ment
1 juli 2010
HEALTH, SAFETY & ENVIRONMENT MAGAZINE for Gas & Oil industry
veilige
Wat kost een
15
40
werkplek?
8
In dit nummer:
MENS
DE
8
DE MENS ALS FACTOR 35
34
OVER COMMITMENT GESPROKEN “Het feit dat mensen informatie uitwisselen en tot zich nemen, moet resulteren in een blijvende motivatie én in doorvertaling van resultaten binnen de eigen organisaties.”
Sjaak
20
Met gasopslag de polder in
15
HSE 40
ZEN IS AANDACHTIG ZIJN
20
“De weg naar succes gaat
is SJAAK, DE AandachtigNOORDZEECOWBOY Zijn
de noordzeecowboy
pagina 4
ALTIJD OVER ROZEN, MET GASOPSLAG DE POLDER IN HSE - LIBIË vs NEDERLAND
Bewust omgaan met veiligheid is onderdeel van een universele cultuur die, waar ook ter wereld, hetzelfde doel nastreeft. En, zoals overal, vergt dat een zorgvuldige training.
NEDERLAND
49
48 HSE – LIBIË VS. NEDERLAND
en meer...
Voorwoord
TUSSEN ROBOT EN ONGELEID PROJECTIEL Ergens tussen die twee uitersten moet zich het ideale persoonstype bevinden dat elke werkgever graag binnen zijn gelederen ziet. Waar vinden we die? We verwachten tenslotte niet niets van onze mensen. Die verwachting reikt verder dan alleen de juiste opleiding en training, bij voorkeur aangevuld met een dosis ervaring. Wat we vooral graag zien, is een begeesterde en betrokken mens. Eén die het in zich heeft om zichzelf, zijn collega’s, de asset en de leefomgeving te vrijwaren van wat voor schade dan ook. Die mens bestaat. Al voor Darwin tot zijn conclusies kwam, had elke mens het in zich om te overleven, onder welke omstandigheden ook. In deze moderne tijden heeft diezelfde mens soms wat hulp of sturing nodig. Pionieren doen we immers niet meer. Het station van technisch benaderde veiligheid zijn we ruim voorbij. Procedures geloven we alleen nog in als ze ook gedragen zijn. Wat kunnen we dan aanreiken om alertheid en bewustzijn naar een nog hoger niveau te tillen? Wie het weet, mag het zeggen. Graag bieden wij een platform om inzichten op het gebied van HSEQ, bij voorkeur nieuwe, te delen. De industrie is het immers aan zichzelf verplicht om het fascinerende, het interessante van haar bestaan niet te laten bezoedelen door ‘events’ die voorkomen hadden kunnen worden. Zoals een bekend ‘fire-fighter’ ooit zei: elke vuurhaard had ooit geblust kunnen worden met slechts een theelepeltje water. Namens de THE WAT GROUP
Pier van Spronsen
4
veilige
Wat kost een
werkplek Wie denkt dat investeren in veiligheid duur is, die zou eens stil moeten staan bij de kosten van een incident. Wie verder nadenkt, neemt zelfs deze kosten voor lief wanneer die worden afgezet tegen het onvoorstelbare, verwoestende leed dat incidenten teweeg kunnen brengen.
SOMMIGE ZAKEN MOGEN DAN ONOMKEERBAAR ZIJN, VERMIJDBAAR ZIJN ZE EVENZEER.
WAT KOST EEN VEILIGE WERKPLEK?
De gedachte aan Warffum leeft voort
EEN RAMP IS EEN RAMP Zo’n catastrofe zoals die in de Golf van Mexico doet ons opnieuw stilstaan bij de impact van ernstige incidenten. In dat verband wordt ons dikwijls gevraagd of Warffum nog wel leeft? Het antwoord is een volmondig ‘ja’. Op 31 mei jl. hebben we de slachtoffers herdacht van het ongeluk dat die dag vijf jaar geleden gebeurde. Wat daar mis ging, had niet mogen en ook niet hoeven gebeuren. Dit incident was overigens niet het enige met een tragische afloop uit onze geschiedenis. We hebben er meer gehad, zeker in onze beginjaren. Maar... wie kent ze nog?
De wil om te We weten dat het geen zin heeft om constant alle incidenten en ongevallen in herinnering op te roepen. Voor Warffum maken we echter een uitzondering. Bij de inducties van nieuwe mensen wordt het relaas verteld, standaard. Iedereen vindt het vreselijk om aan te horen,
MAAR NIEMAND ZAL HET OOIT ZO VOELEN ALS DEGENEN DIE HET DESTIJDS VAN DICHTBIJ HEBBEN Juist daarom zijn we elke dag nog bezig met de gevolgen van wat dit incident heeft teweeg gebracht. Als organisatie moeten we immers bereid zijn om ervan te leren.
MEEGEMAAKT.
5
6
WAT KOST EEN VEILIGE WERKPLEK?
OP ALLE Daarom blijven wij investeren in veiligheid. Veiligheid is immers een zaak die iedereen aangaat en waarvoor iedereen verantwoordelijk is.
Zo geven we met ‘A way of living’ op een heel concrete manier invulling aan de leerpunten van het incident in Warffum. In eerste instantie hebben we ons gericht op het beschikbaar maken van helder informatiemateriaal, feitelijk praktische ‘vertalingen’ van procedures en werkinstructies, doelgroepgericht. Momenteel concentreren we ons vooral op de implementatie, de inbedding van dit gedachtegoed in de praktijk van alle dag. Een goed voorbeeld hiervan is de website (www.a-way-of-living.info), die -buiten het Shelldomein- open toegankelijk is. Het op een dergelijke manier delen van informatie heeft o.a. bij onze aannemers zijn vruchten inmiddels al ruimschoots afgeworpen.
Heb jij soms het gevoel dat je binnen jouw organisatie onvoldoende gehoor vindt voor jouw ideeën over veiligheid? Probeer het dan hier eens (behandeling desgewenst anoniem). Reageer
7
WAT KOST EEN VEILIGE WERKPLEK?
NIVEAUS ALLES IN ZIJN CONTEXT Ondanks alle inspanningen, zien we nog altijd incidenten gebeuren. Mensen blijken zich nog steeds onvoldoende bewust van de risico’s en gevaren in de procesomgeving. Die raken niet alleen aan de eigen veiligheid, maar ook aan die van het proces. Het gaat er dus om dat mensen, op de werkplek zelf, risico’s leren kennen en herkennen. Door die risico’s vervolgens bespreekbaar te maken, kunnen ze er beter mee omgaan en die dus beheersen.
Daarom hebben we ‘A way of living’ een vervolg gegeven met ‘Spot the hazard’. Hiermee willen we aansluiten bij actuele gebeurtenissen in de directe werkomgeving. Door daar de bijbehorende beheersmaatregelen aan te koppelen, kunnen we een bepaald voorval in een breder verband trekken, context geven. En, belangrijker, bewustheid en alertheid stimuleren nog voordat er sprake is van een incident.
Piet van Dam HSE Manager NAM
8
MEN
DE
9
ENS
ALS FACTOR Een eigenaar zorgt oneindig veel beter voor zijn zaken dan een willekeurige gebruiker. Betekent dit dat je, om incidenten te voorkomen, iedereen dus eigenaar moet maken van het proces waar hij deel van uitmaakt?
10
DE MENS ALS FACTOR
OWNERSHIP IS EEN KWESTIE VAN
100%
DE MENS ALS FACTOR
Dat het werken in onze industrie risico’s met zich meebrengt, is een bekend gegeven. Dat de mensen die in onze industrie werken die risico’s ook kennen en ermee om kunnen gaan, wordt als bekend verondersteld. Toch lezen en horen we regelmatig over incidenten, en dat met onze kennis en kunde van toen en van nu. Eerst dachten we alle gevaren uitge-engineerd te hebben. Vervolgens bleken we toch niet alles te kunnen vatten in procedures, noch blind te kunnen varen op onze managementsystemen. Uiteindelijk komen we dan terecht bij waar het ooit begon:
DE MENSEN die de winning en
productie van olie en gas tot een industrie maakten en nog maken.
11
12
DE MENS ALS FACTOR
MISSING LINK
Maar dan: als je toch weet dat iets heel erg fout kan gaan en de consequenties daarvan bovendien een enorme impact kunnen hebben op alles en iedereen, dan ben je toch –zacht uitgedrukt- voorzichtig? Het woord op zich laat weinig aan duidelijkheid te wensen over. Maar waarom moet er zich vaak dan toch eerst een incident voordoen om het inzicht te laten keren? Welke schakel ontbreekt er om er juist voor te zorgen dat je juist dat moment voor kunt zijn?
WEL OF NIET KLAAR? ‘Ownership’ is in dat verband een veel gehoorde term. Eigenaarschap, voortvloeiend uit de verantwoordelijkheden die een mens in een bepaalde functie of hoedanigheid nu eenmaal geacht wordt op zich te nemen. Kort door de bocht: maak iemand eigenaar van een procedure en hij zal zich eraan houden. De gedachte klinkt logisch, maar roept meteen een vraag op. Wanneer geef je iemand verantwoordelijkheden? Van de ene op de andere dag? Beter, liever als je er als organisatie klaar voor bent.
MAAR… WANNEER IS OF KOMT DAT MOMENT?
DE MENS ALS FACTOR
GROEN IS KNALROOD Stap voor stap lijkt de beste weg. Indicatoren kunnen daarin de juiste richting aangeven, maar zijn niet zaligmakend. Eigenaars kunnen hun eigendom immers verwaarlozen. Menig incident deed zich al voor terwijl alle KPI’s op groen stonden. Dan kun je je afvragen of je wel de juiste indicatoren aan het monitoren bent geweest. Of het niet tijd wordt om eens andere zaken onder de loep te nemen. Ook kan een eigenaar zijn frisse of objectieve kijk verliezen, zich verliezen in zelfgenoegzaamheid, zelfs. Zolang we nog audits laten uitvoeren, blijkt telkens weer het belang ervan. Met ‘ownership’ mag je dus geen stap te vlug zetten.
13
14
DE MENS ALS FACTOR
DE OPLOSSING Welke indicatoren dan wel van belang zijn, moet de resultante zijn van een continue alertheid plus een regelmatige evaluatie of toetsing van die indicatoren. Dat betekent: honderd procent inzicht en doorzicht in de organisatie op de gebieden ‘plant’, ‘process’ en ‘people’.
Niet meer, niet minder.
Ronald Pijtak is HSEQ Manager bij Centrica Energy Upstream (Hoofddorp)
Wat denk jij bij het lezen van dit artikel? Wat zijn jouw ervaringen op dit gebied? Wat zou jij, vanuit jouw optiek, eraan willen toevoegen? Reageer
15
Sjaak de noordzeecowboy
16
We zijn vandaag in het plaatsje Buinen waar we een bezoek brengen aan Sjaak Drost (73 jaar), voormalig Offshore medewerker. We ontmoeten hem in zijn stamkroeg ‘De Zwarte Zwaan’. Mijn cameraman verwijdert een scootmobiel die pal voor de ingang staat zodat we naar binnen kunnen.
Het is een klein, bruin café. In het midden staat het biljart. Aan het einde van de lange, houten
bar zit een vrouw. Zij kijkt niet op of om als wij
binnenkomen. Ook niet als ik over een van de snoeren van de camera struikel.
SJAAK, DE NOORDZEECOWBOY
Achter de bar staat de eigenaar van het café glazen te drogen. Tegenover hem zit een man. Hij heeft een wat gebogen rug. Dat moet Sjaak zijn. Ik loop op de bar af en ga naast de man staan; “Hallo, bent u Sjaak Drost?”. Hij praat door tegen de barman “Ja jongen, mietjes zijn het. In mijn tijd was het wel effe anders. Had ik je al verteld over die keer...”. De barman gebaart me dat ik harder moet praten. Met stemverheffing vraag ik :”Meneer Drost?”. Hij stopt zijn verhaal en draait zich richting mij. Ik steek mijn hand uit. Hij niet. “Jij bent het grietje van dat programma he?”. Hij draagt een donkere zonnebril waardoor ik zijn ogen niet kan zien. Tegen de barman “Ja jonge, ik kom op de televisie.” De barman antwoordt niet, gaat verder met glazen drogen.
17
18
SJAAK, DE NOORDZEECOWBOY
Sjaak richt zich weer tot de barman.
“Mietjes met die regels... met 1 hand de reling vasthouden. We zijn toch geen verdomde kinderen of wat? Had ik je verteld van die keer van die avond van die orkaan. Alles lag stil. Wybe, Cornelis en ik zaten een potje te kaarten. Ik verloor het potje, ik had een stel klotekaarten. Ik ging een nieuwe ronde bier halen. Ik liep het trapje af met die pijpjes in mijn handen. Nou jongen, er komt me verdomme toch een windstoot. Dat hele platform beefde. En ik pleur me toch met bier en al zo van die trap af zeg. Bovenop mijn bek. Overal glas, mijn schouder uit de kom. Ja, ik kon nog wel staan en lopen hoor”. Sjaak pauzeert even en rochelt. Hij neemt een flinke slok bier en gaat met zijn schraperige stem weer verder. “Dat zeg ik, ik liep gewoon door ermee.
Niet zoals die mietjes nu die je voor een verkoudheid drie weken op de intensive care laten leggen.”
19
SJAAK, DE NOORDZEECOWBOY
Hij kijkt voor zich uit, rochelt, neemt nog en slok bier....”Ik heb die schouder zelf teruggezet. Ja af en toe flikkerde die er weer uit tijdens het werk. Ik heb m lang zelf kunnen terugzetten”. Ik kijk en zie dat de schouder er wat bijhangt. Hij vraagt een nieuw biertje en als hij zijn pakje shag pakt zie ik dat hij aan zijn rechterhand twee vingers mist. Ik schrik er een beetje van “Sjaak?” vraag ik hem “is dit op je werk gebeurd?” Ik wijs naar zijn hand. Hij draait zich wat naar mij en zegt: “Wat?” Hij lijkt mijn wijzende vinger niet te zien. “Nou, eeehh...je hand....”. Hij tilt zijn rechterhand wat op. “Oh, dit? Ah joh, kan gebeuren. Je kan het niet allemaal in de hand houden zeg ik altijd maar.” Hij lacht en krijgt een enorme hoestbui. Als hij uitgehoest en uitgelachen is vervolgt hij: ”Ja meisje, daar zit verdomme nog een mooi verhaal aan vast. Ik was aan het hijsen en een van mijn maten lette effe niet op...”.
Sjaak Drost alias N.B.
-volgende keer lees je Sjaak zijn verhaal over het hijsen-
20
Met gasopslag de polder in
“De weg naar succes gaat
ALTIJD OVER
21
ROZEN,
maar het blijft oppassen voor de doornen.”
Nederland heeft alles in zich om ‘de gasrotonde van Europa’ te worden. Onze hoogste overheid creëerde daar het kader voor, zowel op beleidsmatig als op juridisch gebied. Dan is het lastig om te constateren dat zo’n kader, als je even niet oplet, om miljoenen redenen gemakkelijk weggepolderd kan worden.
22
DE WEG NAAR SUCCES GAAT ALTIJD ...
Als je vraagt naar de herkomst van ons aardgas, hoor je nogal eens dat dit ‘uit de kraan’ komt. En dat tekent de beeldvorming: we wensen volop de beschikking te hebben over gas, maar willen niet weten waar het vandaan komt. Als Nederland zitten we, wat dat aangaat, in een luxepositie. Sinds de ontdekking van aardgas in de Nederlandse bodem, is ‘gas’ de gewoonste zaak van de wereld. Na decennia van winning is dat echter minder vanzelfsprekend dan het lijkt.
Meer en meer reservoirs raken immers uitgeproduceerd.
Omdat de nodige infrastructuur op het gebied van gaswinning en –productie aanwezig is, heeft de Nederlandse regering enkele jaren geleden besloten om ons land te positioneren als logistiek knooppunt voor de verwerking van gasstromen. Daarop is een juridisch kader gecreëerd waarmee Nederland ‘de gasrotonde van Europa’ zou kunnen worden. Een belangrijk aspect achter die gedachte is de opslag van aardgas in ondergronds gesteente, in leeggeproduceerde velden. De aanvoer van aardgas is –wereldwijd gezien- redelijk constant. Het verbruik kent echter seizoensgebonden pieken en dalen, de prijzen eveneens.
Door nu aardgas ondergronds op te slaan, kan Nederland blijvend over een voldoende grote voorraad beschikken, zo was en is de gedachte.
DE WEG NAAR SUCCES GAAT ALTIJD ...
Hiertoe dienen al bestaande gaswinningslocaties geschikt gemaakt te worden voor de injectie, opslag en productie van aardgas. Een bijzonder geschikte locatie daarvoor is het Bergermeerveld, op een twee kilometer diepte. Aan de realisatie van het zgn. Bergermeer Gas Storage project van TAQA Energy hecht het Ministerie van Economische Zaken dan ook groot belang. Zowel in financieel als in technisch opzicht is dit is ĂŠĂŠn van de grootste projecten in Nederland.
De totale investering zal 2.2 miljard euro bedragen. Dit is een van de grootste private investeringen in Nederland.
23
24
DE WEG NAAR SUCCES GAAT ALTIJD ...
Bij de realisatie wordt gestreefd naar een duurzame en emissieneutrale verwezenlijking van de daarvoor benodigde infrastructuur. Om duidelijk inzicht te geven in alle te verwachten effecten, zijn alle onderdelen van het project integraal omschreven. Dit geldt ook voor de relevante milieuaspecten in het gebied waar de activiteiten zullen plaatsvinden. Voor de opslag van gas zijn vergunningen nodig van de verschillende overheden, terwijl voor een goede beoordeling van de activiteiten die in de vergunning vermeld staan, inzicht nodig is in de milieueffecten van die activiteiten. Van het voornemen tot aan de verlening van de vergunningen en realisatie is een proces dat met goede waarborgen voor ieders belangen is omkleed.
Zo bleek uit de Milieueffectrapportage dat het geschikt maken van de infrastructuur boven- en ondergronds
nauwelijks weerslag heeft
op de omgeving noch op de bodem. Ook voor het overige is de uitvoering van het project met een maximale zorgvuldigheid omkleed.
DE WEG NAAR SUCCES GAAT ALTIJD ...
TAQA heeft de zorgen van omwonenden en belanghebbenden altijd zeer serieus genomen en heeft daar ook alle begrip voor. Met name het risico op aardbevingen is voor veel mensen weinig tastbaar. Uitgebreide onafhankelijke onderzoeken hebben aangegeven dat er een kleine kans op een beperkte beving is. Met goede communicatie en
open en eerlijk antwoorden geven op vragen die er leven, werkt TAQA eraan om veel van dergelijke zorgen
weg te nemen.
25
26
Tijdens de voorlichtingsavonden en in de inspraakprocedure werden de bezwaren die leefden tegen ondergrondse opslag van gas kenbaar gemaakt. Opmerkelijk was het om te moeten constateren, iedere keer weer, hoe enorm gefragmenteerd het beleid van een gelaagde overheid zich openbaart.
DE WEG NAAR SUCCES GAAT ALTIJD ...
Daarnaast, hoezeer het beeld dat in de loop der decennia gecreëerd is van ‘de risicoloze samenleving’, burgers gesterkt heeft in het denken dat zij onuitputtelijke rechten hebben om tegen democratisch genomen beslissingen in beroep te gaan. Om, vervolgens, de waan van de dag te laten prevaleren boven nationale, Europese en internationale belangen. En dan spreken we nog niet over de inmiddels gepleegde investeringen.
De complexiteit van de besluitvorming vergt een lange adem van mensen in de projectorganisatie en ook van investeerders. Nu is Gasopslag Bergermeer een lange termijn-investering in het kader van een visie op de positie die Nederland ambieert op de internationale energiemarkt. Maar, zou je je hardop kunnen afvragen, loopt Nederland geen andere investeringen mis,
haken er investeerders af door die besluitvorming...?
Jan Willem van Hoogstraten is de project directeur voor de Bergermeer Gasopslag (TAQA Energy). Als zodanig is hij verantwoordelijk voor de realisatie van dit mega-project in de breedste zin. Naast de vergunningen, ontwerpen en constructie veel aandacht aan communicatie met belanghebbenden, de politiek en media. Ook alle commerciële aspecten zoals het opzetten van de exploitatie maatschappij die met Bergermeer een belangrijke invloed wil hebben op de
Gasopslag
Bergermeer stopt energie in uw omgeving
verdere liberalisatie van de energiemarkten in Europa vallen onder zijn verantwoordelijkheid.
27
28
Ik hoop dat je honderd wordt!
BUON APPETITO!
!
29
Het zal je gezegd worden; “Ja sorry, maar als je dus niet afvalt, dan kun je niet meer binnen ons bedrijf blijven werken.” Denk je dat ik het over een modellenbureau heb? Mis. Dit is de realiteit op een Noors olieplatform. Naast een visum ook nog een gezondheidsverklaring. Gekkenwerk toch? Of... In deze rubriek wil ik je meenemen in een wereld van goed, heerlijk eten. En ik wil je laten zien dat je van eten kunt genieten zonder dat je breder dan lang wordt. Wees niet bang, ik ga je niet vertellen dat je kleine porties sla moet gaan eten met een klein knäckebrödje erbij en een pint water. We moeten namelijk wel blijven leven ;)
Ik ben Natascha Bruti. Ik ben dochter van de Italiaanse en Hollandse keuken, van stamppotten en pasta. Tussen boeren en fabriekswerkers ben ik opgegroeid en ik heb gezien hoe belangrijk het is om je goed te voeden om je goed te kunnen voelen. Zeker als je uren achter elkaar hard moet werken. Je begrijpt dat ik dus niet ben grootgebracht met ‘kleine porties op grote borden’. In mijn familie kunnen ze eten, en hoe! En toch, toch waren ze niet dik. Nou ja, behalve oom Gianni dan. Maar die was gaan leren en had een kantoorbaan in Rome. Hij werkte niet meer op het land, zat stil te werken achter een bureau. Maar eten deed hij nog net als toen hij op de boerderij was. Het leek of een boze fee hem had gezegd “Ik hoop dat je honderd wordt en elke week een pondje erbij.” Hij is geen honderd geworden, maar hij kreeg er geloof ik wel elke week een pondje bij.
30
Ik wil je kort vertellen wat er gebeurt als je eet. Bij elke hap die je doorslikt zoekt die fantastische computer (ons lichaam) wat het met die hap gaat doen. Het lichaam analyseert elk stofje en stuurt het naar de juiste plek, het zet voeding om in energie. En op een goed moment is er energie genoeg binnengekomen, en zouden maag en darmen na dit harde werk weer even kunnen ontspannen. Maar vaak eten we te snel en voelen we niet dat we al genoeg hebben en we eten lekker door. Daarmee komt het lichaam onder continu hoge druk te staan. Lever, hart, darmen moeten overuren draaien en dat vraagt veel aandacht. Aandacht die dan dus niet kan gaan naar jou om je een lekker, vitaal gevoel te geven.
JE WORDT EIGENLIJK EERDER MOE NA EEN FLINKE MAALTIJD. Het overschot aan eten wordt handig opgeslagen door het lichaam ‘voor het geval het nog eens van pas komt’. We noemen het dan geen energie meer, maar vet. En dit magazijn voor alles wat je teveel at noemen we meestal een dikke buik.
NIET STOPPEN MET LEZEN NU, WANT IK GA JE VERTELLEN DAT DIE R EENS VERTELLEN DAT JE EEN KWART MOET GAAN ETEN VAN WAT JE
ETEN OMDAT ‘JE ZO LEKKER GEZOND EN SLANK BLIJFT’. NEE. EET, PR
IK HOOP DAT JE HONDERD WORDT!
RONDING ER HELEMAAL NIET HOEFT TE ZIJN. EN IK GA JE NIET NU EET. JE HOEFT OOK GEEN PALLET EIERKOEKEN PER DAG TE
ROEF, GENIET. MAAR WAT IS DAN DE TRUC VRAAG JE JE NU AF.
31
32
IK HOOP DAT JE HONDERD WORDT!
BEWEEG! Oh, hoor ik daar redenen om het niet te doen?
MAIL ZE ME ALSJEBLIEFT. Het eerste geldige excuus om niet te hoeven bewegen moet nog bedacht worden, misschien ben jij de eerste die het kan verzinnen.
IK DAAG ALLE OFFSHORE KOKS UIT... om het beste eet -en beweegrecept te maken van het jaar 2010. Natuurlijk zit er een award aan vast + â‚Ź 500 + the fame! Inleveren voor 30 september 2010 via info@thewatgroup.com subject: Natascha Bruti
IK HOOP DAT JE HONDERD WORDT!
Na een dag werken ook nog bewegen? Ja, ook na een dag werken. Juist na het werken is het lekker om ontspanning te zoeken in sporten. Je krijgt direct een fitter gevoel, want zuurstof wordt beter rondgepompt in het lichaam. Er komen stoffen vrij waardoor je je sterker en vrolijker voelt.
EN OH JA, HAD IK AL GEZEGD HOEVEEL GEZONDER EN DUS BETER JE ER UIT GAAT ZIEN? En daardoor ga je ook weer meer bewegen, of ga ik nu te ver ;) Zelfs al zit je midden op zee, bewegen kan altijd. En dan heb ik het niet over een stukje rennen (of zwemmen) rond het platform. De mogelijkheid tot gericht bewegen wordt offshore overal geboden. En ben je aan land, dan is jouw keuze nog ruimer. Misschien wil je gratis en voor niets rennen, fietsen, misschien wil je aan bokstraining meedoen, misschien wil je...? Je weet nu wie ik ben, een Italiaanse Nederlandse die van lekker eten houdt. Je weet dat eten je kracht en gezondheid kan geven. Net zo goed kan het gif worden en je de kracht ontnemen. En je kent de manier om dit laatste scenario te voorkomen. Dus beste mensen, eet, geniet en beweeg.
En nu...eten! Tot slot geef ik jullie graag een heerlijk recept van Hollandse bodem waarna je niet eens zoveel hoeft te bewegen. Deze soep werd vaak in de fabriek geserveerd met een paar goede sneden brood. Besmeerd met echte boter natuurlijk.
Voor 20 flinke borden. Lekkere klont roomboter fijngesneden knoflookteentjes (7) 10 grote preien (anderhalf kilo ongeveer) 20 flinke aardappels (ook anderhalf kilo) 5 liter liter bouillon zout (hoeveelheid naar smaak) peper slagroom (zo’n 1.250 ml) bieslook
* snijd de knoflook klein (of laat de knoflookpers je daarbij helpen) * smelt boter in de pan / doe de prei en knoflook erbij en laat het fruiten tot het zacht is. Roer regelmatig zodat het niet bruin wordt. * schil intussen de aardappels en snijd ze in blokjes. * als het knoflook/prei-mengsel zacht is, kun je de aardappelblokjes en de bouillon toevoegen * breng alles aan de kook en proef af en toe. Wil je wat meer zout erbij of niet. Dat soort dingetjes. * Laat het een half uur lekker gaan op klein vuur * pureer de soep (staafmixer doet het hier erg goed) * schenk er de slagroom erbij net even voor je de soep wilt opdienen * en als de soep in de borden is, kun je het helemaal lekker afmaken door wat bieslook in elk bord te snijden/knippen
BUON APPETITO!
33
34
Over
commitment gesproken
Bram van Mannekes:
35
“Het feit dat mensen informatie uitwisselen en tot zich nemen, moet resulteren in een blijvende motivatie ĂŠn in doorvertaling van resultaten binnen de eigen organisaties.â€?
36
OVER COMMITMENT GESPROKEN
NOGEPA’s nieuwe élan Met de verschillende werkgroepen en commissies die Nogepa initieert, wordt veel werk verzet en veel bereikt. Toch leeft de wens om de werkzaamheden nog doelgerichter op te pakken. Meer bekendheid geven aan de invloed van de organisatie op besluitvormingsprocessen, is één aspect daarvan. Zeker stellen dat er binnen de leden/ bedrijven meer dan ‘iets’ met de output gedaan wordt, is echter minstens zo opportuun. Aan het woord is Bram van Mannekes, Secretaris-Generaal van Nogepa.
OVER COMMITMENT GESPROKEN
Er gaan geluiden dat de dynamiek binnen Nogepa binnenkort een nieuwe impuls krijgt. Wat kunnen we in dat verband verwachten? Op verschillende gebieden willen we ons duidelijker profileren, onze positie in het debat met onze doelgroepen duidelijker kenbaar maken. Zo zullen we geleidelijk afstappen van het vergaderen met een continue agenda. Door projectgebonden op te treden, kunnen we de aandacht concentreren op specifieke, meer thematisch benaderde onderwerpen. Het spreekt vanzelf dat we die aan de orde stellen in kleinere groepen. Bij voorkeur zijn dat specialisten op een heel bepaald of goed afgebakend gebied. Op die manier kunnen we iedereen veel directer en indringender betrekken bij de gedachtevorming over die onderwerpen. Door de verdieping te vinden die we zoeken, worden mensen ook meer gemotiveerd om actief betrokken te blijven bij volgende stappen, zo hebben we gemerkt. Het is daar dat we een meerwaarde kunnen leveren en dus het verschil kunnen maken.
De kracht van Nogepa ligt in de bereidheid van de leden om zich actief in te zetten voor het belang van de industrie als zodanig. Hoe moet de waarde van hun bijdragen worden ingeschat? Als we kijken naar de deelnemende leden, dan zien we dat die te kampen hebben met wisselende en -vooral- krimpende personele bezettingen. Degenen die zitting hebben in de werkgroepen en commissies, hebben daar meestal hun reguliere werkzaamheden voor opzij moeten zetten. Dat roept natuurlijk wel eens vragen op. In welke mate kunnen ze de hectiek van hun eigen werkzaamheden, inclusief de belangen van het bedrijf dat ze vertegenwoordigen, even naast zich neerleggen om zich te concentreren op een industriebrede kwestie?
37
38
OVER COMMITMENT GESPROKEN
Wat houden ze aan de discussie over? Met welk gevoel gaan ze uit een vergadering weg? Wat doen ze met de informatie die ze kregen? De één zal daar anders mee omgaan dan een ander. Het is hierbij goed om te realiseren dat het ‘directe’ belang van deelnemers bij het onderwerp daarbij ook een belangrijke rol speelt. We merken echter dat er altijd wel één of meer ‘voortrekkers’ opstaan die anderen op een enthousiaste manier weten te activeren en te motiveren.
Op verschillende gebieden willen we ons duidelijker profileren, onze positie in het debat met onze doelgroepen duidelijker kenbaar maken. Bram van Mannekes
Wat kan Nogepa in het werk stellen om vervolgens de juiste vertaalslag te garanderen naar de leden? Het belangrijkst van al is dat de leden van de werkgroepen en commissies het ook echt op hun schouders nemen om de uitkomsten door te communiceren binnen de eigen gelederen. Wij kunnen niet verder gaan dan processen maximaal faciliteren. Het raakt aan ons bestaansrecht, als koepelorganisatie, om ervoor te zorgen dat informatie goed en zuiver overgedragen kàn worden. Daar ligt tegelijkertijd ook de grootste uitdaging. We moeten tools blijven bedenken en aanreiken om zeker te stellen dat er zo min mogelijk ruis op de lijn komt. Onze website – onlangs vernieuwd, overigens- is hierbij een belangrijk hulpmiddel. Periodiek sturen we een nieuwsbrief uit, ter ondersteuning van de site. Aanvullend willen we de vorming van nieuwe netwerken faciliteren. Dan kan iedereen, ook buiten de vergaderingen om, gemakkelijk contact met elkaar blijven houden over onderwerpen die een gezamenlijke interesse hebben of gezamenlijk belang dienen.
OVER COMMITMENT GESPROKEN
Welke garantie geeft dit dat de sector ook inderdaad ook aan de slag gaat met wat in de werkgroepen of commissies is voorgesteld of besloten? Het is onze verantwoordelijkheid om uitkomsten zo helder mogelijk te brengen. Alleen dan kan die binnen de structuren van elk van onze leden verwerkt worden. De uiteindelijke integratie of implementatie is een verantwoordelijkheid van de leden zelf. Het komt erop neer dat je het feit dat mensen informatie uitwisselen en tot zich nemen, gekapitaliseerd wil zien in een blijvende motivatie ĂŠn in doorvertaling van resultaten binnen de eigen organisaties.
39
40
is Aandachtig Zijn
ZEN IS AANDACHTIG ZIJN
Voordat ik begin te vertellen over Zen en meditatie in relatie tot “veiligheid, welzijn, gezondheid en milieu”, zal ik mezelf eerst in het kort voorstellen. Ramon Rollfs of Roelofs, 42 jaar. Bij dertigers onder jullie misschien beter bekend als Charly binnen het DJ-duo Charly Lownoise & Mental Theo. Tijdens de jaren negentig scoren we hit na hit in vooral Nederland en Duitsland. Op dat ogenblik leef ik een uiterst hectisch bestaan als DJ en muziekproducent. Met m’n maatje Theo reis ik over de hele wereld om onze Happy Hardcore sound ten gehore te brengen. Per jaar werken we ongeveer 250 optredens af. De vele promotiegigs voor radio en televisie, studiodagen en meetings nog buiten beschouwing gelaten. Ik leef mijn droom, mijn passie.
41
42
ZEN IS AANDACHTIG ZIJN
Je begrijpt dat er in zo’n moordend tempo, vaak tijdens nachtelijke uren en erg ver van huis, weinig tot geen sprake is van een gestructureerd leven.
“Waar is mijn balans gebleven? Vind ik die druk van het constant moeten presteren nou wel zo leuk?”, galmt er regelmatig door m’n hoofd. Op het randje van een burnout maak ik in 1998 voor het eerst kennis met zen door het lezen van een boek met de titel ‘Zen en management’. Op zoek naar verdieping en inspiratie start ik met enige scepsis een Zen-training.
Binnen de kaders “veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu”, zie ik veel raakvlakken met de beoefening van Zen. Deze vier ethische waarden worden binnen Zen gecultiveerd, verdiept en met uiterste concentratie beleefd en geleefd. Zen berust namelijk op het principe dat het beter is één ding goed te doen dan tien dingen half. Doen wat je doet en niet iets anders. Hierin schuilt een stuk kwaliteitsbewaking. Een heel alledaags voorbeeld is ‘tanden poetsen’. Twee keer per dag sta ik met m’n electrische tandenborstel voor de spiegel en kijk naar dat hoofd dat ik al 42 jaar iedere dag zie. “Hmm, beetje bleek gezichtje. Straks ff een zonnebankie pakken! Maar eerst lekker naar de sportschool, ff knalluh op die apparaten. Daarna een broodje eten en naar de studio. Misschien moet ik die nieuwe track wel op een heel andere manier mixen...”, gaat er door mijn hoofd. En je raadt het al: na 20 seconden weet ik niet meer welke kant van mijn mond ik wel en niet gepoetst heb. Dat was vroeger!
ZEN IS AANDACHTIG ZIJN
Tegenwoordig sta ik wat geconcentreerder voor de spiegel en probeer ik écht m’n tanden te poetsen en niet met mijn gedachten in het verleden of in de toekomst te zweven. Mijn dagelijkse meditaties helpen mij hierbij.
Wax on, wax off Binnen Zentempels in Japan wordt dit op een bewuste manier geoefend aan de hand van diverse disciplines. Afgezien van vele uren per dag mediteren oefent men boogschieten, kalligraferen en ... ‘blaadjes vegen’. Mijn leraar heeft eens een paar maanden doorgebracht in een heus Japans Zenklooster, alwaar hij in het begin iedere dag blaadjes mocht vegen. Hij, als Drs. R. Destrée, stond gewoon de hele dag blaadjes te vegen. Dat waren de enige werkzaamheden die hij toegewezen kreeg. En telkens als de hoofdmonnik voorbij kwam, begroette hij Raoul met een vriendelijke glimlach en de woorden “Hai. You’rre doingk verry well”. Ik zie daarbij het beeld voor me van de jonge Daniël-san die door mister Miyagi wordt klaargestoomd tot karate kampioen. ‘Wax on, wax off’. Doel hiervan is naar mijn mening de ‘mindsetting’. Doe datgene wat je doet met volle overgave. Probeer hier en nu te zijn en je niet te veel in beslag te laten nemen door storende gedachten. Op die manier neemt de kwaliteit van concentratie toe. In gedachten zijn over vroeger of later voegen namelijk niets toe aan het huidige moment. Toch blijkt dat in de praktijk niet altijd even makkelijk. Eigenlijk heel moeilijk.
43
44
ZEN IS AANDACHTIG ZIJN
Wetenschappelijk bewezen Nog niet zo lang geleden stond het beeld dat meditatie
Arbo - en Milieudienst van de Universiteit Wageningen**
opriep gelijk aan goeroes met tulbanden omgeven
blijkt dat deze Mental Fitness Bedrijfstraining de
van wierook, geiten wollen sokken figuren of newage
gezondheid positief be誰nvloedt. De meeste cursisten
achtige bewegingen, maar tegenwoordig ervaren
gaven concentratieproblemen, werkstress en interesse
steeds meer mensen dat bewust ontspannen door
als reden op tot deelname. Na afloop van de cursus gaf de
meditatie een positief effect heeft op de gezondheid
meerderheid aan positief effect te hebben ondervonden
en onze mentale gesteldheid. Zo is wetenschappelijk
op spanning en stress. Deze voorbeelden geven aan
bewezen dat mediteren stress reducerend werkt en
dat regelmatig mediteren helpt bij het verbeteren van je
de bloeddruk, hartslag en spierspanning verlaagt. In
prestaties en je algemene welzijn. Het is helemaal niet
een evaluatieverslag naar aanleiding van een gevolgde
moeilijk of zweverig en iedereen kan het leren. Het leuke
training bij mijn leraar vanuit het Bedrijfsbureau van
is dat je het overal kunt toepassen: thuis, in de trein, op
Politie Haaglanden* onder honderd leidinggevenden
je werk, in de auto, vlak voor een belangrijke speech of
en medewerkers, worden ervaringen genoemd als:
voordat je de alles beslissende wedstrijd van een groot
zich minder gejaagd voelen, rustiger kunnen nadenken,
voetbaltoernooi gaat spelen. Het enige dat je ervoor
beter beslissingen kunnen nemen, bewuster dingen
nodig hebt is jezelf. Om de beginselen en fijne kneepjes
doen, evenwichtiger zijn en beter kunnen relativeren van
van meditatie te leren is het goed om een cursus te
de hectiek van het werk. Uit een evaluatieverslag van de
volgen bij een leraar met ervaring.
Effecten Zenmeditatie is gericht op het volgen of het tellen van de ademhaling. Iedere keer dat je uitademt geef je een tel. Zo tel je van 1 t/m 10. Als je de tel kwijt raakt begin je weer opnieuw. Op deze wijze zul je jezelf afleiden, maar bovendien bewust worden van storende gedachten, malen en piekeren. Je zult merken dat het steeds rustiger wordt in je hoofd en dat deze rust zich uitbreidt naar andere lichaamsdelen en organen. Meditatie zorgt voor een snelle en effectieve ontspanning. Vanuit wetenschappelijk onderzoek zijn er diverse effecten te noemen.
ZEN IS AANDACHTIG ZIJN
Fysiologische effecten: • tragere hartslag, waardoor de hartspieren meer tijd hebben om te ontspannen • daling van bloeddruk • regulatie van de ademhaling • minder zuurstofverbruik • grotere huidweerstand • meer ontspanning • betere spijsvertering • betere slaapkwaliteit, waardoor men minder moe is
Psychologische effecten: • betere concentratie • vermindering van depressieve gevoelens • acceptatie van actuele situatie • herkennen van eigen vooroordelen en ‘gewoonte denken’ • intuïtief waarnemen wordt beter • beter arbeidsklimaat • minder agressie • gevoel van ontspanning
Raoul Destrée heeft een boek geschreven met als titel ‘Persoonlijke Effectiviteit en Concentratie Management’. Hierin stelt hij dat veel mensen die lijden aan welvaartsziekten als hartinfarct, hyperventilatie, hoge bloeddruk en slapeloosheid aan symptoombestrijding doen, door gebruik van medicijnen. Dat ben ik helemaal met hem eens, want Zen-training daarentegen gaat terug naar de basis van ons functioneren en werkt preventief.
45
46
ZEN IS AANDACHTIG ZIJN
Ervaring uit de praktijk: ‘Mental Fitness’ Met enige regelmaat mediteren, 20 minuten per dag, creëert de ideale voorwaarden voor een goede mentale en fysieke conditie. Zeker als het wordt gecombineerd met een gezonde levenshouding. Hiermee doel ik op voldoende lichaamsbeweging, beoefening van sport, wandelen in de natuur, voldoende nachtrust en een goede voeding. Zenbeoefening zou ik graag een vorm van ‘Mental Fitness’ willen noemen. Het biedt je de mogelijkheid om overtollige ballast in je hoofd af te voeren en zo je ‘mind’ soepel en flexibel te houden. Door één of twee keer per dag stil op een kussentje te zitten, neemt de storm in je bovenkamer af. Als metafoor gebruik ik graag het glas water waarin je maar eens een schepje zand moet gooien. Leg je hand op het glas en doe maar even flink schudden. Zet het glas neer en zie hoe het water troebel is. Maar na enkele minuten zal het water helderder worden omdat het zand langzaam naar de bodem begint te zakken. En na een tijdje is het water zo helder dat je het zand op de bodem kunt zien liggen. Het water symboliseert hierin onze geest, het zand onze gedachten en conditioneringen. Door stil te zitten begin je zicht te krijgen op processen en gewoonten. Een cursiste had een treffende vergelijking.
“Tijdens mijn dagelijkse meditaties is het net alsof ik mijn innerlijke tuin aan het onderhouden ben. Gedachten of ideeën die voor mij van positieve waarde zijn, geef ik extra water (aandacht) en gedachten of patronen die mij in de weg zitten observeer ik en worden gewied. Zo blijft m’n innerlijke tuintje vrij van onkruid”. Aan de hand van deze voorbeelden en inzichten kunnen we stellen dat meditatie een uitermate doeltreffende oefening is om je van je ‘automatische piloot’ te halen. Het geeft je een heldere kijk op de dingen die je bezighouden. Hierdoor word je in staat gesteld soepel en flexibel te handelen in situaties die er om vragen. Zen biedt al 1500 jaar tools om verstrooidheid te doen afnemen en je meer in het hier en nu te zetten. Je authentieke ‘zelf’ te beleven. Meditatie speelt hierin een heel belangrijke rol.
ZEN IS AANDACHTIG ZIJN
Ramp: hoe kon het gebeuren? Binnen de kaders “veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu” vraag ik mezelf af hoe de olieramp in de Golf van Mexico kon gebeuren. Ondanks de kap die recent geplaatst is, stroomt per dag nog steeds 6,36 miljoen liter olie in zee. Duizenden zeedieren vinden hierbij de dood en nog eens duizenden zullen ziek worden of sterven door toedoen van menselijke fouten. Afgezien van het horror scenario voor de dieren hebben we het hier over een ware bedreiging voor de menselijke gezondheid, want wij eten die door olie vervuilde zeedieren! Wij zwemmen in die zee! Zo’n ramp van deze omvang laat zien dat aandachtstraining geen overbodig luxe is. De volgende keer ga ik dieper in op concentratietraining en mindsetting.
Ik wens jullie een hele mooie zomer! Ramon Rollfs of Roelofs.
Charly Lownoise Zonder Wrijving geen Glans
Literatuur * Korpskrant Politie Haaglanden, R. Desrtrée & S. Schaepman, april 1999 ** Evaluatie AMD-cursussen gezondheidsbevordering 2003-2004, Wageningen Universiteit, Bedrijfsmaatschappelijke Dienst
Jouw verhaal over een prettiger en/of veiliger werkplek in dit magazine? Dat kan! Reageer
47
HSE LIBIE 48
VS
NEDERLA
HSE - LIBIĂ‹ vs NEDERLAND
Bewust omgaan met veiligheid is onderdeel van een universele cultuur die, waar ook ter wereld, hetzelfde doel nastreeft. En, zoals overal, vergt dat een zorgvuldige training.
AND
49
50
HSE - LIBIË vs NEDERLAND
CULTUURVERSCHILLEN BESTAAN, MAAR NIET ALS HET OP VEILIGHEID AANKOMT
De engineering van de plants ‘Sirte Basin concessie 96 en 97’, in Libië, gebeurde in Duitsland, de constructie volgens westerse normen en dat ondanks het jarenlange embargo tegen het land.
HSE - LIBIË vs NEDERLAND
De acht olievelden worden geopereerd door Wintershall Libië. Het bedrijf hanteert daarbij dezelfde standaards die gelden voor alle opco’s van het BASF-dochterbedrijf. Management en staf zijn vooral Europeanen (Duitsers en Nederlanders) en Canadezen. Op dit moment bestaat een zestig procent van alle personeel uit Libiërs. De overheid heeft te kennen gegeven dit percentage omhoog te willen brengen. In 5, 6 jaar tijd moeten er een kleine tweehonderd Libiërs bij. Deels is dat extra personeel, deels worden de expats vervangen.
51
52
HSE - LIBIË vs NEDERLAND
VOOR EEN ORGANISATIE ALS DE ONZE IS DAT EEN ENORME UITDAGING.
Een HSE-cultuur zoals we die in bijvoorbeeld Nederland kennen, is van een bijzonder hoog niveau. Het is de vrucht van een leerproces van vele decennia achtereen, maar ook de resultante van een zeer uitgebreide wet- en regelgeving.
De vraag is dan natuurlijk hoe je, in een relatief korte periode, mensen mee kunt krijgen in zo’n cultuur?
53
HSE - LIBIË vs NEDERLAND
Onlangs hebben we toestemming gekregen om een uitgebreid trainingsprogramma uit te gaan voeren. We zijn nu bezig om een soort academie op te zetten. De mensen die we willen laten instromen, zitten ongeveer op het niveau van de Nederlandse MAVO. Hier gaan we ze trainen naar de juiste maatstaven om ze naar het gewenste niveau te brengen, vergelijkbaar met MTS. Daarin volgen we de National Vocational Qualification, ontwikkeld in het Verenigd Koninkrijk naar aanleiding van het incident op Piper Alpha. Het is een erkend systeem, dat we hier één-op-één gaan toepassen. In eerste instantie zullen we ervaring binnenhalen vanuit andere bedrijven, onder andere uit het Verenigd Koninkrijk. Geleidelijk aan zullen we uit die training mensen selecteren die zelf als trainer kunnen gaan fungeren. We beginnen natuurlijk bij de basis, maar uiteindelijk moeten we naar een zelfde standaard als in bijvoorbeeld Nederland. Ik verwacht veel van deze opzet. Libiërs zijn open en flexibel. Ze hebben het in zich om vlot mee te gaan in een veiligheidscultuur zoals wij die voor ogen hebben.
Theo Bergers was jarenlang Operations Manager bij Wintershall Noordzee. Als zodanig was hij onder andere verantwoordelijk voor ‘remote controlled operations’. Voor deze innovatieve manier van opereren en de wijze waarop die binnen het bedrijf werd geïntroduceerd en geïmplementeerd, ontving het bedrijf in 2007 de BASF Innovation Award. Momenteel is hij Operations Manager bij Wintershall Libië.
54
55
voor en door de industrie HSE LIFE wil een platform bieden voor iedereen die in de olie- en gasindustrie werkzaam is. Met name richt HSE LIFE zich op diegenen die werken daar waar HSE echt leeft of zou moeten leven: op de werkvloer.
HSE LIFE magazine is een uitgave van: The WAT Group B.V. Postbus 20033 7302 HA Apeldoorn (Nederland) +31 6 46.29.52.56 Kijk eens op onze vernieuwde website: www.thewatgroup.com Aan dit nummer werkten mee René Beaumont, Natascha Bruti, Marjou Janse, Veselin Raznatovic, Ramon Roelofs, Marcel van Spronsen, Pier van Spronsen, Stéphanie van Stockum, Otto van den Toorn, Janine Ijssel de Schepper, Jonathan van Woudenberg
Reacties betreffende onderwerpen besproken in dit magazine juli 2010 kunnen worden gemaild naar info@thewatgroup.com t.a.v. Janine Ijssel de Schepper.
Het overnemen van artikelen als bedoeld in artikel 15 van de auteurswet is niet toegestaan; © The WAT Group B.V. 2010