The Torch Publications Tomo 69 Blg. 1

THE TORCH PUBLICATIONS Ang Opisyal na Pahayagang Pangmag-aaral ng Pamantasang Normal ng Pilipinas

Miyembro: College Editors Guild of the Philippines(CEGP) Pambansang Lupon ng mga Manunulat-PNU (PLUMA-PNU)

Enrico Norman

Balita

Student Handbook Editoryal

K to 12

Lathalain

Ink your pen.

Serve the people!

Tomo 68 Blg.1 Mayo-Hunyo

Manggagawa ng Tanduay Panitikan

(PEBO)la

2BALITA

BALITA3

Agoncillo: May kakulangan sa pasilidad Romina Reyes

Binigyang-diin ni Agoncillo, Rehenteng Pangmag-aaral at Pangulo ng PNU-Manila Student Government (SG) na may kakulangan sa pasilidad kung bakit may mga seksyon sa unang taon na hanggang 9:00 ng gabi ang iskedyul.

“Kung ang umaga ay ilalaan natin para sa mga seksyon upang okupahin ang ating mga pasilidad, malinaw at lohikal na isipin na ang mga hindi nagkakasya ay ilalagay sa hapon. At babalik lang tayo sa pagtingin na dahil marami silang (PNUans) subject, aabot at aabot talaga sila ng gabi,” paglilinaw ni

Agoncillo.

Mariin namang itinanggi ni Prop. John Natividad, Direktor ng Faculty Management and Sustainability Services (FMSS) na hindi dahilan ang kakulangan sa silid-aralan upang umabot ng hanggang 9:00 ng gabi ang iskedyul ng mga freshmen dahil University Registrar ang nag-aayos ng mga oras ng klase ng estudyante.

Nakikita ring dahilan ni Agoncillo ang mga hindi pa naaayos na silid ng fakulti noon na dapat ay gagawing klasrum sa pampanuruang taon kaya nagkukulang ng pasilidad at nagsisiksikan ang mga mag-aaral sa masisikip na kwarto tulad ng mga silid sa gusali ng Bonifacio P. Sibayan (BPS).

Simbolikong pagtaas ng banner ng ‘Hands Off PH’ ng sambayanan sa harap ng konsulado ng Tsina

Upang kundinahin ang teritoryal na pangangamkam ng Tsina at panghihimasok ng Amerika sa Pilipinas, nananawagan ang sambayanang Pilipino sa harap ng konsulado ng Tsina at emnahada ng Amerika sa ika-117 pagdiriwn ng Araw ng Kalayaan ng pinangunahan ng Pilipinong nagkakaisa para sa

Mitzi Marie Dolorito

sa mga malalaking silid.

Nilinaw din ng direktor na ang mga itinatayong pole sa Grasslandia ay para sa paglalagay ng liwanag sa mga mag-aaral tuwing gabi at upang magamit ang field ng mga manlalaro kahit gabi.

Ipinahayag din niya na ito ay galling sa donasyon ng Adamson University (AdU) sa pamantasan.

Matapos ang mga isinagawang dayalogo ng at rebisyon, inaasahang mailalabas na ang bagong edisyon ng stud ent handbook (SHB) ngayong A gosto sa kasalukuyang pampanuruang taon.

Tiniyak ni Ronnel A goncillo, Rehenteng Pangmag-aaral at Pangulo ng PNU-M anila S tud ent Government (SG) at Dr. Aurora Fulgenci o, D ekana ng Offic e of the S tud ent Affairs and S tud ent S ervic es na kung hindi sa unang araw ng pasukan ay A gosto mailalabas ang SHB. “Ito ay approved na ng B OR [Board of Regents] at sumailalim na lang sa kaunting rebisyon sa hindi pagkakatugma ng ilang probisyon sa hadbook mula sa pahayag ng ilang mag-aaral na naging bahagi ng komiteg nagrebisa nito,” paliwanag ni A goncillo.

Ayon kay A goncillo, isa sa mga pinakatinatampok na pagbabago ng SHB ay ang bahagi ng

Hands Off PH! – P1NAS

Photo credit: Philippine Daily Inquirer

Arbie Lucky Tan

Kaugnay nito, ipinahayag naman ni Prop. Nativiidad na bago matapos ang nakaraang pampanuruang taon ay inabisuhan na ang mga guro, istap at kawani na lumipat na sa bagong Faculty Center building (na dating gusali ng College of Education) kaya inaasahan niya na nakalipat na sila bago ang pasukan at nakapag-ayos na ng gamit. Ngunit sa kasalukuyan, mayroon pa ring mga hindi pa nakalilipat tulad ng opisina ng Kagawaran ng Filipino sa BPS.

Samantala, ipinagmalaki naman ni Prop. Natividad ang mga nakumpuni at napaganang sirang ilaw, electric fan, air conditioner at outlets ng mga silid-aralan kung saan mayroon ding sapat na bilang ng upuan kada silid – 20-30 sa mga maliliit na silid habang 40-45

Bagong edisyon ng SHB, mailalabas na sa A gosto

Soberanya (P1NAS).

Simbolikong pagtataas

ng “Hands Off PH!” banner ang isinagawa ng mga nanawagan habang nakaharap sa konsulado ng Tsina, historical man o legal para angkinin ang teritoryo ng Pilipinas. Inaangkin ng Tsina ang buong dagat. Walang kahit ano mang bansa sa mundo ang maaaring angkinin ang isang buong karagatan. Sa ilalim ng pangdaigdgang batas, ang dagat ay para sa

lahat ng bansa.” Ani Bayan Muna Rep. Neri Colmenares.

Ayon sa kongresista, ginagamit lamang ng Amerika ang sigalot sa West Philippines Sea upang magkaroon sila ng kalayaan na mamanipula at mapatupad ang mga pang-ekonomiya at pang military nilang interes.

Inihayag naman ni dating senador Rene Saguisag, isa sa labindalawang senador na pumirma sa pagpapatalsik ng mga base military ng US sa Pilipinas noong 1991, ang pagakadismaya nila sa pagsandig ng administrasyong Aquino sa Amerka pagdating sa pagreresolba sa sigalot na nagaganap sa West Philippine Sea.

Kaugay ng panawagan na mapaalis ang pwersa ng Amerika sa bansa, muling nagtipon ang mga progresibong grupo sa pangunguna ng Bagong Alyansang Makabayan (BAYAN) sa Plaza Salamanca, Maynila noong Hulyo 4, Fil-Am Friendship Day upang ihayag na isang huwad na pagkakaibigan lamang ang ibinibigay ng Amerika at ginagawa lamang nila ito para sa kanilang pansariling interes.

“Ipinaubaya ni Pangulong Aquino ang soberanya ng Pilipinas sa mga dayuhan. Ipinaubaya sa mga

pinaglumaang gamit ng mga Amerikano at Hapon. Wala umanong interes ang gobyerno na palakasin ang sariling ekonomiya at ang kapasidad na ipagtanggol an gating bansa,” Sinabi ni Renato Reyes Jr., Pangkalahatang Kalihim ng BAYAN.

Inihayag din ng mga nag protesta na ginagamit lamang ng Amerika ang sigalot sa West Philippine Sea upang mapanatili ang kanilang estado bilang isang malakas na pwersa sa Pasipiko.

Ang P1NAS ay ang alyansang itinatag sa pangunguna nila dating senador Rene Saguisag, Bayan Muna Rep. Neri Colmenares at ng manunulat-aktres na si Bibeth Orteza na naglalayong pagkaisahin ang mga Pilipino upang tumindig at ipagtanggol ang soberanya ng Pilipinas.

aksyong pandisiplina na ipapataw sa mga lalabag dito kung saan na sa pormang talahanayan na ito at ginawang par tikular ang mga tipo ng paglabag tulag ng pinapayagan na ang pagsusuot ng ‘leather shoes’ at ‘leather-like shoes’ tuwing umuulan dahil wala itong malaking pagbabago.

Iginiit din ni A goncillo na mananatiling ‘a cc essible’ at ‘affordable’ ang SHB.

Sinabi ni Dr. Fulgenci o na sinikap ng O SASS na hanggat maaari ay kaparehas o hindi magbabago ang presyong itatakda sa SHB kung saan paghahatian ng estudyante at administrasyon ng

PNU ang magiging bayad sa handbook, PhP 50 sa estudyante at ang kalahati ay manggagaling sa PNU. Idinagdag pa ng d ekana na maipapamahagi ang handbook sa pamamagitan ng pakikipag-ugnayan ng presid ente ng bawat pangkat sa O SASS na nakapend e sa bilang ng mga kukuha nito.

S amantala, nilinaw ni A goncillo na maging ang mga fakulti, istap at kawani ng pamantasan ay mabibigyan ng kopya ng handbook.

Naabisuhan naman ang mga guwardiya tungkol sa mga nilalaman ng bagong edisyon ng handbook kaya’t nagsisimula na sila sa pagbibigay ng mga babala sa bawat estudyanteng papasok sa paman-

tasan.

Matatandaang sinumulang magkaroon ng komite sa pagbubuo ng SHB noong 2012 at ang kasalukuyang pangulo ng SG-Manila ang natitira na lamang na magaaral na isa sa mga miyembro ng komiteng nagrebisa ng handbook Naging matagal ang prosesong pinagdaanan bago mailabas ang edisyon ng handbook dahil sa haba ng naging proseso ng pagrerebisa ng bawat seksyon ng SHB.

Protesta laban sa K to 12, patuloy Joseph Victor Deseo

Patuloy ang mga ginagawang pag kilos ng kaguruan, kabataan at mga magulang sa pamamagitan ng K to 12 A lliance ang pagsuspinde ng K to 12 program para sa tuloy-tuloy na pagbasura ng programang ito.

” S a i ka l i m a n g ta o n n g i mp l em enta syo n n g K to 1 2 p ro g ra m, ta yo a y tu m a ta k bo s a is a n g m a ra th o n a t n a k i k ita ko n a a n g f i n ish l i n e. Ta yo a y n a s a h u l i n g m i lya n a,” p a h a ya g n i B ro. A r m i n Lu is tro, kal i h i m n g Ka g a wa ra n n g Ed u ka syo n (D ep Ed), s a ka nya n g u l a t h i n g g i l s a K to 1 2. Ta l i wa s s a i pi n a h a ya g n i Lu is tro, si n a bi n i D r. D a v i d S a n J u a n , Ta g a p a g s a l ita n g S u sp en d K to 1 2 A l l i a n ce, m a s m a l a l a a n g m a ra ra n a s a n n g mg a m a g-a a ra l s a i l a l i m n g K to 1 2 d a h i l s a k u l a n g n a a l o ka syo n n g b a dyet a t l a l o p a ito n g titi n d i s a d a ra ti n g n a S en io r H ig h S ch o o l (S H S) bu n g a n g mg a ka k u l a n g a n s a mg a g u ro, k l a sr u m a t ka g a m ita n s a p a g tu tu ro.

Ayo n n a m a n ka y B en j i e Va l bu en a, p a n g u l o n g A l l i a n ce of C o n cer n ed Tea ch er s (AC T )– N a tio n a l, is a n g a ka d em i ko n g ta o n n a n a m a n a n g ka h a h a ra pi n n a pu n o n g p ro b l em a a t ka k u l a n g a n [ g a ya n a l a m a n g s a mg a ka g u r u a n , k l a sr u m, l i b ro a t i b a p a n g mg a ka g a m ita n] n a s a h a l i p n a n i l u l u ta s n g D ep Ed a y p a tu l oy p a n g n a d a ra g d a g a n . M a k i k ita s a Ta l a h a n a ya n 1 . 1 a n g d a tos n g mg a

ka k u l a n g a n s a l a h a t n g p a m pu bl i ko n g p a a ra l a n s a bu o n g Pi l i pi n a s a yo n s a AC T– N a tio n a l .

Ka u g n a y n g mg a n a s a ya n g n a l i b ro, n a g p a h a ya g n g p a gka d ism a ya a n g C o m m is sio n o n Au d it (COA) s a D ep Ed d a h i l h um ig it k u mu l a n g 6 07.8 m i lyo n a n g n a s a ya n g n a b a dyet bu n s o d n g p a g p a p a i m p renta n g mg a l i b ro n g m a y m a l i n g n i l a l a m a n . I l a n s a mg a h a l i m b a wa n ito a n g p a k s a n g Epi ko

Talahanayan 1.1 Bilang ng mga kailangan pa at mayroon na n i G i l g a m esh n a n a g mu l a u m a n o s a Eh i pto n a d a p a t a y s a M es opota m i a a t a n g si ka t n a s er yen g n o b el a n i J. K . Row l i n g n a H a r r y Pot ter n a g a l i n g d a w s a E s ta d os U n i d os n a a n g pi n a g mu l a n n a m a n a y U n ited K i n g d o m . A l i n s a b a y n ito, a yo n n a m a n ka y M a r i a S eren e D io k n o, is a n g p ro p es o r s a Ka sa ys a ya n s a U n i b er si d a d n g Pi l i pin a s (U P), h i n d i n a b a n g g it s a l i b ro n g Ka s a ys a ya n s a G ra d e 10 a n g p a g-a a k l a s n g mg a Pi l i pi n o l a b a n s a mg a A m er i ka n o n o o n g i ka-19 a t i ka-20 sig l o.

‘‘A n g mg a i pi n a d a l a n g tek sbu k a y m a g a g a m it n a l a m a n g bi l a n g referen ce m a ter i a l a t h i n d i n a m a g ig i n g a n g ko p s a K to 1 2 p rog ra m ka h it n a a n g i l a n a y n a ta n gg a p n a n g i b a n g esk wel a h a n n o o n g 201 2,” d i i n n i M i ch a el G . Ag u i n a ld o, o d ito r n g COA . ‘‘ M a s a s a bi n g a n g ka k u l a n g a n s a ka h a n d a a n n g ka g a wa ra n s a p a g p a p a tu p a d n g K to 1 2 a n g n a g i n g d a h i l a n u p a n g p a g ka ita n a n g mg a m a g-a a ra l n a m a ka ta m a s a n g d eka l i d a d n a ed uka syo n .”

S a ka s o n a m a n n g mg a p a p a s o k s a S H S , si n a bi n i Lo u i e Za b a l a, p a n g u l o n g M a n i l a Pu b l i c S ch o o l Tea ch er s A s s o ci a tio n (M PSTA), i n a a s a h a n n a a a bot s a 2.4 M h a n g g a n g 3 . 2M a n g mg a p a p a s o k n a m a g-a a ra l s a S H S 1 .6 M h a n gg a n g 2. 2M l a m a n g a n g ka ka ya ni n g ta n g g a pi n n g p a m pu b l i ko n g p a a ra l a n . S a m a nta l a, a n g n a titira n g 8 0 0,0 0 0 h a n g g a n g 1 M a y i n a a s a h a n g tu tu l oy s a mg a p a mp r i b a d o n g p a a ra l a n a t ko l eh iyo n a m a y S H S tu l a d n g Po ly te ch n i c U n i ver sit y of th e Ph i l i p pi n es (PU P) n a m a y m a tr i k u l a n g 16,0 0 0 ka d a s em es tre.

Ka a k i b a t ng malaking ep ek to n g p ro g ra m a s a PN U a n g p a g ka wa l a n g mg a tra b a h o n g i b a n g o pisya l es . Ayo n ka y R itchel Ka e C a m po n a n es, p a n g u l o n g AC T – PN U, ‘‘ I s a a n g PN U s a mg a pi n a ka m a l a k i n g m a ta ta m a a n . A n g

p a g s a s a ra n g mg a ko l eh iyo d ah i l wa l a n g g u ro a t ka wa n i a y h i nd i m a l a yo n g m a g i n g bi k ti m a n a r i n a n g ko ntra k t wa l is a syo n n a d a ti a y h i n d i n a m a n n a ta ta m a s a n g mg a g u ro.”

“ Pa tu l oy p a r i n a n g p a gta n g g i n g p a m a h a l a a n s a p a g h i n g i n g u m ento s a s a h o d n g mg a g u ro a t ka wa n i. Pa tu l oy p a r i n a n g p a gka yo d n g mg a g u ro s a d a m i n g ka n i l a n g mg a m a g-a a ra l, k u l a n gk u l a n g n a p a si l i d a d a t ka g a m ita n g p a ntu ro a t m a b a b a n g s a h o d a t ito a n g mg a i n a a s a h a n g a a bu ti n n g mg a g u ro n g b a ya n ,” d a g d a g p a n iya .

Larawan 1.1: Kopya ng libro na may maling impormsyon

Marlou Larin John Carlos Evangeista

After the first term of Dr. Ester Ogena as the university president that ended last December 31, 2014, she appointed new officials to assist for her second term for the school year 201518 effective June 1.

The Board of Regent (BOR) gives full authority to PEBO to designate officilas to occupy vacant position for vice president (VP) in which she formulated standards according to the ‘trust and confidence’ she has for the appointee. Dr. Feliece Yeban triumphs as VP for University Relations and Advancement (URA) replacing Dr. Larry Gabao last April 15. Officials for VP Academics; Finance and Administration; Research, Planning and Quality Assurance sustained their position.

The process of choosing new officials underwent three phases based on the University Memorandum No. 57 Series of 2015. Due to the new roster of VPs comes, phase one in which the four vice presidents shall serve as committee to evaluate all incumbent officials and evaluate them based on their performance, during the first term of Dr. Ogena, in the following areas administrative functions, strategic development functions and innovations.

After the evaluation is the phase two wherein officials who will retain or have their positions re-shuffled to take new assignments and positions will be deemed vacant after the evaluation process and shall be filled up through a process of selection.

The following officials sustained the same positions they had during Dr. Ogena’s first term based on University Memorandum No. 64 Series of 2015.

1. Dr. Elena A. Navas- Provost, PNU North Luzon 2. Dr. Edgardo S. Villaseñor- Provost, PNU South Luzon 3. Dr.Marites C. Geronimo- Provost, PNU Visayas 4. Dr.Adelyne C. Abrea- Provost, PNU Mindanao 5. Dr.Zenaida Q. Reyes- College of Grad-

uate Studies and Teacher Education Research Dean 6. Dr. Leticia V. Catris- College of Teacher Development Dean 7. Dr. Rosemarievic V. Diaz- College of Flexible Learning and e-PNU Dean 8. Dr. Aurora B. Fulgencio- Office of the Student Services and Student Affairs Dean 9. Prof. Florisa V. Simeon- Faculty of Behavioraland Social Sciences Associate Dean 10. Dr. Gladys C. Nivera- Faculty of Science Technology and Mathematics Associate Dean 11. Prof. Lordinio A. Vergara- Institute of Physical Education, Health, Recreation, Dance and Sports Director 12.Prof. Marivilla Lydia B. Aggarao- Alumni Relations and Services Office Director 13. Prof. Victor Rey Fumar- Campus Development Office Director 14. Prof. Ronald Allan S. Mabunga- C e n ter for Planning and Quality Assurance Director 15. Dr. Edna Luz R. Abulon- Educational Policy Research and Development Center Director 16. Dr. Marilyn U. Balagtas- Research Center for Teacher Quality Director 17. Prof. Ma. Elvira A. Asuan- Linkages and International Office Director 18. Prof. Minerva A. Brillante- University Events Management Planning and Relations Office Director 19. Dr. Glenda O. De Lara- Auxiliary Services Director 20. Mr. Joseph G. Luceño- FMS Director

The following officials are re-assigned to other positions as recommended by the committee.

1. Dr. Adonis P. David- GTEF Associate Dean 2. Dr. Rabin R. Rabe- Institute of Knowledge Management Director 3. Prof. Ma. Lourdes S. Agustin- Commu-

Lathalain5

nity Partnership and Extensions Office Director 4. Prof. Shirley N. Cerbo- Admissions Director 5. Dr. Bettina Philomena M. Sedilla- University Registrar 6. Mg. Gina D. Cruz- Administrative Services Director 7. Prof. John P. Natividad- Facilities Management and Sustainable Sevices Director 8. Ms. Jenny C. Malitao- HRMDS Director

Phase three issues\d the selection process to the community through a university memorandum announcing the list of vacant positions for nomination, application or invitation requirements, or qualifications, and criteria to be used by the committee. A faculty or a representative of the administrative staff will be invited to take part in the selection of members in the committee. In the case of campuses, the selection for campus officials will be after the Campus Executive Director and Provost be identified

Based on University Memorandum No. 70 Series of 2015, the following are the newly-designated officials of the university and upon recommendation of the Selection Committee and passed the interview: 1. Prof. Rita B. Ruscoe- Associate Dean, Faculty of Education Sciences (FES) 2. Prof. Ruth A. Alido- Associate Dean, faculty of Arts and Languages (FAL) 3.Dr. Salve A. Favila- Director, Institute of Teaching and Learning (ITL) 4. Dr. Teresita A. Rungduin- Director, Graduate Research Office (GResO) 5. Dr. Marie Paz E. Morales- Director, Publication Office (PO) 6. Prof. Janir T. Datukan- Director, Promotions and Business Development Office (PBDO) 7. Prof. Erwin R. Callo- Head, School of Information and Knowledge Management (SIKM)

Sofia Loren Golloy

JTS ’15, ipinakilala ang bagong pamunuan Sa pagpapatuloy ng gampanin bilang pahayagang pangmag-aaral, ginanap ang taunang Journalism Training Seminar (JTS) ng The Torch Publications sa Brgy. Pansol, Calamba, Laguna, Abril 2024.

Mary Jane Veloso

and the Plight of the Filipino People

I t i s not new i n th e c onc ep t o f F ilip in o m ig rat i o n t h e is s ue o n d o m es t ic v i o len c e an d d o m es t ic it y p er se . I n w or st ca se sc e na r i os, F ilip in o s en d up g uilt y fo r fo reig n s t at e v i o lat i o n s due t o ad v ant ag eo us ent it ies a nd p at r ons of hu m a n t r a ffi ck in g . D ue t o t h eir d es p erat i o n fo r a jo b w it h a m o re d ec ent p ay rat e, purs uit o f th e se r e sor t s a r e m ost l i k e l y en g ag ed by F ilip in o w o rk ers . M any F ilip in o s h ad alread y f ell v ic t im t o d if f erent for m s of ab u se . Fr u i ti on of th is res ult s in is s uan c e o f t h eir d eat h s ent en c es w it h o ut t h e Ph ilip p in e g ov ern m e nt ’ s st a nc e b e i ng p r ovi d e d an d c o n s id ered .

squ a d. aw a i te d 3 2- p a g e c o u nte r a ffi da -

Nagkaroon ng mga pag-aaral at diskusyon sa iba’t ibang porma at istilo ng pagsusulat para sa epektibong pagganap ng tungkulin bilang mga mamamahayag pangkampus.

Gayundin, tinalakay ang mga isyu sa loob at labas ng pamantasan upang mapatatas ang kamalayan ng mga manunulat kaugnay ng kanilang pagsusulat.

Sa pamamagitan ng pagsusulit na isinagawa ng mga istap, ang bagong patnugutan sa taong pampanuruan 2015-2016 ay pinili at itinalaga ng Independent Screening Committee (ISC) na binuo ng media practitioner, kinatawan mula sa pamantasan, dalawang alumni at tagapayong teknikal ng The Torch.

Binuo ang bagong patnugutan ng The Torch ng mga sumusunod: Punong Patnugot: Isabella Krizia R. Barricante (Ikaapat na taon, Bachelor of Elementary Education) Kawaksing Patnugot sa Filipino: Kristine Joy B. Alimpoyo (Ikaapat na taon, BSE General Science) Kawaksing Patnugot sa Ingles: John Thimoty A. Romero (Ikatlong taon, BSE English) Patnugot sa Pamamahala: Ma. Natascha Dhonna Fe C. Cruz (Ikaapat na taon, Bachelor of Early Childhood Education) Kawaksing Patnugot sa Pamamahala: Jenny DC. Franco (Ikalawang taon, Bachelor in Literature Education) Patnugot sa Balita: Maria Theresa N. Morta (Ikalawang taon, Bachelor in English Education) Patnugot sa Lathalain: Andrea P. Dasoy (Ikalawang taon, Bachelor in Science with Specialization in Biology) Patnugot sa Panitikan: Ma.78 Cristina L. Barrera (Ikaapat na taon, AB/BSE Literature – Filipino Stream) Patnugot sa Pananaliksik: John Reinz R. Mariano (Ikatlong taon, BSE History)

Andrea Dasoy

F lor C ontemp la c i on was th e first to taste th is bitter tr u th .

Bein g en forc ed to c laim th e u n c om m itted mu rd er of D elia M ag a (a fellow OF W) an d Nic h olas Hu an g (a c h ild entr u sted h er to c are) , sh e was h an g ed last M arc h 1 5 , 1 995 with ou t th e Ram os reg im e ju stifyin g C ontemp la c i on ’s sid e on Sin g ap orean c ou r t. Vis a vis th e C ontemp la c i on in c id ent, M ar y Jan e Veloso was labeled a dr u g mu le with h er bein g c omp letel y u n aware of th e basis of th e a c c u sati on . Her c ase rem ain ed in stag n ant statu s for over five years (with a law yer an d a tran slator p rovid ed by th e I n don esian state) u ntil th e d ec isi on of th e I n don esian state to exec u te Veloso via firin g squ ad oc c u rred.

On l y th en did B S Aqu in o’s adm in istrati on reinvig orated its a c ti on s to save Veloso from th e exec u ti on .

On m i g r ati on an d M ar y Jan e

M ar y Jan e on l y m ad e th rou g h first year h ig h sc h ool before drop p in g ou t an d tried to searc h for a job to raise h er fam il yfrom its imp overish ed state.

S h e went to D u bai in 2 009 h op in g to p rovid e a better life for h er two son s, D an iel an d D arren .

Th is interest esc alated into a h orrid fate—d eath p en alt y via firin g

S i m i l a r l y , th e F i l i p i n o w o r k er a i m s to s ta n d a s th e fi n a n ci a l str o n g h o l d a i di n g th e i r fa m i l i e s i n str u g g l i n g w i th b a s i c c o m m o di ti e s , n ec e s s i ti e s a n d p r i c e h i k e s . B u t th is exp o s e s th e F i l i p i n o s to ab u s e .

Vis a vi s M a r y Ja n e ’s ca s e , a ccu sat i o n s o f F i l i p i n o s a s dr u g mu l e s h av e b e c o m e a tr e n d. R e fe r r a l to th e P h i l i p p i n e Dr u g En fo r c e m e nt A g e n cy ’s ( P DEA) r e c o r ds , 630 F i l i p i n o s h ave b e e n ja i l e d i n Uni te d S tate s a n d A s i a e s p e ci a l l y i n th e Mi ddl e Ea s t. In r e l ati o n , F ili p i n o s o fte n a c qu i r e l o n g - te r m c as e s s u ch a s th e ca s e s i n C h i n a : 7 5 F i l i p i n o s s e nte n c e d w i th d e ath p ena l t y , 3 5 s e nte n c e d to l i fe i m p ris o n m e nt, 6 8 w i th fi xe d- te r m sente n c e s a n d 27 p e n di n g ca s es i n c o u r t b a s e d o n B ay a n Mu n a Rep, N e r i C o l m i n a r e s vi a b u l atl at. c om.

D ur i n g th e p r o s e cu ti o n , th e In do n esi a n s tate m a d e do w i th a m e r e stu d e nt o f fo r e i g n l a n g u a g e s a s tra n s l ato r fo r M a r y Ja n e . In th e abs e n c e o f P h i l i p p i n e g ove r n m e nt su pp o r t i n th e c o u r t, A g u s S a l i m was w h o s h e h a d a s l aw y e r p r o vid e d a l s o by th e In do n e s i a n s tate .

C o i n ci d e nta l l y , o n F e b r u a r y 2 di d Migr a nte di s c ove r M a r y Ja n e ’s c as e . On M a r ch 3 0 , th e a dvo ca c y g r o u p l o cate d th e Ve l o s o fa m i l y an d h a s o ffe r e d th e p r o b o n o s e r vic e s o f th e N ati o n a l Un i o n o f Pe o p le ’s L aw y e r s ( N U P L). On l y th e n did th e g r o u p s d e ci p h e r e d M a r y Jan e ’s i n n o c e n c e th r o u g h th e r e qu e s t to pu t M a r i a K r i s ti n a S e r g i o into cu s to dy . “ Yet, w e w i l l tr ave r s e S e r g i o ’s s e l f- s e r vi n g ve r s i o n o f th e s u r r o u n di n g ci r cu m s ta n c e s to c ove r h e r ow n c o mp l i ci t y . We will fi l e r e p l y - a ffi davi ts to r e i te r ate th e w h o l e u n em b e l l i s h e d fa cts as th ey a r e , ” s a i d Edr e Ol a l i a , th e ass i g n e d l aw y e r fr o m N U P L to th e Vel o s o fa m i l y i n exp r e s s i o n to th e

vi t to n e g ate M a r y Ja n e ’s dr u g mu l e l ab e l .

C o mp e n s ato r y fo r a l m o s t fi ve y e a r s o f n e g l i g e n c e , th e m e r e fi ve - m i nu te l i ta ny o f di s c o u r s e o r th e l a s t- m i nu te di p l o m ati c ta cti cs o f Pr e s i d e nt B S Aqu i n o a n d th e P h i l i p p i n e g ove r n m e nt w i th th e In do n e s i a n Pr e s i d e nt, Jo ko ‘Jo ko w i ’ Wi do do , i s s a i d to h ave s ave d th e l i fe o f M a r y Ja n e . In a l l i n di cati o n s , b e cau s e o f th e w o r l dw i d e s to r m o f ca mp a i g n s , p r ay e r vi g i l s a n d p r ote s ts to s ave M a r y Ja n e ’s l i fe m o l d e d th e pu b l i c c o n s ci e n c e . “ We s a i d th at o n l y th e p e o p l e ca n s ave M a r y Ja n e . We fo u g h t th e g o o d fi g h t, w e w o u l d l i k e to th i n k th e b e s t fi g h t th at w e c o u l d h ave eve r w a g e d, a n d b e cau s e o f th i s w e h ave p r eva i l e d, ” exp r e s s e d Ga r r y M a r ti n e z, C h a i r p e r s o n o f Mi g r a nte Inte r n ati o n a l vi a P i n oy We ek l y .

Ap r i l 29 th , Pr e s i d e nt Wi do do s p a r e d M a r y Ja n e fr o m exe cu ti o n .

Mo r e F l o r an d M ar y Jan e i n t he mak i n g

L ab o r exp o r t p o l i cy h a s b e e n u r g e d by th e b a s ta r di zati o n o f th e l ab o r fo r c e by b i g ca p i ta l i s ts i n s i d e P h i l i p p i n e s to dr i ve w i th th e s o - ca l l e d g l o b a l i zati o n .

To c o n cr eti ze , th e 39 7 c o ntr a ctu a l w o r k e r s o f Ta n du ay Di s ti l l e r s In c. a n d th e g r ave d e ath o f Ke n tex w o r k e r s a r e atte s tati o n s th at th e l ab o r fo r c e i n th e P h i l i p p i n e s i s u n d e r exp l o i tati o n . Pove r t y , l ow p ay r ate a n d jo b l o s s h e r e i n th e c o u ntr y pu s h e d F i l i p i n o s to m i g r ate a n d p l ay th e ‘w h e e l o f fo r tu n e ’ i n fo r e i g n l a n ds .

vi n ci a l Po l i c e Offi c e ( N EP P O) o n Ap r i l 28 o f th e p r e s e nt y e a r . T h e N ati o n a l B u r e au o f Inve s ti g ati o n ( N B I) h a d p r i o r fi l e d i l l e g a l r e cr u i tm e nt, hu m a n tr a ffi ck i n g , a n d e s ta fa ch a r g e s a g a i n s t S e r g i o a n d tw o oth e r s i n l i n k i n g w i th Ve l o s o ’s ca s e . B u t a s di s cu s s i o n s w e nt o n , S e r g i o a ffi r m s o f M a r y Ja n e ’s i n n o c e n c e . B u t th i s c o n fe s s i o n cl o a k s th e P h i l i p p i n e Em b a s s y ’s ab a n do n m e nt o f M a r y Ja n e ’s ca s e a n d thu s l e avi n g i t to In do n e s i a n l aw y e r s .

C o mp a r e d to o u r da m n e d s tate , fi r s t w o r l d c o u ntr i e s h ave o p e r ati ve i n du s tr i e s , making th em s e l ve s e ffe cti ve s tate s w i th b l o o m i n g e c o n o m i e s . Edu cati o n i s th e cr u ci a l e l em e nt fo r n ati o n a l i n du s tr i a l i zati o n w h i ch eve r y d eve l o p i n g c o u ntr y n e e ds to b e ab l e to p r ovi d e th e e c o n o m i c n e e ds o f i ts p e o p l e . B u t i f th e e du cati o n s y s tem o n l y r e s p o n ds to th e n e e ds o f b i g fo r e i g n m o n o p o l y ca p i ta l i s ts , th e l ab o r fo r c e w o u l d n ot b e u s e d fo r th e g o o d o f th e F i l i p i n o s .

A s p e da g o g i ca l s ta n c e , p r o mu l g ate a n ati o n a l i s t, s ci e nti fi c a n d m a s s - o r i e nte d fo r m o f e du cati o n th at w i l l h e a r te n th e s tu d e nts to r e n d e r th e i r a c qu i r e d exp e r ti s e n ot u n d e r fo r e i g n d e cr e e i n th e n a m e o f g l o b a l i zati o n b u t r ath e r , to s e r ve fe l l ow F i l i p i n o p e o p l e .

S e r g i o vo l u nta r i l y s u r r e n d e r e d to th e N u eva Eci ja Pr o -

Photo credit: static9.net.au

4BALITA PEB O names new appointed officials

6 Kolum

C hina has ind eed proven how much of a disgra c e it is compared to the previ ous republic led by C ommunist Par t y of C hina chairman M ao Zedong. It has blasphemed multiple neig hboring countries throug h its overlapping claims of E xclusive Ec onomic Zones via nine-dash line it has introduc ed. Fruiti on of the territorial inter venti on is its subtle dominanc e and ownership of the West Philippine S ea, primaril y leading the mass rea cti on towards molding onc e again the public stanc e.

Initially, the Philippines triumphed at the United Nati ons (UN) tribune. The last thing it needs is a jurisdicti on. Using its c olossal reputati on, C hina has d efied jurisdicti on of UN and fur ther damned the Philippine image by stating how it overrea cted to a mere “regi onal matter.” S tubbornl y, C hina affirms its stanc e to full y own the West Philippine S ea. To justify, the

Philippine S tate has ever y right to rea ct to C hina’s stark belief of c omfor t in Philippine fisheries, even harassing fisher folk within the Scarborough Shoal. Ind eed, it ser ves proof of how the dominant c ountr y expresses negligenc e towards human rights and the right for sovereignt y, altogether.

D ue to this state, the Philippines seeks sanctuar y in the arms of the American arsenal. Using it to their advantage, the US fur ther enc ouraged establishing American militar y bases to calm the Philippine c onc ern. Japan promotes its joint training exercise to emerge in Palawan on the 22nd of June with an agenda to extend the proximit y of the Japanese naval forc e—an offer not refused by the cowering administrati on.

In the midst of all the ruckus on how foreign arms would d efend Philippine soil (which would

KONTRAKTWAL

Sa paglipas ng maraming taon, patuloy na tumindi ang pang-aapi at pagsasamantala sa mga manggagawa. Sumidhi ang pagpapatupad ng mga kontra-manggagawang polisiya at batas at pinaigting ang bulok na sistemang kontraktwalisasyon sa ilalim ng panunungkulan ni BS Aquino.

Onc e you play the game of thrones, you win or you die.”

– C ersei L annister, Game of Thrones

Ang kontraktwalisasyon ay isang iskema sa empleyo kung saan ang mga manggagawa ay pumapaloob sa isang kontrata ng kompanyang kanilang pinagtatrabahuan. S a iskemang itto, napipilitan ang mga manggagawang sumunod at magpatali sa mga kondisyon na itinakda mismo ng mga kompanya.

Ito ay isang pangmatagalang estratehiya ng mga kapitalista upang higit na mapagsamantalahan ang mga manggagawa. Pangunahing layunin nito na panatilihin ang mababang sahod, paigtingin ang kawalan ng benepisyo at seguridad sa trabaho ang mga manggagawa at karapatang mag-unyon at higit sa lahat ay magkamal ng malaking tubo ang mga kapitalista upang makasabay sa matinding kumpetisyon sa pandaigdigang pamilihan.

Taong 1 989, sa ilalim ng rehimen ni C orazon Aquino, naisabatas ang Republic Act (RA) 671 5 o mas kilala sa tawag na Herrera L aw na nagpalala sa kalagayan ng mga manggagawa dahil mas pinalawak nito ang sistemang kontraktwalisasyon.

Nagresulta ito ng pagdami ng mga kontraktwal na mga manggagawa, malawakang tanggalan sa trabaho, pag-igting ng mababang sahod at pag hina ng mga unyon. Bukod pa rito, naaprubahan din ang RA 6727 o Wage Rati onalizati on Act na nagbigay kapangyarihan sa ‘regi onal wage board’ sa pagtatakda ng minimum na sahod. L ayunin din ng batas na ito na pahinain ang kakayahan ng mga manggagawa sa paggigiit ng mataas na pambansang minimum na sahod.

Hanggang sa kasalukuyan, talamak ang pagpapatupad ng mga kontra-manggagawang polisiya sa ilalim ng administrayon ni B S Aquino. Isa sa mga tampok na kaso ng kontraktwalisasyon sa kasalukuyan ay ang pagkamatay ng 72 manggagawa ng Kentex Manufa cturing, pabrika ng mga tsinelas sa Valenzuela na nasunog noong M ayo 1 3. Binubuo ang pabrika ng mga regular, kaswal at ahensyang manggagawa na sumasahod batay sa haba ng serbisyo sa trabaho. Ayon sa pagsisiyasat na ginawa ng Institute for Occupati onal

not likely happen), the Filipino people has finally provid ed its step towards an ind epend ent pursuit to conquer colonial rule. June 12 as par t of commemorating the pseudo-freedom enjoyed by the Philippines, the Pilipinong Nagkakaisa para sa S oberanya (P1NAS) or United Filipinos for S overeignt y convinc ed the mass consci ousness that never again would it cling onto foreign assistanc e. Instead, Filipinos should instill vigor in its veins to be mold ed into nati on d efenders. “For how many d ecad es have we clung onto foreign assistanc e?

For how many d ecad es have militar y bases emerged in Philippine soil? How many years did the Visiting Forc es A greement (VFA) has been implemented? Our hope is too often put in vain. In fa ct, we rec eived nothing in return and have been greatly weakened. We have lost the abilit y to stand up for ourselves. We have lost our abilit y to d efend our right to sovereignt y,”

Renato Reyes Jr., Nati onal S ecretar y-G eneral of Bagong Alyansang M akabayan (BAYA N) exclaimed.

Gone are the dark ages. It is at this time that the Filipinos rekindled its auda cit y towards colonial powers resembling how L apulapu d efend ed M a ctan from the greedy hands of Magellan. It is how we fig ht with principles that makes the bond stronger with the Filipinos, similar to how the Moros d efend ed the ma jorit y of Mindanao in the hands of Spanish dominanc e.

Today, it is ind eed a challenge to the anc estral d esc endants to take par t in the struggle for a truer d emocra cy free from foreign influenc e, free from capitalizati on, free from c orrupt administering.

It is ind eed a challenge to the Filipino kin to oust B S Aquino proven to c ower und er over whelming imperialist powers.

Kristine Joy B. Alimpoyo Health and S afet y D evelopment (I OHSA D), kawalan ng fire exits at sobrang daming bakal na grills ang naging sanhi sa pagdami ng mga nasawi. Ang kawalan ng ‘occupati onal health and safet y standards’ ng pabrika ay nagpapakita lamang ng mahinang pagpapatupad ng kasalukuyang administrayon ng mga istandard sa trabaho upang mapangalagaan ang kapakanan at kaligtasan ng mga manggagawa sa bansa.

Isa pang halimbawa ng matinding kaso ng kontraktwalisasyon ay ang kalagayan ng 397 kontrakwal sa Tanduay Distillers Inc. na pagmamay-ari ni Luci o Tan. Matapos ang nangyaring trahedya sa mga manggagawa ng Kentex, lakas-loob na ipinaglaban ng mga manggagawa ng Tanduay ang kanilang mga karapatan at paggigiit ng mataas na sahod at regularisasyon sa paggawa. Ayon kay Anse Are, pangulo ng Tanggulan Ugnayang Daluyang lakas ng Anakpawis sa Tanduay Distillers Inc. (T UDLA), asosasyon ng mga kontraktwal sa pabrika, nananatiling kontraktwal ang mga manggagawang nasa lima hanggang 11 taon na sa serbisyo. Karamihan din sa kanila ay nagtatrabaho ng 1 2 oras ngunit hindi sapat ang sinusweldo.

Ipinatutupad din sa pabrika ang patakarang ‘labor-only c ontra ct-

ing’ (LOC) kung saan pinapipirma ang mga manggagawa ng isang taong kontratang serbisyo. Nakasaad din sa kasunduan ang pag hinto sa pagbibigay ng ‘c ooperative savings’ na halip sa PhP 1 2,000 ang ipon ng mga manggagawa sa loob ng anim na taon ay magiging PhP 8,500 na lamang. Kaya sa halip na pumirma ang mahigit 100 manggagawa sa kontrata, bumuo sila ng kilos-protesta at nagtayo ng mga piketlayn mula noong M ayo 1 8 sa gate ng Asia Brewer y upang ipanawagan ang kanilang karapatan sa paggawa.

Pambansang industriyalisasyon ang kailangang buuin ng gobyerno upang magkaroon ng tunay at disenteng trabaho sa bansa. Ang pagsusulong ng mga batas patungkol sa regularisasyon sa paggawa tulad ng House Bill 4396 o Regular Employment Bill at House Bill 4635 o Workers’ Shield at pagpapataas ng pambansang minimum na sahod tungong PhP 1 6,000 kada buwan ay mga hakbang upang tuluyang maibasura ang sistemang kontraktwalisasyon at mawakasan ang mga kontra-manggagawang polisiya ng kasalukuyang administrasyon.

Sapantaha

Precious Daluz

A Curricular Recalibration

Dagitab

A Battle of Territorial Might

Isabella Krizia Barricante

From a roster of the Aquino administration’s tragedies ranging from the Mamasapano carnage to the unusual number of deaths in the Kentex Factory incident, a colonial curriculumwould indeed resemble those catastrophes. In essence, the K to 12 program based on the Enhanced Basic Education Curriculum (EBEC) has been proven to be well-versed in terms of subservience to other countries. Its implementation occurred without consulting one of the internal stakeholders of education—the teachers. Its implementation occurred in spite of the country’s inability to cater such a curriculum. Its implementation occurred in the midst of unresponsiveness to price hikes. Yet a pending fiasco for the Aquino administrations awaits. In its fourth year of implementation now lies the mass question whether the Philippines is ready for the K to 12 program or not.

Root of the K to 12 curriculum’s implementation is primarily due to the need of the workplace, an external stakeholder in education. In medieval times, the Chivalric education system was built in response to the need for knights. It allowed its knights to acquire literacy and theoretical supplements

in strategic war in a feudal society. In relation to this, the Guild system of education was formed in response to the community’s need for labor (since the crusaders reclaimed territory over Jerusalem and promoted commerce).

In response to the need for reinforcing the bourgeoisie in a world where man begins to question his God, the Scholastic education system was established. Monarchs where patrons of this system. They were to train students through supplemental readings described as ‘academic’ without questioning the content.

In Philippine context, foreign need for labor domesticity intervened with the country’s industrial leeway.

Since the implementation of the Labor-Export Policy in the 1970s, Filipino workers grasped the opportunity for a more decent pay rate (in which the Philippine state was not able to provide). Thus, the culture of migration was adopted. But what emerged after this was the irresponsibility of the state to defend their citizens from foreign jury.

The state negligence to Flor Contemplacion and Mary Jane Veloso proves otherwise. In the first place, labor export wouldn’t have become an option if it weren’t for the country’s maltreatment to its labor force. Irregular wage systems, contractualization and bastardizing workers’ rights would justify Filipinos in rendering their labor to other countries.

Pursuit of a bachelor’s degree might be the students’ last resort to escape tragic conditions in the workplace.

But next to the implementation of the colonial curriculum would not bring high school graduates any further from migration nor engagement in the semiskilled career. The Roadmap to Public Higher Education Reform (RPHER) aims to negate the mass interest for collegiate pursuit. Rather, it would extinguish all state universities and colleges—the remaining outlets for mass collegiate advancement—and providing one state university per region that would lead the country’s line of professionals to extinction.

The question regarding the country’s readiness for the K to 12 program is not the question that is to be answered in the first place. Rather, has the state provided the education sec-

Editoryal7

tor with proper funding? Clearly, the education sector has not yet met the point of modernization. Classrooms, books, armchairs have not even become the major priority for sustenance.

Technological advancement has not been further utilized due to inadequate funding, reason why only a few schools were to enjoy the innovation. Despite bearing the label of the noblest profession, teachers do not find such to be convincing due to how little the state pays them. With their salaries already bastardized, even mere chalk allowances were to be subtracted from the teachers’ pay slip. In worst case scenarios, even the alternative system in education has not even widened its scope to rural areas especially in Mindanao. Instead, military bases have.

Global competence has been defined by foreign alliances through the performance of an allied country whether they are able to respond to foreign influences or not. The K to 12 program employs service to foreign rule. Indeed, it will dismay the stakeholders of Philippine education if the sole reason for the country’s curricular change is to calibrate its essence in response to foreign need. Countless actions have been conducted in pursuant to K to 12’s negation and thus have triumphed on court through an issuance of a temporary restraining order for the colonial curriculum.

It is at this time that pedagogues and pursuants of pedagogy unite and take part in the outright junking of the K to 12. Over the years that it has been implemented did it prove that the curriculum is worthy for the label, ‘anti-teacher, anti-masses, anti-Filipino.’ As mentioned, the K to 12 program was never considered an option in providing quality education. An overhaul should commence within the Philippine education system promoting a nationalist, scientific and mass-oriented line.

Continuing the advancement, it is at this moment that the struggle for national industrialization occurred for a wide-scale emergence of job opportunities in response to the poverty in employment. Only then would Filipinos realize how wise it is to not keep the Aquino-implemented K to 12 program as the administration’s memento for society.

Isabella Krizia R. Barricante, PUNONG PATNUGOT; Kristine Joy B. Alimpoyo, KAWAKSING PATNUGOT SA FILIPINO; John Thimoty A. Romero, KAWAKSING PATNUGOT SA INLGES; Ma. Natascha Dhonna Fe C. Cruz, PATNUGOT SA PAMAMAHALA; Jenny DC. Franco, KAWAKSING PATNUGOT SA PAMAMAHALA; Maria Theresa N. Morta, PATNUGOT SA BALITA; Andrea P. Dasoy, PATNUGOT SA LATHALAIN; Ma. Cristina L. Barrera, PATNUGOT SA PANITIKAN; John Reinz R. Mariano, PATNUGOT SA PANANALIKSIK; Catherine B. Bacuno, Cedric T. Bermiso, John Carlo B. Cabilao, John Victor Deseo, John Carlos B. Evangelista, Sofia Loren S. Goloy, Marlou M. Larin, Camille Grace A. Loyola, Kaye Ann Oteyza, Romina Reyes, Ma. Francesca U. Martin, ISTAP; Juvilee Ann V. Ausa, Apple Marie M. Bueno, Ella Grace L. Caliwan, Jhazmin G. Candelario, Aaron Jonas N. Catoy, Pearl Diane C. Centeno, Trisha Anne P. Coronado, Louriel M. Danseco, Alexis Mari C. Dinola, Crissalyn Joy A. Dionisio, Ma. Lourdes Clarita B. Espiritu, Jan Margaux A. Florenciano, Denielle M. Galo, Airalyn Gara, Diamond Gare, Renz P. Gomez, Ronalyn H. Gonzales, Oscar John Ian F. Isleta, Margaux Ann Llanes, Lyn D’ Amor M. Macabulit, Kristine Manaloto, Jules Angelica E. Marcelo, Mara Pola Gail R. Mijares, Maria Alexandra G. Mijares, Maricar O. Nogales, Mary Alyza O. Ponce, Urek T. Pondare, Jimnoel C. Quijano, Danielle Samantha L. Quinto, Karen DC. Raquinel, Kheiana Ardeen Denireish C. Rey, Jessa Bernadette Romilla, Marynell Ann G. Sagum, Ervin P. Sinaking, Janine P. Solitario, Maricris Taguinod, Vienna Antoniette M. Tungal, Joanie Marie S. Valdez, Joanna Marie Yumang, KORESPONDENT; Precious G. Daluz, PINUNO NG ARTS AND MEDIA TEAM; Enrico Norman G. Balotabot, KAWAKSING PINUNO NG ARTS AND MEDIA TEAM; Mitzi Marie Dolorito, PANLABAS NA RETRATISTA; Arbie Lucky Tan, PANLOOB NA RETRATISTA; Joshua T. Veluz, TAGAANYO; Prof. Joel Costa-Malabanan, KRITIKO SA FILIPINO; Prof. Victor Rey Fumar, KRITIKO SA INGLES; Prof. Victor Rey Fumar, TAGAPAYONG TEKNIKAL.

8 Kolum Clinging.

LOKAL

Ever since the incident of an 18.6% budget allotment of the Department of Budget and Management (DBM), the PNU administration sustains its defensive stance regarding the student clamor on budget cut, saying that such does not exist nor is it even applicable in the context of PNU. Their defense states that in the occurrence of a 3 billion peso-dream budget proposal, the meager 569 million-short allotment was bound to happen. In comparison to previous budget allotments, this amount is at its highest. But in reality, it appears as a denial of a bitter truth—a plague suffered by all state universities, alike.

Due to its already-damned estate, PNU verses its reliance to entrepreneurial perspectives. 30th of April in the previous year, the university adopted entities from private sectors (quod est. Manila Bulletin Publishing, Manila Doctors Hospital, and Metrobank Foundation). The aim was to provide funding, scholarships, and other income-generating projects (IGP). Up to now, the administration relives the reminiscent issue on charging scholarship foundations PhP 2,800 as other school fees. Due to the eventual reaction of the privileged academicians, a defensive stance has once again been provided. A portion, they say, will be used

It is Undeniable

for the updating of books in the university library (which has separate charging, may I say). Once again, our million-dollar question, ‘What about the PNU budget’s utilization?’

It has been in the PNUan awareness that the establishment of PNU Business Center has come within context. Prof. Janir T. Datukan, Director of Programs-Based Development Organizations (PBDO) explained the essence of the center. It has been mandated via Higher Education Modernization Act (HEMA) of 1997 Republic Act No. 8292 that urges state universities to form fiscal independence through IGPs and other resources. Mainly, the center’s role is to stand as the central referral entity to small-scale businesses that emerged within the proximity of the Luncheonette— branding T-shirts, rings, lanyards and other souvenir and novelty items as their own.. As of today, the center accommodates promotion needs of corporations such as Carefree, Lucky Me!, Tropicana and others. They also accept taping deals with ABS-CBN on some of their television programs.

Prof. John C. Natividad, Director of the Facilities Management and Sustainability Services (FMSS) justified the sudden presence of poles in the fields of Grasslandia. He explained that the construction was done in order to provide lighting at the field especially during evening

Sang-ayon ka ba sa pagsasapribado ng PNU? Bakit?

Para sa akin, hindi ako sang-ayon na gawing pribado

ang PNU. Una sa lahat, maganda naman na ang kalidad ng edukasyon rito, kaya’t ano pa ang dahilan upang gawin itong pribado?

-Tessayoungwannabe(1st year)

Oo, para magkaroon ng mas modernong kagamita, upang magkaroon ng mas mataas na kalidad ng edukasyon -Anonymous

Hindi, Bilang NCTE, sa tingin ko ay hindi ito makakatulong dahil bukod sa mga pagbabago na mangyayari, maaaring tumaas ang tuition fee na pwedeng magpababa ng mga enrollee at maging dahilan ng disappointments.

-Anonymous

Hindi sapagkat kapag ito ay ginawang pribado maaapektuhan ang mga estudyante sa pagtaas ng kanilang matrikula na maaari ring makaapekto sa kanilang pag-aaral -Cham (I-18)

HINDI, Nassan ang education for all kung magiging pribado?

-Marjorie Barreto (IV-11 BECED)

Hindi, asana ng education for all Bakit kailangan pang sumalang sa privatization ang isang unibersidad/paaralan upang mapaunlad at matugunan ang pangangailangan?

-Anonymous

Hindi, kung gagawing pribado ang ating pamantasan madaming mag-aaral ang maaaring mahinto sa pag-aaral dala ng posibilidad ng pagtaas ng matrikula.

-Darye Jay B. Tonido (II-2 BEE) Hindi ako sang-ayon -Anonymous

Oo, dahil mapapaganda ang facilities ng school -Anonymous

varsity trainings. But the financer of the project was not PNU. But rather, it came from an Adamson University donation. Datukan also identifies Jacinto Steel as financers of the university’s roofing needs in the form of donations. As for the stark renovations held in the Bonifacio P Sibayan (BPS) building, Aviva Publishing House is its main financial upkeep.

Even mere renovations of the university comfort rooms have been shouldered by a triumph in a raffle draw conducted by Carefree. These serve as contradictory to that of administrative stance in denial of the presence of budget cuts. Therefore, we have come to a time wherein the university has started its utter reliance to the private sector, and with this comes an utter subservience.

Stitching these occurrences would decipher our mother state university’s pending state — a state of privatization.

Datukan confirms of the university’s pursuit.

Social servicing and business is a horrible tandem. True generosity found in unconditional servicing would be, in fact, infected by the entrepreneurial plague. Of course, the interest of businessmen lies within the value of the capital. Although they may help in improving the facilities, but what would really occur is a deal with Shylock, himself. Tuition fees would drastically increase. Oth-

er school fees can and may be implemented in the university further burdening the studentry. The University of Santo Tomas (UST) suffers the same ailment. Their Library fees and Learning Management Systems have increased by 30% and 50% respectively. Far Eastern University (FEU), as it has been reputed as the university with the greatest capital, charges PhP 10,192 for its other school fees.

The PNU community is being brought to the point wherein it solely relies on the private sector for its prevalence in history—forced to abide to entrepreneurial rule. Remedy for PNU’s ill fate is for its community to involve itself into an administrative overhaul. If PNU would finance itself through proper government budget allotments, then it would not bring us to the Ripple Effect brought by privatization which can lead to tuition hikes, unjust school fees and increase in drop-out rates due to tthe mass inability to afford higher education and other travesties.

Remedy for such a plague can only be found in the studentry’s unwavering tenacity to overpower an advantageous capitalistic dominance. With this, a collective effort would pursue the strife against the influence of commerce.

Talahanyan 1: Mga accredited at re-accredited na ICUC Os

Accredited ICUCOs ng AY 2015-16, pinangalanan Labintatlong Interest Clubs and University Chapter Oraganizations (ICUCOs) ang pinangalanan na accredited at re-accredited orgs sa pangunguna ng PNU-Student Government (SG) Legislative at Executive Body kasama ang Office of Student Affairs and Student Services (OSASS), Hunyo 24.

Dumaan sa proseso ng pagpupulong, pagsusumite ng mga kailangang dokumento at interbyu ang bawat organisasyon. Binatay naman ang pagpili ng mga maa-accredit sa pamamagitan ng interview (25%), achievement (25%), cooperation with SG activities (20%), requirements (15%), General Plan of Activities (10%) at membership (5%).

Ayon kay John Alvin Perdigon, Organization and Student Information Commitee (OSIC) Chairperson ng Legislative Body, ang mga hindi naman na-accredit na mga organisasyon ay pansamantala munang mawawalan ng opisina sa Student Veranda ngunit maari pa rin namang mag-organisa ng mga programa para sa mga PNUans.

Kabilang sa mga naging panelista ng accreditation ay sina Ronnel Agoncillo Jr., Renenteng Pangmag-aaral at Pangulo ng PNUSG; Eric Jefferson Lapitan; Speaker of the House-Legislative Body; Zainorah Odzong, OSIC Chaiperson-Executive Body; Ann Murray Tan, General Convenor; Domingo Adolfo Jr., Commission on Appoinments (CA) Chairperson; at John Alvin Perdigon OSIC Chairperson-Legislative Body; G. Mark Zabala at Prop. Merimee Tampus; Student Activities Coordinator mula sa OSASS.

*bagong organisasyon

Tunay na reporma sa lupa ipamahagi!—KASAMA-LR

Oo, madami naman ng paaralan na may mga bakanteng kwarto at di nagagamit. Mapili lang talaga ang mga bata sa paaralan kaya dumadami ang populasyon sa isang partikular na eskwelahan.

-Kizaru Borsalino (I-18)

Oo, estudyante at magulang ang hindi.

-Anonymous

Ready ang Pilipinas, pero yung mga mag-aaral hindi.

-Anonymous

Hindi dahil para sa akin, hindi pa ganoon ka stable ang Pilipinas para makipagsabayan sa ibang bansa tulad ng paglulunsad ng K12 -Cham(1-18)

Hindi, sa ibang parte ng Pilipinas makikita ang kahandaan nito sa K-12 program. Ngunit sa iba ay hindi, wala silang kapasidad sa ganitong uri ng porgrama.

-Anonymous

HINDI!!! Dahil una sa lahat kulang tayo sa mga silid-aralan, mga gamit pang-eskwela at higit sa lahat walang pangkakayahan ang Pilipinas para matustusan ang gastos sa pag-aaral.

-Anonymous

K-12 ready ba ang Pilipinas? Bakit?

Danielle Samantha Quinto

Kaye Ann Oteyza

NASYONAL

Bagwis

John Thimoty Romero

BALITA9

Mariin ang ginagawang paglaban ng mga manggagawang bukid ng Lupang Ramos (LR), Bgy. Langkaan I, Dasmariñas, Cavite kontra pagpapalit-gamit at pag-aangkin ni Emerito Ramos Sr. sa lupang kanilang sinasaka upang mas lalong paigtingin ang panawagan sa pamamahagi ng tunay na reporma sa lupa.

Laban para sa tunay na reporma sa lupa

Bago pa man ang ginagawang paglaban ng mga manggagawang-bukid ng LR na dating tinawag na lupang Kano [kung saan naging base militar ito ng mga Amerikano nung 1900 dahil sa batas rehistrasyon na nagsasaad na mayayamang magsasaka lamang ang may karapatang magmay-ari ng lupa], nakararanas na ang mga magbubukid ng panggigipit sa pamamagitan ng Presidential Decree (PD) 27 ni dating pangulong Ferdinand Marcos. Isinaad nito na anumang lupang sakahan na may tanim na palay, mais at batad ay mandatong ipamamahagi sa mga magsasaka—dahilan upang tamnan ni Ramos ng tubo ang 372 ektaryang lupain upang hindi mapasama sa mga ipamamahagi at kinilala sina EM Ramos and Sons (EMRASON) bilang lehitimong may-ari ng LR.

Nagsimula ang pag-oorganisa ng mga magsasaka noong 1986 nang ipinananawagan nila ang ‘tunay na reporma sa lupa’ sa panahon ng panunungkulan ni dating pangulong Cory Aquino. Dali-dali namang

ipinanukala ang Project CALABARZON noong 1990 na nagbunsod ng malawakang pagpapalit-gamit sa kalupaan ng Cavite. Sa unang taon ng proyektong ito umusbong ang kaso ng NDC Estate sa Langkaan, Dasmariñas, Cavite kung saan ginamit ang LR bilang ‘test case’ sa maramihan kombersyon at laganap na pagsusukat ng lupa na nagdulot ng pagpapatalsik sa mga magsasaka sa kanilang mga tahanan.

Nabuo ang KASAMA-LR noong 2010 nang magkaisa ang samahan ng mga magsasaka sa Langkaan na tumututol sa pagpapalit-gamit ng lupa kung saan pwersahan naman silang nilabanan gamit ang dahas at presensya ng kapulisan, militar at guwardiyang sibilyan. Ang yumaong si Damasa “Nanay Masang” Perez ang isa sa mga ehemplo ng mga magsasaka sa kanilang laban ngayon nang pinigilan niya ang operator ng traktora na manira ng pananim bilang parte ng pagpapaalis nila sa mga magsasaka.

Panggigipit gamit ang MO 29-A

Marso 16, 2011 nang maglabas ng desisyon ang Korte Suprema

na palitan ang gamit nito mula agrikultural tungong residensyal sa pamamagitan ng Municipal Ordinance (MO) No. 29-A na isinumite ni Ramos.

“Dahil sa lumabas na municipal ordinance na imbento lang naman ay natalo kami,” pahayag ni Joanne Ratugal, residente sa LR.

Nalaman na walang lehitimong kopya ang munisipyo nito nang maghapag ang mga magsasaka sa city council ng Dasmariñas ng katunuyang papel at dokumento na nagpapaalis sa kanila sa LR. Tumindi ang laban ng mga magsasaka kaya’t nakatirik pa rin ang kanilang mga bahay sa LR.

Kasabay nito ang patuloy na pagdaing ng mga magsasaka sa Department of Agrarian Reform (DAR) na hindi pahintulutan ang anumang aplikasyon ng ‘development projects’ sa LR habang walan namang malinaw na tugon ang DAR sa kanilang daing.

Sa mga sumunod na dayalogo, inabisuhan ang mga magsasaka na humingi ng limang sertipikasyon mula sa Sangguniang Bayan na magamit bilang datos sa paghahapag ng

kanilang kaso. Nang maghapag ng petisyon sa konseho, pinangakuan sila na maiibigay ang mga hinihinging dokumento samantalang sinabay ang pagpapaalala na prayoridad nito ang pagtugon sa City Zoning Ordinance na ang saklaw ng LR ay para sa kombersyon bilang lupang residensyal/komersyal na kasalukuyang napaliligiran ng mall, golf course, at mga subdibisyong itinayo ng iilang negosyante.

Tuloy-tuloy ang laban sa lupa

Itinayo ng mga magsasaka ang kubol sa pinakapusod ng lupain hudyat ng pagsisimula ng protetang vigil noong Pebrero15 sa mismong araw na nagpunta sa LR ang nagsusukat ng lupa at pagpapaalis sa mga magsasaka sa LR.

“Kahit na ipinipilit ng mga negosyante na mayroong Municipal Ordinance No. 29-A, magpapatuloy ang aming paninindigan sa lupang alam naming ay sa amin,” pagtatapos ni Rotugal.

Jenny Franco

As stipulated in the resolution of the executive body, Agoncillo, being the head of SG measured the points given by Comm. Patrick Lopez of COMELEC that Office No. 1 is really designed for the security of election wherein years ago, alumni of the said ad hoc committee intended to put raillings for the safekeeping of ballot boxes and other materials used every election season.

As COMELEC stated in their Resolution No. 2 that they are not vacating the office for the security of the election paraphernalia like ballots and election returns of the past elections which are stored at the storage room of their current office. Whereas the offered room of the president is that capable in securing the said materials of the commission.

“The main reason is, as the head of the student government, I can see that we should utilize our facilities, in a way that a lot more students can use it,” Agoncillo reiterated as he released Executive No. 5 stating that from Office No. 1 COMELEC Office will transfer to Office No. 13, Office No. 1 will then be used as an Equipment Office, Finance and Logistics Office, Center for ICUCOS Association and Media Center.

Agoncillo believed that the office occupied by COMELEC would be utilized if it would be rather than being used seasonally, specifically for the executive and legislative body elections that happen only at the months of March and September in accordance to the accomplishment report passed by COMELEC.

Legend:

STUDENT CENTER BUILDING FLOOR PLAN

1– Equipment Office, Center for ICUCOs Association, PNU SG Mini Library, Office of freshmen, sophomores, juniors Committee 2- The Thespian Society 3- Alliance of Concerned Teachers PNU 4- College Y Club 5- Student Catholic Action 6- GABRIEL A Youth PNU 7- Miao de Buddhism 8- Christian Brotherhood Interna-

tional 9- PNU Nami 10- Tanglaw Christian Fellowship 11- Anakbayan PNU 12- Judicial Body Office 13- Commission on Elections Office 14- Commission on Audit Office 15- Annyeong PNU HanMunSa 16- PNU Mountaineering Club 17- Student’s Volunteer Organization 18- Executive Body Office

Precious Daluz

Interes ang nagiging ugat ng mga relasyon at pangunahing nagpapatagal dito.

Interes ang nagpapatibay dito.

Ngunit taliwas ito sa relasyong mayroon ang kompanyang Tanduay Distillers Inc. sa mga manggagawa nito kung saan makauring interes ng mga kapitalista ang namamayani.

Kilala ang Tanduay Distillers Inc. sa mataas na kalidad ng kanilang mga produktong alak gaya ng Tanduay Rhum, Tanduay Ice at iba pa. Ngunit sa likod ng katanyagan ng kompanya, nagkukubli ang mga mantggagawang

19- Legislative Body Office 20- Old Ecumenical Chapel 21- Music Room 22- The Torch Publications 23- Student Lounge -Stairs

The Torch annual issues clinch places in 75th NSPC

John Reinz Mariano

Ang Sulo Magazine, Aklas literary folio and MRT-LRT issue clinched first and second places respectively in major and minor categories in 16th Gawad Ernesto Rodriguez Jr. during the College Editors Guild of the Philippines’ (CEGP) 75th National Student Press Convention (NSPC) with the theme, “Panagtitignay: Fortifying Unities for Greater Victories Against Corruption and Social Injustice,” held at La Trinidad, Benguet, May 14-18.

Among the 70 publications that participated in the student convention, Ang Sulo Magazine dominated the major category in magazine. In minor category, Aklas triumphed second place in literary folio as well as the LRT-MRT issue for alternative form.

The participants attended a series of lectures and workshops for journalism skills and discussions regarding national issues.

As part of the said convention, a Basic Masses Integration (BMI) was conducted in Sitio Pungayan (a.k.a Sitio La Presa), Agro Foods

Inc., Baguio-Laoakan Airport and Strawberry Farm wherein local situation of farmers, workers, migrants and national minorities were discussed tackling their issues on land grabbing, indecent wage systems and discrimination.

Participatory to an on-the-spot writing contest, Feature Writing category, Kristine Joy Alimpoyo from BSE General Science, Associate Editor in Filipino of The Torch bagged third place.

walang sapat na sahod, uhaw sa benepisyo at nananatiling kontraktwal sa paggawa. Kung tatantusin, nasa 4.5 milyon ang mga manggagawang di-regular and pasahod, kaswal, probationary, seasonal, apprentice at kontraktwal. Parte ang mga manggagawa sa Tanduay ng istatistikong ito kung saan sa humigit-kumulang 11 taon nilang pagseserbisyo, nananatiling kontraktwal ang 397 manggagawa sa kompanya. Sa pamamagitan ng Tanggulan Ugnayan Daluyang Lakas ng Anakpawis sa Tanduay Distillers Inc. (TUDLA), tumindig ang mga manggagawa upang makamit nila

Sa relasyon nito sa Tanduay agrabyado ang mga manggagawa sa pagiging kontraktwal, kawalan ng benepisyo at napakaliit na sahod kada araw na umaabot lamang sa PhP 315. “Hindi sapat ang sinusweldo namin. Maraming kaltas na wala sa ayos. Delayed ang sweldo. Tapos yung trabaho namin, halos walang pinagkaiba sa mga regular doon [pabrika ng Tanduay],” paliwanag ni Agustin Gutgulao, isang manggagawang nakatalaga sa Quality Assurance sa panayam ng Pinoy Weekly. Maging sa ‘personal protective equipment,’ manggagawa pa rin ang gumagastos—PhP 500 para sa isang buwang paggamit ng apron, gloves, boots, at iba pa. Sa kabila ng mga kaltas sa napakaliit nilang suweldo, nagtatagal sila ng 12 hanggang 15 oras ng paggawa kada araw.

Naipatutupad ang LOC sa pamamagitan ng dalawang kooperatiba sa Tanduay—ang Global Skills Providers Multi-Purpose Cooperative at HD Manpower Service Cooperative. Sa ilalim ng LOC, kinokontrata nito ang mga trabahong direktang may kinalaman sa produksyon. Bukod sa ito ay ilegal sa konteksto ng Philippine Labor Code, Art. 294 na nagsasaad ng regularisasyon sa mga manggagawa, nagbubunsod din ito ng pagtatalaga sa mga manggagawa sa ’janitorial services’ na wala talagang direktang kinalaman sa produksyon.

Ibinaliktad ang reklamo ng TUDLA sa paghahayag na ilegal ang pangongontrata ng Tanduay. Wala umanong mali sa pamamalakad ayon sa mga kinatawan ng DOLE na nanguna sa inspeksyon. Sapilitan ding pinapirma ng dalawang kooperatiba ang mga manggagawa ng one-year service contract. “Pagkatapos naming magreklamo sa DOLE, naglabas ng kontrata ang management at sinabing kailangan daw ng kooperatiba ang pirma namin,” pahayag ni Estelito M. Tui-

Lathalain11

buen, Tagapagsalita ng TUDLA ukol sa pagpapapirmang hindi matanggihan sa kadahilanang maaari silang matanggal sa trabaho.

Bunsod ng sunod-sunod na pagkabigo sa pagtatanggol ng kanilang mga karapatan, tuluyan nang tinipon ng mga manggagawa ang sari-sarili nitong lakas at nagsama-sama sa iisang adhikain — labanan ang kontraktwalisasyon. Isinilang ang kilos-protesta ng TUDLA noong ika-18 ng Mayo. Sa unang araw pa lamang ng pagtatayo nila ng piket sa harapan ng kompanya, natikman ng TUDLA ang makasariling interes ng kapitalistang si Lucio Tan na lusawin ang kanilang samahan.

Dumaan ang mga araw kung saan ginamit ng kompanya ang sukdulang lakas maski ang paggamit ng mga bayarang goons at ang mismong kapulisan upang tangkang puksain ang namuong pagkakaisa ng mga manggagawa. Sa unang araw pa lamang ng pagkakatatag ng samahan nagkaroon ng lubusang pagbobomba ng tubig sa mga manggagawa at sa piket.

Sugatan ang karamihan dahil sa pambabato ng mga bote at bato na mula sa mga goons sa loob ng pabrika. Maging sa mangingilang kinukuhanan ng retrato at nag-dokumento ng mismong pangyayari ay hinaras sa pamamagitan ng paninira sa kanilang mga kamera. Isang marahas na dispersal ang ibinunga nito.

Sa kabila ng pandarahas, pinagtibay nito ang isang buwang pagtindig ng TUDLA laban sa pananamantala ni Tan at ng Tanduay noong ika18 ng Hunyo. Inihayag ni Anse Are, tagapangulo ng TUDLA na ang pagkakapanalo nila ay isang malaking tagumpay para sa pangkalahatan ng mga manggagawa sa buong bansa sapagkat laban ito kontra sa kontraktwalisasyon.

Sa pagpapatuloy ng kanilang panawagan, nagbunsod ito ng mga maliliit na panalo ngunit malalaking hakbang sa pagsusulong ng kanilang pangmanggagawang karapatan. Ika-22 ng Hunyo idineklara ng DOLE– Region IV-A na gawing regular ang 103 kontraktwal na mga manggagawa sa ilalim ng dalawang kooperatiba. Sa kabila nito, wala pa ring inisyatiba ang kompanya na sundin ang panukala. Sa halip, hinahayaan nitong hanggang sa papel na lamang magiging regular ang 103 na naideklarang regular.

Gayunpaman, patuloy ang paghihikayat ni Are na gawing regular ang lahat ng 397

On its First Monthsary: Paglaban ng TUDLA sa Kontraktwalisasyon

Student Regent (SR) and President of PNU-Manila Student Government (SG) Ronnel Agoncillo Jr. releases Resolution No. 2 that considered Commission on Elections’ (COMELEC) point in regards to Executive Order (EO) No. 5 released last June 17 stating that COMELEC will still room at Office No. 1.

John Thimoty Romero

ang kanilang mga karapatan partikular ang regularisasyon sa paggawa. Dulot ng mga kontra-manggagawang polisiya ng kompanya, isinilang ang samahan ng TUDLA at ipinarehistro nito lamang ika-16 ng Abril. Sa pamamagitan ng TUDLA, inihapag sa Department of Labor and Employment (DOLE)–Region IV-A ang kaso ng Tanduay patungkol sa Labor-Only Contracting (LOC) at naghain din ito ng petisyon para sa pagregularisa sa 397 manggagawang kontraktwal.

manggagawang kontraktwal, kasabay ang pagbibigay ng sapat na pasahod, benepisyo at maayos na kondisyon sa paggawa. Hangga’t hindi pa ito tuluyang nakakamtan, mananatiling nakatindig ang piket bilang simbolo ng ‘di matatawarang paninindigan ng TUDLA sa kanilang paglaban sa kontraktwalisasyon. Tuluyan nang yayakapin ng mga manggagawa ang pagtindig sa pakikipagtunggali sa mga mapagsamantala. Kasama nito ang panghihimok sa hanay ng kabataan, kaguruan at iba pang sektor na miyembro ng lipunan na makiisa sa kanilang makasaysayang laban.

Photo credit: Pamantik-KMU

10BALITA Agoncillo considers COMELEC Resolution No. 2

12Lathalain This Building Sounds Familiar

The Big Lab

Ang gusaling tiyak na una mong maaalala. Dito, pwede kang makipagkawayan sa mga pasahero ng LRT at sa dami nilang nagsisiksikan, maaari ka pang makapili ng makakawayan. Ito rin ang pinakamatatag na building na hindi ininda ang mga warfreak na mananakop noong World War II. Tumumba na ang Manila Cathedral pero panalo ang pagtindig ng gusaling ito. Naging sentro rin ito ng mga laboratoryo kaya hindi lang amoy ng damo ng Grasslandia at lupa ang tatambay sa ilong mo maging ang amoy ng formaline. Stinky!

Panalo rin ang mga Math, Science, Psychology at Values majors na pumupugad sa mga de-aircon na rooms. Ang rich kid ng dating! Sila rin ang madalas na laman ng mga hallway kaya madalas na bikitima ng sumpa ng MB, ang super slippery na sahig.

Aquarium

Huwag iisiping extension o part 2 ng the big lab dahil hinding-hindi talaga.

Kung feel free ang mga students na maggagala sa hallway ng nauna, ipinagbabawal naman ng mother fish ang pag-iingay rito.

Hindi basta-bastang gold fish ang nandirito k u n d i mga big fish talaga. At kung sakaling ma-power trip ka ng mga se-cute angel sa gate ng PNU, dito ka susulat ng promise-sorry note. Kailangan mong mag-promise na hindi ka na uulit at mag-sorry sa anomang kasalanang pinataw este pinuna sa ’yo. Mas mabigat na violation, mas mataas ang opisinang mararating mo. Kung gusto mong mag-create ng record, go for the top! Malay mo, maka ‘1 on 1’ mo si Madam Presi dahil sa isang major-major offense na ginawa mo.

Kung #medyobadboy ang peg mo, dito ka rin didiretso sa pagko-community service mo. I-friendship mo na rin ang mga se-cute angel ng PNU. Kung minsan, palakasan lang talaga ang laban.

Home of the Hunters

Hindi ka pa ba nakakabisita sa Faculty Center ng PNU? Huwag mag-alala, kung gustong makapunta sa ating faculty center, hintayin lamang ang pagtatapos ng semestre o termino at mag-professor hunting na mapapagod ka lang at walang enjoy! Malay mo, kasama ka na sa ‘The PNU Hunters’ na naghahabol sa mga propesor na century in the making ang pagbibigay ng grades. Madalas din na kung ano’ng bawal sa estudyante, ginagawa ng mga propesor. Bawal ang maiksing palda, sinusuot ng mga prop.

Bawal ang nakatsinelas, nakasuot ang mga prop. Bawal ang may kulay na buhok pero, mayroon ang mga prop. Kailan kaya magkakaroon ng professor’s handbook? Ito rin ang dati n g headquarters ng mga guro ng bata (BECEd at BEEd) kaiyak lang dahil pinalayas na sila at siniksik sa mga maliliit at maiinit na room.

Land of Languages

Ito ang pugad ng mga Language and Arts Majors. Wala namang kakaiba rito

Hindi na lang basta ang ang statue ni Inang P. at ang malaking simbolo ng PNU na ang Sulo sa tarangkahan ang mukha ng ating pamantasan. Kinikilala na rin ang bawat building na pinanday hindi lamang ng anay at kalumaan kundi ng panahon at ng mga guro ng bayan na tumanggap sa dakilang hamon na maglingkod. Sa tagal ng mga building dito, nagkakaroon na ng ka-face sounds familiar ang marami sa kanila. bukod sa pananatili ng opisina ng kanilang kagawaran. Ang layunin daw ng pagkakaroon ng Faculty Center ay upang hindi na magkakalayo ang mga opisina kung sakali mang kailanganing hanapin at para na rin mapakinabangan ang kanilang mga kuwadra ng mga PNUans. Kailan kaya lilipat ng opisina ang mga natitira? At kailan kaya mapapakinabangan ng PNUans ang mga pagbabago sa PNU? Abangan.

Camp Muscle

Ang nag-iisang gusaling nag-iingay sa kalagitnaan ng uwian ng mga estudyanteng night shift. Nandirito ang mga h(yaaa!)yper kids ng pamantasan. Sila ang mga hindi nauubusan ng kapangyarihang tumayo pa rin matapos ang puyatan para sa reporting, pakikipaglaban sa antok sa subject na boring at pamatay na training na halos ipagpag ang buong katawan mo.

Guro na, atleta na, iskolar pa! Saan ka pa?

Techibase

Ito ang gusali ng I.T. este Gusali ng Wika na pinaglagian na ng mga I.T. majors.

Wala pang naitala sa kasaysayan na ginamit ito ng mga nagpapakadalubhasa sa wika at lingwistika pero dahil sa pangangailangan sa pasilidad, inilaan na sa kanila ang gusali dahil nandito na rin ang computer rooms at ang main serv- e r ng PWEBBS. Ito ang extension ng ating Aquarium at ng Home of the Hunters dahil bukod sa isang kwarto sa unang palapag, mga opisina na ng kawani ng PNU ang sumunod na tatlong palapag. Ganap na talaga itong hindi Gusali ng Wika.

The Zombies Dungeon

Pinagbasehan na ito ng mga zombie sa pamantasan, mga tipo na hindi utak ang nginangat-ngat kundi mga libro dahil sa sobrang bookish o di kaya’y mga nangarap since kinder na maging laude. Nandirito rin ang mga Library and Sciences major, ang mga susunod na libarian ng ating bayan! Pak! Panalo rin ang library ni Inang P., hitik ito sa multo at siyempre, sa mga precious at fragi l e books. Mga librong n a p a k a hala g a a t isang lipat mo l a mang,

Panitikan13

Cedric Bermiso

pwede mo nang mapunit ang pahina. Ang iba, hindi talaga zombies, nakaka-face sounds familiar lang nila. Ngunit maaasahan pa rin ang ating library kung magbibigay ang prof mo ng reference material na nilimbag sa panahong hindi ka pa pinaplano ng mga magulang mo.

Abnormal Hell

Maraming abnormal sa normal at isa na rito ang Abnormal Hell. Kedaming bawal kung dormer ka. Bawal mag-charge, maglaba, magluto, magsampay (dahil wala ka ngang nalabhan) at bawal na baw- a l ang umakyat sa third floor. Na pa ’why oh why’ ka ba? Ako d i n e!

Sinasabing nagkakaroon ng party session si Dante and Soraya with friends. Barney lang ang peg. Nagga-grad ball ang mga friendly ghost tuwing gabi kahit hindi sigurado kung kailan sila ga-graduate at aalis sa pamantasan (kung aalis pa ba sila).

Bio’s Baler

Bukod sa mga unexpected rooms, dito rin makikita ang mga Biology majors.

Kung may maging kaibigan man kayong pusa sa luncheonette at nawala, sa kalagitnaan ng semestre, baka nasa HRD na sila at nanigas sa saya. At kung dormer ka, pwede kang magpalipas ng antok sa paggo-ghost hunting dito. Lilipas talaga ang antok mo.

Pramis!

Anti-Villain’s Headquarters I s a pang makasaysayang gusali ang Student Veranda na naitayo mula sa katas ng bulsa ng bawat PNUans.

Mula sa papiso-piso, naitayo ang student center na pinaglalagyan ngayon ng mga opisina ng mga organisasyon. Nandirito rin ang mga organisasyon na swak na swak sa mga talento ng PNUans tulad ng mga pak na pak na mga artista at mga bet na bet na manunulat. At higit sa lahat, nandirito rin ang mga anti-villain characters sa PNU na tunay na tumitindig hindi lang sa Freshies, kundi sa buong kalakhan ng PNUans. Silang mga handang supiliin ang mga kontrabida sa buhay ng mga guro ng bayan. Hindi lamang sila pang opisina dahil minsan, laman din sila ng lansangan at nakikisangkot sa mga isyung panlipunang nararapat lamang pakialaman ng bawat iskolar ng bayan.

Ilan lamang iyan sa mga gusaling tunay na tatak PNU. Mga building na ilang taon nang nakatirik at patuloy na pumapanday sa mga guro ng bayan. Kahit pa may iba’t ibang tipo ng mga PNUans at iba-iba ang kinakahiligan, mayroong iisang layuning binagsakan — ang maging susunod na guro na maglalatag ng edukasyon sa mga susunod pang binhi ng ating lipunan.

[PEBO]la Virus: Sa Halaman Doon ay may Samu’t Saring Sakit Layag

Buhay na buhay ang mga sinag ni Haring Pebo sa unang araw ng klase, tila sumasabay sa kontemporanyong tugtugin habang nakatanaw sa aerial view ng White Ants’ Colony (WAC) — ang kolonisadong pamantasan sa panahon ng mga puting langgam. Tinatawag na Antian ang mga nag-aaral sa pamantasang ito. Sa oras na ‘yun, kanya-kanyang diskarte ang mga isko at iskang langgam kung papaanong uubusin ang oras sa maghapon.

Sa bahagi ng Green Grass of Hope, isa sa mga paboritong tambayan sa pamantasan dahil sa paniniwalang nagbibigay pag-asa ito sa mga Antian na napapagal at nais magnilay-nilay, makikita ang magkaibigang parehong nasa ikalawang taon—si Heper at si Antler, mga ordinaryong Antian.

“Heper, alas-siete ng umaga pa tayo rito pero hanggang ngayon e wala pa rin akong nararamdaman o naaamoy kung may klase nga ba tayo.”

“Ako rin naman e, wala pang naaamoy ang antena ko. Hayaan mo na! Malay mo nasa bakasyon pa ang mga prop, hayahay mode on!”

“Anong hayaan? Ganoon na lang ba ‘yun? Kahit kaya nung nakaraang taon natin, sa pangatlong miting na nagsimula ang klase na dapat sa unang araw e nagsisimula na. Ano pa’ng silbi ng unang araw ng pasukan?”

“Chillax lang, Antler. Ayaw mo nun? Buti nga nagamit na natin ang mga bago nating gamit. O, tignan mo ‘tong sapatos ko, branded! Gawa sa dahon ng gabi para water-proof. Lufet di ba ent!”

“Ewan ko ba sa’yo, Heper. Ikaw lang kaya ang me mga bagong gamit. Dapat sa Lively Library (LL) na lang talaga ako tumambay kahit madalas e hindi ko mahanap ang mga gusto kong libro.”

“Wititit wait a minute! Hindi ba’t may kinita ka naman sa pagiging tutor mo noong bakasyon? Saan mo ba ginastos ang sinahod mo? Siguro, pamilyado ka na, ‘no? Hahaha!”

Tutugun si Antler sa maliit na tono ng kanyang boses.

“Oo, pamilyado na nga ako ngunit hindi pamilyado na iniisip mo. Ibinigay ko kasi kay tatay lahat ng natanggap kong sweldo para gawing puhunan sa gulayan nang matustusan pa ang pag-aaral ko ngayong taon.”

‘yan kay Antie Charo o sa programang Ka-Antena mo, Jessica Soho. HAHAHA!” “Say whatcha wanna say, bro.”

“Pero, kidding aside. Hindi ba’t kailan lang e may nangyari na namang nag-suicide sa kabilang colony dahil ‘di raw makapagbayad ng tuition fee? Tama ba ako?”

“Wow! Aware ka pala sa social issues ah?

Akala ko hayahay moment ka lang lagi.

Hahaha.

Pero, tama k a , totoo ‘ y u n g sinabi mo. Hindi lang nakapagbayad, ‘di na pinag-take ng final exam.

Na-realize ko lang, kahit simpleng papel pala, kaya nang pumatay dahil lang sa halaga nito na itinakda ng lipunan.” *Kuliglig moment.

“Antler.”

Kroo Kroo Kroo…

“Antler? Antler!”

Sa ikalawang pagkakataon, hindi muli sumagot si Antler.

“Antleeer, ano ba’ng ginagawa mo? Nagbabasa ka na naman? Naiintindihan mo ba ‘yung binabasa mo?

Isang matipid na sagot ang ibinigay ni Antler, “Oo.” “Mamaya na ‘yan. May itatanong akooo!”

Sabay hablot sa librong binabasa ni Antler.”

“Pwede, Heper? Respeto please? Ano ba kasing itatanong mo?”

“Edi wow! Ikaw na talaga da bes!”

“Gusto ko kasi… ahm… ahh… hehe, mamaya kuha tayo ng Cha Che Chi Choco. May free taste kasi doon ‘tol, malapit sa Every Ant’s Eatery. Pwede? Hehe.”

“Loko! Iba ka talaga bumasag ng trip, Heper.”

“Drama mo kasi ‘tol. Isulat mo na nga

“Aba! May ganyang sistema na naman n’yan dito? Tsk tsk. Only if you know, Heper.”

“Don’t ever dare to belittle me, Antler!

Alam ko kung ano’ng ‘peymut’ na foods and beverages in our generation nowadays!”

“HAHAHA. Hindi ‘yon ang nais kong sabihin ‘tol.”

“You mean, it’s so deep na usapin?”

“Oo, Heper. Hindi ka ba nagtat a k a simula nang p u masok tayo e madalas ang mga free tastes rito at free gift packs doon para ipamudmod sa mga Antian?

Totoong beneficial sa’tin na wala tayong binabayad dahil nga ‘free’ pero sa tingin mo ba walang kapalit ‘yun?”

“S’yempre meron!” Taas-antenang sagot ni Heper.

“Yun o! Sa tingin mo kaya ano ‘yun?”

“Malamang, in-advertise nila ‘yun sa atin kaya paglabas natin ng WAC, bibili tayo ng produkto nila dahil nakilala na natin ang mga ito. Therefore, kikita sila ng malaki. O, ‘di ba? Walang basa-basa ‘yan sa libro.”

“Totoo‘yan pero mayroon pang mas malalim na dahilan, alam ko.”

“E di ikaw na matalino! Ano ka ba talaga, ‘tol, estudyante o imbestigador? Hahaha. Basta mamaya pupunta tayo dun ah? Libre naman e, samantalahin na natin!”

“Tsk, ikaw bahala! Teka, may naaamoy akong mensahe, Heper!”

“Not interested. Tingnan mo, Antler, ang dami pa ring magagandang Antian! Pwedeng-pwede na akong maging chickboy.”

“LOL. Langgam ka, ‘tol, langgam! Hindi ka pwede maging ‘chick’ boy. HAHAHA.” “Corny mo, ‘tol! Pwede paghandaan mo naman sa susunod? Nakaka-badtrip e.

Teka, ano nga palang natanggap mong mensahe, Antler?”

Itutuloy…

*Ang antena ng langgam ay ginagamit bilang pang-amoy o panramdam hindi para makarinig.

14 Kultura

KO M I X

Pitik B

Kultura15

Hermia fungea cockinea

Hayy payb! PhiEnYouWans! Haller mga tropapipz kong freshies! Anditey na naman ang inyong supah dupah uber kakulitan na si Kabute upang maghatid ng mga edi wow na chizzums. Juicecolored! Mapapa-got bad blood pa kayez sa mga chika ko dahil nakakataas ng blood pressure hanggang mind ang hot issues na nasagap ng cutie powerful cap ko. Tulad sa PaBeeBee Teens, 7 days akong naglibot sa Inang P., 3 weeks akong nag-surveillance at 7 seconds lang, boom panes! Here is the list ng mga pasaway na housemate ni Inang P. (P.S. Sana sila yung unang ma-evict. Bwahahahaha!)

Little Gwapito ng Veranda

Hindi porket lagi kang napapanood sa aquarium ay este sa tv ganyan ka na umasta, chillax lang my beybe! Don’t let the ishtudent leaders feel na may peyborit ka sa mga orgs. Think pa more before mang-okray o mag-approve ng kanilang mga activity. Nashagap din ng cutie powerful cap ko na may chineverloo daw ang housemate na ito na organization at dahil di naka-chuwariwap sa workshop thingy eh hindi na pwede sa blind audition.

Ohemgee! If we will go back sa panahon ni kopong-kopong, you know naman na mas naunang kumerengkeng sayo yung org na yun sa Inang P. tapos inichapwera mo lang. Tsk. Sumbong ka niyan kay Big Sister!

Sulotera ng Talipapa

Kapag ang chizzums ay tungkol sa pang-eechos sa mahal kong publikasyon, lagi silang to the rescue at kum-

pulan to the max para sulsulan ang iba pang housemates ni Inang P. Edi Wow. Kelan nga ulit kayo pabeeduh-beeduh?

Ah, kapag back to Inang P. na and opkorz if eviction day na! Eshusme! Aside from sulot-sulot lang! Sulot! Sulot, these housemates also conducted series of special secret meetings together with the members of ilang pabeebong komeleklek and opkors ng ilan pa nilang chaperoni na belong sa Legs-legs (mo ay nakakasilaw) body uma-attend ng meeting eh sa inyo nakikimeeting. Ehem! Watch out my dear housemates, maraming CCTV sa loob ng bahay ni Big Sister, if you know what I mean.

Mga Echusera ng MB

Kung gusto mong maka-enter sa balay ng mga guro ng bayan, you should have the qualities and attitudes of being a good housemate. Kaso may nakakalusot

sa needle! Juiceko kalurkey ang attitudes ng mga housemate! I really don’t know na who’s matanders sa kanila because of their attitude. Kung mang-okray ng mga istudent eh kala mo kung sino! Literal na Ngipin sa ngipin ang labanan, edi wow! At kapag may mga housemate na mag-aapproach sa mga offishes nila, to the highest pitch pa ang pagmoda. FYI, iskolar po sila ng bayan. More chizzums pa ang nasagap ng cap ko, reklamador/reklamadora ang peg kahit part naman ng trabaho nila ang pagbabalat ng patatas. Kaya if I were you, bye-bye na muna sa bahay ni Big Sister for customer service training. Huehue Bibo Kids ng BPS

Sa PeeBeeBee Teens, salangsalang ang mga nakaka-enter. Opkors, they have gone through audition and interview to know their talents and personal background. But, I smell something fishy sa mga housemate na included sa Potent-Cee. Scripted ang pagkaluklok sa pwesto kahit they have the potential to become a leader-leaderan. Sila kasi yung mga ika nga ‘the chosen one,’ recommended by former offishers ng mga PBO and ICUCOs at ng profs. Edi wow. Eh jusme if we will think deeper, ayern yung mga beeduh-beeduh sa TeePeeDee at PNU Gorgeous Feslak. May mga housemate din na di ma-getching ang nangyaring “let’s volt in” ng mga offishers nito.

Sana man lang ay ipinaalam itu sa iba pang offishers ng mga PBOs and ICUCOs para naman nakapagpadala sila ng karapat-dapat at check na check na rep-

resentatives. For now, we hope that Potent-Cee will do their best for gradwaiting housemates.

Schedule maker ng CED

Sa bahay ni Big Brother, may schedule para sa paggising, pagkain at pagtulog. Eh bakit sa balay ng mga guro ng bayan, alanganin ang schedule especially ng mga biktimang housemate ng OBTEC last year? Maraming sophie housemates ang dumulog sa akin regarding their chakang schedules! Can you imagine going to Inang P. late in the morning and leave late in the evening? Why ow why? Kung sino mang housemate/s ang gumawa ng schedules ng mga sophie, tanong lang nila, bakit hindi mo/ninyo naisip yung traffic, mahirap na pagsakay at delikadong daan? Maygewd. They are just sophie pa at di pa po sila pro sa pag-uwe ng sobrang late. Just sayin’.

Nag-init ba ang pwetan mo ay este ang iyong bloody dahil sa chizzums na binahagi ko? Kalurkey talaga ang mga housemate na itu ni Inang P. pero donchaworry mga bebe labs kong PhiEnYouOnes, Kabuteee is always here to protect and defend all of you sa mga chakabells na housemates ni Inang P. Pangako Sayo! Olrayt, see you then! Pinapatawag na ko ni Big Sister sa Confession room!

Babush!

ANNOUNCEMENTS

#PNUBusi(t)nessCenter

Ka Bute

Hermia fungea cockinea

Halleeer PhiEnYouOnes! Welcome sa aking mga lovely freshies and newbies and of course, welcome back sa mga inuugat kong junakis. Harharhar!

Eggzoited ka ba sa pagpasok like Krissy na 3:45 pa lang nagising na siyaaa, insert her maarteng voice here o kaya naman na pa NAE NAE ka sa aga ng iyong pasok at late ng iyong uwian dahil sa daming chika ng yong prof? Welcome sa college layp bebe. Anyhow carabao, your one en only Godessah Kabute is here again to make some chikatelling about da PNUBusi(t)nessCenter na makikita ninyo over there sa pulang angle.

So here’s the chika na nga. Hinugot ang PNUBusi(t)nessCenter mula sa tadyang ng ‘PNU Branding’ na isa sa 10 strategic directions ng aking kamars na si PEBO. According to it, nais nitong magkapagtatag ng so-called identity si Inang P. First in the list ay ang landmark na I

<3 PNU over there sa green green grasslandia na kada hawak mo sa heart, kulay heart na rin ang mga kamay mo. O kaya naman ang iba’t ibang mga produkto ang ibinibida sa Busi(t)nessCenter na sa kanila mo lamang mabibili tulad ng unan, t-shirts, baso, bags, libro, LET Reviewers at ang Practice Teaching pin na nagmamataas ang presyo. Nakakabusit lang as in na ang nag-iisang souvenir shop sa tapat ng Veranda na since 1901 (char!) na kumikitang kabuhayan ay ‘magco-collaborate’ with the busi(t)nessCenter. #Megamerger lang ang peg! Aside from it, itinayo ito upang makapag-generate ng fund para mas madagdagan ang naghihingalong badyet ni Inang P. At para kahit saan man magliwaliw ang mga ishtudents, ang mga so-called produkto ay masasabing tatak PNU. Ay suri!

As you can see the lovely structure of PNUBusi(t)nessCenter na nasa pulang angle na daanan ng madla ay posturing-posturang with matching hanging plants, antique steel chairs at

may bonggayscious fountain (tinalo pa ang alluring eyelashes ng motha mo!) na isa rin sa strategy upang mas maging appealing at mas maging malapit sa mga advertising firms na mahilig magpa-free taste (kabitin nga eh!) ng mga tv networks na nagvi-visit sa PhiEnYou hindi tulad sa malayong malayo at chipangga nilang ofish noon sa 4th floor Maceda Bldg. Harhar!

Pero if you will think pa more [I know you will], itinayo ang PNUBusi(t) nessCenter upang maging isa sa mga pagkukuhanan ng dagdag kayamanan ni Inang P. dahil sa kulang na kulang ang badyet at moral support na inilalaan ng gobyerno [ninyo, charaught!] para sa mga ishtudents at para kay Inang P. Evident naman talaga ito with the previous budget cut [#MayPoreberTalaga] na 18% lamang ng proposed budget na inaprubahan ng DBM which is very wrong to my dearest PhiEnYou. In this case, hinayaan lang naman ng government na maka-enter na ng bongga ang mga naglalakihang private companies sa pamamahala sa mga state universities and colleges (SUC) upang maisakatuparan ang Public-Private Partnership (PPP). Hinahayaang ng government na mag-stand with their own feet ang mga universities at ikalakal sa mga pribadong kompanya na siyang magsasaayos at maga-upgrade ng mga facilities sa mga pampublikong universities upang magresulta sa ‘tuition

and other fees increase’ (TOFI) at ang pinakaworst [double superlative para intense], ang pagsasapribado ng tuluyan sa mga universities and may happen soonest to my beloved PhiEnYou. Maygahd, edi wow na tologo! Paano naman ang PhiEnYouOnes ko? Paano magluluwal si Inang P. ng mga guro ng bayan if magiging selective at privilege ang ating education system. Itatapal ko na sa fes nila ang Philippine Consti na nagsasabing ang edukasyon ay karapatan ng bawat mamamayan. Busit! Agit much na ako teh!

Siyempre and inyong one en only Kabute kasama ng mga ishtudents at admin na member ng Pabebe Gurls ay hindi mapipigilan sa pagka-P-R-O-V-OK-E na maglunsad ng actions at program upang mas mapataas hindi lamang ang kayamanan at badyet ni Inang P, kundi ng lahat ng SUCs sa bansa para sa welfare ng madlang ishtudents at karapatang makatamo ng makamasang edukasyon.

Orayt!

Ito na muna mga teh. Babounce back muna ang inyong Godessah tungong mushroom para mag dubsmash nang bonnga. Wait mo yung video, ipopost ko sa FB para mag-trend at ma-feature sa TPD este sa KMJS pala.

Ingat-ingat sa pagpopost, baka makita ng admin. Hahahaha! (matsugi pa ang beauty ko sa PNU). Harthart. <3 .

K 12

L

Taong 2012, sinimulan ng Kagawaran ng Edukasyon (DepEd) ang implementasyon ng Kindergarten to Grade 12 o K to 12. Sa programang ito, ginawang mandato ang pag-aaral sa Kindergarten at dinagdagan pa ng dalawang taon ang dating 10-year Basic Education Curriculum (BEC). Naging anim na taon na ang dating apat na taon sa sekondarya, Grade 7-10 sa junior high school (JHS) at Grade 11 at 12 sa senior high school (SHS).

Taong 2013, pinirmahan ni BS Aquino ang Republic Act (RA) 10533 o Enhanced Basic Education Act of 2013 na minadali ang pagpapatupad at nagresulta ng kakulangan sa modyul ng mga mag-aaral at guro. Dahil mandato na rin ang pagpasok ng mga mag-aaral sa Kindergarten, nagkakaroon ng malaking kakulangan sa mga guro. Isama pa ang pagsasagawa ng mga pagsasanay sa mga guro tuwing summer. “Hinahamon ang mga guro na magkaroon ng inobasyon ngunit paano nila maituturo ang mga kasanayan kung wala ang mga pangunahing pangangailangan sa pagtuturo?,” pahayag ni Bejamin Valbuena, Tagapangulo ng Alliance for Concerned Teachers (ACT) National.

Kahit na sa ikalimang taon na ang implementasyon nito, ganoon pa rin ang mga problemang kinahaharap ng kasalukuyang sistema ng edukasyon at dahil sa K to 12, mas lalo pang lumala ang kalagayang nararanasan ngayon. Ayon sa ACT, mahigit 10,000 ang mga paaralan na walang kuryente, mahigit 112,000 ang kakulangan sa silid-aralan at na sa 58,000 ang kakulangan sa mga guro.

Kaugnay nito, na sa ikalawang taon na ang implementasyon ng Outcomes-Based Teacher Education Curriculum (OBTEC) sa PNU na naglalayong gawing handa ang mga guro ng bayan sa pagtuturo ng K to 12. Ngunit tulad ng K to 12, mabilis ang pagtuturo ng mga asignatura sa pamamagitan ng iskemang trimester. Dahil sa halip na limang buwan, tatlong buwan na lamang ang ginugugol ng mga mag-aaral sa pag-aaral ng mga bagong asignatura na nakabatay sa mga pamantayan ng K to 12 kasabay ng pagbabago sa oras ng klase at mga online classes. Bunga nito, naisasaalang-alang ang mga natutunan ng mga mag-aaral, hindi rin naging produktibo ang proseso

M

Sulyap sa Edukasyong Makadayuhan

atapos mong makita ang kalagayan ng edukasyon sa ilalim ng bagong programang ito, sa isasagawang pagtatalakay dito ay maaaring maitanong mo sa sarili kung handa nga ba talaga ang pamahalaan sa pagpapatupad nito. Simulan mo ang pagtuklas at pagbuo ng mga panimulang kaalaman tungkol sa kasalukuyang lagay ng edukasyon sa Pilipinas.

ng pag-aaral dahil sa bilis ng phasing nito.

Tulad ng K to 12, hindi pa rin handa ang pamantasan para sa pagsasagawa ng ganitong iskema dahil sa mga kakulangan ng propesor, mga modyul at maayos na pasilidad.

Ayon kay Ronnel Agoncillo, Student Regent (SR) at pangulo ng PNU Manila Student Government (SG) - Executive Body, umaabot lamang sa humigit kumulang PhP 16,000 ang babayaran ng isang mag-aaral sa buong pananatili niya sa pamantasan ng mga nasa semestre samantalang nasa PhP 24,000 ang kakailanganin ng isang mag-aaral upang makapagtapos sa pamantasan sa ilalim ng iskemang trimester. Ibig sabihin, kailangan magdoble-kayod ng mga magulang upang matustusan ang pangangailangan sa matrikula at iba pang gastusin. Sa kabila ng pakikikipagsabayan ng pamantasan sa ASEAN integration upang maging ′globally competitive’ ang mga iluluwal nitong guro, ipinatupad ang trimester na kulang sa mga propesor na nakapagsanay sa ganitong iskema at mga modyul para sa mga mag-aaral.

uklasin: Ang K to 12 bilang edukasyong hindi T para sa sambayanan

Sa kabila ng implementasyon ng K to 12, hindi pa rin natutugunan ang kakulangan ng mga silid-aralan at pasilidad sa mga paaralan sa buong Pilipinas.

Ayon kay Dr. David San Juan, Tagapagsalita ng Suspend K to 12 Alliance, 60% lamang ng mga mag-aaral na magtatapos sa junior high school (JHS) sa susunod na taon ang makapapasok sa mga pampublikong senior high school (SHS) habang bibigyan na lamang ng subsidiya ng gobyerno ang natitirang 40% na papasok naman sa mga pribadong SHS at state at local universities and colleges (SUC/ LUC). At ang nakikitang sagot ng DepEd sa problemang ito ay sa pamamagitan ng ‘voucher system’ kung saan magbibigay ang DepEd ng PhP 8,750 hanggang PhP 22,500 kada isang magaaral na ibabawas sa kanilang matriku-

la. Ito ay direktang ibibigay ng DepEd sa mga paaralang papasukan ng mga magaaral. Ngunit, ayon sa datos ng Suspend K to 12 Alliance, mula PhP 25,000 hanggang PhP 50,000 ang matrikula ng mga pampribadong SHS, SUC at LUC. Samakatuwid, papasanin pa rin ng mga magulang ang natitirang bayarin sa matrikula.

Sa kabila nito, ang mga kasanayan na itinuturo sa SHS na nasa ilalim ng kursong Technical-Vocational (Tech-Voc) na inihapag sa mga magaaral ng K to 12 tulad ng caregiving, automotive, carpentry, horticulture, tile setting, tailoring, masonry, beauty care at mga kursong ‘technical livelihood’ ay nagpapakita na nais ng pamahalaan na maging ‘skill-based’ kaysa maging ‘context-based’ ang mga mag-aaral. Mga ‘semi-skilled workers’ ang labas ng mga magsisipagtapos ng K to 12 sa ilalim ng tech-voc dahil ito ang mga kursong hindi naman lubos kailangan ng bansa bagkus, kailangan ng ibang bansa.

alawakin: Ang kakulangan ng pamahalaan sa P edukasyon

Ipinatupad at isinabatas ang EBEC nang hindi pa man nabibigyang solusyon ang mga kakulangan sa BEC. Sa katunayan, 2.8% lamang ng Gross Domestic Product (GDP) ng bansa ang inilaan para sa edukasyon ngayong 2015.

Malayongmalayo sa inirekomendang 6% ng United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO). Dagdag pa, mababa pa rin magpasahanggang ngayon ang sahod ng mga guro na nasa PhP 18,549 para sa Teacher I at PhP 9,000 lamang sa mga kawani, hindi pa kasama ang ibabawas na SSS/ GSIS, mga buwis at mga utang na aabot mula PhP 2,000 hanggang PhP 10,000 depende sa ranggo. Bunga ng mababang badyet at kawalang kahandaan ng pamahalaan, maraming naospital at namatay na guro tulad ng isang guro sa Cebu na si Marlene Mancao kung saan sinugod sa ospital at namatay dahil sa atake sa puso matapos ang kanyang

presentasyon sa ginanap nilang mass training noong Mayo 10. “Kapag teacher ang nagkasakit o namatay dahil sa paggampan ng gawain, walang kahit singkong duling. Subalit kapag militar ang namatay, kasingbilis nila ang kisapmata sa pagbibigay tulong,” mariing pahayag ni Valbuena.

Ngayong taon, PhP 600 milyon lamang ang inilaan na badyet para sa pamantasan. Kulang na kulang pa rin upang tustusan ang mga pangangailangan tulad ng pagsasaayos ng mga pasilidad, pagdaragdag ng mga kagamitan sa pag-aaral, sahod ng mga propesor at kawani ng pamantasan. Nakagugulat na napakababa ang inilalaan na pondo ng pamahalaan sa edukasyon na maaaring magbunga sa patuloy na pagbaba ng kalidad nito. Suwertihan na lang kung mabibigyan ng sapat na alokasyon sa budget ang sektor ng edukasyon.

agtibayin at Isabuhay: Ang sambayanan laban P sa K to 12

Ayon kay Vladimir Queta, Deputy Secretary-General ng ACT Teachers Party-list, naniniwala sila na hindi makatutugon ang K to 12 sa pag-unlad ng sistema ng edukasyon bagkus, makasasama pa. Samakatuwid, para sa isang gobyerno na hindi nagbibigay halaga sa edukasyon, nasa sambayanan ang laban para sa paggigiit ng isang makabayan, siyentipiko at makamasang edukasyon.

Hindi natin kailangang makipagsabayan sa ibang bansa upang umangat. Kailangan munang tugunan ng pamahalaan ang mga kakulangan at pangangailangan ng kasalukuyang programa tulad ng maayos na mga silid-aralan, mga librong gagamitin, mga kagamitan sa pag-aaral at pagtataas ng sahod ng mga guro bago pag-aralan kung maaari nang magdagdag ng taon sa pag-aaral at paunlarin ang nilalaman ng nasabing kurikulum na tutugon sa pangangailangan ng bansa.

′Di makabayan at ’di maka-Filipino ang sistema ng edukasyon dahil nais lamang ibugaw ng pamahalaan ang sambayanan para pagsilbihan ang mga dayuhan. Tunay na hindi para sa sambayanan ang bagong sistema ng edukasyon dahil pinaglalaruan lamang ang mga mag-aaral, magulang at guro sa pamamagitan ng mga hindi pinaghandaang programa sa edukasyon.

from deviantart

to

inawin: Ang bagong sistema ng edukasyong kolonyal

101: John Reinz Mariano

Module

Herstory