁၃% ၀% ၀% ၀% PDFs/LDFs ကြောမ်း�ချု့န်း�-Z ‘စစ်ဆင်းကြောရှိ� ၁၀၂၇’ကြော��ာင်း် တရုုတနှ�ုင်းင်း��ု အခြားမ်းင်းကြောခြားပ်ာင်း�လ�ခြားချုင်း� ရှိိ�၊ မ်းရှိိ�’ အကြောပ်် ကြောခြားေဆ�ုချုျ�မ်းျး� ၂၉% ၁၄% ၂၅% ၇၁% ၂၉% ၂၉% ၃၈% ၇၅% ၄၆% ၆၆% ၆၃% ၃၈% တရုုတန်ည််း�ည်ာသိုံုး�စည််း�ိးး သိုံုးစွ�ုအရေးမြခုအရေးန်

အဆ�ု�ခြားမ်းင်းလာသိုလာ�၊

ကြောန်းာ �်ဆ�တ့ - ၁

ISP-Myanmar က် မြ�ုလ�ခု�ရေးသိုာ

�ခုုသိုရေးတသိုန်စစ်တ�်းအတွက်် က်ုန််းဂ္ဂိုဏာန််းအရေးမြခုမြ�ု

ရေးလ�လာဆန််းစစ�န်ည််းစန်စက် အဆင်�်ရေးလးဆင်�်မြ�င်�် အရေးက်ာင််အထားည််ရေး�ာ်ခု�သိုည််။ �ထား� အဆင်�်တွင််

(focused-group discussions)၊

(baseline data development)

ရေးဆးမြ�ည်�်စွက််မြခုင််းတုု်က် မြ�ုလ�ခု��ါသိုည််။

ဒတု�အဆင်�်အရေးန်မြ�င်�် သိုရေးတသိုန်

င်္ကြံက်ီးကြားက်�သို�ိးး၊ တာဝါန််�ရေး�းမြ�န််းအခုိက််အလက််ရေးက်ာက််�သို�ိးး လက််န်ာ �န်် လက််စွ စာရေးစာင််ရေး�းဆွမြခုင််း၊ လုမြခုုရေး�းဆင််�ာ

သို�ိးး ရေး�ွးခုိ�မြခုင််းနှှင်�်

ISP-Myanmar

ရေး�ွးရေးက်ာက််�ွဆင််�ာမြ�ည််သိုူလ��ှား�ုအ�ွ

စစ်တ�်းဒဇာုင််းရေး�းဆွမြခုင််းတုု်က် လ�ရေးဆာင််ခု�သိုည််။ ထား အဆင်�်တွင်် စစ်တ�်းတခုုလံုးအတွက်် လ�င်န််းအစီအစဥ််ရေး�းဆွမြခုင််း (work plan)၊ စစ်တ�်း တွင်် �ါဝါင််�ည်�် န်��်အသိုီးသိုီး� ရေးခုါင််းရေးဆာင််�ိးးနှှင်�် သိုီးမြခုားရေးတွ ဆု��ိးး မြ�ုလ�မြခုင််း

ရေး�ွးခုိ�်ထားားရေးသိုာ �ုဂ္ဂိုုုုလ�ိးး၏ အခုိက််အလက််�ိးး စရေးဆာင််းမြခုင််း

နှှင်�် �ှု�င််းစွ�အခုိက််အလက််�ိးးအား စစ

က်န်ဦးးမြ�င််ဆင််မြခုင််းနှှင်�်

ဆန််းစစမြခုင််းအတွက်် ရေး�းမြ�န််း�ည်�် န်�န်ာ အ�စခုွမြခုား မြခုင််း၊ ရေး�းခုန််း�ိးး မြ�င််ဆင််မြခုင််းနှှင်�် မြ�ည်�်စွက််မြခုင််းတုု် မြ�ုလ�ခု�သိုည််။ ထားအဆင်�်တွင်် �ခုင်် နှှစ စစ်တ�်း�လဒ�ိးးနှှင်�် �ခုုနှှစ �လဒ�ိးးအကြားက်ား အရေးမြ�ာင််းအလ� �ှု၊ ��ှုက် နှုင််း�ှဉ်် ရေးလ�လာနှင််�န်် စစ်တ�်းရေး�းခုန််း�ိးးက် မြ�န််လည််ဆန််းစစခု�သိုည််။ တရုု တ်-မြ�န််�ာဆက််ဆ ရေး�း၌ အခုိ န််က်ာလအရေးလိးက်် မြ�စရေး�်ရေးန်ရေးသိုာ က်ုစ��ိးးအရေး�် �ူတည််၍ ရေး�းခုန််း အသိုစ�ိးးလည််း မြ�ည်�်စွက််ခု�သိုည််။ ထားုု်အမြ�င်် တတု�အဆင်�်အရေးန်မြ�င်�် စစ်တ�်းအတွက်် န်�န်ာ အ�စ�ိးး သိုရုု �ခုွမြခုင််းနှှင်�်

မြ�ုလ�ခု�ပြီ�ီး စစ်တ�်းတွင််�ါဝါင််�ည်�်

လ�ထားံုးလ�န်ည််း�ိးး၊

န်ည််းန်ာရေး�းဆွမြခုင််းတုု်

အခုိက််အလက်် ရေးက်ာက််�

ရေးဆာင််�ွက််ခု��ါသိုည််။

မြ�င်�် သိုရေးတသိုန်ဆန််းစစခုိက််�ိးးအတွက်် န်�န်ာ အ�စ�ိးးအမြ�စ လိးထားားရေးသိုာ �ုဂ္ဂိုုုုလ �ိးးနှှင်�် ရေးတွ ဆုရေး�းမြ�န််း��ိးး� ��ှုလာရေးသိုာ အခုိက််အလက််�ိးးက် ထားည်�်သိုင််းမြခုင််း၊ �တ တ�်းတင််မြခုင််း၊ ဆန််းစစမြခုင််းနှှင်�် အစ�င််ခုစာရေး�းသိုားမြခုင််းတုု်က် မြ�ုလ�ခု�သိုည််။

သိုင််တန််း�ုု်ခုိမြခုင််း�ိးး

စတတတအဆင်�်အရေးန်

နှှင်�်

(PACE) တုု်သိုည်် �ခုုသိုရေးတ သိုန်စစ်တ�်းအတွက်် က်န်ဦးးမြ�င််ဆင််မြခုင််းနှှင်�် စစ်တ�်းဒဇာုင််းရေး�းဆွမြခုင််းတုု်က် �ူးရေး�ါင််း ရေးဆာင််�ွက််ခု�သိုည််။ ထားုု်အမြ�င်် သိုရေးတသိုန်ဆန််းစစခုိက််�ိးးအတွက်် ရေး�ှး်�န််းခုိက််�ိးး ခုိ�တမြခုင််း၊ ဆန််းစစခုိက််န်ည််းန်ာ �ိးး ဆံုးမြ�တမြခုင််း၊ စစ်တ�်းအတွက်် ရေး�းခုန််း�ိးး မြ�င််ဆင််

စစ်တမ်း�ကြော�ာ�်ယူးပ်ု သိုကြောတသိုန်းန်းည်း�န်းာ

ISP Survey

တက််ရုက််�ါဝါင််�တသိုက််ရေးန်ရေးသိုာ မြ�ည််ရေးထားာင််စုအဆင်�်�ှု

�ိးးအသိုင််းခုို� (UMFCCI) �

ထားား�ါသိုည််။

အခုိက််အလက််�ိးးအရေး�် အရေးမြခုခု

ထားင််�ှားရေးက်ိး်ကြားက်ား ဩဇာာ လဲ�်း�ုုးသို�ိးးအသိုုက််အဝါန််းအတွက်် ရေး�ွးခုိ��ာတွင်် တရုု

လက််န်က််က်င််အင််အားစသိုစမြ�စသိုည်�် PDFs/LDFs

တရုု တ�င််းနှှီးမြ�ုု�နှှံ�စ�က်ုန််း�ိးး

�ုစန်စ်အ� သိုတ�တ်ထားားရေးသိုာ

အခုိက််အလက််စရေးဆာင််း

ရေး�ွးခုိ�်ထားားမြခုင််းမြ�စသိုည််။ အင််အားနှှင်�် န်�ရေးမြ�င်္ကြံက်ီးစုုးနှင််� သိုတ�တခုိက််�ိးးနှှင်�်

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 156-168

CHINA STUDIES PROGRAM

စီး�ွားရေး�းအသိုင််း/အ�ွ��အစ ည််း �ိးးနှှင်�် မြ�ည််န်�်အရေးမြခုစက်် စီး�ွားရေး�းအသိုင််း/အ�ွ��အစ ည််း စစရေး�ါင််း ၁၅၀ ခုုက် ရေး�ွးခုိ� ခု��ါသိုည််။ ထားုသိုုု် ရေး�ွးခုိ��ာတွင်် မြ�န််�ာနှင််င် က်ုန််သိုည််�ိးးနှှင်�်စက််�ုလက််�လ�င်န််း�ှင််

စာ�င််းအင််း

��ှုသိုည်�်

တ်မြ�န််�ာ ဆက််ဆံရေး�းနှှင်�်�တသိုက််၍ သိုရေးတသိုန် မြ�ုလ�ရေးန်သို�ိးး၊ �ူဝါါဒရေး�း�ာတွင်် လဲ�်း�ုုး နှင််ရေးသိုာ ထားင််�ှားသိုည်�် အသိုု�ည်ာ�ှင််နှှင်�် အတတ�ည်ာ�ှင််�ိးး၊ တက််ကြွက်လ��ှားသို�ိးး၊ EAOs �ိးးနှှင်�် လ�ုရေး�း၊ �ာသိုာရေး�းန်�� ဩဇာာ င်္ကြံက်ီးသို ၁၃၃ ဦးးက်လည််း ရေးတွ ဆ ရေး�းမြ�န််း��ည်�်စာ�င််း၌ ထားည်�်သိုင််းခု��ါသိုည််။ EAOs အသိုုက််အဝါန််းဟာ သိုတ�တ�ာတွင််

�ိးး မြ�စ��ည်�်အမြ�င်် ပြီ�ီးခု�ရေးသိုာ အစုုး�နှှစ ဆက််လက််ထားက််တွင်် ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�း လ�င်န််းစဥ််�ိးး၌ အလ�သိုရေး�ာနှှင်�် အလတသိုရေး�ာ �ါဝါင််မြခုင််း�ှုခု�သိုည်�် တုင််း�င််းသိုားအ�ွ��အစ ည််း ၂၃ ခုုက် စာ�င််းမြ�ုစခု�မြခုင််း မြ�စ�ါသိုည််။

တုင််း�င််းသိုားအရေးမြခုမြ�ုရေး�်ရေး�ါက််လာရေးသိုာအ�ွ

�ိးးက်

ရေး�ွးခုိ�သိုတ�တ�ာတွင််

တည််�ှု�ာ မြ�ည််န်�်နှှင်�်တုင််း�ိးးတွင်် အရေးမြခုစက််ရေးန်

တ��ွ �ိးးက် ဦးးစွာရေး�ွးခုိ�ခု�သိုည််။ ထားုု်ရေးန်ာက်် တ��ွ �ိးး၏ အ��်အစား (အင််အား ၁၀၀ ဦးးနှှင်�်အထားက််)က် ကြားက်ည်�်၍ ရေး�ွးခုိ�ခု�သိုည််။ ၎င််းတ��ွ�ိးး၏ န်�ရေးမြ�စုုး�ုုးနှင််�ုနှှင်�် �တသိုက််၍

၏လက််န်က််က်င််�ဋို�က်�ိးးဆင််�ာ

ရေးသိုာ

ISP-Myanmar

အဆင်�်သိုံုးဆင်�် မြ�စသိုည်�် လ��ှားအဆင်�် (active)၊ စုုး�ုုး အဆင်�်

ထားုန််းခုို�်အဆင်�် (control) တုု်အန်က်် လ��ှားအဆင်�်�ှုရေးသိုာ အ�ွ �ိးးက်

က်က်် ည်သိုည်�်

�ွ က် ရေး�းမြ�န််း�န်် ရေး�ွးခုိ�ခု�သိုည််။ ဤန်ည််းအားမြ�င်�် အသိုုက််အဝါန််း ရေးမြခုာက််ခုုလံုးအတွက်် လ�ုဂ္ဂိုုုုလရေး�ါင််း ၆၄၂ ဦးးက် ရေး�ွးခုိ� ခု�ပြီ�ီး အရေးမြခုခုစာ�င််း (baseline data) က် မြ�ုစနှင််ခု��ါသိုည််။ n

(rule)နှှင်�်

PDFs/LDFs ၅၇

�ခုုသိုရေးတသိုန်စစ်တ�်းအတွက််

(baseline data) က် အရေးမြခုမြ�ု၍

ရေးသိုာ�ုဂ္ဂိုုုုလ�ိးးနှှင်�်နှုင််း�ှဥ််�ါက် အရေး�အတွက််န်ည််း�ါးသိုမြ�င်�်

ခုွမြခု�်းစုတမြ�ာသိုည်�်အခုါ

n အကြောခြားချုချုစာရှိင်း�နှိင်း် န်းမ်းးန်းာ ကြောရှိ့�ချုျယူမ်းဇာယူာ�

PDFs/LDFs EAOs

အထားူးမြ�ု�ုဂ္ဂိုုုုလ�ိးး အရေးမြခုခုစာ�င််း

အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု�ှု လ�ုဂ္ဂိုုုုလ်အခုိုုးအစားအလက်် တွက််ခုိက််ပြီ�ီး ရေးတွဆုရေး�းမြ�န််း�န်် န်�န်ာ ရေး�ွးခုိ�သိုတ�တခု��ါသိုည််။ အရေးမြခုခုစာ�င််း�ှု န်� န်ာ (sample) က် အခုိုုးက်ိ (propotion) တွက််ခုိက််က်ာ န်�န်ာ က် သိုရုု �ခုွခု��ါသိုည််။ သိုုု်�ာ တွင်် အ��က််အ�ွ��အစ ည််း�ိးး၊ စီး�ွားရေး�းလ�င်န််းအ�ွ��အစ ည််း�ိးးနှှင်�် နှုင််း�ှဉ််�ါက် နှင််င်ံရေး�း�ါတ�ိးး၊ နှင််င်ံရေး�းသို�ား�ိးးနှှင်�် PDFs/LDFs အ�ွ �ိးး အရေး�အတွက််န်ည််း�ါး သိုည်�်အတွက်် ၎င််းအ�ွ �ိးးက် အရေးမြခုခုစာ�င််းတွင််စာ�င််းမြ�ုစုထားားသိုည်�် အရေး�အတွက််�ိးး အတုင််း ထား�တုုးန်�န်ာအမြ�စ ရေးတွ ဆုရေး�းမြ�န််း�န်် သိုတ�တခု��ါသိုည််။ ထားုု်အမြ�င်် လူ�အ�ွ အစည််းအတင််း ဩဇာာ လဲ�်း�ုုးသို�ိးးအသိုုက််အဝါန််းထား�တွင်် EAOs �ိးးသိုည်် က်ိန််ထားင််�ှား

စရေးဆာင််းထားားရေးသိုာ

စစ်တ�်းရေးတွ�ှုခုိက််�ိးးက်

၎င််းတုု်က် က်ု�စားမြ�ုနှင််�ည်�်

စာ�င််းတွင်် စာ�င််းမြ�ုစုထားားသိုည်�် အရေး�အတွက််�ိးးအတုင််း ထား�တုုးန်�န်ာအမြ�စ ရေးတွ ဆ ရေး�းမြ�န််း�န််လည််း သိုတ�တခု��ါသိုည််။ ထားုု်ရေးကြားက်ာင်�် စစ်တ�်းတွင််�ါဝါင််�ည်�် �ုဂ္ဂိုုုုလန်�န်ာ �ိးး က် သိုရုု �ခုွ�ာတွင်် ရေး�ါင််းစ�်အခုိုုးမြ�ုသိုည်�်န်�န်ာ (mixed propotion) စန်စက် အသိုံုးမြ�ု၍ ရေး�ွးထားတခု��ါသိုည််။ အသိုု�က််အဝန်း� နှင််င်ံရေး�းန်�� ၁၅၀ ၇၀ ၇၀ ၂၁၈ ၁၀၂ ၁၀၂ ၅၇ ၂၇ ၃၀-၅၇ ၆၁ ၂၉ ၃၂ ၆၁ ၁၃၃ ၆၂ ၆၂ ၂၃ ၁၁ ၁၂ ၂၃ ၆၄၂ ၃၀၁ ၇၄ ၃၇၅ အ��က််အ�ွ��အစ ည််း�ိးး စီး�ွားရေး�းအသိုင််းအ�ွ�ိးး ထားင််�ှားရေးက်ိး်ကြားက်ားသို�ိးး စစကြောပ်ါင်း�

ရေးမြ�ဆု��ိးး�ါဝါင််ရေးစ�န််အရေးမြခုခု

အရေခြားခိုခိုံစာာရာင််� န်းမှန်းာ(အခိုျု��က်ျ) ထပိုတ်ု��န်းမှန်းာ ရေပိုါင််�စာပိုန်းမှန်းာ ကြောတ ဆုကြောမ်း�ခြားမ်းန်း�ခြားချုင်း�အတ့� န်းမ်းးန်းာ ကြောရှိ့�ချုျယူသိုရုုပ််ချု့ခြားချုင်း�

အသိုု�က််အဝန်း�

နှင််င်ံရေး�းန်��

အ��က််အ�ွ��အစ ည််း�ိးး

စီး�ွားရေး�းအသိုင််းအ�ွ�ိးး

ထားင််�ှားရေးက်ိး်ကြားက်ားသို�ိးး

ထားွက််ရေးမြ�းတု�်းရေး�ှာင််ရေးန်�သို�ိးးထား�တွင်် �ူဝါါဒအသိုုက််အဝါန််း� အ�ိုုးသို�ီး�ိးး

စီး�ွားရေး�းလ�င်န််းက်ု�စားမြ�ုသို�ိးးတွင်် အ�ိုုးသိုား

ဦးးရေး��ိးးမြ�ားရေးန်မြခုင််း၊ EAOs �ိးး၏ ရေးခုါင််းရေးဆာင််�ုင််း�ိးးတွင်် အ�ိုုးသိုား�ိးးသိုာ မြ�စရေးန်

မြခုင််းတုု်ရေးကြားက်ာင်�် စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုခု�သိုည်�် �ုဂ္ဂိုုုုလ�ိးး၏

အ�ိုုးသို�ီး�ါဝါင််�က် �ခုင််နှှစ်စစ်တ�်းနှှင်�် နှုင််း�ှဉ််�ါက်

ISP CHINA

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 158-168

STUDIES PROGRAM

ISP Survey

EAOs PDFs/LDFs

ရာာခိုု�င််နှုုန်း� ၈.၄% ၄၀.၄% ၁၆.၄% ၂၄.၄% ၆% ၄.၄% ၁၀၀% n ကြောတဆုကြောမ်း�ခြားမ်းန်း�ချု့င်း်ရှိချု�်ကြောသိုာ အသို�ု�်အဝါန်း�ကြောခြားချုာ�ချုမ်းိ လးဦး�ကြောရှိနှိင်း် ရှိာချု�ုင်းနှုန်း� လူူဦး�ရေရာ ၂၁ ၁၀၁ ၄၁ ၆၁ ၁၅ ၁၁ ၂၅၀

ရေး�းမြ�န််း�န််ရေး�ွးခုိ��ာတွင်် အ�ိုုးသိုားနှှင်�် အ�ိုုး သို�ီး အခုိုုးအဆ �ှတ�က် ဦးးစားရေး�း�န်် မြ�င််ဆင််ခု��ါသိုည််။ သိုုု်ရေးသိုာ် စသိုတ�တခုိက််မြ�င်�် ရေး�ွးခုိ�်ထားားရေးသိုာ အ�စ�ိးးတွင်် �ူဝါါဒခုိ�တသို�ိးး၏ အဓိုက်�ုဂ္ဂိုုုုလ�ိးး�ှာ အ�ိုုးသိုား အ�ိးးစမြ�စရေးန်မြခုင််း၊ စစအာဏာာသိုု�်း� မြ�စပြီ�ီးရေးန်ာက်် နှင််င်ံရေး�းအက်ိ�်အတည််းရေးကြားက်ာင်�်

စစကြောပ်ါင်း�

မြ�န််�ာ�ူဝါါဒအသိုုက််အဝါန််း��ုဂ္ဂိုုုုလ�ိးးက်

�ါဝါင််ရေးန် မြခုင််း၊

အရေးန်အထားားအ�

မြ�န််�ာနှင််င်ံ၏

အ�ိုုးသို�ီးနှှင်�် အ�ိုုးသိုား �ာခုင််နှန််း အခုိုုးအစား �ည်�ှခု�ရေးခုိ။ စစ်တ�်းတွင်် အ�ိုုးသိုား ၁၉၁ ဦးးနှှင်�် အ�ိုုးသို�ီး ၅၉ ဦးး�ါဝါင််ခု� သိုည််။ �ာခုင််နှန််းအားမြ�င်�် အ�ိုုးသိုား�ါဝါင််� ၇၆ �ာခုင််နှန််းနှှင်�်

၂၄ �ာခုင််

တစ�ာခုင််နှန််းတုုး လာမြခုင််းမြ�စ�ါသိုည််။ �ခုင််နှှစ်စစ်တ�်းတွင်် အ�ိုုးသို�ီး�ါဝါင််� ၄၉ ဦးး (စစရေး�ါင််း ၂၁၅ ဦးး ၏ ၂၃ �ာခုင််နှန််း) �ှုခု�မြခုင််းမြ�စသိုည််။ �ခုုစစ်တ�်းတွင်် အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုု� လ�ုဂ္ဂိုုုုလ ၂၅၀ ဦးးက် ရေး�းမြ�န််းနှင််ခု��ါသိုည််။ ထားအထား�တွင်် နှင််င်ံရေး�းအသိုုက််အဝါန််း� ၂၁ ဦးး၊ အ��က််အ�ွ��အစ ည််း�ိးး အသိုုက််အဝါန််း � ၁၀၁ ဦးး၊ စီး�ွားရေး�းအသိုုက််အဝါန််း� ၄၁ ဦးး၊ ထားင််�ှားရေးက်ိး်ကြားက်ား ဩဇာာ လဲ�်း�ုုးသို�ိးး အသိုုက််အဝါန််း� ၆၁ ဦးး၊ EAOs အသိုုက််အဝါန််း� ၁၅ ဦးးနှှင်�် PDFs/LDFs တ��ွ�ိးး�ှာ ၁၁ ဦးး �ါဝါင််ခု��ါသိုည််။

အ�ိုုးသို�ီး�ါဝါင််�

နှန််းမြ�စသိုည််။

သိုရေးတသိုန်စစ်တ�်းမြ�ုလ�ရေးန်ခုိ န််

က် ��်းမြ�ည််ရေးမြ�ာက််�ုင််းတွင််

င်္ကြံက်ုတင််ရေး�ှး်လင်�်�ထားားသိုည်�်မြ�စ�� (unexpected event during survey design) ရေးကြားက်ာင်�် စစ်တ�်း�လဒ်အရေး�်

(focused group discussion)

l နှ�ုင်းင်းကြောရှိ�နှိင်း် လုခြားချုံ�ကြောရှိ�အနှရှိာယူ ကြောလျး်ပ်ါ�ကြောရှိ� စစ်တ�်းအတွက််

ရေးဆာင််�ွက််ခု��ါသိုည််။ နှင််င်ံရေး�းအ�

သိုန် က်ိင်�်ဝါတ်နှှင်�်အည် ရေး�းသိုားမြ�င််ဆင််မြခုင််း

�ာသိုာစက်ား�ိးးက် သိုရေးတ

ဆက််�ာလုမြခုုရေး�းအနှ�ာ��ိးး ရေးလိး�ါးရေးစ�န််အတွက််လည််း စန်စ

တက်ိရေးဆာင််�ွက််ခု��ါသိုည််။ ISP-Myanmar

စစ်တ�်းရေးက်ာက််သို�ိးး၏

ရုု ��ုင််းဆင််�ာလုမြခုုရေး�းအတွက်် အထားူးအရေးလးထားား ရေးဆာင််�ွက််ခု�သိုည်�်အမြ�င််

ISP

မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 160-168 ISP Survey

CHINA STUDIES PROGRAM

ည်ရေးန်ာင််�ဟာာ�ုတသိုံုး�ွ

င်�် �ူးရေး�ါင််းတ��ိးး

‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ က် စတင််ခု��ါသိုည််။ �င််းက်�သိုုု်ရေးသိုာ

(3BHA) နှှ

�ှု၊ ��ှုက် ဆန််းစစ�န််

‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ �မြ�စခုင်် ရေး�းမြ�န််းခု�ရေးသိုာ စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုသို�ိးး (control

မြ�စ သိုည်�် (အသိုုက််အဝါန််းအသိုီးသိုီးထား��ှ) ၂၀ ဦးးက် ဦးးတည််အ�စ�ွ ရေးဆွးရေးနှွး�

မြ�င်�် တရုု တနှင််င်ံ၏ အခုန််းက်ဏ္ဍက် ဆန််းစစ�ည်�် ရေး�းခုန််း ခုုန်စ်ခုုက် မြ�န််လည််ရေး�းမြ�န််းခု��ါသိုည််။ ထားုု်အမြ�င်် ‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ မြ�စပြီ�ီးရေးန်ာက််�ုင််း ရေး�းခု�ရေးသိုာ

(treatment group) �ိးးက်လည််း စစ်ဆင််ရေး�းရေးကြားက်ာင်�် တရုု တနှင််င် အရေး�် �ုပြီ�ီးအရေးက်ာင််းမြ�င််မြခုင််း �ှု၊ ��ှု၊ အဆုုးမြ�င််မြခုင််း �ှု၊ ��ှုဆုသိုည်�် ရေး�းခုန််းက် မြ�ည်�်စွက်် ရေး�းမြ�န််းမြခုင််း မြ�ုလ�ခု��ါသိုည််။ စစ်တ�်းတွင်် �ါဝါင််ခု�သိုည်�် အသိုုက််အဝါန််းရေးမြခုာက််ခုုစလံုး တွင်် ‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ရေးကြားက်ာင်�် တရုု တနှင််င်ံအရေး�် အမြ�င်် သိုုသိုုသိုာသိုာရေးမြ�ာင််းလ�ခု�သိုည်် က် �ရေးတွ �သိုမြ�င်�် စစ်တ�်း�လဒ်အရေး�်တွင်် သိုက််ရေး�ာက််��ှုခု�ရေး�။ ဦးးတည််အ�စ�ွ

ကြောန်းာ �်ဆ�တ့�-၂ တွင်် ရေး�ာ်မြ�ထားား�ါသိုည််။

သိုက််ရေး�ာက််�

လ�ရေးဆာင််ခု��ါသိုည််။

group)

စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုသို�ိးး

ရေးဆွးရေးနှွး��လဒ�ိးးက်

ကြော��ာင်း် သိုကြောတသိုန်းန်းည်း�န်းာ ခြားပ်င်း်ဆင်းခြားချုင်း�

l ‘စစ်ဆင်းကြောရှိ� ၁၀၂၇’

သိုရေးတသိုန် ရေး�းခုန််း�ိးး ရေး�းမြ�န််း�ာတွင်် က်ိင်�်ဝါတက်

အထားူးအရေးလးရေး�း

ထားုလ��လ�ရေးသိုာ

မြ�ုလ�သိုည်�်န်ည််းတ သိုရေးတသိုန်ရေး�းမြ�န််းစဉ်် �က််အသိုီးသိုီးတွင််

အ�ွ ဝါင််�ိးးနှှင်�်

အာရုုစက််ခု��ါသိုည််။

စုတ�ုင််း ဆင််�ာလုမြခုုရေး�းအတွက်် လစဟာင််း��ှုရေးစ�န််လည််း

ကြောန်းာ �်ဆ�တ့ - ၂

(focused group discussion)

သိုရေးတသိုန်န်ည််းန်ာ တွင်် ရေး�ာ်မြ�ခု�သိုည်�်အတုင််း ‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ရေးကြားက်ာင်�် စစ်တ�်း�လဒ အရေး�် သိုက််ရေး�ာက််� �ှု၊ ��ှုက် ဆန််းစစခု�သိုည််။ ထားုု်အမြ�င်် ‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ မြ�စပြီ�ီး ရေးန်ာက််�ုင််း ရေး�းမြ�န််းခု�သိုည်�် စစ်တ�်းရေးမြ�ဆုသို�ိးးက်လည််း စစ်ဆင််ရေး�းရေးကြားက်ာင်�် တရုု တ နှင််င်ံအရေး�် �ုပြီ�ီးအရေးက်ာင််းမြ�င််မြခုင််း �ှု၊ ��ှုနှှင်�် အဆုုးမြ�င််မြခုင််း �ှု၊ ��ှု ဆုသိုည်�် ‘Z’ ရေး�းခုန််းက် မြ�ည်�်စွက််ရေး�းမြ�န််းခု�သိုည််။ အသိုုက််အဝါန််းအသိုီးသိုီး� ၂၀ ဦးးက် ဦးးတည််အ�စ�ွ ရေးဆွးရေးနှွး�

မြ�င်�် တရုု တနှင််င်ံ၏ အခုန််းက်ဏ္ဍက် ဆန််းစစ�ည်�် ရေး�းခုန််း ခုုန်စ်ခုုက် ထား��ရေး�းမြ�န််းခု��ါသိုည််။ ရေးအာက််ရေး�ာ်မြ�ခုိက််�ိးး�ှာ ထားုရေးဆွးရေးနှွး�ု၏�လဒ�ိးး မြ�စ�ါသိုည််။ ဦး�တည်းအုပ််စေ ကြောဆ့�ကြောနှ့�မ်း ရှိလဒ််မ်းျး� n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၁ တရုု တနှင််င်က် မြ�န််�ာနှင််င်ံအတွက်် အု�န်ီးခုိင််းရေးက်ာင််း မြ�စ်၊ �မြ�စ ‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ က်ာလအတင််း မြ�ုလ�ခု�ရေးသိုာ ဦးးတည််အ�စ�ွ ရေးဆွးရေးနှွး�တွင်် �ါဝါင််ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက် သို�ိးး၏ ရေးမြ�ဆု�ုအ� (‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ အလွန််တွင််) တရုု တနှင််င်က် အု�န်ီးခုိင််းရေးက်ာင််းအမြ�စ ရုုမြ�င််� အရေးမြ�ာင််းအလ��ှုခု�ရေး�။ သိုုု်ရေးသိုာ် ‘�ရေးက်ာင််း�ါ’ဟာရေးမြ�သို င်ါး�ာခုင််နှန််း ရေးလိးက်ိသိုွားပြီ�ီး ‘လံုး၀�ရေးက်ာင််း�ါ’ဟာ �ူဆသို င်ါး�ာခုင််နှန််း �ု�ိးးလာ�ါသိုည််။ လံုးဝါ�ရေးက်ာင််း�ါ �ရေးက်ာင််း�ါ ရေးက်ာင််း�ါသိုည်် ‘စစ်ဆင်းကြောရှိ� ၁၀၂၇’ အလ့န်း ‘စစ်ဆင်းကြောရှိ� ၁၀၂၇’ မ်းတ�ုင်းချုင်း ၁၀% ၄၀% ၅၀% ၅၀% ၃၅% ၁၅%

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 163-168 ISP Survey ဦးးတည််အ�စ�ွ ရေးဆွးရေးနှွး� �လဒ�ိးး ‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ က်ာလအတင််း မြ�ုလ�ခု�ရေးသိုာ ဦးးတည််အ�စ�ွ ရေးဆွးရေးနှွး�တွင်် �ါဝါင််ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက် သို�ိးး၏ ရေးမြ�ဆု�ုအ� (‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ အလွန််တွင််) စီး�ွားရေး�းအ� လဲ�်း�ုုးခု��ု၊ �ထားဝါနှင််င်ံရေး�း အ� လဲ�်း�ုုးခု��တုု်သိုည်် စုန််ရေးခု်�မြ�စရေးကြားက်ာင််း ထားင််မြ�င််��ာခုင််နှန််း ရေးလိးက်ိခု�သိုည််။ လုမြခုုရေး�း က်ဏ္ဍ၌ တရုု တနှင််င်ံ၏လဲ�်း�ုုး� �ု�ိးးလာသိုည််က် စုန််ရေးခု်�ုအမြ�စ ထားင််ခု�ကြားက်ပြီ�ီး လက််န်က််က်င်် �ဋို�က်�ိးး၌ တရုုတနှင််င်ံ၏ ဝါင််ရေး�ာက််စွက််�က််��ှုမြခုင််းအရေး�် ထားင််မြ�င််��ှာ အရေးမြ�ာင််းအလ��ှုခု�ရေး�။

စီး�ွားရေး�းအ� လဲ�်း�ုုးခု�� လုမြခုုရေး�းက်ဏ္ဍတွင်် တရုုတနှင််င်ံ၏ လဲ�်း�ုုး� �ဥ််ရေးက်ိး�ုနှှင်�် လဦးးရေး�အ� လဲ�်း�ုုးခု�� ထားဝါနှင််င်ံရေး�းအ� လဲ�်း�ုုးခု�� လက််န်က််က်င််�ဋို�က်�ိးးတွင်် တရုုတနှင််င်ံ၏ ဝါင််ရေး�ာက််စွက််�က််� အမြခုား ၃၀% ၁၅% ၃၅% ၂၅% ၁၅% ၄၅% ၂၅% ‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ က်ာလအတင််း မြ�ုလ�ခု�ရေးသိုာ ဦးးတည််အ�စ�ွ ရေးဆွးရေးနှွး�တွင်် �ါဝါင််ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက် သို�ိးး၏ ရေးမြ�ဆု�ုအ� (‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ အလွန််တွင််) မြ�ည််တင််းရေး�းတွင်် တရုု တနှင််င်က် ဝါင််စွက်် �က််ရေးကြားက်ာင််းထားင််သို င်ါး�ာခုင််နှန််း ရေးလိးသိုွားသိုည််။ သိုုု်ရေးသိုာ် ဝါင််�စွက််�က််ရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�ာသို�ှာလည််း င်ါး�ာခုင််နှန််း �ု�ိးးလာသိုည််။ ‘စစ်ဆင်းကြောရှိ� ၁၀၂၇’ မ်းတ�ုင်းချုင်း ‘စစ်ဆင်းကြောရှိ� ၁၀၂၇’ အလ့န်း ထားင််�ါသိုည်် �ထားင််�ါ ၂၅% ၃၀% ၇၅% ၇၀% n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂ တရုု တ်-မြ�န််�ာဆက််ဆံရေး�းတွင်် မြ�န််�ာနှင််င် �င််ဆင််ရေးန်�သိုည်�် စုန််ရေးခု်� n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၂၄

က်ိင်�်သိုံုးရေးန်သိုည််ဟာ

‘စစ်ဆင်းကြောရှိ� ၁၀၂၇’ မ်းတ�ုင်းချုင်း ‘စစ်ဆင်းကြောရှိ� ၁၀၂၇’ အလ့န်း

မြ�ည််တင််းရေး�းဝါင််�စွက််�က််မြခုင််း�ူဝါါဒက် တရုုတနှင််င်

ထားင််�ါသိုလား

ISP CHINA STUDIES PROGRAM မြ�န််�့��ူဝါါဒအသိုု�က််အဝါန််�၏ သိုဘော�့ထား့�အမြ�င််စစ်တ�်� (၂၀၂၃) 164-168 ISP Survey ‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ က်ာလအတင််း မြ�ုလ�ခု�ရေးသိုာ ဦးးတည််အ�စ�ွ ရေးဆွးရေးနှွး�တွင်် �ါဝါင််ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက် သို�ိးး၏ ရေးမြ�ဆု�ုအ� (‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ အလွန််တွင််) မြ�န််�ာပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းလ�င်န််းစဥ််၌ တရုု တ နှင််င်ံ၏ �ါဝါင််�သိုည်် ‘ရေးက်ာင််းက်ိုုး�ှုသိုည််’ဟာရေးသိုာ ထားင််မြ�င််��ှာ င်ါး�ာခုင််နှန််း ရေးလိးက်ိသိုွားသိုည််။ အတုင််းအတာတခုုအထားု ဆုုးက်ိုုးမြ�စရေးစရေးကြားက်ာင််းဆုသိုူလည််း င်ါး�ာခုင််နှန််း �ု�ိးးလာ�ါသိုည််။ ‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ က်ာလအတင််း မြ�ုလ�ခု�ရေးသိုာ ဦးးတည််အ�စ�ွ ရေးဆွးရေးနှွး�တွင်် �ါဝါင််ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက် သို�ိးး၏ ရေးမြ�ဆု�ုအ� (‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ အလွန််တွင််) ��်းမြ�ည််န်�ရေးမြ�ာက််�ုင််း�ှု EAOs �ိးး အရေး�် တရုု တနှင််င်က် လဲ�်း�ုုး��ှုရေးကြားက်ာင််း ထားင််မြ�င််� ၁၀ �ာခုင််နှန််း ရေးလိးက်ိသိုွားပြီ�ီး လဲ�်း�ုုး��ှု ရေးကြားက်ာင််းရေးမြ�သို င်ါး�ာခုင််နှန််း�ှုလာသိုည််။ ‘စစ်ဆင်းကြောရှိ� ၁၀၂၇’ မ်းတ�ုင်းချုင်း ‘စစ်ဆင်းကြောရှိ� ၁၀၂၇’ အလ့န်း အတုင််းအတာတခုုထားု ဆုုးက်ိုုးမြ�စ�ါသိုည်် �သိုု�ါ ရေးက်ာင််းက်ိုုး�ှုသိုည်် အလွန််ရေးက်ာင််းက်ိုုး�ှုသိုည်် ၂၀% ၂၅% ၆၅% ၆၀% ၁၀% ၁၀% ‘စစ်ဆင်းကြောရှိ� ၁၀၂၇’ မ်းတ�ုင်းချုင်း ‘စစ်ဆင်းကြောရှိ� ၁၀၂၇’ အလ့န်း လဲ�်း�ုုး��ှု�ါ �သိုု�ါ လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည်် အလွန််လဲ�်း�ုုး��ှုသိုည်် ၆၀% ၅၀% ၄၀% ၄၀% n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၄ မြ�န််�ာပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းလ�င်န််းစဥ််တွင်် တရုု တနှင််င်ံ၏�ါဝါင််� �ည််�ှသိုက််ရေး�ာက််��ှုသိုန်ည််း n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၅ ��်းမြ�ည််န်�ရေးမြ�ာက််�ုင််း�ှု EAOs �ိးးအရေး�် တရုု တနှင််င် �ည််�ှလဲ�်း�ုုး��ှုသိုန်ည််း

ISP CHINA STUDIES PROGRAM 165-168 ISP Survey ဦးးတည််အ�စ�ွ ရေးဆွးရေးနှွး� �လဒ�ိးး ‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ က်ာလအတင််း မြ�ုလ�ခု�ရေးသိုာ ဦးးတည််အ�စ�ွ ရေးဆွးရေးနှွး�တွင်် �ါဝါင််ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက် သို�ိးး၏ ရေးမြ�ဆု�ုအ� (‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ အလွန််တွင််) ‘တရုု တ်အက်ိုုးစီး�ွား�ိးး�ှုသိုည်�် န်�ရေးမြ� �ိးး တည််ပြီင်ု�်ရေး�းက်ုသိုာ ဦးးစားရေး�းရေးကြားက်ာင််း’ ထားင််မြ�င််� ၁၀ �ာခုင််နှန််း ရေးလိးက်ိသိုွားပြီ�ီး ‘တရုု တ အက်ိုုးစီး�ွားနှှင်�်ဆက််စ�သိုည်�် လက််န်က််က်င််အ�ွ�ိးး အင််အားင်္ကြံက်ီးလာရေး�း’က် ဦးးစားရေး�းရေးကြားက်ာင််း ထားင််သို ၁၀ �ာခုင််နှန််း�ု�ိးးလာသိုည််။ ‘စစ်ဆင်းကြောရှိ� ၁၀၂၇’ မ်းတ�ုင်းချုင်း ‘စစ်ဆင်းကြောရှိ� ၁၀၂၇’ အလ့န်း တရုုတ်အက်ိုုးစီး�ွား�ိးးတည််�ှုရေးသိုာ န်�ရေးမြ��ိးး တည််ပြီင်ု�်ရေး�းက်ုသိုာ ဦးးစားရေး�းသိုည်် �က််ဒ��ဒ�ုက်ရေး�စနှင််င်ရေး�်ထားန််းရေး�းအား ဦးးစားရေး�းသိုည်် တရုုတ်အက်ိုုးစီး�ွားနှှင်�်ဆက််စ�ရေးသိုာ လက််န်က််က်င်် အ�ွ�ိးး အင််အားင်္ကြံက်ီးလာရေး�းက်ုသိုာ ဦးးစားရေး�းသိုည်် အထားက််တွင််ရေး�ာ်မြ�ထားားသိုည််�ိးးက် တခုု�ှသိုရေး�ာ�တ�ါ မြ�န််�ာတနှင််င်လံုး ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းက် ဦးးစားရေး�းသိုည်် ၇၀% ၆၀% ၂၀% ၁၀% ၁၀% ၁၀% ၁၀% ‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ က်ာလအတင််း မြ�ုလ�ခု�ရေးသိုာ ဦးးတည််အ�စ�ွ ရေးဆွးရေးနှွး�တွင်် �ါဝါင််ရေးမြ�ဆုခု�ကြားက် သို�ိးး၏ ရေးမြ�ဆု�ုအ� (‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ အလွန််တွင််) တရုု တနှင််င်ံအရေး�် သိုရေး�ာထားားအမြ�င််�ှာ ရေးမြ�ာင််းလ�မြခုင််း��ှုရေးကြားက်ာင််း အ�ိးးစက် ရေးမြ�ဆုခု�ပြီ�ီး ရေးမြ�ဆုသိုအားလံုး၏ ၇၀ �ာခုင််နှန််း�ှုသိုည််။ �ုပြီ�ီး အရေးက်ာင််းမြ�င််လာရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၁၅ �ာခုင််နှန််းက် ဆုခု�ပြီ�ီး �ုပြီ�ီးအဆုုးမြ�င််လာရေးကြားက်ာင််း ရေးမြ�ဆုသို ၁၀ �ာခုင််နှန််းက် ထားင််မြ�င််ခုိက််ရေး�းခု�သိုည််။ �သိုု�ါဟာရေးမြ�ဆုသို င်ါး�ာခုင််နှန််း�ှု�ါသိုည််။ ‘စစ်ဆင်းကြောရှိ� ၁၀၂၇’ အလ့န်း �ုပြီ�ီးအရေးက်ာင််းမြ�င််လာသိုည်် �သိုု�ါ အရေးမြ�ာင််းအလ��ှု�ါ �ုပြီ�ီးအဆုုးမြ�င််လာသိုည်် ၁၅% ၁၀% ၇၀% n ကြောမ်း�ချု့န်း�-၃၉ မြ�န််�ာပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းအတွက်် တရုု တနှင််င်ံ၏ အားထားတ�ုအရေး�် သိုရေး�ာထားား n ကြောမ်း�ချု့န်း�-Z ‘စစ်ဆင််ရေး�း ၁၀၂၇’ရေးကြားက်ာင်�် တရုု တနှင််င်ံအရေး�် အမြ�င််ရေးမြ�ာင််းလ�မြခုင််း �ှု၊ ��ှု

စတက်ို (ISP-Myanmar)

သိုရေးတသိုန် အ�ည််အရေးသိုွးမြ�ုင်�်တင််ရေး�းသိုင််တန််း�ိးး�ုု်ခုိမြခုင််းနှှင်�် ရေးခုါင််းရေးဆာင််အဆင်�် ရေးဆွးရေးနှွးထားုစ�မြခုင််း�ိးးနှှင်�် (၃) �ဒ�ာကြားက်ားခုရေး�ါင််းစုမြ�င်�်

ဆက််ဆံရေး�းလ�င်န််းစဉ််�ိးး

ISP-Myanmar

�ုင််းမြခုားစုတမြ�ာသိုံုးသို�မြခုင််းနှှင်�် မြ�စ်တန််ရေးမြခုအက်�မြ�တမြခုင််းတုု်က် လ�ရေးဆာင််လိက််�ှုသိုည််။ ထားုု်အမြ�င််

နှှစ်စဉ််မြ�ုလ�လိက််�ှုသိုည််။ အာဏာာသိုု�်း�ုအလွန်် မြ�န််�ာနှင််င်ံအတင််း�ှု

စတင််တည််ရေးထားာင််ခု�ရေးသိုာ မြ�န််�ာ�ဟာာဗျူိ�ဟာာနှှင်�် �ူဝါါဒရေးလ�လာရေး�း အင််

၂၀၁၆ ခုုနှှစတွင််

လတ်လ�ပြီ�ီး �ါတစွက်င််းရေးသိုာ အစုုး��ဟာတသိုည်�် သိုရေးတ သိုန်အ�ွ မြ�စ�ါသိုည််။ ISP-Myanmar ၏ ရေး��ာ်မြ�င််ခုိက််�ှာ မြ�န််�ာနှင််င်က် ရုု န််းထားကြားက်ံခုင််�

သိုည််းခုစုတင်္ကြံက်ီး�ားရေးသိုာ လ�ုအ�ွ��အစ ည််းတ��်အမြ�စ ရေး�်ထားန််းလာရေးစ ရေး�းမြ�စသိုည််။ ဦးးတည််ခုိက််အရေးန်မြ�င်�် ဒ�ုက်ရေး�စက်ိရေးသိုာ ရေးခုါင််းရေးဆာင််�က် မြ�ုင်�်တင််အား ရေး�း�န််နှှင်�် နှင််င်ံ�အရေး�းတွင်် နှင််င်သိုား�ိးး�ါဝါင််� အားရေးက်ာင််းရေးစ�န်် မြ�စ�ါသိုည််။ ISPMyanmar အရေးန်နှှင်�် အထားက််တွင််ရေး�ာ်မြ�ခု�ရေးသိုာ ရေး��ာ်မြ�င််ခုိက််နှှင်�် ဦးးတည််ခုိက််နှှစ��အား အရေးမြခုခုံ၍ မြ�န််�ာဒ�ုက်ရေး�စီအရေး�း၊ �က််ဒ��မြ�ည််ရေးထားာင််စ တည််ရေးဆာက််ရေး�းနှှင်�် အ�� က််အ�ွ��အစ ည််း�ိးး �ှင််သိုန််အားရေးက်ာင််းရေး�းအတွက်် အဓိုက် အစီအစဉ််သိုံုး��မြ�င်�် လ� ရေးဆာင််ရေးန်�ါသိုည််။ ထားအစီအစဉ််သိုံုး��ှာ (၁) �ူဝါါဒဦးးတည််သိုည်�် သိုရေးတသိုန်လ�င်န််း�ိးး၊

မြ�င််�

သိုည််

အားရေးက်ာင််းပြီ�ီး

(၂)

ဆက််ဆံဆက််သို�်ရေး�းနှှင်�်

မြ�စကြားက်�ါသိုည််။

က် သိုရေးတသိုန်မြ�ု ရေးလ�လာတင််မြ�ရေးန်ရေးသိုာ န်��သိုံုး��ှုပြီ�ီး ၎င််းတုု်�ှာ (က်) �ဋို�က်ခ၊ ပြီင်ု�်းခုိ�်းရေး�းနှှင်�်

(ခု) တရုု တ်-မြ�န််�ာဆက််ဆံရေး�းက် အရေးမြခုခု ရေးသိုာ တရုု တ်ရေး�း�ာရေးလ�လာ�ုနှှင်�် (ဂ္ဂို) နှင််င်ံရေး�းရေး�ာဂ္ဂိုရေးဗျူဒတုု် မြ�စ�ါသိုည််။ ထားုက်ုစ��ိးး နှှင်�်�တသိုက််၍ ရေးဒတာအခုိက််အလက််�ိးးက် ရေး�ာ်မြ�မြခုင််း၊

သိုရေး�ာထားားအမြ�င််စစ်တ�်းက် ၂၀၂၂ ခုုနှှစ�

ISP-Myanmar ၏ Research Network က် ရေးဒသိုဆင််�ာအခုိက််အလက််�ိးးက် ��ရေး�ာ်မြ�လိက််�ှု�ါသိုည််။ ထားုန်ည််းတ အရေးကြားက်ာင််း အ�ိုုး�ိုုးရေးကြားက်ာင်�် �ည်ာသိုင််�ခုင်�်ဆံုးရုံုးရေးန်သိုည်�် လင်��ိးးအတွက်် ကြားက်ားက်ာလ�ည်ာ ရေး�း မြ�ည်�်ဆည််းရေး�း�ုအမြ�စ Bridge Education Program (BEP) က်လည််း လ�ရေးဆာင််ရေးန် �ါသိုည််။ အခုိက််အလက်် အရေးသိုးစုတက် www.ISPMyanmar.com နှှင်�် ‘ISP က်မြ�င််��ဝါန််း’ တုု်တွင်် ရေးလ�လာနှင််�ါသိုည််။ ISP-Myanmar အကြော��ာင်း�

လုမြခုုရေး�းက်ဏ္ဍ၊

တရုု တ်-မြ�န််�ာဆက်် ဆံရေး�းအရေး�် မြ�န််�ာ�ူဝါါဒအသိုုက််အဝါန််း၏

စတင််၍

လ�စီး�ွား အရေးမြခုအရေးန်�ိးးက် သိုရေးတသိုန်မြ�ုဆန််းစစနှင််�န််

ISP-Myanmar က