The Torch Publications Tomo 72 Blg. 1

TOMO 72 BLG. 1 MAYO-HULYO

Ang Opisyal na Pahayagang Pangmag-aaral ng Pamantasang Normal ng Pilipinas Miyembro: College Editors Guild of the Philippines (CEGP) Progresibong Lupon ng mga Manunulat-PNU (PLUMA-PNU)

CONTINUING MANEUVER EDITORYAL | PAHINA 6

INK YOUR PEN, SERVE THE PEOPLE

2 BALITA

ACT Philippines

Alliance of Concerned Teachers Philippines

Class opening marred with protest to campaign teachers’ salary increase

T

eachers of different schools from National Capital Region (NCR), spearheaded by the Alliance of Concerned Teachers (ACT) Philippines, held a protest to clamor their plea for decent salary and to urge Duterte administration to address pressing problems in education, June 4.

“The protests are an expression of the teachers’ frustrations with the cyclical problems of the education system that are constantly put upon the teachers’ and parents’ shoulders to bear,” said Benjamin Valbuena, ACT Philippines Chairperson.

Shortages in basic education “Year in and year out, the teachers, students and parents suffer the inadequacy of the government to address the facility and personnel shortages, budget misallocation, meager salaries and contractualization,” Valbuena stressed.

In a statement, ACT Teachers Partylist Representative France Castro pointed out the inadequacies of both nonteaching and teaching personnel. "Department of Education (DepEd) still lacks 5,858 teaching items. The approved 2018 budget created only 75,242 new teaching positions for school year 2018-2019 out of the 81,100 it requested. In addition,

students, teachers and school administrators also suffer due to the lack of school support staff. In 2017, there were only 38,284 non-teaching personnel and staff to support 687,229 teachers carrying the department's operations nationwide," she said.

Moreover, in 2017, Department of Education (DepEd) lacks 81,750 classrooms, 18,058 of which are in NCR. Classroom shortages prompted about 80 percent of the estimated 800 public schools in Metro Manila to practice double shifting. Some complaints include lack of chairs and overcrowding due to unfinished classrooms.

"It's no wonder why the number of children accommodated in the public school system gets smaller as one goes from Kinder to Grade 12 as there are only 7,677 high schools to accept graduates from 36,492 public elementary schools,” she further stated.

Based on the 2016 Annual Poverty Indicators Survey, the Philippine Statistics Authority's latest, 3.8 million Filipinos (aged 6 to 24) are not in school.

"The perennial problem of shortages of classrooms and teachers are leading to the alarming increase in the number of out of school children and youth (OSCY)," said Antonio

Tinio, ACT Teachers Partylist Representative.

According to DepEd Secretary Leonor Briones, a total of 85,000 classrooms are to be expected this year. Multistory buildings are seen to be the solution for the lack of buildable spaces especially in NCR, she added.

Overworked and underpaid Teachers assailed the claims of Department of Budget and Management (DBM) Secretary Benjamin Diokno, stating that teachers are not underpaid nor overworked as he emphasized that they have two months proportional vacation pay (PVP).

“They have PhP 20,179 plus other benefits, that will amount to around PhP 29,000 minus the contributions such as GSIS (Government Service Insurance System), PhilHealth, etc., which they can use in the future,” he said.

Diokno even added that they benefit from the implementation of Tax Reform for Acceleration and Inclusion (TRAIN) law. “If you’re earning half a million in a year, your tax rate is 25 percent instead of 32 percent.

The teachers are included here. In fact, 99 percent of the tax filers benefit from the TRAIN law,” he noted.

In contrary, ACT

negated the claims of DBM Secretary as they stressed that PVP is not a special privilege. “Public school teachers have PVP because they are not entitled to the annual leave credits with pay that include the five days mandatory leave, three days special leave, 15 days of vacation leave, birthday leave and 15 days sick leave which are enjoyed by other government employees such as the Secretary,” according to their statement.

Furthermore, Quezon City Public School Teachers Association Board of Director Kristhean Navales pointed out that due to lack of non-teaching personnel, public teachers have to perform administrative, clerical and janitorial tasks .

“We are also overworked because of DBM’s policy that is results-based performance.

The teachers are preoccupied with the documentation of all the job we do,” he said.

Moreover, Navales repudiated Diokno’s claim of PhP 29,000 monthly pay of public school teacher because of additional benefits.

Teachers without loans take home PhP 19,000 monthly while other allowances include PhP 3,500 for chalk and PhP 5,000 for clothing per year and not per month, he stressed.

Demand for decent compensation

Jimnoel C. Quijano

"Aside from contributing to the general decline of the quality of education, the dire situation brought by shortages and underfunding of public schools only overworks the teachers who are already receiving meager salaries and are so accustomed to shelling out of their own pockets in order to provide for their classroom needs," Tinio said.

Recently, teachers held protest in front of DBM Building in San Miguel, Manila City to condemn the accusations of the Budget Secretary and to demand just and decent salary.

Moreover, solons urged President Rodrigo Roa Duterte (PRRD) to prioritize House Bill No. 7211 which entails PhP 16,000 salary for nonteaching personnel and, an entry level salary of PhP 30,000 for teachers and PhP 31,000 for instructors.

"We remind the Duterte administration of its constitutional duty to ensure every Filipino youth's access to free quality basic education.

We demand DepEd and DBM to address the shortage of classrooms, teachers and nonteaching personnel as well as the other perennial problems in the education system,” they ended.

Transition Council, COMELEC clarify USC election failure

BALITA 3

Yhunice G. Carbajal

D

elayed appointments of Commission on Elections (COMELEC) Executive Board and schedule of plebiscite for University Student Council (USC), and low percentage of voters’ turnout prompted failure of election, according to Gabriel Alfonso Araneta, Former General Convenor of Philippine Normal University (PNU) USC – Transition Council.

In an interview, Araneta explained that the calendar of appointments only started around November and concluded in February of last academic year.

Schedule of screening process for applicants was even prolonged, he further noted.

Airalyn Gara

S

a kabila ng marahas na dispersal noong Hunyo 14, patuloy ang pagkilos ng mga manggagawang kontraktwal ng NutriAsia upang ipanawagan ang regularisasyon ng mahigit 1,300 manggagawa at isulong ang kanilang karapatan sa pagbuo ng unyon.

Humigit-kumulang 500 manggagawang kontraktwal ng NutriAsia, kompanyang kilala sa paglikha ng liquid condiments tulad ng sukang Datu Puti, Silver Swan Soy Sauce, Papa at UFC ketchup, Golden Fiesta cooking oil, Mang Tomas, at ilang local juice, ang nagtigiloperasyon at nagtayo ng piketlayn bunsod ng hindi pagsunod ng kompanya sa ibinabang kautusan ng Department of Labor and Employment (DOLE) na gawing regular ang 914 manggagawa at ilegal na pagtatanggal ng manggagawang lumahok sa handclap protest.

Ngunit sa kabila ng alituntuning inilabas ng DOLE at National Police Commission (NPC) na dapat manatili sa labas ng 50 metro mula sa piket

Moreover, former Student Government (SG) prioritized General Election and the plebiscite for the University Student Council – a structural overhaul of PNU-SG. “We tried to form an election calendar on the remaining days before the previous school calendar ended. However, due to unforeseen circumstances, 2-day strike which led to suspension of classes caused postponement of election,” Araneta stressed.

Furthermore, COMELEC, through an official statement, nullified the results of USC Election that was held last May 23, stating technical grounds including the lack of legal document to attest the legitimacy of executive

board appointment. “ . . , the election that was conducted by the commissioners were done out of their free will because they were afraid as per what former President, Mr Jemyr Garcia claimed that he has the power to appoint the transitory council, thus, may cause conflict with the students’ right to vote freely,” COMELEC stated.

However, Professor Merimee Tampus - Siena, Coordinator for Student Activities, clarified that the calendar for USC Summer Election was collaboratively formed and agreed by some representatives of Interest Clubs and University Chapter Organizations (ICUCOs), former SG officers, COMELEC and the Office

of Student Affairs and Student Services (OSASS).

According to Jemyr Garcia, Former SG President and Student Regent (SR), election was aimed to be pushed through in order to provide delegation for the National Convention of National Union of Student Government (NUSG) and for the purpose of accreditation and reaccreditation of ICUCOs which normally being done during summer vacation.

Meanwhile, with regard to the ‘50% plus one’ interpretation of COMELEC to Article I Section 2 Rule H of Provisional Electoral Principle under their released Board Resolution No. 004,

Araneta explained that “the only persons who can interpret the constitution are the judicial body or in the case of USC, the student tribunal.”

Araneta further emphasized that the powers of Transition Council – composed of incumbent officers of previous SG administration, were limited to specific purposes including accreditation and reaccreditation of ICUCOS, and other events such as Freshmen General Assembly.

“Officers (aspiring candidates) shall resign before the filing of candidacy, with the recognition of the immediate office, the OSASS,” he ended.

Manggagawang kontraktwal ng NutriAsia, patuloy ang panawagang regularisasyon

ang kapulisan, mahigit 20 tagasuporta ang inaresto, 23 ang ikinulong, at lima naman ang dinala sa ospital matapos ang isinagawang dispersal sa Marilao, Bulacan.

Pahayag ni Elmer “Ka Bong” Labog, Tagapangulo ng Kilusang Mayo Uno (KMU), ilegal ang naganap na dispersal sapagkat isinagawa ito alinsunod sa ibinabang kautusan ng Bulacan RTC na hindi naman saklaw ng labor disputes.

“Hindi sakop ng Bulacan RTC ang labor disputes at hindi maaaring gamitin bilang katwiran ang kanilang kautusan para marahas na atakihin ng PNP ang paggigiit ng mga manggagawa sa kanilang karapatan,” ani Labog.

masasabing ligtas ang mga manggagawa sa trabaho.

Masyadong maliit ang lugar ng pagawaan, natatapunan ng maiinit na likido ang mga balat namin. Hindi dinadala ng NutriAsia ang mga manggagawa sa sarili nilang clinic para maiwasan ang pagkakaroon ng accident report. Sa halip, dinadala nila yung mga nasaktan sa clinic ng ahensya ng B-Mirk. Pinagbabantaan ng NutriAsia ang mga nasaktang manggagawa na kapag ni-report ang nangyaring aksidente, tatanggalin sila sa trabaho,” ani ni Jessie Gerola, Chairperson ng unyong Nagkakaisang Manggagawa ng

NutriAsia.

Kinondena naman ng KMU ang inilabas na pahayag ng NutriAsia na nagsasabing walang nagaganap na kontraktwalisasyon sa loob ng pabrika. Sa pahayag na inilabas ng KMU, inilahad nitong hindi ang mga manggagawa ang lumalabag sa batas kundi ang kompanya ng NutriAsia na nagsasawalambahala sa ibinabang utos ng DOLE na gawing regular ang mga manggagawang kontraktwal nito. Ilegal din nitong tinanggal ang mga namumuno sa binuong unyon ng mga manggagawa.

Patuloy

na

ipinapanawagan ng mga manggagawang kontraktwal sa pangunguna ng KMU ang pagsunod ng NutriAsia sa kautusan ng DOLE at pagkilala sa lehitimong karapatan ng mga manggagawa kasabay ng mariing pagtutol sa pagpapakalat ng maling balita sa social media.

“Ipinapanawagan namin sa Pangulo na wakasan ang kontraktwalisasyon at itigil ang lahat ng taktikang sumusuporta sa malalaking kompanya gaya ng NutriAsia sa pananamantala sa mga manggagawa at lumalabag sa batas,” pahayag ng KMU.

Napag-alaman din ng DOLE na hindi sumusunod sa occupational health and safety standards ang kompanya at hindi sapat ang benepisyo at sahod na natatanggap ng mga manggagawa.

Tumatanggap lamang ang mga manggagawa ng PhP 380 na sweldo sa bawat walong oras na pagtatrabaho.

“Hindi

namin

College Editors Guild of the Philippines

4 BALITA

FMS to form Online Commons fee refund scheme Erving Sinaking & Louriel Danseco

I

n accordance with the request of Jemyr Garcia, Former Student Regent (SR) and Student Government (SG) President, university undergoes planning to formulate refund scheme for the undergraduate and graduate students’ payments of Online Commons miscellaneous fee last academic year, according to Financial Management Services (FMS).

Dr. Ma. Antoinette Montealegre, Officer-incharge (OIC) President and Vice President for Academics of Philippine Normal University (PNU)

approved the demanded two-term payment refund of Online Commons due to its inaccessibility as what SR Garcia stated in the written request.

“We have a full understanding that this system is useful enough for the convenience of researches and studies of the students, however, we must realize that every peso drops in the miscellaneous fee gave a great contribution to the financial stability of the students,” Garcia explained.

Currently, FMS is requesting the list of enrollees during the last

two terms of the previous academic year from the Accounting Office to confirm the amount subject for refund.

Meanwhile, Dr. Marie Paz E. Morales, Director of University Publication Office (PO), expressed dismay and resentment for SR Garcia.

She claimed that PO has a counter that determines the number of visitors who are accessing the Online Commons. “So if he wasn’t included there, he shouldn’t be saying that he can’t access since there are 3000+ visitors who can,” she stressed.

Moreover, PO

explained that they have conducted and documented three orientations for the students and SR Garcia failed to attend.

In line with the complaints of the site’s lack of academic resources, Dr. Morales explained that journals, researches instructional materials and reports are coming from faculty departments of the university.

“Department of Education (DepEd) and Professional Regulation Commission (PRC) and other academic materials, and references are also available on the site

to make up the lack of materials being submitted to us despite the number of times we tried to get in touch with the College of Teacher Development (CTD) and the University Curriculum Management and Instructional Materials Office (UCMIMO),” she added.

PO clarified that they are to deactivate accounts every end of the terms, notifying the students through their PNU electronic mails (e-mail).

Progressive groups led signature campaign to derail TRAIN

Denielle M. Galo

V

arious groups led by Bagong Alyansang Makabayan (BAYAN) launched signature campaigns in different parts of Quezon City and Manila to derail the implementation of Tax Reform for Acceleration and Inclusion (TRAIN) Law, May 22.

introduction of new excise taxes on petroleum products and sugarsweetened beverages,” as stated in the House Bill (HB) 7653, sponsored by the Makabayan Bloc – an alliance of progressive representatives including Bayan Muna, ACT Teachers, Gabriela and Kabataan Partylist.

“While we recognize that taxes fuel the country’s economy, we should implement instead a progressive kind of taxation not the regressive kind.

Meaning, those with higher income should be taxed more while those with lower income should be taxed less,” BAYAN, along Panay Consumer’s Alliance stated in a position paper passed on a Senate Committee.

According to IBON Foundation, the latest 4.6% inflation rate last May 2018 is 1.7 percentage points higher than the 2.9% in May 2017. Further inflationary surges are likely to happen in 2019 and 2020 when the next two rounds of additional taxes on oil products take effect, said the group.

Accelerating inflation “While the TRAIN law provides higher income tax exemption for those earning below P250,000 ($4,818) annually, it actually levies a higher tax burden to the poor majority with the removal of some VAT (value added tax) exemptions and

“The higher prices of basic commodities hit the country’s poorest 17.2 million families who do not get any personal income tax (PIT) benefits the worst. This burden belies the Department of Finance’s (DOF) fake news claim that ‘99% of taxpayers’ will benefit from TRAIN,” said IBON executive director Sonny Africa.

Furthermore, Gabriela Women’s Partylist Representative Arlene

Brosas commented that it only made life more difficult for many poor families due to prices of food noting that other basic goods have increased more than four percent on average in the first quarter of the year.

“Despite the constant increase of prices due to inflation, aggravated by the exponential increase of prices due to the anti-poor tax reform program, the Duterte administration continues to defend, and the deceptive ‘increase’ in gross domestic product (GDP) that the government always boasts about, wages have remained stagnant and patently insufficient for workers in the country,” said Sarah Elago, Kabataan Partylist Representative.

Php1,168 needed daily to support a family of six as of March this year based on a study by the thintank IBON Foundation,” said Bayan Muna Partylist Representative Carlos Isagani Zarate.

IBON stressed that desired minimum wage is feasible and will not affect the inflation if company only allow the workers take home small portion of their profits.

Appeal to increase in minimum wage

“The economy will also benefit by increasing workers’ purchasing power and aggregate demand which stimulates higher production and increases economic activity. Raising minimum wages nationwide also reduces inequality by transferring wealth overly concentrated in a few to millions of workers and their families,” according to IBON.

Progressive labor groups remain firm to urge the administration to increase the minimum wage from PhP 512 to PhP 750. “Truth be told, the wages of our workers have long been stunted and its purchasing power gravely diminished. This amount is still short of the

Elmer "Ka Bong" Labog, Chairperson of KMU vowed to continue the call for a just and higher minimum wage.

“We hope that this bill gets immediately legislated because of the terrible increase in the inflation rate, most especially caused by the TRAIN

law. This is only the first phase of the tax reform packages, and we can see that its effects are already drastic and the current wages of workers can no longer suffice,” he stated in an interview after the filing of the bill.

Derail TRAIN Law “House Bill 7653 will repeal the anti-poor and anti-people provisions of the TRAIN law so as to lessen the burden of consumers, because they are the ones bearing the brunt of the TRAIN law. They don’t even feel the supposed 6.8 percent growth of the Philippine economy,” Zarate said.

Moreover, apart from the launched signature campaign which aimed to gather one million signatures to filed HB by the Makabayan Bloc, Black Friday Protests were conducted in different parts of Quezon City and Manila.

“This bill should not be seen as a hindrance by the administration and taken as a means to assuage the suffering of our poor countrymen,” he said.

BALITA

5

Save Our Schools Network - Mindanao

SOS decries delayed PTOs for 14 Lumad Schools, continuing militarization Jimnoel C. Quijano

S

ave Our Schools (SOS) Network slams Department of Education (DepEd) over the delay in releasing the permit to operate (PTO) of 14 formal community schools of Center for Lumad Advocacy, Networking and Services, Inc. (CLANS) and Mindanao Interfaith Services Foundation, Inc. (MISFI) in Socsksargen, Mindanao.

"Due to the circuitous process of the PTOs, these Lumad schools have been subjected to various forms of attacks from the military and even from the local government authorities (LGAs)," said Rius Valle, SOS Network Mindanao Spokesperson.

PTO application for indigenous people’s (IP) schools aligns with DepEd Order No. 21, adopting from Indigenous Peoples Policy Framework –

a major tenet of the Indigenous Peoples Rights Act of 1997 whereas IP schools are devoid of commercial functions and are considered private schools whose aims are primarily focused in providing education to the tribe folks.

According to CLANS and MISFI Academy, in spite of their organizational effort to coordinate with various government offices including DepEd in division, regional and national level, and the Department of Social Welfare and Development (DSWD), PTOs have not yet been released.

"DepEd must recognize the realities where Martial Law is making schools vulnerable to harassments and attacks from the military. It must stop looking at paperworks and requirements, but rather they need to

fulfill their responsibility of recognizing and also defending the schools that carry out their responsibility to educate the Lumads," Valle pointed out.

Continuing military harassments Six teachers from Tribal Filipino Program of Surigao del Sur (TRIFPSS) were illegally arrested by elements of 36th Infantry Battalion during a Parents, Teachers and Community Association (PTCA) meeting in Hayon, San Miguel, Surigao del Sur last June 20.

SOS condemns the continuing record of illegal arrests to PTCA members of IP schools who were often being charged with false cases like illegal possession of firearms and explosives, murder and frustrated murder.

On June 15, SOS reported 45 elements of the Marine Batallion

Landing Team 2 (MBLT2) in Sitio Tinipakan, Brgy.

Datu Ito Andog, Sultan Kudarat, 20 meters away from a Lumad community school.

“Residents said that they were looking for CLANS teachers and have direct instruction from Mayor Ronan Eugene Garcia to shutdown CLANS Lumad Community Schools operations. The soldiers were bribing students of PhP 100 to answer all the questions and disclose the whereabouts of CLANS teachers,” SOS stated.

Moreover, aside from the military encampment of the 66th Infantry Batallion on nearby school, cases of forcing community civilians to admit as ‘rebel surrenderees’ were reported in Sitio Puting Bato, Brgy. Ngan, Compostela Town, Compostela Valley Provice in Southern Mindanao Region.

On June 12, 122

families (more than 550 persons) of mostly Mamanwa lumads were forced to evacuate as soldiers launched military operations and encampment in communities.

"Whether they call it all-out war or allout peace, the fact is 72 Lumad schools all over Mindanao have not begun their classes because of military encampment and harassment in their communities," Valle stressed, in reaction to the Armed Forces of the Philippines (AFP) Spokesperson Col. Edgar Arevalo’s claim that military is not launching an all-outwar in Mindanao.

"Do we need to remind DepEd that they have a responsibility to uphold the children's right to education, including the Lumad children?" Valle asked in a statement.

6 EDITORYAL

A

Continuing Maneuver midst the victor of

Filipino people for free education, the state disclosed no interest to strip away its neoliberal dogma. It never yields its erratic disposition against concretizing the right of every Filipino to free education, unbound of any prejudice and preconditions.

Marking a triumph on the decadeslong struggle for fully state-subsidized tertiary education, President Rodrigo Roa Duterte (PRRD) signed into law the Universal Access to Quality Tertiary Education Act of 2017. Among the expenses expected to be covered are tuition, miscellaneous and other similar fee of all 112 State Universities and Colleges (SUCs), 78 local universities and colleges (LUCs) and all technicalvocational schools under the Technical Education and Skills Development Authority (TESDA).

Under the Implementing Rules and Regulations of Commission on Higher Education (CHEd), it mandates SUCs and LUCs to formulate and implement a Return Service Program as part of the admission and

retention policies of the students benefitting from the law. CHEd even further noted on its position paper opposing free tuition that students “should at least be sharing the cost of education services in public higher education institutions” in return of significant benefits they acquire.

Aside from framing additional requirements which can evidently burden the students, this mistakenly misleads the right to accessible education into a mere privilege. Education, as a state obligation, shall be given not at the expense of students’ mandatory service too susceptible to exploitation due to inadequate state support for SUCs and LUCs. Unless culture of returnservice oriented to cater the domestic necessities of the country is established, such scheme will remain against the interest of the students.

Furthermore, the government is too keen in preventing exodus from private Higher Education Institutions (HEIs).

CHEd even blatantly shares sentiments on

the probable effect of losing wide number of students’ populace in private schools due to the implementation of free education.

According to Kabataan Partylist, CHEd prompts SUCs to implement stringent admission policies to narrow down the beneficiaries of the law.

For in fact, Bulacan State University (BulSU) admitted 10,000 out of 22,000 students, while Cagayan State University (CSU) accepted 4,797 out of 10,523 applicants this academic

year. CHEd argue that “without corresponding support to deserving private HEIs would be tantamount to a de facto state policy of cutting down private HEIs.” This line of state’s argument debunks the very essence of free education. Hidden under the deceptive cloak of quality education and protection of private sector, the state favors profiteering and deprives the accessibility of education.

Moreover, commercialization further intensified as CHEd approved the tuition and other fee increase for over 268 private HEIs nationwide.

According to CHEd, the average increase in tuition is 6.96% or the equivalent of PhP86.68 per unit, while increase in other

school fees is 6.9% or PhP243.

Skyrocketing cost reflects how it begs education on the arena of free market, commodifying the right to education on the hands of profit-seeking minority.

Continuing the neoliberal maneuvers bastardizes the collective action drawn by people who struggled for free education.

Into that, vigilance and militant perspective shall safeguard against any anti-student and profiteering motives of the state, as the campaign for a broader struggle towards a nationalist, mass-oriented and scientific education advances into greater heights.

Continuing the neoliberal maneuvers bastardizes the collective action drawn by people who struggled for free education.

2018

9

- 201

Jimnoel C. Quijano Punong Patnugot; Janine P. Solitario Kawaksing Patnugot sa Filipino; Denielle M. Galo Kawaksing Patnugot sa Ingles; Airalyn Gara Patnugot sa Pamamahala; Yhunice G. Carbajal Kawaksing Patnugot sa Pamamahala; Louriel P. Danseco Patnugot sa Balita; Dhriege P. Castillanes Patnugot sa Lathalain; Vincent Anthony V. Abrenio Patnugot sa Panitikan; Daniella Andrea Bustillo, Ronalyn Gonzales, Erving Sinaking, Jennifer Mendoza, Jules Angelica Marcelo, Kamila Beatrice Miranda, Miel David Ochoa, Istap; Micarl Abrantes, Ma. Olivia Agapay, Quenie Asilo, Ma. Nathalie Avendano, Renvy Benitez, Mark Anthony Cabigas, Rose Cabisada, Jersey Cacalda, Dominic Calavia, Israel Dave Daligdig, Ric-Venz Denguray, Danielle Diamante, Ma. Salvy Dy, Arianne Fallaria, Hannah Beatrice Francisco, Aliza Martinez, Wayne Nasayao, Ariana Sophia Nedic, Shaine Christian Ocampo, Jamie Jan Emman Paguntalan, Justine Patricio, Carla Marie Perez, Erica Sarreal, Jhona Mie Simba, Eloisa James Sonio, Kathleen Mae Tagal, John Josef Varquez, Emmanuel Vecino, Kyril Jon Velasquez, Korespondent; Jessie Guevarra, Urek T. Pondare, Jonelle Apolonio, Arts and Media Team; Prof. Joel Malabanan, Kritiko sa Filipino; Prof. Victor Rey Fumar, Kritiko sa Ingles at Tagapayong Teknikal.

KOLUM 7

Kung Bakit Balaho ang Usaping Pangkapayapaan

S

a muling pagkabalam ng usaping pangkapayapaan sa pagitan ng Gobyerno ng Republika ng Pilipinas (GRP) at National Democratic Front of the Philippines (NDFP), kasabay nitong lumilitaw ang mga sanhi ng pagkabalaho ng usapin sa mga nagdaang administrasyon – ang inseridad sa paglutas sa ugat ng armadong tunggalian.

Matapos magpahayag ang GRP ng pagkansela ng usaping pangkapayapaan, sinabi ni Jesus Dureza, Presidential Adviser on the Peace Process (PAPP) na bukas pa rin ang GRP sa pagpapatuloy ng usaping pangkapayapaan sa pagitan ng NDFP ngunit nakabatay ito sa kondisyon ni Pangulong Rodrigo Roa Duterte (PRRD) na ganapin ito sa Pilipinas.

Noong Abril 8, inanyayahan ni PRRD si Joma Sison na bumalik sa bansa upang dito na ipagpatuloy ang mga backchannel talks.

Matatandaang unang ginanap ang usaping pangkapayapaan sa Maynila sa ilalim ng administrasyon ni dating pangulong Cory Aquino. Sa pagitan ng mga panahong ito, nakaranas ng pagmamanman at panghaharas ang mga kasapi ng negotiating panel ng NDFP na labag sa isinasaad ng Joint Agreement on Safety and Immunity Guarantees (JASIG). Sa paglulunsad ng usapin sa Pilipinas, nilalabag din nito ang laman ng The Hague Joint Declaration noong 1992 na naglalayong makabuo ng maayos na klima para sa

usaping pangkapayapaan nang walang mga prekondisyon.

Bunsod ng tumataas na bilang ng paglabag sa karapatang pantao at politikal na pagpaslang sa ilalim ng rehimeng Duterte, higit na malabnaw ang posibilidad na kilalanin ng estado ang batayang kasunduang naglalayong protektahan ang mga kabilang sa usaping pangkapayapaan.

sa kaliwang panig bilang kalaban ng estado, sa halip na pagtuunan ng pansin ang ugat ng armadong tunggalian.

nito ang tatlong mayoryang programa: repormang agraryo, pambansang industriyalisasyon at proteksyon sa kalikasan.

Kabilang sa itinatakda ng The Hague Joint Declaration ang adyenda sa usaping pangkapayapaan ayon sa pagkakasunod-sunod: (1) Karapatang Pantao at Internasyunal na Makataong Batas, (2) Repormang Sosyo-ekonomiko, (3) Repormang Pampolitika at Konstitusyunal; (4) Pagtigil ng Labanan at Disposisyon ng mga Pwersa. Sa rounds ng usapin sa mga nagdaang rehimen, naisakongkreto na ang unang adyenda sa pamamagitan ng JASIG at Comprehensive Agreement on Respect on Human Rights and International Humanitarian Law (CARHRIHL). Sakaling magpatuloy nang muling ang usaping pangkapayapaan sa ilalim ng administrasyon ni PRRD, nakatakda nang talakayin at lagdaan ng dalawang panig ang Comprehensive Agreement on Socioeconomic Reform (CASER).

Sa kabila nito, isinangkalan naman ng GRP na ang pangangailangan ng pagsangguni sa publiko bago ang paglagda sa anumang kasunduan – malalaking dayuhang korporasyon at panginoong maylupa.

Manipestasyon ito na interes ng naghaharing-uri ang patuloy na tinatanganan ng estado sa kabila ng matinding panawagan ng mamamayan sa mga suliraning panlipunan.

Liway

Kung bakit hindi lubusang nagtatagumpay ang usaping pangkapayapaan ay dahil hindi ganap ang sinseridad ng mga nagdaang administrasyon na resolbahin ang kahirapan at inhustisya sa bansa na ugat ng armadong tunggalian at sanhi ng pag-iral ng CPP-NPA

Sa kasaysayan, labis na pagtuon sa taktikang militar ang isa sa mga dahilan ng patuloy na pagkaantala ng usaping pangkapayaan Atras-abante ang naging larawan nito sa ilalim ng rehimeng Duterte. Taong 2016 nang ipahayag ni PRRD na hindi pakakawalan ng estado ang 130 bilanggong politikal hangga’t hindi nagdedeklara ng bilateral ceasefire ang kabilang panig.

Samantala, itinigil ng NDFP ang idineklarang unilateral ceasefire noong Pebrero 2017 bunsod ng kabiguan ng GRP na palayain ang mga bilanggong politikal, kasabay ng muling pagpapahayag ng pagpapanatili sa 400 bilanggong politikal. Higit na nakatanaw ang GRP sa pag-iral ng CPP-NPA bilang mga terorista o mga elementong naghahasik lamang ng kaguluhan. Higit itong abala sa pagpapasuko

Janine P. Solitario janine.solitario@gmail.com

Binabalangkas ng CASER ang ekonomiyang naglalayong tunguhin ang pambansang industriyalisasyon. Saklaw

Kung bakit hindi lubusang nagtatagumpay ang usaping pangkapayapaan ay dahil hindi ganap ang sinseridad ng mga nagdaang administrasyon na resolbahin ang kahirapan at inhustisya sa bansa na ugat ng armadong tunggalian at sanhi ng pag-iral ng CPP-NPA. Sa pagkabalam nito, patuloy na dadalhin ng mamamayang Pilipino sa bawat lansangan ang panawagan sa hustisyang panlipunan at makatwirang pagkapantay-pantay.

Sa Patuloy na Pagsasawalambahala Ang Opisyal na Pahayag ng The Torch Hinggil sa Makatwirang Panawagang Dagdag-sweldo ng mga Guro

M

ariing kinokondena ng publikasyon ang hindi pagbibigay-tuon sa kasalukuyang kalagayan ng edukasyon sa bansa at ang bitbit na panawagan para sa dagdag-sweldo ng mga guro ni Pangulong Rodrigo Roa Duterte (PRRD) sa naganap na ikatlong State of the Nation Address (SONA).

Sa pagbubukas ng bagong taon, ipinahayag ng Kagawaran ng Edukasyon (DepEd) na makatatanggap ng mas mataas na net takehome pay at mga allowance

ang kaguruan matapos ipangako ni PRRD ang pagtaas ng sweldo ng mga guro kasunod ng dagdagsweldo sa kapulisan at mga sundalo. Sa kasalukuyan, papalo hanggang PhP 20,179 ang basic salary ng mga Teacher 1 (Salary Grade 11), halagang hindi pa rin makasasapat sapagkat patuloy pa ring nararanasan ng mga guro ang bigat ng gastusin sa pagsagasa ng TRAIN law sa sambayanan.

Ayon sa Alliance of Concerned Teachers (ACT) Philippines, ang naitalang

5.2% na inflation rate noong Hunyo ay nagdulot ng PhP 242 hanggang PhP 461 na kabawasan sa natatanggap na sweldo ng kaguruan.

Sa kabila nito, nanatiling tahimik ang pangulo at walang bakas ng pakikisimpatya sa hanay ng mga guro ang kanyang SONA. Hindi nito binanggit ang kasalukuyang kalagayan ng sistema ng edukasyon sa bansa lalo ang nabutasang libreng edukasyon ng kanyang administrasyon.

Kaisa ang publikasyon

sa panawagan ng mga guro sa dagdag-sweldo na PhP 30,000 para sa teacher 1 at PhP 16,000 para sa salary grade 1.

Nakikitang makatwiran at napapanahon ang taassweldong ito hindi lamang dahil sa mga sakripisyong ibinibigay ng mga guro sa pagtuturo kundi dahil sa patuloy na pagtaas ng bilihin sa bansa na nakaaapekto sa pangangailangang ekonomikal ng mga guro ng bayan.

Bilang estudyanteng mahayag at

mga mamaguro sa

hinaharap, tumitindig ang publikasyon kasama ng mga guro upang iparinig sa pangulo ang kalagayang kinahaharap ng edukasyon sa bansa at mga kawani nito.

Makiisa sa panawagan para sa dagdag-sweldo ng mga guro! Isulong ang panawagan para sa disente at nakabubuhay na sweldo ng mga manggagawang Pilipino!

Tintahan ang pluma, pagsilbihan ang masa!

8 LATHALAIN

Aquarius

(Enero 20 – Pebrero 18) Para sa taong 2018, dapat magingat ang mga Aquarius dahil

makakasalamuha nila ang mga matang mapanghusga sa main gate at tutusok-tusukin ang bag nila. Kung ‘I don’t have to please everybody’ ang peg nila, matakot ka ng hindi makapasok sa PNU dahil hindi sila makakalusot kapag hindi sinunod ang dress code. Pero hindi ang mga ito ang sisira ng araw nila dahil mararanasan nilang maghintay sa guard house ng kakilalang nakapantalon dahil kakailanganin nilang makipagpalit ng suot na above the knee skirt. Sa paghihintay, marami silang makikitang estudyanteng papapasukin kahit nakaseethrough na damit.

Pigilan ang sariling magwala dahil marami pa ang gaya ng mga ito na kayang lumabag sa dress code sa pamamagitan ng pag-awra sa mga gwardiya. Kalmahan niyo lang.

Swerteng damit: Ripped jeans

Pisces

(Pebrero 19 – Marso 20) Mababalot ng misteryo ang taong 2018 para sa mga Pisces.

Walang sagot sa kanilang katanungan kung bakit kailangan pang mag-aral kung pwedeng kumain na lang. Magiging madalas ang pagpunta nila sa San Marcelino at SM Manila dahil sa paghahanap ng pagkain. Sundin ang tawag ng inyong sikmura upang magawa ang mga gawain sa klase at iwasang magtiis ng gutom

upang hindi magkasakit.

Swerteng pagkain: Happy box

Aries

(Marso 21 – Abril 19)

Sa taong 2018, magkakaroon ang mga Aries ng pagkakataon upang makausap ang ‘megaphone’ ng kanilang klase. Siya ang kaklase nilang mukhang nakalunok ng microphone pagkatapos kumanta sa videoke bar dahil sa napakalakas na boses.

Magiging mapalad ang mga Aries na maging kaibigan ang mga taong ito dahil sila rin ang mga bibo kid ng klase na malakas na ang boses, nabiyayaan pa ng lakas ng loob na sumagot sa mga talakayan sa klase.

Magiging matatag ang pagkakaibigang ito kaya dapat ingatan.

Swerteng brand ng gatas: Bonakid Preschool

Taurus

(Abril 20 – Mayo 20)

Sa taong ito, mawawalan ng enerhiya ang mga Taurus. Asahang magiging antukin sa lahat ng oras dahil sa iinuming bitamina.

Ngunit lumingon-lingon sa paligid bago humikab, umidlip o gumawa ng kung ano-anong nakakahiyang bagay dahil baka pagtawanan sa social media ang inyong mga mala-candid shots. Isa kayo sa mga mabibiktima ng ‘selfie lords’ sa pamantasan. Sila ang mga PNUan na mahilig mag-selfie kahit saan pumunta para sa status sa Facebook at pursigidong makakuha

ng larawan para sa kanilang Instagram goals.

Pinaaalalahanan ang mga Taurus na laging panatilihang malinis ang sarili lalo ang mukha para laging camera ready.

Swerteng gamit: Oppo F7

ng matatalinghagang salita. Makakamtan nila ang katanyagan kung magiging kabilang sa mga taong ito dahil sila ang bida sa mga sabayang pagsigaw tuwing Agosto at magiging lapitin ng tao kapag may ipapasalin na kwento. Maging malapit sa kanila upang may makapitan sa oras ng kagipitan.

Swerteng bagay: Barong Tagalog

Gemini

(Mayo 21 – Hunyo 20) Magiging masalimuot na taon ang 2018 para sa mga Gemini. Marami ang maba-bash sa kanila dahil sa pagiging ma-hanash sa social media pero wala namang nasasabi sa personal. Pag-uusapan sila ng mga tao, kabilang na ang malalapit na kaibigan dahil sa maling pagpapakalat ng balita.

Gayunpaman, kailangan nilang magsiyasat at kumilos upang masolusyonan ang mga maidudulot na problema. Siguraduhing may nakalap na datos bago mag-post sa social media ng kung ano-ano.

Swerteng gawain: Research at Fact-finding

Cancer

(Hunyo 21 – Hulyo 22) Pinapayuhan ang lahat ng Cancer na maging magalang at maging bukas ang isip sa taong ito. #BuwanNgWika ang maaalala nila sa tuwing makakarating sa BPS dahil makikita ang mga PNUan na ikinulong dito.

Magiging kapana-panabik ang taong ito dahil

makikilala nila ang mga alagad ni Balagtas na gumagamit

HOROS

Ano kaya ang iyong magiging kapalaran mga bagong taong makikilala m Malaking bahagi ng buhay-estudyante a ibang interes at pinagmulan kapag na pamantasan. Ngayong taon, makakata na maaaring maging gabay sa’yong p naghihintay ngunit ang mga taong kabuluhan s

Leo

(Hulyo 23 – Agosto 22) Magiging magaan sa bulsa ang taong 2018 sa mga Leo dahil makakasalamuha nila ang mga PNUan na may malalaking bag dahil mistulang nasa loob nito ang National

LATHALAIN 9 Bookstore. Nakasalamin pa sila para lalong magmukhang nag-aaral nang mabuti. Tabihan niyo siya dahil maibibigay/ maipahihiram nila ang lahat ng kailangan niyo para tumagal sa pamantasan.

Maging mabait sa kanila upang hindi na problemahin ang supply ng yellow paper sa buong taon. Paalala na maging mabait at pairalin ang konsensya paminsanminsan upang

E P O C S Airalyn Gara

n ngayong akademikong taon? Sino-sino ang mo? Suswertehin ka ba o mamalasin?

ang pakikisalamuha sa mga taong may iba’t akakarating sa mga bagong lugar gaya ng agpo ka ng iba’t ibang uri ng mga mag-aaral piniling landas. Hindi tiyak ang kapalarang makakasalamuha mo ang magbibigaysa pananatili rito.

hindi mahiyang humingi araw-araw.

Swerteng bagay: Wala

Virgo (Agosto 23 – Setyembre 22)

May dalang maraming oras ang 2018 para sa

pagkahuli sa klase.

Swerteng kurso: Foreign Language - Hangeul mga Virgo. Magiging mas maaga ang pagdating niyo sa pamantasan sa mga unang araw ng pasukan pero may mas maaga pa sa inyo—ang ‘early bird’ ng klase niyo. Isa lang sila sa mga PNUan na nasa gate na bago pa man pumutok ang araw at nauunahan pa ang ibang gwardiya. Sila yung madalas umaalis ng bahay nang gabi pa at umuuwi rin ng gabi dahil sa oras ng klase at walang kamatayang traffic. Siguraduhing may magiging kaibigan kayong gaya nila para may makausap ka sa biyahe pauwi.

Swerteng gamit: Travel pillow

Libra

(Setyembre 23 – Oktubre 22)

Sa taong ito, hindi aasahan ang pagbabanggaan niyo ng isang estudyanteng nagmamadaling maglakad.

Tititigan ka niya mula ulo hanggang paa pero hindi ka niya pagaaksayahan pa ng oras dahil pupunta pa siya sa faculty center. Isa siya sa mga mag-aaral na kayang pagsabayin ang pag-aaral at pagiging student assistant ng mga propesor. Sila rin ang mga kaklase mong kayang kumain ng lima hanggang 10 minuto tuwing break time saka didiretso na kay ‘boss’ para tapusin ang mga trabaho. Magingat sa pagsasalita kapag nandiyan sila dahil karamihan sa kanila ay espiya ng mga prop sa klase pero marami namang ‘perks’ kapag naging kaibigan ka nila.

Swerteng pagkain: Siomai rice

Scorpio

Capricorn

(Oktubre 23 – Nobyembre 21)

Mapapatanong ka na lang sa sarili at sa mga kaibigan mo kung bakit parang nasa loob ka ng larong ‘Plant vs.

Zombies’ dahil sa mga mag-aaral na malalaki ang eyebags. Sila yung makikita mong natutulog sa klase—habang walang prop o kahit nasa gitna ng klase dahil halos gabi-gabi silang puyat. Sila yung mga taong best friend si Kopiko 78 sa gabi para manatiling dilat ang mga mata. Tuwing vacant time naman, madalas silang matulog sa grasslandia o sa library kasama ang barkada. Binabalaan ang mga Scorpio na huwag sumama nang madalas sa mga taong ito dahil hahawaan nila kayo ng antok.

Swerteng bagay: Unan

Sagittarius (Nobyembre 22 – Disyembre 21)

Magiging masigla at kasiya-siya ang taong ito para sa mga Sagittarius.

Magkakaroon ng malaking pagbabago sa kanilang panlasa sa musika, kasuotan at pagkain. Mahihilig sila sa Kpop songs at magiging idolo ang BTS. Magiging maganda ang takbo ng kanilang career ngunit magingat sa labis na kaligayahan.

Maaaring mapabayaan ang pagaaral dahil sa araw-araw na dance rehearsals.

Huwag masyadong ugaliin ang panunuod ng Korean Drama (KDrama) dahil ito ang magiging sanhi ng palagiang

(Disyembre 22 – Enero 19)

Magdadala ng produktibong panahon ang taong 2018 para sa mga Capricorn.

Matatapos na ang kanilang #SoulSearching at pagtatanong ng ‘purpose’ sa buhay dahil mapapasali sila sa mga organisasyon sa pamantasan. Makikilala nila ang mga progresibong mag-aaral na always onthe-go para makisangkot sa mga isyung panlipunan.

Madalas silang makikita sa mga kalsada na nakikiisa sa panawagan ng masang Pilipino pero sila rin ang mga lodi mong kayang pagsabayin ang acads at org life. Tutulungan sila ng Virgo upang maging matalino sa pagbuo ng desisyon at pagbabalanse ng oras.

Swerteng kulay: Pula

Ilan lamang sila sa mga makikilala mo sa pananatili sa pamantasan.

Gayunpaman, maging bukas sa mga karanasan at ideyang magmumulat sa iba’t ibang pananaw na magpapaunlad sa iyo bilang isang iskolar ng bayan. Dahil sa kanila, malalaman mo na ang isang mahusay na guro ay aktibong nakikisangkot sa mga isyu sa loob at labas ng pamantasan.

10 BALITA

Isang taong bisa ng Accreditation, Reaccreditation ng ICUCOs, ipinagpatuloy Yhunice G. Carbajal

B

ahagi ng paghahanda sa mga gampanin ng ihahalal na konsehong pangmag-aaral (USC), pansamantalang isinantabi ang planong dalawang taong bisa ng Accreditation at Reaccreditation ng Interest Clubs and University Chapter Organizations (ICUCOs).

“Hindi muna ipinagpatuloy ang dalawang taong bisa ng Accreditation at Reaccreditation bilang paghahanda sa gagawing pagpapatuloy nito sa loob ng Student Organizations Accreditation Committee (SOAComm) pagkatapos ng magiging resulta ng USC election.” ayon kay December-Anne Cabatlao, Organization and Student Information Committee (OSIC) Chairperson ng PNUUSC Transiton Council.

Layunin ng dalawang taong bisang isinusulong ng PNU –

Legislative Body noong nakaraang taon ang pagpapadali sa proseso ng pagtataya sa mga gawain at proyektong ilulunsad ng mga organisasyon sa loob ng pamantasan.

Dagdag pa nya, hindi akma ang kasalukuyang kalagayan ng pamantasan bunsod ng bumabang bilang ng mag-aaral kasabay ng hindi aktibong pakikisangkot sa mga gawaing pangorganisasyon sa nakaraang taong pampanuruan.

itinakda na sa Room No. 210 ng Gusaling Bonifacio P. Sibayan (BPS) ang bagong opisina ng mga organisasyong pumasa sa isinagawang Accreditation at Reaccrediation ng Transition Council at Office of Student Affairs and Student Services (OSASS).

Nagsilbing tagapangasiwa sina

December-Anne Cabatlao, (OSIC Chairperson); Ryan M. Vitales, (Officer-inCharge-Commission on Appointments); Lenard Jefferson E. Capiral, (OICPresident); Abigail Ednosa (OIC-Speaker of the House); Gabriel Alfonso Araneta, (OIC-General Convenor); Arnel C. Hoyle, (OIC-

Secretary General); Maricel Arnaiz Limpios, (OIC-Finance Logistic Officer) at nila Prop. Merimee T. Siena at Prop. Laarni Buenaventura, Student Activities Coordinator mula sa OSASS.

Makikita sa larawan ang pwesto ng bawat organisasyon sa bagong opisinang nilaan sa kanila;

Sa kabilang banda, 13 mula sa 18 organisasyong pangmag-aaral na sumailalim sa proseso ng Accreditation at Reaccredition ang napabilang sa mga pumasa.

Napapilang naman ang PNU Katalonan at Kristyanong Kabataan para sa Bayan (KKB) sa mga ‘Recognized Organization.’

Kaugnay

nito,

Progressive orgs condemn government’s attempts to justify low wages, poverty Jimnoel C. Quijano

G

overnment officials should stop downplaying the effects of rising inflation and start helping the poor. The effects of inflation are real for most people,” Bagong Alyansang Makabayan (BAYAN) stressed in a statement, condemning the accelerating inflation under Duterte administration.

According to Philippine Statistics Authority (PSA), inflation rate in the country spikes at 5.2% this June 2018, surmounting the previous highest 4.6% record of May. Separately, inflation rate in National Capital Region (NCR) and Autonomous Region in Muslim Mindanao (ARMM) escalated up to 5.8% and 7.7% respectively. However, Malacañang remains undaunted to the rising inflation statistics, stating

that it is “within historical amounts.”

“There is money going around that’s why you’re bound to have inflation.

There’s money from the free tuition, there’s money from taxes not paid by those earning PhP 250,000. There’s money because of economic activity spurred by the Build, Build, Build,” Presidential Spokesperson Harry Roque said.

Meanwhile, denouncements and criticisms flocked over the alleged ‘unrealistic’ PhP 10,000 monthly living standard for a Filipino family of five by the National Economic and Development Authority (NEDA).

“It is alarming that they are essentially attempting to justify low wages, joblessness, high taxes and

other policies detrimental to workers and the poor. It tells workers and the poor that hunger and poverty are an acceptable state of affairs,” Kilusang Mayo Uno (KMU) stressed in a statement.

Based on the initial released computation of NEDA, a typical Filipino family can sustain a monthly living with a consumption of PhP 3,834 (PhP 127 per day) for food and non-alcoholic beverages, PhP 1,288 for house rent, PhP 2,204 for water and electricity, and PhP 2,674 for transportation, health and education.

"The sample household budget of the economic managers of the Duterte administration is another PR [public relation] spin meant to deodorize TRAIN and TRAIN-induced inflation and to put down

the resounding calls for salary and wage hikes," said ACT Teachers Partylist Representative Antonio Tinio.

However, Socioeconomic Planning Secretary Ernesto M. Pernia explained that the PhP 10,000 Undersecretary Rosemarie Edillon mentioned was merely “an example” to illustrate the impact of the inflation rate on the budget of a family. PhP 42,000 a month is “a decent income at least to live above the poverty line,” he noted.

“The clarification only adds insult to injury.

Workers don’t need Edillon and NEDA’s instructions on budgeting. Given the chronic poverty in the country, Filipinos are already well-versed on the grim necessities of subsistence

living,” KMU lamented.

Furthermore, various labor groups and progressive lawmakers including ACT Teachers Partylist Representative France Castro and Bayan Muna Representative Carlos Isagani Zarate dared the economic managers of Duterte administration including NEDA, Department of Budget Management (DBM), and Department of Finance (DOF) to live within the PhP 10,000 sample budget.

“What we are seeing now is the kind of government callousness that drives more and more people to protest,” BAYAN ended.

BALITA 11

1,028 PNU Freshmen to acquire lesser curriculum units Dhriege T. Castillanes

A

s the upshot effect of the Enhanced Basic Education Curriculum (K to 12), first year enrollees in the university surged radically from 49 of previous academic year to 1,028. Meanwhile, D. Rita B. Ruscoe, Dean of College of Teacher Development (CTD) clarified that they are to experience OutcomesBased Teacher Education Curriculum (OBTEC) with lesser subjects compared to previous years of its implementation.

Out of 3,313 takers, only 1,415 have passed the 2017 Philippine Normal University Admission Test (PNUAT) based on the

statistics from the Office of the University Registrar (OUR).

Table below shows the statistics of freshmen enrollees in the Academic Year

Freshmen Enrollees

2013-14 2014-15 2015-16 2016-17 2017-18 2018-19

961 744 811 143 49 1,028

last five years: According Ruscoe, as the Center for Education, PNU capability to

to Dr. National Teacher has the develop

its own innovative curriculum model. The academic units should match the standard number of units required by Commission on Higher Education (CHED) Memorandum No. 30 – the basis of CHED curriculums in the Philippines.

However, some units are already included in the K to 12 curriculum thus, first year undergraduate students have lesser academic loads to take compared to second, third and fourth year OBTEC students who were obliged to take additional general education subjects under transition curriculum.

In addition to this,

Dr. Ruscoe explained that all academic faculties will open their majorship programs unlike last academic year wherein there were limited majorship options.

“Faculty members are required to acquire a doctorate degree to ensure the quality of teaching and for university accreditation,” Dr. Ruscoe said.

“In fact, the increase in number of freshmen this academic year is a solution rather than a problem since professors will have enough teaching loads. However, since some professors are still studying, faculty members will have to make certain adjustments

in conforming to huge number of freshmen,” she added.

Meanwhile, Lenard Jefferson A. Capiral, Former Officer-in-Charge of PNU-USC Transition Council, stressed the effect of ongoing renovation of some university facilities in accommodating the large number of freshmen. “It may result to inadequate classroom facilities for the students,” Capiral said.

He emphasized the renovation of HRD and Bonifacio P. Sibayan (BPS) Building, and the upcoming demolition of Student Center Building.

Grupo ng mga mangingisda, maghahain ng pormal na reklamo sa UN Janine P. Solitario

N

agpahayag ang Pambansang Lakas ng Mamalakaya ng Pilipinas (PAMALAKAYA) ng paghahain ng pormal na reklamo sa United Nations (UN) Dispute Tribunal kaugnay ng pinagaagawang teritoryo sa West Philippine Sea (WPS).

Layunin ng ihahaing reklamo ang paggigiit sa soberanya ng bansa sa WPS. Ayon kay Fernando Hicap, Tagapangulo ng PAMALAKAYA, hindi nila maaasahan ang adminstrasyon ni Pangulong Rodrigo Roa Duterte (PRRD) upang depensahan ang karapatan ng bansa ukol dito.

Patuloy na militarisasyon sa West PH Sea

Ayon sa datos ng Earthrise Media, grupo na nag-aanalisa ng mga satellite images sa pamamagitan ng Digital Globe, mahigit 400 na mga gusali ang makikita sa itinayong isla ng Subi (Zamora)Reef at tinatayang 190 naman sa Mischief (Panganiban) Reef. Ayon sa datos, itinayo ang mga istruktura sa pagitan ng

taong 2014 hanggang 2017.

Binigyang diin ng Reuters, isang international new agency, ang pagpapalit ng tuon at ang lalong pagpapalawak ng China sa Spratlys noong 2017. Mula sa naitalang 554 na bilang ng mga gusaling matatagpuan sa Spratlys, umabot na ito sa 1,350 sa pagitan ng taong 2014 at 2015. Dagdag pa ng Reuters, pangunahing bunga ito ng isinasagawang ‘reclamation’ o pagtatayo ng isla ng Tsina Kaugnay nito, ayon sa inilabas na ulat ng Asia Maritime Transparency Initiative (AMTI), naglagak ng mga bagong military weapon systems ang Tsina sa pinakamalaki nitong base sa Paracel Islands, teritoryong inaangkin din ng Taiwan at Vietnam, ngunit hindi ng Pilipinas.

Sa pangkabuuan, tinatayang mahigit 1,652 na mga gusali na ang itinayo ng Tsina sa mga isla ng Spratlys at Paracels.

Pandarahas mangingisda

sa

mga

Kamakailan lamang,

umani ng samu’t saring reaksyon mula sa publiko ang pahayag ng mga Pilipinong mangingisda na kinukuhanan ng mga huling isda ng mga coastguard na Tsino. Depensa ni Harry Roque tagapagsalita ng Pangulo, nagsasagawa ang mga Tsino ng barter at pinapalitan ang mga ito ng noodles, sigarilyo ,tubig at iba pa.

Ayon kay Hicap, walang interes ang gobyerno sa pagtatanggol sa teritoryo mula sa pandarambong ng yaman sa WPS at militarisasyon ng Tsina. Kaugnay ito ng pahayag ni Roque na hindi na kailangan pang maghapag ng pormal na protesta laban sa Tsina dahil pinayagan naman nang makapangisdang muli ang mga Pilipino matapos ang nangyaring blockade sa ilalim ng administrasyon ni dating Pangulong Benigno Aquino III.

“Dapat nating alalahanin na nagdeklara ayt nagpasya ang Tribunal na may soberanya ang mga Pilipino sa West Philippine Sea,” pahayag ni Hicap.

Pakikipagkompromiso sa Tsina Taong 2016 nang makamit ng Pilipinas ang pasya ng arbitral tribunal sa pinag-aagawang WPS matapos maghain ng petisyon sa United Nations – Permanent Court of Arbitration noong 2013 laban sa ‘historikal’ na pang-aakin ng Tsina sa South China Sea. Ayon sa naging pasya, walang legal na batayan ang Tsina upang angkinin ang South China Sea at ang mga yaman sa loob ng nine-dash-line sa pamamagitan lamang ng pangkasaysayang batayan.

Sa kabilang banda, direkta ang naging tugon ng Pangulo sa mga kritiko ng administrasyon hinggil sa paninindigan nito sa WPS laban sa Tsina. “Madali sabihin ‘yan.

Kung ako ang military, ako ang general, utusan mo ako na pumunta ka doon, magpakamatay ka, samahan mo ‘yung sundalo mo, sabihin ko, ‘f*** y**. Why do I have to do that?,” pahayag ni PRRD sa kanyang press briefing sa South Korea.

Taliwas ito sa pahayag ni Alan Peter Cayetano, kasalukuyang kalihim ng Depratment of Foreign Affairs (DFA) na handa ang Pangulo na magdeklara ng giyera sa Tsina o sa anumang bansa kung sasamantalahin ng mga ito ang yaman ng West Philippine Sea. Samantala, nagpahayag si Supreme Court Acting Chief Justice Antonio Carpio ng panawagan upang magkaisa ang mga bansa na kilalanin ang kanilang teritoryo sa South China Sea at harapin ang pananakop ng Tsina.

Nanawagan din siya kay PRRD na maghain ng pomal na diplomatikong protesta ukol dito.

Dagdag pa niya, ang kabiguan ng bansa na magprotesta laban sa militarisasyon at pananakop ay nangangahulugan ng pagpayag ng Pilipinas na maging biktima ng sa estratehiyang pandigma ng Tsina.

12 BALITA

EO 51, binatikos; Panawagang ‘End Endo’, pinagtibay

K

Airalyn Gara

inondena ng mga manggagawa sa pangunguna ng Kilusang Mayo Uno (KMU) ang nilagdaang Executive Order (EO) no. 51 ni Pangulong Rodrigo Roa Duterte (PRRD) kasabay ng paggunita sa araw ng paggawa. Ayon sa KMU, wala itong ipinagkaiba sa mga naunang Department Order (DO) na mas nagpapanatili at naglelegalisa ng kontraktwalisasyon sa bansa.

Layunin ng nasabing batas na ipatupad ang amended Article 106 ng Labor Code upang proteksyunan ang karapatan sa paggawa ng mga manggagawang Pilipino at wakasan umano ang kontraktwalisasyon sa bansa. Nakapaloob dito ang pagbibigay ng proteksyon sa mga manggagawa laban sa anumang uri ng pananamantala at nakasaad sa Seksyon 2 nito ang pagbabawal sa illegal contracting at subcontracting.

Ngunit ayon sa labor groups at KMU, matagal nang ipinagbawal

ng DOLE at Labor Code ang illegal contracting at subcontracting.

Ipinahayag ni Ed Cubelo, Chairperson ng KMU Metro Manila, na pinalala lamang nito ang mga butas sa umiiral na batas ukol sa kontraktwalisasyon, partikular ang DO 174 na nagpairal ng mga kontrata sa pagitan ng employer at ahensiya sa halip na idirekta na sa mga manggagawa.

Mula sa inilabas na pahayag ng KMU, tinatanggal ng EO ang karapatan at seguridad sa maayos na trabaho ng mga manggagawa. Bukod pa rito, maraming kaso ng regularisasyon ang hindi naipatupad sa kabila ng paggigiit ng DOLE ng pagkakaroon ng labor standards at labor-only contracting inspections.

“Muling pinatay ni Duterte ang pag-asa ng mga manggagawang kontraktwal—lalo ng matagal nang mga kontraktwal—na maregularisa.

Antimanggagawa at pabor sa kontraktwalisasyon at malalaking kompanya ang

EO 51 kaya dapat itong ibasura,” dagdag pa sa pahayag ng KMU.

Dagdag pa ni Cubelo, kung talagang seryoso si Pangulong Duterte sa pagwawakas niya sa kontraktwalisasyon, dapat niyang pirmahan ang probisyong ipinasa ng labor groups na naglalaman ng mga polisiyang nagsusulong ng direct hiring sa mga manggagawa.

Nakasaad sa nabuong probisyon ng labor groups ang kanilang pangunahing panawagan—pagbabawal sa lahat ng porma ng kontraktwalisasyon at ang deklarasyon ng direct hiring.

Matatagpuan sa bahagi ng kanilang binuong burador ang Seksyon 2 na nagsasabing alinsunod sa polisiya ng gobyerno sa usapin ng kontraktwalisasyon, dapat magkaroon direct hiring sa pagitan ng employer at ng mismong manggagawa.

“Palalalain lamang ng EO ni Duterte ang laganap na kontraktwalisasyon.

Malulusutan ng mga employer lalo ng manpower agencies ang umiiral na batas at regulasyon dahil pinapayagan naman ang legal na kontraktwalisasyon,” ani ni Cubelo.

Sa kabilang banda, ipinahayag ni PRRD na hindi sapat ang paglalagda lamang ng EO upang wakasan ang kontraktwalisasyon dahil nakasalalay pa rin sa pagpapatupad ng DOLE ang kabisaan nito kaya iniatas niya kay Silvestre Bello III, Kalihim ng DOLE ang pagsasagawa ng inspeksyon sa pamamagitan ng mga awtorisadong kinatawan sa mga gusali upang matiyak ang implementasyon nito.

Ikinabahala rin ng grupo ang pagmumulan ng badyet upang masiguro ang implementasyon ng EO. Sa Seksyon 6 ng nabuong probisyon ng labor groups, nakasaad na magmumula sa General Appropriations Act (GAA) ng DOLE ang badyet para sa implementasyon ng EO ngunit walang bahagi nito ang nagsasaad ukol sa

badyet.

Kaugnay nito, magpapatuloy ang mga kilos-protesta at pagsasagawa ng signature campaign ng mga manggagawa upang ipetisyon ang regularisasyon sa mga manggagawang kontraktwal at wakasan ang lahat ng porma ng kontraktwalisasyon.

“Dapat nating paigtingin ang kolektibong pagkilos upang mapilit natin ang gobyerno na maibigay ang matagal nang hinihinging regularisasyon.

Inaanyayahan namin ang milyon-milyong manggagawang kontraktwal na makiisa sa mass filing para sa regularisasyon sa tanggapan ng DOLE at opisina ng pangulo,” pagtatapos ng KMU.

Kilusang Mayo Uno (KMU)

RETRATO 13

The Torch to hold qualifying exam for editorial vacancies Miel David Antonio Ochoa

ITorch n the advancement of advocacy journalism, The hailed its new governing core editors in its annual Journalism Training Seminar (JTS) held at Public and Alumni Relations Hall in Philippine Normal University – Manila, May 7-10.

With the theme: “Balik-Balikwas: Pagpapanumbalik ng Tindig ng Tinta sa Pagtatanggol ng Kalayaan sa Pamamahayag,” JTS provided series of lecture-workshops and educational discussions to advance the journalistic skills of the publication members and to heighten their socio-political awareness, essential for being a campus journalist.

Moreover, after the written and oral examination, the new set of editors was selected by the Independent Screening Committee (ISC) including Kristine Alimpoyo, Former Associate Editor in Filipino of The Torch and Prof. Jonathan Geronimo, a Filipino Faculty in University of Sto. Tomas (UST).

However, unavailability of some publication members and limited number of qualified staff prompted editorial vacancies. Thus, Board of Editors (BOE), via quorum, decided to appoint three section editors including News, Features and Literary Editor.

Meanwhile, positions of Research and Sports Editor are still unoccupied and will be subject for another set of editorial examination.

The new set of editors is as follows: Editor-in-Chief Jimnoel C. Quijano IV-24 Bachelor in Science Education with Specialization in Physics Associate Editor in Filipino Janine P. Solitario IV-4 Bachelor in Filipino Education Associate Editor in English Denielle M. Galo IV-6 Bachelor in Literature Education Managing Editor Airalyn Gara IV-5 Bachelor in Filipino Education Assistant Managing Editor Yhunice G. Carbajal IV-5 Bachelor in Filipino Education News Editor Louriel Danseco IV – 14 Bachelor in Mathematics Education Literary Editor Vincent Anthony V. Abrenio IV – 1 Bachelor in English Education Features Editor Dhriege Castillanes IV – 19 Bachelor in Science Education with Specialization in Biology

s e m e M Term o f t he

14 OPINYON

OFF Hunyo 15, 2018 Walong buwan nang nakapiket ang unyon ng magsasakang Katipunan ng Lehitimong Magsasaka at Mamamayan ng Timog Katulugan sa Lupang Ramos (KASAMA-TK-LR). Hanggang ngayon, ang 372-ektaryang lupa ay hindi pa rin ipinamamahagi sa mga magsasaka, kung kaya’t makatwirang bungkalan ang tugon ng mga ito laban sa sistemang pyudal na mahigit 50 dekada nang tanikalang bumibilanggo sa kanila.

CAM

H

ellooooo there, PhiAndYouOnes!

Welcome back sa mga inugat nang not-soOBTEC babies at sa newbies na freshies.

Charaught! Nanditey na ulit ang inyong lablab beshywap na always present para humanash ng pak! ganern na mga chika around my beloved Inang Pamantasan. Cryola Khomeni ang aking fezlak sa 1234556789 years na pa-secret agent around there at dumami agad ang mga chararat sa aking baluuuur! Mapapa‘Shuta this!’ ka na lang sa kachakahan ng mga fungi na itey. Sa aking pagiging #KaButengga, na-sightsung ng inyong beshy ang listahan ng mga bobang pasaway around Inang P kaya i-ready na ang pyrex ni mama dahil mari-Rita Gomez kayez to the highest level with my chikas!

MIA ng Taon

Wit kineri ng supah powers ko ang mga churvang beshy mo na missing in action buong taon. Ano na, b3h? Waiting for miracle in cell no.7 na matuloy ang elekleksyon without your A for effort, ganern!? If I were you, pinush ko nang magreview nang bonggacious para maging kabogera ng taon sa examination.

Havey nang magkadark circles at maging

B k i t i P ckinea ungea Co Hermia F

zombie sa pa advance final exam ni Mayor kaysa maging repeater.

Ooops! Kailangan pa tuloy i-required ang elekleksyon sa beloved PhiAndYouOnes na #SummerReadyna!

Eto pa ang na-Reach Asuncion ng pretty Cap ko, naglabas ang mga konsumisyuneeeer on elekleksyon ng interpretation sa technical term na may meaning naman talagaa! Urky day! Always available ang frenny kong google mga besh! Who do you think you are? Interpretative dancers?! Research muna, b3h!

BITTERella ng Literatura

Lodi to the maximum level ang mam-sir-it na itey na feel na feel ang pagiging critic sa lablab kong publikasyon everytime na may chikahan about lit-err-ary. Mahilig siya sa KESO – keso ganito, keso ganyan ang lit-err-ary writings ng publikasyon.

Shyness overload naman sila sa entries mong mala-Precious Hearts Romances na gustong mabasa. Level-up naman, b3h! Itetch pa ang mas nakakalurkey, beshy!

Nasagap ng aking pretty cap na hindi napa-‘I want YOU’ ng mam-sir-it na itetch ang interviewer na tart-cheese sa kaniyang

joining ceremony sa publikasyon, kaya pala ampalaya party afterwards! If I were you beshywap, magtatayo ako ng sariling pub tapos ako lang ang writer!

Imbiyerna!

Kabagalan Partylist Reloaded Kung may Hall of Famer Award ang pamimitik sa mga chararat, Win na Win Gatchalian ang mga chipipay na itez. Sinetch ang mga beshy mong ‘wait-for-my-signature’ ang peg. Dadalaw ka sa kanilang baluuur to ask for their superlative precious signature pero need mo pang mag-I shall return dahil ‘error: signatory not found’ ang peg nila.

Kalurkey! May pa-multiple choice ang mga kyonget: a) wiz pa sila b) wiz na sila sa kanilang lungga or c) breaktime nila. After 48 years ng break time ni mam-sir-it, waley pa rin silang ni-hi, ni-ho. So, tomorrow is another day na lang! Mas mabilis pa si Gary the Snail kaysa sa pagmo-move-on ng ugly fezlak niyo, bes! Bagal na nga ng proseso ng inyong document, lalo pang tumagal dahil sa mga beshy mong wit masight-sung ang presensya.

Ghaaaaawd!

Jollibee and Friends

Hindi paaawat sa pagiging bee-duh bee-duh itong si Effem!

Punong-puno siya ng ow-PIN-yon! As if naman beshies sila ng care bears e, feeling in-TELL-lectual lang naman! Shaket ng cap ko sayo! Wiz yatang ibang pinagkaabalahan last #BeachTime kundi magpaka #Bitchmode sa chararat niyang dutdutan for screenshots.

Oooooppps! In four years of your existence kay Inang P, anong worthy things ang nagetching mo bukod sa humanash nang humanash? Take nooote, nagsama pa siya ng mga bhosz niyaaa! He has this eversupportive na bezhiez na bonggalu ever sa pagshoutout at pak na pak sa pagta-tag ng frennies sa comment section to open a DISCOURSE. Opkors! Another ‘feeling in-TELL-ek-ektwal EGO sheeeeet! Jollibee and Friends, pinashashaket ho ninyo ang ulo ko, bewang ko, get, get out na! Puhhhlease! Kung ako sa inyo, I’ll use my voice to influence the world, the universe rather, to read, to investigate and lablaaaab!

LOL! Lolo Mo Sayang

Baka kaya wiz tayong natatanggap sa mga joining ceremony

KULTURA 15

ng mga orgsss ay dahil pinalitan na natin si Hanging Amihan. You know, HAMBOOOWG! YAH-BANG, Ganern!

Award sa #BashPaMore itong si Bes. Eh, according to the chizzuums na natrack ng pretty cap ko, wit napa-COME ON AND GET ME ng chararat na itez ang beri lab kong publikasyon kaya bonggalu ever siya sa pag-ispluk ng kaniyang so-called analysis con subjective hate. Puro hanash si baaaakler, waley naman actions puro TALK. oppose and propose, mamshie! Teachers in Praxis, ganern! just so you know. Tagging @ DaTartsPublicationsxz, Lolo mo sayang! Hakhak Oopss! Quiet lang kayo mga kasabwatan, atinatin lang ‘to ha!

Kalurkey! Naloka ka rin ba sa mga chararat na itez? Umpisa pa lang yern! But donchu worry.

I’m alweyyzz here to protect my bebelablab PhiAndYouOnes! Kapag lumalabas ang not-sogood smell ng mga bulok na fish sa loob ni Inang P, just wait for me to come.

Ganern! See you next time. Hibernate na ulit ang inyong beshy. Ire-reserve ko na lang kayo ng tulog.

If you want attention, I’m just one call awaaaaay!

Gora ka lang sa on-offpisina ng insti na laging bina-bash pero always ready to fight for your right. Babuuuush!

16 LATHALAIN

s o m a R g Lup an Bungkalan sa Airalyn Gara

Saksi ang malawak na lupain sa kasaysayan ng pakikibaka ng mga magsasaka ng Lupang Ramos (LR) para sa tunay na repormang agraryo. Sa mahabang tala ng karahasan at pananamantala, makatwirang bungkalan ang tugon ng mga magsasaka tungo sa pamamahagi ng lupaing matagal na nilang ipinaglalaban.

Paghuhukay kasaysayan

ng

sa lupain

Bago pa man pagagawan ang 372-ektaryang lupain ng LR na matatagpuan sa Barangay Langkaan I, Dasmarinas, Cavite, mahigit 300 pamilya na ang nanirahan dito at nagtanim ng bigas, mais, pinya, at ibang produkto. Ayon sa mga magsasaka, nalinang ang nasabing lupain dahil sa kanilang pagtatrabaho rito.

Ngunit taong 1965, sumiklab ang pakikibaka ng mga mambubukid ng LR nang dumating ang nagpakilalang may-ari nito na si Emerito Ramos at ipinabatid sa mga magsasaka na ipagpatuloy ang pagtatanim sa lupain.

Nagtayo ito ng opisina sa lupain at tinawag na ‘bodega’ kung saan inimbak ang mga inaning produkto.

Sa pagkakataong ito, naging mga manggagawangbukid ang mga residente at nagtrabaho para kay Ramos upang manatili sa LR. Pinalala ang kalagayang ito ng mga magsasaka nang ilabas ang Presidential Decree (PD) No. 27 noong panahon ni dating Pangulong Ferdinand Marcos kung saan nakapaloob ang utos na dapat ipamahagi ang mga lupaing may tanim na palay at mais sa mga magsasaka.

Bilang taktika, tinamnan ni Ramos ng tubo ang buong lupain upang hindi ito tuluyang maipamahagi sa mga magsasaka. Dahil dito, kinilala sina Ramos and Sons (EMRASON) bilang mga lehitimong may-ari ng lupain.

Nagsimulang mag-organisa ang mga magsasaka nang ipanukala ang Project CALABARZON noong 1990 na nagbunsod ng malawakang pagpapalitgamit sa mga lupain sa Cavite. Sa unang taon ng implementasyon nito, ginamit ang LR bilang ‘test case’ sa laganap na pagsusukat ng lupa na nagdulot ng pagpapatalsik sa mga magsasaka mula sa kanilang mga tahanan.

Makailang beses namang naipanalo ang pamamahagi sa lupa sa ilalim ng Comprehensive Agrarian Reform Program (CARP) ni dating Pangulong Corazon Aquino. Kabilang ang LR sa mga lupain at hasyendang dapat ipamahagi sa ilalim ng programang ito ngunit napagdesisyunan ng Korte Suprema na hindi na kabilang sa saklaw ng CARP ang lupain matapos magsumite si Ramos ng Municipal Order (MO) No. 12. Nakasaad dito ang pagpapalit ng gamit sa lupain mula agrikultural tungong residensyal.

Dahil dito, nagsimulang magsulputan ang iba’t ibang developmental projects sa LR ngunit walang tiyak na plano para sa mga magsasaka nito.

Manipestasyon ng hungkag na reporma sa lupa ang naging sitwasyon ng mga magsasaka sa LR. Sa halip na buwagin ang sistemang pyudal, patuloy nitong sinusugan ang pansariling interes ng mga Ramos at nanatiling kontramagsasaka dahil hindi nito nilayon ang tunay na pamamahagi ng lupa sa mga nagbubungkal nito.

Pagbuwag monopolyo

sa

sa lupain

Nabuo ang Katipunan ng mga Lehitimong Magsasaka at Mamamayan ng Lupaing Ramos (KASAMA-LR) noong 2010 nang magkaisa ang mga magsasaka ng LR upang

Magsasaka gkilos ng mga Kolektibong Pa Agraryo na Repormang ng Tungo sa Tunay

tutulan ang pagpapalit-gamit nito at ang mapanupil na pag-aangkin sa mga lupain.

Sa pakikibaka para sa kanilang lehitimong karapatan, karahasan at pananamantala ang dinanas ng mga magsasaka.

Ayon kay Nanay Christina, dating miyembro ng Tunay na Buklod ng Magsasaka

Huwad ang paghahangad ng pag-unlad kung mananatiling walang tuon ang estado sa mga panawagan para sa tunay na repormang agraryo

(Buklod) at ngayo’y kasapi na ng KASAMA-LR, dating masaya ang samahan ng mga magsasaka lalo pa’t nagtagumpay sila sa bungkalan. Ngunit sa kasalukuyan, nagkaroon ng dibersyon sa kanilang hanay bunsod ng panlilinlang ng malalaking kompanya para sa pansariling interes sa lupa.

Kabilang sa mga taong umaangkin sa LR sina Rudy Herrera, dating lider-magsasaka ng Buklod; Nestor Pangilinan, bagong kagawad sa Brgy.

Langkaan Uno; at Engr.

Angelito Tolentino, isang inhinyerong nagbabandila ng koneksyon sa mga Ayala.

Dulot ng kanilang patuloy na pananamantala, pananakit, at pagbabanta, hindi na muling nakapagtanim ang mga magsasaka sa LR. Nitong Hulyo lamang, nagkaroon ng dayalogo sa pagitan ng KASAMA-

LR at hanay nina Herrera, Tolentino, at Pangilinan ukol sa hinihiling na ‘writ of execution’ ng Buklod batay sa desisyon ng korte suprema na Exemption Order sa LR. Ipinaglaban naman ng KASAMA-LR ang pagbawi sa nasabing kautusan dahil napatunayang peke ang mga ipinasang dokumento ng kabilang panig kaya maraming magsasaka ang nawalan ng lupa.

Sa ganitong kalagayan, napagsasamantalahan at nagiging instrumento ng pangangamkam ng mga makapangyarihang tao, negosyante at estado ang mga magsasaka na higit pang sumasagasa sa kanilang karapatan at kalayaan sa maayos na pamumuhay.

Pagpapayabong ng lakas sa pagsulong

Bilang tugon, nagtakda ang KASAMA-LR ng isang adhikaing magbubukid na naglalayong itaguyod ang karapatan ng mga magsasaka at bawiin ang mga lupang kinamkam sa kanila ng mga panginoong maylupa—ang bungkalan para sa tunay na reporma sa lupa o mas kilala sa tawag na ‘Bungkalan’. Ito ang naging tugon ng mga magsasaka sa LR sa kampanya ng Kilusang Magbubukid ng Pilipinas (KMP) na buwagin ang monopolyo sa lupa at baklasin ang sistemang Hacienda.

Inokupa ng mga manggagawang-bukid ang mga tubuhan at nagtanim ng pananim na pangkonsumo para sa panawagang ipamahagi nang libre ang lupang sakahan sa mga naglilinang nito.Sa kasalukuyan, isinasagawa na ang bungkalan sa iba’t ibang probinsiya sa bansa gaya ng Cavite, Tarlac, at Negros Occidental.

Sa pamamagitan nito, napakikinabangan ang mga lupaing nakatambak lamang habang nagkakaroon

hanapbuhay ang mga magsasaka.

Naging bahagi rin ang KASAMA-LR sa Katipunan ng mga Samahang Magbubukid sa Timog Katagalugan (KASAMATK), isang militanteng kilusang binubuo ng mga uring magsasaka at manggagawang bukid na nagsusulong ng makataong layunin at makabansang interes na mapayabong ang malalawak na lupaing agrikultural sa bansa upang mapakinabangan ng mga magsasaka at ng sambayanang Pilipino.

Sa pamamagitan ng pagookupa sa mga taniman at kolektibong pagkilos ng mga magsasaka at manggagawang bukid, nagkakaroon ng produktibong pagkakataon ang mga magsasaka upang maghanapbuhay habang iginigiit ang kanilang karapatan sa lupain.

Sa pagtataya sa mga ipinatupad na programa hinggil sa reporma sa lupa, wala sa mga ito ang nagbigayhustisya sa mahabang kasaysayan ng pakikibaka ng mga magsasaka. Huwad ang paghahangad ng pag-unlad kung mananatiling walang tuon ang estado sa mga panawagan para sa tunay na repormang agraryo.

Sapagkat bahagi lamang ang suliranin sa lupang malawak na inshustisyang panlipunan na matutugunan lamang sa pamamagitan ng pagsusulong sa Comprehensive Agreement on Socio-Economic Reforms (CASER) sa pagpapatuloy ng usaping pangkapayapaan.