The Torch Publications Tomo 69 Blg. 4

THE TORCH PUBLICATIONS

Ang Opisyal na Pahayangang Pangmag-aaral ng Pamantasang Normal ng Pilipinas

Miyembre:: College Editors Guild of the Philippines(CEGP) & Progresibong Lupon ng mga Manunulat-PNU (PLUMA-PNU)

TOMO-69 BLG. 4

2

3

editoryal

n a y Ba o Sarili?

Sa bawat eleksyon, mapalokal man o pambansang antas, ang paglahok ng sambayanan ang nagsisilbing isa sa mga pinakamahalagang sangkap upang lumikha ng bagong kasaysayan at mapanatili ang demokratikong karapatan ng mga mamamayan–ang karapatang bumoto.

Sa iba’t ibang krisis pang-edukasyon na siyang paulit-ulit na dinaranas ng pamantasan taon-taon tulad ng patuloy na pagkaltas sa pondo ng PNU na maaaring magbunsod sa pagsandal ng pamantasan sa mga pribadong sektor na mas kilala sa tawag na public-private partnership (PPP); ang kurikulum na pumapatay sa mga mag-aaral na na sa una at ikalawang taon na Outcomes-based Teacher Education Curriculum (OBTEC) na pumapailalim sa iskemang trimester; at ang paulit-ulit na hindi matugunang kakulangan sa mga guro at mahinang kalidad ng mga kagamitang panturo ang ilan sa mga problemang inaasahang tutugunan ng mga bubuo sa sangay lehislatura at magsisilbing boses ng mga magaaral sa kanilang mga interes at karapatan.

Apat na taon mula noong 2009 hanggang 2013 nang mawala sa sirkulasyon ng eleksyon ang sangay lehislatura sa pagdedeklara ng PNU-Commission on Elections (COMELEC) ng apat na sunod-sunod na ‘failure of election’ sanhi ng pag-atras ng mga kandidato mula sa isang partido, mababang marka na nakukuha ng mga kandidato sa pinagsamang grado ng pagsusulit at interbyu o kaya naman ay kakulangan sa miyembro ng bawat partido. Sa tagal ng pananahimik ng sangay lehislatura, taong 2014 nang matagumpay na isinagawa ang Special Legisla-

tive Body Election kung saan ibinaba ng COMELEC ang pamantayan sa pagtanggap ng mga aplikanteng kandidato mula 75% tungong 60% na passing rate upang matuloy ang pagkakaroon ng lehislatura. At sa tagal ng pagkawala ng kapangyarihan ng lehislatura sa pamantasan, batid na ang mga umupong mambabatas sa nakaraang pampanuruang taon ay hindi sapat ang naibigay na paggampan sa gawain sa kawalan ng mga sinundan, lahat ay bago sa larangan, ngunit unti-unitng nagsisimulang bumangon.

Maglalaban-laban sa muling pagbubukas ng eleksyon ngayong taon ng sangay lehislatura ang 20 kandidato mula sa Student Alliance for the Advancement of Democratic Rights in PNU (STAND-PNU) na may tiglilimang kinatawan mula una hanggang ikaapat na taon at tatlong ‘independent candidates’ mula una, ikalawa at ikatlong taon. Sa malalim na pagtingin sa mga isinusulong ng nabanggit na partido tulad ng pagtatakda ng implementing rules and regulation (IRR) ng Republic Act (RA) 9647 o NCTE Law na magbibigay ng badyet na kakailangan upang maisakatuparan ang 9-storey building at pagsasaayos ng mga pasilidad sa loob ng pamantasan; pagkakaroon ng mas komprehensibong konsulatasyon sa hanay ng mga estudyante tungkol sa mga proyekto na ilulunsad sa pamantasan; at panawagan sa pagkakaroon ng student council (SC)

Denielle Galo

k u n g s a a n magkakaroon ng kinatawan ang bawat pangkat, grupo o organisasyon sa loob ng pamantasan na naglalayong mas marinig ang mga hinaing at suhestyon ng kalakhan ng mga mag-aaral sa pamantasan ay lulutas sa mga isyung kinakaharap ng mga magaaral sa pamantasan.

Samantala, sa pagsusuri ng mga inihaing panukalang batas ng mga tumatakbong independent, hindi naman ito nalalayo sa ninanais na maipasa sa sangay lehislatura tulad ng pagsasaayos ng Student Government (SG) Constitution at ang ibayong pagpapalakas ng aktibong pakikilahok ng mga PNUan sa gawain ng SG, at maging ang kahalagahan ng pagpapanatili sa kalinisan sa loob ng pamantasan ngunit kakikitaan pa rin ang mga ito ng kakulangan ng paglubog sa tunay na kalagayan ng pamantasan.

Ang bawat boto ay mahalaga sa pagpagpapalakas ng boses ng estudyante sa pamantasan. Maliban sa pagpapataas ng bilang ng boto, pinapalakas din nito ang pakikilahok ng mga mag-aaral sa bawat gawain sa loob at labas ng paman-

tasan. Kagyat nito ang pagkakaroon ng interes na makialam sa mga lokal at pambansang isyu at kasabay ng matalinong pagdedesisyon na tutulong sa pagpoprotekta sa interes at kapakanan ng mga mag-aaral.

Sa pagharap ng pamantasan sa iba’t ibang krisis pang-edukasyon, kinakailangan ng lehislatura ng mga magpapanukala ng mga batas na tunay na sasandig sa interes ng nakararami. Kinakailangan ng Inang Pamantasan ng instrumento na magpapaunawa sa bawat PNUan na ang kahirapang kanilang dinadanas ay bunga ng mas malawak na problemang mala-epidemyang nangyayari sa bayan sapagkat ang tunay na lider-estudyante ay pagsisilbihan ang kapwa kamag-aral kasabay ng pagsusulong ng interes ng kalakhan.

Sa pamamagitan ng pagpili ng nararapat na kandidato, muli itong gagawa ng kasaysayan na sa sama-samang paglahok ng mga mag-aaral ay makalilikha ito ng isang malakas at malawak na SG na tunay na maglilingkod sa lahat. Ika nga ng dakilang Heneral “Negosyo o Kalayaan, Bayan o Sarili?”

GENERAL PLAN OF ACTIONS Struggle for PNUans rights and interests

Take initiatives on the urgent need and services for the PNUans Aggressive consolidation among PNUans Network of support of the PNUans to the communities Develop arts and culture for the masses

Ink your Pen, Serve the People 2015-2016

Isabella Krizia R. Barricante, EDITOR-IN-CHIEF; Kristine Joy B. Alimpoyo, ASSOCIATE EDITOR IN FILIPINO; John Thimoty A. Romero, ASSOCIATE EDITOR IN ENGLISH ; Ma. Natascha Dhonna Fe C. Cruz, MANAGING EDITOR; Jenny DC. Franco, ASSISTANT MANAGING EDITOR; Maria Theresa N. Morta, NEWS EDITOR IN ENGLISH; John Carlo B. Cabilao, NEWS EDITOR IN FILIPINO; Andrea P. Dasoy, FEATURES EDITOR; Ma. Cristina L. Barrera, LITERARY EDITOR; John Reinz R. Mariano, RESEARCH EDITOR; Juvilee Ann V. Ausa, Cedric T. Bermiso, Apple Marie M. Bueno, Louriel M. Danseco, Joseph Victor Deseo, Crissalyn Joy A. Dionisio, Ma. Lourdes Clarita B. Espiritu, Denielle M. Galo, Airalyn Gara, Sofia Loren S. Goloy, Ronalyn H. Gonzales, Marlou M. Larin, Camille Grace A. Loyola, Lyn D’ Amor M. Macabulit, Jules Angelica E. Marcelo, Maria Alexandra G. Mijares, Kaye Ann Oteyza, Urek T. Pondare, Jimnoel C. Quijano, Danielle Samantha L. Quinto, Kheiana Ardeen Denireish C. Rey, Janine P. Solitario, ViennaAntonietteM.Tungal,JoannaMarieYumang,STAFF;CatherineB.Bacuno,EllaGraceL.Caliwan,JhazminG.Candelario,PearlDianeC.Centeno,JohnCarlosD.Evangelista, Renz P. Gomez, Oscar John Ian F. Isleta, Ma. Francesca U. Martin, Mara Pola Gail R. Mijares, Maricar O. Nogales , Karen DC. Raquinel, Romina Reyes, Marynell Ann G. Sagum, Ervin P. Sinaking, Joanie Marie S. Valdez,CORRESPONDENT; Precious G. Daluz, ARTS AND MEDIA TEAM HEAD; Enrico Norman G. Balotabot, ASSOCIATE AMT HEAD; Mitzi Marie Dolorito, PHOTOJOURNALIST-EXTERNAL; Arbie Lucky Tan, PHOTOJOURNALIST-INTERNAL; Joshua T. Veluz, LAYOUT ARTIST; Prof. Ferdinand P. Jarin, LANGUANGE CRITIC IN FILIPINO; Prof. Victor Rey Fumar, LANGUANGE CRITIC IN ENGLISH & TECHNICAL ADVISER

INDEPENDENTS

GABAY NA

TANONG

1. Ano ang masasabi mo hinggil sa pagkakaltas ng badyet sa mga State Universities and Colleges (SUCs) kung saan isa ang PNU sa mga may pinakamalaking bahagdan ng kaltas

2. Ano ang magagawa mo para mapataas ang antas ng pakikilahok ng mga PNUan sa mga gawain at kampanya ng SG?

Gabriel “Gab” Alfonso Araneta (1st Year Rep.) 1. Nakikita ko ang badyet na napaka-unfair. Dapat PNU ang nakatatamasa ng mataas na badyet sapagkat kabilang ito sa SUCs. Malaki pa naman ang gampanin ng mga magiging guro tulad natin sa paghubog sa kanila (kabataan) upang maging bahagi ng ating lipunan.

2. May kakayahan tayong gumawa ng batas at programa para mapataas ang pakikilahok sa pamamagitan ng pagtutulungan ng PBOs at ICUCOs na ikokonsulta naman sa PNUans.

3. Nakikita ko ito na hindi makatao. Ano bang maling nagawa ng mga Lumads? Bilang isang mag-aaral, masakit na isipin na walang magawa ang mga Lumads.

4.Naniniwala ako sa forever, dahil si God, mahal tayo.

3. Ano ang reaksyon mo sa sunod-sunod na pagpaslang at pagpapalayas sa mga Lumad sa kanilang mga lupain?

4. Naniniwala ka ba na may forever?

Artemio “Art” Reyes Jr. (2nd Year Rep.)

1. No to budget cut dahil ang PNU ay kilala na nagluluwal ng mga innovative teacher na siyang humuhubog sa lipunan. Nakakaalarma lang dahil ginigipit mismo ng pamahalaan ang mga SUCs lalong-lalo na ang PNU. 2. Hindi lahat ng atleta ay aktibo kaya ang paghihikayat sa kanila ang kailangan sa pamamagitan ng pagpapakita ng kagandahan ng mga proyekto ng Student Government.

3. Kung paano kami lumaban para sa ngalan ng pamantasan ay higit pa roon ang paglaban para sa mga karapatan ng mga Lumad. Bakit pipigilan ang isang bata na nais matuto, na nais makita ang ganda ng mundo at makamit ang mga pangarap niya? Dapat ng itigil ang militarisasyon sa kanilang eskwelahan.

4. Oo naman. Mula pa noong bata ako naniniwala na ako sa forever, forever na maglilingkod sa PNUans na hindi nasusukat sa panahon at oras kung hindi kung paano mo patunayan at ipaglaban ang mahalagang tao sa buhay mo.

Rainer John “Rain” Rovillos (2nd Year Rep.)

John Ervin “Ervin” Alejo (1st Year Rep.)

1. Sobrang tutol dahil para naman yan sa mga pangangailangan, parang oportunidad iyon para sa mga mag-aaral at walang dahilan para makaltas ang badyet.

2. Alamin dapat ang mga salik o mga dahilan kung bakit hindi nakakalahok ang mga PNUan at ang paghihikayat sa kanila ay kailangan din. Paraan ito para malaman ng PNUan ang mga maidudulot ng mga proyekto sa kanila.

3. Nakalulungkot at nakagagalit dahil tinatanggal ang kulturang Pilipino. Dapat magkaroon ng aksyon ang gobyerno dahil tao rin naman sila na may mga karapatang taglay.

4. Hindi ako naniniwala sa forever pero sa legacy, oo dahil magpapatuloy iyon magpakailanman lalo na kapag may pagkilos.

Patrick John “Pat” Carmen(1st Year Rep.)

1. Dapat pagtuunan ng pansin dahil nakakaapekto ito sa kalidad ng edukasyon at ito ang kailangan ng PNUans.

2. Siguro, ‘yung paglulubog ko ng sarili ko sa masang PNU, makikidama sa kung ano ang pwede kong gawin.

3. Hipocracy ito sa Philippine Government dahil gusto lang nila ma-claim ang kanilang (Lumad) ancestral lands.

4.Personally, yes. To be seen but to be felt, borderless, timeless.

Mark Jethro “Jethro” Tomas (1st Year Rep.)

1. Nakakapanghinayang at nakakagigil dahil dapat ang mga SUC ay dapat matamasa ang malalaking pondo dahil sa iskolar tayo ng bayan.

2. Tutulong ako sa pagpapalakas ng information dissemination dahil dapat malaman ng PNUans ang programa ng SG at kolektibong makilahok sa mga pagkilos.

3. Isa itong napakasamang balita sapagkat isa silang (Lumad) ethnic group, sila ay may kulturang pinanghahawakan at ito ang bumubuo sa kulturang Pilipino kaya nakalulungkot na nakababawas ito sa pagka-Pilipino.

4. Wala naman talagang forever, literal, pero kung halimbawa makagawa sila ng kakaibang performance na naging memorable, ang legacy ay mananatiling forever.

Jerwin “Jerwin” Oregas (1st Year Rep.)

1. Ako po ay naniniwala na isa sa mga pinakamahalagang responsibilidad ng pamahalaan sa ating budget ay ang de-kalidad na edukasyon at kaakibat nito ay pondo para makapagbigay nang maayos na serbisyo sa ating mga PNUans.

2. Kami sa STAND at lalong-lalo na ang bumubuo ng legislative body, isang tunguhin namin ang pagpapataas ng student involvement dahil naniniwala ako at ang partido na sa kolektibong pagkakaisa, lahat ay makakasama at walang maiiwan.

3. Nakakalungkot na kaya palang gawin ‘yon ng gobyerno natin partikular ang mga militar, sa kanilang kapwa, sa kanilang kababayan lalong-lalo na sa Lumads. Dapat nating protektahan ang mga katutubo dahil isa sila sa mga nananatiling tagapagpatuloy ng ating kultura.

4. Naniniwala ako sa forever, ‘yung mismong salitang forever ay nagpapatunay na mayroong forever at hangga’t may naniniwala sa forever, may forever.

Patricia Ann “Pat” Avila (2nd Year Rep.)

1. Tinututulan ko ang budget cut dahil bilang isang pambansang sentro ng edukasyong pangguro, dapat makamit natin ang sapat na badyet upang makalikha tayo ng mga produktibong mag-aaral na tinuturing na pag-asa ng bayan.

2. Ayon sa 1994 SG Constitution, Article 2, Declaration of Principles na kailangang kasama ang SG sa implementasyon, promulasyon at sa ebalwasyon n mga university laws and policies kung saan ang mga mag-aaral ay miyembro rin ng SG kaya kailangan natin silang hiakayatin.

3.Nakababahala ‘yung mga mga nangyayari sa ating bansa kung saan kapwa Pilipino ang nagpapatayan. At bilang isang medyor sa Filipino, tulad ng pakikipag laban natin sawika ay nakikiisa ako sa pakikipaglaban ng mga kapatid nating Lumad sa pagkuha nila ng edukasyong ligtas at lupaing mula pa sa kanilang mga ninuno.

4. Naniniwala ako sa forever, hindi sa tagal ng panahon kundi sa kalidad nito.

1. Isang uri ng pagsagasa sa karapatan ng mga iskolar ng bayan ang pagkakaroon ng budget cut dahil ipinaglalaban natin na kailangan may higher subsidy ang ating SUCs dahil tungkulin talaga ng ating pamahalaan na tugunan ang mga pangangailangan ng mga iskolar ng bayan.

2.Sa pamamaraan ng arouse, organize at mobilize ay mahihikayat ko ang aking mga kamag-aral na magkaroon ng ambag para masolusyonan ang mga problema na kinakaharap ng pamantasan. Bilang miyembro ng STAND-PNU, hindi ko hahayaan na may mawalang tinig dahil para sa amin ay: “Be their voice, not their echo.”

3. Ikinakalungkot ko na ganoon ang sinapit ng ating mga kapatid na Lumad sa Mindanao. Kung i-uugnay natin ito sa kalagayan sa Maynila ay ipinaglalaban natin ang tungkol sa pagpapataas ng antas ng edukasyon.

4. Naniniwala ako na may forever. Unang aspekto sa lahat ang Diyos, bilang isang Kristiyano. Pangalawa sa partidong STAND-PNU ay may forever dahil forever nating nilalabanan ang sumasadka sa karapatan at interes ng mga PNUan at iskolar ng bayan.

Kiel “Kiel” de Guzman (2nd Year Rep.)

1. Bilang estudyante ay tumututol ako sa pagkaltas at pagbawas ng badyet. Bilang NCTE, nararapat na bigyan tayo ng badyet na mame-maintain ang academic excellency at kalidad ng mga guro.

2. Tutulong ako sa pagpapalakas ng information dissemination dahil dapat malaman ng PNUans ang programa ng SG at kolektibong makilahok sa mga pagkilos.

3. Isa itong napakasamang balita sapagkat isa silang (Lumad) ethnic group, sila ay may kulturang pinanghahawakan at ito ang bumubuo sa kulturang Pilipino kaya nakalulungkot na nakababawas ito sa pagka-Pilipino.

4. Wala naman talagang forever, literal, pero kung halimbawa makagawa sila ng kakaibang performance na naging memorable itong legacy ay mananatiling forever habambuhay.

Jonathan Daved dela Cruz (2nd Year Rep.)

1. Sa pagsusulong ng tamang badyet sa SUCs particular sa PNU na NCTE, nararapat lamang na bigyan ito ng sapat na badyet para makamit ang kalidad na edukasyon.

2. Kailangan ng mga estudyante na maging bahagi ng proyekto mismo, at para mapalakas ang kolektibong pagkilos, pwede rin tayong makipagtulungan sa mga PBOs at ICUCOS para mapalakas ang student involvement.

3. Nakababahala dahil ako po ay isang Igorot na isa sa mga indigenous people. Sa nangyayari sa mga Lumad, malaking epekto’t bahala rin ito sa amin. Karapatan ng mga Lumad ang ancestral domain na tinitirhan nila at kapag patuloy na namatay ang kultura natin, maapektuhan ang Pilipinas dahil sa globalisasyon na magaganap.

4. Naniniwala ako sa forever dahil patungkol ito sa pagpapahalaga at hindi sa oras. Ito ay nagsisimbolo ng pag-asa at ng paniniwalang meron pang kaligayahan sa likod ng anumang kaganapan.

James Carl “James” Clemente(3rd Year Rep.) 1. Bilang bahagi ng STAND-PNU, tutol ako sa budget cut. Asahan na nating bababa ang bilang ng mga mag-aaral sa PNU. 2. Bilang lider-estudyante, koneksyon at pakikipag-ugnayan sa PBOs at ICUCOs ang kailangan, sasabayan pa natin ng pagtutok sa kanila.

3. Bilang isa sa mga personal na nakarinig ng kwento mula sa isang Lumad, sa mga kwentong ito, mababakas na pinapatay natin ang sarili nating kultura at pagkakakilanlan na siyang nakagagalit.

4. Oo naman. Kahit umasa at masaktan, darating at darating naman ‘yan at hindi dapat tayo tumigil.

Ma. Marnina “Marni” Tabunda (3rd Year Rep.)

1. Para sa akin, no to budget cut. Lalo na’t kabilang ang PNU sa mga SUC, karapatan ito para mahatid ang maganda at dekalidad na edukasyon sa pamantasan 2. Kailangan magkaroon ng kumpletong representasyon ng bawat sektor ang mga mag-aaral sa PNU. Kung may representante ay magiging interesado at sasagot naman kami sa pangangailangan.

3. Nakagagalit dahil una, tinatanggalan nila ng karapatang mabuhay ang mga Lumad at para na rin nating pinatay ang kulturang Pilipino at lalo na ang mga interes, kapakanan at demokratikong kaparatan ng mga bawat PNUan. 4. Naniniwala ako sa forever, sa forever na pagkilos.

6

Janette “Ja” Beltran (3rd Year Rep.) 1. No to budget cut hindi lang sa pamantasan kundi na rin sa ibang SUCs. Alam natin na karamihan sa mga magaaral ay mahihirap at karapatan ng bawat isa ang may kalidad na edukasyon.

2. May tatlong bagay, (1) kasama sila sa formulation, implementation and evaluation ng policies ng university, (20) pagsusulong na magkaroon ng representation yung bawat hanay ng mag-aaral, at (3) ‘yung kolektibong pagkilos.

3. Nakapangingilabot, bilang guro sa hinaharap, hinid lamang ito laban ng mga Lumad, dapat tayo ay mangialam at may pakiaalam sa nangyayari sa kanila.

4. Oo naman kasi ang forever ay hindi naman nasusuat sa tagal kung hindi sa pagpapahalaga.

John Alvin “Perdi” Perdigon (3rd Year Rep.) 1. Nakakapanggalit na ang isang state university na dapat na pinopondohan ng gobyerno ay kinakaltasan pa. Dapat nag-iinvest ang gobyerno sa SUCs dahil alam naman natin na karamihan sa nag-aaral dito ay mula sa mga hindi mayayaman na pamilya.

2. Bilang dating OSIC Chair ng Legislative body, palalakasin at pauunlarin natin ang mga ICUCOs pati PBOs. Makikipagtulungan hindi lang sa pagitan ng Student Government kundi pati sa mga ¬¬organisasyon na pataasin ang interes ng PNUans 3.Nakakagalit at nakababahala na ‘yung kapwa Pilipino ang pumapatay sa mga kapatid nating lumad. Kaya naman gagamitin ko ang aking kaalaman sa social media na makialam sa isyung ito at mariing tutulan ang pangyayaring ito.

4. Naniniwala ako na may forever. Nagkakaroon lang naman ng salitang pag-iisip na walang forever dahil sa mga taong hindi pa nagkakaroon ng mapapangasawa. Kung ihahambing natin ang salitang forever sa STAND-PNU, hindi man forever ang pangalan ng STAND pero ang mga ipinaglalaban, yung mga programa, mga adhikain ay mananatiling forever dahil hindi lamang sa amin natatapos ang pakikibakang ito.

Olga “Olga” Paras (3rd Year Rep.)

1. Ang badyet cut sa mga SUC ay mariin kong tinututulan sapagkat ang SUC ay kinabibilangan ng napakalaking populasyon ng mga estudyante na karamihan ay masasabing mula sa mga pamilyang nabibilang sa mababa o hindi kataasang estado ng buhay dito sa Pilipinas.

2. Bilang isang student-athlete, gusto kong maging isang ehemplo sa kapwa estudyante na makiisa o maging aktibo sa mga programa ng SG at dapat magkaroon ng malinaw na representasyon ang bawat sektor ng PNUans sa SG. 3. Para sa akin ito ay nakakabahala sapagkat napakahirap isipin na ang mga Pilipino tulad ng mga lumad ay pinapatay ng mga kapwa nating Pilipino.

4. Oo, naniniwala akong may forever. Naniniwala ako na ang forever hindi lamang nasusukat sa tagal ng panahon.

Loreto “Lottie” Isip Jr. (4th Year Rep.)

1. No to budget cut dahil nililimitahan nito ang mga bagay na pwede sana nating maibigay na serbisyo sa mga estudyante at kung may budget tayo, hindi tayo kukuha ng mga part time professors dahil doon nagiging limitado na lang yung pwedeng maibigay na edukasyon.

2. Dapat isama natin sila (estudyante) sa pagbuo ng proyekto, sa implementasyon ng proyekto, at sa ebalwasyon ng proyekto para mas malaman natin kung nakaka-relate ang buong PNU. 3. Nakakadismaya at nakakalungkot dahil kapwa natin Pilipino ang gumagawa noon sa kanila. Imbis na ang klasrum ay gamitin para sa edukasyon ay ginagamit na lamang itong barracks.

4. Depende kasi sa depinisyon ng forever, kumbaga diyan sa isyu ng budget cut, forever nating lalabanan ang mga hindi makataong proyekto, mga batas na hindi naman nagbe-benefit ang sambayanan.

Dale “Dale” Edrosolo (4th Year Rep.)

1. Sa budget cut, big no talaga tayo diyan kasi nagke-create ng domino effect mula sa PNU maski na sa mga estudyante na nagko-compensate sa mga kakulangan, ito yung dahilan kung bakit nagulo ang performance ng mga estudyante, ‘yung pagko-compensate sa mga pangangilangan upang maging innovative teacher.

2. Una, to promote collective action, kapag napakalaki ng aksyon, mas malaki ang magagawa at kasama ang PNUans sa pagpo-propose, pag-i-implement at pagpo-formulate ng mga batas. Big action, big reaction ang lalapit sa‘yo 3. Nakakadismaya, dahil sila ‘yung ugat ng pagka-Pilipino, lalo na sa gobyerno. ‘Yung issue kasi hindi masyado nairaise sa media, dahil mas sa economics ang focus o laging naririnig.

4. Naniniwala ako na may forever. We are created for eternity. They limit themselves about the concept of forever pero hindi naman ito usapin ng tagal kundi kung ano ang kaya mong gawin para patunayan na hindi mo nililimitahan ang sarili mo.

INDEPENDENTS Jennifer “Bactol” Bactol (1st Year Rep.)

Eric Jefferson “Eric” Lapitan (4th Year Rep.)

1. Ako ay nababahala dahil taon-taon nang kinakaltasan ang budget. Ang pagkakaltas nito ay isang simbolismo ng hindi pagbibigay ng atensyon sa sektor ng edukasyon. Sinasabi natin na ang edukasyon ng bawat kabataan ang magpapaganda ng kinabukasan, ngunit yung pagkakaltas ng budget ay pahiwatig ng hindi pagsuporta ng gobyerno.

2. Napakaraming magagawa halimbawa ay ang iparating sa mga PNUan kung paano nga ba maapektuhan ang isang simpleng estudyante ng mga pagkilos na ginagawa ng PNU-SG. 3. Tayong lahat dito ay Pilipino pero Pilipino pinapatay ang kapwa Pilipino. Karapatan nila (Lumad) ang magkaroon ng ancestral land domain ngunit dahil sa gustong gamitin yung lupa nila sa pagmimina at imbes na ang paaralan nila ay sentro ng kaalaman, nagiging sentro ng katatakutan..

4. Naniniwala ako sa forever, hindi lang sa usapin ng pag-ibig. Napakaraming problema ng Pilipinas, pero sa lahat ng ito, forever na may solusyon. Forever na may Pilipinong makakaisip. ‘Wag nating isipin na forever yung mga problema, forever na makagagawa tayo ng paaralan para maayos lahat.

Hazel Eunice “Eunice” Carmen (4th Year Rep.) 1. Nakaka-disappoint ang ginawang budget cut dahil hindi pa rin naaayos ang facilities na kinakailangan at isa ‘yun sa mga dahilan kung bakit nararapat lamang na dagdagan ang pondo para sa edukasyon.

2. Tamang dissemination ng information ang pinakakailangan dahil maraming hindi nakatatanggap ng mga aktibidad na isinasagawa sa pamantasan. Nararapat din na ibalik ang mga aktibidad na ito sa weekdays.

3. S’yempre nakakalungkot dahil kapwa mga Pilipino pa ang hindi makaintindi o makatanggap sa kalagayan ng iba at umaabot pa sa pagpatay.

4. Siguro, totoo talagang may forever dahil ngayon unti-unti na akong naniniwala yun nga lang sa panahon ngayon, unti-unti nang nawawala dahil sa mga tao.

1. Nakakalungkot isipin na binabawasan ang budget ng SUCs, kaya nga SUC dahil mababa ang tuition and other school fees, at kung magpapatuloy ito, magiging mabigat sa mga magulang kung itataas ang bayad sa school fees.

2. Student Involvement, kaya hindi ‘yan mataas dahil sa OBTEC pero kami, ime-maintain namin ang mga gawain ng SG. 3. Parang wala pa akong karapatang magsalita tungkol diyan, pero ang mali ay kapwa Pilipino ang pumapatay sa kapwa nila.

4. S’yempre naman po, “forever” is “forever” pero ito ay kadalasang nami-misinterpret ng mga bitter pero nakikita sa mga kamag-anak at maiuugnay din dito ang tamang panahon.

John Rabbi Kristoffer Bill “Bill” Jarque (2nd Year Rep.)

1.1Malaking bahagi ng buhay ng tao ang edukasyon at isang malaking dagok ang budget cut bilang isang NCTE na hindi naman makatwirang gawain ng gobyerno. Lahat ng SUCs kinaltasan. Hindi talaga makatwiran.

2. Sa pamamagitan ng pagpapanukala ng batas o “propose a bill” na tinatawag kung saan dapat na manggaling sa PNUans ang mga batas na ipatutupad o mga dapat na mangyari.

3. Indigenous people sila at tao rin sila na may karapatan. Hindi namimili ng katayuan ang karapatan, pero kung gayon man na may napapatay, may paraan naman para maprotektahan natin ang mga IPs. 4. Sa literal na pagpapakahulugan, wala, dahil lahat ay may hangganan, kumbaga, panapanahon, pero kung sa paglilingkod, oo, mayroong forever.

Joey Boy “Joey” Dula (4th Year Rep.) 1. Lubos akong nalulungkot sa budget cut sa PNU at nangyari sa iba pang SUCs dahil naniniwala ako kasama ang STAND PNU na ang sektor ng edukasyon ang dapat pangunahing pinaglalaanan ng pondo ng pamahalaan.

2. Nakakagalit ang nangyari sa mga Lumad. Bakit natin kailangang magpatayan, pare-pareho tayong Pilipino, ano man ang ideolohiya at kultura dapat iginagalang natin ang kanya-kanyang paniniwala at kalayaang makapamuhay nang payapa.

3. Ang pagpapatupad ng mga batas at paglulunsad ng mga proyektong tutugon sa interes ng mga estudyante ang ating dapat isulong sa Student Government upang maging interesado ang mga estudyante sa mga programa ng SG. 4. Naniniwala akong mayroong forever. Kahit pa naging bigo tayo sa ilang mga pagkakataon, forever naman ang ating kolektibong pagkilos for. Forever din nating makakamit ang kolektibong tagumpay!

Ann Murray “Murray” Tan (3rd Year Rep.)

1. Sa isyung ito, gagamitin ko ang social science functional-structural view. Kung saan may positibo at negatibong epekto ito. Pero hindi rin problema ang pagkaltas ng badyet sa PNU. 2. Ang pinakamagagawa ko ay ipabatid ang kahalagahan nito at naroon din ang pagkukumbinse sa kanila, sa mga PNUans, na lumahok sa mga gawain.

3. Napakabigat, nakalulungkot at nakagagalit sa isyung ito, tayo mismo ang magkakaaway na iisang lahi at sa pamamagitan pa ng mga pagpatay pero sana masolusyunan agad ito.

4. Sa metapisika at pisikang dimensyon ng daigdig, naniniwala ako. Si God may forever, space and time continuation, sa relationship lang walang forever.

7

ANUNSYO

kultura